ROBERT LOUIS STEVENSONDr. Jekyll ve Bay Hyde’ın Tuhaf Hikâyesi

İletişim Yayınları, Dünya Klasikleri, 2006-2011 (2 baskı)© 2006 İletişim Yayıncılık A. Ş.

Strange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde© Önsöz: Roger Luckhurst, “Introduction”, Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde and Other Tales, Oxford University Press, New York, 2006.© Sonsöz: Robert Mighall, “Diagnosing Jekyll: The Scientific Context to Dr Jekyll’s Experiment and Mr Hyde’s Embodiment”, The Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde and Other Tales of Terror, Penguin Books, London, 2002.

İletişim Yayınları 1172 • İletişim Klasikleri 29ISBN-13: 978-975-05-1638-2© 2014 İletişim Yayıncılık A. Ş.1. BASKI 2014, İstanbul

DİZİ YAYIN YÖNETMENİ Murat BelgeYAYINA HAZIRLAYANLAR Emrah Serdan, Güneş AkkorKAPAK Suat AysuKAPAK RESMİ Antonio Mancini, “Otoportre”, 1906UYGULAMA Hüsnü AbbasDÜZELTİ Ayla KaradağBASKI ve CİLT Sena Ofset · SERTİFİKA NO. 12064

Litros Yolu 2. Matbaacılar Sitesi B Blok 6. Kat No. 4NB 7-9-11Topkapı 34010 İstanbul Tel: 212.613 38 46

İletişim Yayınları · SERTİFİKA NO. 10721

Binbirdirek Meydanı Sokak, İletişim Han 3, Fatih 34122 İstanbulTel: 212.516 22 60-61-62 • Faks: 212.516 12 58e-mail: iletisim@iletisim.com.tr • web: www.iletisim.com.tr

ROBERT LOUIS STEVENSON

Dr. Jekyll veBay Hyde’ın

Tuhaf HikâyesiStrange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde

İNGİLİZCE’DEN ÇEVİREN Kaya Genç

ROGER LUCKHURST’ÜN ÖNSÖZÜ,YAZARIN ROMANIN ESİN KAYNAĞINA DAİR YAZISI VE

ROBERT MIGHALL’UN SONSÖZÜYLE

ROBERT LOUIS STEVENSON 13 Kasım 1850’de İskoçya’nın başkenti Edinburgh’da dünyaya geldi. Varlıklı bir mühendis olan babasının mesleğini edinmek için girdiği Edinburgh Üniversitesi’nde 1871’den itibaren hukuk okumaya başladı. Ailesinin de mensup olduğu üst orta sınıf mezhebini terk etti ve bu yüzden ailesiyle arası açıldı. Yirmili yaşlarında solunum yollarında başlayan ve erken denecek bir yaşta ölümüne sebep olacak hastalık yüzünden çıktığı Fransa yolculuğunda edebiyata merak saldı. Stevenson’ın ilk denemelerinden ve dergi yazılarından sonraki ilk eserleri derlemiş olduğu seyahat notlarıydı: An Inland Voyage (İç Gezi, 1878), Edinburgh: Picturesque Notes (Edinburgh Üzerine Pitoresk Notlar, 1878) ve Travels with a Donkey in the Cé-vennes (Cevenas Dağlarında Eşekle Seyahat, 1879). Birleşik Devletler’e 1879 tarihli seyahatinde tüm kıtayı boydan boya dolaştı, ertesi yıl hastalığı ağırlaştı ve akciğe-rinde kanama oldu. Tüberküloz tedavisi gördü. Altı yıl önce Fransız Riviera’sında tanıştığı Fanny Osbourne ile evlendi. Balayından sonra Define Adası’nı yayımladı ve edebiyat çevrelerinde adını duyurdu. Sağlık sorunları nedeniyle babasının Bour-nemouth’taki evine taşındı ve burada Henry James ile arkadaş oldu. 1885 yılının Eylül-Aralık aylarında Dr. Jekyll ve Bay Hyde’ın Tuhaf Hikâyesi’ni yazmaya başladı. 1886 yılında yayımlandığında bu kitap ona uluslararası ün kazandıracaktı. Aynı yıl Kaçırılan Çocuk’u yazmaya başlayan Stevenson, babası öldükten sonra Amerika’ya temelli olarak yerleşti. 1888 yılında Dr. Jekyll ve Bay Hyde’ın Tuhaf Hikâyesi’nin tiyatro uyarlaması ile aynı zamanda meydana gelen Karındeşen Jack cinayetleri, toplumsal bellekte bu iki canavarın birbiriyle özdeşleşmesini sağlamış ve oyun kal-dırılsa da, eserin ölümsüzleşmesine katkıda bulunmuştu. Güney Denizleri üzerine yazması için sipariş alan Stevenson, ömrünün geri kalanını geçireceği coğrafyaya yolculuk etti ve Tahiti’de, Hawaii’de altı ay geçirdi. Burada The Master at Ballantrae (Ballantrae’nin Sahibi, 1889) kitabını yazdı. Ciddi bir iç kanama geçirdikten sonra Samoa’ya temelli yerleşti. Karısı Fanny de ruh sağlığını kaybediyordu. Sağlık sorun-ları devam etmesine rağmen öykülerini An Island’s Entertainment (Bir Ada Eğlencesi, 1893) adıyla derledi ve yayımladı. Son yıllarında hayli üretkendi. Samoa yerlilerinin tusitala, yani “hikâyeci” adını verdikleri Stevenson 1894 yılının 3 Aralık günü beyin kanamasından öldü. Gömüldüğü yer olan Samoa’da yazdığı eserler, Joseph Conrad ve William Somerset Maugham gibi yazarların öykücülüğünün yolunu açmıştır.

İÇİNDEKİLER

ROMANA DAİR GÖRSELLER .............................................................................................7

KRONOLOJİ .....................................................................................................................................13

ÖNSÖZ

DR. JEKYLL VE BAY HYDE’IN TUHAF HİKÂYESİ / ROGER LUCKHURST ...................................................................................................................25

LONDRA HARİTASI ..................................................................................................................58

Dr. Jekyll ve Bay Hyde’ın Tuhaf Hikâyesi

Kapının Hikâyesi ............................................................................................................. 65

Bay Hyde’ın İzinde ........................................................................................................ 75

Dr. Jekyll Oldukça Rahattı .............................................................................. 87

Carew Cinayeti Vakası .......................................................................................... 91

Mektup Hadisesi ............................................................................................................... 97

Dr. Lanyon’un Başına Gelen Dikkat Çekici Olay ....................................................................................................103

Penceredeki Hadise ...................................................................................................109

Son Gece ......................................................................................................................................113

Dr. Lanyon’un Yazdıkları ..............................................................................129

Henry Jekyll’ın Olayla İlgili Tam Açıklaması ..............139

EK

Rüyalar Üzerine Bir Bölüm /

ROBERT LOUIS STEVENSON ...............................................................................................161

SONSÖZ

JEKYLL’I TEŞHİS ETMEK / ROBERT MIGHALL ..............................................169

Dr. Jekyll ve Bay Hyde’ın Tuhaf Hikâyesi’nin 1886

tarihli ilk baskısının kapağı ve 1885 tarihli el yazması.

Charles Raymond Macaulay’in Dr. Jekyll ve Bay Hyde için yaptığı çizimler:

Bay Hyde.

Dr. Lanyon.

Dr. Jekyll’ın hizmetçisi Poole ve Bay Hyde’ın kâhyası.

Bay Hyde ve Dr. Jekyll’ın hizmetçisi Poole.

Avukat Utterson ve hizmetçi Poole.

Bay Hyde.

Dr. Jekyll.

65

Kapının Hikâyesi

Avukat Bay Utterson üzerine asla bir gülümseme uğrama-yan, sert yüzlü bir adamdı; az konuşurdu ve konuştuğunda soğuk, utangaç bir tavır takınırdı; bir parça duygusuzdu; za-yıf, uzun boylu, sıkıcı, kasvetli ve yine de bir biçimde sevim-li bir insandı. Arkadaş toplantılarında, şarabı da beğenmişse, gözlerinden insani bir parıltı yayılırdı; konuşmasına hiç tesir etmeyen bir şeydi bu, asıl akşam yemeğinden sonra yüzün-de beliren sessiz işaretlerle ve daha çok da hayatta yaptık-larıyla belirginlik kazanırdı. Katı kurallarla düzenlediği ba-sit bir hayatı vardı; yalnızken, içkiye karşı duyduğu açlığını yok etsin diye bir bardak cin içerdi ve aslında seyretmekten zevk alsa da yirmi yıldır bir defa bile bir tiyatronun kapısın-dan içeri adımını atmamıştı. Ama çevresindeki kişilere kar-şı insanların kabullendiği bir hoşgörü beslerdi Bay Utterson; bazen neredeyse kıskançlıkla insanları yanlış işlere yönel-ten saikleri anlamaya çalışır ve azarlamaktan çok onlara yar-dım etmek isterdi. “Ben Kabil’in görüşlerine yakınım daha çok,” derdi eski moda bir havayla: “Kardeşim şeytana uya-

66

caksa ona karışmam.”1 Böylece Bay Utterson başları belaya girmiş insanların tanıdıkları son saygıdeğer kişilik ve hayat-larına tesir eden son iyi etki olma şansına da erişirdi. Ve bu tip insanlar onu ziyarete geldiklerinde Bay Utterson davra-nışlarında en ufak bir değişiklik bile yapmazdı.

Böylesi başarıları Bay Utterson’ın rahatlıkla elde ettiği şüphe götürmezdi; çünkü Bay Utterson hiç renk vermeyen insanlardandı ve kurduğu arkadaşlıkların çevresinde bile çekingen bir kibarlık havası olurdu hep. Alçakgönüllü biri-ni, arkadaş çevresini hayatın karşısına çıkardığı fırsatlar ve-silesiyle oluşturmasıyla tanırız; Utterson da böyle yapmıştı. Arkadaşları ya kendi kanından olanlardı ya da en uzun sü-redir tanıdıkları; insanlara olan bağlılıkları, tıpkı sarmaşık-lar gibi, zamanın ürünleriydi, yoksa arkadaşlarının kendile-rinin değil. Kuşkusuz onu uzak akrabası, şehrin ünlü şahsi-yeti Bay Richard Enfield’la bir araya getiren arkadaşlık bağı da böylesi bir bağdı. Birçok insan için bu ikisinin birbirle-rinde ne buldukları ya da konuşurken nasıl birbirlerinin il-gisini çeken konular belirleyebildikleri tam bir muammay-dı. Pazar günleri yaptıkları yürüyüşlerde onları görenlerin bildirdiğine göre Enfield da Utterson da birbirleriyle hiç ko-nuşmaz, oldukça sıkıcı bir havayla ilerler ve karşılarına bir tanıdıkları çıktığında belirgin bir rahatlamayla arkadaşları-na selâm verirlerdi hemen. Tüm bu anlatılanlara karşın iki-li bu yürüyüşlerine çok büyük önem de verir, o saatleri haf-tanın en önemli anları olarak görür, rahatsız edilmeden yü-rüyebilmek için yalnızca başka zevklere değil, meslekî çağ-rılara bile direnirlerdi.

Bu gezintilerin birinde ikilinin yolları Londra’nın kalaba-lık bir semtindeki bir ara sokağa düştü. Sessiz sedasız denen

1 Eski Ahit’te Kabil’in kendi öz kardeşi Habil’i nasıl öldürdüğü anlatılır. Tanrı Habil’in nerede olduğunu sorduğunda Kabil şöyle cevap verir: “Ağabeyimin koruyucusu ben miyim?” – ç.n.

67

küçük sokaklardan biriydi bu, ama hafta içlerinde epey ti-caret de dönerdi burada. Sokağın sakinlerinin hepsinin hali vakti yerindeymiş gibi görünüyordu ve yine de bu insanlar rekabetçi bir hava içinde daha da çok para kazanmak istiyor gibiydiler; elde ettikleri kârı cilveli bir edayla sergiliyorlar-dı; dükkânlarının vitrinleri, gülümseyen kadın tezgâhtarla-rınkini andıran bir davetkârlıkla yol boyunca dizilmişti. Şık malların bir parça gözlerden uzaklaştığı nispeten boş pazar günlerinde bile sokakla içinde bulunduğu kasvetli mahal-le arasında tıpkı ormanla içinde yanan ateşin arasındaki gibi bir karşıtlık olurdu; yeni boyanmış kepenkleri, güzelce par-latılmış pirinç kaplamaları, genel temizliği ve yaydığı mutlu-luk havasıyla içinde gezen yolcunun bakışını hemen yakala-yıp şenlendirirdi bu sokak.

Bir köşesinde yer alan iki kapıdan hemen sonra, sol taraf-ta doğuya uzanan bu hat bir avlu girişiyle bölünüyordu; ve tam o noktada uğursuz bir yapı üçgen çatısını sokağa doğ-ru uzatmıştı. İki katlıydı; penceresi yok gibiydi, tek görünen alt kattaki kapı ve üst katta alnını gösteren rengi solmuş du-vardı; yapının her tarafı uzun sürmüş, pintice bir ihmalkârlı-ğın izleriyle doluydu. Ne zili ne de tokmağı olan kapı kabar-mıştı ve sokağa sanki bir çeşit mağrurlukla bakıyordu. Ara-da serseriler gelip ellerindeki kibritleri kapı tahtalarının üze-rine çakmışlardı; çocuklar evin basamaklarını mesken edin-miş, bir öğrenci bıçağının ucunu kapının pervazlarında gez-dirmişti; ve bir kuşaktır kimse çıkıp da ne bu ziyaretçileri kovalamış ne de eve verdikleri hasarı onarmaya kalkışmıştı.

Bay Enfield’la Bay Utterson ara sokağın diğer tarafındaydı-lar; girişe geldiklerinde Bay Enfield yürüyüş değneğini kal-dırıp karşıyı işaret etti.

“Şu kapı dikkatini çekti mi hiç?” diye sordu Bay Enfield ve arkadaşının olumlu cevabını duyduğunda, “Bu kapı be-nim aklımda çok tuhaf bir hikâyeyle bağlantılı,” diye ekledi.

68

“Sahiden mi?” dedi Bay Utterson sesinde hafif bir değişim-le: “Neymiş o hikâye?”

“Şöyle ki,” diye cevap verdi Bay Enfield: “Karanlık bir kış sabahında dünyanın uzak bir köşesinden eve dönüyordum, saat üç civarında yolum sokak lambaları dışında hiçbir şe-yin görülmediği bir yere düştü. Sokak sokak yürüdüm ve herkes uyuyordu – bütün sokaklar dinî bir alayın geçişi için ışıklandırılmış gibiydi ve hepsi birer kilise kadar da boştu. En sonunda, insanın içinden geçtiği sokağın seslerini din-lemeye başlayıp da keşke bir polis görsem diye düşündüğü bir ruh haline girdim. Hemen o anda iki değişik kişi gör-düm önümde: küçük bir adam ağır ağır doğu istikametin-de ilerliyor, sekiz on yaşlarında bir kız çocuğu canı burnun-da karşı sokaktan aşağı koşuyordu. Sonra azizim, doğal ola-rak bu ikisi köşede birbirlerine çarptılar; ve hikâyenin kor-kunç kısmı da o zaman başladı zaten. Adam sakin bir eday-la vücuduna basarak yerde yatan çocuğun üzerinden geç-ti ve zavallıyı çığlık çığlığa o halde bıraktı. Kulağa önem-siz geliyor belki, ama görmesi çok fenaydı bu sahneyi. İn-san gibi değil de sanki lanetli bir put gibiydi bu adam. He-men seslendim, koştum, adamı yakaladım ve çığlık çığlığa yatan çocuğun çevresinde şimdiden oluşmuş insan kalaba-lığına doğru sürükledim onu. Adam çok sakindi ve hiç iti-raz etmedi, bana şöyle bir baktı sadece ve bakışı o kadar çir-kindi ki, üzerimden ter boşandı hemen. Olay yerine gelen-ler kızın kendi ailesindendi, kısa süre sonra da kızın olay-dan önce dükkânına gitmeye çalıştığı doktor belirdi arala-rında. Sawbones’a2 göre çocuğun durumu o kadar kötü de-ğildi; insan burada olayın bu şekilde kapandığını düşünür, ama tuhaf bir durum vardı şimdi. Onu ilk gördüğümde bu adama karşı içimde bir öfke belirmişti. Çocuğun ailesi de

2 Burada özel isim olarak kullanılan Sawbones İngiliz argosunda cerrah anlamı-na gelir. “Saw”: testere ile kesmek, “bones”: kemikler – ç.n.

69

doğal olarak benzer duygular içindeydi. Ama beni şaşırtan doktorun durumuydu. Sıradan, renksiz bir eczacıydı bu, ne yaşında bir ilginçlik vardı ne de görünüşünde; güçlü bir Edinburgh aksanıyla konuşuyordu ve epey ruhsuz biriydi. Evet azizim, hepimiz gibi biriydi o da; suçluya her baktığın-da Sawbones’un yüzündeki rengin uçup gittiğini ve kendini kötü hissettiğini görüyordum; onu öldürmek istiyordu. Ak-lından ne geçtiğini, tıpkı onun benim aklımdan ne geçtiği-ni bildiği gibi biliyordum; adamı öldürmek söz konusu ola-mayacağına göre, başka bir seçenek düşünüyorduk şimdi. Adama bu olaydan bir rezalet çıkarabileceğimizi ve çıkara-cağımızı, ayrıca Londra’nın bir ucundan diğerine adının ar-tık bu olayla anılacağını söyledik. Tabii eğer varsa, sahip ol-duğu bütün arkadaşlarını ve saygınlığını yitireceğini de an-lattık. Bunlar olup biter, biz hararetle bunları söyleyip du-rurken aynı zamanda elimizden geldiğince harpyalar3 kadar vahşi olan kadınlardan uzak tutmaya da çalışıyorduk onu. Daha önce bu kadar nefret dolu yüzlerden oluşan bir in-san grubu görmemiştim hiç; adam ortadaydı, yüzünde ka-ra, nefret dolu bir soğukluk vardı – korkuyordu da, bunu görebiliyordum, ama azizim, gerçekten de Şeytan gibi du-rumu iyi idare etmeyi biliyordu bu adam. ‘Eğer bu kazadan kâr elde etmeyi istiyorsanız,’ dedi, ‘elimden gelen bir şey ol-maz tabii ki. Bir beyefendinin rezalet çıkmasını engellemek-ten başka bir dileği olamaz.’ Sonra ekledi: ‘Kaç para istedi-ğinizi söyleyin.’ Çocuğun ailesine yüz paund ödemesi için kandırdık onu; bu durumdan para ödemeden sıyrılmayı is-tiyordu açıkça; ama halimizde tavrımızda kötücül bir yan vardı ve en sonunda adam razı oldu. Şimdi yapmamız ge-reken şey parayı almaktı; ona zarar vermeyi isteyen adam,

3 Harpyalar kafaları ve gövdeleri kadın, ama kuyrukları, kanatları ve pençeleri kuş özellikleri gösteren mitolojik yaratıklardır. Harpyaların çocuklarına kötü muamele eden Phineus’u cezalandırmak için gönderildiği söylenir – ç.n.

70

peki bizi nereye götürdü dersin azizim? O kapının olduğu yere! Bir anahtar çıkardı, içeri girdi ve on paundluk altınla Coutts’daki4 bir hesaptan çekilmek üzere yazılmış, hikâye-min önemli noktalarından birini oluştursa da ismini söyle-yemeyeceğim ama çok iyi tanınan ve gazetelerde adı da ge-çen bir kişinin imzaladığı bir çekle döndü. Eğer gerçekten de sahte değilse, bu çekin üzerindeki imza düzgün görünü-yordu, ödenecek miktar kısmı sert harflerle doldurulmuş-tu. Adama tüm bu olup bitenlerin gerçek olduğundan şüp-he ettiğimi söyledim ve birinin normalde sabahın dördün-de bir bodruma girip de başka birinin adıyla imzalanmış ne-redeyse yüz paundluk bir çekle dışarı çıkmasının imkânsız olduğunu belirttim. Ama adam rahattı ve anlattıklarıma du-dak büken bir ifade vardı yüzünde. ‘Hiç endişelenmeyin,’ dedi, ‘bankalar açılana kadar sizinle kalacağım ve çeki de kendim bozduracağım.’ Böylece hepimiz, doktor, çocuğun babası, dostumuz ve bendeniz yollara düştük ve gecenin ge-ri kalan bölümünü benim evimde geçirdik; ertesi gün, kah-valtı ettikten sonra hep birlikte bankaya gittik. Çeki görev-liye ben kendim verdim ve sahte olduğundan şüphelenmek için pek çok sebebim olduğunu söyledim ona. Ama şüphe-lenmeme gerek yokmuş hiç. Çek gerçekti.”

“Cık cık cık,” dedi Bay Utterson.“Görüyorum ki sen de aynen benim gibi hissediyorsun,”

dedi Bay Enfield. “Evet, tatsız bir hikâye bu anlattığım. Çün-kü bu adam kimsenin işinin düşmesini istemeyeceği türden biriydi, gerçekten de lanet olasıca bir herifti. Çekin üzerinde ismi yazan kişi ise tam bir kibarlık timsaliydi, ünlüydü de; her şeyi daha da acı verici kılan şey, bu adamın iyi olduğunu söyledikleri kişilerden biri olması. Sanırım ortada bir şantaj vakası var – dürüst bir adam gençliğinde yaptıklarının fatu-rasını ödüyor. Bu kapının olduğu yere ben Şantaj Evi diyo-

4 17. yüzyılın sonunda kurulmuş eski ve prestijli bir banka – ç.n.

71

rum sonuç olarak. Ama bu da, biliyorsun ki, olup biteni tam açıklamaya yetmiyor,” diye ekledi Bay Enfield ve bu sözlerle kendi düşüncelerine gömülüp sustu.

Enfield bu düşünceli halinden Bay Utterson’ın ani soru-suyla uyandı: “Çeki getiren kişinin orada yaşayıp yaşamadı-ğını bilmiyorsun demek?”

“Tam onun yaşayacağı bir yer, değil mi ama?” diye cevap verdi Bay Enfield. “Ancak adresine dikkat ettim; adamın evi adını şimdi unuttuğum bir meydandaymış...”

“Peki bu kapının bulunduğu yer hakkında hiç soru sor-madın mı?” dedi Bay Utterson.

“Hayır azizim: bu konularda biraz hassasımdır,” dedi En-field bunun üzerine. “Soru sormakla ilgili aklımı kurcalayan şeyler var; soracağım sorularla mahşer gününde hepimize sorulacak sorular arasında çok ortaklık olduğunu hissede-rim ben. Bir soru sorarsınız da sanki bir taş yuvarlamış gibi olursunuz ya; bir tepenin üstünde sessizce oturuyorsunuz-dur ve taş yuvarlanmaya başlar, diğer taşlara çarpar, şimdi diğer taşlar da yuvarlanıyordur ve en sonunda taşlardan biri gelir de evinin arka bahçesinde bekleyen mülayim bir adam-cağızın kafasına çarpar, adamın ailesi de öksüz kalır sonra. Hayır azizim, bunu ilke haline getirdim ben: birinin ne ka-dar çok maddî sıkıntısı varmış gibi görünüyorsa ben de o ka-dar az soru sorarım ona.”

“Çok iyi bir ilke edinmişsin,” dedi Utterson.“Ama bu bahsettiğim yeri kendim inceledim de,” diye de-

vam etti Bay Enfield. “Eve pek benzemeyen bir yer burası. Başka kapısı yok ve bu bahsettiğim kapıdan da kırk yılda bir, anlattığım maceranın kahramanından başka kimse girip çık-mıyor. İlk katta avluya bakan üç pencere var; alt katta ise hiç pencere yok. Pencereler her zaman kapalı ama temizler de. Ayrıca genellikle dumanı tüten bir baca var; demek ki ora-da birileri yaşıyor olmalı. Ama o kadar da emin değilim bun-

72

dan, çünkü binalar avlunun bahçesinde birbirleriyle o kadar iç içe giriyorlar ki biri nerede bitip diğeri nereden başlıyor, anlaması kolay değil.”

İkili bir süre daha sessizce yürümeye devam etti ve son-ra “Enfield,” dedi Bay Utterson, “iyi bir ilke bu seninkisi.”

“Evet, ben de öyle düşünüyorum,” diye cevap verdi En-field.

“Ama yine de sana sormak istediğim bir şey var,” diye de-vam etti Utterson. “Sana çocuğa çarpan adamın ismini sor-mak istiyorum.”

“Eh,” dedi Bay Enfield, “herhalde kimseye bir zararı ol-maz bunu söylememin. Adamın adı Hyde’dı.”

“Mmm,” dedi Bay Utterson. “Nasıl bir adam peki bu?”“Tarif etmesi kolay değil. Dış görünüşünde bir tuhaflık

var. Bir tatsızlık, bir iğrençlik. Daha önce bu kadar sevimsiz biriyle tanışmamıştım hiç, ama yine de neden böyle hissetti-ğimi bilmiyorum doğrusu. Tam olarak neresinde olduğunu kestiremesem de, vücudunda güçlü bir yamukluk hissi ve-ren bir şey vardı, gerçi kesin olarak derdi ne, onu da tam bi-lemiyorum ya... Çok acayip bir görünümü var bu adamın, ama yine de bu acayipliğin ismini tam koyamıyorum işte. Hayır azizim; elimden gelmiyor, tarif edemiyorum. Hatırla-yamadığımdan değil, görüntüsünün hemen şimdi aklımda canlandığından emin olabilirsin.”

Bay Utterson bir süre sessizce, bu dinledikleri üzerine dü-şünerek yürüdü ve en sonunda “İçeri anahtarla girdiğinden emin misin peki?” diye sordu.

“Azizim...” diye başladı Enfield şaşkınlıkla.“Evet evet, biliyorum,” dedi Utterson; “Tuhaf göründü-

ğünü biliyorum. Ama gerçek şu ki, eğer sana adamın girdi-ği evin sahibinin kim olduğunu sormuyorsam bu onun kim olduğunu aslında bildiğimden. Görüyorsun ya Richard, an-lattıkların çok dokundu bana. Eğer münasebetsiz kaçar di-

73

ye tam doğru olmayan şeyler söylediysen bunları şimdi dü-zeltmen iyi olur.”

“Bence bu konuda beni daha önce uyarmalıydın,” diye ce-vap verdi Enfield bir parça kederli bir havayla. “Ama hikâ-yemi sana hiçbir şeyi atlamadan anlattım. Adamın anahtarı vardı ve dahası, hâlâ da var. Daha birkaç gün önce onu anah-tarı kilide sokarken gördüm.”

Bay Utterson derin derin iç geçirdi ama tek bir kelime bile etmedi ve genç adam sözlerine devam etti: “Bu olay hiç ko-nuşmamam için ders oldu bana. Boşboğazlığımdan utanıyo-rum. Bu konudan bir daha hiç bahsetmemek üzere anlaşa-lım bence şimdi.”

“Tabii Richard,” dedi Bay Utterson. “Bütün kalbimle bu konudan bir daha hiç bahsetmeyeceğime söz veriyorum.”