Regulamin piechoty. Cz. 1, Ogólne zasady walki piechoty - 1933

MINISTERSTWO SPRAW WOJSKOWYCH

P.1.

REGULAMIN PIECHOTYC ZĘŚĆ I.

O G Ó L N E Z A S A D Y WALKI PIECHOTY

W A R S Z A W A 1 9 3 3

I.1 9 3 3

www.cbw.plCBW

Drukiem Zakładów Graficznych

„Biblioteka Polska" w Bydgoszczy

ROZKAZ WPROWADZAJĄCY.

Regulamin ten na tle „Ogólnej instrukcji walki" ujmuje szczegółowo działania bojowe oraz przejawy życia wojennego piechoty na szczeblu pułku i batalionu, działających w związku, oraz niższych oddziałów działających w związku bądź samodzielnie.

Daje on młodszemu dowódcy piechoty od kompanii w dół całokształt zagadnień, jakie spotkać go mogą na wojnie, i stanowi krótką encyklopedię niezbędnych wiadomości o innych broniach dla ułatwienia racjonalnego współdziałania z nimi.

Dowódców wszystkich innych rodzajów broni obowiązuje przy prowadzeniu walki pieszej oraz służy do pełnego zrozumienia działań piechoty, a tym samym do celowej współpracy na polu walki.

Regulamin ten wydaję jako tymczasowy. Muszą go dokładnie opanować wszyscy dowódcy piechoty,

Zatwierdzam do użytku służbowego Regulamin Piechoty Cz. I. „Ogólne zasady walki piechoty"

. 1933 I .P. 1.

www.cbw.plCBW

IV

a oficerowie innych broni i służb muszą zapoznać się z nim, jako z regulaminem podstawowym.

Całkowita znajomość regulaminu obowiązuje wszystkich wymienionych oficerów od dnia 1. X 1933.

Dowódcy dywizyj zameldują mi przez Departament Piechoty do dnia 1. V 1934 roku ogólny stopień opanowania regulaminu przez swych podkomendnych, a do dnia 1. I 1935 przedstawią mi tą samą drogą szczegółowe uwagi i ewentualne wnioski co do treści regulaminu.

Stosowanie postanowień dotyczących walki gazowej jest przewidziane tylko wtedy, jeżeli nasi przeciwnicy złamią umowy międzynarodowe i pierwsi użyją gazów.

Rozkaz niniejszy unieważnia wrszelkie postanowienia regulaminów i instrukcyj, niezgodne z „R egulaminem piechoty. Część I “ , przy czym anulowanie w całości tych regulaminów i instrukcyj nastąpi po wydaniu dalszych części „Regulaminu piechoty".

W imieniu Ministra Spraw WojskowychI. Wiceminister

F A B R Y C Y generał dywizji.

S P I S R Z E C Z Y .

R O Z D Z I A Ł A.

P O D S T A W O W E C Z Y N N IK I W A L K I P I E C H O T Y

Str.1. Rola piechoty w w a l c e ................................................... i

I. Siły moralne.

2. Siły m o ra ln e ..............................................................................j3. K a r n o ś ć ......................................................................................24. S a m o d zie ln o ść................................................................... ...... 35. K o l e ż e ń s t w o ............................................................................... .......ą

II. Charakterystyczne cechy walki piechoty.

Z a s a d y o g ó l n e .

6. W spó łd ziałan ie................................................................... ^7. Rodzaje i charakter walki piechoty.............................. o

W y k o r z y s t a n i e t e r e n u .

8. Uwagi ogólne........................................................................ g9. Rozpoznanie te r e n u ........................................................... g

10. Teren otwarty (plaski i pofałdow any)......................... ......1 1 . Teren p o k r y t y ................................................................... ....Ir12. Wzniesienia, wąwozy i rzeki ...................................... .... I213. P.agna i ł a s y ....................................................................... .... 1314. Umocnienia terenn i m askow anie.................................www.cbw.pl

CBW

VI

15. Uwagi ogóln e................................................................................16. T a je m n ic a ............................................................................*417 . Szybkość działania i wykorzystanie powodzenia . . 1518. Zapobieganie zaskoczeniu ......................................*5

D z i a ł a n i e n a s k r z y d ł a .

19. Ogień b o c z n y ....................................................................... I<520. Uderzenie na skrzydła po włamaniu czołowym . . . 1621. O sk rzyd len ie ....................................................................... T722. Ochrona skrzydeł . . ......................................l 7

U g r u p o w a n i e p i e c h o t y w w a l c e .

23. Uwagi ogóln e.......................................................................24. Ugrupowanie na s z e ro k o ś ć ................................................... J925. Ugrupowanie na głębokość..............................................26. Nieregularność szyków. Unikanie równania . . . . 20

III. Broń piechoty i jej ogień.

27. Podział broni piechoty .................................................. 2028. K a r a b in e k ............................................................................2029. P i s t o l e t ................................................................................2 130. Granat r ę c z n y ................................................................... 213 1 . Ręczny karabin maszynowy wz. 28 i lekki karabin

maszynowy wz. 0 8 / 1 5 ...................................................... 2132. G r a n a t n ik ............................................................................2333. Ciężki karabin m a szyn o w y.............................................. 2434. Moździerz 81 m m ............................................................... 2735. Działo p ie ch o ty ....................................................................2b

Z a s k o c z e n i e . Str.

VII

R O Z D Z I A Ł B.

IN N E B R O N IE W R A M A C H W A L K I P IE C H O T Y .

I. Artyleria.

Z a s a d y o g ó l n e . Str.

36. Uwagi o góln e....................................................................... 2837. Charakterystyka artylerii .............................................. 2038. Sposób pracy artyle rii.......................................................2939. Obowiązki piechoty w stosunku do artylerii . . . . 3840. Osłona artylerii przez piechotę ..................................31

O r g a n i z a c j a a r t y l e r i i .

41. Podział o rg an izacyjn y.......................................................3142. Podział ta k ty c z n y ............................................................... 32

Ł ą c z n o ś ć a r t y l e r i i z p i e c h o t ą .

43. Zasady o g ó l n e ................................................................... 3444. Wspólni dowódcy. Plany ognia a r t y l e r i i ................. 3445. Styczność d o w ó d c ó w .......................................................3546. Oddziały łącznikowe...........................................................3547. Obserwatorzy a rty le rii.......................................................3648. Łączność przez l o t n i k a .................................................. 3749. Mapy i s z k i c e ................................................................... 3750. Sygnały ś w ie t ln e ...............................................................375 1 . Skróty ................................................................................38

O g n i e a r t y l e r i i z w i ą z a n e b e z p o ś r e d n i o z w a l k ą p i e c h o t y .

52. Uwagi ogólne....................................................................... 3853. Ogień obezwładniający.......................................................3954. O śle p ia n ie ............................................................................ 3955. Ogień niszczący................................................................... 3956. Pas bezpieczeństw a........................................................... 40

www.cbw.plCBW

V III

Ognie natarcia. Str.

57. Przygotowanie n a t a r c i a ........................................................ 415S. Wspieranie n a t a r c i a ................................................................. 4259. Osłona n a t a r c i a .......................................................................... 43

Ognie obrony.

60. Ogień z a p o b ie g a w c z y .......................................................4361. Ognie wynikające z o b s e r w a c j i .......................................... 4402. Ognie z a p o ro w e .......................................................................... 44

A r t y l e r i a p i e c h o t y .

63. Zasady ogólne użycia artylerii p i e e l . o l y ........................4564. Przydział artylerii p i e c h o t y ...............................................4565. Artyleria piechoty w n a t a r c i u ..........................................4666. Artyleria piechoty w o b ro n ie .............................................. 4967. Artyleria piechoty w różnych d z i a ł a n ia c h ................... 5068. Uzupełnianie a m u n i c j i ............................................................ 5 1

II. Lotnictwo w ramach walki piechoty.

Z a d a n i e l o t n i c t w a .

69. Ogólne zad:.nia l o t n i c t w a ................................................... 5270. R o z p o z n a n i e ...............................................................................527 1 . Ł ą c z n o ś ć ........................................................................................ 5372. Współpraca lotnictwa z b i u m a m i ..................................... 5373. Zwalczanie nieprzyjaciela na z i e m i .................................5374. Zwalczanie nieprzyjaciela w powietrzu ........................54

W s p ó ł p r a c a l o t n i c t w a z p i e c h o t ą .

75. Samoloty piechoty. Ich z a d a n i a ..................................... 5476. Inne samoloty, z którymi piechota może współdziałać 5577. Warunki współpracy samolotów z piechotą . . . . 5578. Łączność lotnika z p i e c h o t ą .............................................. 5679. Łączność piechoty z l o t n i k i e m ..........................................57

IX

III. Obrona przeciwlotnicza. Str.

80. Uwagi o g ó ln e ...............................................................................59S i . Organizacja obrony przeciwlotniczej ................................ 5982. Służba obserwacyjna i a l a r m o w a ..................................... 6083. Obrona przeciwlotnicza c z y n n a ..........................................(>i84. Obrona przeciwlotnicza b i e r n a ..........................................6185. Obrona przeciwlotnicza na p o s t o j u ................................ 6286. Obrona przeciwlotnicza w marszu ................................ 6487. Obrona przeciwlotnicza w w a l c e ..................................... 66

IV, G azy w ramach walki piechoty.

R o d z a j e g a z ó w i n a p a d ó w g a z o w y c h .

88. Uwagi o g ó l n e ...............................................................................6789. Rodzaje g a z ó w .......................................................................... 6800. Rodzaje napadów g a z o w y c h .............................................. 69

O b r o n a p r z e c i w g a z o w a .

91. Uwagi o g ó ln e ...............................................................................7192. Maska p r z e c iw g a z o w a ............................................................ 72n3, Schrony p r z e c i w g a z o w e ........................................................7294. Ubezpieczenia przeciw gazow e...............................................7295. Rodzaje sygnał >\v, sposób a l a r m o w a n ia ....................... 7406. Pogotowie g a z o w e ................................ ............................7597. Zachowanie sio w czasie napadu gazowego . . . . 76gS. Zachowanie się po napadzie g a z o w y m ............................ 7799. Obrona przeciwgazowa w m a r s z u ..................................... 78

100. Obrona przeciwgazowa na p o s t o j u .................................7910 1 . Obrona przeciwgazowa w walce ..................................... 79102. Tymczasowa obrona przeciwgazowa zwierząt . . . . Si

D y m y b o j o w e .

103. Użycie dymów b o j o w y c h ................................................... S2

V. Broń pancerna w ramach walki piechoty.

104. Uwagi o g ó l n e ...............................................................................84105. Charakterystyka cz o łg ó w ........................................................www.cbw.pl

CBW

XStr.

106. Charakterystyka czołgów R en au lt................................. 85107. Organizacja jednostek c z o łg ó w ..................................... 86108. Rola czołgów w w a lc e ...................................................... 86109. Przydział czo łgó w .............................................................. 86n o . Przygotowanie działania c z o łg ó w ................................. S71 1 1 . Zajęcie podstawy w y jścio w e j..........................................s8112 . Współdziałanie czołgów z piechotą w walce . . . . 09113 . Ł ą czn o ść............................................................................... 9 1114 . Walka w lesie i o miejscowości ..................................911 15 . Samochody p a n c e r n e ...................................................... 92116 . Pociągi p a n c e r n e ...............................................................93

VI. Obrona przeciwpancerna.

1 17 . Uwagi ogóln e....................................................................... 93118 . Ubezpieczenia przeciwpancerne. Służba obserwacyjno-

alarmowa ........................................................................... 95119 . Wykorzystanie przeszkód tere n o w ych ......................... 95120. Zwalczanie broni pancernej ..........................................96

R O Z D Z I A Ł C.

L Dowodzenie.

1 2 1 . D o w ó d ca................................................................................98122. Poczet dowódcy ............................................................... 10112 3 . Z a d a n i e ................................................................................101124. Decyzja .............................................................................. i ° *125. Rozkaz ................................................................................102126. M eldunki................................................................................104127. Dzienniki działań. Raporty b o jo w e..............................106

II. Łączność.

Z a s a d y ł ą c z n o ś c i .

128. Uwagi ogólne........................................................................107129. Łączność podwładnego z przełożonym (i odwrotnie) 108

130. Łączność z są s ia d a m i...................................................... 1081 3 1 . Łączność piechoty z broniami wspierającymi . . . 109132. Inicjatywa w nawiązywaniu łączn o ści......................... 109133 . Łączność m oraln a...............................................................109134. Miejsce pobytu d o w ó d có w .............................................. 110

Ś r o d k i ł ą c z n o ś c i .

135 . Styczność o s o b i s t a ...........................................................i i i

136. G o ń c y ....................................................................................i i i137. Ł ą c z n ic y ............................................................................... 1 12138. Łańcuch łą c z n ik ó w .......................................................... 112139. Patrole i oddziały s t y c z n o ś c i ..........................................1 1214 °. Sygnalizacja tarczami, migaczami i ruchami . . . . 1 13141. Rakiety, środki d y m n e .................................................. 114142. Inne środki łą c z n o ś c i ...................................................... 1 14143. Telefon ................................................................................115144. Użycie środków łą c z n o ś c i .............................................. 1 16

III. Obserwacja.

145. Prowadzenie o b s e r w a c ji.................................................. 1 1 7146. Osobista obserwacja d o w ó d c y ......................................1 18147. Obserwacja prowadzona przez każdego żołnierza . . 1 18148. Organizacja stałej obserw acji..........................................118149- Obserwacja w w a lc e ...........................................................118150. Obserwacja w marszu i na p o s to ju ............................. 1191 5 1 . Łączność obserwatora z d o w ó d cą..................................H 9

IV. Rozpoznanie.

152. Ogólne zasady rozpoznania...............................................120153. Środki rozpoznania p ie c h o ty .......................................... ....154. Ciągłość rozpoznania .......................................................123155. Organizacja rozpoznania .............................................. 123

XIStr.

www.cbw.plCBW

X IIStr.

156. Siła i skład p a t r o l i ...........................................................123157. Odprawa p a t r o l i ...............................................................124158. Organizacja przesyłania wiadom ości............................. 125159. Sposób pracy p a t r o l i .......................................................126160. Inne źródła w ia d o m o ści.................................................. 126

V . Ubezpieczenie.

O g ó l n e z a s a d y u b e z p i e c z e n i a .

16 1. Cel ubezpieczenia...............................................................12 7162. Sposoby ubezpieczenia...................................................... 127163. Siły i skład ubezpieczenia.............................................. 128164. Ł ą czn o ść................................................................................129

U b e z p i e c z e n i e w m a r s z u .

16 5. Oddziały ubezpieczające.................................................. 129166. Straż p r z e d n ia ................................................................... 129167. R o zp o z n a n ie ....................................................................... 130168. Szpica k o n n a ....................................................................... 13 1169. Szpica p ie s z a ....................................................................... 132170. Oddział przedni straży przedniej (kompania przednia) 1331 7 1 . Oddział głów ny straży p r z e d n ie j ..................................... 134172. Posuwanie się i wejście w walkę straży przedniej 13417 3 . Straż t y ln a ............................................................................136174. Straż b o c z n a ....................................................................... 13 717 5 . Miejsce pobytu (m. p.) dowódców i łączność w marszu

u bezp ieczo n ym ................................................................... 138176. Ubezpieczenie bezpośrednie.............................................. 13917 7. Marsze ubezpieczeniowe w n o c y ..................................14 1178. Obrona przeciwlotnicza i przeciwgazowa w marszu.

Obrona przeciwpancerna.................................................. 142

U b e z p i e c z e n i e n a p o s t o j u .

179. Sposoby ubezpieczenia na p o s t o j u ............................. ....180. Czaty zwarte ................................................................... ....18 1. Rozmieszczenie c z a t ........................................................... ....

Str.182. Czaty główne ................................................................... r43183. P la c ó w k i............................................................................... M 4184. Czujki, podsłuchy, posterunki alarmowe, ronty . . 146185. R o zp o z n a n ie ....................................................................... *4^186. Odwód czat .......................................................................*47187. Artyleria czat ...................................................................*47188. Zaciąganie c z a t ................. .............................................. 1481S9. Służba na czatach ...........................................................*49190. Ubezpieczenia bezpośrednie................................................... 1 5 °19 1 . P o g o t o w ie ................................................................................... I 51192. Obrona przeciwlotnicza i przeciwgazowa na postoju 15 1193. Czaty marszowe ...............................................................1 5 1194. Ubezpieczenia w w a l c e .......................................................

R O Z D Z I A Ł D.

W A L K A O D D Z I A Ł Ó W P I E C H O T Y .

I. Natarcie.

O g ó l n a c h a r a k t e r y s t y k a n a t a r c i a o d d z i a ł ó w p i e c h o t y .

195. W arunki organizacji i przygotow ania natarcia . . . 15 3196. Sposób prowadzenia natarcia przez małe jednostki

p ie c h o t y ........................................................................................i 54197* Ciągłość n a t a r c i a ..................................................................... 155198. Z asko czen ie ................................................................................... 15 7

P r z y g o t o w a n i e i o r g a n i z a c j an a t a r c i a .

199. Rola dowódców................................................................... 137200. Ugrupowanie sił. W ysiłek g ł ó w n y .................................I 5 s201. Pas działania. K ierun ek.................................................. ....202. Przedm ioty n a ta rc ia .......................................................... ....

X III

www.cbw.plCBW

X IV

203. Współdziałanie broni w natarciu. Organizacja ognia 163204. Przygotowanie przejść przez przeszkody z drutu kol

czastego ............................................................................... 1(14205. Ł ą c z n o ść .............................................. ......................... 165

R o z w i n i ę c i e d o n a t a r c i a .

206. Bój sp o tk a n io w y .............................................................. 165207. Rozwinięcie do natarcia i ruch w dalekim ogniu . . 166208. Przesłonięcie rozwinięcia siecią patroli. Rozpoznanie

b o jo w e ....................................................................................16S209. Dowódcy w czasie rozwijania s i ę ..................................1(9210.• Przesłonięcie ogniowe rozw inięcia..................................16921 1 . Walka z u b ezp ieczen iam i.............................................. 1702 12. Podstawa wyjściowa do n a ta rc i.i ..................................17 1

N a t a r c i e d o c h w i l i s z t u r m u .

2 13 . Posuwanie się oddziałów strze le ck ich ......................... 1722 14 . O d w o d y ................................................................................1742 15 . Obrona przeciwgazowa w n a t a r c i u ............................. 175216. Ogień oddziałów strzeleckich ..........................................1752 17 . Ogień ciężkiej broni piechoty ............................. ? - 1218. Ogień a r t y l e r i i ................................................................... 17S

S z t u r m .

219. Przygotowanie ogniowe i wykonanie szturmu. . . . 179220. Szturmy m ie jsc o w e ...........................................................1802 2 1. Szturm je d n o lit y ............................................................... 18 1222. Zachowanie się bezpośrednio po s z tu r m ie ................. 18 1

W a l k a w e w n ą t r z u g r u p o w a n i a n i e p r z y j a c i e l a .

223. Oddziały strzeleckie...........................................................183224. Ciężka broń piechoty i a r t y l e r i a ..................................184225. Niepowodzenie. Przerwanie walki ............................. 1S4

Str.X V

P o ś c i g . Str.

226. Utrzymanie styczności...................................................... 1S4227. Inicjatywa niższych dowódców. Pościg na polu bitwy 185228. Pościg d a le k i....................................................................... 186229. Pościg w razie odwrotu dobrowolnego......................... 187230. Łączność w p o śc ig u ...........................................................187

II. Obrona.

O g ó l n a c h a r a k t e r y s t y k a o b r o n y o d d z i a ł ó w p i e c h o t y .

231. Uwagi ogólne.......................................................................232. Warunki przygotowania i prowadzenia obrony przez

małe je d n o s tk i ................................................................... 188233- Ogólne ugrupowanie o b r o n y .......................................... 189234. Zaskoczenie........................................................................... 19°

U b e z p i e c z e n i e o b r o n y .

235. Czaty b o jo w e ..................... ..................................... . . . 1 9 1236. Linia c z a t ........................................................................... I91237. Ugrupowanie na linii c z a t .............................................. [93238. R o zp o z n a n ie .......................................................................

P r z y g o t o w a n i e o b r o n y .

239. Rozpoznanie terenu .......................................................195240. Rozkaz o b r o n y .............................................. .... 196

' 2 41. Organizacja sieci o g n i a ...................................................197242. Ogień ciężkich karabinów m aszynow ych..................... 199243. Ogień drużyn strze le ck ich .............................................. 201244. Ogień granatników i m o ź d z ie rz y ..................................202245. Ogień dział piechoty ...................................................... 202246. Ogień a r t y l e r i i ................................................................... 202247. Odcinki. Ich szerokość i głębokość ugrupowania.

Skrzydła ................................................................................ 203www.cbw.plCBW

*48. Rozmieszczenie oddziałów strzeleckich i ciężkiej bronina pozycji g ł ó w n e j ...........................................................204

249. O d w o d y ................................................................................206250. Łączność i obserw acja...................................................... 2082 5 1. Umocnienia. M a sk o w a n ie ..............................................208*52. Obrona przeciwlotnicza, przeciwgazowa i przeciw

pancerna ............................................................................... 253. Kolejność pracy ...............................................................2 11254. Gotowość b o jo w a ............................................................... 2 11

P r z e b i e g w a l k i o b r o n n e j .

255. W alka na linii c z a t ...........................................................212256. Walka na pozycji g łó w n e j.............................................. 2 13257. W alka wewnątrz pozycji g łó w n e j................................. 214258. Przerwa w walce. Odparcie n a t a r c ia ......................... .... 259. L u z o w a n ie ............................................................................216260. Obrona powstała z n a t a r c i a .......................................... .117261. Obrona w walkach p o z y c y jn y c h ..................................217

III. Wycofanie się z walki.

O d w r ó t.

262. Zasady o g ó l n e ................................................................... 21S263. Sposób wycofania .'■ i - ; ...................................................... 2iS264. Wycofanie się w n o c y ...................................................... 219265. Ubezpieczenie sąsiadów przed oskrzydleniem . . . . 219266. Odwrót ................................................................................219

IV . Opóźnianie ogniowe.

267. Zasady o g ó l n e ................................................................... 220268. T e r e n ....................................................................................221269. R o z p o z n a n ie ....................................................................... 221270. Rozmieszczenie o d d z ia łó w .............................................. 222271. Otwarcie i prowadzenie o g n i a ......................................222272. Wycofanie się ................................................................... 223273. Opóźnianie w terenie pokrytym. Zasadzki . . . . 225274. Ł ą c z n o ść ................................................................................226

XVIStr.

X V II

R O Z D Z I A Ł E.

W A L K I W S Z C Z E G Ó L N Y C H W A R U N K A C H .

I. W alk i leśne. Str.

275. Charakterystka o góln a...................................................... 227276. Trzebywanie lasów w obliczu nieprzyjacid.t . . . . 228277. Spotkanie i n atarcie...........................................................23°27S. Obrona ................................................................................23*279. O późnianie........................................................................... 232

II. W alk i nocne.

280. Charakterystka o só ln a ...................................................... 232281 . rrzvgotowanie natarcia n o c n e g o ..................................... 233282. Wykonanie natarcia n ocn ego..........................................2352S3. Obrona w n o c y .....................................................................237

III. W alki o miejscowości i bój uliczny.

234. Charakterystka o góln a.......................................................239285. N a t a r c i e ........................................................................................ 24°2S6. Obrona ........................................................................................

IV . W alki o przeprawy.

287. Działania w stępn e...............................................................2422S&. Przygotowanie p r z e p r a w y .............................................. 243289. Wykonanie p rze p raw y...................................................... 245290. Obrona r z e k i ....................................................................... 246

V . W alka na tyłach.

P a t r o l e i o d d z i a ł y p a r t y z a n c k i e .

291. Zadanie patroli i oddziałów partyzanckich.................247292. Siła, skład oraz wyposażenie patroli i oddziałów par

tyzanckich ........................................................................... 248293. Sposób pracy patroli i oddziałów partyzanckich . 249

www.cbw.plCBW

XVIII

R O Z D Z I A Ł F.

MARSZE, POSTOJE, TRANSPORTY.

L Marsze. Str.

294. Charakterystyka o g ó l n a .................................................. 251295. Rodzaje m a rsz ó w ...............................................................251296. Czynności przed w y ru s z e n ie m ......................................252

W y k o n a n i e m a r s z u .

297. Czynniki m o ra ln e ............................................................... 298. Karność m a r s z o w a ...........................................................253299. Ulgi m a r s z o w e ...................................................................254300. Higiena marszu i w y ż y w ie n ia ......................................25430 1. Szybkość m a r s z u ...............................................................255302. Porządek m a r s z u ...............................................................255303. Odpoczynki .......................................................................256304. Obrona przeciwlotnicza, przeciwgazowa i przeciw

pancerna w m a r s z u .......................................................... 257305. Marsze n o cn e ....................................................................... 257306. Marsze w czasie u p a łó w .................................................. 258307. Marsze w czasie m rozów .................................................. 258308. Przechodzenie przez m o s ty .............................................. 259309. P r z e p r a w y ............................................................................

II. Postoje.

310. Charakterystyka o g ó l n a .................................................. 2593 1 1 . Rodzaje p o sto jó w ...............................................................2603 12 . Przygotowanie postoju. K w ate ru n k o w i..................... 2603 13 . Przybycie na p o s tó j...........................................................262314 . Obowiązki d o w ó d c ó w .......................................................3633 15 . Służba na postojach...........................................................263316 . Przeciwdziałanie szpiegostw u.......................................... 2653 17 . H i g i e n a ................................................................................265318. Postój na polu walki .......................................................266

X IX

III. Transporty samochodowe. Str.

319. Charakterystyka o g ó l n a .................................................. 2^6320. Z a ła d o w a n ie .......................................................................2( 732 1. Zachowanie się w czasie transportu............................. 2&7

IV . Transporty kolejowe.

322. Charakterystyka o g ó l n a .................................................. 2f>S323. Obrona p rz e c iw lo tn ic z a ........................................................2^8324. Z a ła d o w a n ie ...............................................................................269325. Zachowanie się w czasie transportu ......................... 2<>9326. W yład o w an ie.............................................. .........................2 7°

Z A O P A T R Y W A N I E I E W A K U A C J A W R A M A C H P U Ł K U P I E C H O T Y .

I. Zasady zaopatrywania.

R O Z D Z I A Ł G .

327. System zaopatrywania.......................................................271328. Organizacja zaopatrywania w pułku ......................... 271

II. Tabor pułku piechoty.

329. Podział taboru p u łk o w e g o .............................................. 272330. Miejsce poszczególnych czyści taboru pułkowego

w różnych działaniach.......................................................2 72

III. Zaopatrywanie w żywność.

3 3 1 . Znaczenie sprawnego zaopatrywania ......................... 273332. System zaopatrywania w ż y w n o ś ć ............................. 274333. Zaopatrywanie w m i ę s o .................................................. 275334. Wyposażenie w żywność pułku p iech o ty.....................275335. Kuchnie polow e................................................................... 276336. Zaopatrywanie w f u r a ż .................................................. 276www.cbw.pl

CBW

X X

IV. Zaopatrywanie w amunicję. Str.

337 . Zasady o g ó l n e .................................................. ..................277338. System zaopatrywania w a m u n ic ję ............................. 277339. Punkty am u n icyjn e ...........................................................278340. Obsługa punktu am u n icyjn ego ......................................27834 1. Meldunki stanu amunicji .............................................. 279342. Rola dowódcy p u ł k u ...................................................... 279343. Rola dowódcy batalion u .................................................... 280344. Rola dowódcy kompanii strzeleckiej ......................... 281345. Rola dowódcy kompanii ciężkich karabinów maszy

nowych ................................................................................282346. Rola dowódcy p l u t o n u .................................................. 282347. Rola dowódcy drużyny ...................................................283

V. Zasady ewakuacji.

348. Sposób e w ak u acji............................................................... 283349. Ewakuacja rannych, zagazowanych i chorych . . . 2S3350. Ewakuacja zagazowanych w walkach gazowych . . 2843 5 1. Ewakuacja z batalionowego punktu opatrunkowego

i z punktu opatrunkowego dla zagazowanych . . . .1S4352. Ewakuacja s p r z ę t u ...........................................................2S4

Z A Ł Ą C Z N IK I.

1. Schemat marszu ubezpieczonego batalionu jako straży przedniej.

2. Schemat marszu ubezpieczonego kompanii jako straży przedniej.

3 . Schemat łączności dywizjonu artylerii bezpośredniego wsparcia ze wspieranym pułkiem piechoty.

ROZDZIAŁ A.

P O D S T A W O W E C Z Y N N IK I W A L K I P IE C H O T Y .

Piechota sprowadza w walce rozstrzygnięcie. Jest ona jedyną bronią, która może przeprowadzić walkę od początku do końca, w każdym terenie i o każdej porze. Praca wszystkich innych broni polega na ułatwieniu piechocie wywalczenia zwycięstwa.

Mimo że współdziałanie wszystkich broni jest jednym z podstawowych warunków powodzenia w walce, to jednak wszyscy dow'ódcy w piechocie i strzelcy powinni pamiętać, że wywalczenie zwycięstwa zależy przede wszystkim od każdego z nich.

Toteż dobra piechota, nawet pozbawiona czasowo pom ocy artylerii, nie rezygnuje ze spełnienia swego zadania.

I. S iły m oralne.Jedną z głównych podstaw wartości wojska jest

jego siła moralna.„Najistotniejszą częścią siły moralnej wojska jest

namiętne dążenie do zwycięstwa, do zgniecenia i ostatecznego pokonania nieprzyjaciela oraz wiara

1.Rola

piechoty w walce.

2.Siły

moralne*)

*) § 2: zdania w cudzysłowie przytoczone są dosłownie według Marszałka Piłsudskiego.

www.cbw.plCBW

2 Regulamin piechoty

3-Karność.

w powodzenie swego oręża i płynące stąd zaufanie do siebie, jako żołnierza.

Uczucia te, gdy są szeroko w masie żołnierzy rozpowszechnione, wytwarzają podłoże tak dogodne dla rozkwitu wszystkich cnót żołnierza, jak męstwo, wytrwałość, humor przy znoszeniu ciężarów bitwy i w ogóle wojny, że dają siłę prowadzącą do zwycięstwa.

Zwycięstwo w boju doby dzisiejszej jest wynikiem wielkich wysiłków, trwających bardzo długo, wysiłków, w czasie których waha się szala powodzenia. Po długim zmaganiu się następuje wreszcie w boju kryzys, po którym jedna strona ulega drugiej. Jest to kryzysowy moment ulegania, przyznawania się do słabości, uznania przewagi przeciwnika nad sobą“ . Przetrwanie tego momentu, opanowanie i zdobycie się na zdecydowane i stanowcze działanie w najcięższych nawet, pozornie niekiedy beznadziejnych położeniach, decyduje o zwycięstwie.

Poddawanie się nastrojom chwili, bezczynność i bierność, prowadzą zawsze do niepowodzenia i są większym złem, aniżeli błąd w decyzji lub w wyborze środków działania.

Środki techniczne stanowią tylko pomoc, sam człowiek rozgrywa walkę, której wynik zależy przede wszystkim od siły jego charakteru.

Wszystkie podstawowe zalety żołnierza wtedy dopiero osiągają swą istotną wartość, gdy są połączone z umiejętnością pracy dla całości, gdy składają się razem na zgodny zbiorowy wysiłek wszystkich

Część I 3

żołnierzy, kierowany wolą dowódcy. Ochocze podporządkowanie się woli dowódcy, połączone ze spotęgowaniem wysiłków każdego żołnierza dla dobra całości, jest istotą karności wojskowej.

Karność stwarza wewnętrzną spoistość i ułatwia przezwyciężenie rozluźniających wpływów walki.

Należy ją wyrabiać i ugruntowywać w żołnierzu ustawicznie przez wpajanie zrozumienia konieczności bezwzględnego posłuszeństwa, znaczenia zbiorowego wysiłku i chętnego podporządkowania siebie całości.

Zaufanie do przełożonych potęguje karność, wyrabia zapał do pracy i ochocze posłuszeństwo.

Przestrzeganie dokładności i sumienności w służbie wTe wszelkich okolicznościach, dbałość o formy zewnętrzne i sprężystość służbowa przyczyniają się w dużej mierze do pogłębienia karności.

Gdy zachodzą (lub zajść mogą) objawy rozluźnienia karności, należy ją wzmocnić ostrymi środkami nie cofając się w razie potrzeby przed bezwzględnością.

Walka rozbijająca się częstokroć na pojedyncze wysiłki sprawia, że poszczególni oficerowie oraz szeregowi nieraz nie mogą na czas otrzymać rozkazów od swoich przełożonych.

Położenie wymaga od nich samodzielności i działania na własną odpowiedzialność, co przejawia się w śmiałym i stanowczym wykorzystaniu nadarzających się sposobności dla powodzenia całości. Ułatwia im w takich wypadkach decyzję przede wszystkim chęć walki, żywiołowa dążenie do zwycięstwa i wiara

4-Samodziel

ność.

www.cbw.plCBW


5-Koleżeń

stwo.

we własne siły, poza tym zrozumienie położeni? ogólnego, lojalna wola postępowania w myśl zamiarów przełożonego dowódcy i zdrowy rozsądek. Śmielsza decyzja w takich wypadkach będzie zawsze lepszr

Ochocze branie na siebie odpowiedzialności, zdrów; samodzielność i przedsiębiorczość, w którą należ} wlać całą silę duchową i fizyczną, powinny cechować każdego żołnierza.

Obawa przed odpowiedzialnością, brak samodzielności i nieumiejętność dawania sobie rady w różnych okolicznościach jest objawem niedołęstwa, niegodnjra żołnierza. Strzelec, który w wirze walki traci stanowczość i panowanie nad sobą, powinien spojrzeć na oficerów, a gdy tych już zabraknie — na podoficerów i dzielnych strzelców, by podnieść się na duchu i przełamać w sobie chwilę słabości.

Samodzielność i ochocze branie na siebie odpowiedzialności nie mogą jednak polegać na samowolnych działaniach nie liczących się z całością, które utrudniają tylko pracę przełożonym i szkodzą całości działań.

W codziennych trudach wojny, w przeciągających się długo żmudnych wysiłkach, silnym bodźcem do wytrwania i podnietą w pracy wojennej jest koleżeństwo.

Przyjazne zżycie się z towarzyszami broni, z którymi dzieli się dolę i niedolę żołnierską, wytwarza ducha poświęcenia, potęguje zdrową ambicję i zapobiega załamaniu się w chwilach ciężkich przejść.

Zżycie się i koleżeństwo między oddziałami i z innymi broniami wytwarzają nastrój wzajemnego zaufania, ułatwiają rozumienie się i współpracę w walce.

Część I 5

Koleżeństwo należy rozwijać zawsze i gruntować jako bardzo ważną i piękną zaletę żołnierską.

II. Charakterystyczne cechy w alki piechoty.


a) W walce wysiłki odosobnione, nie związane ściśle z całością, przeprowadzone choćby nawet z największym poświęceniem, nie doprowadzają do zwycięstwa. Powrodują one rozdrobnienie sił i zwykle poważne a bezużyteczne straty.

Każde działanie, aby było skuteczne, musi stanowić zwartą, jednolicie kierowaną całość, w której poszczególne części wzajemnie się wspomagają i uzupełniają w dążeniu do jednego celu. Świadomość konieczności pracy dla całości przenikać musi stale każdego dowódcę i Strzelca.

Jednolite kierownictwo w walce, jak też ścisłe współdziałanie między oddziałami i broniami jest wtedy tylko możliwe, gdy dowódcy orientują się dokładnie w przebiegu walki i w działaniach poszczególnych części wojska. Toteż, ażeby ułatwić orientację i dowodzenie, wszyscy dowódcy powinni stale utrzymywać wzajemną łączność i meldować przełożonym o przebiegu walki i swym działaniu. Łączność jest podstawą zgodnego i celowego współdziałania oddziałów i broni. Zgrane zaś współdziałanie jest podstawą zwycięstwa.

b) Walka piechoty polega przede wszystkim na ścisłym współdziałaniu ruchu i ognia.

6.Współdzia

łanie.

www.cbw.plCBW


Na polu walki ruch jest możliwy przeważnie tylko pod osłoną własnego ognia, który niszczy względnie obezwładnia środki ogniowe nieprzyjaciela.

Współdziałanie to musi być jak najściślejsze, tak ze strony oddziałów strzeleckich, które w niezłomnym parciu naprzód muszą umieć wykorzystywać natychmiastowo skutki ognia wspierającego ich ruch jak też ze strony ciężkiej broni piechoty i artylerii, które muszą orientować się stale w przebiegu walki, aby na czas i w potrzebnych miejscach dać piechocie odpowiednie wsparcie.

Współpracę tę regulują rozkazy dowódców. Jednak broń wspierająca piechotę nie może czekać bezczynnie na rozkazy, ani na żądania walczącej piechot}'. Jej ambicją i punktem honoru powinno być, z własnej inicjatywy, na podstawie własnej obserwacji dawać piechocie wsparcie tam, gdzie go najwięcej potrzebuje. Bronie wspierające powinny się prześcigać w pomaganiu piechocie w walce, gdyż tylko wtedy będą się mogły skutecznie przyczynić do zwycięstwa.

c) Współdziałanie oddziałów między sobą odgrywa również podstawową rolę w walce. Obowiązkiem każdego dowódcy i szeregowca jest pomóc sąsiadowi, gdy ten znajduje się w ciężkim położeniu, jeżeli nie przeszkadza to wykonaniu własnego zadania. Często najlepszą pomocą dla sąsiada będzie bezwzględne i za wszelką cenę wykonywanie własnego zadania.

a) W ogólnych ramach bitwy zadania małych jednostek piechoty sprowadzają się do dwóch zasadniczych rodzajów w’alki: natarcia lub obrony.

Cześć I

Natarcie ma na celu zniszczenie sił przeciwnika. Polega ono na dążeniu piechoty do starcia wręcz (szturmu) przez zacięte parcie naprzód w szykach rozczłonkowanych, pod osłoną ognia własnego i broni wspierającej, przy jak najdalej idącym wykorzystaniu terenu oraz zaskoczenia.

Uwieńczeniem natarcia jest pościg, do którego przecłiodzą wszystkie oddziały nacierające natychmiast, gdy tylko nieprzyjaciel zaczyna odwrót. Jedynie pościg gwałtownie przeprowadzony zmienia niepowodzenie nieprzyjaciela w klęskę.

Obrona ma na celu zatrzymanie działań zaczepnych nieprzyjaciela i zadanie mu strat. Polega na utrzymaniu terenu za pomocą ognia i przeciwuderzeń.

b) W działaniach bojowych piechoty natarcie przeplata się ustawicznie z obroną.

Jednostki nacierające są nieraz zmuszone do chwilowego zatrzymania się, spowodowanego bądź to przeciwdziałaniem nieprzyjaciela, bądź własnym położeniem. W charakterze piechoty powinna leżeć zaciętość i nieustępliwość. Musi ona utrzymać wszystko, co zdobyła. Toteż w tych wypadkach jednostki piechoty natychmiast przygotowują obronę, choćby zatrzymanie miało trwać krótką chwilę. Ponowne przejście do natarcia musi nastąpić zręcznie i szybko.

Oddziały będące w obronie, w tylnych rzutach, muszą umieć szybko zręcznie przejść do natarcia w celu wykorzystania słabej chwili u nieprzyjaciela i pobicia go.

Szybkość w przygotowaniu obrony, zręczność w przechodzeniu z obrony do natarcia stanowią podstawowe

7-Kodzajc i charakter walki

piechoty.www.cbw.plCBW


zalety piechoty, mylą nieprzyjaciela i dają nad nim przewagę.

Gdy dowódca, który nakazał dane działanie, uzna za konieczne przerwanie walki, daje rozkaz wycofania się z niej i odwrotu. Wycofanie się z walki, o ile ma być przeprowadzone w dzień, musi następować stopniowo i być silnie przesłonięte ogniem.

Piechota nieraz stosuje opóźnianie ogniowe, które ma na celu zadanie nieprzyjacielowi strat i opóźnianie jego posuwania, zasadniczo przez otwieranie ognia już na najdalsze odległości, bez dopuszczania do walki z bliska.

c) Sposób wykonania natarcia i obrony przez małe oddziały piechoty jest zasadniczo jednakowy i zupełnie nie zależy od tego, czy natarcie prowadzone przez nie jest w ramach całości działaniem głównym czy pomocniczym, czy obrona ma trwać długo czy krótko, czy odcinek obrony jest ważniejszy czy mniej ważny.

Oddziały te nie mogą nigdy zmniejszać zaciętości i zapału w natarciu, uporu i odwagi w obronie. Otrzymawszy zadanie natarcia lub obrony powinny poświęcić całość swych sił i środków dla wypełnienia go do końca.

d) Piechota powinna umieć prowadzić walkę w każdym terenie oraz o każdej porze. Umiejętne wykorzystanie do walki lasów, nocy i mgły zwiększa zaskoczenie, osłabia działanie nieprzyjacielskiego ognia, utrudnia lub uniemożliwia nieprzyjacielowi użycie broni pancernej i pozwala liczebnie i technicznie słabszemu pobić silniejszego.

Część I 9

Yv y k o r z y s t a n i e t e r e n u .

Rzeźba i pokrycie terenu odgrywają podstawową rolę w działaniach bojowych oraz wywierają rozstrzygający wpływ na decyzje dowódców i sposób działania oddziałów.

Dobrze wykorzystany teren zwiększa wydajność własnego ognia, kryje przed obserwacją i ogniem nieprzyjaciela, oszczędza siły.

Małe jednostki piechoty, do kompanii a niekiedy i batalionu włącznie, zwykle nie mają swobody w wyborze terenu do działania, powinny go zatem brać takim, jakim jest i umieć wykorzystać go w najwyższym stopniu dla wykonania swego zadania.

Każdy dowódca piechoty powinien przed wydaniem rozkazów, zawsze, gdy tylko położenie na to pozwala, rozpoznać teren działania. Rozpoznanie to, zależnie od posiadanego czasu i warunków, będzie mniej lub więcej dokładne.

Zaletą dowódcy jest umiejętność szybkiego rozpoznania terenu, aby jednym rzutem oka potrafił ocenić, w jaki sposób będzie go mógł wykorzystać.

Decyzja powzięta na tej podstawie pozwol na giętkie dostosowanie własnego ugrupowania (szyków), ruchu i ognia do realnych warunków pola walki i na uniknięcie zgubnego schematu.

Wykonanie rozpoznania nie powinno zdradzać własnych zamiarów.Regulamin pieth. 2

Uwagiogólne.

8.

9-Rozpoznanie

terenu.

www.cbw.plCBW

10 Regulam in piechoty

10. Teren

otwarty (plaski i pofałdowany).

a) Teren otwarty zwiększa działanie ognia, umożliwia całkowite wykorzystanie wydajności broni, ułatwia użycie broni pancernej; ułatwia również łączność i dowodzenie. Utrudnia natomiast poruszenia, zmusza do większego rozczłonkowania, w natarciu wymaga dużej przewagi ognia nad nieprzyjacielem.

b) W terenie pofałdowanym lub płaskim, lecz częściowo pokrytym, widoczność i działanie ognia są ograniczone grzbietami lub zasłonami, które dla pewnych części terenu stanowią horyzont.

Opanowanie tych horyzontów chroni przed zaskoczeniem i utrudnia nieprzyjacielowi wgląd we własne ugrupowania oraz prowadzenie ognia.

c) W terenie otwartym szczególnie rzucają się w oczy i ułatwiają obserwację drobne kępy leśne, samotne, małe grupy zabudowań, wyraźne linie itp., ściągając na siebie ogień nieprzyjaciela. Należy je w walce omijać.

d) Nacierający już w czasie zbliżania się do nieprzyjaciela musi unikać, o ile możności, otwartych przestrzeni, narażonych na obserwację i ogień nieprzyjaciela, powodujących opóźnianie marszu i straty. Jeżeli nie może ich wyminąć, przechodzi je w szykach luźnych.

Wkraczać na teren otwarty (wyjścia z lasów, przejścia wzgórz itp.) w ogniu artylerii należy szybko, nagle i równocześnie szerokim frontem, w szykach płytkich, by jak najbardziej oddalić się od wyraźnych linij terenowych, nim nieprzyjaciel otworzy na nie ogień.

e) Broniącemu się teren otwarty umożliwia całkowite wykorzystanie wydajności broni, głównie

Część I 11

maszynowej. Zwłaszcza uzyskuje duże pole rażenia, przez co wzmacnia bardzo wydatnie obronę. Natomiast utrudniony jest ogień broni maszynowych z głębi ugrupowania. Teren otwarty, z panującymi wzniesieniami ułatwia prowadzenie takiego ognia.

Teren otwarty zmusza do silniejszego umacniania się, maskowania i rozczłonkowania.

Teren pokryty zmniejsza działanie ognia, utrudnia użycie broni pancernej, ułatwia kryte poruszenia i zaskoczenie.

a) Nacierającemu ułatwia kryte podejścia i skupienie oddziałów. Umożliwia natarcie przy słabym nawet wsparciu ogniowym. Utrudnia jednak orientację, łączność i dowodzenie.

Walka w takim terenie przybiera zwykle charakter starć miejscowych, gdzie inicjatywa i odwaga najniższych dowódców i wszystkich strzelców odgrywa rozstrzygającą rolę. Trudności nasuwa utrzymanie kierunku, na co zwracać dużą uwagę.

b) W obronie teren pokryty i poprzecinany wymaga gęstszej obsady, bardziej skupionej do czoła. Przeszkody z drutów kolczastych i dokładne ukrycie stanowisk ogniowych mają zwykle większe znaczenie, aniżeli umocnienia ziemne. Kręte i nieregularne rozmieszczenie obrony zdezorientuje nieprzyjaciela i wystawi go na ogień boczny.

Większe lasy rozpraszają ogień artylerii i czynią go mało skutecznym. Lasy są szczególnie narażone1 na działanie gazów.

2*

I I .

Terenpokryty.

www.cbw.plCBW

12 Regulamin p iechoty

12.Wzniesienia,

wąwozy i rzeki.

c) Teren pokryty i poprzecinany utrudnia swobodę ruchów kawalerii i broni pancernej i często stanowi dla nich poważną przeszkodę.

Piechota wewnątrz zagród, ogrodów i domów jest dla kawalerii niebezpieczna nawet wówczas, kiedy kawalerii udało się chwilowo opanować miejscowość.

a) Wzniesienia ułatwiają obserwację i opanowanie sąsiadującego z nimi terenu. Z tego względu są często przedmiotem walki.

Celem zapewnienia sobie posiadania wzniesienia (obserwacji) obrońca musi wysunąć swe czołowe oddziały dostatecznie w przód na stokach zwróconych do nieprzyjaciela.

Nacierający często wyznaczać będzie wzniesienia jako przedmioty natarcia, których opanowanie ułatwi mu dalszą walkę.

b) Wąwozy i wąskie doliny, kryjąc przed naziemną obserwacją nieprzyjaciela, umożliwiają rozmieszczenie i przesuwanie odwodów, kryte podejścia, umieszczenie moździerzy, artylerii itp. Mogą one jednak ściągnąć na siebie ogień stromy ciężkich broni piechoty oraz artylerii. Dna dolin, zwłaszcza wąskich, należy unikać ze względu na łatwość zbierania się tam gazów.

W obronie wąwozy, znajdujące się na przedpolu, zwykle będą ostrzelane ogniem podłużnym albo stromo torowym, z czym liczyć się musi nacierający.

c) Rzeki j ak też szerokie, często podmokle doliny, mimo że nie zawsze stanowią same przez się przeszkodę trudną do przejścia, zwykle jednak przedstawiają teren dogodny do zorganizowania ogni bocznych i obserwacji.

Część I 13

Szerokie i głębokie bagna i biota, gęste i silnie podszyte bezdrożne lasy utrudniają wybitnie ruchy piechocie, która większymi oddziałami może je przebyć jedynie z dużym nakładem wysiłków i czasu. W takich terenach, działania skupiają się koło przejść, brodów, grobli itp.

Przy ocenie stopnia przekraczalności bagien nie wolno polegać tylko na mapie lub zeznaniach ludności. Należy zawsze przeprowadzić rozpoznanie.

Przy przechodzeniu bagien zaleca się brać przewodników.

Gdzie teren nie daje dobrych warunków prowadzenia ognia, dostatecznej zasłony ani ochrony*), uzupełnia się je przez umacnianie terenu i maskowanie. W obronie maskuje się niezwłocznie zajęte stanowiska ogniowe i kopie wnęki. W natarciu należy wykorzystać do tego każde zatrzymanie. Przy wszystkich robotach wykorzystać przede wszystkim istniejące już naturalne zasłony i ochrony. Prace tak prowadzić, by nie zdradzać się przed obserwacją nieprzyjaciela. Maskowanie rozpoczynać od pierwszej chwili i przez cały czas utrzymywać.

Umocnienia polowe omawia instrukcja „Umocnienia

14*

Umocnienia terenu

i maskowanie.

13.Bagna i lasy.

Zasłona kryje przed obserwacją nieprzyjaciela, ochrona zabezpiecza przed działaniem ognia.

polowe“ część I i dalsze | a maskowanie —

„Ogólna instrukcja maskowania"

' 0.12-I

1 9330.14.1929

www.cbw.plCBW


15-Uwagiogólne.

16 .Tajem nica.

Z a s k o c z e n i e .

Zaskoczenie powinno być podstawą każdego działania wojennego.

Daje ono przewagę moralną nad nieprzyjacielem, wzmaga skuteczność środków walki i umożliwia słabszemu pobicie silniejszego.

Im więcej stosuje się sprytu i przebiegłości w najdrobniejszych działaniach, im więcej się nieprzyjaciela myli i w błąd wprowadza, tym więcej się go wyczerpuje i onieśmiela, tym dogodniejsze stwarza się warunki rozbicia go.

Zaskoczenie osiąga się przede wszystkim rozpoczynając walkę w miejscu i czasie nieoczekiwanym przez nieprzyjaciela. D o zaskoczenia dążyć należy na wszystkich szczeblach, aż do pojedynczego Strzelca, przed walką i we wszystkich jej okresach.

Dużą możliwość zaskoczenia nieprzyjaciela dają działania i urządzenia pozorne, które mylą nieprzyjaciela i rozpraszają jego uwagę. Należy je stosować w szerokim zakresie i na wszystkich szczeblach w ten sposób, aby nieprzyjaciel do ostatniej chwili nie mógł się zorientować co do rzeczywistego działania i rozmieszczenia sił. Stosowanie działań pozornych nie może osłabiać działania właściwego.

Podstawą zaskoczenia jest ukrycie przed nieprzyjacielem własnych zamiarów i sił. W tym celu konieczne jest zachowanie tajemnicy. Jest ona stałym obowiązkiem każdego dowódcy i każdego szeregowca. Niezachowywanie tajemnicy wydziera powodzenie.

Część I 15

Wszystkich dowódców na wszystkich szczeblach obowiązuje zasada, że podają podwładnym do wiadomości tylko to, co jest im niezbędne do wykonania zadania. Przedwczesne podawanie zamiarów tyczących się działania jest szkodliwe.

Własne poruszenia oraz rozmieszczenie sił ukrywa się przez dokładne maskowanie i wyzyskanie zasłon terenowych, przez ubezpieczenie sił własnych i spędzanie rozpoznania nieprzyjaciela przez wyzyskanie nocy do ruchu.

Przy używaniu środków łączności, narażonych na podsłuch lub schwytanie przez nieprzyjaciela, należy stosować dużą ostrożność.

Zaskoczenie wtedy da pełne rezultaty, gdy przygotowane w tajemnicy zostanie przeprowadzone szybko i wykorzystane energicznie do ostatnich granic możliwości. Nie wolno nieprzyjacielowi dać czasu do ochłonięcia i zorganizowania odparowania ciosu.

Zapobiec zaskoczeniu można przez dokładne rozpoznanie, ubezpieczenie i łączność oraz przez czynne zachowanie się wobec nieprzyjaciela.

Spędzanie patroli nieprzyjaciela, częste wypady celem rozbicia jego wysuniętych oddziałów i ustawicznego niepokojenia go, uprzedzanie nieprzyjaciela w działaniach zaczepnych umożliwiają utrzymanie inicjatywy, onieśmielają przeciwnika, odbierają mu pewność siebie i stanowią najlepsze zabezpieczenie przed zaskoczeniem.

Jeżeli zaskoczenie mimo wszystko nastąpi, zimna krew i spokój dowódców oraz strzelców rozstrzy-

17- Szybkość działania

i wykorzystanie powo

dzenia.

i8.Zapobieganie zasko

czeniu.

www.cbw.plCBW


gają o położeniu. Strzelcy powinni skupiać się kolo swych dowódców, zachować ciszę, unikać bezładnej strzelaniny. Jeżeli nieprzyjaciel zaskoczy ogniem na najbliższych odległościach, najlepszą obronę stanowi natychmiastowe rzucenie się na niego i zwalczenie go w walce wręcz.

D z i a ł a n i e n a s k r z y d ł a .

Ogień boczny zwiększa skuteczność wiązki pocisków, umożliwiając opanowanie obszernego odcinka małą ilością ludzi i sprzętu. Połączony z ogniem czołowym i zaskoczeniem zadaje duże straty, osłabia nerwy i odporność nieprzyjaciela, który musi uważać i walczyć na dwie strony.

W natarciu, oddziały, które wdarły się w ugrupowanie nieprzyjaciela, skierowują ogień boczny na pozostałe na bokach opory nieprzyjaciela, ułatwiając w ten sposób posuwanie się sąsiadów.

W obronie ogień boczny stosowany przede wszystkim przez ciężką broń maszynową, stwarza zapory, w których powinno się załamać natarcie nieprzyjaciela. Tworzy on zasadniczy szkielet obrony.

Uderzenie na skrzydło, połączone z uderzeniem czołowym i zaskoczeniem, daje, podobnie jak ogień boczny, duże wyniki nawet wobec przewagi liczebnej i powinno być jak najczęściej stosowane.

Małe jednostki piechoty zwykle mogą uderzyć na skrzydła nieprzyjaciela tylko wówczas, gdy w ciągu walki powstaną we froncie walczących wyłomy wskutek miejscowych, czołowych wdarć w ugrupowania bojowe.

Część I 17

W natarciu oddziały drugiego rzutu i odwody, wykorzystając włamanie i parcie naprzód oddziałów czołowych, uderzeniem na boki rozszerzają włamanie i ułatwiają sąsiadom posuwanie się naprzód. Jak ogień ustawicznie wiąże się z ruchem, tak działania czołowe powinny wiązać się z działaniem na skrzydła. Współdziałanie takie najbardziej rozluźnia ugrupowanie nieprzyjaciela i osłabia jego opór.

W obronie odwody powinny uderzać na skrzydło nieprzyjaciela, który wdarł się we własne ugrupowanie. Uderzenia takie najszybciej pozwalają zniweczyć miejscowe powodzenie nieprzyjaciela.

Oskrzydlenie nieprzyjaciela, w którym uderzenie na skrzydło następuje po marszu oskrzydlającym, przeprowadzają wyżsi dowódcy i większe jednostki piechoty.

Niekiedy jednak również mniejsze jednostki piechoty, działające w odosobnieniu lub na skrzydle ogólnego ugrupowania, mogą stosować miejscowe obejście i uderzenie na skrzydło. Należy je zawsze łączyć z natarciem czołowym i nie mierzyć zbyt głęboko w ugrupowanie nieprzyjaciela, gdyż może to doprowadzić do rozstrzelenia wysiłków i umożliwić nieprzyjacielowi oddzielne ich zniszczenie.

W wypadkach tych należy dbać zawsze o zabezpieczenie własnego obchodzącego skrzydła.

Dowódcy oddziałów działających w odosobnieniu lub na skrzydle ogólnego ugrupowania powinni zwracać szczególną uwagę na ubezpieczenie swych skrzydeł i tyłów.

21.Oskrzydle

nie.

22.Ochronaskrzydeł.

19..Ogień

boczny.

20.Uderzenie i

na skrzydła . po włamaniu ‘

czołowym.

www.cbw.plCBW


23-U w agiogólne.

Zapewniają je sobie przez odpowiednie ugrupowanie odwodów (schodami za zagrożonym skrzydłem), środków ogniowych oraz przez patrole i oddziały wydzielane celem rozpoznania i zabezpieczenia zagrożonych kierunków. Szczególnie zabezpieczać należy skrzydła przed szybkobieżną bronią pancerną nieprzyjaciela.

Oddziały te należy wyposażyć w odpowiednie środki łączności, aby mogły na czas zawiadomić dowódcę o zbliżaniu się nieprzyjaciela.

Zagrożenie skrzydła lub tyłów oddziału nie powinno nigdy odwieść jego dowódcy od spełnienia zadania. W razie otoczenia oddział broni się na miejscu do ostatniego naboju i ostatniego żołnierza.

Oddziały walczące w związku muszą utrzymać ścisłą styczność z sąsiadami albo przez bezpośrednie związanie z nimi swego ognia, albo za pomocą oddziałów styczności w razie większego oddalenia. Oddziały styczności mają za zadanie ubezpieczenie i ochronę skrzydeł obu sąsiadujących jednostek.

U g r u p o w a n i e p i e c h o t y w w a l c e .

Piechota przystępuje do walki i porusza się w walce ugrupowana wszerz i w głąb.

Ugrupowanie takie:— utrudnia nieprzyjacielowi obserwację i rozprasza

jego ogień,— umożliwia wykorzystanie terenu w najdrobniej

szych szczegółach, przez co zmniejsza straty,— zabezpiecza giętkość w działaniu tak pod wzglę

dem kierunku, jak i możności dostosowania roz

Część I 19

mieszczenia sił do rzeczywistych potrzeb walki oraz zabezpiecza przed zaskoczeniem,

— umożliwia wykorzystanie środków ogniowych oddziałów znajdujących się w tyle, głównie ciężkiej broni,

•— zwiększa długotrwałość wysiłku.

Ugrupowanie na szerokość stwarza przerwy, które umożliwiają walkę ogniową z głębi ugrupowania. Szerokość przerw zależy od terenu i szerokości odcinka oddziału. Zbyt duże przerwy oraz zbyt szerokie rozrzucenie oddziału utrudnia dowodzenie, osłabia zwartość oddziałów, a przeciwnikowi daje korzystne punkty do natarcia. W terenie pokrytym oraz w nocy, kiedy obserwacja i opanowanie przerw ogniem jest trudne lub niemożliwe, ugrupowanie piechoty powinno być bardziej zwarte.

a) Ugrupowanie na głębokość daje oddziałowi dużą siłę i zwartość, umożliwia bardziej długotrwały wysiłek i najlepsze wykorzystanie wszelkich środków ogniowych. Chroni przed przełamaniem i oskrzydleniem, zmniejsza narażenie oddziału na ogień nieprzyjaciela.

Zbytnie ugrupowanie na głębokość powoduje słabość oddziałów czołowych w walce i daje nieprzyjacielowi możność kolejnego ich zwalczenia.

b) Odwody istnieją na szczeblu kompanii, batalionu i pułku. Użycie ich jest głównym sposobem, w jaki dowódca w czasie walki może wpłynąć na jej tok.

Dowódcy, zwłaszcza od batalionu w górę, powinni dążyć stale do odtworzenia sobie odwodów jak naj-

34.Ugrupowa

nie na szerokość.

25-Ugrupowa

nie na głębokość — odwody.

www.cbw.plCBW


a6.Nieregular-

ność szyków. Unikanie równania.

27-Podział

bronipiechoty.

28.Karabinek.

prędzej po ich zużyciu. Jednakże, gdy położenie tego wymaga, nie mogą wahać się przed rzuceniem wszystkich swych odwodów do działania, bez względu na możność szybkiego ich odtworzenia.

W e wszystkich szykach stosowanych w walce należy unikać regularnych, schematycznych linij i równania. Żadna jednostka nie może w natarciu wstrzymywać swego posuwania się naprzód z powodu pozostawania w tyle jednostki sąsiedniej, a w obronie nie wolno jej wycofywać się z powodu cofnięcia się sąsiada.

DI. Broń piechoty i jej ogień.Broń piechoty dzieli się na lekką (karabinek, pistolet,

granat ręczny, ręczny karabin maszynowy, lekki karabin maszynowy, granatnik) i ciężką (ciężki karabin maszynowy, moździerz, armatka piechoty, działo piechoty).

Karabinek wz. 29 jest bronią palną powtarzalną. Kaliber lufy 7,9 mm. Najniższy celownik 300 m, najwyższy 2000 m.

Skuteczny strzał z karabinka ogranicza się do 400 m do małych, a do 600 m do większych lub wyraźnych celów polowych. Strzelec wyborowy może osiągnąć strzały skuteczne do 800 m przy użyciu lunety. Ogień zbiorowy z karabinków prowadzi się przeciętnie z dobrym skutkiem do odległości 1200 m, na odległości dalsze do celów głębokich i wysokich można go stosować pod warunkiem trafnego doboru celownika i dobrej obserwacji.

Część I 2 1

Karabinek jest osobistą a zarazem główną bronią Strzelca; jest on zaopatrzony w bagnet do walki wręcz. Karabinek może w razie potrzeby zastąpić wszystkie inne rodzaje uzbrojenia.

Pistolet jest bronią do walki z bliska.

Granat ręczny jest bronią pojedynczego Strzelca, uzupełniającą działanie broni palnej na najbliższe odległości, zwłaszcza w stosunku do celów ukrytych za ochroną.

Siła wybuchowa granatu ręcznego działa skutecznie od 3— 6 m. Odłamki działają skutecznie w promieniu do 20 m (granat zaczepny) i do 100 m (granat obronny).

Granica donośności rzutu waha się od 30— 40 m.

29-Pistolet.

3°-Granatręczny.

a) Ręczny karabin maszynowy wz. 28 jest bronią palną samoczynną. Można z niego strzelać ogniem ciągłym oraz strzałami pojedynczymi.

Kaliber lufy 7,9 mm. Ciężar karabina około 9 kg. Najniższy celownik 300 m, najwyższy 1600 m.

Skuteczność ognia do małych celów — 800 m. Cele wielkie mogą być skutecznie ostrzelane na 1200 m.

Przy zastosowaniu specjalnego celownika ręczny karabin maszynowy może być użyty do strzału przeciwlotniczego, przeciwko samolotom latającym na odległości do 1000 m.

Szybkostrzelność praktyczna (ze zmianami magazynków) do 200 strzałów na minutę. Pojemność magazynka 20 naboi.

31-Ręczny ka

rabin maszynowy wz. 28 i lekki karabin maszynowy wz. 08/ 15 .

www.cbw.plCBW


Amunicja dla ręcznych karabinów maszynowych znajduje się przy strzelcach obsługi oraz na biedce amunicyjnej plutonu.

b) Lekki karabin maszynowy wz. 08/15 jest bronią palną samoczynną.

Kaliber lufy 7,9 mm. Ciężar z wodą 16,8 kg. Najniższy celownik 400 m, najwyższy 2000 m .

Szybkostrzelność praktyczna (przy taśmie z 250 nabojami) 400 strzałów na minutę. Ciężar taśmy napełnionej 250 nabojami 7,5 kg.

Skuteczność wiązki strzałów jak w ręcznym karabinie maszynowym. Przy zastosowaniu specjalnego celownika może być użyty do strzału przeciwlotniczego jak ręczny karabin maszynowy.

c) Ręczny lub lekki karabin maszynowy jest bronią organizacyjnie przydzieloną do drużyny strzeleckiej. Niekiedy ze względów taktycznych może być z niej wydzielony i podporządkowany bezpośrednio rozkazom dowódcy plutonu.

Ręczny i lekki karabin maszynowy towarzyszą strzelcom w każdym terenie. Ich budowa utrudnia nieprzyjacielowi zaobserwowanie, a mała waga umożliwia użycie w pierwszej linii, we wszelkich postawach, przez jednego Strzelca.

d) Normalnym ogniem ręcznego i lekkiego karabina maszynowego jest ogień punktowy krótkimi seriami od 3— 6 strzałów. Ogień dłuższymi seriami należy do wyjątków. Powoduje silne wstrząsy broni (zbyt lekka podstawa) i wskutek tego niecelne strzelanie, zbyt szybkie rozgrzanie lufy i zbyt duże zużycie amunicji. Może być stosowany jedynie

Częś I 23

w chwilach szczególnie ważnych, do dużych celów, np. przy odparciu szturmu, szarży kawalerii, napadzie ogniowym na bliski cel itp.

Strzały pojedyncze stosuje się wówczas, kiedy chodzi o niezdradzenie obecności ręcznego karabina maszynowego, a zachodzi konieczność szybseego i celniejszego ognia z karabina.

e) Ogień ręcznego i lekkiego karabina maszynowego skierowuje się wraz z ogniem całej drużyny zasadniczo na cele położone na wyprost strzelającego oddziału. Niekiedy, w wyjątkowych wypadkach, ogień ten może być użyty w innym kierunku niż ogień drużyny.

Zasadniczo ręczne i lekkie karabiny maszynowe, które mają prowadzić ogień, należy uprzednio wprowadzić do pierwszego rzutu. W yjątkowo lekka broń maszynowa drużyn tylnych rzutów może strzelać nad głowami drużyn pierwszego rzutu, gdy znajdzie się na wzniesieniach terenowych znacznie wyżej od drużyn pierwszego rzutu, niekiedy również z dachów lub drzew; w obronie może strzelać przez przerwy pomiędzy drużynami pierwszego rzutu.

a) Granatnik jest bronią o stromym torze pocisku, donośności do 700 m i o dużej sile rażenia pocisku Ciężar granatnika około 7 kg. Ciężar pocisku około0,7 kg. Szybkostrzelność praktyczna do 20 strzałów na minutę.

b) Ogień granatnika jest nieskrępowany ugrupowaniem czołowych drużyn strzeleckich i stanowi uzupełnienie ogni karabinów maszynowych plutonu. Granatnikami zwalcza się bliskie cele, ukryte za

32-Granatnik.

www.cbw.plCBW


33*Ciężki

karabinmaszynowy.

ochroną, znajdujące się w martwych polach lub ukazujące się nagle, bezpośrednio przed piechotą, gdy artyleria i moździerze nie mogą ich już ostrzelać, np. w natarciu przed samym szturmem.

c) Granatniki zgrupowane w sekcji granatników, wchodzące organizacyjnie w skład plutonu strzeleckiego, stanowią dla dowódcy plutonu poważne źródło ognia, którym może rozstrzygająco wpływać na tok walki swego plutonu na małych odległościach. Amunicja do granatników znajduje się przy strzelcach' obsługi oraz na biedce amunicyjnej plutonu.

d) Zasadniczo sekcja granatników prowadzi ogień jako całość, zwalczając kolejno poszczególne cele wszystkimi granatnikami jednocześnie. Ogniem jej kieruje dowódca sekcji na podstawie rozkazu dowódcy plutonu i własnej obserwacji.

Niekiedy dowódca plutonu przydzieli poszczególne granatniki drużynom strzeleckim, gdy jednolite kierowanie ich ogniem napotyka na trudności lub gdy drużyny otrzymują samodzielne zadanie (patrole, placówki itp.). W wyjątkowych wypadkach dowódca kompanii skupi część lub wszystkie granatniki z plutonów dla wykonania szczególnie ważnego zadania.

a) Ciężki karabin maszynowy jest bronią samoczynną o stałej podstawie, dużej szybkostrzelności praktycznej i jest zdolny do wykonyw ania ognia przez dłuższy czas dzięki specjalnemu chłodzeniu lufy; jego ciężar z podstawą waha się od 45— 55 kg.

Ciężki karabin maszynowy jest najpotężniejszą bronią piechoty. Dzięki swym właściwościom tech-

Część I 25

icznym pozwala zasypywrać nieprzyjaciela silnym celnym ogniem przez dłuższy czas i na dalekie

: iwet odległości.b) Główne działanie ciężkiego karabina maszyno-

• ego polega na ogniu bezpośrednim, który można ;.ybko skierowywać na zmienne i nagle pojawiające ę cele. Można go prowadzić skutecznie do odległości

. )00 m .Ogień pośredni (ze stanowisk zakrytych) umożliwia

. wrycie stanowisk ciężkich karabinów maszynowych■ zed obserwacją nieprzyjaciela. Dobrze prowadzony, a dużą skuteczność do odległości 3500 m, daje iżą możność zaskoczenia nieprzyjaciela, nie pozwala dnak na tak szyb.de dostosowanie ognia do zmien-

ych celów, jak ogień bezpośredni. Pociąga za sobą ' vykle duże zużycie amunicji.Ciężkie karabiny maszynowe, użyte na odpowied

nich podstawach i zaopatrzone w odpowiednie przy- ądy celownicze, są główną bronią piechoty do

trzelania przeciwlotniczego. Używa się ich skutecznie r>rzeciw samolotom latającym na odległości do iOOO m.

c) Mogą one strzelać ze stanowisk ogniowych ; uajdujących się w tyle, za pierwszą linią bojową, .rzez przerwy w niej się znajdujące lub ponad mowami strzelców. Pozwala to na ugrupowanie

głąb ciężkich karabinów maszynowych w walce, ..,i łatwe przerzucanie ognia i ześrodkowywanie go• i celach szczególnie ważnych.

d) Najskuteczniejszy jest ogień boczny (flankowy), :,<lyż razi nieprzyjaciela w najczulsze miejsce, jakimwww.cbw.pl

CBW


34- Moździerz

9i mm.

jest jego bok (skrzydło), daje duże skupienie n; głębokiej a wąskiej przestrzeni, a więc daleko większi pole rażenia niż ogień czołowy. Najczęściej stosuj< się go w obronie, jako ogień zaporowy.

Ogień zaporowy jest najskuteczniejszy prz' celowniku 600 m, gdyż stwarza w terenie płaskin na całej przestrzeni od karabina maszynowego d miejsca upadku pocisku całkowite pole rażenia dl; wszystkich celów (zapora plaska). Przy celownik , ponad 600 m długość pola rażenia maleje w miar odległości (zapora stroma).

a) Moździerz 81 mm wz. 18 jest bronią strome torową. Ciężar z dwójnogiem i płytą 57ł/2 kg. Cięż; pocisku 3,2 kg. Donośność praktyczna 1800 m.

b) Moździerz 81 mm wz. 28. Ciężar z dwójnogiei i płytą 63,9 kg. Donośność praktyczna 2700 n

c) Moździerz 81 mm wz. 31. Ciężar kompletnej moździerza około 60 kg, donośność 3 km, cięż; • pocisku zwykłego około 3,2 kg, ciężkiego (wydłuż< nego) około 6x/2 kg.

Szybkostrzelność praktyczna dla wszystkich rodz: jów moździerzy do 20 strzałów na minutę.

d) Dzięki stromemu torowi pocisku moździer. mogą strzelać ze stanowisk zakrytych. Umożliw... to skryte podsunięcie ich i użycie w pobliżu pierwsz linii piechoty. Ogień moździerzy odznacza się dui. / celnością i łatwością przerzucania go, co pozwą i-• na szybkie i skuteczne ześrodkowania w granica* do nośności sprzętu. Należy go skierowywać przeuj wszystkim na nieprzyjacielskie gniazda ciężkich kar

Część I 27

binów maszynowych, ukryte działa piechoty, na martwe pola i kryte dojścia bezpośrednio przed linią bojową oraz na oddziały nieprzyjaciela, najgroźniejsze dla walczącej piechoty, a trudne do zwalczenia za pomocą ciężkich karabinów maszynowych lub artylerii. Pocisk o większym ciężarze i o zapalniku ze zwłoką może przebić schron połowy.

e) Moździerze działać będą zwykle na korzyść całego batalionu. Niekiedy konieczne będzie oddanie ich dowódcom kompanij.

f) Ogień moździerzy pochłania dużo amunicji, której uzupełnienie, zwłaszcza w natarciu, jest trudne. Z tego względu ogień należy ograniczać tylko do wypadków niezbędnych, gdy inną bronią danego celu nie można zwalczyć lub gdy w danym miejscu nieprzyjaciel bezpośrednio i poważnie zagraża.

Działa piechoty wchodzące organizacyjnie w skład pułku stanowią armaty polowe kaliber 75 mm wz. 92/26. Szybkostrzelność praktyczna armaty wynosi 6— 8 strzałów na minutę do 5 minut ognia nieprzery- wanego, a 4 strzały na minutę do 15 minut ognia nie- przerywanego. Ciężar naboju 7— 8 kg. Ciężar pocisku około 6 kg. Donośność praktyczna strzału przy ładunku normalnym 7 km; przy ładunku zmniejszonym 5,5 km. Skuteczne pole rażenia odłamkami granatu w promieniu 10 m, odłamki większe skuteczne do 150 m. Skuteczne pole rażenia szrapnela obejmuje średnio paso szerokości 25 m i głębokości 150 m. Amunicję dział piechoty przewozi się w przodkach i jaszczach. Użycie dział piechoty opisane jest w rozdziale B.

35-Działo

piechoty.

www.cbw.plCBW

36.Uwagiogólne.

37-Charakterystyka arty

lerii.

RO ZD ZIAŁ B.

INNE BRONIE W R A M A C H W A L K I P IE C H O TY.

I. Artyleria.


Artyleria pomaga piechocie w zwalczaniu nieprzyjaciela. Jej zadaniem zasadniczym jest torowanie drogi piechocie własnej i wstrzymywanie posuwania się piechoty nieprzyjaciela.

Ścisła, zgrana i dobra współpraca piechoty z artylerią jest jednym z zasadniczych warunków powodzenia w walce.

Ażeby współpraca obu tych broni mogła dać odpowiednie rezultaty, muszą one znać się wzajemnie oraz znać swoje możliwości i potrzeby w walce.

Artyleria działa przez obezwładnienie i niszczenie nieprzyjaciela i jego urządzeń. Prócz skutków materialnych wywiera wielki wpływ moralny.

Cechą charakterystyczną artylerii jest możność wejścia w walkę i prowadzenia ognia przy względnym ukryciu przed obserwacją nieprzyjaciela.

Donośność artylerii, połączona z możliwością szybkiego przerzucania ognia, umożliwia dalekie działanie i ześrodkowania ognia bez potrzeby zmiany stanowisk.

Część i 29

Działanie artylerii jest ograniczone ilością amunicji, trudnościami obserwacji, technicznymi warunkami strzelania i przeciwdziałaniem artylerii przeciwnika. Nie można oczekiwać od artylerii zniszczenia lub nawet obezwładnienia wszystkich środków obronnych nieprzyjaciela. Ogień artylerii jest tym skuteczniejszy, im bardziej jest skupiony.

a) Wprowadzenie artylerii do walki poprzedzają zawsze zwiady artyleryjskie.

Mają one, między innymi, na celu:— wybór punktów obserwacyjnych i rozpoznanie

celów,— wybór stanowisk bateryj i rozpoznanie dróg

dojścia do nich.Zwiady artylerii posuwają się przy czołowych

rzutach, a nawet często z wysuniętymi patrolami piechoty.

b) Każda bateria ma swój główny -punkt obserwacyjny, z którego dowódca baterii kieruje ogniem. Jeżeli główny punkt obserwacyjny nie znajduje się w pobliżu pierwszego rzutu piechoty, dowódca baterii wybiera ponadto wysunięty punkt obserwacyjny celem ściślejszej łączności ze wspieraną piechotą.

Dowódcy dywizjonów oraz wyżsi dowódcy artylerii mają również swe punkty obserwacyjne.

Punkty obserwacyjne baterii są połączone telefonicznie ze stanowiskiem baterii.

c) Baterie zajmują stanowiska zakryte zabezpieczające je przed obserwacją naziemną.

38.Sposóbpracy

artylerii.

www.cbw.plCBW


39-Obowiązki

piechoty w stosunku do artylerii.

Odległość tych stanowisk od przednich rzutów jest rozmaita. W obronie rozmieszcza się je zwykle bardziej w tyle, w natarciu zaś podsuwa bliżej piechoty.

Zmiana stanowiska artylerii pochłania dużo czasu i w czasie walki osłabia, niekiedy nawet przerywa wspieranie piechoty.

Dla zachowania ciągłości wsparcia ogniowego wystarczy niekiedy przesuwanie tylko punktów obserwacyjnych, które należy przygotować zawczasu.

Gdy nie wystarczy przesunięcie punktów obserwacyjnych, zmienia się stanowiska bateryj. Zmianę tę przeprowadza się częściami celem zapewnienia ciągłości ognia.

Piechota powinna ułatwiać artylerii pracę i dokładnie informować ją o przebiegu walki. Zadania stawiane artylerii muszą być jasne i wyraźne, cele, na które żąda się skierowania ognia, należy dobrze rozpoznać oraz określać wyraźnie i w odpowiedni sposób.

Aby uniknąć rozpraszania ognia, piechota musi się ograniczać w swych żądaniach stawianych artylerii. Obowiązkiem piechoty jest wyrzec się wsparcia artylerii tam, gdzie wystarczy użycie broni piechoty. Przez to można zachować większą ilość artylerii do działania w stosownej chwili na miejsca najważniejsze.

Nie można żądać zbyt często przerzucania ognia, gdyż osłabia to jego skuteczność.

Ścisłe uzgodnienie pracy piechoty z artylerią oraz ograniczenie żądań piechoty jest tym konieczniejsze, im mniej posiadamy artylerii i amunicji.

Część I 31

Artyleria potrzebuje czasu na rozpoznanie, zajęcie stanowisk i przygotowanie ognia.

A by zapewnić jednoczesność działań piechoty i artylerii, piechota musi często czekać na osiągnięcie gotowości przez artylerię tak przy rozpoczęciu działań jak w czasie przesunięć artylerii. W tych wypadkach dowódca piechoty winien na podstawie położenia rozstrzygnąć, czy ma czekać na gotowość artylerii czy też rozpocząć działania bez chwilowego poparcia artylerii.

Artylerzysta ze swej strony musi zawsze dbaćo to, aby piechocie dawać wsparcie szybko i nie pozbawiać jej ognia w trudnym położeniu, jak również wówczas, gdy szybkie działanie może zapewnić zaskoczenie nieprzyjaciela lub wykorzystanie powodzenia.

Zapewnienie artylerii osłony wynika zazwyczaj z samego ugrupowania piechoty i opiera się na łączności obu tych broni.

W działaniach na szerokim froncie może zajść konieczność przeznaczenia osobnego oddziału piechoty do osłony artylerii. Oddział taki podlega dowódcy artylerii i ma zadanie osłonić ją przed zaskoczeniem, zwłaszcza ze skrzydeł. W razie odwrotu musi zapewnić wycofanie baterii bez względu na własne straty.

O r g a n i z a c j a a r t y l e r i i .

Artyleria znajdująca się organizacyjnie w dywizji piechoty składa się z artylerii dywizyjnej, sformowanej w baterie, dywizjony i pułk, oraz artylerii piechoty,

40.Osłonaartylerii

przezpiechotę.

4 1.Podział or

ganizacyjny.www.cbw.plCBW


42.Podział

taktyczny.

wchodzącej organicznie w skład każdego pułku piechoty. Artyleria dywizyjna może być wzmocniona artylerią, zwykle ciężką, przydzieloną na pewien okres czasu.

Bateria jest podstawową jednostką ogniową artylerii, zdolną do samodzielnego wykonywania prostych zadań bojowych.

a) W walce artyleria dywizyjna zwykle dzieli się na artylerię bezpośredniego wsparcia, artylerię ogólnego działania oraz niekiedy artylerię towarzyszącą.

b) Artyleria bezpośredniego wsparcia jest przeznaczona do ścisłej współpracy z piechotą i dzieli się na grupy odpowiadające wspieranym oddziałom piechoty.

Artyleria ta pracuje zawsze w ścisłej łączności z odpowiednimi oddziałami piechoty, których żądania odnośnie ognia obowiązana jest wypełniać. Piechota kieruje żądania wprost do dowódców grup artylerii bezpośredniego wsparcia lub poszczególnych bateryj.

Dowódcy grup artylerii bezpośredniego wsparcia podlegają zasadniczo dowódcy artylerii dywizyjnej (całości) *). Ma to na celu umożliwienie szybkiego skupiania ognia kilku grup artylerii bezpośredniego wsparcia na szczególnie ważnych miejscach. Wskutek tego dowódca piechoty, współpracując z artylerią bezpośredniego wsparcia, musi się liczyć z możliwością

*) We wszystkich punktach regulaminu, gdzie jest mowa o dowódcy artylerii dywizyjnej, należy przez to rozumieć również dowódcę artylerii przydzielonej do związku taktycznego mniejszego od dywizji.

Część I 33

przeniesienia jej ognia przed odcinek innego oddziału na rozkaz wyższego dowódcy artylerii. W takim wypadku wykonywa on dalej swoje zadania bez żadnego lub ze słabym wsparciem artylerii.

c) Skoro chodzi o szybkie działanie, w którym czynnik czasu ma znaczenie większe niż potęga ognia, w terenie pokrytym, gdzie organizacja łączności napotyka na wielkie trudności, i wreszcie w szerokim pasie działania, dowódcy grup artylerii bezpośredniego wsparcia przechodzą pod rozkazy dowódców odpowiednich oddziałów piechoty, jako artyleria przydzielona. W tych wypadkach dowódcy artylerii podlegają całkowicie dowódcom piechoty, nawet wtedy gdy dowódca artylerii jest starszy od dowódcy oddziału piechoty, do którego został przydzielony.

Dowódca piechoty odpowiada wtedy całkowicie za należyte użycie artylerii. Powinien liczyć się z projektem użycia artylerii, przedstawionym przez dowódcę artylerii, i nie może wchodzić w techniczną stronę pracy. Decyzje jednak co do jej użycia należą wyłącznie do dowódcy piechoty.

Artylerii przydzielonej używa dowódca piechoty według zasad obowiązujących artylerię dywizyjną.

d) Artyleria ogólnego działania jest przeznaczona do wzmocnienia i uzupełnienia artylerii bezpośredniego wsparcia oraz do zwalczania artylerii nieprzyjaciela, osłaniania natarcia, ostrzeliwania tyłów itd.

Dowódca artylerii ogólnego działania podlega dowódcy artylerii dywizyjnej. Organizuje on łączność i obserwację w ten sposób, by być na czas informowww.cbw.pl

CBW


43*Zasadyogólne.

44- Wspólni dowódcy.

Plany ognia artylerii.

wanym i móc wesprzeć działania piechoty na ważniejszych odcinkach.

e) Piechota nieraz otrzymuje plutony lub nawet pojedyncze działony artylerii lekkiej, jako artylerię towarzyszącą, której używa jak artylerii piechoty.

Ł ą c z n o ś ć a r t y l e r i i z p i e c h o t ą .Nawiązanie i utrzymanie łączności ze wspieraną

piechotą jest obowiązkiem artylerii. Piechota jednak we własnym interesie musi ułatwiać artylerii nawiązanie i utrzymanie łączności oraz stale ją informowaćo swym położeniu.

Piechota i wspierająca ją artyleria muszą wzajemnie znać swe zadania bojowe. Dowódcy piechoty muszą wiedzieć, które jednostki artylerii wspierają ich oddział, gdzie się znajdują ich dowódcy i obserwatorzy.

Współżycie i koleżeńskość w codziennych stosunkach wzmagają w dużym stopniu wzajemne zrozumienie się i ułatwią w walce zgraną współpracę.

a) Wspólni dowódcy ułatwiają łączność piechoty z artylerią przez regulowanie wzajemnej współpracy obu broni.

b) W obronie oraz w natarciu, gdy dane o nieprzyjacielu i czas na to pozwolą, ustalają oni plan ogni artylerii, opracowany przez dowódców artylerii na podstawie żądań i wniosków zainteresowanych dowódców picchoty. Plany ogni artylerii muszą być znane dowódcom piechoty w zakresie ich dotyczącym. Określają one miejsca, na które ogień artylerii jest przygotowany i sposób jego wykonania:

Część I 35

— czy na podstawie obserwacji artylerii,—■ czy na żądanie piechoty,— czy też na podstawie rozkładu czasu.Plan ogni podaje również, kto ma prawo żądać

wykonania lub przerwania ogni oraz odpowiednie sygnały, które powinni znać wszyscy dowódcy piechoty.

W razie żądania przez piechotę otwarcia ognia na cele w planie nieprzewidziane, dowódcy artylerii są obowiązani ogień ten wykonać, jeżeli pozwalają im na to techniczne warunki strzelania.

c) W działaniach ruchowych, np. w walkach straży przedniej, ustalenie z góry planu ogni będzie niemożliwe. Wówczas współpraca artylerii z piechotą będzie się opierała tylko na obserwacji i wzajemnym porozumiewaniu się w czasie walki.

Dowódcy artylerii wybierają miejsca pobytu przy dowódcach wspieranych oddziałów piechoty zawsze, gdy warunki dowodzenia im na to pozwalają. Ułatwia to wymianę meldunków i obserwacji, przekazywanie artylerii żądań piechoty, orientację artylerii w położeniu piechoty i wskutek tego umożliwia dowódcy artylerii szybkie działanie w ramach całości.

Dowódca artylerii nieraz nie będzie mógł się znajdować przy odnośnym dowódcy piechoty, głównym bowiem jego zadaniem jest dowodzenie swą jednostką. W tych wypadkach wydziela on do dowódcy wspieranego oddziału piechoty oddział łącznikowy.

45-Styczność

dowódców.

46.Oddziały

łącznikowe.

www.cbw.plCBW


47-Obserwato

rzy artylerii.

Oddział łącznikowy składa się z oficera, zmiennej ilości podoficerów, zwiadowców oraz szeregowych łączności z odpowiednim sprzętem.

Zadaniem oddziału łącznikowego jest informowanie dowódców wspieranej piechoty o tym, jakiego wsparciai w jakim czasie może im udzielić artyleria a zarazem meldowanie swemu dowódcy artylerii o wszelkich żądaniach i potrzebach piechoty oraz szczegółach jej walki.

Dowódca oddziału łącznikowego porozumiewa się z dowódcą artylerii przeważnie za pomocą połączenia telefonicznego, które buduje artyleria, oraz za pomocą wszelkich innych środków łączności.

Dowódca oddziału łącznikowego wraz z niezbędnym personelem towarzyszy stale dowódcy jednostki piechoty, do której został przydzielony. Podoficerów wysyła do czołowych oddziałów piechoty.

Zasadniczo dowódcy dywizjonu i wyżej wydzielają oddziały łącznikowe. Gdy bateria wspiera batalion, wtedy dowódca baterii, jeżeli nie znajduje się przy dowódcy batalionu, wydziela oddział łącznikowy o zmniejszonym składzie.

Dowódcy piechoty powinni udzielać oddziałom łącznikowym wszelkiej pomocy technicznej (gońcy itp.), jak też informować ich stale o położeniu. Poza tym powinni dążyć do bezpośredniego porozumiewania się z dowódcą artylerii.

Podstawową rolę w utrzymywaniu łączności spełniają obserwatorzy artyleryjscy, którzy na podstawie przebiegu walki mogą najskuteczniej i najszybciej dostosować ogień artylerii do potrzeb piechoty.

Część I 37

Wysunięci obserwatorzy, wydzielani zwykle w terenie nieprzejrzystym, w czasie szybkiego posuwania się piechoty itp., znajdują się w bezpośredniej bliskości dowódców pierwszych rzutów piechoty (kompanij), z którymi muszą utrzymywać ścisłą łączność. W pełnym zrozumieniu swego ważnego zadania, będą zawsze dążyć do tego, aby pierwszym rzutom piechoty dawać natychmiastowe i skuteczne wsparcie ogniowe. Dowódcy piechoty podają im swe obserwacje i żądania.

Porozumienie piechoty z artylerią przy pomocy lotnika zapewniają drużyny pierwszego rzutu przez wykładanie płacht wytycznych.

Najważniejszą pomocą w porozumiewaniu się piechoty z artylerią jest mapa z siatką kilometrową, umożliwiająca określane celów za pomocą spółrzędnych.

Wskazana jest również wzajemna wymiana szkiców, na których oznacza sięwydatne punkty terenu lub z góry umówione cele w jednakowy sposób, np. numerami.

Celem szybkiego wskazania artylerii celów do ostrzelania, piechota może posługiwać się znakami świetlnymi (pociski z kolorowym dymem, wystrzeliwane przez granatniki oraz moździerze).

Do spowodowania rozpoczęcia, zaprzestania lub przeniesienia ognia artylerii piechota używa sygnałów rakietami. Sygnały te muszą być proste, łatwe do odróżnienia i nieliczne, ażeby nie powodowały nieporozumień. Należy wyznaczyć dowódców piechoty, uprawnionych do sygnalizowania, aby uniknąć fałszywych alarmów i nieporozumień. Należy się liczyć

48.Łączność

przezlotnika.

49. M apy

i szkice

50-Sygnałyświetlne.

www.cbw.plCBW


z możliwością przypadkowego lub rozmyślnego użycia przez nieprzyjaciela sygnałów podobnych.

W natarciu, w celu umożliwienia piechocie natychmiastowego wykorzystania ognia artylerii, nieraz będzie pożądane, aby artyleria sygnalizowała konicc ognia do danego przedmiotu za pomocą specjalnych pocisków lub innym sygnałem znanym piechocie.

A by ułatwić i przyśpieszyć porozumiewanie się, ustala się małą ilość prostych i jasnych skrótów.’ Pozwalają one ograniczyć do jednego sygnału albo krótkiej depeszy żądania piechoty, jak np.:

— zmianę rozkładu czasu,wykonanie lub skreślenie ognia uprzednio przygotowanego,wykonanie ognia nieprzewidzianego na punkt, wskazany spółrzędnymi lub innym sposobem!

O g n i e a r t y l e r i i z w i ą z a n e b e z p o ś r e d n i o z w a l k ą p i e c h o t y .

Piechota powinna znać zasadnicze rodzaje ogni artylerii. Ułatwi jej to stawianie żądań artylerii w walce oraz wpłynie na liczenie się z technicznymi możliwościami wykonania tych ogni w różnych warunkach walki.

*) Dane techniczne o artylerii nie są potrzebne piechocie do żadnych obliczeń, służyć mają jedynie dla orientacji, ażeby piechota:

nie stawiała artylerii żądań niemożliwych do wykonania, ograniczała swe żądania mając na uwadze oszczędność amunicji.

Część I 39

Ogień obezwładniający ma na celu utrudnienie nieprzyjacielowi prowadzenia walki. Zmusza go do krycia się i uniemożliwia mu w czasie trwania ognia swobodne użycie środków ogniowych.

Ogień ten osiąga najlepszy skutek, jeżeli się go prowadzi w postaci kilku następujących po sobie nagłych ześrodkowań (nawał), z których każde nie trwa dłużej jak 3 minuty. Zużycie amunicji przy każdej nawale około 40 pocisków 75 mm na ha. Jedna bateria artylerii lekkiej może ostrzelać przeciętnie 2 hektary w czasie trwania jednej nawały.

Jest to ogień najczęściej stosowany w Walkach ruchowych, w natarćiu na nieprzyjaciela słabo umocnionego. Wymaga on stosunkowo niewielkich ilości amunicji, dając skuteczną osłonę własnej piechocie, pod warunkiem, że potrafi ona każdorazowo natychmiast ogień wykorzystać.

Pociski dymne artylerii pozwalają przy słabym wietrze ukryć własne ruchy za zasłoną dymną, bądz też oślepić punkty obserwacyjne lub środki ogniowe nieprzyjaciela. Stworzenie jednak skutecznej i długotrwałej zasłony dymnej zależy przede wszystkim od siły wiatru i wymaga bardzo dużej ilości pocisków. Dc utworzenia i utrzymania 100 m zasłony dymnej przy słabym wietrze potrzeba na godzinę 250—600 pocisków dymnych 75 mm. D o krótkotrwałego oślepienia punktr obserwacyjnego lub ciężkiego karabina maszynowegc potrzeba co najmniej kilkudziesięciu pocisków 75 mm

Ogień niszczący ma na celu zniszczenie urządzei obrony nieprzyjaciela.

51*Skróty.

52- U wagi

ogólne *).

53-Ogień obezwładniający.

54-Oślepianie.

55.Ogień

niszczącywww.cbw.plCBW

40 Regulam in piechoty Część I 41

Pas bezpieczeństwa zależy od odległości, na jaką strzela artyleria i od nachylenia terenu. Przeciętnie na odległość około 3000 m wynosi on dla armat 75 mm 150— 300 m , dla haubic 100 m m 300— 400 m, dla haubic 155 mm 400'— 500 m.

Są to granice najdalsze, których piechota często nie będzie przestrzegać, rozumiejąc że lepiej częściowo narazić się na rażenie odłamkami własnych pocisków, niż ograniczyć całkowite wyzyskanie ognia artylerii.

Ognie natarcia.

Przygotowanie ogniowe natarcia zależy od siły nieprzyjacielskiego oporu, od liczebności własnej artylerii i ilości amunicji oraz od czasu, którym się rozporządza.

a) W natarciu na pozycję silnie umocnioną przygotowanie będzie miało na celu zniszczenie najważniejszych ośrodków obrony nieprzyjaciela, obezwładnienie piechoty i artylerii nieprzyjacielskiej i poczynienie wyrw w drutach kolczastych. Będzie ono wymagało dużej ilości sprzętu i amunicji oraz uprzedniego dokładnego rozpoznania urządzeń obronnych nieprzyjaciela. Początek i koniec takiego przygotowania jest z góry określony. Zwykle budzi ono czujność przeciwnika i daje mu czas na wzmocnienie obrony.

b) W wojnie ruchowej w wyjątkowych wypadkach przygotowanie artylerii ma na celu zniszczenie ośrodków obronnych nieprzyjaciela i wtedy jest prowadzone tak, jak w natarciu na pozycję silnie umocnioną.Regulamin piech. 3

Do zniszczenia schronu poloWego nie betonowego potrzeba 60-— 100 granatów 155 mm, 80— 100 granatów 100 m m , około 150 granatów 75 mm, ale na odległościach nie przekraczających 3000 m.

Do zrobienia wyrw w przeszkodach z drutu kolczastego 5— 10 m głębokości i 20 m szerokości potrzeba 400— 900 granatów 75 mm, 300— 650 granatów 100 mm lub 160— 300 granatów 155 mm, zależnie od odległości. Jedna bateria może zrobić jedną wyrwę średnio w ciągu 1 % godziny.

Z powyższych danych Wynika, że ogień niszczący artyleria może wykonywać tylko wtedy, jeśli ma nagromadzony duży zapas amunicji. W przeciwnym wypadku musi się ograniczać do wykonania ognia obezwładniającego.

J\TaW’et przy dużej ilości amunicji ilość wyrw w drutach kolczastych będzie bardzo mała. Piechota musi umieć własnymi środkami robić przejścia w przeszkodach.

Warunkiem pożyteczności ognia artylerii, szczególnie W natarciu, jest natychmiastowe Wyzyskanie go przez piechotę, zanim nieprzyjaciel zdoła ochłonąć. Piechota powinna iść w dym własnych pocisków. W obronie zapora ogniowa powinna leżeć jak najbliżej własnych stanowisk ogniowych.

Ze względu na rozrzut część pocisków artyleryjskich pada przed ostrzeliwanym celem. Odległość, na jaką piechota może się zbliżyć do ostrzeliwanego celu, by nie być rażoną odłamkami pocisków własnej artylerii, nazywa się pasem bezpieczeństwa.

56.Pas bezpie

czeństwa.

57-Przygotowa

nie natarcia.

www.cbw.plCBW


Przeważnie jednak ma ono charakter kolejnych ześrodkowań, mających na celu obezwładnienie i oślepienie przeciwnika dla umożliwienia j iechocie podejścia na odległość szturmową. Długość trwania takiego ognia zależy od odległości, jaką piechota własna musi przebyć, aby dojść na odkglość szturmową. Ogień ten zostaje przerwany i przenit siony na następne cele albo w określonym z góry czasie, albo na sygnał dany przez piechotę, gdy będzie już gotowa do szturmu.

a) Przy dalszym posuwaniu się natarcia artyleria bezpośredniego wsparcia ześrodkowuje swój ogień kolejno na poszczególne gniazda i urządzenia obronne nieprzyjaciela. Ześrodkowania rozpoczyna się zwykle, gdy piechota tego zażąda lub na podstawie obserwacji artylerii; w wyjątkowych wypadkach na podstawie z góry ułożonego rozkładu czasu. Długość trwania ześrodkowań określa się uprzednio albo przerywa się je na podstawce obserwacji artylerii lub na sygnał piechoty.

b) Część celów mogą określić dowódcy przed natarciem na podstawie rozpoznania i dokładnego rozpatrzenia terenu. Cele te zwykle podaje się w planie ogni.

Cele nieprzewidziane, wyłaniające się podczas natarcia, wskaże artylerii nacierająca piechota; nieraz zaobserwuje je sama artyleria. Długość trwania ognia do tych celów zwykle jest uzależniona od sygnału piechoty.

c) W wyjątkowych wypadkach, w natarciu na pozycję silnie umocnioną, przy dużej ilości artyler!-

Część I 43

można stosować zaporę ruchomą na wielkich odcinkach frontu i w krótkich isu. Rozpoczyna się ją natychmiast po przygotowania artylerii, w chwili szturmu apora ruchoma ma na celu tworzenie ającą piechotą zasłony z ognia i dymu, >suwa z określoną z góry szybkością.

atarcia polega na oślepianiu punktów ■ych, ostrzeliwaniu miejsc przypuszczal- lów nieprzyjaciela, źródeł dalszego ognia wykrytych bateryj itp.; ją w zasadzie artyleria ogólnego dzia- yjątkowych wypadkach artyleria bezpo- sparcia.

Ognie obrony.Lżeniu, że nieprzyjacielska piechota przy- ę do natarcia, skierowuje się ogień zapo- na rozpoznane cele, na piechotę sku- ; odstawie wyjściowej, na przypuszczalne 5rki nieprzyjaciela oraz na punkty terenu, rzyjaciel musi przekroczyć. Ogień zapo- ma szczególne znaczenie, gdy u nieprzy- Kjznano broń pancerną, n ma na celu zdezorganizowanie wstępowania piechoty nieprzyjacielskiej. Prze- się go w postaci krótkich ześrodkowań, ych zależnie od potrzeby. Można go ylko na rozkaz dowódcy całości. Piechota, wodować jego wykonanie, melduje prze- zauważonych przygotowaniach przeciwnika.

59-Osłona

natarcia.

6o.Ogień zapo

biegawczy.

3*

58.Wspieranie

natarcia.

www.cbw.plCBW


Przeważnie jednak ma ono charaktc ześrodkowań, mających na celu obezwlad pienie przeciwnika dla umożliwienia j dejścia na odległość szturmową. Dług takiego ognia zależy od odległości, ja własna musi przebyć, aby dojść na odL mową. Ogień ten zostaje przerwany i na następne cele albo w określonym z albo na sygnał dany przez piechotę, gd\ gotowra do szturmu.

a) Przy dalszym posuwaniu się natarć bezpośredniego wsparcia ześrodkowuje kolejno na poszczególne gniazda i urządzę, nieprzyjaciela. Ześrodkowania rozpoczyn kle, gdy piechota tego zażąda lub na obserwacji artylerii; w wyjątkowych wyj podstawie z góry ułożonego rozkładu czasi trwania ześrodkowań określa się uprze przerywa się je na podstawie obserwac lub na sygnał piechoty.

b) Część celów mogą określić dowódcy tarciem na podstawie rozpoznania i dokła' patrzenia terenu. Cele te zwykle podaje sięwp

Cele nieprzewidziane, wyłaniające się pc tarcia, wskaże artyierii nacierająca piecho zaobserwuje je sama artyleria. Długość ognia do tych celów zwykle jest uzależ sygnału piechoty.

c) W wyjątkowych wypadkach, w nat pozycję silnie umocnioną, przy dużej ilości

Część I 43

i amunicji, można stosować zaporę ruchomą na pewnych niewielkich odcinkach frontu i w krótkich okresach czasu. Rozpoczyna się ją natychmiast po ukończeniu przygotowania artylerii, w chwili szturmu piechoty. Zapora ruchoma ma na celu tworzenie przed nacierającą piechotą zasłony z ognia i dymu, która się posuwa z określoną z góry szybkością.

Osłona natarcia polega na oślepianiu punktów obserwacyjnych, ostrzeliwaniu miejsc przypuszczalnych odwodów nieprzyjaciela, źródeł dalszego ognia bocznego, Wykrytych bateryj itp.

W ykonuje ją w zasadzie artyleria ogólnego działania, w wyjątkowych wypadkach artyleria bezpośredniego wsparcia.

Ognie obrony.Po zauważeniu, że nieprzyjacielska piechota przy

gotowuje się do natarcia, skierowuje się ogień zapobiegaw czy na rozpoznane cele, na piechotę skupioną na podstawie wyjściowej, na przypuszczalne miejsca zbiórki nieprzyjaciela oraz na punkty terenu, które nieprzyjaciel musi przekroczyć. Ogień zapobiegawczy ma szczególne znaczenie, gdy u nieprzyjaciela rozpoznano broń pancerną.

Ogień ten ma na celu zdezorganizowanie wstępnego uszykowania piechoty nieprzyjacielskiej. Przeprowadza się go w postaci krótkich ześrodkowań, powtarzanych zależnie od potrzeby. Można go otwierać tylko na rozkaz dowódcy całości. Piechota, chcąc spowodować jego wykonanie, melduje przełożonym o zauważonych przygotowaniach przeciwnika.

3*

59-Osłona

natarcia.

6o.Ogień zapo

biegawczy.

58.Wspieranie

natarcia.

www.cbw.plCBW


Ognie wynikające

z obserwacji.

61.

62.Ognie

zaporowe.

Z chwilą ruszenia natarcia artyleria bierze pod ogień obserwowany zbliżające się oddziały nieprzyjacielskie w ten sposób, aby razem z ogniem ciężkiej broni piechoty doprowadzić do złamania natarcia najpóźniej przed przednim skrajem pozycji głównej. W miarę zbliżania się nieprzyjaciela natężenie tycii ogni wzmaga się do chwili przekształcenia się ich w ognie zaporowe.

Ognie zaporowe skierowuje się na miejsca najsilniejszego natarcia nieprzyjaciela lub w razie złej obserwacji (teren pokryty, noc) na miejsca z góry ustalone w planie ognia, ułożonym na podstawie porozumienia piechoty z artylerią. Pokrywają one części terenu, których piechota nie może skutecznie ostrzelać swym ogniem, oraz te, które uznane są za najważniejsze, gdzie ogień piechoty winien być wzmocniony ogniem artylerii.

Ognie zaporowe przygotowuje się przede wszystkim bezpośrednio przed pozycją główną (w zaporze głóWr nej), poza tym wewnątrz pozycji głównej (zapory ryglowe), na wypadek wdarcia się nieprzyjaciela, oraz niekiedy przed linią czat.

Celem uzyskania skutecznych zapór artylerii należy ograniczać ilość miejsc, na które ma być skierowany ogień zaporowy. Jedna bateria, przy najwyższym natężeniu ognia, może utworzyć zaporę około 200 m szerokości w ciągu 3— 5 minut (najwyżej). Na żądanie piechoty ogień może być powtórzony.

Ognie zaporowe mają szczególne zastosowanie w złych warunkach obserwacji (noc, mgła, teren

Część I 45

■raz łączności (zerwane połączenia tele-

się je na sygnał (zwykle rakietą) pierw- )W piechoty. Dobrze zorganizowane ognie yć rozpoczęte w 30 sekund po otrzymaniu ;choty.

A r t y l e r i a p i e c h o t y * ) .

mieniu od artylerii bezpośredniego wspar- ię piechoty używa się poszczególnymi dzia- ,-zadziej plutonami. Walczy ona w bezpo- cyczności z piechotą wewnątrz jej ugrupo- ej cechą charakterystyczną jest szybkość wałość działania. Artyleria piechoty zwalcza e nieprzyjacielskie ciężkie karabiny ma- działa piechoty, wozy pancerne, gniazda

p., których ciężkie karabiny maszynowe jrze piechoty zwalczyć nie mogą z powodu tej siły niszczącej, artyleria zaś dywizyjna, u trudności technicznych, na jakie napo- y strzelaniu na drobne i nagle pojawiające zwłaszcza znajdujące się w bezpośredniej własnej piechoty.

ca pułku rozporządzający artylerią piersi rozstrzygnąć, czy zatrzymuje ją począt- swych rękach, czy też, co zwykle będzie iejsce, z góry rozdzieli ją plutonami lub

63.Zasady

ogólne użycia artylerii

piechoty.

64.Przydziałartylerii

piechoty.

ział ten odnosi się również do użycia dział przydzie- .rtylerii dywizyjnej w charakterze artylerii towarzy-

www.cbw.plCBW


Ognie wynikające

z obserwacji.

61.

62.Ognie

zaporowe.

Z chwilą ruszenia natarcia artyleria ogień obserwowany zbliżające się oddzia jacielskie w ten sposób, aby razem z ogn: broni piechoty doprowadzić do złamań najpóźniej przed przednim skrajem pozyt W miarę zbliżania się nieprzyjaciela nat ogni wzmaga się do chwili przekształcę w ognie zaporowe.

Ognie zaporowe skierowuje się na mie niejszego natarcia nieprzyjaciela lub w obserwacji (teren pokryty, noc) na miej ustalone w planie ognia, ułożonym na porozumienia piechoty z artylerią. Poki części terenu, których piechota nie może ostrzelać swym ogniem, oraz te, które za najważniejsze, gdzie ogień piechoty wzmocniony ogniem artylerii.

Ognie zaporowe przygotowuje się przede bezpośrednio przed pozycją główną (w zaj: nej), poza tym wewnątrz pozycji główn ryglowe), na wypadek wdarcia się nieprzyj; niekiedy przed linią czat.

Celem uzyskania skutecznych zapór artyl ograniczać ilość miejsc, na które ma być s ogień zaporowy. Jedna bateria, przy m natężeniu ognia, może utworzyć'zaporę ok szerokości w ciągu 3—5 minut (najwyżej) danie piechoty ogień może być powtórzoi

Ognie zaporowe mają szczególne zas w złych warunkach obserwacji (noc,

Część I 45

pokryty) oraz łączności (zerwane połączenia telefoniczne).

Otwiera się je na sygnał (zwykle rakietą) pierwszych rzutów piechoty. Dobrze zorganizowane ognie powinny być rozpoczęte w 30 sekund po otrzymaniu żądania piechoty.

A r t y l e r i a p i e c h o t y * ) .

W odróżnieniu od artylerii bezpośredniego wsparcia artylerię piechoty używa się poszczególnymi działami lub rzadziej plutonami. Walczy ona w bezpośredniej styczności z piechotą wewnątrz jej ugrupowania. Jej cechą charakterystyczną jest szybkość i krótkotrwałość działania. Artyleria piechoty zwalcza pojedyncze nieprzyjacielskie ciężkie karabiny maszynowe, działa piechoty, wozy pancerne, gniazda oporu itp., których ciężkie karabiny maszynowe i moździerze piechoty zwalczyć nie mogą z powodu zbyt małej siły niszczącej, artyleria zaś dywizyjna, z powodu trudności technicznych, na jakie napotyka przy strzelaniu na drobne i nagle pojawiające się cele, zwłaszcza znajdujące się w bezpośredniej

'bliskości własnej piechoty.

Dowódca pułku rozporządzający artylerią piechoty musi rozstrzygnąć, czy zatrzymuje ją początkowo w swych rękach, czy też, co zwykle będzie miało miejsce, z góry rozdzieli ją plutonami lub

*) Rozdział ten odnosi się również do użycia dział przydzielanych z artylerii dywizyjnej w charakterze artylerii towarzyszącej.

63.Zasady

ogólne użycia artylerii

piechoty.

64.Przydziałartylerii

piechoty.

www.cbw.plCBW


65- Artyleria piechoty

w natarciu,

poszczególnymi działonami na bataliony. W szcze gólnych warunkach, np. na czatach, w pościgu w straży przedniej i tylnej, dla obrony przeciwpan cernej często wskazane będzie oddać artylerię pie choty do rozporządzenia nawet dowódcom kompanij

Przydzielanie dział poszczególnym dowódcom piechoty musi odbyć się na czas, gdyż podciąganie dzia! w sferze walki piechoty odbywa się bardzo powoli

a) Zasady użycia artylerii piechoty w natarcń ruszającym z marszu lub z podstawy wyjściowej.

W czasie rozwijania się natarcia z marszu dział: piechoty należy niezwłocznie przydzielić do bata lionów pierwszego rzutu i wysunąć jak najbardzie do przodu, aby mogły szybko rozpocząć ogień nz żądanie piechoty, przesłaniać jej rozwinięcie i ułatwiać łamanie miejscowych oporów.

W natarciu, które rusza z podstawy wyjściowej, działa piechoty nie biorą udziału w przygotowank artyleryjskim. W czasie trwania przygotowania pozo stają w pogotowiu, zaprzężone na stanowiskact wyczekiwania. Niekiedy, zwłaszcza w natarciu z bli skiej podstawy wyjściowej, mcżna ustawić poszczę gólne działa na wysuniętych stanowiskach ognio wych, aby bezpośrednio przed szturmem zwalczyć (zwykle ogniem bocznym) Ważniejsze gniazda opon (ciężkich karabinów maszynowych), których nie zni szczyło ogólne przygotowanie artyleryjskie.

b) Łączność. Miejsce pobytu dowódcy artylerii piechot3Aby zapewnić łatwe i szybkie wykonanie żąda

piechoty, dowódca artylerii piechoty zasadniczo zna*

Część I 47

duje się obok dowódcy piechoty, do którego został przydzii lony. Jeżeli musi się oddalić, celem dokonania wyboru stanowiska, lub gdy ze stanowiska

owódcy piechoty nie może kierować ogniem, utrzymuje z nim łączność najdogodniejszymi środkami (zwykle pozostawia przy nim swego podoficera). Po Wykonaniu zadania powraca do dowódcy piechoty.

c) Określenie zadań artylerii piechoty.Dowódca piechoty określa dowódcy artylerii pie

choty miejsce użycia dział według swych przewidywań oraz przypuszczalne cele. W tych granicach dowodcy artylerii piechoty powinni na podstawie własnej obserwacji Wyszukiwać i zwalczać cele przeciwstawiające się nacierającej piechocie. Niekiedy dowódcy piechoty, Wskazując dokładnie cel, określą również stanowisko ogniowe i termin otwarcia ognia.

d) Wybór stanowiska ogniowego.Stanowiska ogniowe artylerii piechoty powinny się

znajdować jak najbliżej pierwszych rzutów piechoty. W ybór ich zależy od terenu i otrzymanego zadania. W terenie pokrytym, pozwalającym na kryte podciągnięcie dział, wybiera się zwykle stanowiska odkryte, naturalnie zamaskowane (w krzakach, między drzewami, zabudowaniami itp.). W tych wypadkach stanowiska ogniowe będą się mogły znajdować zupełnie blisko pieiwszych rzutów piechoty.

owo ca, znajdując się blisko działa, kieruje ogniem bezpośrednio głosem. W terenie otwartym, nie mającym. krytycłi podejść do oddziałów pierwszych rzutów, działa piechoty zajmują stanowiska ogniowewww.cbw.pl

CBW


za ostatnią zasłoną, do której mogły ukrycie podejść i stamtąd prowadzą ogień. W tych wypadkach dowódca kieruje ogniem z najbliższego punktu obserwacyjnego albo bezpośrednio głosem, albo przez telefon.

Jeżeli jednak szybkość wykonania zadania tego wymaga, nie może się wahać przed wyborem stanowisk odkrytych, nawet w terenie otwartym.

e) Przesunięcia dział.Przesuwanie dział powinno się odbywać kr} tym

przejściami, bezpośrednio za idącą naprzód piechotą skokami od zasłony do zasłony, w ten sposób, b; stale była zapewniona krótka i łatwa łączność międz dowódcą, znajdującym się przy dowódcy piechot; a działem. W razie potrzeby należy używać zmnicszonych zaprzęgów.

f) Zajęcie stanowiska ogniowego i wykonanie ogn,Stanowisko ogniowe zajmuje się zawsze w sj

sób ukryty dla nieprzyjaciela.Jeżeli strzela się ze stanowiska odkrytego, roz

częcie ognia powinno nastąpić niespodziewanie, a v natychmiast po zajęciu stanowiska. Z tego Wzgl- działo odprzodkowuje się, jak też większość czynnc przygotowawczych do strzału wykonywa się w ukryć po czym dopiero podciąga się działo na stanowis Odpowiednią ilość naboi obsługa powinna z góry pr. gotować na stanowisku ogniowym.

Działo powinno zwalczyć cel kilkoma celny strzałami i zniknąć przed ściągnięciem na sie ognia nieprzyjacielskiego. Jeżeli natychmiastowe w cofanie działa nie jest możliwe, wycofuje się i krj obsługa pozostawiając działo chwilowo na miejsc

Część I 49

Cele ruchome, jak czołgi, samochody pancerne, pociągi pancerne, pojawiające się na polu walki, zwalcza artyleria piechoty ogniem na wprost bez osobnego rozkazu.

g) A atarcie wewnątrz ugrupowania nieprzyjacielskiego.W miarę posuwania się natarcia w głąb ugrupo

wania nieprzyjaciela i wzrastania trudności w utrzymaniu łączności z artylerią bezpośredniego Wsparcia, coraz większe usługi oddaje piechocie towarzysząca jej artyleria piechoty, zwłaszcza w odbijaniu przeciwnatarć nieprzyjaciela.

a) Zadanie dział w obronie polega przede wszystkim na:

— zwalczaniu broni pancernej i dział towarzyszących przeciwnika,

— wykonywaniu ze stanowisk odkrytych ognia bocznego na ważne miejsca terenu, których ani broń maszynowa, ani artyleria dywizyjna nie mogą skutecznie ostrzelać,obronie wnętrza pozycji głównej,

— wsparciu doraźnych przeciwuderzeń oraz prze ciwnatarć.

W obronie szerokich otwartych dolin oraz rzek można ar y eną piechoty, strzelającą ze stanowisk odkrytych ogniem bocznym, wzmocnić bardzo wydatnie obronę.

b) Działa piechoty umieszcza się zawczasu w obrębie pozycji głównej na stanowiskach ogniowych, lobrze zamaskowanych, i jeżeli warunki pozwalają, 'kopanych, nadających się do ognia bocznego.

66. Artyleria piechoty

w obronie.

www.cbw.plCBW

5 0 Regulamin piechoty

W wyjątkowych wypadkach działa piechoty można trzymać zaprzężone W odwodzie celem użycia ich tam, gdzie okaże się tego potrzeba, oraz do wsparcia przeciwnatarć.

c) Dowódcy artylerii piechoty w obronie znajdują się zasadniczo przy swoich działach. Z dowódcami piechoty, do których zostali przydzieleni, utrzymują ścisłą łączność zwykle telefonicznie.

Dowódcy artylerii piechoty otrzymują zadania ogniowe w ramach ogólnego planu ognia i kierują ogniem na podstawie własnej obserwacji oraz otrzymanych rozkazów (sygnałów).

d) Działa nie powinny zdradzać się przedwczesnym strzelaniem. Te, które stoją na stanowiskach ogniowych na pozycji głównej, rozpoczynają ogień dopiero wówczas, gdy nacierający nieprzyjaciel znajdzie się na odległości najbliższej przed własną pozycją. Podczas szturmu muszą do końca uczestniczyć w jeg*. odpieraniu.

W razie natarcia czołgów nieprzyjacielskich d z ife. piechoty ostrzeliwają je ogniem na wprost (bezj o- średnim) i muszą wytrwać na stanowiskach nawet za cenę zupełnego poświęcenia obsługi i sprzętu (§ 256 e).

e) W razie załamania natarcia przeciwnika wszystkie działa piechoty, które strzelały, powinny zmienić swe stanowiska ogniowe.

a) W marszu ubezpieczonym działa piechoty przydziela się do straży przedniej ze względu na możliwość spotkania broni pancernej. Z tych samych względów

CzęŚĆ I 51

z należy przydzielić działo do straży boczne; (zamknięcie ciaśniny).

Do czat głównych przydziela się pojedyncze działa i zwalczania broni pancernej lub zamknięcia ych przejść.

Przy wycofywaniu się z walki działa piechoty osłaniać cofającą się piechotę. Same wycofująutami; w wypadkach konieczności muszą się ęcić.

W' walkach leśnych przy urządzaniu zasadzek idów ogniowych poszczególne działa odgrywają olę, strzelając z brzegów lasów ogniem na wprost, lją się zwykle w pierwszej linii piechoty. Należy 51nie starannie przygotować dla nich drogi wy- i. Nieraz konieczne będzie przydzielenie pio-

dla torowania drogi działom.

’rzy opóźnianiu ogniowym dział piechoty używa :ede wszystkim tam, gdzie należy się liczyć laniem broni pancernej nieprzyjaciela. Poza fcywa się ich do ostrzelania łatwych dla nie- 'iela podejść, których bronią piechoty sku-

ostrzelać nie można. Należy przygotować h drogi wycofania.

ności w uzupełnianiu amunicji uniemożliwiają wałą walkę ogniową i zmuszają do oszczędnej -rki amunicją. Uzupełnia się ją z najbliższych >w artylerii dywizyjnej. Zaopatrzenie za- dowódca piechoty, któremu artyleria piechoty

68.Uzupełnia

nie amunicji.


w różnych działaniach.www.cbw.pl

CBW

5 0 Regulamin piechotyCześć I 51

nieraz należy przydzielić działo do straży bocznej stałej (zamknięcie ciaśniny).

b) Do czat głównych przydziela się pojedyncze działa celem zwalczania broni pancernej lub zamknięcia ważnych przejść.

c) Przy wycofywaniu się z walki działa piechoty mają osłaniać cofającą się piechotę. Same wycofują się rzutami; w wypadkach konieczności muszą się poświęcić.

d) W walkach leśnych przy urządzaniu zasadzek i napadów ogniowych poszczególne działa odgrywają dużą rolę, strzelając z brzegów lasów ogniem na wprost. Znajdują się zwykle w pierwszej linii piechoty. Należy szczególnie starannie przygotować dla nich drogi wycofania. Nieraz konieczne będzie przydzielenie pionierów dla torowania drogi działom.

e) Przy opóźnianiu ogniowym dział piechoty używa się przede wszystkim tam, gdzie należy się liczyć Zdzia łan iem broni pancernej nieprzyjaciela. Poza tym używa się ich do ostrzelania łatwych dla nieprzyjaciela podejść, których bronią piechoty skutecznie ostrzelać nie można. Należy przygotować dla nich drogi wycofania.

Trudności w uzupełnianiu amunicji uniemożliwiają długotrwałą walkę ogniową i zmuszają do oszczędnej gospodarki amunicją. Uzupełnia się ją z najbliższych, oddziałów artylerii dywizyjnej. Zaopatrzenie zapewnia dowódca piechoty, któremu artyleria piechoty podlega.

68.Uzupełnia*

nie amunicji.

W wyjątkowych wypadkach działa piec trzymać zaprzężone w odwodzie celem tam, gdzie okaże się tego potrzeba, oraz < p rzeciwnatarć.

c) Dowódcy artylerii piechoty w ob dują się zasadniczo przy swoich działach cami piechoty, do których zostali przydzi mują ścisłą łączność zwykle telefonicznie

Dowódcy artylerii piechoty otrzymi ogniowe w ramach ogólnego planu ogn ogniem na podstawie własnej obserwacji manych rozkazów (sygnałów).

d) Działa nie powinny zdradzać się nym strzelaniem. Te, które stoją na s ogniowych na pozycji głównej, rozpocz dopiero wówczas, gdy nacierający nieprz dzie się na odległości najbliższej przed włe Podczas szturmu muszą do końca uczestr odpieraniu.

W razie natarcia czołgów nieprzyjaciel piechoty ostrzeliwają je ogniem na wp średnim) i muszą wytrwać na stanowisk? cenę zupełnego poświęcenia obsługi i sprz

e) W razie załamania natarcia przeciwn działa piechoty, które strzelały, powi swe stanowiska ogniowe.

a) W marszu ubezpieczonym działa pi dzieła się do straży przedniej ze względu

, spotkania broni pancernej. Z tych sam}


w różnych działaniach.www.cbw.plCBW

iechoty

Ogólnezadania

lotnictwa.

69.

70.Rozpoznanie.

II. Lotnictwo w ramach walki piechoty.

Z a d a n i a l o t n i c t w a .

Lotnictwo ma za zadanie:— rozpoznanie, współpracę z broniami glównyrr

i łączność,— zwalczanie nieprzyjaciela na ziemi,— zwalczanie nieprzyjaciela w powietrzu.Pierwsze zadania przeprowadza zasadniczo loi

nictwo liniowe i towarzyszące.Zwalczanie nieprzyjaciela na ziemi jest zadanien

lotnictwa bombardującego i ewentualnie liniowegoZwalczanie nieprzyjaciela w powietrzu przepro

wadza lotnictwo myśliwskie.

Rozpoznanie prowadzą samoloty pojedynczo lub w ugrupowaniach. Nadzorują one drogi prowadzące do pola walki, rejony, w których mogą się wojska grupować, badają umocnienia oraz inne urząd^stóŁ polo we, wyszukują oddziały pancemo-mo torowe, Stanowiska artylerii itp.

Pracują za pomocą obserwacji wzrokowej oraz zdy : fotograficznych, które robione nawet z bardzo znacznej wysokości wykazują szczegóły, mogące ujść uw . bezpośredniej obserwacji wzrokowej.

Rozpoznanie lotnicze pozwala 'na odkrycie nieprz jaciela i jego urządzeń, ukrytych przed obserwac naziemną. Lotnictwo jednak nie może określić szcz gółowo zarysów ugrupowania; usuwa się spod je* obserwacji obsada wiosek i lasów. Z meldunku len

nika, że nic nie widział, nie można wnosić o nieobecności nieprzyjaciela.

Rozpoznanie prowadzą również balony na uwięzi, obserwując na odległość do 15 km w sprzyjających warunkach atmosferycznych. Ruchów drobnych oddziałów, zręcznie wykorzystujących teren, obserwator z balonu nie dostrzeże.

Lotnictwo odgrywa dużą rolę w utrzj^maniu łączności, zwłaszcza w walkach ruchowych, przy szerokich frontach. Samoloty mogą utrzymywać łączność między poszczególnymi kolumnami lub częściami wojsk, między dowódcami a pierwszymi rzutami walczącej piechoty oraz między poszczególnymi broniami (piechota i artyleria).

Z walczącą piechotą współdziała lotnictwo za po- jmocą samolotów -piechoty, które pracują pojedynczo tfa małych wysokościach (200— 800 m). Współpraca & piechotą nazywa się towarzyszeniem piechocie. « p d y tej współpracy podają §§ 75— 79.

2? artylerią współdziała lotnictwo za pomocą samolotów artylerii, które pracują pojedynczo na 1500— 2500 m.^ Wskazują one artylerii cele niewidoczne z punktów obserwacyjnych naziemnych i balonów, wstrzeliwują artylerię do tych celów oraz kontrolują skuteczność ognia.

Zwalczanie nieprzyjaciela na ziemi ma na celu wyrządzenie strat materialnych i moralnych jego wojsku i urządzeniom. Polega na bombardowaniu i ostrzeliwaniu z karabinów maszynowych. W yko-

71 *Łączność.

72.Współpraca

lotnictwa z broniami.

73-Zwalczanie nieprzyjaciela na ziemi.www.cbw.pl

CBW


74-Zwalczanie nieprzyja

ciela w powietrzu.

75- Samoloty piechoty.

Ich zadania.

nywane jest w dzień większymi ugrupowaniami, na wysokościach średnich i małych, zwracając się przede wszystkim przeciw zwartym oddziałom, zgrupowaniom koni, taborów, wyraźnym punktom w terenie (mosty, groble itp).

Bombardowanie ważnych urządzeń stałych (stacje kolejowe, magazyny itp.) przeprowadza lotnictwo bombardujące w nocy.

Zwalczanie nieprzyjaciela w powietrzu przeprowadza lotnictwo myśliwskie w ugrupowaniach zasadniczo nie mniejszych, jak trzy samoloty (klucz).

W s p ó ł p r a c a l o t n i c t w a z p i e c h o t ą .

Praca samolotu piechoty obejmuje strefę właściwej walki i odbywa się na rzecz dowódców piechoty.

Do zadań samolotu piechoty należy:— dozorowanie ruchów własnej i nieprzyjacielskiej

piechoty oraz czołgów na polu walki i meldowanie o nich zainteresowanym dowódcom,

— przekazywanie meldunków i żądań niższych dowódców piechoty wyższym oraz artylerii bezpośredniego wsparcia, a rozkazów przełożonych podwładnym,

— ogólne informowanie o wynikach działania artylerii bezpośredniego wsparcia.

Dozorowanie przedpola nie przekracza zasadniczc stanowisk artylerii dywizyjnej nieprzyjaciela i dotycz\ wszelkich jego ruchów a szczególnie bliskich odwodów, ośrodków oporu, czołgów, artylerii towarzyszącej, broni przeciwczołgowej oraz wszelkich oznak przy

Część I 55

gotowania przeciwnatarcia lub odwrotu, słabych miejsc jego organizacji obronnej oraz skutków ognia artylerii własnej.

Niekiedy lotnik będzie miał za zadanie kontrolę maskowania własnej piechoty przed obserwacją lotnika.

Piechota może mieć do czynienia również z samolotami pracującymi na korzyść wyższych dowódców (dowódców kolumn), wykonującymi zadania rozpoznania i łączności. Będzie to zwłaszcza w walkach ruchowych, na szerokich frontach, przy marszach i postojach ubezpieczonych itp.

Samoloty wykonywaj ące zadania rozpoznania nieraz porozumiewają się z najbardziej wysuniętymi oddziałami piechoty, by w ten sposób przyśpieszyć podanie im do wiadomości wyników rozpoznania, które mogą ich bezpośrednio dotyczyć.

Samoloty wykonywaj ące zadania łączności porozumiewają się bezpośrednio z dowódcami poszczególnych oddziałów piechoty, zwłaszcza działających w od- psobnieniu, aby otrzymać od nich wiadomości dla wyższych dowódców i przekazać im rozkazy przełożonych oraz wiadomości o sąsiadach.

Samoloty mogą jedynie wtedy wypełnić swe zadanie, jeżeli piechota będzie stale śledziła ich żądania oraz szybko i sprawnie informowała o swym położeniu. Toteż obowiązkiem piechoty jest rozpoznanie własnego samolotu, stała obserwacja jego sygnałów i natychmiastowe wykonywanie żądań, za co odpowiedzialni są dowódcy wszystkich szczebli. Czynności te spełniają przede wszystkim obserwatorzy piechoty (od

76.Inne samo

loty, z którymi piechota może współ

działać.

77- Warunki

współpracy samolotów z piechotą.

www.cbw.plCBW

5 6 Rccfulamin piechoty

plutonu włącznie w górę), poza tym w walce również zastępcy dowódców drużyn.

Pracę samolotu piechoty nieraz będzie musiała ochraniać ciężka broń jednostek tylnych rzutów, skierowując swój ogień na nacierające samoloty nieprzyjaciela lub na wysunięte środki obrony przeciwlotniczej przeciwnika.

Lotnik porozumiewa się z oddziałami na ziemi:a) Najczęściej przez zrzucanie meldunków ciężar

kowych zawierających puszkę lub woreczek z długą wstęgą. Zrzuca się je na płachty tożsamości dowódców, wyłożone przy ich miejscach pobytu.

Obowiązkiem każdego szeregowego jest natychmiast odnaleźć meldunek i odnieść go najbliższemu oficerowi.

Oficer powinien sprawdzić adres zawarty na meldunku, po czym najszybszymi środkami łączności odesłać go pod wskazanym adresem lub swemu przeu łożonemu.

b) Za pomocą umówionych sygnałów rakietami. Istnieją cztery zasadnicze sygnały:

— rakieta biała, sześć gwiazd — ,,gdzie jesteście".— rakieta biała, trzy gwiazdy — „zrozumiar— rakieta z żółtym dymem — „niebezpieczem; ■

przeciwnatarcia (natarcia) w kierunku, w rym lecę“ ,

— rakieta z czerwonym dymem — „strefa, na którą lecę, wydaje się słabo obsadzoną".

Poza tym można stosować inne rakiety, jako znaki uprzednio umówione lub nakazane rozkazem.

Część I 57

c) Za pomocą radia, umieszczonego na samolocie, z tymi dowódcami, którzy posiadają stacje odbiorcze.

Celem łatwiejszego odróżnienia samolot piechoty ma zwykle jedną lub dwie wstęgi uczepione przy skrzydłach. Znaki te podaje się uprzednio w rozkazie.

a) Pierwszą linię walczącej piechoty wytycza się lotnikowi za pomocą płacht wytycznych.

Piechota wytycza linie:—■ na żądanie lotnika „gdzie jesteście",—- w okolicznościach przewidzianych w rozkazie,— z własnej inicjatywy, w wypadku nieoczekiwa

nego posunięcia się naprzód lub cofnięcia się, jeżeli zbliża się samolot piechoty.

Dowódcy drużyn (lub ich zastępcy) pierwszego rzutu wykładają płachty wytyczne, starając się jak ifajbardziej uwidocznić je przez poruszanie. W braku płacht użyć chustek, onuc, gazet itp.

Płachty należy, w miarę możności, wykładać w ten spbsób, by były ukryte przed obserwacją naziemną nieprzyjaciela.

W terenie pokrytym używa się ogni bengalskich, dymów oraz rakiet, strzelanych w ziemię.

Aby uniknąć nieporozumień, wytyczają linię tylko drużyny pierwszego rzutu, a nie drużyny znajdujące się bardziej w tyle.

Płachty należy wykładać nie tylko wtedy, gdy płatowiec się zbliża, ale także gdy przelatuje i odlała się, a to ze względu na warunki obserwacji

z samolotu.

n -Łącznośćpiechotylotnikiem.78.

Łączność lotnika z pie

chotą.

www.cbw.plCBW


Po sygnale lotnika „zrozumiano" płachty należy zwinąć. Zapomniane płachty wprowadzają w błąd lotnika. Jeśli lotnik nie da sygnału „zrozumiano", zwija się płachty wytyczne w dziesięć minut po ich wyłożeniu. Linię należy wytyczać bez względu na obecność lotnika nieprzyjacielskiego.

b) Miejsca pobytu dowództw od batalionów włącznie w górę oznacza się lotnikowi za pomocą płacht tożsamości dowództw. Rozkłada się je w razie pojawienia się własnego lotnika nawet bez żądania. Składa się na sygnał „zrozumiano" lub po upływie 10 minut, jeżeli lotnik nie dał tego sygnału.

W marszu płachty tożsamości wykładają tylko dowódcy samodzielnych kolumn od batalionu włącznie w górę. Płachty należy wykładać koło czoła kolumny, w marszu ubezpieczonym — koło czoła oddziału głównego straży przedniej. Zwinąć je można w razie braku znaku „zrozumiano" w 5 minut pa odlocie lotnika.

W trudnych warunkach obserwacji należy zwrócib uwagę lotnika i ułatwić mu odszukanie płachty za pomocą rakiet lub dymów.

c) Krótką wiadomość, którą się chce przekazać przez lotnika lub sygnały do niego, podaje się za pomocą umówionych płacht sygnałowych, rozkładanych przy płachtach tożsamości.-

d) Rozkazy lub meldunki pisemne, szczególnie ważne, przekazuje się lotnikowi przy pomocy prze- kazywacza. Lotnik podejmuje je tylko wówczas, gdy samolot posiada podchwytywacz, a dowództwo wy

Część I 59

raźnie tego zażąda, określi dokładnie miejsce przekazy wacza, kierunek wiatru i podejścia.

e) Celem zapewnienia dobrej widoczności wszystkie płachty należy wykładać:

— na dobrze oświetlonym tle,— w miejscu wolnym od drzew i zabudowań,

dobrze wyciągnięte na ziemi.Poza tym płachty powinny być ukryte przed obser

wacją naziemną nieprzyjaciela.

111. Obrona przeciwlotnicza.Piechota chroni się przed lotnictwem nieprzyja

cielskim, ukrywając swe poruszenia, postoje, prace i urządzenia (obrona bierna) oraz zwalczając samoloty nieprzyjaciela swą bronią maszynową (obrona czynna).

Piechota zawsze musi się liczyć z możliwością działania lotnictwa i być gotową do obrony przed nim.

Nie należy przeceniać działania lotnictwa jako broni w walce na ziemi. Wskutek dużej szybkości samolotów ogień ich, prowadzony za pomocą bomb i karabinów maszynowych, nie jest zbyt celny, a do celów w terenie rozrzuconych i zamaskowanych bardzo mało skuteczny.

Dobrze wyszkołone i silne moralnie oddziały nie dadzą, się zaskoczyć lotnictwu, ani odwieść od wykonania swego zadania przez działanie siłnego nawet lotnictwa.

Stopień pogotowia przeciwlotniczego określają w rozkazach dowódcy całości.

Obronę bierną organizują zawsze dowódcy wszystkich szczebli.

8o.Uwagiogólne

8i.Organizacja obrony przeciwlotniczej.

www.cbw.plCBW


8 2 .Służba obserwacyjna

i alar mowa.

Obronę czynną — dowódcy batalionów i wyżsi.Rozkazy, tyczące się obrony przeciwlotniczej, należy

wydawać zawczasu (przed marszem, postojem lub walką).

Rozkazy te regulują:— organizację służby obserwacyjno-alarmowej (kto

wydziela wypatrywaczy, w jakiej ilości),— ilość, stopień pogotowia i ogólne rozmieszczenie

lub sposób posuwania się ciężkich, ręcznych lub lekkich karabinów maszynowych przeciwlotniczych. Należy określić rejony, względnie części kolumny, które trzeba przede wszystkim osłonić obroną czynną,

— ugrupowanie oddziałów, zachowanie się w razie alarmu lotniczego (obrona bierna).

Służba obserwacyjna powinna być zorganizowana stale przez dowódców batalionów i kompanij. M& ona na celu zawiadomienie (zaalarmowanie) na czas oddziałów o zbliżaniu się lotników. Wypatrywaczy muszą mieć dobry słuch i wzrok, powinni znać dokładnie wygląd samolotów nieprzyjacielskich i własnych, aby unikać fałszywych alarmów i na czas rozpoznać nieprzyjaciela. Muszą oni wiedzieć, że w terenie otwartym lotnik widzi już z daleka (8— 10 km), a nie tylko gdy nadleci nad oddział.

Wypatrywacze powinni być zaopatrzeni w lornetki oraz w sprzęt alarmowy (gwizdki, trąbki, syreny itp.). Sposób alarmowania ustalić z góry. W szyscy żołnierze muszą znać sygnały i wiedzieć, jak się mają zachować w razie alarmu.

Część I 61

Nisko latające samoloty nieprzyjacielskie zwalcza piechota ciężkimi, lekkimi i ręcznymi karabinami maszynowymi. Ostrzeliwanie samolotów ma na celu nie tylko zestrzelenie, ale również niepokojenie lotników, przez co zmusza się ich do wzniesienia lub odlotu.

Musi być ściśle określone, kto zarządza otwarcie ognia przeciwlotniczego.

Wszystkie ciężkie karabiny maszynowe oraz jedna obsługa ręcznego karabina maszynowego, na każdy pluton strzelecki, powinny być wyposażone w sprzęt do strzelania przeciwlotniczego. Muszą być wyznaczeni dowódcy, którzy mają prawo nakazać otwarcie ognia, oraz określone wypadki, w których obsługa z własnej inicjatywy otwiera ogień.

Rozpoznanie lotnicze można utrudnić, czasami uniemożliwić, przez staranne ukrywanie wszelkich poruszeń, postojów i urządzeń.

Najbardziej zwracają uwagę lotnika:— większe skupienia ludzi, koni, wozów itp.,■— regularne, wyrównane linie w terenie,

kontrasty barw, np. ciemne barwy na jasnym tle lub odwrotnie,

— cień rzucany przez przedmioty, który lotnik widzi szczególnie dobrze, nie widząc natomiast tego, co jest ukryte w cieniu,

— połyskujące części metalowe, światła w nocy,— tumany kurzu, dym z ognisk,— zmiany w naturalnym wyglądzie krajobrazu

(wykopy, rowy, ścieżki, ślady kół itp.).

83.Obrona

przeciwlotniczaczynna.

84. Obrona

przeciwlotnicza bierna.

www.cbw.plCBW


85- Obrona przeciwlotnicza

na postoju,

Noc daje lepsze ukrycie przed obserwacją lotniczą. Mimo oświetlenia terenu rakietami, lotnik w noce bezksiężycowe widzi mało w terenie, więcej na drogach.

Mgła, deszcz, śnieg, silne mrozy, opary ograniczają lub uniemożliwiają działanie lotnictwa.

Gęste lasy liściaste w lecie dają dobre ukrycie nawet większym oddziałom.

Zabudowania, szeregi drzew, płoty itp. dają dobre schronienie, lecz nie należy się w nich zbytnio skupiać ze względu na możliwrość strat.

W dni słoneczne doskonałe ukrycie daje cień.Najlepszą obroną przeciw napadom z powietrza

jest odpowiednie rozczłonkowanie.

a) Wypatrywaczy należy rozmieszczać w takich punktach, z których mogą obserwować najbardziej rozległy horyzont, gdzie gwar wojska nie przeszkadza w nadsłuchiwaniu oraz skąd można mieć natychmiar stówą łączność (zwykle za pomocą sygnałów dźwiękowych) z bronią przeciwlotniczą, ubezpieczanym oddziałem oraz ewentualnie z sąsiadami. Nieraz wskazanym jest połączenie telefoniczne. Wówczas sygnał alarmowy powtarzają organa służbowe oddziału.

Na postoju wypatrywacze alarmują oddział w razie pojawienia się nawet pojedynczych samolotów nieprzyjacielskich.

b) Drużyny ciężkich karabinów maszynowych, wyznaczone do obrony przeciwlotniczej, zajmują stanowiska o rozległym polu widzenia, w odległości nie większej jak 500 m od ubezpieczanego przedmiotu. Skuteczne ześrodkowanie ognia celem ubezpieczenia

Część I 63

terenowego można osiągnąć przez rozmie- dookoła niego trzech drużyn ciężkich kara- laszynowych.viska powinny być zamaskowane, j ednak przede m muszą zapewniać dobre warunki strzelania. . postojach i odpoczynkach unikać skupień )ni lub wozów oraz ustawiania broni, opo-i, namiotów, wozów w regularnych liniach, .uchnie polowe itp. należy maskować oraz czać pod drzewami, w stodołach, w cieniu ań, przy czym pamiętać, że cienie się prze- Nie prowadzić koni do wodopoju większymi mi.i i odpoczynki wyznaczać w miarę możności 'ach dających osłonę przed lotnictwem (za- ie, osiedla itp).Ica całości ustala, czy wolno świecić światła gniska.lższych postojach oraz podczas dłużej trwa- Iki obronnej unikać wydeptywania i wyjeż- >wych ścieżek i dróg. W ostateczności używać ścieżek tylko na miedzach oraz na granicach lej barwie. Sprytne urządzenia pozorne mogą 5 uwagę lotników od rzeczywistych celów, e alarmu lotniczego wszyscy w miarę moż- ją się, ustać musi wszelki ruch, w nocy należy /iatła. Każde skupianie się za zasłonami,: daje dostatecznej ochrony od góry, może fć działanie napadu. Na wypadek bombardo- rje się w przygotowanych rowach oraz w schro- nicach, za uprzednim zezwoleniem dowódców.www.cbw.pl

CBW


85.Obrona

przeciwlotnicza

na postoju,

Noc daje lepsze ukrycie przed obserwacją lotn Mimo oświetlenia terenu rakietami, lotnik w bezksiężycowe widzi mało w terenie, więcej na drog

Mgła, deszcz, śnieg, silne mrozy, opary ogranie lub uniemożliwiają działanie lotnictwa.

Gęste lasy liściaste w lecie dają dobre ukrycie n; większym oddziałom.

Zabudowania, szeregi drzew, płoty itp. dają d schronienie, lecz nie należy się w nich zb} skupiać ze względu na możliwość strat.

W dni słoneczne doskonałe ukrycie daje cień.Najlepszą obroną przeciw napadom z powie

jest odpowiednie rozczłonkowanie.

a) Wypatrywaczy należy rozmieszczać w ta punktach, z których mogą obserwować najbart rozległy horyzont, gdzie gwar wojska nie przeszk; w nadsłuchiwaniu oraz skąd można mieć natych stówą łączność (zwykle za pomocą sygnałów di kowych) z bronią przeciwlotniczą, ubezpiecza oddziałem oraz ewentualnie z sąsiadami. Nieraz w zanym jest połączenie telefoniczne. Wówczas sy alarmowy powtarzają organa służbówce oddziału.

Na postoju wypatrywacze alarmują oddział w i pojawienia się nawet pojedynczych samolotów przyjacielskich.

b) Drużyny ciężkich karabinów maszynowych, znaczone do obrony przeciwlotniczej, zajmują st; wiska o rozległym polu widzenia, w odległości większej jak 500 m od ubezpieczanego przedmi Skuteczne ześrodkowanie ognia celem ubezpiecz

Część I 63

punktu terenowego można osiągnąć przez rozmieszczenie dookoła niego trzech drużyn ciężkich karabinów maszynowych.

Stanowiska powinny bj^ć zamaskowane, jednak przede wszystkim muszą zapewniać dobre warunki strzelania.

c) Na postojach i odpoczynkach unikać skupień ludzi, koni lub wozów oraz ustawiania broni, oporządzenia, namiotów, wozów w regularnych liniach. ^ ozy, kuchnie polowe itp. należy maskować oraz rozmieszczać pod drzewami, w stodołach, w cieniu zabudowań, przy czym pamiętać, że cienie się przesuwają. Kie prowTadzić koni do wodopoju większymigromadami.

Biwaki i odpoczynki wyznaczać w miarę możności w miejscach dających osłonę przed lotnictwem (za- (irzewienie, osiedla itp).

Dowódca całości ustala, czy wolno świecić światłai palić ogniska.

Na dłuższych postojach oraz podczas dłużej trwającej walki obronnej unikać wydeptywania i wyjeżdżania nowych ścieżek i dróg. W ostateczności używać nowych ścieżek tylko na miedzach oraz na granicach poi o różnej barwie. Sprytne urządzenia pozorne mogą odciągnąć uwagę lotników od rzeczywistych celów.

VJ razie alarmu lotniczego wszyscy w miarę możności kryją się, usłać musi wszelki ruch, w nocy należy zgasić światła. Każde skupianie się za zasłonami, które nie daje dostatecznej ochrony od góry, może powiększyć działanie napadu. Na wypadek bombardowania kryje się w przygotowanych rowach oraz w schronach, piwnicach, za uprzednim zezwoleniem dowódców.www.cbw.pl

CBW


86. Obrona

przeciwlotnicza

w marszu.

a) Wypatrywacze powinni się tak posuwać, by widzieć horyzont, móc na czas zaalarmować środki obrony czynnej i uprzedzić maszerującą kolumnę. Będzie to, zależnie od terenu, albo w kolumnie, albo niedaleko od osi marszu i niedaleko karabinów maszynowych, przeznaczonych do obrony czynnej. W marszu alarmują oni oddziały tylko w razie nadlotu większej ilości samolotów.

b) Część ciężkich karabinów maszynowych (1— 2 drużyn na batalion) oraz ręcznych lub lekkich karabinów maszynowych (1 na kompanię) powinna być zawsze gotowa do strzału ze specjalnych podstaw na wozach lub wózkach. Ciężkich karabinów maszynowych oddziałów czołowych w marszu ubezpieczonym n:e należy używać do obrony przeciwlotniczej.

W razie miejscowego zagrożenia na jednym odcinku drogi, poza tym ukrytej, organizuje się tam obronę przeciwlotniczą na czas przemarszu, podobnie jak na postoju.

W razie poważnego zagrożenia całej drogi należy przesuwać drużyny ciężkich karabinów maszynowych kolejno, równolegle do osi marszu, w niedużej od niej odległości (około 500 m) tak, ażeby zawsze przynajmniej 1 drużyna ciężkich karabinów maszynowych na batalion była na stanowisku na wysokości kolumny batalionu. Do tego są potrzebne taczanki. Jeżeli położenie nie wymaga umieszczania karabinów maszynowych z góry na stanowiskach ogniowych, powinny one maszerować blisko czoła batalionu, by w każde j chwili mogły wyjechać na boki.

Część I 65

:ony taborów służą karabiny maszynowe ikkie lub ręczne), umieszczone na specjalnych :h na wozach.lota maszeruje po bokach drogi, rowami, lości na ciemnym tle, ewentualnie pod drze- korzystując przede wszystkim stronę ocie- aikać kurzu. Pomiędzy kompaniami zacho- ość 15 — 40 m. W ozy jadą w nieregularnych ych odległościach.graża bardzo silne lotnictwo, należy w te- .rtym stosować szyki luźne po obu stronach ■szu. Rozczłonkowanie plutonu powoduje w marszu i dowodzeniu, należy je stosować aźnie. Przyjmowanie szyków luźnych do- larmie, w chwili nadlotu nieprzyjaciela, jest ne, łatwo może powodować zamieszanie, : szybkości samolotu trudno uniknąć za-

: pojawienia się lotnika nieprzyjacielskiego, nie otwartym jak i pokrytym, wstrzymywać należy. Tylko wtedy gdy droga z terenu wyprowadza w teren otwarty, o zatrzy- :strzyga zadanie oddziału. Jeżeli chodzi , nie należy się wahać przed wyjściem w teren fez względu na lotnictwo nieprzyjacielskie, li napadu lotniczego bombami lub kara- aszynowymi oddziały padają na miejscu. :ganiny. Skupianie się jest szkodliwe. Napo przelocie powstać i maszerować dalej, zach nocnych dbać, aby ruch rozpoczynał adnięciu zmroku, a ustawał przed świtem;www.cbw.pl

CBW


86. Obrona

przeciwlotnicza

w marszu.

a) Wypatrywacze powinni się tak posuw • widzieć horyzont, móc na czas zaalarmować obrony czynnej i uprzedzić maszerującą k<Będzie to, zależnie od terenu, albo w kolumn' , ? niedaleko od osi marszu i niedaleko karabinów nowych, przeznaczonych do obrony czynnej. W alarmują oni oddziały tylko w razie nadlotuilości samolotów.

b) Część ciężkich karabinów maszynowych drużyn na batalion) oraz ręcznych lub lekkie! binów maszynowych (1 na kompanię) po win zawsze gotowa do strzału ze specjalnych pods wozach lub wózkach. Ciężkich karabinów m; , wych oddziałów czołowych w marszu ubezpie< nie należy używać do obrony przeciwlotnicz

W razie miejscowego zagrożenia na jednym o : • drogi, poza tym ukrytej, organizuje się tam :/ przeciwlotniczą na czas przemarszu, podobr na postoju.

W razie poważnego zagrożenia całej drogi przesuwać drużyny ciężkich karabinów maszyi kolejno, równolegle do osi marszu, w niedużej odległości (około 500 m) tak, ażeby zawsze p. mniej 1 drużyna ciężkich karabinów maszyno w batalion była na stanowisku na wysokości kt batalionu. Do tego są potrzebne taczanki. położenie nie wymaga umieszczania karabinów . nowych z góry na stanowiskach ogniowych, p> one maszerować blisko czoła batalionu, by w chwili mogły wyjechać na boki.

Część I 65

Do obrony taborów służą karabiny maszynowe (ciężkie, lekkie lub ręczne), umieszczone na specjalnych podstawach na wozach.

c) Piechota maszeruje po bokach drogi, rowami,o ile możności na ciemnym tle, ewentualnie pod drzewami, wykorzystując przede wszystkim stronę ocienioną. Unikać kurzu. Pomiędzy kompaniami zachować odległość 15 — 40 m. W ozy jadą w nieregularnych zwiększonych odległościach.

Gdy zagraża bardzo silne lotnictwo, należy w terenie otwartym stosować szyki luźne po obu stronach drogi marszu. Rozczłonkowanie plutonu powoduje trudności w marszu i dowodzeniu, należy je stosować tylko doraźnie. Przyjmowanie szyków luźnych dopiero po alarmie, w chwili nadlotu nieprzyjaciela, jest niekorzystne, łatwo może powodować zamieszanie, a wskutek szybkości samolotu trudno uniknąć zaskoczenia.

W razie pojawienia się lotnika nieprzyjacielskiego, tak w terenie otwartym jak i pokrytym, wstrzymywać ruchu nie należy. Tylko wtedy gdy droga z terenu zakrytego wyprowadza w teren otwarty, o zatrzymaniu rozstrzyga zadanie oddziału. Jeżeli chodzio pośpiech, nie należy się wahać przed wyjściem w teren otwarty bez względu na lotnictwo nieprzyjacielskie.

W chwili napadu lotniczego bombami lub karabinami maszynowymi oddziały padają na miejscu. Unikać bieganiny. Skupianie się jest szkodliwe. Natychmiast po przelocie powstać i maszerować dalej.

W marszach nocnych dbać, aby ruch rozpoczynał się po zapadnięciu zmroku, a ustawał przed świtem;www.cbw.pl

CBW


87. Obrona przeciwlotnicza

w walce.

zwłaszcza ukrywać ruch taborów i kuchni, któreo świcie mogą zdradzić nocny marsz.

W razie oświetlenia terenu przez lotnika (rakiety, bom by świetlne) wszelki ruch wstrzymać i paść.

a) Udział broni maszynowej w walce na ziemi jest ważniejszy aniżeli przeciw lotnictwu. Zwalczanie lotnictwa w czasie bitwy należy przede wszystkim do broni maszynowej odwodów, nie użytych w walce na ziemi.

W batalionach odwodowych wszystkie ciężkie karabiny maszynowe oraz część ręcznych (lekkich) powinny być gotowe do ognia przeciwlotniczego. Stanowiska ich nie mogą zdradzać miejsca, gdzie znajduje się batalion.

W batalionach pierwszego rzutu jedynie ciężkie karabiny maszynowe, umieszczone bardziej w tyle, otrzymują poza zadaniami walki na ziemi, jako zadanie dodatkowe, prowadzenie ognia przeciwlotniczego (§ 242 c). W kompaniach strzeleckich jedna obsługa ręcznych (lekkich) karabinów maszynowych na kompanię powinna mieć możność prowadzenia ognia przeciwlotniczego. Przy nich powinni znajdować się wypatrywacze.

b) Szczególną uwagę zwrócić na staranne ukrycie stanowisk ciężkiej broni, flankujących urządzeń obronnych, posterunków dowódców oraz odwodów. Zaczynać od maskowania tak w walce'obronnej jak i w natarciu. Stosowanie pozornych urządzeń dezorientuje lotnika.

Lotnik spostrzega dokładne roboty ziemne, o ile powstaje przy nich cień lub teren zmienia zabar-

Część I 67

Nasypy muszą być niskie i przechodzić mery teren otaczający, by uniknąć zdradliwego Wyrzuconą ziemię rozrzucać i dostosować lia za pomocą liści, trawy lub darni. Gniazda oroni maskować gałęziami, siatkami lub celem przykrycia cienia. Unikać wydepty-

eżek. Pamiętać, że linie telefoniczne na są widoczne dla lotnika i mogą zdradzić ibytu dowódcy.y oddziałów organizujących obronę powinni dać zarządzenia, regulujące zachowanie się ta wypadek alarmu lotniczego: czy należy oboty, czy też w dalszym ciągu je prowadzić, się o tyle, o ile nie utrudnia to wykonania '.adania.'a piechoty w walce nie mogą być wstrzymane przeciwdziałania lotnictwa.

Gazy w ramach walki piechoty.Obrona przeciwgazowa.

e g a z ó w i n a p a d ó w g a z o w y c h.

te gazów ma na celu obezwładnienie nie- ., zmuszenie go do opuszczenia lub omijania zęści terenu oraz zadanie strat, a gazowa jest uzależniona przede wszyst- ,varunków atmosferycznych. Niepomyślny yiatru lub silny wiatr, duży deszcz oraz nieniowanie słońca stwarzają niedogodne Spokój w atmosferze, jaki panuje zwykle , w nocy i o świcie, mgła i mały deszczwww.cbw.pl

CBW



w walce.

zwłaszcza ukrywać ruch taborów i kuchn:o świcie mogą zdradzić nocny marsz.

W razie oświetlenia terenu przez lotnika ( bom by świetlne) wszelki ruch wstrzymać i pa

a) Udział broni maszynowej w walce na zi< ważniejszy aniżeli przeciw lotnictwu. Zwalcz; nictwa w czasie bitwy należy przede wszystkim 1 maszynowej odwodów, nie użytych w walce n

W batalionach odwodowych wszystkie ciężk biny maszynowe oraz część ręcznych (lekkich) p być gotowe do ognia przeciwlotniczego. Stai ich nie mogą zdradzać miejsca, gdzie znajc. batalion.

W batalionach pierwszego rzutu jedynie karabiny maszynowe, umieszczone bardziej otrzymują poza zadaniami walki na ziemi, jako dodatkowe, prowadzenie ognia przeciwłot (§ 242 c). W kompaniach strzeleckich jedna « ' ręcznych (lekkich) karabinów maszynowych n panię powinna mieć możność prowadzenia ogni ciwlotniczego. Przy nicli powinni znajdow wypatrywacze.

b) Szczególną uwagę zwrócić na staranne 1 ' stanowisk ciężkiej broni, flankujących urządzeń nych, posterunków dowódców oraz odwodów, nać od maskowania tak w walce 'obronnej jak i tarciu. Stosowanie pozornych urządzeń dezor: lotnika.

Lotnik spostrzega dokładne roboty ziemne, powstaje przy nich cień lub teren zmienia

Część I 67

wienie. Nasypy muszą być niskie i przechodzić nieznacznie w teren otaczający, by uniknąć zdradliwego cienia. Wyrzuconą ziemię rozrzucać i dostosować do otoczenia za pomocą liści, trawy lub darni. Gniazda ciężkich broni maskować gałęziami, siatkami lub płachtami celem przykrycia cienia. Unikać wydept}’- wania ścieżek. Pamiętać, że linie telefoniczne na tyczkach są widoczne dla lotnika i mogą zdradzić miejsce pobytu dowódcy.

Dowódcy oddziałów organizujących obronę powinni z góry wydać zarządzenia, regulujące zachowanie się oddziału na wypadek alarmu lotniczego: czy należy przerwać roboty, czy też w dalszym ciągu je prowadzić, maskując się o tyle, o ile nie utrudnia to wykonania głównego zadania.

Działania piechoty w walce nie mogą być wstrzymane z powodu przeciwdziałania lotnictwa.

IV. Gazy w ramach walki piechoty.Obrona przeciwgazowa.

R o d z a j e g a z ó w i n a p a d ó w g a z o w y c h .

a) Użycie gazów ma na celu obezwładnienie nieprzyjaciela, zmuszenie go do opuszczenia lub omijania pewnych części terenu oraz zadanie strat.

b) Walka gazowa jest uzależniona przede wszyst- kiem od warunków atmosferycznych. Niepomyślny kierunek wiatru lub silny wiatr, duży deszcz oraz silne promieniowanie słońca stwarzają niedogodne warunki. Spokój w atmosferze, jaki panuje zwykle wieczorem, w nocy i o świcie, mgła i mały deszcz

83.Uwagiogólne.

www.cbw.plCBW


89.Rodzajegazów.

sprzyjają użyciu gazów. Słaby wiatr, skierowany wstronę nieprzyjaciela,umożliwia falowy napad gazowy.

c) Rzeźba i pokrycie terenu również wywierają wpływ na działanie gazów. Gazy cięższe od powietrza spływają z bardziej wyniosłych punktów terenu w miejsca niżej położone, doły, wnęki i mogą tam długo pozostawać. Lasy, zarośla, osiedla, zamknięte dolinki itp. zatrzymują gaz dłużej ze względu na brak przewiewu.

a) Gazów lotnych używa się wtedy, gdy chodzi0 obezwładnienie nieprzyjaciela na odcinkach, przez które mają się posuwać własne nacierające oddziały.

Gazami długotrwałymi skaża się rejony, przez które własne oddziały nie będą się posuwały, a w których nieprzyjaciel albo się już znajduje, albo przez które będzie musiał przechodzić (obszary skażone).

b) Gazy działają na organizm w rozmaity sposób. Gazy tzw. nieparzące działają na płuca przez drogi oddechowe, na oczy i nos. Przed tymi gazami chroni maska gazowa; nieprzyjaciel jednak może użyć gazów drażniących, powodujących swędzenie, łzawienie, kichanie celem zmuszenia do zdjęcia masek.

Gazy tzW. parzące działają nie tylko na drogi oddechowe, ale również na skórę powodując oparzenie. Do tej grupy należy iperyt.

Najbardziej długotrwałym gazem, znanym obecnie, jest iperyt. Rozpryskany na ziemię, wsiąka w nią1 wyparowując powoli, działa w ciągu kilku dni do trzech tygodni. Pod wpływem ciepła i promieni słonecznych parowanie odbywa się szybciej, przez co w pobliżu

Część I 69

w skażonych wytwarza się niebezpieczna kon- a gazów, którą wiatr przenosi jako obłok, nie wywiera natychmiastowego widocznego a. Dopiero po upływie 3 ■— 12 godzin zjawiają ki. Maska przeciwgazowa, chroniąc całkowicie miertelnym działaniem, nie zabezpiecza nie- ych części ciała przed oparzeniem..'ierzęta są na ogół tak samo wrażliwe na gazy de. Żywność, pasza i woda skażone nie nadają iżycia. Ubrania chłoną gaz, co może być źró- óźniejszego zatrucia. Przedmioty metalowe ją.azy znamionuje na ogół szczególny zapach (np. przypomina zapachem musztardę). Ponieważ niektóre gazy mają zapach bardzo słaby,

=ć powonienia jest różna, na podstawie braku1 nie można twierdzić z pewnością o nieobec- LZU.tiość obłoku gazowego (chmury) można niekiedy ać po kolorze.

tnieją następujące rodzaje napadów gazowych:

•trzeliwanie pociskami gazowymi artylerii i moź- 'ierzy,wrzucanie gazowymi bombami lotniczymi lub •zpylanie gazów przez samoloty, ipady za pomocą specjalnych miotaczy, ipady falowe,Łażenie terenu,:ucanie ręcznych granatów gazowych.

90.Rodzajenapadów

gazowych.

www.cbw.plCBW


sprzyjają użyciu gazów. Słaby wiatr, skiei wstronę nieprzyjaciela,umożliwia falowy napad g

c) Rzeźba i pokrycie terenu również w y wpływ na działanie gazów. Gazy cięższe od trza spływają z bardziej wyniosłych punktów w miejsca niżej położone, doły, wnęki i mo£ długo pozostawać. Lasy, zarośla, osiedla, zan dolinki itp. zatrzymują gaz dłużej ze wzgl brak przewiewu.

a) Gazów lotnych używa się wtedy, gdy0 obezwładnienie nieprzyjaciela na odcinkach które mają się posuwać własne nacierające od

Gazami długotrwałymi skaża się rejony, prze: własne oddziały nie będą się posuwały, a w k nieprzyjaciel albo się już znajduje, albo przez będzie musiał przechodzić (obszary skażone).

b) Gazy działają na organizm w rozmaity s Gazy tzw. nieparzące działają na płuca przez oddechowe, na oczy i nos. Przed tymi gazami ' maska gazowa; nieprzyjaciel jednak może użyć drażniących, powodujących swędzenie, łzawien. chanie celem zmuszenia do zdjęcia masek.

Gazy tzw. parzące działają nie tylko na drc dechowe, ale również na skórę powodując opai Do tej grupy należy iperyt.

Najbardziej długotrwałym gazem, znanym ob jest iperyt. Rozpryskany na ziemię, wsiąka1 wyparowując powoli, działa w ciągu kilku dni do tygodni. Pod wpływem ciepła i promieni słonec - parowanie odbywa się szybciej, przez co w p<

Część I 69

obszarów' skażonych wytwarza się niebezpieczna koncentracja gazów, którą wiatr przenosi jako obłok. Iperyt nie wywiera natychmiastowego widocznego działania. Dopiero po upływie 3 •— 12 godzin zjawiają się skutki. Maska przeciwgazowa, chroniąc całkowicie przed śmiertelnym działaniem, nie zabezpiecza nieosłoniętych części ciała przed oparzeniem.

c) Zwierzęta są na ogół tak samo wrażliwe na gazy jak ludzie. Żywność, pasza i woda skażone nie nadają się do użycia. Ubrania chłoną gaz, co może być źródłem późniejszego zatrucia. Przedmioty metalowe rdzewieją.

d) Gazy znamionuje na ogól szczególny zapach (np. iperyt przypomina zapachem musztardę). Ponieważ jednak niektóre gazy mają zapach bardzo słaby, a ostrość powonienia jest różna, na podstawie braku zapachu nie można twierdzić z pewnością o nieobecności gazu.

Obecność obłoku gazowego (chmury) można niekiedy rozpoznać po kolorze.

a) Istnieją następujące rodzaje napadów gazowych:

■— ostrzeliwanie pociskami gazowymi artylerii i moździerzy,

- - obrzucanie gazowymi bombami lotniczymi lub rozpylanie gazów przez samoloty,

— napady za pomocą specjalnych miotaczy,- - napady falowe,- - skażenie terenu,— rzucanie ręcznych granatów gazowych.

90.Rodzajenapadów

gazowych.

89.Rodzajegazów.

www.cbw.plCBW

70 Regulamin piechotv

b) W wojnie ruchowej będzie stosowane najczęściej ostrzeliwanie pociskami gazowymi artylerii oraz obrzucanie bombami lotniczymi lub rozpylanie gazów z samolotu.

Skuteczność działania gazów wymaga dużej ilości pocisków gazowych, w wojnie więc rucl owej ostrzeliwanie ograniczać się będzie do miejsc, w których nieprzyjaciel jest dokładnie rozpoznany lub takich, których uniedostępnienie ma szczególne znaczenie dla przeciwnika. W obronie stałej, zwłaszcza trwającej dłużej, w walkach pozycyjnych użycie gazu może być stosowane znacznie częściej i w większym zakresie.

Pociski gazowe można zwykle poznać po słabym wybuchu oraz po gęstej chmurze dymu, ścielącego się po ziemi w miejscu wybuchu; pociski gazowo-kru- szące dają jednak silny huk.

c) Lotnicze bombardowania gazowe skierowuje się głównie na tyły, na skupione oddziały, tabory, stacje, ośrodki zaopatrzenia itp. Do napadów tych nadaje się szczególnie noc. Oprócz bomb lotnicy mogą rzucać ampułki z gazami lub rozpryskiwać i rozpylać gazy.

d) Do napadu za pomocą specjalnych miotaczy jest potrzebna wielka ich ilość. Przygotowania trwają2 lub3 noce i tylko w dogodnych warunkach mogą być wykonane w ciągu jednej nocy. Można się ich spodziewać przy walkach trwających czas dłuższy w jednym miejscu, gdy wieje słaby wiatr od strony nieprzyjaciela. Początek napadu zdradza silny huk i wide błysków oraz szum i świst lecących min.

Część I 71

e) Napady falowe wymagają dużych przygotowańi będą możliwe przede wszystkim w wralce pozycyjnej. Gaz lotny w dużej ilości wypuszcza się z butli za pomocą świec napastliwych lub innymi sposobami. Fala gazowa posuwa się z wiatrem. Za falą w niedalekiej odległości może się posuwać piechota nieprzyjacielska.

f) Skażenie pewnej części terenu (cieśnin, wąwozów, parcel leśnych, pól martwych itp.) przeprowadza się w celu uniemożliwienia nieprzyjacielowi Przejścia lub pobytu. Używa się do tego gazów długotrwałych, zwykle iperytu. Skażenie uskutecznia się albo za pomocą pocisków, albo za pomocą butelek zawierających iperyt, albo też przy użyciu roz- pryskiwaczy.

O b r o n a p r z e c i w g a z o w a .

Podstawą obrony przeciwgazowej jest odpowiednie użycie maski przeciwgazowej i dobrze działające ubezpieczenie przeciwgazowe, połączone ze sprawnym pogotowiem oddziałów i pojedynczych żołnierzy.

Nie należy przeceniać działania środków che- miunych przeciwnika, które może on stosować jedynie w korzystnych warunkach atmosferycznychi których działanie, przy odpowiednio zorganizowanej obronie, przestaje być groźne.

Dobre wyszkolenie w obronie przeciwgazowej, zaufanie w jej skuteczność i siła moralna oddziałów, zapewnią nawet w najtrudniejszych warunkach wypełnienie powierzonego zadania.

g uUwagiogólne.

www.cbw.plCBW


Maska przeciwgazowa jest najskuteczniejszym środkiem ochronnym przed działaniem gazów, jeżeli jest dobrze użyta. Toteż dowódcy wszystkich szczebli dbać muszą zawsze, by żołnierze byli zaopatrzeni w maski odpowiednio dopasowane, mieli je stale przy sobie i umieli ich dobrze używać. Zaufanie do skuteczności ochrony, jaką daje maska gazowa, przyczyni się w dużej mierze do spokojnego zachowania się żołnierzy w czasie napadu gazowego.

W czasie dłuższej obrony, w walkach pozycyjnych i na długo trwających postojach używa się schronów przeciwgazowych, które przez odpowiednie uszczelnienie nie dopuszczają do wnętrza gazów. Urządzenie takich schronów wymaga specjalnych prac i drobiazgowej dokładności przy uszczelnianiu.

Zarówno w obronie jak i na postojach wszystkie inne pomieszczenia należy przynajmniej doraźnie zabezpieczyć (zasłonięcie drzwi i okien), aby opóźnić wniknięcie do nich gazów i przez to dać czas załodze na włożenie masek gazowych.

a) Służbę ubezpieczenia przeciwgazowego pełnią stale bez osobnych rozkazów wszystkie organa ubezpieczające (patrole, szperacze, czujki itp.), wszystkie posterunki obserwacyjne, alarmowe itp. Ubezpieczenia te powinny mieć maski przeciwgazowe stale w pogotowiu oraz posiadać odpowiedni sprzęt do alarmowania.

Zadaniem ubezpieczeń jest:— badanie, czy pewne obszary w terenie, przez które

mająprzcjść własne oddziały, nie są skażone gazem,

Część I 7 3

obserwowanie, czy nieprzyjaciel nie przygotowuje napadu gazowego, stwierdzenie chwili rozpoczęcia napadu i natychmiastowe zaalarmowanie.

b) Ubezpieczenia przeciwgazowe wzmacnia się patrolami odkażającymi w miejscach szczególnie ważnych, np.:

przy czołowych ubezpieczeniach poszczególnych kolumn lub oddziałów rozwijających się do natarcia,

— przy oddziałach, które znajdują się w miejscach, nadających się do ostrzeliwania gazem (doliny, kępy leśne itp.),na odcinkach obronnych, na których można się najbardziej spodziewać napadu gazowego, lub na których napad gazowy może być szczególnie skuteczny,przy niektórych patrolach, wysyłanych w celu zbadania zamiarów nieprzyjaciela co do użycia gazów.

Zadaniem patroli odkażających jest:

■ wykrywanie i rozpoznawanie gazów (zwłaszcza pozbawionych zapachu lub nie wywołujących natychmiastowego widocznego działania),

■ określanie wielkości obszaru skażonego,określanie końca napadu gazowego (chwili, kiedy można zdjąć maski),

— odkażanie terenu z gazów długotrwałych.Regulamin piech. 4.

92.M aska prze*

ciwgazowa.

93*Schrony

przeciwgazowe.

94*Ubezpiecze

nia przeciwgazowe.

www.cbw.plCBW

74 Regulam in piechotyCzęść I 75

95- Rodzaje

sygnałów, sposób alar

mowania.

Rczdział ich pomiędzy oddziały, jak też zaopatrzenie w materiał odkażający reguluje dowódca pułku i podwładni, zależnie od przewidywań i położenia.

Rodzaje sygnałów alarmowych ustala dowódca dywizji. Muszą być one ściśle przestrzegane i znane najdokładniej każdemu żołnierzowi.

Alarmuje się za pomocą okrzyku „gaz“ , poza tym używa się sygnałów słuchowych, jak gongi, syreny, bicie w blachę itp. oraz sygnałów świetlnych, jak rakiety, dymy, ognie itp.

Używanie sygnałów, przy których czynne są płuca, jest wzbronione.

Poza tym należy zawsze, gdy to jest możliwe, podawać alarm gazowy podwładnym, sąsiadom i przełożonym za pomocą telefonu, lub sygnalizacj i optycznej.

Każdy strzelec, który zauważył u nieprzyjaciela jakiekolwiek prace zdradzające przygotowania gazowe, musi natychmiast meldować o tym przełożonym. W wypadku napadu gazowego, posterunek, który pierwszy zauważył jego rozpoczęcie, lub usłyszał sygnał alarmowy innego posterunku, woła „gaz“ , po czym nakłada natychmiast maskę przeciwgazową. Nałożenie masek przez ubezpieczenia przeciwgazowe jest hasłem do nałożenia masek przez-oddział ubezpieczany. Przy pomocy posiadanego środka sygnałowego alarmuje on natychmiast swój oddział, oraz wszystkie naokoło niego znajdujące się posterunki, które, postępując tak samo, rozpowszechniają alarm gazowy w całym zagrożonym rejonie. Sygnalizowanie alarmu

ma trwać tak długo, dopóki nie nastąpi jego powtórzenie przez wszystkie posterunki zagrożonego rejonu.

Ponieważ zwłoka nawet kilkunastu sekund w daniu sygnału alarmowego może znacznie zwiększyć ilość ofiar, wszystkie posterunki, jak też w ogóle wszyscy żołnierze powinni być obznajmieni jak najdokładniej ze sposobami rozpoznawania napadów gazowych i ich sygnalizowaniem. Należy unikać rozpowszechniania fałszywych alarmów, gdyż mogą one wpłynąć ujemnie na żołnierzy i znacznie zmniejszyć ich wrażliwość na alarm gazowy w ogóle. Wskazane jest natomiast wykonywanie próbnych alarmów gazowych nie tylko w walce pozycyjnej, ale również w wojnie ruchowej.

Rejony skażone gazem długotrwałym, wody (studnie), zabudowania itp. muszą być oznaczone jako niebezpieczne w sposób bardzo wyraźny i widoczny (napisy, w nocy latarnie). O miejscach tych należy natychmiast meldować przełożonym dowódcom.

Dowódcy powinni stale badać, czy w danym położeniu i warunkach atmosferycznych napad gazowy jest możliwy. W razie możliwości napadu, albo też na podstawie meldunków ubezpieczeń przeciwgazowych oraz innych wiadomości o przygotowywanym napadzie lub o istnieniu terenów uprzednio skażonych, dowódcy zwiększają czujność ubezpieczeń i w razie potrzeby zarządzają pogotowie, meldując natychmiast przełożonym i zawiadamiając sąsiadów.

Z tą chwilą każdy żołnierz umieszcza maskę przeciwgazową w sposób przepisany dla pogotowia. W nocy żołnierze powinni mieć maski przeciwgazowe na sobie,

4*

96Pogotowie

gazowe.

www.cbw.plCBW


97-Zachowanie

się w czasie napadu ga

zowego.

lub pod ręką, tak, by w razie potrzeby natychmiast, nawet w ciemności mogli je włożyć.

Czujność wszystkich ubezpieczeń powinna być wzmożona. Dowódcy powinni sprawdzać, czy wszystkie zarządzenia są ściśle wykonane, czy wszystkie środki ostrożności są zaprowadzone oraz czy wszyscy żołnierze wiedzą, jak się mają zachować w razie alarmu gazowego.

Sygnał alarmu lotniczego jest równocześnie sygnałem pogotowia gazowego oddziału, jeżeli nie zarządzono go uprzednio. W razie nadlotu większej ilości samolor tów nieprzyjacielskich, wszyscy żołnierze, przy najmniejszej nawet oznace napadu gazowego, nakładają maski; obserwatorzy podają sygnał alarmu gazowego.

Na sygnał alarmowy wszyscy żołnierze bez wyjątku jak najszybciej nakładają maski przeciwgazowe. Każdy żołnierz, jeżeli zauważy najmniejsze nawet oznaki gazu, winien natychmiast nałożyć maskę bez osobnego sygnału.

Chałupy lub schrony, należy natychmiast opuścić. Pozostawać można jedynie w schronach przeciwgazowych, odpowiednio uszczelnionych przed gazem, jeżeli służba na to pozwala. Pozostawanie w schronie nie- uszczelnionym jest bardziej niebezpieczne niż na wolnym powietrzu.

Dowódcy powinni (przy pom ocy patroli odkażających) stwierdzić rodzaj napadu (czy został użyty gaz długotrwały, czy lotny) oraz wielkość napadniętego odcinka i zameldować natychmiast przełożonym.

Część I 77

Jeżeli położenie pozwala, rejon napadu należy w razie potrzeby (skażenie iperytem) czasowo opróżnić i wyraźnie oznaczyć.

Zachowanie się żołnierzy podczas napadu gazowego musi być spokojne i pewne. Unikać szybkich i gwałtownych ruchów, bieganiny i zbędnych rozmów. Ponieważ po napadzie gazowym może nastąpić natarcie nieprzyjaciela, należy zwiększyć czujność bojową i być gotowym do walki. Dowódcy wszystkich stopni muszą tego szczególnie przestrzegać.

Po nałożeniu maski na alarm nie wolno jej zdejmować bez rozkazu. Rozkaz zdjęcia maski wydaje dowódca danego oddziału, po uprzednim osobistym stwierdzeniu nieobecności gazu lub po zasiągnięciu opinii specjalistów (oficerowie gazowi, personel odka- żający). Jeżeli po napadzie gazowym piechota nieprzyjacielska posuwa się w natarciu na bliskiej odległości bez masek gazowych, żołnierze mogą zdjąć maski bez rozkazu.

Po skończonym napadzie gazowym oczyszcza się tereni przedmioty. Oczyszczenie przeprowadzają patrole odkażające lub pod ich kierunkiem oddziały. Jeżeli były użyte gazy parzące, należy zarządzić kąpiel odkażającą.

Personel odkażający powinien zbadać, czy pochłaniacze masek przeciwgazowych zdatne są jeszcze do użytku. W przeciwnym razie należy je wymienić.

O przebiegu napadu dowódcy składają przełożonym dokładne meldunki, podają wszystkie spostrzeżenia tyczące się sposobu przeprowadzenia napadu, użytego gazu itp.

98.Zachowanie

się po napadzie gazo

wym.

www.cbw.plCBW

78 Kegulamin piechoty

99* Obrona przeciwgazowa

w marszu.

W marszu oddziały mogą się spotkać:— z uprzednim skażeniem części terenu, przez który

mają przechodzić (zwłaszcza jeżeli nieprzyjaciel prowadzi działania opóźniające).

— z lotniczym napadem gazowym,— z ostrzeliwaniem gazowymi pociskami artylerii.

W rozkazie marszu, dowódcy całości podają stopień zagrożenia gazowego.

Ubezpieczenie przeciwgazowe reguluje się w myśl zasad podanych w § 94.

W razie natknięcia się na obszar skażony gazem nieparzącym ubezpieczenia i oddział nakładają maski, a dowódca wydaje rozkaz dalszego marszu tą samą drogą.

W razie natknięcia się na obszar skażony gazem parzącym dowódca zarządza nałożenie masek i dalszy marsz drogą okrężną; jeśli teren (np. most, grobla) lub położenie na to nie pozwalają, nakazuje odkażenie (jeżeli jest ono możliwe) lub też nałożenie nawierzchni i przejście z nałożonymi maskami. W zupełnie wyjątkowych wypadkach, gdy położenie bojowe bezwzględnie tego wymaga, dowódca może zarządzić przekroczenie obszaru skażonego gazem parzącym (z nałożonymi maskami), bez uprzedniego odkażania go. Decyzja zależy przede wszystkim od tego, czy oddział zdoła wykonać swoje zadanie przed wystąpieniem skutków skażenia.

Natychmiast po wykonaniu zadania należy uskutecznić odkażenie tego oddziału.

Część I 79

Przy przechodzeniu obszaru skażonego należy kolumnę rozluźnić i o ile możności omijać jego środek. Po przejściu maszerować jeszcze około 10 minut w maskach.

Obszar skażony należy wyraźnie oznaczyć i natychmiast zawiadomić o nim oddziały idące w tyle oraz przełożonych.

W razie ostrzeliwania pociskami gazowymi, jeżeli położenie pozwala, rejon ostrzeliwany należy ominąć.

Na postoju oddział może być zagrożony napadem gazowym za pomocą lotnictwa i pocisków artylerii.

Przed przyjściem oddziału na postój, jeżeli możliwe było uprzednie skażenie terenu, lekarze oraz patrole odkażające powinni zbadać rejon, szczególnie zaś wodę.

Ubezpieczenie przeciwgazowe reguluje się w myśl zasad, podanych w § 94.

Dowódcy nakazują zabezpieczenie pomieszczeń (§ 93) na dłuższych postojach urządzenie schronów przeciwgazowych dla central telefonicznych, izb chorych itp.

W razie potrzeby (w czasie postoju na polu walki, u przy dużym zagrożeniu lotniczym) zarządza się

stałe pogotowie gazowe.

W walce, zwłaszcza zaś w walkach pozycyjnych, należy się liczyć z możliwością wszelkiego rodzaju napadów gazowych.

Ubezpieczenia przeciwgazowe należy organizować szczególnie starannie w myśl zasad, podanych w § 94.

IOO.

Obrona przeciwgazowa na posloju

101. Obrona prze

ciwgazowa w walce.

www.cbw.plCBW


a) W obronie odpowiedni wybór pozycji i rozmieszczenie obsady odcinków i odwodów w terenie (unikanie niskich i nieprzewiewnych miejsc) w dużej mierze już chroni przed skutkami działania gazów.

Należy ustawicznie prowadzić rozpoznawanie ewentualnych przygotowań nieprzyjaciela do napadu gazowego.

W razie możliwości napadu gazowego służbę ubezpieczeń należy Wzmocnić oraz zarządzić stałe pogotowie gazowe.

W obronie możemy się spotkać z użyciem przez nacierającego nieprzyjaciela gazów lotnych w celu obezwładnienia obrony — na tych odcinkach, na które będzie nacierała jego piechota. Posuwać się ona będzie dość blisko za chmurą gazową. Należy czuwać, żeby nie dać się jej zaskoczyć.

Gazami długotrwałymi,parzącymi, nacierający strzelać będzie na odcinki, na które nie będzie nacierał, celem zaryglowania pewnych przestrzeni i osłony swych boków, na zagłębienia terenowe, gdzie mogą znajdować się odwody, stanowiska artylerii itd.

b) Nacierający musi się liczyć z tym, że obrońca, będzie usiłował za pomocą środków gazowych od samego początku opóźnić jego marsz i rozwinięcie, utrudnić zajęcie podstawy wyjściowej i wyruszenie z niej, uniemożliwić wykorzystanie pewnych punktów i części terenu.

Podczas natarcia, szturmu i pościgu, każdy żołnierz chroni się sam przed działaniem środków chemicznych nieprzyjaciela. Zauważywszy obłok, falę lub chmurę napastliwą, żołnierz nakłada maskę, starając się za

Część I 81

alarmować sąsiadów, po czym posuwa się naprzód. Napotkany teren skażony należy przekroczyćlubobejść (w masce gazowej), wykorzystując, w miarę możności, teren wyżej położony.

Obecność środków chemicznych nie może powstrzymać działania. Należy wpajać w żołnierzy, że parcie naprzód do starcia wręcz z przeciwnikiem jest najlepszym sposobem wyjścia ze strefy działania jego gazów.

W czasie natarcia artyleria nieprzyjacielska będzie dążyła do obezwładnienia odkrytych karabinów maszynowych, dział piechoty oraz odwodów przez nagłe i krótkie ześrodkowania silnego ognia pociskami gazowymi. Stanowiska dobrze rozmieszczone i ukryte w terenie oraz niezbyt długie przebywanie w jednym miejscu utrudnia nieprzyjacielowi rozpoznanie i skupianie ognia i doprowadza do rozproszenia go.

Utworzenie przed samym szturmem zasłony gazo- weJ (dymowej) może osłabić rozpęd natarcia i uniemożliwić na pewien czas przejście danego odcinka terenu. Dla nacierającego rzucenie się naprzód jest najskuteczniejszym sposobem przeciwdziałania.

Tymczasowa obrona zwierząt ma na celu krótkie, chwilowe zabezpieczenie przed gazami i w żadnym razie nie można jej stosować stale w miejsce masek końskich, psich i klatek dla gołębi.

Obrona ta polega na stosowaniu zmoczonych wodą worków lub koców, któremi owija się głowy koni lub psów w ten sposób, ażeby jak najszczelniej przyle-

102. Tymczasowa obrona przeciwgazowa,

zwierząt.

www.cbw.plCBW


103. Użycie dymów bojo

wych.

gały do szyi, natomiast aby między pyskiem a workiem (kocem) było jak najwięcej wolnej przestrzeni. Zwierzę oddycha powietrzem, zawartym w tej przestrzeni, a częściowo i tym, które wciąga z zewnątrz przez zmoczony worek (koc). Nie wolno stosować tkanin impregnowanych, przez które powietrze słabo przechodzi, gdyż zwierzę ulegnie zaduszeniu. Worki nasycone wodą (nasycanie należy powtarzać w czasie napadu) chronią bardzo krótko i tylko przed niektórymi gazami. Należy je stosować w miejscu, a nie podczas ruchu, kiedy zapotrzebowanie powietrza jest większe. Trzyma je się tak długo, dopóki obłok lub fala nie przejdzie z wiatrem.

Gołębie wsadza się w koszu lub bez kosza do mokrego worka. Jest to obrona 15—20 minutowa, gdyż oddech gołębi jest zbyt słaby, aby przeciągnąć powietrze przez worek. Kosz z gołębiami, owinięty kocem lub w worku, albo też gołębie w worku należy jak najprędzej usunąć z terenu skażonego przed upływem powyższego czasu.

D y m y b o j o w e .Użycie dymów ma na celu przesłonięcie przed nie

przyjacielem własnych poruszeń przez oślepienie nieprzyjacielskich punktów obserwacyjnych i gniazd ogniowych pociskami dymnymi albo przez wy twe r rzanie zasłony dymnej przed własnymi oddziałami.

Nieumiejętne użycie zasłony dymowej może zaszkodzić własnym oddziałom uniemożliwiając im obserwację i wsparcie ogniowe.

Część I 83

Zadymienie gniazd ogniowych ciężkich karabinów maszynowych nieprzyjaciela zmniejsza bardzo wydatni e skuteczność ich ognia.

Dymy stosuje się do przesłonięcia:— własnego ruchu w otwartym terenie,■— zmiany stanowisk ciężkiej broni,— forsowania rzeki,■— ułatwienia sobie oderwania się od nieprzyja

ciela itp.Poza tym dymy naładowane gazami trującymi

stosuje się niekiedy celem zwiększenia napastliwości gazów. Dym, stanowiący podłoże dla gazów bojowych, utrzymuje je dłużej w powietrzu i przenosio wiele dalej, niżby to uczynić mogło zwykłe powietrze.

Zadymianie uskutecznia się za pomocą specjalnych pocisków artylerii i moździerzy, świec dymnych i granatów ręcznych.

Użyciu dymów sprzyja słaby wiatr wiejący w odpowiednim kierunku, wilgotne powietrze, pochmurna pogoda, brak opadów. Silny wiatr rozwiewa dymy.

Zasadniczym warunkiem skuteczności użycia zasłony dymowej jest zastosowanie dymów równocześnie w kilku miejscach, na dość szerokim odcinku i przez dość długi okres czasu, aby zmylić nieprzyjaciela co do właściwego miejsca, w którym ruch się wykonywa. W przeciwnym razie dymy mogą tylko zdradzić nieprzyjacielowi czas i miejsce własnych przesunięć.

Gdy pod osłoną dymów ma się przesuwać własna piechota, należy zwrócić szczególną uwagę na utrzymanie kierunku i łączności.www.cbw.pl

CBW


Uwagiogólne.

104.

IO S . Charakterystyka czoł

gów.

V. Broń pancerna w ramach walki piechoty.

Broń pancerną stanowią:— Wozy bojowe, tj. czołgi i samochody pancerne,— pociągi i drezyny pancerne.W zależności od wagi i zdolności miażdżących

(burzących) czołgi dzielą się na:— rozpoznawcze 2— 4 ton (szybkobieżne),■— lekkie, o wadze do 7 ton (wolno i szybkobieżne),— średnie do 20 ton.Samochody pancerne ze względu na możliwości

poruszenia się w terenie, uzależnione od właściwości konstrukcyjnych, dzielą się na:

— drogowe (kołowe).— terenowe (kołowe i kołowo-gąsienicowe).Pociąg pancerny składa się z kilku wozów (wa

gonów) bojowych o różnym uzbrojeniu i przeznaczeniu oraz z wozu (wagonu) motorowego lub parowozu.

Drezyny pancerne wchodzą w skład organiczny oddziałów pociągów pancernych lub też stanowią samodzielne jednostki.

Wspólną cechą wszystkich broni pancernych jest opancerzenie, chroniące załogę od kul karabinów i broni maszynowej oraz od odłamków pocisków artylerii.

Czołgi, dzięki gąsienicy, działają zasadniczo w terenie poza drogami.

Czołgów rozpoznawczych używa się do rozpoznania, ubezpieczenia i łączności, podobnie jak terenowych samochodów pancernych (§ 115).

Część I 85

Czołgów lekkich i średnich używa się przede wszystkim do natarcia, przy czym sprzętu wolnobieżnego tylko do natarcia czołowego w bezpośredniej łączności z piechotą, sprzętu szybkobieżnego również do działań oskrzydlających.

Do burzenia przeszkód używa się czołgów lekkich lub średnich.

W obronie czołgi mogą być uż~ te tylko w przeciwnatarciach; nie nadają się one do utrzymania terenu.

Czołg Renault jest czołgiem lekkim, wolnobieżnym. Szybkość posuwania się 1-—6 km na godzinę. Szybkość marszowa 3— 5 km na godzinę.

Czołg niszczy zasieki drutu kolczastego, przekracza w terenie twardym rowy strzeleckie do 170 cm szerokości, wychodzi na wzniesienia 45°. W terenie podmokłym lub piaszczystym zdolność pokonywania przeszkód zmniejsza się. W oda powyżej 70 cm, moczarowate bagna i grube drzewa gęsto rosnące stanowią przeszkody nie do pokonania. Mrozy poniżej 10° utrudniają i mogą uniemożliwić działanie. Duże śniegi są również utrudnieniem.

Załogę czołgu stanowią: oficer lub podoficer jako dowódca i podoficer lub szeregowiec jako kierowca. Uzbrojenie: armatka 37 mm lub ciężki karabin maszynowy. Ponadto istnieją nieuzbrojone czołgi radio.

Z powodu trudności obserwacji i wstrząsów w czasie jazdy skuteczny ogień można prowadzić tylko do

*) §§ od 106 do 1 1 4 odnoszą się do czołgów Renault. Inne czołgi będą uwzględnione oddzielnie.

10 6 *) Charakterystyka czoł

gów Renault.

www.cbw.plCBW


Organizacjajednostekczołgów.

107.

108. Rola czoł

gów w walce.

109.Przydziałczołgów.

400 m . Czołgi nie mogą strzelać ponad głowami i brać udziału w obronie przeciwlotniczej.

Czołgi są zorganizowane w plutony, kompanie i bataliony. Pluton bojowy liczy 5 czołgów, dzieli się na 2 półplutony po 2 czołgi i piąty czołg dowódcy, 3 czołgi mają armatki, zaś 2 — karabiny maszynowe.

Działanie plutonu polega na ścisłej współpracy wszystkich jego czołgów. Dzielenie plutonu jest zasadniczo niedopuszczalne.

Kompania obejmuje 3 plutony bojowe oraz pluton techniczny. Jest ona technicznie samowystarczalna.

Zadanie czołgów polega na ułatwianiu natarcia przez niszczenie środków ogniowych, (głównie ciężkich karabinów maszynowych) oraz urządzeń obronnych nieprzyjaciela.

Wprowadzenie czołgów do walki powinno być niespodziane, gdyż zaskoczenie potęguje działanie moralne i utrudnia obronę przeciwczołgową. Najodpowiedniejszą porą do natarcia czołgów jest świt lub mgliste powietrze.

a) Piechota nacierająca z czołgami powinna pamiętać:

— że czołgi są tylko jednym ze środków do ułatwienia jej zadania, które powinna spełnić sama, nawet wtedy, gdy czołgi zostały zniszczone, lub zatrzymane przez złe warunki terenowe,

— że piechota, chcąc zapewnić czołgom swobodę działania, powinna wspierać je ogniem i pomagać im przy pokonywaniu przeszkód terenowych.

Część I 87

b) Przydział czołgów do piechoty nie zmienia jej sposobu walki, lecz jedynie wywiera wpływ:

— na wybór terenu i celów natarcia, stosownie do możliwości technicznych czołgów,

— na przygotowanie samego działania i— na organizację ognia piechoty.c) Jednostki czołgów, przydzielone na czas walki

do piechoty, stają się częścią składową jej ugrupowania. Dowódcy kompanij i batalionów czołgów w czasie walki nie kierują działaniem swych jednostek, gdyż podlegają one w tym czasie dowódcom piechoty. Ich rola sprowadza się do roli doradców przy dowódcach piechoty i polega na stawianiu wniosków oraz wydawaniu zarządzeń technicznych i regulowaniu zaopatrzenia.

Właściwym dowódcą czołgów w czasie walki jest dowódca plutonu czołgów, który bezpośrednio dowodzi swym plutonem.

d) Zasadniczo do batalionu piechoty przydziela siS pluton czołgów . Niekiedy przydział czołgów do poszczególnych batalionów może być większy.

W obrębie batalionu piechoty wszystkie czołgi współpracują z pierwszym rzutem piechoty.

a) Na podstawie zadania, danego przez dowódcę piechoty, dowódca czołgów przeprowadza rozpoznanie terenu.

W walkach ruchowych natarcie czołgów przeprowadza się niekiedy wprost z marszu. Jeśli nieprzyjaciel jest zorganizowany obronnie, rozpoznanie terenu musi być szczególnie dokładne.

110. Przygotowanie dzialani;

czołgów.

www.cbw.plCBW


Dowódcy plutonów czołgów muszą zbadać w terenie drogi dojścia, podstawę wyjściową do natarcia, przedmioty natarcia i zorganizować zoapatrzenie.

b) Dowódcy czołgów porozumiewają się z dowódcą piechoty co do wsparcia ogniowego (skierowania ognia na punkty szczególnie niebezpieczne dla czołgów), pomocy piechoty przy przechodzeniu trudnych części terenu, wspólnych sygnałów itp.

Dowódcy piechoty obowiązani są udzielać przydzielonym dowódcom czołgów wszelkich informacyj oraz pomocy.

c) Dowódca piechoty podaje w rozkazie:— przydział plutonów czołgów do jednostek,— stanowiska wyjściowe, termin ich zajęcia,— godzinę wyruszenia,— kolejne przedmioty natarcia i przedmiot koń

cowy,— wsparcie czołgów przez ciężką broń piechoty

i ewentualnie inne bronie,— miejsce zbiórki czołgów po natarciu,— znaki porozumiewawcze piechoty i czołgów.

a) Przed natarciem na nieprzyjaciela, zorganizowanego obronnie, czołgi pozostają ukryte na stanowiskach pośrednich. Drogi dojścia do podstawy wyjściowej, powinny być ukryte przed obserwacją. W razie potrzeby piechota pomaga w przejściu.

b) Podstawa wyjściowa czołgów powinna znajdować się jak najbliżej podstawy wyjściowej piechoty i być ukryta. Czołgi osiągają ją o ile możności późno, zwykle w nocy poprzedzającej lub W czasie przygoto

Część i 89

wania ogniowego, aby się przedwcześnie nie zdradzić. Uszykowanie na podstawie dostosowują do terenu, aby mieć jak najlepszą osłonę.

c) Podstawowe znaczenie przy wszelkich przygotowaniach ma ukrycie obecności czołgów. Zaskoczenie jest zasadniczym warunkiem powodzenia.

a) Podstawą współdziałania jest podporządkowanie lowódcy czołgów rozkazom dowódcy oddziału piechoty. Ścisłe porozumienie między nimi przed rozpoczęciem działania, oparte na wzajemnym zaufaniu, wpływa rozstrzygająco na pracę bojową czołgów i wspieranej piechoty.

b) Jeżeli podstawa wyjściowa do natarcia znajduje się blisko stanowisk nieprzyjaciela, tak że czołgi mogą wystąpić nagle, wówczas piechota posuwa się tuż za czołgami, wykorzystując ich działanie.

c) Jeżeli między podstawą wyjściową a stano- winien podać dokładny czas i miejsce wysłania, otwarta, czołgi wysuwają się naprzód, aby obezwładnić i zniszczyć ośrodki ogniowe i ułatwić piechocie posuwanie. Wówczas wskazane jest przyjąć głębsze ugrupowanie czołgów, przy czym drugi rzut czołgów tworzy ochronę pierwszego. Piechota musi pod osłoną czołgów szybko przebyć przestrzeń dzielącą ją od nieprzyjaciela.

d) W pustce pola walki czołgi przedstawiają rzucający się w oczy cel dla broni przeciwczołgowej. Toteż piechota musi ogniem swej ciężkiej broni osłaniać czołgi, zwalczając broń przeciwczołgową natychmiast

112.Współdziałanie czołgów z pie

chotą w walce.

111. Zajęcie pod

stawy wyjściowej.

www.cbw.plCBW


po jej ujawnieniu się. W razie potrzeby żąda ognia artyleryjskiego na gniazda przeciwczołgowe.

e) Piechota powinna wpaść na nieprzyjaciela zaraz za czołgami, aby wyzyskać pierwszą chwilę moralnego osłabienia. Zawsze należy dążyć do tego, by bezpośrednio po włamaniu czołgi i piechota znalazły się na równej wysokości.

f) W dalszym ciągu, zależnie od otrzymanego zadania, czołgi albo posuwają się naprzód, by łamać dalsze opory, albo zbierają się w tyle w ukryciu.

W tej Walce wewnątrz ugrupowania nieprzyjaciela piechota posuwa się tuż za czołgami, by natychmiast zajmować gniazda oporu, obezwładnione przez czołgi. Stała uwaga i szybkość decyzji dowódców piechoty, zwłaszcza młodszych, oraz szybkość w wykonywaniu ruchów są zasadniczymi czynnikami powodzenia. Piechota powinna uważać za swój obowiązek wspieranie napadniętych czołgów ogniem karabinów maszynowych. Skoro ogień nieprzyjaciela zmusił piechotę, do zatrzymania się, wzmacnia ona swój ogień i stara się uchwycić sposobność do podjęcia swego ruchu naprzód. W tych wypadkach, jeśli czołgi oddaliły się od własnej piechoty, będą musiały zawrócić, by od-, szukać i zniszczyć przeoczone nieprzyjacielskie gniazda. Z drugiej strony, jeśli czołgi, z powodu trudnego terenu łub złego działania mechanizmu, zwolniły tempo swego marszu lub zatrzymały się, piechota naciera w dalszym ciągu bez czołgów.

Zatrzymanie się lub cofnięcie czołgów nie może w żadnym wypadku wstrzymać parcia naprzód piechoty-

Część I 91

g) Po zajęciu przedmiotu natarcia czołgi utrzymują go aż do nadejścia piechoty i zorganizowania przez nią obrony.

Po osiągnięciu ostatecznego przedmiotu natarcia i po zwolnieniu czołgów przez dowódcę batalionu piechoty plutony czołgów gromadzą się i przechodzą pod rozkazy dowódcy kompanii czołgów.

a) Utrzymanie łączności opiera się przede wszystkim na ustaleniu w rozkazie dowódcy piechoty, czego piechota żąda od czołgów (§ 110 c).

b) W czasie walki utrzymanie bezpośredniej łączności z czołgami jest bardzo trudne. Należy ustalić znaki umówionę (bronią ręczną, chorągiewkami itp.) do określania zasadniczych czynności: naprzód, stój, cofnąć się oraz kolorowe rakiety, strzelane w kierunku celu, aby zwrócić uwagę czołgów.

c) Dowódca plutonu czołgów, ilekroć położenie na to pozwala, oraz każdy oficer z oddziałów nacierającej piechoty, gdy znajdzie się w pobliżu czołgów, mają obowiązek nawiązania osobistej styczności celem wymiany wiadomości i spostrzeżeń. Poza tym musi być zachowana łączność wzrokowa między czołgiem dowódcy plutonu a dowódcą piechoty. Obserwatorzy piechoty muszą umieć rozpoznawać czołg dowódcy plutonu.

a) Czołgi mogą pomóc piechocie w zdobyciu brzegów lasu. Wewnątrz lasu na ogół mogą działać tylko na drogach lub przesiekach. Posuwają się za piechotą w niedużej odległości od jej pierwszych rzutów i występują tylko przeciwko bliskim przedmiotom. Po

113*Łączność.

1 14. Walka w k_- sie i o miej

scowości.

www.cbw.plCBW


1 15 .Samochodypancerne.

zajęciu tych przedmiotów piechota wysuwa się przed czołgi, które zajmują z powrotem swoje poprzednie miejsce.

b) W natarciu na miejscowości czołgi działają jak w natarciu na lasy. Pomagają W zajęciu skraju miejscowości, później ułatwiają piechocie posuwanie się wewnątrz tejże. Czołgów można tu użyć pół- plutonami (po dwa czołgi).

c) W lasach i miejscowościach czołgi narażone są na zaskoczenie przez broń przeciwczołgową. Dlatego posuwają się tuż przy piechocie, która osłania je przed zaskoczeniem.

W działaniach piechoty używa się samochodów pancernych przede wszystkim do rozpoznania, ubezpieczenia i łączności.

a) W marszu ubezpieczonym wysyła się samochody pancerne jako patrole przed szpicę (szpicę konną) celem rozpoznania i zbadania zasłon terenowych, aby uniknąć zaskoczenia i nie dopuścić do opóźnień marszu, lub celem szybkiego opanowania (w łączności z wysuniętymi oddziałami) ważnych punktów terenu. Można ich również użyć dla utrzymania łączności między dwoma kolumnami.

b) W natarciu mogą oddać usługi:— wspierając działanie na skrzydło lub tyły nie

przyjaciela,— osłaniając skrzydło natarcia,— wspierając ogniem natarcie czołowe (jedynie

wtedy, gdy nieprzyjaciel nie jest zorganizowany obronnie).

Część I 93

c) W pościgu przez częste i nagłe wypady na straże tylne przeciwnika, zwłaszcza na ich skrzydła lub drogę odwrotu, mogą im utrudnić opóźnianie, własnym zaśo działom umożliwiają szybki ruch naprzód.

d) W odwrocie mogą ogniem powstrzymać nacierającego przeciwnika. Wielka szybkość ułatwia im oderwanie się.

Ze względu na ścisłe przywiązanie pociągów pancernych do toru kolejowego, użycie ich jest możliwey o wtedy, gdy zniszczenia linii kolejowych nie są

gruntowne.Pociąg pancerny działa przede wszystkim przez

zas oczenie, wykonując szybkie wypady. Posuwa sięo jednej^ zasłony terenowej do drugiej. W razie rozpoznania nieprzyjaciela środkami własnej obserwacji lub oddziału, z którym współdziała, wypada, rozwijając całą siłę swego ognia.

Oddział współdziałający z pociągiem pancernym powinien natychmiast wyzyskiwać skutki działania ognia pociągu.

Drezyny pancerne posuwają się przed i za pociągiem, prowadzą rozpoznanie techniczne (stan toru

o ejowego) i bojowe. W czasie działania pociągu wzmacniają swym ogniem ogień pociągu.

Obrona przeciwpancerna.Piechota broni się przed pancerną bronią przeciwnika

przez odpowiednie rozpoznanie i ubezpieczenie, wy-orzystanie naturalnych i sztucznych przeszkód tere

nowych, rozczłonkowanie oraz użycie środków ogniowych.

116.Pociągi

pancerne.

117 .Uwagiogólne.

www.cbw.plCBW


Piechota musi się liczyć w każdym działaniu bojowym z użyciem broni pancernej przez przeciwnika i musi być gotową do jej odparcia.

Działania broni pancernej nie należy przeceniać. Posiada ona szereg cech ujemnych, których zręczne wykorzystanie pozwoli piechocie na skuteczne jej zwalczanie.

Do cech ujemnych broni pancernej należą:— wrażliwość pancerza na pociski artylerii, działek

piechoty i pociski karabinowe przeciwpancerne,-— trudność a czasem niemożliwość pokonywania

pewnych przeszkód,— ograniczone pole obserwacji,— obserwacja szczególnie trudna w czasie ruchu,— mała celność ognia w czasie ruchu,— duży i wyraźny cel na polu walki,— duże nerwowe i fizyczne zmęczenie załogi tak

w marszu jak i w walce,— niemożliwość utrzymania terenu bez współpracy

z piechotą,— walka w nocy bardzo utrudniona, prawie że nie

możliwa.Piechota musi mieć świadomość tego, że największa

siła broni pancernej leży w jej działaniu moralnym.

Dobrze wyszkolona i silna moralnie piechota nie da się zaskoczyć broni pancernej nieprzyjaciela ani odwieść oi wykonania swego zadania przez działanie silnych nawet oddziałów pancernych przeciwnika.

Część I 95

Zawiadomienie na czas oddziałów o przygotowaniach do natarcia, względnie zbliżaniu się broni pancernej nieprzyjaciela, pozwala uniknąć zaskoczenia i ma podstawowe znaczenie w obronie przeciwpancernej.

Wszystkie organa ubezpieczające (patrole, szperacze, czujki itp.), wszystkie posterunki obserwacyjne, alarmowe itp. mają obowiązek, w razie zauważenia broni pancernej nieprzyjaciela, natychmiast najszybszym środkiem zawiadomić ubezpieczane oddziały. Patrole i oddziały wysyłane dla celów rozpoznania lub ubezpieczenia w kierunkach, skąd możliwe jest pojawienie się broni pancernej, muszą być wyposażone w rakiety świetlne lub inne środki sygnałowe do natychmiastowego alarmowania.

Poza tym piechota może od lotnictwa lub kawalerii otrzymać wiadomość o pojawieniu się broni pancernej nieprzyjaciela.

Obserwatorzy dowódców jak też każdy żołnierz, który zauważy sygnał alarmu przeciwpancernego lub zauważy broń pancerną nieprzyjaciela, ma natychmiast zameldować o tym najbliższemu dowódcy.

Wykorzystanie naturalnych przeszkód terenowych stanowi najlepszą obronę przeciwpancerną.

Do przeszkód, które wykluczają użycie broni pancernej, należą:

■— lasy starsze o gęstym drzewostanie,— bagna o głębokości ponad 1 m,— rzeki szersze ponad 3 m i ponad 1 m głębokie,— rzeki o stromych lub zabagnionych brzegach,

jeziora i stawy,

119.Wykorzysta

nie przeszkód tereno

wych.

Ubezpieczenia przeciw

pancerne. Służba obserwacyjno- alarmowa.

1 18 .

www.cbw.plCBW


120. Zwalczanie broni pan

cernej.

— jary, wąwozy, nasypy kolejowe i stoki ponad 45° nachylenia,

— zaspy śnieżne ponad 1 m.Utrudniają użycie broni pancernej:— lasy młodsze i zarośla,— większe miejscowości i osiedla gęsto rozrzucone

w terenie,— silniejsze stoki,— poręby leśne,— teren kamienisty,— teren pokryty lejami z pocisków ciężkiej artylerii.Do przeszkód sztucznych, które piechota będzie

mogła stosować w wojnie ruchowej, należą przede wszystkim rowy, przekopy na drogach, miny przeciw- czołgowe, zasieki i barykady.

Przeciwko pociągom pancernym stosuje się zabarykadowanie lub zniszczenie toru kolejowego.

Przeszkody będą tylko wtedy skutecznie wykorzystane, kiedy będą bronione ogniem.

a) Z chwilą alarmu przeciwpancernego piechota,o ile nie była już rozsypana (np. w marszu lub na postoju), natychmiast rozczłonkowuje się i wykorzystuje istniejące pokrycia terenowe.

Dobre rozsypanie i ukrycie strzelców i środków ogniowych w terenie odbiera broni pancernej dogodne cele, a przy utrudnionej obserwacji zmniejsza bardzo skutecznie jej działanie.

Część I 97

b) Zwalczanie broni pancernej wykonują najskuteczniej : artyleria za pomocą ześrodkowań ognia (głównie na stanowiska wyjściowe), poszczególne działa strzelające ogniem na wprost (bezpośrednim), działka piechoty, karabiny maszynowe oraz strzelcy wyborowi strzelający pociskami przeciwpancernymi. Ogień karabinów maszynowych skupiony na szczelinach obserwacyjnych oślepia załogę wozów pancernych. Rzucanie skupionych ładunków materiałów wybuchowych można zastosować z powodzeniem, zwłaszcza kiedy czołgi posuwają się we mgle, przez co można je zwalczać z bliska. Własna broń pancerna jest bardzo skutecznym środkiem obrony przeciwpancernej.

c) O ile za czołgami posuwa się nieprzyjacielska piechota, ogień piechoty własnej powinien być skierowany przede wszystkim na nią, by ją zatrzymać i oddzielić od czołgów. Czołgi ostrzeliwa część karabinów maszynowych, strzelcy wyborowi, działka i działa piechoty oraz artyleria.

Gdy piechota nieprzyjacielska nie posuwa się za cz°lgami. wszystkie karabiny maszynowe oraz strzelcy strzelają z karabinów pociskami przeciwpancernymi lub zwykłymi skupiając swój ogień na szczelinyobserwacyjne.

www.cbw.plCBW

ROZDZIAŁ C.

121.Dowódca

I. D ow odzen ie.

Dowódca wywiera decydujący wpływ na przebieg każdego działania wojennego, bez względu na szczebel dowodzenia. Od niego zależy celowość, rozmach i uporczywość wysiłku wojska, uwieńczenie tego wysiłku zwycięstwem lub też zmarnowanie go.

Dowodzenie wymaga odpowiedniego umysłu i charakteru.

Umysł dowódcy musi być przewidujący, jasny, trzeźwy i wolny od nawyków myślowych fałszujących istotę położenia. Wojna jest dziedziną praktycznego działania, w której zaskoczenie i podstęp zachowały niezmiennie swą decydującą rolę. Gruntownym i stale pogłębiającym się wykształceniem uowódca zdobywa znajomość materialnych i moralnych środków walki i wojny oraz umiejętność najlepszego ich wykorzystania.

Wykształcenie i zdolności umysłowe, choćby najwybitniejsze, nie wystarczają do dowodzenia. Wtedy tylko stają się one siłą, gdy się łączą z silnym charakterem.

Dowódca musi posiadać silną wolę, hart i wytrzymałość tak duchową jak i fizyczną. Powinien umieć

Część I 99

być bezwzględnym w stosunku do siebie, nie dać się opanować przygnębieniu, nie zrażać się trudnościami.

Zwycięstwo jest wynikiem długiego zmagania się i zwalczania przeszkód. Każda bitwa ma okresy, w których zwycięstwo się waha. Silna wola przeciąga je na swą stronę. Silną wolą i energią potęguje dowódca wysiłek swych podwładnych i prowadzi nieugięcie przez trudności boju. Musi on być bezwzględny i niewzruszony w wymaganiach. Na polu bitwy panuje sâ nie słabość. Należy jednak pamiętać, że niepotrzebny trud i bezedowe ofiary demoralizują wojsko.

Dowódca musi pamiętać, że walkę prowadzi człowiek, posiadający zalety i wady, podlegający zmęczeniu fizycznemu i moralnemu. Musi on znać swych podwładnych i odpowiednio ich używać. Bez względu na stopień zaufania, jakim ich darzy, nigdy nie powinien zaniedbywać kontroli i osobistego oddziaływania.

Zimna krew powstrzymuje od nieprzemyślanych i szkodliwych odruchów, a równocześnie wytwarza w otoczeniu spokój i wiarę w powodzenie.

Odwaga i zdecydowane działanie dowódcy są, specjalnie w krytycznych momentach walki, najlepszym rozkazem i porywają oddział do czynów ofiarnych.

Przedsiębiorczość i ruchliwość są cennymi i niezbędnymi cechami dowódcy. Są one podłożem, na którym rozwija się zdolność brania na siebie odpowiedzialności. Złym jest dowódca, który tej zdolności me posiada. Wypadki zaskoczą go, lub obezwładnią, staje się on ciężarem dla swego wojska. Przedsiębiorczość jednak, wyradzająca się w samowolę, jest zgubna i karygodna.

www.cbw.plCBW


W stosunku do przełożonego obowiązuje każdeg0 dowódcę szczera lojalność i rzetelne podporządkO' wanie się jego decyzji. Rzeczą ambicji i honoru żołnie!' skiego jest jak najlepiej wykonać zadanie, nakazać przez przełożonego i działać w myśl jego zamierzeń

Stosunek do sąsiadów musi być nacechowali)1 rycerskim koleżeństwem, którego ideą przewodnią jes| ześrodkowanie wszystkich wysiłków do jednego współ' nego celu — do zwycięstwa.

Dowódca jest duszą swego oddziału i wzorem dl3 swych podwładnych. Wartość oddziału zależy przed* wszystkim od jego dowódcy. Zachowanie się i przf kład dowódcy mają rozstrzygające znaczenie, zwłaszc^ w krytycznych chwilach walki.

Dowódca musi umieć trafić do serca podwładnych Tą drogą najsilniej ugruntuje zaufanie do siebie i wy' dobyć potrafi największą wydajność ich pracy. Nif’ należy tego czynić przez miękkość w stosunku do pod władnych, pobłażliwość i szukanie taniej popularności Postępowanie takie osłabia tylko i rozluźnia kamo$ i obniża nastrój oddziału.

Spokój, stanowczość i równość w postępowanii* sprawiedliwość i szanowanie godności podwładnego połączone z wykazanymi zaletami fachowymi i mord1 nymi wyrabiają szacunek i zaufanie do przełożonych

Dbałość o podwładnych, życzliwość i zrozum ieli ich uczuć i myśli rodzą przywiązanie i w d z i ę c z n o ^

wojska. Dowódca winien dbać zawsze o dobry n a s t r ó )

swego oddziału. Wesołość i humor w znoszeniu trudó^ są cechami tężyzny duchowej oddziału.

Część I 101

Obowiązkiem honoru wszystkich dowódców, znajdujących się w oddziałach, jest dzielić z żołnierzami trudy i niewygody i nie szukać dla siebie wygód i ułatwień, zwłaszcza gdy żołnierze ich mieć nie mogą.

Każdy dowódca od plutonu włącznie w górę posiada organizacyjnie poczet dowódcy. Skład pocztu jest rozmaity, zależnie od szczebla dowodzenia. Ma on ułatwiać dowódcy techniczną stronę dowodzenia, zwłaszcza utrzymywać stałą obserwację i łączność. W czasie działań poczet dowódcy zwiększają łącznicy, przydzieleni z podwładnych oddziałów. W walce poczty muszą się tak zachowywać, by nie zdradzać miejsca pobytu dowódcy.

Dowódca powinien umieć pracować swym pocztem; dobre działanie pocztu usprawnia w dużym stopniu dowodzenie.

Każdy dowódca otrzymuje zadanie. Sposób wykonania zadania jest jemu pozostawiony. Dowódca przełożony powinien unikać wchodzenia w szczegóły wykonania, ograniczając się jedynie do rzeczy niezbędnych dla uzgodnienia współdziałania.

Każdy dowódca musi zawsze pamiętać o swym zadaniu i zdawać sobie jasno sprawę z tego, czego od niego żąda przełożony, gdyż jest to dla niego podstawą działania w ramach całości. Za odchylenie od swego zadania lub niewykonanie ponosi pełną odpowiedzialność.

Po otrzymaniu zadania dowódca powinien osobiście zorientować się w terenie.

122.Poczet

dowódcy.

123.Zadanie.

124.Decyzja.

www.cbw.plCBW

10 2 Regulamin piechotyCzęść I 103

12 5 .Rozkaz.

Na podstawie otrzymanego zadania, położenia i terenu dowódca pobiera decyzję, jak ma użyć swych sił, aby powierzone zadanie wykonać.

Nie należy szukać decyzyj idealnych, raczej za- dowolnić się dobrą, prostą i na czas powziętą. Zaniedbanie, bezczynność i bierność są większym prze* winieniem, aniżeli błąd w doborze środków.

Decyzję swą w formie rozkazu dowódca podaje podwładnym.

a) Rozkaz musi być prosty, jasny i krótki. Ma on zawierać to wszystko, co podwładny powinien wiedzieć, a nic ponadto. Rozkazodawca powinien zawsze postawić się w położeniu odbierającego rozkaz celem ustalenia, w jaki sposób działałby on sam na podstawie tego rozkazu oraz celem usunięcia wątpliwości, które mogłyby się podwładnemu nasunąć. Nic tak nie demoralizuje, jak rozkaz niewykonalny.

b) Największą uwagę należy zwrócić na jasne i dokładne sformułowanie zadań dla podwładnych, by nic nasuwały żadnej wątpliwości w wykonaniu.

Rozkaz bojowy zawiera zwykle:— zadanie (własne),— położenie (nieprzyjaciela, sąsiadów),— zarządzenia tyczące się rozpoznania i ubezpie

czenia,— wykonanie (jasno i zwięźle zadania poszczegól

nych podwładnych),— łączność (rozdział i użycie środków; w razie

potrzeby, sposób utrzymania łączności, przesyłanie meldunków), miejsce pobytu dowódcy,

•— zarządzenia tyczące się taboru kolejowego, uzupełniania amunicji, punktu opatrunkowego.

Dowódcy pułków, a niekiedy i batalionów', podają poza tym po ustępie „położenie" swą myśl przewodnią (zamiar), w której krótko orientują podwładnych, w jaki sposób ogólnie postanawiają zadanie wykonać. Powinna ona zorientować podwładnych w całości działania oddziału i być im drogowskazem w zmiennych warunkach boju.

Rozkazy należy w miarę możności uzupełniać szkicami lub zaznaczeniem położenia na mapie. Ułatwi to orientację, a nieraz nawet może zastąpić rozkaz.

Im niższy szczebel dowodzenia, tym rozkazodaw- stwo musi być krótsze i bardziej urywane. Rozkaz bojowy początkowy ograniczy się niekiedy do podania zadania podwładnych albo na najniższych szczeblach do znaku lub sygnału (patrz Część II regulaminu piechoty). Uzupełniać go się będzie w miarę rozwoju działania.

Zwykle, zwłaszcza zaś w trudnym położeniu, osobisty przykład dowódcy jest najlepszym rozkazem.

c) Wyznaczając terminy należy ściśle obliczyć czas, potrzebny na doręczenie i przygotowanie wykonania rozkazu.

Rozkaz powinien być zawsze Wydany na czas. W razie braku czasu należy ograniczyć rozkazy, wydawać je częściami i uzupełniać w miarę rozwoju działania. Pamiętać należy, że szybkość działania jest w dużej mierze zależna od szybkości rozkazo- dawstwa.www.cbw.pl

CBW


126.Meldunki.

d) Jeżeli zachodzi potrzeba przygotowania oddział11 do czynności, które późniejszym rozkazem będą okre- ślone, wydaje się rozkaz przygotowawczy (zapowiedź)-

e) Należy unikać stosowania nieścisłych wyrażeńi jak: rano, wieczór, przed świtem, gdyż mogą łatwUl spowodować nieporozumienie. Tak samo nie jest pożądane używanie nic nie mówiących wyrażeń, jak możliwie, zależnie od warunków, próbować, starać się itp. Trzeba również unikać podawania frazesóvV i wyrażeń, dopuszczających różną interpretację, jak: za wszelką cenę, bezwzględnie, energicznie, doszczętnie itp., gdyż zadanie źle i niejasno określone, aprztZ to niemożliwe do wykonania, demoralizuje wykonawców.

f) Niżsi dowódcy piechoty, do dowódcy kompanii Włącznie, wydają rozkazy ustnie.

Dowódcy pułków i batalionów wydają rozkazy na piśmie lub ustnie, zależnie od okoliczności. Rozkazy pisemne wysyłają wtedy, gdy ustne albo telefoniczne przekazanie jest niemożliwe lub niewskazane. Rozkazy ustne powinni potwierdzać równo- brzmiącym rozkazem pisemnym.

Ustne rozkazy muszą, być przez odbiorców powić- rzone. Odbiór pisemnego rozkazu należy zawsze po- twierdzić zaznaczając godzinę .otrzymania.

Wykonanie rozkazów należy stale kontrolować.

a) W czasie działań bojowych należy stale meldować o położeniu swemu bezpośredniemu dowódcy oraz zawiadamiać o nim sąsiadów, jeżeli posiadane wiadomości mogą wpłynąć na ich działanie.

Część I 105

b) Przy sporządzaniu meldunków należy pamiętać, że stanowią one nieraz dla dowódcy przełożonego jedyną podstawę decyzji; często drobne i pozornie mało ważne dane mogą mieć dla nich bardzo duże znaczenie.

Meldunki powinny być ścisłe i zwięzłe; zasadniczo Należy w nich podawać tylko fakty stwierdzone; podając wyjątkowo własne przypuszczenia, należy to Vvyraźnie zaznaczyć.

Aby umożliwić dowódcy ocenę wiadomości, należy zawsze podawać, gdzie, kiedy, od kogo i w jakich okolicznościach daną wiadomość otrzymano.

Przesyłanie wiadomości fałszywych oraz przesadnych meldunków o wyniku rozpoznania, własnym położeniu lub powodzeniu nieprzyjaciela jest zawsze szkodliwe, a często może pociągnąć za sobą zgubne następstwa. Przesada w meldunkach świadczy ujemnie o charakterze wysyłającego. Duże znaczenie mają szybkie meldunki o własnym powodzeniu, które może być przez dowódców przełożonych lub sąsiadów wykorzystane.

c) W każdym meldunku dowódca wysyłający powinien podać dokładny czas i miejsce wysłania oraz co sam w dalszym ciągu robi. W jak najszerszym zakresie należy posługiwać się szkicami. Meldunki muszą być pisane czytelnie.

d) Meldować należy natychmiast o każdej zmianie położenia własnego oraz o każdej nowozdobytej Wiadomości o nieprzyjacielu.

Każda wiadomość, nawet najważniejsza, ma tylko wtedy wartość, gdy jest doręczona na czas. ToteżRegulamin piecb, 6

www.cbw.plCBW


127 .Dzienniki

działań.Raportybojowe.

obowiązkiem każdego jest przyśpieszyć wszelkimi sposobami dostarczenie przełożonym wiadomości.

e) Szczególną uwagę należy zwracać na ustawiczne rozpoznawanie i częste meldowanie o zachowaniu się nieprzyjaciela, gdyż tylko ciągłe) i najbardziej szczegółowe obserwowanie go może wskazać jego zamiary.

Wiadomości o stwierdzonych numerach Walczących jednostek nieprzyjaciela należy przekazywać niezwłocznie najkrótszą drogą, choćby z pominięciem drogi służbowej, gdyż są one szczególnie ważne dla dowódców wyższych szczebli.

a) Wszyscy dowódcy od dowódcy kompanii włącznie w górę są obowiązani do prowadzenia dziennika działań z każdego dnia, w którym należy zapisywać:

— miejsce postoju oddziału,■— marsze, działania i zdarzenia wojenne,— stan liczebny oddziału i zmiany w jego składzie,— spostrzeżenia i wiadomości o nieprzyjacielu,— stan fizyczny, moralny i materialny oddziału,— stan pogody i dróg.Do dzienników działań należy dołączać otrzymane

rozkazy, meldunki itp. Jak najwięcej posługiwać się szkicami.

b) Po zakończeniu każdego działania dowódcy od kompanii włącznie w górę przesyłają przełożonym dowódcom raport bojowy, który powinien zawierać:

— otrzymane rozkazy i własne zarządzenia (ewentualnie w odpisie),

Część I 107

opis przebiegu walki w ogólnych zarysach, stan fizyczny i moralny oddziału,

' własne straty w ludziach, koniach i sprzęcie (straty w ludziach należy podawać imiennie),

■ obraz strat nieprzyjaciela,które oddziały nieprzyjaciela brały udział w działaniu i jak się nieprzyjaciel w dalszym ciąguzachowuje,Wymienienie oddziału i osób, które się szczególnie odznaczyły.

Odpisy raportów bojowych należy włączać do dzienników działań. Dzienniki działań co pewien okres czasu odsyłać do batalionów zapasowych.

II. Łączność.

Z a s a d y ł ą c z n o ś c i .

Sprawnie działająca łączność jest podstawą dowodzenia i najważniejszym warunkiem celowego zgrania Wysiłków poszczególnych części wojska.

Bez łączności nie ma i być nie może skoordynowanej pracy wojska, nie ma złączenia wysiłków krwawych żołnierza dla odniesienia zwycięstwa.

Każdy dowódca powinien stale pamiętać, że działa y ramach całości i z tego Względu dążyć musi zawsze 1 wszelkimi sposobami do szukania i utrzymania łączności:

—■ z przełożonym,— z podwładnymi,

6*

128 .U wagiogólne.

www.cbw.plCBW


129. Łączność

podwładnego z przełożonym (i od

wrotnie).

130.Łączność

z sąsiadami.

— z sąsiadami,— z broniami wspierającymi.

Dowódca, nie dbający o łączność, sam dobrowolnie rezygnuje z możliwości osiągnięcia zwycięstwa i utrudnia jego wywalczenie innym.

Zasadniczo obswiązek nawiązania i utrzymania łącz• ności z dowódcą -przełożonym ciąży na dowódcach podwładnych, od dowódcy pułku w dół. Od pułku w górę obowiązuje zasada nawiązania i utrzymania łączności przez dowódcę przełożonego z podwładnym.

Podwładny powinien stale meldować przełożonemu o położeniu (własnym, nieprzyjaciela i sąsiadów) z własnej inicjatywy oraz na podstawie otrzymanych rozkazów. Nie wolno tłumaczyć się nieznajomością miejsca pobytu przełożonego.

Obowiązkiem przełożonego jest ułatwiać podwładnym nawiązanie i utrzymanie łączności oraz dostarczać im na czas dostateczną ilość środków łączności. Powinien ich stale zawiadamiać o wszystkim, co ich dotyczy.

Każdy dowódca jest obowiązany szukać i utrzymywać łączność z dowódcami sąsiednich oddziałów, z którymi powinien stale wymieniać wiadomości, czy to na podstawie otrzymanych rozkazów, czy też na podstawie wzajemnego porozumienia z własnej inicjatywy.

Łączność drutową z sąsiadami zasadniczo nawiązuje się w prawo. Innymi środkami obustronnie. O nawiązaniu łączności z sąsiadami oraz o niemożności nawiązania jej — meldować przełożonemu.

Część I 109

Obowiązkiem broni wspierających jest utrzymanie łączności z piechotą (również ciężkich broni piechoty z oddziałami strzeleckimi). Jednak piechota (i oddziały strzeleckie) powinna pomagać w utrzymaniu łączności i ułatwiać pracę wspierającym ją broniom.

Sposób utrzymania łączności między piechotą i artylerią podają §§ 43.—51, między piechotą i lotnikiem §§ 78 i 79, między piechotą i czołgami § 113.

Zasady nawiązania i utrzymania łączności może dowódca zmienić, jeśli w danym położeniu inny sposób może dać lepsze wyniki.

W każdym jednak położeniu, bez względu na nakazany sposób, musi istnieć obustronna dążność do ‘nawiązania i utrzymania łączności między dowódcą przełożonym i podwładnym, między sąsiadami i między bronią wspieraną a wspierającą. Nie wolno biernie wyczekiwać na nawiązanie łączności, należy sobie wzajemnie pomagać i wykazywać jak najdalej idącą inicjatywę.

W zmiennych kolejach walki, gdy położenie nieraz uniemożliwi otrzymanie rozkazu lub wiadomości, celowe zgranie wysiłków poszczególnych częśi wojska zapewni jedynie łączność oparta na dobrze zrozu- ^ a n y m koleżeństwie, na wzajemnym rozumieniu się Wszystkich dowódców, wynikającym ze wspólnego Wychowania i wyszkolenia wojskowego, oraz na jasnym zrozumieniu przez wszystkich żołnierzy wspólnego celu i wypływających zeń zadań częściowych. Koleżeństwo oraz inicjatywa i samodzielność, przejawiane rozsądnie w granicach otrzymanych zadań, dopro-

Łączność piechoty

z broniamiwspierają

cymi.

13 1 .

132. Inicjatywa

w nawiązywaniu łącz

ności.

133*Łącznośćmoralna.

www.cbw.plCBW

110 Regulamin piechoty Część I 111

134-Miejscepobytu

dowódcy.

wadzą zawsze do zgodnego wysiłku wojsk, nie powiązanych nawet chwilowo środkami łączności. Trwanie w bezczynności z powodu nie otrzymania rozkazu jest karygodne.

Łączność z oddziałami sąsiednimi nigdy nie może doprowadzić do osłabienia własnej energii i uzależnienia się od sąsiada. Najlepszym sposobem utrzymania łączności z sąsiadem i wspierania go jest w natarciu bezwzględne parcie naprzód, w obronie bezwzględne wytrwanie na stanowisku.

Ażeby łączność można było szybko nawiązać, muszą dowódcy znać wzajemnie swoje miejsca pobytu (przełożonych, podwładnych, sąsiadów, broni wspierających).

Dowódcy powinni przebywać w obrębie swego oddziału. Miejsce pobytu w walce wybierają w ten sposób, aby móc jak najlepiej dowodzić, a więc mieć bezpośredni, osobisty wpływ na swój oddział, wgląd w teren walki, możność obserwacji nieprzyjaciela oraz dobrą i łatwą łączność z przełożonym i podwładnymi. Miejsca pobytu dowódców pułków będą niekiedy wyznaczone rozkazem przełożonych.

Miejsca pobytu dowódców od batalionów włącznie w górę powinny być w walce w miarę możności, a na postoju zawsze, oznaczone proporczykiem; na postoju w nocy latarką.

W miejscu pobytu dowódcy (od kompanii włącznie w górę) przebywa dowódca ze swym pocztem. Tu znajdują się środki łączności. Tu też lub w bezpośredniej bliskości jest zorganizowana ciągła obser

wacja. Oddalając się na krótki czas ze swego miejsca pobytu dowódca pozostawia poczet na miejscu. Musi dokładnie podać dokąd się udaje i gdzie go można znaleźć. Meldunki i rozkazy przekazywane do miejsca pobytu należy mu niezwłocznie doręczać.

Środki łączności .Najlepszym środkiem łączności jest osobista stycz

ność dowódców między sobą. Należy do niej dążyć zawsze, kiedy tylko położenie pozwala.

Na niższych szczeblach dowodzenia najczęściej używanym środkiem, zwłaszcza w sferze skutecznego ognia piechoty, jest goniec pieszy. Przenosi on pisemne, a w ostateczności ustne wiadomości. Ustny rozkaz czy meldunek, przesyłany przez gońca, musi być jak najkrótszy, złożony z kilku prostych, zrozumiałych dla niego słów. W przeciwnym razie goniec zwykle treść przekręci albo zapomni. Otrzymany rozkaz lub meldunek goniec powinien powtórzyć wysyłającemu i wróciwszy znowu powtórzyć, co przekazał. Jeżeli rozkaz lub meldunek pisemny nie jest ^jny, goniec przenoszący go powinien znać jego treść.

Goniec powinien dokładnie znać swoje obowiązki, ‘kogę, którą ma przebyć, wiedzieć, gdzie ma szukać °dbiorcy, znać jego stanowisko, stopień oraz na- 2Wisko. Po wręczeniu rozkazu lub meldunku ma ^dać pokwitowania z podaniem godziny wręczenia.

Do przesyłania na większą odległość, poza sferą skutecznego ognia piechoty, używa się gońców konnych, cyklistów, motocyklistów, w zimie narciarzy.

*35-Stycznośćosobista.

136.Gońcy.

www.cbw.plCBW


Z chwilą rozwijania się do walki oraz na postojach dowódcy od plutonu włącznie w górę wysyłają przełożonego, bez osobnego rozkazu, łączników, któ” rzy stale przy nim pozostają. Powinni oni znać miej' sce pobytu swego oddziału i drogę do niego. W razf1 zmiany położenia oddziału, należy ich zmieniać, ł) znali stale miejsce pobytu swego dowódcy.

Zadaniem ich jest przenoszenie rozkazów dowódcji przełożonego do swych oddziałów. Łącznicy mog3! być piesi, konni, na rowerach, motocyklach itp. Cz? sto oddziały wysyłają łączników do ośrodków łącz ności, central telefonicznych itp., do których maj* być przesyłane dla nich rozkazy.

W walce, zwłaszcza w obronie, gdy chodzi o szyfr kie i częste przesyłanie rozkazów (meldunków) p( pewnej linii, można z powodzeniem użyć łańcuch łączników (sztafety), rozstawionych w terenie & 150— 200 m, w gęstym lesie a zwłaszcza w nocy c1 50 m . W tedy na całej długości przeniesienie nast? puje z szybkością biegnącego żołnierza. Łańcucfr łączników używa się nieraz, zwłaszcza w nocy, w mai szu ubezpieczonym pomiędzy poszczególnymi cz( ściami straży przedniej (tylnej) oraz między strai przednią a kolumną siły głównej (patrz § 175).

Celem utrzymania łączności między oddziała# wydziela się często patrole (oddziały) styczności W marszu i natarciu posuwają się one między dwol^ oddziałami. W obronie znajdują się na linii rozg^, niczenia pasów działania dwóch jednostek. Mają zadanie orientowanie się ustawiczne w położefl1'

Cxęt>6 i 113

obu sąsiednich oddziałów, dozorowanie rejonów, w których się znajdują, oraz informowanie o Wzajemnym położeniu sąsiadujących dowódców. Często składają się z szeregowych lub jednostek wydzielonych z obu sąsiadujących oddziałów pod jednym dowództwem. W marszu należy do nich przydzielić konnych lub cyklistów oraz sygnalistów. Patrole i oddziały stycz- nosci powinny być wyposażone w broń maszynową (przynajmniej ręczne karabiny maszynowe), by mogły stawić czoło nieprzyjacielowi. Na dowódców należy wyznaczać rzutkich i dobrze orientujących się oficerów.

a) Przy przesyłaniu krótkich wiadomości na odległość do 1% km (w odpowiednim terenie i przy odpowiednim oświetleniu) z powodzeniem można używać sygnalizacji tarczami sygnalizacyjnymi, chorągiewkami itp., zwłaszcza na polu walki lub w ruchu. Przez to oszczędza się gońców.

b) Migacze przy dogodnych warunkach atmosferycznych umożliwiają znaczne zwiększenie odległości, na którą się sygnalizuje.

c) Patrole, szperacze itp. sygnalizują ruchami ciała, r3k, czapką, karabinem, chustką, w nocy latarką itp. Znakami umówionymi, które powinni znać wszyscy żołnierze.

d) Tarczami i migaczami można przesyłać tylko Najkrótsze i najprostsze wiadomości, złożone z paru słów. Podaje się je za pomocą z góry ustalonych skrótów. Długich zdań przekazywać nie należy. Skuteczność sygnalizacji zależy od wyboru miejsca dla sygnalizujących. Sygnalizujący musi się tak umieścić

140.Sygnalizacja

tarczami, migaczami i ruchami.

137.Łącznicy.

138. Łańcuch

łączników.

139- Patrole

i oddziały styczności.

www.cbw.plCBW


Rakiety,środkidymne.

14 1.

142. Inne środki łączności.

w terenie, by sygnały jego były dokładnie widzian® przez odbierającego, a w miarę możności nie były widoczne dla przeciwnika.

a) Rakiet używa się jako znaków umówionych przede wszystkim do łączności pierwszych rzutótf piechoty z artylerią oraz lotnika z piechotą. Poza tym można ich użyć do oznaczenia osiągnięcia pewnej strefy, rozpoczęcia pewnego działania itp. Patrole mogą ich używać do oznaczenia obecności, czy nieobecności nieprzyjaciela W danym miejscu, gdy chodzi o natychmiastowe przekazanie wiadomości. Zwłaszcza nadają się one do sygnalizowania broni pancernej przeciwnika.

Sygnały rakietami nie mogą być zawiłe ze względu na łatwość nieporozumień na tle koloru i kształtu rakiet. Należy je jak najbardziej ograniczać i często zmieniać ze względu na możliwość podpatrzenia przez nieprzyjaciela.

b) Środków dymnych (świece, granaty dymne) moga niekiedy używać patrole do przekazania prostej wiadomości (np. czy nieprzyjaciel jest, czy nie) w odkrytym terenie na większą odległość.

Często w terenie pokrytym używa się ich dla łączności z lotnikiem.

c) Pocisków dymnych, strzelanych z granatników lub moździerzy, używa piechota do wskazywani* celów ciężkiej broni lub artylerii W czasie walki.

a) Pocisków meldunkowych używa się przede w szyst' kim do łączności między pierwszymi rzutami a do* wódcami. Obserwatorzy dowódców muszą dokładni*

Część 1 115

obserwować miejsce ich padania, aby nie zaginęły. Każdy strzelec, który spostrzeże pocisk meldunkowy (ze spadochronem lub dymiący), musi go natychmiast doręczyć najbliższemu dowódcy.

b) Psów meldunkowych używa się w walce dla łączności plutonu w górę do pułku, przy czym działają one niezawodnie na podstawie pamięci terenowej do 2 km, po śladzie na odległość 6— 8 km.

Można ich użyć do rozwijania kabla telefonicznego na małe odległości.

c) Płacht wytycznych, tożsamości i sygnałowych używa się dla łączności z lotnikiem. Patrz § 79.

d) Sygnałów dźwiękowych, jak syreny, gwizdy, gongi, bicie w blachę itp. używa się głównie do alarmów lotniczych i przeciwgazowych.

Telefon jest najważniejszym technicznym środkiem łączności. Stosuje się go zwykle od kompanii włącznie w górę.

Ze względu na podsłuch wszystkie przewody telefoniczne w obrębie pułku piechoty, znajdującego się w pierwszej linii, muszą być dobrze izolowane i podwójne. Jeśli początkowo były budowane pojedynczym drutem, należy je jak najszybciej podwoić.

Przy używaniu telefonu musi być zachowana dyscyplina rozmów. Przekazywanie przez telefon w otwartym brzmieniu wiadomości, mogących zdradzić nieprzyjacielowi własne zamiary lub położenie, jest Wzbronione. Podawania takich wiadomości należy u ikać, w ostateczności użyć prostego, z góry umówionego klucza.

143-Telefon.

www.cbw.plCBW


144.Użycie

środkówłączności.

Szczególną ostrożność zaleca się przy wykorzystywaniu linii stałych, co często się zdarza w wojnie ruchowej. Zawsze należy stwierdzić, czy połączenia do nieprzyjaciela zostały zerwane i czy druty nie leżą na ziemi.

Rozmowy jak też fonogramy powinny być krótkie i nie zajmować długo linii. Dowódcy pułków określają kolejność ważności rozmów, która musi być przestrzegana. Dążyć do tego, aby rozmawiali między sobą tylko oficerowie. Przyśpiesza to i ułatwia porozumiewanie.

Każdy żołnierz powinien szanować linie telefoniczne; uważać, aby ich nie przerwać, zwłaszcza w nocy. O zauważonym zerwaniu natychmiast meldować najbliższemu spotkanemu podoficerowi lub oficerowi, który musi zarządzić naprawę, względnie na najbliższej stacji telefonicznej. Oba końce zerwanego drutu ułożyć w widoczny sposób, by łatwo je było zauważyć.

Do utrzymywania łączności należy używać równocześnie kilku środków, najodpowiedniejszych w danych warunkach, nie ograniczać się do jednego, który łatwo może zawieść.

Użycie środków łączności w różnych działaniach jest podane w odpowiednich rozdziałach.

Dowódca dywizji lub samodzielnie działającego oddziału określa co pewien okres czasu sygnały dla alarmu lotniczego, gazowego i przeciwpancernego. Znać je muszą wszyscy żołnierze.

Część I 117

Celem ułatwienia łączności, dowódcy nakazują zwykle budowę osi łączności, wysuniętej w przód na głównym kierunku działania danej jednostki, często aż do oddziałów czołowych. Do stacyj na tej osi dołączają oddziały podwładne.

W ysunięte składnice meldunkowe, organizowane przez wyższych dowódców w pobliżu oddziałów czołowych, âją na celu ułatwienie i przyśpieszenie przekazywania meldunków i rozkazów. Do wysuniętych składnic meldunkowych należy wysyłać łączników.

III. O bserw acja.

We wszystkich działaniach bojowych stała obserwacja nieprzyjaciela, terenu, powietrza oraz własnych oddziałów ma podstawowe znaczenie dla dowodzenia (rozpoznania, łączności i ubezpieczenia). Obowiązkiem dowódców jest umiejętne zorganizowanie obserwacji.

Obserwację prowadzą:— dowódcy osobiście zawsze, gdy warunki im na

to pozwalają,każdy żołnierz, gdy znajduje się w odpowiednich tego warunkach,

■— specjalni obserwatorzy, znajdujący się organizacyjnie przy każdym dowódcy od dowódcy plutonu włącznie w górę, lub wyznaczeni żołnierze.

Poza tym piechota korzysta z obserwacji prowadzonej przez inne bronie, przede wszystkim artylerię.

145-Prowadzenieobserwacji.

www.cbw.plCBW


Osobistaobserwacjadowódcy.

146.

147. Obserwacja prowadzona

przez każdego żołnierza.

148.Organizacja

stałej obserwacji.

149. Obserwacja

w walce.

Dowódcy wszystkich szczebli powinni korzystać z każdej sposobności, by osobiście wejrzeć w położenie własnych oddziałów, nieprzyjaciela oraz w teren walki. Nic tak dokładnie nie zorientuje dowódcy w położeniu, jak bezpośrednia styczność z podwładnymi, osobista obserwacja przebiegu walki oraz osobiste rozpoznanie.

Każdy żołnierz, znajdujący się w obliczu nieprzyjaciela, winien meldować niezwłocznie swemu przełożonemu o każdym fakcie, który zwraca jego uwagę.

W drużynie, nie prowadzącej walki ogniowej, jeden stale obserwuje, reszta się kryje.

Stałą obserwację pełnią specjalni obserwatorzy, wyposażeni w lornetki. Ich praca jest szczególnie nużąca, dlatego należy ich dość często zmieniać.

Od chwili rozwinięcia się do walki każdy dowódca wybiera sobie stanowisko obserwacyjne w rejonie swego oddziału, skąd najlepiej może obserwować swój oddział, jak też nieprzyjaciela. Stanowiska obserwacyjne powinny być, w miarę możności, zamaskowane. Nie wolno na nich tworzyć skupień.

Specjalni obserwatorzy znajdują się na stanowiskach obserwacyjnych swych dowódców lub w ich bliskości i stale obserwują:

— nieprzyjaciela, wyszukują cele, stanowiska ciężkiej broni (głównie karabinów maszynowych), badają skuteczność własnego ognia, rozpoznają wszeikie szczegóły zachowania się nieprzyjaciela; śledzą, czy nieprzyjaciel nie używa broni pan-

Część I 119

cemej lub też środków gazowych, podając w razi potrzeby sygnały alarmowe;

— oddziały własne i sąsiadów, śledzą ich ruch i zachowanie się, pilnie obserwują wszelkie sy gnały i znaki, podawane przez oddziały wj sunięte, patrole i dowódców podwładnych, powietrze, śledzą sygnały podawane przez włas nych lotników; obserwatorzy oddziałów odwo dowych alarmują w sposób z góry ustalon; w razie pojawienia się samolotów nieprzyjaciela

W miarę posuwania się własnego oddziału, prze suwają się z jednego punktu obserwacyjnego na na stępny, trzymając się w pobliżu swego dowódcy i za chowując ciągłość obserwacji.

Gdy warunki utrudniają wypełnienie wszystkich wymienionych zadań obserwacji, należy przede wszystkim zapewnić obserwację nieprzyjaciela.

W marszu i na postoju część obserwatorów, wyznaczonych przez dowódców, obserwuje stale powietrze (wypatrywacze). Inni obserwatorzy mają zwykle w marszu ubezpieczonym zadanie obserwowania terenu P° obu stronach drogi dla celów ubezpieczenia jak też znajdujących się tamże własnych oddziałów i patroli oraz podawanych przez nie sygnałów. Posuwają się w ten sposób, aby najlepiej mogli obserwować, nie oddalając się jednak zbytnio od swych dowódców.

Łączność między obserwatorami a dowódcą najczęściej bywa bezpośrednia, głosem. Jeżeli jednak dowódca oddala się od swego obserwatora, powinien

150. Obserwacja w marszu

i na postoju.

151.Łączność

obserwatora z dowódcą.www.cbw.pl

CBW


152*

Ogólnezasady

rozpoznania.

go pouczyć, w jaki sposób ma meldować. Jeżeli obserwator znajduje się w innym miejscu niż dowódca, powinien być z nim połączony telefonicznie albo za pomocą łączników, sztafet, patroli sygnalizacyjnych itp.

Obserwator, jeżeli nie ma innego rozkazu, winien natychmiast meldować swemu dowódcy o każdym zaobserwowanym fakcie u nieprzyjaciela i we własnych oddziałach oraz o każdym zauważonym sygnale.

W czasie dłużej trwającej obrony obserwatorzy prowadzą stale dzienniki obserwacji, w których w krótkości notują ważniejsze zauważone fakty.

Dzienniki te przedstawiają dowódcom na żądanie, lub w określonych terminach. Przy zmianie przekazują je następcom.

IV. Rozpoznanie.

a) Rozpoznanie ma na celu zebranie wiadomości o nieprzyjacielu i terenie. Wiadomości o nieprzyjacielu są podstawowym czynnikiem dowodzenia i najlepszą rękojmią bezpieczeństwa sił własnych.

Rozpoznanie prowadzi się na wszystkich szczeblach dowodzenia. Zależnie od szczebla — na różne odległości i różnymi środkami.

b) Wyżsi dowódcy prowadzą rozpoznanie dalekie za pomocą lotnictwa i większych oddziałów kawalerii. Rozpoznanie to nie dotyczy piechoty.

c) Dowódcy oddziałów samodzielnych, kolumn lub straży przednich (bocznych) prowadzą rozpoznanie bliskie, w celu zdobycia wiadomości, które dadzą im

Część I 121

podstawę do użycia oddziałów w oczekiwanej bitwie. Ma ono na celu stwierdzenie miejsca pobytu nieprzyjaciela, określenie sił, ich składu i ugrupowania oraz kierunków marszu, zorientowanie się w zamiarach nieprzyjaciela, dozorowanie zajmowanych przez niego rejonów i miejscowości itp. Z rozpoznaniem tym P°winno się łączyć zawsze rozpoznanie terenu (badanie stanu dróg, mostów, zdatności terenu do przejścia itp.). Rozpoznanie bliskie prowadzi lotnictwo, kawaleria oraz piechota za pomocą patroli i oddziałów, W sile niekiedy nawet do batalionu. Odległość, na jaką wysyła się patrole (oddziały) piechoty zależy Przede wszystkim od zadania, oraz od szybkości, 2 jaką mają przesyłać wiadomości.

d) Dowódca każdego oddziału, wkraczającego do Walki, bez względu na jego wielkość, organizuje, bez osobnego rozkazu, rozpoznanie bojowe, które ma na celu:

■— w natarciu: stwierdzić dokładnie; gdzie się znajduje nieprzyjaciel, jak się zachowuje, jak silnie są obsadzone poszczególne punkty, czy są umocnione, w jaki sposób jest rozmieszczona broń maszynowa, gdzie są przerwy w obsadzie i umocnieniach, jakie są podejścia, gdzie stoją ubezpieczenia nieprzyjaciela, gdzie przebiega przedni skraj pozycji głównej itd.,

■— w obronie: jak się zachowuje nieprzyjaciel, czy nie przygotowuje oskrzydlenia lub natarcia, czy nie przekroczył pewnej linii lub punktu itp.; rozpoznanie takie najlepiej osiągnie swój cel, gdy doprowadzi do nawiązania i utrzymania styczności z obserwowanym przeciwnikiem.www.cbw.pl

CBW

1 2 2 Regulamin piechoty

153-Środki

rozpoznaniapiechoty.

Rozpoznanie bojowe prowadzi się bezpośrednio przed walką, w czasie jej trwania i po walce, w pasie nakazanego działania lub w nakazanym kierunku; w oddziałach, znajdujących się na skrzydle, również w kierunku tego skrzydła. Służy ono jednocześnie do ubezpieczenia.

a) Podstawowymi środkami rozpoznania piechoty są oddziały i patrole *) (piesze, konni zwiadowcy, kolarze, narciarze) i obserwacja.

Najdokładniejsze i najpewniejsze wiadomości o nieprzyjacielu daje walka. Zwykle jedynie przez walkę osiągniemy dokładny wgląd w położenie nieprzyjaciela i w jego zamiary.

b) Rozpoznanie na przedpolu za pomocą patroli jest możliwe do chwili rozpoczęcia walki ogniowej. Nieraz jednak w czasie walki, w chwilach gdy ona słabnie, muszą być wysyłane patrole przed front. W nocy patrolowanie musi być szczególnie silne. Na skrzydle należy je tak daleko wysunąć, by zagrożenie można było na czas rozpoznać i donieść o nim dowódcy.

c) Rozpoznanie za pomocą obserwacji może zaoszczędzić marszów patroli. Musi być prowadzone w czasie trwania walki ogniowej. Zasady obserwacji podają §§ 145—154.

d) Dowódcy powinni wykorzystywać każdą sposobność przeprowadzenia rozpoznania osobiście. Daje ono dowódcy bezpośredni wgląd oraz wpływa dodatnio na żołnierzy, zwłaszcza gdy jest przeprowadzone w trudnym położeniu.

*) Patrolem nazywamy oddział mniejszy od plutonu, mający do wykonania ściśle określone, samodzielne działanie.

Część I 123

Rozpoznanie musi być ciągłe, prowadzone przed walką, podczas niej i po walce, w dzień i w nocy.

Raz nawiązana styczność z nieprzyjacielem musi być stałe utrzymana. Szczególnie ożywiona musi być działalność rozpoznawcza, gdy istnieje możliwość, że nieprzyjaciel, wykorzystując noc lub teren, będzie usiłował ukrycie się oderwać. Sprawnie działające rozpoznanie bojowe umożliwi utrzymanie łączności z nieprzyjacielem i szybkie przejście do pościgu.

Zaniechanie lub przerwanie rozpoznania może nastąpić tylko na rozkaz przełożonego dowódcy w wypadku, gdy dąży się do zaskoczenia.

Rozpoznanie urządza osobiście i bezpośrednio dowódca, w ramach zadania otrzymanego lub przewidywanego, nie czekając na osobne rozkazy przełożonych.

Najpierw musi sam sobie jasno uświadomić, o jakie wiadomości mu chodzi i w jakim czasie będą mu one Potrzebne. Zależnie od tego określa zadania, siłę i skład Patroli (oddziałów), odległość, na jaką będą wysłane oraz zadania obserwacji.

Oszczędność w użyciu sił do celów rozpoznania jest zasadą obowiązującą. Nie chodzi o wysyłanie dużej ilości patroli, lecz o to, aby wysyłać je celowo, aby otrzymały proste i jasne zadania tak, aby każdy żołnierz patrolu wiedział dokładnie czego dowódca chce się dowiedzieć.

Siła i skład patroli (oddziałów) zależy od położenia, Zadania i terenu. 1

Patrole, otrzymujące zadanie ściśle ograniczone, w którym chodzi tylko o podpatrzenie, powinny składać

Ciągłośćrozpoznania.

154-

155-Organizacjalozpoznania.

156.Siła i skład

patroli.

www.cbw.plCBW


się z kilku dzielnych i sprytnych żołnierzy. Większa ilość utrudnia tylko pracę.

Jeżeli patrol będzie musiał spędzać patrole nieprzyjacielskie, utrzymać pewne punkty terenu oraz gdy rozpoznanie ma być przeprowadzone na większą odległość lub przez walkę, patrol (oddział) musi być odpowiednio silniejszy, wyposażony w broń maszynową i środki łączności. Każdy większy patrol (oddział) powinien mieć odpowiednią ilość konnych, kolarzy lub narciarzy, do ułatwienia rozpoznania, ubezpieczenia i łączności.

Czasami w rozpoznaniu na większą odległość, wypadnie obsadzić wysunięte punkty terenu, aby dać oparcie patrolom lub oddziałom. Patrole wyruszają bez plecaków.

Na dowódców patroli wyznaczać należy dzielnych i sprytnych podoficerów; patrole ważne i trudne powierzać oficerom.

Patrole (oddziały) odprawia dowódca, zarządzający ich wysłanie. Na odprawie podaje:

— posiadane wiadomości o nieprzyjacielu (w zakresie potrzebnym dla patroli),

— co chce wiedzieć dowódca zarządzający rozpoznanie i w związku z tym zadanie patroli (np. zbadać, czy w danym punkcie jest nieprzyjaciel, czy nie; czy daną drogą posuwa się nieprzyjaciel itp.),

■— ogólną oś posuwania się patroli (jeżeli jest to potrzebne); przy wysyłaniu oddziałów podaje się niekiedy pas działania,

Część I 125

— dokąd, kiedy lub też skąd i jak przesyłać wiadomości,

— jak się zachować w razie napotkania nieprzyjaciela (jeżeli nie wynika to z samego zadania),

— kiedy kończy się ich zadanie i co mają robić po wykonaniu zadania.

Wiadomości, które w razie dostania się patrolu do niewoli, mogą zdradzić własne położenie lub zamiary, należy podawać tylko ustnie (nie pisemnie).

W nagłych wypadkach odprawa patrolu polega tylko na krótkim podaniu zadania patrolu.

Celem zapewnienia szybkiego przesyłania wiadomości należy patrole wyposażyć w potrzebne środki łączności (konni, kolarze, aparaty sygnalizacyjne itp.).

Celem skrócenia drogi gońców nieraz stosuje się Wysunięte składnice meldunkowe, sztafety itp.

Niekiedy, jeżeli chodzi o szybkie zorientowanie dowódcy, ustala się z góry umówione sygnały wzrokowe (rakieta, podpalenie stogu itp.).

Wiadomości przeznaczone dla dowódców wyższych należy po drodze podawać dowódcom niższym.

Prawo zatrzymania gońca z meldunkiem przysługuje dowódcom samodzielnych kolumn, członów ubezpieczenia (dowódcy straży przedniej, oddziału przedniego, szpicy) lub oddziałów wydzielonych. Każdy dowódca, który zaznajomi się po drodze z treścią meldunku pisemnego, powinien to na nim zaznaczyć.

Dowódca, posiadający wiadomości, interesujące innego dowódcę, powinien uczynić wszystko, by je na- czas dostarczyć zainteresowanemu.

158.Organizacjaprzesyłaniawiadomości.

157*Odprawapatroli.

www.cbw.plCBW


159*

Sposób pracy patroli.

160.Inne źródła wiadomości.

Sposób pracy patroli podany jest w części II regulaminu piechoty.

a) Dowódcy wszystkich szczebli, jak też wszyscy strzelcy muszą wykorzystać każdą sposobność, ażeby zebrać jak najwięcej danych o nieprzyjacielu i szybko je dostarczyć przełożonym.

Poza rozpoznaniem za pomocą patroli i oddziałów oraz obserwacją, wiadomości o nieprzyjacielu może zdobyć piechota przez:

— jeńców i zbiegów nieprzyjacielskich,— badanie ludności cywilnej,—• dokładne zbieranie pism, dokumentów, notatek

i szkiców znalezionych u zabitych, rannych, jeńców i zbiegów, jako też porzuconych na terenie walki lub na kwaterach, zapisywanie napisów na ścianach itp.

b) Jeńców i zbiegów przesłuchuje się zasadniczo w dowództwie pułku (oficer informacyjny), dokąd należy ich jak najszybciej i najkrótszą drogą odsyłać. Przetrzymywanie jeńców jest wzbronione. Należy im natomiast, zwłaszcza oficerom, odebrać niezwłocznie posiadane dokumenty, aby uniemożliwić zniszczenie i doręczyć przez eskortujących w dowództwie pułku. Przy dużym napływie jeńców, skierowuje się ich, po uprzednim stwierdzeniu przydziału (numeru pułku), do punktów zbornych. W razie stwierdzenia nowej jednostki nieprzyjaciela, natychmiast meldować o tym najkrótszą drogą dowódcy pułku lub wyższemu.

c) W kraju nieprzyjacielskim należy przepytywać zwłaszcza starców, kobiety i dzieci. Przepytywać każ

Część i 127

dego na osobności, aby sprawdzić, czy odpowiedzi nie są sprzeczne. Zadawać pytania w taki sposób, aby badany nie zdawał sobie sprawy z celu badania.

d) Wszystkie pisma i dokumenty, znalezione na terenie walki lub na kwaterach, należy niezwłocznie zaopatrzyć w notatkę skąd pochodzą, kiedy, gdzie 1 w jakich warunkach znalezione oraz natychmiast odesłać najkrótszą drogą dowódcy pułku lub wyższemu.

Żadnych pism, dokumentów, notatek i szkiców pochodzących od nieprzyjaciela nie wolno zachowywać u siebie. Każdy musi rozumieć, że nawet pozornie błahe, przedstawiają bardzo duże znaczenie dla przełożonych i mogą się w dużej mierze przyczynić do własnego powodzenia, jeżeli będą w całości i szybko doręczone.

V. Ubezpieczenie.O g ó l n e z a s a d y u b e z p i e c z e n i a .

Ubezpieczenie ma na celu:■— zapewnienie dowódcy swobody działania przez

danie mu czasu i przestrzeni, potrzebnych do * wydania i wykonania rozkazów.

- ochronę oddziałów przed rozpoznaniem i zaskoczeniem przez nieprzyjaciela.

Zawsze, gdy tylko jest możliwe zagrożenie przez nieprzyjaciela na ziemi, oddziały ubezpieczają się przez: 1

rozpoznanie (§§ 152— 160), które, dostarczając dowódcy wiadomości o nieprzyjacielu, jest pod-

161.Cci ubezpie

czenia.

162. Sposoby

ubezpieczenia.

www.cbw.plCBW


163.Siły i skład ubezpiecze

nia.

stawowym czynnikiem bezpieczeństwa, nie zapewnia jednak ochrony przed zaskoczeniem,

•— oddziały ubezpieczające (straże przednie, boczne, tylne, czaty zwarte, linia czat), wydzielane przez dowódców całości celem ubezpieczenia całości wojsk,

— ubezpieczenia bezpośrednie, wydzielane przez niższych dowódców, niezależnie od oddziałów ubezpieczających całość, celem zabezpieczenia poszczególnych części (patrole, placówki, czujki, obserwatorzy, posterunki różnego rodzaju itp.).

Poza tym, niezależnie od tego, czy oddziały znajdują się na froncie, czy na tyłach, ubezpieczają się zawsze przed lotnictwem nieprzyjacielskim za pomocą obrony przeciwlotniczej (§§ 80— 87) oraz przed działaniem środków gazowych, za pomocą obrony przeciwgazowej (§§ 91— 102).

Odpowiednie ugrupowanie sil, dostosowane do położenia, umożliwia szybkie wejście w walkę w dogodnych warunkach, jest więc również ważnym czynnikiem ubezpieczenia.

Nieprzyjacielowi utrudnia się rozpoznanie, przez ukrycie własnych działań oraz przez przesłanianie zaczepne, którego podstawą jest siła moralna i gotowość zaczepna własnych jednostek rozpoznania i ubezpieczenia oraz niszczenie i gnębienie rozpoznania nieprzyjacielskiego przy każdej sposobności.

Siły wyznaczane do ubezpieczenia zależą od wielkości sił ubezpieczanych, położenia, zamiarów, terenu i innych okoliczności (mgła, noc, las itp). Powinny

Część 1 129

być dostatecznie silne do spełnienia zadania, nie mogą jednak pociągnąć za sobą rozdrobnienia całości. Będą one stanowiły 1jz— % całości sił. W skład ubezpieczenia poza oddziałami piechoty wchodzą konni zwiadowcy, w razie potrzeby kolarze, w zimie narciarze, pionierzy oraz zależnie od wielkości ubezpieczenia artyleria i ewentualnie broń pancerna.

Oddziałom ubezpieczającym należy zawsze przydzielać odpowiednie środki łączności.

Dobra łączność ułatwia szybkie przeciwdziałanie zagrożeniu. Utrzymanie łączności z oddziałami ubezpieczanymi należy do dowódcy oddziałów ubezpieczających; nie zwalnia to jednak dowódcy oddziału ubezpieczanego od szukania łączności, zwłaszcza w chwilach jej zerwania lub zagrożenia.

U b e z p i e c z e n i e w m a r s z u .

Przemarsz ubezpiecza się od czoła strażą przednią, z boków za pomocą straży bocznych, od tyłu strażą tylną.

Siła i istnienie poszczególnych straży zależy od stopnia zagrożenia. Wydzielanie straży zarządza dowódca całości.

a) Zadaniem straży przedniej jest:— ubezpieczyć kolumnę główną przed zaskocze

niem od czoła oraz zapewnić jej ciągłość marszu przez usuwanie przeszkód na jej drodze i spędzanie słabszych oddziałów nieprzyjaciela,

164.Łączność.

165.Oddziały

ubezpieczające.

166.Straż

przednia.

www.cbw.plCBW


167.Rozpozna

nia.

— w razie napotkania przeważających sił zapewnić dogodne warunki walki dla sił głównych przez opanowanie i utrzymanie ważnych przedmiotów terenu,

— zapewnić czas potrzebny do rozwinięcia całości sił,

•— związać jak największe siły przeciwnika na kierunku marszu i przez walkę wyjaśnić położenie.

Najlepszym rozwiązaniem zadania straży przedniej jest zdecydowanie parcie naprzód po osi marszu. Inny sposób działania jest dopuszczalny tylko na wyraźny rozkaz przełożonego.

b) Ugrupowanie straży przedniej nakazuje dowódca straży przedniej.

Straż przednia w sile kompanii wydziela tylko szpicę. Straż przednia większa od kompanii dzieli się na oddział główny (straży przedniej) i oddział przedni straży przedniej. Gdy oddział przedni straży przedniej jest większy od kompanii, wydziela kompanię przednią, która wysuwa szpicę. Gdy nie przekracza siły kompanii, wydziela tylko szpicę. Szpicę piechoty poprzedza zazwyczaj szpica konna.

Kompania ubezpiecza się od czoła szpicą, oddziały mniejsze od kompanii tylko szperaczami.

W celu rozpoznania wysuwa się przed szpicą patrole lub oddziały, zwykle konne, na rozmaite odległości (rozpoznanie bliskie). Prowadzą one rozpoznanie na ogólnej osi marszu oddziału.

Część I 131

W ysyłając te patrole należy dać im czas na wzięcie odpowiedniej odległości od szpicy. Nie są one związane tempem marszu, ani też nie muszą się ściśle trzymać osi marszu, z tego powodu nie chronią szpicy przed zaskoczeniem. Po nawiązaniu styczności z nieprzyjacielem utrzymują ją aż do nadejścia straży przedniej.

Patrole (oddziały) te wysyła dowódca całości lub straży przedniej

Szpica konna rozpoznaje ściśle na osi marszu straży przedniej i ubezpiecza szpicę piechoty i oddział przedni przed zaskoczeniem. Składa się z konnych zwiadowców lub też z oddziału bądź patrolu pieszego, wzmocnionego pewną ilością konnych. Do szpicy konnej należy zawsze przydzielić paru kolarzy do przewożenia meldunków.

Szpica konna posuwa się po drodze (osi) marszu kolumny, wysyłając patrole lub szperaczy (flankierów) do zbadania zasłon terenowych wzdłuż drogi i po jej bokach do odległości około 1 km. Ruch samej szpicy, jeżeli składa się tylko z konnych, odbywa się zwykle skokami od zasłony do zasłony (od horyzontu do horyzontu); wydzielenie patroli (flankierów) dla zbadania zasłon następuje zwykle po osiągnięciu nowego horyzontu. Szpica konna nie może hamować płynnego ruchu szpicy pieszej. Powinna posuwać się w takiej przed nią odległości, aby z jednej strony na czas przed jej nadejściem zbadać zasłony terenowe, znajdujące się na osi marszu, z drugiej zaś, aby utrzymać stałą łączność, o ile możności wzrokową,

168.Szpicakonna.

www.cbw.plCBW


169.Szpicapiesza.

ze szpicą piechoty. W terenie otwartym wysuwa się bardziej naprzód (niekiedy do kilku kilometrów). W terenie pokrytym posuwa się w bezpośredniej bliskości szpicy piechoty. Natężenie rozpoznania, prowadzonego przez szpicę konną, (a więc i ilość konnych, jaką należy do niej przydzielić), zależy od stopnia możliwości zaskoczenia przez nieprzyjaciela.

Ze szpicą konną współpracują niekiedy samochody pancerne lub czołgi rozpoznawcze, przydzielane do straży przedniej. Zadaniem ich jest badanie zasłon terenowych wzdłuż osi i na bokach, przy czym zasiąg ich, zwłaszcza na boki, jest większy, aniżeli patroli konnych.

Szpica konna posiada stale umówione sygnały ze szpicą pieszą i oddziałem przednim (zwykle rakiety), celem natychmiastowego sygnalizowania broni pancernej nieprzyjaciela.

Szpica konna bada teren (drogę marszu) i meldujeo spotkanych przeszkodach, które mogą opóźnić marsz piechoty i artylerii.

Szpica konna spędza drobniejsze patrole nieprzyjaciela. W razie napotkania przeważających sił, stara utrzymać osiągnięte punkty terenu do nadejścia szpicy pieszej, względnie wycofuje się na nią, po czym zwykle schodzi na skrzydła, stosownie do rozkazów dowódcy straży przedniej.

Szpica piesza ma uchronić oddział przedni przed zaskoczeniem od czoła. Jej posuwanie się musi być ciągłe i równe, aby nie hamować marszu oddziału przedniego.

Część I 133

Szpica nie może schodzić z osi marszu. Ubezpiecza się szperaczami pieszymi lub konnymi (flankierami), badając zasłony terenu na drodze marszu i bezpośrednio przy niej. Spędza drobniejsze patrole nieprzyjaciela. W razie napotkania przeważających sił 1 niemożności posuwania się naprzód, stara się utrzymać osiągnięty punkt terenu do nadciągnięcia oddziału przedniego.

Szpica piesza sygnalizuje broń pancerną nieprzyjaciela w ten sam sposób jak szpica konna.

Szpicą dowodzi zawsze oficer. Składa się ona z 1-—3 drużyn. Przydzielony jest do niej zwykle patrol odkażający (§ 94b).

Sposób pracy szpicy piechoty podaje część II regulaminu piechoty.

Za szpicą piechoty posuwa się oddział przedni straży przedniej w odległości zmiennej, zależnej od terenu (średnio około 400 m).

Oddział przedni ma ubezpieczyć siły maszerujące za nim. Wydziela on w razie potrzeby patrole do zbadania bocznych zasłon terenowych (horyzontów), których szpica zbadać nie mogła (średnio do 1,5 km).

Za zachowanie kierunku marszu straży przedniej Jest odpowiedzialny dowódca oddziału przedniego straży przedniej (kompanii przedniej).

Oddział przedni posuwa się i działa w razie spotkania nieprzyjaciela w myśl zasad podanych w § 172.

W skład oddziału przedniego wchodzą 1/3— 1/s piechoty straży przedniej wraz z ciężkimi karabinami Maszynowymi, konni straży przedniej (pozostali po

170. Oddział

przedni straży przedniej.

(Kompania przednia)

www.cbw.plCBW


17 1. Oddział

główny straży przedniej.

172.Posuwanie

się i wejście w walkę

straży przedniej.

wydzieleniu szpicy konnej i łączników), pionierzy, w razie potrzeby saperzy oraz artyleria przeciwpancerna. Jeżeli oddział przedni wydzielił kompanię przednią, maszeruje ona przed nim w odległości 600— 1000 m. Kompania przednia powinna być stale wyposażona w ciężkie karabiny maszynowe.

Za oddziałem przednim straży przedniej posuwa się oddział główny straży przedniej w odległości zależnie od terenu (przeciętnie 1—1% km w dzień).

Oddział główny straży przedniej ubezpiecza siłę główną, maszerującą za nim oraz zapewnia jej swobodę działania. Oddział główny straży przedniej składa się z większości sił straży przedniej. Przy nim posuwa się artyleria straży przedniej. Jej zwiadowcy posuwają się na czole straży przedniej.

a) Tempo marszu straży przedniej i odpoczynki reguluje jej dowódca.

Ruch straży przedniej powinien być ciągły.W razie zatrzymania straży przedniej (na odpo

czynek lub z innych względów) poszczególne jej człony zajmują odpowiednie punkty terenowe, skąd mogą skutecznie ubezpieczyć oddziały znajdujące się za nimi.

b) Szpica konna oraz patrole konne, flankierzy, niekiedy samochody pancerne, przez szybkie wysuwanie się na przód i na boki, opanowywanie na czas horyzontu i patrolowanie zasłon, zanim zbliży się do nich piechota, umożliwiają kolumnie zachowanie ciągłości marszu.

Część I 135

Każdy człon straży przedniej powinien oddziałom faszerującym za nim zapewniać ciągłość marszu, jak długo tylko może, spędzając słabsze siły nieprzyjaciela i usuwając przeszkody.

c) Marsz straży przedniej odbywa się drogami kolumnach. Zejście z dróg i przyjęcie szyków

luźnych zarządzają w miarę potrzeby dowódcy członów straży przedniej lub dowódca straży przedniej Ra podstawie położenia i wiadomości o nieprzyjacielu.

d) Ciągłość marszu powinna być zapewniona nawet ■w położeniu niejasnym, gdy spotkanie z nieprzyjacielem staje się bliskie. Wówczas ubezpiecza się przebywanie pewnych odcinków terenowych za pomocą ciężkich karabinów maszynowych oraz artylerii. Zajmują one kolejne stanowiska ogniowe i są gotowe do strzału tak długo, dopóki czołowe oddziały nie przejdą danego odcinka i nie osiągną przeciwległego horyzontu, po czym dołączają do swych oddziałów.

Sposób ten zapewnia natychmiastową osłonę ognio- ^ w razie napotkania nieprzyjaciela. Można go stosować na otwartych odcinkach terenu oraz przy przechodzeniu przez miasta, większe miejscowości, miększe polany leśne, przeprawy itp. Powinien być 2ąsadą zawsze, gdy spodziewamy się rychłego spotkania nieprzyjaciela.. e) Jeżeli ma się do czynienia z kawalerią nieprzyja

cielską, większość ciężkich karabinów maszynowych Należy z góry przydzielić do poszczególnych kompanii; artylerię włączy się zwykle bateriami do kolumny Piechoty. Jest to pożądane ze względu na trudnośćwww.cbw.pl

CBW


ubezpieczenia, jak też konieczność szybkiego użycia w różnych kierunkach, zależnie od potrzeby.

f) W razie napotkania nieprzyjaciela oddziały strażj przedniej wchodzą niezwłocznie w walkę nacierając natychmiast wzdłuż osi marszu. Wejście w walkę powinno być przeprowadzone szybko i zdecydowanie. Opór nieprzyjaciela należy łamać niezwłocznie. Szcze golnie ważne jest szybkie zorganizowanie wsparck ogniem ciężkiej broni i artylerii.

Dowódcy nie wolno czekać z rozpoczęciem natarcia na uzupełniające wiadomości o nieprzyjacielu. Powinien on rozwinąć wszystkie swoje siły, gdyż odwodem jego są w tyle maszerujące części straż} przedniej i siła główna.

Rozwinięcie do natarcia i samo natarcie przeprowadza straż przednia według zasad podanych w §§ 206 i dalszych.

W razie napotkania oporu, którego złamać nie może, lub na rozkaz dowódcy przełożonego straż przednia zajmuje górujące przedmioty terenowe, ważne dla walki całości sił i utrzymuje je do nadejścia sił głównych. W tym wypadku działa według zasad obrony podanych w §§ 231 i dalszych.

Dowódcy wszystkich oddziałów straży przedniej muszą zawsze pamiętać, że pracują na korzyść sil idących za nimi.

Straż tylną wyznacza się zawsze, nawet gdy nieprzyjaciel od tyłu nie zagraża. Jeżeli istnieje możliwość przedostania się nieprzyjaciela na tyły, zadaniem

Część i 137

straży tylnej jest ubezpieczenie tyłu kolumny oraz obrona taborów. Poza tym pełni ona służbę policyjną.

Straż tylną wyznacza dowódca całości lub dowódca kolumny siły głównej.

Gdy maszerujący oddział jest zagrożony od tyłu (w marszu odwrotowym) , straż tylna składa się z tych samych członów co straż przednia i dzieli się zależnie od wielkości na oddział główny straży tylnej i oddział tylny straży tylnej (kompania tylna), który wydziela szpicę tylną. Całość kryje szpica konna, wyposażona w broń maszynową, ewentualnie w broń pancerną.

Artyleria straży tylnej maszeruje zwykle z oddziałem głównym straży tylnej. Pojedyncze działony ((zwykle artyleria piechoty) znajdują się przy oddziale tylnym straży tylnej lub kompanii tylnej do obrony przed bronią pancerną.

Zadaniem straży tylnej jest umożliwienie swobodnego marszu sile głównej. W razie naporu nieprzyjaciela straż tylna prowadzi walkę opóźniającą w sposób podany w §§ 267— 274. Jej zadanie wymaga niejednokrotnie poświęcenia się.

Straż boczna ma ubezpieczyć bok maszerującej kolumny; wyznacza ją dowódca całości. W marszu wydziela ona samodzielnie własne ubezpieczenia na przód, w tył i w bok od trony zagrożonej. Zazwyczaj porusza się drogą równoległą do ubezpieczanej kolumny, na wysokości tyłu jej straży przedniej.

W razie braku drogi równoległej albo gdy niebezpieczeństwo z boku zagraża tylko w pewnych określonych punktach, wysyła się straże boczne stałe,Regulamin pi ech. Q

174. Straż boczna.

173- Straż tylna.

www.cbw.plCBW


175- Miejsce pobytu (m. p.)

dowódców i łączność w marszu

ubezpieczonym.

które po wykonaniu zadania dołączają się do tyłu kolumny.

Wskazanym jest wyposażać straże boczne w pojedyncze działa przeciw broniom pancernym.

a) W czołowym marszu ubezpieczonym:— m. p. dowódcy całości znajduje się na czole

oddziału głównego straży przedniej,— m. p. dowódcy straży przedniej na czole od

działu przedniego straży przedniej (przy nim dowódca artylerii straży przedniej),

■— m. p. dowódcy oddziału przedniego przy kompanii przedniej lub też między szpicą a oddziałem przednim (przy nim dowódca artylerii piechoty),

— m. p. dowódcy kolumny siły głównej na czole siły głównej.

b) Łączność między poszczególnymi członami straży przedniej (tylnej) oraz między siłą główną a strażą przednią (tylną) utrzymuje się za pomocą sygnalizacji, gońców konnych, kolarzy, motocyklistów lub łańcucha łączników (zwłaszcza w nocy lub w terenie silnie pokrytym). Gdy spodziewane jest spotkanie z nieprzyjacielem należy wzdłuż kolumny utrzymywać łączność telefoniczną, budowaną w marszu.

Na czole każdego człona straży przedniej oraz kolumny siły głównej powinni się znajdować oficerowie, których zadaniem jest utrzymywanie łączności z kolumną idącą przed nimi. Rozporządzają oni pewną ilością sygnalistów, konnych, kolarzy lub łączników pieszych. Jeżeli stosuje się łańcuch łączników, ofi-

Część I 139

cero wie ci regulują wydzielanie łączników pieszych oraz kontrolują ich pracę. Praktyczniejsze od łańcucha łączników jest utrzymywanie łączności za pomocą kolarzy i konnych. Niezależnie od tego na tyle każdego człona straży przedniej znajduje się podoficer z pewną ilością sygnalistów, gońców i łączników. Jeżeli nie stosuje się łańcucha łączników, wtedy podoficer ten pozostawia poszczególnych żołnierzy na skrzyżowaniach dróg itp. dla wskazania drogi, zwłaszcza jeśli kolumna schodzi na drogę boczną. D ołączają oni do czoła następnej kolumny.

c) Między siłą główną a strażą boczną łączność utrzymuje się za pomocą gońców konnych, kolarzy, samochodów pancernych oraz patroli lub oddziałów styczności. Do nawiązania łączności należy wykorzystywać drogi poprzeczne.

d) W marszu odwrotowym zasady łączności są takie same, jak w marszu czołowym.

a) Wyznaczenie oddziałów ubezpieczających przez dowódcę całości nie zwalnia dowódców oddziałów ubezpieczanych od czujności i ubezpieczenia bezpośredniego, gdyż nieprzyjaciel może wyminąć oddziały ubezpieczające.

Ubezpieczenia bezpośrednie wydzielają z własnej inicjatywy dowódcy poszczególnych członów straży przedniej (tylnej i bocznej). Wydzielanie tych ubezpieczeń dla sił głównych regulują ogólnie dowódcy kolumn. Za wysyłanie patroli odpowiedzialni są dowódcy batalionów (w terenie pokrytym dowódcy kompanij) maszerujących w kolumnie siły głównej.

0*

176.Ubezpieczenie bezpo

średnie.

www.cbw.plCBW


b) Ubezpieczenie bezpośrednie polega na wydzielaniu patroli głównie na boki kolumny (nawet gdy wydzielono straż boczną) do badania zasłon terenowych, znajdujących się w pobliżu osi marszu, oraz dla opanowania wyniosłych punktów terenu (horyzontu) w pobliżu drogi marszu, aby uzyskać wgląd w teren sąsiedni, a patrolom nieprzyjacielskim zasłonić wgląd na własną kolumnę. Patrole te powinny tak się posuwać, żeby nie zdradzać marszu kolumny.

c) Sposób ubezpieczenia bezpośredniego zależy przede wszystkim od terenu oraz od stopnia zagrożenia. W terenie płaskim i otwartym ubezpieczenie bezpośrednie przez patrole nie jest potrzebne; obserwacja z kolumny na ogół wystarczy. W miarę większego pokrycia i pofałdowania terenu oraz zwiększenia zagrożenia, ubezpieczenie bezpośrednie musi być silniejsze i w większym stopniu spada ono na niższych dowódców. W marszu przez lasy poszczególne oddziały do kompanii włącznie same ubezpieczają się patrolami lub łańcuchem szperaczy.

d) Do ubezpieczenia bezpośredniego używa się przede wszystkim patroli konnych, oddanych w tym celu do dyspozycji dowódców poszczególnych członów straży przedniej oraz dowódcy kolumny siły głównej. W terenie silnie pokrytym, oraz gdy brak konnych, wydziela się oddziały lub patrole piesze albo szperaczy. Ponieważ posuwają się one wolniej od kolumny i łatwo tracą z nią łączność, należy je wysyłać bez plecaków, dostatecznie wcześnie i często zmieniać.

Część I 141

Jeżeli ma się do czynienia z kawalerią nieprzyjacielską, ubezpieczenia bezpośrednie powinny się składać z oddziałów zwartych, w sile około plutonu i niedaleko wysuniętych.

Gdy możliwe jest spotkanie broni pancernej nieprzyjaciela, ubezpieczenia powinny być zaopatrzone w środki szybkiej sygnalizacji. .

e) Przy zatrzymaniu się kolumny dowódcy oddziałów wystawiają niezwłocznie z własnej inicjatywy ubezpieczenia bezpośrednie w postaci posterunków obserwacyjnych, placówek, czujek lub patroli. W razie silnego zagrożenia, zwłaszcza przez kawalerię i broń pancerną, część broni maszynowej oraz dział należy ustawić na stanowiskach ogniowych.

Podczas marszów ubezpieczonych w nocy (lub w dużych lasach) całość ugrupowania musi być bardziej zwarta, aniżeli w dzień. Oddziały maszerujące w odosobnieniu nie powinny być mniejsze od plutonu. Odległości między kolumną siły głównej a oddziałami ubezpieczającymi, jak też między poszczególnymi członami straży przedniej (tylnej), są zmniejszone. Ubezpieczenie boczne zapewniają straże stojące, gdyż ruchome się zgubią.

Rozpoznanie wysyła się tylko na małe odległości; niekiedy wskazanym będzie wcale go nie wydzielać. Wszyscy muszą zachowywać bezwzględną ciszę. Palić wolno tylko za specjalnym zezwoleniem. W razie spotkania nieprzyjaciela zasadą jest działanie wręcz bagnetem.

177- Marsze

ubezpieczone w nocy.

www.cbw.plCBW


178.Obrona prze

ciwlotnicza i przeciwgazowa w m arszu. Obrona przeciwpan

cerna.

179. Sposoby

ubezpieczenia na po

stoju.

180.Czaty

zwarte.

Patrz § 86 (obrona przeciwlotnicza), § 99 (obrona przeciwgazowa), §§ 118 i 120 (obrona przeciwpancerna).

U b e z p i e c z e n i e n a p o s t o j u .

Każdy oddział na postoju ubezpiecza się zapo- mocą czat, których skład i siła zależą od położenia. Zadaniem ich jest uniemożliwić nieprzyjacielowi wgląd we własne ugrupowanie i uprzedzić oddziały odpoczywające o niebezpieczeństwie, zapewnić im czas potrzebny na przygotowanie się do walki oraz zajęcie dogodnej podstawy do działania.

Warunkami bezpieczeństwa na postoju są: ukrycie rozmieszczenia sił własnych przed wglądem nieprzyjaciela (naziemnym i z powietrza) oraz posiadanie na czas wiadomości o siłach i zamiarach przeciwnika (rozpoznanie).

Dla ubezpieczenia postoju określić można jedynie ogólne zasady, które należy stosować zależnie od położenia.

Oddziały, stojące w odległości nie wyłączającej napadu nieprzyjaciela, wystawiają czaty zwarte.

O sile i składzie czat, jak też linii i kierunkach w terenie, które mają obsadzić, decyduje dowódca całości.

Ogólne ugrupowanie czat zwartych obejmuje:— linię placówek,— linię oporu czat,— stanowiska odwodów i artylerii czat.

Część I 143

Ubezpieczenie spoczywa zasadniczo na linii oporu czat, na której rozmieszcza się czaty główne; na linii tej powinno być zatrzymane natarcie nieprzyjaciela. Linia placówek stanowi ubezpieczenie czat głównych. Za czatami głównymi znajdują się odwody i stanowiska artylerii wspierającej czaty.

Czaty rozmieszcza się w terenie w ten sposób, by miały dogodne warunki obserwacji i walki. Przede wszystkim obsadzić należy drogi i podejścia, prowadzące od nieprzyjaciela, oraz punkty terenu, zapewniające wgląd w przód, jako też te, z których nieprzyjaciel mógłby mieć łatwy wgląd w nasze rozmieszczenie. Boki należy ubezpieczyć przez zagięcie skrzydeł lub wydzielić w tym celu osobne oddziały.

Dążyć do wykorzystania naturalnych przeszkód terenowych oraz wzmocnić obronę przeciwpancerną przez zatarasowanie przejść oraz ustawienie dział. Stanowiska czat powinny być zamaskowane przed obserwacją naziemną i powietrzną.

Czatę główną stanowi zwykle kompania, wzmocniona ciężką bronią, ugrupowana i przygotowana do obrony większością swych sił w miejscu panującym nad drogami podejścia. Na kierunkach drugorzędnych czaty główne tworzą słabsze oddziały.

Pas działania kompanii na czatach zależy od położenia i terenu. Może wynosić do 2 km. Granic odcinków nie wyznaczać na drogach i łatwych przejściach.

Czata główna organizuje się obronnie w myśl zasad podanych w §§ 239 i dalszych.

181.Rozmieszczenie

czat.

182.Czaty

główne.

www.cbw.plCBW


183.Placówki.

W dzień na linii oporu czat dążyć do osiągnięcia styczności wzrokowej i ogniowej między sąsiednimi czatami głównymi.

W nocy należy się skupiać, bronić ogniem wyraźnych kierunków, a przerwy silnie patrolować i działać w nich przeciwuderzeniem.

W razie natarcia zadaniem czaty głównej jest obrona.

Czaty główne oznacza się według kompanii lub nazwami miejscowości.

W mniejszych oddziałach zadania czat głównych mogą przejść na placówki.

Celem ubezpieczenia czaty głównej wysuwa się z niej zazwyczaj placówki.

Zadaniem ich jest strzeżenie powierzonego odcinka, zawiadomienie czaty głównej o zbliżaniu się przeciwnika, odparcie patroli i słabszych oddziałów. W razie natarcia silniejszych oddziałów i niemożności powstrzymania ich, placówka, ostrzeliwając nieprzyjaciela, wycofuje się na czatę główną drogami z góry ustalonymi, tak, aby nie przeszkadzać czacie głównej w otwarciu ognia. Placówki nie powinny wycofywać się przedwcześnie.

W razie natarcia na sąsiednie placówki należy wspierać je w miarę możności z własnego stanowiska.

Placówki powinny zachowywać między sobą łączność, przynajmniej wzrokową. W nocy łączność między placówkami utrzymuje się przez patrole stale i nieregularnie wysyłane.

Część I 145

. Niekiedy linia placówek może być wyznaczona jako linia oporu, np. przy umieszczeniu jej nad rzeką. Wtedy każda placówka w razie natarcia broni się na miejscu. Zwykle placówki wzmacnia się wtedy ciężkimi karabinami maszynowymi. Czata główna w tych wypadkach spełnia rolę odwodu w stosunku do swych placówek.

Siła -placówki zależy od jej zadania, od ważności miejsca, w którym jest wystawiona, i bliskości nieprzyjaciela; wynosi jedną lub więcej drużyn. Ważne placówki oddaje się pod rozkazy oficera, zaopatruje w środki obserwacji i łączności, środki do oświetlania przedpola, niekiedy w ciężkie karabiny maszynowe.

Placówki powinny być zaopatrzone w środki do sygnalizowania broni pancernej nieprzyjaciela.

Ilość placówek zależy od terenu. Ilość i siłę placówek ogranicza się do tego, co niezbędne, aby nie rozpraszać sił.

Placówki rozmieszcza się w ważnych punktach terenu (dogodne punkty obserwacyjne, mosty, przejścia, ciaśniny, skrzyżowania dróg, skraje wsi i lasów itp.);

w dzień na dogodnych punktach obserwacyjnych i w miejscach zamykających kryte podejścia od strony nieprzyjaciela.

- na noc należy zmieniać ich stanowiska, stawiając je bliżej czat głównych na drogach i dogodnych przejściach prowadzących od nieprzyjaciela.www.cbw.pl

CBW


184.Czujki, pod

słuchy, posterunki

alarmowe, ronty.

185.Rozpozna

nie.

Placówki powinny być ukryte przed obserwacją powietrzną i naziemną, mieć łatwość komunikowania się z czatą główną oraz dogodne drogi wycofania. W obrębie odcinka każdej czaty głównej oznacza się placówki kolejnymi numerami od prawego skrzydła.

Sposób pracy placówki podany jest w części II regulaminu piechoty.

Placówki ubezpieczają się za pomocą czujek, patroli, podsłuchów oraz posterunków alarmowych. Sposób ich wystawiania oraz pracy podany jest w części II regulaminu piechoty.

Ronty sprawdzają czujność placówek i czujek, utrzymują łączność między nimi a czatami głównymi i obserwują teren. Składają się z oficera lub podoficera i kilku strzelców. Krążą przede wszystkim w nocy. Ronty wysyłają dowódcy czat głównych i wyżsi.

W celu rozpoznania należy zawsze wysyłać piesze patrole, nawet wtedy, gdy patrole konne utrzymują stałą styczność z nieprzyjacielem. Jeżeli z powodu bliskości nieprzyjaciela, nocy lub niedogodnych warunków terenowych nie można wysłać patroli konnych, cała służba patrolowania przypada piechocie.

Wysyłanie patroli na dalsze odległości zarządza z reguły dowódca czat. Raz' nawiązana styczność z nieprzyjacielem musi być stale utrzymana.

Patrolowanie na bliższym przedpolu zarządzają dowódcy czat głównych. W terenie mało przejrzystym każda placówka powinna patrolować swoje najbliższe przedpole.

Część I 147

W nocy, zwłaszcza przed świtem, patrolowanie musi być szczególnie wzmożone.

Rozpoznanie za pomocą patroli uzupełnia stała obserwacja, prowadzona nieustannie przez wszystkie części czat.

Za linią czat głównych, zazwyczaj na głównym kierunku, umieszcza się odwód czat, stosownie do rozkazów dowódcy czat. Niekiedy, zwłaszcza w szerszym odcinku, odwód czat będzie podzielony.

Odwód służy do przeciwuderzenia lub wzmocnienia oporu czat głównych w razie natarcia. Dowódca odwodu musi zawczasu rozpoznać główne kierunki możliwego działania. Musi zachować ścisłą łączność z dowódcą czat i z odpowiednimi czatami głównymi. Odwód czat musi być szybko gotowy do walki. W mniejszych oddziałach odwodu czat często nie będzie, a zadanie jego przejdzie na pogotowie sił głównych.

Jeżeli czaty główne zostały zaalarmowane, odwód czat staje w pełnej gotowości bojowej.

Odwód czat ubezpiecza się stosownie do potrzeby za pomocą ubezpieczeń bezpośrednich.

Zadanie artylerii czat polega na przygotowaniu ogni w porozumieniu z dowódcami czat głównych:

■ na drogi, z których ukazanie się nieprzyjaciela jest możliwe,

• na miejscowości i rejony, gdzie nieprzyjaciel może się skupiać.

186. Odwód czat.

187.Artyleria

czat.

www.cbw.plCBW


188.Zaciąganie

czat.

Łączność między artylerią czat a dowódcami piechoty utrzymuje się w myśl zasad podanych w §§ 43— 51.

Działa piechoty oraz ewentualnie poszczególne działa z artylerii dw izy jn e j wysuwa się często do czat głównych celem zamknięcia ogniem na wprost kierunków, z których może ukazać się nieprzyjaciel, a zwłaszcza broń pancerna. Jeżeli artyleria czat nie mogła za dnia przygotować danych ognia, wówczas w całości działa jako artyleria towarzysząca.

a) Zaciąganie czat powinno być osłonięte i odbywać się według następującej kolejności, niezwłocznie po otrzymaniu rozkazów przygotowawczych:

•— przesłonięcie zaciągania czat przez wysłanie rozpoznania i ubezpieczeń w ważniejszych kierunkach i spatrolowanie zasłon terenowych na bezpośrednim przedpolu,

— zamknięcie najważniejszycłi dojść, zorganizowanie obserwacji i obsadzenie wyniosłych punktów.

Następnie:— szybkie rozpoznanie terenu i na tej podstawie

rozmieszczenie czat głównych i placówek, ustalenie ich zadań, styczności między nimi, zorganizowanie ogni, ustalenie stopnia pogotowia,

-— ustalenie miejsca pobytu dowódców, zorganizowanie łączności, nawiązanie jej z sąsiadami, przełożonym, odwodem i artylerią,

Część I 149

zorganizowanie obrony przeciwlotniczej, przeciwpancernej, przeciwgazowej, wykonanie umocnień, zabarykadowanie dróg itp.

Oddziały zajmują wyznaczone miejsca skrycie i niezwłocznie je maskują.

Zorganizować stałe patrolowanie przedpola bliższego i dalszego.

Szczególną uwagę muszą zwrócić dowódcy poszczególnych części czat na szybkość przekazywania wiadomości. Wszyscy dowódcy z chwilą zajęcia swych stanowisk przesyłają niezwłocznie przełożonemu meldunki wraz ze szkicami, podające w streszczeniu ich zarządzenia dotyczące rozpoznania, ubezpieczenia i łączności.

b) Bardzo często zaciąganie czat odbywa się w nocy.W tym wypadku trzeba przede wszystkim wysłać

patrole i placówki na drogi, skąd najbardziej możliwe jest podejście nieprzyjaciela. Placówki rozmieszcza się blisko czat głównych. Czaty główne i odwód czat rozmieszcza się tylko na najważniejszych drogach.

Przez całą noc prowadzić wzmocnione patrolowanie. Użyć wszelkich środków, aby stanowiska poszczególnych części czat były dokładnie określone i aby łączność dobrze działała.

O świcie dowódcy czat szybko rozpoznają teren i w razie potrzeby zarządzają zmiany w rozmieszczeniu czat.

Naczelną zasadą służby czat jest „ wiedzieć i widzieć lak najwięcej, będąc samemu niewidocznym".

189. Służba

na czatach.www.cbw.plCBW


190. Ubezpieczenia bezpo

średnie.

W związku z tym należy pamiętać, że:

— najlepsze ubezpieczenie polega na bezustannie prowadzonej obserwacji i rozpoznaniu, któn organizują dowódcy wszystkich szczebli czat

— jedynie bardzo sprawna łączność i styczność natychmiastowe przekazywanie zdobytych wia domości w górę i wzajemne informowanie się: sąsiadów mogą zapewnić szybkie przeciwdziałanie i sprawną współpracę poszczególnych oddziałów i broni na czatach,

— każda z części czat musi być w każdej chwil: gotowa do walki i nie może być zaskoczona.

Dowódcy poszczególnych części czat ustalają, zależnie od warunków bojowych, stopień pogotowia ich oddziałów, sposób ich rozmieszczenia i wyznaczają pogotowie. Broń maszynowa ma być stale na stanowiskach ogniowych z niezbędną obsługą do natychmiastowego otwarcia ognia. Oddalać się z czaty głównej i placówki, ani też rozpalać ogni bez osobnego zezwolenia nie wolno.

W pobliżu nieprzyjaciela, zwłaszcza w nocy, palenie papierosów i rozmowy mogą zdradzić stanowisko czujek, placówek i posterunków.

Służba obserwacyjna i alarmowa powinna działać bez przerwy, dzień i noc.

Niezależnie od czat zwartych, dowódcy oddziałów odpoczywających wystawiają ubezpieczenia bezpośrednie w postaci posterunków alarmowych, niekiedy placówek i wart zewnętrznych oraz wydzielają po

Część I 151

gotowie. Służbę ubezpieczeń bezpośrednich reguluje najstarszy dowódca w danej miejscowości dla wszystkich oddziałów, które w niej kwaterują. To samo dotyczy biwaku. Obronę przeciwpancerną należy zawsze organizować (zabarykadowanie dróg i podejść, ustawienie dział, obserwacja sygnałów).

Zależnie od stopnia zagrożenia, dowódcy oddziałów odpoczywających ustalają stopień pogotowia. Broń, rynsztunek i rzędy końskie powinny być tak przygotowane, by można je było, zwłaszcza w nocy, szybko zebrać.

Świateł i ognisk bez zezwolenia palić nie wolno.

Poza pogotowiem ogólnym całości oddziałów odpoczywających Wyznacza się oddziały pogotowia, dla których wydaje się ostrzejsze zarządzenia gotowości, stosownie do potrzeby.

Przez zbyteczne i nadmierne zarządzenia nie należy naruszać wypoczynku oddziałów.

Patrz §§ 85 i 100.

Z dala od nieprzyjaciela, gdy zaskoczenie nie jest prawdopodobne, wystarczy zazwyczaj bezpośrednie ubezpieczenie miejscowości przez wysunięcie placówek i patroli na drogi wiodące od nieprzyjaciela. Placówki

191.Pogotowie*


i przeciwgazowa na po

stoju.

193* Czaty m ar

szowe.

www.cbw.plCBW


te (czaty marszowe), ubezpieczając się samodzielni i utrzymując łączność między sobą, czuwają na< najważniejszymi dostępami.

Obronę przeciwpancerną należy zorganizować (sy gnałizacja, zabarykadowanie dróg, ustawienie dział)

W obronie dowódca całości organizuje niekiedy linię czat, której zadanie i sposób pracy podane s; w §§ 236 i 237.

Oddziały pierwszej linii ubezpieczają się samodzielnie, bez osobnych rozkazów, za pomocą czai bojowych (§ 235).

Poza tym oddziały walczące na skrzydłach lub w odosobnieniu ubezpieczają się zawsze na skrzydłach.

ROZDZIAŁ D.

WALKA ODDZIAŁÓW PIECHOTY.

I. Natarcie.

O g ó l n a c h a r a k t e r y s t y k a n a t a r c i a o d d z i a ł ó w p i e c h o t y .

Do natarcia przechodzi się albo wprost z marszu z kolumny lub z szyków luźnych), albo z uprzednio

. ajętej podstawy wyjściowej.Przejście do natarcia z marszu zachodzi zwykle

> walkach straży -przedniej lub samodzielnie działających oddziałów, — z zajętej podstawy wyjściowej ■az wy czaj w natarciu na nieprzyjaciela zorganizowanego obronnie, gdy oddziały czołowe (straż przednia)

"wstępnym bojem nie mogły złamać jego oporu. Różnica ta polega tylko na stopniu i sposobie

wygotowania natarcia. Natarcia wprost z marszu• ie można w całości zorganizować przed jego rozpoczęciem. Organizację natarcia przeprowadza się

’ czasie rozwijania się; poszczególne oddziały i środki pniowe wchodzą w walkę kolejno, w miarę ich pod-

• lodzenia z głębi ugrupowania marszowego.Natarcie z podstawy wyjściowej można dokładnie

wygotować i zorganizować przed jego rozpoczęciem;

195- W arunki or

ganizacji i przygotowa

nia natarcia.

194. Ubezpiecze

nia w walce.

www.cbw.plCBW


Sposób przeprowadzenia

natarcia przez małe

jednostki piechoty.

196.

oddziały i środki ogniowe grupuje się przed natarciem na podstawie wyjściowej i wprowadza w walkę równocześnie, od samego początku natarcia.

a) Samo natarcie mniejszych oddziałów w walce ruchowej prowadzi się w zasadzie jednakowo, niezależnie od tego, czy wyrusza ono z podstawy wyjściowej, czy też bezpośrednio z szyków luźnych lub z kolumny, czy prowadzi się je przeciwko nieprzyjacielowi słabo, czy silnie zorganizowanemu, czy też początkowo będącemu w ruchu, czy natarcie w ramach całości jest głównym, czy pomocniczym, czołowym, czy skrzydłowym.

b) Natarcie oddziałów piechoty polega zawsze na dążeniu do starcia wręcz (szturmu) przez zacięte parcie w przód, w szykach rozczłonkowanych, pod osłoną ognia własnego i broni pomocniczych, przy całkowitym wykorzystaniu terenu i zaskoczenia.

Siłę oporu nieprzyjaciela piechota wyczuwa zwykle dopiero w czasie natarcia. Zależnie od tej siły posuwanie się jej będzie wolniejsze lub szybsze, będzie wymagało silniejszego lub słabszego wsparcia ogniowego, lecz sposób jej pracy pozostanie zasadniczo ten sam.

c) Przy małej przewadze ogniowej nad nieprzyjacielem, lub gdy jej nie ma, rozstrzyga czynnik zaskoczenia. By je w pełni osiągnąć, prowadzi się natarcie przeważnie w nocy, o świcie, we mgle, przez teren pokryty, lasy itp. Umożliwi to kryte podejście do nieprzyjaciela i ruszenie do natarcia z bliskiej podstawy wyjściowej. W tych warunkach odpada okres

Część I 155

mozolnego posuwania się piechoty pod osłoną ognia na odległość szturmową i wywalczania sobie przewagi. Z bliskiej podstawy wyjściowej piechota rozpoczyna natarcie jednolitym szturmem.

Ten sam sposób natarcia stosuje się w walkach pozycyjnych, w których własne okopy czołowe znajdują się blisko przednich stanowisk nieprzyjaciela.

d) W natarciu należy dążyć do działania na skrzydła nieprzyjaciela. Przy zwartym i ciągłym ugrupowaniu przeciwnika sposobność do tego wyłoni się zwykle dopiero po czołowym włamaniu jednostek pierwszego rzutu (§ 20). W walkach w szerokich pasach, przy malej ilości sił w stosunku do terenu, w ugrupowaniu nieprzyjaciela istnieją przerwy, co umożliwia często nawet mniejszym oddziałom piechoty miejscowe obejście nieprzyjaciela i uderzenie na jego skrzydło.

e) Dalsze natarcie po szturmie prowadzi piechota według tych samych zasad. Ciężka broń i artyleria powinny być ściślej zespolone z czołowymi rzutami piechoty. Jedynie w razie załamania się nieprzyjaciela przechodzi się niezwłocznie do pościgu.

Podstawą skuteczności natarcia jest jego ciągłość.Każdy oddział piechoty musi umieć wywalczyć

■obie możność ruchu i nieprzerwanie prowadzić naparcie nawet bez wsparcia innych broni. Zatrzymanie az rozpoczętego natarcia pociąga za sobą największe ■traty, a nieprzyjacielowi daje czas do przygotowania

przeciwdziałania.Natarcie należy prowadzić również i poza wy-

naczone przedmioty, jeżeli nie sprzeciwia się to

197. Ciągłość na

tarcia.

www.cbw.plCBW


zamiarom przełożonego. O osiągnięciu i przekroczeniu przedmiotu niezwłocznie meldować przełożonym.

Obowiązkiem wszystkich dowódców jest zapewnić ciągłość ruchu pierwszym rzutom przez:

— skierowywanie ognia własnego na te ośrodki ogniowe, które najbardziej hamują ruch,

— przesuwanie na czas obserwatorów artyleryjskich z przedmiotu na przedmiot, aby mieli ciągle wgląd w walkę pierwszych rzutów,

— podsuwanie ciężkiej broni kolejnymi rzutami na poszczególne przedmioty w ten sposób, by niezwłocznie po ich opanowaniu przez pierwsze rzuty mogła się na nich usadowić, tak jednakże, aby piechota ani na chwilę nie była pozbawiona ich wsparcia,

■— odpowiednie podsuwanie odwodów w celu wzmocnienia najbardziej wysuniętych oddziałów i osłony ich skrzydeł,

— działanie na skrzydła nieprzyjaciela, wstrzymującego posuwanie się oddziałów sąsiednich, za pomocą odwodów wprowadzonych w miejsce wyłomu, za prącymi naprzód oddziałami czołowymi.

Jeżeli oddział sąsiedni wysunął się bardzo na przód, należy wysunąć za nim części własnego oddziału, aby w ten sposób uderzeniem z boku oczyścić sobie swój kierunek natarcia.

Uzupełnianie na czas amunicji ma znaczenie podstawowe dla utrzymania ciągłości natarcia.

Część I 157

Nacierający musi wykorzystać wszelkie sposobności, aby wytworzyć czynnik zaskoczenia.

Uzyskać je można przez trzymanie nieprzyjaciela do ostatniej chwili w nieświadomości, gdzie i kiedy się uderzy, ustawiczne mylenie go i niepokojenie, krycie swych przygotowań, aby wreszcie w miejscu i czasie wybranym uderzyć go tak, aby nie miał czasu odpowiednio zgrupować swego ognia i przesunąć odwodów.

W czasie samego natarcia kryte podsuwanie się oddziałów oraz poszczególnych strzelców i dobrze przeprowadzone skoki mylą nieprzyjaciela, tak że nim zdoła użyć swej broni, cel zniknie mu z oka. Noc, mgły, burze i teren pokryty ułatwiają zaskoczenie i zwykle zmniejszają straty.

Nagłe pojawienie się słabych nawet oddziałów w miejscu przez nieprzyjaciela nieoczekiwanym, zwłaszcza na skrzydłach lub tyłach, i szybkie uderzenie,— nagłe, choć krótkie nawet, skupienie gwałtownego ognia dają zazwyczaj większe wyniki, niż długotrwałe przygotowania, które zwykle trudno jest ukryć w tajemnicy. Zdradzają one nieprzyjacielowi przedwcześnie miejsce i czas natarcia i umożliwiają skupienie ognia i przesunięcie sił.

P r z y g o t o w a n i e i o r g a n i z a c j a n a t a r c i a .

Dowódca, który ma przeprowadzić natarcie, powinien w miarę możności zorientować się w terenie przyszłego natarcia i choć ogólnikowo rozpatrzyć

198.Zaskoczenie,

199. Rola dowód

ców.www.cbw.plCBW

158 Regulam in p iechoty

200. Ugrupowa

nie sil. W y siłek główny.

rozmieszczenie nieprzyjaciela. Może to wykonać albo w czasie rozwijania się, albo na podstawie wyjściowej. Część wiadomości o nieprzyjacielu otrzymuje częstokroć od przełożonego, część zaś może zdobyć na podstawie własnej obserwacji i rozpoznania bojowego.

Dokładność i stopień przygotowania natarcia zależy głównie od tego, czy do natarcia przechodzi się z marszu, czy z podstawy wyjściowej (§ 195).

Dowódca ustala:— ugrupowanie sił,— zadania podwładnych:

kierunki względnie pasy działania natarcia, przedmioty natarcia iw razie potrzeby miejsce ich wysiłku głównego;

— współdziałanie broni i organizację ognia,— łączność,— uzupełnianie amunicji,— punkt opatrunkowy.Im mniej czasu i im niższy szczebel dowidzenia,

tym rozkaz do natarcia jest krótszy, sprowadzając się nieraz do podania ugrupowania (szyków) i kierunków natarcia. W razie potrzeby uzupełnia się go w czasie działania.

Jeżeli natarcie rusza z podstawy wyjściowej, dowódca ustala sposób ruszenia natarcia.

a) Zwykle siły nacierające nie będą równomiernie rozmieszczone w obrębie przydzielonego pasa działania. Dowódca, jeżeli ma swobodę wyboru terenu, obiera miejsce głównego wysiłku. Tyczy się to głównie dowódców pułków i batalionów.

Część I 159

Miejsce i kierunek głównego wysiłku dyktować będzie zwykle teren, gdyż rozmieszczenie sił nieprzyjacielskich przeważnie znane będzie bardzo niedokładnie.

Główny wysiłek skierowuje się zwykle na takie miejsca terenowe, które przedstawiają łatwość skupienia własnego ognia wspierającego natarcia, umożliwiają skryte podejścia oraz których opanowanie stwarza dla nas szczególnie dogodne warunki dalszej walki.

Teren otwarty, dający nieprzyjacielowi dogodne warunki ostrzału i obserwacji, często gdy położenie na to pozwoli, dobrze jest ominąć, pozostawiając go tylko ciężkim karabinom maszynowym, które na nim rozwiną swą silę ogniową.

Główne siły skierowuje się na te miejsca, w których dowódca szuka rozstrzygnięcia, a więc na które będzie prowadził wysiłek główny. Na tym kierunku jednostki będą nacierały w wąskich pasach, silnie ugrupowane w głąb, wsparte jak największą ilością środków ogniowych. Za nimi zwykle umieszcza się odwody.

Na odcinki sąsiednie wyznaczy dowódca tylko siły niezbędne do osłony natarcia głównego oraz potrzebne do ukrycia przed nieprzyjacielem miejsca natarcia głównego, którego jak najdłużej nie powinien poznać.

Oddziały nacierają z tą samą energią i w ten sam sposób, niezależnie od tego, czy wykonywają wysiłek główny, czy też go tylko osłaniają.

b) W niższych jednostkach piechoty, gdzie dowódca zwykle nie ma swobody wyboru terenu lub jeżeli teren w pasie działania nie przedstawia żadnych szczególnie dogodnych punktów do wykonania wy

www.cbw.plCBW

2 0 1.Pas działania. Kieru

nek.

1 GO Regulamin piechoty

siłku głównego, oddział naciera początkowo równomiernie na swym kierunku natarcia lub w swym pasie działania. W tym wypadku ogień wspierający natarcie rozmieszcza się początkowo równomiernie przed frontem nacierającego oddziału. Odwody umieszcza się w ten sposób, aby z łatwością można je było przesunąć w każdym, żądanym kierunku.

Dopiero gdy w miarę posuwania się natarcia zarysowują się w ugrupowaniu nieprzyjacielskim słabe miejsca, niezwłocznie skupia się na nie ogień i przesuwa w tym kierunku odwody. Wysiłek główny skierowuje się wtedy na te miejsca, resztę odcinka obezwładnia się.

c) Jeżeli odwody na początku natarcia znajdowały się na z góry określonym kierunku głównego wysiłku, a w ciągu natarcia w innym miejscu zarysowuje się możność po wrodzenia, należy je niezwłocznie tam przesunąć i użyć do wzmocnienia i rozszerzenia powodzenia. To samo odnosi się do skupiania ogni ciężkich broni i artylerii.

W natarciu jednostki otrzymują pasy działania względnie kierunki natarcia.

a) Pasy działania wyznacza się zwykle pułkomi batalionom. Mają one na celu uchronienie przed zbytnim rozciągnięciem jednostek wszerz, rozproszeniem sił i pomieszaniem oddziałów oraz są wskazówką co do ugrupowania na głębokość. Im bardziej rozstrzygającego, głębszego wysiłku wymaga przełożony, tym węższy pas działania wyznacza danej jednostce. Granice pasa działania mogą być chwilowo przekroczone, gdy położenie tego wymaga.

Część I 161

b) Kierunki natarcia wyznacza się niekiedy pułkomi batalionom, zawsze kompaniom i niżej.

W kompaniach i plutonach wyznacza się oddziały kierunkowa, do których dostosowują się jednostki sąsiednie. W drużynach wyznaczeni są kierunkowi. W miarę posuwania się natarcia oddziałem kierunkowym staje się ten, który wysunął się najbardziej naprzód.

Kierunki natarcia muszą być proste, tak aby oddziały nacierały prosto przed siebie. Powinny być jasno oznaczone w terenie za pomocą wyraźnych, stałych przedmiotów. Jeżeli przedmiot kierunkowy jest bardzo odległy, może być wspólny dla kilku jednostek. Jeżeli horyzont jest ograniczony, a poszczególne jednostki mają się posuwać w większych odstępach, dla każdej z nich należy określić oddzielnie przedmiot kierunkowy. W razie potrzeby dowódcy oraz poszczególni żołnierze wybierają pośrednie przedmioty kierunkowe. Zmiana frontu oddziału będącego w walce jest niemożliwa. Mogą ją wykonać tylko oddziały odwodowe. Zboczyć z kierunku celem wyzyskania podejść można wtedy, jeżeli przez to nie nastąpi nadmierne skupienie oddziałów. Każdy dowódca musi umieć zachować kierunek przy pomocy kompasu, którym posługuje się zawsze w terenie pokrytym, w nocy i we mgle.

Każda jednostka piechoty w natarciu wykonywa swe zadanie przez ciągły ruch naprzód od przedmiotu do przedmiotu.

202.Przedmiot

natarcia.www.cbw.plCBW


Dowódcy pułków i batalionów wyznaczają, w razie potrzeby, oprócz kierunków, kolejne przedmioty natarcia do opanowania przez podległe im oddziały.

a) Wyznaczenie kolejnych przedmiotów natarcia ma na celu:

— określenie kolejności wysiłków i ułatwienie utrzymania kierunku,

•— zapewnienie utrzymania ścisłej łączności między oddziałami strzeleckimi a ciężką bronią, która natychmiast po opanowaniu przedmiotu natarcia przez oddziały strzeleckie powinna się na nim znaleźć, oraz między piechotą i artylerią, której obserwatorzy powinni jak najszybciej wykorzystywać opanowanie nowego przedmiotu,

■— umożliwienie dowódcom, po osiągnięciu nowego horyzontu zorientowania się, wydania w razie potrzeby nowych rozkazów, dokonanie przesunięć, których konieczność wyłoni się w czasie natarcia.

b) Jako przedmioty natarcia wyznacza się zwykle wzniesienia i grzbiety, zwłaszcza biegnące prostopadle do kierunku natarcia, skraje Wsi i lasów, gdyż dają po ich opanowaniu wgląd w dalsze ugrupowanie nieprzyjaciela i ułatwiają dalsze prowadzenie natarcia.

c) Nie wolno dopuścić do tego, by wyznaczone kolejno przedmioty natarcia hamowały niepotrzebnie rozpęd nacierającej piechoty. Dlatego też dowódcy określają kolejne przedmioty tylko w tych wypadkach, w których ze Względu na silnie zorganizowanego nieprzyjaciela i przewidywaną zaciętą walkę są one niezbędne

Część I 163

do kierowania natarciem i nadania mu większej spoistości. Powinni wyraźnie zaznaczyć, czy po osiągnięciu przedmiotu pierwsze rzuty mają się zatrzymać i jak długo. Jeżeli to nie jest podane, nie wolno się zatrzymywać na zdobytym przedmiocie.

d) W charakterze piechoty powinno leżeć bezwzględne utrzymanie każdego opanowanego przedmiotui w ogóle wszystkiego, co raz zdobyła. Ani kroku w tył. Przygotowanie obrony na zdobytym przedmiocie jest w pierwszym rzędzie zadaniem ciężkich karabinów maszynowych, podciągniętych jak najszybciej, oraz oddziałów strzeleckich pierwszego rzutu, względnie,o ile te kontynuują natarcie, oddziałów rzutów tylnych.

a) Dowódcy wszystkich szczebli powinni szczególnie starannie przed natarciem zorganizować, a w czasie natarcia regulować współdziałanie broni.

Artyleria daje piechocie osłonę i wsparcie ogólne.Ciężka broń piechoty daje jej wsparcie bardziej szcze

gółowe i dokładne. W razie braku lub małej ilości artylerii ciężka broń piechoty bierze na siebie ostrzeliwanie wszystkich w ogóle celów przeszkadzających piechocie w parciu naprzód.

Granatniki zwalczają cele bliskie, głównie nieprzyjacielskie karabiny maszynowe, które otwierają ogień na najbliższych odległościach; przed szturmem ułatwiają włamanie ogniem ześrodkowanym.

Drużyny strzeleckie swym ogniem, głównie ręcznych karabinów maszynowych i strzelców wyborowych, pomagają sobie W posuwaniu się ostrzeliwając cele napotkane bezpośrednio na swej drodze.

203.Współdzia

łanie broni w natarciu.

Organizacja ognia.

www.cbw.plCBW


204.Przygotowanie przejść przez prze

szkody z drutu kolczaste

go.

b) Przed natarciem dowódcy ustalają pierwsze cele, które mają być ostrzelane przez ciężką broń i artylerię w chwili ruszenia natarcia.

Będą to cele, uprzednio rozpoznane. Należy się jednak liczyć z tym, że większość ośrodków ogniowych nieprzyjaciela ujawni się dopiero później.

Również ustalenie z góry dalszych celów, na które będzie przenoszony ogień w miarę posuwania się, rzadko będzie możliwe.

Toteż ciężka broń piechoty i artyleria muszą być przygotowane do zwalczania nagle pojawiających się celów, na podstawie własnej obserwacji oraz ścisłej łączności z pierwszymi rzutami. Ustalenie z góry tej łączności jest podstawowym obowiązkiem dowódcy.

W natarciu na pozycję odratowaną wyrwy w drutach przygotowuje zasadniczo artyleria. Piechota jednak musi umieć sama robić sobie przejścia (§ 55). Do tego celu używać będzie ładunków materiałów wybuchowych, rzucanych pod druty lub przymocowanych do listw, które podsuwa się pod drut, nożyc do przecinania drutu, niekiedy w wyjątkowych wypadkach moździerzy i granatników przy użyciu specjalnych pocisków. W yrwy W drutach z& pomocą materiałów wybuchowych i nożyc powinny zrobić w nocy przed samym natarciem patrole strzeleckie, pionierskiei saperskie. Gdy to niemożliwe, patrole te posuwają się w natarciu wraz z pierwszymi rzutami piechoty.

Jeżeli w natarciu uczestniczą czołgi, wykonanie wyłomów w drutach jest ich zadaniem.

Część I 165

Podwładni powinni stale informować przełożonycho przebiegu walki, aby im ułatwić wydawanie rozkazów.

Łączność z broniami wspierającymi jak też z sąsiadami omawiają §§ 130 i 131.

Jako środków łączności używa się w mniejszych oddziałach przede wszystkim gońców pieszych, sygnalizacji i obserwacji.

Sposób sygnalizacji, używanie różnych znaków poza stale obowiązującymi musi być ściśle uregulowane, aby zapobiec nieporozumieniom, które mogą mieć zgubne następstwa.

Dokładna i stale prowadzona obserwacja własnych oddziałów i sąsiadów jest często najlepszym i najszybszym źródłem wiadomości, poza tym umożliwia wzajemne posługiwanie się sygnalizacją, dając pewność, Ze sygnały będą zauważone. Łączności drutowej używa się zasadniczo od batalionu włącznie w górę.

Przed natarciem i w czasie jego trwania patrole pułkowe budują oś łączności i zakładają na niej wysunięte centrale.

p o tych central włączają się patrole batalionowe, które muszą w ten sposób budować linie, by łączność telefoniczna batalionu z pułkiem była stale zapewniona.

Przy dłuższym ruchu naprzód włączanie się do kolejnych central na osi łączności pozwala na skracanie linij batalionowych.

R o z w i n i ę c i e d o n a t a r c i a .Gdy w marszu straż przednia napotyka nieprzyja

ciela, będącego również w ruchu, szybkość rozwinięcia

205.Łączność.

206.Bój spotka

niowy.www.cbw.plCBW


i przej ścia do natarcia, połączone z zaskoczeniem, utrudniają nieprzyjacielowi rozwinięcie i wprowadzenie do działania środków ogniowych oraz pozwalają z miejsca uzyskać nad nim przewagę.

Toteż w boju spotkaniowym rozwinięcie następuje wprost z kolumny. Czołowe oddziały straży przedniej przechodzą natychmiast do natarcia wzdłuż osi marszu. Oddziały maszerujące W tyle otrzymują zwykle od razu kierunki i ewentualne przedmioty natarcia. Rozwijają się z kolumny i posuwają w wyznaczonych kierunkach w szykach zależnych od ognia i terenu. Rozwinięcie należy wykonać szybko i w miarę możności ukrycie. Często, zwłaszcza w terenie pokrytym, wskazane jest celem przyspieszenia marszu jak najdłuższe posuwanie się w kolumnie (batalionami lub kompaniami) i rozsypanie się dopiero przed rozpoczęciem natarcia. Przesłonięcie rozwinięcia siecią patroli podaje § 208, przesłonięcie ogniowe — § 210.

Bój spotkaniowy wymaga od dowódcy szczególnie szybkiej orientacji, decyzji i stanowczości w działaniu. Wskutek szczupłości wiadomości o nieprzyjacielu, co w tego rodzaju działaniach stale się zdarza, decyzje dowódców opierają się głównie na zadaniu i ocenie terenu.

a) W terenie otwartym natarcie na nieprzyjaciela przygotowanego do obrony poprzedzi zwykle wcześniejsze rozczłonkowanie, opuszczenie dróg i ruch w szykach luźnych ze względu na daleki ogień artylerii, piechoty i groźbę lotnictwa. Pułki rozczłonkowują się batalionami, bataliony kompaniami, kompanie, w miarę potrzeby, plutonami. Wszystkie oddziały po

Część I 167

suwają się w wyznaczonych im kierunkach (pasach działania) Wyzyskując jak najdokładniej teren.

b) Przy przechodzeniu rejonów, szczególnie dogodnych dla nieprzyjaciela pod względem ognia i obserwacji, będzie często wskazane rozsypać oddziały w roje lub tyralierkę już w ogniu artylerii i dalekim ogniu piechoty.

W miarę zbliżania się do nieprzyjaciela, oddziały przyjmują szyki luźniejsze; plutony rozczłonkowują się drużynami, które, zależnie od terenu i natężenia ognia, poruszają się w dwójkach, zwiększając w razie potrzeby odstępy i odległości, w łojach lub w ty- lalifirkach.

c) W terenie pokrytym, osłaniającym własne oddziały przed obserwacją, należy, wykorzystując osłony, posuwać się jak najdłużej w szykach zwartych, co przyspiesza marsz, ułatwia dowodzenie i utrzymanie kierunku. Unikając sztywności szyków, a dostosowy- wać je giętko do terenu i zasłon.

d) Zasadnicze tempo ruchu powinno być miarowe, aby nie męczyć zbytnio oddziałów. Przestrzenie odkryte, ostrzeliwane obserwowanym ogniem, przebywać szybciej, możliwie długimi skokami i w szykach płytkich, wykorzystując przerwy w ogniu. Przestrzenie ostrzeliwane nieobserwowanym ogniem (skrzyżowania dróg, mosty itp.) należy w miarę możności wybujać. Jeśli to jest niemożliwe, przebywa się je jak przestrzenie odkryte.

e) Posuwanie się w szykach luźnych zmniejsza szybkość marszu do połowy i wyczerpuje oddziały. Dlatego należy je stosować tylko w razie konieczności.

207. Rozwinięcie r do natarcia

i ruch w da- * lekim ogniu. }

I

www.cbw.plCBW


a) Dowódcy oddziałów rozwijających się, z chwilą : otrzymania kierunków marszu, wysyłają natychmiast

w tych kierunkach patrole, które wysuwają się szybko przed oddział i ubezpieczają jego ruch zajmując kolejno ważniejsze przedmioty terenowe. Zabezpieczają one oddziałowi wejście w walkę w dogodnych warunkach i dostarczają wiadomości o rozmieszczeniu nieprzyjaciela lub kierunku jego działania jak też rozpoznają kryte podejścia, co ma szczególne znaczenie w zimie z powodu dużej przejrzystości terenu. Patrole te mają również wykrywać tereny skażone (§ 94). Od pracy tych patroli zależy w dużej mierze możność zachowania większej zwartości i szybkości oraz możność najlepszego wyzyskania podejść. Oddziały skrzydłowe zwracają szczególną uwagę na ubezpieczenie swych skrzydeł.

b) Jeżeli nieprzyjaciel jest zorganizowany obronnie, sieć patroli ma poza tym zadanie rozpoznać pokrycia terenowe, ułatwiające podejście do nieprzyjaciela, urządzenia obronne, rozmieszczenie gniazd oporu, ciężkich karabinów maszynowych, przerw w ugrupowaniu, wzięcie jeńców itp.

c) W boju spotkaniowym jednym z głównych zadań tych patroli jest przyśpieszenie ruchu. Muszą one wskutek tego działać zwinnie i szybko, aby nie zatrzymywać posuwania oddziałów rozwijających się z kolumny.

d) Rozpoznanie musi być prowadzone bez przerwy aż do rozpoczęcia walki ogniowej. W oddziałach skrzydłowych rozpoznanie na skrzydłach musi być stałe.

Część I 169

Nieraz zadaniem rozpoznania jest sprowokowanie ognia, by w ten sposób rozpoznać stanowiska ogniowe. W tym celu wysyła się silniejsze oddziały, wyposażone często w broń maszynową. Ich praca musi być połączona z bardzo ścisłą obserwacją.

Dowódcy wraz z niezbędną częścią pocztów wysuwają się naprzód na kierunku swego marszu, by z dogodnych punktów zorientować się jak najszybciej w przyszłym terenie i ogólnym ugrupowaniu nieprzyjaciela, tak aby nadciągającym oddziałom mogli szybko wydać odpowiednie rozkazy.

Ciężka broń szybko wysuwa się w przód na stanowiska ogniowe dla osłony rozwijania się i posuwania piechoty. Wszystkie ukazujące się ośrodki ogniowe Nieprzyjaciela, zwłaszcza ciężkie karabiny maszynowe, należy niezwłocznie brać pod ogień. Ogień nieprzyjaciela należy tłumić od samego początku. Pomaga w tym artyleria, która od razu, zająwszy stanowiska, daje osłonę ogniową rozwijającej się piechocie.

Ciężkie karabiny maszynowe zajmują stanowiska do strzelania nad głowami, przez przerwy lub ogniem bocznym przed front własnych oddziałów. Ostrzeli- Wają one cele w pasie działania swej jednostki lub przed sąsiadami, jeżeli stamtąd nieprzyjaciel ostrzeliwa ich oddział i skupiają ogień na cele nieostrze- łane przez artylerię.

Moździerze i działa piechoty strzelają na cele szczególnie uparte, których ciężkie karabiny maszynowe zwalczyć nie mogą.Regulamin piech. 7

208. Przesłonięcie rozwinięcia siecią pa

troli. Rozpoznanie bojo

we.

209. Dowódcy

w czasie rozwijania się.

210. Przesłonięcie ogniowe rozwinięcia.

www.cbw.plCBW


211. Walka z u-

bezpiecze-niami.

W tym okresie wstępnym walki, w terenie otwartym, jest skuteczne jednolite użycie większości ciężkich karabinów maszynowych. Dowódcy ciężkich karabinów maszynowych otrzymują zasadniczo zadania od dowódcy batalionu (kompanii karabinów maszynowych); pozostając jednak w ścisłej łączności z nacierającą piechotą, muszą dokładnie wiedzieć, czego ona potrzebuje, dokładnie obserwować i rozpoznawać nieprzyjaciela oraz przede wszystkim z własnej inicjatyw y ostrzeliwać cele przeciwstawiające się posuwaniu piechoty.

W terenie pokrytym, utrudniającym jednolite kierownictwo ognia i ścisłą współpracę z pierwszą linią, należy od razu podporządkować część ciężkich karabinów maszynowych dowódcom czołowych jednostek (kompanii).

Walkę w tym okresie działania prowadzą czołowe oddziały (straż przednia) z wysuniętymi oddziałami i ubezpieczeniami nieprzyjaciela, dążąc do złamania ich i dojścia do jego sił głównych. Chociaż dla całości będą to działania wstępne, małe oddziały piechoty przeprowadzają je tak samo, jak właściwe natarcie.

Po złamaniu oporu ubezpieczeń oddziały czołowe nacierają dalej, dopóki warunki pozwalają. W ten sposób dochodzą do bezpośredniej styczności z siłami nieprzyjaciela, których same przełamać nie mogą. W zdobytym terenie zajmują -podstawę wyjściową, na której będzie zorganizowane natarcie całości sił.

Część I 171

Zajęcie podstawy wyjściowej ma na celu umożliwienie dokładnego przygotowania i zorganizowania natarcia na nieprzyjaciela zorganizowanego obronnie.

a) Podstawę wyjściową należy tak wybrać, aby:

— zapewniała wgląd w teren natarcia, umożliwiała wskazanie w terenie kierunków i przedmiotów natarcia oraz omówienie z dowódcami ciężkich broni i artylerii szczegółów współdziałania,

■— pozwalała na skryte, w miarę możności, dojście i ugrupowanie się na niej,

— znajdowała się możliwie blisko i na wprost przedmiotów natarcia,

— dawała dogodne warunki użycia ciężkiej broni.b) Dowódcy rozpoznają teren natarcia i podstawę

wyjściową oraz drogi dojścia przed obsadzeniem jej przez piechotę. Ustalają rozmieszczenie oddziałów strzeleckich, ciężkiej broni, wsparcie ogniowe oraz kierunki i przedmioty natarcia.

Nie jest konieczne, żeby podstawy wyjściowe poszczególnych oddziałów leżały na równej wysokości. Ugrupowanie oddziałów należy dostosować do terenu unikając uszykowania schematycznego.

c) Zajęcie podstawy wyjściowej należy przeprowadzić skrycie i szybko (w ostatniej chwili przed natarciem), aby nie zdradzić się przed nieprzyjacielem. Zajęcie podstawy w nocy umożliwia większe zbliżenie jej do nieprzyjaciela.

d) Nieraz dogodna podstawa wyjściowa może znajdować się w posiadaniu wysuniętych oddziałów nie-

7*

Podstawa wyjściowa

do nataicia,

2X2.

www.cbw.plCBW


213- Posuwanic się oddzia

łów strzelec kich.

przyjacielskich; spędzenie ich silnymi nocnymi wypadami i zajęcie w nocy tej podstawy umożliwi rozpoczęcie za dnia natarcia w dogodniejszych warunkach. Przy zajmowaniu podstaw wyjściowych należy opanować również punkty położone przed nimi, a ważne dla późniejszego natarcia.

e) Na podstawie wyjściowej jednostki rozmieszcza się na wprost ich przedmiotów natarcia ciężką broń w ten sposób, aby od samego początku mogła skutecznie wspierać natarcie. Jeżeli teren na podstawie wyjściowej daje dobre schronienie przed artylerią, można zgęścić na niej początkowe ugrupowanie piechoty.

f) Utrzymanie podstawy wyjściowej w razie natarcia nieprzyjaciela należy zapewnić przez przygotowanie na niej ogni obronnych oraz ubezpieczenie jej patrolami i w razie potrzeby placówkami.

N a t a r c i e d o c h w i l i s z t u r m u .

Oddziały strzeleckie ruszają do natarcia ze swej podstawy wyjściowej, względnie rozsypują się do natarcia z szyków luźnych lub z kolumny i posuwają się w nakazanych kierunkach.

a) Ruszenie z podstawy wyjściowej powinno zaskoczyć nieprzyjaciela, nastąpić szybko i równocześnie na szerszym froncie, aby piechota jak najbardziej oddaliła się od swej podstawy, nim nieprzyjaciel się zorientuje. Wsparcie ruszenia z podstawy wyjściowej

Część I 173

r a g ł y m i silnym ogniem ciężkiej broni i artylerii ma duże znaczenie moralne.

b) Rozsypanie się w roje lub w tyraliery z szyków luźnych lub kolumny powinno nastąpić przed wejściem w sferę skutecznego ognia piechoty nieprzyjaciela.

c) Posuwanie się w rojach lub w tyralierach, nie podlegając żadnym schematom, pozwala na dogodne wykorzystanie najmniejszych nawet osłon terenowych i zmniejsza skuteczność ognia nieprzyjacielskiego. Odstępy i odległości między oddziałami i poszczególnymi strzelcami zależą przede wszystkim od terenu i siły ognia nieprzyjacielskiego. Przy przechodzeniu z terenu odkrytego w zakryty automatycznie zmniejszają się i odwrotnie.

d) Im dalej wchodzimy w sferę skutecznego ognia piechoty nieprzyjacielskiej, tym więcej możność ruchu zależy od własnego wsparcia ogniowego oraz od dobrego wyzyskania najdrobniejszych nawet osłon terenowych.

Ruch odbywa się nieregularnymi skokami większych lub mniejszych grup lub pojedynczych strzelców. Przestrzenie ukryte przed ogniem nieprzyjaciela (wgłębienia terenowe, martwe pola) przebywa piechota równocześnie większymi grupami, wolnym krokiem. Każdorazowe osłabienie ognia nieprzyjaciela, wynikające z działania własnej broni wspierające], wyzyskuje piechota, aby poderwać się i szybkim skokiem zbliżyć się do nieprzyjaciela. Przy silnym i bliskim ogniu nieprzyjaciela, w terenie otwartym, pojedynczy strzelcy mogą się posuwać tylko szybkimiwww.cbw.pl

CBW


214.Odwody.

skokami od zasłony do zasłony. Nieraz jest konieczne czołganie się i przejściowe okopanie.

e) Niekiedy drobniejsze oddziały piechoty, dostawszy się w ogień boczny ciężkich karabinów maszynowych nieprzyjacielskich, zwłaszcza z dalszej odległości, są początkowo bezsilne. Jedynym wyjściem dla nich w takim wypadku jest rzucić się naprzód jednym skokiem na nic nie zważając. Lecz jednocześnie obwiązkiem dowódcy jest skierowanie na czas ognia ciężkiej broni oraz artylerii na ciężkie karabiny maszynowe nieprzyjaciela, rażące własne oddziały, aby ułatwić piechocie ruch.

f) Ruch naprzód nacierającej piechoty powinien być zacięty i zdecydowany. Oddziały prą naprzód, nie oglądając się na sąsiadów, pozostających w tyle; posuwając się naprzód, najlepiej im pomagają. Jedynym ich dążeniem powinno być dotarcie do nieprzyjaciela i zniszczenie go w walce wręcz.

Tylne rzuty i odwody oddziałów nacierających posuwają się w szykach dostosowanych do terenu.

Zadaniem tylnych rzutów kompanii nacierających jest zapewnienie ciągłości wysiłku natarcia przez wzmocnienie rzutów czołowych lub przejście przez nie do dalszego natarcia. Przede wszystkim powinny one wzmacniać oddziały, najbardziej wysunięte w stronę nieprzyjaciela, czy to przez wejście do pierwszego rzutu, czy też zabezpieczając ich skrzydła przez posuwanie się za nimi. W ten sposób daje się im oparcie i poczucie pewności, które pozwala śmiało przeć naprzód bez oglądania się w tył i na boki.

Część I 175

Odwody batalionu i pułku pozwalają poza tym: •— naprawić błędy w utrzymaniu kierunku przez

oddziały czołowe lub zapełnić szkodliwe przerwy mogące powstać w ciągu natarcia,

■— przeprowadzić manewr, którego potrzeba wyłoni się w czasie natarcia,

— odbić przeciwuderzenia nieprzyjaciela, rozszerzyć włamania i wzmocnić pościg.

W razie ostrzelania pociskami gazowymi lub napotkania terenu skażonego nacierający zachowuje się w myśl zasad, podanych w § 101.

a) Oddziały strzeleckie posuwaj ą się pod osłoną ognia ciężkiej broni i artylerii, same nie otwierając ognia, dopóki tylko mogą.

Ciągłe, uparte i jak najbardziej skryte posuwanie się ku nieprzyjacielowi bez otwierania ognia działa na niego swą powagą moralną i grozą silniej, niż zbyt wczesny, a nie dość celny ogień.

b) Gdy ogień piechoty nieprzyjacielskiej coraz bardziej się potęguje, własne posuwanie staje się coraz trudniejsze, a cele zarysowują się coraz wyraźniej, plutony strzeleckie własnym ogniem zaczynają uzupełniać ogień innych broni i ułatwiać sobie posuwanie.

Najpierw otwierają ogień ręczne karabiny maszynowe i strzelcy wyborowi, następnie coraz więcej poszczególni strzelcy na odległościach skutecznego strzału,

215. Obrona przeciwgazowa w natarciu.

216. Ogień od

działów strzeleckich.

www.cbw.plCBW


2 17 .Ogień ciężkiej broni piechoty.

Plutony pierwszego rzutu, które zwykle mają wszystkie swe ręczne karabiny maszynowe w pierwszym rzucie, prowadzą ogień na wprost. Drużyny z głębi ugrupowania nie strzelają, jeżeli tylko istnieje wątpliwość, że na przedzie mogą ucierpieć własne oddziały. Ogień granatników skierowuje się głównie na ciężkie karabiny maszynowe nieprzyjaciela, na które natyka się własna piechota, a które wskutek swej bliskości trudne są do zwalczania inną bronią. Ognia ich nie należy otwierać zbyt wcześnie ze względu na szczególne trudności w uzupełnianiu amunicji.

c) W tym okresie nacierająca piechota wywalcza sobie przewagę moralną nad nieprzyjacielem. Jej osiągnięcie ma wpływ zasadniczy na przebieg walki, powoduje zachwianie siły i wytrzymałości nieprzyjaciela, zmniejsza celność ognia obrońcy i przesądza zwykle jego zachowanie się w chwili szturmu. Przewagę tę osiąga nacierający nie ilością wystrzelonej amunicji, lecz spokojnym i celnym ogniem oraz ciągłym i nieugiętym parciem naprzód.

d) Uzupełnianie amunicji w czasie natarcia jest bardzo trudne. Toteż obowiązkiem wszystkich jest jak najdalej posunięta oszczędność amunicji. Dowódca musi wiedzieć, ile amunicji posiada jego oddział i na czas uzupełniać braki. W przeciwnym razie może zbraknąć oddziałom amunicji w chwili najbardziej rozstrzygającej przed szturmem (§§ 337 — 347).

a) Ciężka broń piechoty wspiera posuwanie się oddziałów strzeleckich początkowo ze stanowisk zajętych na podstawie wyjściowej lub w okresie rozwijania

Część I 177

się piechoty do natarcia. Nie może ona jednak zostawać zbyt w tyle, gdyż traci wtedy bezpośrednią łączność z pierwszym rzutem.

b) Posuwanie się i zajmowanie nowych stanowisk przez ciężką broń piechoty powinno się odbywać częściami, aby z jednej strony walcząca piechota ani na chwilę nie była w zupełności pozbawiona jej wsparcia, z drugiej zaś, aby przesuwanie ciężkiej broni nie wstrzymywało rozpędu nacierającej piechoty. Obsługa ciężkiej broni musi stale widzieć cele, najbardziej przeszkadzające posuwaniu się piechoty, i skutecznie je ostrzeliwać.

Dowódcy oddziałów nacierających powinni ciężkiej broni wskazywać cele i ułatwiać ich odszukanie, jednakowoż obsługa ciężkiej broni nie może czekać na żądania piechoty, ani na szczegółowe rozkazy, co ma ostrzelać. Ścisła i bezpośrednia łączność z pierwszym rzutem i dokładna obserwacja muszą zwykle zastąpić te rozkazy.

c) Celem zachowania ścisłej współpracy, w miarę dalszego posuwania się piechoty, im teren ma więcej krytych podejść i zasłon, tym większą ilość ciężkich karabinów maszynowych należy podporządkować dowódcom czołowych jednostek (kompanii*), jeżeli nie uczyniono tego wcześniej. Poza tym przydzielenie

*) Ciężkie karabiny maszynowe, oddane do dyspozycji dowódców kompanij strzeleckich, noszą nazwę ciężkich karabinów maszynowych przydzielonych.

Ciężkie karabiny maszynowe, pozostające w dyspozycji dowódcy batalionu, noszą nazwę ciężkich karabinów maszynowych wsparcia batalionu.

www.cbw.plCBW


218. Ogień arty

lerii.

części ciężkich karabinów maszynowych kompaniom pierwszego rzutu przyśpiesza po włamaniu w ugrupowanie nieprzyjaciela szybkie zorganizowanie silnego ognia na osiągniętym przedmiocie. Ogień ciężkich karabinów maszynowych, wspierających natarcie, jest szczególnie skuteczny, gdy go się prowadzi skośnie przed front własnych oddziałów.

Moździerze pozostaną zwykle dłużej w rękach dowódcy batalionu (kompanii ciężkich karabinów maszynowych). Używa się ich przede wszystkim do zwalczania nieprzyjacielskich ciężkich karabinów maszynowych.

d) Zawsze, gdy to jest tylko możliwe, należy wprowadzić do działania ciężkie karabiny maszynowe oddziałów odwodowych. Ze stanowisk górujących, ogniem przenośnym wspierają one posuwanie się piechoty, wzmacniając ogień jednostek czołowych, na najważniejsze cele. Poza tym zadaniem ich będzie w razie potrzeby prowadzenie ognia przeciwlotniczego.

a) Ognie artylerii w natarciu podają §§ 57 — 59.Piechota musi umieć wykorzystać natychmiast

ześrodkowane ognie artylerii, obezwładniające nieprzyjaciela, ażeby długimi skokami podsunąć się i wpaść na ostrzeliwany przedmiot tuż za ostatnimi pociskami artylerii, zanim nieprzyjaciel zdoła oprzytomnieći zrobić użytek ze swej broni. Lepiej jest narazić się na ogień ostatnich pocisków własnej artylerii, aniżeli nie wykorzystać natychmiast jej ognia i dać czas nieprzyjacielowi na ochłonięcie i otwarcie ognia.

Część I 179

b) Przez cały czas natarcia utrzymywana ścisła łączność z pierwszymi rzutami piechoty umożliwia artylerii giętkie dostosowanie ognia do miejscowych 1 zmiennych wymagań walki, daje walczącej piechocie rzeczywiście skuteczne wsparcie ogniowe i wyklucza wypadki, w których własny ogień może wstrzymać pomyślnie rozwijające się natarcie. Duże usługi, zwłaszcza w terenie pokrytym, oddają wysunięci obserwatorzy artylerii, którzy posuwają się przy pierwszych rzutach piechoty.

S z t u r m .

a) Pierwsze rzuty piechoty, wspierane ogniem wszystkich broni i własnym, wykorzystując teren, podsuwają się do nieprzyjaciela na odległość szturmową.

b) Ogień wszystkich broni dochodzi do najwyższego napięcia.

Na miejsca dojrzałe do szturmu, pod które własna piechota najbardziej się zbliża, skupia się przede Wszystkim ogień granatników (w miarę możności również kompanii odwodowych) i moździerzy. Ciężkie karabiny maszynowe oraz artyleria, jeżeli mają techniczne trudności w strzelaniu na te miejsca, skupiają swój ogień na odcinki sąsiednie, związane ogniowo2 miejscami szturmu (flankujące ciężkie karabiny maszynowe lub działa piechoty).

c) Tylne drużyny i plutony podciągają do przodu przede wszystkim tam, gdzie szturm dojrzał.

d) Na sygnał pierwszych rzutów piechoty lub na Podstawie własnej obserwacji granatniki, ciężka broń Piechoty i artyleria przenoszą ogień głębiej lub na boki.

2 x9. Przygotowanie ogniowe i wykonanie

szturmu.

www.cbw.plCBW


220.Szturmy

miejscowe.

co natychmiast wykorzystują strzelcy, zrywają się z okrzykiem: „hurra" i jednym skokiem wpadają na nieprzyjaciela. Obsługa ręcznych karabinów maszynowych zrywa się wraz ze strzelcami i, strzelając w biegu, wpada wraz z przednimi drużynami na nieprzyjaciela.

e) Wywiązuje się walka wręcz, w której zażartość, błyskawiczność działania pojedynczych żołnierzy, ich męstwo i zupełne poświęcenie się odgrywają decydującą rolę. Walczy się wszystkim, co się ma pod ręką: bagnetem, kolbą, granatem ręcznym, nożem, łopatką, pięścią. Jest to chwila największego napięcia duchowego i fizycznego, w której istnieje jedna tylko wskazówka: każdy nieprzyjaciel, który się nie podda, musi być zabity.

Szturmu następującego po dłuższym natarciu, zwykle nie przeprowadza się równocześnie na większym froncie. Ma on wówczas charakter szturmów miejscowych, wykonywanych przez poszczególne plutony, a nawet drużyny, które wyczuwając, że nieprzyjaciel w danym punkcie się chwieje, rzucają się na niego nie oglądając się na sąsiada. Rzeczą dowódców i broni wspierającej jest umożliwić i ułatwić inicjatywę podwładnych oraz przenieść na czas ogień, odwody zaś przesunąć przed, miejsca przewidywanego włamania. Sposobności takiej tracić nie wolno. Są- siedzi, jeżeli nie mogą sami szturmować, starają się związać silnym ogniem odcinki nieprzyjaciela, sąsiadujące z miejscem włamania. W ten sposób nacierający wdziera się w ugrupowanie nieprzyjacielskie szeregiem szturmów miejscowych.

Część I 181

W razie podsunięcia podstawy wyjściowej w ciągu nocy blisko pozycji nieprzyjacielskiej jako też w walkach pozycyjnych, w czasie których natarcie rusza z bliskiej podstawy okopów, odpada okres mozolnego podsuwania się piechoty pod osłoną ognia na odległość szturmową i wywalczania sobie przewagi. W tych wypadkach natarcie zwykle rozpoczyna się szturmem.

Ogień przygotowawczy artylerii w tych wypadkach przenosi się zwykle, w czasie z góry określonym, na cele następne. Piechota o oznaczonej godzinie zrywa się ze swej podstawy wyjściowej i w jednolitym szturmie, przeprowadzonym zwykle jednocześnie na szerszym froncie, tuż za ostatnimi pociskami artylerii ■wpada na pozycje nieprzyjacielskie. Dowódcy podrywają swoje oddziały do szturmu o oznaczonej godzinie nie oglądając się na sąsiadów. Piechota musi wpaść na nieprzyjaciela, zanim ten zdoła ochłonąć po zasypującym go ogniu artylerii oraz broni piechoty.

Ciężka broń piechoty i granatniki strzelają, jak dtogo mogą, po czym natychmiast dołączają do szturmującej piechoty lub, gdy mają trudności w strzelaniu, ruszają jednocześnie z piechotą.

a) 2 chwilą wtargnięcia w ugrupowanie nieprzyjaciela ręczne karabiny maszynowe pierwszych rzutów natychmiast usadawiają się w terenie, ścigają ogniem cofającego się nieprzyjaciela, będąc zarazem gotowe do odparcia ogniem ewentualnego przeciwuderzenia. “od ich przykryciem dowódcy pierwszego rzutu porządkują swe oddziały i prowadzą w dalszym ciągu

222. Zachowanie się bezpośrednio po szturmie.

2 2 1 .

Szturm jednolity.

www.cbw.plCBW


natarcie w głąb nieprzyjacielskiej pozycji. Porządkowanie oddziałów powinno się odbyć jak najszybciej; unikać należy wszelkich zbędnych przesunięć. Niedopuszczalne są jakiekolwiek ruchy wsteczne, gdyż mogą spowodować zamieszanie i wprowadzić w błąd sąsiadów.

b) Gdy nieprzyjaciel w chwili naszego szturmu zaczyna uciekać, należy jednym skokiem dobiec do takich stanowisk ogniowych, z których można go będzie ostatecznie zniszczyć ogniem (linia najbliższego horyzontu).

c) Podchodzące tylne rzuty albo przechodzą przez rzut czołowy i prowadzą dalsze natarcie, albo obsadzają zdobyty wyłom i organizują osłonę skrzydeł, umożliwiając pierwszym rzutom posuwanie się naprzód. Odwody, które zostały użyte w szturmie, należy szybko odtworzyć.

d) Ciężka broń piechoty, przesunięta rzutami w miejsce wyłomu, zajmuje natychmiast stanowiska ogniowe, aby wesprzeć dalsze natarcie oraz stworzyć ogniowy szkielet obrony na wypadek przeciwuderzeń i przeciwnatarć nieprzyjaciela, jako wsparcie dla ruchliwych jednostek czołowych. Działa piechoty (towarzyszące), również szybko podciągnięte, powinny dać osłonę przed przeciwnatarciami broni pancernej przeciwnika.

e) Wysunięci obserwatorzy artyleryjscy, jeżeli teren i obserwacja wymaga, zajmują punkty obserwacyjne w poczynionych wyłomach tuż za pierwszymi rzutami piechoty, przygotowują ognie zaporowe na wypadek przeciwuderzenia nieprzyjaciela oraz kierują ogniem wspierającym dalsze natarcie piechoty.

Część I 183

W a l k a w e w n ą t r z u g r u p o w a n i a n i e p r z y j a c i e l a .

a) Po szturmie jednostki pierwszego rzutu prowadzą natarcie dalej w głąb ugrupowania nieprzyjacielskiego i łamią kolejno opory aż do wyznaczonego im celu.

W walce tej wszyscy dowódcy i strzelcy muszą wykazać dużo siły moralnej, zaciętości i wytrzymałości. Muszą rozumieć, że najmniejsze zachwianie się ich może zniweczyć wszelkie dotychczasowe wysiłki. Zwycięstwo osiąga się wtedy dopiero, gdy nieprzyjaciel zostanie w zupełności zniszczony lub wzięty do niewoli. Ja k długo choć część jego broni się i walczy, nie ma jeszcze zwycięstwa.

b) Czołowe jednostki ■prą zażarcie ciągle prosto przed stebie, nie dając się zatrzymać przez opory, pozostałe ^ bokach, ani przez sąsiadów pozostających w tyle. Skrzydła chronią im tylne rzuty, ciężka broń piechoty i artyleria.

c) Opory pozostałe na bokach znoszą jednostki odwodowe wciskające się za pierwszymi rzutami. Powinny one w całej pełni wyzyskiwać możność bocznego działania na sąsiednie odcinki ogniem lub uderzeniem.

d) W razie przeciwuderzenia lub przeciwnatarcia nacierający przywiera do terenu. Cofnąć mu się nie Wolno nawet w razie groźby oskrzydlenia. Musi mieć pełną wiarę i zaufanie do przełożonych i sąsiadów, którzy go wyzwolą z trudnego chwilowo położenia.

Pierwsze rzuty należy ustawicznie zasilać odwodami, gdyż walka ta szybko zużywa siły.

Oddziałystrzeleckie.

223.

www.cbw.plCBW


a) Walka wewnątrz ugrupowania nieprzyjaciela t< czy się na bliskich odległościach i wymaga szybkieg i natychmiastowego wsparcia przeciw nagle pojawi;, jącym się celom, ciężka więc broń piechoty musi b y : jak najbliżej pierwszych rzutów, w dyspozycji dc wódców kompanii a niekiedy nawet plutonów. Mu: być ona stale gotowa do odparcia przeciwuderzei i przeciwnatarć.

b) Artylerię bezpośredniego wsparcia w coraz t< większym stopniu podporządkowuje się piechocii. w postaci dywizjonów lub bateryj, przydzielanycl poszczególnym pułkom lub batalionom. Zasadnicze wszystkie baterie wysyłają wysuniętych obserwatorów posuwających się ciągle przy pierwszych rzutacł piechoty.

W razie niepowodzenia natarcia lub gdy nie osiągnięto ostatecznego wyniku przed zapadnięciem nocy. piechota niezwłocznie umacnia się w osiągniętym terenie, organizuje ognie obronne (§ 260) i porządkuje swoje obowiązki.

Osobisty przykład i wpływ dowódców ma tu podstawowe znaczenie dla utrzymania spokoju i porządku oraz zapobieżenia objawom zachwiania się siły moralnej oddziałów.

P o ś c i g .Skoro tylko nieprzyjaciel zaczyna odwrót wymu-

: szony lub dobrowolny, piechota przechodzi natychmiast do pościgu. Wszystkie oddziały walczące oraz obserwujące nieprzyjaciela muszą wykazać jak naj

Część I 185

większą czujność, ażeby uchwycić chwilę słabnącego oporu lub oznaki zamierzonego wycofania. W przerwach walki wzmocniona czujność patroli oraz częste wypady, zwłaszcza w nocy, mają szczególne znaczenie. O zauważonym wycofywaniu się natychmiast meldować. Przeoczenie tej chwili i utrata styczności z nieprzyjacielem umożliwia mu ocalenie swych sił, a oddziały własne pozbawia owoców krwawo wywalczonego zwycięstwa.

a) Z chwilą zauważenia wycofywania się każdy dowódca rzuca swój oddział do pościgu z własnej inicjatywy nie czekając na rozkazy i nie zważając na zmęczenie żołnierzy.

Jednostki sąsiednie muszą tę inicjatywę wykorzystać i przez zdwojone wysiłki zmusić nieprzyjaciela do odwrotu na całym froncie.

b) Część ciężkiej broni i artyleria otwierają jak najsilniejszy ogień, by rozbić i zdemoralizować nieprzyjaciela. Część dołącza natychmiast do oddziałów, ■ tore rozpoczęły pościg, i wysuwa się jak najbardziej v przód. Jeśli warunki uniemożliwiają dowódcy piechoty (zazwyczaj batalionu lub pułku) otrzymanie ozkazu, przydzielającego mu artylerię do pościgu,

!Qoże z własnej inicjatywy podporządkować sobie '^spierającą go dotychczas artylerię lub jej część.

c) Oddziały strzeleckie prą gwałtownie, nie zwa- • ając, czy sąsiad nadąża, czy nie. Pościg powinienyć żywiołowy. Najśmielsze i najbardziej ryzykowne

-achowanie się daje tu najlepsze wyniki.

227.Inicjatywa

niższych dowódców. Pościg na polu

bitwy.

224. Ciężka broń piechoty i artyleria.

225. Niepowodze

nie. Przerwanie walki.

226.Utrzymaniestyczności.

www.cbw.plCBW


228. Pościg dale

ki.

Niekiedy oddziały te mogą się znaleźć w chwilowym niebezpieczeństwie, gdy wysunięte przed sąsiadów napotkają na opór lub na przeciwuderzenie. Muszą umieć wytrwać w położeniu, które może się zdawać chwilowo nawet beznadziejne. Położenia takie szybko przemijają, a oddział, wiążąc sobą nieprzyjaciela, umożliwia sąsiadom tym swobodniejszy ruch naprzód i zupełne zniszczenie wroga,

d) Celem pościgu pierwszych rzutów piechoty jest zwykle artyleria nieprzyjaciela; jej zdobycie dezorganizuje siłę nieprzyjaciela na polu bitwy.

W czasie gdy pierwsze rzuty walczącej piechoty ruszyły z własnej inicjatywy do pościgu, dowódcy wyżsi podsuwają w przód osobne oddziały pościgowe, wyposażone we wszystkie potrzebne bronie. Oddziały te przekraczają pierwsze rzuty i ruszają do dalszego pościgu celem ostatecznego zdezorganizowania odwrotu nieprzyjaciela i zniszczenia go. Muszą się one posuwać z jak największą szybkością bez względu na zmęczenie. Ciężką broń i artylerię wysuwa się do czoła. Opór nieprzyjaciela należy łamać od razu i nie pozwolić mu na zorganizowanie obrony. Liczyć się stale z możliwością, natknięcia się na obszary skażone, za pomocą których nieprzyjaciel będzie się starał opóźnić pościg.

Jeżeli nieprzyjaciel używa do osłony odwrotu broni pancernej, piechota posuwa się w miarę możności pokrytymi odcinkami terenu dążąc do wyprzedzenia broni pancernej i odcięcia jej odwrotu.

Część I 187

W wypadku odwrotu dobrowolnego należy dążyć do jak najszybszego dopadnięcia sił głównych nieprzyjaciela, starając się zniszczyć, zepchnąć lub wyminąć jego straż tylną.. Dobrowolny odwrót odbywa się zazwyczaj podczas

nocy. Często poprzedza go ożywiona działalność ogniowa lub nawet natarcie. Nie wolno dać się zmylić. Silne wypady miejscowe powinny przebić nieprzyjacielską osłonę. Na podstawie uzyskanych w ten sPosób wiadomości uderzyć niezwłocznie na straże tylne i przejść do pościgu siły głównej. Noc nie wyucza pościgu.

Utrzymanie łączności w pościgu jest szczególnie trudne, zwłaszcza jeśli pościg został rozpoczęty2 inicjatywy pierwszych rzutów. Do oddziałów pościgowych zwykle przydziela się ruchliwe środki łączności, gońców konnych, motocyklistów, kolarzy itp. Składnice meldunkowe wysuwa się jak najdalej w Przód.

W pościgu na polu bitwy oddziały przedłużają swe Połączenia, póki starczy obsługi i sprzętu, zwijając zbędne połączenia tyłowe.

II. O brona.

O g ó l n a c h a r a k t e r y s t y k a o b r o n y o d d z i a ł ó w p i e c h o t y .

Obrona ma zadanie zatrzymać działania zaczepne nieprzyjaciela i zadać mu straty. Dla małych jednostek piechoty obrona polega na utrzymaniu terenu.

229. Pościg w razie odwrotu

dobrowolnego.

230. Łączność

w pościgu.

231. Uwagi ogól

ne.

www.cbw.plCBW


232.W arunki

przygotowania i prowadzenia obrony przez m ałe jednostki.

Silę obrony stanowią:

— zaciętość oporu wszystkich obrońców,■— dobre wybranie, wykorzystanie i umocnienie

terenu,— dobre zorganizowanie ognia, polegające głównie

na stworzeniu ciągłej zapory ogniowej,— natychmiastowe przeciwuderzenia wykorzystu

jące słabe strony nacierającego.

a) Przygotowanie obrony przeprowadza się w różnych warunkach:

•—■ w bezpośredniej styczności z nieprzyjacielem, gdy do obrony przechodzi się w ciągu walki lub bezpośrednio po niej, np. w natarciu po osiągnięciu nakazanego przedmiotu lub gdy natarcie zostało zatrzymane,

— gdy zbliżenie się i natarcie nieprzyjaciela są rychło spodziewane i mało jest czasu na przygotowanie obrony,

— gdy oddziały rozporządzają większą ilością czasu, przygotowując obronę z dala od nieprzyjaciela.

Przygotowanie obrony, zależnie od tych warunków, będzie mniej lub więcej dokładne. Zawsze jednak będzie się składało z tych samych czynników.

b) Sposób prowadzenia obrony przez małe jednostki będzie zasadniczo zawsze ten sam, czy to na pozycji słabo, czy silnie zorganizowanej, na czatach, czy w związku w obrębie pozycji głównej, czy obrona będzie miała trwać długo, czy przez określony tylko czas.

Część I 189

W razie gdy nieprzyjaciel może ruszyć do natarcia z bliskiej odległości (obrona zorganizowana w czasie walki, w walkach pozycyjnych, w walkach leśnych), odpadną jedynie dalekie ognie i sieć ognia piechoty ograniczy się do bezpośredniego przedpola pozycji głównej (zapora główna) i zapór wewnątrz niej.

a) Ogólne ugrupowanie obrony obejmuje: pozycję główną,ubezpieczenia pozycji głównej,

— stanowiska odwodów i artylerii.

b) Piechota i artyleria organizują w obronie ciągłą * głęboką sieć ognia (§ 241). Podstawą sieci ognia oraz obrony jest główna zapora ogniowa, której nieprzyjaciel nie może przekroczyć.

Na pozycji głównej piechota rozmieszcza swe środki ogniowe celem stworzenia sieci ognia. Utrzymanie pozycji głównej za wszelką cenę jest zadaniem piechoty w obronie. Do walki o pozycję główną muszą być wprowadzone wszystkie siły obrony. Cały wysiłek skupia się przede wszystkim na przednim skraju pozycji głównej. Oddziały nieprzyjaciela, które przekroczyły ten skraj, muszą być zniszczone lub odrzucone.

Pozycję główną wybiera się zwykle w ten sposób, aby zapewniała w miarę możności posi? danie dalekich i dogodnych punktów obserwacyjnych dla artylerii, dobry ostrzał dla piechoty (przynajmniej na bliskie odległości) oraz aby pozwalała na wykorzystanie naturalnych przeszkód terenowych.

233.Ogólne ugru

powanie obrony.

www.cbw.plCBW


234-Zaskoczenie.

W terenie pagórkowatym zwykle umieszcza się ją na stokach zwróconych w stronę nieprzyjaciela. Jeżeli nieprzyjaciel ma dużą przewagę artylerii, może być pożądane ukrycie części pozycji na przeciwstoku. W tym wypadku obserwacja musi być zapewniona z innych punktów terenu obronnego, stok zaś zwrócony do nieprzyjaciela winien być ostrzelany ogniem bocznym z sąsiednich części pozycji. W terenie obrony unikać należy miejsc narażonych w większym stopniu na działanie gazów (doliny, jary, nisko położone lasy itp.).

c) Zależnie od warunków, w jakich przygotowuje się obronę, ubezpieczenie pozycji głównej stanowi linia czat i czaty bojowe albo tylko czaty bojowe.

d) Za pozycją główną znajdują się stanowiska odwodów, których zadaniem jest działanie na korzyść pozycji głównej, oraz stanowiska artylerii, która działa w całości na korzyść tej pozycji, a tylko częścią swych sił wspiera ubezpieczenia pozycji głównej (linię czat). W tym celu, w razie potrzeby, wysuwa poszczególne baterie w przód.

Obrońca musi wykorzystać wszelkie sposobności, by zaskoczyć nieprzyjaciela.

Może to uskutecznić przez ukryte i nieregularne rozmieszczenie własnych środków ogniowych i odwodów, pozorne umocnienia i takie przeprowadzenie linii czat i pozycji głównej, aby nieprzyjaciel nie mógł się zorientować w jej przebiegu, ani w rzeczywistym rozmieszczeniu środków ognia. Potęguje zaskoczenie zmiana stanowisk ogniowych, zwłaszcza

Część I 191

ciężkich karabinów maszynowych, ukrycie do ostatniej chwili części karabinów maszynowych i dział piechoty, strzelających ogniem bocznym, w niektórych wypadkach w ogóle otwarcie ognia dopiero na najbliższych odległościach. Skutkiem tego nieprzyjaciel w czasie natarcia natrafia na nieoczekiwany i nierozpoznany opór, dostaje ogień z miejsc, z których go się nie spodziewa, miesza swe ugrupowanie, wykręca kierunki i nie może dobrze wspierać ogniem swego natarcia. Do tego jeszcze niespodziewane, nagłe i energiczne przeciwuderzenia zdezorientują przeciwnika, wyczerpią go i ostatecznie złamią.

U b e z p i e c z e n i e o b r o n y .

Pozycję główną ubezpiecza się zawrsze bez osobnych rozkazów czatami bojowymi, wystawianymi Przez poszczególne kompanie, a nawet plutony pierwszych rzutów. Składają się one z posterunków obserwacyjnych, placówek, czujek i patroli. Jeżeli nieprzyjaciel znajduje się w bezpośredniej bliskości po zycji głównej, zadaniem tych ubezpieczeń jest utrzy- rnanie z nim styczności, spędzanie słabszych patroli, a w razie natarcia zaalarmowanie obsady pozycji głównej i wycofanie się na nią.

Na rozkaz wyższych dowódców pozycję główną ubezpiecza się linią czat.

a) Zadaniem linii czat jest stale przesłaniać pozycję 8 ówrną przed naziemnym rozpoznaniem oraz prowadzić własne rozpoznanie; w razie natarcia;

235- Czaty bojo'

we.

236. Linia czat.

www.cbw.plCBW


— albo stwierdzić natarcie, zaalarmować obsadę pozycji głównej i wycofać się na nią,

— albo rozpoznać siły nacierające, kierunek ich głównego natarcia oraz opóźniać nieprzyjaciela.

Rozkaz musi zawsze ściśle określać, które z tych zadań obowiązuje linię czat.

b) Oddziały linii czat, nawet w wypadku gdy ich zadaniem jest tylko stwierdzenie natarcia i zaalarmowanie pozycji głównej, nie powinny wycofywać się przedwcześnie. Jeżeli mają rozpoznać siły nacierające, muszą silnym i dalekim ogniem zmusić nieprzyjaciela do rozwinięcia i wykonania natarcia na nie, zadać mu jak największe straty i silną walką ogniową zyskać na czasie oraz jak najbardziej zdezorganizować natarcie.

c) Załoga linii czat musi stale utrzymywać łączność z oddziałami wysuniętymi na przedpole.

Wycofanie czat musi być zorganizowane i osłonięte ogniem artylerii i piechoty z pozycji głównej. Drogi odejścia należy z góry ściśle określić.

Rozkaz do wycofania z linii czat dają, zależnie od zadania czat i terenu, dowódcy kompanii lub plutonów znajdujących się na czatach. W terenie pokrytym oraz gdy czaty mają Zadanie tylko stwierdzić natarcie i zaalarmować pozycję główną, wycofanie zarządzają zwykle poszczególni dowódcy placówek. W wyjątkowych wypadkach zarządzają wycofanie dowódcy odnośnych odcinków pozycji głównej. O Wycofaniu z linii czat należy zawsze zawiadomić sąsiadów.

Część I 193

d) Celem ułatwienia wycofania czat i utrudnienia ruchu nieprzyjaciela przygotowuje się niekiedy do obrony poszczególne punkty terenu przed pozycją główną. Wybiera się je tak, by można je było wesprzeć ogniem ciężkiej broni i artylerii z pozycji głównej* Obsada tych punktów ma się bronić nawet w razie otoczenia.

e) Przydział sił do ubezpieczenia powinien być oszczędny. Zależy on przede wszystkim od zadania. Ini większy opór mają stawiać ubezpieczenia, tym muszą być silniejsze.

f) Linia czat powinna zapewnić daleki wgląd w przedpole, łatwe wycofanie załogi i przesłaniać wgląd w pozycję główną. Odległość jej od pozycji głównej będzie rozmaita, zależna głównie od terenu; zwykle nie mniejsza jak 2 km.

a) Linia czat składa się z pojedynczych drużyn lub plutonów, rozmieszczonych w miejscach góru- k cych nad kierunkami prawdopodobnych działań nieprzyjaciela. W miarę możności wszystkie środki ogniowe, zwłaszcza karabiny maszynowe, muszą być zdołne do działania na duże odległości.

b) Oddziały linii czat powinny być rozmieszczone w terenie nieregularnie i w ten sposób zamaskowane, aby nie można ich było z łatwością rozpoznać. Umocnienia ograniczy się zwykle do punktów obserwacyjnych i stanowisk broni maszynowej oraz do zapewnienia krytych połączeń z pozycją główną.

c) Artyleria, współpracująca z linią czat, musi najpierw przygotować ognie przed linię czat oraz dla

237- Ugrupowanie na linii

czat.

www.cbw.plCBW


osłony wycofania jej załogi, a poza tyra na dalekie przedpole.

d) Obsadę linii czat wydzielają w swych odcinkach bataliony obsadzające pozycję główną lub bataliony odwodowe.

a) Najlepsze warunki rozpoznania i ubezpieczenia zapewnia czynne zachowanie się oddziałów własnych i opanowanie przedpola, polegające na częstych wypadach (braniu jeńca), na stałym spędzaniu patroli nieprzyjaciela, urządzaniu zasadzek itp. Przez stałe niepokojenie onieśmieli się nieprzyjaciela, odbierze inicjatywę i pewność siebie, a przez to najlepiej zapobiegnie zaskoczeniu.

b) Jeżeli nie ma bezpośredniej styczności z przeciwnikiem, wysyła się przed linię czat patrole i oddziały z zadaniem nawiązania i utrzymania styczności z nieprzyjacielem, badania, czy nie przekroczył pewnej linii lub punktów w terenie, czy nie przygotowuje obejście itp.

c) Przy bezpośredniej styczności z nieprzyjacielem oraz w przerwach walki patrole mają na celu utrzymanie styczności, badanie, czy nieprzyjaciel nie przygotowuje natarcia itp. Noc wymaga największego napięcia działalności rozpoznawczej, gdyż pod osłoną nocy może nieprzyjaciel najłatwiej przygotować natarcie.

d) Stała obserwacja, zorganizowana na pozycji głównej i na czatach, pozwala na dostrzeżenie zmian w ugrupowaniu i zachowaniu się nieprzyjaciela, co może rzucić światło na jego zamiary.

Część I 195

P r z y g o t o w a n i e o b r o n y .

a) Przełożony określa zwykle w swym rozkazie przebieg przedniego skraju pozycji głównej, granice odcinków, współdziałanie z sąsiadami i innymi broniami.

Na tej podstawie, każdy dowódca po ubezpieczeniu S1?j przeprowadza rozpoznanie terenu ogólne i szczegółowe.

b) Rozpoznanie ogólne dotyczy przede wszystkim: przedpola i możliwości wyzyskania go przez nieprzyjaciela (kryte podejścia, teren dogodny dla użycia czołgów, martwe pola, dogodne pozycje wyjściowe, przeszkody naturalne itp.),

— Własnego terenu obrony pod kątem widzenia użycia własnego ognia (gdzie ma być zorganizowana zapora główna) i przeciwuderzeń.

W’ rozpoznaniu szczegółowym, przeprowadzonym na Podstawie rozpoznania ogólnego, stosownie do szczebla dowodzenia, należy zbadać:

' ' które miejsce na przedpolu pozycji można ostrzelać bocznym ogniem ciężkich karabinów maszynowych, a które tylko ogniem czołowym drużyn strzeleckich (głównie ręcznych karabinów maszynowych), oraz martwe pola, które wypadnie Wziąć pod ogień granatników, moździerzy lub artylerii; w związku z tym wybrać stanowiska dla posiadanych środków ogniowych i określić narys przeszkód.

— punkty obserwacyjne, skąd będzie można widzieć natarcie i zarządzić otwarcie ognia,

238.Rozpozna

nie.

239- Rozpoznanie terenu.

www.cbw.plCBW


240.Rozkazobrony.

— miejsca kryte dla odwodów,— kierunki, nadające się do przeprowadzenia prze-

ciwuderzeń, przeciwnatarć oraz przejścia do natarcia.

c) Dokładność rozpoznania zależy od warunków, W jakich będzie przeprowadzane.

Jeżeli brak czasu, dowódca przeprowadzi szybko rozpoznanie ogólne z jakiegokolwiek dogodnego punktu obserwacyjnego i na tej podstawie wyda rozkazy dotyczące podziału zadań i rozmieszczenia sił. Oddziały przystępują niezwłocznie do zajmowania stanowisk. Rozpoznanie uzupełnia się później.

Jeżeli jest dosyć czasu, dowódca przeprowadza najpierw rozpoznanie ogólne, następnie szczegółowe wraz z bezpośrednimi podwładnymi i ewentualnie dowódcami ciężkiej broni piechoty i artylerii wspierającymi jego oddział.

Do otrzymania rozkazu oddziały pozostają w ukryciu, utrzymując łączność z dowódcą prowadzącym rozpoznanie.

Jeżeli obrona wynikła z walki, ogólnikowe rozpoznanie terenu ma na celu zbadanie potrzeby wykonania przesunięć, głównie środków ogniowych w celu lepszego dostosowania ich stanowisk do terenu i zadania obrony.

a) Na podstawie rozpoznania terenu dowódcy wydają rozkazy, w których, zależnie od szczebla dowodzenia, ustalają:

— zadanie jednostki, granice jej odcinka,

Część I 197

— przebieg pozycji głównej, wytyczenie przedniego jej skraju i pasa, na którym ma być zorganizowana główna zapora ogniowa, powiązanie jej z sąsiadami,

•— organizację sieci ognia (wsparcie ogniowe, które dana jednostka dostaje),

— zadanie i granice odcinków podwładnych oddziałów, wzajemne związanie ogniem oddziałów sąsiadujących, zabezpieczenie granic odcinków względnie skrzydeł, rozmieszczenie odwodu, ubezpieczenie pozycji głównej (czaty bojowe;0 ile wystawia się linię czat, podanie jej przebiegu i zadania),

—■ organizację obserwacji stałej obrony przeciwlotniczej, przeciwgazowej i przeciwpancernej,

— łączność z przełożonym, sąsiadami, ciężką bronią1 artylerią; m. p. dowódcy wydającego rozkaz,

— umocnienia do wykonania,— zaopatrzenie w amunicję,— miejsce punktu opatrunkowego.b) Jeżeli nieprzyjaciel zagraża bezpośrednio, należy

przede Wszystkim określić podwładnym zadania i odcinki, które mają obsadzić. Oddziały natychmiast obsadzają pozycję. Zarządzenia uzupełnia się stopniowo.

Sieć ognia w obronie obejmuje:a.) ognie na dalsze przedpole pozycji głównej przy

gotowane w taki sposób, aby je można było ześrod- kowywać w różnych miejscach na przedpolu, żeby nieprzyjaciel był ostrzeliwany przez cały czas posu-

241. O r ganizacja sieci ognia.

www.cbw.plCBW


Wania się w strefie skutecznego ognia i aby poniósł znaczne straty a nawet przy dogodnych dla obrony Warunkach został zatrzymany jeszcze przed dojściem do zapory głównej;

b) zaporę główną na bezpośrednim przedpolu pozycji głównej. Ognie w zaporze głównej powinny być w ten sposób zorganizowane, by:

— tworzyły ciągłą i silną zaporę bez żadnych przerw,— mogły być prowadzone skutecznie nawet bez

obserwacji i rozpoznania celu (na wypadek zaskoczenia lub natarcia nieprzyjaciela w złych Warunkach obserwacji i łączności),

— umożliwiały skupienia ognia przed poszczególne części pozycji głównej (na wypadek natarcia tylko na części pozycji, w dobrych warunkach obserwacji).

W utworzeniu zapory głównej współdziałają wszystkie bronie piechoty i artyleria. Zapora ta musi być ciągła, bez żadnych przerw i musi być szczególnie silna tam, gdzie nieprzyjaciel może najłatwiej uderzyć; jest ona podstawą sieci ognia; na niej musi się załamać natarcie nieprzyjaciela.

c) zapory ryglowe *) Wewnątrz pozycji głównej zamykające nieprzyjaciela w. razie wdarcia się jego do pozycji.

Ażeby sieć ognia spełniła swą rolę, należy dokładnie określić zadania ogniowe wszystkich środków ogniowych i oddziałów oraz zapewnić najściślejsze powiązanie ogniowe poszczególnych odcinków.

*) Zaporami ryglowymi nazywają się wszelkie zapory we- wnątrz pozycji głównej.

Część I 199

Dla każdego środka ogniowego należy ściśle i jasno ustalić warunki otwarcia ognia (czy z własnej inicjatywy i kiedy, czy na rozkaz i czyj).

Automatyczne otwieranie ognia na podstawie sygnałów stosuje się zasadniczo tylko do ogni w zaporze głównej i to jedynie w złych warunkach obserwacji bądź łączności albo w wypadku zaskoczenia.

Ciężkie karabiny maszynowe tworzą kościec ogniowy obrony.

a) Użycie ciężkich karabinów maszynowych przez dowódcę batalionu zależy od warunków czasu, w jakich się przygotowuje obronę (§ 232).

Gdy jest dosyć czasu, zadania ciężkich karabinów maszynowych określa i rozmieszcza broń na stanowiskach dowódca kompanii karabinów maszynowych, na podstawie rozkazów dowódcy batalionu. Ciężkie karabiny maszynowe, będące na stanowiskach w rejonie kompanii strzeleckiej, przechodzą pod rozkazy dowódcy tej kompanii. Zadanie, które otrzymały wprost od dowódcy batalionu (kompanii ciężkich karabinów maszynowych), staje się zadaniem dowódcy odpowiedniej kompanii strzeleckiej, a za jego wykonanie dowódca kompanii jest odpowiedzialny przed dowódcą batalionu.

Gdy jest mało czasu, dowódca batalionu przydziela od razu część ciężkich karabinów maszynowych dowódcom kompanii, określając im obowiązki współdziałania z sąsiadami, które są dla dowódcy kompanii podstawą przy rozmieszczaniu i użyciu przydzielonych ciężkich karabinów maszynowych. W miarę

242. Ogień cięż

kich karabinów maszy

nowych.

www.cbw.plCBW


czasu dowódca batalionu (kompanii ciężkich karabinów maszynowych) sprawdza sposób użycia ciężkich karabinów maszynowych przez dowódców kompanij i w razie potrzeby zarządza zmiany.

Zasadnicze Wytyczne przy rozdzielaniu zadań ogniowych i rozmieszczaniu ciężkich karabinów maszynowych wewnątrz pozycji głównej podane są w następnych punktach.

b) W granicach pozycji głównej większość ciężkich karabinów maszynowych umieszcza się tak, aby mogły strzelać ogniem bocznym na bezpośrednie przedpole (zapora główna — patrz § 241 b). Ognie tych karabinów powinny się wzajemnie krzyżować, łączyć z ogniem sąsiadów i tworzyć ciągłą zaporę.

Zadania ogniowe wyżej wymienionych ciężkich karabinów maszynowych rozdziela się w zależności od terenu i położenia zwykle w ten sposób, że:

— część z nich, oprócz ognia bocznego na bezpośrednie przedpole w zaporze głównej, powinna mieć możność ostrzeliwania również dalszego przedpola. Stanowiska ich muszą być szczególnie starannie wybrane, aby nieprzyjaciel nie mógł ich łatwo odnaleźć. Poza tym należy im umożliwić szybką i ukrytą zmianę stanowisk przez przygotowanie stanowisk zapasowych,

— część zaś, jako ciężkie karabiny maszynowe -przeciwszturmowe, będzie użyta tylko do ognia bocznego na bezpośrednim, najbliższym przedpolu pozycji głównej, niekiedy dopiero w chwili szturmu. Na dalsze odległości ognia nie otwiera.

Część I 201

c) Pozostałe ciężkie karabiny maszynowe, umieszczone bardziej w tyle, przygotowują ogień na bezpośrednie i dalsze przedpole pozycji głównej, ze stanowisk zakrytych (ogniem pośrednim), przez przerwy łub nad głowami. Poza tym zadaniem ich jest tworzenie zapór ryglowych na szczególnie ważnych odcinkach w razie możności wsparcia przeciwuderzeń 1 przeciwnatarć, oraz ogień przeciwlotniczy. Dla tych ciężkich karabinów maszynowych należy przygotować szereg stanowisk odpowiadających wymienionymzadaniom.

d) Ilość ciężkich karabinów maszynowych, przebaczonych do poszczególnych, wyżej wymienionych, zadań ogniowych, zależy tylko od terenu i położenia, 1 żadnymi schematami regulowana być nie może.

e) Jeżeli tylko położenie pozwala, ogień ciężkich karabinów maszynowych batalionów odwodowych wykorzystać należy do walki na głównej pozycji. Prowadzą one ogień na przedpole pozycji głównej ze stanowisk zwykle zakrytych; obejmą również obronę przeciwlotniczą. Nie wolno ich jednak odrywać zbyt daleko od batalionów odwodowych, aby w każdym ■wypadku zapewnić im możność wzięcia udziału w przeciwnatarciu batalionu.

Drużyny strzeleckie uzupełniają swym ogniem, głównie ręcznych karabinów maszynowych, zapory ogniowe ciężkich karabinów maszynowych przede Wszystkim tam, gdzie zapewnienie ciągłości ich natrafia na trudności terenowe. Poza tym stanowią one osłonę od frontu ciężkich karabinów maszyno-Regulamia piech. 8

243- Ogień dru

żyn strzeleckich.

www.cbw.plCBW


wych strzelających ogniem bocznym. Drużyny strzeleckie prowadzą również ogień na dalsze przedpole w granicach skuteczności ognia ręcznych karabinów maszynowych i karabinów. Zasadniczym ich ogniem jest ogień na Wprost.

Granatniki i moździerze uzupełniają swym ogniem zaporę ciężkich karabinów maszynowych, ostrzcliwa- jąc martwe pola przed pozycją główną, których nie dosięgnąć ogniem broni maszynowej. Przygotowują w obrębie zapory głównej ognie otwierane automatycznie (które mogą być prowadzone bez obserwacji) oraz ześrodkowania przed różne części pozycji głównej w granicach donośności (ognie obserwowane). Moździerze ostrzeliwają również kryte miejsca, w których nie- przyjacielbędzie się zbierał do natarcia lub do szturmu.

Patrz § 66. Na odcinkach, na których możliwe jest natarcie czołgów nieprzyjaciela, należy działa piechoty (towarzyszące) w ten sposób rozmieścić na pozycji głównej , by ogień ich krzyżował się wzajemnie i tworzył ciągłą zaporę ogniową przeciwko czołgom nieprzyjaciela.

Dowódcy piechoty podają artylerii bezpośredniego wsparcia swe żądania co do przygotowania ogni zaporowych przede wszystkim na kierunki najprawdopodobniejszego natarcia nieprzyjaciela i na te miejsca, których nie można ostrzelać środkami ogniowymi piechoty (§ 62).

Poza tym artyleria przygotowuje ognie na dalsze przedpole (§§ 60, 61) oraz wewnątrz pozycji głównej na wypadek wdarcia się nieprzyjaciela.

Część I 203

Rozkazy obrony wyznaczają dowódców pierwszych rzutów, zwykle dowódców kompanij, upoważnionych do dawania sygnałów wywołujących ognie zaporowe oraz podają plan tych ogni.

a) Dowódcy jednostek piechoty od plutonu włącznie w górę, obsadzający pozycję główną, otrzymują swoje odcinki, za których obronę są odpowiedzialni. W obrębie odcinka dowódca organizuje sieć ognia, wiążąc ją z sąsiadami, i ugrupowuje swój oddział na głębokość i szerokość, które mogą być rozmaite.

b) Na odcinkach, gdzie podejścia są łatwe, na których natarcie jest najbardziej prawdopodobne lub też których zajęcie może być dla nas szczególnie groźne, obrona musi być silnie zorganizowana, a zatem odcinki te będą węższe, a ugrupowanie na głębokość większe. Odcinki takie trzeba powierzać szczególnie dzielnym oficerom.

c) Teren otwarty, płaski, nie dający skrytych podejść, posiadający dogodne warunki obserwacji i ostrzału oraz możność pełnego wykorzystania broni maszynowej, umożliwia zwykle rozszerzenie odcinków. Główną rolę w tym wypadku spełniają ciężkie karabiny maszynowe; oddziały strzeleckie w przeważnej części można zatrzymać w odwodzie.

d) Teren pokryty i pocięty nie zezwala na tworzenie przerw, gdyż nieprzyjaciel mógłby je łatwo wyzyskać. Należy przygotować ześrodkowania ogniowe dla ostrzeliwania krytych podejść, korytarzy itp. Za takimi odcinkami należy skupiać odwody.

8*

247- Odcinki. Ich szerokość i głębokość

ugrupowania.

Skrzydła.

244- Ogień granatników i moź

dzierzy.

245- Ogień dział

piechoty

246. Ogień arty

lerii.

www.cbw.plCBW


e) Niekiedy, gdy obrona ma trwać krótko, np. do nocy, oddziały otrzymują odcinki szersze; ugrupowanie na głębokość jest wtedy mniejsze.

f) Granice odcinków prowadzi się przez miejsca łatwe do obrony ogniem i do powiązania ogniowego z sąsiadami. Parowy, miejsca pokryte i porośnięte oraz dogodne podejścia nie mogą znajdować się na granicy odcinków. Granice przeprowadzone na samej pozycji głównej i bezpośrednim jej przedpolu należy przeciągnąć również na dalsze przedpole, by zapewnić dokładne pokrycie go ogniem i obserwacją. Na przedpolu granice odcinków powinny wzajemnie na siebie zachodzić.

g) Dowódcy wszystkich szczebli muszą szczególnie dbać o zabezpieczenie granic odcinków za pomocą wzajemnego flankowania przedpola. Tylko wtedy pozycja będzie stanowiła jednolitą i zwartą całość. Niekiedy jest konieczne zabezpieczenie granic przez oddziały styczności (§ 139).

Jeżeli oddział znajduje się na skrzydle otwartym, zabezpieczenie skrzydła należy zapewnić przez wysunięcie patroli lub oddziałów celem rozpoznania i ubezpieczenia, odwody zaś umieścić w ten sposób, aby na czas mogły wystąpić w zagrożonym kierunku.

a) Na podstawie ustalonej sieci ognia i wypływających stąd zadań oddziałów i środków ogniowych dowódcy rozmieszczają je w obrębie swego odcinka, rozczłonkowując w gniazda i punkty oporu.

b) Gniazda oporu tworzą grupy strzelców (drużyna, lub mniej), granatników (zwykle sekcja), karabinów

Część I 205

maszynowych (drużyny lub pojedyncze ciężkie karabiny maszynowe), moździerze, działa piechoty itp. W obrębie gniazda oporu stanowiska strzelców (środków ogniowych) są ze sobą złączone tak, aby tworzyły zwartą całość, na którą dowódca może mieć wpływ bezpośredni. Unikać jednak zbytniego skupiania wewnątrz gniazda oporu.

Tworzenie gniazd oporu z grup większych od drużyny jest na ogół niewskazane. Może to nastąpić jedynie w terenie silnie pokrytym lub przy silnej rozbudowie umocnień.

c) Gniazda oporu, posiadające wspólne zadanie i znajdujące się W szczególnie ważnej części pozycji, należy łączyć pod jednolitym dowództwem w punkty oporu. Tworzą one zespoły najsilniej powiązanych gniazd oporu, panujące ogniem nad sąsiednimi częściami pozycji i zdolne do samodzielnej obrony w razie wdarcia się nieprzyjaciela do sąsiednich odcinków.

d) Gniazda i punkty oporu powinny być tak rozmieszczone, aby:

— umożliwiały wykonanie wszystkich ogni w obrębie ustalonej sieci ognia,

— umożliwiały strzelanie przed pozycję główną jak największej ilości środków ogniowych, umieszczonych w głębi ugrupowania.

Nieregularne i dostosowane do terenu rozrzucenie ich w głąb i wszerz powinno utrudnić odnalezienie i orientację w przebiegu przedniego skraju pozycji głównej.

c) Wzajemna odległość poszczególnych gniazd i punktów oporu, zależnie od terenu i widoczności

248. Rozmieszczenie od

działów strzeleckich

i ciężkiej broni na pozycji głów

nej.www.cbw.plCBW


249.Odwody.

(pokrycie terenu, noc, mgła), powinna być taką, aby nieprzyjaciel nie mógł prześlizgnąć się przez przerwy, nie otrzymawszy skutecznego ognia, nawet w wypadku zniszczenia niektórych gniazd przez artylerię. Im teren bardziej pokryty, tym mniejsze będą odległości. Tak samo przy zajmowaniu pozycji w nocy, odległość gniazd oporu powinna być bardzo mała. Przy dłużej trwającej obronie obsada pozycji głównej, zwłaszcza przedniego jej skraju, powinna w nocy być silniejsza niż w dzień. Zbyt duże przerwy pomiędzy gniazdami oporu należy zamknąć grupami strzelców.

a) Odwody kompani7 i batalionów, obsadzających pozycję główną, organizują się obronnie i wchodzą w skład pozycji głównej. W razie wdarcia się nieprzyjaciela do pozycji głównej zasadą jest natychmiastowe przeciwuderzanie odwodów. — Niekiedy z powodu specjalnych warunków, wykluczających wykonanie uderzenia, może być uzasadniona obrona na miejscu. Każdy dowódca powinien jednak pamiętać o tym, że błyskawiczne i energiczne uderzenie, nawet na nieprzyjaciela o wiele silniejszego, jest prawie zawsze najlepszą metodą działania.

b) Oddziały odwodowe pozostawiąją zwykle na stanowiskach ogniowych załogę bezpieczeństwa (broń maszynową i małą część oddziałów strzeleckich), która może w każdej chwili otworzyć ognie, z góry przygotowane, celem wstrzymania włamującego się nieprzyjaciela. Reszta tycli oddziałów pozostaje w ukryciu. Nieraz może się wyłonić potrzeba rozdzielenia odwodów przeznaczonych do przeciwuderzeń

Część I 207

(przede wszystkim odwodu batalionu); zawsze jednak cały oddział, lub jego część, musi być tak ugrupowany, by dowódca miał go w ręku i mógł każdej chwili poderwać go do przeciwuderzenia.

c) W przeciwuderzeniach odwodów kompanij i batalionów najważniejszą rzeczą jest szybkość i natychmiastowość. Toteż odwody te należy umieszczać blisko tych miejsc przedniego skraju pozycji, gdzie wdarcie się nieprzyjaciela jest najbardziej prawdopodobne lub też dla nas najbardziej niebezpieczne. W miarę możności powinny mieć łatwe i kryte podejścia do tych miejsc.

d) Odwody pułków i wyższe znajdują się za pozycją główną. Ich zasadniczym zadaniem jest przeprowadzanie przeciwnatarć celem wyrzucenia przeciwnika z opanowanych stanowisk. W tym celu dowódcy tych oddziałów muszą przewidzieć i rozpoznać podstawy wyjściowe, położone możliwie z boku w stosunku do prawdopodobnych uderzeń nieprzyjaciela.

Z powodu specjalnych warunków, wykluczających wykonanie przeciwnatarcia, może być niekiedy, w rzadkich wypadkach uzasadniona obrona odwodu na miejscu. Dlatego odwody przygotowują również stanowiska obronne. Obsadza się je zwykle niewielką częścią sił, głównie częścią karabinów maszynowych.

e) Dowódcy odwodów powinni utrzymywać ścisłą łączność z oddziałami na pozycji głównej, aby stale orientować się w ich położeniu, powinni znać dokładnie dojścia do nich oraz cały teren, w którym przewiduje się ich użycie.www.cbw.pl

CBW


250. Łączność i obserwacja.

251-Umocnienia.Maskowanie.

f) Stanowiska odwodów należy starannie ukryć przed obserwacją naziemną i powietrzną. Wszystkie ciężkie karabiny maszynowe batalionow odwodowych, które nie otrzymały zadań w walce naziemnej, przygotowuje się do obrony przeciwlotniczej.

a) Łączności drutowej używa się zasadniczo od kompanii włącznie w górę. Niekiedy i dowódca plutonu na pozycji głównej lub na czatach otrzymuje połączenie telefoniczne. Podsłuch zniewala do budowania wyłącznie linij dwuprzewodowych. Urządzenia i przewody telefoniczne należy maskować, a w miejscach narażonych na ogień wykopywać.

b) Gońcy piesi, łańcuch łączników, psy meldunkowe, sygnały wzrokowe (tarcze, migacze), jako też pociski meldunkowe muszą zapewniać łączność, gdy telefon zawiedzie.

c) Sygnalizacji rakietami używa piechota przede- wszystkim do łączności z artylerią.

d) Alarmy lotnicze i gazowe muszą mieć oddzielne znaki.

e) Stała obserwacja jest zorganizowana na wszystkich szczeblach od drużyny włącznie w górę.

a) Przy rozmieszczaniu środków ogniowych i w ogóle urządzeń obronnych należy wykorzystać przede wszystkim wszelkie istniejące naturalne zasłony i wnęki, unikając jednak miejsc, ściągających na siebie ogień nieprzyjaciela (§ 10).

Jeśli teren pozwala, gniazda flankujące ciężkich karabinów maszynowych i dział piechoty umieszcza

Część I 209

się za małymi pagórkami (fałdami), które je osłaniają przed obserwacją i ogniem od frontu.

b) Siłę obrony wzmacnia bardzo wydatnie maskowanie i umocnienie terenu, zwiększając zasłony i ochrony, potęgując siłę i skuteczność ognia. Przed przystąpieniem do pracy każdy dowodca powinien ułożyć sobie plan i zorganizować robotę pod kątem widzenia maskowania i mylenia nieprzyjaciela.

c) Prace ziemne należy maskować od pierwszego ruchu łopatką. Dlatego prace te, przynajmniej przy zasadniczych urządzeniach obronnych (urządzenia flankujące, punkty obserwacyjne itp.) będzie się nieraz przeprowadzać w nocy i przed świtem maskować, aby ich nie zdradzić. Jeżeli prace przy tych urządzeniach muszą być przeprowadzone w dzień, należy odkryte stanowiska ciężkich karabinów maszynowych i dział piechoty wykonać pod siatkami maskuj ącymi. Maskowanie powinno obejmować wszystkie urządzenia obronne (§ 14). Poza maskowaniem stanowisk od strony nieprzyjaciela zwracać zawsze uwagę na tło, na jakim urządzenia obronne są widoczne od strony nieprzyjaciela. Unikać tła jasnego, a więc grzbietów wzniesień, piasków, jasnych murów, na których sylwetki wyraźnie się zarysowują; w razie potrzeby stawiać zasłony rówmież z tyłu takich stanowisk.

d) Umocnienia terenu przeprowadza piechota w myśl instrukcji o umocnieniach polowych.

Dla ciężkich karabinów maszynowych i dział piechoty należy przygotować stanowiska zapasowe, które umożliwią kryte zmienianie stanowisk z chwilą odkrycia ich przez nieprzyjaciela.www.cbw.pl

CBW


252.Obrona przeciwlotnicza, przeciwga

zowa i przeciwpancerna.

Stanowiska, umocnienia i przeszkody pozorne stosowane w szerokim zakresie rozproszą uwagę nieprzy-* jaciela i utrudnią mu orientację. Nieregularne, dobrze zamaskowane rozmieszczenie gniazd i stanowisk ogniowych przyczyni się do tego samego celu.

e) Przeszkody, tak naturalne jak i sztuczne (drut, zasieki), wzmacniają bardzo wydatnie obronę, jeżeli znajdują się pod ogniem obrońcy, zwłaszcza flankującym. Przeszkody naturalne mają szczególne znaczenie dla obrony przeciwpancernej (§ 119).

Przeszkody nie mogą zdradzać stanowisk flankujących ciężkich karabinów maszynowych i dział piechoty.

f) Celem zwiększenia skuteczności ognia należy, gdv czas i położenie pozwalają, oczyścić przedpole, (wyciąć krzaki itp.), nie odsłaniając jednak pozycji, oraz ustalić odległości do różnych wyraźnych punktów na przedpolu i podać je wszystkim do wiadomości. Szkice z określonymi odległościami powinni sporządzić dowódcy drużyn strzeleckich i ciężkich karabinów maszynowych, sekcji granatników oraz działonowi moździerzy i dział piechoty. Szkice te sprawdzają i w razie potrzeby uzupełniają dowódcy kompanii, względnie batalionów.

Wszystkie czynności związane z organizacją obrony należy od samego początku przeprowadzać ukrycie.

Patrz §§ 87 (obrona przeciwlotnicza w walce), § 101 (obrona przeciwgazowa w walce), § 117— 120 (obrona przeciwpancerna).

211

Kolejność, pracy, której w miarę możności należy przestrzegać, jest następująca:

— zapewnienie ubezpieczenia i rozpoznania (obserwacja, patrole, czaty, obrona przeciwlotnicza, przeciwgazowa i przeciwpancerna);

— zorganizowanie ciągłej sieci ognia, zajęcie stanowisk ogniowych przede wszystkim przez broń i działa towarzyszące; jednoczesne zamaskowanie ich przed obserwacją naziemną i powietrzną; przygotowanie ogni;

__ wybranie punktów obserwacyjnych dla dowódców, zorganizowanie łączności i stałej obserwacji;

— zwiększenie skuteczności ognia przez ustalenie odległości i w miarę możności oczyszczenie przedpola;

— - umocnienia rzeczywiste i pozorne, stanowiska zapasowe, głównie dla ciężkich karabinów maszynowych;

— zaopatrzenie w amunicję;Jeżeli rozporządza się materiałem do budowy prze

szkód (drut), rozpocząć ich zakładanie niezwłocznie po zorganizowaniu sieci ognia.

a) Jeżeli natarcie zagraża w czasie organizowania obrony, wszystkie prace przeprowadza się tak, by każdej chwili można było otworzyć ogień. Ubezpieczenie i rozpoznanie należy wzmocnić. Posterunki obserwacyjno-alarmowe pełnią służbę bez przerwy. Część oddziałów (głównie broń maszynową) utrzymać w stałym pogotowiu na stanowiskach ogniowych.

253-Kolejność

pracy.

254*Gotowośćbojowa.

Część I

www.cbw.plCBW


255- Walka na linii czat.

b) Z chwilą zorganizowania obrony dowódcy ustalają służbę na pozycji i stopień gotowości bojowej. Część oddziałów powinna w razie alarmu móc natychmiast wszcząć walkę. Przy broni maszynowej musi być zapewniona ciągłość służby. Zależnie od stopnia zagrożenia część oddziałów strzeleckich, zwłaszcza obsadzających przedni skraj pozycji głównej, stanowi pogotowie. Reszta może spoczywać, musi jednak móc zająć szybko wyznaczone stanowiska ogniowe. Szczególną uwagę zwrócić na gotowość bojową oddziałów, gdy są zmęczone oraz o świcie.

c) Łączność wewnątrz oddziałów z ubezpieczeniami, sąsiadami i broniami wspierającymi musi stale działać bez zarzutu. Należy ją często sprawdzać.

Zarządzenia alarmowe muszą znać wszyscy żołnierze (natarcie, alarm lotniczy i gazowy).

d) Amunicję w dostatecznych ilościach trzeba przygotować we wszystkich gniazdach oporu oraz zorganizować jej uzupełnienie.

Przebi eg walki obronnej .a) Gdy nieprzyjaciel zbliża się do pozycji obronnej,

część artyleriii rozpoczyna ostrzeliwanie go na dalekiej odległości i zmusza do zejścia z dróg i rozczłonkowania.

Wysunięte patrole i oddziały napierane przez nieprzyjaciela odpływają za linię czat, która przejmuje ich zadanie. Załoga linii czat otwiera ogień na dalekie odległości. W tym okresie częstymi wypadami, zwłaszcza nocnymi utrudnia się nieprzyjacielowi przygotowanie natarcia. Część artylerii oraz ciężkich kara

Część I 213

binów maszynowych napadami ogniowymi na zbadane miejsca skupień nieprzyjaciela niepokoi go i dezorganizuje (ogień zapobiegawczy).

b) Nieprzyjaciel w swym natarciu napotyka przede wszystkim na linię czat, która działa zależnie od zadania (§ 236). Pod silnym naporem nieprzyjaciela obsada linii czat wycofuje się tak, by nie przeszkadzać załodze pozycji głównej w otwarciu ognia.

a) W miarę zbliżania się nieprzyjaciela artyleria ostrzeliwuje go coraz silniej ogniem obserwowanym.

Z pozycji głównej otwierają ognie najpierw ciężkie karabiny maszynowe ze stanowisk zakrytych.

b) Gdy nieprzyjaciel wchodzi w sferę skutecznego ognia broni piechoty, otwierają nań ogień bezpośredni ciężkie karabiny maszynowe, następnie ręczne karabiny maszynowe i strzelcy wyborowi oraz poszczególni strzelcy. Część ciężkich karabinów maszynowych oraz działa piechoty milczą do chwili zbliżania się natarcia nieprzyjacielskiego na najbliższe odległości, niekiedy do chwili szturmu, jako ciężkie karabiny maszynowe i działa przeciwszturmowe.

c) Skoro nieprzyjaciel zbliży się na odległość szturmową ogień całej piechoty i artylerii dochodzi do największego natężenia, tworząc zaporę ogniową na bezpośrednim przedpolu. Jeżeli nieprzyjaciel naciera tylko na część pozycji głównej, ogień zaporowy przygotowany przed tę część wzmacnia się ogniem z odcinków sąsiednich. Artyleria skupia swój ogień obserwowany na miejsca, gdzie nieprzyjaciel naciera najsilniej.

256. Walka

na pozycji głównej.

www.cbw.plCBW


257- W alka wewnątrz pozycji

głównej.

d) W razie zaskoczenia lub natarcia w złych warunkach obserwacji oraz gdy nieprzyjaciel rusza do natarcia z bliskiej podstawy wyjściowej, na sygnał pierwszych rzutów artyleria oraz wszystka broń piechoty otwiera natychmiast ogień na z góry wyznaczone miejsca w zaporze głównej, nawet bez rozpoznania celu. Żądanie ogni zaporowych należy ograniczać do koniecznej potrzeby, aby nie pozostać bez amunicji w razie rzeczywistego natarcia.

Ogień piechoty i artylerii powinien zatrzymać nieprzyjaciela przed przednim skrajem pozycji.

e) Jeżeli natarciu towarzyszą czołgi, zachować się należy w sposób podany w § 120 c. Działa piechoty (towarzyszące), znajdujące się na pozycji głównej, rozpoczynają ogień dopiero wówczas, gdy czołgi najeżdżają na ich linię strzału. Przed tym ostrzeliwuje je artyleria bezpośredniego wsparcia.

f) Przy otwieraniu i prowadzeniu ognia należy dążyć do zaskoczenia. Niekiedy przy walce mniejszych oddziałów można podpuścić nieprzyjaciela na bardzo bliską odległość i dopiero wówczas otworzyć nagle wszystkie ognie. Ogień taki, prowadzony spokojnie, celnie i z najwyższym natężeniem może doprowadzić do zniszczenia nacierającego. Potrzeba do tego piechoty, która ma poczucie dużej przewagi moralnej nad nieprzyjacielem.

a) Jeżeli jednak nieprzyjaciel wtargnie w pozycję główną, ogień broni sąsiednich odcinków i z głębi ugrupowania musi go związać i przykuć do ziemi. Każde gniazdo oporu, każdy żołnierz broni się zażarcie na

Część I 215

miejscu, nawet otoczony ze wszystkich stron. Obowiązkiem każdego dowódcy i Strzelca jest w razie zauważenia uciekających zatrzymać ich nie cofając się przed bezwzględnymi środkami.

Broń maszynowa zamyka ze wszystkich stron miejsce włamania, granatniki, moździerze i artyleria skupiają ogień na to miejsce, aby uniemożliwić nieprzyjacielowi rozszerzenie wyłomu i doprowadzenie odwodu.

b) Jednocześnie ruszają przeciwuderzenia, które muszą uderzyć w nieprzyjaciela, gdy ten nie zdołaj się jeszcze usadowić w zdobytym terenie. Ich celem jest odebranie nieprzyjacielowi tego, co chwilowo opanował. Przeprowadza się je bezpośrednio, najkrótszą drogą, śmiało i zdecydowanie, przeważnie z inicjatywy dowódców najbliższych jednostek odwodowych.

c) Zawsze, gdy tylko położenie własne pozwala, odwody odcinków sąsiednich powinny spieszyć z pomocą sąsiadom — na których odcinku wdarł się nieprzyjaciel — najpierw ogniem a potem przeciwuderzeniem.

d) Jeżeli miejscowe i natychmiastowe przeciwuderzenia nie odrzucą nieprzyjaciela, który wtargnie głębiej, wtedy przełożony dowódca organizuje swymi odwodami przeciwnatarcie, wsparte silnym ogniem artylerii i innych środków ogniowych. Zadaniem obsady pozycji głównej jest wówczas ułatwienie przeciwnatarcia przez niedopuszczenie nieprzyjaciela do rozszerzenia wyłomu. Dużą rolę może odegrać w tym wypadku artyleria piechoty, która, zajeżdżając na otwarte pozycje, bić będzie w nieprzyjaciela w miarę możności ogniem bocznym.www.cbw.pl

CBW


258. Przerwa w walce. Odparcie natarcia.

259-Luzowanie.

Przeciwnatarcie musi odrzucić nieprzyjaciela za p o zycję główną. Dążyć należy do zniszczenia jego sił lub przynajmniej odepchnięcia do stanowisk wyjściowych. W razie powodzenia należy bezzwłocznie wysunąć ubezpieczenia na poprzednie stanowiska.

a) Każdą przerwę w walce należy wykorzystać do uzupełnienia sieci ognia, łączności i amunicji. Po odparciu natarcia, jak najszybciej przegrupować i uzupełnić środki ogniowe, zwłaszcza te, które się zdradziły. W miarę możności naprawić zniszczenia w umocnieniach oraz odtworzyć zużyte odwody. Natychmiast wystawić czaty, zorganizować patrolowanie przedpola i wypady celem utrzymania styczności i spędzenia wysuniętych oddziałów i patroli nieprzyjaciela.

b) Niekiedy, gdy natarcie załamie się przed pozycją główną, dowódcy przełożeni zarządzą wypad odwodów, ażeby rozbić i zniszczyć osłabionego nieprzyjaciela. Obsada pozycji głównej powinna współdziałać z tymi wypadami ogniem oraz w miarę możności swymi miejscowymi odwodami. W ypady takie mogą doprowadzić do zupełnego zniszczenia nieprzyjaciela, jeżeli są przeprowadzone na czas. Toteż dowódcy oddziałów na pozycji głównej powinni natychmiast meldować przełożonym o zauważonym załamaniu się siły zaczepnej nieprzyjaciela i nadarzających się sposobnościach przejścia choćby do miejscowego uderzenia.

Przy dłużej trwającej obronie oddziały co pewien czas się luzu je. Luzowanie stanowi chwilę niebezpieczną. Najlepszą porą do luzowania jest noc.

Część X 217

Dowództwo w czasie luzowania zachowują dowódcy ednostek luzowanych.

Luzowanie należy starannie przygotować. Dowódcy, zęść obsługi ciężkiej broni oraz obsada punktów

obserwacyjnych i personel łączności powinni przybyć r,a dnia i zawczasu, aby się dokładnie zapoznać z całokształtem obrony i obowiązków. Zawsze upłynie >ewien czas, zanim nowa obsada opanuje całkowicie

obronę pozycji. W pewnych wypadkach może być pożądane, ażeby dowódcy szczególnie ważnych odcinków oraz część ciężkich karabinów maszynowych wraz z obsługą, jak też ubezpieczenia oddziałów luzowanych, pozostały do rana dnia następnego.

W obronie powstałej z natarcia, np. po osiągnięciu nakazanego celu, szczególnie ważne jest stworzenie szybko zapory ogniowej, głownie przez ciężkie kara- jiny maszynowe, ponieważ wyczerpany nacierający musi się liczyć z natychmiastowymi przeciwuderze- niami (§ 225). Artylerii należy dokładnie podać osiągniętą linię, by mogła przygotować ognie zaporowe. Szybko uzupełnić amunicję. Noc wykorzystać do wykonania potrzebnych przesunięć. Ubezpieczenia wysunąć do styczności z nieprzyjacielem.

Obrona w walkach pozycyjnych nie różni się zasadniczo od opisanej powyżej. Cechuje ją większe pod względem technicznym rozbudowanie urządzeń obronnych oraz możność gruntowniejszego i dokładniejszego przygotowania ogni.

260. Obrona powstała z na

tarcia.

261. Obrona

w walkach pozycyjnych.

www.cbw.plCBW


Zasadyogólne.

262.

263. Sposób wycofania się.

IH. Wycofanie się z walki.

O d w r ó t .Wycofanie się z walki zwykle jest możliwe dopiero

pod osłoną nocy lub w terenie silnie pokrytym. Jeżeli ma się odbyć w dzień, musi być dokładnie wsparte silnym ogniem ciężkiej broni i artylerii, bądź przesłonięte krótkotrwałym napadem broni pancernej.

Wycofanie się może nastąpić tylko na rozkaz dowódcy, który nakazał dane działanie.

a) Ciężkie karabiny maszynowe i działa piechoty, strzelające z tylnych rzutów, oraz artyleria ułatwiają wycofanie oddziałom czołowym. Same wycofują się kolejno rzutami w ten sposób, aby w żadnej chwili nie pozbawić piechoty osłony ogniowej.

b) Oddziały strzeleckie wycofują się kolejno, skokami w tył, osłaniając się wzajemnie ogniem przede wszystkim ręcznych karabinów maszynowych.

Pozostawiają one w styczności z nieprzyjacielem patrole, wyposażone w broń maszynową i dużą ilość- amunicji. Patrole te wycofują się na samym końcu, gdy oddziały czołowe zdołały się już oderwać.

c) W razie silnego naporu i niemożności wycofania się w porządku, obowiązkiem oddziałów strzeleckich, znajdujących się najbliżej nieprzyjaciela, jak też poszczególnych ciężkich karabinów maszynowych i dział piechoty, jest pozostać na miejscu i walcząc do ostatka, umożliwić reszcie wycofanie.

Część I 219

d) Dowódcy powinny zwracać szczególną uwagę na eregowych załamanych duchowo i stłumić w zarodku szelkie objawy paniki. Rannych należy natychmiast yakuować z pola walki. Każdy żołnierz musi mieć

■ ;wność, że jeśli zostanie ranny, koledzy nie pozostawią ; j bez pom ocy i nie oddadzą w ręce nieprzyjaciela.

Wycofanie się w nocy powinno być przeprowadzone ■ ten sposób, aby nieprzyjaciel nie mógł się zoriento

wać. Nieraz wskazane jest poprzedzić je wypadami dem zmylenia nieprzyjaciela. Silne patrole pozostają - styczności do świtu, po czym dopiero wycofują się rytymi drogami; zwykle jest pożądane przygotowanie

. la nich podwód.

Nagłe wycofanie oddziałów własnych może narazić ddziały sąsiednie na obejście lub oskrzydlenie. Trzeba

/.awsze zawiadomić sąsiadów o decyzji i chwili wycofania. Wycofanie, narażające oddziały sąsiednie na • deoczekiwane oskrzydlenie, jest hańbiące i karygodne.

; Praca oddziałów osłaniających na polu walki kończy -ię z chwilą, gdy całość sił osłanianych wycofa się na przewidziane stanowiska lub na dostateczną odległość >d przeciwnika. W tedy wycofują się one szerokim •rontem lub ściągają się na drogi tworząc straże tylne. Do wycofywania wykorzystują w miarę możności teren ookryty ze względu na kawalerię i bron pancerną nieprzyjaciela. W razie naporu nieprzyjaciela opóź- liają jego posuwanie, działając w myśl zasad podanych ,v ustępie „Opóźnianie ogniowe".

264. Wycofanie

się w nocy.

265. Ubezpieczenie sąsiadów

przed oskrzydle

niem.

266.Odwrót.

www.cbw.plCBW


IV . Opóźnianie ogniowe.

a) Jeżeli chodzi o zysk na czasie, zużycie sił nieprzyjaciela a oszczędzanie sił własnych, prowadzi się działania opóźniające.

Zależnie od okoliczności, w działaniach tych stosuje się: krótkotrwałe natarcia, obronę, opóźnianie ogniowe, zasadzki oraz prace techniczne, które opóźniają i zużywają siły nieprzyjaciela (niszczenie dróg, mostów itp.) Ustęp niniejszy omawia tylko opóźnianie ogniowe oraz zasadzki. Natarcie i obronę w ramach ogólnych działań opóźniających małe jednostki piechoty prowadzą według zasad podanych w ustępach „Natarcie" i „Obrona ; prace techniczne w myśl instrukcji o umocnieniach polowych.

b) Opóźnianie ogniowe polega na:

— otwieraniu ognia już na najdalsze odległości, niedopuszczeniu do walki z bliska i wycofaniu się we właściwym czasie, o ile możności niepostrzeżenie.

c) Zadanie opóźniania na pewnym kierunku otrzymują zwykle oddziały wydzielone, zazwyczaj w sile' batalionu, lub większej, wzmocnionego artylerią i kawalerią.

Dowódca oddziału wydzielonego wybiera kolejne -pozycje opóźniające, z których za pomocą ognia już od najdalszej odległości zmusza nieprzyjaciela do rozwinięcia; określa, jak długo trzeba zatrzymać nieprzyjaciela na każdej z nich, oraz sposób kolejnego ich obsadzania i opuszczania. Niekiedy pozycje te będą

Część X 2 2 1

narzucone przez dowódcę całości, niekiedy zaś i dowódca kompanii prowadzącej walkę opóźniającą musi sam je wybierać.

Szczególnie należy baczyć, aby nie dać się zepchnąć z właściwego kierunku.

Skuteczność działania zależy od trafności wyboru pozycji opóźniającej. Powinna ona leżeć na kierunku marszu nieprzyjaciela i nie dać się wyminąć bez dużej straty czasu; posiadać dalekie i otwarte przedpole umożliwiające obserwację i prowadzenie ognia na dalekie odległości. Powinna być oparta o zasłony terenowe, zapewniające szybkie i łatwe wycofanie się (brzegi lasów, miejscowości, grzbiety wzniesień itp.), powinna również umożliwiać łatwe ubezpieczenia skrzydeł.

Wzmacnia działanie wykorzystanie naturalnych przeszkód terenowych oraz zniszczenie obiektów na drogach marszu. Możność użycia przez nieprzyjaciela broni pancernej ma duży wpływ na wybór pozycji opóźniającej i dróg wycofania (§ 119). W niektórych wypadkach można zabarykadować przejścia, szczególnie dogodne dla broni pancernej.

Pierwszym warunkiem powodzenia w opóźnianiu jest zapewnienie sobie przez cały czas dobrego i nieustannego rozpoznania. Prowadzi się je na przedpolu i na skrzydłach za pomocą patroli i obserwacji.

Wiadomości, zwłaszcza o kierunkach posuwania się nieprzyjaciela i jego siłach, przesyłać natychmiast przełożonym, dla których mają one podstawowe znaczenie do dalszego działania.

268.Teren.

269.Rozpozna

nie.

Zasadyogólne.

267.

www.cbw.plCBW


270. Rozmieszczenie od

działów.

271. Otwarcie i

prowadzenie ognia.

Oddziały na pozycji opóźniającej zajmują front szerszy niż w obronie, rozmieszczając na stanowiskach ogniowych przede wszystkim swą broń maszynową w ten sposób, aby miała dogodne warunki strzelania na dalekie odległości; tworzenie zapory na bezpośrednim przedpolu ma tu zwykle znaczenie drugorzędne. Jeżeli pozycja opóźniająca nie jest oparta o dobrą zasłonę terenową, umożliwiającą łatwe oderwanie się, trzeba rozmieścić oddziały na głębokość w tym celu! aby tylne rzuty ognia ułatwiały wycofanie się rzutów przednich oraz osłaniały ich skrzydła.

Opóźnia zasadniczo artyleria i ciężka broń piechoty. Oddziałów strzeleckich używa, się głównie do osłony ciężkiej broni piechoty, do ubezpieczenia i rozpoznania na przedpolu i na skrzydłach oraz jako odwodu do miejscowych przeciwuderzeń, dla ułatwienia wycofania oraz do działania na skrzydłach w razie ich zagrożenia.

Działa piechoty rozmieszcza się tam, gdzie należy się liczyć z użyciem broni pancernej nieprzyjaciela.

Oddziały opóźniające muszą być zaopatrzone w dużą ilość amunicji.

Krótki czas i słabe siły nie pozwolą na przeprowadzenie poważniejszych umocnień. Przede wszystkim należy zapewnić dokładne ukrycie i zamaskowanie stanowisk ogniowych oraz dobrą obserwację.

a) Ogień otwiera się już na największych odległościach, możliwych dla danej broni. Najskuteczniejsze są nagłe, gwałtowne i ześrodkowane napady ogniowe na cele wrażliwe.

Część I 2 2 3

Zmiana stanowisk ogniowych broni maszynowej, dokonywana w sposób niewidoczny dla nieprzyjaciela, myli go co do sił i utrudnia zwalczanie. Należy Wykorzystać każdą sposobność do zaskoczenia ogniem oddziałów posuwających się nieostrożnie.

b) Ogień broni dalekonośnych powinien wstrzymać siły nieprzyjaciela w ich parciu naprzód i zmusić go do zorganizowania natarcia, wspartego silną artylerią.

Czas, jaki zużyć musi nieprzyjaciel, aby zbliżyć się do pozycji opóźniającej, przeprowadzić rozpoznanie oraz zająć stanowiska ogniowe przez artylerię, jest właśnie tym okresem, w którym należy wykorzystać całkowicie skuteczność ogniową własnej broni.

a) Jeżeli dowódca nabierze przekonania, że nieprzyjaciel przygotował większe siły do natarcia (silny ogień artylerii nieprzyjaciela skierowany na własną pozycję opóźniającą), musi na czas zdecydować, kiedy rozpocząć wycofywanie.

b) Ażeby nieprzyjacielowi zadać jak największe straty, wycofanie się pod naporem czołowym powinno następować jak najpóźniej, tak jednak, aby odbyło się spokojnie i sprawnie. Im bardziej kryte i łatwe wycofanie umożliwia teren, a zwłaszcza im silniejsze przeszkody naturalne znajdują się przed pozycją, tym później można rozpocząć wycofywanie. W tych wypadkach należy nawet przyjąć natarcie nieprzyjaciela i rozpocząć cofanie się dopiero pod silnym jego naporem.

c) Jeżeli zagraża obejście lub oskrzydlenie, dowódca oddziału opóźniającego musi zdecydować, czy przeciw-

272.Wycofanie

się.

www.cbw.plCBW


działać za pomocą odwodu, czy wycofać się. Dążeniem dowódcy powinno być odparcie oskrzydlenia nieprzyjacielskiego za pomocą ognia i uderzenia odwodu. Unikać należy przesadnej obawy przed zagrożeniem skrzydeł i spowodowanego tym przedwczesnego wycofania oddziału z pozycji opóźniającej.

d) Wycofanie zarządza zasadniczo dowódca całości obsadzającej pozycję opozniającą. W Wyjątkowych wypadkach, gdy zasłony terenowe uniemożliwiają mu dostateczną obserwację przedpola i własnej pozycji, może upoważnić do tego dowódców podwładnych.

Nie może to jednak doprowadzić do przedwczesnego rozpoczęcia wycofania.

e) W ycofywać należy kolejno poszczególne części oddziału w sposób podany w ustępie „W ycofanie się z walki".

Tylne rzuty ogniowe oraz odwody osłaniają ogniem Wycofanie się rzutów przednich, po czym spełniają rolę straży tylnej. Szczególną uwagę zwrócić na ubezpieczenie skrzydeł.

f) Drogi wycofania powinny iść w miarę możności terenem pokrytym (lesistym, poprzecinanym), głównie ze względu na utrudnienie' działania kawalerii i broni pancernej nieprzyjaciela.

g) Po Wycofaniu się nie wolno tracić styczności z nieprzyjacielem. Straż tylna z silnymi patrolami, pod dowództwem dzielnych oficerów i podoficerów, pozostaje stale w styczności z nieprzyjacielem i wycofuje się pod naporem. W terenie pokrytym może

Część i 225

zasadzkami i napadami ogniowymi opóźniać posuwanie się nieprzyjaciela.

W terenie otwartym wykorzystuje panujące punkty terenowe pomiędzy pozycjami opóźniającymi dla chwilowego wstrzymania naporu nieprzyjaciela. W ten sposób rozpoznaje stale przeciwnika oraz ubezpiecza i przesłania odejście własnych oddziałów na następną pozycję opóźniającą. Te powinny dążyć do jak najszybszego oderwania się i złożenia kolumn marszowych, gdyż tylko w ten sposób zdołają dojść na czas niewyczerpane do następnej pozycji opóźniającej, obsadzić ją i przygotować.

W terenie pokrytym, nie dającym dalekich ostrzałów, a ułatwiającym podejścia, sposób podany poprzednio będzie albo niemożliwy, albo mało skuteczny. W tych wypadkach osiągnie się większe wyniki za pomocą zasadzek, nagłych napadów ogniowych, wykonywanych nawet przez drobne, ale skupione oddziały. Napady takie, skierowane na czoło, a jeszcze skuteczniej na boki nieprzyjaciela, zadają mu straty, mieszają go, dezorientują i zmuszają do rozwijania się w fałszywych kierunkach, przy czym, niepokojąc go ustawicznie, powodują niepewność i większą ostrożność w posuwaniu.

Oddziały, wykonywające zasadzki i napady ogniowe, powinny być zaopatrzone w broń maszynową, a niekiedy również w poszczególne działa. Otwierają nagły i gwałtowny ogień dopiero na najbliższe odległości, po czym szybko wycofują się drogami poprzednio zbadanymi.

273- Opóźnianie w terenie pokrytym. Zasadzki.

www.cbw.plCBW


274.Łączność.

Do utrzymania łączności używać kolarzy, konnych 1 sygnalizacji wzrokowej. W razie budowy linii telefonicznych trzeba się liczyć z ich Wczesnym zwijaniem Na osi opóźniania są często stałe linie telefoniczne które należy wykorzystać, upewniwszy się, że nie ma podsłuchu nieprzyjaciela.

RO ZD ZIAŁ E .

W A L K I W SZCZEG Ó LN YCH W A R U N K A C H .

I. W alki leśne.

a) Lasy i tereny pokryte chronią przed obserwacją tak naziemną jak i powietrzną, umożliwiają skryte zbliżenie się, uniknięcie obserwowanego ognia artylerii i działania czołgów, zmniejszają w znacznym stopniu skuteczność ognia piechoty oraz stwarzają dużo możliwości zaskoczenia przeciwnika. Lasy są szczególnie narażone na działanie gazów.

b) Walkę w lesie cechuje, podobnie jak walkę w nocy, nagłość i bliskie odległości. Rozstrzygnięcie osiąga się przez śmiałe uderzenie białą bronią. Toteż zwycięstwo należy do bardziej śmiałego i silniejszego duchowo, a nie do liczebniejszego i lepiej wyposażonego. Łatwość wycofania się i zniknięcia nieprzyjacielowi z oczu pozwala na ryzyko niedopuszczalne w innych warunkach. Szczególne warunki psychiczne, jakie stwarza las (przede wszystkim trudna orientacja, tajemniczość i warunki akustyczne), prowadzą bardzo łatwo do popłochu .i wymagają dużego obycia wojska z lasem.

275- Charakterystyka ogólna-

www.cbw.plCBW


c) Ze Względu na ograniczone pole widzenia i trudność orientacji dowodzenie w lasach jest bardzo utrudnione, zwłaszcza w większych oddziałach. Z tego względu działania w lesie prowadzi się zwykle poszczególnymi zgrupowaniami. Samodzielność, inicjatywa i szybkość działania niższych dowódców odgrywa podstawową rolę i jest zasadniczym warunkiem powodzenia.

d) Poruszenia w lasach, zwłaszcza w rozległych i gęsto pokrytych, Wymagają przede wszystkim ścisłej i nieprzerwanej łączności między posuwającymi się oddziałami oraz ścisłego utrzymania kierunku przy pomocy kompasu albo bardzo pewnych przewodników. Do oddziałów kierunkowych należy przydzielać doświadczonych oficerów i podoficerów. Niedokładne mapy zawodzą. Mimo wszelkich starań musimy jednak liczyć się z tym, że łączność, zwłaszcza na boki, bardzo często będzie trudna do utrzymania. Toteż w lesie w jeszcze większym stopniu, niż w innych warunkach walki, konieczne jest ciągłe informowania przełożonych o położeniu (łączność do tyłu) i tą drogą informowanie sąsiadów.

a) W małych lasach każdy oddział piechoty powinien dążyć do opanowania wyjścia z lasu przynajmniej przez własne patrole, zanim sam wkroczy do lasu. Ubezpieczenie boczne powinno się posuwać zewnętrznymi skrajami lasu.

b) Tam gdzie to jest niemożliwe, ze względu na wielkość lasu, trzeba się liczyć z tym, że zaskoczenie jest tak samo łatwe z przodu, jak z boku i z tyłu.

Część I 229

Nawet wówczas, kiedy oddział w lesie działa w łączności z sąsiadami, konieczne jest ubezpieczenie się na boki i z tyłu.

c) Ubezpieczenia wysyła się blisko kolumny, aby ich nie narażać na pobicie bez możności przyjścia im z pomocą. Na boki wydziela się łańcuchy małych patroli lub szperaczy na odległość pola widzenia lub głosu (§ 176).

Straż przednia lub szpica, wysunięte na nieznaczną odległość, wykorzystują skraje lasu po obu stronach drogi, gotowe w każdej chwili do uderzenia w przód i do wyzyskania osłony lasu do oskrzydlenia.

Siły główne muszą się liczyć z możliwością wejścia do walki w każdej chwili tak w przód, jak i na boki, lub do tyłu. Broń maszynową należy z góry podzielić na kompanie.

Przesieki i drogi boczne do kierunku marszu trzeba szybko patrolować za pomocą konnych, na odległość skutecznego ognia piechoty i wykorzystać do nawiązania łączności na boki.

d) Karabiny powinny być naładowane, bagnet na broni. Wszyscy posuwają się w największej ciszy, komendę zastępuje się w miarę możności znakami. Kierunek marszu należy ustawicznie sprawdzać.

Dowódcy, zwłaszcza niżsi, muszą zwrócić szczególną uwagę na łatwość popłochu w lesie. Każdy jego objaw (np. bezładne strzelanie) należy energicznie tępić. Żołnierzom podatnym do paniki nakazać rozładowanie broni lub nawet wyjęcie zamka.

276. Przebywanie lasów w obliczu nieprzy

jaciela.

www.cbw.plCBW


c) Po dojściu do skraju lasu należy jeszcze wewnątrz pod jego osłoną oddziały uporządkować, zorganizować i wtedy dopiero wyjść z lasu jednocześnie, tak jak z każdej innej pozycji wyjściowej.

a) Przebieg spotkania w lesie odznacza się krótkim, lecz gwałtownym ogniem broni ręcznej i maszynowej, po czym następuje natychmiast zdecydowane uderzenie na bagnety.

b) Natarcie na las prowadzi się według ogólnych zasad natarcia. Pierwszym przedmiotem natarcia jest skraj lasu. Wysiłek główny zwykle skierowuje się początkowo na występy leśne, skąd nieprzyjaciel może flankować ogniem pozostałe brzegi lasu. Jeżeli brzeg lasu jest równy i nie przedstawia żadnych punktów, na które należałoby z góry skierować wysiłek główny, oddział naciera początkowo równomiernie. W miarę zarysowywania się słabych punktów obrony, skupia się na nie wysiłek główny, aby ułatwić jak najszybsze wtargnięcie do lasu, choćby słabych oddziałów własnych, co wywiera bardzo duży wpływ na rozluźnienie i osłabienie obrony.

c) Po opanowaniu brzegu lasu i wejściu doń na niewielką głębokość należy oddziały szybko uporządkować i W dalszym ciągu nacierać, dążąc do opanowania wyjścia z lasu lub wyraźnych, orientacyjnych linij terenowych (polany, przesieki itp.).

d) W walce leśnej należy po osiągnięciu każdego przedmiotu przywrócić porządek i łączność (tak wewnątrz oddziału jak i z sąsiadami) oraz sprawdzić i ustalić kierunki przed rozpoczęciem działania na

przedmiot następny. Częste meldowanie o położeniu nabiera szczególnego znaczenia z powodu uniemożliwionej obserwacji.

e) Oddział nacierający posuwa się w gęstej tyralierce z częścią broni maszynowej w pierwszej linii; za nią w bezpośredniej bliskości idą odwody plutonami, najwyżej kompaniami. Skrzydła, osłonięte przez odwody z bronią maszynową. Całość, przesłonięta patrolami bojowymi z ręcznymi karabinami maszynowymi. Oprócz dział piechoty poszczególne działa z artylerii dywizyjnej, przydzielone jako działa towarzyszące, wspierają natarcie ogniem na wprost.

Do pierwszego rzutu, względnie do ubezpieczeń, należy przydzielić patrole odkażające, saperów i pionierów.

a) Obronę organizuje się albo przed skrajem lasu, albo w lesie w takiej odległości od skraju, aby móc strzelać przez las albo wreszcie w głębi lasu. Krawędzie lasów oraz lasy niewielkich rozmiarów są dogodnym celem dla artylerii, dlatego należy ich unikać.

b) Pozycja w głębi lasu daje ukrycie, lecz najczęściej nie zapewnia obserwacji. Stwarza jednak nacierającemu poważne trudności w zakresie dowodzenia. Te trudności można powiększyć przez nieregularne wytyczenie przedniego skraju pozycji głównej i utrudnienie rozpoznania własnym, czynnym zachowaniem się. Własne natomiast trudności dowodzenia można zmniejszyć przez staranne przygotowanie łączności i dokładne zapoznanie się z terenem w dzień i w nocy.

Część I 231

278.Obrona.

277. Spotkanie i natarcie.

www.cbw.plCBW

2 3 2 Regulam in p iechoty

Jeżeli las jest gęsty, należy przetrzebić podszycie nie odsłaniając jednak własnych stanowisk. Poza tyra wyzyskać mniej gęste części lasu, polany itp. Drogi i przesieki zamknąć ogniem ciężkich karabinów maszynowych. W szerokim zakresie stosować zasieki i drut kolczasty (§§ 11 b, 247 d).

c) Konieczne są silne odwody. Przeciwdziałanie musi być szybkie i kierowane w bok nacierającego.

Opóźnianie w lesie prowadzi się w myśl zasad podanych w § 273.

II. Walki nocne.

Walki nocne stosuje się bardzo często i wojsko musi być w nich gruntownie zaprawione. W walce nocnej decyduje wartość oddziału, a nie jego liczba. Bój nocny wymaga dowódców śmiałych i przedsiębiorczych, oddziałów o dużej wartości moralnej i spoistości wewnętrznej.

a) Noc wyzyskuje się przede wszystkim do zaskoczenia nieprzyjaciela oraz do wykonania działań poprzedzających walkę, jak zajęcie lub zdobycie dogodnych podstaw wyjściowych albo ważnych punktów niezbędnych do dalszej walki, do ukrytego pûejścia, do wykorzystania i rozszerzenia wyników osiągniętych za dnia, do utrzymania uchwyconej inicjatyw - . przesłaniania odwrotu, rozprzężenia zacze-- ' 4i przygotowań nieprzyjaciela oraz do rozpoznania.

Marsze nocne stosuje się bardzo często ze względu na ukrycie ich przed lotnictwem.

Część I 2 3 3

b) Warunki orientacji i łączności oraz szczególne Warunki psychiczne walk nocnych stwarzają wielkie trudności dowodzenia, zwłaszcza oddziałami większymi.

Zwykle w nocy wykonywa się tylko zadania krótkotrwałe, o celu ograniczonym, siłami, które może w nocy opanować jeden dowódca.

c) Wszelkie działania nocne wymagają gruntownego przygotowania i muszą być jak najprostsze. Zasadniczym środkiem walki nocnej jest granat ręczny i bagnet. W natarciu nocnym działanie ogniem posiada znaczenie drugorzędne, może być nawet szkodliwe dla własnych oddziałów. Szyki powinny być najprostsze, ugrupowania zwarte, wsparcia i odwody liczne i blisko oddziałów pierwszej linii.

d) Mgła wytwarza warunki podobne do nocy. Trzeba się jednak liczyć z możliwością jej szybkiego zniknięcia. Działanie musi być w tym wypadku najczęściej doprowadzone do końca, bez względu na brak odpowiednich warunków.

a) Podstawową cechą i zaletą natarcia nocnego jest zaskoczenie; na nim, jako na głównym warunku powod % musi być oparte działanie.

Plan n_ . nocnego musi być dokładnie ustalony, prosty i jasny. Kierunki działania powinny być proste, przedmioty natarcia ściśle określone. Unikać zawiłych ruchów.

b) Przygotowanie wymaga przede wszystkim dokładnego rozpoznania dziennego i nocnego; ma ono na celu:Regulamlu piech. 9

281. Przygotowanie natrcia

nocnego.

279-Opóźnianie.

280. Charakterystyka ogólna.

www.cbw.plCBW

2 3 4 Regulam in p iechoty

— zbadanie dróg dojścia do podstawy wyjściowej (w razie potrzeby wytyczenie znakami dróg za dnia),

— rozpoznanie i ustalenie przedmiotów i kierunków natarcia (wybór przedmiotów orientacyjnych, widocznych w nocy),

— rozpoznanie naturalnych i sztucznych przeszkód, rozmieszczenia nieprzyjaciela, jego ośrodków i gniazd ogniowych,

— przygotowanie przewodników i oddziałów do zniszczenia przeszkód.

Lepiej jednak iść bez rozpoznania, niż wzmożonym rozpoznaniem zdradzić działanie.

c) Przygotowanie i zapewnienie łączności polega głównie na:

— wysunięciu składnic meldunkowych,— szczegółowym omówieniu znaków i sygnałów

do porozumiewania się tak wewnątrz oddziału, jak z sąsiadami, ciężką bronią i artylerią oraz na wyznaczeniu dowódców mających prawo użycia tych sygnałów.

d) Osłonę ogniową należy szczegółowo zorganizować i omówić za dnia. Celem zapewnienia zaskoczenia zwykle rezygnuje się z przygotowania ogniowego. Zawsze jednak artyleria i ciężka broń piechoty muszą być gotowe do otwarcia ognia na żądanie piechoty. Zadania ogniowe polegają na osłonie skrzydeł wycofania, odcięciu odwodów nieprzyjaciela itp. Ognie muszą być przygotowane na miejsca z góry określone. Łączność opiera się na sygnałach umówionych z piechotą, a rzadko na przewidywaniu rozwoju działań w czasie.

Część I 23 5

e) Przygotowanie powinno objąć same oddziały, a zwłaszcza dowódców wszystkich szczebli. Wszyscy żołnierze muszą wiedzieć szczegółowo, jak działanie ma być przeprowadzone, co mają robić w razie udania się natarcia oraz w razie niepowodzenia; muszą być również zapoznani z działaniem sąsiadów. Popłoch powstaje najczęściej wskutek nieznajomości położenia. Należy zapewnić łączność, karność i ciszę. Ciemność nocy oddziaływa na psychikę, zwiększając niepewność; do działania nocnego należy więc wybierać oddział najbardziej wypoczęty moralnie i fizycznie.

f) Tajemnica musi być zachowana do ostatniej chwili. Nie wydawać rozkazów przedwcześnie. Zawczasu wtajemniczać tylko personel niezbydny do przeprowadzenia czynności przygotowawczych, które również ograniczać jak najbardziej, by nie zdradzić przygotowań przed nieprzyjacielem, ani też nie zwrócić zbytecznej uwagi własnych oddziałów.

a) Podejście wykonać nocą przestrzegając bezwzględnie karności marszu. Podstawowe znaczenie ma ścisłe zachowanie kierunku. Posługiwać się kompasem oraz widocznymi przedmiotami, uprzednio rozpoznanymi. Pożądane jest zarządzanie częstych, krótkich odpoczynków celem sprawdzenia kierunku, uporządkowania oddziału, nawiązania łączności. Marsz ubezpieczać łańcuchem patroli wysuniętych na przód i na boki na niewielką odległość. Nie jest wskazanym wysyłanie dalszych patroli celem rozpoznania, gdyż mogą zaalarmować przedwcześnie nieprzyjaciela.

9*

282.Wykonanie

natarcianocnego.

www.cbw.plCBW


b) Na odpowiedniej odległości przed przedmiotem natarcia, tak aby nie zaalarmować nieprzyjaciela, oddziały, które dotychczas posuwały się w kolumnie, przyjmują szerokie i płytkie ugrupowanie w pierwszym rzucie (tyralierka o zmniejszonych odstępach). Bezpośrednie odwody pozostają w szykach zwartych tuż za rzutem czołowym. Odwody dalsze trzyma się w takiej odległości, ażeby nie podlegały doraźnym wpływom wahań boju. Mają one przede wszystkim zapewnić nacierającym oparcie w razie wycofania się.

Nie należy rozwijać się za późno, ani też przechodzić do natarcia wprost z kolumny, gdyż łatwo może powstać zamieszanie we własnych oddziałach. Lepiej dłużej iść w szyku rozwiniętym dokładnie przestrzegając utrzymania kierunku i zachowania ciszy.

c) Przyj ąwszy ugrupowanie do natarcia oddziały ruszają na oznaczony sygnał lub w oznaczonej godzinie. Napotkane patrole lub oddziały ubezpieczające znieść bez wahania i bez hałasu uderzając bagnetem. W razie oświetlenia przedpola natychmiast padać. Jeżeli nieprzyjaciel rozpocznie ogień, obowiązkiem każdego dowódcy jest, nie zważając na nic, doprowadzić swój oddział do wyznaczonego przedmiotu. Wahania się i zatrzymania są niedopuszczalne. Z chwilą dojścia do nieprzyjaciela rzucić się do szturmu z bagnetem, bez strzału i bez okrzyku „hurra". Walkę wręcz prowadzi się bagnetem i granatem ręcznym. Artyleria i ciężka bron piechoty zwykle dopiero wtedy otworzą ogień celem osłony skrzydeł i odcięcia odwodów nieprzyjaciela.

Część I 237

d) Obowiązkiem każdego dowódcy jest baczne czuwanie nad utrzymaniem łączności, ciągłe meldowanie, informowanie się wzajemne i podwładnych o położeniu i zajętych stanowiskach. Jedynie znajomość położenia i zimna krew dowódców mogą ustrzec od wzajemnego postrzelania się własnych oddziałów.

e) Sposób zachowania się po wykonanym natarciu należy uprzednio zarządzić.

Jeżeli celem natarcia było zajęcie pewnego rejonu, należy niezwłocznie przystąpić do urządzenia tam obrony (§ 260).

Jeżeli oddział nacierający miał po dokonanym natarciu wycofać się do rejonu wyjściowego, wówczas odwrót rozpoczyna się na sygnał dowódcy lub też0 wyznaczonej godzinie. Należy wyznaczyć oddział do osłony odwrotu, wyposażony w broń maszynową. Pod jego osłoną zbiera się pozostałe oddziały i kolejno się je wycofuje. Artyleria otwiera ogień na dany sygnał, ostrzeliwając przednie rzuty nieprzyjaciela, albo też kładzie ogień zaporowy na z góry określone ważniejsze dojścia.

a) Przygotowanie nocnej obrony polega na przygotowaniu broni maszynowej do nocnego strzelania na bezpośrednie przedpole, przygotowaniu łączności, omówieniu sygnałów, zorganizowaniu ubezpieczeń1 pogotowia. Wszystko to należy wykonać w dzień. Jeżeli było to niemożliwe, wziąć zasadnicze kierunki pod ogień na wprost broni maszynowej i dział.

283. Obrona w nocy.

www.cbw.plCBW


b) Obrońca musi się strzec przed zaskoczeniem, od czego najlepiej zabezpiecza czynne zachowanie się na przedpolu (§ 238). Poza tym wskazane jest zmieniać na noc rozstawienie czat. Przed świtem służba ubezpieczeń i pogotowia musi być szczególnie czujna. Pamiętać, że noc i świt najlepiej nadają się do napadów gazowych.

c) Ubezpieczenia powinny unikać niepotrzebnego strzelania i oświetlania przedpola. Świadczy onoo zdenerwowaniu żołnierzy, zdradza nieprzyjacielowi rozmieszczenie własne i ułatwia mu orientację. Strzec się niepotrzebnych alarmów i o ile możności zapewnić wojsku spokój oraz wypoczynek.

d) W oczekiwaniu natarcia nocnego wzmocnić czaty bojowe oraz przednie rzuty (zamknąć luki między gniazdami oraz punktami oporu). Odwody podciągnąć bliżej. Podstawowe znaczenie ma nie- rozpraszanie sił, zimna krew i w razie potrzeby szybkie uruchomienie przygotowanych ogni. W razie żądania ogni zarówno ciężka broń piechoty jak i artyleria kładą w przewidzianych dla nich odcinkach zapory ogniowe, bez względu na to, czy cele rozpoznano, czy nie. W razie wtargnięcia nieprzyjaciela miejscowe odwody natychmiast przeciwuderzają.

e) W czasie mgły znaki i sygnały są mniej widoczne niż w nocy. Jeżeli nie można rozpoznać sygnałów świetlnych, trzeba użyć dźwiękowych. Mgła tłumi głos, może więc okazać się konieczność użycia szfafety.

Część I 239

III. Walki o miejscowości i bój uliczny.

a) Większa miejscowość, mająca trwałe budowle, nie tylko daje ukrycie przed obserwacją, lecz jednocześnie chroni w dużym stopniu od ognia. Mniejsze, odosobnione osiedla ściągają zwykle silny ogień artylerii i nie chronią od jego skutków. Miejscowości murowane, odpowiednio przygotowane do obrony, przedstawiają dużą siłę oporu. Miejscowości drewniane nie nadają się do dłuższej obrony, natomiast w wojnie ruchowej mogą być wyzyskane z korzyścią, czy to jako chwilowe oparcie, zwłaszcza w walce z kawalerią (opłotki), czy też jako przesłona ruchów i skupień.

b) Bój uliczny cechuje najdalej posunięta uporczywość, łatwość zaskoczeń, duże zużycie oddziałów, długotrwałość i trudność utrzymania łączności. Bój w mieście rozpada się zwykle na szereg samodzielnych, drobnych ognisk walki. Wartość moralna oddziału, odwaga, przedsiębiorczość, inicjatywa rozstrzygająo powodzeniu.

c) Łączność wymaga szczególnej troski, zwłaszcza łączność w tył z przełożonym. Konieczne jest stałe Wzajemne informowanie się. Jak najszybciej budować połączenia telefoniczne. Poza tym na pierwsze miejsce wysuwają się: samochód, motocykl, rower.

d) W obec trudności obserwacji i koniecznego rozluźnienia oddziałów w walce ulicznej, łatwo o nieporządki, zwłaszcza jeżeli oddziały własne są wyczerpane, głodne lub zdemoralizowane. Po walce należy oddziały szybko uporządkować i, o ile położenie pozwala, wyprowadzić z miejscowości.


www.cbw.plCBW


285.Natarcie.

e) W kraju nieprzyjacielskim trzeba stanowczymi, lecz taktownymi zarządzeniami zapobiec wrogiemu zachowaniu się ludności. Często trzeba wziąć zakładników.

a) Oddziały nacierające dzieli się na grupy (kolumny szturmowe), zdolne do samodzielnej walki. Ilość tych grup, ich skład i kierunki działania zależą od ugrupowania obrońcy i ukształtowania miejscowości. Kolumny składają się z oddziałów piechoty wyposażonych wydatnie w broń ciężką (działa towarzyszące, moździerze) i granaty ręczne oraz wzmocnionych przez saperów, pionierów i broń pancerną. Saperzy (pionierzy) robią przejścia przez przeszkody oraz wybijają otwory i przejścia W budynkach. Działa rozbijają budynki oraz zwalczają broń pancerną.

b) Odwody powinny być silne i ruchliwe, zdolne do oczyszczania i utrzymania zajętego terenu oraz do likwidowania przeciwuderzeń. Nie powinny się znajdować pod bezpośrednim oddziaływaniem walki.

c) Pieiwszym przedmiotem natarcia jest skraj miejscowości. Wysiłek główny kieruje się zwykle na części wysunięte. Często wskazane jest opanowanie ich W nocy. Walka w miejscowości powinna się opierać przede Wszystkim na' zaskoczeniu. Pożądane jest unikanie ulic i kierowanie natarcia ogrodami, przez podwórza i tylne zabudowania, jak rówrnież górą, po dacłiach.

d) Małe miejscowości opanowuje się w ten sposób, że oddziały nacierające, po wdarciu się, prą naprzód aż do przeciwległego skraju.

Część I 241

W walce o większe miejscowości, po zdobyciu ich części, skupienia zabudowań lub nawet pojedynczego większego przedmiotu, trzeba najpierw zapewnić sobie ich posiadanie, a dopiero później dalej nacierać. W tym celu należy oczyścić z nieprzyjaciela część zdobytą, zamknąć ulice, urządzić przeszkody (barykady) i przystosować budowle do obrony. Zwrócić uwagę na podziemne korytarze i połączenia.

e) Liczyć się stale z możliwością zatrucia części miejscowości gazem; konieczne jest zatem utrzymanie pogotowia gazowego.

f) Bardzo ważne jest ułatwienie oddziałom orientacji przez dostarczenie im planów miasta i pewnych przewodników.

a) Nacierający zazwyczaj będzie starał się wyminąć miejscowość, dążąc do uderzenia na nią z boku lub z tyłu, obrońca więc musi organizować obronę dookoła, ubezpieczając się na skrzydłach i od tyłu oraz zachowując silny odwód. Stanowiska na skraju miejscowości są najbardziej narażone na ogień artylerii.

Załoga wymijanej miejscowości może działać skutecznie w bok albo na tyły nacierającego zarówno ogniem jak i uderzeniem.

b) Miejscowość należy podzielić na odcinki obronne, tworzące samodzielne punkty oporu mogące się bronić W razie otoczenia. Poszczególne domy, ulice i place przystosować do obrony.

Zapory ciężkich karabinów maszynowych i artylerii towarzyszącej biegną Wzdłuż ulic, placów, dzie

286.Obrona.

www.cbw.plCBW


287. _ Działania wstępne.

dzińców, ogrodów itp. Wskazane jest umieszczanie ciężkich karabinów maszynowych nisko (np. w oknach piwnic) w celu zwiększania pola rażenia. Pojedyncze zamaskowane działa, strzelające ogniem na wprost, oddają nieocenione usługi. Granaty ręczne są bronią niezbędną. Ogień stromotorowy znajdzie zastosowanie, zwłaszcza przy Walkach o barykady. Musi być przygotowana obrona przeciwgazowa, przeciwlotnicza i przeciwpancerna oraz ochrona od pożaru. Przeciw broni pancernej trzeba przygotować barykady, miny lub leje, ostrzeliwane z sąsiednich budynków. Niekiedy trzeba zająć stanowiska ogniowe na wyższych piętrach i dachach. W celu komunikacji trzeba czasami przebijać przejścia przez ściany domów. W ykorzystać istniejące podziemne połączenia oraz piwnice.

c) W razie wdarcia się nieprzyjaciela najłatwiejszym sposobem przeciwdziałania jest natychmiastowe przeciwuderzenie niewielką jednostką. Przeciwnatarcie większym oddziałem natrafia w walce ulicznej na duże trudności, toteż kieruje się je zazwyczaj z zewnątrz miejscowości w bok lub na tyły nieprzyjaciela.

IV. Walki o przeprawy.

a) Przekroczenie przeszkody bronionej przez nieprzyjaciela wymaga zwykle dużych i bardzo dokładnych przygotowań. Przeprawy należy dokonywać przede wszystkim przez zaskoczenie. Nacierający musi najpierw zniszczyć lub zepchnąć wysunięte oddziały nieprzyjaciela za przeszkodę. Zadanie to wykona straż przednia, która, działając z rozmachem, musi starać

Część I 243

się przejść przez przeszkodę i opanować przejście na karkach wycofującego się przeciwnika. Zawładnięcie przez zaskoczenie niezniszczonym mostem lub groblą niezmiernie uprości działanie.

b) Jeżeli zaskoczenie się nie udało, silne patrole nacierającego, spędzając patrole nieprzyjaciela z własnego brzegu, dochodzą do rzeki szerokim frontem, przesłaniają rozpoznanie przeszkody i przygotowanie przeprawy.

c) Na podstawie rozpoznania wyższy dowódca ustala miejsca przeprawy. Zwykle forsuje się w kilku miejscach równocześnie i w dostatecznie szerokim pasie, aby utrudnić nieprzyjacielowi orientację i przeciwdziałanie.

a) Po ustaleniu miejsc przeprawy oddziały przeznaczone do forsowania udają się w ciszy i skrycie najpierw do miejsc pierwszego przeznaczenia, bacząc pilnie, aby nie zdradzić się przed nieprzyjacielem.

b) Dowódcy tych oddziałów razem z dowódcami saperów i pionierów przeprowadzają szczegółowe rozpoznanie i ustalają:

— punkty załadowania (ilość i miejsce) i rozdział między nie środków przeprawy,

— drogi dojścia,— rozmieszczenie i zadania ciężkich broni i arty

lerii w osłonie przeprawy,— podział oddziałów do przeprawy i sposób prze

prawiania się (godzina rozpoczęcia),

288. Przygotowanie przepra

wy.

www.cbw.plCBW


— przedmioty natarcia, które przeprawione oddziały mają osiągnąć i utrzymać.

c) Oddziały dzieli się według punktów załadowania i prowadzi do ukrytych miejsc w pobliżu nich; nie może to być nad samym brzegiem. Część jako odwód pozostaje początkowo w tyle. Przy podziale unikać rozrywania związków taktycznych. Do tych samych miejsc wysyła się saperów i pionierów ze środkami przeprawy (łodzie, pychówki, tratewki itp.); tu również przygotowuje się kładki. Przygotowania te odbywają się zwykle w nocy, w zupełnej ciszy.

d) W pobliżu miejsc załadowania oddziały dzieli się na grupy przewozowe, stosownie do wielkości i pojemności środków przeprawy. Dowódcy ustalają kolejność przeprawy grup. Przy pierwszej grupie musi być oficer, przy wszystkich — przewodnicy, obeznani z drogami dojścia do przeprawy.

e) Patrole piechoty, obsadzające brzeg rzeki na szerokiej przestrzeni, kryją przygotowanie. Obserwują bezustannie brzeg przeciwny nie zdradzając swym zachowaniem miejsca przeprawy.

f) Ciężka broń piechoty, mająca osłaniać przeprawę, zajmuje ukrycie stanówiska wzdłuż całego miejsca przeprawy, tak aby mogła szybko ześrodkować ogień na ośrodkach ogniowych, które ujawnią się w chwili przeprawy. Część ciężkiej broni przeznacza się od razu do przeprawy razem z oddziałami strzeleckimi. Obronę przeciwlotniczą zapewniają ciężkie karabiny maszynowe oddziałów odwodowych.

Część I 245

Współdziałanie artylerii zapewnia się przez wysunięcie punktów obserwacyjnych w bezpośrednie sąsiedztwo przeprawy.

g) Ugrupowanie oddziałów do przeprawy powinno mieć odpowiednią głębokość, by z chwilą zarysowania się słabych punktów nieprzyjaciela można je było szybko wykorzystać, bez konieczności bocznego przesuwania wzdłuż rzeki.

289. Wykonanie przeprawy.

b) Jednocześnie pierwsze grupy przewozowe, wraz z saperami lub pionierami, podchodzą szybko do punktów załadowania, niosąc ze sobą ukryte do tej pory środki przeprawy, i natychmiast się przeprawiają. Następne grupy kolejno podchodzą do punktów załadowania tak, by z chwilą powrotu łodzi natychmiast się załadować. Unikać skupień. Dostęp do punktu załadowania jest dozwolony tylko na żądanie kierownika załadowania. Na punkcie tym są stale tylko saperzy (pionierzy) obsługujący przeprawę. Ruch powinien odbywać się ze szczególną dokładnością. Z chwilą przeprawienia się rzutów czołowych, jeżeli tylko położenie pozwala, przerzuca się kładki piechoty, po których przechodzą dalsze oddziały. W niektórych wypadkach (wąska rzeka, słaby nieprzyjaciel) można kładkę rzucić od razu na początku przeprawy.

a) O oznaczonej godzinie patrole piechoty przeprawiają się w bród lub na różnego rodzaju pływakach, jednocześnie na szerokiej przestrzeni. Ciężka broń i artyleria rozpoczynają natychmiast zwalczać ujawniające się gniazda ognia.

www.cbw.plCBW


290.Obronarzeki.

c) W trakcie przeprawy mogą się okazać słabe punkty nieprzyjaciela. Oddziały odwodowe skierowuje się na te przeprawy, przeciw którym nieprzyjaciel stawia najmniejszy opór.

d) Dowódcy muszą zwrócić szczególną uwagę na utrzymanie porządku i szybkie rozsypanie się oddziałów zaraz po ich przeprawieniu. Nie dopuścić do pomieszania się oddziałów. Oddziały przeprawione opanowują najbliższe wyznaczone przedmioty (horyzonty) umożliwiające osłonę przeprawy. W miarę postępowania przeprawy opanowuje się dalsze przedmioty.

e) Z chwilą gdy przeprawione oddziały zorganizują się obronnie na drugiej stronie rzeki, ciężka broń, początkowo ustawiona wzdłuż własnego brzegu, kolejno dołącza do nich. Jej miejsce zajmuje ciężka broń podchodzących oddziałów odwodowych.

f) Dużo przewidującej uwagi trzeba poświęcić nawiązaniu i utrzymaniu łączności między brzegami. Przerzucenie przewodów przez rzekę wymaga szczególnej troski. Używać łączności wzrokowej, dźwięko wej oraz gońców, przewożonych na łodziach.

g) Użycie dymów do osłonięcia miejsca przeprawy musi odpowiadać warunkom podanym w § 103.

a) Przy obronie rzeki obsadza się przede wszystkin miejsca ważniejsze i organizuje na nich obronę wedłuj zasad podanych w ustępie ,,Obrona' ‘ . Pozostałe częśc'. odcinka ubezpiecza się czatami zwartymi, zwykle w na stępujący sposób: nad rzeką, w miejscach ukrytych rozmieszcza się placówki, które otrzymują zadani-

Część I 247

obrony, tworząc sieć ognia w samej dolinie lub najdogodniej na rzece. W miejscach spodziewanej przeprawy (brody, kryte podejścia) placówki powinny być silniejsze, należycie wyposażone w broń maszynową, a niekiedy i działa do strzelania wzdłuż rzeki. Przerwy między placówkami obserwuje się i patroluje, szczególnie w nocy. Czujki wysuwa się, zwłaszcza w nocy, nad samą wodę. Odwody powinny znajdować się dość blisko placówek; będą zwykle rozdzielone celem przyspieszenia przeciwuderzeń, gdyż każda chwila polepsza położenie przeprawiającego się.

b) Rozpoznanie prowadzić należy po drugiej stronie rzeki. Najskuteczniejsze będą drobne patrole, niekiedy nawet po 2— 3 ludzi, którym należy zapewnić wycofanie się przez rzekę. Przekazują one wiadomości za pomocą różnych sposobów sygnalizacji.

V . Walka na tyłach.

P a t r o l e i o d d z i a ł y p a r t y z a n c k i e .

W celu wykonania zadań bojowych na tyłach przeciwnika wysyła się lub pozostawia, w razie wycofania się, patrole lub oddziały partyzanckie. Mają one na celu niepokojenie nieprzyjaciela, wykonanie zniszczeń komunikacyj (budowle kolejowe i drogowe), połączeń (Hnip telegraficzne, telefoniczne, składnice meldunkowe, przejmowanie gońców, sztafet itp.), napady na sztaby, zasadzki na słabe maszerujące kolumny (tabory), nocne napady na biwakujące lub kwaterujące za frontem oddziały i tabory, niszczenie lub podpalanie magazynów, zwłaszcza amunicyjnych, stacyj benzyno-

291. Zadanie

patroli i oddziałów par

tyzanckich.

www.cbw.plCBW


292. Siła, skład oraz wyposażenie patroli i od

działów partyzanckich.

Wych itp. Patrole (oddziały) te mogą być niekiedy Wysyłane na kilka dni. Terenem najbardziej nadającym się do działań partyzanckich są duże lasy, trudne do przejścia bagna itp.

Siła i skład patroli i oddziałów partyzanckich zależ v od ich zadania. Najważniejszą rzeczą nie jest iloś>;, lecz odpowiedni dobór dowódcy i strzelców. Musz 1 oni być wybrani spośród najlepszych i naj dzielnie' • szych, odznaczać się dużą odwagą, sprytem, uporer i przedsiębiorczością, być silnymi i wytrzymałym fizycznie, powinni być zgrani i przyzwyczajeni dc wspólnej pracy bojowej. W miarę możliwości powinni znać dobrze teren, w którym mają działać. W razie potrzeby biorą przewodników. Dobrze jest jeżeli przynajmniej kilku strzelców patrolu lub oddziału zna dobrze język nieprzyjaciela.

Do przeprowadzenia określonego zniszczenia patrole mogą być małe (kilku ludzi); należy przydzielić pionierów. Dla wykonania napadu muszą być silniejsze.

Uzbrojenie i oporządzenie strzelców patroli (oddziałów) partyzanckich zależy również od zadania. Strzelcy nie powinni być zanadto obciążeni.

Zawsze powinni mieć karabinki albo pistolety z dużą ilością amunicji, granaty ręczne, sztylety; do wzajemnego porozumienia się latarki elektryczne (ze światłami kolorowymi) i gwizdki. Dowódcy oraz część strzelców winna być zaopatrzona w lornetki, zegarki i mapy. Mogą się przydać małe narzędzia do niszczenia przeszkód (nożyce do drutów, siekiery itp.).

Część I 249

Gdy mają wykonać napad, powinni poza tym posiadać ręczne karabiny maszynowe. Do wykonania zniszczeń odpowiednią ilość materiału wybuchowego oraz granaty zapalające.

Często wskazanym jest przydzielenie gołębi.Patrole i oddziały partyzanckie zabierają ze sobą

odpowiednią ilość żywności. Winna ona zabierać mało miejsca, być dostatecznie pożywną (konserwy, słonina, suchary, czekolada).

Gdy działania patroli (oddziałów) partyzanckich mają trwać dłuższy czas, należy założyć w różnych miejscach na tyłach nieprzyjaciela ukryte, małe składy amunicji i suchej żywności.

a) Praca bojowa patroli i oddziałów partyzanckich polega na zaskoczeniu. Rozstrzyga w niej śmiałość i szybkość działania.

Patrole i oddziały partyzanckie, wykorzystując teren, oraz w miarę możności w nocy, podsuwają się drogami aa przełaj i ukrycie pod nieprzyjaciela na którego ’na być wykonany napad, względnie pod obiekt, który na być zniszczony.

Dokładne uprzednie rozpoznanie ubezpieczeń nieprzyjaciela oraz terenowych warunków napadu należy przeprowadzić przez poszczególnych strzelców, ;tórzy dobrze znają teren, posługując się w razie po- rzeby przewodnikami cywilnymi.

Całość patrolu (oddziału) pozostaje zwykle w miejscu ukrytym (lasy) do zmroku.

293- Sposób pra

cy patroli i oddziałów partyzanc

kich.

www.cbw.plCBW


Poszczególne części patrolu (oddziału) porozumiewają się ze sobą za pomocą sygnałów latarkami, naśladowania głosów zwierząt itp.

b) Samo działanie przeprowadza się zazwyczaj w nocy nagle i szybko. W miarę możności dążyć należy do tego, by z nieprzyjacielem załatwić się bez strzelaniny oraz żeby nie uciekł nikt, kto mógłby spowodować przedwczesny alarm. Przy napadach przeprowadzanych dla niszczenia obiektów każdy strzelec musi mieć dokładnie wyznaczone zadanie i podany sposób zachowania się.

c) Po wykonaniu zadania na sygnał (gwizdek) dowódcy wszyscy strzelcy jak najszybciej wycofują się na z góry wyznaczone ukryte miejsce zbiórki, skąd patrol (oddział) odchodzi drogą z góry oznaczoną i tak wybraną, by nieprzyjaciel nie mógł się w niej łatwo zorientować.

W razie osaczenia patrolu (oddziału) partyzanckiego przez nieprzyjaciela, zwykle najlepszym sposobem wymknięcia się jest przedzieranie się całym oddziałem w kierunku najmniej spodziewanym. Tylko w zupełnie wyjątkowych wypadkach może być wskazane rozsypanie się i pojedyncże przenikanie do określonego z góry, zwykle dość odległego, miejsca zbiórki.

ROZDZIAŁ F.

MARSZE, POSTOJE, TRANSPORTY.

I. Marsze.

W działaniach ruchowych marsz jest zjawiskiem częstszym niż bój, pochłania najwięcej czasu, a źle zorganizowany, najbardziej zużywa siły żołnierza. Należy zrobić wszystko, aby żołnierz podczas marszu i po nim zachował pełną zdolność fizyczną do walki. W tym celu trzeba marsze odpowiednio zorganizować i przestrzegać karności oraz higieny.

Szybkie marsze, ukryte przed rozpoznaniem, umożliwiają skupienie sił w miejscu i czasie niespodziewanym dla nieprzyjaciela i dają duże możliwości zaskoczenia i zwycięstwa. W marszach należy zachować tajemnicę co do kierunku i celu marszu.

Jeżeli nieprzyjaciel nie zagraża działaniem na ziemi, stosuje się marsze podróżne, w których czynnikiem rozstrzygającym jest zadanie oraz wzgląd na wygodę oddziałów.

W pobliżu nieprzyjaciela odbywamy marsze ubezpieczone, w których rozstrzygają wymagania taktyczne.

294-Charakterystyka ogólna.

295-Rodzaje

marszów.

www.cbw.plCBW


296. Czynności

przed wyruszeniem.

297.Czynnikimoralne.

Kiedy konieczny jest pośpiech, odbywamy marsze forsowne, które polegają na zwiększeniu ilości godzin marszu i zmniejszeniu odpoczynkow, ale nie na zwiększeniu tempa marszu.

Ze względu na lotnictwo nieprzyjacielskie często odbywa się marsze nocne.

Zasadniczo powinni żołnierze przed wyruszeniem otrzymać regularny posiłek, a konie powinny być napojone i nakarmione. Oględziny lekarskie mają się odbyć zawczasu, aby wyruszenie nie uległo zwłoce. Na postojach robi się porządek, wyciera wszystkie napisy i niszczy wszelkie papiery. Jednocześnie ze zbiórką ściąga się pogotowie i zbędne warty.

Jeśli rozkaz wymarszu był poprzedzony rozkazem przygotowawczym, określającym godzinę pogotowia marszowego, to od tej godziny wszystkie bataliony muszą być gotowe do wymarszu w ciągu 15 minut.

Jeżeli zapowiedziany jest marsz forsowny, przygotowanie do niego musi być szczególnie staranne (przegląd butów i obucia, zaopatrzenie sanitarne, \vroda lub kawa w manierkach); w razie potrzeby należy przygotować podwody pod tornistry (plecaki).

W y k o n a n i e m a r s z u .

Wydajność marszowa piechoty zależy przede wszystkim od jej stanu moralnego. Żołnierz, który rozumie celowość marszu, jest zdolny do największych wysiłków. Zwykle jednak cel marszu musi pozostać tajemnicą. Siły duchowe żołnierza muszą mieć wtedy swe źródło w zaufaniu do dowódcy. Osobisty przykład

Część I 253

i troskliwość dowódcy mają podstawowe znaczenie. Doniosły wpływ na nastrój kolumny maszerującej ma orkiestra i śpiew. Nie należy więc przez nadmierną ostrożność zakazywać śpiewania, gdy tylko jest ono dopuszczalne.

Karności marszowej należy surowo przestrzegać. Zaniechanie prostych form karności marszowej pod pozorem zmęczenia oddziałów nie oszczędza wysiłku fizycznego, osłabia zaś psychicznie.

Należy przestrzegać nakazanego szyku i maszerować tylko nakazaną stroną drogi. Sposób maszerowania w całej kolumnie powinien być jednolity celem umożliwienia ruchu wzdłuż kolumny.

Tempo marszu musi być równe; wzbronione jest samowolne nawoływanie do zatrzymania się lub dalszego marszu.

Każdy żołnierz ma maszerować na swoim miejscu. Nie wolno nikomu opuszczać szeregów bez pozwolenia oficera służbowego. Żołnierz, który dostał pozwolenie wystąpienia, oddaje karabin sąsiadowi i jest obowiązany jak najprędzej wrócić do szeregu.

W miarę potrzeby służbowi przedstawiają lekarzom chorych pozostających w tyle.

Nie wolno nikomu złożyć tornistra ani siąść na wozie bez pisemnego zezwolenia oficera służbowego lub lekarza. Na ciężkiej drodze woźnice zsiadają z wozów.

Oficerowie kompanii maszerują na czele kompanii jeden dowódca plutonu wraz ze służbowymi na tyle.

298.Karność

marszowa.

www.cbw.plCBW


Oficer służbowy batalionu z kilkoma żołnierzami na tyle batalionu.

Szeregowych zostających za oddziałami, z wyjątkiem chorych, zbierają organa służbowe i odsyłają przy najbliższym postoju do ich oddziału.

Nie należy się obawiać osłabienia karności przez zastosowanie najszerszych chcćby ulg marszowych, jeśli nie będą one samowolne, lecz uregulowane przewidującymi rozkazami.

Ulgi dozwolone na rozkaz „Odtrąbiono" podaje część II regulaminu piechoty.

Często dla zmniejszenia obciążenia składa się tornistry na wozy, co wymaga dokładnych zarządzeń i opieki dowódców oddziałów.

Należy przede wszystkim zmniejszać obciążenie szeregowych łączności, pionierów, podoficerów i sanitariuszy, a w marszu ubezpieczonym — patroli, gońców i łączników.

Większość strat marszowych pochodzi nie ze zmęczenia, lecz ze złego pielęgnowania nóg (złe obucie, zanieczyszczone piaskiem onuce, niedopasowane lub nowe buty, niewysmarowane nogi itp.). W marszach dłuższych i forsownych żołnierze przyzwyczajeni mogą maszerować boso.

W czasie marszu regularność odżywiania powinna być nienaruszona. W czasie marszów forsownych pożądane jest wzmocnienie wyżywienia. Pożyteczne jest w miarę możności wysyłanie zawczasu kuchni na miejsca długich odpoczynków. W marszach forsow

Część I 255

nych może być konieczne wysyłanie zawczasu doraźnie zorganizowanych oddziałów celem zorganizowania na postojach wyżywienia.

Picie wody, zwłaszcza w czasie upałów, należy uregulować. Lekarze lub podoficerowie sanitarni powinni uprzednio zbadać, czy woda nadaje się do picia. Niekiedy pożądane bywa zbadanie studzien przez patrole odkażające. Przed wejściem do wsi należy uprzedzać ludność, aby wystawiała naczynia z wodą. Niekiedy wysyła się po wodę żołnierzy z manierkami zebranymi z oddziału.

W wielkich kolumnach szybkość marszu wynosi 4 km na godzinę wliczając w to cogodzinne odpoczynki. W kolumnach niewiększych od pułku szybkość marszu wynosi około 5 km na godzinę.

Nie należy rozpoczynać marszów od razu szybkim tempem, a przed odpoczynkiem tempo zwalniać. Przy przechodzeniu różnego rodzaju ciaśnin, mostów itp. tak regulować przemarsz, aby po przejściu oddziały nie potrzebowały dobiegać.

Krótsze przestrzenie (około 10 km) powinny oddziały od batalionu włącznie w dół umieć przebyć w tempie szybkim (10 minut km) bez odpoczynku, z zachowaniem zupełnej zdolności do walki.

Piechota maszeruje albo po prawej, albo po obu stronach drogi, wozy — albo zebrane za poszczególnymi oddziałami, albo w nieregularnych odstępach środkiem drogi (§ 86).

Na czele każdej kompanii maszeruje oficer regulujący tempo. Unikać nagłych zwalmań i przyśpieszeń tempa.

301.Szybkośćmarszu.

302.Porządekmarszu.

299.Ulgi

marszowe.

300. Higiena marszu i wyży

wienie.

www.cbw.plCBW

2 5 6 Regulam in piechoty

Każdy oddział w kolumnie marszowej jest obowiązany zachować łączność z oddziałem poprzedzającym. Jednostka odłączająca się od kolumny obowiązana jest zawiadomić o tym oddział idący za nią, aby ga nie narazić na opuszczenie właściwej drogi, zwłaszcza w nocy.

Normalna odległość między kompaniami w dzień wynosi 15— 40 m (§ 86).

Oddział zatrzymany musi zejść z drogi.Przepisów ruchu i wskazówek służby drogowej należy

dokładnie przestrzegać.W marszu po złych drogach i po śniegu zmieniać

oddziały i żołnierzy idących na czole.

W pół godziny po rozpoczęciu marszu zarządza się pierwszy odpoczynek celem sprawdzenia stanu obciążenia piechurów, poprawienia obucia tudzież sprawdzenia siodłania i uprzęży. Odpoczynek ten nie trwa dłużej jak 15 minut. Następnie stosuje się krótkie, 10-minutowe odpoczynki co godzinę (w mniejszych kolumnach i przy krótszych marszach forsownych odpoczynki te można dawać co 2 godziny).

Długi odpoczynek — do 3 godzin — umożliwia wydanie posiłku żołnierzom pojenie i furażowanie koni. Długi odpoczynek urządza się tam, gdzie jest woda i ukrycie -przed lotnictwem, tuż przy drodze marszu, której przynajmniej jedna strona musi pozostać wolna. Wyznacza się go po przebyciu większej części drogi.

Oficerowie i podoficerowie badają stan żołnierzy i koni, a zwłaszcza nóg i oddziaływają na usposobienie żołnierzy, nie szukając dla siebie wygód, aby stać się

Część I 2 5 7

przykładem wytrzymałości. Po zbadaniu żołnierzy, którzy zachorowali podczas marszu, zdolnych do dalszego marszu wcielić z powrotem do szeregów.

Ludzi przeznaczonych do przyniesienia wody i zakupów zebrać w oddziały, prowadzone przez służbowych. W miejscach zamieszkałych przydzielić oddziałom poszczególne odcinki.

Skrzyżowania dróg, skraje wsi i drogi we wsiach muszą być zawsze wolne.

Patrz §§ 86, 99, 118 i 120.

Podczas marszów nocnych koniecznym jest przestrzeganie najściślejszego porządku i karności. Wszyscy dowódcy muszą pilnować zwartości kolumny. Odległości między oddziałami są zmniejszone. Każdy oddział powinien mieć swego przewodnika. Należy pozostawiać łączników lub znaki dla ludzi pozostałych w tyle i taborów. Baczyć, aby pojedynczy żołnierze, zwłaszcza przy wyruszeniu po krótkich odpoczynkach, zmęczeni lub śpiący nie pozostawali w tyle. Odpoczynki krótkie a częste ułatwiają utrzymanie łączności i orientowanie się w terenie. Skoro kolumna zatrzyma się w czasie nieprzewidzianym na odpoczynek, należy niezwłocznie wysłać łącznika w przód celem stwierdzenia przyczyny zatrzymania.

303.Odpoczynki.

304*Obrona

przeciwlotnicza, przeciwgazowa i przeciwpancerna

w marszu.

305*

Marszenocne.

www.cbw.plCBW


306. Marsze w czasie upałów.

307.Marsze

w czasie mrozów.

Dowódcy kolumn wyznaczają kilku oficerów dla ciągłej kontroli porządku i łączności wzdłuż kolumny.

Szybkość marszu nocnego wynosi około 3 km na godzinę.

Celem przeciwdziałania złemu wpływowi upałów należy:

— naznaczać wczesną godzinę wyruszenia, aby ukończyć marsz przed południem; w każdym razie, unikać marszu w czasie największego upału,

— zwiększyć odległości między oddziałami,— zwiększyć czas i ilość długich odpoczynków,— troszczyć się o dostateczną ilość napojów.Mniejsze oddziały, maszerujące samodzielnie, wy

zyskują nadarzające się sposobności moczenia nóg i kąpieli. Celem przeciwdziałania porażeniu słonecznemu dobrze jest moczyć czapki lub okrywać głowę mokrą chustką.

Celem przeciwdziałania złym wpływom mrozów wydaje się większą ilość żywności, zwłaszcza tłuszczu. Aby zabezpieczyć uszy i nosy przeciw odmrożeniu, dobrze jest smarować je wazeliną lub niesolonym tłuszczem, np. przetopioną słoniną.

Podczas odpoczynków ludzie powinni się poruszać, a nie siadać. Nie należy zbyt blisko ognia rozgrzewać nóg ani układać się do snu.

Jeżeli nie ma miejscowości lub co najmniej zacisznych kotlin, lepiej nie urządzać długich odpoczynków.

Część I 2 5 9

Przez mosty pontonowe piechota przechodzi dowolnym krokiem. Działa i wozy jadą środkiem mostu. Kół hamować nie wolno.

Oddziały muszą przyjąć wymagany podczas przejścia szyk marszowy, najpóźniej 100 m przed wejściem na most i mogą go zmienić dopiero przynajmniej 100 m po zejściu z mostu. Nie wolno zatrzymywać się na moście, ani też przy wyjściu. Na konie i wozy wolno wsiadać dopiero po oddaleniu się od mostu.

Dowódcy przechodzą przez mosty na czele swych oddziałów; należy wyznaczyć oficerów, którzy pilnują wejścia na most.

Należy się ściśle stosować do zarządzeń komendanta mostu.

Przy przeprawach piechota stosuje się ściśle do zarządzeń technicznego kierownika przeprawy (oficera saperów).

II. Postoje.Postój i zapewnienie oddziałom wypoczynku ma

pierwszorzędne znaczenie dla wartości wojska; wszelkie zdenerwowanie i skłonność do paniki ma swe podłoże w braku wypoczynku i snu żołnierza. Nawet kilko- godzinny spokojny sen często wystarczy żołnierzowi do dobrego samopoczucia.

Toteż wszyscy dowódcy muszą dołożyć wszelkich starań, aby czas przeznaczony na postój był rzeczywiście wykorzystany na wypoczynek, by wszelkie czynności związane z zakwaterowaniem sprawnie i szybko zostały przeprowadzone.

308. Przechodze

nie przez mosty.

3° 9-Przeprawy.


www.cbw.plCBW


Niepotrzebne czekanie na wyznaczenie kwater wpływa demoralizująco na żołnierza.

Rodzaj postoju zależy głównie od stopnia zagrożenia.Gdy przeciwnik może zagrażać jedynie działaniem

lotnictwa, stosuje się postój podróżny. Ten rodzaj postoju zapewnia oddziałom najlepszy odpoczynek.

Jeżeli nieprzyjaciel zagraża działaniem na ziemi, oddziały przechodzą po marszu na postój ubezpieczony,0 rozmieszczeniu i zachowaniu się oddziałów w tym wypadku rozstrzygają względy bezpieczeństwa i zamierzenia dowódcy.

Niezależnie od odległości do nieprzyjaciela postój może być:

— postojem kwaterunkowym (kwaterunkiem), gdy cały oddział rozmieszcza się w budynkach,

— biwakiem kwaterunkowym, gdy część oddziału rozmieszcza się w budynkach, część pod odkrytym niebem,

— biwakiem, gdy cały oddział staje pod odkrytym niebem.

Przy wszelkiego rodzaju postojach należy starannie przestrzegać obrony przeciwlotnicze'], przeciwgazowej1 przeciwpancernej (§§ 85, 100 i 117— 120).

W miarę możności należy podać czas postoju i godzinę przewidywanego wymarszu, jeżeli nie jest to tajemnicą.

Do przygotowania kwater wysyła się oddział kwaterunkowy w składzie: 1 oficer na batalion,1 podoficer na kompanię, 1 strzelec na pluton lub jednostkę równorzędną i 1 lekarz na pułk.

Część I 261

Niekiedy trzeba do oddziału kwaterunkowego dodać osłonę. W marszach ubezpieczonych kwaterunkowi zwykle maszerują przy straży przedniej lub na czele kolumny głównej. Wysyłając kwaterunkowych liczyć się z tym, że po odbyciu drogi muszą oni wykonać swoje czynności i oczekiwać na oddziały, trzeba więc w miarę możności dać im podwody.

Po przybyciu na miejsce dowódca oddziału kwaterunkowego wrzywa przede wszystkim miejscowe władze cywilne do przygotowania kwater. Dom y i stajnie muszą być wyczyszczone, słoma i oświetlenie przygotowane, w razie potrzeby cała lub część ludności cywilnej usunięta. W razie niechęci lub bierności, Wymusza wykonanie tych czynności przez ludność cywilną, zawsze jednak za pośrednictwem władz cywilnych.

Po zorientowaniu się co do wartości i ilości pomieszczeń, wybiera się kwatery dla dowództwa, jego organów i kuchen, a następnie rozdziela rejony między kwaterunkowych niższego szczebla. Dążyć, aby oddziały miały kwatery zwarte, rozłożone po obu stronach drogi; jednakże rozkład stajen może zmusić do mieszania oddziałów. Taborów, a zwłaszcza kuchen, nie należy parkować; rozmieszczać je nieregularnie W ogrodach itp. Po otrzymaniu swego rejonu kwaterunkowi niższych szczebli postępują w tym rejonie w sposób wyżej opisany. Na poszczególnych kwaterach oznacza się kredą ilość ludzi i koni, przy czym celem zachowania tajemnicy wojskowej należy używać Wyłącznie doraźnie umówionych znaków.

O brakach zameldować dowódcy kwaterunkowych.

3 ii.Rodzajepostojów.

312. Przygotowanie postoju. Kwaterunko

wi.

www.cbw.plCBW


Po ukończeniu przygotowań dowódcy oddziałów kwaterunkowych zestawiają wiadomości, które trzeba ogłosić.

Następnie część kwaterunkowych czeka na swe oddziały na drodze marszu, tam gdzie oddziały muszą opuścić kolumnę. Dowódca kwaterunkowych udaje się na spotkanie dowódcy swego pułku (oddziału) i składa mu meldunek, dołączając, w miarę możności, szkic rozkwaterowania.

W razie niemożności wysłania kwaterunkowych podział kwater przeprowadza dowódca oddziału.

Rozkwaterowanie oddziałów pociąga za sobą rozluźnienie ich spoistości. Nie wolno wprowadzać oddziału na postój przed dokonaniem podziału rejonu. Do tego czasu, jeśli warunki nie pozwoliły na wcześniejsze wysłanie kwaterunkowych, oddział powinien odpoczywać przy drodze, pobierając strawę z kuchen polowych.

Oddziały należy doprowadzić na postój najkrótszą drogą.

Na przybywające kompanie czekają przed rejonem postoju kwaterunkowi. Przed rozejściem się należy ludzi zawiadomić, gdzie jest plac alarmowy (jeden plac może być najwyżej na batalion), kwatera dowódcy i oficera służbowego oraz jakie są zarządzenia na wypadek alarmu bojowego, lotniczego i gazowego.

Zmiana przygotowanych kwater po ich zajęciu jest niedopuszczalna.

Część I 263

Wartość wypoczynku, uzyskanego przez wojsko na postoju, zależy od troskliwości dowódcy.

Każdy dowódca jest obowiązany kwaterować w rejonie swego oddziału. Przed udaniem się na kwaterę dowódcy kompanij i plutonów powinni skontrolować zakwaterowanie swych oddziałów.

Po zajęciu postoju każdy dowódca powinien:— nawiązać łączność ze swoim dowódcą i sąsia

dami; dowódcy od plutonu włącznie w górę wysyłają łączników do dowódców przełożonych,

__ przedstawić swemu dowódcy szkic zakwaterowania (przy zajęciu kwater tylko na noc lub jeden dzień szkic należy przedstawiać dopiero na osobny rozkaz),

— na rozstajach wystawić drogowskazy,— ulepszyć w miarę posiadanych środków drogi

i mosty oraz wyjścia z kwater w swoim rejonie, używając do tych robót przede wszystkim ludności cywilnej (tylko przy kilkudniowych postojach).

Celem uregulowania szczegółów postoju, w każdej miejscowości najstarszy dowódca jest komendantem postoju. Oficerowie od dowódcy pułku w górę mogą wyznaczyć do tego celu innego oficera.

Komendant postoju dopilnowuje pogotowia bojowego, zarządza potrzebne środki bezpieczeństwa, zwłaszcza co do obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej .

Prócz służby inspekcyjnej, zorganizowanej tak samo jak w garnizonie, wyznacza się warty parkowe do

3*4-Obowiązkidowódców.

315-Służba na postojach.

3*3-Przybycie na postój.

www.cbw.plCBW


pilnowania sprzętu i żywności złożonej na wozach oraz posterunki alarmowe i warty zewnętrzne. Ilość posterunków alarmowych zależy od stopnia rozproszenia kwater i przewidywanej możliwości alarmu. Może to być jeden posterunek na kompanię, lecz niekiedy trzeba osobnego posterunku dla każdej kwatery. Warty zewnętrzne mają ograniczyć ruch i utrzymać porządek na drogach. Sposób ich zaciągania zależy od rodzaju kwater i usposobienia ludności cywilnej. Warty zewnętrzne informują przybywających gońców, tabory, żołnierzy odłączonych od kolumny o rozmieszczeniu kwater lub też kierują ich do organów służbowych, w razie potrzeby zamykają ruch ludności cywilnej.

Miejsca, gdzie przebywa komendant postoju i oficer służbowy oraz gdzie znajduje się centrala telefoniczna i izba chorych, muszą leżeć przy głównej ulicy i być oznaczone. W centrali telefonicznej znajdują się szkice połączeń oraz wykaz zakwaterowanych oddziałów. Miejsca postoju dowódców, od kompanii włącznie w górę, i oficerów służbowych powinny być oznaczone w dzień chorągiewkami, w nocy latarniamio przyćmionym świetle.

Zarządzenia odnośnie obrony przeciwlotniczej, przeciwgazowej i przeciwpancernej podane są w §§: 85, 100 i 117— 120.

Innych sygnałów niż „Alarm ", „Alarm lotniczy", „Alarm gazowy" używać nie wolno. Skoro tylko możliwa, należy unikać sygnału „Alarm " i zbierać wojsko przez „cichy alarm". Sygnał „Alarm " podaje się również w razie napadu broni pancernej nieprzyjaciela.

Część X 265

Celem zapobieżenia szpiegostwu należy zwracać szczególną uwagę na osoby cywilne mające styczność z wojskiem. W czasie krótkotrwałych kwater najlepiej zupełnie zamknąć miejscowość.

Należy usunąć ludność cywilną z pomieszczeń przeznaczonych na kwatery dowodcow od batalionu w górę, z central telefonicznych i jadalni oficerskich.

Numerów i nazwT oddziałów nie wolno wypisywać. Niepewna postawa ludności może wymagać wzięcia

zakładników, ograniczenia ruchu mieszkańców oraz groźby kar zbiorowych.

Postępowanie z ludnością musi być taktowne, w miarę potrzeby bezwzględne. Wszelkie nadużycia i wybryki żołnierzy trzeba tępić z całą surowością. Przed opuszczeniem postoju młodsi dowódcy i organa służbowe kontrolują, czy nie pozostawiono papierów lub przedmiotów zdradzających tajemnice wojskowe.

Żołnierzom wszystkich stopni nie wolno rozmawiać0 sprawach wojskowych w obecności mieszkańców.

W oda wpływa w najpoważniejszym stopniu na Zdrowotność wojska. Studnie powinny być zbadane przez lekarzy. W razie korzystania z wody rzecznej rozdzielić miejsca do pławienia koni, kąpieli i picia. W okolicach ubogich w wodę dowódcy muszą ochraniać ją strzegąc studnie przed wyczerpaniem.

Pierwszorzędne znaczenie ma urządzenie kąpieli1 regularne pranie bielizny.

Ustępy muszą być przygotowane na każdym postoju, innych miejsc nie wolno używać.Regulamin piech. 10

316. Przeciwdziałanie szpie

gostwu.

317 -Higiena.

www.cbw.plCBW


3*8. Postój na

polu walki.

319- Charakterystyka ogólna.

Pozostałości kuchenne, zwłaszcza mięso, zakopuje się w ziemię przynajmniej na metr głęboko.

Nie wolno rozmieszczać koni i ludzi w miejscach, gdzie panują zaraźliwe choroby.

Kwatery należy pozostawiać zupełnie czyste. Po wymaszerowaniu oddziału należy je skontrolować.

Postój w rejonie pola bitwy zależy od zadania bojowego oddziału, zagrożenia ogniem artylerii i lotnictwa.

Należy go obierać w miejscu niewidocznym, najmniej narażonym na ogień artylerii i gazów.

Należy unikać skupiania większych oddziałów ponad kompanię.

III. Transporty samochodowe.Co do przewTozu samochodami małych oddziałów

nie ma osobnych przepisów. Natomiast transport oddziałów od batalionu w górę jest czynnością wymagającą ścisłego uregulowania, aby uniknąć straty czasu przy załadowaniu i wyładowaniu oraz zatorów na drodze.

Dowódca przewożonego oddziału powinien uwzględnić życzenia natury technicznej, wysuwane przez dowódcę formacji samochodowej i dbać o to, aby techniczne wskazówki .personelu samochodowego znajdowały należyty posłuch wśród oficerów i szeregowycli przewożonego oddziału.

Przy wykonywaniu przewozu, rozstrzygający głos we wszelkich sprawach zasadniczych, w razie rozbieżności zdań, ma dowódca przewożonego oddziału,

Część I 26 7

którego decyzji dowódca formacyj samochodowych musi się podporządkować.

Dowódca oddziału przewożonego ponosi w takich wypadkach całkowitą odpowiedzialność zarówno za taktyczne, jak i techniczne skutki swej decyzji.

Do obrony przeciwlotniczej należy wyznaczyć na samochodach ciężkie lub ręczne karabiny maszynowe.

Przed rozpoczęciem załadowania należy pouczyć szeregowych o sposobie załadowania się, o zachowaniu się podczas jazdy, o zarządzeniach dotyczących utrzymania łączności, obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej oraz o zachowaniu się w razie zaskoczenia transportu przez nieprzyjaciela.

Kolumnę samochodową dzieli się na części, stosownie do pojemności wozów i stanu liczebnego oddziału. Każdy wóz musi być wykorzystany całkowicie. W kolumnie wyznacza się wozy zapasowe, opatrzone odpowiednim napisem.

Załadowanie szeregowych (podział na partie, wyznaczenie komendantów samochodów) uskutecznia się jak w transporcie kolejowym. Po załadowaniu opuszczać samochodów nie wolno.

Dowódca przewożonej jednostki jedzie na samochodzie osobowym, zwykle z dowódcą kolumny samochodowej. Dowódcy oddziałów na czołowych wozach przy kierowcy. Oficerowie przy swoich oddziałach.

W czasie jazdy żołnierze, bez względu na stopień, muszą się stosować do życzeń służby samochodowej. Należy dać pomoc przy usuwaniu z drogi zepsutych wozów bez zatrzymania całości.

10*

320.Załadowa

nie.

321. Zachowanie się w czasie transportu.

www.cbw.plCBW

2 6 8 R egulam in p iechoty

Odległość i tempo przepisane muszą być zachowane bez względu na niewygody (np. kurz). Zatrzymywanie i wsiadanie odbywać na sygnał.

IV. Transporty kolejowe.Transporty kolejowe odbywają się według najściślej

opracowanego planu i wszelkie odchylenia od tego planu, bez zgody władz kolejowych są wykluczone.

Dla każdego transportu wojskowego, nawet najmniejszego, dowódca wysyłający wyznacza dowódcę transportu, którym z reguły jest dowódca przewożonej jednostki. Zarówno dowódca transportu, jak i podległy mu personel, nie mają prawa bezpośredniego porozumiewania się z cywilnymi władzami kolejowymi na tych stacjach, które mają stałe lub czasowe organa wojskowej służby transportowo-kolejowej, komisarzy stacyj lub oficerów łącznikowych przy zawiadowcach stacyj. Nie wolno pod żadnym pozorem mieszać się do zarządzeń organów wojskowych służby transportowo-kolejowej, ani wydawać im jakichkolwiek rozkazów.

Szczegółowe wskazówki dla dowódców transportów oraz ich organów pomocniczych: oficera załadowczego i służbowego, podaje osobna instrukcja.

Celem utrudnienia rozpoznania stacyj załadowczych i wyładowczych należy tak uregulować przymarsze i odmarsze, by oddziały i tabory pozostawały w ukryciu, w obrębie zaś rampy kolejowej przebywały jak najkrócej. Nie wolno czekać na swą kolej załadowania w bezpośrednim pobliżu stacji.

Regulam in piechoty 2 6 9

Ponadto należy zorganizować obronę czynną stacyj. Podczas jazdy oddziały ubezpieczają się karabinami maszynowymi, ustawionymi na wagonach odkrytych.

Dowódcy oddziałów załadowywanych sprawdzają stan liczebny i kontrolują, czy broń nie jest nabita. Następnie dzielą oddziały na wagony według wskazówek oficera załadowczego, starając się:

— zachować w miarę możności podział organizacyjny oddziałów,

— umieścić szeregowych, załadowujących konie, tabory i sprzęt, w pobliżu odpowiednich wagonów.

W każdym wagonie należy wyznaczyć podoficera jako komendanta wagonu. Po otrzymaniu numeru swego wagonu, komendanci wagonów, na sygnał oficera załadowczego, prowadzą oddziały do załadowania. Dowódcy oddziałów dozorują, by wagonowanie odbyło się szybko i sprawnie. Po zawagonowaniu wysiadanie jćst wzbronione. Wskazówki co do załadowywania koni i taborów zawiera osobna instrukcja.

Po załadowaniu nadzór nad porządkiem podczas transportu obejmuje oficer służbowy, który ma do pomocy podoficera służbowego i wartę (w tym trębacza). Warta jest zawagonowana w pobliżu oficera służbowego. Oficer służbowy, po porozumieniu się z kierownikiem pociągu i zawiadowcą stacji, reguluje wysiadanie z wagonów, wydawanie strawy i wsiadanie.

Komendanci wagonów pilnują, ażeby na postojach szeregowi bez pozwolenia nie opuszczali wagonów, nie uszkadzali i nie zanieczyszczali wagonów oraz nie rozpalali ognia.

324-Załadowanie

325. Zachowanie się w czasie transportu-


323- Obrona przeciwlotnicza.

www.cbw.plCBW


326.W yładowa

nie.

Na postojach nie wolno wysiadać. Na postojach dłuższych zezwolenie wydaje oficer służbowy, wskazując, na którą stronę wysiadać. W każdym wagonie pozostawić dyżurnego. Wydalanie się poza obręb stacj’ jest wzbronione.

Obowiązkiem organów służbowych i wartowniczycl. oraz komendantów wagonów jest nie dopuszczanie osób cywilnych, jak i obcych wojskowych. Nie wolne nikomu mówić skąd i dokąd transport jedzie. Podczas postoju wszyscy podlegają ogólnym przepisom kolejowym, ustalonym dla podróżnych cywilnych i są obowiązani stosować się do żądań służby kolejowej, opartych na tych przepisach. Odjazd transportu musi nastąpić o wyznaczonym czasie, bez względu na wygodę oddziału, choćby na przykład trzeba było przez to przerwać wydawania obiadu.

W pobliżu nieprzyjaciela dowódca transportu wyznacza oficera, który jedzie na parowozie.

Wyładowanie należy uskutecznić natychmiast po przybyciu na stację przeznaczenia, bez względu na porę dnia lub nocy, szybko i zgodnie ze wskazówkami władz kolejowych. Stacje należy opuszczać jak najspieszniej, w miarę częściowego wyładowania.

Szeregowi na rozkaz (sygnał) wyładowania wychodzą z wagonów z oporządzeniem i bronią. Komendanci wagonów zarządzają zbiórkę swych żołnierzy oraz sprawdzają, czy wszystko zostało wyładowane.

Szeregowi, wyznaczeni do wyładowywania koni, taborów i sprzętu, po opuszczeniu swych wagonów, udają się niezwłocznie do wagonów, które mają wyładować.

ROZDZIAŁ G.

ZAOPATRYWANIE I EWAKUACJA W RAMACH PUŁKU PIECHOTY.

I. Zasady zaopatrywania.Dowódca wyższego szczebla musi się starać o za

opatrywanie podległych mu oddziałów.Ruchome zapasy dowódców przełożonych podsuwa

się jak najbliżej środków przewozowych podwładnych. Tylko w ten sposób można zwiększyć wydajność szczupłych środków oddziałów i zmniejszyć ich troskęo zaopatrzenie, na korzyść działania bojowego.

Pułki piechoty otrzymują swe zaopatrzenie z dywizji. Zaopatrywanie uskutecznia się przez wyzyskanie zasobów miejscowych oraz dowóz z kraju tego wszystkiego, czego z zasobów miejscowych nie można dostarczyć.

Każdy dowódca, bez względu na brak organów gospodarczych musi dbać o sprawność i nastrój oddziału przez zapewnienie zaopatrywania.

W myśl wytycznych rozkazu dywizyjnego oraz zależnie od położenia bojowego, dowódca pułku reguluje zaopatrywanie oddziałów w swym rozkazie bojowym.

327.System zaopatrywania.

328. Organizacja zaopatrywania w pułku.

www.cbw.plCBW


329- Podział taboru pułko

wego.

33°* Miejsce po

szczególnych części taboru puł

kowego w różnych

działaniach.

Organem przygotowującym dane do decyzji dowódcy pułku w tych sprawach jest kwatermistrz pułku, który dopilnowuje również wykonania zarządzeń dowódcy pułku.

II. Tabor pułku piechoty.

Tabor pułku piechoty dzieli się na:—- tabor bojowy, w skład którego wchodzą:

— wozy i biedki na broń, amunicję i sprzęt przeciwgazowy,

—- wozy i biedki na sprzęt łączności,— wozy i biedki na sprzęt pionierski,— wozy sanitarne,— kuchnie polo we, wozy przykuchenne i furażowe;

-— tabor bagażowy, w skład którego wchodzą:— wozy bagażowe,— wozy kancelaryjne,— -wozy warsztatowe,

— tabor żywnościowy, w skład którego wchodzą wozy dwóch sekcyj żywnościowych taboru pułkowego.

W marszu podróżnym:— tabor bojowy maszeruje wraz z oddziałali

zgrupowany w batalionach,— tabor bagażowy maszeruje na końcu pułku, t

za taborem bojowym ostatniego batalionu.W marszu ubezpieczonym:— tabor bojowy maszeruje ze swymi batalionami;

część taboru bojowego straży przedniej (kuchnie,

Część I 273

wozy przykuchenne i niektóre wozy amunicyjne) maszeruje jednak w kolumnie głównej, według rozkazów dowódcy całości;

— tabor bagażowy całej kolumny zbiera się razemi maszeruje pod dowództwem oficera w miejscu wyznaczonym przez dowódcę kolumny.

Na postoju z dala od nieprzyjaciela:— tabor bojowy i bagażowy kwateruje ze swymi

oddziałami.Na postoju ubezpieczonym:— tabor bojowy przy swych batalionach,— tabor bagażowy, zgrupowany w rejonie, wy

znaczonym przez dowyódcę całości.W walce:— postój taborów bojowych regulują dowódcy

batalionów na podstawie rozkazów dowódców pułków,

— postój taborów bagażowych regulują dowódcy pułków lub dywizyj.

Tabor żywnościowy pułku w marszu, na postoju oraz w boju działa według rozkazów dowódcy dywizji.

III. Zaopatrywanie w żywność.

Sprawnie, regularnie i dobrze działające zaopatrywanie w żywność czyni oddziały zdolnymi do długotrwałych wysiłków i umożliwia dowódcom wyzyskanie ich sił do najwyższego stopnia.

Niedomagania, a nawet chwilowe przerwanie dowozu, nie może być jednak nigdy powodem do zaprzestania lub osłabienia nakazanych działań.

33i-Znaczeniesprawnego

zaopatrywania*

www.cbw.plCBW


332.System zao

patrywania w żywność.

Obowiązkiem wszystkich dowódców jest dbać o obfitość i regularność wyżywienia. Jest to szczególna troska dowódcy kompanii, który jest najniższym dowódcą organizującym wyżywienie.

Zaniedbania w tym kierunku demoralizują szybko żołnierzy i obniżają zaufanie do dowódców. Oddział pozbawiony od szeregu dni dowozu żywności nie jest oddziałem pełnowartościowym.

Tabor żywnościowy pułku pobiera żywność albo na stacji zaopatrywania (stacja kolejowa), albo w punkcie zaopatrywania (miejsce, dokąd dowożą żywność dywizyjne kolumny). Pobraną żywność przewozi do punktów wydawania, w których pobierają ją podoficerowie gospodarczy kompanii na wozy przykuchenne.

Czas i miejsce pobierania żywności przez tabory żywnościowe pułków oraz ruch tych taborów do miejsca pierwszego przeznaczenia lub wprost do punktu wydawania regulują zasadniczo dowódcy dywizyj. W miejscach pierwszego przeznaczenia oraz w punktach wydawania przechodzą one na czas wydawania żywności pod rozkazy dowódców pułków. Po wydaniUi powracają do miejsc, wyznaczonych im przez dowódców dywizyj.

Dowódcy pułków określają w swych rozkazach szczegółowo punkt i czas wydawania żywności na wozy przykuchenne. Punkty wydawania znajdują się zwykle w pobliżu miejsca postoju kuchen polowych, aby skrócić drogę wozom przy kuchennym. Wydawanie odbywa się zwykle wieczorem lub w nocy na następny dzień. Na stacjach (punktach) zaopatrywania oraz

Część I 27 5

w punktach wydawania unikać skupiania taborów i przygotować obronę przeciwlotniczą. Odpowiednie rozmieszczenie taborów w miarę możności ukryte, ścisłe regulowanie ruchu i przestrzeganie godzin, pozwolą uniknąć lub zmniejszyć skutki napadu lotniczego i umożliwią utrzymanie ciągłości zaopatrzenia.

Tabor żywnościowy dzieli się na dwie sekcje, które na przemian pełnią czynności sekcji:

— pobierającej (próżnej) i— rozdzielającej (pełnej).Jedna sekcja przewozi żywność na jeden dzień dla

pułku piechoty (bez mięsa).Niekiedy tabor żywnościowy pułku rozdziela się

między bataliony. Tabor żywnościowy batalionu będzie wówczas działał tak, jak tabor żywnościowy pułku.

Mięso dostarcza rzeźnia dywizyjna, która w zasadzie powinna być wysunięta ku przodowi, aby wozy mięsne pułku mogły pobierać mięso bezpośrednio z rzeźni. Jeżeli rzeźnia musiała pozostać w tyle, dywizyjny tabor mięsny dowozi mięso do punktów styku z wozami mięsnymi oddziałów, gdzie następuje przeładowanie mięsa. Jeżeli zajdzie potrzeba, uboju bydła dokonywają w pułkach rzeźnicy, przydzieleni przez rzeźnię dywizyjną.

Pułk piechoty jest wyposażony w żywność następująco:

—• kompania posiada racje rezerwowe (R) i normalne wojenne (W), z tego część na kuchni i wozie przykuchennym,

— pułk posiada 1 W na T. ż. (tabor żywnościowy).

333- Zaopatrywa

nie w mięso.

334-Wyposaże

nie w żyw ność pułku

piechoty.

www.cbw.plCBW


Porcja rezerwowa stanowi zapas żywności, który naruszyć można tylko na osobny rozkaz dowódcy dywizji.

Na postoju kuchnie stoją w rejonach zakwaterowania oddziałów i wydają strawę w czasie oznaczonym przez dowódcę.

W czasie marszu kuchnie wydają obiad podczas długich odpoczynków (co najmniej dwugodzinnych), zwykle w czasie z góry oznaczonym.

Oddziałom będącym w walce wydaje się strawę zasadniczo wieczorem lub w nocy, w pobliżu linii bojowej, jednak w miejscach zabezpieczonych przed skutecznym ogniem. Miejsce wydawania strawy oznaczają dowódcy batalionów lub kompanii, biorąc pod uwagę możliwość krytego dojazdu i wydawania w warunkach względnie bezpiecznych. Unikać bezwzględnie większych skupień przy kuchniach oraz przestrzegać porządku i ciszy. Strzelcy wyznaczeni przez druży* nowych przynoszą strawę dla swoich drużyn. fKołejr ność reguluje dowódca kompanii i dowódcy plutonów. W każdym razie nie należy w tym celu z linii bojowói wysyłać więcej, niż Ł/4 stanu. Niekiedy konieczr! będzie przenoszenie przez żołnierzy kotłów kuchennych do okopów lub w ich pobliże.

Po wydaniu strawy, chleba itd. podoficer gospodarczy kompanii załatwia sprawy administracyjne — doręcza pocztę, otrzymuje rozkazy, po czym udaje się z kuchnią do rejonu postoju kuchen batalionu.

Zaopatrywanie w furaż przeprowadza w zasadzie tabor żywnościowy. Zazwyczaj część furażu, a nawet

Część I 2 7 7

czasami całość, otrzymuje się z wyzyskania zasobów miejscowych. Do przewożenia furażu ma pułk wozy I jrażowe.

IV. Zaopatrywanie w amunicję.a) Organizacja i kierownictwo zaopatrywaniem

?' amunicję jest obowiązkiem dowódców wszystkich szczebli i jedną z ważniejszych czynności dowodzenia. • >d wystarczającego zaopatrzenia w amunicję oddziałów należących zależy nieraz łos wałki.

b) Zawiadomienie dowódców przełożonych przy każdej sposobności o stanie wyposażenia w amunicję jest obowiązkiem wszystkich żołnierzy.

Każdy żołnierz i oddział musi meldować o konieczności uzupełnienia amunicji, gdy zużyje 50% swego początkowego wyposażenia.

c) Zaopatrywanie w amunicję broni powtarzalnej, użytej w walce, jest na ogół możliwe tylko w przerwach walki lub przy znacznym zmniejszeniu jej natężenia. Toteż oddziały strzeleckie zabierają przed walką ze swych taborów jak największą ilość amunicji.

Zaopatrywanie w amunicję broni maszynowej, stro- motorowej i dział musi być ciągłe w każdym położeniu b ojowym.

Karność ogniowa jest regulatorem celowego zużycia amunicji i hamulcem jej marnowania.

Uzupełnianie amunicji oddziałów walczących idzie od tyłu do przodu.

Zapasy amunicji, znajdujące się w posiadaniu dowódców, są umieszczone w taborze bojowym, na wozach i biedkach amunicyjnych.

337- Zasady ogól

ne.

33»- System zaopatrywania w amunicję.

335. Kuchnie po

łowę.

336. Zaopatrywanie w furażwww.cbw.plCBW


Najbardziej nieekonomicznym sposobem przesuwania zapasów amunicji jest przenoszenie jej przez żołnierzy. Dążeniem więc dowódców uzupełniających amunicję w walce musi być podwożenie jej na wozach lub biedkach możliwie blisko czołowych rzutów, przy jak najlepszym wykorzystaniu terenu.

Zapasy amunicji jednostek będących w walce muszą być ugrupowane w głąb, celem zapewnienia ciągłości uzupełniania niższych jednostek z zapasów amunicji jednostki wyższej.

Zapas jednostki będącej w walce, przeznaczony do uzupełniania zużycia bojowego, tworzy punkt amunicyjny danej jednostki. Kierownikami punktów amunicyjnych są zasadniczo podoficerowie broni. Muszą oni znać szczegółowo własne zadanie oraz wiedzieć jakie jest zadanie jednostek zaopatrywanych, gdzie są ich punkty amunicyjne oraz punkt amunicyjny jednostki wyższego szczebla.

Zależnie od położenia i decyzji dowódcy, zapas amunicji może być wyładowany z wozów i biedek.

W razie potrzeby wyznacza się obsługę punktu amunicyjnego, do której należy:

— przeładowywanie amunicji,— konserwacja i przygotowanie amunicji do uży

cia bojowego, ładowanie magazynków, taśm karabinów maszynowych, ostrzenie granatów ręcznych itp.,

— utrzymanie łączności z punktami amunicyjnymi jednostki podwładnej,

Część I 2 7 9

— w razie niemożności dowozu donoszenie amunicji do tych punktów amunicyjnych.

Skład obsługi określa dowódca stosownie do zadań.

Meldunek o stanie i rozmieszczeniu amunicji powinien zawierać: stan bojowy, wyrażony ilością i rodzajem broni (karabin, ręczny karabin maszynowy, ciężki karabin maszynowy, moździerz, granatnik itp.) i ilość posiadanej amunicji w sztukach na każdy karabin, ręczny karabin maszynowy itp.

Meldunki amunicyjne codzienne wysyła się zasadniczo o g. 18, meldunki doraźne w razie wyczerpania połowy normalnego wyposażenia, bądź w innych wyjątkowych wypadkach.

a) Dowódca pułku (przez swego oficera broni) organizuje i kieruje zaopatrywaniem w amunicję walczących batalionów i oddziałów bezpośrednio podległych. Zasadniczo dowódca pułku nie rozporządza własnym zapasem amunicji. - Powinien on dbać o sprawne uzupełnianie zapasów batalionowych przez dywizyjne kolumny amunicyjne. Niezmiernie ważną jest rzeczą, aby wozy batalionów miały wskazany punkt pobie- fgfaia amunicji. Bataliony mogą je wysyłać wprost do kolumn dywizyjnych lub też będą one kierowane centralnie przez oficera broni pułku.

b) W działaniach zaczepnych dowódca pułku powinien dążyć do zwiększenia zapasu wewnątrz pułku. Może to osiągnąć przez zwiększenie wyposażenia indywidualnego strzelców i zapasu przy broniach z wozów batalionowych i dopełnienie tych wozów jeszcze przed walką lub na jej początku. Jeżeli zajdzie nagląca

Meldunki stanu amu

nicji.

341.

342. Rola dowód

cy pułku.

339- Punkty amu

nicyjne.

340. Obsługa punktu amuni

cyjnego.

www.cbw.plCBW


potrzeba przyjścia z doraźną pomocą batalionom walczącym, dowódca pułku może oddać część zapasu amunicji odwodu.

c) W obronie zwiększenie zapasu amunicji jest łatwe przez złożenie części amunicji na stanowiskach bojowych oraz utworzenie punktów amunicyjnych, rozrzuconych w terenie.

d) W działaniach opóźniających można pozostawić odpowiednie zapasy amunicji na poszczególnych pozycjach opóźniających w czasie ruchu taboru amunicyjnego w tył.

a) Dowódca batalionu reguluje zaopatrywanie w amunicję jednostek podwładnych, dbając równocześnie o uzupełnienie własnych zapasów. Na niego spada ciężar pobierania, dowożenia, rozdzielania i dostarczania kompaniom potrzebnej amunicji. Plan zaopatrzenia oddziałów musi dostosowywać i zmieniać stosownie do położenia.

b) Dowódca batalionu rozporządza zapasem aifluv niej i, znajdującym się w taborze bojowym ; może oq podporządkować sobie wozy amunicyjne kompania a nawet biedki amunicyjne plutonów strzelecką! i kompanij karabinów maszynowych.

c) W działaniach zaczepnych punkt amunicyjf^ batalionu posuwa się skokami wzdłuż ustalonej os;- Najczęściej uzupełnianie punktów amunicyjnych kompanii strzeleckiej jest możliwe dopiero po osiągnięć^ przedmiotów natarcia. Uzupełnianie punktu amunicyjnego kompanii ciężkich karabinów maszynowych musi być stale zapewnione.

Część I 281

d) W obronie dowódca batalionu powinien utworzyć kilka punktów amunicyjnych, unikając skupiania zapasów, przez co zapewnia sprawność zaopatrywania i nie naraża amunicji na zniszczenie. Sposób zaopatrywania w amunicję musi być szczegółowo przygotowany, aż do plutonów włącznie.

e) W działaniach opóźniających dowódca batalionu reguluje ruch taboru amunicyjnego w tył, wyznaczając kolejne punkty do osiągnięcia. W miejscach przewidywanego oporu pozostawia zapas amunicji.

344-Rola dowódcy kompanii strzeleckiej.

b) W działaniach zaczepnych główną uwagę należy Wfrócic na uzupełnianie amunicji broni maszynowej *»-> anatników. W przewidywaniu trudności zaopatrywania plutony muszą wkraczać do walki ze zwiększonym zapasem indywidualnego wyposażenia. Opróżniony częściowo tabor amunicyjny kompanii należy uzupełnić z zapasu batalionu. Amunicja ręcznych (lekkich) karabinów maszynowych powinna być nałado-Kegulaniiu piech. 1 I

a) Dowódca kompanii strzeleckiej utrzymuje zużycie amunicji w granicach celowości. Skupia on często w swojej ręce zapas amunicji plutonów, gdy jednostki te wejdą do walki. Dba przede wszystkim o uzupełnienie amunicji broni maszynowej i granatników, wyznaczając punkt amunicyjny w miejscu zapewniającym dogodne dojście do plutonów. Dosyłanie amunicji ^ -re jon u plutonów jest zasadniczo obowiązkiem dowódcy kompanii. Uzupełnianie amunicji z punktu anronicyjnego kompanii do rejonów plutonów odbywa ^■isasadniczo biedkami, lecz najczęściej ręcznie.

343- Rola dowód- • cy batalionu.

i

www.cbw.plCBW


345- Rola dowódcy kompanii ciężkich karabinów maszynowych.

346. Rola dowód- cy plutonu.

wana w magazynki lub nataśmowana w punkcie amunicyjnym kompanii lub batalionu.

Punkt amunicyjny kompanii posuwa się skokami za walczącymi plutonami.

c) W obronie tabor amunicyjny będzie zgrupowany w myśl wskazówek dowódcy batalionu. Zapasy amunicji kompanii i plutonów można rozmieścić na odcinku obronnym kompanii.

d) W opóźnianiu dowódca kompanii reguluje ruch wozów i biedek amunicyjnych, tworząc w razie potrzeby zapasy na stanowiskach przewidzianego oporu.

Dowódca kompanii ciężkich karabinów maszynowych zapewnia walczącym plutonom stały dopływ amunicji, oblicza jej zużycie, przewiduje uzupełnianie własnych zapasów, organizuje pracę obsługi zapasowej. Ustala każdorazowo miejsce postoju taboru amunicyjnego kompanii (wozów i biedek). Nie dopuszcza do skupiania w jednym miejscu taboru amunicyjnego kompanii.

Personel punktu amunicyjnego tworzy obsługa zapasowa. Należy zachować stałą i bezpośrednią łam ność z plutonami ciężkich karabinów maszynowa®® personel punktu amunicyjnego musi znać miejsce?**! którego ma dostarczać amunicję dla plutonów. Amur niej a dosyłana plutonom musi być taśmo wana. Szczegóły podaje oddzielna część regulaminu piechoty.

Dowódca plutonu dba o to, aby dopływ amunicji w czasie walki do broni maszynowych i granatnika był zapewniony, utrzymuje karność ogniową, aby

Część T 2 8 3

zużycie amunicji było celowe. Troszczy się o odbieranie amunicji rannym i poległym, jak również o odsyłanie pustych magazynków (taśm),

Przed walką dowódca plutonu powinien wyposażyć strzelców, obsługi ręcznych karabinów maszynowych i granatników w zwiększoną ilość amunicji, stosownie do rozkazu dowódcy kompanii. Dowódca plutonu melduje dowódcy kompanii, do jakiego punktu w rejonie swego plutonu chce, aby mu dostarczono amunicję, skąd amunicyjni broni maszynowej i granatników mogą ją już w dalszym ciągu dostarczać do broni. Jednocześnie wycofuje się tam puste magazynki (taśmy).

Dowódca drużyny czuwa podczas walki nad karnością ogniową i stale informuje się o stanie amunicji, zwłaszcza ręcznych karabinów maszynowych. Wysyła amunicyjnych do punktu amunicyjnego. Troszczy się o odbieranie amunicji poległym i rannym, jak również 4} odsyłanie pustych magazynków (taśm).

V. Zasady ewakuacji.E wakuacji z pola walki podlegają ranni, zagazo-

wani i chorzy oraz zużyty materiał wojenny.Zasadą przy ewakuacji rannych oraz materiału wo

jennego jest wykorzystanie środków przewozowych docierających do oddziałów z zaopatrzeniem.

Każdy ranny, zagazowany i chory, niezdolny do walki, powinien być jak najrychlej odesłany ku tyłowi, a to celem otrzymania natychmiastowej pomocy lekarskiej.

II*

347- Rola dowódcy drużyny.

348.Sposób

ewakuacji.

349- Ewakuacja

rannych, zagazowanych i chorych.

www.cbw.plCBW


35°- Ewakuacja zagazowa

nych w walkach gazo

wych.

3S1- Ewakuacja

z batalionowego punktu

opatrunkowego

i z punktu opatrunko

wego dla zagazowanych.

352.Ewakuacja

sprzętu.

Z kompanii po udzieleniu pierwszej pomocy (zal< żeniu opatrunku osobistego) wycofuje się rannyc na batalionowy punkt opatrunkowy, przy czym leki ranni idą sami, zabierając ze sobą karabin i 5 nab (resztę amunicji oddają sąsiadom), a ciężej rannyc < przenoszą na noszach noszowi z kompanijnego patroj.. sanitarnego.

W razie walk gazowych ewakuuje się zagazowanym z całego pułku bezpośrednio z placu boju do punki, opatrunkowego dla zagazowanych, który organizuje n; czelny lekarz pułku.

Ewakuacja rannych i chorych z batalionowego punktu opatrunkowego, po segregacji dokonanej prze lekarza batalionu, oraz z punktu opatrunkowego dl zagazowanych odbywa się środkami transportowyn dywizji (kompanii sanitarnej) do głównego (bąc, i wysuniętego) punktu opatrunkowego, organizowaneg przez dywizję.

Ewakuacji z pola walki podlega:a) sprzęt zdobyczny, który wyjątkowo mogą zatriffl

mać dowódcy oddziałów, jeśli nadaje się bezpośredni , do użycia, a położenie bojowe tego wymaga; o zatrzj - maniu sprzętu zdobycznego należy złożyć melduna .' swemu bezpośredniemu dowódcy;

b) wszelki sprzęt i materiał zużyty, jak bror łuski, taśmy, pągazynki oraz. opakowanie amunicji żywności.www.cbw.pl

CBW

Schem at marszu ubezpieczonego batalionu jako straży przedniej.(Schemat nie jest wzorem dla ugrupowania sił wewnątrz części straży przedniej).

Szpic

a ko

nna

Załącznik i»Objaśnienie. Przyjęto, że do batalionu straży przedniej przydzielono konnych zwiadowców, pluton pionierów, pluton artylerii piechoty, patrol odkażający oraz 1 baterię artylerii lekkiej.

Patrol ze szpicy konnej dla utrzymania łączności *e szpicą piechoty.

Szpi

ca

pies

zaOd

dzia

ł pr

zedn

i str

aży

prze

dnie

j

Szpica piesza pod dowództwem oficera (w sile około plutonu).

Patrol odkażający.

Dowódca oddziału przedniego straży przedniej (dowódca kompanii) z dowódcą plutonu artylerii piechoty (ze zwiadem) oraz z częścią swego pocztu (2 obserwatorów, trębacz, łącznicy z plutonów).

Grupy łączników (piesi, konni, kolarze itp., pod dtwem podoficera lub oficera celem utrzy; mywania łączności pomiędzy poszcz. członami straży przedniej.

i działo z plutonu artylerii piechoty (bez jaszcza).

Dowódca straży przedniej (dowódca batalionu) z adiutantem, dowódcą baterii artylerii, dowódcą Kompanii c. k. m., dowódcą sekcji łączności i pocztem.

1/„ batalionowej sekcji łączności.

1 kompania strzelecka. Przy kompanii 3 biedki plutonowe.

1 działo z plutonu artylerii piechoty (bez jaszcza).

Pluton c. k. m. przydzielony do oddziału przedniego straży przecmiej (bez biedek amunicyjnych).

Pół plutonu pionierów.

Pluton c. k. m. na taczankach dla obrony przeciwlotniczej (bez biedek amunicyjnych).

Oddz

iał

głów

ny

stra

ży

prze

dnie

j

1 działo z artylerii dywizyjnej.

Dowódca pułku (całości) z adiutantem, dowódcą dywizjonu artylerii (ze zwiadem), dowódcą plutonu łączności oraz ze swym pocztem (trębacz), motocykliści, cykliści, patrol sygnalizacyjny).

Pół batalionowej sekcji łączności.

2 kompania strzelecka. Przy kompanii 3 biedki plutonowe.

Pół plutonu pionierów.

Pół pułkowej sekcji łączności.

Kompania c. k. m. (reszta). Przy kompanii znajdują się wszystkie biedki amunicyjne.

3 kompania strzelecka. Przy kompanii 3 biedki amunicyjne.

Ubezpieczenie bezpośrednie.

Bateria artylerii lekkiej, przydzielona do straży przedniej.

Tabor bojowy batalionu pod dowództwem podoficera batalionu: 4 wozy amunicyjne kompanii, 5 wozów amunicyjnych batalionu, 4 wozy amunicyjne plutonu artylerii piechoty, 1 biedka amunicyjna artylerii piechoty, 2 jaszcze, 1 biedka amunicyjna jplut.onu pionierów, 2 wozy pod sprzęt plutonu pionierów, 2 wozy sanitarna batalionu.

Grupa łączników — jak wyżej,,www.cbw.plCBW

Szpi

ca

konn

aJS,__

____

____

___

Schemat marszu ubezpieczonego kompanii jako straży przedniej.

Objaśnienie. Przyjęto, że do kompanii straży przedniej przydzielono konnych zwiadowców, pluton artylerii piechoty, patrol odkażający l pluton ciężkich karabinów maszynowych.

Patrol ze szpicy konnej dla utrzymania łączności le szpicą piechoty.

Szpica piechoty (1— 3 drużyn) — _ dowódca szpicy — oficer z obserwatorem i gońcami z drużyn.

Patrol odkażający.

Dowódca kompanii z częścią swego pocztu i do- wódcami: plutonu c. k. m ., artylerii piechoty (ze zwiadem), oraz z łącznikami z plutonów piechoty.

Grupy łączników pod dowództwem podoficerów' dla utrzymania łączności.

Ubezpieczenie bezpośrednie kompanii.

• 1 działo z plutonu artylerii piechoty (bez jaszcza).

Dowódca batalionu z adiutantem i pocztem oraz dowódcą: kompanii ciężkich karabinów maszynowych, sekcji łączności i ewent. bateru artylerii.

• Pół batalionowej sekcji łączności.

Reszta kompanii.

Pluton ciężkich karabinów maszynowych.

I działo z plutonu artylerii piechoty (bez jaszcza).

Wóz amunicyjny kompanii, 2 jaszcze, biedki amunicyjne plutonu c. k. m.

Grupy łączników — jak wyżej.

Szpi

ca

pies

zaA

Oddz

iał

głów

ny

straż

y pr

zedn

iej

Załącznik 2.

www.cbw.plCBW

Schemat łączności dywizjonu artylerii bezpośredniego wsparcia ze wspieranym pułkiem piechotyZałącznik 3

ł ą c z n o ś ć p ie ch ot:.

łączność artylerji

oddział łącznikowy baterji

• kompąnja piechoty

dowódca bataljonu p i e c h o t y

dowódca pułku p iech o ty

dowódca baterji

dowódca dywizjonu

wysunięty obserwator

dywizjonu

www.cbw.plCBW

www.cbw.plCBW

CENTRALNA BIBLIOTEKA WOJSKOWA W A R S Z A W A

20822 c s .1 1933 r

www.cbw.plCBW

Documents

Regulamin piechoty. Cz. 1, Ogólne zasady walki piechoty - 1933