Samartlebrivi Cultura Final Magenta · 2012. 12. 4. · 5 winasityvaoba me iseTi var, rogoric var, Sen iseTi xar, rogoric xar, is iseTia, ro-go ric aris,… magram erTad Cven bevri

1

samarTlebrivi

kultura

ეს სახელმძღვანელო შეიქმნა

საქართველოს სამართლებრივი კულტურის პროექტის ფარგლებში,

რომელიც ხორციელდება აშშ-ს სახელმწიფო departamentis ანტინარკოტიკული და

სამართალდამცავ ორგანოებთან ურთიერთობის

საერთაშორისო ბიუროს დაფინანსებით

ავტორები:ავტორები:

ნინო ერემაშვილინინო ერემაშვილი

მაკა ფერაძემაკა ფერაძე

elguja მაკალათიაelguja მაკალათია

გიორგი გახელაძეგიორგი გახელაძე

redaqtori: qeTevan goCitaSviliredaqtori: qeTevan goCitaSvili

პროექტი ხორციელდeba PH International-is მიერ.

საავტორო უფლებები © 2009 PH International.

თბილისი

2

3

samarTlebrivikultura

sarCevi

winasityvaobawinasityvaoba

Tema 1 Tema 1 - vin aris samarTaldamcveli

Tema 2 Tema 2 - arasrulwlovani da kanoni

Tema 3 Tema 3 - sasamarTlo

Tema 4 Tema 4 - rogor movagvaroT konfliqtebi

Tema 5Tema 5 - gulgriloba da TanamSromloba

Tema 6 Tema 6 - mavne Cvevebisa da maTi saxifaTo Sedegebisgan Tavdacva

Tema 7 Tema 7 - organizebuli danaSauli

5 5

7 7

1414

2222

38 38

4141

4242

5555

4

5

winasityvaoba

me iseTi var, rogoric var, Sen iseTi xar, rogoric xar, is iseTia, ro-

go ric aris,… magram erTad Cven bevri ram gvaqvs saerTo! Tu kargad da-

fiqr de bi, Tavad mixvdebi, rom Cven yvelani erT samarTlebriv sistema Si

vcxov robT da kanonebic saerTo gvaqvs.

samarTlebrivi kulturis programac swored imitom Seiqmna, rom Sen

ukeT iswavlo kanonebi, gaacnobiero, risTvis Seiqmna isini, rogor

gvicavs an rogor gvsjis.

Tu axla es wigni xelSi giWiravs da kiTxulob, es niSnavs, rom Sen sa-

marTlebrivi kulturis programis monawile gaxdi da Sens saskolo

cxov rebaSi siaxlea. TiTqmis ori Tvis ganmavlobaSi samarTlebrivi

kul tu ris programas maswavlebelTan erTad samarTaldamcveli waruZ-

Rveba. ratom? pasuxi martivia. samarTaldamcveli – policieli – swored

is aris, visac kanonis Tanaxmad evaleba uzrunvelyos sazogadoebrivi

usafrTxoebisa da wesrigis, adamianis uflebebisa da Tavisuflebebis

dacva marTlsawinaaRmdego xelyofisagan.

imedia, sul male gamonaxavT saerTo enas, erTad gaikvlevT gzas kano-

nierebis kulturis rTul gzaze.

uxsovari droidan moyolebuli uamravi mecnieri, sazogado moRvawe,

mwe rali Tu ubralo adamiani werda kanonebis mniSvnelobasa da maTi

dacvis aucileblobaze.

“brZeni kanonmdebeli kanonebis gamocemiT ki ar iwyebs, aramed swavlobs “brZeni kanonmdebeli kanonebis gamocemiT ki ar iwyebs, aramed swavlobs

sazogadoebisaTvis mis saWiroebas.”sazogadoebisaTvis mis saWiroebas.” titus liviusi

“zogierTi dauwereli kanoni dawerilze ufro mtkicea.”“zogierTi dauwereli kanoni dawerilze ufro mtkicea.” tacit publius

korneliusi

“roca me qveyanaSi Cavdivar, vinteresdebi ara imiT, aris Tu ara iq kargi “roca me qveyanaSi Cavdivar, vinteresdebi ara imiT, aris Tu ara iq kargi

kanonebi, aramed imiT, sruldeba Tu ara isini, romlebic aris, vinaidan kanonebi, aramed imiT, sruldeba Tu ara isini, romlebic aris, vinaidan

kargi kanonebi yvelgan arsebobs.”kargi kanonebi yvelgan arsebobs.” monteskie

“ise cudad araferi ar viciT, rogorc is, rom TiToeulma unda icodes “ise cudad araferi ar viciT, rogorc is, rom TiToeulma unda icodes

kanoni.”kanoni.” onore de balzaki

“kanonebis arsi kacTmoyvareobaa.”“kanonebis arsi kacTmoyvareobaa.” uiliam Seqspiri

“ar arsebobs kanoni, romelic yvelas daakmayofilebda.”“ar arsebobs kanoni, romelic yvelas daakmayofilebda.” titus li-

viusi

6

7

vin aris samarTaldamcveli

samarTaldamcveli gulisxmobs kanonis dacvis sferos yvela Tana m-

Sro mels, daniSnulsa Tu arCeuls, vinc policiis, gansakuTrebiT ki, da-

patimrebis an dakavebis uflebamosilebas axorcielebs.

Tu rodis gaCnda pirveli policieli, zustad aravin icis, Tumca pirve-

li werilobiTi wyaro, romelic policiis arsebobaze miuTiTebs, Zvel

eg vipteSi gvxvdeba.

policiis cneba, rogorc samarTaldamcavi organizaciisa, warmoiSva

Zvel romSi, sadac samxedro Zalebi gamoiyeneboda rogorc mSvidobis

mcveli. romaelebma maRali donis samarTaldamcveli sistema Seqmnes,

romelic romis imperiis dacemamde SemorCa.

Tanamedrove gagebiT po-

li ci u ri Zalebis Ca na saxi

evropaSi XII – XIII sau-

kuneebSi gaCn da. inglisSi

pirveli policiuri Se na-

erTi mefe alfred di dis

dros gamoCnda. es jgu fi 10

policielisgan Sedgebo da.

aswleulis gan mav lo ba Si

poli ci ele bi muSaobd nen

ana z Raurebis gareSe da

ami tom male es profesia

Zalze arapopularu li ga -

x da. amas imanac Seuw yo

xeli, rom igi rTuli da

sapa suxismgeb lo iyo.

1829 wels, parlamentSi

xangrZlivi ganxilvis Sem-

deg, britanelma memamulem,

ser robert filma, Ca mo-

ayaliba londonis met ro-

politenis policia. igi

gaxda msoflios pirveli

თემა 1

leqsikoni

• • polisi polisi - Zvel berZnulad niSnavda qalaqs;

• • politeapolitea – Zvel berZnulad niSnavda qala-

qis mmarTvelobas;

• • politiapolitia – (politea laTinurad) swored

laTinuri enidan warmoiSva sityva policia,

romelic sawyis etapze xelisufals niSnav-

da;

• • policia policia - sazogadoebrivi wesrigis dasa-

cavad uflebamosili samarTaldamcavi

organo. Tanamedrove qveynebis saxelmwifo

meqanizmSi policiis struqtura da gavlena

damokidebulia mmarTvelobis formebze,

saxelmwifoebriv-teritoriul mowyobasa da

politikur reJimze. policia pasuxismgebe-

lia mosaxleobis, saxelmwifos, kerZo sa-

kuTrebis dacvaze, agreTve sisxlis samarT-

lis saqmeTa gamoZiebaze, sagzao moZraobisa

da sazogadoebrivi wesrigis regulirebaze.

policielebs, rogorc wesi, acviaT forma da

atareben iaraRs.

8

policia, romelic Seesabameboda Tanamedrove standartebs. policiis

ganviTareba londonSi mniSvnelovania ara marto imitom, rom igi gaxda

amerikuli policiis nimuSi, aramed imitomac, rom man iqonia udidesi

gavlena TiTqmis yvela industriuli sazogadoebis policiaze.

danaSaulTa prevencia warmoadgenda londonis metropolitenis poli-

ciis umTavres mizans. man xorci Seasxa ideas, rom amgvari Zalebis moq-

medeba da funqcionireba damokidebuli iyo xalxTan, sazogadoebas Tan

TanamSromlobaze, rom policiis warmomadgenlebi unda yofiliyv nen hu-

manurni sazogadoebasTan mimarTebiT.

amerikis SeerTebul StatebSi policiis pirveli departamenti warmoiS-

va 1845 wels bostonSi warmoqmnili areulobis sapasuxod. amerikulma

policiam SeiTvisa mravali britanuli meTodi.

dRes msoflioSi policielebs sxvadasxva qveyanaSi sxvadasxva saxeliT

moixsenieben: konstabli, Jandarmi, policiis agenti, Serifi, deteqti vi,

milicieli.

Tanamedrove msoflioSi yovel qveyanaSi policiis struqturasa da

fun qciebs garkveuli Taviseburebebi aqvT da, rogorc ukve aRvniSneT,

qvey nis administraciul da politikur-teritoriul dayofazea damo-

kidebuli. ZiriTadad policiis marTvis sistema Sedgeba ori mTavari

rgolisgan: centraluri da teritoriuli marTvis organoebi.

umetes qveynebSi policiis xelmZRvaneloba mTeli qveynis masStabiT

spe cialur dawesebulebaSi – Sinagan saqmeTa, uSiSroebis, sazogadoebri-

vi wesrigis da a.S. saministroSi koncentrirdeba.

vin SeiZleba gaxdes policieli?

policiis samsaxurSi moxvedra saxelmwifo samsaxurSi Caricxvas niS-

navs, policieli yovelTvis saxelmwifos warmomadgenelia.

sxvadasxva qveyanaSi pi rovneba, romelsac surs gaxdes policieli, sxva-

dasxva moTxovnas unda

ak ma yofilebdes. magali-

Tad, inglissa da uelsSi

policiaSi miiRebian pi-

rebi, romleb sac 18,5 weli

SeusruldaT, Tumca po-

li cielis uflebebis

mTliani moculobiT

Sesrulebis ufleba maT

leqsikoni

• • federaluri – igivea rac federaciuli federaluri – igivea rac federaciuli -

federaciis safuZvelze agebuli;

• • federacia federacia - saxelmwifo wyobilebis forma,

romlis drosac ramdenime saxelmwifosgan

iqmneba erTi saxelmwifo.

9

mxolod 19 wlis Sesrulebis Semdeg eZlevaT. policiis samsaxurSi

Semsvlel pretendentebs unda hqondeT damakma-yofilebeli janmrTelo-

ba. mamakacebi simaRleSi 172 sm-s unda aRematebodnen. ganaTlebis dones

yuradReba eqceva imis mixedviT, Tu ra saxis saqmianobas Seasrulebs

pretendenti, magram mas gavlili unda hqondes saSualo skolis sruli

kursi.

germaniis federaluri policiis organoebSi SeiZleba Cairicxon 18 - 24

wlis saSualo ganaTlebis mqone pirebi da policiis rigebSi msaxuroba

maT 60 wlis asakamde SeuZliaT.

safrangeTSi policiis rigebSi miiRebian moqalaqeebi, romelTac Seus-

ruldaT 21 weli da maTi asaki ar aRemateba 28 wels. maT, aseve, aucileb-

lad unda hqondeT avtomobilis marTvis mowmoba. rac Seexeba mamakacebs,

maT gavlili unda hqondeT savaldebulo samxedro samsaxuri.

Tanamedrove msoflioSi didi yuradReba eTmoba policielTa saerTo

da specialuri ganaTlebis donis amaRlebas, risTvisac specialuri sa-

ganmanaTleblo dawesebulebebia Seqmnili, magaliTad, policiis aka de-

mia.

magaliTad, did britaneTSi, muSaobis pirveli ori wlis ganmavlobaSi,

yvela policieli 17- kvirian saswavlo kurss gadis.

saqarTvelos policia

saqarTvelos policia aris aRmasrulebeli xelisuflebis ganma xor-

cielebeli samarTaldamcavi, specialuri, policiuri da gasamxedroebu-

li dawesebulebebis sistema, romelic saqarTvelos kanonmdeblobiT

miniWebuli kompetenciis farglebSi uzrunvelyofs sazogadoebrivi

usafrTxoebisa da wesrigis, adamianis uflebebisa da Tavisuflebebis

dacvas marTlsawinaaRmdego xelyofisagan. policia Tavisi funqciebis

ganxorcielebisas warmoadgens saxelmwifos. policiis sistemaSi da-

saqmebuli pirebi SeiZleba atarebdnen policiis specialur wodebebs

an samxedro wodebebs.

“saqarTvelos kanoni policiis Sesaxeb” gansazRvravs policiis amo-

canebs, policiis saqmianobis samarTlebriv safuZvlebs da policiis

saqmianobis principebs.

cxadia, policielebs aqvT mkacrad gawerili movaleobebi. magaliTad:

•• policieli movalea, mkacrad daicvas moqalaqis kanonieri

10

uflebebi samsaxurebrivi movaleobis Sesrulebisas;

•• moqalaqesTan urTierTobisas mkacrad daicvas samsaxurebrivi

eTikis normebi;

•• daadginos danaSaulisa da sxva samarTaldarRvevebis gamomwve vi

mi zezebi da pirobebi;

•• gamoiZios da aRkveTos danaSauli.

davaleba:

შენი აზრით, კიდევ რა მოვალეობები აქვს შენი აზრით, კიდევ რა მოვალეობები აქვს პოლიციელს?პოლიციელს?

policias dakisrebuli movaleobebis Sesasruleblad, cxadia, aqvs Se-

sabamisi uflebebi. magaliTad:

kanoniT dadgenili wesiT ganaxorcielos operatiul-samZebro da ope-

ratiul-teqnikuri RonisZiebebi da sagamoZiebo moqmedebebi im danaSau-

lis Tavidan acilebis, gamovlenis da aRkveTis mizniT, romlis gamoZieba

saqarTvelos kanonmdeblobiT policiis kompetencias ganekuTvneba;

kanonmdeblobiT dadgenili wesiT Sesamowmeblad waradginos piri, ro-

melic alkoholuri, narkotikuli an fsiqotropuli simTvralis Sede-

gad safrTxes uqmnis sakuTar Tavs an garSemo myofT.

davaleba:

შენი აზრით, კიდევ რა უფლებები აქვს პოლიციელს?შენი აზრით, კიდევ რა უფლებები აქვს პოლიციელს?

po licieli aris sajaro mosamsaxure, romelsac aqvs miniWebuli sa xel-

mwifo specialuri wodeba da dadebuli aqvs fici.

davaleba:

danarTSi gaecani “saqarTvelos kanonis policiis

Se saxeb” me-20, 21-e, 22-e da 23-e muxlebs, mokled Ca-

moayalibe, rogor xdeba policielTa samsaxur Si mi-

Reba da daTxovna, aseve, policielebis profesiu li

11

momzadeba da gadamzadeba. aRniSnuli wesebi Seadare sxva qveynebis Se-

sabamis moTxovnebs. Sedarebis safuZvelze Camoayalibe Seni das kvnebi.

danarTi:

საქართველოს კანონი პოლიციის შესახებსაქართველოს კანონი პოლიციის შესახებ

muxli 20. policielTa samsaxurSi miRebis wesimuxli 20. policielTa samsaxurSi miRebis wesi

1. policiaSi samuSaod miiRebian 18-dan 35 wlamde asakis saqarTvelos

moqalaqeebi:

a) romlebsac TavianTi pirovnuli da saqmiani Tvisebebis, ganaTlebis,

fizikuri momzadebisa da janmrTelobis mdgomareobis Sesabamisad SeuZ-

liaT Seasrulon dakisrebuli movaleobebi;

b) romlebic floben saxelmwifo enas.

11. wvevamdelma policiaSi miRebamde an miRebis Semdeg unda gaiaros

specialuri momzadebis programa saqarTvelos Sinagan saqmeTa minist-

ris mier damtkicebuli wesiT.

12. wvevamdels policiaSi miRebis Semdeg mieniWeba policiis rigiTis

umcrosi specialuri wodeba.

13. wvevamdels policiaSi 4 wlis vadiT uwyveti samsaxuri CaeTvleba

savaldebulo samxedro samsaxuris moxdad.

14. wvevamdelis mier gawveviT savaldebulo samxedro samsaxuris an

sakontraqto samsaxuris moxdis wesi da vada ganisazRvreba am kanonis

211 muxliT.

2. saministros samxedro samsaxurSi Cairicxebian moqalaqeebi, romlebic

gaivlian damatebiT specialur Semowmebas.

3. policiaSi SesaZlebelia samuSaod miRebul iqnes 35 wels gadacilebu-

li piri mxolod gansakuTrebul SemTxvevaSi, saqarTvelos Sinagan

saqmeTa ministris an saamisod uflebamosili piris TanxmobiT.

4. gansakuTrebul SemTxvevaSi Sromis xelSekrulebis (kontraqtis) sa-

fuZvelze policiaSi samuSaod miiRebian maRalkvalificiuri spe ci a-

listebi, miuxedavad maTi asakisa.

5. policiaSi samuSaod ar miiReba:

12

a) nasamarTlevi piri;

b) alkoholizmiT, narkomaniiT, toqsikomaniiT, fsiqikuri an/da sxva

qro ni ku li sneulebiT daavadebuli piri. qronikul sneulebaTa Camona-

T vals erToblivad adgenen saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da so-

cia lu ri dac vis ministri da saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministri;

g) piri, romelic sasamarTlo wesiT cnobilia qmeduunarod.

muxli 21. policiaSi samsaxuris gavlis wesi muxli 21. policiaSi samsaxuris gavlis wesi

1. policiaSi samsaxuris gavlis wesi ganisazRvreba saministros nor-

matiuli aqtebiT.

2. akrZalulia policielis gaficva an masSi monawileoba.

3. policiels akrZaluli aqvs, samsaxurTan erTad ekavos raime Tanamde-

bo ba an asrulebdes raime anazRaurebad samuSaos romelime sxva saxazi-

no dawesebulebaSi an saxazino sawarmoSi.

4. policiels akrZaluli aqvs, ekavos raime Tanamdeboba romelime sa-

warmoSi.

muxli 21muxli 211. samxedro valdebulebis moxda policiaSi . samxedro valdebulebis moxda policiaSi

1. policiaSi samxedro valdebulebis mosaxdelad SeiZleba Cairicxos

wvevamdeli, romelsac samxedro samsaxuris vada ganesazRvreba „samxed -

ro valdebulebisa da samxedro samsaxuris Sesaxeb“ saqarTvelos kano-

niT.

2. policiaSi Casaricx wvevamdelTa SerCevis, samxedro samsaxuris gav-

lisa da dafinansebis wesi ganisazRvreba „policiaSi savaldebulo sam-

xedro samsaxuris moxdis wesis Sesaxeb“ debulebiT, romelsac amtkicebs

saqarTvelos Sinagan saqmeTa ministri.

3. policiaSi wvevamdelis mier samxedro samsaxuris gavla CaiTvleba

savaldebulo samxedro samsaxuris moxdad da aRniSnuli piri samxedro

valdebulebis moxdis Semdeg Cairicxeba saqarTvelos samxedro Zalebis

rezervSi rigiTis samxedro wodebiT.

muxli 22. policielTa samsaxuridan daTxovnis wesimuxli 22. policielTa samsaxuridan daTxovnis wesi

1. policieli SeiZleba samsaxuridan daTxovnil iqnes:

a) gansazRvruli asakis miRwevis gamo an welTa namsaxurobis gamo Si-

nagan saqmeTa organoebSi samsaxuris gavlis wesis mixedviT;

13

b) janmrTelobis mdgomareobis gauaresebis, dasaxiCrebis an qronikuli

daavadebis gamo, romelTa mizeziT aRar SeuZlia samsaxuris gagr Ze le-

ba;

g) samsaxurebrivi Seusabamobis gamo;

d) samsaxurebrivi disciplinis uxeSi an sistematuri darRvevisaTvis;

e) reorganizaciisas an/da Statebis Semcirebisas;

v) sakuTari surviliT;

z) ficis gatexisaTvis, policielisaTvis Seuferebeli saqcielisTvis;

T) kanonier ZalaSi Sesuli sasamarTlos gamamtyunebeli ganaCenis sa-

fuZ velze;

i) korufciuli samarTaldarRvevisaTvis „sajaro samsaxurSi interesTa

SeuTavseblobisa da korufciis Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT gaT va-

liswinebuli wesis Sesabamisad;

k) Sromis xelSekrulebiT (kontraqtiT) gaTvaliswinebuli vadis gas-

vlis Semdeg;

l) Sromis xelSekrulebiT (kontraqtiT) gaTvaliswinebuli moTxovne-

bis SeusruleblobisTvis.

2. policielis daTxovnis Sesaxeb gadawyvetilebas iRebs saqarTvelos

Sinagan saqmeTa ministri an saamisod uflebamosili piri.

3. kadrebis gankargulebaSi ayvanili policielebi gankargulebaSi ayva-

nis dRidan iTvlebian SesaZlo daTxovnis Sesaxeb gafrTxilebulad.

muxli 23. policiis kadrebis profesiuli momzadeba muxli 23. policiis kadrebis profesiuli momzadeba

1. policiis kadrebis profesiuli momzadeba da kvalifikaciis amaR-

le ba xorcieldeba saministros Sesabamis specialur profesiul da we-

sebulebaSi.

2. policiaSi samuSaod misaReb pirs, aseve policiis umcrosi spe cia-

luri wodebis mqone policiels, Sesabamis Tanamdebobaze daniSvnisas,

specialuri momzadebis programis gavlis Semdeg mieniWeba policiis

umcrosi leitenantis specialuri wodeba, garda saqarTvelos kanon-

mdeblobiT gaTvaliswinebuli SemTxvevebisa.

14

თემა 2

arasrulwlovani da kanoni

Cven da kanoni

saqarTveloSi romeli asakidan moqmedebs Semdegi qmedebebis damaregu-

lirebeli kanonebi:

1. manqanis marTvis uflebis aReba?1. manqanis marTvis uflebis aReba?

2. daqorwineba?2. daqorwineba?

3. arCevnebSi monawileoba?3. arCevnebSi monawileoba?

4. samxedro samsaxurSi wasvla?4. samxedro samsaxurSi wasvla?

5. politikur saqmianobaSi Cabma?5. politikur saqmianobaSi Cabma?

6. sisxlis samarTlis pasuxismgeblobis asaki?6. sisxlis samarTlis pasuxismgeblobis asaki?

7. iaraRis tarebis ufleba?7. iaraRis tarebis ufleba?

8. azartuli TamaSebis TamaSis ufleba?8. azartuli TamaSebis TamaSis ufleba?

9. saSemosavlo gadasaxadis gadaxda?9. saSemosavlo gadasaxadis gadaxda?

davaleba:

მოგწონთ თუ არა ეს ასაკობრივი ზღვარი? თითოეული მოგწონთ თუ არა ეს ასაკობრივი ზღვარი? თითოეული ქმედების შესაბამისად პასუხის მოცემული სამი ვარიანტიდან ქმედების შესაბამისად პასუხის მოცემული სამი ვარიანტიდან აირჩიე ერთი და დაასაბუთე შენი არჩევანი:აირჩიე ერთი და დაასაბუთე შენი არჩევანი:

1. ძალიან მაღალი1. ძალიან მაღალი2. ძალიან დაბალი2. ძალიან დაბალი3. ნორმალური3. ნორმალური

leqsikoni

• • politikuri saqmianoba politikuri saqmianoba - politikur par-

tiaSi gawevrianeba, nebismier arCeviT or-

ganoSi arCevis uflebis gamoyeneba;

• • azartuli TamaSebi azartuli TamaSebi - anu TamaSobebi,

romelTa Sedegi mTlianad an nawilobriv

damokidebulia SemTxveviTobaze, tardeba

banqos dastis, kamaTlis, saTamaSo borblis

(ruletis) an saTamaSo aparatis meSveo-

biT da masSi monawileoba fuladi mogebis

SesaZleblobas iZleva.

15

vin aris arasrulwlovani?

qarTuli enis ganmartebiT leqsikons Tu CavxedavT, wavikiTxavT, rom

arasrulwlovania is, vinc srulwlovani araa, srulwlovaneba ki aris

asaki, romlis miRwevis Semdeg adamiani srulfasovani moqalaqe xdeba.

saqarTvelos samoqalaqo kodeqsis me-12 muxlis Tanaxmad, srulwlova-

nia piri, romelmac miaRwia 18 wlis asaks. srulwlovanebasTan erTad

mo qalaqe xdeba qmedunariani, rac gulisxmobs, rom Tavisi nebiTa da mo-

q medebiT igi srulad axorcielebs sakuTar uflebebsa da movaleobebs.

srulwlovanebis miRwevis Semdeg saqarTvelos moqalaqes SeuZlia ar -

Cev nebSi monawileobis miReba, marTvis mowmobis aReba, daqorwine ba, ia ra-

Ris Senaxvisa da tarebis uflebis miReba, politikur saqmianoba Si Cabma

da sxva.

aRsaniSnavia, rom yvela skolas aqvs Sinaganawesi, romelic krZalavs

sko lis teritoriaze iaraRis tarebas da, miuxedavad asakisa da ne bar-

Tvisa, skolis teritoriaze iaraRiT Sesvla ar SeiZleba. aseTive akr-

Zalvebi moqmedebs mTel rig saxelmwifo dawesebulebebSic, magaliTad

sasamarTloSi.

aseve, mniSvnelovania is faqti, rom saqorwino asakad dawesebulia 18 we-

li, Tumca garkveul SemTxvevebSi 16 wlis asakidan daqorwineba daiSve-

ba mSoblebis an sxva kanonieri warmomadgenlis winaswari werilobiTi

TanxmobiT.

Tumca, is, rom piri arasrulwlovania, ar niSnavs, rom kanoni ar icavs

mis interesebsa da uflebebs da, aseve, sxvadasxva danaSaulis Cade nis

SemTxvevaSi ar akisrebs pasuxismgeblobas.

arasrulwlovanTa interesebis dasacavad qveyanaSi moqmedebs kanoni

“mav ne zegavlenisgan arasrulwlovanTa dacvis Sesaxeb”. bunebri via, Cnde-

ba kiTxva – ra aris mavne zegavlena? aRniSnuli kanonis mesa me mux-

lis Tanaxmad, mavne zegavlena es aris im filmebis CvenebiT, nabeWdi

pro duqciis, alkoholuri sasmelebisa da Tambaqos moxmareba–gasaRebiT,

azartul TamaSobebSi monawileobiT miRebuli zemoqmedeba, romelmac

SeiZleba ziani miayenos arasrulwlovanis fsiqikur an/da fizi kur jan-

mrTelobas, mis moralur da socialur ganviTarebas.

davaleba:

ჩამოაყალიბე 2 არგუმენტი, თუ რატომ არის აუცილებელი ჩამოაყალიბე 2 არგუმენტი, თუ რატომ არის აუცილებელი ქვეყანაში ამგვარი კანონის არსებობა. ქვეყანაში ამგვარი კანონის არსებობა.

16

arasrulwlovani da samoqalaqo samarTlis

kodeqsi

mavne zegavlenis garda, arasrulwlovani daculia mSobelTa mxridan

uflebamosilebis borotad gamoyenebisagan. es ufleba mas garantire-

bu li aqvs saqarTvelos samoqalaqo kodeqsiT. arasrulwlovnis uf-

le bebisa da kanonieri interesebis darRvevisas, maT Soris mSobelTa

mi er bavSvis aRzrdasTan, ganaTlebasTan dakavSirebuli movaleobebis

Seu s ruleblobis an arasaTanadod Sesrulebisas, an mSoblis uflebis

bo rotad gamoyenebis SemTxvevaSi, arasrulwlovans ufleba aqvs, da mo u-

ki deblad mimarTos meurveobisa da mzrunvelobis organoebs, 14 wlis

asakidan ki – sasamarTlos.

nebismieri moqalaqe, romlisTvisac cnobili gaxda arasrulwlovnis uf-

lebebisa da kanonieri interesebis darRvevis SemTxvevebi, valdebu lia

amis Sesaxeb Seatyobinos meurveobisa da mzrunvelobis organoebs. me-

urveobisa da mzrunvelobis organoebi, amgvari Setyobinebis mi Re bis Ta-

nave, valdebulni arian gaataron saqarTvelos kanonmdeblo biT ga Tva-

lis winebuli RonisZiebebi.

aRsaniSnavia, rom mSoblebis uflebebi ar unda ganxorcieldes ise, rom

amiT ziani miadges bavSvis interesebs.

6 wlis n. sapatrulo policiis TanamSromlebma gvian RamiT quCaSi ipoves

da bavSvTa saxlSi miiyvanes. samedicino Semowmebis Sedegad gamovlinda,

rom bavSvs sxeulisa da saxis areSi hqonda dazianebebi. bavSvis TqmiT, da-

zianebebi mas dedam miayena. n.-m samarTaldamcvelebs uambo, rom deda

scem da da gvianobamde quCaSi maTxovrobas aiZulebda. sakiTxis Seswavlis

mizniT bavSvTa saxlis administraciam resurscentrs mimarTa. dadginda, rom

n. namdvilad iyo ojaxuri Zaladobis msxverpli da sastik pirobebSi uwevda

cxovreba. resurscentrma Sesabamisi zomebi miiRo da amJamad n. bavSvTa

saxlis binadaria. rogorc cnobili gaxda, resurscentrma 6 wlis n.-s

dedisaTvis mSoblis uflebis CamorTmevis moTxovniT mimarTa sasamarTlos.

leqsikoni

• • kodeqsi kodeqsi - kanonTa krebuli.

17

davaleba:

განიხილე მოცემული შემთხვევა. შენი აზრით, რატომ განიხილე მოცემული შემთხვევა. შენი აზრით, რატომ მიმართა რესუსრსცენტრმა სასამართლოს? სწორად მიმართა რესუსრსცენტრმა სასამართლოს? სწორად მოიქცნენ თუ არა სამართალდამცველები და ბავშვთა მოიქცნენ თუ არა სამართალდამცველები და ბავშვთა სახლის ადმინისტრაცია.სახლის ადმინისტრაცია.

arasrulwlovnis uflebebi daculia administraciul samarTal dar R-

ve vaTa kodeqsiTac. magaliTad, dauSvebelia arasrulwlovnisTvis av to-

mobilis gadacema, radgan aman SesaZloa seriozuli safrTxe Seuqm nas

ara mxolod arasrulwlovans, aramed sxva moqalaqeebsac. kodeqsis Ta-

naxmad, kanondamrRvevs daekisreba administraciuli saxdeli.

davaleba:

განიხილე მოცემული შემთხვევები და იმსჯელე, ვინ არის განიხილე მოცემული შემთხვევები და იმსჯელე, ვინ არის მომხდარში დამნაშავე.მომხდარში დამნაშავე.

1. 15 wlis arasrulwlovanma gogonam mamis megobars axali jipis gasaRebi

gamoarTva, manqanaSi musikas movusmeno. cota xnis Semdeg gogona ise moixib-

la axali avtomobiliT, rom gaseirneba gadawyvita. ezoSi aravin iyo.

gogonam manqana daZra. manqana ukusvliT daiZra, dagorda, quCaSi gavida da

moulodnelad trotuarze mimaval moxuc qalbatons daejaxa. qalbatoni

waiqca da Tavi daartya. sxeulis mZime dazianebebiT moxuci qalbatoni

saavamdyofoSi gadaiyvanes.

2. 16 wlis g. s. saxlSi marto iyo. zafxuli iyo, Zalian cxeloda. biWma

ezoSi mdgari mamis „kabrioletis“ gasaRebi daukiTxvad aiRo, megobar

gogonebs gauara da qalaqgareT gaseirneba SesTavaza. gogonebs gauxardaT

da siamovnebiT dasTanxmdnen. sul eqvsni iynen: g.s. da 5 arasruwlovani

gogona. g. s. manqanas swrafad marTavda. magistralze saWe ver daimorCila,

gzis savali nawilidan gadavida da did xes Seejaxa. eqvsivem sxeulis mZime

dazianeba miiRo. g. s.–s xerxemali dauzianda da aravin icis, rodis SeZlebs

damoukideblad siaruls.

arasrulwlovani da sisxlis samarTlis kodeqsi

nebismieri adamianis urTierToba kanonTan ufro martivi da advilad

gasagebi xdeba, rodesac adamianma icis kanoni da is pasuxismgeblobebi,

romlebic mas daekisreba Sesabamisi kanonis darRvevisaTvis.

sisx lis samarTlis kodeqsis Tanaxmad, garkveul asakamde ara srul-

wlo vans ar ekisreba sisxlis samarTlis pasuxismgebloba. sisxlis sa-

18

marTlebrivi pasuxismgeblobis dakisrebisas an misgan gaTa vi suf le bi sas

arasrulwlovnad iTvleba is, visac danaSaulis Cadenam de Seu srulda

ToTxmeti weli, magram ar Sesrulebia Tvrameti weli, anu kanonis Ta-

naxmad, arasrulwlovania mozardi 14-dan 18 wlamde. sisxlis samarTlis

kodeqsis Tanaxmad, marTlsawinaaRmdego qmedeba ar Seeracxe ba bralad

imas, visac qmedebis Cadenamde ar Sesrulebia ToTxmeti weli.

aRsaniSnavia, rom 2008 wlis 1 ivliss sisxlis samarTlis kodeqsSi amo-

q medda cvlileba, romlis Tanaxmad sisxlis samarTlis kodeqsis gar-

kveuli muxlebiT gaTvaliswinebuli romelime marTlsawinaaRmdego

qme deba ar Seeracxeba bralad imas, visac am qmedebis Cadenamde ar

Sesrulebia Tormeti weli. kodeqsis Tanaxmad, im sasjelaRsrule bis

dawesebulebebis aSenebamde an/da modificirebamde, sadac Tormeti dan

ToT xmet wlamde arasrulwlovani msjavrdebulebi ganTavsdebian, Tor-

metidan ToTxmet wlamde arasrulwlovan msjavrdebulebs Ta visuf le-

bis aRkveTis nacvlad sasjelis saxiT unda SeefardoT ja rima.

davaleba:

გაეცანი დანართში მოცემულ სისხლის სამართლის გაეცანი დანართში მოცემულ სისხლის სამართლის კოდექსის 108-ე, 109-ე, 117-ე, 137-ე, 178-ე (გარდა პირველი კოდექსის 108-ე, 109-ე, 117-ე, 137-ე, 178-ე (გარდა პირველი ნაწილისა), 179-ე და 238ნაწილისა), 179-ე და 2381 –ე მუხლებს. ჩამოაყალიბე შენი –ე მუხლებს. ჩამოაყალიბე შენი მოსაზრება კანონის გამკაცრების მიზეზებისა და მიზნების მოსაზრება კანონის გამკაცრების მიზეზებისა და მიზნების თაობაზე.თაობაზე.

arasrulwlovan damnaSaves SeiZleba daeniSnos sasjeli an aRmzrde-

lobiTi zemoqmedebis iZulebiTi RonisZieba. praqtikaSi yvelaze xSirad

gamoiyeneba sasjelis Semdegi saxeebi: jarima, Tavisuflebis SezRudva

da vadiani Tavisuflebis aRkveTa.

arasrulwlovnisaTvis sasjelis daniSvnis dros mxedvelobaSi miiReba

misi cxovrebisa da aRzrdis pirobebi, fsiqikuri ganviTarebis done,

janmrTelobis mdgomareoba, sxva pirovnuli Taviseburebani, masze asa-

kiT ufrosi piris zegavlena. amdenad, kanonmdeblobiT garkveul Sem-

TxvevebSi gaTvaliswinebulia arasrulwlovnis gaTavisufleba sisx-

lis-samarTlebrivi pasuxismgeblobisa da sasjelisagan.

arasrulwlovani da sisxlis samarTlis saproceso

kodeqsi

dakaveba aris Tavisuflebis xanmokle aRkveTa, romelic gamoiyeneba, Tu

19

arsebobs sakmao safuZveli, eWvi miitanon pirze im danaSaulis CadenaSi,

romlisTvisac kanoni iTvaliswinebs sasjels Tavisuflebis aRkveTis

saxiT, misi danaSaulebrivi saqmianobis aRkveTis, gaqcevis, damalvis an

mtkicebulebaTa mospobis Tavidan asacileblad.

arasrulwlovanTa dakavebis dros gamoiyeneba dakavebis igive safuZv-

le bi da wesebi, romlebic nebismieri moqalaqis dakavebis dros.

davaleba:

გაეცანი დანართში მოცემულ სისხლის სამართლის გაეცანი დანართში მოცემულ სისხლის სამართლის კოდექსის 142–ე და 145–ე მუხლებს და მოკლედ კოდექსის 142–ე და 145–ე მუხლებს და მოკლედ ჩამოაყალიბე არასრულწლოვნის დაკავების საფუძვლები და ჩამოაყალიბე არასრულწლოვნის დაკავების საფუძვლები და წესები.წესები.

arasrulwlovanis dakiTxvis procesualuri normebi gansxvavde ba sa-

erTo wesisgan da isini konkretulad aris gawerili saqarTvelos sis-

xlis samarTlis saproceso kodeqsSi.

•• arasrulwlovani mowme SeiZleba daikiTxos mxolod

im pirobiT, Tu mas SeuZlia sityvierad an sxva formiT

warmoadginos saqmisaTvis mniSvnelobis mqone cnobebi.

•• arasrulwlovani mowmis dakiTxva tardeba arasrulwlovani

mowmis pedagogis an kanonieri warmomadgenlis TandaswrebiT.

•• 7 wlamde asakis mowmis dakiTxva SeiZleba mxolod mSoblis

an misi ararsebobisas meurvis, sxva kanonieri warmomadgenlis

TanxmobiT.

•• dakiTxvis dawyebamde pedagogs, kanonier warmomadgenels an

mSobels unda ganemartos, rom ufleba aqvT daeswron dakiTxvas,

gamoTqvan Ta vianTi mosazrebebi da, gamomZieblis nebarTviT,

dasvan SekiTxvebi.

•• 14 wlamde asakis mowmes ganumartaven mis movaleobas, ila -

parakos mxolod simarTle, magram ar afrTxileben Cvenebis

micemaze uaris TqmisaTvis an cru Cvenebis micemisaTvis

sisx lis samarTlis pasuxismgeblobis Sesaxeb.

•• arasrulwlovani pirobas debs, rom ityvis mxolod

simarTles da arafers damalavs, ris Sesaxebac keTdeba Ca nawe ri

sa sa marTlo sxdomis oqmSi.

•• 16 wlamde asakis mowme dakiTxvis damTavrebisTanave sasamarT lo

sxdomis darbazidan unda gaiyvanon, garda im SemTxvevebisa,

roca sasamarTlo, mxareTa SuamdgomlobiT an Tavisi

iniciativiT, saWirod miiCnevs darbazSi mis darCenas.

20

es ambavi 10-12 wlis win moxda. arasrulwlovani g. d.-s gadmocemiT, dakavebi-

sas policiis TanamSromlebma mas gadaugrixes fexebi, tansacmeli daaxies da

avtomobilis sabargulSi Caagdes. sabargulSi benzinis mZafri suni idga, ris

gamoc sunTqva uWirda da gamoSvebas iTxovda. mis Txovnaze ki policielebma

magnitofoni CarTes da musikas usmendnen. policiis ganyofilebaSi misvlidan

Ramis 2.00 saaTamde mas emuqrebodnen da misgan moiTxovdnen sofelSi Cade-

nili mkvlelobis faqtis aRiarebas.

davaleba:

განიხილე მოცემული შემთხვევა. განსაზღვრე და განიხილე მოცემული შემთხვევა. განსაზღვრე და ჩამოთვალე, რომელი კოდექსის და კონკრეტულად რომელი ჩამოთვალე, რომელი კოდექსის და კონკრეტულად რომელი მოთხოვნები დაარღვიეს პოლიციელებმა.მოთხოვნები დაარღვიეს პოლიციელებმა.

rac Seexeba arasrulwlovnis mier Cadenili danaSaulis saqmis war mo -

e bis wess,xorcieldeba sisxlis samarTlis saproceso kodeqsis dad-

genili saerTo wesebiTa da ramdenime calkeuli muxliT.

xolo rac Seexeba arasrulwlovnis danaSaulis Sesaxeb saqmis gan xil-

visas sasamarTlos Semadgenlobas, 2005 wlis maisSi sisxlis samarTlis

saproceso kodeqsSi Sevida cvlileba, romlis Tanaxmad arasrulwlov-

nis mier Cadenili danaSaulis saqmis warmoeba unda ganaxorcielon

mxolod im mosamarTleebma, prokurorebma da gamomZieblebma, romlebmac

specialuri momzadeba gaiares pedagogikasa da fsiqologiaSi.

davaleba:

მეწყვილესთან შეთანხმებით განსაზღვრე კანონმდებლების მეწყვილესთან შეთანხმებით განსაზღვრე კანონმდებლების ასეთი გადაწყვეტილების მიზეზები.ასეთი გადაწყვეტილების მიზეზები.

sasamarTlo procesis mimdinareobis dros, mxareTa azris mosmenis Sem-

deg, sasamarTlos ufleba aqvs arasrulwlovani gansasjeli gaiyvanos

sasamarTlo sxdomis darbazidan, raTa mis dauswreblad gamoikvlion

garemoebebi, romelTac SeiZleba uaryofiTi gavlena moaxdinon masze.

arasrulwlovnis darbazSi dabrunebis Semdeg Tavmjdomare mas acnobs

mis aryofnaSi momxdari ganxilvis Sinaarss saWiro moculobiTa da for-

m iT, aZlevs SesaZleblobas,kiTxvebi daus vas mi-

si monawileobis ga reSe dakiTxul pirebs.

saqarTvelos samoqalaqo kodeqsisaqarTvelos samoqalaqo kodeqsi awesrigebs pir -Ta Tanasworobaze damyarebul kerZo xasiaTis qonebriv, saojaxo da pi-rad urTierTobebs;

ganmartebebi

21

saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsisaqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis amocanaa

sakuTrebis, moqalaqeTa socialur-ekonomikuri, politikuri da piradi

uflebebisa da Tavisuflebebis, agreTve sawarmoTa, dawesebulebaTa,

or ganizaciaTa uflebebisa da kanonieri interesebis, mmarTvelobis

dad genili wesis, saxelmwifo da sazogadoebrivi wesrigis dacva, sa-

marTaldarRvevaTa Tavidan acilebis uzrunvelyofa, moqalaqeTa aR z r-

da saqarTvelos konstituciis, moqalaqeTa uflebebis, pativisa da Rir-

sebis, saerTo cxovrebis wesebis pativiscemis, dakisrebul mo va le obaTa

Sesrulebis suliskveTebiT;

saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsisaqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi adgens sisxlis-samarT le-

bri vi pasuxismgeblobis safuZvels, gansazRvravs, Tu romeli qme debaa

da naSaulebrivi da awesebs Sesabamis sasjels an sxva saxis sis xlis-

samarTlebriv RonisZiebas;

sisxlis samarTlis saproceo kodeqsissisxlis samarTlis saproceo kodeqsis amocanebia daadginos danaSau-

lis an sxva marTlsawinaaRmdego qmedebis faqtobrivi garemoebani da

misi Camdeni piri; uzrunvelyos kanonis sworad gamoyeneba; ar dauSvas

udanaSaulo piris msjavrdeba; gamoasworos sagamoZiebo da sasamarT lo

Secdomebi; daicvas moqalaqis, eWvmitanilis, braldebulis, dazaralebu-

lis, agreTve sisxlis samarTlis procesis yvela sxva monawilis ufle-

be bi da Tavisuflebebi, daamkvidros sazogadoebaSi kanonis, humanizmisa

da samarTlianobis ideebis pativiscema;

meurveoba da mzrunvelobameurveoba da mzrunveloba – arasrulwlovan bavSvebs, romlebic mSob -

lis mzrunvelobis gareSe darCnen mSoblebis gardacvalebis, garda c -

v li lad aRiarebis, mSoblebisaTvis mSoblis uflebis CamorTmevis, Se Ce-

re bis an SezRudvis, mSoblebis qmeduunarod, ugzo-ukvlod dakargulad

aRia re bis an bavSvis mitovebulad aRiarebis gamo, uwesdebaT meurveoba

da mzrunveloba maTi aRzrdis mizniT, piradi da qonebrivi uflebebisa

da interesebis dasacavad;

meurveobameurveoba wesdeba bavSvze, romelsac ar miuRwevia Svidi wlis asaki-

saTvis;

mzrunvelobamzrunveloba wesdeba arasrulwlovanze Svidi wlis asakidan Tvramet

wlamde;

saganmanaTleblo resurscentri saganmanaTleblo resurscentri - saganmanaTleblo resurs-centri

(Sem dgomSi – resurs-centri) warmoadgens saqarTvelos ganaTlebisa da

mecnierebis saministros (SemdgomSi – saministro) teritoriul orga-

nos.

saministros teritoriuli organoebia saganmanaTleblo resurscent-

rebi, romlebic iqmneba saqarTvelos mTel teritoriaze;

saganmanaTleblo resurscentrebis mmarTvelobis sfero, ufleba-mova-

leobani da saqmianobis ZiriTadi mimarTulebebi ganisazRvreba sagan-

manaTleblo resurscentrebis tipuri debulebiT, romelsac amtki cebs

ministri;

meurveobisa da mzrunvelobis centraluri da adgilobrivi organoebimeurveobisa da mzrunvelobis centraluri da adgilobrivi organoebi

arian saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis sa mi-

nistro an/da mis sistemaSi Semavali uflebamosili dawesebuleba (or-

ganizacia), agreTve maTi teritoriuli organoebi.

22

თემა 3

sasamarTlo

saqarTveloSi marTlmsajulebis ganxorcieleba SeuZlia mxolod sasa-saqarTveloSi marTlmsajulebis ganxorcieleba SeuZlia mxolod sasa-

marTlos. es niSnavs, rom saqarTveloSi arc erT saxelmwifo organos, marTlos. es niSnavs, rom saqarTveloSi arc erT saxelmwifo organos,

garda sasamarTlosi, ar aqvs ufleba ganixilos da gadawyvitos sa mo -garda sasamarTlosi, ar aqvs ufleba ganixilos da gadawyvitos sa mo -

qalaqo, sisxlis da sxva kategoriis sakiTxebi, sasjeli dauniSnos mxo-qalaqo, sisxlis da sxva kategoriis sakiTxebi, sasjeli dauniSnos mxo-

lod damnaSaves. lod damnaSaves.

sasamarTlo aris marTlmsajulebis ganmaxorcielebeli kolegiuri or -sasamarTlo aris marTlmsajulebis ganmaxorcielebeli kolegiuri or -

gano. gano.

saqarTveloSi marTlmsajuleba xorcieldeba sami instanciis sasa mar-saqarTveloSi marTlmsajuleba xorcieldeba sami instanciis sasa mar-

T los mier:T los mier:

a) a) raionuli (qalaqis) sasamarTloraionuli (qalaqis) sasamarTlo – mosamarTle saqmes ganixilavs erT - – mosamarTle saqmes ganixilavs erT -

pirovnulad. mas acvia Sindisferi mantia.pirovnulad. mas acvia Sindisferi mantia.

b) b) Tbilisisa da quTaisis saapelacio sasamarTloebiTbilisisa da quTaisis saapelacio sasamarTloebi – sasamarTlo – sasamarTlo

saq mes ganixilavs ZiriTadad kolegiurad. mosamarTleebs acviaT muqi saq mes ganixilavs ZiriTadad kolegiurad. mosamarTleebs acviaT muqi

mwvane mantiebi.mwvane mantiebi.

g) g) saqarTvelos uzenaesi sasamarTlosaqarTvelos uzenaesi sasamarTlo – sasamarTlo saqmes ganixilavs – sasamarTlo saqmes ganixilavs

kolegiurad. mosamarTleebs acviaT Savi mantiebi. kolegiurad. mosamarTleebs acviaT Savi mantiebi.

mosamarTle

sasamarTlos xelisuflebis matareblad saqarTveloSi gvevlinebian sasamarTlos xelisuflebis matareblad saqarTveloSi gvevlinebian

mosamarTleebi, romlebsac aqvT marTlmsajulebis ganxorcielebis mosamarTleebi, romlebsac aqvT marTlmsajulebis ganxorcielebis

uf leba da romlebic asruleben TavianT movaleobebs profesiul uf leba da romlebic asruleben TavianT movaleobebs profesiul

doneze. swored imis uzrunvelsayofad, rom mosamarTleebma SeZlon doneze. swored imis uzrunvelsayofad, rom mosamarTleebma SeZlon

da k isrebuli movaleobebis aseT doneze Sesruleba, saqarTvelos kons-da k isrebuli movaleobebis aseT doneze Sesruleba, saqarTvelos kons-

tituciis 86-e muxlis Tanaxmad dadgenilia moTxovnebi, romlebsac pi-tituciis 86-e muxlis Tanaxmad dadgenilia moTxovnebi, romlebsac pi-

ri unda akmayofilebdes, raTa dainiSnos mosamarTled. kerZod, mosa-ri unda akmayofilebdes, raTa dainiSnos mosamarTled. kerZod, mosa-

leqsikoni

• • mantia – mantia – grZeli, farTo wamosasxami;grZeli, farTo wamosasxami;

• • kolegia kolegia - sami mosamarTlisgan Semdgari

sasamarTlo.

23

mar Tle SeiZleba iyos saqarTvelos moqalaqe (sxva qveynis moqala qe mar Tle SeiZleba iyos saqarTvelos moqalaqe (sxva qveynis moqala qe

saqarTveloSi mosamarTled ver imuSavebs) 28 wlis asakidan, Tu mas aqvs saqarTveloSi mosamarTled ver imuSavebs) 28 wlis asakidan, Tu mas aqvs

umaRlesi iuridiuli ganaTleba da specialobiT muSaobis sul cota 5 umaRlesi iuridiuli ganaTleba da specialobiT muSaobis sul cota 5

wlis gamocdileba, amasTan, mosamarTleobis msurvels, aseve, Cabarebu-wlis gamocdileba, amasTan, mosamarTleobis msurvels, aseve, Cabarebu-

li unda hqondes specialuri gamocda, sadac mowmdeba misi ganaTleba li unda hqondes specialuri gamocda, sadac mowmdeba misi ganaTleba

da warmatebiT unda daamTavros iusticiis saswavlo skola. da warmatebiT unda daamTavros iusticiis saswavlo skola.

saqarTveloSi yvela mosamarTle iniSneba uvadod, anu piri mosamarTle saqarTveloSi yvela mosamarTle iniSneba uvadod, anu piri mosamarTle

iqneba mTeli cxovrebis ganmavlobaSi.iqneba mTeli cxovrebis ganmavlobaSi.

vinaidan mosamarTle axorcielebs uaRresad sapasuxismgeblo saqmia no-vinaidan mosamarTle axorcielebs uaRresad sapasuxismgeblo saqmia no-

bas (arkvevs, adamiani da mnaSavea Tu udanaSau lo. damnaSaveobis SemTxve va-bas (arkvevs, adamiani da mnaSavea Tu udanaSau lo. damnaSaveobis SemTxve va-

Si ki kanonisa da sakuTa-Si ki kanonisa da sakuTa-

ri rwme nis sa fuZvelze ri rwme nis sa fuZvelze

wyvets, Tu ra saxis sasje-wyvets, Tu ra saxis sasje-

li Seufardos mas), da li Seufardos mas), da

ra ki is valdebu lia, ar ra ki is valdebu lia, ar

dauSvas udanaSau lo pi-dauSvas udanaSau lo pi-

ris dasja, mas sWirdeba ris dasja, mas sWirdeba

droiTdroiT ganmtkicebuli ganmtkicebuli

cxovrebiseulicxovrebiseuli gamo c -gamo c -

di leba. swored amis ga-di leba. swored amis ga-

T va lis wine biT daawe sa T va lis wine biT daawe sa

kanonma asakobrivi zRva-kanonma asakobrivi zRva-

ri – 28 we li.ri – 28 we li.

Tanamdebobis dakavebamde Tanamdebobis dakavebamde

mo samarTle, romelsac mo samarTle, romelsac

pir velad niSnaven am Ta-pir velad niSnaven am Ta-

namdebobaze, sazeimo vi-namdebobaze, sazeimo vi-

TarebaSi, saqarTvelos TarebaSi, saqarTvelos

ius ticiis umaRlesi sab-ius ticiis umaRlesi sab-

Wos winaSe debs fics, Wos winaSe debs fics,

romlis erTgulic unda romlis erTgulic unda

iyos mTeli samosamarTlo iyos mTeli samosamarTlo

saqmianobis ganmavlobaSi.saqmianobis ganmavlobaSi.

saerTod, mosamarTleoba yvela qveyanaSi, da maT Soris saqarTveloSic, saerTod, mosamarTleoba yvela qveyanaSi, da maT Soris saqarTveloSic,

sakmaod prestiJuli Tanamdebobaa, romelic dakavSirebulia did Sroma -sakmaod prestiJuli Tanamdebobaa, romelic dakavSirebulia did Sroma -

sa da pasuxismgeblobasTan. mosamarTles uwevs adamianis bedis gansazR-sa da pasuxismgeblobasTan. mosamarTles uwevs adamianis bedis gansazR-

v ra. man unda daadginos saqmeze WeSmariteba da gamoitanos samarTlia ni v ra. man unda daadginos saqmeze WeSmariteba da gamoitanos samarTlia ni

saboloo gadawyvetileba.saboloo gadawyvetileba.

leqsikoni

• • ierarqiuli – ierarqiuli – ierarqiis xasiaTisa;ierarqiis xasiaTisa;

• • ierarqia – ierarqia – wesi Tanamdebobrivad udablesis wesi Tanamdebobrivad udablesis

daqvemdebarebisa umaRlesisadmi;daqvemdebarebisa umaRlesisadmi;

• • iusticiis umaRlesi skola – iusticiis umaRlesi skola – skolis daniS-skolis daniS-

nulebaa saqarTvelos saerTo sasamarTloe-nulebaa saqarTvelos saerTo sasamarTloe-

bis sistemaSi mosamarTled dasaniSni piris bis sistemaSi mosamarTled dasaniSni piris

profesiuli momzadeba. skolis mizania, profesiuli momzadeba. skolis mizania,

uzrunvelyos msmenelis Teoriuli codnis uzrunvelyos msmenelis Teoriuli codnis

gaRrmaveba da praqtikuli muSaobisaTvis gaRrmaveba da praqtikuli muSaobisaTvis

aucilebeli unar-Cvevebis gamomuSaveba;aucilebeli unar-Cvevebis gamomuSaveba;

• • saqarTvelos iusticiis umaRlesi sabWo – saqarTvelos iusticiis umaRlesi sabWo –

mosamarTleTa Tanamdebobaze daniSvnis, mosa-mosamarTleTa Tanamdebobaze daniSvnis, mosa-

marTleTa Tanamdebobidan gaTavisuflebis, marTleTa Tanamdebobidan gaTavisuflebis,

sakvalifikacio gamocdebis organizebis, sakvalifikacio gamocdebis organizebis,

sasamarTlo reformis gasatareblad wina-sasamarTlo reformis gasatareblad wina-

dadebebis SemuSavebis da kanoniT dadgenili dadebebis SemuSavebis da kanoniT dadgenili

sxva amocanebis Sesrulebis mizniT Seqmnili sxva amocanebis Sesrulebis mizniT Seqmnili

organo.organo.

24

sasamarTlos atributika

marTlmsajulebis simbolos warmoadgens Temida. berZnuli miTologi-marTlmsajulebis simbolos warmoadgens Temida. berZnuli miTologi-

is qalRmerTs samarTlianobis niSnad Tvalebi ridiT aqvs axveuli, xel-is qalRmerTs samarTlianobis niSnad Tvalebi ridiT aqvs axveuli, xel-

Si ki saswori uWiravs. TiTqmis yvela sasamarTlos Senobas Temidas Si ki saswori uWiravs. TiTqmis yvela sasamarTlos Senobas Temidas

ga mosaxuleba amSvenebs. ga mosaxuleba amSvenebs.

marTlmsajuleba aResruleba sasamarTloSi, konkretulad ki sxdomaTa marTlmsajuleba aResruleba sasamarTloSi, konkretulad ki sxdomaTa

darbazSi, romelic garkveuli wesiT aris ganlagebuli. mosamarTlisgan darbazSi, romelic garkveuli wesiT aris ganlagebuli. mosamarTlisgan

marcxniv bralmdebeli, anu prokurori zis, xolo marjvniv, gansasjel-marcxniv bralmdebeli, anu prokurori zis, xolo marjvniv, gansasjel-

Tan axlos, advokati. Tan axlos, advokati.

mxareebs Soris, SemaRlebul adgilas, niSnad ierarqiuli upiratesobisa, mxareebs Soris, SemaRlebul adgilas, niSnad ierarqiuli upiratesobisa,

dgas mosamarTlis magida. magidaze marTlmsajulebis erT-erTi simbo-dgas mosamarTlis magida. magidaze marTlmsajulebis erT-erTi simbo-

lo - CaquCi devs. CaquCi uZvelesi droidan umaRlesi saero piris - mefis lo - CaquCi devs. CaquCi uZvelesi droidan umaRlesi saero piris - mefis

brZanebis aRsrulebis simbolod gamoiyeneboda. amJamad ki es simbolika brZanebis aRsrulebis simbolod gamoiyeneboda. amJamad ki es simbolika

mosamarTlis siZlierisa da ganaCenis aRsrulebis simboloa.mosamarTlis siZlierisa da ganaCenis aRsrulebis simboloa.

CaquCis garda, mosamarTlis erT-erTi ZiriTadi atributia mantia. sa sa-CaquCis garda, mosamarTlis erT-erTi ZiriTadi atributia mantia. sa sa-

marTlo procesic mxolod mantia mosxmuli mosamarTlis mier wa ri mar-marTlo procesic mxolod mantia mosxmuli mosamarTlis mier wa ri mar-

Teba.Teba.

„mantiiT Semosili mosamarTlis mier procesis Catareba sasamarTlo „mantiiT Semosili mosamarTlis mier procesis Catareba sasamarTlo

xe lisuflebis Rirsebis erT-erTi simboloa, romelic imavdroulad xe lisuflebis Rirsebis erT-erTi simboloa, romelic imavdroulad

miu TiTebs mosamarTlisa da procesis danarCen monawileebs Soris gar-miu TiTebs mosamarTlisa da procesis danarCen monawileebs Soris gar-

kveuli distanciis arsebobaze“ – aseTia mosamarTleTa eTikis ko deqsis kveuli distanciis arsebobaze“ – aseTia mosamarTleTa eTikis ko deqsis

ganmarteba mantiis Sesaxeb.ganmarteba mantiis Sesaxeb.

Cvens qveyanaSi sasamarTlo procesze mantiiT mxolod mosamarTleebi Cvens qveyanaSi sasamarTlo procesze mantiiT mxolod mosamarTleebi

wardgebian. ucxoeTisagan gansxvavebiT, sxva mxareebs specialuri forma wardgebian. ucxoeTisagan gansxvavebiT, sxva mxareebs specialuri forma

jerjerobiT ar gaaCniaT.jerjerobiT ar gaaCniaT.

mosamarTlemosamarTle – saqarTvelos kanonmdeblobiT, saerTo sasamarTlos Ta- – saqarTvelos kanonmdeblobiT, saerTo sasamarTlos Ta-

namdebobis piri, romelic kanoniT dadgenili wesiT arCeuli an da ni-namdebobis piri, romelic kanoniT dadgenili wesiT arCeuli an da ni-

S nulia mosamarTled da erTpirovnulad an kolegiis Semadgenlo ba Si S nulia mosamarTled da erTpirovnulad an kolegiis Semadgenlo ba Si

axorcielebs marTlmsajulebas.axorcielebs marTlmsajulebas.

dokumenti:

საქართველოს ორგანული კანონი საერთო საქართველოს ორგანული კანონი საერთო სასამართლოების შესახებ, თავი VII, სასამართლოების შესახებ, თავი VII, მუხლი 46. მოთხოვნები, რომლებიც წაეყენება მუხლი 46. მოთხოვნები, რომლებიც წაეყენება მოსამართლეობის კანდიდატსმოსამართლეობის კანდიდატს

1. mosamarTled SeiZleba dainiSnos saqarTvelos qmedunariani 1. mosamarTled SeiZleba dainiSnos saqarTvelos qmedunariani

moq alaqe 28 wlis asakidan, Tu mas aqvs umaRlesi iuridiuli ga-moq alaqe 28 wlis asakidan, Tu mas aqvs umaRlesi iuridiuli ga-

25

naTleba, specialobiT muSaobis sul cota 5 wlis gamocdileba, naTleba, specialobiT muSaobis sul cota 5 wlis gamocdileba,

flobs saxelmwifo enas, Cabarebuli aqvs mosamarTleobis sakva-flobs saxelmwifo enas, Cabarebuli aqvs mosamarTleobis sakva-

lifikacio gamocda, gavlili aqvs iusticiis umaRlesi skolis lifikacio gamocda, gavlili aqvs iusticiis umaRlesi skolis

sru li saswavlo kursi. sru li saswavlo kursi.

2. mosamarTled ar SeiZleba dainiSnos nasamarTlevi piri2. mosamarTled ar SeiZleba dainiSnos nasamarTlevi piri

მუხლი 47. მოსამართლის თანამდებობის დაკავების წესი მუხლი 47. მოსამართლის თანამდებობის დაკავების წესი

piri, romelic akmayofilebs am kanonis 46-e muxlis pirveli da me-2 piri, romelic akmayofilebs am kanonis 46-e muxlis pirveli da me-2

punqtebiT gaTvaliswinebul moTxovnebs, CaiTvleba mosamarT-punqtebiT gaTvaliswinebul moTxovnebs, CaiTvleba mosamarT-

le o bis kandidatad mas Semdeg, rac mosamarTlis vakanturi Ta nam-le o bis kandidatad mas Semdeg, rac mosamarTlis vakanturi Ta nam-

de bo bis dasakaveblad saqarTvelos iusticiis umaRles sabWoSi de bo bis dasakaveblad saqarTvelos iusticiis umaRles sabWoSi

wa radgens gancxadebas.wa radgens gancxadebas.

მუხლი 471. მოსამართლის სხვა სასამართლოს მუხლი 471. მოსამართლის სხვა სასამართლოს მოსამართლედ კონკურსის გარეშე დანიშვნის წესიმოსამართლედ კონკურსის გარეშე დანიშვნის წესი

vakansiis warmoSobis SemTxvevaSi SesaZlebelia Tanamdebobaze da-vakansiis warmoSobis SemTxvevaSi SesaZlebelia Tanamdebobaze da-

niS nuli mosamarTle Tavisi TanxmobiT, Tavisive uflebamosile -niS nuli mosamarTle Tavisi TanxmobiT, Tavisive uflebamosile -

bis vadis farglebSi, konkursis gareSe dainiSnos qvemdgomi, Se-bis vadis farglebSi, konkursis gareSe dainiSnos qvemdgomi, Se-

saba mi si an zemdgomi instanciis sasamarTlos mosamarTled.saba mi si an zemdgomi instanciis sasamarTlos mosamarTled.

mosamarTlis Tanamdebobaze gamweseba xdeba aranakleb 10 wlis vadiT.mosamarTlis Tanamdebobaze gamweseba xdeba aranakleb 10 wlis vadiT.

mosamarTle Tavis saqmianobaSi damokidebulia da emorCileba mxolod mosamarTle Tavis saqmianobaSi damokidebulia da emorCileba mxolod

konstituciasa da kanons. raime zemoqmedeba mosamarTleze an mis saq-konstituciasa da kanons. raime zemoqmedeba mosamarTleze an mis saq-

mianobaSi Careva gadawyvetilebis miRebaze zegavlenis mizniT akr Za lu-mianobaSi Careva gadawyvetilebis miRebaze zegavlenis mizniT akr Za lu-

lia da isjeba kanoniT.lia da isjeba kanoniT.

mosamarTle xelSeuxebelia. dauSvebelia misi sisxlis samarTlis pa-mosamarTle xelSeuxebelia. dauSvebelia misi sisxlis samarTlis pa-

suxisgebaSi micema, dakaveba an dapatimreba, misi binis, manqanis, samuSao suxisgebaSi micema, dakaveba an dapatimreba, misi binis, manqanis, samuSao

adgilis an piradi Cxreka saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos Tavj-adgilis an piradi Cxreka saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos Tavj-

domaris Tanxmobis gareSe. gamonaklisia danaSaulze waswrebis SemTxve-domaris Tanxmobis gareSe. gamonaklisia danaSaulze waswrebis SemTxve-

va, rac dauyovnebliv unda ecnobos saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos va, rac dauyovnebliv unda ecnobos saqarTvelos uzenaesi sasamarTlos

Tavjdomares. Tu igi ar miscems Tanxmobas, dakavebu li an dapatimrebu-Tavjdomares. Tu igi ar miscems Tanxmobas, dakavebu li an dapatimrebu-

li mosamarTle dauyovnebliv unda gaTavisufldes.li mosamarTle dauyovnebliv unda gaTavisufldes.

saxelmwifo uzrunvelyofs mosamarTlisa da misi ojaxis usafrTxo-saxelmwifo uzrunvelyofs mosamarTlisa da misi ojaxis usafrTxo-

ebas. ebas.

davaleba:

დაასახელე არგუმენტები მოსამართლის უსაფრთხოების დაასახელე არგუმენტები მოსამართლის უსაფრთხოების განსაკუთრებულად უზრუნველყოფის მიზეზებთან განსაკუთრებულად უზრუნველყოფის მიზეზებთან დაკავშირებით.დაკავშირებით.

26

mandaturi

sasamarTlo procesze vinc erTxel mainc yofila, albaT SeniSnav da spe-sasamarTlo procesze vinc erTxel mainc yofila, albaT SeniSnav da spe-

cialur formaSi gamowyobil adamians, romelic procesis mimdi na re o-cialur formaSi gamowyobil adamians, romelic procesis mimdi na re o-

bis dros darbazSi wesrigs uzrunvelyofs. bis dros darbazSi wesrigs uzrunvelyofs.

am adamians sasamarTlo mandaturi ewodeba da igi mosamarTlis brZanebas am adamians sasamarTlo mandaturi ewodeba da igi mosamarTlis brZanebas

emor Cileba. sasamarTloebSi es specialur formiani adamianebi 2006 emor Cileba. sasamarTloebSi es specialur formiani adamianebi 2006

wli dan gamoCndnen da swored maTi damsaxurebaa, rom dRes procesebi wli dan gamoCndnen da swored maTi damsaxurebaa, rom dRes procesebi

mSvid viTarebaSi mimdinareobs, amasTan daculia procesis monawile mSvid viTarebaSi mimdinareobs, amasTan daculia procesis monawile

mxa reebis usafrTxoebac. sasamarTlos mandaturs samsaxurebrivi mo va-mxa reebis usafrTxoebac. sasamarTlos mandaturs samsaxurebrivi mo va-

leobebis Sesrulebisas ufleba aqvs kanoniT gaTvaliswinebul SemT-leobebis Sesrulebisas ufleba aqvs kanoniT gaTvaliswinebul SemT-

xve vebSi da dadgenili wesiT gamoiyenos fizikuri Zala, specialu ri xve vebSi da dadgenili wesiT gamoiyenos fizikuri Zala, specialu ri

sa Sualebebi da iaraRi; aucileblobis SemTxvevaSi daxmarebisaTvis mi-sa Sualebebi da iaraRi; aucileblobis SemTxvevaSi daxmarebisaTvis mi-

marTos policias.marTos policias.

Tumca, unda gvaxsovdes, rom wesrigis darRvevis SemTxvevaSi mosamarT-Tumca, unda gvaxsovdes, rom wesrigis darRvevis SemTxvevaSi mosamarT-

les SeuZlia wesrigis damrRvevi piri darbazidan gaaZevos, 50-dan 500 les SeuZlia wesrigis damrRvevi piri darbazidan gaaZevos, 50-dan 500

la ram de TanxiT daajarimebis, an 30 dRemde dapatimrebis Taobaze gadaw-la ram de TanxiT daajarimebis, an 30 dRemde dapatimrebis Taobaze gadaw-

y ve ti le bac gamoitanos. sasamarTlos mandaturis movaleoba ki mo sa mar-y ve ti le bac gamoitanos. sasamarTlos mandaturis movaleoba ki mo sa mar-

T lis am ga dawyvetilebis uSualod aRsrulebaa;T lis am ga dawyvetilebis uSualod aRsrulebaa;

spikeri mosamarTle

aseve dasavleTis praqtikas ukavSirdeba saqarTvelos sasamarTlo sis-aseve dasavleTis praqtikas ukavSirdeba saqarTvelos sasamarTlo sis-

temaSi spiker-mosamarTlis institutis SemoReba. spiker-mosamarTlis temaSi spiker-mosamarTlis institutis SemoReba. spiker-mosamarTlis

me S veobiT sasamarTlos aqvs saSualeba sazogadoebas Tavisi pozicia me S veobiT sasamarTlos aqvs saSualeba sazogadoebas Tavisi pozicia

gaacnos.gaacnos.

mogexsenebaT, rom mosamarTles konkretul saqmeze gamoaqvs gada-mogexsenebaT, rom mosamarTles konkretul saqmeze gamoaqvs gada-

wyve tileba, Semdeg mosamarTle wers, anu asabuTebs mis mier miRebul wyve tileba, Semdeg mosamarTle wers, anu asabuTebs mis mier miRebul

gadawyvetilebas da es gadawyvetileba sajaroa rogorc konkretulad gadawyvetilebas da es gadawyvetileba sajaroa rogorc konkretulad

am procesis monawile mxareebisTvis, aseve yvela dainteresebuli pi ri-am procesis monawile mxareebisTvis, aseve yvela dainteresebuli pi ri-

sT vis, maT Soris JurnalistebisaTvisac.sT vis, maT Soris JurnalistebisaTvisac.

mosamarTlis mier dawe-mosamarTlis mier dawe-

rili gadawyvetileba iuri-rili gadawyvetileba iuri-

diuli dokumentia da, Se-diuli dokumentia da, Se-

sabamisad, igi mux lebiT da sabamisad, igi mux lebiT da

iuridiuli ter minebiTaa iuridiuli ter minebiTaa

savse, amitom xSirad Jur -savse, amitom xSirad Jur -

nalistebs uWirT swo rad nalistebs uWirT swo rad

gaigon gadawyve tilebis gaigon gadawyve tilebis

Si naarsi da, Sesabamisad, sazogadoebasac zustad auxsnan, Tu raze Si naarsi da, Sesabamisad, sazogadoebasac zustad auxsnan, Tu raze

dayrdnobiT miiRo sasamarTlom esa Tu is gadawyvetileba. dayrdnobiT miiRo sasamarTlom esa Tu is gadawyvetileba.

leqsikoni

• • spikeri spikeri - sakanonmdeblo organos sxdomebis

warmmarTveli. termini damkvidrda britane-

Tis TemTa palatis spikerebTan analogiiT.

27

amitom CvenTanac, ucxoeTis praqtikis gaTvaliswinebiT, SemoiRes spiker-amitom CvenTanac, ucxoeTis praqtikis gaTvaliswinebiT, SemoiRes spiker-

mosamarTlis instituti. mosamarTlis instituti.

spiker-mosamarTle aris Cveulebrivi mosamarTle, romelic, Tavisi Zi-spiker-mosamarTle aris Cveulebrivi mosamarTle, romelic, Tavisi Zi-

riTadi saqmianobis garda, valdebulia Jurnalistebs kolega mosa-riTadi saqmianobis garda, valdebulia Jurnalistebs kolega mosa-

mar Tleebis mier miRebuli gadawyvetilebebi martivad da popula rul, mar Tleebis mier miRebuli gadawyvetilebebi martivad da popula rul,

sazogadoebisTvis gasageb enaze auxsnas. sazogadoebisTvis gasageb enaze auxsnas.

sasamarTlos mdivani aris piri, romlic iwers sasamarTlo process, sasamarTlos mdivani aris piri, romlic iwers sasamarTlo process,

adgens ganxilvasTan dakavSirebul dokumentebs da mosamarTlesTan er-adgens ganxilvasTan dakavSirebul dokumentebs da mosamarTlesTan er-

Tad xels awers maTze.Tad xels awers maTze.

rogor moqmedebs kanoni

gaecani qveviT mocemul SemTxvevas:

“16 wlis lalis mama sistematurad svamda. simTvraleSi sakuTar gogonebs,

lalis da 12 wlis anas, ayenebda sityvier Seuracxyofas, yviroda da Cxubob-

da. 2008 wlis 24 ivniss lalis mama saxlSi nasvami mivida da, Cveulebisamebr,

Cxubi da yvirili daiwyo. am dros saxlSi brundeboda 16 wlis irakli,

romelic maT mezoblad cxov robda da Zalian kargad icoda, Tu ra xdeboda

misi klaselis da me gob ris, lalis, ojaxSi. iraklis lali Zalian moswonda

da mis gamo Za lian nerviulobda. iraklis yvrili moesma, lalis karTan

aituza da yuri daugdo. kargad ismoda lalis mamis yvirili da gogonebis

tirili. iraklim zari dareka, kari anam gaaRo da biWi saxlSi Sevida. lali

da mamamisi am dros samzareuloSi iyvnen, gogona mamis damSvidebas cdilobda

da sadils ucxelebda. irakli samzareuloSi Sevida. biWis gamoCenaze mTvra-

li mamakaci kidev ufro gabrzada da yvirils moumata. irakli daJinebiT

sTxovda, gogonebisTvis Tavi daenebebina da dasaZineblad wasuliyo. mamakaci

gabrazda, axla Sen maswavle Wkuao, samzareulos magididan dana aiRo da

iraklis mouqnia. iraklim SeZlo marcxena xeliT daeWira lalis mamis xeli,

xolo marjvena xeliT tafa aiRo da mTeli ZaliT Caartya TavSi. Sedegad

lalis mamam miiRo tvinis Seryeva, ybis Zvlis motexiloba, marcxena Tvalisa

da loyis areSi darCa naiarevi.”

28

davaleba:

მასწავლებლის დახმარებით გაინაწილეთ როლები: მასწავლებლის დახმარებით გაინაწილეთ როლები:

• gansasjeli - 1; gansasjeli - 1; • dacvis jgufi - 2-dan 5-mde (klasSi moswavleTa dacvis jgufi - 2-dan 5-mde (klasSi moswavleTa raodenobis Sesabamisad); raodenobis Sesabamisad);• braldebis jgufi - 2-dan 5-mde (klasSi moswav- braldebis jgufi - 2-dan 5-mde (klasSi moswav- leTa raodenobis Sesabamisad); leTa raodenobis Sesabamisad);• nafici msajulebi - 6-dan 12-mde an 2-dan 5-mde nafici msajulebi - 6-dan 12-mde an 2-dan 5-mde (klasSi moswavleTa raodenobis Sesabamisad); (klasSi moswavleTa raodenobis Sesabamisad);• mosamarTle – 1; mosamarTle – 1;• sasamarTlo sxdomis mdivani - 1. sasamarTlo sxdomis mdivani - 1.

mowmeebi - 6:mowmeebi - 6:• dazaralebulis qaliSvilebi; dazaralebulis qaliSvilebi;• dazaralebulis meuRle; dazaralebulis meuRle;• gansasjelis deda; gansasjelis deda;• mezoblebi - 2; mezoblebi - 2;• ubnis inspeqtor-gamomZiebeli. ubnis inspeqtor-gamomZiebeli.

dacvisa da braldebis jgufebi amuSaveben saqmis masalebs, xolo nafic-dacvisa da braldebis jgufebi amuSaveben saqmis masalebs, xolo nafic-

ma msajulebma unda moisminon maT mier damuSavebuli masala. saboloo ma msajulebma unda moisminon maT mier damuSavebuli masala. saboloo

ga dawyvetileba gamoaqvT nafic msajulebs, xolo mosamarTle ufardebs ga dawyvetileba gamoaqvT nafic msajulebs, xolo mosamarTle ufardebs

sasjels.sasjels.

gaxsovdeT, gamomZiebeli, gaxsovdeT, gamomZiebeli,

pro kurori, mosamarTle pro kurori, mosamarTle

da sasamarTlo, romlebic da sasamarTlo, romlebic

moqmedeben sajaro inte-moqmedeben sajaro inte-

resebis gaTvaliswinebiT, resebis gaTvaliswinebiT,

valdebulni arian daad-valdebulni arian daad-

gi non danaSauli da mi si gi non danaSauli da mi si

Camdeni piri.Camdeni piri.

leqsikoni

• • prokuroriprokurori – piri, romelic uSualod – piri, romelic uSualod

axorcielebs sisxlis samarTlis saproce-axorcielebs sisxlis samarTlis saproce-

so kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul fun-so kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul fun-

qciebs; qciebs;

• • advokati – advokati – emorCileba mxolod kanonsa da emorCileba mxolod kanonsa da

profesiuli eTikis normebs da gawevriane-profesiuli eTikis normebs da gawevriane-

bulia saqarTvelos advokatTa asociaciaSi. bulia saqarTvelos advokatTa asociaciaSi.

saadvokato saqmianoba moicavs: advokatis saadvokato saqmianoba moicavs: advokatis

mier iuridiuli rCevis micemas im pirisaT-mier iuridiuli rCevis micemas im pirisaT-

vis, romelmac mas daxmarebisaTvis mimarTa; vis, romelmac mas daxmarebisaTvis mimarTa;

klientis warmomadgenlobas sakonstitucio klientis warmomadgenlobas sakonstitucio

davis, sisxlis, samoqalaqo an administraci-davis, sisxlis, samoqalaqo an administraci-

uli samarTlis saqmeze sasamarTloSi;uli samarTlis saqmeze sasamarTloSi;

• • braldebuli – braldebuli – sisxlis samarTlis pasuxis-sisxlis samarTlis pasuxis-

gebaSi micemuli piri;gebaSi micemuli piri;

• • gansasjeli – gansasjeli – braldebuli, romlis mimarT braldebuli, romlis mimarT

sabraldebo daskvnis Sedgenis Semdeg saqme sabraldebo daskvnis Sedgenis Semdeg saqme

arsebiTad gansaxilvelad an saproceso arsebiTad gansaxilvelad an saproceso

SeTanxmebis dadebis Semdeg dasamtkiceblad SeTanxmebis dadebis Semdeg dasamtkiceblad

Cabarda sasamarTlos gansjadobis mixedviT. Cabarda sasamarTlos gansjadobis mixedviT.

29

danarTi:

საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსისაქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსი

muxli 108. ganzrax mkvlelobamuxli 108. ganzrax mkvleloba

ganzrax mkvleloba, _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT ganzrax mkvleloba, _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT

vadiT Svididan TxuTmet wlamde.vadiT Svididan TxuTmet wlamde.

muxli 109. ganzrax mkvleloba damamZimebel garemoebaSi muxli 109. ganzrax mkvleloba damamZimebel garemoebaSi

1. ganzrax mkvleloba:1. ganzrax mkvleloba:

a) msxverplis an misi axlo naTesavis samsaxurebriv saqmianobasTan an a) msxverplis an misi axlo naTesavis samsaxurebriv saqmianobasTan an

sazogadoebrivi movale obis SesrulebasTan da kavSirebiT; sazogadoebrivi movale obis SesrulebasTan da kavSirebiT;

b) mZevlad xelSi Cag debasTan dakavSirebiT;b) mZevlad xelSi Cag debasTan dakavSirebiT;

g) iseTi saSualebiT, ro -g) iseTi saSualebiT, ro -

melic ganzrax uqm nis melic ganzrax uqm nis

safrTxes sxvaTa si co c-safrTxes sxvaTa si co c-

xles an janmr Te lo bas;xles an janmr Te lo bas;

d) sxva danaSaulis da-d) sxva danaSaulis da-

far vis an misi Cadenis ga-far vis an misi Cadenis ga-

advilebis mizniT, _isje-advilebis mizniT, _isje-

ba Tavisuflebis aRkve TiT ba Tavisuflebis aRkve TiT

vadiT TerTmetidan ToT-vadiT TerTmetidan ToT-

x met wlamde.x met wlamde.

2. 2. ganzrax mkvleloba:ganzrax mkvleloba:

a) damnaSavisaTvis wina s-a) damnaSavisaTvis wina s-

wari SecnobiT or suli wari SecnobiT or suli

qali sa;qali sa;

b) damnaSavisaTvis wina-b) damnaSavisaTvis wina-

s wari SecnobiT ara-s wari SecnobiT ara-

srulwlovni sa an um weo srulwlovni sa an um weo

mdgomareoba Si myo fisa; mdgomareoba Si myo fisa;

g) xulignuri qvena grZno-g) xulignuri qvena grZno-

biT;biT;

d) rasobrivi, religiuri, d) rasobrivi, religiuri,

leqsikoni

• • braldebis mxare – braldebis mxare – prokurori, agreTve da-prokurori, agreTve da-

za ralebuli;za ralebuli;

• • nafici msajuli – nafici msajuli – xalxis warmomadgenlebi, xalxis warmomadgenlebi,

romlebic uSualod monawileoben marTl-romlebic uSualod monawileoben marTl-

msajulebis ganxorcielebaSi. isini, rogorc msajulebis ganxorcielebaSi. isini, rogorc

wesi, qmnian damoukidebel kolegias, rome-wesi, qmnian damoukidebel kolegias, rome-

lic verdiqtis gamotaniT wyvets mxolod lic verdiqtis gamotaniT wyvets mxolod

bral debulis braleulobisa Tu udanaSau-bral debulis braleulobisa Tu udanaSau-

lobis sakiTxs. braleulad cnobis SemTx-lobis sakiTxs. braleulad cnobis SemTx-

vevaSi ga naCens adgenen da sasjels niSnaven vevaSi ga naCens adgenen da sasjels niSnaven

profe sionali mosamarTleebi damoukide-profe sionali mosamarTleebi damoukide-

blad an nafic msajulebTan erTad;blad an nafic msajulebTan erTad;

• • inspeqtor-gamomZiebeli – inspeqtor-gamomZiebeli – saxelmwifo Tana-saxelmwifo Tana-

mdebobis piri, romelic Tavisi kompetenciis mdebobis piri, romelic Tavisi kompetenciis

farglebSi uflebamosilia awarmoos sisx-farglebSi uflebamosilia awarmoos sisx-

lis samarTlis saqmeTa winaswari gamoZieba;lis samarTlis saqmeTa winaswari gamoZieba;

• • mowme – mowme – piri, romlisTvisac cnobilia sisx-piri, romlisTvisac cnobilia sisx-

lis samarTlis saqmis garemoebaTa dasadge-lis samarTlis saqmis garemoebaTa dasadge-

nad saWiro monacemebi. mowmed SeiZleba nad saWiro monacemebi. mowmed SeiZleba

gamoZaxebul iqnes nebismieri piri, romelmac gamoZaxebul iqnes nebismieri piri, romelmac

SeiZle ba icodes sisxlis samarTlis saqmis SeiZle ba icodes sisxlis samarTlis saqmis

garemoeba Ta dasadgenad saWiro monacemebi.garemoeba Ta dasadgenad saWiro monacemebi.

30

erovnuli an eTnikuri Seuwynareblobis gamo;erovnuli an eTnikuri Seuwynareblobis gamo;

e) jgufurad, _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT cametidan Cvidmet e) jgufurad, _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT cametidan Cvidmet

wlamde.wlamde.

3. 3. ganzrax mkvleloba:ganzrax mkvleloba:

a) ori an meti pirisa;a) ori an meti pirisa;

b) gansakuTrebuli sisastikiT;b) gansakuTrebuli sisastikiT;

g) angarebiT an SekveTiT;g) angarebiT an SekveTiT;

d) msxverplis sxeulis organos, organos nawilis an qsovilis gadaner-d) msxverplis sxeulis organos, organos nawilis an qsovilis gadaner-

g vis anda sxvagvarad gamoyenebis mizniT;g vis anda sxvagvarad gamoyenebis mizniT;

e) araerTgzis (garda am kodeqsis 110-e–114-e muxlebiT gaTvaliswinebuli e) araerTgzis (garda am kodeqsis 110-e–114-e muxlebiT gaTvaliswinebuli

mkvlelobebisa), _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT Teqvsmetidan mkvlelobebisa), _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT Teqvsmetidan

oc wlamde an uvado Tavisuflebis aRkveTiT.oc wlamde an uvado Tavisuflebis aRkveTiT.

SeniSvna: am kodeqsSi axlo naTesavad iTvleba: mSobeli, Svilad amyvani, SeniSvna: am kodeqsSi axlo naTesavad iTvleba: mSobeli, Svilad amyvani,

Svili, Svilobili, papa, bebia, SviliSvili, da, Zma, meuRle.Svili, Svilobili, papa, bebia, SviliSvili, da, Zma, meuRle.

muxli 117. janmrTelobis ganzrax mZime dazianeba muxli 117. janmrTelobis ganzrax mZime dazianeba

1. janmrTelobis ganzrax mZime dazianeba, ese igi sxeulis dazianeba, 1. janmrTelobis ganzrax mZime dazianeba, ese igi sxeulis dazianeba,

romelic saxifaToa sicocxlisaTvis anda romelmac gamoiwvia mxed-romelic saxifaToa sicocxlisaTvis anda romelmac gamoiwvia mxed-

ve lobis, smenis, metyvelebis an romelime organos an misi fun q ci is ve lobis, smenis, metyvelebis an romelime organos an misi fun q ci is

dakargva, fsiqikuri avadmyofoba, orsulobis Sewyveta, saxis wa ru-dakargva, fsiqikuri avadmyofoba, orsulobis Sewyveta, saxis wa ru-

S leli damaxinjeba an janmrTelobis sxvagvari iseTi dazianeba, ro-S leli damaxinjeba an janmrTelobis sxvagvari iseTi dazianeba, ro-

melic saxifaToa sicocxlisaTvis da dakavSirebulia saerTo Sro mis-melic saxifaToa sicocxlisaTvis da dakavSirebulia saerTo Sro mis-

unarianobis myar, aranakleb erTi mesamediT dakargvasTan an wi naswa ri unarianobis myar, aranakleb erTi mesamediT dakargvasTan an wi naswa ri

SecnobiT profesiuli Sromisunarianobis srul dakargvas Tan, _ isje ba SecnobiT profesiuli Sromisunarianobis srul dakargvas Tan, _ isje ba

Tavisuflebis aRkveTiT vadiT samidan xuT wlamde.Tavisuflebis aRkveTiT vadiT samidan xuT wlamde.

2. igive qmedeba, ramac gamoiwvia sicocxlis mospoba, _ isjeba Tavisuf-2. igive qmedeba, ramac gamoiwvia sicocxlis mospoba, _ isjeba Tavisuf-

le bis aRkveTiT vadiT oTxidan eqvs wlamde.le bis aRkveTiT vadiT oTxidan eqvs wlamde.

3. janmrTelobis ganzrax mZime dazianeba, Cadenili:3. janmrTelobis ganzrax mZime dazianeba, Cadenili:

a) msxverplis an misi axlo naTesavis samsaxurebriv saqmianobasTan an a) msxverplis an misi axlo naTesavis samsaxurebriv saqmianobasTan an

sazogadoebrivi movaleobis SesrulebasTan dakavSirebiT; sazogadoebrivi movaleobis SesrulebasTan dakavSirebiT;

b) mZevlad xelSi CagdebasTan dakavSirebiT;b) mZevlad xelSi CagdebasTan dakavSirebiT;

31

g) iseTi saSualebiT, romelic ganzrax uqmnis safrTxes sxvaTa sicoc-g) iseTi saSualebiT, romelic ganzrax uqmnis safrTxes sxvaTa sicoc-

xles an janmrTelobas;xles an janmrTelobas;

d) sxva danaSaulis dafarvis an misi Cadenis gaadvilebis mizniT, _ d) sxva danaSaulis dafarvis an misi Cadenis gaadvilebis mizniT, _

isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuTidan Svid wlamde.isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuTidan Svid wlamde.

4. am muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebuli qmedeba, ramac gamoiwvia 4. am muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebuli qmedeba, ramac gamoiwvia

sicocxlis mospoba, _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT eqvsidan sicocxlis mospoba, _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT eqvsidan

rva wlamde.rva wlamde.


a) damnaSavisaTvis winaswari SecnobiT orsuli qalis mimarT;a) damnaSavisaTvis winaswari SecnobiT orsuli qalis mimarT;

b) damnaSavisaTvis winaswari SecnobiT arasrulwlovnis an umweo mdgo-b) damnaSavisaTvis winaswari SecnobiT arasrulwlovnis an umweo mdgo-

mareobaSi myofis mimarT; mareobaSi myofis mimarT;

g) xulignuri qvena grZnobiT;g) xulignuri qvena grZnobiT;

d) rasobrivi, religiuri, erovnuli an eTnikuri Seuwynareblobis gamo;d) rasobrivi, religiuri, erovnuli an eTnikuri Seuwynareblobis gamo;

e) jgufurad, _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT Svididan cxra e) jgufurad, _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT Svididan cxra

wlamde.wlamde.

6. 6. am muxlis me-5 nawiliT gaTvaliswinebuli qmedeba, ramac gamoiw via am muxlis me-5 nawiliT gaTvaliswinebuli qmedeba, ramac gamoiw via

sicocxlis mospoba,sicocxlis mospoba, _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT rvidan aT _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT rvidan aT

wlamde.wlamde.


a) ori an meti piris mimarT;a) ori an meti piris mimarT;

b) gansakuTrebuli sisastikiT;b) gansakuTrebuli sisastikiT;

g) angarebiT an SekveTiT;g) angarebiT an SekveTiT;

d) msxverplis sxeulis organos, organos nawilis an qsovilis gadaner-d) msxverplis sxeulis organos, organos nawilis an qsovilis gadaner-

g vis anda sxvagvarad gamoyenebis mizniT;g vis anda sxvagvarad gamoyenebis mizniT;

e) araerTgzis (garda am kodeqsis 110-e–114-e muxlebiT gaTvaliswinebu-e) araerTgzis (garda am kodeqsis 110-e–114-e muxlebiT gaTvaliswinebu-

li mkvlelobebisa);li mkvlelobebisa);

v) imis mier, visac adre Cadenili hqonda am kodeqsis 108-e an 109-e mux -v) imis mier, visac adre Cadenili hqonda am kodeqsis 108-e an 109-e mux -

liT gaTvaliswinebuli mkvleloba, _ isjeba Tavisuflebis aRkve TiT liT gaTvaliswinebuli mkvleloba, _ isjeba Tavisuflebis aRkve TiT

vadiT cxridan Tormet wlamde.vadiT cxridan Tormet wlamde.

32

8. am muxlis me-7 nawiliT gaTvaliswinebuli qmedeba, ramac gamoiwvia 8. am muxlis me-7 nawiliT gaTvaliswinebuli qmedeba, ramac gamoiwvia

sicocxlis mospoba, _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT aTidan ca-sicocxlis mospoba, _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT aTidan ca-

met wlamde.met wlamde.

muxli 137. gaupatiureba muxli 137. gaupatiureba

1. gaupatiureba, ese igi sqesobrivi kavSiri ZaladobiT, Zaladobis muqa-1. gaupatiureba, ese igi sqesobrivi kavSiri ZaladobiT, Zaladobis muqa-

riT an dazaralebulis umweobis gamoyenebiT, _ isjeba Tavisuflebis riT an dazaralebulis umweobis gamoyenebiT, _ isjeba Tavisuflebis

aRkve TiT vadiT oTxidan eqvs wlamde.aRkve TiT vadiT oTxidan eqvs wlamde.

2. igive qmedeba: 2. igive qmedeba:

a) Cadenili samsaxurebrivi mdgomareobis gamoyenebiT;a) Cadenili samsaxurebrivi mdgomareobis gamoyenebiT;

b) ramac gamoiwvia dazaralebulis janmrTelobis mZime dazianeba an b) ramac gamoiwvia dazaralebulis janmrTelobis mZime dazianeba an

sxva mZime Sedegi, _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT eqvsidan cxra sxva mZime Sedegi, _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT eqvsidan cxra

wlamde.wlamde.

3. igive qmedeba, Cadenili:3. igive qmedeba, Cadenili:

a) araerTgzis; a) araerTgzis;

b) imis mier, visac adre Cadenili hqonda am kodeqsis 138-e–141-e muxle-b) imis mier, visac adre Cadenili hqonda am kodeqsis 138-e–141-e muxle-

biT gaTvaliswinebuli romelime danaSauli;biT gaTvaliswinebuli romelime danaSauli;

g) jgufurad;g) jgufurad;

d) damnaSavisaTvis winaswari SecnobiT orsuli qalis an arasrul wlov-d) damnaSavisaTvis winaswari SecnobiT orsuli qalis an arasrul wlov-

nis mimarT, _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT cxridan Tormet nis mimarT, _ isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT cxridan Tormet

wlam de.wlam de.

4. igive qmedeba:4. igive qmedeba:

a) Cadenili dazaralebulis an sxva piris mimarT gansakuTrebuli si-a) Cadenili dazaralebulis an sxva piris mimarT gansakuTrebuli si-

sastikiT;sastikiT;

b) ramac gamoiwvia dazaralebulis sicocxlis mospoba, _ isjeba Ta vi-b) ramac gamoiwvia dazaralebulis sicocxlis mospoba, _ isjeba Ta vi-

suflebis aRkveTiT vadiT Tormetidan TxuTmet wlamde.suflebis aRkveTiT vadiT Tormetidan TxuTmet wlamde.

5. gaupatiureba imisa, visac ar Sesrulebia ToTxmeti weli, _ isjeba 5. gaupatiureba imisa, visac ar Sesrulebia ToTxmeti weli, _ isjeba

Tavisuflebis aRkveTiT vadiT TxuTmetidan oc wlamde.Tavisuflebis aRkveTiT vadiT TxuTmetidan oc wlamde.

muxli 178. Zarcva muxli 178. Zarcva

2. Zarcva, ese igi sxvisi moZravi nivTis aSkara daufleba marTlsawina-2. Zarcva, ese igi sxvisi moZravi nivTis aSkara daufleba marTlsawina-

aR m dego misakuTrebis mizniT:aR m dego misakuTrebis mizniT:

33

a) ramac mniSvnelovani ziani gamoiwvia;a) ramac mniSvnelovani ziani gamoiwvia;

b) Cadenili sadgomSi an sxva sacavSi ukanono SeRweviT, – isjeba Ta-b) Cadenili sadgomSi an sxva sacavSi ukanono SeRweviT, – isjeba Ta-

visuflebis aRkveTiT vadiT oTxidan eqvs wlamde.visuflebis aRkveTiT vadiT oTxidan eqvs wlamde.

3. igive qmedeba, Cadenili: 3. igive qmedeba, Cadenili:

a) winaswari SeTanxmebiT jgufis mier;a) winaswari SeTanxmebiT jgufis mier;

b) araerTgzis;b) araerTgzis;

g) binaSi ukanono SeRweviT;g) binaSi ukanono SeRweviT;

d) ZaladobiT, romelic saSiSi ar aris sicocxlisaTvis an jan mr Te lo-d) ZaladobiT, romelic saSiSi ar aris sicocxlisaTvis an jan mr Te lo-

bisaTvis, anda aseTi Zaladobis gamoyenebis muqariT; bisaTvis, anda aseTi Zaladobis gamoyenebis muqariT;

e) satransporto saSualebis winaaRmdeg, – isjeba Tavisuflebis aR k ve-e) satransporto saSualebis winaaRmdeg, – isjeba Tavisuflebis aR k ve-

TiT va diT xuTidan rva wlamde.TiT va diT xuTidan rva wlamde.


a) organizebuli jgufis mier;a) organizebuli jgufis mier;

b) didi odenobiT; b) didi odenobiT;

g) imis mier, vinc orjer an metjer iyo nasamarTlevi sxvisi nivTis g) imis mier, vinc orjer an metjer iyo nasamarTlevi sxvisi nivTis

marTlsawinaaRmdego misakuTrebisaTvis an gamoZalvisaTvis, _ isjeba marTlsawinaaRmdego misakuTrebisaTvis an gamoZalvisaTvis, _ isjeba

Ta visuflebis aRkveTiT vadiT Svididan TerTmet wlamde.Ta visuflebis aRkveTiT vadiT Svididan TerTmet wlamde.

muxli 179. yaCaRoba muxli 179. yaCaRoba

1. yaCaRoba, ese igi Tavdasxma sxvisi moZravi nivTis marTlsawinaaRmdego 1. yaCaRoba, ese igi Tavdasxma sxvisi moZravi nivTis marTlsawinaaRmdego

misakuTrebis mizniT, Cadenili sicocxlisaTvis an janmrTelobisaTvis misakuTrebis mizniT, Cadenili sicocxlisaTvis an janmrTelobisaTvis

saSiSi ZaladobiT anda aseTi Zaladobis gamoyenebis muqariT, _ isjeba saSiSi ZaladobiT anda aseTi Zaladobis gamoyenebis muqariT, _ isjeba

Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuTidan Svid wlamde. Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuTidan Svid wlamde.


a) sadgomSi an sxva sacavSi ukanono SeRweviT;a) sadgomSi an sxva sacavSi ukanono SeRweviT;

b) jgufurad;b) jgufurad;

g) satransporto saSualebis winaaRmdeg, – isjeba Tavisuflebis aRkve-g) satransporto saSualebis winaaRmdeg, – isjeba Tavisuflebis aRkve-TiT vadiT eqvsidan cxra wlamde.TiT vadiT eqvsidan cxra wlamde.


34

a) araerTgzis; a) araerTgzis;

b) binaSi ukanono SeRweviT;b) binaSi ukanono SeRweviT;

g) didi odenobiT nivTis dauflebis mizniT, - isjeba Tavisuflebis aR-g) didi odenobiT nivTis dauflebis mizniT, - isjeba Tavisuflebis aR-

kve TiT vadiT rvidan Tormet wlamde. kve TiT vadiT rvidan Tormet wlamde.


a) organizebuli jgufis mier;a) organizebuli jgufis mier;

b) imis mier, vinc orjer an metjer iyo nasamarTlevi sxvisi nivTis b) imis mier, vinc orjer an metjer iyo nasamarTlevi sxvisi nivTis

marTlsawinaaRmdego misakuTrebisaTvis an gamoZalvisaTvis, _ isjeba marTlsawinaaRmdego misakuTrebisaTvis an gamoZalvisaTvis, _ isjeba

Ta visuflebis aRkveTiT vadiT TerTmetidan TxuTmet wlamde.Ta visuflebis aRkveTiT vadiT TerTmetidan TxuTmet wlamde.

muxli 238. cecxlsasroli iaraRis (maT Soris, gluvluliani sa na di-muxli 238. cecxlsasroli iaraRis (maT Soris, gluvluliani sa na di-

ro Tofis) daudevrad Senaxva ro Tofis) daudevrad Senaxva

cecxlsasroli iaraRis (maT Soris, gluvluliani sanadiro Tofis) cecxlsasroli iaraRis (maT Soris, gluvluliani sanadiro Tofis)

daudevrad Senaxva, riTac Seqmnili iyo piroba misi sxva piris mier daudevrad Senaxva, riTac Seqmnili iyo piroba misi sxva piris mier

gamoyenebisaTvis, ramac gamoiwvia adamianis sicocxlis mospoba an sxva gamoyenebisaTvis, ramac gamoiwvia adamianis sicocxlis mospoba an sxva

mZime Sedegi, _ isjeba jarimiT an gamasworebeli samuSaoTi vadiT erT mZime Sedegi, _ isjeba jarimiT an gamasworebeli samuSaoTi vadiT erT

wlamde an Tavisuflebis SezRudviT vadiT or wlamde anda Tavisufle-wlamde an Tavisuflebis SezRudviT vadiT or wlamde anda Tavisufle-

bis aRkveTiT vadiT sam wlamde.bis aRkveTiT vadiT sam wlamde.

muxli 238muxli 2381. 21 wlis asaks miuRweveli an nasamarTlobis mqone an/da . 21 wlis asaks miuRweveli an nasamarTlobis mqone an/da

narkotikebis moxmarebisaTvis administraciulsaxdeldadebuli piris narkotikebis moxmarebisaTvis administraciulsaxdeldadebuli piris

mier civi iaraRis tareba mier civi iaraRis tareba

1. 21 wlis asaks miuRweveli an nasamarTlobis mqone an/da narkotikebis 1. 21 wlis asaks miuRweveli an nasamarTlobis mqone an/da narkotikebis

moxmarebisaTvis administraciulsaxdeldadebuli piris mier civi iara-moxmarebisaTvis administraciulsaxdeldadebuli piris mier civi iara-

Ris tareba, – isjeba jarimiT. Ris tareba, – isjeba jarimiT.

2. igive qmedeba, Cadenili: a) araerTgzis; b) imis mier, vinc nasamarTlevi 2. igive qmedeba, Cadenili: a) araerTgzis; b) imis mier, vinc nasamarTlevi

iyo ganzraxi mZime an gansakuTrebiT mZime danaSaulis CadenisaTvis, – iyo ganzraxi mZime an gansakuTrebiT mZime danaSaulis CadenisaTvis, –

isjeba jarimiT an Tavisuflebis aRkveTiT vadiT or wlamde.isjeba jarimiT an Tavisuflebis aRkveTiT vadiT or wlamde.

საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსისაქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი

muxli 142. dakavebis safuZvelimuxli 142. dakavebis safuZveli

1. danaSaulis CadenaSi eWvmitanili piris dakaveba SeiZleba, Tu arse-1. danaSaulis CadenaSi eWvmitanili piris dakaveba SeiZleba, Tu arse-

bobs Semdegi safuZvlebi:bobs Semdegi safuZvlebi:

a) pirs waaswres danaSaulis Cadenisas an CadenisTanave;a) pirs waaswres danaSaulis Cadenisas an CadenisTanave;

35

b) TviTmxilvelebi, maT Soris dazaralebulebic, pirdapir miuTiTeben b) TviTmxilvelebi, maT Soris dazaralebulebic, pirdapir miuTiTeben

am pirze, rogorc danaSaulis Camdenze;am pirze, rogorc danaSaulis Camdenze;

g) pirze, masTan an mis tansacmelze aRmoCndeba Cadenili danaSaulis g) pirze, masTan an mis tansacmelze aRmoCndeba Cadenili danaSaulis

aSkara kvali;aSkara kvali;

d) piri miimala danaSaulis Cadenis Semdeg, magram Semdgom igi amoicno d) piri miimala danaSaulis Cadenis Semdeg, magram Semdgom igi amoicno

dazaralebulma;dazaralebulma;

e) piris mimarT gamotanilia ganCineba (dadgenileba) Zebnis warmoebis e) piris mimarT gamotanilia ganCineba (dadgenileba) Zebnis warmoebis

Sesaxeb.Sesaxeb.

v) piri SesaZloa miimalos. v) piri SesaZloa miimalos.

3. dakavebisagan ganTavisuflebuli piris xelmeored dakaveba imave eW-3. dakavebisagan ganTavisuflebuli piris xelmeored dakaveba imave eW-

viT ar SeiZleba.viT ar SeiZleba.

muxli 145. dakavebis wesi muxli 145. dakavebis wesi

1. Tu policiis TanamSromeli an sxva kompetenturi Tanamdebobis piri 1. Tu policiis TanamSromeli an sxva kompetenturi Tanamdebobis piri

daadgens, rom arsebobs am kodeqsSi aRniSnuli dakavebis safuZvlebi, daadgens, rom arsebobs am kodeqsSi aRniSnuli dakavebis safuZvlebi,

igi valdebulia gasagebi formiT Seatyobinos es eWvmitanils, ga nu m-igi valdebulia gasagebi formiT Seatyobinos es eWvmitanils, ga nu m-

artos, saxeldobr, ra danaSaulis CadenaSia eWvmitanili da, aseve, acno-artos, saxeldobr, ra danaSaulis CadenaSia eWvmitanili da, aseve, acno-

bos, rom mas aqvs damcvelis yolis, dumilisa da kiTxvebze pasuxis bos, rom mas aqvs damcvelis yolis, dumilisa da kiTxvebze pasuxis

ga cemisagan Tavis Sekavebis ufleba da rom yvelaferi, rasac igi ity-ga cemisagan Tavis Sekavebis ufleba da rom yvelaferi, rasac igi ity-

vis, SesaZlebelia gamoyenebul iqnes mis winaaRmdeg sasamarTloSi. vis, SesaZlebelia gamoyenebul iqnes mis winaaRmdeg sasamarTloSi.

dauSvebel mtkicebulebebs warmoadgens is gancxadebebi, romlebic ga-dauSvebel mtkicebulebebs warmoadgens is gancxadebebi, romlebic ga-

keTebul iqna dakavebuli piris mier am nawiliT gaTvaliswinebuli gan-keTebul iqna dakavebuli piris mier am nawiliT gaTvaliswinebuli gan-

martebis miRebamde. martebis miRebamde.

2. policiis TanamSromeli an sxva kompetenturi Tanamdebobis piri val-2. policiis TanamSromeli an sxva kompetenturi Tanamdebobis piri val-

debulia, dakavebuli dauyovnebliv miiyvanos policiis dawesebule baSi debulia, dakavebuli dauyovnebliv miiyvanos policiis dawesebule baSi

an sxva samarTaldamcav organoSi. an sxva samarTaldamcav organoSi.

3. Tu arsebobs sakmarisi safuZveli eWvisaTvis, rom dakavebuls aqvs ia -3. Tu arsebobs sakmarisi safuZveli eWvisaTvis, rom dakavebuls aqvs ia -

ra Ri an apirebs Tavidan moiSoros danaSaulis CadenaSi misi mamxilebe li ra Ri an apirebs Tavidan moiSoros danaSaulis CadenaSi misi mamxilebe li

mtkicebulebebi, damkavebel Tanamdebobis pirs am kodeqsiT dadgenili mtkicebulebebi, damkavebel Tanamdebobis pirs am kodeqsiT dadgenili

wesiT ufleba aqvs Caataros Cxreka, razedac keTdeba aRniSvna dakavebis wesiT ufleba aqvs Caataros Cxreka, razedac keTdeba aRniSvna dakavebis

oqmSi. am SemTxvevaSi, oqmi piradi Cxrekis Taobaze ar dgeba. oqmSi. am SemTxvevaSi, oqmi piradi Cxrekis Taobaze ar dgeba.

4. moqalaqe am kodeqsis 142-e muxlis pirveli nawilis „a“ qvepunqtSi 4. moqalaqe am kodeqsis 142-e muxlis pirveli nawilis „a“ qvepunqtSi

aRniSnuli pirobis arsebobisas valdebulia dakavebuli dauyovnebliv aRniSnuli pirobis arsebobisas valdebulia dakavebuli dauyovnebliv

miiyvanos policiis dawesebulebaSi an sxva samarTaldamcav organoSi miiyvanos policiis dawesebulebaSi an sxva samarTaldamcav organoSi

anda gadasces igi xelisuflebis warmomadgenels.anda gadasces igi xelisuflebis warmomadgenels.

36

5. policiis TanamSromelma an sxva kompetenturma Tanamdebobis pirma, 5. policiis TanamSromelma an sxva kompetenturma Tanamdebobis pirma,

romelic axorcielebs eWvmitanilis dakavebas am kodeqsis 142-e muxlis romelic axorcielebs eWvmitanilis dakavebas am kodeqsis 142-e muxlis

pirveli nawiliT gaTvaliswinebuli safuZvlebiT, dakavebisTanave, dau-pirveli nawiliT gaTvaliswinebuli safuZvlebiT, dakavebisTanave, dau-

yovnebliv unda Seadginos dakavebis oqmi. Tu dakavebis oqmis Sedgena yovnebliv unda Seadginos dakavebis oqmi. Tu dakavebis oqmis Sedgena

dakavebisTanave obieqturi mizeziT (mizezebiT) SeuZlebelia, igi unda dakavebisTanave obieqturi mizeziT (mizezebiT) SeuZlebelia, igi unda

Sedges policiis dawesebulebaSi dakavebulis miyvanisTanave. dakavebis Sedges policiis dawesebulebaSi dakavebulis miyvanisTanave. dakavebis

oqmSi unda aRiniSnos: vin, sad, rodis, ra viTarebaSi, kanonSi miTiTe bul oqmSi unda aRiniSnos: vin, sad, rodis, ra viTarebaSi, kanonSi miTiTe bul

romel safuZvelzea dakavebuli, dakavebulis fizikuri mdgomareoba romel safuZvelzea dakavebuli, dakavebulis fizikuri mdgomareoba

da kavebis momentSi, romeli danaSaulis CadenaSia igi eWvmitanili, mi si da kavebis momentSi, romeli danaSaulis CadenaSia igi eWvmitanili, mi si

po liciis dawesebulebaSi miyvanis zusti dro, am kodeqsis 73-e muxliT po liciis dawesebulebaSi miyvanis zusti dro, am kodeqsis 73-e muxliT

gaTvaliswinebuli eWvmitanilis uflebebis CamonaTvali, agreTve Sesa-gaTvaliswinebuli eWvmitanilis uflebebis CamonaTvali, agreTve Sesa-

bamis SemTxvevaSi is obieqturi mizezi (mizezebi), romlis (romel Ta) ar-bamis SemTxvevaSi is obieqturi mizezi (mizezebi), romlis (romel Ta) ar-

sebobis gamo SeuZlebeli iyo dakavebis oqmis Sedgena dakavebisTanave. sebobis gamo SeuZlebeli iyo dakavebis oqmis Sedgena dakavebisTanave.

oqms xels aweren Tanamdebobis piri an moqalaqe, romelmac piri daakava, oqms xels aweren Tanamdebobis piri an moqalaqe, romelmac piri daakava,

dakavebuli da misi damcveli (misi yofnis SemTxvevaSi). eWvmitanilis dakavebuli da misi damcveli (misi yofnis SemTxvevaSi). eWvmitanilis

policiis dawesebulebaSi an sxva samarTaldamcav organoSi miy va nis-policiis dawesebulebaSi an sxva samarTaldamcav organoSi miy va nis-

Tanave dakavebis oqms xelmoweriT adasturebs policiis an sxva sa-Tanave dakavebis oqms xelmoweriT adasturebs policiis an sxva sa-

marTaldamcavi organos uflebamosili piri. Tu dakavebisas pirs ar marTaldamcavi organos uflebamosili piri. Tu dakavebisas pirs ar

ga nemarta dumilis, danaSaulis ardabralebis, aseve damcvelis mowvevis ga nemarta dumilis, danaSaulis ardabralebis, aseve damcvelis mowvevis

uflebis Taobaze, ar gadaeca dakavebis oqmi, an Tu dakavebis oqmi uflebis Taobaze, ar gadaeca dakavebis oqmi, an Tu dakavebis oqmi

Sedgenilia arsebiTi darRveviT, romelic auaresebs piris samarTleb-Sedgenilia arsebiTi darRveviT, romelic auaresebs piris samarTleb-

riv mdgomareobas, TavisuflebaSezRuduli piri dauyovnebliv unda ga-riv mdgomareobas, TavisuflebaSezRuduli piri dauyovnebliv unda ga-

Ta vi suf l des. eWvmitanilis dakavebis SemTxvevaSi piris eWvmitanilad Ta vi suf l des. eWvmitanilis dakavebis SemTxvevaSi piris eWvmitanilad

cnobis Sesaxeb dadgenileba ar gamoitaneba.cnobis Sesaxeb dadgenileba ar gamoitaneba.

6. eWvmitanili dakavebis Semdeg SeiZleba daikiTxos am kodeqsiT dadge-6. eWvmitanili dakavebis Semdeg SeiZleba daikiTxos am kodeqsiT dadge-

nili wesiT. dakavebuli, misi moTxovniT, dakiTxvis Semdeg unda Seamow-nili wesiT. dakavebuli, misi moTxovniT, dakiTxvis Semdeg unda Seamow-

mos eqim ma da unda Sedges saTanado cnoba. mos eqim ma da unda Sedges saTanado cnoba.

7. dakavebis vada dakavebis momentidan braldebis wayenebamde ar unda 7. dakavebis vada dakavebis momentidan braldebis wayenebamde ar unda

aRematebodes 48 saaTs. Tu momdevno 24 saaTis ganmavlobaSi sasamarT-aRematebodes 48 saaTs. Tu momdevno 24 saaTis ganmavlobaSi sasamarT-

lo ar miiRebs gadawyvetilebas dapatimrebis an aRkveTis RinisZiebis lo ar miiRebs gadawyvetilebas dapatimrebis an aRkveTis RinisZiebis

sxva saxis gamoyenebis Sesaxeb, piri dauyovnebliv unda gaTavisufldes.sxva saxis gamoyenebis Sesaxeb, piri dauyovnebliv unda gaTavisufldes.

8. gamomZiebels, romelic iZiebs sisxlis samarTlis saqmes, SeuZlia Ta-8. gamomZiebels, romelic iZiebs sisxlis samarTlis saqmes, SeuZlia Ta-

visi kompetenciis farglebSi Caataros sagamoZiebo moqmedeba sisxlis visi kompetenciis farglebSi Caataros sagamoZiebo moqmedeba sisxlis

samarTlis saqmis garemoebaTa dasadgenad da dasazusteblad, dakavebis samarTlis saqmis garemoebaTa dasadgenad da dasazusteblad, dakavebis

kanonierebis Sesamowmeblad. kanonierebis Sesamowmeblad.

9. dakavebis vadis gasvlamde pirs unda wauyenon braldeba da sisxlis 9. dakavebis vadis gasvlamde pirs unda wauyenon braldeba da sisxlis

samarTlis procesis mwarmoebeli organos (Tanamdebobis piris) ga da-samarTlis procesis mwarmoebeli organos (Tanamdebobis piris) ga da-

wyvetile biT SesaZlebelia dakiTxos, rogorc braldebuli, am kodeqsis wyvetile biT SesaZlebelia dakiTxos, rogorc braldebuli, am kodeqsis

311-e muxliT dadgenili wesiT. amis Semdeg gamoZiebis organos ufleba 311-e muxliT dadgenili wesiT. amis Semdeg gamoZiebis organos ufleba

aqvs mimarTos mosamarTles SuamdgomlobiT am kodeqsis 140-e muxliT aqvs mimarTos mosamarTles SuamdgomlobiT am kodeqsis 140-e muxliT

gaTvaliswinebuli wesiT aRkveTis RonisZiebis SerCevis Sesaxeb. gaTvaliswinebuli wesiT aRkveTis RonisZiebis SerCevis Sesaxeb. eWv-eWv-

mi tanili dauyovnebliv unda ganTavisufldes, Tu mas dakavebis vadis mi tanili dauyovnebliv unda ganTavisufldes, Tu mas dakavebis vadis

37

ganmavlobaSi braldeba ar waredgina. ganmavlobaSi braldeba ar waredgina.

muxli 148. dakavebis drois CaTvlamuxli 148. dakavebis drois CaTvla

piris eWvmitanilis saxiT dakavebis momentidan aRricxuli dro iTvle-piris eWvmitanilis saxiT dakavebis momentidan aRricxuli dro iTvle-

ba braldebulis patimrobis vadaSi.ba braldebulis patimrobis vadaSi.

muxli 149. dakavebulis yofnis adgilimuxli 149. dakavebulis yofnis adgili

dakavebuli imyofeba droebiTi yofnis izolatorSi, xolo samxed ro dakavebuli imyofeba droebiTi yofnis izolatorSi, xolo samxed ro

mo samsaxure _ hauptvaxtSi. dakavebulTa yofnis wess gansazRv ravs sa-mo samsaxure _ hauptvaxtSi. dakavebulTa yofnis wess gansazRv ravs sa-

qarTvelos kanonmdebloba.qarTvelos kanonmdebloba.

muxli 150. dakavebisagan ganTavisuflebis safuZveli da wesimuxli 150. dakavebisagan ganTavisuflebis safuZveli da wesi

1. dakavebuli unda ganTavisufldes, Tu:1. dakavebuli unda ganTavisufldes, Tu:

a) ar dadasturda eWvi, rom man Caidina danaSauli;a) ar dadasturda eWvi, rom man Caidina danaSauli;

b) dakavebulis dapatimreba ar aris aucilebeli;b) dakavebulis dapatimreba ar aris aucilebeli;

g) gavida dakavebis kanoniT dadgenili vada, anda ar iqna miRebuli g) gavida dakavebis kanoniT dadgenili vada, anda ar iqna miRebuli

uflebamosili saxelmwifo organos an Tanamdebobis piris Tanxmoba;uflebamosili saxelmwifo organos an Tanamdebobis piris Tanxmoba;

d) dakavebisas arsebiTad dairRva sisxlis samarTlis saproceso ka no-d) dakavebisas arsebiTad dairRva sisxlis samarTlis saproceso ka no-

ni.ni.

2. dakavebuli Tavisufldeba im Tanamdebobis piris dadgenile biT, 2. dakavebuli Tavisufldeba im Tanamdebobis piris dadgenile biT,

romelmac igi daakava agreTve gamomZieblis, an prokuroris dadgeni le-romelmac igi daakava agreTve gamomZieblis, an prokuroris dadgeni le-

biT, anda dakavebulTa yofnis adgilis ufrosis dadgenilebiT, Tu da-biT, anda dakavebulTa yofnis adgilis ufrosis dadgenilebiT, Tu da-

kavebis vada gavida.kavebis vada gavida.

3. dakavebuls ganTavisuflebisas miecema cnoba, romelSic aRiniSneba, 3. dakavebuls ganTavisuflebisas miecema cnoba, romelSic aRiniSneba,

vin, sad, rodis, ris safuZvelze daakava igi da ris safuZvelze da rodis vin, sad, rodis, ris safuZvelze daakava igi da ris safuZvelze da rodis

iqna ganTavisuflebuli.iqna ganTavisuflebuli.

4. ukanono da dausabuTebeli dakavebis Sedegad miyenebuli ziani sru-4. ukanono da dausabuTebeli dakavebis Sedegad miyenebuli ziani sru-

li moculobiT anazRaurdeba saxelmwifo biujetidan, imis miuxedavad, li moculobiT anazRaurdeba saxelmwifo biujetidan, imis miuxedavad,

iqne ba Tu ara dakavebuli msjavrdebuli.iqne ba Tu ara dakavebuli msjavrdebuli.

5. prokuroris dadgenilebiT, SesaZlebelia dakavebulis droebiTi ga-5. prokuroris dadgenilebiT, SesaZlebelia dakavebulis droebiTi ga-

moyvana dakavebis adgilidan mis mier sagamoZiebo moqmedebaSi monawile-moyvana dakavebis adgilidan mis mier sagamoZiebo moqmedebaSi monawile-

obis misaRebad, garda im SemTxvevisa, rodesac Casatarebelia iseTi sa-obis misaRebad, garda im SemTxvevisa, rodesac Casatarebelia iseTi sa-

g amoZiebo moqmedeba, romelSi monawileobac moiTxovs dakavebulis g amoZiebo moqmedeba, romelSi monawileobac moiTxovs dakavebulis

Tan x mobas. dakavebuls sagamoZiebo moqmedebis dasrulebisTanave, dauy-Tan x mobas. dakavebuls sagamoZiebo moqmedebis dasrulebisTanave, dauy-

ovneblivovnebliv abruneben dakavebis adgilas. abruneben dakavebis adgilas.

38

თემა 4

rogor movagvaroT konfliqtebi

konfliqti da konfliqturi situaciebi yoveldRiuri cxovrebis nawi-

lia, magram Tu adamians SeuZlia maTi marTva da gakontroleba, maSin es

sulac ar aris uaryofiTi movlena.

sazogadoebrivi konfliqti aris uTanxmoeba, romelic warmoiSoba sa-

zo gadoebis wevrebsa an individebs Soris. ZiriTadad ganixila ven xu Ti

tipis sazogadoebriv konfliqts: RirebulebiTi (dakavSirebuli gar-

kveul damokidebulebebTan ama Tu im movlenis mimarT), informaciuli

(dakavSirebuli informaciis simcire/siWarbesTan, xarisxTan, dezin for-

maciasTan), urTierTdamokidebulebiTi (romelsac qmnis ur Ti er To bis

nak leboba an ararseboba), instituciuri (ukavSirdeba wes ebs, kanonebs,

normebs) da interesTa (dakavSirebuli moTxovnilebebTan da qcevebTan).

am tipis konfliqtebi xSiria yoveldRiur cxovrebaSi, zog SemTxvevaSi

erTdroulad ramdenime saxis konfliqti iCens Tavs.

davaleba:

განიხილე ქვევით მოცემული კონფლიქტური სიტუაციები. განიხილე ქვევით მოცემული კონფლიქტური სიტუაციები. საზოგადოებრივი კონფლიქტის რომელ ტიპს მიაკუთვნებდი საზოგადოებრივი კონფლიქტის რომელ ტიპს მიაკუთვნებდი თითოეულ მათგანს? თითოეულ მათგანს?

Tanaklaselebma axalgadmosuli moswavle aiTvalwunes da yvelanairad

cdi lobdnen mis iZulebas maTi klasi daetovebina. aRsaniSnavia, rom maT

kargad ar gaucvniaT axali klaseli, ar icnobdnen mis xasiaTsa da Cvevebs.

aTvalwunebuli moswavle ki ar Seurigda klaselebis damokidebulebas da

maT Soris urTierToba kidev ufro daiZaba.

bavSvs unda fexburTze siaruli, mSoblebs ki miaCniaT, rom es drois uqmad

kargvaa da misgan ufro met mecadineobasa da fexburTisaTvis Tavis danebebas

aiZuleben. maT Soris urTieroba iZabeba.

erT-erTma mowafe gogonam afrikuli nawnavebi gaikeTa da ise dadioda

skolaSi. skolis direqtorma mas kategoriulad ganucxada, rom Tu nawnavebs

ar daiSlida, skolaSi ar dauSvebda. maT Soris warmoiSva konfliqti.

39

orma Zmam Tmebi gaizarda. ojaxSi am ambavs seriozuli usiamovneba mohyva.

mamas miaCnia, rom ar SeiZleba vaJebma gogonebiviT grZeli TmebiT iaron.

bebia da babuac iziareben mamis pozicias. Tumca biWebs Zalian ar surT

Tmebis SeWra. situacia iZabeba.

konfliqtis mogvarebis mravali xerxi arsebobs. isini ZiriTadad 3 tipad SeiZleba daiyos:

mogeba - mogebamogeba - mogeba

anu iseT gadawyvetilebamde misvla, rodesac orive mxare mogebulia;

mogeba - wagebamogeba - wageba

anu gadawyvetileba, romelSic erTi mxare igebs;

wageba - wagebawageba - wageba

anu gadawyvetileba, romelic orive mxarisTvis wamgebiania.

magaliTad aviRoT burTis gamo moCxubari ori bavSvi. ufrosi Caereva

da an orives erTad aTamaSebs, an Tanabar droiT miscems TiToeul

maT gans. am SemTxvevaSi moCxubarTagan orive mogebulia. Tu ufrosi

mxo lod erT-erT maTgans miscems burTs, cxadia, mxolod erTi iqneba

mogebuli; da Tu ufrosi burTs orives waarTmevs, maSin orive wagebuli

darCeba.

davaleba:

ჯგუფის წევრებთან ერთად შეეცადე ზემოთ მოცემული ერთ-ჯგუფის წევრებთან ერთად შეეცადე ზემოთ მოცემული ერთ-ერთი კონფლიქტური სიტუაციის გადაჭრას. გადაწყვეტილება ერთი კონფლიქტური სიტუაციის გადაჭრას. გადაწყვეტილება დაასაბუთე. ზემოთ განხილული სამი ხერხიდან რომელი დაასაბუთე. ზემოთ განხილული სამი ხერხიდან რომელი გამოიყენე?გამოიყენე?

konfliqtis gadasaWrelad aseve Zalian mniSvnelovania efeqturi stra-

tegiis SeirCes. sazogadoebrivi konfliqtis gadaWris strategiebia: gan-

rideba, konkurencia, kompromisi, TanamSromloba, Segueba.

davaleba:

დაიყავით ჯგუფებად, განიხილეთ ქვევით მოცემული დაიყავით ჯგუფებად, განიხილეთ ქვევით მოცემული კონფლიქტური სიტუაცია. თითოეულმა ჯგუფმა უნდა კონფლიქტური სიტუაცია. თითოეულმა ჯგუფმა უნდა წარმოადგინოს აღნიშნული კონფლიქტის მშვიდობიანად წარმოადგინოს აღნიშნული კონფლიქტის მშვიდობიანად მოგვარების ესა თუ ის ხერხი და სტრატეგია და დაასაბუთოს მოგვარების ესა თუ ის ხერხი და სტრატეგია და დაასაბუთოს თავისი არჩევანი.თავისი არჩევანი.

40

ezoSi biWebi burTs TamaSobdnen. SemTxveviT mezoblis fanjara Caamtvries.

gabrazebulma mezobelma fanjris Catexva ezos yvelaze celq biWs daabrala,

Tumca is im dros fexburTs saerTod ar TamaSobda da mezobel gogonas

esaubreboda. bavSvebma daiwyes gabrazebuli mezoblis damSvideba da cdi-

lobdnen simarTlis Tqmas, Tumca qalbatons arafris mosmena ar surda da

udanaSaulo biWs da mis ojaxs Seuracxyofas ayenebda. situacia Zalian

daiZaba. CxubSi sxva mezoblebic CaerTnen.

davaleba:

დაიყავით ჯგუფებად, განიხილეთ ქვევით მოცემული დაიყავით ჯგუფებად, განიხილეთ ქვევით მოცემული სიტუაცია. მოცემულ შემთხვევაში თქვენ როგორ სიტუაცია. მოცემულ შემთხვევაში თქვენ როგორ იმოქმედებდით, რათა კონფლიქტი არ დასრულებულიყო იმოქმედებდით, რათა კონფლიქტი არ დასრულებულიყო ორი არასრულწლოვნისთვის თავისუფლების აღმკვეთი ორი არასრულწლოვნისთვის თავისუფლების აღმკვეთი ღონისძიების შეფარდებით.ღონისძიების შეფარდებით.

zafxulis cxel dRes puris sacxobis win arasrulwlovani giorgi Sexvda aseve

arasrulwlovan klasels, laSas, masTan erTad dajda puris sacxobis win,

skamze da daiwyes saubari. ramdenime wuTis Semdeg aRniSnul adgilze Tavisi

kuTvnili velosipediT puris sayidlad mivida biWebis paralelurklaseli

arasrulwlovani kaxa, romelmac velosipedi datova maRaziis karTan, TviTon

ki Sevida puris sayidlad SenobaSi. giorgim da laSam kaxas velosipediT

gaseirneba gadawyvites. orive mivida velosipedTan da giorgim daapira masze

dajdoma. am dros Senobidan gamovida kaxa da uTxra, Tavi gaenebebinaT

velosipedisaTvis, radgan TviTon sWirdeboda da ver aTxovebda. biWebma

sTxoves TiTo wres gavakeTebT da dagibrunebTo. rodesac kvlav uari miiRes,

giorgim da laSam ZaliT scades velosipedis wayvana. biWebs Soris Cxubi

daiwyo, ra drosac kaxa waborZikda, iqve dawyobil sacxobis SeSebze daeca da

Sedegad msubuqi xarisxis dazianeba miiRo. xmaurze gamovidnen iqve mcxovrebi

moqalaqeebi, atyda ayalmayali, sacxobis mflobelma sapatrulo policia

gamoiZaxa da giorgi da laSa daakaves da sasamarTlom maT Tavisufleba

aRukveTa. giorgis da laSas dapatimrebam kaxa Zalian daamwuxra.

41

gulgriloba da TanamSromloba

warmoidgine situacia, rom fexiT midixar da quCis meore mxares ginda

gadasvla, Tumca axlos SuqniSani da gadasasvleli arsad aris, magram

aris miwisqveSa gadasasvleli. rogor moiqcevi: gadairben Tu miwisqve-

Sa gadasasvleliT isargebleb? pasuxi daasabuTe.

warmoidgine situacia, rom axali weli modis da saaxalwlod bunebrivi

naZvis xis qonis survili gagiCnda. rogor moiqcevi: iyidi gasayidad ga-

motanil bunebriv naZvis xes Tu axlomdebare tyis masivSi patara, lamaz

naZvis xes SearCev da moWri? pasuxi daasabuTe.

warmoidgine situacia, midixar quCaSi da miirTmev nayins. nayinis Wamis

Semdeg xelSi carieli qaRaldi dagrCa. rogor moiqcevi: qaRalds iqve

daagdeb Tu uaxloes nagvis urnas ipovi da iq Caagdeb? pasuxi da a sa-

buTe.

ganxiluli situaciebis Semdeg advili misaxvedria, rom kanonebi mxo-

lod kanonmdebelTa axireba ar aris da maTi Sesruleba adamianebis

ke TildReobas emsaxureba. erTi wuTiT warmoidgine, rom ar arsebob-

des sagzao moZraobis wesebi da yvela ise dadiodes, rogorc surs,

fanjrebidan gadmovyaroT nagavi, gavCexoT tyeebi, yvelas davuri goT

cecxlsasroli iaraRi da ase Semdeg. aseT qveyanaSi cxovreba, albaT,

aravisTvis sasurveli ar iqneboda.

kanonebi, romlebic emsaxureba adamianis uflebebis dacvas, maT ke-

Til dReobas, mSvidobiani garemos Seqmnas, Tavad adamianebisaTvisaa

aucilebeli da, ZiriTadad, maT aRsasruleblad iZuleba saWiro ar

aris.

davaleba:

დაიყავით ჯგუფებად. თითოეულმა ჯგუფმა რეალური დაიყავით ჯგუფებად. თითოეულმა ჯგუფმა რეალური ცხოვრებიდან უნდა გაიხსენოს რაიმე სიტუაცია და ცხოვრებიდან უნდა გაიხსენოს რაიმე სიტუაცია და განსახილველად გადასცეს მეორე ჯგუფს. ჯგუფებმა უნდა განსახილველად გადასცეს მეორე ჯგუფს. ჯგუფებმა უნდა განიხილონ სიტუაციები, წარმოადგინონ დასაბუთებული განიხილონ სიტუაციები, წარმოადგინონ დასაბუთებული დასკვნები.დასკვნები.

თემა 5

42

mavne Cvevebisa da maTi saxifaTo Sedegebisgan Tavdacva

Cven ukve aRvniSneT, rom saxelmwifo icavs arasrulwlovans mavne ze-

gavlenisgan. miuxedavad amisa, dRemde araerTi mozardi eqceva mavne

ze gavlenis qveS da iseT mavne Cvevebs iZens, rogorebicaa: alkoholis

Warbad moxmareba, sigaretis moweva Tu narkotikuli saSualebebis mox-

mareba. yovelive es ki gamousworebel zians ayenebs arasruwlovnis

janmrTelobas da xSirad savalalo SedegiT mTavrdeba.

alkoholizmi, Tambaqos moxmareba da narkomania msoflio problemas

warmoadgens da sxvadasxva qveyanaSi Catarebuli kvelevebi da maTi Se-

degebi Zalze sagangaSoa.

daviwyoT alkoholizmiT.

faqtebi:

amerikeli fsiqologebis mier 2008 wels Ca tarebuli kvlevis Tanaxmad,

amerikelebis mesameds miaCnia, rom alkoho li maTi ojaxis mTavari prob-

lemaa, anu aSS–Si alkoholis yoveli mea Te momxmarebeli qronikuli

alkoholikia.

britaneli eqimebis mier 2008 wels Catarebuli kvlevebis Tanaxmad, qa leb-

Si alkoholis borotad gamoyeneba sarZeve jirkvlis kibos ganviTare bis

riskis 50%-iT matebas iwvevs. alkoholi yovelwliurad mxolod did

britaneTSi sarZeve jirkvlis kibos 2000-ze meti SemTxvevis mizezia.

alkoholizmi, aseve, iwvevs RviZlis cirozs, hipertenzias, insults, gu-

lis iSemiur daavadebebs, kuWis, RviZlis, swori nawlavis, xorxis sim-

sivneebs.

თემა 6

leqsikoni

• • alkoholiki (loTi) alkoholiki (loTi) - piri, romelsac

smisTvis Tavis danebeba ar ZaluZs da

romlis cxovrebis weszec sma mniSvnelo-

van gavlenas axdens;

• • alkoholizmi alkoholizmi - magari sasmelebis xSi-

rad sma, loToba.

43

maSin ratom svamen axalgazrdebi?

miuxedavad msoflios sxvadasxva regionis kulturebs Soris arsebuli

gansxvavebisa, axalgazrdebis umetesoba izrdeba garemocvaSi, sadac al-

koholis gamoyeneba cxovrebis normalur wesad miiCneva. metwilad al-

koholis gamoyeneba ganixileba, rogorc legaluri, sasiamovno yo vel-

dRiuri movlena. umetesi kulturebisaTvis alkoholi dRe sas wa u le bisa

da ceremoniebis mniSvnelovani Semadgeneli nawilia.

vazis kultura saqarTveloSi uxsovari droidanaa cnobili. gaba-

to nebulma tradiciam Cveni mosaxleoba Rvinisa da sxva alkoholur

sasmelTa zomierad moxmarebas miaCvia. loToba da alkoholizmi, miT

umetes, arasrulwlovanTa Soris, saqarTveloSi ukanasknel xanebamde

TiT qmis ucnobi problema iyo. samwuxarod, es problema amJamad CvenSic

sakmaod mwvaved dgas. amas xels uwyobs zogierTi mavne tradiciis ar-

sebobac, kerZod, uzomod gazviadebuli da TavaSvebul Rreobad qceu li

qorwilebi, qelexebi da sxva. Rvinis aseT formebSi smas TvalSeCve u-

li mozardebi cdiloben mibaZon ufrosebs, "vaJkacobad" Tvlian Rvinis

smas a da amgvar qeifs da arcTu iSviaTad nasvam mdgomareobaSi Cadian

danaSauls.

axalgazrdebis umravlesoba svams megobrebis wreSi da alkoholi war-

moadgens urTierTobis nawils. musika, cekva, sporti, dResaswaulebi an

ubralod “saWoraod” Sekreba _ RonisZiebis ZiriTadi miznebia, xolo

alkoholi ki damatebiTi, magram arsebiTi komponenti. Sekrebis yoveli

wevri svams subieqturi mizeziT da sxvadasxva raodenobiT. daTroba

aseT Sekrebebze ara winaswargansazRvruli, magram arcTu iSviaTi

movlenaa.

rogor ebrZvis saxelmwifo alkoholizms

saxelmwifoc cdilobs xeli SeuSalos arasrulwlovnebSi alkoho liz-

mis gavrcelebas. amisaTvis saqarTvelos administraciul samar Tal dar-

RvevaTa kodeqsSi araerTi muxli Seitanes alkoholizmis winaaRmdeg

sa brZolvelad.

dokumenti #1:

საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსი, მუხლი 170 - არასრულწლოვნის დათრობაკოდექსი, მუხლი 170 - არასრულწლოვნის დათრობამშობლების ან სხვა პირთა მიერ გამოიწვევს დაჯარიმებას მშობლების ან სხვა პირთა მიერ გამოიწვევს დაჯარიმებას შრომის ანაზღაურების ერთიდან ორ მინიმალურ შრომის ანაზღაურების ერთიდან ორ მინიმალურ ოდენობამდე.ოდენობამდე.

es muxli emsaxureba imas, rom mSoblebma ara srul w lovnebs ar

44

ubiZgon alkoholizmisken. qarTuli tradiciebidan gamomdina re xSi -

ria, roca sufraze msxdomi mamakacebi arasrulwlovnebs sTavazoben

dasalevs, rac, ra Tqma unda, xels uwyobs SemdgomSi arasrulwlovnebSi

alkoholisadmi ltolvis Camoyalibebas, aseve safrTxes uqmnis maT

janmrTelobas. amitomac saxelmwifom gaiTvaliswina es faqtori da

Sesabamisad dasjadad gamoacxada aseTi qmedeba.

davaleba:

წყვილში განიხილე მოცემული შემთხვევა. თქვენ თუ წყვილში განიხილე მოცემული შემთხვევა. თქვენ თუ გსმენიათ ან გინახავთ მსგავსი შემთხვევა? რამდენად გსმენიათ ან გინახავთ მსგავსი შემთხვევა? რამდენად სამართლიანად მიგაჩნიათ კანონით დაკისრებული სამართლიანად მიგაჩნიათ კანონით დაკისრებული პასუხისმგებლობა?პასუხისმგებლობა?

mujirma Tavis dabadebis dReze dapatiJa Tavisi megobrebi da tradiciuli

wesiT aRniSna, romlis drosac man Tavis 10 wlis vaJiSvils, giorgis,

SesTavaza daelia mamis sadRegrZelo. giorgim dalia gansxvavebuliT, riTac

mujiris Zmakacebi aRtacebulebi darCnen, amiT Segulianebulma giorgim kidev

ramdenime Wiqa dalia, ris Sedegadac mas daewyo alkoholuri intoqsikacia

da gamoiZaxes saswrafo samedicino daxmareba.

dokumenti #2:

საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსი, მუხლი 171- საზოგადოებრივ ადგილებში კოდექსი, მუხლი 171- საზოგადოებრივ ადგილებში სპირტიანი სასმელების სმა ან საზოგადოებრივ ადგილებში სპირტიანი სასმელების სმა ან საზოგადოებრივ ადგილებში მთვრალ მდგომარეობაში ყოფნა.მთვრალ მდგომარეობაში ყოფნა.

სპირტიანი სასმელების სმა ქუჩაში, სტადიონზე, სკვერებში, პარკებში, სპირტიანი სასმელების სმა ქუჩაში, სტადიონზე, სკვერებში, პარკებში, ყველა სახის საზოგადოებრივ ტრანსპორტში და სხვა საზოგადოებრივ ყველა სახის საზოგადოებრივ ტრანსპორტში და სხვა საზოგადოებრივ ადგილებში, გარდა სავაჭრო და საზოგადოებრივი კვების საწარმოებისა, ადგილებში, გარდა სავაჭრო და საზოგადოებრივი კვების საწარმოებისა, სადაც სპირტიანი სასმელების ჩამოსხმით გაყიდვა ნებადართულია სადაც სპირტიანი სასმელების ჩამოსხმით გაყიდვა ნებადართულია მმართველობის ადგილობრივი ორგანოების მიერ, ან საზოგადოებრივ მმართველობის ადგილობრივი ორგანოების მიერ, ან საზოგადოებრივ ადგილებში მთვრალ, ადამიანის ღირსებისა და საზოგადოებრივი ადგილებში მთვრალ, ადამიანის ღირსებისა და საზოგადოებრივი ზნეობის შეურაცხმყოფ მდგომარეობაში - გამოიწვევს გაფრთხილებას ან ზნეობის შეურაცხმყოფ მდგომარეობაში - გამოიწვევს გაფრთხილებას ან დაჯარიმებას შრომის ანაზღაურების ორ მინიმალურ ოდენობამდე.დაჯარიმებას შრომის ანაზღაურების ორ მინიმალურ ოდენობამდე.

საზოგადოებრივ ადგილებში თექვსმეტ წლამდე მოზარდების მთვრალ საზოგადოებრივ ადგილებში თექვსმეტ წლამდე მოზარდების მთვრალ მდგომარეობაში ყოფნა, აგრეთვე მათ მიერ სპირტიანი სასმელების სმა, მდგომარეობაში ყოფნა, აგრეთვე მათ მიერ სპირტიანი სასმელების სმა, - გამოიწვევს მშობლების ან მათი შემცვლელი პირების დაჯარიმებას - გამოიწვევს მშობლების ან მათი შემცვლელი პირების დაჯარიმებას შრომის ანაზღაურების ორიდან ოთხ მინიმალურ ოდენობამდე.შრომის ანაზღაურების ორიდან ოთხ მინიმალურ ოდენობამდე.

aRniSnuli muxli arsebobs imisaTvis, rom ar moxdes alkoholizmis ise

gavrceleba, rom sazogadoebriv adgilebSi yvela svamdes, aseve imisaT-

vis, rom, gamomdinare arasrulwlovanTa mimbaZveli bunebidan, maT ar

45

gauCn deT simpaTia im ufrosebis mimarT, romlebic quCebSi dadian lu -

diT xelSi da Tavadac ar isurvon msgavsi qmedebebis Cadena. amrigad, sa -

xel m wi fo maqsimalurad cdilobs sazogadoebrivi TavSeyris adgilebi-

dan moa ri dos spirtiani sasmelebis msmelebi, raTa daicvas sazogadoeba

da arasrulwlovnebi. aseve, Teqvsmet wlamde arasrulwlovnis mier Ca -

de nil aseT qmedebaze kanoni sjis maT mSoblebs, radganac maT ver uz-

runvelyves TavianTi Svilis morideba am mavne qmedebisagan.

davaleba:

წყვილში განიხილე მოცემული შემთხვევა. თქვენ თუ წყვილში განიხილე მოცემული შემთხვევა. თქვენ თუ გსმენიათ ან გინახავთ მსგავსი შემთხვევა? რამდენად გსმენიათ ან გინახავთ მსგავსი შემთხვევა? რამდენად სამართლიანად მიგაჩნიათ კანონით დაკისრებული სამართლიანად მიგაჩნიათ კანონით დაკისრებული პასუხისმგებლობა? პასუხისმგებლობა?

me-7 klasis moswavleebi, romlebmac gadawyvites skolis mere erTad wa-

suliyvnen sadme, wavidnen muStaidis parkSi, sadac klasis vaJebma dainaxes,

Tu rogor svamda univesitetis ramdenime studenti luds. maTac iyides

ludi da imisaTvis, rom klasis gogonebisaTvis Tavi moewonebinaT, daiwyes

sma da ejibrebodnen erTmaneTs, vin ufro mets dalevda. roca daTvrnen,

maT erTmaneTSi Cxubi mouvidaT, romlis drosac sami biWi da erTi gogona,

romelic gaSvelebas apirebda, daziandnen, isini saavadmyofoSi gadaiyvanes,

sxvebi ki - policiis SenobaSi.

leqsikoni

• • narkotiki narkotiki - aris iseTi mcenareuli an xe-

lovnurad miRebuli nivTiereba, romlis mox-

mareba adamianis organizmSi fizikur, gonebriv

an orive saxis cvlilebebs iwvevs;

• • narkomania narkomania - daavadeba, romelic viTardeba

narkotikul saSualebaTa sistematuri moxma-

rebis Sedegad da vlindeba narkotikis miRe bis

dauZleveli an Znelad dasaZlevi moTxovni le-

bis saxiT;

• • narkomani narkomani - narkomaniiT daavadebuli adamiani,

romelsac aqvs narkotikis dauZleveli moT-

xovnileba, aReniSneba perioduli an qro niku li

intoqsikacia (mowamvla) da iZulebulia gazar-

dos nivTierebis doza organizmis dozisadmi

SeCvevis gamo.

46

narkomania

narkotikebis moxmareba seriozul

dar tymas ayenebs adamianis jan m r-

Telobas.

faqtebi:

saqarTvelos antinarkotikuli koaliciis mier 2008 wels gamoqveynebu-

li kvlevebis Tanaxmad, narkotikebis moxmareba iwvevs Tavis tvinis

da zia nebas, rac vlindeba mexsierebisa da azrovnebis daqveiTebaSi,

emo ciuri aSlilobebis ganviTarebaSi, nebisyofis daqveiTebasa da ara-

kontrolirebad qcevaSi;

narkotikebis moxmarebelTa Soris xSiria gulsisxlZarRvTa, repro duq-

ciul da imunur sistemaTa, RviZlisa da saxsrebis dazianeba;

narkotikebis ineqciuri moxmareba aris ukurnebeli infeqciuri daava-

debebis – Sidsisa da hepatitebis _ gavrcelebis mTavari mizezi. sa qar-

TveloSi aiv/SidsiT daavadebulTa TiTqmis ori mesamedi narkotikebis

momxmarebelia; narkotikebis momxmarebelTa Soris yoveli meore daava-

debulia C hepatitiT.

rogor ebrZvis saxelmwifo narkomanias

narkomaniis mTavari simptomi, romelic daavadebis uSualo winamor be -

dia da yuradRebis miqcevas saWiroebs, qcevis cvlilebaa. rogorc wesi,

am dros adamiani icvlis megobrebis Cveul wres, interesebs, Cnde ba

tyu i li, “saidumlo” zarebi, saqmeebi, da a.S.

narkotikebis winaaRmdeg brZolis aqtualurobam ganapiroba is, rom sa-

xelmwifom miiRo araerTi kanoni narkotikebis winaaRmdeg sabrZol ve -

lad. maT Soris aris kanoni ,,narkotikuli danaSaulebis winaaRmdeg

brZolis Sesaxeb,” romelic aregulirebs mTel rig SezRudvebs narko-

ti ku li da naSaulis Camden pirTa mimarT: momxmarebelTa, xelSemwyobTa

da gam saRebelTa.

dokumenti:

საქართველოს კანონი “ნარკოტიკული დანაშაულების საქართველოს კანონი “ნარკოტიკული დანაშაულების წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ”, მუხლი 3 - უფლებების წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ”, მუხლი 3 - უფლებების ჩამორთმევა. სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენის ჩამორთმევა. სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენის საფუძველზე ნარკოტიკული საშუალების მომხმარებელს 3 საფუძველზე ნარკოტიკული საშუალების მომხმარებელს 3 წლით ჩამოერთმევა: წლით ჩამოერთმევა:

ა) სატრანსპორტო საშუალების მართვის უფლება;ა) სატრანსპორტო საშუალების მართვის უფლება;

47

ბ) საექიმო საქმიანობის უფლება;ბ) საექიმო საქმიანობის უფლება;

გ) საადვოკატო საქმიანობის უფლება;გ) საადვოკატო საქმიანობის უფლება;

დ) პედაგოგიური და საგანმანათლებლო დაწესებულებაში საქმიანობის უფლება;დ) პედაგოგიური და საგანმანათლებლო დაწესებულებაში საქმიანობის უფლება;

ე) სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის სახაზინო (საბიუჯეტო) და-ე) სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის სახაზინო (საბიუჯეტო) და-წესებულებებში – საჯარო ხელისუფლების ორგანოებში საქმიანობის უფლება;წესებულებებში – საჯარო ხელისუფლების ორგანოებში საქმიანობის უფლება;

ვ) პასიური საარჩევნო უფლება; ვ) პასიური საარჩევნო უფლება;

ზ) იარაღის დამზადების, შეძენის, შენახვისა და ტარების უფლება. ზ) იარაღის დამზადების, შეძენის, შენახვისა და ტარების უფლება.

ნარკოტიკული დანაშაულის ხელშეწყობისათვის აღნიშნული უფლებები იზღუდება ნარკოტიკული დანაშაულის ხელშეწყობისათვის აღნიშნული უფლებები იზღუდება 5 წლით, ხოლო გამსაღებელს სატრანსპორტო საშუალების მართვის უფლე ბა ეზ-5 წლით, ხოლო გამსაღებელს სატრანსპორტო საშუალების მართვის უფლე ბა ეზ-ღუდება 5 წლით, ხოლო ყველა დანარჩენი _ 15 წლით.ღუდება 5 წლით, ხოლო ყველა დანარჩენი _ 15 წლით.

aRniSnuli kanonis Tanaxmad, narkotikuli saSualebis momxmareblisaT-

vis, narkotikuli saqmianobis xelSemwyobisaTvis an narkotikuli saSua-

lebis gamsaReblisaTvis uflebebis CamorTmevis Sesaxeb sasamarTlo

dau yovnebliv acnobebs saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros, sa-

qarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros,

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros, saqarTvelos

iusticiis saministros,

saja ro samarTlis iu-

ri diul pirs – sajaro

samsaxuris biuros, sa-

qarTvelos centralur

saarCevno komisias, sa-

qarTvelos advokatTa

aso ciacias.

uflebebi pirs aRudgeba

mas Semdeg, rac gava zemoT

miTiTebuli vada da, aseve,

mniSvnelovania isic, rom

uf lebis aRsadgenad mo-

m xmarebelma unda wa-

radginos saxelmwifo sa-

eqsperto dawesebulebis

mier gacemuli sasa mar-

Tlo-samedicino eqs per-

tiz is daskvna imis Sesaxeb,

rom igi aRaraa narkotikze

damokidebuli da mxolod

amis Semdeg aRudgeba mas

ufleba.

leqsikoni

• narkotikis momxmarebeli narkotikis momxmarebeli - adamiani, ro me lic arasamedicino daniSnulebiT xmarobs nar-kotikul saSualebas, vinaidan aqvs misdami Camoyalibebuli damokidebuleba;

• • narkotikuli danaSauli narkotikuli danaSauli - piradi moxmare-bisaTvis narkotikuli saSualebis ukanono damzadeba, SeZena, Senaxva anda eqimis daniS-nulebis gareSe ukanonod moxmareba; aseve narkotikuli saSualebis warmoeba, gadazidva, gadagzavna an gasaReba; narkotikuli saSu-alebis Semcveli mcenaris ukanono daTesva, moyvana an kultivireba; narkotikuli saSu-alebis ukanonod moxmarebisaTvis binis an sxva sadgomis daTmoba; narkotikuli saSu-alebis moxmarebaze dayolieba;

• • pasiuri saarCevno ufleba (arCevnebSi pasiuri saarCevno ufleba (arCevnebSi monawileobis ufleba) monawileobis ufleba) - moqalaqis ufleba, kenWi iyaros sajaro xelisuflebis warmo-madgenlobiT organoSi asarCevad da sajaro

xelisuflebis Tanamdebobis dasakaveblad.

48

Tu piri ar Seasrulebs aRniSnul valdebulebebs, maSin mas daekisreba

sisxlis samarTlis pasuxismgebloba.

davaleba:

ნახეთ ნაწყვეტები ფილმიდან “ეს ერთჯერადი ნახეთ ნაწყვეტები ფილმიდან “ეს ერთჯერადი ნივთები”. ნივთები”. ganixileT jgufSi mocemuli SemTxveva da

miusadageT TiToeul personaJs narkotikuli

danaSaulis winaaRmdeg kanonis debulebebi. jgufSi

SeaTanxmeT da CamoayalibeT hipoTeza, rogor

SeiZleba Tavidan aecilebinaT filmis personaJebs

danaSaulSi monawileoba. gaamagreT Tqveni hipoTeza

argumentebiT. Semdegi gakveTilisaTvis Sin

dawereT Txzuleba “10 nabiji narkomaniis Tavidan

asarideblad”.

Tambaqo da nikotinizmi

mTel msoflioSi moweva sikvdilianobi-

sa da sxvadasxva daavadebis gamomwve vi

Zi riTadi mizezia.

faqtebi:

2009 wlis gaeros uwyebanis monacemebiT, Tambaqo sikvdilianobis erT-

erTi mTavari mizezia da 5 milionamde adamians klavs yovelwliurad.

2007 wels aSS-Si Catarebuli kvlevebis Tanaxmad, yovel wels mowevi-

sag an gamowveuli mizezebiT 530 000 adamiani kvdeba. es ufro metia, vidre

avtokatastrofebiT, narkotikebis gadaWarbebuli miRebiT, alkoholuri

ciroziT, mkvlelobebiT da TviTmkvlelobebiT gamowveuli sikvdilis

SemTxvevebi.

didi britaneTis jan-

dac vis 2007 wlis mo-

na cemebiT, moweva weli-

wadSi iwvevs 121 000

si kvdilis SemTxvevas.

mwe velebi 13–14 wliT

adre kvdebian, vidre

leqsikoni

• • nikotinizmi nikotinizmi - nikotiniT qronikuli an

mwvave mowamvla;

• • nikotini nikotini - Sxami, romelsac Seicavs Tabaqo.

49

aramwevelebi. mowevisaTvis Tavis danebebiT adamiani ramdenime wels

uma tebs sakuTari sicocxlis xangrZlivobas.

amave kvlevebis Tanaxmad, filtvis kiboTi daavadebis riski mwevelTa

Soris 18-jer maRalia, vidre aramwevlebSi. 65 wlamde asakis adamianeb Si

gulis Seteva 3-jer metia, vidre aramwevlebSi.

im aramwevlebSi, romlebic mwevelebis gverdze cxovroben, filtvis ki-

bos riski 26%-iT maRalia, vidre im aramwevelebSi, romlebic mweveleb-

Ta erTad ar cxovroben. gulis Setevebis riski ki 23%-iT maRalia.

mwevelebi iwveven xanZris 33%-s (nagavSi gadagdebuli sigaretebis da

a.S. gamo).

sigareti ara mxolod adamianis janmrTelobas ayenebs zians, aramed misi

da misi ojaxis biujetsac.

mowevisas mweveli safrTxeSi agdebs sxvebis janmrTelobas.

msoflio jandacvis organizaciis (janmo) da aSS-is daavadebis kon t-

rolisa da prevenciis centris mier Tambaqos mowevasTan dakavSirebiT

1999-2005 ww. warmoebul iqna globaluri kvleva, romelic moicavda 13-

dan 15-wlamde bavSvebs 132 qveynidan.

kvlevis Sedegebma aCvena, rom 43,9% meoradad SeisunTqavs Tambaqos

kvamls saxlSi, xolo 55,8% - sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi.

mxardaWera mowevis akrZalvisaTvis globaluria, romelsac eTanxmeba

gamokiTxulTa 76,1%.

amJamad mTel msoflioSi sul ufro uaresi STabeWdileba iqmneba mwe-

velis danaxvisas. sigareti moweva uaryofiTad moqmedebs mwevelis imij-

ze.

rogor ebrZvis saxelmwifo Tambaqos.

gamomdinare TambaqosaTvis damaxasiaTebeli mavne Sedegebidan da ara-

srulwlovnebSi Tambaqos momxmarebelTa ricxvis zrdidan, saxelmwifo

aqtiurad erTveba Tambaqos realizaciis da sazogadoebisaTvis mis

mi wodebis sakiTxebSi, raTa rac SeiZleba minimumamde daiyvanos misi

momxmareblebis ricxvi da daexmaros Tambaqos momxmareblebs daanebon

Tavi am mavne Cvevas.

saqarTvelos kanoni „saqarTveloSi Tambaqos kontrolis Sesaxeb“

krZalavs Tambaqos moxmarebas:

•• saaRmzrdelo, saganmanaTleblo, saganmanaTleblo-saaRmzr de lo

50

da wesebulebebsa da daxurul sportul nagebobebSi;

•• samedicino da farmacevtul dawesebulebaTa SenobebSi;

•• benzingasamarTi, gazgasamarTi da gazgamanawilebeli sadgurebis

mTel teritoriaze;

•• yvela Senoba-dawesebulebaSi, sadac inaxeba cecxlsaSiSi

niv Ti erebebi;

•• sazogadoebriv transportSi, maT Soris, avtobusSi, samarSruto

taqsiSi, sahaero xomaldSi, metropolitenSi, tramvaisa da

troleibusSi.

aRniSnuli kanonis Tanaxmad, Tambaqos produqciis realizacia

akrZalulia:

•• skolamdeli aRzrdis dawesebulebebSi, skolebSi, agreTve

18 wlamde asakis pirebisaTvis gankuTvnil dawesebuleba -

organizaciebSi da maT mimdebare teritoriebze 50 metris

daSorebiT;

•• yvela saxis samedicino da saswavlo dawesebulebaSi;

•• im savaWro obieqtebSi, romlebSic xdeba bavSvTa tansacmlisa da

saTamaSoebis realizacia;

•• sigaretis erTeuli RerebiT, erTeuli SefuTviT (kolofiT) Tu

masSi 20 Rer sigaretze naklebia;

•• 18 wlamde asakis pirebze.

kanonis darRvevisaTvis fizikur da iuridiul pirebs pasuxismgebloba

ekisreba saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsiT

dadgenili wesiT.

dokumenti #1:

საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსი, მუხლი 155კოდექსი, მუხლი 1553 - თამბაქოს პროდუქცის - თამბაქოს პროდუქცის რეალიზაციისათვის დადგენილი მოთხოვნების რეალიზაციისათვის დადგენილი მოთხოვნების შეუსრულებლობა.შეუსრულებლობა.

1. თამბაქოს პროდუქციის რეალიზაცია იმ სავაჭრო ობიექტებში, სადაც წარმოებს 1. თამბაქოს პროდუქციის რეალიზაცია იმ სავაჭრო ობიექტებში, სადაც წარმოებს ბავშვთა ტანსაცმლისა და სათამაშოების რეალიზაცია (ჯარიმა 100 ლარი). ბავშვთა ტანსაცმლისა და სათამაშოების რეალიზაცია (ჯარიმა 100 ლარი).

2. თამბაქოს პროდუქციის რეალიზაცია სკოლამდელი აღზრდის 2. თამბაქოს პროდუქციის რეალიზაცია სკოლამდელი აღზრდის დაწესებულებებში, სკოლაში, 18 წლამდე ასაკის პირებისათვის განკუთვნილ დაწესებულებებში, სკოლაში, 18 წლამდე ასაკის პირებისათვის განკუთვნილ დაწესებულება-ორგანიზაციებში და მათ კუთვნილ ტერიტორიებიდან 50 მეტრის დაწესებულება-ორგანიზაციებში და მათ კუთვნილ ტერიტორიებიდან 50 მეტრის დაშორებით, აგრეთვე ყველა სახის სამედიცინო და სასწავლო დაწესებულებებში დაშორებით, აგრეთვე ყველა სახის სამედიცინო და სასწავლო დაწესებულებებში (ჯარიმა 50 ლარი).(ჯარიმა 50 ლარი).

3. თამბაქოს პროდუქციის რეალიზაცია 18 წლამდე ასაკის პირზე (ჯარიმა 100 3. თამბაქოს პროდუქციის რეალიზაცია 18 წლამდე ასაკის პირზე (ჯარიმა 100 ლარი).ლარი).

4. სიგარეტის ღერების, ერთეული შეფუთვის (კოლოფის) რეალიზაცია, თუ მასში 4. სიგარეტის ღერების, ერთეული შეფუთვის (კოლოფის) რეალიზაცია, თუ მასში

51

სიგარეტის 20 ღერზე ნაკლებია (ჯარიმა 10 ლარი).სიგარეტის 20 ღერზე ნაკლებია (ჯარიმა 10 ლარი).

es muxli mTlianad iTvaliswinebs arasrulwlovanTa da mcirewlovan Ta

dacvas im mavne Cvevisagan, rasac mweveloba hqvia. saxelmwifo cdi lobs

maqsimalurad moaridos arasrulwlovnebs Tambaqo, raTa maTTvis advi-

lad xelmisawvdomi ar gaxdes. swored is faqti, rom arasrulwlovnebs

advi lad SeuZliaT Tambaqos yidva, iwvevs maTSi mwevelTa raodeno bis

zrdas. ase ve, SeiZleba iTqvas, rom Tambaqos moweva sakmaod mWidro kav-

SirSia alkoholizmTan, radganac swored nasvam da mTvral mdgoma re o-

baSi eweva arasrulwlovanTa umetesoba, rac Semdeg CvevaSic ga da dis.

davaleba:

განიხილე მოცემული შემთხვევა კანონის აქ მოყვანილი განიხილე მოცემული შემთხვევა კანონის აქ მოყვანილი დებულებების კუთხით. მოიფიქრე, რა საქმიანობას ურჩევდი დებულებების კუთხით. მოიფიქრე, რა საქმიანობას ურჩევდი ქალბატონ ინგას საკუთარი ოჯახის კეთილდღეობისთვის. ქალბატონ ინგას საკუთარი ოჯახის კეთილდღეობისთვის. დაასაბუთე შენი მოსაზრება.დაასაბუთე შენი მოსაზრება.

qalbatoni inga umuSevari iyo da gadawyvita, ojaxi gare vaWrobiT erCina.

amisaTvis man daiwyo mzesumzirisa da sigaretis gayidva. man kargad icoda,

rom saukeTeso adgili amisaTvis misi saxlis gverdze arsebuli skolis ezo

iyo. man daiwyo sigaretis RerebiT vaWroba. misi ZiriTadi myidvelebi me-8

- me-11 klaseli bavSvebi iyvnen.

dokumenti #2:

საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსი, მუხლი 155კოდექსი, მუხლი 1555.

Tambaqos produqciis realizaciis adgilebSi saqarTvelos Sromis,

jan mr Telobisa da socialuri dacvis saministros mier damtkicebuli

samedicino gafrTxilebisagan da Tambaqoze uaris Tqmis msurvelTaTvis

konsultaciis misaRebad sakontaqto telefonis ganTavsebisagan Tavis

arideba (jarima 100 lari).

es muxli aregulirebs im sakiTxebs, romlebic Seexeba Tambaqos mom x-

marebelTa informirebas Tambaqos mavne maxasiaTeblebSi. saxelmwi fo

aval debulebs Tambaqos realizatorebs, rom ganaTavson realizaciis

adgilebSi gafrTxilebebi, kerZod is, rom Tambaqo iwvevs filtve bis

ki bos, uaryofiTad moqmedebs adamianis gulze, uaryofiTad moqmedebs

nayofsa da STamomavlobaze da a.S. aseve, saxelmwifo avaldebulebs

re a lizatorebs, rom maT ganaTavson Tambaqos moxmarebisaTvis Tavis

danebebis msu rvelTaTvis sakonsultacio samsaxuris telefonis nome-

ri. amiT cdi lobs, rom Seamciros mwevelTa raodenoba da mwevelebs

daex maros Tavi daanebon am saxifaTo Cvevas.

52

azartuli TamaSobebi

anu TamaSobebi, romelTa Sedegi mTlia-

nad an nawilobriv damokidebulia Sem-

T xveviTobaze, tardeba banqos das tis, ka -

maT lis, saTamaSo borblis (ruletis) an saTamaSo aparatis meSveobiT

da masSi monawileoba fuladi mogebis SesaZleblobas iZleva;

moTamaSemoTamaSe _ piri, romelic TamaSobaSi monawileobs mogebis miRebis miz-

niT;

samorinesamorine – specialuri saTamaSo dawesebuleba, sadac saTamaSo borb-

lis (ruletis), banqos, saTamaSo magidebis, kamaTlebis, saTamaSo apa ra-

tebisa da sxva inventaris saSualebiT xorcieldeba fuladi mo gebis

gaTamaSeba;

saTamaSo darbazisaTamaSo darbazi – samorineSi TamaSobebis Casatarebeli specialuri

adgili, sadac uzrunvelyofilia moTamaSeTa usafrTxoeba da daculia

sazogadoebrivi wesrigi da romelic akmayofilebs sanitariul, higie-

nur da xanZarsawinaaRmdego normebs; agreTve mowyobilia specialuri

sakaso oTaxi;

saTamaSo aparatisaTamaSo aparati – meqanikuri an eleqtronuli meqanizmebi, romlebic

moqmedebaSi mohyavT monetebiT, JetonebiT an sxva saSualebiT da mogeba

ganisazRvreba cifrebis, simboloebis an maTi kombinaciis mTliani an

nawilobrivi damTxveviT;

saTamaSo aparatebis salonisaTamaSo aparatebis saloni – specialuri saTamaSo adgili, sadac gan-

Tavsebulia saTamaSo aparatebi;

latarialataria – nebayoflobiTi jgufuri an masobrivi TamaSoba, romlis dro-

sac latariis organizatori sajarod gamoqveynebuli, dadgenili wesi sa

da pirobebis dacviT aTamaSebs saprizo fonds. mogebis damTxveva lata-

ri is romelime bileTze damokidebuli ar aris latariis organizato-

ris an sxva subieqtis neba-survilsa da moqmedebaze, warmoad gens SemT-

xveviTo bas da ar SeiZleba iyos specialurad mowyobili.

momgebiani TamaSobebia:momgebiani TamaSobebia:

lotoloto – jgufuri TamaSoba, romlis monawile irCevs ricxviT an simbo-

loebis kombinaciebs da mogeba damokidebulia ricxviTi an simboloebis

kombinaciebis mTlian an nawilobriv damTxvevaze da mogeba ganisazRv re-

ba saprizo fondis odenobidan. loto tardeba specialurad mowyobil

SenobaSi da masSi monawileTa maqsimaluri raodenoba ganisazRvreba

SenobaSi arsebuli saTamaSo adgilebis raodenobiT;

bingobingo – jgufuri TamaSoba, romelSic ricxviTi baraTebis an eleqtro-

tab los meSveobiT fiqsirdeba mogeba specialuri mowyobilobi dan

amo suli ricxviTi kombinaciebis damTxveviT da mogeba ganisazRvre ba

saprizo fondis odenobidan. bingo tardeba specialurad mowyobil Se-

53

nobaSi da masSi monawileTa maqsimaluri raodenoba ganisazRvreba Se-

nobaSi arsebuli saTamaSo adgilebis raodenobiT;

totalizatoritotalizatori – TamaSoba, romelic imarTeba moTamaSeebis mier Se jib-

rebis mimdinareobis an/da TamaSobis Sedegis prognozze fsonebis dade-

biT, xolo mogeba damokidebulia fsonis moculobaze. totalizatori

imarTeba mxolod specialurad mowyobil SenobaSi;

wamaxalisebeli gaTamaSebawamaxalisebeli gaTamaSeba – TamaSoba, romelic tardeba konkretuli

sa xis produqciis (momsaxurebis) swrafad da efeqtianad realizebis miz -

niT da wamaxalisebeli gaTamaSebis bileTi gaicema ufasod. wamaxalise-

be li gaTamaSebis nebarTva gaicema konkretuli produqciis (momsaxure-

bis) mwarmoebel iuridiul (fizikur) pirze an mis warmomadgenelze.

dauSve belia wamaxalisebel gaTamaSebaSi monawileobisaTvis nebismieri

for miT safasuris daweseba;

21 wlamde asakis pirisaTvis samorineSi TamaSi, xolo 18 wlamde asakis

pirisaTvis saTamaSo aparatebTan TamaSi an/da sxva momgebian TamaSobeb-

Si (garda wamaxalisebeli gaTamaSebisa) monawileoba akrZalulia. azar-

tuli TamaSobebis organizatori valdebulia uzrunvelyos piradobis

da madasturebeli dokumentis meSveobiT moTamaSeTa asakis Semowmeba;

administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsis Tanaxmad, azartu li Ta-

maSobebis kanondamrRvevi organizatori dajarimdeba 1000 lariT.

davaleba:

გაიხსენე, ჩამოთვლილი თამაშობებიდან რომელია ყველაზე გაიხსენე, ჩამოთვლილი თამაშობებიდან რომელია ყველაზე პოპულარული შენს თანატოლებს შორის. მეწყვილესთან პოპულარული შენს თანატოლებს შორის. მეწყვილესთან ერთად ჩამოაყალიბე ის მიზეზები, რის გამოც არის ესა თუ ის ერთად ჩამოაყალიბე ის მიზეზები, რის გამოც არის ესა თუ ის თამაშობა პოპულარული. მოიფიქრე ის ალტერნატივები, თამაშობა პოპულარული. მოიფიქრე ის ალტერნატივები, რომლებიც, ერთი მხრივ, დააკმაყოფილებდა მოზარდების რომლებიც, ერთი მხრივ, დააკმაყოფილებდა მოზარდების სურვილს, რომ ითამაშონ და, მეორე მხრივ, თავიდან სურვილს, რომ ითამაშონ და, მეორე მხრივ, თავიდან აარიდებდა მათ კანონის დარღვევას. აარიდებდა მათ კანონის დარღვევას.

civi iaraRi

arasrulwlovnebis mier civi iara Ris

tareba sakmaod seriozul proble-

mebs uqmnis maT. umetes SemTxvevaSi

arasruwlovani gauazreblad iyenebs

mas, rasac savalalo Sedegi mohyveba. amdenad, Zalian mniSvnelovania

arasrulwlovnebis dacva am mavne Cvevisagan da aseTi Sedegebis Tavidan

acileba. arasruwlovnis mier civi iaraRis gamoyenebis SemTxvevaSi

da zaralebulia orive mxare da gamarjvebuli aravinaa. civi iaraRis

advilad xelmisawvdomobam SesaZlebeli gaxada, rom arasrulwlovnebs

hqondeT is, amitomac sazogadoebisTvis es mavne Cveva seriozul prob-

lemad iqca. saWiro gaxda reagireba saxelmwifos mxridan.

54

sisxlis samarTlis kodeqsiT civi iaraRis tareba dasjadad gamoc xad-

da.

dokumenti:

საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსი, მუხლი საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსი, მუხლი 2382381. 21 წლის ასაკს მიუღწეველი ან ნასამართლობის . 21 წლის ასაკს მიუღწეველი ან ნასამართლობის მქონე ან/და ნარკოტიკების მოხმარებისათვის მქონე ან/და ნარკოტიკების მოხმარებისათვის ადმინისტრაციულსახდელდადებული პირის მიერ ცივი ადმინისტრაციულსახდელდადებული პირის მიერ ცივი იარაღის ტარება. იარაღის ტარება.

1. 21 წლის ასაკს მიუღწეველი ან ნასამართლობის მქონე ან/და ნარკოტიკების 1. 21 წლის ასაკს მიუღწეველი ან ნასამართლობის მქონე ან/და ნარკოტიკების მოხმარებისათვის ადმინისტრაციულსახდელდადებული პირის მიერ ცივი მოხმარებისათვის ადმინისტრაციულსახდელდადებული პირის მიერ ცივი იარაღის ტარება, – ისჯება ჯარიმით. იარაღის ტარება, – ისჯება ჯარიმით.

2. იგივე ქმედება, ჩადენილი:2. იგივე ქმედება, ჩადენილი: ა) არაერთგზის; ა) არაერთგზის; ბ) იმის მიერ, ვინც ნასამართლევი იყო განზრახი მძიმე ან განსაკუთრებით ბ) იმის მიერ, ვინც ნასამართლევი იყო განზრახი მძიმე ან განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულის ჩადენისათვის, – ისჯება ჯარიმით ან თავისუფლების აღკვეთით მძიმე დანაშაულის ჩადენისათვის, – ისჯება ჯარიმით ან თავისუფლების აღკვეთით ვადით ორ წლამდე.ვადით ორ წლამდე.

imas, Tu ra aris civi iaraRi, adgens eqsperti, magram aris garkveuli

sagnebi, romlebic yvela SemTxvevaSi iTvleba civ iaraRad. esenia: dana,

najaxi. rogorc vxedavT, civi iaraRis tarebaze isjeba ara mxolod

ara srulwlovani, aramed srulwlovanic 21 wlamde. es ki mianiSnebs im

saSiSroebaze, rasac civi iaraRis tareba warmoadgens sazogadoebisTvis.

rac Seexeba nasamarTlev pirsa da narkotikebis moxmarebisaTvis admi-

nistraciul saxdeldadebul pirebs, mniSvneloba ara aqvs maT asaks.

isini SeiZleba 40 wlisebic iyvnen, magram civi iaraRis tarebis ufleba

ar aqvT, sanam nasamarTleoba ar gauvaT an administraciuli saxdeli

ar gauqarwyldebaT. saxelmwifo am muxlis SemoRebiT cdilobs daicvas

sazogadoeba civi iaraRisagan, radganac statistikurad gacilebiT me-

ti danaSauli, maT Soris mkvleloba, xdeba swored civi iaraRiT. vi-

Tom da iseTma uwyinarma qmedebam, rogoricaa danis tareba, Zalian bev ri

arasrulwlovnis sicocxles daasva daRi, rom araferi vTqvaT si coc-

xlis mospobaze.

davaleba:

ჯგუფში მსჯელობის შედეგად განსაზღვრეთ, სამართლიანია ჯგუფში მსჯელობის შედეგად განსაზღვრეთ, სამართლიანია თუ არა ცივი ირაღის ტარების კანონით დადგენილი თუ არა ცივი ირაღის ტარების კანონით დადგენილი შეზღუდვები. ჩამოთვალეთ ყველა ის საფრთხე, რომლებიც შეზღუდვები. ჩამოთვალეთ ყველა ის საფრთხე, რომლებიც დაკავშირებულია ცივი იარაღის ტარებასთან. მოიყვანეთ დაკავშირებულია ცივი იარაღის ტარებასთან. მოიყვანეთ შესაბამისი მაგალითები. ჩამოაყალიბეთ თქვენი მოსაზრება შესაბამისი მაგალითები. ჩამოაყალიბეთ თქვენი მოსაზრება თქვენს სკოლაში ცივი იარაღის ტარების კონტროლის თქვენს სკოლაში ცივი იარაღის ტარების კონტროლის მექანიზმებთან დაკავშირებით.მექანიზმებთან დაკავშირებით.

55

organizebuli danaSauli

organizebuli danaSauli

organizebuli danaSauli, Tavisi masStabebiT da damangreveli zemoq me-

debiT, realur safrTxed iqca kacobriobisaTvis.

Tanamedrove msoflioSi Zalian didi mniSvneloba eniWeba am udidesi

safrTxis winaaRmdeg brZolas. ra Tqma unda, organizebuli danaSauli

arc saqarTvelosTvisaa ucnobi da Cvens qveyanaSi aTeulobiT weliwa dis

ganmavlobaSi arsebobda organizebuli danaSaulis iseTi forma, romel-

sac ,,qurdul samyaros” uwodeben. magram sanam uSualod qurdul samya-

ros ganvixilavT, saWiroa zogadad gavecnoT organizebul danaSauls,

mis niSnebs, saxeebsa da im saSiSroebas, rasac am saxis danaSaulebi iw-

vevs.

pirvel rigSi gasarkvevia, Tu ras warmoadgens organizebuli danaSau-

li? igi SeiZleba Semdegnairad ganimartos:

organizebuli danaSauli aris danaSaulebrivi qmedebebi Cadenili pi-organizebuli danaSauli aris danaSaulebrivi qmedebebi Cadenili pi-

ris an pirTa struqturirebuli jgufis mier xangrZlivi periodis gan-ris an pirTa struqturirebuli jgufis mier xangrZlivi periodis gan-

mavlobaSi, romelic miznad isaxavs mZime danaSaulebis Cadenas SeSinebis, mavlobaSi, romelic miznad isaxavs mZime danaSaulebis Cadenas SeSinebis,

Zaladobis, korufciis an sxva xerxebiT, pirdapiri an arapirdapiri fi-Zaladobis, korufciis an sxva xerxebiT, pirdapiri an arapirdapiri fi-

nansuri an sxva materialuri mogebis misaRebad.nansuri an sxva materialuri mogebis misaRebad.

organizebuli danaSauli ZiriTadad xorcieldeba kriminaluri daj-organizebuli danaSauli ZiriTadad xorcieldeba kriminaluri daj-

gu febebis mier, romlebsac danaSaulis dagegmvisa da ganxorcielebis gu febebis mier, romlebsac danaSaulis dagegmvisa da ganxorcielebis

procesSi xelmZRvaneloben kriminaluri avtoritetebi an kanonieri procesSi xelmZRvaneloben kriminaluri avtoritetebi an kanonieri

qur debi. qur debi.

marTebulia mosazreba, rom ,,organizebuli danaSaulis sistemaSi

Car Tulia mosaxleobis didi nawili, rac SesaZleblobas iZleva, gan-

v sazRvroT igi rogorc alternatiuli sazogadoeba, an rogorc sa-

xelmwifo saxelmwifoSi Tavisi ekonomikiT, socialuri da sulie ri

sferoebiT, marTvis Tavisi sistemebiT _ uSiSroebis, sasamarTlo, sa -

uTari Sida da sagareo politikiT, axalgazrda Taobis formire ba-

ze zrunviT. saxelmwifoSi alternatiuli struqturebis arsebo ba

asustebs legitimur xelisuflebas, zRudavs misi saqmianobis farglebs

da, faqtobrivad, enacvleba mas”. organizebuli danaSauli, faqtobrivad,

Zirs uTxris saxelmwifos, sazogadoebas, maqsimalurad cdilobs Ta vis

danaSaulebriv saqmianobaSi CarTos arasrulwlovnebi, raTa gazardos

Tavisi rigebi da kidev ufro gaaxangrZlivos Tavisi arseboba.

თემა 7

56

erTmaneTSi ar unda agverios organizebuli danaSauli da organizebu-

li jgufis mier Cadenili danaSauli.

organizebuli danaSauli warmoadgens jgufur danaSauls, magram or-

ganizebul jgufebSi, organizebuli danaSaulis garda, Sedis, aseve, ise-

Ti danaSaulebrivi dajgufebebi, romlebic ar gamoirCevian simyariT,

ierarqiulobiT an Tundac saqmianobis xangrZlivobiT.

amerikis istoriaSi arsebuli danaSaulebrivi jgufebis magaliTze

gan vixiloT gansxvaveba organizebul danaSaulsa da organizebul

jgufs Soris. magaliTad, bankebis cnobili mZarcvelis jesi jeimsis

da naSaulebrivi dajgufeba da al kapones kriminaluri sindikatisindikati. al

ka pone SeiZleba aRiarebul iqnes ,,organizebul danaSaulebriv moR va-

wed”, xolo jesi jeimss amgvar tituls ver mivaniWebT. rodesac 1882

wels jesi jeimsi mokles, es misi bandis daSlas niSnavda, xolo roca

al kapone cixeSi Casves, mis ,,organizacias” ar Seuwyvetia arseboba.

am rigad, SeiZleba iTqvas, rom jesi jeimsis banda es iyo klasikuri va-

rianti organizebuli jgufisa, romelic organizebuli danaSaulisa gan

gansxvavebiT, mniSvnelovnadaa damokidebuli wevrebze da romelic gar-

kveuli droiTaa Seqmnili.

warmoadgens ra organizebuli danaSaulis nairsaxeobas, ,,qurduli

sam yaroc” araa damokidebuli imaze, daiWeren Tu ara romelime ,,ka no-

nier qurds” da gava Tu ara romelime wevri “organizaciidan”. amri-

gad, Cans, rom organizebuli danaSauli, marTalia, aris jgufu ri da-

naSauli, magram gacilebiT ufro rTuli dasamarcxebelia, radganac

mas ZiriTad dasayrdenad aRebuli hyavs sazogadoeba. igi sargeblobs

arasrulwlovnebis meryevi fsiqikiT, romlebic aRniSnulSi xedaven

,,romantikul,” saintereso da mimzidvel cxovrebas da advilad eqcevian

organizebuli danaSaulis gavlenis qveS.

amitomac sainteresoa, Tu ra niSnebi aqvs organizebul danaSauls.

or ganizebuli danaSauli warmoadgens XX saukunis danaSaulTa erT-

erT yvelaze saSiS saxeobas, romelic yvela sferos azianebs da sa zo-

gadoebas xrwnis.

organizebuli danaSaulis niSnebi pirobiTad ase SeiZleba gamovsaxoT:

1) araideologizirebuloba1) araideologizirebuloba _ gulisxmobs, rom ar gaaCnia politikuri

Sexedulebebi an politikuri ideologia. maTi mTavari mizani aris –

fuli da Zalaufleba;

2) ierarqiis qona2) ierarqiis qona – igu-

lisxmeba, rom yve la or-

ganizebul dana Sauls aqvs

ierarqia anu vertikaluri

daqvem debareba, magaliTad,

leqsikoni

• • sindikati – sindikati – ekonomikuri an sazogadoebrivi ekonomikuri an sazogadoebrivi

sargeblis miRebis mizniT adamianTa an ada-sargeblis miRebis mizniT adamianTa an ada-

mianTa jgufebis gaerTianeba.mianTa jgufebis gaerTianeba.

57

ma fi aSi arsebuli da qvem debareba: ojaxis ,,doni”, Semdeg misi mrCeveli,

Semdeg e.w. ,,kapo,” Semdeg e.w. ,,jariskacebi.” analogiuradaa ,,qurdul

samyaroSic”;

3) wevrobis SezRuduloba3) wevrobis SezRuduloba _ jgufSi wevrebis miRebas garkveuli krite-

riumis mixedviT eTnikuri warmomavloba, naTesaoba, kriminaluri warsu-

li da a.S, Tumca am niSnebis qonis SemTxvevaSic ki jgufSi Sesasvlelad

didi gzaa gasavleli;

4) TviTaRdgenadoba4) TviTaRdgenadoba _ jgufi iqmneba xangrZlivi periodiT da igi Tavis

arsebobas ganagrZobs jgufis damaarseblebis gardacvalebis Semdegac,

anu xdeba jgufis mudmivi gadaxaliseba da amiT jgufi agrZelebs ar-

sebobas;

5) Zaladobisa da mosyidvis gamoyenebisaTvis mzadyofna5) Zaladobisa da mosyidvis gamoyenebisaTvis mzadyofna _ organizebu li

danaSaulisaTvis Zaladoba warmoadgens sicocxlisunarianobis Senar-

Cunebis martivad misaRwev da miRebul saSualebas. swored Zaladobisa da

mo syidvis saSualebiT cdilobs organizebuli danaSauli miaRwios Ta vis

amocanebs. misi mTavari saqmianoba swored Zaladobazea dafuZnebuli;

6) gamoirCeva specializaciiT/Sromis danawilebiT6) gamoirCeva specializaciiT/Sromis danawilebiT _ arsebobs ramdenime

funqcionaluri pozicia, romlebic uWiravT kompetentur pirebs. dana-

wileba damokidebulia specializaciaze, saqmianobis xasiaTsa da ierar-

qiaze. magaliTad: seifis gaRebis specialistebi (,,medveJatnikebi”), ,,ki-

lerebi,” saxlis gaqurdvis specialistebi (,,damuSnikebi”) da a.S.;

7) monopoliuroba7) monopoliuroba _ ar uSvebs konkurencias, mas surs moipovos hegemo nia

konkretul geografiul raionze, romelSic igi arsebobs, an ro me li me

konkretuli saxis saqmianobaze (mag.: prostitucia, azartuli Tama Se bi,

tvirTebis gadazidva da a.S.). monopolia zRudavs bazris Tavisufle bas

da zrdis mogebas. monopoliis SenarCuneba ki xorcieldeba Zaladobi Ta

da Zaladobis muqariT;

8) imarTeba dadgenili wesebiT8) imarTeba dadgenili wesebiT _ organizebul danaSaulebriv jgufeb-

sac aqvT wesebi da dadgenilebebi, romelTa Sesrulebac savaldebuloa

yvela wevrisaTvis, romelTac maTi darRveva SeiZleba sicocxlis fa-

sadac ki daujdeT.

davaleba:

გაეცანი ორგანიზებული დანაშაულის ძირითად ნიშნებს და გაეცანი ორგანიზებული დანაშაულის ძირითად ნიშნებს და ჩამოაყალიბე სამი არგუმენტი, თუ რატომ არის დანაშაულის ჩამოაყალიბე სამი არგუმენტი, თუ რატომ არის დანაშაულის ეს სახე განსკუთრებით საშიში მთელი ქვეყნისათვის.ეს სახე განსკუთრებით საშიში მთელი ქვეყნისათვის.

58

organizebuli danaSaulis ZiriTad saxeebs warmoadgens:

,,qurduli samyaro,,

saqarTveloSi, jer kidev sabWoTa epoqidan moyolebuli, arsebobda da

dResac arsebobs organizebuli danaSaulis saxeoba, kerZod, ,,qurduli

samyaro.” aRniSnulma fenomenma sakmaod myarad gaidga fesvebi sazo ga-

doebaSi. mis winaaRmdeg brZola sabWoTa kavSiris periodSive daiwyo,

Tumca am mankierebis damarcxeba mainc ver moxerxda. swored amitomaa,

rom Tanamedrove saqarTveloSi sakmaod mwvaved daisva ,,qurduli sam-

yaros” winaaRmdeg aqtiuri da uSeRavaTo brZolis sakiTxi.

,,kanonieri qurdebis” instituti sabWoTa cixeebSi me-20 saukunis oc-

da aTian wlebSi Camoyalibda. aRsaniSnavia, rom ,,qurduli samyaro” Ta-

vad saxelmwifom Seqmna imisaTvis, raTa patimrebiT gavsebuli cixeebi

gaekontrolebina da situacia daeregulirebina, radgan im pirTa rao -

denoba, romlebic am periodis sabWoTa kavSiris cixeebsa Tu ga da-

saxlebebSi imyofeboda, aSkarad Seusabamo iyo im jariskacebisa Tu

po licielebis raodenobasTan, romlebic maT icavdnen. amitomac ci-

xis ufrosobam daiwyo TanamSromloba cixeSi myof kriminaleb Tan da

misca maT mTeli rigi SeRavaTebi, romlebsac aRniSnuli kriminalebi

TavianTi avtoritetis asamaRleblad da gasamtkiceblad iyenebdnen. maT

Seqmnes ,,qurduli kodeqsi”, romlis meSveobiTac maTTvis SesaZlebeli

gaxda cixeSi myofi patimrebis kontroli. xolo cixis administracia am

yoveliveze Tvals xuWavda da exmareboda kidevac ,,kanonier qurdebs,”

raTa cixeSi wesrigi yofiliyo.

,,qurdulma samyarom”, moaxerxa ra cixis gareT gamosvla, aqtiuri moq-

medebebi ganaxorciela imisaTvis, rom sazogadoebaSi daemkvidrebi na

Tavisi adgili. amisaTvis ki gamoiyena sazogadoebis susti wertili:

si Zulvili avtoritaruli xelisuflebisa da sastiki kanonebisadmi da

simpaTia moraluri da zneobrivi normebis mimarT.

,,qurduli samyaros kanonebi” es pirobiTi Sirmaa, romelic ,,qurdul

samyaros” TiTqos sazogadoebaSi amarTlebs. sinamdvileSi ki igi mud-

mivad icvleba imis mixedviT, Tu ra sWirdebaT ,,kanonier qurdebs,” maT

59

dauSves ojaxis yola, kerZo sakuTrebis qona, narkotikebiT movaWreebis

wilSi Cajdoma, narkotikebis moxmareba. faqtobrivad, isini yovelTvis

cvlian TavianT ,,kanonebs” imis mixedviT, riTac SeiZleba ufro meti mo-

gebis naxva.

,,qurduli samyaros” uaryofiTi mxareebi yovelTvis damaluli iyo im

TiTqosda ,,karg qmedebebSi,” romlebsac ,,kanonieri qurdebi” Cadiodnen.

sinamdvileSi ki yoveli maTi qmedeba danaSauls warmoadgens, raTa mi-

iRon sargebeli da es TiTqos samarTlianobis CarCoSi aqvT moqceuli,

sinamdvileSi ki, ubralo adamians (mZRolebs, gamyidvelebs, glexebs da

a.S.), arTmevdnen ojaxSi misatan fuls da amas ,,qurduli kanonebiT”

amarTlebdnen.

,,kanonierma qurdebma” Tavadac kargad ician maTi qmedebebis dana Sa u-

lebriobis Sesaxeb da yovelTvis cdiloben, aaridon ,,qurdul samya-

ros” Ta vianTi ojaxis wevrebi da naTesavebi, Tumca, mzad arian CaiTri on

Ta vianT saqmianobaSi axalgazrdebi, romlebzec xeli miuwvdebaT, maSin,

ro ca sastikad uSlian TavianT Svilebs, imave gzas daadges.

amitomac ,,qurduli samyaros” damarcxeba SesaZlebelia mxolod maSin,

roca amas sazogadoeba Segnebulad moindomebs da gansakuTrebiT, Tu

axalgazrdebi CaerTvebian am procesSi da gaiazreben, rom, “qurduli sam-

yaro” dadebiTi movlena ki araa, aramed moraluri da zneobrivi norme biT

Se niRbuli danaSaulebrivi sindikatia, romelic Tavisi danaSaulebrivi

saqmianobiT yvelafers azianebs da anadgurebs da ara feri ar moaqvs

dadebiTi. sul araa saWiro, iyo ,,kanonieri qurdi” imisaTvis, rom vaJka-

cad da karg kacad migiCnion da aseT SemTxvevaSi ufro metad maRali

zneobisa da moralis adamiani iqnebi, vidre nebismieri ,,kanonieri qur-

di.”

davaleba:

ჯგუფში მუშაობისას განიხილეთ “ქურდული სამყაროს” ჯგუფში მუშაობისას განიხილეთ “ქურდული სამყაროს” სტრუქტურა და მოქმედება ორგანიზებული დანაშაულის სტრუქტურა და მოქმედება ორგანიზებული დანაშაულის ძირითადი ნიშნების მიხედვით. შესაბამისობები ძირითადი ნიშნების მიხედვით. შესაბამისობები განსაზღვრეთ ცხრილის სახით. შემდეგ დაასახელეთ განსაზღვრეთ ცხრილის სახით. შემდეგ დაასახელეთ თქვენთვის მისაბაძი მაღალზნეობრივი ადამიანის 10 თქვენთვის მისაბაძი მაღალზნეობრივი ადამიანის 10 ძირითადი თვისება. თითოეულ თვისებასთან მიმართებით ძირითადი თვისება. თითოეულ თვისებასთან მიმართებით განიხილეთ “კანონიერი ქურდის” პორტრეტი და განიხილეთ “კანონიერი ქურდის” პორტრეტი და არგუმენტირებულად განსაზღვრეთ, რამდენად შეესაბამება არგუმენტირებულად განსაზღვრეთ, რამდენად შეესაბამება იგი მისაბაძ ადამიანს?იგი მისაბაძ ადამიანს?

Documents

Samartlebrivi Cultura Final Magenta · 2012. 12. 4. · 5 winasityvaoba me iseTi var, rogoric var, Sen iseTi xar, rogoric xar, is iseTia, ro-go ric aris,… magram erTad Cven bevri