REDD+ ХӨТӨЛБӨРТ ТАЛУУДЫН ОРОЛЦООГ ХАНГАХ …reddplus.mn/mon/wp-content/uploads/2018/04/UN-RED-oroltsoog-khangakh.pdfМонгол ойн сангийн

БАЙГАЛЬ ОРЧИН,АЯЛАЛ ЖУУЛЧЛАЛЫН ЯАМ

REDD+ ХӨТӨЛБӨРТ ТАЛУУДЫН ОРОЛЦООГ ХАНГАХ ТӨЛӨВЛӨГӨӨОгноо: 2017оны3сарын27 МонголУлс

+ 976-77117750www.reddplus.mn

Засгийн газрын II байр, 304 тоот, Нэгдсэн үндэсний гудамж 5/2,Чингэлтэй дүүрэг Улаанбаатар 15160, Монгол улс

Монгол ойн сангийн өөрчлөлтийн хүчин зүйлсийн урьдчилсан үнэлгээ (2016), Байгаль орчин аялал жуулчлалын яам, Монгол орны UN-REDD Үндэсний хөтөлбөр

Энэхүү тайланг Монгол орны UN-REDD үндэсний хөтөлбөрөөс боловсруулан гаргасан болно. UN-REDD хөтөлбөр нь ойн доройтол болон хомсдолоос үүдэлтэй хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулахад хөгжиж буй орнуудад дэмжлэг үзүүлэхэд чиглэсэн НҮБ-ын хамтарсан санаачилга бөгөөд 2008 оноос НҮБ-ын Хөгжлийн Хөтөлбөр (UNDP), НҮБ-ын Байгаль Орчны Хөтөлбөр (UNEP) болон НҮБ-ын Хүнс, Хөдөө Аж Ахуйн Байгууллага (FAO) хамтран хэрэгжүүлж эхэлсэн. UN-REDD хөтөлбөр нь үндэсний REDD+ санаачилга, үйл ажиллагаа, REDD+-ийг хэрэгжүүлэх үе шатанд орон нутгийн уугуул иргэд болон ойгоос хамааралтай орон нутгийн бусад иргэд, нөхөрлөл зэрэг бүх оролцогч талуудын үр дүнтэй оролцоог хангах үйл явцыг дэмждэг.

Энэхүү тайланд илэрхийлсэн байр суурь, аливаа улс орон, газар нутаг, хот,

муж болон тэдгээрийн захиргааны статус эсвэл хил хязгаарын заагийн талаарх мэдээлэл нь гагцхүү зохиогчийн хувийн үзэл бодол бөгөөд Монгол орны UNREDD үндэсний хөтөлбөр, НҮБ-ын агентлагууд болон Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яамны албан ёсны байр суурь биш болно.

Зохиогчийн эрх

Тус хэвлэлийн агуулгыг бүтнээр эсвэл хэсэгчилсэн байдлаар зохиогчийн эрхийг эзэмшигчээс зөвшөөрөл авалгүйгээр зөвхөн соён гэгээрүүлэх болон ашгийн бус зорилгоор дахин хэвлэж болох ба эх үүсвэрийг заавал дурдсан байна.

Хэвлэлийн эх болон монгол хэлнээ орчуулсан хувилбаруудыг Монгол орны UNREDD үндэсний хөтөлбөрөөс бичгээр зөвшөөрөл авалгүйгээр арилжааны буюу ашиг олох зорилгоор хувилахыг хориглоно.

Талархал

Энэхүү тайланг Б.Хишигжаргал, Крис Дикинсон, О.Билгүүн (Монгол орны UN-REDD үндэсний хөтөлбөр) нар хянан тохиолдуулсан болно. Уг ажилд хувь нэмрээ оруулж, санал зөвлөмж өгсөн бүх хүмүүст талархсанаа илэрхийлье.

Холбоо барих хаягСанал хүсэлтээ доорх хаягаар ирүүлнэ үү:Монгол орны UNREDD үндэсний хөтөлбөрУтас: 77117750И-мэйл: [email protected]Вэб хуудас: www.REDDplus.mn

МОНГОЛ ОРНЫ REDD+ -ИЙН ЧАДАМЖИД СУУРИЛСАН ХЭРЭГЦЭЭНИЙ ҮНЭЛГЭЭ 1

АГУУЛГА

Товчилсон үгс ........................................................................................................................................... 2

Товч хураангуй ......................................................................................................................................... 3

Танилцуулга .............................................................................................................................................. 6

1. Стратегийн үйл ажиллагаа .......................................................................................................... 7

1.1. Үндэсний REDD+ стратеги болон үйл ажиллагааны төлөвлөгөө (үс/үат) ........... 8

1.2. Ойн хүлэмжийн хийн суурь түвшин (ОХХСТ) ................................................................. 8

1.3. Үндэсний ойн мониторингийн систем............................................................................. 9

1.4. Сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх мэдээллийн систем ..................................................... 9

1.5. REDD+ үндэсний нэгж.........................................................................................................10

1.6. Үндэсний REDD+ сан болон бодлого, арга хэмжээнүүдийн санхүүгийн төлөвлөгөө ......................................................................................................11

1.7. Үндсэн ашиг сонирхлын бүлгүүдийн оролцоо ............................................................ 11

2. Аргачлал ..........................................................................................................................................12

3. Оролцогч талууд ............................................................................................................................14

3.1. REDD+ ажлын хэсэг .............................................................................................................14

3.2. Өндөр түвшний байгууллага болон зөвлөл ................................................................. 15

3.3. Засгийн газрын яамд ..........................................................................................................18

3.4. Үндсэн яамдуудын газар ...................................................................................................21

3.5. Их сургууль болон боловсролын байгууллагууд ........................................................ 25

3.6. Орон нутгийн удирдлага ....................................................................................................27

3.7. Орон нутгийн нөхөрлөлийн гишүүн and ИНБ, ТББ, хэвлэл мэдээлэл ................. 27

3.8. Хувийн салбарын байгууллагууд .................................................................................... 29

3.9. Хөгжлийн төсөл болон түнш байгууллагууд ................................................................30

4. Оролцогч талуудын зураглал ....................................................................................................32

5. Зөвлөлдөх төлөвлөгөө................................................................................................................33


МОНГОЛ ОРНЫ UN-REDD ҮНДЭСНИЙ ХӨТӨЛБӨР2

ТОВЧИЛСОНҮГС

АХБ Азийн хөгжлийн банк

ИНБ Иргэний нийгмийн байгууллага

ОХТ Ойн хяналтын түвшин

УАӨЗГХЗК Уур амьсгалын асуудлаарх засгийн газар хоорондын зөвлөлдөх комисс

БОАЖЯ Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яам

СЯ Сангийн яам

ГХЯ Гадаад харилцааны яам

ХЗДХЯ Хууль зүй, дотоод хэргийн яам

ШУТИС Шинжлэх ухаан технологийн их сургууль

ҮОМС Үндэсний ойн мониторингийн систем

ҮСГ Үндэсний статистикийн газар

ОДБ Ойн дагалт баялаг

МУИС Монгол улсын их сургууль

БАХ Бодлого, арга хэмжээ

ТХЗ Төсөл хэрэгжүүлэгч зөвлөл

REDD+ Ойн хомсдол, доройтлоос үүдэлтэй хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулах, хөгжиж буй орнуудын ойн нөөцийг хамгаалах, ойн тогтвортой менежмент хэрэгжүүлэх, ойн нүүрстөрөгчийн нөөцийг нэмэгдүүлэх талаарх үүрэг

СНСМС Сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх мэдээллийн систем

ТАХ Техникийн ажлын хэсэг

НҮБ УАӨСКC Уур амьсгалын өөрчлөлтийн талаарх НҮБ-ын суурь конвенци

UN-REDD PROGRAMME Хөгжиж буй орнуудын ойн хомсдол доройтлоос үүдэлтэй хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулахад чиглэсэн НҮБ-ын хамтарсан хөтөлбөр


ТОВЧХУРААНГУЙ

Монгол Улсын Засгийн газар улсын хэмжээнд баримтлах “Ногоон хөгжлийн бодлого”, “Тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлал” зэрэг бодлогын баримт бичгүүдийг баталсан. Ойн хомсдол, доройтлоос үүдэлтэй хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулахад чиглэсэн REDD+ хөтөлбөр нь дэлхийн байгаль орчны (ойн нүүрстөрөгчийн нөөц, биологийн төрөл зүйл г.м) нөөцийг хамгаалах, газрын доройтлыг бууруулах, хөдөөгийн иргэдийн амьжиргааг сайжруулах, уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицоход нь туслах улмаар дээрх бодлогын баримт бичигт дэвшүүлсэн зорилго, зорилтуудыг хэрэгжүүлэхэд томооохон хувь нэмэр оруулах бололцоотой юм.

Тус улс дээр дурьдсан олон улсын болон үндэсний нөхцөл байдлыг тусган авч, 2011 оноос эхлэн REDD+-д бэлтгэх үйл ажиллагаанууд болон Үндэсний REDD+-ийг Бэлэн байдлын төлөвлөгөөг боловсруулах алхмуудыг шуурхай эхлүүлсэн бөгөөд БОНХАЖЯ уг төлөвлөгөөг 2014 оны 6-р сард албан ёсоор баталсан билээ. Энэхүү хүчин чармайлтыг дэмжих үүднээс, REDD+-ийн Бэлэн байдлыг төлөвлөгөөг хэрэгжүүлж Монгол орны REDD+ Хөтөлбөрийн Стратегийг боловсруулах, түүнийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой НҮБ-ын УАӨСК-ийн хүрээнд шаардагдах бусад гол элементүүд болон мэдээллийн урсгалыг бий болгох талаар Монгол Улсын Засгийн газарт техникийн туслалцаа үзүүлэх зорилгоор Монгол орны UN-REDD Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж байна.

REDD+-д бэлтгэх үе шатны гол бүрэлдэхүүн хэсгүүдийн нэг нь ойн хомсдол болон доройтолд хүргэдэг хүчин зүйлсийг үр дүнтэй бууруулахад чиглэсэн нийтээр дагаж мөрдөх бодлогын арга хэмжээ, эерэг урамшууллыг тодорхойлох явдал юм. Тус хөтөлбөр хэрэгжиж эхэлсэнээс хойш 2016 онд ойн бүрхэвчийн үнэлгээ, ойн хомсдол, доройтлын хүчин зүйлсэд үнэлгээг хийсэн бөгөөд энэ үнэлгээний дүнг өмнөх үнэлгээний дүнтэй харьцуулахад (UN-REDD, 2013), 1998-2013 оны хооронд Монгол орны ойн бүрхэвчийн алдагдал нь 30,000 га байсан нь тооцоолж байснаас бага байна (UN-REDD, хэвлэгдээгүй байгаа). Ойн хомсдол, доройтолын гол хүчин зүйлс нь ойн муу менежментийн шууд бус үр дагавар болох хүний үйл ажиллагаанаас болон экосистемийн доройтлын улмаас дам шалтгаалсан ойн түймэр, ойн хөнөөлт шавжийн хэт олшрол зэрэг болох нь тодорхой байна. Экосистемийн доройтол нь ойг хөнөөлт шавж, гал түймэрт эмзэг өртөмтгий болгож байдаг. Азийн халуун бүсийн орнуудад хөдөө аж ахуйн зориулалтаар газрыг хувирган ашиглах буюу их хэмжээний газар нутагт ойн хомсдол үүсгэж байдаг бөгөөд үүнтэй харьцуулахад Монгол оронд их хэмжээний ой бүхий талбайд харьцангуй бага өөрчлөлт гарч байдаг, шууд нөлөөлөл нь тодорхой бус байгаа зэрэг тус улсын REDD+ -ийн санхүүжилтийн хүрээнд үр дүнд суурилсан урамшуулал хүртэх боломжийг нь бууруулж байна. Тиймээс Монгол орны REDD+-ийн алсын хараа нь үр дүнд суурилсан урамшуулал болон уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулахад анхаарахаас илүүтэйгээр уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох болон сааруулахтай холбоотой ойн менежмент, бодлого, арга хэмжээний олон талт үр өгөөжийг хангах гэсэн өнцөгт чиглэж улмаар Монгол орны Тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлал (2010-2020)-ын хэрэгжилтийг дэмжих нь зүйтэй.



Оролцогч талуудын оролцоог дэмжих, институцийг чадавхжуулах, хувь хүмүүсийн болон байгууллагуудын чадавхыг бэхжүүлэх нь стратегийн үйл явцын чухал хэсэг болоод байна. REDD+д бэлтгэх үе шатанд REDD+-ийн үйл ажиллагааны загвар, төлөвлөлтийн системийг бий болгоход голлон анхаарах бөгөөд энэ шатанд олон тооны талууд оролцох төлөвтэй байна. REDD+ийн хүрээнд Бодлого, арга хэмжээ хэрэгжүүлэхтэй холбоотойгоор нэмэлт боловсон хүчин авч ажиллуулах шаардлага гарна. Энэхүү Бодлого, арга хэмжээний бичиг баримт нь зөвхөн REDD+д бэлтгэхтэй холбоотой чухал асуудлууд болон REDD+-ийн 4 үндсэн бүрэлдэхүүн болох REDD+ стратеги, Сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх мэдээллийн систем, Үндэсний ойн мониторингийн систем, Ойн суурь түвшинг тогтоох үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх чадавхыг олгоход чиглэсэн байна. Оролцогч талуудыг хэд хэдэн томоохон бүлэгт хуваасан бөгөөд бүлэг тус бүрт тохируулан тодорхой үйл ажиллагаа, чадавх бэхжүүлэх төлөвлөгөөг хэрэгжүүлнэ. Бүлгүүд нь дотроо хэд хэдэн түвшинд хуваагдах бөгөөд тэдгээрийг цаашид нарийвчлан авч үзнэ.

Энэхүүтайланньхоорондооуялдаахолбоотойдараахгурвантайлангаасбүрдэнэ

Оролцогч талуудтай зөвлөлдөх, үйл ажиллагаанд татан оролцуулах төлөвлөгөө

Энэ төлөвлөгөөнд урьд өмнө хийсэн судалгаа болон зөвлөлдөх үйл явцад тулгуурлан Монгол оронд REDD+-хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх бэлтгэлийг хангахад оролцох талууд болон байгууллагуудын үндсэн, үүрэг хариуцлага, гол сонирхлыг тодорхойлсон. (Монгол орны UN-REDD хөтөлбөр, 2016, 2017).

Чадамжид суурилсан хэрэгцээг үнэлэх ба чадавх бэхжүүлэх төлөвлөгөө

Энд гол оролцогч талуудад REDD+д бэлтгэх төлөвлөгөөг боловсруулах, хэрэгжүүлэхтэй холбоотой шаардагдах мэдлэг, ур чадварыг тодорхойлж танилцуулсан байх ба үүнд Уур амьсгалын өөрчлөлтийн талаарх үндсэн ойлголт өгөхөөс эхлээд Иргэний нийгмийн форумыг REDD+-ийн үйл ажиллагаанд оролцох чадавхтай болгоход чиглэсэн маш олон сэдвийг багтаасан. Хүлэмжийн хийн ялгарлыг хэмжих, НҮБ-ын УАӨСК–д тайлан хүргүүлэх зэрэг REDD+ийг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах чадавхыг бүрдүүлэх талаар уг төлөвлөгөөнд тусгасан.

Ерөнхий бодлого, арга хэмжээнүүдийг хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай ойжуулалт, мал аж ахуйн менежмент зэрэг үйл ажиллагааг энд тусгаагүй бөгөөд тэдгээрийг нь Ой, уур амьсгалын өөрчлөлттэй уялдсан REDD+-ийн стратегийн баримт бичигт оруулна. Эдгээр чадавхийг бэхжүүлэх сургалтын агуулга нь REDD-ийн академийн сурах бичигт суурилах бөгөөд сургалтын хөтөлбөрт ашиглах боломжтой нэмэлт эх сурвалжуудыг танилцуулсан. Энэхүү баримт бичигт REDD+-ийг хэрэгжүүлэх чадавхыг бэхжүүлэх төлөвлөгөөг тусгасан болно. Ойн үндэсний мониторингийн систем болон Ойн суурь түвшинг тогтооход шаардлагатай чадавхыг энд оруулаагүй бөгөөд өөр тусдаа тайланд танилцуулах болно.


Байгууллагыг үнэлэх онооны карт, хэмжих хэрэгсэл

Эдгээр үзүүлэлт нь 2016 онд хийсэн хэмжилтээр тухайн байгууллагын суурь чадавх ямар байсныг харуулах бөгөөд үүн дээр тулгуурлан цаашид энэ чадавх нь хэрхэн сайжирч, өөрчлөгдөж байгааг хэмжиж болох юм. Байгууллага тус бүрийг тусгайлан оноогоор дүгнэх ёстой бөгөөд үүгээр бөгөөд агентлагууд болон газруудыг хооронд нь харьцуулах ёсгүй. Хувь хүмүүст чиглэсэн сургалтын үр дүнг стандарт асуулгын хуудсаар хэмжинэ.



ТАНИЛЦУУЛГА

REDD+ гэдэг нь хөгжиж буй орнуудын ойн хомсдол, доройтлоос үүссэн хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулах гэсэн утгатай бөгөөд нэмэх тэмдэг нь ойг хамгаалах, ойн тогтвортой менежмент, ойн нүүрстөрөгчийн нөөцийг нэмэгдүүлэх, ялгарлыг бууруулах болон нүүрстөрөгчийг шингээх чадварыг нэмэгдүүлэх гэсэн санааг илэрхийлнэ. Ойн хомсдол болон доройтлоос үүдэлтэй хүлэмжийн хийн ялгарлыг багасгах тухай ойлголт нь уур амьсгалын өөрчлөлтийн шинжлэх ухаанаас үүдэлтэй бөгөөд ойг хөдөө аж ахуйн зориулалтаар хувирган ашиглах /газрын ашиглалт өөрчлөгдөх/ нь дэлхийн уур амьсгалын хэмнэл алдагдахад хүргэхүйц хүлэмжийн хийн /ХХ/ ялгарлыг үүсгэж, энэ нь улмаар одоогийн бидний сайн мэдэх уур амьсгалын өөрчлөлтийн гол шалтгаан болох магадлал маш өндөр хэмээн энэ шинжлэх ухааны салбар баталсан байна. REDD+ нь ойн нүүрстөрөгчийн нөөцийг нэмэгдүүлсэн үр дүнг урамшуулах эдийн засгийн үнэлэмжийг бий болгож, хөгжиж буй орнуудад ойгоос ялгарах хүлэмжийн хийг бууруулж, хөгжингүй орнуудаас амласан зохих дэмжлэгээр нүүрстөрөгчийн хэрэглээ багатай тогтвортой хөгжилд хүрэхэд чиглэсэн хөрөнгө оруулалт хийхэд нь хөшүүрэг болохыг зорьдог санаачлага юм. Монгол орны REDD+д бэлтгэх төлөвлөгөө нь өөрийн оронд RED-D+-ийг хөгжүүлэх арга замыг тодорхой харуулсан байна. Мөн үр дүнд суурилсан урамшууллыг авахын тулд улс орон зөвхөн ойн бүрхэвч өөрчлөгдөхөд хүргэдэг хүчин зүйлсийг бууруулах чадавх эзэмших шаардлагатай болоод зогсохгүй, энэхүү асуудлыг хэрхэн үр дүнтэй шийдэж байгаа талаар мэдээлэхэд суралцах шаардлагатай. REDD+ хөтөлбөрийн хүрээнд улс орнууд хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулж, санхүүгийн урамшуулал хүртэх гол арга замуудыг дараах байдлаар тодорхойлсон. Үүнд:

§ Ойн хомсдлоос үүдэлтэй хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулах – Ойн хомсдол гэдэг нь хүний үйл ажиллагаанаас үүдэн ой бүхий газар нутаг ойгүй болохыг хэлнэ. Ойн хомсдлын улмаас ойн органик бодис шатаж, задралд орсоноор тэнд хадгалагдаж байсан нүүрстөрөгч нь нүүрстөрөгчийн давхар исэл болон хувирдаг (модны 50% нь нүүрстөрөгч байдаг).

§ Ойн доройтлоос үүдэлтэй ялгарлыг бууруулах – Ойн доройтол гэдэг нь хүний үйл ажиллагааны улмаас ой бүхий газрын нүүрстөрөгчийн нөөц алдагдахыг хэлнэ. Улмаар ийм ойн агаарт буй нүүрстөрөгчийн давхар ислийг шингээж авах чадвар буурах буюу эсвэл бүр мөсөн алдагддаг.

§ Ойн нүүрстөрөгчийн нөөцийг хамгаалах – Хамгаалал гэдэг нь ойг хамгаалахын тулд хэрэгжүүлж байгаа аливаа хүчин чармайлтыг хэлнэ. Нөөцийг хамгаалах үйл ажиллагаа нь ерөнхийдөө хүлэмжийн хийн ялгарлын хэмжээг сааруулж, нүүрстөрөгчийн нөөцийг нэг хэвэнд нь байлгаж, идэвхитэй хадгалж хамгаалдаг гэж үздэг.

§ Ойн тогтвортой менежмент /ОТМ/ - Ой модыг ашиглах хэмжээ нь тухайн ойн нөөцийн өсөлтийн байдалтай нийцэж байгаа тохиолдолд ойг тогтвортой удирдаж байна гэж үздэг.


§ Ойн нүүрстөрөгчийн нөөцийг нэмэгдүүлэх – Ойгүй газрыг ойжуулах, доройтсон ойд нөхөн сэргээлтийг хийснээр ойн нүүрстөрөгчийн нөөцийг нэмэгдүүлнэ.

Конвенцийн хүрээнд байгууллагуудтай үр дүнтэй харилцан ажиллахын тулд REDD+ хэрэгжилтийн үе шатанд REDD+-ийн Үндэсний зохицуулагч/байгууллага томилж ажиллуулах шаардлагатай байдаг бөгөөд Монгол Улс REDD+-ийг хэрэгжүүлэх санхүүжилтийг амжилттай олж авсан тохиолдолд тусгай Сангийн удирдлагын нэгжийг байгуулах буюу эсвэл олон улсын санхүүгийн механизмыг мөрдөх үүднээс одоогийн санхүүгийн системийн бүтцийг бэхжүүлэх хэрэгтэй болно.

Монгол оронд REDD+-ийг хэрэгжүүлэх бэлтгэл хангах явцад оролцогч талуудыг судлан, тэдний үүрэг, хариуцлагыг тодорхойлохыг зорино.

1 СТРАТЕГИЙНҮЙЛАЖИЛЛАГААREDD+ийн гол санаа нь нүүрстөрөгчийн ялгарлыг бууруулсан, бүр мөсөн зогсоосон үр дүнг баталгаажуулсаны үндсэн дээр үр дүнд суурилсан төлбөр (ҮДСТ) олгоход чиглэгддэг. Энэ санхүүжилтийг хөгжингүй орнуудын хөгжлийн тусламж, олон улсын болон дотоодын хувийн хэвшлийн эх үүсвэрээс бүрдүүлэхээр төлөвлөж бана. Гэсэн хэдий ч Монгол орны ойн хомсдол, доройтлын түвшин, тэдгээрийг үүсгэж буй хүчин зүйлс нь хүний үйл ажиллагаанаас улбаатай эсэх нь тодорхойгүй байгаа нь тус улсад хэрэгжүүлэх REDD+ -ийн стратегийн хамрах хүрээг тэлж даван туулах чадварыг бэхжүүлэхэд чиглэсэн дасан зохицох асуудал, Ногоон хөгжил, Тогтвортой Хөгжлийн хэтийн зорилтуудыг багтаах хэрэгцээ шаардлагыг үүсгэж байна. Монгол орны REDD+ санаачлагад Ойн болон Уур амьсгалын өөрчлөлтийн чиглэлийг хамруулж өргөжүүлнэ.

Монгол орны REDD+-ийн үйл ажиллагаа нь экосистемд түшиглэсэн дасан зохицох чадварыг бий болгох, Тогтвортой хөгжлийн зорилтод хувь нэмрээ оруулах замаар уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох чадварыг дэмжихэд чиглэх бөгөөд REDD+д бэлтгэх үе шатанд дээрх чиглэлээр голлон анхаарч чадавхийг бэхжүүлэх асуудлыг тусгана. НҮБ-ын Уур амьсгалын өөрчлөлтийн суурь Конвенцийн (НҮБ-ын УАӨСК) хүрээнд REDD+-ийг хэрэгжүүлэх эдгээр зарчим, журмыг хэлэлцэн тохирсон. Варшавын Гэрээнд REDD+-ийн гол тулгуур багануудыг тодорхойлсон байдаг бөгөөд эдгээрийг тухайн улс орон дотооддоо болон олон улсад ахиц дэвшлээ мэдээлдэг “мэдээллийн урсгал” ч гэж үзэж болно. Эдгээр гол баганууд нь:

ҮНДЭСНИЙREDD-ИЙНСТРАТЕГИБОЛОНҮЙЛАЖИЛЛАГААНЫ

ТӨЛӨВЛӨГӨӨ(ҮС/ҮАТ)

ОЙНСУУРЬТҮВШНИЙҮНЭЛГЭЭ(ОСТ)

ҮРДҮНГХЭМЖИХ,ТАЙЛАГНАХ,БАТАЛГААЖУУЛАХЧАДВАРЫГ

ОЛГОДОГҮНДЭСНИЙОЙННҮҮРСТӨРӨГЧИЙН

МОНИТОРИНГИЙНСИСТЕМ(ҮОМС)

СӨРӨГНӨЛӨӨЛЛӨӨССЭРГИЙЛЭХЗАРЧМУУДЫГМӨРДӨЖБАЙГААТАЛААРМЭДЭЭЛЭЛӨГӨХСӨРӨГ

НӨЛӨӨЛЛӨӨССЭРГИЙЛЭХМЭДЭЭЛЛИЙНСИСТЕМ(СНСМС)

Зураг 1.0 Үндэсний REDD+ Стратегийн бүрэлдэхүүн хэсгүүд



1.1. ҮНДЭСНИЙREDD+СТРАТЕГИБОЛОНҮЙЛАЖИЛЛАГААНЫТӨЛӨВЛӨГӨӨ(ҮС/ҮАТ)

Канкуны хэлэлцээрийн хүрээнд REDD+-ийн үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэхийг зорьж буй хөгжиж буй орнуудад уугуул, орон нутгийн иргэд болон бусад холбогдох оролцогч талуудын бүрэн, үр дүнтэй оролцоог хангасан, уугуул иргэдийн мэдлэг, эрхийг хүндэтгэсэн агуулгатай үндэсний стратеги буюу үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг боловсруулах шаардлага тавьдаг. Энэхүү стратеги, үйл ажиллагааны төлөвлөгөө нь тухайн улсын REDD+-ийг хэрэгжүүлэх хэтийн зорилго, зорилтуудад тулгуурласан, тэдгээрийг илтгэсэн байхын зэрэгцээ энэ нь үндэсний хөгжлийн зорилт, бодлоготой хэрхэн уялдаж, хэрхэн хэрэгжихийг тодорхойлсон байх шаардлагатай. Улс орны Үндэсний стратеги, үйл ажиллагааны төлөвлөгөө ямар онцлог, агуулгатай байх ёстойг заасан тусгай удирдамж байхгүй хэдий ч хөгжиж буй орнууд ийм стратеги, төлөвлөгөөг боловсруулан хэрэгжүүлэхдээ ойн бүрхэвчийн өөрчлөлтийг бий болгодог үндсэн хүчин зүйлс болон засаглалын гол асуудлуудыг тусгасан байх шаардлагатай байдаг.

Эдгээр олон төрлийн элементүүдийг цогцоор нь авч үзэх аргачлалыг боловсруулахын тулд тухайн улс орнууд єргєн хүрээний асуудлуудыг авч үзэж, олон төрлийн мэргэжилтнүүд, оролцогч талуудыг татан оролцуулах хэрэгтэй болдог. Ялангуяа, бодлого, арга хэмжээг (БАХ) боловсруулах нэн чухал ажлыг ойн бүрхэвчийн өөрчлөлтийн хүчин зүйлсийг тодорхойлох, ойн хомсдол, доройтлын гол хүчин зүйлсийг илрүүлэх, тэдгээрийг шийдвэрлэхийн тулд юу хийж болох талаарх үнэлгээ хийхээс эхлүүлнэ. Энэ үйл явцыг хэрэгжүүлэхэд тухайн хүчин зүйлс, тэдгээрийг хэрхэн шийдвэрлэх талаарх мэргэжил, аргазүйн өндөр мэдлэгтэй байх, бодлогын өөрчлөлт хийх буюу эсвэл гол үйл ажиллагааны бодит хэрэгжилтийг сайжруулах, санхүүгийн төсөв нь зорилтот хэсгүүддээ оновчтой хуваарилагдаж байгаа эсэхийг хянахад чиглэсэн мэргэжил аргазүйн болон улс төрийн хүчирхэг манлайлал шаардлагатай.

REDD+-ийг хэрэгжүүлж буй улс орнуудтай харьцуулахад Монгол улсын өвөрмөц нөхцөл байдал, ойн хомсдол хүний үйл ажиллагаанаас үүдэлтэй эсэх нь тодорхой бус байгаа зэргээс шалтгаалаад REDD+-ийн стратегид ойн болон ойн орчны бүс нутгийн даван туулах чадварыг нэмэгдүүлэх үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх замаар Ногоон хөгжлийн стратеги, Уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох, Тогтвортой хөгжлийн зорилтгуудыг дэмжих зэрэг олон талт чиглэлийг багтаах шаардлагатай болж байна.

1.2. ОЙНХҮЛЭМЖИЙНХИЙНСУУРЬТҮВШИН(ОХХСТ)REDD+ийн механизмд оролцохын тулд улс орнууд ойн хомсдол болон доройтлын өмнөх түвшин болон хэтийн чиг хандлагыг тодорхойлсон Ойн хүлэмжийн хийн суурь түвшинг (ОХХСТ) - боловсруулах бөгөөд энэ түвшин дээр үндэслэн ирээдүйд хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны үр дүнг хэмжинэ. Уг хяналтын түвшинг боловсруулах явцад ойн хомсдол болон доройтлын түүхэн үзүүлэлтүүдийг үнэлж, ирээдүйн чиг хандлагад нөлөөлж болзошгүй хүчин зүйлсийг авч үзэх шаардлагатай. Хяналтын түвшинг батлуулахаас өмнө олон улсын хороогоор үнэлүүлж, үнэн бодитой эсэхийг


нь баталгаажуулдаг. Хяналтын түвшинг тогтоох ажлыг тухайн орны хэмжээнд ашиглаж байгаа хүлэмжийн хийн тайлангийн системтэй уялдуулж хийдэг бөгөөд энэ ажлыг хийж гүйцэтгэхийн тулд улс орнуудын хяналтын түвшний янз бүрийн асуудлуудын талаар хэлэлцэн зөвшилцөх чадварыг бүрдүүлэх шаардлагатай. Зорилтот бодлого, арга хэмжээнүүдээр дамжуулан хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулж чадах эсэхтэй холбоотой асуудлыг Үндэсний стратеги боловсруулах үйл ажиллагаатай уялдуулах шаардлагатай боловч дээр дурьдсанчлан, стратегийн тодорхой зорилтгууд нь уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулахаас илүүтэйгээр уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох асуудалд тулгуурлах болно.

1.3.ҮНДЭСНИЙОЙНМОНИТОРИНГИЙНСИСТЕМОйгоос ялгарах хүлэмжийн хийн хяналтын түвшинтэй холбоотой гарч байгаа ахиц дэвшлийг Ойн үндэсний мониторингийн системээр (ОҮМС) хянах бөгөөд уг систем нь бодлого, хууль, арга хэмжээнүүдийн хэрэгжилтийг үндэсний хэмжээнд “хянах”, болон НҮБ-ын УАӨСК-ийн дагуу ойн салбараас ялгарах хүлэмжийн хийн хэмжээг “Хэмжих, тайлагнах, баталгаажуулан” мэдээлэх гүйцэтгэх гэсэн 2 үндсэн үүрэгтэй. Эдгээр тогтолцоог үндэсний чадавхид тулгуурлан, REDD+-ийг төлөвлөх үйл явцтай уялдуулан боловсруулах нь зүйтэй. Ялангуяа Үндэсний REDD+ Стратеги болон Үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний шалгуур үзүүлэлтүүд нь хүлэмжийн хийн ялгарал болон нийгэм, эдийн засаг, байгаль орчны бусад чухал хүчин зүйлсийн тоон үзүүлэлтүүдтэй шууд холбоотой байгаа эсэхийг хянахад чиглэсэн, үндэсний онцлогт тохирсон, дотоодын чадамжид суурилсан мониторингийн функцийг боловсруулахад үүнийг анхаарах ёстой. НҮБ-ын УАӨСК-ийн хүрээнд хүлээсэн үүргийнхээ дагуу Монгол Улс хүлэмжийн хийн ялгарлыг аль хэдийнэ хэмждэг болсон бөгөөд үүнд оролцдог байгууллагууд нь тус хөтөлбөрийн үндсэн оролцогч талууд байх болно. Хүлэмжийн хийн ялгарлын талаарх мэдээллийг Уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудлаарх Засгийн газар хоорондын Зөвлөх комиссын удирдамжид заасан шаардлагын дагуу бэлтгэн хоёр жил тутмын шинэчилсэн тайлангийн техникийн хавсралтад оруулж тайлагнадаг бөгөөд мэдээллийг ил тод байлгах үүднээс Ойгоос ялгарах хүлэмжийн хийн хяналтын түвшин буюу ойн хяналтын түвшингийн үзүүлэлттэй нийцүүлэх ба CO2-ыг тонноор илэрхийлсэнтэй ижил утгаар тооцно.

1.4. СӨРӨГНӨЛӨӨЛЛӨӨССЭРГИЙЛЭХМЭДЭЭЛЛИЙНСИСТЕМ2010 онд Канкунд болсон НҮБ-ын УАӨСК-ийн Талуудын 16 дугаар бага хурлаас REDD+-ийг хэрэгжүүлэх явцад сөрөг нөлөөллөөс хамгаалах 7 зарчмыг дэмжиж, мөрдөж байхаар тогтсон. Канкуны Хэлэлцээрүүд болон Дурбанд баталсан дараа дараагийн шийдвэрүүд нь REDD+ -ийг хэрэгжүүлж буй талуудаас REDD+ үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх хугацааны сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх зарчмуудыг сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх зарчмуудын хэрхэн “тусган”, “хэрэгжүүлж” байгаа талаар мэдээлэл өгч байхыг хүссэн байдаг. Энэ мэдээллийг Үндэсний тайланд оруулж, НҮБ-ын УАӨСК-ийн REDD+ цахим хуудсанд байршуулах ёстой бөгөөд үндэсний түвшинд Сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх систем (СНСМС)-ээр дамжуулан



нэгтгэж болно. Канкуны долоон зарчим нь өргөн цар хүрээтэй учир тэдгээрийг үндэсний түвшинд бүрэн хэрэгжүүлж болохуйц болгохын тулд өөрийн орны онцлогтой уялдуулан тодруулж, тайлбарлах шаардлагатай болно. Тиймээс тухайн улс өөрийн улсад тохируулж сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх зарчмуудаа тодруулахын зэрэгцээ тэдгээр нь үндэсний хэмжээнд мөрдөгдөж байгаа хууль тогтоомж, сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх механизмуудтай нь (Байгаль орчин, нийгэмд нөлөөлөл байдлын үнэлгээ г.м) хэрхэн уялдаж байгааг, мөн энэ талаарх мэдээллийг хаанаас цуглуулж болох талаар авч үзэх хэрэгтэй. Хөтөлбөрийн хүрээнд хэрэгжүүлэх БАХ-нүүдтэй уялдуулж, нилээд өргөн хүрээний дүн шинжилгээ, зөвлөгөөн зохион байгуулах замаар Канкуны сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх зарчмуудыг үндэсний нөхцөлд тохируулж тодруулах шаардлагатай. Энэ үйл явцыг хэрэгжүүлэх болон сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх мэдээллийн системийн бүрэлдэхүүнд хамаарах мэдээллийн эх үүсвэрүүдийг нэгтгэх үйл ажиллагаанд голлох үүрэгтэй оролцох гол байгууллагуудыг тогтоож болно. Энэ систем нь Үндэсний ойн мониторингийн системтэй холбогдсон нэгдсэн, интерактив мэдээллийн сан байж болохоос гадна энэ систем нь сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх зарчмуудын хэрэгжилтийг илтгэх мэдээлэл нь юу байх, тэр мэдээллийг хаанаас цуглуулж, хаана хадгалж, хэрхэн төв байгууллагад дамжуулж, улмаар НҮБ-ын УАӨСК-д заасан хугацаанд нь тайлагнаж байх талаар тайлбарласан бүдүүвч ч байж болох юм.

Сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх мэдээллийн системийг (СНСМС)-ийг байгуулахын тулд олон байгууллага, оролцогч талуудтай ойр хамтран ажиллах замаар сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх одоогийн байгаа гол механизмуудыг тодорхойлох, сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх зарчмуудыг үндэсний хэмжээнд тохируулж ашиглахтай холбоотой шалгуур үзүүлэлтүүдийг боловсруулах, мэдээллийн ямар эх үүсвэрүүдийг ашиглах, тэдгээр эх үүсвэрүүдээс мэдээллийг хэрхэн зардал багатай, шуурхай аргаар цуглуулж байх талаар судлах шаардлагатай болно. Монгол Улс өөрийн гэсэн сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх хууль эрх зүйн орчинтой (Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээ г.м) бөгөөд бусад олон улсын гэрээ, хэлэлцээрүүдээр дамжуулан байгаль орчин, нийгмийг сөрөг нөлөөллөөс хамгаалах зарчмуудыг дагаж мөрдөж байна. Мөн тус улс байгаль орчин болон нийгмийн үндсэн асуудлуудын талаар шууд болон шууд бусаар мэдээлэл цуглуулан тайлан гаргадаг (тухайлбал: БОАЖНХЯ-наас тухайн жилийн турш хийж гүйцэтгэсэн байгаль орчны нөлөөллийн үнэлгээний тайлан, байгаль орчны төлөв байдлын тайлан гаргадаг мөн ҮСГ-аас эдийн засаг, нийгмийн хүчин зүйлсийн талаарх тоо, баримтыг цуглуулж нэгтгэдэг) тул энэ нь СНСМС-ийн үндсэн суурь болно.

1.5. ҮНДЭСНИЙREDD+ХӨТӨЛБӨРИЙННЭГЖВаршавын гэрээний хүрээнд улс орнуудаас НҮБ-ын УАӨСК-ийн Нарийн бичгийн дарга нарын газар болон Конвенцийн холбогдох байгууллагуудтай харилцаж

1 Талуудын 19-р бага хурлаас гарсан шийдвэр -11 (11/CP.19)-т ҮОМС-ийн онцлог, шинж чанар ямар байхыг тодорхойлсон байхаас гадна Талуудын 16-р бага хурлаар тохиролцсон сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх зармчуудыг тухайн улсын бодлого, хууль журамд хэрхэн тусгаж, хэрэгжүүлж байгаа талаарх мэдээллийг энэ системээс бүрдүүлэхэд тохиромжтой гэдгийг дурьдсан байна.


ажиллах үүрэгтэй REDD+ Үндэсний зохицуулагч байгууллага буюу албан тушаалтныг томилохыг даалгадаг. Варшавын гэрээний шийдвэрийн дагуу томилогдсон RED-D+-ийн Үндэсний зохицуулагч буюу байгууллагын гол үүрэг нь гадаад, дотоодын хамтран ажилладаг түнш байгууллагуудтай санхүүжилт болон REDD+-ийн хэрэгжилтийн талаар мэдээлэл солилцож, REDD+ үйл ажиллагааг дэмжихэд туслах явдал юм. Хөтөлбөрийн нэгж нь REDD+-ийн хэрэгжилтийн талаарх мэдээллийг нэгтгэн, конвенцийн байгууллагуудад хүргэх, олон улсын байгууллагуудаас авсан мэдээллийг дотоодын оролцогч талуудад дамжуулах гол үүргийг гүйцэтгэнэ. Иймээс тэд олон талын байгууллагуудыг татан оролцуулах, олон улсын болон дотоодын бодлого, тусламжийн хоорондын уялдаа холбоог хангах зохицуулалтыг хийх өндөр чадварттай байх шаардлагатай. Олон байгууллага Үндэсний RED-D+-ийн хөтөлбөрийн нэгжийн үүрэг хариуцлагыг авч явах боломжтой юм. REDD+ хөтөлбөрөөс энэхүү хариуцлагыг хэрэгжүүлэх үүрэг бүхий REDD+ийн Ажлын хэсэг байгуулахаар төлөвлөж байгаа боловч хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн шат хүртэл түр хойшлуулсан. Монгол Улс цаашид REDD+-ийн стратегийг хэрэгжүүлэхээр шийдсэн цагт уг хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх чадавхыг бүрдүүлэхэд чиглэсэн төлөвлөгөөг боловсруулна. Дээрхи стратегийн зарим бүрэлдэхүүн хэсгийг одоо байгаа байгууллага эсвэл яам хоорондын зөвлөл хэрэгжүүлж болох бөгөөд Үндэсний ойн мониторингийн систем болон Ойн хүлэмжийн хийн хяналтыг түвшинг хянах ажлыг техникийн нэгж хариуцах нь зүйтэй.

1.6. ҮНДЭСНИЙREDD+САНБОЛОНБОДЛОГО,АРГАХЭМЖЭЭНҮҮДИЙНСАНХҮҮГИЙНТӨЛӨВЛӨГӨӨ

REDD+ үндсэн байгууллагууын зүгээс Санхүүжилтийн байгууллагын аливаа үйл ажиллагааны онцлогт нийцүүлсэн үр дүнд суурилсан урамшууллыг хүлээн авах байгууллагуудыг нэр дэвшүүлэх боломжтой. НҮБУАӨСКC -ийн баримт бичигт санхүүжилтийг олон нийтийн, хувийн, хоёр талт болон олон талт, болон өөр эх сурвалжууд гэх мэт хэд хэдэн боломжит эх үүсвэрээс авч болохыг тодорхойлсон байдаг. Дотоодын санхүүгийн менежментийн байгууллагууд нь зөвхөн REDD+ -д хамааралтай санхүүжилтийг дотооддоо удирдах, түгээх үүргийг хүлээхээс гадна эдгээр санхүүжилтийг боломжит санхүүгийн байгууллагуудын шаардлагад нийцүүлэн зохицуулах үүрэгтэй.

1.7. ҮНДСЭНАШИГСОНИРХЛЫНБҮЛГҮҮДИЙНОРОЛЦООREDD+-ийн хүрээнд оролцогч талуудыг ойтой холбоотой ашиг хүртэх эрмэлзэл, сонирхол, эрх бүхий бөгөөд REDD+ийн үйл ажиллагааны улмаас сөрөг болон эерэг нөлөөлөлд өртөх магадлалтай бүлгүүд хэмээн тодорхойлдог. Эдгээр бүлгүүдийн тоонд холбогдох төрийн, боловсролын, хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд, албан ёсны болон албан бус зохион байгуулалттай ойн нөхөрлөлүүд (эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүс), хувийн хэвшил, иргэний нийгэм, уугуул иргэд (эрэгтэй, эмэгтэй) болон болон бүтээн байгуулалтын үйл ажиллагаанд хамтран оролцож байгаа талуудыг хамруулж ойлгоно.



Үндэсний REDD+ тогтолцоо болон хөтөлбөрүүдийг аль болох нийгмийн бүлгүүдийн оролцоог хангасан, бат бөх байлгахын тулд аливаа бодлого, хөтөлбөрийг боловсруулж хэрэгжүүлэхээс эхлүүлээд тэдгээрт үнэлгээ хийх зэрэг бүх шатанд талуудын хүлээх үүрэг, тэдэнд тавих шаардлага, оруулах хувь зэрэгт онцгой анхаарал хандуулах ёстой.Энэ ч утгаараа талуудын оролцоо гэдэг нь дан ганц RED-D+ийн асуудалд санаа тавьж байгаа ашиг сонирхлын бүлгүүдийн санал бодлыг тусгана гэхээс илүүтэйгээр тэдэнтэй хамтын ажиллагааг хөгжүүлж, нэгдсэн ойлголтод хүрч, нийгмийн оролцоог хангасан, жендерийн асуудалд анхааралтай хандсан бодлого боловсруулж, REDD+-ийн үйл ажиллагааг өндөр үр дүнд хүргэхийн төлөө зорихыг хэлнэ. .

UN-REDD хөтөлбөрт талуудын оролцоог бүрэн хангахын чухлыг дараах байдлаар тодорхойлдог. Үүнд:

§ НҮБ-ын УАӨСК-ийн хүрээнд гарсан шийдвэрүүд ямагт улс орнууд Үндэсний REDD+ Стратегийг боловсруулж, хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаандаа холбогдох оролцогч талуудын бүрэн, үр дүнтэй оролцоог хангаж байх ёстойг дахин дахин цохон тэмдэглэсэн байдаг.

§ REDD+-ийн үзэл баримтлалыг боловсруулж эхлэх үе шатанд санхүүжүүлэгч донорууд, угуул иргэд, иргэний нийгэм, REDD+-ийг хэрэгжүүлж байгаа орнуудыг зохих ёсоор оролцуулж байх шаардлагатай.

§ йREDD+-ийн хүрээнд бий болгохыг зорьж байгаа өөрчлөлт, шинэчлэл нь Засгийн газар, нийгэм, бизнесийн салбар, хүрээлэнгүүдтэй түншлэхгүйгээр үр дүнтэй хэрэгжихгүй нь тодорхой гэдгийг хүлээн зөвшөөрнө гэсэн байна.

2 АРГАЧЛАЛ

Судалгаа нь оролцогч талуудын талаар мэдээлэл цуглуулах зорилготой байсан бөгөөд энэ зорилгын үүднээс түүврийн аргаар оролцогч талуудыг сонгож, санал асуулгыг бэлтгэн, дүн шинжилгээ хийх, нэгтгэн дүгнэх аргачлалуудыг хослуулан ашигласан. Энэхүү судалгаа нь үндсэн болон хоёрдагч түвшний оролцогч талуудыг тодорхойлоход чиглэнэ.

REDD+-ийн үндсэн оролцогч гэж REDD+-тэй шууд холбоотой ашиг сонирхолтой, шууд оролцоотой, REDD+-ийн хэрэгжилт, бодлого болон үйл ажиллагаанд шууд нөлөөлөхүйц талуудыг хэлнэ. Үүнд мөн REDD+-ийн үйл ажиллагаанын шууд нөлөөлөлд өртөх бүлгүүд хамаарна. Жишээ нь Монгол Улсын ойн бодлого, эдийн засгийн хөгжил, санхүүгийн төлөвлөлт болон санхүүжилтийн асуудлыг хариуцсан үндэсний болон орон нутгийн удирдах байгууллагууд, ойн салбарт хамааралтай төрийн болон нийгмийн бүлгүүд, ой, газар ашиглалт зэрэг REDD+-ийн зорилтот үйл ажиллагааны хүрээнд хамаарах хувийн хэвшлийн байгууллагууд болон ойн хамтын нөхөрлөл, бүлгүүд орно.


§ REDD+ бусад түвшний оролцогч талууд гэдэг нь Монгол орны REDD+-ийн бодлого, үйл ажиллагаанд шууд бус оролцоотой, REDD+-д шууд бус хамааралтай талууд юм. Жишээ нь хөдөө аж ахуй, газар ашиглалт болон ойн аж ахуйн салбарт үйл ажиллагаа явуулдаг орон нутгийн хувийн хэвшлийн байгууллага, аялал жуулчлалын салбарын улсын болон орон нутгийн удирдах байгууллагууд г.м. Энд семинар, уулзалт, ярилцлага, баримт бичгийн судалгааны аргуудыг ашигласан бөгөөд дараах үе шатуудаас бүрдсэн. Үүнд: Оролцогч талууд болон институцын зураглал

§ Зөвлөлдөх төлөвлөгөөг боловсруулах § Түншлэгч талуудтай хэлэлцүүлэг хийх зэрэг болно.

REDD+-ийн оролцогч талуудыг тогтоох, дүн шинжилгээ хийхийн тулд засгийн газрын болон иргэний нийгмийн байгууллагуудын оролцоог хүлээн зөвшөөрдөг бусад орнуудын туршлагыг судлахтай холбоотой баримт бичгүүд болон хоёрдагч эх сурвалжуудыг ашигласан. Судалгаа, зөвлөлдөх хурал, семинарын зорилгоос шалтгаалан талуудын байр суурь, үзэл бодол, итгэл үнэмшил, үнэлгээ дүгнэлт, тодорхой асуудалд хандах хандлагыг тодорхойлох зорилгоор ч фокус бүлгийн хэлэлцүүлгүүд хийж REDD+-д оролцож байгаа нийгмийн өөр өөр бүлгүүдийн (үүнд: орлого, нас, мэдээлэл авах боломж зэрэг хамаарна) байр суурь, үзэл бодол, оролцоог тодорхойлсон.

Хөтөлбөрт оролцуулах шаардлагатай талууд олон байдаг. Оролцогч бүлгүүдийг олон тооны үндсэн багт ангилсан бөгөөд оролцогч талуудыг тайлбарласан бүдүүвч зураг, чадавх бүрдүүлэх төлөвлөгөө зэргийг дээрх бүлгүүдэд тохируулж боловсруулна. Бүлэг тус бүр дотроо хэд хэдэн түвшинтэй байх ба энэ талаар сүүлд дэлгэрэнгүй авч үзнэ. Монгол орны REDD+ хөтөлбөрийн оролцогч талуудын талаар хийсэн дүн шинжилгээний үр дүнгээс харахад REDD+ийн үйл явцад зайлшгүй оролцуулах шаардлагатай хэд хэдэн чухал оролцогч талууд байгаа нь харагдаж байна. Хүснэгт 1.0-с-10.0-т үндсэн оролцогч талуудыг харуулсан бөгөөд тэдний гол зорилго буюу эрмэлзэл, REDD+-ийн үйл ажиллагааны аль хэсэг нь тэдний сонирхлыг татаж болох талаар тайлбарласан.

Тэдгээр оролцогч талуудаас үзүүлэх нөлөөлөл, ашиг сонирхлыг ихээс бага руу нь эрэмбэлэн үнэлж, тус хөтөлбөрийг хэр хэмжээгээр сонирхох магадлалтайг нь тогтоов. Энэ нь бүлгийн ярилцлага дээр тулгуурласан субьектив үнэлгээ бөгөөд цаашид үүнийг зөвлөлдөх төлөвлөгөөг боловсруулах удирдамж болгох зорилготой юм.



3 ОРОЛЦОГЧБҮЛГҮҮД

3.1.REDD+АЖЛЫНХЭСГҮҮДREDD+ Хөтөлбөрийн хүрээнд урт хугацааны чадавхийг бэхжүүлэх зөвлөлдөх болон техникийн зөвлөгөө өгөх зорилготойгоор байгуулсан, олон салбарын оролцогч талуудаас бүрдсэн байгууллагууд үүнд хамаарна.

Их сургууль, яам, байгууллага болон иргэний нийгмийн хариуцлагатай төлөөлөгчдөөс бүрдсэн хоёр техникийн ажлын хэсэг байгуулагдсан. Эдгээр төлөөлөгчид нь арга зүйн зөвлөгөө өгөхөөс гадна REDD+-ийн үйл ажиллагааг бусад салбаруудтай уялдуудах үүрэгтэй. Хүснэгт 1. REDD+ ажлын хэсгүүд болон зөвлөлүүд

Tөрөл Оролцогч талууд Зорилго, сонирхол

Нөлөөлөл(Их, Дунд, Бага)

Ашиг сонирхол (Их, Дунд, Бага)

REDD Ажлын хэсэг

Төслийн удирдах зөвлөл (ТУЗ)

Төслийн удирдах зөвлөл нь REDD+ хөтөлбөрийг хянах, тавьсан зорилгодоо хүрэхэд нь туслах, асуудал шийдэх, дээд түвшний бодлогын асуудлуудаар зөвлөмж өгөх үүрэгтэй

Их Дунд


Техникийн ажлын хэсэг - ҮОМС

TАХ-ын гишүүд нь Ойн суурь түвшин, ҮОМС-ийг боловсруулах асуудлыг сонирхдог бөгөөд төрийн болон судалгааны байгууллага, их дээд сургуулийн төлөөлөгчид зэрэг эрдэм шинжилгээний салбарын мэргэжилтнүүдээс бүрддэг. , Гишүүд нь бодлого батлуулахад голлох үүрэг гүйцэтгэхгүй хэдий ч бусад салбарын төрийн байгууллагуудад зөвлөдөг.

Их Их


Ой болон тогтвортой Хөгжлийн Зөвлөл(ИНБ-ын форумын гишүүд)

ИНБ болон ТББ-ын гишүүд нь хувийн хэвшлийн холбоод, орон нутгийн төрийн бус байгууллагууд, ойн нөхөрлөлүүд болон орон нутагт төвтэй байгууллагуудын төлөөллүүд зэрэг 18 өөр бүлгээс бүрдэнэ. Тэд ихэнхдээ аливаа стратеги боловсруулах үйл явцад орон нутгийн иргэдийн өнцгөөс дуу хоолой нь болж оролцдог бөгөөд аливаа бодлогын улмаас орон нутгийн иргэдэд сөрөг нөлөө учрахаас урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр ажилладаг. Энэхүү бүлгийн чадавхийг бэхжүүлэх хэрэгтэй бөгөөд, бүлгүүд урт хугацаанд тогтвортой байж чадах эсэх нь тодорхойгүй байна.

Дунд Дунд


REDD+ Ажлын хэсэг

Ажлын хэсгийн бүтцийг тодорхойлоогүй, батлаагүй байгаа. Энэ нь зөвхөн мэргэжлийн байгууллагын түвшний төдийгүй Сайд нарын хэмжээнд хурал уулзалтуудыг зохион байгуулах эрх бүхий бодлогын дээд шатны ажлын хэсэг байх ёстой. Үндэсний хөгжлийн газар, Үндэсний хөгжлийн зөвлөлийн нэг бүрэлдэхүүн байж болох буюу эсвэл бие даасан олон салбарын бодлогын түвшний ажлын хэсэг байж болно.

Их Бага


Tөрөл Оролцогч талууд Зорилго, сонирхол

Нөлөөлөл(Их, Дунд, Бага)

Ашиг сонирхол (Их, Дунд, Бага)


Техникийн ажлын хэсэг /Бодлого хариуцсан/

ТАХ нь стратеги болон үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг боловсруулах үүрэгтэй. Тус ажлын хэсгийн гишүүд өөрсдийн байгууллагын нарийн мэргэжлийн ажилтнуудыг илүү оролцуулах хэрэгтэй. Эндэхийн гишүүд нь өөр өөр байгууллагын ахлах мэргэжилтнүүдээс бүрдсэн байна.

Их Дунд

3.2ДЭЭДШАТНЫБАЙГУУЛЛАГА,ХОРООДЕрөнхий сайд буюу Шадар сайдын ажлын албаны дор үйл ажиллагаагаа явуулдаг зөвлөл эсвэл байгууллага байх бөгөөд сайд нарын түвшний гишүүдтэй, Тогтвортой хөгжлийн зөвлөл, Монгол Улсын салбар хоорондын зохицуулалтыг хариуцдаг Үндэсний хөгжлийн газар зэрэг байгууллагууд багтдаг.

Парламент болон Ерөнхий сайдын Ажлын албаны харьяанд байдаг байгууллагуудыг Хүснэгт 2-т харуулсан. Үүнд Тогтвортой хөгжлийн зорилгуудыг хариуцсан Үндэсний хөгжлийн газар, Үндэсний статистикийн газар (сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх талаарх мэдээлэл цуглуулах, тэдгээрийг хэрэгжүүлэх чухал үүрэгтэй), Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар (хууль хэрэгжүүлэх, авилгатай тэмцэх стратеги боловсруулахад чухал үүрэгтэй) багтана.

Хүснэгт 2. Дээд түвшний байгууллагууд

Tөрөл Оролцогч талууд Зорилго, сонирхолНөлөөлөл(И, Д, Б)

Сонирхол (И, Д, Б)

Парламент Үндэсний статистикийн газар

Тогтвортой Хөгжлийн Зорилтуудтай холбоотой мэдээлэл цуглуулах болон тайлагнах үүрэг бүхий чухал хамтрагч. Ялангуяа Засгийн газраас баталсан мэдээ, баримтыг бүрдүүлдэг тул СНСМС-ийг байгуулахад гол хамтрагч байх боломжтой.

Их Дунд

Парламент Тухайн асуудлаар анхаарч ажилладаг Их хурлын гишүүд

Тогтвортой хөгжил, ойн салбарт анхаардаг, УИХ-ын бусад гишүүдийг эдгээр асуудалд анхаарахыг уриалж чадах тийм УИХ-ын гишүүдийг сонгоно. Ойн салбарыг анхаарч, сонирхдог хувь хүмүүсийг сонгохоор төлөвлөж байна.

Дунд Их



Tөрөл Оролцогч талууд Зорилго, сонирхолНөлөөлөл(И, Д, Б)

Сонирхол (И, Д, Б)

Ерөнхий сайдын ажлын алба

Үндэсний хөгжлийн газар

Тогтвортой хөгжлийн зорилтуудыг хэрэгжүүлэх чиглэлээр бусад олон байгууллагын нэгтгэж ажилладаг бөгөөд Тогтвортой хөгжлийн гол байгууллага юм. Нүүрстөрөгч багатай хэрэглээний талаарх мэдлэгийг дээшлүүлэх шаардлагатай. Олон талын үр ашиг, экосистемийн үнэ цэнэ, уур амьсгалын өөрчлөлтийн улмаас Монгол орны хөгжилд дэм болдог экосистемийн үйлчилгээнд сөрөг нөлөө учирч буй талаарх ойлголтыг дээшлүүлэх хэрэгтэй. Олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдөх, доноруудаас санхүүжилт авах, сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэх зарчим, хувийн хэвшлийн дэмжлэг, мод боловсруулах салбарт ажлын байр нэмэгдүүлэх, хувийн салбар болон улсын эдийн засагт хувь нэмэр оруулах талаар сонирхож, анхаардаг.

Их Дунд

Шадар сайд Газрын харилцаа, геодези, зураг зүйн газар (ГХГЗЗГ)

ГХГЗЗГ нь төлөвлөлт болон газар ашиглалтын мэдээ, хяналтыг хариуцдаг бөгөөд Үндэсний хүлэмжийн хийн ялгарлын талаарх тайлан гаргахад шаардлагатай мэдээллийг бэлтгэж өгдөг. Зарим мэдээ нь Ойн судалгаа, хөгжлийн төвийн мэдээнээс зөрөх асуудал гардаг. Энэ байгууллагын үндсэн чиг үүрэг нь газар ашиглалтын мэдээ гаргах, төлөвлөлт болон газрын хил хязгаарыг тогтоох явдал юм.

Дунд Бага

Шадар сайд Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар (МХЕГ)

МХЕГ нь хууль бус үйл ажиллагааг хянаж хууль сахиулах үүрэгтэй бөгөөд хууль эрх бүхий газартай хамтран хууль сахиулах гол үүргийг гүйцэтгэдэг.

Дунд Дунд

Шадар сайд Онцгой байдлын ерөнхий газар (ҮОБГ)

Үндэсний хэмжээний гамшгийн эсрэг арга хэмжээ авах, төлөвлөгөө боловсруулж ажилладаг. Ялангуяа ойн түймэр, үер ус болон зуд зэрэг гамшгийн аюулыг бууруулах үүрэгтэй. ОБЕГ нь мөн газарзүйн мэдээллийн систем, зайнаас тандан судлах газартай.

Дунд Дунд

Хүснэгт 3-т Салбар дундын болон тодорхой салбарын арга хэмжээ, бодлогыг зохицуулах үүрэгтэй зөвлөл, байнгын хороодыг оруулав. Эдгээр байгууллагын тоонд Монгол Улсад НҮБ-ын УАӨСК-ийн хүрээнд хүлээсэн үүргээ биелүүлэх, Уур амьсгалын өөрчлөлтийг бууруулахад оруулах үндэсний зорилтот хувь нэмрээ оруулах, хүлэмжийн хийн ялгарлын тайланг хүргүүлэхэд нь туслах үүрэгтэй Уур амьсгалын өөрчлөлтийн төсөл хэрэгжүүлэх нэгж багтана. Тогтвортой хөгжлийн зөвлөл нь Монгол Улсын Тогтвортой хөгжлийн бодлогын асуудалд анхаарч ажилладаг Сайд нарын түвшний зөвлөл юм.


Хүснэгт 3. Зөвлөл ба хороод

Төрөл Оролцогч талууд Зорилго, Сонирхол

Нөлөөлөл(И, Д, Б)

Ашиг сонирхол (И, Д, Б)

Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яам

Ойн болон нөөцийн мэргэжлийн зөвлөл

Бодлого, стратеги, аргачлал батлахад чухал үүрэгтэй энэ зөвлөл нь БОАЖЯ-ны харьяа бөгөөд гол оролцогч тал мөн. Гишүүдэд нь REDD+-ийн зарчмууд болон Монгол Улсын дэвшүүлсэн зорилтын талаар мэдээлэл өгч, сургах шаардлагатай. Тэд ой, ойн бүхий талбай зэрэг техникийн тодорхойлолтуудыг Засгийн газарт өргөн барьж батлуулахаас өмнө хянан шалгах үүрэгтэй.

Их Их

Хөрс хамгаалал болон цөлжилттэй тэмцэх асуудлаарх үндэсний зөвлөл

Уг зөвлөл нь заган ойн хамгаалал болон удирдлагын чиглэлээр ажилладаг. Заган ой нь уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулахад үүрэг багатай ч уур амьсгалын өөрчлөлтөөс хамгаалах, экосистемийн үйлчилгээ үзүүлдэг, түлшний мод бэлтгэл, хэт ашиглалт газрын доройтол, цөлжилттэй холбоотой.

Бага Бага

Парламент Тогтвортой Хөгжлийн Зөвлөл

Монгол Улсын Тогтвортой хөгжил, Тогтвортой Хөгжлийн Зорилтуудыг хариуцсан Сайд нарын түвшний Зөвлөл. REDD+-ийн хүрээнд дэд бүлэг байгуулах боломжтой. Тогтвортой хөгжлийн газар нь энэ зөвлөлд ажлаа тайлагнадаг. Гишүүд нь бүх сайд, засаг дарга, ерөнхий сайд болон НҮБ-ын төлөөлөгчид, МУ-ын ШУА-ийн ерөнхийлөгч, МУИС, ШУТИС, Худалдаа, аж үйлдвэрлэлийн танхим, Эмэгтэйчүүдийн ТББ-ын сүлжээ, Үндэсний Байгаль орчны зөвлөл, Залуучуудын холбооны ерөнхийлөгч, Хөдөлмөрийн холбоо, Монгол Улсын олон нийтийн телевиз, радиогийн төлөөлөгчдөөс бүрдэнэ. Нарийн бичгийн дарга нь Сангийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга байна. Зөвлөлд мөн НҮБ-ын төлөөлөгчид байдаг

Их Бага

Үндэсний зөвлөл

Эдийн засгийн байнгын хороо

Эдийн засгийн байнгын хороо нь улс орны эдийн засгийн хөгжил болон төсвийн зарцуулалтын асуудлаар шийдвэр гаргах үүрэгтэй.

Их Бага

БОАЖЯ Сайдын зөвлөл

Одоогоор тодорхой зөвлөл байгуулагдаагүй байгаа бөгөөд үндсэн чиг үүргийн яамны хувьд сайд нараас илүүтэй дэд сайд, төрийн нарийн бичгийн дарга нараас бүрдсэн сайд нарын зөвлөлийг зохион байгуулах боломжтой.

NA NA



Төрөл Оролцогч талууд Зорилго, Сонирхол



Парламент Байгаль орчин, хөдөө аж ахуйн байнгын хороо

Холбогдох үндэсний хууль тогтоомж бодлогуудыг Засгийн газарт өргөн барихаас өмнө хэлэлцэж, батлах, хянах үүрэгтэй, УИХ-ын 12 гишүүнээс бүрддэг. Хуулийн төслийн хүлээн авч Их хуралд өргөн барьдаг. REDD+ Стратеги нь тогтоол болох бол энэхүү байнгын хороогоор дамжина. Харин Үндэсний хөтөлбөр болох бол БОАЖЯ-аар дамжина. Хууль батлахад Сангийн яам болон Хууль зүйн яам чухал үүрэгтэй. БОАЖЯ-наас томилогдсон ажлын хэсэг байдаг.

Их Бага

БОАЖЯ Галаас хамгаалах үндэсний зөвлөл (ОБЕГ-ын дэргэд)

Галаас хамгаалах, ШУ, судалгаа болон хил хамгааллын асуудлыг сонирхдог. Олон улсын хамтын үйл ажиллагаанд оролцож мэдээлэл солилцдог. Зөвлөл нь мөн алсаас удирдах болон газарзүйн мэдээллийн дүн шинжилгээ хийдэг газартай.

Дунд Дунд

Үндэсний зөвлөл

Ойн үндэсний зөвлөл

Монгол Улсын Төрөөс ойн талаар баримтлах бодлого боловсруулах, батлуулах үүрэгтэй байгуулагдсан боловч одоо татан буугдсан. REDD+-ийн уур амьсгалын асуудлыг тусгайлан хариуцах ийм зөвлөл байгуулж болно.

NA NA

3.3. ТӨРИЙНЯАМДЯамд Засгийн газрын хууль, Яамны эрх зүйн байдлын тухай хуулинд заасан үндсэн чиг үүргээрээ 2 бүлэгт хуваагддаг. Монгол Улсын Засгийн газрын 2016 оны 7 дугаар сарын 27-ны өдрийн 3 дугаартай тушаалаар шинэ Засгийн газрын бүтцийг баталсан бөгөөд REDD+ийн хэрэгжилтэд оролцох яамдын үүрэг хариуцлагын талаар судалгаа хийсэн. Яамдыг үйл ажиллагааг бие даан хариуцан явах үндсэн чиг үүргийн яамд, санхүүгийн болон бусад нөөцийн хяналтад бага оролцох чиглэлийн яамд хэмээн 2 ангилсан.


Хүснэгт 4. Үндсэн чиг үүргийн яам

Төрөл Оролцогч талууд

Сэдэлжүүлэлт болон Сонирхол Нөлөөлөл(И, Д, Б)


Үндсэн чиг үүргийн яам

Сангийн Яам Санхүү; Засгийн газрын төсөв, хувийн салбарын хөрөнгө оруулалт, төсвийн үр ашигтай зарцуулалт зэргийг хянадаг.Ойн нөөцөд төсөв шууд зарцуулах нь хүндрэлтэй байх магадлалтай. Маш олон зөрчилтэй болон ашиг сонирхлын талууд байдаг.

Их Бага


Гадаад харилцааны яам(ГХЯ)

Монгол Улсын гадаад харилцааны асуудал эрхэлдэг Донор болон гадаад улсуудын засгийн газрууд, гэрээ хэлэлцээрүүд холбоотой асуудлыг хариуцдаг .

Дунд Бага


Хууль зүй, дотоод хэргийн яам (ХЗЯ)

Цагдаа болон хууль эрх зүйн асуудал эрхэлсэн яам

Дунд Бага


Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам (ХНХЯ)

Хөдөлмөр нийгмийн хамгааллын яам нь нийгмийн хамгаалал, иргэдийн хөгжлийн цогц бодлогыг хэрэгжүүлэн ажилладаг бөгөөд иргэн бүрт нийгмийн аюулгүй байдлын таатай орчинг бүрдүүлэх болон иргэдийн хөгжлийг дэмжин ажилладаг. ХНХЯ нь БОАЖЯ-тай хамтран орон нутгийн түвшинд ногоон ажлын байрыг бий болгох ойн ажилтнуудыг төрийн санхүүжилттэйгээр сургалтанд хамруулах зэрэг үйлчилгээг үзүүлдэг. Энэ хоёр яам орон нутгийн амьжиргаа болон иргэдийн мэдлэг дээшилснээр тогтвортой байгалийн нөөцийн ашиглалт сайжирч байгаль орчинд учрах сөрөг нөлөөлөл буурна гэдэгт санал нийлдэг тул амьжиргааг дээшлүүлэх, байгалийн нөөцийн асуудалд сонирхол нь нэгдэнэ.

Дунд Дунд


Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яам /БОАЖЯ/

БОАЖЯ нь ой, ногоон хөгжил, аялал жуулчлал болон тусгай хамгаалалттай газар нутгийг хариуцсан үндсэн яам.Бидний үйл ажиллагааны чиг үүргийн дагуух бүхий л Газар хэлтэс агентлагууд нь БОАЖЯ-нд харьяалагддаг тул бидний үндсэн хамтрагч нарын нэг мөн билээ. БОАЖЯ нь ногоон хөгжлийг дэмжсэн, нийгэм эдийн засгийн хөгжлийг дэмжсэн экологийн нөөцийн чадавхийн хүрээнд экологийн тэнцвэртэй байдлыг хангасан, байгалийн нөөцийн тогтвортой хэрэглээ, байгалийн нөхөн сэргээлтийн нөхцөл байдлыг үүсгэсэн, засгийн газар, эрүүл аюулгүй орчинд амьдрах хүний эрхийг хангасан иргэний оролцоо, байгууллага нэгжүүдийн оролцоог дэмжсэн бодлогыг боловсруулдаг.

Их Их



Хүснэгт 3.2 Чиглэлийн яам




Чиглэлийн яам

Барилга хот байгуулалтын яам (БХБЯ)

Том бүтээн босголт, дэд бүтцийн төсөл болон хөрөнгө оруулалтыг хариуцсан яам. Байгаль орчны нөлөөллийн асуудлаар гол үүрэгтэй ажиллана. Яамны үндсэн зорилго нь хотын ард иргэдэд аюулгүй, тааламжтай амьдрах орчиноор хангах барилга байгуулалт, хот төлөвлөлт, газрын удирдлага, орон сууцны төлөвлөлтийн бодлого боловсруулдаг. БОАЖЯ нь БХБЯ-тай хамтран 2013 оноос хойш хотын ногоон бүсийн хуулийн төсөл дээр ажиллаж байна. Ногоон худалдан авалтын асуудлаар сонирхол нэгдэнэ.

Бага Бага


Зам тээврийн яам (ЗТЯ)

Үндсэн зам болон харилцаа холбооны асуудлыг эрхэлдэг ч ойн замыг ХХААЯ нь бие даан хариуцдаг. ЗТЯ нь нийгэм эдийн засгийн хөгжлийн түлхүүр болсон зам тээврийг барих, тээврийн сүлжээг сайжруулах бодлогыг боловсруулдаг. БОАЖЯ болон ЗТЯ нь цөлжилттэй тэмцэх, замын сүлжээ болон төмөр замыг цөлжилтөөс хамгаалах чиглэлээр хамтран ажиллах ёстой. Зам болон төмөр зам нь цөлжилтөөс үүдэлтэй элсний хөдөлгөөнөөс болж их хэмжээгээр элэгддэг бөгөөд зам, төмөр замын дагуу модл тарих, ойн зурвас байгуулах зэрэг ажлыг төрийн төсвөөс хэрэгжүүлэхэд хамтран ажиллах нь зүйтэй. Энэхүү асуудал хэлэлцэгдэж байгаа хэдий ч одоогоор бодит ажил хэрэг болоогүй байна.

Дунд Дунд


Эрчим хүчний яам

Үндсэн ашиг сонирхол нь модонд суурилсан түлш эрчим хүч болон хий, хөдөө орон нутгийн эрчим хүчний эх үүсвэрт чиглэгддэг.

Бага Дунд


Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яам (УУХҮЯ)

Уул уурхай ашгийн төлөө газрыг хөндөн ашигт малтмалыг гарган авдаг тул Байгаль орчны нөлөөллийн үнэлгээг сонирхохгүй. УУЯ болон хүнд үйлдвэрлэлийн гол зорилго нь ил тод, хариуцлагатай уул уурхай, хүнд үйлдвэрлэлийг ашигт малтмалын нөөцийг нэмэгдүүлэх, олон баганат бүтцээр тэнцвэртэй эдийн засгийг цогцлооход оршиж байдаг. БОАЖЯ нь УУЯ-тай нөхөн сэргээлт, байгалийн нөөц ашигласны төлбөрөөс тодорхой төлбөр авах талаар хамтран ажилладаг.

Дунд Бага






Хүнс, Хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам /ХХААХҮЯ/

Хувийн салбарын хөрөнгө оруулалт, мод боловсруулах үйлдвэр, стратеги хэрэгжүүлэх, доноруудтай хамтран ажиллах сонирхолтой. Ажлын байрыг бий болгох замаар ядуурлыг бууруулах үүрэгтэй. Хөдөө аж ахуй, ус, намгархаг газрыг хамгаалах талаарх төлөвлөгөөг хэлэлцэх үед зөрчил үүсч болно. БОАЖЯ болон ХХААХҮЯ нь хариуцлагатай мод боловсруулах үйлдвэр, ойн хатуу хучилттай зам болон ойжуулалтын талаар ажиллах боломжтой.

Их Дунд


Батлан хамгаалахын яам(БХЯ)

БХЯ-нд байгаль орчны газар байдаг ч юу хийдэг нь тодорхойгүй байдаг. Харин БХЯ-ны Хил хамгаалах ерөнхий газар нь хил дамнасан түймрээс урьдчилан сэргийлэх, шороон зурвас байгуулах талаар БОАЖЯ-тай идэвхитэй хамтран ажиллдаг. Ойн түймэр нь ойн нөөцийг үгүй хийж, ойн хомсдолд хүргэж байгаа гол хүчин зүйл мөн.

Бага Бага


Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын яам (БСШУСЯ)

Их сургууль болон сургуулийн боловсрол, техникийн мэргэжилтнүүдийг бэлтгэх сургалтын хөтөлбөр, мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төвүүдийг дэмжих нь тус яамны ашиг сонирхолд нийцэж байгаа бөгөөд шинэ сургууль болон боловсролын байгууллага байгууламжийн ногоон худалдан авалтыг дэмжин ажиллах үүрэгтэй байх боломжтой

Бага Бага


Эрүүл мэндийн яам (ЭМЯ)

REDD+д ямар үүрэгтэй оролцох нь тодорхой бус хэдий ч ой, ногоон байгууламж нь хүний эрүүл мэнд, амралтад нэн чухал зүйл бөгөөд хотын ногоон байгууламж нь агаарын бохирдлыг бууруулах, оршин суугчдын амьдралын хэв маяг, эрүүл мэндийг сайжруулдаг болохыг олон тооны судалгаагаар баталсан байдаг.

Бага Дунд

3.4. ГОЛЯАМДЫНАСУУДАЛЭРХЭЛСЭНГАЗРУУДЯамдын ялангуяа БОАЖЯ, СЯ, болон ХААХҮЯ-ны тодорхой асуудал эрхэлсэн газруудыг Хүснэгт 5-д харуулав. Эдгээр газрууд тодорхой үүрэг, хариуцлагатай бөгөөд энэ талаар UN-REDD-ийн баримт бичигт илүү нарийвчлан тусгасан (2017a).

Чадавхийг бэхжүүлэх төлөвлөгөө болон онооны картанд цөөхөн тооны байгууллагууд бие даасан “Нэгж” хэмээн тооцсон бөгөөд тэдгээрийг нэн тэргүүний чухал, ач холбогдолтой газрууд хэмээн тодорхойлсон.



Хүснэгт 5. Үндсэн яамдуудын газар, агентлаг болон багууллагууд

Төрөл Оролцогч талууд Зорилго, сонирхол


Ашиг сонирхол (И, Д, Б

Цэнгэг усны нөөц, байгаль хамгаалах төв

Энэ төвийн үндсэн үүрэг нь цэнгэг ус болон байгаль орчны судалгааг хийн байгууллага, хувь хүмүүст байгаль орчны бохирдол болон байгалийн баялагийн зохистой хэрэглээг дэмжсэн хууль, дүрэм, журам, стандартыг мөрдөх, талаарх байгаль орчны мэдлэг олгоход оршдог.

Бага Бага

“Ойн судалгаа хөгжлийн төв” УТҮГ

Үндэсний ойн мониторингийн систем болон Стратеги боловсруулах ажлыг хариуцах боломжтой. ОСХТ нь цөөн тооны ажилтантай тул хүчин чадал багатай. REDD+ Монгол орны үндэсний ойн тооллого төслийн хүрээнд тус төв дээр ойн тооллого, мониторингийн лабораторийг байгуулж мэргэжилтнүүдийг сургах, техник хэрэгслээр хангах талаар нилээд хөрөнгө оруулалт хийж чадавхжуулсанОйн тооллого, ой зохион байгуулалт, хөнөөлт шавжийн судалгаа хяналттай холбоотой мэдээллийг цуглуулж, ойн мэдээллийн санг бүрдүүлж, баяжуулах, хөтлөх болон улсын төсвөөр жилд хэрэгжүүлж байгаа ойн аж ахуйн арга хэмжээг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулдаг.

Их Их

Байгаль хамгаалах сан

Байгаль хамгаалах сангийн зорилго нь байгаль хамгаалах хөтөлбөр болон үйлчилгээг дэмжих, төсвөөс байгалийн нөөцийн ашиглалтын төлбөрөөс хуваарилагдсан санхүүжилтийг зүй зохистой хуваарилахад чиглэдэг. Гэвч санхүүжилт нь Улсын төсвийн цоорхойг нөхөхөд ихэвчлэн зарцуулагддаг бөгөөд ой эсвэл өөр салбарын төсвийг нөхөхөд зарцуулагдаж байгаа эсэх нь тодорхойгүй. Тэд Үндэсний Уур амьсгалын сангийн хүрээнд хамтарсан кредит олгох механизмын хэд хэдэн төслийг хэрэгжүүлж, дараах ажлыг гүйцэтгэж байна. Үүнд:

1. НҮБ-ын УАӨСК-д хүргүүлэх Үндэсний 3 дахь тайланг бэлтгэх 2.Япон, Монголын Хамтарсан кредит олгох механизмийн төсөл - ХКОМ-ыг Баншгладеш, Этиоп, Кени, Монгол, Малдив, Вьетнам Лаос зэрэг 7 хамтрагч улсуудын санаачилгаар байгуулагдсан 3. Монгол Улсаас НҮБ-ын УАӨСК-д 2 жил тутам хүргүүлэх тайланг бэлтгэх зэрэг болно.

Их Дунд





Яамны Шинжлэх ухаан технологийн зөвлөл

Аливаа шинжлэх ухааны аргачлал болон хяналтын түвшинг баталдаг. Техникийн зөвлөл нь REDD+-ийн суурь түвшин, ҮОМС-ийн талаар зөвлөгөө өгч, стратегийг хянах бол эхлээд тус зөвлөлийн гишүүдэд REDD+-ийн талаар мэдээлэл өгөх хэрэгтэй.

Их Их

Ногоон хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн газар

Монгол Улсын Ногоон хөгжлийн стратеги, ойн удирдлага, санхүүжилт, экосистемийн үйлчилгээ, хувийн хэвшил болон бусад салбарыг дэмжих үүрэгтэй.

Дунд Дунд

Газар зохион байгуулалт, усны нэгдсэн бодлого зохицуулалтын газар (Усны нөөц сав газрын удирдлага)

Усны хагалбар, урсац, ашиглалт, сав газрын удирдлагыг хариуцдаг, ус, усны нөөцийг экосистемд суурилсан аргаар хамгаалахтай асуудлыг хамаарч ажиллах боломжтой. Гол зорилго нь усны нөөцийн зүй зохистой ашиглалт болон газар ашиглалт усны асуудлын бодлогыг боловсруулах болон усны эхэнд дахин ойжуулалт болон нөхөн сэргээлтийн ажлыг хийхэд оршно.

Дунд Дунд


Ус, цаг уурын алба

Уур амьсгалын өөрчлөлтийн тоон үзүүлэлэд дүн шинжилгээ хийдэг байгууллага юм. Хэд хэдэн байгууллагаас бүрдэх бөгөөд тэдгээрийн дотор байгаль орчны мэдээллийг цахимаар мэдээлж байдаг байгаль орчны мэдээллийн төв байдаг.

Дунд Их

Хяналт, үнэлгээ, дотоод аудитын газар

Бодлогын баримт бичиг болон үйл ажиллагааны хэрэгжилтэнд хяналт, үнэлгээ, аудит хийж зөвлөмж өгөн эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр ажилладаг.

Бага Бага

Тусгай хамгаалалттай газар нутгийн удирдлагын газар

Монгол улсын тусгай хамгаалалттай газар нутгийн удирдлагын газар нь байгалийн төрөл зүйл болон экосистемийг хамгаалах чиглэлээр ажилладаг. Бодлого, арга хэмжээг боловсруулахад тусгай хамгаалалттай газар нутгийн ойн асуудлаар зөвлөж, тодорхой үүрэгтэй оролцох боломжтой.

Бага Дунд

Аялал жуулчлалын бодлого, зохицуулалтын газар

Монгол Улсад аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх чиглээр ажилладаг бөгөөд Монгол Улсын өвөрмөц онцлогоос үүдэн аялал жуулчлалын үндсэн чиглэл нь соёлын болон эко ажлал жуулчлал байдаг. 2017 он нь тогтвортой аялал жуулчлалын жил тул ойн бүсийн эдийн засгийн ач тусыг тодотгосон үйл ажиллагааг боловсруулахад нэн тохиромжтой.

Бага Бага







Ойн бодлого зохицуулалтын газар

UN-REDD-ийн үндсэн зохицуулагч газар бөгөөд ойн нөхөн сэргээлт, ойн хөнөөлт шавж, ойн түймэр болон ойн бодлогын асуудлаар мэргэшсэн мэргэжилтнүүдээс бүрддэг.

Маш их Маш их

Хүрээлэн буй орчин, байгалийн нөөцийн удирдлагын газар

Байгаль орчны бохирдол, доройтлыг бууруулах байгалийн нөөцийн зохистой хэрэглээг дэмжих, нийгмийн оролцоог дэмжсэн бодлого, хөтөлбөр хэрэгжүүлэх, хөрс хамгаалах, цөлжилтөөс сэргийлэх чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг.

Бага Бага

Төрийн захиргаа, удирдлагын газар

Төрийн захиргаа удирдлагын манлайлал, чиг үүргээр хангаж хүний нөөцийн чадавхийг бэхжүүлэх үүрэгтэй.

Бага Бага

Уур амьсгалын өөрчлөлт, гадаад хамтын ажиллагааны газар

НҮБ-ын УАӨСК-д тайлан хүргүүлэх, Уур амьсгалын ногоон сан, Уур амьсгалын өөрчлөлтийн үндэсний зохицуулагчыг томилон ажиллуулдаг. УАӨТХН нь 10 хүрэхгүй тооны мэргэжилтэнтэй.

Их Их

Сангийн яам

Санхүүгийн хөгжил, өрийн удирдлагын газар (Хөгжлийн албан ёсны тусламж ба Өрийн удирдлагын Бодлогын хэлтэс);

Гадаадын хөрөнгө оруулалт, өр болон санхүүжилтийг хянадаг алба. Энэ алба нь санхүүжилтийн эх үүсвэрүүдийг тодорхойлох зорилготойгоор дотоодын болон гадаадын зээлийн бодлогуудыг хянаж, олон улсын донор байгууллагуудтай хамтран ажилладаг төсөл хөтөлбөрүүдийн зээл тусламжийн санхүүжилтийг хянаж, бодлого зохицуулалтаараа тухайн төслүүдийг дэмжиж байдаг.

Их Бага

Төсвийн бодлого, төлөвлөлтийн газар

Монгол Улсын төсвийн хүрээний мэдэгдэл, төсвийн дунд хугацааны төсөөлөл болон жилийн төсвийн төлөвлөгөөний төсөл боловсруулах, хэлэлцүүлэх, батлуулах, төсвийн орлого, зарлагын болон улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтын удирдлагыг бэхжүүлэх, төсвийн үйл явцыг бодлогын удирдамжаар хангах, төсвийн холбогдол бүхий үндэслэл тооцоо, тайлбар танилцуулга, заавар журам, илтгэл мэдээлэл бэлтгэх

Их Бага

Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам

Газар тариалангийн бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газар

Газар тариалангийн үйлдвэрлэлийн бодлогын хэрэгжилтийг зохион байгуулах, зохицуулах үндсэн үүрэгтэй. Хөдөө аж ахуйн тариалан, ойн зурвас байгуулах ажлыг төлөвлөх үүрэгтэй.

Бага Бага





Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам

Хөнгөн үйлдвэрийн бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газар (худалдаа, хүнс, үйлчилгээ зохицуулалтын хэлтсүүдтэй)

Mод боловсруулах салбар болон үйлдвэрлэлийн хөгжлийг хариуцна.

Бага Бага

Мал аж ахуйн үйлдвэрлэлийн бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газар

Ойн бус салбарын бэлчээрийн асуудлаар бодлого, арга хэмжээ боловсруулахад хамтран ажиллаж болох гол газар. Бэлчээрийн асуудал нь ойн орчны бүсийн чухал асуудал мөн.

Бага Бага

Жижиг, дунд үйлдвэр, хоршооны бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газар

Мод боловсруулах үйлдвэрлэлийн салбарыг хөгжүүлэх үүрэгтэй.

Бага Бага

Хууль зүй, дотоод хэргийн яам (ХЗДХЯ)

Хил Хамгаалах газар(ХХГ)

Гал түймрийн хяналт болон хууль бус мод огтлол, мод, ан амьтны хууль бус экспорт, импорттой холбоотой БАХ боловсруулж, хэрэгжүүлэхэд чухал үүрэгтэй оролцоно.

Бага Бага

–Цагдаагийн Ерөнхий газар (ХЗЯ)

Хууль бус үйл ажиллагаа болон хууль сахиулах чиглэлээр ажилладаг.

Бага Бага

3.5. ИХ,ДЭЭДСУРГУУЛЬБОЛОНБОЛОВСРОЛЫНБАЙГУУЛЛАГУУДМонгол Улсын шинэ Засгийн газрын бүтэц тохируулагч 10, хэрэгжүүлэгч 17 нийт 27 агентлагтай ажиллахаар батлагдсан.

Гол агентлагууд болон хүрээлэнгүүдийг Хүснэгт 6-д харуулсан бөгөөд REDD+ийн үйл ажиллагааны загварыг гаргах, хэрэгжилтийг чиглүүлэхэд оролцох төр, хувийн хэвшлийн салбарын байгууллага, мэргэжилтнүүдийн тоонд ойн салбарын бодлого боловсруулагчид, төрийн болон төрийн бус байгууллагууд, судалгааны хүрээлэн болон их, дээд сургуулиуд орно. Техникийн ажлын хэсэгт хэд хэдэн байгууллагыг сонгон оролцуулсан. Мэргэжилтнүүд бол бидний үйл ажиллагааны талаарх мэдээллийг шийдвэр гаргагчид болон дээд түвшний эрх баригчдад дамжуулах тал дээр чухал үүрэг гүйцэтгэдэг боловч тэдний зарим нь одоогийн байгаа мэдээлэлд тулгуурлан дүн шинжилгээ хийхээс илүүтэйгээр нэмэлт судалгаа мэдээлэл цуглуулахыг шаардаад байдаг сул талтай.



Хүснэгт 6. Гол ашентлагууд, их дээд сургуулиуд, шинжлэх ухааны академи

Төрөл Оролцогч талууд Зориго, сонирхол Нөлөөлөл(И, Д, Б)


Их сургууль, эрдэм шинжилгээний байгууллагууд

Монголын Шинжлэх Ухааны Академи (МШУА)

Шинжлэх ухааны судалгаа, төрөл бүрийн салбарт судалгаа хийх техникийн мэргэжлийн баг болон оюутнуудыг бэлтгэдэг

Бага Их


Биологийн хүрээлэн (МШУА)

Ой, биотехнологи болон байгаль орчны салбарын шинжлэх ухааны судалгаа шинжилгээ хийх, мэргэжлийн багаар хангана.

Бага Их


Газарзүй, Гео-экологийн хүрээлэн, (МШУА)

Ой, заган ой, цөлжилт болон хөрсний чиглэлээр судалгаа шинжилгээг хийдэг

Бага Их


Монгол Улсын Их Сургууль

Модны насжилт, ойн гал түймрийн менежмент, генетик болон ойн менежментийн салбарын мэргэжилтнүүдийг бэлтгэдэг. Одоогоор ойн салбарын төгсөгчдийн тоо цөөн байна.

Бага Их


Хөдөө аж ахуйн их сургууль

Ой үржүүлэг, ойн аж ахуй, ойн менежментийн салбарын мэргэжилтнүүдийг бэлтгэдэг. Одоогоор ойн салбарын төгсөгчдийн тоо цөөн байна.

Бага Их


Шинжлэх ухаан, техникийн их сургууль

Ойн салбарын мэргэжилтнүүд, инженерүүд бэлтгэдэг тогтвортой ойн менежмент болон ашиглалтын судалгаа хийдэг. Цөөн тооны ойн ШУаар сурч байгаа оюутантай.

Бага Дунд


Улаанбаатар их сургууль

Ойн салбарын мэргэжилтнүүд, инженерүүдийг бэлдэж, ойн тогтвортой менежмент, ашиглалтын чиглэлээр судалгаа хийдэг. Цөөн тооны оюутан ойн аж ахуйн чиглэлээр сурч байна.

Бага Дунд


Эко Ази дээд сургууль

Ойн салбарын мэргэжилтнүүд, инженерүүдийг бэлтгэдэг, мод үржүүлгийн судалгаа хийдэг жижиг хувийн сургууль. Цөөн тооны оюутан ойн чиглэлээр суралцаж байгаа.

Бага Дунд


Мэргэжил, сургалт, үйлдвэрийн төв

Монгол Улс даяар ойн салбарын мэргэжилтэн, бэлтгэдэг, ойн удирдлагын чиглэлээр техникийн мэдлэг олгодог 6 мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төв байдаг. Сүүлийн үед оюутнуудад тэтгэлэг өгөх нь буурсан учир элсэлт муу байгаа.

Бага Дунд


3.6. ОРОННУТГИЙНЗАХИРГААМонгол Улсын газар нутаг 21 аймагт хуваагддаг ба нийт 330 сумтай, Улаанбаатар хотод 9 дүүрэг байдаг. Үйл ажиллагаа хэрэгжүүлэх болон төсвийн санхүүжилтийг зарцуулахад орон нутгийн захиргаа ихээхэн үүрэгтэй бөгөөд тэд төсвөөс авах санхүүжилтээ төлөвлөн хүлээн авч, төсвийн талаар шийдвэр гаргах эрхтэй.

Хүснэгт 7. Орон нутгийн захиргаа


Зорилго, сонирхол Нөлөөлөл Ашиг сонирхол

Орон нутгийн удирдлага

Аймаг сумдын иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал

Ой хамгаалал, тогтвортой ашиглалт, нөхөн сэргээлт, ойжуулалтад шаардлагатай санхүүжилтийн баталдаг.

Дунд Дунд


Нийслэл аймгийн засаг дарга

Ой хамгаалал, тогтвортой ашиглалт, ойжуулалт төсөл, хөтөлбөрүүдийг төлөвлөдөг.

Дунд Дунд


Аймаг нийслэлийн байгаль орчны алба

Ой хамгаалал, тогтвортой ашиглалт, нөхөн сэргээх үйл ажиллагааг зохион байгууллаг.

Дунд Дунд


Сумын ойн нэгж Ой хамгаалал, тогтвортой ашиглалт, ойжуулалтын төлөвлөгөөг хэрэгжүүлж олон нийтэд мэдлэг олгох үйл ажиллагааг зохион байгуулдаг.

Дунд Дунд


Сум, дүүргийн иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал

Ой хамгаалал, тогтвортой ашиглалт, ойжуулалтын төсвийг баталдаг.

Дунд Дунд


Сум дүүргийн засаг дарга

Ой хамгаалал, тогтвортой ашиглалт, ойжуулалтын үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг хэрэгжүүлдэг.

Дунд Дунд

3.7. ОРОННУТГИЙНИРГЭД,ИРГЭНИЙНИЙГМИЙНБАЙГУУЛЛАГА,ТББ,ХЭВЛЭЛМЭДЭЭЛЭЛ

Энэ хэсэгт REDD+д оролцох хүсэлтэй олон нийтийн оролцоонд түшиглэсэн байгууллага, ТББ болон болон боловсролын байгууллагууд, ойн нөөцөөс амьжиргаа нь шууд хамааралтай эсвэл ойн нөөцийн хууль эрх зүйн орчинд гарах өөрчлөлтөөс шууд хамааралтай орон нутгийн иргэд болон ойн нөхөрлөл, орон нутгийн упирдлагыг оруулсан. Хэвлэл мэдээлэл, харилцаа холбооны стратеги (UN-REDD, 2017) баримт бичигт хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр дамжуулан хөтөлбөрийн зорилгыг олон нийтэд түгээх нарийвчилсан дүн шинжилгээг тусгасан байгаа.



Хүснэгт 8. Орон нутгийн иргэд болон ойн нөхөрлөлүүд


Зорилт болон сонирхол Нөлөөлөл(И, Д, Б)


Орон нутгийн

Иргэний нийгэм, олон нийтийн бүлгүүд

Уул уурхай, ил тод байдал, хүйсийн тэгш байдал, байгаль хамгааллын чиглэлээр ажилладаг олон байгууллагуудын бүлэг байдаг. Зарим орон нутгийн гишүүд нь ИНБын форумд REDD+ үйл явцыг дэмжих үүрэгтэйгээр сонгогдсон байдаг.

Бага Их

Орон нутгийн

Ойн нөхөрлөлүүд

Одоогоор 3,2 сая га ойн талбайг удирддаг 1200 гаруй ойн нөхөрлөлийн бүлгүүд байгаа бөгөөд тэдгээр нь Бодлого, арга хэмжээг боловсруулах, хэрэгжүүлэхэд гол үүрэгтэй оролцох ёстой. Учир нь тухайн бодлого болон хуулийн заалтууд нь эдгээр хүмүүст шууд нөлөөлж байдаг. Зарим гол ойн хэрэглэгч бүлгийн гишүүд нь Иргэний нийгмийн форум /(Тогтвортой хөгжил болон ойн зөвлөл)-д бусад нь ТББ / ИНБ, Хүнс, хөдөө аж ахуйн байгууллагын (FAO GEF) төслөөс сонгогдсон.

Их Их

Хүснэгт 9. ТББ


Зорилго, сонирхол Нөлөөлөл(И, Д, Б)


ТББ/ ИНБ Олон улсын ТББ Хөдөө орон нутгийн хөгжил болон байгальхамгааллын чиглэлээр ажилладаг (WWF одоогоор байна).

Дунд Дунд

ТББ / ИНБ Орон нутгийн ТББ

Уул уурхай, ил тод байдал, хүйсийн тэгш байдал, байгаль хамгааллын чиглэлээр ажилладаг олон байгууллагуудын бүлэг байдаг. Зарим орон нутгийн гишүүд нь ИНБын форумд REDD+ үйл явцыг дэмжих үүрэгтэйгээр сонгогдсон байдаг.

Бага Их

ТББ / ИНБ Мод боловсруулах компаниудын холбоо

Модны салбарыг төлөөлдөг чухал холбоо бөгөөд ИНБ болон TАХ—ийн гишүүн.

Бага Их

ТББ / ИНБ Ойн нөхөрлөлүүдийн холбоо

Ойн хэрэглэгч бүлгүүдийг төлөөлдөг чухал холбоо бөгөөд ИНБ болон Төслийн удирдах зөвлөлд оролцдог.

Бага Их


Хүснэгт 10. Хэвлэл мэдээлэл


Зорилго, Сонирхол Нөлөөлөл(И, Д, Б)


Хэвлэл мэдээлэл

Монголын Гэрэл зурагчдын холбоо

Хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд болон хувийн салбарын гэрэл зурагчдын чухал холбоо

Бага Дунд


Монголын Сэтгүүлчдийн холбоо

Монгол Улсын Сэтгүүлчдийн холбоо нь хэвлэл мэдээлэл байгууллагууд болон тухайн байгууллагуудын сэтгүүлчдийг төлөөлөх бөгөөд Хөтөлбөрийг олон нийтэд таниулах үйл ажиллагааны гол хамтрагч нь байх ёстой.

Бага Дунд


ТВ сувгууд Төрөл бүрийн нийгмийн давхарга бүлгүүдэд хүрэхийн тулд энэхүү хэвлэл мэдээллийн сувгийг ашиглах нь зүйтэй.

Бага Их


Радио сувгууд Орон нутгийн болон алслагдсан аймаг, сумдын иргэдэд мэдээлэл түгээхэд хамгийн үр дүнтэй нь радио байдаг

Бага Их


Сонин сэтгүүл Шийдвэр гаргагч, төрийн албан хаагчид болон бизнесийнхний үргэлж мэдээлэлд ойр байдаг идэвхитэй иргэдэд хүрэх хамгийн үр дүнтэй хэрэгсэл.

Бага Их


Цахим хуудаснуудын холбоо

Цахимаар мэдээлэл түгээх хамгийн үр дүнтэй хэрэгсэл Бага Их

3.8. ХУВИЙНХЭВШЛИЙНБАЙГУУЛЛАГУУДОйн менежмент, мод боловсруулах чиглэлээр ажилладаг аж ахуйн нэгж байгууллагууд энэ төрөлд хамаарна. Мөн Уул уурхай, хөдөө аж ахуй, модыг түүхий эдээр ашигладаг салбаруудаар дамжуулан байгалийн нөөцөд шууд бусаар ямарваа их бага хэмжээний нөлөөлөл учруулдаг байгууллагууд мөн үүнд ордог.

Уул уурхай, хөдөө аж ахуй, мод болон модон бус бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл, үнэ өртгийн сүлжээ, дагалт баялгийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний төсөл хэрэгжүүлэх замаар байгалийн нөөцөд шууд бусаар их, бага хэмжээний нөлөөлөл учруулдаг байгууллагууд мөн үүнд ордог. Зарим салбарын төлөөлөл нь Иргэний нийгмийн байгууллагуудаар төлөөлүүлдэг. Тухайлбал модны чиглэлээр ажилладаг нэг хэсэг өөрсдийнх нь хэрэгцээ, шаардлагыг анхаарч ажилладаг, хувийн хэвшлийн 100 гаруй салбарын байгууллагууд төлөөллийг багтаасан төрийн бус байгууллагын гишүүн болсон байдаг бол уул уурхайн салбарын байгууллагуудыг Ил тод уул уурхайн санаачлага төрийн бус байгууллага төлөөлдөг. Аль аль нь Иргэний нийгэм, ТББ гэдэг ангилалд хамаардаг.



Хүснэгт 11. Хувийн салбар


Зорилго, сонирхол Нөлөөлөл(И, Д, Б)


Хувийн салбар

Хувийн салбар Мод боловсруулалтын салбар нь ойн тогтвортой менежментийг хэрэгжүүлж, ашиглаж болох модыг бүрэн дүүрэн ашиглах талаар чухал хамтрагч байж болна. Аливаа хувийн салбарууд нь хувийн салбарын холбоодоор дамжуулан үйл ажиллагаанд оролцдог. Эдгээрээс гол байгууллагуудыг сонгон авах нь зүйтэй.

Их Дунд

Хувийн салбар

Ойн мэргэжлийн байгууллагууд

Ойн үйл ажиллагааг анхан шатны түвшинд хэрэгжүүлэх үүрэгтэй. Тэд мод тарих, шавж устгал, хяналт зэрэг үйл ажиллагааг зүй зохистой явуулахад нөлөөлдөг. Улсаас ихээхэн хэмжээний төсөв зарцуулж дээрх үйл ажиллагааг хэрэгжүүлдэг боловч хяналт, шалгалт сул байдаг.

Их Дунд

3.9. ХӨГЖЛИЙНТӨСӨЛБОЛОНТҮНШБАЙГУУЛЛАГУУДЭнэ бүлэгт REDD+, ойн менежмент, Уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуулдаарх аливаа төслүүд болон REDD+ Хөтөлбөрийн хандивлагч Хүнс, хөдөө аж ахуйн байгууллагаа, Даян дэлхийн байгаль хамгаалах сан (FAO GEF)-гаас хэрэгжүүлж байгаа төслүүд, REDD+хамааралтай үйл ажиллагаанд шууд дэмжлэг үзүүлэх хамтрагчид болох АХБ, Германы сэргээн босголтын банк, Чехийн хөгжлийн агентлагын хөтөлбөрүүд багтана.

Хүснэгт 12. Хөгжлийн хамтрагчид болон төслүүд

Төрөл Оролцогч талууд Зорилго, болон сонирхол Нөлөөлөл(И, Д, Б)


Хөгжлийн хамтрагчид

AХБ-наас хэрэгжүүлж байгаа Ойн төсөл

Ойн байгууллага болон ойн нөхөрлөлүүдийн менежментийг дэмжихэд чиглэсэн төсөл

Бага Бага


Хүнс, хөдөө аж ахуйн байгууллагаа, Даян дэлхийн байгаль хамгаалах сан (FAO GEF)

Ойн нөхөрлөлүүдийг дэмжихэд чиглэсэн төсөл, уг төслийн агуулгад нүүрстөрөгчийн хэрэглээний асуудалд хамаарах бүрэлдэхүүн хэсэг байдаг тул REDD+ хүрээнд БАХ боловсруулахад нягт уялдана. REDD+ Хөтөлбөрийн хамтран санхүүжүүлэгч.

Дунд Дунд


Германы ОУ-ын хамтын ажиллагааны нийгэмлэг (GIZ)-ээс хэрэгжүүлж буй ойн төсөл

Байгаль хамгаалал, ойн тогтвортой менежмент болон Үндэсний ойн тооллоготой холбоотой хэд хэдэн төслүүдийг хэрэгжүүлдэг бөгөөд REDD+ Хөтөлбөрийн хамтран санхүүжүүлэгч.

Их Дунд


Төрөл Оролцогч талууд Зорилго, болон сонирхол Нөлөөлөл(И, Д, Б)



Чехийн Засгийн газрын дэмжлэгээр хэрэгжүүлж байгаа ой модны ба орон нутгийн ой модны удмын сангийн хөгжил төсөл

Чехийн Засгийн газрын дэмжлэгтэйгээр мод үржүүлэг, үрийн цуглуулах, болон мод тарих чиглэлээр хэрэгжиж байгаа төсөл .

Бага Дунд


Хүнс, хөдөө аж ажуйн байгууллага (FAO) Мал аж ахуй, хөдөө аж ахуйн төсөл

Энэхүү төсөл нь доройтсон ойн орчны бүсэд уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицоход зайлшгүй шаардлагатай байгаа мал аж ахуйн эрүүл мэндийг сайжруулахад чиглэгдсэн

Бага Бага


НҮБХХ-ийн Байгаль орчны хөтөлбөрүүд

Үндсэн төслүүд: Биологийн төрөл зүйлийн санаачлага төсөл (BIOFIN), тусгай хамгаалалттай газар нутагт чигсэн төсөл (MPRA),гамшгийн эрсдлийг буурууах төсөл (DRR), экосистемд түшиглэсэн дасан зохицохуй (EBA) төсөл, PAGE (ногоон эдийн засгийн төлөөх түншлэл) төсөл зэрэг болно.

Дунд Дунд


НҮБ-ын БОХ (UNEP)-ийн Уур амьсгалын өөрчлөлтийн төсөл

Уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох төслийн санал боловсруулж байгаа

Бага Дунд


Ногоон өсөлтийн байгууллага

Хувийн салбарын санхүүжилт болон ногоон өсөлтийн чиглэлээр ажилладаг

Бага Бага


Азийн Хөгжлийн Банк

“Ойн генетик нөөцийн хамгаалал” төслийн хүрээнд ойн үрийн раойнчлол тогтоох, чадавхыг бэхжүүлэх ажлыг хийж байгаа

Бага Дунд


Азийн Ойн хамтын ажиллагааны байгууллага (AFoCO)

Азийн ойн хамтын ажиллагааны байгууллагад Монгол улс гишүүнээр элсэж байгаа энэ нь Азийн орнуудтай ойн салбарын хамтын ажиллагаа, гадаад харилцаа тэлэх томоохон боломж юм.

Бага Дунд



4 ОРОЛЦОГЧТАЛУУДЫНЗУРАГЛАЛОролцогч талуудын оролцооны нэг хэлбэр нь удирдлага билээ. Талуудын нөлөөллийн ач холбогдол, ашиг сонирхол, оршин тогтнох хугацаа, REDD+ийн үйл ажиллагаанд хамааралтай эсэхээс нь хамаараад хэд хэдэн хэсэгт хуваадаг. Оролцогч талуудтай зөвлөлдөх төлөвлөгөөг боловсруулахдаа тухайн бүлгийн ойн салбар ашиг сонирхолтой эсэх, REDD+ ийн үйл ажиллагаанаас үүдэлтэй нөлөөлөлд өртөх эсэхийг сайтар судлах ёстой. Оролцогч талуудыг сонгон шалгаруулах үйл явц нь ашиг сонирхлын бүлгүүд болон олон нийтэд ил тод байх бүх оролцогч талууд үр дүнд хувь нэмрээ оруулах болон идэвхитэй оролцох эрх тэгш боломжоор хангагдсан байх. Уугуул иргэд, бусад ойд хамааралтай иргэд, эмэгтэйчүүд болон бусад эмзэг бүлгийн оролцоог хангахад илүү анхаарал хандуулах ёстой бөгөөд нийгмийн оролцооны үнэлгээнд энэ асуудлыг нарийн авч үзнэ (уг үнэлгээг хийж байгаа, UN-REDD, 2017).

Энэ хэсэгт байгууллагуудыг REDD+-ийн үйл ажиллагааны бүрэлдэхүүн хэсэг тус бүрт оролцох ашиг сонирхлоор нь дараах байдлаар эрэмбэлсэн. Үүнд:

§ REDD+ / Ой болон уур амьсгалын өөрчлөлтийн стратеги § Үндэсний ойн мониторингийн систем § Ойн хяналтын түвшин § Сөрөг нөлөөллөөс сэргийлэн зарчмууд § Санхүүжилт

Зураг 1. REDD+ Үндэсний стратеги боловсруулахад оролцох талуудын ашиг сонирхол ба нөлөөллийн харьцуулсан матрицыг харуулав.

Монголын Шинжлэх Ухааны Академи (МШУА); ШУТИС; Монгол Улсын Их Сургууль• Иргэний нийгэм, олон нийтийн

бүлгүүд• Орон нутгийн ТББ• Шинжлэх ухааны академийн

Биологийн хүрээлэн (ШУА)• Газар зүй ба Гео-экологийн

хүрээлэн (ШУА)• Ойн Хэрэглэгч Бүлгүүд• Мод боловсруулах компаниудын

холбоо• Монголын Гэрэл Зурагчдын Холбоо• Монголын Сэтгүүлчдийн Холбоо• ТВ сувгууд• Радио сувгууд

• Ус, цаг уурын алба• УИХ гишүүд• Орон нутгийн удирдлага –

Сум• Орон нутгийн удирдлага –

Аймаг• Орон нутгийн удирдлага –

Сум аймгийн засаг дарга

• Ойн судалгаа хөгжлийн төв (ОСХТ)

• Байгаль Орчин Аялал Жуулчлалын Яам /БОАЖЯ/

• Уур амьсгалын өөрчлөлтийн бодлогын хэрэгжүүлэх нэгж

Interest


• UNEP ийн Уур амьсгалын өөрчлөлтийн төсөл

• Тусгай хамгаалалттай газар нутгийн удирдлагын алба

• Эрчим хүчний яам• Чехийн үрийн төсөл• Эрүүл мэндийн яам

• Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар (МХЕГ)

• Галын хамгааллын байнгын хороо (ОБЕГ-ын дагуу)

• Олон улсынТөрийн Бус Байгууллагууд

• UNDP Байгаль орчны хөтөлбөрүүд

• Ойн Үндэсний Зөвлөл• АХБ-ны “Ойн генетек

нөөцийн хамгаалал” төсөл• Даян дэлхийн ногоон

хөгжлийн институт (GGGI)• Зам тээврийн яам• Хөдөлмөр, нийгэм

хамгааллын яам• Ногоон хөгжил, бодлого

төлөвлөлтийн газар ба Газар зохион байгуулалт, усны нэгдсэн бодлого зохицуулалтын газар

• Төслийн удирдах зөвлөл• GIZ ойн төсөл• Техникийн Ажлын хэсэг

–ОНҮХТ• Үндэсний статистикийн

газар• Хувийн салбар

болон мэргэжлийн байгууллагууд

• Ой болон тогтвортой хөгжлийн зөвлөл (ИНБ-ын Чуулганы гишүүд)

• Үндэсний Хөгжлийн Агентлаг

• Хүнс, хөдөө аж ахуй хөнгөн үйлдвэрийн яам /ХААХҮЯ/

• REDD+ Ажлын хэсэг• ТехникийнАжлын хэсэг

– Бодлогууд• FAO GEF Төсөл• Эдийн засгийн байнгын

хороо

• Төрөл бүрийн • Ой болон нөөцийн зөвлөл• Газрын харилцаа, геодези,

зураг зүйн газар (ГХГЗЗГ)• Гадаад харилцааны яам(ГХЯ)• Батлан Хамгаалахын

Яам(MOJ)• Уул уурхайн яам(MOM)• Үндэсний Онцгой байдлын

газар (NEMA)

• Тогтвортой Хөгжлийн Зөвлөл

• Байгаль хамгаалах сан• Сангийн Яам• Яамны шинжлэх ухаан

технологийн зөвлөл•

5 ТАЛУУДТАЙЗӨВЛӨЛДӨХТӨЛӨВЛӨГӨӨ

Холбогдох талуудыг үр дүнтэй оролцуулж байж UN-REDD Хөтөлбөр хэрэгжих үндэс суурийг тавьж чадна. Үндэсний болон орон нутгийн түвшинд олон салбарын төлөөллийг оролцуулахыг эрмэлзэх нь зүйтэй. Аль болох олон талын төлөөллийг оролцуулах, тухайн орон нутгийн уугуул эсэхийг нь үл харгалзан ойгоос хамааралтай аж төрдөг эмзэг бүлгийн дуу хоолойг сонсох нь чухал.

Талууд REDD+-ийг олон талаас, олон өнцгөөс сонирхоно. Энэ хөтөлбөр нэг хэсэгт нь сайнаар нөлөөлж байгаа нөгөө хэсэгт сөргөөр нөлөөлж болно. Тиймээс төсөл/хөтөлбөрийн загварыг боловсруулахаас өмнө оролцоог хангах нь нэн чухал бөгөөд REDD+- ийн төлөвлөлт, хэрэгжүүлэлт, хяналт болон тайлагналын үйл явцын бүх

НӨЛӨӨЛӨЛ



шатанд талуудын оролцоог хангаж, орон нутгийн иргэдэд шийдвэр гаргах боломж, цаг хугацааг хангалттай олгож байх нь зүйтэй.

Монгол орны REDD+ Стратеги боловсруулах үйл явцад холбогдох талуудыг хэрхэн оролцуулж, зөвлөлдөх талаарх төлөвлөгөөг боловсруулсан. Энэхүү төлөвлөгөөнд хэзээ, ямар төрлийн оролцоог ямар түвшинд, хангах шаардлагай, хэнийг, ямар учраас оролцуулах хэрэгтэй зэргийг дүн шинжилгээ хийж, санал зөвлөмж оруулсан. Төлөвлөгөөг REDD+-ийн бодлогын загвар боловсруулах Үндэсний REDD+ агентлаг эсвэл Зөвлөл боловсруулан хэрэгжүүлнэ. Олон төрлийн гол оролцогч талуудтай учир байгууллагын дотоод бүтцийн нэгжүүд маш олон үүрэг хариуцлагатай байх болно. Байгууллагын энэхүү олон төрлийн оролцоог толорхойлох зорилгоор үндсэн болон туслах үүрэг хариуцлагыг дор дурдсан болно.

Мэдээлэх – Асуудал, бэрхшээл, шийдлийн хувилбаруудыг ойлгуулахын тулд оролцогч талуудад шударга тэнцвэртэй, бодитой, үнэн зөв мэдээлэл өгөх

Зөвлөх – Зөвлөгөөний агуулгаас хамаарч, тухайн хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байгаа үйл ажиллагааны үр нөлөө, хэрэгжүүлэх үндэслэлийн талаар оролцогч талуудаас санал авах.

Хамтран ажиллах – Үйл явцын туршид оролцогч талуудтай шууд хамтран ажиллах тэдний санал зөвлөмжийг тусгах.

Хамтарсан шийдвэр гаргах – Шийдвэр, шийдлийг боловсруулахад оролцогч талуудтай хамтран ажиллах.

Чадавхижуулах – Эцсийн шийдвэр гаргах эрхийгоролцогч талуудад олгох

Ажлын хэсэг – REDD+ Ажлын хэсэг эсвэл Зөвлөлийн аль нэгд тухайн байгууллагын төлөөлөл байх. Энэ нь оролцооны “хамтран ажиллах” гэсэн хэсэгт хамаарна (Гэхдээ тодорхой хэмжээгээр “чадавхижуулах” гэдэгт хамаарч болох юм. Учир нь ТАХ нь шийдвэр, зөвлөмж гаргадаг бөгөөд UNREDD+-ийн ажлын хэсэгт ямар байгууллагыг төлөөлөл болгон оролцуулах талаар онцлох нь чухал).

Оролцогч талуудын оролцоо нь мэдээллийн ил тод байдал болон цаг тухайд нь олж авах нөхцөлд үндэслэж байх ёстой.

REDD+ хүрээнд мэдээлэлийг цаг хугацаанд нь олж авах, соёлын тохиромжтой хэлбэрээр бүх түвшинд түгээх нь зөвлөлдөх үйл явцын гол үндэс болдог. Оролцогч талууд санал болгож буй зөвлөлдөх үйл ажиллагаанаас өмнө тухайн сэдвээр мэдээлэлтэй байх ёстой. Зөвлөлдөх үйл явцын загварт орон нутгийн иргэдийн санал зөвлөмжийг тусгаж ойлгохын тулд цаг хугацааны төлөвлөлт сайн хийгдэж хангалттай хугацаа олгосон байх шаардлагатай. Олон нийтийн мэдлэг болон мэдээлэл, боловсрол, сургалтын компанит ажлууд нь оролцогч талуудад REDD+ийн зорилго, үйл ажиллагаанд учрах эрсдэл болон боломжуудын талаар ойлгуулах чухал хэрэгсэл болдог бөгөөд REDD+ стратеги болон бодлого боловсруулахад ихээхэн хувь нэмрийг оруулдаг.


Зөвлөлдөх арга хэмжээний бичлэг болон үр дүнгийн тайланг бэлтгэн олон нийтэд зохих хэлбэрээр тухайн улсын хэлээр мэдээлэх шаардлагатай.

Зөвлөлдөх үйл явцад санал бодлыг хэрхэн тусгасан, цуглуусныг тодорхой баримтжуулах шаардлагатай бөгөөд ямар саналыг тусгаж авсан, ямар саналыг ямар учраас хүлээж аваагүй зэргийг тодорхой тайлбартайгаар баримтжуулж байна.

БА

ЙГ

АЛ

Ь О

РЧ

ИН

,А

ЯЛ

АЛ

ЖУ

УЛ

ЧЛ

АЛ

ЫН

ЯА

М

МОН

ГОЛ

ОРНЫ

UN-

REDD

ҮНД

ЭСНИ

Й ХӨ

ТӨЛБ

ӨР36Хү

снэг

т 13

. Оро

лцоо

бол

он з

өвлө

лдөх

үйл

аж

илла

гаа

Мэд

ээлэ

хЗө

влөх

Хам

тын

ажил

лага

аХа

мта

рсан

ший

двэр

га

ргах

Урам

зор

иг ө

гөх

Оро

лцоо

Зори

лго

Асуу

дал,

бэр

хшээ

л,

хуви

лбар

ууды

г бо

лон

ший

длий

г ой

лгох

од

талу

удад

тус

лах,

тэ

нцвэ

ртэй

бод

итой

, үнэ

н зө

в м

эдээ

ллээ

р ха

нгах

Шин

жил

гээн

дээ

р ор

олцо

гч

талу

уды

н са

налы

г ав

ахТэ

дний

бод

ол с

анаа

г со

нсох

, ан

хаар

алда

а ав

ах з

амаа

р аш

иг с

онир

хлы

н бү

лэгт

эй

шуу

д ха

мтр

ан а

жил

лах

Ший

двэр

, ший

длий

н бо

ловс

руул

ахад

оро

лцог

ч та

лууд

тай

хам

тран

аж

илла

х

Оро

лцог

чдод

эцс

ийн

ший

двэр

гар

гах

эрхи

йг

олго

х

Багт

өгс

өн

амла

лтБи

д м

эдээ

лэх

болн

оТу

лгам

дсан

асу

удлы

г со

нсон

ан

хаар

алда

а ав

ч та

бүх

нийг

м

эдээ

ллээ

р ха

нгах

бол

но

Та б

үхни

й са

нал,

зө

влөм

жүү

дийг

тус

ган

эргэ

х хо

лбоо

той

ажил

лаха

д ан

хаар

на.

Зөвл

өмж

, ший

длий

г бо

ловс

руул

ахад

аль

бо

лох

өргө

н ца

р хү

рээт

эй

хам

тран

аж

илла

х бо

лно

Та б

үхни

й ш

ийдв

эрий

г хэ

рэгж

үүлэ

х бо

лно.

Та

бүх

ний

үйл

хэрг

ийг

дэм

жин

ура

мш

уулн

а.

Арга

члал

Бари

мты

н ху

удас

Цах

им х

ууда

сХэ

влэл

мэд

ээлл

ийн

нийт

лэл

Зори

лтот

бүл

эгСу

далг

аа /

Сана

л ас

уулг

аХу

рал

Сем

инар

Ярил

цлаг

а

Зөвл

өлдө

хСем

инар

Зөвл

өлдө

х Хо

роо

Ажлы

н хэ

сэг

Зохи

он б

айгу

улса

н бү

лэг

Зохи

он б

айгу

улса

н ф

орум

ууд

Хам

тран

зох

ион

байг

уула

х

Хари

лцан

яри

аМ

эдээ

ллий

н Ө

гөгд

өл /

тайл

агна

хЧ

адав

рийг

бэх

жүү

лэх

Ажлы

н хэ

сгий

н та

йлан

/зө

влөг

өө

МОН

ГОЛ

ОРНЫ

RED

D+ -И

ЙН Ч

АДАМ

ЖИД

СУУ

РИЛС

АН Х

ЭРЭГ

ЦЭЭН

ИЙ Ү

НЭЛГ

ЭЭ37

Төрө

лҮн

дсэн

Аш

иг С

онир

хлы

н бү

лгүү

д

REDD

+ ал

ь бү

рэлд

эхүү

нд х

амаа

ралт

ай э

сэх

Ажлы

н хэ

сгий

н ги

шүү

д

Оро

лцоо

ны а

рга

REDD

+/

Ой,

уур

ам

ьсга

лын

стра

теги

Ойн

үн

дэсн

ий

хяна

лты

н то

гтол

цоо

Ойн

хя

налт

ын

түвш

инСН

СЗСа

нхүү

жил

т

Мэдээлэх

Зөвлөх

Оролцох

Хамтрах

Хурцатгах

REDD

Аж

лын

хэсэ

гТө

слий

н уд

ирда

х зө

влөл

Их

Бага

Бага

Бага

Бага

REDD

Аж

лын

хэсэ

гТе

хник

ийн

ажлы

н хэ

сэг

Бага

Маш

их

Маш

их

Байх

гүй

Байх

гүй

REDD

Аж

лын

хэсэ

г

Ой,

тог

твор

той

хөгж

лийн

зө

влөл

(ИН

Б-ы

н чу

улга

ны

гиш

үүд)

Дун

дБа

га-

Маш

их

Бага

REDD

Аж

лын

хэсэ

гRE

DD+

Ажлы

н хэ

сэг

Маш

их

Бага

Бага

Бага

Их

REDD

Аж

лын

хэсэ

гТе

хник

ийн

Ажлы

н хэ

сэг

- Бо

длог

оМ

аш и

хБа

гаБа

гаД

унд

Дун

д

Шад

ар с

айд

Газр

ын

хари

лцаа

, гео

дези

, зу

раг

зүйн

газ

ар (Г

ХГЗЗ

ГБа

гаМ

аш и

хБа

гаД

унд

-√

Шад

ар с

айд

Мэр

гэж

лийн

хян

алты

н ер

өнхи

й га

зар

(МХЕ

Г)И

хД

унд

Байх

гүй

Байх

гүй

Бага

√

Шад

ар с

айд

Онц

гой

байд

лын

ерөн

хий

газа

р (О

БЕГ)

Дун

дД

унд

Байх

гүй

Байх

гүй

Бага

√

Үндэ

сний

зөв

лөл

Цөл

жил

тийг

хам

гаал

ах,

цөлж

илтт

эй т

эмцэ

х үн

дэсн

ий

хоро

оИ

хБа

гаБа

гаБа

гаБа

га

Үндэ

сний

зөв

лөл

Тогт

ворт

ой х

өгж

лийн

зөв

лөл

Их

Бага

Бага

Бага

Маш

их

√

Үндэ

сний

зөв

лөл

Эди

йн З

асги

йн Б

айнг

ын

Хоро

оБа

гаБа

гаБа

гаБа

гаМ

аш и

х

БА

ЙГ

АЛ

Ь О

РЧ

ИН

,А

ЯЛ

АЛ

ЖУ

УЛ

ЧЛ

АЛ

ЫН

ЯА

М

МОН

ГОЛ

ОРНЫ

UN-

REDD

ҮНД

ЭСНИ

Й ХӨ

ТӨЛБ

ӨР38Тө

рөл

Үндс

эн А

шиг

Сон

ирхл

ын

бүлг

үүд

REDD

+ ал

ь бү

рэлд

эхүү

нд х

амаа

ралт

ай э

сэх

Ажлы

н хэ

сгий

н ги

шүү

д

Оро

лцоо

ны а

рга

REDD

+/

Ой,

уур

ам

ьсга

лын

стра

теги

Ойн

үн

дэсн

ий

хяна

лты

н то

гтол

цоо

Ойн

хя

налт

ын

түвш

инСН

СЗСа

нхүү

жил

т

Мэдээлэх

Зөвлөх

Оролцох

Хамтрах

Хурцатгах

Үндэ

сний

зөв

лөл

Галы

н ха

мга

алал

тын

байн

гын

хоро

о (О

БЕГ-ы

н до

р)И

хИ

хИ

хБа

гаБа

га√

Үндэ

сний

зөв

лөл

Үндэ

сний

Ойн

Зөв

лөл

Маш

их

Бага

Бага

Бага

Их

Пар

лам

ент

Үндэ

сний

ста

тист

икий

н га

зар

Бага

Их

Бага

Маш

их

Бага

√

Пар

лам

ент

Байг

аль

орчи

н, х

өдөө

аж

ах

уйн

байн

гын

хоро

оИ

х-

--

Non

e

Пар

лам

ент

УИХ

гиш

үүд

Дун

дБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

йхгү

й

Пар

лам

ент

Үндэ

сний

Хөг

жли

йн г

азар

Дун

дБа

йхгү

йБа

йхгү

йД

унд

Их

√

Зөвл

өлУу

р ам

ьсга

лын

өөрч

лөлт

ийн

бодл

огы

г хэ

рэгж

үүлэ

х нэ

гжБа

гаБа

гаМ

аш и

хМ

аш и

хМ

аш и

х√

Зөвл

өлО

й бо

лон

Нөө

цийн

зөв

лөл

Их

Их

Их

Бага

Бага

√

Үндс

эн ч

иг

үүрг

ийн

яам

Санг

ийн

Яам

(СЯ)

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Их

√

Үндс

эн ч

иг

үүрг

ийн

яам

Гада

ад х

арил

цаан

ы я

ам(Г

ХЯ)

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Дун

д

Үндс

эн ч

иг

үүрг

ийн

яам

Хуул

ь зү

й, д

отоо

д хэ

ргий

н яа

м

(ХЗЯ

)Ба

гаБа

гаБа

йхгү

йБа

йхгү

йN

one

Үндс

эн ч

иг

үүрг

ийн

яам

Хүн

амы

н хө

гжил

, ний

гэм

ха

мга

аллы

н яа

м (Х

ХХН

ХЯ)

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Үндс

эн ч

иг

үүрг

ийн

яам

Байг

аль

Орч

ин А

ялал

ж

уулч

лалы

н яа

мБО

АЖЯ

Маш

их

Маш

их

Их

Бага

Их

√

МОН

ГОЛ

ОРНЫ

RED

D+ -И

ЙН Ч

АДАМ

ЖИД

СУУ

РИЛС

АН Х

ЭРЭГ

ЦЭЭН

ИЙ Ү

НЭЛГ

ЭЭ39

Төрө

лҮн

дсэн

Аш

иг С

онир

хлы

н бү

лгүү

д

REDD

+ ал

ь бү

рэлд

эхүү

нд х

амаа

ралт

ай э

сэх

Ажлы

н хэ

сгий

н ги

шүү

д

Оро

лцоо

ны а

рга

REDD

+/

Ой,

уур

ам

ьсга

лын

стра

теги

Ойн

үн

дэсн

ий

хяна

лты

н то

гтол

цоо

Ойн

хя

налт

ын

түвш

инСН

СЗСа

нхүү

жил

т

Мэдээлэх

Зөвлөх

Оролцох

Хамтрах

Хурцатгах

Чиг

лэли

йн я

амБа

рилг

а, х

от б

айгу

улал

тын

яам

(БХБ

Я)Ба

гаБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

гаБа

га

Чиг

лэли

йн я

амЗа

м т

ээвр

ийн

яам

(ЗТЯ

)Ба

гаБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

гаБа

га

Чиг

лэли

йн я

амЭ

рчим

ХҮч

ний

Яам

(ЭХЯ

)Д

унд

Байх

гүй

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

Чиг

лэли

йн я

амХө

дөлм

өр, н

ийгм

ийн

хам

гаал

лын

яам

(ХН

ХЯ)

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Чиг

лэли

йн я

амУу

л уу

рхай

, Яам

(УУЯ

)Ба

гаБа

гаБа

йхгү

йИ

хБа

га√

Чиг

лэли

йн я

амХү

нс, х

өдөө

аж

аху

й, х

өнгө

н үй

лдвэ

рийн

яам

(ХАА

ХҮЯ

Дун

дБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

гаИ

х√

Чиг

лэли

йн я

амБа

тлан

Хам

гаал

ахы

н Яа

мБа

гаБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

йхгү

й

Чиг

лэли

йн я

амБо

ловс

рол,

соё

л, ш

инж

лэх

ухаа

н, с

порт

ын

яам

(БСШ

УЯ)

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Чиг

лэли

йн я

амЭ

рүүл

мэн

дийн

яам

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Байг

аль

Орч

ин А

ялал

ж

уулч

лалы

н яа

м

Ойн

суд

алга

а, х

өгж

лийн

төв

(О

СХТ)

Маш

их

Маш

их

Их

Их

Бага

√

Байг

аль

Орч

ин А

ялал

ж

уулч

лалы

н яа

мБа

йгал

ь ха

мга

алах

сан

Их

Бага

Бага

Бага

Маш

их

Байг

аль

Орч

ин А

ялал

ж

уулч

лалы

н яа

м

МУ-

ын

Шин

жлэ

х ух

аан,

те

хнол

огий

н зө

влөл

Бага

Маш

их

Маш

их

Бага

Бага

БА

ЙГ

АЛ

Ь О

РЧ

ИН

,А

ЯЛ

АЛ

ЖУ

УЛ

ЧЛ

АЛ

ЫН

ЯА

М

МОН

ГОЛ

ОРНЫ

UN-

REDD

ҮНД

ЭСНИ

Й ХӨ

ТӨЛБ

ӨР40Тө

рөл

Үндс

эн А

шиг

Сон

ирхл

ын

бүлг

үүд

REDD

+ ал

ь бү

рэлд

эхүү

нд х

амаа

ралт

ай э

сэх

Ажлы

н хэ

сгий

н ги

шүү

д

Оро

лцоо

ны а

рга

REDD

+/

Ой,

уур

ам

ьсга

лын

стра

теги

Ойн

үн

дэсн

ий

хяна

лты

н то

гтол

цоо

Ойн

хя

налт

ын

түвш

инСН

СЗСа

нхүү

жил

т

Мэдээлэх

Зөвлөх

Оролцох

Хамтрах

Хурцатгах

Байг

аль

Орч

ин А

ялал

ж

уулч

лалы

н яа

м

Ног

оон

хөгж

лийн

бод

лого

, стр

атег

и тө

лөвл

өлти

йн га

зар

Дун

дБа

гаБа

гаБа

гаИ

х√

Байг

аль

Орч

ин А

ялал

ж

уулч

лалы

н яа

м

Газа

р зо

хион

бай

гуул

алт,

ус

ны н

эгдс

эн б

одло

го

зохи

цуул

алты

н га

зар

Бага

Дун

дД

унд

Бага

Бага

√

Байг

аль

Орч

ин А

ялал

ж

уулч

лалы

н яа

м

Аяла

л ж

уулч

лалы

н бо

длог

о зо

хицу

улал

тын

газа

рБа

гаБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

йхгү

й

Байг

аль

Орч

ин А

ялал

ж

уулч

лалы

н яа

мУс

, цаг

уур

ын

газа

рМ

аш и

хМ

аш и

хИ

хИ

хИ

х√

Их

сург

ууль

, эр

дэм

ш

инж

илгэ

эний

ба

йгуу

ллаг

ууд

Мон

голы

н Ш

инж

лэх

Ухаа

ны

Акад

еми

(МШ

УА)

Бага

Бага

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

√

Их

сург

ууль

, эр

дэм

ш

инж

илгэ

эний

ба

йгуу

ллаг

ууд

ШУА

-ийн

Био

логи

йн х

үрээ

лэн

(МШ

УА)

Бага

Бага

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

√

Их

сург

ууль

, эр

дэм

ш

инж

илгэ

эний

ба

йгуу

ллаг

ууд

Газа

р зү

й, Г

еоэк

олог

ийн

хүрэ

элэн

(ШУА

)

Бага

Бага

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

√

МОН

ГОЛ

ОРНЫ

RED

D+ -И

ЙН Ч

АДАМ

ЖИД

СУУ

РИЛС

АН Х

ЭРЭГ

ЦЭЭН

ИЙ Ү

НЭЛГ

ЭЭ41

Төрө

лҮн

дсэн

Аш

иг С

онир

хлы

н бү

лгүү

д

REDD

+ ал

ь бү

рэлд

эхүү

нд х

амаа

ралт

ай э

сэх

Ажлы

н хэ

сгий

н ги

шүү

д

Оро

лцоо

ны а

рга

REDD

+/

Ой,

уур

ам

ьсга

лын

стра

теги

Ойн

үн

дэсн

ий

хяна

лты

н то

гтол

цоо

Ойн

хя

налт

ын

түвш

инСН

СЗСа

нхүү

жил

т

Мэдээлэх

Зөвлөх

Оролцох

Хамтрах

Хурцатгах

Их

сург

ууль

, эр

дэм

ш

инж

илгэ

эний

ба

йгуу

ллаг

ууд

МУИ

С

Бага

Бага

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

√

Их

сург

ууль

, эр

дэм

ш

инж

илгэ

эний

ба

йгуу

ллаг

ууд

Хүм

үүнл

эгий

н УХ

ааны

их

сург

уль

Бага

Бага

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

√

Их

сург

ууль

, эр

дэм

ш

инж

илгэ

эний

ба

йгуу

ллаг

ууд

ШУТ

ИС

Бага

Бага

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

Их

сург

ууль

, эр

дэм

ш

инж

илгэ

эний

ба

йгуу

ллаг

ууд

Улаа

нбаа

тар

ИС

Бага

Бага

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

Их

сург

ууль

, эр

дэм

ш

инж

илгэ

эний

ба

йгуу

ллаг

ууд

Эко

Ази

Сур

гуул

ьБа

гаБа

гаБа

гаБа

йхгү

йБа

йхгү

й

Их

сург

ууль

, эр

дэм

ш

инж

илгэ

эний

ба

йгуу

ллаг

ууд

Мэр

гэж

лийн

бол

овср

ол

сург

алты

н тө

вүүд

Бага

Бага

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

Оро

н ну

тгий

н уд

ирдл

ага

Айм

аг, н

ийсл

элий

н ир

гэди

йн

төлө

өлөг

чдий

н ху

рал

Бага

Бага

Байх

гүй

Бага

Дун

д

БА

ЙГ

АЛ

Ь О

РЧ

ИН

,А

ЯЛ

АЛ

ЖУ

УЛ

ЧЛ

АЛ

ЫН

ЯА

М

МОН

ГОЛ

ОРНЫ

UN-

REDD

ҮНД

ЭСНИ

Й ХӨ

ТӨЛБ

ӨР42Тө

рөл

Үндс

эн А

шиг

Сон

ирхл

ын

бүлг

үүд

REDD

+ ал

ь бү

рэлд

эхүү

нд х

амаа

ралт

ай э

сэх

Ажлы

н хэ

сгий

н ги

шүү

д

Оро

лцоо

ны а

рга

REDD

+/

Ой,

уур

ам

ьсга

лын

стра

теги

Ойн

үн

дэсн

ий

хяна

лты

н то

гтол

цоо

Ойн

хя

налт

ын

түвш

инСН

СЗСа

нхүү

жил

т

Мэдээлэх

Зөвлөх

Оролцох

Хамтрах

Хурцатгах

Оро

н ну

тгий

н уд

ирдл

ага

Айм

аг, н

ийсл

элий

н За

саг

дарг

а на

рБа

гаБа

гаБа

йхгү

йБа

гаД

унд

Оро

н ну

тгий

н уд

ирдл

ага

Айм

аг, н

ийсл

элий

н Ба

йгал

ь ор

чны

хэл

тэс

Бага

Бага

Байх

гүй

Бага

Дун

д

Оро

н ну

тгий

н уд

ирдл

ага

Сум

дын

ойн

анги

Бага

Их

Байх

гүй

Бага

Дун

д

Оро

н ну

тгий

н уд

ирдл

ага

Сум

, дүү

ргий

н Ху

рал

Бага

Их

Байх

гүй

Бага

Дун

д

Оро

н ну

тгий

н уд

ирдл

ага

Сум

, дүү

ргий

н За

саг

дарг

аБа

гаИ

хБа

йхгү

йБа

гаД

унд

Оро

н ну

таг

Ирг

эний

ний

гэм

ба

олон

ни

йтий

н бү

лгүү

дД

унд

Бага

Байх

гүй

Маш

их

Байх

гүй

√

Оро

н ну

таг

Ойн

хэр

эглэ

гч б

үлэг

Дун

дБа

гаБа

йхгү

йМ

аш и

хБа

йхгү

й√

Оро

н ну

таг

Оло

н ул

сын

ТББ

Дун

дБа

гаБа

гаД

унд

Бага

Оро

н ну

таг

Оро

н Н

утги

йн Т

БББа

гаБа

гаБа

йхгү

йИ

хN

one

√

Оро

н ну

таг

Мод

бол

овср

уула

х ко

мпа

ниуд

ын

холб

ооД

унд

Non

eБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

га√

Оро

н ну

таг

Ойн

хэр

эглэ

гч б

үлгү

үдий

н хо

лбоо

Дун

дБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

га√

МОН

ГОЛ

ОРНЫ

RED

D+ -И

ЙН Ч

АДАМ

ЖИД

СУУ

РИЛС

АН Х

ЭРЭГ

ЦЭЭН

ИЙ Ү

НЭЛГ

ЭЭ43

Төрө

лҮн

дсэн

Аш

иг С

онир

хлы

н бү

лгүү

д

REDD

+ ал

ь бү

рэлд

эхүү

нд х

амаа

ралт

ай э

сэх

Ажлы

н хэ

сгий

н ги

шүү

д

Оро

лцоо

ны а

рга

REDD

+/

Ой,

уур

ам

ьсга

лын

стра

теги

Ойн

үн

дэсн

ий

хяна

лты

н то

гтол

цоо

Ойн

хя

налт

ын

түвш

инСН

СЗСа

нхүү

жил

т

Мэдээлэх

Зөвлөх

Оролцох

Хамтрах

Хурцатгах

Хэвл

эл м

эдээ

лэл

Мон

голы

н Гэ

рэл

зура

гчды

н хо

лбоо

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Хэвл

эл м

эдээ

лэл

Мон

голы

н сэ

тгүү

лчди

йн

холб

ооБа

гаБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

йхгү

й

Хэвл

эл м

эдээ

лэл

ТВ с

увгу

удБа

гаБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

йхгү

й

Хэвл

эл м

эдээ

лэл

Ради

о су

вгуу

дБа

гаБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

йхгү

й

Хэвл

эл м

эдээ

лэл

Цах

им х

аягу

уды

н хо

лбоо

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Хуви

йн с

алба

рХу

вийн

сал

бар

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Их

√

Хуви

йн с

алба

рО

йн м

эргэ

жли

йн

байг

уулл

агуу

дД

унд

Дун

дБа

гаБа

гаД

унд

Хөгж

лийн

ха

мтр

агчи

дАХ

Б-ны

төс

өлИ

хБа

гаБа

гаБа

гаN

one

Хөгж

лийн

ха

мтр

агчи

дFA

O G

EF Т

өслү

үдИ

хИ

хБа

йхгү

йИ

хБа

га√2

Хөгж

лийн

ха

мтр

агчи

дG

IZ О

йн т

өсөл

Их

Маш

их

Маш

их

Бага

Бага

√

Хөгж

лийн

ха

мтр

агчи

дЧ

ехий

н тө

сөл

Бага

Ба

йхгү

йБа

йхгү

йБа

йхгү

йБа

йхгү

й

Хөгж

лийн

ха

мтр

агчи

дFA

O М

ал а

ж а

хуй

боло

н хө

дөө

аж а

хуйн

төс

лүүд

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

Бага

Бага

2 Re

pres

ente

d in

dire

ctly.

БА

ЙГ

АЛ

Ь О

РЧ

ИН

,А

ЯЛ

АЛ

ЖУ

УЛ

ЧЛ

АЛ

ЫН

ЯА

М

МОН

ГОЛ

ОРНЫ

UN-

REDD

ҮНД

ЭСНИ

Й ХӨ

ТӨЛБ

ӨР44Тө

рөл

Үндс

эн А

шиг

Сон

ирхл

ын

бүлг

үүд

REDD

+ ал

ь бү

рэлд

эхүү

нд х

амаа

ралт

ай э

сэх

Ажлы

н хэ

сгий

н ги

шүү

д

Оро

лцоо

ны а

рга

REDD

+/

Ой,

уур

ам

ьсга

лын

стра

теги

Ойн

үн

дэсн

ий

хяна

лты

н то

гтол

цоо

Ойн

хя

налт

ын

түвш

инСН

СЗСа

нхүү

жил

т

Мэдээлэх

Зөвлөх

Оролцох

Хамтрах

Хурцатгах

Хөгж

лийн

ха

мтр

агчи

дН

ҮБХХ

-ийн

бай

галь

орч

ны

төсө

лД

унд

Бага

Бага

Бага

Дун

д√3

Хөгж

лийн

ха

мтр

агчи

дН

ҮББО

Х Уу

р ам

ьсга

лын

өөрч

лөлт

ийн

төсл

үүд?

Дун

дБа

гаБа

гаД

унд

Бага

Хөгж

лийн

ха

мтр

агчи

дН

огоо

н Хө

гжли

йн И

нсти

тут

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Байх

гүй

Дун

д

Хөгж

лийн

ха

мтр

агчи

дАХ

Б-ны

ой

гене

тик

нөөц

ийн

хам

гаал

ал т

өсөл

Бага

Байх

гүй

Байх

гүй

Бага

Бага

Хөгж

лийн

ха

мтр

агчи

дАз

ийн

ойн

хам

тын

ажил

лага

аны

бай

гуул

лага

Бага

Бага

Бага

Бага

Бага

3 Ш

ууд

бус

төлө

өлөл

.

Монгол орны UN-REDD Үндэсний ХөтөлбөрХаяг: Улаанбаатар 15160, Чингэлтэй дүүрэг, Нэгдсэн үндэстний гудамж 5/2, Засгийн газрын II байрУтас: +976-7711-7750И-майл: [email protected]

www.reddplus.mn Reddplusmongolia Reddplus_MGL Redd+ in Mongolia


Documents

REDD+ ХӨТӨЛБӨРТ ТАЛУУДЫН ОРОЛЦООГ ХАНГАХ …reddplus.mn/mon/wp-content/uploads/2018/04/UN-RED-oroltsoog-khangakh.pdfМонгол ойн сангийн