Εισαγωγή

Το Πρόγραμμα του 2012 σχεδιάστηκε από το Ναυτιλιακό Επιμορφωτικό Κέντρο τηςHELMEPA σε συνεργασία με ειδική Επιτροπή Εκπαίδευσης που συστήθηκε με απόφαση τουΔιοικητικού Συμβουλίου και απαρτίζεται από εκπροσώπους 12 εταιρειών μελών. Η Επιτροπήσυνέβαλε στο να καταρτιστεί αυτό το πρόγραμμα έτσι ώστε να ικανοποιεί όσο το δυνατόνπερισσότερο κοινές ανάγκες επιμόρφωσης αξιωματικών και στελεχών των εταιρειών μελών.

Στελέχη επτά εταιρειών και έξι νηογνωμόνων μελών της HELMEPA, της ΔιεύθυνσηςΕλέγχου Πλοίων του Αρχηγείου Λιμενικού Σώματος, του Εργαστηρίου ΘαλάσσιωνΜεταφορών του ΕΜΠ, της HELMEPA αλλά και ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες από το χώροτης ναυτιλίας θα παρουσιάσουν τα επιλεγμένα θέματα.

Τα 25 διήμερα σεμινάρια του Προγράμματος 2012 διακρίνονται σε κατηγορίες ως εξής:

α) Περιβαλλοντική Διαχείριση, 10 σεμινάρια,

β) Ασφάλεια - Επικινδυνότητα - Κρίσεις, 10 σεμινάρια, και

γ) Marine Environmental Awareness, 5 σεμινάρια.

Σημειώνεται ότι η εκπαίδευση που προσφέρουν τα σεμινάρια της τρίτης κατηγορίας είναιυποχρεωτική από το 2013 σύμφωνα με την πρόσφατα τροποποιημένη Διεθνή Σύμβαση γιατα Πρότυπα Εκπαίδευσης, Πιστοποίησης και Εκτέλεσης Φυλακών των Ναυτικών (STCW).Τα σεμινάρια αυτά θα πιστοποιηθούν κατά τις απαιτήσεις της Σύμβασης και τις σχετικέςοδηγίες του ΙΜΟ.

Σε μια περίοδο δύσκολη για την πατρίδα μας και μέσα στη γενική κατήφεια και προβληματισμόγια το μέλλον, επιλέγουμε να παραμείνουμε αισιόδοξοι καθώς το 2012 σηματοδοτεί την 30ήεπέτειο λειτουργίας της HELMEPA. Μια επιτυχημένη λειτουργία χάρη στη σταθερήεθελοντική συμμετοχή των μελών, εταιρειών, πλοίων και ναυτικών, που έχει βραβευτεί απότα Seatrade Awards και πρόσφατα διακρίθηκε με το Βραβείο για την Ασφάλεια και τηνΠροστασία του Περιβάλλοντος του θεσμού Lloyd’s List Greek Shipping Awards.

Ευχόμαστε το καινούργιο Πρόγραμμα να εκπληρώσει τους στόχους του προσβλέποντας σεδιευρυμένη συμμετοχή των μελών μας.

Κριστιάνα Πρεκεζέ Δεκέμβριος 2011Executive CoordinatorHELMEPA

5

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗENVIRONMENTAL MANAGEMENT

6

Περιεχόμενο και Στόχοι Σεμιναρίου

Το Σεμινάριο έχει στόχο να ενημερώσει ναυτικούς και στελέχη γραφείου για τη σημασίατης ορθής περιβαλλοντικής διαχείρισης του πλοίου στην προστασία του περιβάλλοντος,ιδιαίτερα σε θαλάσσιες περιοχές και λιμάνια που οι απαιτήσεις είναι αυστηρότερες.

Εξοικειώνει τους συμμετέχοντες με τεχνικές λειτουργίας και συντήρησης σημαντικώνμηχανημάτων για την πρόληψη της ρύπανσης και παρουσιάζει τις νέες οδηγίες τήρησηςεγγραφών στο Βιβλίο Πετρελαίου. Συγχρόνως αναλύει τις νέες απαιτήσεις του Port StateControl στην περιοχή ευθύνης του Paris MOU και παρουσιάζει διαδικασίες και πρακτικέςαντιμετώπισης έκτακτων περιστατικών.

Οφέλη από την παρακολούθηση του

Oι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν πάνω στις εξελίξεις που αφορούνστην ποιότητα των καυσίμων ναυτιλίας και τις απαιτήσεις για τις αέριες εκπομπές, να βελτιώσουντις γνώσεις τους στη διαχείριση των στερεών απορριμμάτων και του θαλάσσιου έρματος και ναπροετοιμαστούν καλύτερα για επιθεωρήσεις των πλοίων τους σε Ευρωπαϊκά λιμάνια.

Contents and Objectives of the Seminar

The Seminar’s objective is to inform seafarers and office staff about the importance ofthe sound environmental management of the ship for the protection of the marineenvironment, especially in marine areas and ports where stricter requirements apply.

It familiarizes participants with techniques relating to the operation and maintenance ofimportant machinery for the prevention of pollution and presents the new guidelines formaking entries in the Oil Record Book. At the same time, it analyzes the new Port StateControl requirements in the Paris MOU region and presents the procedures and practicesto deal with emergency incidents.

Benefits for the participant

Participants will have the opportunity to be informed on developments relating to thequality of marine fuels and the requirements for air emissions, improve their knowledgeon garbage and ballast water management and be better prepared for the inspection oftheir ships in European ports.

7

Hμερήσιο Πρόγραμμα 1η Ημέρα:

09.00 - 09.45 Αριθμός Θέματος: 1Περιγραφή: Βιβλίο ΠετρελαίουΕισηγητής: Ν. Ζώης

09.45 - 10.30 Αριθμός Θέματος: 2 (συνέχεια)Περιγραφή: Βιβλίο ΠετρελαίουΕισηγητής: Ν. Ζώης

10.30 - 10.45 Διάλειμμα

10.45 - 11.30 Αριθμός Θέματος: 3Περιγραφή: Vessel General PermitΕισηγητής: HELMEPA

11.30 - 12.15 Αριθμός Θέματος: 4 Περιγραφή: Διαχείριση θαλάσσιου έρματος - Αλλαγή στη θάλασσα -

Επεξεργασία στο πλοίοΕισηγητής: HELMEPA

12.15 - 12.45 Διάλειμμα

12.45 - 13.30 Αριθμός Θέματος: 5 Περιγραφή: Συστήματα ODMC και OWSΕισηγητής: Fairdeal Group Management S.A. - ΗΕLMEPA

13.30 - 14.15 Αριθμός Θέματος: 6 Περιγραφή: Ποιότητα καυσίμων, εργασίες πετρέλευσης και αντιδικίεςΕισηγητής: Det Norske Veritas

9

Hμερήσιο Πρόγραμμα 2η Ημέρα:

09.00 - 09.45 Αριθμός Θέματος: 7Περιγραφή: Πλοία σε περιοχές ECAΕισηγητής: Rina Hellas

09.45 - 10.30 Αριθμός Θέματος: 8Περιγραφή: Ωκεανοί, ατμόσφαιρα και κλιματική αλλαγήΕισηγητής: HELMEPA

10.30 - 10.45 Διάλειμμα

10.45 - 11.30 Αριθμός Θέματος: 9Περιγραφή: Διαχείριση στερεών απορριμμάτωνΕισηγητής: HELMEPA

11.30 - 12.15 Αριθμός Θέματος: 10 Περιγραφή: Νέο Καθεστώς Επιθεωρήσεων στην περιοχή του Paris MoUΕισηγητής: Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη

Αρχηγείο Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής Διεύθυνση Ελέγχου Πλοίων

12.15 - 12.45 Διάλειμμα

12.45 - 13.30 Αριθμός Θέματος: 11 Περιγραφή: Αντιμετώπιση Έκτακτων Περιστατικών ΡύπανσηςΕισηγητής: Τεχνική Προστασίας Περιβάλλοντος Α.Ε.

3.30 - 14.15 Αριθμός Θέματος: 12 Περιγραφή: SOPEP-VRPΕισηγητής: Bureau Veritas

11

Βασικές συνιστώσες θεμάτων

1. Βιβλίο Πετρελαίου• Υποχρεώσεις• Γενικές Οδηγίες Σύμφωνα με MEPC.1/Circ.736• Ειδικές Περιοχές• Τρόπος τήρησης του Βιβλίου Πετρελαίου• Παραδείγματα εγγραφών• Γενικές παρατηρήσεις

2. Vessel General Permit• Ιστορικό του Vessel General Permit (VGP)• Βασικές απαιτήσεις • Είδη απορρίψεων• Δήλωση πρόθεσης• Γενικές απαιτήσεις για όλα τα πλοία• Επιθεωρήσεις, αναφορές και τήρηση αρχείων

3. Διαχείριση θαλάσσιου έρματος - Αλλαγή στη θάλασσα - Επεξεργασία στο Πλοίο• Το παγκόσμιο πρόβλημα της μεταφοράς ξενικών ειδών• Εφαρμογή της Διεθνούς Σύμβασης BWM• Οδηγίες για τη διαχείριση του θαλάσσιου έρματος• Εθνικές απαιτήσεις• Μέθοδοι διαχείρισης έρματος (αλλαγή - επεξεργασία)• Απαιτούμενα έγγραφα πάνω στο πλοίο

4. Συστήματα ODMC και OWSΣύστημα Παρακολούθησης και Ελέγχου Απόρριψης Πετρελαίου• Εξασφάλιση συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις της MARPOL• Τεχνική προσέγγιση στις συσκευές ελέγχου και γενικής λειτουργίας• Ο ρόλος της διαχειρίστριας εταιρείας

- Εκπαίδευση στο πλοίο - Έλεγχοι και επιθεωρήσεις

• Ο ρόλος του senior management στο πλοίο - Γενικές προφυλάξεις - Σωστή χρήση του συστήματος - Συντήρηση - Εγγραφές

Σύστημα Διαχωρισμού Πετρελαίου - Νερού • Εξασφάλιση συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις της MARPOL

13

• Τεχνική προσέγγιση στις συσκευές ελέγχου και γενικής λειτουργίας• Ο ρόλος της διαχειρίστριας εταιρείας

- Εκπαίδευση στο πλοίο - Έλεγχοι και επιθεωρήσεις

• Ο ρόλος του senior management στο πλοίο - Γενικές προφυλάξεις - Σωστή χρήση του διαχωριστήρα- Iχνηλασιμότητα αποβλήτων και συντήρηση- Εγγραφές

5. Ποιότητα καυσίμων, εργασίες πετρέλευσης και αντιδικίες • Εισαγωγή και ποιότητα καυσίμων σήμερα• Προϊόντα σχάσης • Καταλύτες (αλουμίνιο και πυρίτιο)• Έλεγχος συστήματος καθαρισμού καυσίμου• Θέματα προσοχής κατά την πετρέλευση• Προϊόντα χαμηλού θείου και προβλήματα• Κανονισμοί MARPOL Παράρτημα VI και Οδηγία EE 33/2005 • Διαδικασίες αλλαγής καυσίμου σε περιοχές ECA• Έλεγχος από Port State Control

6. Πλοία σε περιοχές ECA• Βασικές απαιτήσεις Παραρτήματος VI MARPOL• Ειδικές απαιτήσεις στις περιοχές ECA

7. Ωκεανοί, ατμόσφαιρα και κλιματική αλλαγή • Το κλιματικό σύστημα και η ρύθμισή του• Αλληλεπίδραση ωκεανών και ατμόσφαιρας• Ο πλανήτης μας σε αλλαγή: κλιματικές και συνακόλουθες μεταβολές• Αέρια του θερμοκηπίου και αίτια της κλιματικής αλλαγής• Επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής• Ο ρόλος της ναυτιλίας• Aπαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση των πλοίων

8. Διαχείριση στερεών απορριμμάτων• Θαλάσσια ρύπανση από στερεά απορρίμματα• Πηγές στερεών απορριμμάτων• Μελέτη HELMEPA - UNEP για τα απορρίμματα στη Μεσόγειο• Περιβαλλοντικές επιπτώσεις στερεών απορριμμάτων• Κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις

15

• Ρύπανση με πλαστικά• Βασικές κατηγορίες στερεών απορριμμάτων από πλοία• Παράρτημα V:

- Κύριες διατάξεις- Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων Πλοίου- Συλλογή, επεξεργασία, αποθήκευση- Μειώνοντας τον όγκο των απορριμμάτων πάνω στο πλοίο- Αναθεώρηση Παραρτήματος V- Απορρίψεις σε Eιδικές Περιοχές- Ευκολίες υποδοχής στα λιμάνια

9. Νέο Καθεστώς Επιθεωρήσεων στην περιοχή του Paris MoU• Σύντομο ιστορικό• Πεδίο εφαρμογής Κοινοτικής Οδηγίας 2009/16/ΕΚ• Τρόπος επιλογής πλοίων προς επιθεώρηση• Υποχρεώσεις αναφορών• Πληροφοριακό σύστημα “THETIS”

10. Αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών ρύπανσης• Ιδιότητες αργού πετρελαίου και προϊόντων του • Συμπεριφορά του πετρελαίου στη θάλασσα• Σχεδιασμός αντιμετώπισης περιστατικών ρύπανσης• Διαδικασίες και τρόποι περιορισμού εξάπλωσης πετρελαιοκηλίδας• Εξοπλισμός και υλικά στο πλοίο• Case studies

11. SOPER - VRP• Πεδίο εφαρμογής• Περιγραφή υποχρεωτικών και μη υποχρεωτικών διατάξεων • Ευστάθεια και κατασκευαστική ακεραιότητα • Υπολογισμοί ευστάθειας μετά από βλάβη στο γραφείο • Αναθεωρήσεις - τροποποιήσεις - Ειδικές απαιτήσεις Σημαιών • Διαφορές μεταξύ SOPEP και SMPEP

17

ΑΣΦΑΛΕΙΑ - ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ - ΚΡΙΣΕΙΣ SAFETY - RISK - CRISES

18

Περιεχόμενο και Στόχοι Σεμιναρίου

Παρά το γεγονός ότι πρέπει να καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια για την αποφυγήατυχημάτων στα πλοία, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να έχει σχεδιαστεί εκ των προτέρων οτρόπος αντιμετώπισης απρόβλεπτων καταστάσεων που δοκιμάζουν την οργάνωση και τηλειτουργία μιας ναυτιλιακής εταιρείας.

Το Σεμινάριο έχει στόχο να καλλιεργήσει το πνεύμα ασφάλειας στα πλοία καταδεικνύονταςτη σημασία της εκτίμησης επικινδυνότητας και του σωστού σχεδιασμού πριν από τηνεκτέλεση λειτουργιών ή εργασιών στο πλοίο, όπως η φορτοεκφόρτωση, η είσοδος σεκλειστούς χώρους, η καθαίρεση σωσίβιας λέμβου, η ναυσιπλοΐα σε πυκνή και ελεγχόμενηκυκλοφορία και η έκτακτη ρυμούλκηση.

Οφέλη από την παρακολούθηση του

Oι συμμετέχοντες θα κατανοήσουν καλύτερα τους κινδύνους που ελλοχεύουν κατά την εκτέλεσησυγκεκριμένων εργασιών στο πλοίο και θα βελτιώσουν τις γνώσεις τους σχετικά με τιςπροφυλάξεις που πρέπει να λαμβάνουν αλλά και τον τρόπο χειρισμού έκτακτων περιστατικών.

Contents and Objectives of the Seminar

Despite the fact that every possible effort should be made to avoid accidents on board, itis particularly important to plan, in advance, how to respond to emergency situations,during which the organization and operation of a maritime company is tested.

The Seminar’s goal is to nurture a safety spirit on board, emphasizing the importance ofrisk assessment and sound planning before the conduct of operations and works on theship, such as cargo loading/unloading, entry into enclosed spaces, launching of lifeboats,navigation in dense and controlled traffic and emergency towing.

Benefits for the participant

The participants will gain a better insight into the risks posed by certain tasks performedonboard, improve their knowledge about necessary precautions that must be taken andabout how to respond to emergency situations.

19

Hμερήσιο Πρόγραμμα 1η Ημέρα:

09.00 - 09.45 Αριθμός Θέματος: 1Περιγραφή: Ασφαλής χειρισμός σωστικών μέσωνΕισηγητής: Ν. Ζώης

09.45 - 10.30 Αριθμός Θέματος: 2Περιγραφή: Ασφαλής είσοδος σε κλειστούς χώρουςΕισηγητής: American Bureau of Shipping

10.30 - 10.45 Διάλειμμα

10.45 - 11.30 Αριθμός Θέματος: 3Περιγραφή: Ναυσιπλοΐα σε πυκνή και ελεγχόμενη κυκλοφορίαΕισηγητής: Chandris (Hellas) Inc.

11.30 - 12.15 Αριθμός Θέματος: 4 Περιγραφή: Ανίχνευση εύφλεκτων & επιβλαβών αερίωνΕισηγητής: Κ. Καραντζής

12.15 - 12.45 Διάλειμμα

12.45 - 13.30 Αριθμός Θέματος: 5 Περιγραφή: Παρουσίαση - Ανάλυση περιστατικώνΕισηγητής: Costamare Shipping Company S.A.

13.30 - 14.15 Αριθμός Θέματος: 6 (συνέχεια)Περιγραφή Παρουσίαση - Ανάλυση περιστατικώνΕισηγητής: Costamare Shipping Company S.A.

21

Hμερήσιο Πρόγραμμα 2η Ημέρα:

09.00 - 09.45 Αριθμός Θέματος: 7Περιγραφή: Ασφάλεια δεξαμενόπλοιουΕισηγητής: Germanischer Lloyd

09.45 - 10.30 Αριθμός Θέματος: 8Περιγραφή: Εκτίμηση και διαχείριση επικινδυνότητας Εισηγητής: Εργαστήριο Θαλασσίων Μεταφορών, Ε.Μ.Π

10.30 - 10.45 Διάλειμμα

10.45 - 11.30 Αριθμός Θέματος: 9Περιγραφή: Εκτίμηση επικινδυνότητας -

Λειτουργικό επίπεδο φόρτωσης/εκφόρτωσηςΕισηγητής: Tsakos Columbia Shipmanagement (“TCM”) S.A.

11.30 - 12.15 Αριθμός Θέματος: 10 Περιγραφή: Ικανότητες επικοινωνίας και ηγεσίας - ΔιαπραγματεύσειςΕισηγητής: Hellenic Lloyd’s S.A.

12.15 - 12.45 Διάλειμμα

12.45 - 13.30 Αριθμός Θέματος: 11 Περιγραφή: TMSA - Aντιμετώπιση Έκτακτων Περιστατικών Εισηγητής: Euronav Ship Management (Hellas) Inc.

13.30 - 14.15 Αριθμός Θέματος: 12 Περιγραφή: Διαδικασίες έκτακτης ρυμούλκησηςΕισηγητής: Atlantic Bulk Carriers Management Ltd.

23

Βασικές συνιστώσες θεμάτων

1. Ασφαλής χειρισμός σωστικών μέσων• Tύποι σωσίβιων λέμβων• Απαιτήσεις SOLAS• Διαδικασίες γυμνασίων και πρόληψη ατυχημάτων• Απαιτήσεις Port State Control• Έλεγχοι• Oδηγίες για την τοποθέτηση και χρήση διατάξεων πρόληψης πτώσης σωσίβιων λέμβων

2. Ασφαλής είσοδος σε κλειστούς χώρους• Ορισμός κλειστού χώρου• Κίνδυνοι που εγκυμονούν σε κλειστούς χώρους• Διαδικασία ελέγχου ατμόσφαιρας κλειστών χώρων• Τρόποι εξαερισμού• Μέσα προσωπικής προστασίας

3. Ναυσιπλοΐα σε πυκνή και ελεγχόμενη κυκλοφορία• Σχεδιασμός • Έλεγχος προ αφίξεως • Εκτέλεση ταξιδιού • Ανασκόπηση ταξιδιού

4. Ανίχνευση εύφλεκτων & επιβλαβών αερίων• Κίνδυνοι - ιδιότητες αερίων • Μέτρηση αερίων• Είσοδος σε κλειστούς χώρους • Εργασίες σε δεξαμενόπλοια• Βασικές απαιτήσεις της Ελληνικής νομοθεσίας

5. Παρουσίαση - Ανάλυση Περιστατικών • Αναφορά & περιγραφή ναυτικών ατυχημάτων• Αιτίες πρόκλησης ατυχήματος• Ασφαλής διαχείριση πλοίου και πρόληψη ατυχημάτων• Aνάλυση ατυχημάτων και έκτακτων περιστατικών

25

6. Ασφάλεια Δεξαμενόπλοιου• Στατιστικά δεδομένα ατυχημάτων σε δεξαμενόπλοια και αιτίες ρύπανσης • Απαιτήσεις ασφάλειας στον σχεδιασμό τους (απαιτήσεις SOLAS, MARPOL, Κώδικα IBC και κλάσης)

• Διαδικασίες ασφαλούς λειτουργίας / καταπολέμηση πυρκαγιάς / ατομική προστασία• Σύστημα παροχής αδρανούς αερίου & αερισμός δεξαμενών φορτίου / όργανα• Ασφαλής πρόσβαση στις δεξαμενές φορτίου, αντλιοστάσια φορτίου • Ρυθμός φόρτωσης και υπερπίεση δεξαμενών φορτίου• Προφυλάξεις για την ασφάλεια σε επισκευές κατά την διάρκεια δεξαμενισμού

7. Εκτίμηση και διαχείριση επικινδυνότητας • Γενικά στοιχεία για την επικινδυνότητα (ρίσκο)• Aσφάλεια θαλασσίων μεταφορών• Ατομικό ρίσκο• Κόπωση• Διερεύνηση ναυτικού ατυχήματος

8. Εκτίμηση επικινδυνότητας - Λειτουργικό επίπεδο φόρτωσης/εκφόρτωσης• Eκτίμηση επικινδυνότητας - Εισαγωγή • Εργασίες φορτοεκφόρτωσης • Κίνδυνος - Πιθανότητα - Συνέπεια • Μέτρα περιορισμού επικινδυνότητας κατά το χειρισμό φορτίου

9. Ικανότητες επικοινωνίας και ηγεσίας - Διαπραγματεύσεις• Κατανόηση της επικοινωνίας • Παράμετροι που επηρεάζουν την επικοινωνία • Αποτελεσματική διαπραγμάτευση • Τύποι διαπραγμάτευσης • Διδάγματα • Ηγεσία και ποιοτικά χαρακτηριστικά

10. TMSA - Aντιμετώπιση Έκτακτων Περιστατικών • Εισαγωγή στο TMSA

- Τι είναι;- Γιατί υιοθετήθηκε;- Γιατί πρέπει να το εφαρμόσεις;

• Χαρακτηριστικά και Βασικές Αρχές • Οι 12 συνιστώσες

27

• Εφαρμογή - Πως μετράται;- Διαδικασία και τομείς βελτίωσης - Δυσκολίες και προκλήσεις - Δείκτες Επίδοσης - KPIs

11. Διαδικασίες έκτακτης ρυμούλκησης• Εισαγωγή • Εγκαταστάσεις και υλικά επί του πλοίου για ρυμούλκηση • Διαδικασίες έκτακτης ρυμούλκησης • Προβλέψεις καιρικών συνθηκών • Τρόποι ρυμούλκησης • Στατική δύναμη ρυμούλκησης• Παραδείγματα ρυμουλκήσεων• Επιθεώρηση ρυμουλκού - ρυμουλκούμενου• Πληρώματα• Φωτογραφίες - παραδείγματα ρυμούλκησης

29

MARINE ENVIRONMENTAL AWARENESS

30

Περιεχόμενο και Στόχοι Σεμιναρίου

Ο κεντρικός στόχος του Σεμιναρίου είναι να ενημερώσει τους Αξιωματικούς των πλοίων καιτα στελέχη γραφείου για τη σημασία, την πολυπλοκότητα και την εύθραυστη ισορροπία τουθαλάσσιου οικοσυστήματος και να αναδείξει το ρόλο των μέτρων πρόληψης ρύπανσης γιατην προστασία του περιβάλλοντος. Παρουσιάζει τις κύριες περιβαλλοντικές επιπτώσεις πουπροέρχονται από τη λειτουργία των πλοίων και εξηγεί το σκεπτικό και τις απαιτήσεις τωνσημαντικότερων κανονισμών.

Οι τροποποιήσεις στη Διεθνή Σύμβαση για τα Πρότυπα Εκπαίδευσης, Πιστοποίησης καιΕκτέλεσης Φυλακών των Ναυτικών (STCW), που υιοθετήθηκαν από τον IMO τον Ιούνιο2010, καθιστούν υποχρεωτική την εκπαίδευση σε αυτό το αντικείμενο.

Συγκεκριμένα, η επιμόρφωση αυτή συνδέεται με το σύνολο των καθηκόντων τηςλειτουργίας που ορίζεται στην STCW ως “Έλεγχος της Λειτουργίας του Πλοίου και Μέριμναγια τα Πρόσωπα που Επιβαίνουν σε αυτό” που αφορά τους Αξιωματικούς Καταστρώματοςκαι Μηχανής. Επιπρόσθετα αποτελεί μέρος της βασικής εκπαίδευσης για το πρότυποικανότητας “Αντιμετώπιση Εκτάκτων Αναγκών - Επαγγελματική Ασφάλεια - Security -ΙατρικήΒοήθεια - Τρόποι Επιβίωσης”.

Contents and Objectives of the Seminar

The main objective of the Seminar is to inform officers and office staff about theimportance, complexity and fragile balance of the marine ecosystem and to emphasize therole of pollution prevention measures for the protection of the marine environment. Itpresents the main environmental impacts from the operation of ships and explains therationale and the requirements of the most important regulations.

The amendments to the International Convention on Standards of Training, Certificationand Watchkeeping for Seafarers (STCW), that were adopted by the IMO in June 2010,render training on this subject obligatory.

In particular, this training is connected to all duties related to the procedure defined in STCWas “Controlling the Operation of the Ship and Care for Persons Onboard”, for Deck andEngineer Officers. Additionally, it constitutes part of the basic training for the standard ofcompetence “Emergency-Occupational Safety-Security-Medical Care-Survival Functions”.

31

Hμερήσιο Πρόγραμμα 1η Ημέρα:

09.00 - 10.00 Αριθμός Θέματος: 1Περιγραφή: Εισαγωγή: ναυτιλία και περιβάλλονΕισηγητής: HELMEPA

10.00 - 10.15 Διάλειμμα

10.15 - 11.45 Αριθμός Θέματος: 2Περιγραφή: Το θαλάσσιο περιβάλλονΕισηγητής: HELMEPA

11.45 - 12.00 Διάλειμμα

12.00 - 13.00 Αριθμός Θέματος: 3Περιγραφή: Απορρίψεις στη θάλασσα -

Πετρέλαιο, Χημικά, Λύματα και ΑπορρίμματαΕισηγητής: HELMEPA

13.00 - 13.30 Διάλειμμα

13.30 - 14.30 Αριθμός Θέματος: 4 (συνέχεια)Περιγραφή: Απορρίψεις στη θάλασσα -

Πετρέλαιο, Χημικά, Λύματα και ΑπορρίμματαΕισηγητής: HELMEPA

33

Hμερήσιο Πρόγραμμα 2η Ημέρα:

09.00 - 10.00 Αριθμός Θέματος: 5 Περιγραφή: Eκπομπές αερίων θερμοκηπίουΕισηγητής: HELMEPA

10.00 - 10.15 Διάλειμμα

10.15 - 11.15 Αριθμός Θέματος: 6Περιγραφή: Ατμοσφαιρική ρύπανσηΕισηγητής: HELMEPA

11.15 - 11.30 Διάλειμμα

11.30 - 12.30 Αριθμός Θέματος: 7 Περιγραφή: Εισβολές αλλόχθονων ειδώνΕισηγητής: HELMEPA

12.30 - 13.00 Διάλειμμα

13.00 - 14.00 Αριθμός Θέματος: 8 Περιγραφή: Άλλες περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη λειτουργία των πλοίωνΕισηγητής: HELMEPA

14.00 - 14.30 Περιγραφή: Πρακτική άσκησηΕισηγητής: HELMEPA

35

Βασικές συνιστώσες θεμάτων

1. Εισαγωγή: ναυτιλία και περιβάλλον• Εξέλιξη της σχέσης ανθρώπου και θάλασσας• Η σύγχρονη ναυτιλία και η σημασία της για την παγκόσμια οικονομία• Επιδράσεις της ναυτιλίας στο περιβάλλον • Η έννοια της “βιώσιμης ανάπτυξης” και “βιώσιμης ναυτιλίας” • Ο ρόλος του ανθρώπινου παράγοντα • Περιβαλλοντική εκπαίδευση• Δομή και περιεχόμενο του σεμιναρίου

2. To θαλάσσιο περιβάλλον• Η σημασία των ωκεανών και η προσφορά τους στον πλανήτη και στον άνθρωπο• Τα χαρακτηριστικά του θαλάσσιου περιβάλλοντος• Εισαγωγή στις βασικές αρχές της θαλάσσιας οικολογίας• Παράκτιο και πελαγικό περιβάλλον• Ιδιαίτερα Ευαίσθητες Θαλάσσιες Περιοχές (PSSAs)

3. Απορρίψεις στη θάλασσα - Πετρέλαιο, Χημικά, Λύματα και Απορρίμματα• Συμπεριφορά και επιπτώσεις του πετρελαίου στο θαλάσσιο περιβάλλον• Επιτρεπόμενες απορρίψεις πετρελαίου • Μέτρα πρόληψης ρύπανσης σύμφωνα με το Παράρτημα Ι της MARPOL• Μεταφορά χημικών ουσιών στη θάλασσα • Επιτρεπόμενες απορρίψεις - Μέτρα πρόληψης ρύπανσης κατά το Παράρτημα II

της MARPOL• Σύνθεση-ποσότητα παραγόμενων λυμάτων στο πλοίο• Επιτρεπόμενες απορρίψεις - Μέτρα πρόληψης ρύπανσης κατά το Παράρτημα IV

της MARPOL• Απορρίμματα στη θάλασσα - Ένα παγκόσμιο πρόβλημα • Περιβαλλοντικές και κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις• Διαχείριση απορριμμάτων στο πλοίο

4. Eκπομπές αερίων θερμοκηπίου • Το φαινόμενο του θερμοκηπίου • Αέρια θερμοκηπίου, πηγές προέλευσης και συγκεντρώσεις στην ατμόσφαιρα • Βασικά συμπεράσματα για την αύξηση της θερμοκρασίας • Επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής • Πλοία και εκπομπές αερίων θερμοκηπίου • Διαχείριση ενεργειακής απόδοσης πλοίου

37

39

5. Ατμοσφαιρική ρύπανση • Εκπομπές από μηχανές πλοίων• Οξείδια θείου - Επιπτώσεις • Ποιότητα καυσίμων - Πρόληψη ρύπανσης σύμφωνα με το Παράρτημα VI της MARPOL• Οξείδια αζώτου - Επιπτώσεις και μέτρα πρόληψης ρύπανσης• Μικροσωματίδια• Ενώσεις που καταστρέφουν το όζον

6. Εισβολές αλλόχθονων ειδών • Εισαγωγή • Ορισμός ξενικών ειδών• Μέγεθος του προβλήματος• Πηγές προέλευσης ξενικών θαλάσσιων ειδών• Συνθήκες επιβίωσης• Επιπτώσεις• Παραδείγματα εισαγωγής τους σε κάποιο θαλάσσιο οικοσύστημα• Μέτρα πρόληψης

7. Άλλες περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την λειτουργία των πλοίων • Υφαλοχρώματα πλοίων: περιβαλλοντικές επιπτώσεις και βασικές απαιτήσεις • Μέτρα για την αποφυγή συγκρούσεων πλοίων με κητώδη • Επιπτώσεις της ηχητική ρύπανσης στη θαλάσσια ζωή • Ασφαλής και περιβαλλοντικά ορθή ανακύκλωση πλοίων

8. Πρακτική άσκηση H πρακτική άσκηση δίνει την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να χρησιμοποιήσουν όσαδιδάχθηκαν κατά τη διάρκεια του Training Course στην εργασιακή πραγματικότητατου πλοίου.

Στόχος της πρακτικής εξάσκησης είναι να τους βοηθήσει να κατανοήσουν καλύτερατη σημασία και το σκεπτικό των απαιτήσεων για την πρόληψη ρύπανσης του θαλάσσιουπεριβάλλοντος από τη λειτουργία των πλοίων.

41

Χρονοδιάγραμμα Επιμορφωτικού Προγράμματος 2012

Μήνας Ημερομηνία Τίτλος Σεμιναρίου

Ιανουάριος 17 - 18 Περιβαλλοντική Διαχείριση24 - 25 Ασφάλεια - Επικινδυνότητα - Κρίσεις

Φεβρουάριος 07 - 08 Marine Environmental Awareness14 - 15 Περιβαλλοντική Διαχείριση21 - 22 Ασφάλεια - Επικινδυνότητα - Κρίσεις

Μάρτιος 06 - 07 Marine Environmental Awareness13 - 14 Περιβαλλοντική Διαχείριση20 - 21 Ασφάλεια - Επικινδυνότητα - Κρίσεις

Απρίλιος 03 - 04 Περιβαλλοντική Διαχείριση24 - 25 Ασφάλεια - Επικινδυνότητα - Κρίσεις

Μάιος 08 - 09 Marine Environmental Awareness15 - 16 Περιβαλλοντική Διαχείριση22 - 23 Ασφάλεια - Επικινδυνότητα - Κρίσεις

Ιούνιος 19 - 20 Περιβαλλοντική Διαχείριση

Σεπτέμβριος 18 - 19 Ασφάλεια - Επικινδυνότητα - Κρίσεις25 - 26 Περιβαλλοντική Διαχείριση

Οκτώβριος 09 - 10 Marine Environmental Awareness16 - 17 Ασφάλεια - Επικινδυνότητα - Κρίσεις23 - 24 Περιβαλλοντική Διαχείριση30 - 31 Ασφάλεια - Επικινδυνότητα - Κρίσεις

Νοέμβριος 06 - 07 Marine Environmental Awareness20 - 21 Περιβαλλοντική Διαχείριση27 - 28 Ασφάλεια - Επικινδυνότητα - Κρίσεις

Δεκέμβριος 04 - 05 Περιβαλλοντική Διαχείριση11 - 12 Ασφάλεια - Επικινδυνότητα - Κρίσεις

Τα Σεμινάρια θα πραγματοποιηθούν στο 2ο όροφο των γραφείων της HELMEPA, Περγάμου 5, Ν. Σμύρνη.

43

Eισηγητές των Θεμάτων

Ευχαριστούμε για τη συνεισφορά τους στο Πρόγραμμα τα παρακάτω Μέλη μας,Οργανισμούς και Εταιρείες, και Εισηγητές (σε αλφαβητική σειρά):

AMERICAN BUREAU OF SHIPPING (Μέλος HELMEPA) Π. Καλιπέτης, Principal SurveyorΚ. Ξύδης, Senior Surveyor

ATLANTIC BULK CARRIERS (Μέλος HELMEPA) Κ. Γασπαράτος, DPA/CSOΣ. Σαββίδης, Marine Superintendent/Trainer

BUREAU VERITAS (Mέλος HELMEPA) Κ. Βασιλειάδη, Ναυπηγός Μηχανολόγος Μηχανικός

CHANDRIS (HELLAS) Inc. (Mέλος HELMEPA)Ν. Καμπούρης, ΑρχιπλοίαρχοςΗ. Χαλκιάς, Αρχιπλοίαρχος

COSTAMARE SHIPPING COMPANY S.A. (Mέλος HELMEPA)Ι. Δρακογιαννόπουλος, Αρχιπλοίαρχος, DPA/CSO

DET NORSKE VERITAS (Mέλος HELMEPA) Θ. Τζουρνατζίδου, Χημικός Μηχανικός, ΜBA, MScΔιευθύντρια Γραφείου Πειραιά, DNV Petroleum Services

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ,Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών, Ε.Μ.Π. Ν. Βεντίκος, Λέκτορας Σ. Χατζηνικολάου, Ναυπηγός Μηχανολόγος Μηχανικός

EURONAV SHIP MANAGEMENT (HELLAS) LTD. (Μέλος HELMEPA) Β. Παπαζής, Senior Marine Superintendent/Auditor

FAIRDEAL GROUP MANAGEMENT S.A. (Μέλος HELMEPA)Θ. Παπαθεοδώρου, S & Q Assurance - Director

GERMANISCHER LLOYD (Mέλος HELMEPA) Β. Μοσχούλης, Μηχανολόγος Μηχανικός

HELLENIC LLOYD’s S.A. (Mέλος HELMEPA) Α. Δουρουντάκη, Area Business Performance Monitoring Co-ordinator

RINA Hellas (Mέλος HELMEPA) Π. Αντωνακόπουλος, Ναυπηγός Μηχανολόγος Μηχανικός

TEXNIKH ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Α.Ε. (Mέλος HELMEPA)Δρ. Β. Μαμαλούκας, Ωκεανογράφος/Διευθυντής του Τμήματος Προστασίας

Θαλασσίου ΠεριβάλλοντοςΓ. Πανταζάκος, Χημικός ΜηχανικόςΠ. Γιαννάτος, Χημικός Μηχανικός

TSAKOS COLUMBIA SHIPMANAGEMENT (“TCM”) S.A. (Mέλος HELMEPA) E. Παπαζής, Marine Manager/CSO

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗΑρχηγείο Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής ΑκτοφυλακήςΔιεύθυνση Ελέγχου Πλοίων

Ν. Ζώης, Πλοίαρχος Α’ Τάξης

Κ. Καραντζής, Χημικός Μηχανικός, Χημικός Ναυτιλίας

45

Notes - Σημειώσεις

46