sbm

Pengenalan

Sintaksis merupakan cabang ilmu yang mengaji bentuk, struktur dan binaan atau

kostruksi ayat. Sintaksis juga digunakan bagi mengkaji proses pembinaan ayat. Tambahan

pula, sintaksis juga digunakan bagi mengkaji hukum-hukum yang menentukan bagaimana

perkataan disusun dalam ayat.

Menurut Nik Safiah Karim (2008), sintaksis dapat ditakrifkan sebagai bidang

ilmubahasa yang mengkaji bentuk, struktur, dan binaan atau konstruksi ayat. Sintaksis juga

dikenali sebagai kajian tentang hukum atau rumus tatabahasa yang mendasari kaedah

penggabungan dan penyusunan perkataan atau kelompok perkataan untuk membentuk ayat

dalam sesuatu bahasa.

Tiada bahasa tanpa tatabahasanya. Tatabahasa ialah peraturan berdasarkan

sesuatu teori tertentu yang menghuraikan ayat-ayat dalam sesuatu bahasa dengan kaedah

yang paling mudah dan, tepat dan lengkap. Terdapat unsur klausa dalam ayat. Terdapat

unsur frasa dalam pembentukan ayat. Terdapat juga unsur perkataan dalam pembentukan

frasa. Pembentukan frasa, klausa dan ayat bergantung pada satu sama lain.

Frasa merupakan binaan yang terdiri daripada sekurang-kurangnya satu perkataan

yang berpotensi untuk menjadi unit yang lebih besar ataupun sederetan perkataan

Klausa deretan kata yang mempunyai subjek dan predikat, yang menjadi konstituen

ayat. Dari segi struktur, klausa sama dengan ayat kerana mempunyai subjek dan predikat.

Ayat merupakan unit pengucapan yang paling tinggi letaknya dalam susunan

tatabahasa dan mengandungi makna yang lengkap.

1

Bahagian A

2.0 Frasa

Frasa boleh terletak pada bahagian subjek atau predikat. Kata nama adalah sebagai

kata intinya dan boleh hadir dengan penerang atau tidak.

2.1 Frasa Nama

Frasa nama ialah binaan yang, dari sudut nahu, boleh terdiri daripada satu perkataan

atau beberapa perkataan yang boleh berfungsi sebgai satu konstituen dalam binaan ayat.

Frasa nama terletak pada bahagian subjek atau predikat. Kata nama adalah sebagai kata

intinya dan boleh hadir dengan penerang atau tidak.

2.1.2 Binaan Frasa Nama

Binaan Frasa Nama terdiri daripada:

Inti + Penerang berjalan kaki

Inti + Inti Ibubapa

Inti+Penerang Nama bilik tidur

Inti + Penerang bukan Nama buku lama

Inti merupakan penumpuan makna. Inti mewakili seluruh frasa dari segi makna.

Penerang merupakan unsur yang menerangkan makna dalam inti.

Bagi inti + penerang nama, semua konstituen terdiri daripada kata nama iaitu inti

dari kata nama dan penerangnya juga kata nama. Antaranya penerangnya adalah penerang

nama keturunan. Contohnya merupakan kaum India. Seterusnya, penerang nama jenis.

Contohnya merupakan air mangga. Seterusnya penerang nama penyambut. Contohnya

merupakan pengawal sekolah. Tambahannya penerang nama kelamin. Contohnya

merupakan lembu betina. Seterusnya penerang nama tempat. Contohnya merupakan

kawasan desa. Seterusnya meupakan penerang nama arah. Contohnya merupakan

kawasan selatan, Tambahannnya penerang nama anggota badan. Contohnya merupakan

rantai leher. Seterusnya merupakan penerang nama tenaga penggerak. Contohnya

merupakan dapur gas. Seterusnya merupakan penernang nama hal atau perkara.

Contohnya merupakan borang pendaftaran. Selain itu, penerang nama milik. Contohnya

merupakan beg dia. Srterusnya penerang nama khas. Contohnya merupakan Negeri Johor.

Akhinya penerang nama panggilan atau gelaran. Contohnya merupakan Doktor Ali.

2

2.1.3 Susunan Konstituen Frasa Nama

Susunan konstituen frasa Nama dibahagikan kepada tiga bahagian. Iaitu peraturan

D-M, kekecualiaan hukum D-M dan akhirnya bilangan dan panggilan.

2.1.4 Peraturan (Hukum D-M)

Abjad D memakili diterangkan manakala abjad M mewakili menerangkan. Antara

contoh perkataan yang menerangkan hukum ini merupakan pakar psikologi. Pakar

merupakan unsur yang perlu diterangkan. Psikologi merupakan unsur yang menerangkan

perkataan yang sebelumnya secara terperinci.

2.1.5 Kekecualiaan Hukum D-M

Hukum ini wujud dalam kebanyakan bahasa di dunia bagi merasionalkan

penggunaan sistem bahasa yang sudah lazim diguna secara mantap dalam masyarakat

penggunaan bahasa. Hal ini berlaku disebabkan oleh kecenderungan pengguna bahasa

menggunakan sistem bahasa lain bagi bahasa sendiri. Lama-kelamaan, keadaan itu

menjadi perkara lazim dan wujud satu fenomena bahasa yang menyimpang dari rumus

tatabahasa dalam konteks hukum D-M. Selain itu, kekecualian hukum D-M juga wujud

akibat kebiasaan dalam penggunaan, terutamanya sekali yang melibatkan pada nama-nama

jawatan. Contohnya merupakan Perdana menteri dan ibu pejabat.

2.1.6 Bilangan

Menurut Abdullah Hassan kata bilangan yang berfungsi sebagai penerang dalam

frasa nama boleh wujud di hadapan kata nama inti. Bilangan digunakan bagi merujuk unsur

numerik yang menjadi penanda kepada jumlah yang difokuskan dalam frasa. Antara

contohnya merupakan sekumpulan pelajar dan dua ekor ayam. Kata bilangan bolh

dibahagikan kepada enam. Iaitu kata bilangan tentu. Kata ini menjurus kepada bilangan

khusus terdiri daripada angka yang boleh dilambangkan dengan simbol atau huruf abjad.

Contohnya adalah satu dan iv. Seterusnya kata bilangan tak tentu. Kata bilangan ini merujuk

kepada jumlah bilangan yang tidak khusus. Contonya adalah segala dan semua. Tambahan

pula, kata bilangan himpunan. Kata bilangan ini merujuk kepada jumlah bilangan yang

terhimpun atau terkumpul. Contohnya adalah berpuluh-puluh dan beribu-beribu. Seterusnya

kata bilangan pisahan. Kata bilangan ini merujuk kepada unsur pemisahan dalam proses

memerihalkan bilangan yang menjadi dasar pokok pernyataan. Kata jenis ini adalah

sejumlah perkataan yang menyokong makna bilangan yang terasing. Contohnya adalah

masing-masing dan tiap-tiap. Seterusnya kata bilangan pecahan. Kata bilangan ini merujuk

3

kepada unsur pecahan atau pembahagian daripada jumlah keseluruhannya. Contohnya

merupakan separuh dan segelintir. Akhirnya kata bilangan tingkatan. Kata bilangan ini

Merujuk kepada sejumlah perkataan yang mendukung makna taraf tingkatan bilangan.

Contohnya merupakan pertama dan kedua.

2.1.7 Panggilan/ Kata panggilan

Menurut Abdullah Hassan kata panggilan merupakan unsur frasa nama yang hadir

sebelum kata nama inti. Kata panggilan digunakan bagi tujuan penghormatan, pengiktirafan

ataupun penentuan identiti secara lebih khusus. Contohnya merupakan Tuan dan Puan.

2.2 Fungsi Frasa Nama

Terdapat beberapa fungsi frasa dalam binaan ayat. Pertamanya merupakan sebagai

subjek. Contohnya merupakan Abangnya guru. Fungsi frasa nama yang keduanya

merupakan sebagai predikat. Contohnya adalah Budak itu nakal. Seterusnya sebagai objek

kata transitif. Contohnya merupakan Siti memandu kereta. “Kereta” ialah objek kata kerja

transitif “memandu”. Selain itu sebagai pelengkap kata kerja tak transitif. Contohnya

merupakan Siti menjadi pensyarah USM sejak 10 tahun lalu. “Pensyarah USM” ialah

pelengkap kata kerja tak transitif “menjadi” .

2.3 Frasa Kerja

Merupakan binaan yang boleh terdiri daripada satu perkataan atau lebih dan intinya

kata kerja. Kata kerja tersebut boleh merupakan kata kerja tak transitif dan kata kerja

transitif. Kata kerja tak transitif boleh hadir bersendirian atau diikuti oleh satu atau sederetan

perkataan. Kata kerja transitif mesti diikuti oleh objek serta unsur-unsur lain.

2.3.1 Binaan Frasa Kerja

Binaan frasa kerja boleh dibahagikan kepada dua bahagian iaitu frasa kerja yang tidak

mengandungi objek dan frasa kerja yang mengandungi objek.

Frasa kerja yang tidak mengandungi objek tidak perlu disambut oleh sesuatu frasa

nama sebagai objek untuk melengkapkannya. Antara contoh ayatnya merupakan Ravi

kalah. Frasa kerja yang mengandungi objek, kata kerjanya disambut oleh frasa nama

sebagai objek untuk melengkapkan kata kerjanya. Antara contoh ayatya merupakan Dia

menjalankan tugasnya dengan baik. Dia merupakan subjek, menjalankan merupakan kata

kerja, tugasnya merupakan objek akhirnya dengan baik merupakan unsur keterangan.

2.3.2 Binaan frasa kerja tanpa objek

4

Frasa kerja yang tidak mengandungi frasa nama sebagai objek terdiri daripada satu

jenis kata kerja sebagai Intinya, yang disebut kerja tak transitif kata. Frasa kerja tak transitif

ialah jenis kata yang tidak disambut oleh sebarang frasa nama sebagai objek. Frasa nama

sebagai objek boleh ditakrifkan sebagai unsur yang mengikuti kata kerja transitif dalam ayat

aktif dan ayat tersebut boleh mengalami ayat pasif.

Antara jenis kata kerja tak transitif merupakan kata kerja tak transitif tanpa

pelengkap,kata kerja tak transitif dengan kata nama sebagai penerang dan kata kerja tak

transitif dengan pelengkap. Kata kerja tak transitif dengan pelengkap boleh dibahagikan

kepada tiga bahagian iaitu kata adjektif sebagai pelengkap, frasa sendi nama sebagai

pelengkap dan kata nama sebagai pelengkap.

2.3.3 Kata kerja tak transitif tanpa pelengkap

Kata kerja tak transitif jenis ini tidak memerlukan apa-apa unsur sebagai pelengkap.

Antara contoh ayatnya merupakan padi menguning.

2.3.4 Kata kerja tak transitif dengan pelengkap

Kata kerja yang tidak mempunyai makna sekiranya tidak diikuti oleh unsur

pelengkap. Antara unsur yang menjadi pelengkap adalah kata adjektif sebagai

pelengkap.Pelengkap kata adjektif seperti genting dan kukuh. Contoh ayatnya merupakan

badannya menjadi lemah. Unsur yang kedua merupakan unsur Frasa sendi nama sebagai

pelengkap. Frasa sendi nama yang hadir selepas kata kerja tak transitif mendukung makna

“tempat”. Contoh kata demikian ialah berada dan tinggal. Contoh ayatnya merupakan

Mereka tinggal di Sibu Jaya. Unsur yang ketiga merupakan kata nama sebagai pelengkap.

Pelengkap ini boleh dibezakan daripada kata nama sebagai objek atas dasar pelengkap

tidak boleh dijadikan subjek dalam ayat pasif. Ada dua kumpulan kata kerja tak transitif yang

memerlukan pelengkap demikian. Kumpulan pertama iaitu Kata kerja yang berimbuhan ber-

…-kan. Contohnya adalah Pak Kaduk berbajukan kertas. Kumpulan yang kedua merupakan

Kata kerja yang boleh diikuti oleh kata nama sebagai pelengkap ialah menjadi dan ada.

Antara contohnya merupakan Dia menjadi guru dan Orang itu ada harta.

2.3.5 Kata Keja Tak Transitif Dendan Kata Nama sebagai Penerang

Kata nama sebagai penerang yang mengikuti kata kerja tak transitif bukanlah objek

kerana ayat yang mengandunginya tidak boleh dipasifkan. Kata nama tersebut hanya

sebagai penerang bukan pelengkap kerana kata nama penerang boleh ditiadakan tanpa

merosakkan kesempurnaan makna ayat. Contoh ayatnya merupakan Mereka bersawah

padi. Mereka merupakan subjek dan bersawah padi merupakan frasa kerja.

5

2.3.6 Binaan frasa kerja dengan subjek

Pertamanya binaan frasa kerja dengan satu objek. Cntohnya merupakan Dia tidak

mengabaikan tugasnya . Keduanya binaan frasa nama dengan dua objek. Frasa kerja yang

dibentuk oleh kata kerja transitif. Objek tepat ialah objek yang menjadi penyambut secara

langsung dan objek sipi tidak menjadi penyambut secara langsung.Contohnya merupakan

Ahmad menghadiahkan buku kepada Ali.

2.3.7 Frasa Kerja dengan kata bantu

Frasa kerja dengan ata bantu bolrh dibhagikan kepada dua iaitu kata bantu aspek

dan kata bantu ragam. Kata bantu aspek menerangkan waktu pada kerja yang dilakukan.

Kata bantu ragam menerangkan ragam (atau suasana perasaan) sesuatu perbuatan. Kata

bantu aspek dibahagikan kepada kepada tiga jenis iaitu masa berdasarkan sama ada

perbuatan itu sudah dilakukan. Contoh ayatnya adalah Saya pernah melihat orang itu. Bagi

perkara yang sedang, contoh ayatnya adalah Adik saya masih tidur lagi.Bagi perkara yang

belum dilakukan, contoh ayatnya merupakan Ibu belum memasak nasi. Dalam bahasa

Melayu, kata bantu tertentu boleh hadir bersama. Contohnya adalah Belum+ pernah. Bagi

yang tidak boleh hadir bersama, contohnya adalah Akan+sedang

Antara contoh kata bantu ragamnya adalah hendak dan boleh. Dalam bahasa

Melayu, kata bantu tertentu boleh hadir bersama. Contohnya adalah Harus + mahu. Bagi

yang tidak boleh hadir bersama, contohnya adalah Hendak + mahu.

Kata bantu aspek juga boleh hadir bersama kata bantu ragam secara berderetan,

baik secara mendahului atau mengikutnya. Misalnya Kata bantu aspek + kata bantu ragam.

Contohnya adalah Herman masih belum dapat tidur. Selain itu, Kata bantu ragam + kata

bantu aspek. Contohnya adalah Polis mesti telah menangkap pencuri itu.

2.3.8 Frasa Kerja dengan ayat komplemen

Frasa kerja, sama ada jenis transitif atau tak transitif, boleh menerima ayat

komplemen. Apabila ini berlaku ayat yang terbentuk ialah ayat majmuk. Frasa kerja dengan

ayat komplemen boleh dibahagikan kepada dua iaitu Frasa kerja transitif dengan ayat

komplemen. Contohnya adalah Kami menegaskan bahawa kejayaan bergantung pada

usaha gigih. Keduanya merupakan Frasa kerja tak transitif dengan ayat komplemen.

Contohnya merupakan Ibu Herna berpendapat bahawa sumbangan PIBG sekolah

anaknya berkesan.

2.4 Fungsi Frasa Kerja

6

Frasa berfungsi sebagai predikat dalam sesuatu ayat. Contohnya merupakan Ali

makan. Perkataan makan merupakan frasa predikatnya. Kadangkala frasa kerja berfunsi

tanpa objek. Contohnya merupakan Datuk sedang baca. Ayat ini merupakan frasa kerja

tanpa objek dengan keterangan. Ayat ini juga boleh digugurkan. Seterusnya frasa kerja juga

mampu berfungsi tanpa objek dengan keterangan yang tidak boleh digugurkan. Contohnya

merupakan Ali berada di dalam rumahnya. Frasa kerja juga berfungsi dengan satu objek.

Contohnya merupakan Saya menjawab surat itu. Frasa kerja juga mampu berfungsi dengan

dua objek. Contohnya merupakan Kakak memasak masakan untuk kami.

2.5 Frasa Adjektif

Frasa adjektif ialah susunan perkataan yang terdiri daripada satu atau beberapa

perkataan yang mengandungi kata sifat atau adjektif sebagai kata intinya.

2.5.1 Binaan frasa adjektif:Unsur pengisi frasa adjektif

Pertamanya binaan satu perkataan binaan ini terdiri daripada satu kata adjektif seperti

rajin, tinggi, nakal, baik, pucat, kosong, sederhana, cemas dan sebagainya. Contohnya

adalah Hati mereka cemas. Kata adjektif juga boleh terdiri daripada perkataan-perkataan

berimbuhan. Contohnya merupakan sepandai dan kemerah-merahan.

Seterusnya binaan dua perkataan. Binaan ini boleh dibahagikan kepada dua iaitu

Binaan kata adjektif + kata adjektif dan Binaan kata adjektif + kata nama . Bagi Binaan kata

adjektif + Kata adjektif, terdapat dua kata adjektif yang menekankan unsur keserasian

makna. Contohnya merupakan riang gembira dan kurus kering. Terdapat dua kata adjektif

yang maknanya berlawanan. Contohnya merupakan baik buruk dan tua muda. Terdapat

juga deretan dua kata adjektif dengan perkataan yang kedua digunakan oleh sebab unsur

rima, yakni keindahan bunyi. Contohnya adalah kaya raya dan kering kontang. Bagi Binaan

kata adjektif + kata nama terdapat frasa adjektif yang membawa maksud keserupaan.

Contohnya adalah merah jambu dan biru laut. Terdapat juga frasa adjektif yang membawa

bahan kiasan. Contohnya adalah besar kepala dan banyak mulut.

2.6 Fungsi Frasa Adjektif

Frasa adjektif berfungsi sebagai predikat dalam ayatnya. Contohnya merupakan Siti

pandai. Perkataan pandai merupakan frasa adjektif yang berfungsi sebagai predikat. Frasa

adjektif juga berfungsi sebagai penerang frasa nama. Contohnya budak kecil itu adik saya.

Frasa adjektif juga turut berfungsi sebagai penerang frasa kerja. Contohnya merupakan

Angin bertiup kencang. Seterusnya juga berfungsi sebagai subjek dalam ayatnya.

Contohnya hitam menawan.

7

2.7 Frasa Sendi Nama

Terbina daripada satu sendi nama dan satu frasa nama. Dalam ayat, frasa sendi

nama hadir di bahagian prediket atau sebagai unsur keterangan dalam frasa lain.

2.7.1 Binaan Frasa Sendi Nama

Binaan pertamanya merupakan Frasa Sendi Nama + Frasa Nama. Contohnya

merupakan ke Jepun dan dengan ayah kawannya. Binaan yang kedua merupakan Kata

sendi nama + Kata Arah + Frasa nama. Contohnya merupakan ke utara Indonesia dan ke

tengah laut. Ketiganya merupakan Kata Sendi nama + Kata arah + Frasa nama +

Keterangan. Contohnya merupakan malam ini dan daripada kakaknya di Sabah.

2.8 Fungsi Frasa Sendi Nama

Fungsi pertamanya merupakan sebagai keterangan. Frasa ini boleh hadir sebagai

unsur keterangan kepada frasa kerja, frasa adjektif dan frasa nama. Frasa sendi nama yang

menjadi keterangan kepada frasa kerja boleh mendukung beberapa makna, antaranya

keterangan masa, tempat bandingan, tujuan, hal, penyertaan dan alat. Frasa sendi nama

yang menjadi unsur keterangan bagi frasa adjektif pula mendukung makna-makna

keterangan bandingan, hal, masa dan tujuan. Manakala frasa sendi nama sebagai unsur

keterangan frasa nama pula mendukung makna keterangan tempat, pembuat, sumber,

masa, asal, dan tujuan. Contohnya merupakan Suasana sudah berubah sejak April.

3.0 Klausa

Klausa ialah satu lagi unit ayat yang agak berbeza daripada frasa. Frasa tidak

mungkin menjadi ayat yang lengkap tetapi klausa mungkin menjadi ayat yang lengkap

kerana klausa mempunyai subjek dan predikat, iaitu unsur utama yang wajib untuk status

ayat.Sebagai unsur ayat, klausa boleh dibahagikan kepada dua jenis,iaitu klausa bebas dan

klausa tak bebas.

3.1 Klausa Bebas

Klausa bebas bersifat ayat yang lengkap. Klausa mempunyai subjek dan predikat.

Dengan itu klausa mampu berdiri sendiri sebagai ayat apabila diucapkan atau ditulis. Antara

contoh klausa merupakan mereka sedang menonton televesyen dan mereka ke sekolah.

3.2 Klausa tak bebas

8

Klausa bebas juga terdiri daripada unsur subjek dan predikat. Ciri utamanya ialah ia

didahului oleh kata hubung seperti kerana, sungguhpun, walaupun, apabila, tatkala dan

sebagainya. Antara contoh klausa tak bebas merupakan Sungguhpun dia sakit, dia hadir

juga dan Ravi lulus kerana dia membaca soalan dengan teliti terlebih dahulu.

4.0 Ayat

Ayat ialah binaan yang terdiri daripada unsur ayat, iaitu unit-unit yang membentuk

ayat.

4.1 Ayat Majmuk

Ayat majmuk merupakan ayat yang dibina dengan mencantumkan dua ayat tunggal

atau lebih, dan pencantuman ayat-ayat itu disusun mengikut cara tertentu sehingga

menjadikannya ayat baharu. Ayat majmuk boleh dibahagikan kepada tiga bahagian iaitu

ayat majmuk gabungan, ayat majmuk campuran dan ayat majmuk pancangan. Ayat majmuk

pancangan boleh lagi dibahagikan kepada tiga bahagian iaitu ayat majmuk pancangan

relative, ayat majmuk pancangan komplemen dan ayat majmuk pancangan keterangan.

4.2 Ayat Majmuk Gabungan

Ayat majmuk gabungan atau ayat gabungan ialah ayat yang terdiri daripada dua atau

lebih daripada dua ayat yang disambungkan menjadi satu ayat dengan menggunakan kata

hubung seperti dan, atau, serta, tetapi, sambil, dan sebagainya. Contoh ayatnya merupakan

Ravi dan Ramu belajar di Universiti Malaya. Ayat ini sebenarnya berasal daripada dua ayat

tunggal iaitu Ravi belajar di Universiti Malaya. Ayat kedua iaitu Ramu belajar di Universiti

Malaya. Kata hubung dan digunakan bagi menyambung kedua-dua ayat tunggalnya.

4.3 Ayat Majmuk Campuran

Ayat majmuk campuran ialah ayat yang mengandungi lebih daripada satu jenis ayat.

Ayat majmuk campuran ini boleh terdiri daripada campuran ayat tunggal dengan ayat

majmuk atau deretan pelbagai ayat majmuk. Contoh ayatnya merupakan Amir sedang

membaca buku tetapi adiknya Abu yang belajar di tadika masih menonton televisyen. Ayat

ini sebenarnya terdiri daripada tiga ayat.Secara mudahnya ayat tersebut dapat dihuraikan

seperti yang berikut:

Ayat (a): Amir sedang membaca buku.

Ayat (b): Adiknya Abu masih menonton televisyen.

9

Ayat (c): Adiknya Abu belajar di tadika.

4.4 Ayat majmuk pancangan

Ayat majmuk pancangan terbahagi kepada tiga bahagian iaitu ayat majmuk

pancangan relatif. ayat majmuk pancangan komplemen dan ayat majmuk pancangan

keterangan.

4.4.1 Ayat majmuk pancangan relatif

Ayat majmuk pancangan relatif ialah ayat yang menggunakan kata relatif yang.

Antara contoh ayatnya merupakan Hidayah memakai baju kurung yang berwarna merah

jambu.

Setiap ayat ini sebenarnya terdiri daripada dua ayat iaitu ayat induk dan ayat kecil

relatif.Hidayah memakai baju kurung. Ayat ini merupakan ayat induk.Baju kurung itu

berwarna merh jambu. Ayat ini merupakan ayat kecil.Kata hubung relatif iaitu yang

digunakan bag menggabungkan kedua-dua ayatnya.

4.4.2 Ayat majmuk pancangan komplemen

Ayat majmuk pancangan komplemen terbina daripada ayat induk dan ayat

komplemen yang menggunakan kata komplemen bahawa atau untuk . Antara contoh

ayatnya merupakan Radha menerangkan bahawa ibunya demam dan Untuk Navin lulus

dalam peperiksaan itu amatlah mudah. Setiap ayat ini sebenarnya terdiri daripada dua

ayat,aitu ayat induk dan ayat komplemen.Radha menerangkan sesuatu. Ayat ini merupakan

ayat induk.Ibunya demam. Ayat ini merupakan ayat komplemen.Kata hubung komplemen

iaitu bahawa digunakan bagi menggabungkan ayat. Bagi contoh ayat yang kedua, Perkara

itu amatlah mudah. Ayat ini merupakan ayat induk. Navin lulus dalam peperiksaan. Ayat ini

merupakan ayat komplemen. Kata hubung komplemen digunakan bagi menggabungkan

ayatnya.

4.4.3 Ayat majmuk pancangan keterangan

Ayat majmuk pancangan keterangan atau ayat keterangan ialah ayat majmuk yang

terdiri daripada ayat induk dan satu ayat kecil atau lebih yang berfungsi sebagai keterangan

kepada predikat. Ayat kecil ini berfungsi memberikan huraian lanjut kepada kata kerja dalam

ayat induk. Ayat keterangan ini dapat dikenal berdasarkan kata keterangan yang digunakan

dalam pelbagai jenis ayat keterangan. Ayat majmuk pancangan keterangan terbahagi

kepada lapan jenis. Pertamanya keterangan akibat. Contohnya merupakan Murid-murid itu

10

bermain hingga lupa hendak waktu rehat telah habis.Keduanya keterangan musabab.

Contohnya merupakan Beberapa buah rumah di pantai timur musnah kerana dilanda ribut

dan puting beliung. Ketiganya keterangan syarat. Contohnya merupakan En. Azmi akan

membawa anak-anaknya pergi melancong kalau mereka lulus dengan cemerlang dalam

peperiksaan. Seterusnya keterangan waktu. Contohnya merupakan Dia hidup senang

setelah menjalankan perniagaan sendiri. Kelimanya keterangan pertentangan. Contohnya

merupakan Dia masih belum mendapat pekerjaan walaupun telah berusaha bersungguh-

sungguh. Seterusnya keterangan harapan. Contohnya merupakan Dia bekerja denan gigih

supaya dapat membaiki taraf hidup keluarganya.

5.0 Rumusan

Tiada bahasa tanpa tatabahasanya. Tatabahasa ialah peraturan berdasarkan

sesuatu teori tertentu yang menghuraikan ayat-ayat dalam sesuatu bahasa dengan kaedah

yang paling mudah dan, tepat dan lengkap. Terdapat unsur klausa dalam ayat. Terdapat

unsur frasa dalam pembentukan ayat. Terdapat juga unsur perkataan dalam pembentukan

frasa. Pembentukan frasa, klausa dan ayat bergantung pada satu sama lain.

11

Bahagian B

Analisis ayat majmuk

Ayat 1

Setiap orang Melayu “memiliki” bahasa sebagai bahasa ibunda dan pertuturan harian.

Ayat ini ialah ayat majmuk gabungan. Susunan ayat ini terdiri daripada dua ayat tunggal iaitu

1) Setiap orang Melayu “memiliki” bahasa Melayu sebagai bahasa ibunda.

2) Setiap orang Melayu “memiliki” bahasa Melayu sebagai pertuturan harian.

Subjek Frasa Nama Predikat Frasa Kerja

Ayat 1 Setiap orang

Melayu

Setiap orang

Melayu

“memiliki” bahasa

Melayu sebagai

bahasa ibunda.

“memiliki”

Ayat 2 Setiap orang

Melayu

Setiap orang

Melayu

“memiliki” bahasa

Melayu sebagai

pertuturan harian.

“memiliki”

Susunan ayat ini merupakan susunan ayat biasa. Ini adalah kerana kedudukan

konstituen subjeknya adalah di hadapan konstituen predikat.

Ayat ini mengalami proses penguguran frasa predikat. Setiap orang Melayu

“memiliki” bahasa Melayu sebagai bahasa ibunda. Ayat ini merupakan ayat tunggal pertama.

Setiap orang Melayu “memiliki” bahasa Melayu sebagai pertuturan harian. Ini merupakan

ayat tunggal kedua. Ayat digabungkan dengan kata hubung dan. Akhirnya terbentuk suatu

ayat iaitu Setiap orang Melayu “memiliki” bahasa sebagai bahasa ibunda dan

pertuturan harian.

12

Ayat 2

Lama-kelamaan satu lagi tamadun dan peradaban akan hilang daripada kekayaan

warisan dunia sejagat.


1) Lama-kelamaan satu lagi tamadun akan hilang daripada kekayaan warisan dunia sejagat.

2) Lama-kelamaan satu lagi peradaban akan hilang daripada kekayaan warisan dunia

sejagat.


Ayat 1 Tamadun Tamadun akan hilang

daripada

kekayaan warisan

dunia sejagat.

hilang

Ayat 2 Peradaban Peradaban akan hilang

daripada

kekayaan warisan

dunia sejagat.

hilang

Susunan ayat ini merupakan susunan ayat biasa. Ini adalah kerana kedudukan


Lama-kelamaan satu lagi tamadun dan peradaban merupakan subjeknya manakala

Hilang daripada kekayaan warisan dunia sejagat merupakan predikatnya. Ayat ini

mengalami proses pengguguran frasa predikatnya. Ayat digabungkan dengan kata hubung

dan. Akhirnya terbentuk suatu ayat iaitu Lama-kelamaan satu lagi tamadun dan

peradaban akan hilang daripada kekayaan warisan dunia sejagat.

13

Ayat 3

Maka merosot juga jadinya atas berbagai-bagai alasan dan helah walaupun

sesetenganhnya pada pandangan sepintas lalu, seolah-olah munasabah.


1) Maka merosot juga jadinya atas berbagai-bagai alasan.

2) Maka helah walaupun sesetenganhnya pada pandangan sepintas lalu, seolah-olah

munasabah.


Ayat 1 Maka merosot juga

jadinya

Maka merosot Atas berbagai-

bagai alasan.

jadinya

Ayat 2 Maka helah Helah walaupun

sesetenganhnya

pada pandangan

sepintas lalu,

seolah-olah

munasabah.

munasabah

Susunan ayat dalam ayat di atas adalah susunan biasa kerana kedudukan


Maka merosot juga jadinya atas berbagai-bagai alasan dan helah merupakan subjek

ayatnya manakala walaupun sesetenganhnya pada pandangan sepintas lalu, seolah-olah

munasabah merupakan predikat ayatnya. Ayat ini mengalami proses pengguguran frasa

predikatnya. Berlaku proses pengguguran frasa predikat. Ayat digabungkan dengan kata

hubung dan. Akhirnya terbentuk suatu ayat iaitu Maka merosot juga jadinya atas

14

berbagai-bagai alasan dan helah walaupun sesetenganhnya pada pandangan sepintas

lalu, seolah-olah munasabah.

Ayat 4

Apa-apa yang kita tidak tahu akan membawa apa-apa kesan sekalipun.

Ayat di atas terdiri daripada ayat majmuk pancangan relatif kerana kata relatif yang

memancangkan ayat kecilnya dan menggantikan frasa yang berulang.

1) Apa-apa kita tidak tahu. (ayat induk)

2) Apa-apa akan membawa apa-apa kesan sekalipun. (ayat kecil)


Ayat 1 Apa-apa Apa-apa Kita tidak tahu Tidak tahu

Ayat 2 Membawa Apa-apa Apa-apa kesan

sekalipun

membawa

Susunan ayat dalam ayat di atas adalah susunan biasa kerana kedudukan konstituen

subjeknya adalah di hadapan konstituen predikat.

Apa-apa yang kita tidak tahu merupakan subjek ayatnya manakala membawa apa-

apa kesan sekalipun merupakan predikatnya. Ayat ini mengalami proses peluasan. Proses

perluasan merupakan satu proses pemancangan ayat ke dalam satu ayat lain sebagai frasa

relatif kepada subjek ayat yang menerima pancangan. Frasa relatif wujud melalui

penggunaan kata relatif yang.Ayat induk dipancangkan ke dalam ayat incuk dengan

menggunakan kata hubung yang. Maka terbentuknya ayat. Apa-apa yang kita tidak tahu

akan membawa apa-apa kesan sekalipun.

15

Ayat 5

Wasiat Raja Melayu yang berpesan bahawa orang Melayu ditinggalkan 50 peratus

daripada tanah yang ada untuk kegunaan mereka nampaknya tidak ketersampaian.

Ayat ini adalah ayat majmuk pancangan relatif kerana kata relatif yang memancangkan

ayat kecilnya dan menggantikan frasa yang berulang.

1) Wasiat Raja Melayu yang berpesan bahawa orang Melayu ditinggalkan 50 peratus

daripada tanah yang ada. (ayat induk)

2) Wasiat Raja Melayu adalah untuk kegunaan orang Melayu nampaknya tidak

ketersampaian. (ayat kecil)


Ayat 1 Wasiat Raja

Melayu

Wasiat Raja

Melayu

berpesan bahawa

orang Melayu

ditinggalkan 50

peratus daripada

tanah yang ada.

berpesan

Ayat 2 Wasiat Raja

Melayu

Wasiat Raja

Melayu

untuk kegunaan

orang Melayu

nampaknya tidak

ketersampaian.

kegunaan


konstituen subjeknya adalah di hadapan konstituen predikat. Apa-apa yang kita tidak tahu

merupakan subjek ayatnya manakala membawa apa-apa kesan sekalipun merupakan

predikatnya.

16

Ayat ini mengalami proses peluasan melalui komplementasi proses yang mengubah

ayat menjadi satu Frasa Nama dan memancangkannya pada ayat yang lain.Ayat induk

dipancangkan ke dalam ayat kecil menggunakan kata hubung yang. Akhirnya terbentuknya

ayat iaitu Wasiat Raja Melayu yang berpesan bahawa orang Melayu ditinggalkan 50

peratus daripada tanah yang ada untuk kegunaan mereka nampaknya tidak

ketersampaian.

17

Ayat 6

Malaysia, Indonesia, Brunei, Singapura, Selatan Thai dan Filipina sudah tentunya

tidak banyak mempunyai masalah untuk menghidupkan hasrat tersebut.

Ayat ini merupakan ayat majmuk pancangan komlemen kerana ayat induk dan klausa

komplemen (KK), kata hubung komplemen ‘untuk’ digunakan untuk memanjangkan ayat

komplemen.

1) Malaysia, Indonesia, Brunei, Singapura, Selatan Thai dan Filipina sudah tentunya tidak

banyak mempunyai masalah. (ayat induk)

2) Malaysia, Indonesia, Brunei, Singapura, Selatan Thai dan Filipina sudah tentunya tidak

dapat menghidupkan hasrat tersebut. (ayat kecil)


Ayat 1 Malaysia,

Indonesia, Brunei,

Singapura, Selatan

Thai dan Filipina

Malaysia,

Indonesia, Brunei,

Singapura,

Selatan Thai dan

Filipina

sudah tentunya

tidak banyak

mempunyai

masalah.

mempunyai

Ayat 2 Malaysia,

Indonesia, Brunei,

Singapura, Selatan

Thai dan Filipina

Malaysia,

Indonesia, Brunei,

Singapura,

Selatan Thai dan

Filipina

.

sudah tentunya

tidak dapat

menghidupkan

hasrat tersebut.

menghidupkan




18

predikatnya. Ayat kecil dipancangkan dalam ayat induk dengan menggunakan kata hubung

untuk. Akhirnya terbentuk suatu ayat iaitu Malaysia, Indonesia, Brunei, Singapura,

Selatan Thai dan Filipina sudah tentunya tidak banyak mempunyai masalah untuk

menghidupkan hasrat tersebut.

19

Ayat 7

Laporan yang menyatakan bahawa tanah rizab Melayu hanya tinggal 12 peratus lagi

amat mengejutkan dan menyedihkan sekali.

Ayat ini merupakan ayat majmuk pancangan komplemen kerana kata hubung komplemen

bahawa digunakan untuk memanjangkan ayat komplemen.

1) Laporan meyatakan sesuatu.(ayat induk)

2) Tanah rizab Melayu hanya tinggal 12 peratus lagi amat mengejutkan dan menyedihkan

sekali. (ayat kecil)


Ayat 1 Laporan Laporan Meyatakan

sesuatu

Sesuatu

Ayat 2 Tanah rizab

Melayu

Tanah rizab

Melayu

. hanya tinggal

12 peratus lagi

amat

mengejutkan

dan

menyedihkan

sekali.

tinggal




predikatnya.

20

Ayat ini mengalami proses peluasan melalui komplementasi iaitu proses yang

mengubah ayat menjadi satu FN, dan memancangkannya pada ayat yang lain. Ayat induk

telah dipancangkan ke dalam ayat kecil menggunakan kata hubung bahawa. Akhirnya

terbentuk ayatnya iaitu Laporan yang menyatakan bahawa tanah rizab Melayu hanya

tinggal 12 peratus lagi amat mengejutkan dan menyedihkan sekali.

Ayat 8

21

Hal ini bermakna bahawa masa depan orang Melayu akan menjadi lebih susah lagi

untuk bertapak di tanah air sendiri.

Ayat di atas terdiri daripada ayat majmuk pancangan komplemen kerana ayat induk dan

klausa komplemen (KK), kata hubung komplemen ‘untuk’ digunakan untuk memanjangkan

ayat komplemen.

Hal ini bermakna bahawa masa depan orang Melayu akan menjadi lebih susah lagi (ayat

induk)

Bertapak di tanah air sendiri. (ayat kecil)


Ayat 1 Hal ini bermakna Hal ini bermakna masa depan

orang Melayu

akan menjadi

lebih susah lagi

menjadi

Ayat 2 bertapak - Di tanah air

sendiri

bertapak



Ayat ini mengalami proses peluasan melalui komplementasi iaitu proses yang

mengubah ayat menjadi satu FN, dan memancangkannya pada ayat yang lain. Ayat induk

telah dipancangkan ke dalam ayat kecil menggunakan kata hubung untuk. Akhirnya

terbentuk ayatnya iaitu, Hal ini bermakna bahawa masa depan orang Melayu akan

menjadi lebih susah lagi untuk bertapak di tanah air sendiri.

22

Ayat 9

Semua perkara ini ada kaitannya dengan perkembangan perniagaan sukuk.

23

Ayat ini merupakan ayat majmuk pancangan keterangan kerana ia terdiri daripada ayat

induk dan klausa komplemen (KK), kata hubung komplemen dengan digunakan untuk

memancangkan ayat keterangan. Dengan merupakan ayat majmuk pancangan keterangan

cara.

1) Semua perkara ini ada kaitannya. (ayat induk)

2) Perkembangan perniagaan sukuk. (ayat kecil)


Ayat 1 Semua perkara ini Semua perkara Ada kaitannya Ada kaitannya

Ayat 2 Perkembangan Perkembangan Perniagaan

sukuk

Perniagaan

sukuk

Susunan ayat dalam ayat di atas adalah susunan biasa kerana kedudukan konstituen

subjeknya adalah di hadapan konstituen predikat. Apa-apa yang kita tidak tahu merupakan

subjek ayatnya manakala membawa apa-apa kesan sekalipun merupakan predikatnya.

Ayat ini mengalami proses peluasan dengan kata hubung. Proses ini merupakan

proses penggabungan dua konstituen yang sama dalam ayat dengan kata hubung.Ayat

induk telah dipancangkan ke dalam ayat kecil menggunakan kata hubung dengan. Akhirnya

terbentuk suatu ayat iaitu, Semua perkara ini ada kaitannya dengan perkembangan

perniagaan sukuk.

Ayat 10

24

Jika pun dapat pengembaliannya kemungkinan besar tidak serupa dengan yang asal.

Ayat ini merupakan ayat majmuk pancangan keterangan kerana ia terdiri daripada ayat

induk dan klausa komplemen (KK), kata hubung komplemen dengan digunakan untuk

memancangkan ayat komplemen. Dengan merupakan ayat majmuk pancangan keterangan

cara.

1) Jika pun dapat pengembaliannya. (ayat induk)

2) Kemungkinan besar tidak serupa dengan yang asal. (ayat kecil)


Ayat 1 Jika pun Jika pun dapat

pengembaliannya

dapat

Ayat 2 Kemungkinan

besar

Kemungkinan

besar

tidak serupa

dengan yang

asal.

tidak serupa

dengan yang

asal.




predikatnya.

Ayat ini mengalami proses perluasan dengan kata hubung Ini merupakan proses

penggabungan dua konstituen yang sama dalam ayat dengan kata hubung.Ayat induk telah

dipncangkan ke dalam ayat kecil menggunakan kata hubung dengan. Akhirnya terbentuk

suatu ayat iaitu Jika pun dapat pengembaliannya kemungkinan besar tidak serupa

dengan yang asal.

Bahagian C

Refleksi

25

Bersyukur saya kepada tuhan kerana saya dapat siapkan tugasan kerja kursus

projuk semester 2 dalam subjek Sintaksis Bahasa Melayu ini dalam masa yang

ditetetapkan.Saya menyusun sepuluh jari untuk mengucapkan jutaan terima kasih kepada

sensyarah pembimbing iaitu Puan Hapsah kerana telah memberikan segala bimbingan dan

tunjuk ajar yang tidak berbelah bagi kepada saya. Saya juga ingin mengucapkan terima

kasih kepada guru Bahasa Melayu di sekolah rendah saya yang turut membantu dan

memunjuk ajar dalam menyiapkan tugasan kerja kursus ini. Harapan saya agar tugasan

saya lakukan ini memenuhi kriteria – kriteria yang telah ditetapkan.

Sintaksis dapat ditakrifkan sebagai bidang ilmu bahasa yang menkaji bentuk struktur

dan binaan atau konstruksi ayat. Bidang sintaksis juga merupakan kajian tentang hukum

atau rumus tatabahasa yang mendasari kaedah penggabungan dan penyusunan perkataan

atau kelompok perkataan untuk membentuk ayat dalam sesuatu bahasa

Menurut Nik Satiah kerim dalam tatabahasa Dewan Edisi 3, sintaksis adalah kajian

tentang hukum atau rumus tatabahasa yang mengkaji kaedah pengabungan dan

penyusunan perkataan untuk membentuk ayat dalam sesuatu bahasa seperti pengkaji yang

lain beliau turut mendefenisikan sintaksis sebagai satu cabang ilmu bahasa yang mengkaji

secara mendalam bentuk, struktur dan binaan sesuatu ayat.

Pada era golabalisasi ini, guru Bahsa Melayu semkain memandang rendah tentang

bidang sintaksis. Sintaksis ialah satu kkajian tentang ayat. Ayat ialah unit pengucapan yang

paling tinggi dalam susunan tatabahasa yang mempunyai makna yang lengkap dan ia boleh

terbentuk dengan satu perkataan atau lebih. Dari segi pengucapanya ia bermula dan diakhiri

dengan kesenyapan serta mengandungi infomasi yang sempurna sintaksis juga ditakrifkan

sebagai bidang ilmu bahasa yang mengaji bentuk, struktur, dan binaan ayat. Seseorang

guru Bahasa harus mengetahui mengenai sintaksis.

Guru bahasa sepatutnya merupakan pengajar pelatih dan bahasa yang mantap

terhadap bahasa yang diajarnya. Antara pengetahuan dan kefahaman tentang sintaksis. Hal

ini kerana bahasa terdiri dari ayat – ayat sedangkn sintaksis pula berhubung dengan

bagaimana hendak membentuk ayat. Bagaimana mungkin seseorang guru bahasa dapat

mengajarkan bahasa tanpa pengetahuan yang mantap tentang sintaksis. Jadi setiap guru

bahasa harus menguasai sintaksis untuk menjadi pengajar yang yang baik.

Para guru bahasa melayu perlulah memahami bidang sintaksis dengan lebih

mendalam kerana guru bahasa melayu perlulah memahami bidang sintaksis dengan lebih

26

mendalam kerana guru bahasa melayu merupakan pengerak atau perantaran untuk murid –

murid lebih memahami bidang ini dengan lebih sempurna. Masalah akan timbul apabila guru

bahasa melayu yang kurang mahir dalam bidang sintaksis menyebabkan murid akan

menulis ayat dengan salah tanpa ditetepkan. Misalnya kesilapan lazim yang dibuat oleh

murid ada pengunaan “adalah”. Senario ini wujud murid – murid kurang sedar akan

pengunaan perkataan “ialah” dan “adalah” dalam penulisan ayat. Maka ini akan menjurus

kepada dalam konteks ataupun kandungan asas sesuatu ayat.

Tahap pendidikan Malaysia telah melalui beberapa tahap dan perkembangan.

Seringkali kita mendengar betapa pelbagai pandangan diutamakan bagi memperbaiki dan

memperhalusi sistem pendidikan yang antaranya ialah menjadikan bahasa kebangsaan

sebagai bahasa pengantar utama. Dalam abad ke 21 ini telah berlaku banyak pencampuran

bahasa dimana murid – murid sering kali akan menulis ayat dengan struktur yang salah.

Jadi seorang guru bahasa harus menguasai sintaksi untuk memberi pengajaran yang

bernas dan membantu murid – murid membina ayat dengan betul.

Seorang guru bahasa juga harus mengunakan bahan bantu mengajar yang menari

semasa mengajar sintaksis untuk menarik perhatian dan minat murid. Pemgetahuan isi

kandungan mengenai sintaksis sama ada secara langsung atau tidak langsung merupakan

faktor penentu kefahaman pelajar terhadap apa yang diajarkan oleh guru berkenaan. Maka

untuk menarik perhatian murid untuk mendalami ilmu sintaksis dengan cara yang betul.

Perunahan – perubahan yang berlaku dalam sistem pendidikan masa kini banyak

mencabar keupayaan dan kebolehan guru Bahasa Melayu khasnya bila mengajar bidang

sintaksis ini. Hal ini penting diketahui dan dikuasai setiap guru agar pengajaran yang dibuat

dapat disesuaikan dengan keperluan dan tuntutan semasa seperti keperluan pemdidikan

abad ke 21.

Peranan strategi pengajaran adalah lebih penting lagi jika kita mengajar pelajar –

pelajar yang berbeza dari segi kebolehan pencapaian, kecendurungan serta minat yang

berbeza – beza. Seorang guru bahasa melayu mengunakan pendekatan dan kaedah yang

berbeza untuk mengajar sintaksis. Misalnya sewaktu mengajar guru perlu mengunakan

pendekatan daripada mudah kepada abstrak. Pada abad ke 21 ini guru harus menguasai

bidang sintaksis ini dengan menyeluruh suoaya dapat mewujudkan seorang murid yang

baik.

27

Rujukan

Buku

Azman Wan Chaik, (1982). Pendidikan Bahasa Kuala Lumpur: Rydasprint

Asmah Haji Omar,(1982). Nahu Melayu Mutakhir. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan

Pustaka

Abdullah Hassan, (1970). SINTAKSIS Siri Pengajaran dan Pembelajaran Bahasa Melayu.

Kuala Lumpur: PTS Akademia

Hashim bin Musa, 1994. Pengantar Falsafah bahasa. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan

Pustaka

Jurnal

Jeyagibi a/l Damodarem (2008). Persepsi dan sikap guru Bahasa Melayu terhadap

Kemahiran Menulis di sekolah rendah Jurnal peyelidikan Institut Perguruan Islam.

Che Zanariah Che Hassan. (2011). Pelaksanaan pengajaran dan pembelajaran Kemahiran

Menulis di Sekolah Rendah. Jurnal Pendidikan Bahasa Melayu, 1(1): 67-87

Semat Salleh. (2005). Pelaksanaan pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu. Jurnal

ipba, 3(2)

28

Lampiran

29

30

31

32

33

Documents

sbm