Örgün eğitimde kurumlarında sınıf veya laboratuarlarda yani öğretme-öğrenme sürecinin olduğu her ortamda kullanılan gerek elektronik gerekse basit malzeme ve kaynakların tümüne öğretim materyali denir.

İki-boyutlu görsel materyaller

Üç-boyutlu görsel materyaller

Yazılı Materyaller

Görsel işitsel Materyaller

İki boyutlu görsel araçlar yazılı analize oranla, ◦ durumun nasıl gelişeceğini, ◦ bilinmeyenleri bulmayı ya da ◦ yeni bilinmeyenleri yaratmayı

çok daha açık olarak gösterebilecek bir sistemdir.

En klasik düşünceyle, grafikler, tablolar, şemalar ve haritalar yoluyla farklı olaylar durumlar ve kavramlar arasındaki

“neden-sonuç” ilişkilerini belirten mantık ağlarıdır.

Değişik bağlantıların kurulmasına yardım eder.

Daha kalıcı öğrenme sağlar.

HARİTALAR

RESİMLER

•Bilgi H.

•Kavram H.

•Zihin H.

DİYAGRAMLAR

•Vee D.

•Venn D.

•Scatterplot D.

Normal T.

Matris T.

TABLOLAR

ŞEMALAR

•Örgüt Ş.

•Akış Ş.

GRAFİKLER

•Pasta G.

•Çubuk ve Sütun G:

•Çizgi G.

•Resimli G

•Çizilmiş R.

•Fotoğraf

•Karikatürler

•Posterler

•Afişler

İnsanlara, nesnelere ve doğaya ait fotoğrafa benzer görsellerdir.

Bir alan gezisi sırasında çekilmiş fotoğraflar, uydu görüntüleri, doğa resimleri gibi farklı görseller öğretim sürecinde rahatlıkla kullanılabilir.

Çizimler insanları, nesneleri ve kavramları ifade etmek amacıyla çizgilerin grafiksel olarak düzenlenmesi sonucu ortaya çıkan görsellerdir.

Çizimler resimlere göre daha az detay içerirler.

Çizimleri bilgisayar destekli oluşturmak amacıyla Photoshop, Fireworks ve Apple Works gibi yazılımlar kullanılabilir.

Resim, çizgi, renk ve kelimelerin görsel birleşiminden oluşan materyallere poster denir.

İyi bir poster dikkati çekmeli ve mesajı hızlı bir biçimde iletebilmelidir.

Poster hazırlamak için PowerPoint veya Print Shop Deluxe gibi yazılımlar kullanılabilir.

Özellikle mizah ve yerme amacıyla hazırlanan çizimlerdir.

Her yaştaki insanın hemen dikkatini çekerler.

Öğretme-öğrenme sürecine mizah katarak ortamdaki gerginliği azaltarak öğrencilerin rahatlamasını sağlar.

Öğretim sürecinde ilgi çekmek, düşündürmek, tartışmak gibi farklı işlevleri olabilir.

Çizelgeler soyut ilişkilerin görsel oluşumlarıdır. Kronoloji, değişimler ve hiyerarşiler gibi konuları anlatırken kullanılırlar.

Tablolar ve akış şemaları olarak da çıkabilirler.

Çizelgeler mesajın anlaşılabilirliğini kolaylaştırıcı olmalıdır.

Zaman çizelgeleri, sınıflandırma tabloları örnek verilebilir.

Sayısal verilerin görsel olarak sunulması için grafikler kullanılır.

Veriler arasındaki ilişkileri ve değişimleri göstermek için kullanılır.

Verilerin tablo ile verilmesinden daha etkilidir.

Birçok bilgisayar programında grafik oluşturulabilir (örn: Microsoft Excel)

Miktar

Karşılaştırma

Eğilimler

A

B C D

Araçlar Tanım Özellikler

Zihin Haritası

Düşünerek ve bilinçli çağrışımları ve yaratıcı düşünceleri oluştururken kullanılan araçlardır. Düzenli ve kağıda geçirilmiş beyin fırtınası tekniğidir. Zihin haritası kendi içinde şu anki araştırmalara göre altıya ayrılmaktadır

Konu ile ilgili neler çağrışıyorsa onları haritanladırır, Konu ile ilgili zihnimizde ne varsa bunu kağıda

dökmemizi sağlar, Harita yapılırken tüm yönlere açılım yapılabilir, Sınıflamalardan veya kategorilerden seçim yapılmaz, Bir merkeze ana fikir yazılarak tüm yönlere doğru

ağlar kurarak ana fikir geliştirilir, Resim, renk ve şekil kullanılır,

Kavram Haritası

Kavramların ve bu kavramlar

arasındaki ilişkilerin grafiksel teknikle sunulmasıdır.

Kavramları ve kavramlar arası ilişkeleri haritalandırır,

Konuya göre değişik yapılar gösterebilir, Hiyerarşik bir yapı izler, En genel, birincil ve ikincil ve bağlantılı kavramlar

temel özelliğidir, Yatay, dikey ve çapraz oklar kullanılabilir, Okların yönleri mutlaka belirtilir, Renk veya şekil kullanılabilir,

Bilgi Haritası

Bir metindeki önemli sözel bilgilerin ve bu bilgiler arasındaki ilişkilerin çerçeve –bağ-çerçeve şeklinde şematik gösterme olarak gösterilmesi

Öğrenilecek bilgiyi haritalandırır, Bilgi haritasının görsel yapısı ilk bakışta önemli

miktarda bilgi sunar, Kavramlar ve alt kavramların yanı sıra tanım, diğer

önemli bilgiler, özellikler ve örnekler bu haritada yer alabilirler,

Daha çok şemaya benzerler,

Kavram haritası tek bir kavramın aynı kategorideki diğer kavramlarla ilişkisini belirten somut grafiklerdir.

Kavramlar arasındaki ilişkileri anlatan gösterimlerdir.

Çember veya kutu içerisinde yer alan kavram ve fikirler hiyerarşik bir şekilde yapılandırılır.

Kavramlar arasındaki ilişkiler bir çizgi ile belirtilir.

Kaynak: http://www.derslerin.com/kavram-haritasi-nedir-nasil-yapilir/

Konu,

Anahtar sözcükler,

Akla gelen her şey,

Bağlantılar,

Grafikler,

Ana kümelerin organizasyonu,

Gözden geçirme.

Yer Kabuğu

Dünya Yuvarlak

Kabuk

Büyük

Deprem

Bir metindeki önemli sözel bilgilerin ve bu bilgiler arasındaki ilişkilerin şematik olarak gösterilme biçimidir.

Önceden hazırlanır

Ekonomik

Farklı araç-gereç gerektirmez (tek başına kullanılabilir)

Kolay kullanılır

Tüm konu ve seviyelere uygundur

Karmaşık konuları basitleştirir

Dayanıklılık: Genellikle kağıt oldukları için çabuk zarar görebilirler.

Saklama: kullanılmadıkları zaman saklamak güç olabilir.

Boyut: Görselin boyutu tüm sınıf tarafından görülemeyecek kadar küçük olabilir.

İki boyutluluk: Üç boyutlu kavramları anlatmak istediğimizde sınırlı kalabilir.

Karmaşık bir konuyu basitleştirmek gerekiyorsa

Kavramlar arası ilişkileri belirtmek isteniyorsa

Derse dikkat çekmek isteniyorsa

Yaratıcılığı teşvik etmek planlanıyorsa

Sürecin anlatılması bekleniyorsa

kullanılabilir

Gerçek Nesneler

Modeller

Maketler

Çokluortam Takımları

Gerçek hayatta fazla deneyim kazanılmamış konuları anlatmak için öncelikle somut kavramları ve nesneleri kullanmak gerekir.

Öğretimde en çok yararlanılan araçlar gerçek eşyalar ve modellerdir.

Örneğin, öğretmenler toplama, çıkarma gibi basit matematik işlemlerinin öğretiminde fasulye, portakal, elma gibi nesnelerden; insan kulağının iç ve dış yapısını göstermek için plastik bir kulak modelinden, resim dersinde çizim alıştırmaları için çiçek, manzara, saksı gibi gerçek eşyalardan yararlanırlar.

Gerçek eşyalar;

•Somut ve kalıcı öğrenmeler sağlar

•Genellemeyi kolaylaştırır

•Bireysel olarak eğitim sağlar.

Modeller; bir gerçek eşyanın üç boyutlu

temsillerdir.

Özellikle gerçek nesnelerin

kullanılamayacağı durumlarda tercih edilir.

Boyut, şekil veya renkle belirtilen işlevleri

anlatmak için uygulamalarda ve laboratuar

ortamında kullanılabilir.

Bir model temsil ettiği nesne ile aynı

boyutta olabileceği gibi daha küçük veya

daha büyük de olabilir.

Ne zaman kullanmalı

Üçüncü boyut

Şekil

İç yapı

Renk

Uygulama

gerektiğinde

Öğretmen eşya ve modelleri sınıfa getirmeden önce denemelidir.

Maketler, karmaşık sistemleri basitleştirerek anlatmak için tasarlanır.

Bazen gerçek bir aracın nasıl çalıştığını anlatmak için gerçekten çalışan maketler kullanılır.

Çokluortam takımı bir konuya ilişkin birden fazla araç türü içeren öğretme-öğrenme materyalleri bütünüdür.

Çoklu ortam takımları gerçek nesne, model ve maketlerden oluşur.

Ayrıca CD, DVD, ses kasetleri, resimler, tepegöz asetatları, çalışma yaprakları, kitapçıklar, slaytlar, haritalar ve grafikler gibi farklı materyalleri de içerebilirler.

İlgi çekicidir

Somut nesnelerin yardımıyla problem çözme ve rol oynama gibi farklı grup etkinlikleri gerçekleştirilebilir

Gerçeklik sağlayarak yaparak yaşayarak öğrenmeyi sağlar.

Maliyeti yüksek olabilir.

Saklaması ve kullanılmak istendiğinde bulunması güç olabilir.

Hazırlanması (bulma, toplama ve üretme aşamaları) zaman alabilir.

Kolay hasar görebilir.

Öğretim ortamının en vazgeçilmez ögeleri yazılı materyallerdir.

Tüm ders kitapları, ders notları, hikaye ve romanlar, kitapçıklar, broşürler, çalışma/araştırma kitapları, kılavuzlar, çalışma yaprakları ve dergiler yazılı materyal kapsamına girmektedir.

Yazılı materyallerin hazırlanması sırasında yazıl materyal tasarımı ile ilgili ilkelere dikkat edilmesi gerekmektedir.

Özellikle işitmeye dayalı öğretim gerektiren konularda yaygın olarak işitsel araç ve gereçler kullanılır.

Bu tür araç gereçlerin çeşitleri ve kalitesi gelişen teknoloji ile artmıştır.

Radyo ve Kaset/CD/Mp3 Çalar örnek olarak verilebilir.

Özellikle işitmeye dayalı öğretim yapılan dil eğitimi ve müzik eğitimi gibi alanlarda daha yaygın olarak kullanılırlar.

Radyo mp3 çalarlara ek olarak günümüzde birçok özelliği bir arada bulunduran bilgisayarlar ve telefonlar da işitsel materyallerin kullanımında tercih edilebilmektedir. Bir metni seslendirmek istiyorsak, deneyimleri ve gözlemleri kaydetmek istiyorsak, sözel örnekleri çeşitlendirmek istiyorsak işitsel materyaller tercih edilebilir.

Hem görme hem de işitme duyuları aynı anda hitap eden materyalleri içermektedir.

TV/Video Oynatıcı/Bilgisayar-Projeksiyon sistemi vb. gibi materyaller bu gruba örnek olarak verilebilir.

Avantajları:

Hareket

Süreç

Güvenli gözlem

Beceri öğrenme

Dramatizasyon

Duyuşsal Öğrenme

Problem çözme

Ortak tecrübe oluşturma

Sınırlılıkları:

Sabit Adım

Hareketsizlik

Tepegöz projektörleri; metin, çizim, grafik

ve resim gibi önceden saydam bir

materyal üzerine renkli ya da siyah -

beyaz olarak hazırlanmış bilgilerin ekrana

büyütülerek yansıtılması için ya da ders

sırasında doğrudan üzerine

yazılıp çizilerek ve gerektiğinde

silinerek saydam bir yazı tahtası gibi

kullanılabilen çok yönlü bir araçtır.

2000 yılı öncesinde öğretimde en fazla

kullanılan öğretim materyallerinden biri

olan tepegözün kullanımında

bilgisayarın yaygınlaşması ile çok

büyük bir azalma görülmüştür.

Slaytlar (dia); 35 mm’lik fotoğraf makinesiyle

çekilmiş pozitif filmin banyo edilerek teker

teker yansıtılmak üzere kesilip plastik veya

karton çerçevelere yerleştirilmesiyle elde

edilen küçük, saydam fotoğraflardır.

Gelişen bilgisayar teknolojisi

sayesinde bu slaytların yerini

bilgisayarda yapılan slaytlar

almıştır.

Kullanımı ve Avantajları:

Tanıtım, hatırlatma,gözden geçirme, ilgi

uyandırma, dikkat çekme

Aşamalar

Küçük-büyük, orijinal

Grup eğitimleri

Üretimi kolay, maliyeti düşük

Kolay taşınır ve saklanır

Kullanımı ve Avantajları:

İstenildiğinde çoğaltılır

Yeniden düzenlenebilir

Basit ifadeler

Ses bantları ile senkronize hale getirilebilir

Yansıtma zamanı ayarlanabilir

Farklı ders ve öğretim amaçlarına uygun

Kullanımına Yönelik Öneriler

Başlık

Kısa ve öz

Zemin-Şekil zıtlığı

Senaryoya uygun

Konuşma üslubu

Uzaktan kumanda

Doğru sıra ve yerleştirme

Görsel çeşitlilik

Kısa açıklama

Önceden planlama

Fon müziği

Siyah slayt başlangıç-bitiş

Süre < =20dk.,

Slayt sayısı <=50

Kara/Yeşil Tahta

Elektronik Beyaz Tahta

Bülten Tahtaları

Kumaş Tahtaları

Manyetik Tahtalar

Kağıt Tahtaları

Kullanımına Yönelik Öneriler:

Kapsamlı içerik dersten önce hazırlanmalı

Yazı ve yerleşim önceden düzenlenmeli

Önceden yazılanlar kapatılmalı

Konuşurken sınıfa dönülmeli

Değişik sunu teknikleri kullanılmalı

Yazılar temiz ve anlaşılır

Kullanımına Yönelik Öneriler:

Öğretmenin göreceği çizgiler kullanılmalı

Renkli tebeşir/kalem

Yazıların önü kapanmamalı

Işık için gerekli tedbirler alınmalı

Pergel, cetvel vb. kullanılmalı

Karton ya da tahtalardan yararlanılmalı

Kullanımı:

o Kolay ve çok amaçlıdır

o Yazı tahtaları

o Kağıtlar önceden

hazırlanabilir

o İlerisi için saklanabilir