REEPUUBBLLI IKKAA ËEE SSHHQQIPPËËRRIISSË …gjimnazi18tetori.yolasite.com/resources/Shpjegues i programit te... · MINISTRIA E ARSIMIT DHE SHKENCËS ... Në mjerim njeriu kujton

RREEPPUUBBLLIIKKAA EE SSHHQQIIPPRRIISS

MINISTRIA E ARSIMIT DHE SHKENCS

SSHHPPJJEEGGUUEESS

II PPRROOGGRRAAMMIITT TT OORRIIEENNTTUUAARR

TT PPRROOVVIIMMEEVVEE TT DDEETTYYRRUUAARRAA TT

MMAATTUURRSS SSHHTTEETTRROORREE 22001100

Letrsi dhe Gjuh Shqipe

Tiran, Prill 2010

Shpjegues i Programit t Orientuar LETRSI DHE GJUH SHQIPE

__________________________________________________________________________________________________________ MASH, Prill 2010 Faqe 2 nga 59 www.mash.gov.al

Synimi Me an t ktij shpjeguesi, synojm tu vijm n ndihm maturantve, t cilt do ti nnshtrohen testit t Maturs Shtetrore 2010, n lndn Letrsi dhe Gjuh shqipe. Shnim referimi

a. Ky shpjegues u drejtohet t gjith maturantve t shkollave t mesme si:

gjimnazit (drejtimi shoqror, natyror dhe i prgjithshm)

shkolls s mesme t gjuhve t huaja

shkolls s mesme pedagogjike

shkolls profesionale 3+2 dhe 5 vjeare

shkolls socialkulturore, (artistike, sportive, koreografike)

shkolls me koh t shkurtuar. b. Maturantt mund t ushtrohen me ato shembuj pyetjesh e testesh q jan ndrtuar

mbi fragmentet ose poezit e veprave q jan n Programin Orientues. Prmbajtja e shpjeguesit:

Si do t jet testi i Letrsis dhe Gjuhs shqipe.

Shembuj t ndryshm pyetjesh dhe testesh.

Si do t jet testi i Letrsis dhe Gjuhs shqipe?

Testi i Letrsis dhe Gjuhs shqipe ka si qllim vlersimin e njohurive dhe aftsive t nxnsve q mbarojn shkolln e mesme, formimin letrar e gjuhsor t tyre. Ai ndrtohet duke u mbshtetur n linjat e prmbajtjes, t prshkruara n Programin e Orientuar t Letrsis dhe t Gjuhs shqipe si dhe pasqyron peshn prkatse, q secila prej tyre ka, paraqitur hollsisht n kt Program q sht prej muajsh n duart e cdo nxnsi maturant. M posht jepet n mnyr t prmbledhur tabela e specifikimeve, e cila prmban tri nivelet e arritjes s testit, bashk me prqindjet prkatse. Tabela e specifikimeve t pyetjeve n test

Fushat e vlersimit Niveli I/40% Niveli II/40% Niveli III/20% Totali

Njohja dhe t kuptuarit 20 pik 20 pik

Interpretimi kritik 20 pik 20 pik

Gjykimi dhe prgjigja personale 10 pik 10 pik

Totali 50 pik



Testi i Letrsis dhe Gjuhs shqipe prbhet nga dy pjes. Secila prej tyre ndrtohet mbi nj fragment. Ai prmban 25 krkesa. Nga kto13 jan me alternativa dhe 12 me zhvillim. Njra nga pyetjet me zhvillim sht ese. Testi ka 50 pik. Kohzgjatja e provimit sht 2 or e 30 min. Testi prshtatet me drejtimin e gjimnazit apo llojin e shkolls s mesme. Pyetjet e testit lidhen me fragmente veprash nga autor t prcaktuara n Programin e Orientuar. N t njjtn koh, konceptet mbi t cilat ndrtohen pyetjet jan ato q dominojn n Programin e Orientuar si edhe n tekstet me t cilat punohet n shkollat e mesme. Secila pjes e testit prmban:

fragmente veprash ose pjes letrare t periudhave dhe gjinive t ndryshme letrare;

pyetje bazuar n pjes t tekstit;

pyetje q krkojn shpjegime, zvendsime, komente, krahasime, analiza, interpretime, perifrazime etj.;

pyetje q krkojn nxitjen e imagjinats dhe fantazis s nxnsit;

pyetje q krkojn prgjigje krijuese. Secila pjes fillon me fragmentin. Kshtu t dy pjest kan secila nga nj fragment, sipas ndarjes m posht: Pjesa I: fragment (autor shqiptar) Pjesa II: fragment (autor i huaj) ose (anasjelltas) Fragmentet zgjidhen nga vepra e plot ( e dhn n Programin e Orientuar). Shumica e pyetjeve ndrtohen mbi fragmentin e dhn n test. Pr tiu prgjigjur ktyre pyetjeve nxnsit i duhet: - t lexoj fragmentin, - t kuptoj, t shpjegoj, t komentoj dhe t interpretoj thnie, detaje, shembuj dhe ide nga fragmenti. N teste ka edhe pyetje q i referohen veprs s plot nga sht shkputur fragmenti, t tilla si:

- pyetje pr rrymn letrare - pyetje pr veorit veprs, t stilit t autorit etj



Llojet e pyetjeve n test A. Pyetje me alternativa, ku nxnsi duhet t rrethoj vetm alternativn e sakt. B. Pyetje me prgjigje t shkurtr

Nxnsve u krkohet ta shkruajn prgjigjen e tyre me nj fjal, shprehje ose nj fjali. Kujdes! Nse krkohet t gjendet detaji, prgjigja nuk mund t jet me nj paragraf, por me nj shprehje ose fjal. (Pr kt arsye, disa pyetjeve t prfshira n kt shpjegues, u jan dhn edhe prgjigjet prkatse.) P. sh. Gjeni detajin q tregon se Lukja ndonjher ishte e mrzitur dhe nuk e duronte gjendjen e saj? Detaji: thyente gota, inia, etj. C. Pyetje me zhvillim (ese). Ka dy variante pyetjesh q krkojn prgjigje t shtjelluar. 1- Pyetje t natyrs shpjeguese, komentuese, analizuese, interpretuese, t cilat lidhen direkt me fragmentin. (Disa pyetjeve u jan dhn edhe prgjigjet prkatse.) P.sh: Migjeni konsiderohet nj z i veant n letrsin shqipe, pr risit q solli n krijimtarin e tij letrare. Interpretoni nj tipar t stilit, q sht i dukshm n kt fragment, duke e shoqruar at me ilustrime. 2- Ese, t cilat mund t jen prshkruese, krahasuese apo argumentuese.



SHEMBUJ T LLOJEVE T PYETJEVE N TEST

I. Pyetje pr periudhn historiko-letrare, gjinin dhe llojin. Kto pyetje krkojn:

t prcaktohet se cils periudhe, gjinie dhe lloji i prket vepra n fjal.

t veohen tipare t periudhs, t gjinis apo llojit t veprs. Shembuj 1. Lirika e Lasgushit i prket: A) letrsis humaniste shqiptare B) letrsis klasike shqiptare C) letrsis moderne shqiptare D) letrsis s vjetr shqiptare 2. Cikli i kreshnikve sht pjes e: A) epiks legjendare B) liriks popullore C) epiks historike D) kanunit t Lek Dukagjinit 3. Poezia Kroj i fshatit ton sht lirik: A) e peizazhit B) dashuris C) filozofike D) shoqrore 4. Cikli Bukuria sht krijim: A) dramatik B) lirik C) epiko-lirik D) epik

5. Cili nga tiparet e romantizmit shqiptar spikat n ciklin Bukuria? A) Evokimi i s kaluars B) Kulti i natyrs C) Kulti i ndjenjs D) Heroi i jashtzakonshm.



6. Orestia sht vepr e gjinis: A) epike B) lirike C) dramatike D) epiko-lirike 7. Orestia quhet triologji pr shkak: A) t prbrjes strukturore prej tre pjessh B) t ngjarjes n tre pamje C) t faktit se ka tre personazhe D) se shpreh tre ide t ndryshme 8. Makbethi sht vepr: A) tragjike B) komike C) lirike D) tragji-komike 9. Martesa e Halilit bn pjes n:

A) epikn historike B) epikn legjendare C) kngt e dashuris D) kngt e riteve t motmotit. 10. Nga cili vllim sht shkputur poezia Gjuha Shqype e Fishts: A) Mrizi i Zanave B) Vallja e Parrizit C) Lahuta e Malcis D) Anzat e Parnasit 11. Poezia Gjuha Shqype e Fishts sht e gjinis:

A) epike B) epiko-lirike C) lirike D) dramatike 12. Koliqi sht:

A) nismtar i letrsis s angazhuar B) themelues i romanit shqip C) ndjeks i prozs s tradits D) filluesi i prozs moderne shqipe

13. Si shfaqet Mjeda n veprn Andrra e jets, si realist apo si romantik? Pse?



II. Pyetjet pr t kuptuarit e veprs, tematiks, mesazhit dhe ideve.

Kto lloj pyetjesh krkojn:

t identifikohen elemente t prmbajtjes.

t veohen apo shtjellohen idet, motivet si dhe imazhet e krijuara n vepr ose fragmentin e dhn pr studim.

Shembuj

1. Cila nga alternativat e mposhtme prmbledh m mir iden e paragrafit III? (Vjeshta e Xheladin beut)

A) Asgj nuk e shpton dot beun nga plakja. B) Beu sht zot mbi njerz dhe toka. C) Vjeshta i ka shkaktuar beut nj rnie morale dhe fizike. D) Beu ndihet keq fizikisht dhe moralisht.

2. Imazhi m i fort n kt sken sht:

(Makbeth) A) duart me gjak. B) fytyrat me gjak t shambellanve. C) kamat me gjak. D) uji q lan gjakun.

3. Mesazhi i strofs s fundit sht:

(Ferri) A) Bota sht e gjitha njsoj B) N mjerim njeriu kujton koht e bukura C) Njeriu nuk duhet t mendohet gjat D) Njeriu mson vazhdimisht

4. Cili nga motivet e mposhtme prshkon poezin Gjuha Shqype?

A) patriotik B) erotik C) filozofik D) i natyrs

5. Cili sht mjedisi i przgjedhur nga Migjeni, pr tu vn n qendr t novels: ( novela Historia e njens nga ato )

A) Bota e gruas B) Familja shqiptare C) Bota e huaj D) Mjedisi qytetar 6. Zonja Makbeth e quan Makbethin: vullnetsmur sepse:

A) ai nuk ka kurajo t bj krimin B) nuk prballon dot krimin e kryer C) dallon pr vetin e durimit D) nuk i tregon s shoqes idet e tij



7. Krimi q aludohet se sht kryer ktu, ndodh:

(Makbeth) A) nga etja pr pushtet B) nga xhelozia e dashuris C) nga inatet personale D) nga hakmarrja

8. N veprn e tij, Dante prshkruan: A) nj udhtim imagjinar t poetit n prtej bot B) nj udhtim n vendin e t parve C) nj udhtim imagjinar n fmijri D) nj udhtim imagjinar n nj vend historik 9. Kujt i drejtohet betimi i Halilit?

(Martesa e Halilit) A) Vllait B) Zotit C) Miqve D) Tanushs 10. Cila sht arsyeja q Zonja Makbeth nuk e vrau vet Dunkanin kur ai po flinte? 11. Cila sht princesha e bukur? N far marrdhnie gjuhsore vendosen fjala e gjetur

nga ju dhe princesha? (Kumbulla prtej murit)

12. Dy personazhet kryesore t ktij fragmenti jan sa t ngjashm aq edhe t ndryshm.

Duke gjetur nga nj tipar t tyrin, shpjegoni dallimin midis tyre.

13. Cilat jan dy shenjat q vrtetojn q Oresti sht gjall?

Prgjigje: - flokt - gjurmt

14. Si e konsideron Eskili tufn e flokve mbi varr? Prse shrben tjetr ajo? Kujtoni dhe

prshkruani nj zakon shqiptar me t cilin ju ngjan ky rit, i prshkruar nga Eskili. 15. Gjeni dy tipare t Elektrs q shfaqen n kt fragment, si pasoj e gjendjes s saj

shpirtrore.



16. Lexoni vargun: Vron pasqyrn e jets vet. far sheh ajo dhe si e motivon ky moment veprimin e saj t mpasm? (Andrra e jets)

17. Gjendja shpirtrore e Orestit, deri n kryerjen e vrasjes, shfaqet e dyzuar. Cilat

mendoni se jan arsyet e ktij dyzimi? (Koeforet) 18. Gjeni nj nga motivet kryesore t tragjedis n kt pjes.

(Koeforet)

19. Shpjegoni me fjalt tuaja shprehjen: Pamje fatale. Pr far e ka fjaln autori ktu. 20. Gjeni dhe shpjegoni nj motiv dytsor q ka lidhje me lajtmotivin e poezis Gjuha

shqype.

III. Pyetjet q lidhen me detajet. Kto pyetje krkojn:

Gjetjen e detajeve dhe funksionin e tyre.

Interpretimin e nj pjese ose detaji t fragmentit t dhn n test.

Shembuj 1. Detaji i krizantems n strofn e par t fragmentit, nnkupton:

(Andrra e jets) A) ardhmrin e personazheve. B) se fati i njeriut sht ndryshe nga ai i natyrs. C) paraprgatitje pr afrimin e vdekjes. D) peizazhin e nj dimri t ftoht.

2. Cilt jan disa nga elementet ose detajet e psikoanalizs, q tregojn mbshtetjen e

autorit n prjetimet e personazheve. Jepni t paktn dy prej tyre. 3. Shprehja si dshir e nji krymbi dhe dshira e njeriut, sht e lidhur me nj detaj

t rndsishm n fragment. Cili sht ky detaj dhe me far figure letrare shprehet? 4. Makbethi ka luft ndjenjash brenda vetes. Cilat jan dy detajet q e tregojn kt luft?



5. Makbethi sht nj vepr skenike. Cilat jan detajet q krijojn lidhjen e fort mes spektatorit ose lexuesit dhe veprs. Gjeni tri detaje t tilla n fragment.

6. Tek Makbethi jan prdorur mjeshtrisht detajet. Gjeni dy t tilla n fragment dhe

interpretoni funksionin e prbashkt t tyre. 7. Cilat jan fjalt kye t ksaj poezie? Gjeni tre prej tyre.

(Gjuha shqype) 8. Cila sht atmosfera e kohs s ksaj poezie? Kur sht shkruar ajo? Cili detaj ju bn

t mendoni kshtu? (Gjuha shqype)

9. Gjat gjith ktij fragmenti autori thekson syt e t dy grave. far komunikon secila prmes tyre? (Kush e solli Doruntinn)

10. Argumentoni prmes detajeve t prdorura n vargjet ku prshkruhet portreti i Tanushs (Vetulla e saj...), se bukuria e saj sht dhn jo e ngrir, por n lvizje dhe tepr e gjall.

IV. Pyetje t karakterit prgjithsues (analitike). Kto jan lloji m i vshtir i pyetjeve, sepse prgjigjet nuk jan t dhna drejtprdrejt n fragment. Nxnsit i duhet t prmbledh faktet dhe t jap prgjithsime. Pjesa m e madhe e ktyre pyetjeve prmbajn fjal t tilla els si: mendo, parashiko, trego, sugjero,komento, prmblidh, nnkupto.

Shembuj

1. N kt poezi autori synon t jap nj grshetim t elementve q ojn n:

( Gjuha Shqype) A) identitetin e shqiptarve B) n bukurin fizike t njeriut C) n vlerat e individit D) n piknisjen e historis

2. Vargu: Dhe ma rrmbejn kohn e favort, e tregon Makbethin si: A) njeri t veprimit B) njeri ndrrimtar C) njeri q nuk vendos dot D) njeri q pret nga t tjert.



3. Autori thot se historin e Lukes pak njerz kan pr ta kuptuar, sepse:

(Historia e njens nga ato)

A) Lukja sht e mendur dhe nuk mund t tregoj se far i ka ndodhur. B) kjo sht nj shoqri q m shum priret t gjykoj se t kuptoj. C) liria e gruas sht nj koncept i ri pr ta. D) ka pak njerz t shkolluar q e din sht prostitucioni.

4. N vargun: Vdekja dhe natyra po prleshen nnkuptohet: (Makbeth)

A) lufta midis jets dhe vdekjes. B) lufta midis s mirs dhe s keqes. C) lufta midis t kundrtave n natyr. D) lufta pr t zotruar mbretrin. 5. Si do ta interpretonit mbylljen e ktij fragmenti: Pas pleqrie efnm? Ti e di: varri... ?

(Vjeshta e Xheladin Beut) 6. Fishta konsiderohet poet elegant. Gjeni n poezin Gjuha Shqype nj tipar t ksaj

elegance? 7. Komentoni shprehjen: T vdekurit edhe t fjeturit nuk jan ve piktura./Syri foshnjs

vetm, ka frik nga nj djall i pikturuar. Cilt jan t vdekurit? Po t fjeturit? .Cila sht lidhja e tyre me pikturn? (Makbeth)

8. Migjeni konsiderohet nj z i veant n letrsin shqipe. Shkruani nj risi, q gjen

shprehje n kt fragment, duke e shoqruar at me ilustrime. (Historia e njens nga ato)

V. Pyetjet prkufizuese dhe prcaktuese Jan pyetje q lidhen me disa fjal t marra nga fragmenti dhe q jan prdorur n kuptime t caktuara. Duhet lexuar me shum kujdes fjalia ku ndodhet fjala dhe duhet par kuptimi me t cilin ajo sht prdorur n kontekstin e dhn. Nga ana tjetr duhen lexuar edhe fjalit e tjera q ndodhen pran saj, pr t krijuar kshtu nj ide sa m t plot n lidhje me fjaln, kuptimi dhe funksioni i s cils krkohet t sqarohet n prgjigje.



Shembuj 1. Himnizimi i gjuhs son realizohet nprmjet:

(Gjuha shqype) A) lartsimit apo lvdimit t saj B) analizimit t fakteve dhe detajeve deri n imtsi C) prshkrimit t ndonj veorie t saj D) antagonizmit t thell me simotrat e tjera 2. Gjetjet e reja letrare t Koliqit jan t lidhura me:

A) njsit tematike dhe stilistike B) vetm me prmbajtjen si e tr C) vetm me formn si risi D) me ndjesin ndaj sjelljes s njerzve

3. Perndim i vaglluar ka kuptimin:

(Poradeci) A) perndim i ndritur B) perndim i qet C) perndim i kuq D) perndim i mjegullt

4. Cili nga iftet e mposhtme krijon antonimi t kontekstit poetik? (Poradeci)

A) plak i prrallshm B) nat errsir C) ra u dergj D) hesht krcet

5. Kur Jasoni i drejtohet Medeas me fjalt: nj grue barbare ai i referohet asaj si nj grua:

A) misterioze B) t nnshtruar C) t paqytetruar D) fisnike

6. Shprehja mendja zuri ti qerthullohej ka kuptimin: (Vjeshta e Xheladin Beut)

A) mendja po i ndriohej. B) mendja po i vinte rrotull. C) mendja po i errsohej. D) mendja po i kthjellohej.



7. Cili sht roli i korit n kt fragment:

(Medea) A) t rris vlern e personazheve B) t shmang konfliktin C) ti jap intensitet dhe dramacitet veprs D) t tregoj ngjarjen pr spektatorin 8. Fjala errsira, n kto vargje mund t interpretohet n dy mnyra: t drejtprdrejt dhe

t figurshm. Si e kuptoni seciln prej tyre? (Poradeci)

9. Cili sht mesazhi q prcillet n strofn e fundit? Argumentoni mendimin tuaj mbi kt

vargje t Fishts: Edhe shqyp na ka than se zoti/ Pr shqyptar Shqypnin e fali/ Se sa tenden stina e moti,/Do ta gzojn kta djal mbas djali.

VI. Pyetjet rreth tonit dhe qllimit. Kto pyetje krkojn interpretimin e kndvshtrimit tautorit dheefektet q krijohen te lexuesi. Toni pasqyron qndrimin e shkrimtarit kundrejt prmbajtjes dhe auditorit. Qllimi prcakton efektet q vepra krijon te lexuesi. Shkrimtart i arrijn kto qllime prmes przgjedhjes s fjalve dhe prshtypjeve q kto fjal krijojn. Disa tone t mundshme jan: admirim, adhurim, optimizm, ngazllim, prbuzje, krenari, zhgnjim, respekt, habi, zemrim, keqardhje, ironi, indinjat, dyshim, pesimizm dhe knaqsi.

Shembuj 1. N kt poezi toni dominues sht: (Gjuha shqype) A) ngazllimi B) keqardhja C) ironia D) indiferenca 2. Ndrtimi Zemr-val, jep cilsin e njeriut : A) t dshtuar B) t mendur C) t ngushlluar D) t dashuruar



3. Figura kuptimore e prdorur n vargun: kur un krcnoj, ai po rron sht: A) simboli B) krahasimi C) hiperbola D) antiteza

4. Cila sht prshtypja q krkon t krijoj autori n pjesn e dhn m sipr? A) Xheladin beu ka nj nam t keq. B) Xheladin beu sht pre e pasionit t tij. C) Xheladin beut plakja nuk i shkakton asnj emocion. D) Xheladin beu po plaket n mnyr t shmtuar. 5. N kt fragment prohet ndjenja:

(Katedralja e Parisit) A) e prmimit B) e humanizmit C) e prulsis D) e urrejtjes

6. Dialogu mes dy grave prcjell:

(Medea) A) ankth B) zemrim C) indiferenc D) urrejtje

7. Atmosfera q krijon vargu: gja ma tmir sshef n kt dhe, konsiderohet si: A) prsosmri B) afinitet C) transparenc D) distanc 8. Fishta shfaqet n kt poezi si poet lirik. Ku duken tonet lirike?. Gjeni dy shembuj dhe

komentoni funksionin e tyre. 9. efekt krijon, nga pikpamja psikologjike, trokitja n der n vargun: Kush po troket

n der?/ Qysh u bra?? (Makbeth)



10. Vrasja e mbretit Dunkan nuk ndodh prpara syve t spektatorit, por prapa skens. Pse Shekspiri ka zgjedhur nj teknik t till? (Makbeth)

11. N fragmentin e parafundit, Xheladin beun nuk e shqetson ajo q ka kaluar, por e

ardhmja q do t vij. Pse? Shpjegoni arsyen pse autori, pikrisht n kt moment, ofron imazhin e vajzave t reja dhe natyrs s pasur. (Vjeshta e Xheladin Beut)

12. far ndjesie ju zgjon nj mnyr e till portretizimi? (Vjeshta e Xheladin Beut)

VII. Pyetjet pr formn dhe figuracionin Kto pyetje lidhen me figurshmrin, elementet e organizimit metrik: ritmit, rims, skems, numrit t rrokjeve, numrit t vargjeve dhe strofave. N proz pyetjet prfshijn elemente t subjektit e t kompozicionit, t prbashktat dhe dallimet, shkaqet dhe pasojat, rrjedha logjike e ngjarjeve etj. Shembuj

1. E gjith knga ndrtohet mbi figurn stilistike t:

(Komedia hyjnore) A) alegoris B) metafors C) simbolit D) personifikimit

2. Shprehja: gjit e drandofilit ka n baz, figurn e: A) metafors B) anafors C) personafikimit D) alegoris

3. Figura kryesore e kuptimit, prdorur n kt fragment sht: (Martesa e Halilit)

A) simboli B) krahasimi C) antiteza D) personifikimi



4. Figura e stilistiks n vargun: Vidhos kurajn mun n vend ku ngjitet sht:

(Makbeth) A) alegoria B) metonimia C) metafora D) sinekdoka

5. Vargu i ciklit t kreshnikve sht: A) 8-rroksh B) 9-rroksh C) 10- rroksh D) 12-rroksh 6. Vargjet e poezis Vallja e yjeve jan shkruar me rim: A) t brendshme B) t kryqzuar C) t puthur D) t alternuar 7. Gjeni figurn e stilistiks n vargun: Makbethi vrau gjumin!. Interpretoni nntekstin e

saj..

8. Rendisni tri tipare t stilit t Balzakut q shfaqen n kt fragment. a) ______________________________ b) ______________________ c) ______________________________

9. Ju shikoni lidhzn porsi disa her t prsritur. Cila sht figura q prftohet n kt rast dhe prse shrben ajo? (Gjuha shqype)

10. Gjeni dy metafora dhe shpjegoni funksionin e tyre?

(Gjuha shqype) 11. Cili sht lloji i strofs s prdorur ktu? Po ai i rims? far ngjyrimi i japin poezis? 12. far figure t sintakss poetike gjeni n vargjet: Ntzjarrtat valle tamshimit. Cili

sht funksioni i saj?



VIII. Pyetjet rreth gjuhs shqipe Kto pyetje testojn njohurit e nxnsve n gramatik, stilistik gjuhsore, kultur gjuhe, njohuri pr gjuhn dhe drejtshkrim. N t gjitha rastet kto pyetje krkojn nga nxnsit t shikojn me kujdes se si gjuha materializon, mishron dhe realizon prmbajtjen e veprs.. Shembuj: 1. Folja: prgjak, sht fjal: A) e prejardhur B) e parme C) e prngjitur D) e prbr 2. Forma foljore n shprehjen: ndihmona Zot, tregon se Oresti: A) urdhron Zeusin B) i tregon se e ka detyr ta ndihmoj C) shmang rolin e Zeusit D) nuk kupton vendin e tij 3. Cila nga fjalt e mposhtme do t jepte m mir kuptimin e togfjalshit: Trishtim i

pakufishm? A) Dshir B) Largsi C) Melankoli D) Plotri 4. Ndrtimi i veant sintaksor i fjalis: Stacioni i fundit automobili nnkupton nj:

(Historia e njens nga ato) A) katund, i cili ka nj stacion automobili. B) katund t mbytur nga monotonia. C) katund, ku ngjarjet ndodhin n stacion. D) katund, ku stacioni sht pik lidhse me qytetin. 5. Cila nga fjalt e mposhtme sht neologjizm i Lasgush Poradecit? A) i prvluar B) e varfruar C) qielluar D) dshruar



6. Prsritja e foljes rri (strofa 4) tregon:

(Andrra e jets) A) prpjekje pr tu ngrohur. B) qetsi shpirtrore pas nj lodhjeje t madhe. C) tronditje shpirtrore. D) vetmi t pangushlluar. 7. Si sht formuar fjala horrllk? ngjyrim stilistikor mbart kjo fjal? (Historia e njens nga ato) 8. Ka raste kur Migjeni e nis fjalin me nj lidhz bashkrenditse shtuese. Gjeni dy raste

t tilla n fragment dhe shpjegoni arsyen e ktij prdorimi. (Historia e njens nga ato)

9. Gjeni tre mbiemra dhe shpjegoni rolin e prdorimit t tyre n fuksionin e figurs

stilistike dhe t kuptimit. (Gjuha shqype) 10. Shkruani n normn letrare fjalt: gjama, lmon, rrfes, zhgjetare dhe sqaroni ndryshimet

fonetike. (Gjuha shqype) 11. Zvendsoni shprehjen frazeologjike len pas dor me nj shprehje ose fjal tjetr.Me

fjaln dor shkruani nj shprehje frazeologjike dhe nj fjal t urt. (Gjuha shqype)

12. Retiencat prsriten dy her n momentet kye t kuptimit t poezis. Cili sht

funksioni i tyre? (Vallja e yjeve) 13. Me pjes t ligjrats jan formuar metaforat e mposhtme?

(Knga pleqrishte) a) Rnkimi i zemrs: ___________________

b) Lot i prvluar: ___________________

14. Cila sht arsyeja q fjaln vend poeti e shkruan me shkronj t madhe?

(Knga pleqrishte) 15. Gjeni n fragment dy neologjizma. (Kush e solli Doruntinn)



16. Identifikoni dy t veanta q shfaqen n ndrtimin sintaksor t fjalis: E rrall dhe e verdh, vrtet fleta e plepit prtej dritareve me hekura e kafaze, po qielli i kulluar i mbl.

(Vjeshta e Xheladin Beut) Shpjegoni forcn e shprehsis q merr kjo mnyr ndrtimi. 17. Gjeni n paragrafin e par t fragmentit foljen e prsritur. N ckoh sht prdrur

kjo folje dhe si e prcjell ajo ngarkesn emocionale t vazhdimsis s jets. (Historia e njens nga ato)

18. N fillim t paragrafit t fundit kmbehen fjalit e gjata me fjali t shkurtra. N fund t

paragrafit fjalite jan vetm t shkurtra, Cili sht funksioni i ksaj zgjedhjeje? A ka lidhje kjo mnyr rrfimi me gjendjen shpirtrore t personazhit? (I huaji)

19. Evidentoni t paktn tri mjete gjuhsore me t cilat Eskili realizon n fillim t fragmentit

(fjalt e shrbtorit) tensionin , ankthin dhe frikn . 20. Yjeve , poeti u vesh dy cilsi t kundrta (e lum dhe varfanjak). Si e shpjegoni kt

pranvnie ? far jan nga ana kuptimore keto dy mbiemra? 21. Dhe bart n kurriz nj premtim/ T dhn n hirin e gjyshrve t mundur.

(Pelegrini) Tregoni : a. pjes ligjrate sht fjala e nnvizuar?

b. funksion sintaksor kryen? c. Si sht formuar kjo fjal?

22. Gjeni n tekst formn dialektore t prcjellores. Zvendsojeni at me formn e

prcjellores q prdoret n gjuhn standarde (Historia e njens nga ato, pjesa III)

23. Gjeni trajtn e shkurtr t bashkuar t prdorur n vargun Sa mir hallin po ma ditki

burra... ndjenj t Mujit prcjell prdorimi i saj?

24. N vargun Qoft latg cdo kamje q m djeg n zemr

(Medea) Zvendso pjesn e nnrenditur prcaktore me nj pjes t nnrenditur shkakore.

25. Evidento 2 raste t prdorimit t gjymtyrve homogjene n fragment. Pse autori i prdor aq shpesh ato n prshkrimet e tij? (Evgjeni Grande)



IX. Ese Testi i Letrsis dhe Gjuhs shqipe prmban edhe nj ese. Kjo mund t jet e tipit prshkrues, argumentues ose krahasues. Ese prshkruese 1. mund t ket ndodhur pasi personazhi kaprcen kopshtin? Rrfeni vazhdimin e

ngjarjes, duke renditur dhe prshkruar veprimet dhe ndjesit e shkaktuara. ( Kumbulla prtej murit)

2. Fishta prcjell mesazhe t fuqishme. Prshkruani mesazhin e ksaj poezie duke u

ndalur te motivi i adhurimit t gjuhs s nns. 3. Prshkruani marrdhnien midis Mersoit dhe nns s tij. N prgjigjen tuaj

prqendrohuni n detaje q prdor Kamy n dhnien e elementeve t veant t ksaj marrdhnieje.

4. Prshkruani se si e prfytyroni skenn e vrasjes s mbretit Dunkan n tragjedin

Makbeth. N prgjigjen tuaj prqendrohuni n teknikat, gjuhn dhe imazhet e prdorura nga Shekspiri pr ta br sa m t gjall kt sken.

5. Prshkruani me fjalt tuaja bukurin e Tanushs te Martesa e Halilit. Prpiquni t

ruani prmasn q bukuria femrore ka n prshkrimin popullor. Ese krahasuese 1. Mbshtetur n fragmentin e dhn m sipr, shkruani nj ese krahasuese pr

Makbethin me zonjn Makbeth. Ku ndryshojn dhe ngjajn ata t dy? Si ndikojn detajet e przgjedhura dhe imazhet e krijuara nga Shekspiri pr t dhn kt ndryshim?

2. Krahasoni Makbethin dhe Bankon. Ku ngjajn dhe ku ndryshojn ata t dy? 3. Jozef K sht personazhi q dnohet pa kryer asnj faj. Nga ndryshon ai nga dy burrat

q vijn dhe e marrin pr t uar n vend ekzekutimin. 4. Krahasoni dy poezit q i kndojn gjuhs shqipe. (poezin e Fishts Gjuha Shqype

dhe poezin e Naim Frashrit Gjuha jon. 5. Duke u nisur nga veprat e tyre, krahasoni absurdin e Kamys me absurdin kafkjan.



Ese argumentuese 1. Shume lexues mendojn se Zonja Bovari sht nj roman q t trishton. Po ju a

ndiheni kshtu? Argumentoni mendimin tuaj n formn e nj eseje, duke u prqendruar veanrisht n momentet m t rndsishme q ju bjn t ndiheni t till ose jo.

2. A mendoni se bukuria lind dashurin? Argumentoni mendimin tuaj n formn e nj

eseje. 3. Balzaku n roman shprehet:N se drita sht dashuria e par e jets, ather

dashuria prse t mos jet drita e zemrs? A jeni dakord me kt mendim? Argumentoni prgjigjen tuaj n formn e nj eseje.

4. Zgjedhjet e individit n jet mund t shkaktojn pasoja t pakthyeshme pr t ardhmen.

A jeni dakord me kt pohim? Argumentoni mendimin tuaj n formn e nj eseje. 5. Prse nj histori personale nuk mbetet gjithmon e till? Prse historit njerzore

ngjajn me njra-tjetrn? Asnjher nj histori nuk sht e vetmja, ka edhe t tjera si ajo. Kjo ide jepet edhe n titullin e fragmentit. ( Historia e njens nga ato)

6. Situata e personazhit shpesh sht fati i nj njeriu. Individi prball shoqris. Ky sht

raporti universal. Jepni mendimin tuaj sesi e shihni kt raport. A jan t rndsishme mirsia, toleranca dhe dashuria?



SHEMBUJ TESTESH

DRITRO AGOLLI

Pelegrini

Un jam prej kohsh pelegrin

Udhtar n vendin e shpress s thyer

Jam ndar padashur nga karvani im

Mes shtigjeve nga vapa e shirat grryer

Krkoj karvanin tim n rr e n shpat,

Karvanin q ka ndrruar drejtimin me koh,

Ndaj n udh jam krejt, i humbur, jam fillikat,

Me shami t grisur lidhur n kok.

Pr uj buza ime u dogj u b zhur

Dhe syt m shpojn nga shterja e lotit,

M duhet t arrij karvanin e tretur qkur

apitur mes vaps, mes shiut e t ftohtit.

Un jam prej kohsh pelegrin.

Shtegtar i karvanit t humbur

Dhe bart n kurriz nj premtim

T dhn n hirin e gjyshrve t mundur.

1. Filli lidhs i ksaj poezie me krijimtarin poetike t Agollit sht: 1 pik

A) zhgnjimi dhe mosbesimi B) notat pesimiste dhe trishtimi C) individi dhe shoqria D) udha, rrugtimi, lvizja

2. Kjo poezi sht shkruar me: 1 pik

A) varg t lir B) rim t kryqzuar C) rim t puthur D) rim t brendshme

3. Kuptimit q mbart fjala pelegrin, Agolli i shton edhe: 1 pik

A) dashurin pr t afrmit dhe vendlindjen. B) kuriozitetin pr t njohur dhe zbuluar botn C) detyrimin moral kundrejt besimit t tij fetar. D) detyrimin moral ndaj vetes dhe t parve



4. Pse asti q po prjeton poeti sht i dhimbshm? 1 pik

A) E ndjen se po plaket. B) I mungon karvani C) Po humbet muzn poetike. D) Poett e rinj po e sulmojn.

5. Figura letrare n vargun: Udhtar n vendin e shpress s thyer sht: 1 pik

A) metonimi B) metafor C) sinekdok D) alegori

6. N ciln prej alternativave t mposhtme mbiemri sht prdorur me kuptim t drejtprdrejt? 1 pik A) shpress s thyer B) karvanin e tretur C) shami t grisur D) gjyshrve t mundur

7. far simbolizon n kt poezi pelegrini dhe karvani i humbur? 2 pik

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

8. Prshkruani gjendjen shpirtrore dhe fizike t heroit lirik. Mendimin tuaj ilustrojeni me detaje ose vargje nga fragmenti. 3 pik

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

9. Poeti deklaron se sht: Udhtar n vendin e shpress s thyer. Cili sht prfytyrimi juaj pr nj vend ku shpresat thyhen? Shpjegoni kontekstin historik mbi t cilin sht krijuar poezia.

2 pik _____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

10. Gjeni n poezi dy ifte sinonimesh. Prcaktoni funksionin e tyre stilistik. 3 pik

a) iftet e sinonimeve: ________________________________________________

b) Funksioni: ________________________________________________________



11. Interpretoni dy vargjet e fundit t poezis duke theksuar edhe notat q i prshkojn ato. Dhe bart n kurriz nj premtim /T dhn n hirin e gjyshrve t mundur.? 2 pik

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

12. Edhe kur mbetet pas, njeriu duhet t vrapoj pr t arritur t tjert. Argumentoni n trajt eseje kt ide. 8 pik

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________



MIGJENI

Historia e njens nga ato (fragment)

III

Nj dit t kristalt dimni, kur frynte veriu e acarimi kish ngri vesn, Lukja zbriti n qytet.

Biografia e saj deri mat dit asht e thjesht, por plot vuejtje si e t gjitha femnave t malcis. E jeta

n qytet, prej s largu, dukej e bukur. Sidoqoft, buka fitohej; sidomos kur ke rinin dhe shndet.

Por kur Lukja bani dshtimin e par, pau se pr ato q skan, jeta gjithkah asht e njllojt. Dhe

desh t bajt dika nga vetja, por i than:

- Rri moj budallaqe! Ti je e re...mundesh me fitue pare...e me pare n qytet gjendet shum kollaj burri, i cili ka me tu dasht n pleqni.

Dhe Lukja ishte aq e zgjuet. Saq e kuptoi shpejt filozofin e qytetit n t cilin rronte.

Pr nj koh jo fort t gjat, Lukja bani dyqind napolona. Nga tre lekt e studentave

dhe tre frangat e zotnive; tue numurue lakmueshm si nj koprrac, ajo grumbulloi at shum t

bukur t hollash. Tue fitue t hollat, mendonte Lukja se do t gjej nj zemr t humbun si veten, q

n pleqni t ndihmojn shoqi-shojn. Nuk dshironte ajo shum. Ajo nuk dshironte t bajt

parakalime reklamuese me burr n krah, as t baj ndonj qejf tjetr, t cilin kan t drejt ta bajn

grat e martueme me nder dhe faqe t bardh. Dshironte vetm t ulet n ndonj skut shtpie, t

presi pleqnin tue pas nj njeri pran pr t kmbye fjalt rreth zjarrmit ndr net e ftohta e t gjata

t dimnit, n mnyr q me ia largue mrzin e jets shoqi-shojt. Qe e tan dshira e vakt e Lukes.

IV

Dyqind napolona jan dyqind flamure triumfues mbi jetn e mbrapsht t vorfnis. Jan

dyqind klithma ngadhnimi n luftn e jets, jan dyqind hurra!

Dhe me dyqind napolona mendoi Lukja t ndrtoj nj kshtjell dhe bashk me nj zemr

t humbun si t vetn t futet brenda. Aty n heshtje, n limanin e qet t votrs, t mejtoj luftn

epike-sentimentale t jets s saj t kalueme. Qetsi, qetsi. Si anija e orvatun me tallazet e detit e

zhgatrrueme mbrrin n liman.

1. Migjeni sht autor i letrsis: 1 pik

A) arbreshe B) midis dy luftrave botrore C) s vjetr shqipe D) bashkkohore

2. Historia e njens nga ato sht: 1 pik

A) rrfenj B) proz poetike C) novel D) skic



3. N qendr t ksaj proze sht: 1 pik

A) individi B) familja C) shoqria D) t rinjt

4. Ky fragment na sugjeron se: 1 pik

A) jeta n qytet sht trheqse. B) familja sht e shenjt. C) njeriu duhet t jet praktik n jet. D) jeta e mundimshme i thjeshton ndrrat e njeriut.

5. Ajo q Lukja dshiron m shum sht: 1 pik

A) t ndrtoj nj shtpi q t jet e saja. B) t kthehet srish n malsi. C) t ndrtoj nj jet dinjitoze. D) t mos mbetet e vetme n jet.

6. Me shprehjen ...t gjej nj zemr t humbun si veten autori do t thot se Lukja dshironte t gjente nj njeri: 1 pik

A) q kish psuar dram n dashuri. B) t prbuzur nga jeta. C) pa pasuri dhe familje. D) t larguar si ajo nga malsia.

7. Migjeni theu disa tabu tematike n kt novel. Zbuloni n fragmentin e dhn dy prej tyre. 2 pik a) _________________________________________________________________________

b) _________________________________________________________________________

8. Cilat jan dy nga shkaqet q e detyruan Luken t zgjedh kt mnyr jetese? 2 pik

a) _________________________________________________________________________

b) _________________________________________________________________________

9. Shpjegoni ku qndron thelbi i figurs tragjike t Lukes. 2 pik

_____________________________________________________________________________

10. Pse ndrrat dhe dshirat e Lukes jan kaq modeste? 1 pik

_____________________________________________________________________________



11. Pse Lukja mendon se mund ta fitoj zemrn e dikujt vetm me para? 1 pik

_____________________________________________________________________________

12. ka dashur t thot autori me shprehjen luftn epike-sentimentale t jets s saj? 2 pik _____________________________________________________________________________

13. Me k hyn n kontrast shprehja shum e bukur t hollash? 1 pik

_____________________________________________________________________________

14. Cila sht e veanta e ndrtimit sintaksor t fjalis: Dhe me dyqind napolona mendoi Lukja t ndrtoj nj kshtjell? Shpjegoni forcn e shprehsis q merr kjo mnyr ndrtimi.

3 pik _____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

15. Interpretoni prmes figurs s stilistiks nntekstin q mbart kshtjella. 2 pik

_____________________________________________________________________________

16. Cili sht efekti tingullor q krijohet n fjalin: Nj dit t kristalt dimni, kur frynte veriu e acarimi kish ngri vesn, Lukja zbriti n qytet? 1 pik

_____________________________________________________________________________

17. Zgjedhjet e individit n jet mund t shkaktojn pasoja t pakthyeshme pr t ardhmen. A jeni dakord me kt pohim? Argumentoni mendimin tuaj pr pro ose kundr n formn e nj eseje.

8 pik _____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________



EPOSI I KRESHNIKVE

Martesa e Halilit (fragment)

- Nvatr tande, Muj, kemi qllue,

Mos na ki rand pr nji fjal...

Qysh Halilin se martove?

Jan martue krejt mosha e tij...

Atu dhimbn paret pr me i dhan?

Atu dhimbn dasmat pr me i ba?

Tutna1 djalin dikush po na e rre

2

Shpesh e shpesh po bie nKotorre tReja,

Rob t gjall djalin po e zan;

Le konakun, Muj, po ta fikin,

Ma zi fisin, Muj, po na koritin...

- Faqebardh, more shok, ju qofsha,

Sa mir hallin po ma ditki burra...

Kujt po i dhimbsen dasmat pr vlla tvet?...

Ather djali ka nis me fol:

- Kah kam vlla e kah kam motr,

Vdeksha para nu martofsha,

Se gjith grat e krahins ku jan...

Bash si motra q po mduken.

Dheu mka mbulue e fat si qita vedit3

Po se mora Tanushn e Krajlit

E un Tanushn vet e kam pa:

Gja ma tmir ssheh njeriu nn kt diell!

Vetulla e saj e drejt si fiskaja4

Shtegu i ballit si shtegu i malit,

Kur merr hana me prendue5

Syni i saj si kokrra e qershis,

E ka qerpikun si krahu i dallndyshes,

Fytyra e saj si kuqet molla ndeg,

Hunda e drejt-o si kalemi i Tushs6

Goja e vogl si lulja q shprthen,

Dhambt e bardh si gurzit e lumit

Fill mbas shiut, kur po i shndrit dielli,

Qafa e saj si qafa e pllumbit,

Shtati i saj posi shtat etine7

Mishi i dors porsi rremi8 i shemshirit

9...

FJALOR

1. tutna - kemi frik 5. Prendue - perndue 2. rre - gnjen 6. Tushs- argjendar i famshm 3. vedit - vetes 7. etine - pisha 4. fiskaja - thupr e holl 8. rremi - dega

9. shemshiri - lloj druri



1. Cikli i kreshnikve sht pjes e: 1 pik

A) liriks popullore B) epiks historike C) epiks legjendare D) kanunit t Lek Dukagjinit

2. Vargu i ciklit t kreshnikve sht: 1 pik

A) 8-rroksh B) 9-rroksh C) 10- rroksh D) 12-rroksh

3. Shqetsimi kryesor n kt fragment sht: 1 pik

A) mosbindja e Halilit pr t dgjuar Mujin. B) shkelja e ligjeve t Malsis nga Halili. C) pse Halili nuk po martohet ende. D) vshtirsia pr t gjetur nj nuse t denj.

4. Figura e stilistiks e prdorur m shum n kt fragment sht: 1 pik

A. metafora B. krahasimi C. paralelizmi figurativ D. simboli

5. Cili sht reagimi i Mujit ndaj shqetsimit t kreshnikve? 1 pik

A) Nervozohet nga ndrhyrja e patakt. B) Ndryshon temn e biseds. C) Ndan me ta shqetsimin e vet. D) Mbetet pa fjal dhe nuk di t thot.

6. Cili nga vargjet e mposhtme sht ndrtuar mbi figurn e hiperbols? 1 pik

A) Fill mbas shiut, kur po i shndrit dielli, B) Gja ma tmir ssheh njeriu nn kt diell! C) Le konakun, Muj, po ta fikin, D) Tutna djalin dikush po na e rre

7. Folja sht prdorur n mnyrn dshirore n vargun: 1 pik

A) - Nvatr tande, Muj, kemi qllue, B) Vdeksha para nu martofsha, C) Bash si motra q po mduken. D) Kujt po i dhimbsen dasmat pr vlla tvet?



8. Zbuloni marrdhnie ekzistojn midis Mujit dhe kreshnikve nprmjet dialogut q zhvillohet midis tyre. Ilustroni me shembuj (t paktn dy) kt marrdhnie. 4 pik

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

9. Pse Halili nuk pranon t martohet me asnj nga vajzat e krahins? 1 pik _____________________________________________________________________________

10. Argumentoni prmes detajeve (t paktn tre), t prdorur n vargjet ku prshkruhet portreti i Tanushs (Vetulla e saj...), se bukuria e saj sht dhn jo e ngrir, por n lvizje dhe tepr e

gjall. 4 pik

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

11. Shpjegoni dallimin midis dy vargjeve t mposhtme: 2 pik Le konakun, Muj, po ta fikin,

Ma zi fisin, Muj, po na koritin...

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

12. Ku sht fokusuar m shum rapsodi n prshkrimin e Tanushs? Pse? 2 pik _____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

13. Gjuha e prdorur n Ciklin e Kreshnikve ka forma gjuhsore t shqipes s vjetr. Gjej n fragment nj ndryshim fonetik dhe nj leksikor. 2 pik

Shqipja e vjetr Shqipja e sotme

a. Fonetik _________________ __________________

b. Leksikor _________________ __________________

14. Ese prshkruese N kt fragment, si dhe n t gjith Ciklin e Kreshnikve, vrejm nj prdorim t dendur t

elementeve t natyrs si bimt, lumenjt dhe malet. Prshkruani mnyrat me t cilat jan

prdorur kto elemente t bots natyrore dhe efektet q kan ato te lexuesi ose dgjuesi.

8 pik _____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________



_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________



EURIPIDI

Medea (fragment)

JASONI

Ti nuk ke nevoj pr fmij t tjer,

po pr mua bhet kjo e mir e madhe:

se fmijs sate q ke lindur ti,

do t jem n gjendje ti ndihmoj si duhet,

man t fmijve q do t m lindin.

A smendohem mir? Po edhe ti vet

nuk do t kundrshtoje, po t mos t shtynte,

po t mos t ndizte kjo martes e re.

Se ju grat shkoni gjer n kt pik:

e besoni veten fort e fort t lumtur,

kur n shtrat me burrin mir ia kaloni;

po n rast se shtrati preket qofte pak,

do e mir ju duket e zez. E keqe.

Sikur tish e mundur t bnim fmij

me ndonj mjet tjetr, jo me an t femrs;

Sikur t mos ishte gruaja n bot,

nuk do t kishte ligsi ndr njerzit. Sikur t mos ishte gruaja n bot,

nuk do t kishte ligsi ndr njerzit.

KORI Jason, shum bukur i stolise fjalt;

po si mendoj un- do t kundrshtoj

sm dukesh i drejt, mbasi tradhtove

gruan q ke patur.

MEDEA sht e vrtet, e drejt se me shum njerz

e n shum pika jam n kundrshtim;

se, pas mendjes sime, do njeri q sht

orator i zoti, porse jo i drejt,

meriton t marr nj dnim t rnd;

pse duke u-mburrur se padrejtsit

do t mund ti fsheh me fjal t bukur,

guxon gjithmon t bj t liga,

E kshtu pra dija nuk i sjell dobi.

Tani dhe ti vet mos m dil prpara

me fjal t bukur, me oratoria,

se nj fjal e vetme t rrzon prdhe:

Po t kishe qen njeri jo i lig,

duheshe m par t ma mbushje mendjen

pr kt martes dhe t mos e bje

fshehura atyre q i quan miq.

JASONI A! vrtet ska fjal se do m ndihmoj,

po t ta rrfeja q m par dasmn,

vrtet do m ndihje ti q edhe sot

nuk e shkul inatin q ke mu n zemr.

MEDEA

Kjo gj st pengonte; halli ish gjetiu:

po t kishe mbetur gjer n pleqri,

burr i nj gruaje, nj gruaje barbare,

nuk do t kishe, si kujtonje ti,

as nder as lavdi.

JASONI

Un u martova- kt dije mir-

me t bijn e mbretit dhe e kam pr grua,

jo pse dshirova t kem tjetr nuse,

po pse, si kam thn edhe tjetr her,

dshroj mb njan ty t t shptoj e mb tjetr

an t forcoj shtpin,

mbasi djemt tan do ti bj t ken

mbretrit vllezr,

MEDEA Ah, qofshin larg meje

T gjitha lumturit q m sjellin brenga!

Qoft larg do kamje q m djeg n zemr!



1. Tragjedia Medea i vendos ngjarjet n: 1 pik A) Kolkid B) Athin C) Teb D) Korinth

2. Kur Jasoni i drejtohet Medeas me fjalt: nj grue barbare ai i referohet asaj si nj grua: 1 pik A) misterioze B) t nnshtruar C) t paqytetruar D) fisnike

3. Jasoni dshiron t martohet me nj vajz tjetr, sepse: 1 pik A) ka rn n dashuri me t. B) krkon t prfitoj nga prejardhja e saj. C) Medea i duket e plakur. D) kshtu mund t realizoj profecin.

4. Euripidi prmes tragjedis Medea prcjell mesazhin: 1 pik

A) mbro familjen B) lufto pr pushtet C) krko mirqenie D) pajtohu me realitetin

5. Duke u mbshtetur n fragmentin e dhn m sipr, cila sht sipas Medeas vlera m e lart pr njeriun?

1 pik A) Krenaria B) Oratoria C) Besnikria D) Menuria

6. N kt fragment Medea shfaqet si nj grua: 1 pik

A) e dobt dhe e trembur. B) e qet dhe e urt. C) agresive dhe nevrike. D) e fort dhe krenare.

7. N dialog me Medean, Jasoni paraqet arsyet q e shtyjn drejt martess s dyt. Si ju duket arsyetimi i Jasonit pr martesn e re? A sht ai i detyruar nga rrethanat n marrjen e

nj vendimi t till? 2 pik

_____________________________________________________________________________

8. Shpjegoni se a ndihet Jasoni n ndonj ast i penduar dhe a e pranon fajin. Ilustrojeni mendimin tuaj edhe me pjes nga fragmenti. 3 pik

_____________________________________________________________________________



9. Duke e par lidhjen e dyt t Jasonit n plan krahasues me martesn me Medean, tipar t karakterit t tij zbuloni? 1 pik

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

10. Cili sht qndrimi i Jasonit ndaj gruas n prgjithsi? E vlerson at apo e paragjykon? Ku duket kjo? 3 pik

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

11. Zbuloni vargjet ku duket qndrimi ideo-emocional i autorit n krahasim me at t Jasonit. Cili sht thelbi i ktij qndrimi? 2 pik

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

12. Lexoni me kujdes vargjet ku Medea shpreh mendimin e saj pr natyrn njerzore. vlerson m shum ajo, dijen apo forcn e karakterit? Shtjelloni mendimin tuaj duke e ilustruar me vargje

nga fragmenti. 3 pik

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

13. shpreh pasthirrma n gojn e Medeas (fundi i fragmentit)? Cili sht koncepti i saj pr lumturin? 2 pik

_____________________________________________________________________________

14. A mendoni se rrethanat n t cilat ndodhet Medea jan themelore pr vendimet q do t marr ajo m von? A e justifikojn ato plotsisht apo ajo mund t kishte gjetur nj rrugzgjidhje

tjetr? Argumentoni mendimin tuaj n formn e nj eseje.

8 pik

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________



Zhan Rasin :

Andromaka

Akti III - Skena VIII

Sefiza

Megjithse Greqia krkon tjua shpaguaj

Ju prap mund t ishit zonj e fatit tuaj

Andromaka

Si jua thot goja kto, oh, me qllim?

Kshtu, sm mbetej vese tndshkoja djalin

tim.

Sefiza

Dhe aq besnike burrit! Po mjaft, zonja ime,

Virtyt i tepruar ju shpie dhe n krime.

Pastaj dhai do thoshte: Po jo me aq furi.

Andromaka

thua! Mendon q Pirrua t zr vendin e tij?

Sefiza

E do e mir e djalit, se grekt jua krkojn.

Mos druani se shpirtrat lndohen, ju

mallkojn?

Si vall ta prbuzni nj mbret e

ngadhnjimtar

Q do tju bj t ngrihi n fronin trashgimtar

Q shqelm u jep pr juve armiqve fryr nga

inati,

Q as kujtohet fare se Akili ish i Ati

Dhe sprmend fitoret, se druhet se mos

krenohet.

Andromaka

Duhet tharroj dhe un, sepse ai skujtohet?

Si ta harroj Hektorin qe lan pa varrosur,

Pr turp ma hiqnin zvarr rreth mureve,

xhindosur?

Si ta harroj t atin q ra prpara meje,

N gjak duke sprkatur t shenjtn vatr feje?

Kujto, kujto, Sefiz, oh, at nat ferri.

Kujtoje mir Pirron, synxir nata parmak,

Kur erdh npallatet tona mes hijesh zjarr e

flak,

Mi shkelte ata vllezr t hapte nj rrugin,

N gjak i tr prlyer vriste, bnte krdin.

Kujto ata qu mburrnin dhata qu rrokullisnin

Kujtoje Andromakn tmerruar mes llahtari;

Prfytyroj dhe Pirron sesi e pash s pari

Ja se nga far veprash arriti u lartsua,

S fundi, ja far burri krkon t gjesh pr

mua!

Jo, kurr e kurr sbhem shoqe me nj

gjaksor,

Po desh le tna ndshkoj theror.

Sikur ta merrja, urrejtja do sishte e vshtir.

Sefiza

Aher eja t shohim si do mbaroj yt bir.

Po presim fjaln tuajju dridhi zonja ime!

Andromaka

Medet! ma shpove zemrn aq thell mato

kujtime!

Po far, Sefiz, prap n dorn e mizorit,

Tim bir, gzimin e jets, fytyrn e Hektorit!

Dritn e syve ttij q penga ma dorzoi!

O vaj, si m kujtohet! Se at dit q shkoi

T matej me Akilin e vdekjen ta krkonte,

Krkoi dhe t birin ndr krah ta shtrngonte.

Duke mi fshir lott, m tha:E dashur grua,

Se di a do t kthehem, fat sht thn pr

mua

N shenj besnikrie t l kt fmi,

N mos iu ktheft i ati, baba tmi bhesh ti.

Nse martesn ton prjet e ke kujtim,

E gjer n pik m deshe, tregoja djalit tim.

Si mund ta shoh thumbas nj gjak aq shumi

lmuar,

E bashk me t t shuhet nj fis i lavdruar!

O mbret barbar pr mua t zhduksh nj

fmi?

Nse un t urrej, faj paska vall ai?

Mos vall duhet ta qortoj e ti prmend

Vrasjet mizorit ai q sdi gjsend?



Hanxhari i gjakatarit sht gati t t qlloj,

Nse jot m sdo mundt, o bir, q ta

ndaloj!

Se di prse po shtangem, kur prap e kam n

dor!

Po jo, st l t vdessh, st l kjo nn e

gjor.

Hajt ta takojm Pirron. Oh, moj Sefiz e

shtrenjt,

Shko ti m mir i thuaj.

Sefiza

ti them, o qiell i shtrenjt?

Andromaka

Thuaj se dashuria q kam pr djalin tim

Po prit, vrtet tha se paska marr vendim?

Vrtet ndjenja e zjarrt e shtyn t gjaksohet?

Sefiza

E kush i flet atij moj zonj, do trbohet!

Andromaka

Eh, mir, shko, premtoji

Sefiza

Pr bes e vrtet!

Andromaka

Bobo! Po far bese, kur nuk besoj as vet

O eshtrat e tim shoqi! O Troj, o ti o at!

Sa shtrenjt po t paguan o bir, kjo nn e

ngrat!

Sefiza

Po ku. Moj zonj? A more nj vendim?

Andromaka

T shkojm atje te varri, t pyesim burrin tim.

1. Kjo tragjedi sht mbshtetur n nj histori t marr nga: 1 pik

A) mitologjia B) kronikat historike C) gojdhnat e vjetra franceze D) shkrimet e shenjta.

2. Dialogu mes dy grave prcjell: 1 pik

A) ankth B) zemrim C) indiferenc D) urrejtje

3. Kjo vepr bn pjes n tragjedit: 1 pik

A) antike B) romantike C) klasiciste D) sentimentaliste

4. Pirro krkon ta thyej qndresn e Andromaks duke: 1 pik

A) i krcnuar t birin. B) e krcnuar se do ta kthej te grekt. C) i folur keq pr t shoqin. D) e krcnuar me jet.



5. N fund t tragjedis Andromaka: 1 pik

A) vret veten B) martohet me Pirron C) dorzohet te grekt D) shpallet mbretresh e Epirit

6. Cilat jan disa nga ndjenjat q karakterizojn Andromakn n kt fragment? Pse? Ilustro me detaje ose vargje nga fragmenti. 3 pik

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

7. Si realizohet figura e Pirros prmes ligjrimit t Andromaks? cilsi dhe tipare t tij theksohen dhe pse? 3 pik

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

8. Gjeni n vargjet 20-30 detajet artistike q rikthejn edhe nj her atmosfern e Lufts s Trojs, tregoni forcn shprehse t tyre dhe imazhin q nxisin te lexuesi. 3 pik

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

9. koh t foljeve ndrthuren n kt fragment (si njsi kohore)? Pr arsye bhet kjo? Cila koh mbizotron? Pse? 3 pik

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

10. N vargjet 68-70 zbulo gjendjen shpirtrore t Andromaks prmes mjeteve t stilistiks. 3 pik

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________



BALZAKU

Evgjeni Grande

Dashuria e par e Evgjeni Grandes.

N jetn e dlir dhe t vetmuar t vajzave, ka nj ast t kndshm mblsie, kur rrezet e diellit

deprtojn mbl n zemrn e tyre, kur do lule shpreh nj mendim, kur t rrahurat e zemrs

projn n tru ngrohtsin e tyre gjallruese dhe ua shkrijn mendimet n nj dshir t vaglluar,

melankolike, t thjesht por me gzime plot mblsi.

Fmijt, kur fillojn t shohin rreth e rrotull gjra, buzqeshin; edhe nj vajz, kur sheh si n

vagullim ndjenjat e zemrs prmes natyrs, buzqesh si fmij. Nse drita sht dashuria e par e

jets, dashuria prse t mos jet drita e zemrs? Ishte tamam koha q Evgjenia ti shihte gjrat e

ksaj bote ashtu si jan. Si gjith vajzat e provincs, u ngrit me ves e bri lutjen, filloi tualetin, se

sot e tutje t veshurit kishte nj kuptim pr t, lmoi flokt e gshtenjta, i ndau m dysh, i hodhi nga

t dyja ant e supeve, i drodhi grshetat me kujdes, n mnyr q t mos dilte as dhe nj fije, dhe e

dha fytyrs nj shklqim t till, t bardh, sa prputhej pr bukuri thjeshtsia e tualetit me vizat e

ballit.

Duke frkuar shum her duart me ujin e pastr, q ia forconte dhe ia skuqte cipn e lkurs, i

hodhi nj sy llrave t bukura, t rrumbullakta dhe e pyeti veten, prse kushriri i kishte aq t buta

duart dhe aq t bardha, kurse thonjt aq t lmuar, t bukur? Veshi orape t reja, mbathi kpuct

m t mira. Pastaj e drejtoi mir trupin, pa fustanin, q i rrinte derdhur pas shtatit, iu duk vetja

trheqse, pr her t par ndjeu lumturi n jetn e saj. Pasi mbaroi tualetin, i zun vesht t rnat e

sahatit t kishs, u habit q ra ora shtat. E pra, at dit ishte ngritur hert nga frika mos nuk i dilte

koha pr tu veshur e pr tu rregulluar si duhet.

Nuk ishte msuar ti shihte me radh, nj nga nj, buklet, pr ti par si i rrinin m mir, q t

binin sa m shum n sy. Si e mbaroi tualetin, kryqzoi kraht n gjoks, u prkul n dritare dhe zuri

t sodiste oborrin, kopshtin e ngusht dhe kangjellat e larta q e rrethonin, pamje melankolike, e

kufizuar, po q nuk i mungonin bukurit misterioze, veori e vendeve t vetmuara, e tokave t

djerra...

Kthjelltsia e dits dhe dielli i bukur i vjeshts buz lumit Luar filluan t shprndanin vellon e

avullit q kishte rn mbi muret, mbi bimt dhe mbi sendet e tjera piktoreske, q zbukuronin at

kopsht dhe at oborr.

N kt pamje Evgjenia ndjeu nj mahnitje q si kishte ndier kurr me par, kopshti dhe lulet

e bimt m par i dukeshin t zakonshme. Me mijra mendime t prziera lindnin n zemrn e saj

dhe vinin duke u shtuar, ashtu si shtoheshin prjashta rrezet e diellit. Bri nj lvizje, q ish nj

shenj gzimi e paprcaktuar, e pashpjeguar, q pshtjell gjith botn ton t brendshme, ashtu si

nj re q mbulon botn fizike. Mendimet e saj prputheshin me hollsirat e ktij peizazhi t veant

dhe tingujt e zemrs bashkoheshin me tingujt e natyrs. Kur dielli puthi cepin e nj muri, nga i cili

vareshin lule dielli me flett e gjera ngjyra-ngjyra t ndryshme si gusha e pllumbit, rrezet qiellore

t shpress lshuan drit mbi t ardhmen e Evgjenis, e cila tashti ndjente knaqsi, kur shihte kt

cep muri, lulet e zbehta q vareshin aty, lule kmbore boj qielli, barishtet e fishkura, me t cilat u

przje nj kujtim i mbl, si jan kujtimet e fminis. ..

Evgjenia iu afrua pasqyrs, u pa ashtu si nj autor, q me mirbesim sodit veprn e vet, pr ta

kritikuar dhe pr ta shar at.

Nuk jam sa duhet e hijshme pr t! Ky ishte mendimi i saj i thjesht dhe q e bnte t vuante.

Sdo mend q vajza e gjor nuk e gjykonte veten drejt. Po modestia ose m mir druajtja, sht

nj nga virtytet e para t dashuris. Evgjenia kishte trup t bshm, ashtu si gjith fmijt e



borgjezis s vogl, q bien n sy pr bukurin e tyre trashanike. Po edhe pse nuk i prngjiste

bukuris s Venusit t Milos, tek ajo mishroheshin fisnikria e mbl e ndjenjs kristiane, q e bn

gruan t pastr dhe i jep at nur, q skulptort e vjetr nuk e kan njohur. Kokn e kishte t madhe,

nj ball prej mashkulli po delikat, si ai i Jupiterit t Fidias. Kishte sy bojhiri, nga t cilt dilte

vazhdimisht nj shklqim; ndr ta pasqyrohej e tr jeta e saj e pastr, pa njolla. ....

Hunda i vinte pak si e madhe, po shkonte me gojn e kuqe si gjaku dhe me ato buz, dy buz me

mijra viza plot dashuri dhe mirsi, ndrsa gusha e saj skishte t shar. Evgjenia, ashtu e gjat dhe

e fort si ishte, skishte asgj t bukur q mund ti plqej shumics, por ajo kishte nj bukuri t

till, q bn pr vete vetm artistt.

1. Evgjeni Grande sht roman: 1 pik

A) romantik B) realist C) psikologjik D) filozofik

2. Shqetsimi m i madh i Evgjenis n kt fragment sht se: 1 pik

A) nuk sht n lartsin e Karlit. B) nuk ka koh sa duhet pr tu br gati. C) se rrobat q ka sjan shum elegante. D) se ka duar t ashpra.

3. Balzaku vlerson m tepr te Evgjenia: 1 pik

A) pasionin B) virtytin C) ambicien D) forcn

4. Plaku Grande n roman dallohet pr kt tipar karakteristik: 1 pik

A) pasivitetin. B) pesimizmin. C) dhimbsurin. D) maniakrin.

5. Ngjarjet n roman zhvillohen n: 1 pik

A) Paris B) Ruan C) Somyr D) Tur



6. Gjeni detajet poetike me t cilat jepet lindja e ndjenjs s dashuris te Evgjenia. Kto detaje i japin fragmentit ngjyrim romantik apo realist? 3 pik

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

7. Gjeni n fragment nga nj shembull q ilustron tiparet fizike dhe shpirtrore t Evgjenis. Cili sht nnteksti i veprimeve t saj?

3 pik

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

8. Balzaku veon duart e bardha dhe thonjt trndafil t Karlit. Cila sht arsyeja q Evgjenia i prmend ato dhe cili sht nnteksti q prcillet?

1 pik

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

9. Cili sht roli q luan mbiemri n kt fragment? figur prftohet nga prdorimi i tij? Prmendni disa shembuj. 3 pik

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

10. Rendisni tri tipare t stilit t Balzakut q shfaqen n kt fragment. 3 pik

a. ____________________________

b. ____________________________

c. ____________________________

11. Balzaku n roman shprehet:N se drita sht dashuria e par e jets, ather dashuria prse t mos jet drita e zmrs?A je dakord me kt mendim? Argumentoni prgjigjen n formn e

nj eseje. 8 pik

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________



Shkolla e mesme pedagogjike

GJUH SHQIPE

Prjashta nata dimrore kishte mbshtjell do gj me uj, mjegull dhe er. Duke futur kokn nn

jorgan, un dgjoja mbyturazi zhurmn monotone t pikave t shiut mbi atin e madhe t shtpis

son. E merrja me mend se si pikat e panumrta rrokulliseshin tani n faqet e pjerrta t atis, duke

shpejtuar t binin sa m par n tok q pastaj t avulloheshin dhe t ngjiteshin prap atje lart, n

qiellin e bardh. Ato nuk e dinin se n streht e atis i priste nj grack e panjohur.

Kshtu merrte fund jeta e lir dhe e gzuar e pikave t shiut. Vetm un ndonjher, duke luajtur,

do tu drgoja me an t pasqyrs nj cop qiell t vogl sa nj pllmb, q do t lodronte nj cop

her mbi gjirin e ujit, si nj kujtim i shkurtr i qiellit t madh.

Ndrsa po vrisja mendjen se cili e kishte t vshtir t duronte burgimin, njeriu apo uji, dgjova

hapat e gjyshes dhe pastaj zrin e saj nga dhoma tjetr:

- Ngrehuni, ngrehuni, kemi harruar t heqim qyngjin .

Fragment nga romani i I. Kadares

Kronik n gur

Pr pyetjet 1-6 rrethoni vetm shkronjn q i prgjigjet alternativs s sakt.

1. Qarkoni fjalin ku ka nj fjal t urt: 1 pik

A) Ndrsa po vrisja mendjen, dgjova hapat e gjyshes. B) Mendja e madhe, e keqja e t zot. C) Jam i nj mendjeje me ty. D) Mbaje mendjen n msim.

2. N fjalin: Prjashta nata dimrore kishte mbshtjell do gj me uj, mjegull dhe er folja sht n kohn: 1 pik

A) e kryer e lidhores B) m se e kryer e lidhores C) m se e kryer e dftores D) e kryer e tejshkuar e dftores

3. Fjalia: Ato nuk e dinin se n streht e atis i priste nj grack e panjohur sht: 1 pik A) fjali e prbr me m shum se dy pjes B) fjali e prbr ftilluese-kundrinore C) fjali e prbr ftilluese-kryefjalore D) fjali e prbr krahasore



4. N fjalin: n dgjoja mbyturazi zhurmn monotone t pikave t shiut mbi atin e madhe t shtpis son. fjala e nnvizuar sht: 1 pik

A) prcaktor i shprehur me ndajfolje B) prcaktor i shprehur me premr C) rrethanor mnyre i shprehur me ndajfolje D) rrethanor mnyre i shprehur me premr

5. Fjala e panjohur sht formuar: 1 pik

A) me parashtes e prapashtes njkohsisht B) me parashtes e paranyjzim C) me parashtes D) me paranyjzim

6. Gjeni rasn e emrit t nnvizuar n fjalin e mposhtme dhe tregoni funksionin sintaksor t tij: Ato nuk e dinin se n streht e atis i priste nj grack e panjohur.

2 pik

1. Rasa: ____________________

2. Funksioni: ____________________

7. Emrtoni klasat e fjalve t nnvizuara n fjalin e mposhtme. 4 pik Vetm un ndonjher, duke luajtur, do tu drgoja me an t pasqyrs nj cop qiell t vogl sa

nj pllmb, q do t lodronte nj cop her mbi gjirin e ujit, si nj kujtim i shkurtr i qiellit t

madh.

a) ndonjher: _______________________

b) cop: _______________________

c) sa: _______________________

d) q: _______________________

8. Fjala ndonjher 2 pik

a.sht e prngjitur apo e prbr? ________________________

b.si sht formuar ajo?

_________________________________________________________________________

9. N fragmentin e dhn veoni nj emr foljor dhe tregoni si sht formuar ai. 2 pik

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________



10. Gjeni n fjalin e mposhtme mbiemrin. Shkruani dy fjali t tjera ku mbiemri t prdoret n shkalln krahasore dhe siprore. Formoni nj emr t prejardhur nga ky mbiemr.

4 pik Pikat e shiut rrokulliseshin tani n faqet e pjerrta t atis.

a) mbiemri: _______________________

b) fjalia me mbiemr n shkalln krahasore:________________________________________

__________________________________________________________________________

c) fjalia me mbiemr n shkalln siprore:_________________________________________

_________________________________________________________________________

d) emri i prejardhur___________________________________________________________

11. Gjeni kundrinorin e drejt n fjalin e mposhtme. Tregoni me se sht shprehur dhe zvendsojeni at me nj premr. 3 pik

Prjashta nata dimrore kishte mbshtjell do gj me uj, mjegull dhe er.

a) Kundrinori i drejt: ___________________

b) Shprehur me: ___________________

c) _____________________________________________________________



GJUH SHQIPE

Gjenerali nuk e priste q pamja ti bnte nj prshtypje kaq t madhe. Ai u hutua aq shum, sa n

fillim, kur hyri, nuk pa asgj t qart, por vetm nj grumbull ngjyrash lvizse e t gjalla, sikur

dikush ti kishte rn me nj shuplak t fort syve dhe syt ti lshonin xixa.

Dikush e oi n tryez, dikush i mori kapotn dhe ai tundi disa her kokn e prshndeti n

drejtim t paprcaktuar, duke pshpritur npr dhmb ca fjal n gjuhn e tij.

Vetm kur daullja filloi t binte prap plot buim dhe kur violina ia mori me nj tingull t

mpreht e njerzit prsri u ngritn n valle, ai nisi t prqendrohej. Pastaj ndjeu tringllimn e

bardh t qelqeve dhe zrin e dikujt prbri, q i tha n gjuhn e tij: Ngrijeni gotn . Ai e ngriti

dhe piu. Po ai z se filloi ti shpjegonte dika, por gjenerali akoma nuk ishte n gjendje ti kuptonte

gjrat qart dhe uditej dhe vet se si e humbi kshtu pusulln.

Kaloi mjaft koh derisa gjenerali e mblodhi veten plotsisht. Tani ai ndiente si kalamajt i

kishin ngulur syt q u shklqenin nga nj heshtje e gzuar. Ata mblidheshin kok m kok,

tregonin me gishtat e vegjl n drejtimin e gjeneralit dhe se numronin, ndoshta kopsat e arta t

uniforms apo vijat e gradave, sepse pastaj diskutonin me njri-tjetrin, tundnin kokat e vogla dhe,

si duket, nuk ishin n nj mendje.

Fragment nga romani i I. Kadares

Gjenerali i ushtris s vdekur

1. Qarkoni fjalin ku ka nj fjal t urt. 1 pik A) Larg syve, larg zemrs... B) I nguli syt mbi njerzit q sapo hyn. C) Ngado t hedhsh syt, sheh njerz q punojn. D) Ustai e sheh punn me syrin e mjeshtrit.

2. N ndrtimin: ... sikur dikush ti kishte rn me nj shuplak t fort syve... folja sht n kohn: 1 pik A) e kryer e lidhores B) m se e kryer e lidhores C) m se e kryer e dftores D) e kryer e tejshkuar e dftores

3. Fjalia: Ai u hutua aq shum, sa n fillim nuk pa asgj t qart, por vetm nj grumbull ngjyrash lvizse e t gjalla. sht: 1 pik

A) fjali e prbr me m shum se dy pjes B) fjali e thjesht C) fjali e prbr krahasore D) fjali e prbr rrjedhimore



4. N fjalin: Kaloi mjaft koh derisa gjenerali e mblodhi veten plotsisht. fjala e nnvizuar sht: 1 pik A) prcaktor i shprehur me ndajfolje B) prcaktor i shprehur me premr C) rrethanor sasie i shprehur me ndajfolje D) rrethanor sasie i shprehur me premr

5. Fjala e nnvizuar n ndrtimin: ...prshndeti n drejtim t paprcaktuar... sht formuar: 1 pik A) me parashtes

Documents

REEPUUBBLLI IKKAA ËEE SSHHQQIPPËËRRIISSË …gjimnazi18tetori.yolasite.com/resources/Shpjegues i programit te... · MINISTRIA E ARSIMIT DHE SHKENCËS ... Në mjerim njeriu kujton