24
maswavleblis saxelmZRvanelo saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba

saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

  • Upload
    others

  • View
    44

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

maswavleblis saxelmZRvanelo

saxviTi da gamoyenebiTixelovneba

Page 2: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,
Page 3: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

jana (darejan) kaxiani Tamar kiknaZelia gorgaZe medea CubiniSvili

saxviTi da gamoyenebiTixelovneba

maswavleblis saxelmZRvanelo

pirveli klasi

grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier 2018 wels

Semecneba

Tbilisi2018

xelovneba da Semoqmedeba

Page 4: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

xelovneba da Semoqmedeba pirveli klasimaswavleblis saxelmZRvanelosaxviT da gamoyenebiT xelovnebaSi

avtorebi: jana (darejan) kaxiani (jgufis xelmZRvaneli) – ilias saxelmwifo universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtoriTamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi, skola `XXI saukunis~ saswavlo programebis menejerilia gorgaZe _ xelovnebaTmcodne, elene axvledianis saxelobis bavSvTa suraTebis galereis direqtorimedea CubiniSvili _ mxatvari, yofili 27-e sajaro skolisumaRlesi kategoriis xatvis maswavlebeli, 161-e skolis pedagogi,elene axvledianis saxelobis bavSvTa suraTebis galereis saxviTi xelovnebis meTodisti

redaqtori: TaTia mTvareliZe

dizaini da dakabadoneba: manana maWavariani, zurab wereTeli

yvela ufleba daculia.am saxelmZRvanelos arc erTi nawili aranairi formiTa da saSualebiT, iqneba es eleqtronuli Tu meqanikuri, ar SeiZleba, gamoyenebul iqnes gamomcemlis werilobiTi nebarTvis gareSe.saavtoro uflebebis darRveva isjeba kanoniT.

grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier 2018 wels

ISBN 978-9941-428-72-2

© j. kaxiani, T. kiknaZe, l. gorgaZe, m. CubiniSvili 2018

© gamomcemloba `Semecneba~, 2018 q. Tbilisi, antonovskaias q., 9b

telefoni: 995 32 260 23 15; 995 599 55 05 54

© gamomcemloba palitra L, 2018 q. Tbilisi, iosebiZis q., 49 telefoni: 995 32 238 38 71

meore gamocema, 2018

Page 5: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

sarCevi

koncefcia .............................................................................................4

erovnuli saswavlo gegma ................................................................. 6

Sinaarsisa da miznebis ruka .............................................................. 8

saxelmZRvanelos struqtura ......................................................... 14

sagakveTilo Temebi ........................................................................... 15

gakveTilis savaraudo struqtura ................................................. 16

literatura ...................................................................................... 17

gakveTilebis scenarebi .................................................................... 18

danarTi a .......................................................................................... 97

danarTi b ......................................................................................... 106

Page 6: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

4

koncefcia

`xelovneba unda gaxdes yoveldRiuriyofisa da Sromis organuli nawili~

Jan Jak ruso

saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis kursis mizania, bavSvebs ganuviTaros mSvenierebis grZnoba, maRali esTetikuri gemovneba, unari, gaigos da daafasos rogorc erovnuli, aseve msoflio xelovnebis nimuSebi, xeli Seuwyos sulierad mdidari, harmoniuli pirovnebis formirebas.

saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis gakveTilebi xels Seuwyobs moswavleebs axali praq-tikuli unar-Cvevebis aTvisebaSi, dakvirvebaSi, metyvelebaSi, wvrili da msxvili motoruli sistemis ganviTarebaSi, leqsikuri maragis gamdidrebaSi, komunikaciaSi, TanamSromlobis gaumjobesebaSi, agreTve, logikuri azrovnebis CamoyalibebaSi.

saswavlo kursi miznad ar unda isaxavdes profesionali mxatvris momzadebas. upirveles amocanad migvaCnia, ganvaviTaroT bavSvis Semecnebis, Semoqmedebisa da movlenis arsis gagebis unari.

swavla ar unda iyos orientirebuli mxolod niWier bavSvebze. programis mizania, CamovuyaliboT bavSvs is unar-Cvevebi, romelTa safuZvelzec moaxerxebs Tavisi potenciuri SesaZleblobis maqsimalur gamomJRavnebas.

gakveTilis Sedegianoba damokidebulia pedagogis rogorc profesiul, aseve pirovnul unarebze, radgan misi xatovani da emociuri metyveleba saSualebas miscems bavSvs, ukeT gai-azros miwodebuli masala, es ki gauadvilebs swavlis process.

pedagogis amocanaa saswavlo procesis ise organizeba, rom igi iyos aqtiuri, qmediTi. yoveli gakveTili wyvets ara marto didaqtikur amocanas _ aswavlos romelime sagnis xatva, Zerwva da sxva, aramed daexmaros bavSvs, damoukideblad Seasrulos samuSao, imsjelos da Seafasos Tavisi da Tanaklaselebis namuSevrebi. pedagogma bavSvs unda Seuqmnas iseTi piro-bebi, rom man damoukideblad SeZlos Canafiqris ganxorcielebis gzebis monaxva.

vinaidan dawyebiT klasebSi bavSvis azrovneba TvalsaCino da xatovania, maswavlebeli unda eyrdnobodes da iyenebdes TvalsaCino masalas, rac gulisxmobs reproduqciebis Cvenebas (eleqtronul masalaze), naturisa da nimuSis gamoyenebas.

eleqtronul masalaze aseve mocemulia savarjiSoebi. maTi Sesruleba daexmareba moswav-leebs SemecnebiTi unarebis gavarjiSebaSi (aRqma, yuradReba, mexsiereba, azrovneba), savarji-Soebis pasuxebi mocemulia maswavleblis wignis danarTSi (b).

imisaTvis, rom moswavleebma iswavlon sakuTari naSromis, naxelavis Sefaseba, maswavle-beli SesTavazebs moswavleebs, Seavson TviTSefasebis rubrika.

dawyebiT klasebSi mizanSewonilad migvaCnia gakveTilze TamaSis elementebis Setana, rac xels Seuwyobs bavSvebis motivaciis gazrdas.

maswavlebels SeuZlia ixelmZRvanelos miwodebuli masalis CamonaTvaliT da Seadginos saswavlo gegma sakuTari SexedulebiTac. gamoiyenos yvela is bunebrivi masala, romlis mop-ovebis saSualebac mas aqvs (girCa, qva, xe, foToli, burRuleuli, naWrebi, qoTnebi, boTlebi, Rilebi, Zveli Jurnalebi da sxva). es saSualebas miscems maswavlebels, ufro SemoqmedebiTad miudges saswavlo process. Tu klasSi aris specialuri saganmanaTleblo saWiroebis mqone moswavle (sssm), maswavlebeli misi SesaZleblobebis gaTvaliswinebiT qmnis individualur saswavlo programas.

didi mniSvneloba eniWeba bavSvebisTvis Teatralur warmodgenebze, gamofenebsa da eqskursiebze wayvanas, radgan xelovnebis sxvadasxva dargis gacnoba afarToebs bavSvis Tvalsawiers da mniSvnelovan gavlenas axdens misi SemoqmedebiTi unarebis ganviTarebaze. amave mizans emsaxureba mxatvruli literaturis nimuSebis gacnoba, rogorebicaa, zRapari, andaza, sabavSvo leqsebi, simRerebi.

imisaTvis, rom maswavlebelma TvalnaTliv dainaxos moswavleebis miRwevebi, periodulad bavSvebs eZlevaT davaleba Tavisufal Temaze da ewyoba gamofenebi, sadac isini gamoavle-nen axalSeZenil codnasa da unarebs. miRweuli Sedegebi Sefasdeba Semajamebel gakveTilebze (gamofena, Tavisufali Tema).

moswavleebis miRwevebs maswavlebeli ganmaviTarebeli Sefasebis rubrikebiT axorcie-lebs, rogoricaa: TviTSefaseba, urTierTSefaseba, komentari, rCeva-darigeba, ganviTarebeli

Page 7: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

5

unarebis aRwera. gakveTilebi: Tavisufali Tema da gamofena ki Semajamebeli gakveTilebia, sadac xdeba SeZenili unar-Cvevebisa da codnis Semowmeba.

didi mniSvneloba eniWeba mSobliuri enis, musikisa da saxviTi xelovnebis pedagogebis SeTanxmebul muSaobas gamofenebis, zeimebis, RonisZiebebis dagegmvisa da ganxorcielebisas.

Cveni mizania, yoveli gakveTili bavSvisTvis iyos saxaliso da sasiamovno. igi nabij-nabij unda aRiqvamdes, ecnobodes, swavlobdes mSvenierebis aRqmas rogorc xelovnebaSi, aseve yoveldRiur cxovrebaSi. imisaTvis, rom gakveTilebi iyos dinamikuri, saintereso, mraval-ferovani, maswavlebelma SeiZleba gamoiyenos sxvadasxva tipis damatebiTi aqtivobebic, saku-Tari Sexedulebisamebr.

saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis gakveTilebze gaTvaliswinebuli unda iyos rogorc bavSvis moTxovnilebebi, aseve asakis donis Sesabamisi moTxovnebi. maswavlebelma unda isau-bros bavSvisaTvis gasageb enaze, ar ixmaros bevri termini, ucxo sityva, aseve axali infor-macia zomierad unda iyos miwodebuli. miuxedavad imisa, rom saxelmZRvaneloSi yvela ilus-tracias da reproduqcias aqvs miwerili avtoris gvari, rig SemTxvevaSi ki miTiTebulia ni-muSis Sesrulebis TariRi, es ar gulisxmobs, rom bavSvma is aucileblad unda daimaxsovros. es informacia mxolod maswavleblisTvisaa gaTvaliswinebuli da xels Seuwyobs misi kvali-fikaciis amaRlebas. maswavlebelma SeiZleba Tqvas _ `es naxati Seqmna cnobilma frangma mx-atvarma pol sezanma~, magram ar unda mosTxovos bavSvs amis damaxsovreba. wignis Sedgenisas vivaraudeT, rom momavalSi, rodesac bavSvi kiTxvas iswavlis, TviTon SeZlebs gvarebisa da saxelwodebebis wakiTxvas da maswavleblis mier adre naxsenebi gvari misTvis ukve ucxo ar iqneba.

saxelmZRvaneloSi mocemuli leqsikoni gankuTvnilia mxolod maswavleblebisaTvis. mo-cemuli informacia xels Seuwyobs aseve maswavleblis kvalifikaciis amaRlebas.

migvaCnia, rom cnobili mxatvrebis, arqiteqtorebis, moqandakeebis namuSevrebis re-produqciebis daTvaliereba bavSvebisTvis aucilebelia _ es gaamdidrebs bavSvis fan-tazias, Tvalsawiers, ganuviTarebs mxatvrul gemovnebas, esTetikuri tkbobis unars, aseve mniSvnelovnad vTvliT, rom reproduqciebs Soris iyos maTi Tanatolebis namuSevrebi. cno-bil xelovanTa namuSevrebi garkveuli stimulia bavSvebisTvis, magram rig SemTxvevaSi maT SeiZleba gauCndeT gancda, rom isini `ase lamazad~ ver daxataven, swored am drosaa saWiro Tanatolis namuSevari, misi naxvis Semdeg bavSvi CaTvlis, `ase xom mec SemiZlia~ da muSaobas xalisiT daiwyebs.

vimedovnebT, rom saxelmZRvanelo miscems bavSvs bazisur codnas da safuZvels Cauyris momdevno klasebSi am sagnis warmatebiT swavlas.

maswavlebels TviTonac SeuZlia moiZios reproduqciebi, ilustraciebi da sxva TvalsaCino masala, vinaidan saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis swavleba Tvalsa Cinoebis gareSe SeuZleblad migvaCnia.

saswavlo wlis damTavrebisas moswavleebi unda aRwevdnen mxatruli Semoqmedebis garkveul dones. isini emociurad unda aRiqvamdnen mxatruli nawarmoebis nimuSebs, cnobdnen da asaxelebdnen xelovnebis sxvadasxva dargs. maT unda gamoumuSavdeT garkveuli warmod-genebi ferze, formaze, ritmze da sxva. unda SeZlon am xerxebis gamoyeneba namuSevrebSi. moswavleebs aseve umuSavdebaT individualuri da gunduri muSaobis, sakuTari da sxvisi namu-Sevrebis Sefasebis, sxvisi azris mosmenisa da gaziarebis unari. maT uyalibdebaT SemoqmedebiTi unarebi, romlebic aucilebelia saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis Semdgomi swavlebisaT-vis.

Page 8: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

6

erovnuli saswavlo gegma

I klasisaxviTi da gamoyenebiTi xelovneba

standarti

wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi

mimarTuleba: SemoqmedebiToba da praqtika

s.g.I.1. moswavlem unda SeZlos sakuTari Canafiqrisa da STabeWdilebebis gad-mosacemad saxviTi xelovnebis ramdenime ZiriTadi elementis, masalisa da teqnikis gamoyeneba namuSevarSi.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

• qmnis namuSevrebs STabeWdilebebiT da warmosaxviT;• iyenebs sxvadasxva tipis xazs (swors, talRovans, texils, wyvetils,

zigzags, horizontalurs, vertikalurs, mrudes, diagonalurs);• iyenebs sxvadasxva fers;• iyenebs sxvadasxva formas (geometriuls da bunebaSi arsebuls);• iyenebs xatvis, aplikaciis, kolaJis, anabeWdisa da mozaikis teqnikas

da sxv;• iyenebs Tixas da plastilins mcire plastikis nimuSebis Sesaqmnelad;• iyenebs xelovnur da bunebriv masalas;• sxvadasxva masaliT amzadebs nivTebs;• iRebs sxvadasxva faqturas (xelebiT, TiTebiT, foTlebiT, RrubliT da

sxv.); • kompiuterul saxatav programaSi xatavs/gamosaxavs sxvadasxva tipisa

da sisqis xazs, martiv formebs, figurebs, iyenebs sxvadasxva fers.

mimarTuleba: komunikacia da interpretacia

s.g.I.2. moswavlem unda SeZlos TanaklaselebTan TanamSromloba.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

• muSaobs wyvilSi/jgufSi saerTo namuSevris Sesaqmnelad, uziarebs Tanaklaselebs gansxvavebul mosazrebebs;

• usmens maswavleblis instruqcias, rCevas/miTiTebas;• monawileobs saklaso gamofenaSi;• mxars uWers Tanaklaselebs sxvadasxva saswavlo RonisZiebaSi monaw-

ileobisas an erToblivi namuSevris Seqmnisas.

s.g.I.3. moswavlem unda SeZlos individualuri da erToblivi namuSevris ward-gena; azris gamoTqma sakuTari da TanaklaselTa namuSevrebis Sesaxeb.

Page 9: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

7

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:• individualuri an erToblivi namuSevris wardgenisas saubrobs, risi

asaxva surda;• gamoTqvams mosazrebebs sxvisi namuSevris Sesaxeb;• reagirebs maswavleblis komentarze, esmis da asrulebs miTiTebas;• usmens da acdis sxvebs azris gamoTqmas;• ufrTxildeba (ar azianebs) sakuTar da sxvis namuSevars.

mimarTuleba – xelovnebis aRqma konteqstSi

s.g.I.4. moswavlem unda SeZlos xelovnebis mravalferovnebis aRqma (aRmoCena) garemoSi da sakuTari damokidebulebisa da STabeWdilebis gamoxatva.

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:

• CamoTvlis xelovnebis dargebs (mxatvroba, musika, kino, Teatri da sxv.) da ixsenebs yoveldRiur cxovrebaSi sad da ra saxiT Sexvedria;

• saubrobs saopero, sabaleto, Teatralur warmodgenebze, samxatvro galereaSi an muzeumSi yofnisas miRebul STabeWdilebebze;

• saubrobs da gamoxatavs sakuTar damokidebulebas nacnob animaciur, mxatvrul filmebze, eleqtronul saganmanaTleblo TamaSebsa da say-varel ilu strirebul wignebze;

• akvirdeba saxviTi xelovnebis nimuSebs, saubrobs maT Sinaarssa da miRe-bul STabeWdilebaze (siuJetebi, scenebi, movlenebi, cxovelebi, mcena-reebi, weliwadis droebi da sxv.).

Page 10: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

8

Sinaarsisa da miznebis ruka

Cven mier Seqmnili pirveli klasis saxelmZRvanelos kompleqti eyrdnoba axali erovnuli saswavlo gegmis mixedviT pirveli klasis standartiT gansazRvrul mimarTulebebs.

1. praqtikuli unar-Cvevebi da ideebis gamoxatva xelovnebaSi;2. komunikacia da interpretacia;3. xelovnebis aRqma konteqstSi.saxelmZRvanelo akmayofilebs standartiT gansazRvrul yvela

mimarTulebas da Sedegs:

gakveTilebiSemoqmedebiToba

da praqtika

komunikacia da

interpretacia

xelovnebis

aRqma

konteqstSi

Sefasebis

forma

1. xelovneba mizani: warmosaxviT Tavisufal Temaze namuSevris Seqmna, xelovnebis dargebis gacnoba, jgufur muSaobaSi monawileoba.

1.1 1.3 1.4 dakvirveba2. ferTa samyaro mizani: guaSis saRebaviT, pasteliT an feradi fanqrebiT muSaobis

unar-Cvevis gamomuSaveba (funjis, wylis, palitris sworad xmareba); horizontaluri da vertikaluri xazebis gavleba.

1.1 1.2 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba,

TviTSefaseba3. viTamaSoTferebiT

mizani: guaSis saRebavebiT, pasteliT an feradi fanqrebiT muSaobis unar-Cvevis ganmtkiceba (funjiT muSaobis teqnikis gavarjiSeba). kompiuterul saxatav programaSi muSaobis unaris gamomuSaveba.

1.1 1.2 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba,

TviTSefaseba4. xili mizani: guaSis saRebavebiT an pasteliT muSaobis teqnikis

unar-Cvevebis ganmtkiceba. 1.1 1.3 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba,TviTSefaseba

5. gamovWraT xili (aplikacia)

mizani: aplikaciis teqnikis gamoyenebiT namuSevris Seqmnis Seswavla wyvilebSi.

1.1 1.2, 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba,

TviTSefaseba6. xili (Zerwva)

mizani: SevaswavloT moswavleebs plastilinze muSaobis teqnika.xelovnebis nimuSebis gacnoba.

1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba,

TviTSefaseba7. feri da forma mizani: gavacnoT moswavleebs geometriuli fi gurebi. ganvuviTaroT

Tanaklaselis namu Sevris wardgenis unari.1.1 1.3 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba,TviTSefaseba

Page 11: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

9

gakveTilebiSemoqmedebiToba

da praqtika

komunikacia da

interpretacia

xelovnebis

aRqma

konteqstSi

Sefasebis

forma

8. geometriu li figurebi (aplikacia)

mizani: ganvumtkicoT codna geometriuli figurebis Sesaxeb; ganvuviTaroT TanamSromlobis unari; nawilebisagan mTelis Sedgenis

unaris gavarjiSeba da kompoziciis elementebis Seswavla.1.1 1.3 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba,TviTSefaseba

9. morTuli sagnebi mizani: sxvadasxva tipis xazebiT, formebiT da gamosaxulebebiT sagnebis morTva.

1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba,

TviTSefaseba10. xaliCa mizani: gundurad muSaobis unaris gamomuSaveba.

1.1 1.2, 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba,

TviTSefaseba11. xatva TavisufalTemaze.

Semajamebeli

mizani: bavSvebma SeZlon warmosaxviT (sakuTari fantaziiT) namuSevris Seqmna.

1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba,

TviTSefaseba12. gamofena.

Semajamebelimizani: vaswavloT moswavleebs, ra aris da rogor unda moewyos

gamofena. sakuTari namuSevrebis wardgena, STabeWdilebebis gaziarebis, Tanaklaselebis namuSevrebis mimarT pativiscemis gamomJRavnebis

unaris gamomuSaveba.1.1 1.2, 1.3 1.4 ganmaviTarebeli

Sefaseba13. gamocanebi mizani: moswavlis sazrianobis ganviTarebis xelSewyoba; dakvirvebis

unaris ganviTareba. 1.1 1.2 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba14. Semodgoma (eqskursia)

mizani: ganvuviTaroT moswavleebs bunebis silamazis aRqma da masze dakvirveba; bunebis dacvis da misdami faqizi damokidebulebis unaris

ganviTareba. bunebrivi masalis mniSvnelobis xazgasma.1.1 1.2, 1.3 1.4 dakvirveba

15. Semodgoma mizani: bunebaSi arsebuli ferebis asaxva namuSevarSi. leqsis mosmenis, eqskursiaze nanaxis, elmasalis daTvalierebis Semdeg miRebuli

STabeWdilebiT namuSevris Seqmna. 1.1 1.3 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba16. Semodgomis foTlebi

mizani: bunebrivi masaliT gundSi an wyvilSi muSaobis gamomuSaveba. wvrili motorikis, natifi moZraobebis gavarjiSeba.

1.1 1.2, 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba

17. zamTris moaxloeba, xeebi

mizani: zamTris xeebis STabeWdilebiT xatva, vertikaluri, daxrili da klaknili xazebis gamoyenebiT xatvis teqnikis gaumjobeseba.

kompiuterul saxatav programaSi savarjiSos Sesruleba.1.1 1.2, 1.3 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba18. zamTari mizani: zamTris Temaze Seqmnili xelovnebis nimuSebis gacnoba da

miRebuli STabeWdilebebiT namuSevris Seqmna.1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli

Sefaseba

Page 12: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

10

gakveTilebiSemoqmedebiToba

da praqtika

komunikacia da

interpretacia

xelovnebis

aRqma

konteqstSi

Sefasebis

forma

19. axali wlis saCuqrebi (Zerwva)

mizani: sxvadasxva masalis gamoyenebiT namuSevris Seqmna; plastiliniT muSaobis teqnikis daxvewa; mcire zomis detalebis Zerwva; fantaziis

ganviTarebis stimulireba.1.1 1.3 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba20. naZvis xe (aplikacia)

mizani: aplikaciis teqnikiT namuSevris Sesruleba sadResaswaulo ganwyobis Seqmna; jgufurad muSaobis Cvevebis gavarjiSeba;

nawilebisagan mTelis Sedgenis unaris gamomuSaveba; akuratuli muSaobis unaris ganmtkiceba.

1.1 1.3 _ ganmaviTarebeli Sefaseba

21. misaloci baraTebi (aplikacia)

mizani: gavuvarjiSoT sxvadasxva masalisgan mcire zomis formebis gamoWris unari; saaxalwlo baraTis damzadeba.

1.1 1.2, 1.3 _ ganmaviTarebeli Sefaseba

22. axali weli mizani: qmnis namuSevars warmosaxviT axali wlis Temaze.1.1 1.3 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba,TviTSefaseba

23. girlandebi mizani: wvrili motorikis daxvewa; Tanamimdevrobis dacvis unaris ganviTareba; dakvirvebisa da yuradRebis gavarjiSeba; geometriuli figurebis Sesaxeb codnis ganmtkiceba; sakuTari da Tanaklaselebis

namuSevris gafrTxileba.1.1 1.2 1.4 ganmaviTarebeli

Sefaseba23a. gamofena mizani: ganvumtkicoT bavSvebs codna gamofenebis Sesaxeb;

auditoriis winaSe sakuTari namuSevrebis prezentaciis unaris gavarjiSeba; gavuRrmavoT codna sxvadasxva profesiebze.

1.1 1.2, 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba

24. doqebi (natiurmorti)

mizani: dakvirvebis unaris ganviTareba; naxatze detalis moZebna.1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli

Sefaseba25. cxovelebi mizani: SevaswavloT sxvadasxva cxovelisaTvis damaxasiaTebeli niSnebi.

vaswavloT martivi geometriuli figurebis gamoyenebiT cxovelis xatva.1.1 1.3 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba26. cxovelebi (Zerwva)

mizani: SevaswavloT cxovelis sxeulis ZiriTadi formebisa da detalebis Zerwva. vaswavloT naxatidan miRebuli STabeWdilebis gamoyeneba Zerwvisas.

1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba

27. saxlebi mizani: ganvumtkicoT geometriuli figurebis gamoyenebiT naxatis

Sesrulebis unari. 1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli

Sefaseba28. gamovWraT saxli (aplikacia)

mizani: gavagrZeloT geometriuli figurebis gamoyenebiT namuSevris Sesrulebis Seswavla.

1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba

Page 13: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

11

gakveTilebiSemoqmedebiToba

da praqtika

komunikacia da

interpretacia

xelovnebis

aRqma

konteqstSi

Sefasebis

forma

29. wyalqveSa samyaro

mizani: literaturuli nawarmoebidan da ilustraciebidan miRebuli STabeWdilebiT namuSevris Seqmna.

1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba

30. Tevzebi (aplikacia)

mizani: sxvadasxva masalis gamoyenebiT namuSevris Seqmna.1.1 1.2 1.4 ganmaviTarebeli

Sefaseba31. Tojina mizani: mrgvali da ovaluri formebis gamoyenebiT adamianis figuris

xatva Tojinas magaliTze.1.1 1.2, 1.3 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba32. saCuqari (aplikacia)

mizani: Sereuli teqnikiT namuSevris Seqmna; akuratulad muSaobis Cvevis ganmtkiceba.

1.1 1.3 _ ganmaviTarebeli Sefaseba

33. adamianebi _portreti

mizani: SevaswavloT adamianis xatva. ganvumtkicoT dakvirvebis unari.1.1 1.3 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba34. Cemi ojaxi mizani: mocemul Temaze namuSevris Seqmna. sxvisi namuSevris aRwera,

mosazrebis gamoTqma.1.1 1.3 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba34a. Tavisufali Tema.

Semajamebeli

mizani: damoukideblad Temis SerCeva da warmosaxviT namuSevris Seqmna.1.1 1.3 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba35. deda mizani: adamianis xatvis unaris ganmtkiceba; detalebis xazgasma

namuSevarSi.1.1 1.3 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba36. gazafxuli mizani: gavumyaroT moswavleebs codna weliwadis droebze; mxatvruli

nawarmoebiT da ilustraciiT miRebuli STabeWdilebebiT naxatis Seqmna; saRebavebiT xatvisas funjis xmarebis teqnikis daxvewa.

1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba

37. yvavilebi mizani: daxaton namuSevari yvavilebis Temaze sxvadasxva ferebis gamoyenebiT.

1.1 1.3 _ ganmaviTarebeli Sefaseba

38. yvavilebis gamoWra (aplikacia)

mizani: aplikaciis teqnikiT namuSevris Seqmna.1.1 1.2 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba39. yvavilebi (Zerwva)

mizani: ganvumtkicoT codna Zerwvis sxvadasxva xerxebze.1.1 1.3 ganmaviTarebeli

Sefaseba40. saCuqaridedas da bebias(aplikacia)

mizani: SevaswavloT moswavleebs misaloci baraTebis damzadeba. gamoiyenon namuSevarSi adre miRebuli codna da unar-Cvevebi.

1.1 1.3 ganmaviTarebeli Sefaseba

Page 14: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

12

gakveTilebiSemoqmedebiToba

da praqtika

komunikacia da

interpretacia

xelovnebis

aRqma

konteqstSi

Sefasebis

forma

41. Cemi mTebi mizani: SevaswavloT, literaturuli nawarmoebis SinaarsiT da dakvirvebis Sedegad miRebuli STabeWdilebiT, xatva.

1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba

42. mTebi (aplikacia)

mizani: SevaswavloT moswavleebs nawilebisgan erTiani mxatvruli saxis Seqmna, aplikaciis teqnikiT.

1.1 1.2 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba

43. aRdgoma mizani: mocemul Temaze siuJetis damoukideblad SerCeva da namuSevris warmosaxviT Seqmna.

1.1 1.3 _ ganmaviTarebeli Sefaseba

44. saaRdgomo kvercxebi

mizani: ganvumtkicoT sxvadasxva formis gamoyeneba namuSevarSi (geometriuli da mcenareuli).

1.1 1.2, 1.3 _ ganmaviTarebeli Sefaseba

44a. Tavisufali Tema.

Semajamebeli

mizani: adre miRebuli STabeWdilebebisa da codnis gamoyenebiT naxatis Seqmna; Temis damoukideblad SerCeva da ganxorcieleba.

1.1 1.2, 1.3 ganmaviTarebeli Sefaseba,

TviTSefaseba44b. eqskursia mizani: arqiteqturuli da istoriuli Zeglebis daTvaliereba.

erTmaneTisTvis STabeWdilebebis gaziarebis unaris stimulireba._ 1.2 1.4 dakvirveba

45. eklesia mizani: eqskursiaze nanaxis Semdeg miRebuli STabeWdilebiT namuSevris Seqmna.

_ 1.2, 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba

46. WurWeli mizani: sayofacxovrebo nivTebis morTva, sxvadasxva formisa da feris gamoyenebiT.

1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba

47. WurWeli (aplikacia)

mizani: SevaswavloT erTi da imave sagnis ori sxvadasxva xerxiT gamoWra. mcire formebis gamoWris gavarjiSeba.

1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba

48. WurWeli (Zerwva)

mizani: Zerwvis teqnikis gaumjobeseba. sxvadasxva formis WurWlis Zerwvis Seswavla.

I.2 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba

49. TefSebi mizani: wriuli formis (TefSebis) moxatva sxvadasxva figuriT.1.1 1.3 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba50. saniSne mizani: SeZenili unar-Cvevebis gamoyenebiT saniSnis damzadeba.

1.1 1.2, 1.3 _ ganmaviTarebeli Sefaseba

50a. gamofena.Semajamebeli

mizani: auditoriis winaSe sakuTari namuSevris prezentacia da Tanaklaselebis namuSevrebze STabeWdilebis gaziarebis unaris

gavarjiSeba.1.1 1.2 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba

Page 15: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

13

gakveTilebiSemoqmedebiToba

da praqtika

komunikacia da

interpretacia

xelovnebis

aRqma

konteqstSi

Sefasebis

forma

50b. eqskursia mizani: muzeumSi an samxatvro galereaSi moswavleebi daakvirdnen xelovnebis nimuSebs, isaubron xelovnebis sxvadasxva dargsa da

maTgan miRebul STabeWdilebebze._ 1.3 1.4 dakvirveba

51. zafxuli mizani: zafxulis, rogorc weliwadis drois gacnoba da misi asaxva naxatebSi. dakvirvebis unaris ganmtkiceba.

1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba

52. peplebi mizani: SevaswavloT namuSevris Seqmna axali xerxiT.1.1 1.2, 1.3 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba53. frinvelebi mizani: yuradRebis gamaxvileba bunebis mravalferovnebaze, Canafiqris

ganxorcielebisas saxasiaTo detalebis gamoyofa.1.1 1.3 _ ganmaviTarebeli

Sefaseba54. frinvelebi (Zerwva)

mizani: SevaswavloT moswavleebs ramdenime nawilisagan Sedgenili sagnis gamoZerwva. gamosaxulebisTvis damaxasiaTebeli niSnebis xazgasma.

1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba

55. zRapari mizani: vaswavloT naxatebis Seqmna zRapris motivebze, personaJisTvis damaxasiaTebeli niSnebis naxatSi gadmocema.

1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli Sefaseba

56. saqarTvelos droSa

mizani: saqarTvelos saxelmwifo simbo loebis gacnoba (droSa, gerbi, himni). droSis xatvis Seswavla. Tvalis zomis gavarjiSeba.

s.g.I.4 s.g.I.7 _ ganmaviTarebeli Sefaseba

56a. Tavisufali Tema.

Semajamebeli

mizani: codnis ganmtkiceba xelovnebis sxvadasxva dargSi. saswavlo wlis ganmavlobaSi gamomuSavebuli unar-Cvevebis gamoyenebiT

naxatis Seqmna Tavisufal Temaze.1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli

Sefaseba58. gamofena.

Semajamebelimizani: gamovlindes moswavleebis mier saswavlo wlis ganmavlobaSi

gamomu Savebuli unar-Cvevebi.1.1 1.3 1.4 ganmaviTarebeli

Sefaseba

`Tavisufali Tema~, `gamofena~ _ Semajamebeli gakveTilebia:Tavisufali Tema _ maswavlebeli afasebs moswavleebis praqtikul unar-Cvevebs. irCeven Tu ara

damoukideblad Temas, gaxda Tu ara namuSevari ufro mravalferovani siuJeturad, gamdidrda Tu ara ferTa gama, iyeneben Tu ara fons, gaumjobesda Tu ara xatvis teqnika.

gamofena _ am gakveTilebze maswavlebelma unda Seafasos moswavleebis winsvla msjelobaSi, sakuTari namuSevris wardgenaSi, Tanaklaselebis namuSevrebze STabeWdilebis gamoTqmis unaris ganviTarebaSi, sxvisi namuSevris mimarT pativiscemis gamovlenaSi da a.S.

maswavlebelma saSinao davaleba SeiZleba Seamowmos yoveli gakveTilis Semdeg, kviraSi erTxel an garkveuli Temis dasrulebis Semdeg, sakuTari Sexedulebisamebr (es damokidebulia klasSi moswavleebis raodenobaze).

Page 16: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

14

saxelmZRvanelos struqtura

Cven mier warmodgenili saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis pirveli klasis saxelmZRvanelo Sedgeba maswavleblis wignisa da eleqtronuli resursisgan maswavleblis wignisaTvis.

maswavleblis wignSi mocemulia:sarCevi:1. koncefcia;2. erovnuli saswavlo gegma;3. Sinaarsisa da miznebis ruka;4. saxelmZRvanelos struqtura (saxelmZRvanelos gamoyenebis inst-

ruqcia);5. sagakveTilo Temebi;6. gakveTilis savaraudo struqtura;7. literatura;8. gakveTilebis scenarebi;9. danarTi (a, b).

eleqtronul resursSi maswavleblis wignisaTvis mocemulia:• saxviTi da gamoyenebiTi xelovnebis nimuSebi;• muSaobis etapebi;• bavSvebis namuSevrebi;• savarjiSoebi;• savarjiSoebis pasuxebi mocemulia danarTSi (b).

yvela gakveTilisTvis gansazRvrulia:• Tema;• mizani;• aqtivobebi;• forma;• resursi;• gakveTilis msvleloba;• SesaZlo SekiTxvebi;• mosalodneli Sedegebi (ra SemTxvevaSia mizani miRweuli);• rekomendacia;• SeniSvna;• leqsikoni;• elmasalaSi fotoebi da reproduqciebi.

Page 17: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

15

1. xelovneba2. ferTa samyaro3. viTamaSoT ferebiT4. xili 5. gamovWraT xili (aplikacia)6. xili (Zerwva)7. feri da forma8. geometriuli figurebi

(aplikacia)9. morTuli sagnebi (ornamenti)10. xaliCa11. Tavisufali Tema12. gamofena13. gamocanebi14. Semodgoma (eqskursia)15. Semodgoma16. Semodgomis foTlebi (aplikacia)17. zamTris moaxloeba18. zamTari19. axali wlis saCuqrebi (Zerwva)20. naZvis xe (aplikacia)21. misaloci baraTebi (aplikacia)22. axali weli23. girlandebi23a. gamofena24. doqebi (natiurmorti)25. cxovelebi26. cxovelebi (Zerwva)27. saxlebi28. gamovWraT saxlebi (aplikacia)29. wyalqveSa samyaro30. Tevzebi (aplikacia)31. Tojina

32. saCuqari (aplikacia)33. adamianebi (portreti)34. Cemi ojaxi34a. Tavisufali Tema35. deda36. gazafxuli37. yvavilebi38. yvavilebis gamoWra (aplikacia)39. yvavilebi (Zerwva)40. saCuqari dedas da bebias

(aplikacia)41. Cemi mTebi42. mTebi (aplikacia)43. aRdgoma44. saaRdgomo kvercxebi44a. Tavisufali Tema44b. eqskursia45. eklesia46. WurWeli47. WurWeli (aplikacia)48. WurWeli (Zerwva)49. TefSebi50. saniSne 50a. gamofena50b. eqskursia51. zafxuli52. peplebi53. frinvelebi54. frinvelebi (Zerwva)55. zRapari56. saqarTvelos droSa56a. Tavisufali Tema57. gamofena

sagakveTilo Temebi

Page 18: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

16

gakveTilis savaraudo struqtura

1. Temis gacnoba (5 wuTi)• gakveTilis Temis gansazRvra;• kiTxva-pasuxi;• eleqtronuli resursis

daTvaliereba;• msjeloba;• mxatvruli nawarmoebis

gacnoba.

2. praqtikuli samuSaos Sesruleba (15 wuTi)• samuSao adgilis momzadeba;• praqtikuli muSaoba.

3. Sesrulebuli samuSaos ganxilva (8-10 wuTi)• prezentacia;• STabeWdilebis gaziareba;• Sefaseba;• damatebiTi aqtivoba;• savarjiSos Sesruleba.

4. gakveTilis dasruleba (3-5 wuTi)• samuSao adgilis dalageba;• Semdgomi gakveTilis dagegmva.

Page 19: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

17

literatura

1. saqarTvelos Zveli qalaqebi, `Tbilisi~. 2002 w.2. saqarTvelos Zveli qalaqebi, `mcxeTa~. 2000 w.3. qarTuli sabWoTa enciklopedia. 1991 w.4. В.Беридзе,Н.Езерская,`ИскусствосоветскойГрузии~(1921-1970г.)из.сов.худ.

Москва.1975.5. RugsandCarputsfromtheCaucasus.AuroraArtPublishers.Leningrad.1984.6. `mxatvroba~ (moswavleTaTvis). bakur sulakauris gamomcemloba. 2005 w.7. `xelovneba~ _ Semdgeneli n. maWaraSvili _ (enciklopediuri leqsikoni

moswavleTaTvis). gamomcemloba `meridiani~. 2005 w.8. `saxviTi xelovneba~ _ neli rostomaSvili (zogadsaganmanaTleblo

skolebis V da samxatvro skolebis I klasebisTvis. `diogene~. 2001.9. Живописьимпрессионистовипостимпрессионистов–ГосударственныйЭрмитаж,

ГосударственныймузейизобразительныхискусствимениА.С.Пушкина,Москва.Национальнаяхудожественнаягалерея,Вашингтон.Изд.`Аврора~,Ленинград,изд.`ХьюЛотерЛевинАссошиэйтс~,Нью-Йорк,1986.

10. elene axvlediani _ albomi, Tbilisi, 1980.11. ДавидКакабадзе–В.В.Беридзе,Д.Ш.Лебанидзе,М.Ж.Медзмариашвили,Путь

художника,Москва.1989.12. ВинсентванГог–КуноМиттельштедт,Мирискусства,Берлин,1973.13. `fantastikuri qalaqi~ _ XX saukunis 10-20 ww. xelovneba da Tbilisis

kulturuli cxovrebis qronika, saqarTvelos da ucxoeTis kerZo koleqciebidan (CD-ROM)www.baiagallery.ge.

14. www.museum.ge.15. www.hermitagemuseum.org.16. http://www/museum.ru/gmii.17. www.skd-dresden.de/en/museen/kunstgewerbemuseum.html.18. www.vangogmuseum.nl.19. www.louvre.fr.

Page 20: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

18

gakveTili 1

Tema: xelovneba.mizani: warmosaxviT Tavisufal Temaze namuSevris Seqmna, xelovnebis dar­

gebis gacnoba, jgufur muSaobaSi monawileoba.s.g. I.1, I.3, I.4. aqtivobebi: saubari, kiTxva­pasuxi, eleqtronul masalaze TvalsaCinoebis

daTvaliereba, jgufuri muSaoba, Tavisufal Temaze naxatis Seqmna, savarjiSo.forma: jgufuri, individualuri. resursi: TeTri qaRaldi, feradi fanqrebi an flomasterebi, savarjiSo,

ele qtronuli resursi.gakveTilis msvleloba:1. maswavlebeli esaubreba moswavleebs, rom isini dReidan daiwyeben iseTi

mniSvnelovani sagnis Seswavlas, rogoricaa xelovneba. uyveba, rom Zalian didi xnis win, jer kidev maSin, roca adamiani gamoqvabulSi cxovrobda da Tavs mxol od nadirobiT irCenda, man daiwyo gamoqvabulis kedlebis moxatva. is kedlebze xatavda cxovelebs, nadirobis scenebs. e.i. adamians uZvelesi droidan gauCnda survili, gamoexata samyaro, romelic mis garSemo iyo. swored gamoqvabulis kedlis mxatvroba iTvleba xelovnebis pirvel, uZveles nimuSad. maswavlebeli miuTiTebs eleqtronul resursSi mocemul ilustraciaze (1, 2) da etyvis, rom es pirvelyofili adamianis naxatia, romelic gamoqvabulis kedlebzea daxatuli. mogvianebiT adamianebma daiwyes sxvadasxva nivTis Seqmna da maTi galamazeba feriT, naxatiT da a.S.

2. moswavleebis yuradRebas gaamaxvilebs namuSevarze, romelzec xelebia gamosaxuli (3). eubneba, rom dRes Cvenc SevqmniT msgavs namuSevars. iRebs formatis furcels da rigrigobiT sTxovs moswavleebs, daadon mas xeli da Semoxazon konturi, TiToeuli xelis konturs SeuZlia miaweros moswavlis saxeli, amiT xels Seuwyobs klaselebis mier erTmaneTis ukeT gacnobas, aseve jgufuri namuSevris Seqmnas.

3. uyveba, rom naxatebi, Senobebi, qandakebebi xelovnebis nimuSebia. musika, kino, Teatric xelovnebaa.

4. maswavlebeli gamoiyenebs TvalsaCinoebebs, ekiTxeba: ra aris es (naxati, qandakeba, Senoba­eklesia), uxsnis, rom samkaulic da WurWelic xelovnebis nimuSebia.

5. Semdeg aCvenebs masalas, xazs gausvams mis mravalferovnebas da etyvis, rom isinic iswavlian sxvadasxva masaliT muSaobas, gamoiyeneben saRebavebs, ferad fanqrebs, pastels, bunebriv masalas, ferad qaRaldebs, plastilins da a.S.

6. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, moamzadon samuSao adgili da Seasrulon naxati Tavisufal Temaze, e.i. visac ra unda.

7. maswavlebeli ar ereva xatvis procesSi, raTa moxdes moswavleebis realuri SesaZleblobebis dadgena.

8. xatvis damTavrebis Semdeg moswavleebi saubroben namuSevrebze, hyvebian risi daxatva surdaT, gamoTqvamen mosazrebebs sxvisi namuSevrebis Sesaxeb.

9. asruleben eleqtronul resursze mocemul savarjiSos. es savarjiSo xels Seuwyobs aRqmis, dakvirvebis da yuradRebis unaris ganviTarebas.

10. maswavlebeli madlobas gadauxdis Sesrulebuli samuSaosTvis da

Page 21: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

19

sTxovs, Semdegi gakveTilisTvis moitanon xatvisTvis saWiro masala (feradi fanqrebi an guaSis saRebavebi).

SesaZlo SekiTxvebi: • xom ar ginaxavT naxatebi?• xom ar ginaxavT qandakebebi?• romeli eklesiebi ginaxavT?• yofilxarT Tu ara TeatrSi, kinoSi, cirkSi, muzeumSi?mizani miRweulia, Tu moswavleebi asruleben Tavisufal Temaze warmosaxviT

namuSevars, monawileoben jgufuri namuSevris SeqmnaSi, ecnobian xelovnebis dargebs.

rekomendacia: • gakveTilis msvlelobisas, xatvisas, maswavlebeli aqebs bavSvebs. amiT is waaxalisebs maT Semdgomi muSaobisaTvis.

saswavlo wlis ganmavlobaSi yovel gakveTilze moswavleebi fasdebian ganmaviTarebeli SefasebiT. maswavlebelma SeiZleba gamoiyenos sxvadasxva rubrika, rogoricaa: TviTSefaseba, urTierTSefaseba, komentari, rCeva-darigeba, ganviTarebuli unaris donis aRwera.

• TviTSefasebisTvis gakveTilis bolos maswavlebelma unda SesTavazos moswavleebs Semdegi rubrika:

kargad cudaddamakmayofileblad

rogor Seasrule davaleba?

• aseve SesaZlebelia, moswavleebs SeekiTxos, Tu ra gaiges axali am gakveTilze.

SeniSvna: maswavlebeli ar sTxovs moswavleebs TvalsaCino masalaze mocemu-li avtorebis gvarebis damaxsovrebas, vinaidan saubari xelovnebis sxvadasxva dargze, xelovanebsa da maT namuSevrebze gagrZeldeba momdevno gakveTilebze, mTeli wlis ganmavlobaSi da moswavleebi TandaTan daimaxsovreben mowodebul masalas.

Tu klasSi aris specialuri saganmanaTleblo saWiroebis mqone moswavle, maswavlebeli misi SesaZleblobebis gaTvaliswinebiT qmnis individualur saswavlo programas. gakveTilze SeuZlia, SesTavazos informaciis miwodeba sxvadasxva formatSi (vizualuri, audio, video da sxva). aseve codnis gamosavlenad iyenebs sxvadasxva gzas: weriT, xmovani prezentacia an jgufuri muSaoba.

motivaciis asamaRleblad sTavazobs arCevans davalebis SesrulebaSi, rac gulisxmobs moswavleebis SesaZleblobebis Sesaferisi davalebis SerCevas.

• SesaZlebelia, es gakveTili gaiyos orad. pirvel gakveTilze moswavlee-bSi imuSaveben jgufurad, meoreze ki `Tavisufal Temaze~.

leqsikoni: (leqsikoni gankuTvnilia mxolod pedagogebisTvis).aRorZinebis xana _ renesansi (renesansi franguli sityvaa da aRorZinebas,

aRdgenas niSnavs). me-14-16 saukuneebi (pirvelad italiaSi) kulturuli

Page 22: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

20

da ideologiuri ganviTarebis periodia, romlisTvisac damaxasiaTebelia mecnierebisa da xelovnebis ayvaveba, aRorZineba.

eleqtronuli resursi _ TvalsaCino masala:1. laskos gamoqvabulis mxatvroba „cxeni~. (15 000 Zv.w.) safrangeTi.2. laskos gamoqvabulis mxatvroba. „nadirobis scena~.3. gamoqvabulis mxatvroba `xelebi~.4. samTavros monasteri, macxovris taZari (1030-1040), mcxeTa.5. caTambjenebi _ niu-iorki, aSS.6. miqelanjelo buonaroti (1475-1564). `pieta~ _ datireba. vatikani wm.

petres taZari. aRorZinebis epoqis udidesi mxatvari da moqandake.7. daviT kakabaZe (1889-1952). `yviTeli mTa~ (1934). zeTi. qarTveli

fermweri, grafikosi, Teatrisa da kinos mxatvari, xelovnebis mkvlevari da gamomgonebeli.

8. gamoyenebiTi xelovnebis nimuSebi, arqeologiur gaTxrebSi napovni uZvelesi eqsponatebi:

a) vercxlis Tasi. sparseTi, me-2 aTaswleuli Zv.w.b) yelsabami armazis xevidan ax.w. II saukunis bolo (janaSias saxelobis

saqarTvelos saxelmwifo muzeumi). g) keramikuli Tasi (2000-1550 Zv.w.).9. larnaki _ Zv. berZnuli WurWlis nimuSi.10. masala.11. savarjiSo (pasuxebi mocemulia danarTSi (b) ).

gakveTili 2

Tema: `ferTa samyaro~.mizani: guaSis saRebaviT an pasteliT, an feradi fanqrebiT muSaobis unar-

Cvevis gamomuSaveba (funjis, wylis, palitris sworad xmareba), horizontaluri da vertikaluri xazebis gavleba.

s.g. I.1, s.g. I.2, s.g. I.4.aqtivobebi: kiTxva-pasuxi, masalis gacnoba, elresursi, saRebavebiT xatva,

TviTSefasebis rubrikis Sevseba, savarjiSo. forma: individualuri.resursi: TeTri qaRaldi, guaSis saRebavi, funjebi, wyliani qila. elre-

sursi, savarjiSo da TvalsaCinoeba.gakveTilis msvleloba: 1. maswavlebeli ekiTxeba moswavleebs: giyvarT xatva? riT xatavT xolme?

ra hqvia adamians, romelic naxatebs qmnis (mxatvari)? riT xataven mxatvrebi? mxatvrebi aseve xataven saRebavebiT, feradi carcebiT da sxva masaliT.

2. maswavlebeli eubneba moswavleebs: am gakveTilze viswavliT guaSis saRe bavebiT xatvas da visaubrebT sxvadasxva ferze. sTxovs, CamoTvalon sxvadasxva feri da daasaxelon sagnebi, romlebic am ferisaa (xili, bos-tneuli, mcenareebi, tansacmeli da sxva), aseve ixseneben da CamoTvlian am ferebs bunebaSi (zRva, ca, mze); moswavleebi yovelTvis didi sixaruliT erTvebian aseT saubarSi, is maT cxovrebiseul gamocdilebas exmianeba.

3. Semdeg aTvaliereben TvalsaCino masalas (elresursi) da asaxeleben, Tu ra aris masze gamosaxuli da ra ferebia gamoyenebuli.

Page 23: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

21

4. umTavresad moswavleebma ar ician saRebavis gamoyeneba, amitom maswa-vlebelma unda aswavlos maT guaSiT muSaoba. pirvel rigSi samuSao adgilis mowyoba: romel mxares unda ganalagon saRebavebi da wyliani qila (marjvniv an SuaSi), ramdeni wyali Caasxan qilaSi (naxevari qila an odnav naklebi), rogor garecxon funjebi, rogor moiqcnen axali feris xmarebis win. risTvis aris saWiro patara TeTri furceli _ palitra (miRebuli feris sanaxavad, misi xmarebis win) da a.S.

5. maswavlebeli dafaze damagrebul TeTr formatze avlebs swor hori-zontalur xazs da sTxovs 2-3 moswavles, igive gaakeTon, mere gaavlebs vertikalur xazebs da moswavleebic cdiloben, igive gaimeoron. yoveli axali feris xmarebis win recxavs funjs (am savarjiSoTi xdeba wvrili motorikis ganviTarebac).

6. moswavleebi rveulSi avleben vertikalur da horizontalur xazebs sxvadasxva feris gamoyenebiT.

moswavleebs Tu ara aqvT guaSis saRebavebi, maswavlebelma SeiZleba gamoiyenos pasteli an feradi fanqrebi.

7. aseve asruleben eleqtronul resursze mocemul savarjiSos.8. muSaobis dasrulebis Semdeg alageben da awesrigeben samuSao adgils,

recxaven funjebs, qilas. avseben TviTSefasebis rubrikas.SesaZlo SekiTxvebi: • ra iswavle axali am gakveTilze?• ra iqneboda, ferebi rom ar iyos?• Seni sayvareli feri?• ra ferisaa Cveni droSa? moswavleebi usmenen da acdian erTmaneTs pasuxis dasrulebas.mizani miRweulia, Tu moswavleebi asaxeleben ferebs. asaxeleben am ferebis

sagnebs. avleben vertikalur da horizontalur xazebs. asruleben savarjiSos.rekomendacia: maswavlebeli gakveTilis msvlelobisas exmareba yvelas,

gansakuTrebiT sssm moswavles; sTxovs kidev erTxel, scados savarjiSos Sesruleba. SeiZleba TviTon gaavlos xazi wyvetilad da SesTavazos misi SeerTeba.

SeniSvna: yvela es teqnikuri da organizaciuli Cveva unda gamoumuSavoT moswavleebs, raTa SemdgomSi maT ar warmoeqmnaT siZneleebi xatvisas.

leqsikoni: (leqsikoni gankuTvnilia mxolod maswavleblisTvis).palitra _ Txeli firfita, romelzec mxatvari aTavsebs ferebs da azavebs

maT sasurveli elferis misaRebad.guaSis saRebavi _ guaSi franguli sityvaa da miaxloebiT `gaumWvirvale

akvarelis saRebavs~ niSnavs. igi ixmareba rogorc qaRaldze, ise abreSumze, muyaoze, tiloze da sxva masalaze dasaxatad. akvarelis msgavsad, isic wyalSi ixsneba. gaSrobis Semdeg zedapiri xaverdovani xdeba.

pasteli _ italiuri sityvaa da niSnavs coms. pastelis feradi „Cxirebi~ Zalian kargi da moxerxebuli masalaa saxatavad.

eleqtronuli resursi _ TvalsaCino masala:1. anri matisi. `natiurmorti~. (1869-1954) frangi fermweri, grafikosi,

moqandake;2. andre dereni. `madam matisi kimonoSi~, kerZo koleqcia (1880-1954).

frangi mxatvari, grafikosi;

Page 24: saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba - mes.gov.ge I klasi... · universitetis asocirebuli profesori, pedagogikis da fsiqologiis mecnierebaTa doqtori Tamar kiknaZe – bavSvTa fsiqologi,

22

3. irakli suTiZe. `TuTiyuSi~ (1954). Tanamedrove qarTveli mxatvari;4. Tengiz mirzaSvili. `Semodgoma~ (1934-2008). qarTveli mxatvari;5. pol gogeni. `nafea faa ipoipo~ `rodis gaTxovdebi~ (1848-1903). frangi

fermweri;6. savarjiSo.

gakveTili 3

Tema: `viTamaSoT ferebiT~.mizani: guaSis saRebavebiT, pasteliT an feradi fanqrebiT muSaobis unar-

Cvevis ganmtkiceba (funjiT muSaobis teqnikis gavarjiSeba), kompiuterul sa-xatav programaSi muSaobis unaris gamomuSaveba.

s.g. I.1. s.g. I.2, s.g. I.4. aqtivobebi: gunduri TamaSi, elmasala, eqsperimenti, TvalsaCinoebis ga-

cnoba, davalebis Sesruleba, kompiuterul saxatav programaSi davalebis Ses-ruleba, STabeWdilebis gaziareba, TviTSefasebis rubrikis Sevseba, savarjiSo, samuSao adgilis mowesrigeba.

forma: individualuri.resursi: TeTri qaRaldi, guaSis saRebavebi, pasteli an fanqrebi, funjebi,

formatis furceli, wyliani qila, elmasala, kompiuteruli saxatavi programa.gakveTilis aRwera: 1. maswavlebeli sTxovs moswavleebs, gaixsenon wina gakveTilis Tema. 2. maswavlebeli dayofs klass gundebad. TiToeuli gundi romelime feri

iqneba: wiTeli, mwvane, yviTeli, iisferi da a.S. moswavleebma unda gaixsenon da CamoTvalon im feris sagnebi, mcenareebi, cxovelebi, ra ferisacaa maTi gundi. magaliTad: mwvane _ naZvi, kitri, balaxi; wiTeli _ pamidori, marwyvi, yayaCo da a.S.

3. elmasalis gacnoba.4. maswavlebeli SesTavazebs saxaliso savarjiSos `viTamaSoT ferebiT~.

moswavleebi TiTebiT ureven sxvadasxva fers da iReben axal gansxvavebul fers da maTi gamoyenebiT qmnian namuSevrebs. moswavleebi uziareben erTmaneTs STabeWdilebebs, `eqsperimentis~ Sesaxeb.

5. xatvis teqnikis gasaumjobeseblad moswavleebi akeTeben savarjiSos: avleben talRovan da texil xazebs (umjobesia, es savarjiSo Sesruldes gu-aSis saRebavebiT an pasteliT). maswavlebeli formatis furcelze an dafaze akeTebs nimuSs; msgavsi savarjiSo SeiZleba Sesruldes kompiuterul saxatav programaSic, sadac gaavleben sxvadasxva tipisa da feris xazebs.

6. SesTavazebs eleqtronul resursze mocemuli savarjiSos Sesrulebas.7. xatvis damTavrebis Semdeg maswavlebeli sTxovs maT STabeWdilebis

gazia rebas. moswavleebi afaseben sakuTari da Tanaklaselebis namuSevrebs: mogwonT, rac gaakeTeT? ras gagonebT Tqveni namuSevrebi (xaliCas)? ra ferebia gamoyenebuli? ra tipis xazebia? avseben TviTSefasebis rubrikas.

8. muSaobis damTavrebis Semdeg maswavlebeli aqebs da madlobas uxdis mo-swavleebs Sesrulebuli samuSaosaTvis da sTxovs, daalagon samuSao adgili.

mizani miRweulia, Tu moswavleebi iReben da iyeneben sxvadasxva fers, av-leben talRovan da texil xazebs fanqriT an funjiT, kompiuteriT _ ver-tikalur, horizontalur da talRovan xazebs. monawileoben kiTxva-pasuxis procesSi.