WIĘCEJ INFORMACJI: www.siltac.pl, e-mail: crop@icbpharma.com, tel.: 32 745 47 46, 531 707 704, 887 886 059ICBpharmąĄ) Crop Solutions"

WŁAŚCIWE PODEJŚCIEDO OCHRONY

Kluczową rolę w zakresie ochrony odgrywa nastawienie producenta. Jeśliod samego początku sezonu założy ontaką strategię ochrony swojej uprawy,która będzie prowadzić do wyprodukowania owoców o minimalnej ilościpozostałości, to na pewno, nawet przyniekorzystnym przebiegu warunkówatmosferycznych, cel ten osiągnie. Tymsamym ma szansę wyprodukować towar0większej konkurencyjności na rynku1osiągnąć sukces handlowy. Poza tym,stosując takie podejście, z roku na roknabywa doświadczenia, które z pewnością zaprocentuje w przyszłości. Takiezałożenia przyjęli niektórzy sadownicyna początku sezonu w ubiegłym roku.Mieli oni na uwadze dużą nadprodukcjęw stosunku do popytu na jabłka w Polscei rozeznanie rynku, które wskazywało, żeowoce bez pozostałości mają większeszansę zbytu, często po wyższej cenie.Taka ochrona jabłoni jest wyzwaniemi moim zdaniem sadownikom, którzy jąpodejmują, należy się ogromne uznanie.

WYNIKI BADAŃ

Badania laboratoryjne (fot. 1) pozostałości środków ochrony roślinprzeprowadzone w Zakładzie Badania

Dr Artur MiszczakZakład Badania Bezpieczeństwa Żywności

nie nie jest prosta. Należy bowiem

ych czynników. Wiele zależy od tego,

i o jakiej odmianie mówimy. Jednym

jest przebieg warunków atmosferycz

ch w danym sezonie, a zwłaszcza ilość

opadów, wilgotność powietrza,

temperatura, nasłonecznienie,

\ wiatr i opady (w tym grad).Takich szczegółów, od któ

rych zależy występowanie

*^ szkodników i chorób grzybowych, jest bardzo dużo.

Jednak sposób, w jaki będziemy prowadzić ochro-

^ nę, zależy od podejścia: samych sadowników

i plantatorów.

acCzy można wyprodu oowoce bez pozostałościśrodków ochronyroślin?

u

zQOer

OZ)

Hamilton UO-Technologia Sp. z o.o. | Słomczyn 80 | 05 - 600 Grójec

email: pestycydy@hamilton.com.pl | T: +48 882 816 947

szkolenia

odbiór i pobór

obsługa zleceń on-line

krótkie terminy realizacji nawet do 24h

profesjonalne doradztwo

Laboratorium Hamilton UO-Technologia Sp. z o.o. specjalizuje się

z badaniach owoców i warzyw w zakresie:

H pestycydów • metali ciężkich

Gwarantując:

• szerokie pakiety analiz pestycydów

Nasze usługi - Twoje bezpieczeństwo

technoioaia

HAMILTON

i wszystkich krajach UE) najwyższychdopuszczalnych poziomów pozostałości(NDP) chloropiryfosu oraz substancjiwycofanej z użycia w Polsce - bifentry-ny (wycofany preparat Talstar 100 SC).

Sady gruszowe są często prowadzone w gospodarstwach sadowniczych,w których również znajdują się sadyjabłoniowe. W takich przypadkach doochrony obydwu gatunków używane sąte same preparaty. Jest to błąd, gdyż niewszystkie środki ochrony roślin są zarejestrowane równocześnie na te uprawy, co można wyczytać w etykietach t>

a około 40% owoców zawierało nie więcejniż pozostałości dwóch środków ochronyroślin. Wskaźniki te są naszym zdaniemdwa razy lepsze niż w ubiegłych latach.Niestety, w około 5% prób jabłek nadalstwierdzano nieprawidłowości polegające na wykryciu pozostałości środkówwycofanych z użycia w uprawie jabłoni,takich jak fenazachina (Magus 200 SC),diflubenzuron (Dimilin 480 SC) czy pi-rydaben (Sanmite 10 SC). W czterechprzypadkach zanotowano przekroczenia (zgodnie z rozporządzeniem (we)nr 396/2005 obowiązującym w Polsce

4 Fot. 1. Ekstrakty roślinne do badań pozostałości

" ^ dm

ii

InMort-INSTYTUT OGRODNICTWA I i

Bezpieczeństwa Żywności Instytutu

Ogrodnictwa potwierdziły brak pozostałości w jabłkach dostarczonychprzez tych producentów. Lepszą jakośćjabłek w porównaniu do ubiegłych latpotwierdziły pod tym względem również urzędowe badania monitoringoweprzeprowadzone w zeszłym roku. Badania wykonywane są w ramach zadania2.5 programu wieloletniego InstytutuOgrodnictwa na lata 2015-2020 i finansowane przez Ministerstwo Rolnictwai Rozwoju Wsi.

W 2018 roku przebadano jabłkaz 282 sadów z terenu całego kraju(fot. 2). W owocach wykryto pozostałościblisko 40 różnych substancji aktywnych.Najczęściej, bo w ponad połowie dostarczonych prób, stwierdzano obecnośćkaptanu i acetamipridu, w blisko 40%- pozostałości po zastosowaniu fungicy-dów ditiokarbaminianowych, a w ponad10% owoców - pozostałości boskalidu,piraklostrobiny i metoksyfenozydu. Ogólnie stwierdzono, że jabłka zawierały znacząco mniej pozostałości niż w ubiegłychlatach. Co siódme gospodarstwo sadownicze (ponad 15% prób) było w staniewyprodukować jabłka bez pozostałości,

J 8/201930

(uprawa, termin, dawka) prowadzido wykrywania pozostałości na poziomie 10-20% NDP (najwyższegodopuszczalnego poziomu) dla danejsubstancji. Nawet kilkukrotne w ciągusezonu zastosowanie kaptanu w ochronie jabłoni skutkuje nie wyższym niż50-procentowym w stosunku do NDPpoziomem jego pozostałości w zbieranych jabłkach. Zastosowanie środkóww terminach zbyt bliskich zbiorom owoców, stosowanie zawyżonych dawek lubkilkukrotne stosowanie preparatówz daną substancją aktywną, mimo żew etykiecie jest napisane, że należy jąstosować co najwyżej raz w sezonie,może doprowadzić (i najczęściej prowadzi) do przekroczeń NDP.

OCHRONA ROŚLINA ŚRODOWISKOUżytkownicy środków ochrony roślinpowinni zdawać sobie również sprawę, że stosując zabiegi na rośliny,jednocześnie wprowadzają szkodliwesubstancje do środowiska. Większośćcieczy roboczej przenika niestety dogleby, a stamtąd, zwykle po opadachdeszczu, do wód powierzchniowych- rowów melioracyjnych, zbiornikówwodnych i rzek. W naszym laboratorium prowadzimy pomiary poziomupestycydów w wodach powierzchniowych z obszarów intensywnej produkcjiowoców i warzyw. Widoczne w tychrzekach są pozostałości po aktualniestosowanych w danym rejonie środkach ochrony roślin. Prawdopodobniemają one negatywny wpływ na rozwójpożytecznych organizmów wodnych,a także ryb.

W świetle powyższych faktów apelujemy o zrównoważone stosowaniechemicznych środków ochrony roślin,polecając strategię ochrony opartąw jak największym stopniu o środki nie-chemiczne i elementy ochrony wypracowywane w rolnictwie ekologicznym.Na pewno jest to wyzwanie, jednak nagrodą może być świadomość, że nasząuprawę poprowadziliśmy w zgodzie ześrodowiskiem naturalnym, a owocemożemy z czystym sumieniem zaoferować do jedzenia naszym dzieciom.Dodatkowym bonusem jest możliwość uzyskania szerszych możliwościzbytu za wyższą cenę. Życzymy tego

wszystkim świadomym sadownikomi plantatorom.D

fot. 1, 2 A. Miszczak

Najczęściej są to przypadki wykryć pozostałości po środkach ochrony roślin stosowanych w rolnictwie, które są tańsze,lecz zawierają inne substancje aktywne.Odnotowujemy też przypadki obecnościsubstancji, które nie mają zezwoleniado stosowania nie tylko w Polsce, lecztakże na terenie wszystkich krajów UniiEuropejskiej. Pochodzą one najprawdopodobniej ze środków zakupionychnielegalnie. Wszyscy zwolennicy takichzakupów powinni zdawać sobie sprawę, że produkowane przez nich owocez powodu obecnych w nich pozostałości rujnują wizerunek polskich eksporterów oraz firm przetwórczych, którerozprowadzają żywność poza granicaminaszego kraju. Brak zaufania do polskichproduktów uderzy rykoszetem w sadowników i plantatorów- poprzez oczywistetrudności ze zbytem. Sytuacja ta możetakże wpłynąć na podwyższenie kosztów produkcji, spowodowane chociażby potrzebą częstszego wykonywaniadrogich analiz w laboratoriach. Czasamitakie przypadki wykryć przekroczeń pestycydów są szeroko opisywane w prasiei mogą być pretekstem do wprowadzania barier handlowych przez niektórekraje. Nasi plantatorzy i sadownicy,którzy prawidłowo stosują środki i chcąrobić dobre interesy, sami powinni walczyć z takim procederem, wspomagającMinisterstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi,które bez społecznego poparcia nie darady rozwiązać tego problemu. Częstosię zdarza, że w nielegalnych środkachsą zupełnie inne substancje, niż sięspodziewamy. Odnotowano już kilkaprzypadków spalenia plantacji herbicydami, które miały być fungicydem lubinsektycydem.

Nasze niemal 20-letnie doświadczenie z badaniami pozostałości środkówochrony roślin wskazuje, że stosowanie ich zgodnie z zapisami w etykiecie

i Fot. 2. Opracowywanie wyników badań

<] dołączonych do tych preparatów.

Analizując próby gruszek pochodzących z blisko 50 sadów, stwierdzonow co czwartym z nich nieprawidłowe zastosowanie środków. Uwagata dotyczy głównie insektycydówi zawartych w nich substancji, takichjak: chloropiryfos metylowy (PyrinexM22 EC lub Reldan 225 EC), cypermetry-

na (Cyperfor 100 EC lub Sherpa 100 EC),pirymikarb (Minos 50 WG lub Pirimor500 WG), indoksakarb (Rumo 30 WG,Sakarb 30 WG lub Steward 30 WG),metoksyfenozyd (Runner 240 SC) orazspirodiklofen (Envidor 240 SC, SaniumPrzędziorki lub Vegę 240 SC).

Problem stosowania tych środków,mimo braku zezwolenia MRiRW, któresą najwyraźniej potrzebne w uprawiegruszy, przy jednoczesnej ich rejestracjiw uprawie jabłoni, jest poważny, gdyżpowtarza się co roku. Stosowanie nie-zarejestrowanych środków jest nielegalne i może doprowadzić do wycofaniaproduktu z rynku i w efekcie do dużychstrat wizerunkowych oraz ekonomicznych. Być może grupy producenckie powinny zainteresować tym przypadkiemDepartament Hodowli i Ochrony Roślinw MRiRW, który jest odpowiedzialny zarejestrację środków w Polsce i doprowadzić do unormowania tej sytuacji.

(NIE)ZGODNIEZ PRZEPISAMIJeszcze raz należy przypomnieć o konieczności stosowania środków ochronyroślin zgodnie z zapisami umieszczonymiwetykietach. Podobniejakto ma miejscew przypadku gruszy, często stwierdzanesą pozostałości pochodzące z zastosowań niedopuszczonych do stosowaniaśrodków w pozostałych kontrolowanych uprawach roślin sadowniczych,zarówno pestkowych, jak i jagodowych.

J

Z

N

U^l/^

O

OO

u

zooca^DO