www.jamawarnews.com 717 : ژمارهڕەپە 8 32 ساڵینیی زای2012/09/11 کوردی2712/ وێژ/گه21 مة سێشەمەریدەکاتی کوردستان د دیموکراتیالیستە حزبی سۆس سیاسییەکی هەفتەنامەیستیانۆچ : من لە کری ئیبراهیمۆڤی7 لەترم گەور ڕێگا چارەیستی بەوک پێوی کەرک5 ل هەیەوری دەستو6 لەکانى سوریایێناوی ڕۆژە خوەت بە ~ تایبەت بە ~ تایبەت بە ~ تایبەت بە ~ تایبیهنه وێنەری سەرۆکی هەرێم لەگەڵ ن سیاسییهکان کۆبۆوە ئاینى:ى ئەوقاف و کاروبارى وەزیروادەى بۆ خانە کەسمان)50( نە بە بێ تیروپشک ساناوەا دادان لەسەفەری حەجد شەهیانى عێراق:وێنەر ئەندامێکى ئەنجومەنى نێ بخەنە ڕوو عێراق پڕۆژەی نوانی حکومەتییارەکچێت نە پێدەەندروستى سلێمانى:ى تبەرى گشتڕێوە بەو بێتە بەسەرچووە هیچ دەرمانێکى ماوەەمان هێشتور مانگە ن چواى هەرێمى کوردستان ناوشارەکان�م�هش�هم2012/9/8 ڕۆژى ب���ەروارى��هری��هک ل��ه ب�هڕێ�زش��دارى ه ب��هب��ههڤاڵد و ههحمو حاجى م محهمهدىش�ى ئهندامى مهکتهبى محهمهد دۆ�ی�ال�ی�س�ت س��ی��اس��ى ح��زب��ى س�ۆس مهسعود ک�وردس�ت�ان، دیموکراتىهرێمى کوردستانرۆکى هرزانى سه باح�هدی�ن ل�هگ�هڵ سکرتێر و ل�ه س�هییهکان کوردستان حزبههرانىوێن ن ناوهرۆکىو لهراگهیهندراوێکداوهوه کۆبوشکرا گشتى ئاکه بۆ راىوهونه کۆبو کرا.یهنه دا ه�ێ�زوی��هوهون��ه ک��ۆب��و ل��هو له سهردانى دوو سیاسییهکان باسیان دهرهوهىێس و وهزارهتى وهفدى کۆنگرتیان لهسهر دۆخىڵوێسهومریکا و ه ئهردستان و کێشهکان کو، عێراق و سوریا جهختیانهکانیهن هاروهه ه ک�راوى ک�ردن له لهسهر پشتیوان ک��ردهوه پارێزگاىرهوانى ئهنجومهنى شایارى بر دژى)2012/9/7( ، که ڕۆژىوک کهرکاتى دیجله،ى عهمهلیانى قیاده پێکهێنارهوهیان ک�رد، ئهمهى خ��و پهسهندکهیه:وهونهى کۆبوقى راگهیهندراو ده سهرۆکىوهىگهیاندنى کۆتایى کۆبونه رایهکانهرێم لهگهڵ حیزبه کوردستان ه ب�هرێ�ز)2012/9/8( ن��ی��وهرۆىهرێمىرۆک�ى هرزان�ى س�ه مسعود ب�ا کوردستان، لهگهڵ سهرجهم حیزبههوه.یهکان، کۆبو کوردستان، جگه له باسکردنىکهداوه له کۆبونهوو وهف���دى کۆنگرێس س��هردان��ى دى ئهمریکا و و وهزارهت���ى دهرهوهان لهسهر دۆخى سوریا،ڵوێستیهو ه....ردستان و کێشهکان کو عێراق وه، باسکردنىوهکرنگى کۆبونه خاڵى گوستکردنى درسیدارى مهتریارى بروبو)دیاله-یاتى دجلهى عهمهلقیاده( وه.ى عێراقهوڵهتمهداررێز دهیهن به لهوىی��هن��ى ب��هش��دارب��و ی���هن ب��ه ى خۆیان لهسهرکه، بیروڕاوه کۆبونه و پێشینهى دۆخهکه و مهترسیهکانبری.کانى دهر و ئهنجامه کێشهکانوه،ڕاى کۆبونههنجامى گشتى بیرو سهر لهسهر پشتیوانىوه بو جهخت کردنهورهوانى ئهنجومهنى شایارى کردن له بر ، ک��ه ڕۆژى��وک پ��ارێ��زگ��اى ک��هرکانى هێن پێک دژى)2012/9/7( دیانیاتى دجله، پهسنى عهمهل قیاده کرد. گ�هم�ه س�ی�اس�ى و ئ�هم�ن�ى و ئ��هموه،هقینههریانه، له کێشهى خان عهسکندبارهتهپه، چهره بۆ زوم��ار، بۆ قهوستکردنىیان، به درمجاره. ئهوه بونهته ئهمنى دجله، بارى عهمهلیاتى قیادهىک و باقى سیاسى کهرکو و عهسکهرى وخهنه دهرهکان، لهسه کێشه ناوچهراستهىهکى زیاتر و ئا مهترسیردهم بهێزهواوى ه، بۆیه ، تهسیدارهوه مهتر ئهمک��هن ده داوایهکان، کوردستان جارێکىوهوشێتهڵبوهه هی�اره ب�ر)140( ى مادهى دوا برگههتا تریش، هکان جێبهجێره له ناوچه کێشه لهسهوه، ناکرێ نهکرێته رێ و یهک نهکى و عهسکهریانهناریۆ ئهمن ئهم سی ونهکان رێککهوتن پێچهوانهى کهوج��ۆرهوه دووب��ارهوى ج��ۆرا به پاسایهکان،یهنه کوردستان . بۆیهوه بکرێنهکهیارهتا زووه بره هن، کهگهیهن رایدهمینهش زههتا هوه،شێتهڵبوهه هى حیزبهوهات که کۆبونه خۆش بکوهروان چانى عێراق، که وا سیاسیهکا ئهنجام بدرێ.رێ، بکرێ، باشتر دهکهک بیرمانی وهموتى ناشێ هه تایبه باڵ، عێراقىاقى ف�ی�در که عێر نهبێون به پابهندبواوسهنگى نیشتمانى و ه و راپهراندنىزانوهسار و پێکه دهستواوبهشهکانه. لهم هى ئهرکهوه پێکه ناکرێ هیچ جۆرێک، بهوه پێودانگهسهرى کێشهق بۆ چارهى عێرا سوپانرێت،کار بهێ سیاسیهکانى ناوخۆ به م��اده��هر ب��ه��هرام��بزهڵ��ا ب ن��هخ��واستوریهکان. دهى کوردستانتى دیموکرات پار1 ى کوردستانهکێتى نیشتمان ی2 وهى گۆڕان بزوتنه3 مى کوردستانوى ئیسا یهکگرتو4 مى کوردستانوهى ئیسا بزوتنه5 مى کوردستان کۆمهڵى ئیسا6 دیموکراتىیالیست سۆس حزبى7 کوردستان حزبى شیوعى کوردستان8 ى کوردستانحمهتکێشانبى زه حز9 تى تورکمانهى دیموکرا بزوتنهو10 چاکسازى دیموکراتىوهى بزوتنه11 تورکمانى تورکمانهولێر لیستى ه12 تى ئاشوریهى دیموکرا بزوتنهو13 ان ئاشوریى کلدان سری ئهنجومهن14 هکانهرى ئهرمهنوێن ن15 لە جارێکى دیج هێزىانى پێکهێنادان هەرێم و بەغد تر ناکۆکى لە نێو ئەندامێکى ئەنجومەنىوستکردەوە و در~ ان�ى ع�ێ�راق ب�ە�وێ�ن�ەر نک داواىبەکان لە کەرکورەگەیاند عە ڕا کوردیش وکەن دە ئەو هێزى دیجلەیە دژى هێزى دیجلەیە.، ئ�ەن�دام�ى�ح�م�ود ع��وس��م��ان د. م بە ع�ێ�راقەرانىوێن ن ئەنجومەنىوستکردنى درگەیاند ڕا~ نکە لە ناوچە هێزى دیجلە خراپە، چو لە ڕووىچى کراوەاکۆکەکان هەر جێنوە تەنسیق بووەیە ئەمنى و سەربازی ئەواند، ئێستاان هەرێم و بەغدا لە نێو کێشەىن دیارە بکەارێک بە تەنها کوە.کەوێتە لێدە ئەموستکردنى در وتیشىوب�راو ن�اە تا حەدێکیە کوەانوی ئە بە بی هێزەبەکانرەرێزراو نییە، عە ئەمنێتەکە پاک داواى ئەو هێزى دیجلەیە لە کەرکو دەڵێن دەبێتەکان تورکمانکەن و دەوەکان دروستو نەتەزێک لە هەمو هێ کوردیش دژى هێزى دیجلەیە. بێت و لیژنەى، سەرۆکى ئەحمەد عەسکەرى�وک بە ل�ە پ�ارێ�زگ�اى ک�ەرک ئەمنىوستکردنى درگەیاند ڕا~ اتێکى ن�ادی�ار ه�ێ�زى دیجلە ب�ۆ ک داواى کردووە کۆمارا سەرک دواخرزى دیجلە دوابخرێتوستکردنى هێ دروە فشار لە هەرێمى کوردستانیشە ووەى دوابخرێت.وستکرا بۆ ئە درم هێزەڕن��اک��ەم ئ��ە وت�ی�ش�ى ب��اوە ک�وردىاف�وق�ى ت�ا ت�ەوبگرێت سەر ن�اوچ�ەى چونکە نەبێت، ل�ەس�ەر جێناکۆکە.وک شارى کەرکوەکانىى تەقینەبارە لە لە پارێزگاى ئەمنى لیژنەى سەرۆکىکەن فشار دەتەدا وتى لەم کاوک کەرک هەیە ئەیانەوێت کێشە لە عێراقداو ئەو ناوچانەى فشار بکەن لە هەموان هەیە هێزى دیجلەی کە کاریگەریۆمەڵێکمدراوە ک هاشمى حکو هەیە ونە لە عێراقدا ئەماوە نمونەیە بەیەکە ئەزمەیەک لە عێراقدا هەیەاتێک ککەن.ان زیاد دەکییەکانی چابەرىڕێوە سەرحەد قادر، بە عەمیدوکو ناحیەکانى کەرک پۆلیسى قەزا هێزى دیجلەگەیاند ڕا~ بەوە.تور دواکەواتێکى نادیا بۆ کوک شارى کەرکوەکانى تەقینەبارەى لەوڵ��ەت��ى ئیسامىوب��راو وت��ى دە ن��این ئەوڵێت ئێمە بوووە دەیگەیاند ڕامداوە. ئەنجاەمانەوان تەقینختى کردەوە سەرحەد قادر جە عەمید سنورى مادەى تەنها لەوەکان تەقینەنداۆرب��ەرى پارێزگاکاوە زدا نەبو140 وە. بوت کێشەو گرفت لەیانەوێەران دە تێکدبێت.ا دروست بوەکاند نەتەێوان نزیرى ئەولى، وە کامیل حاجى عە ئاینى حکومەتى ق�اف و ک�اروب�ارىیدارێکى ل�ە د ک�وردس�ت�ان هەرێمىوە بۆ ئە ئاماژە~ تایبەتى م�زگ�ەوت ب�ە ن�اوى4700« دەک��ات هەرێمى لەکراوە تۆماروە ئەوقافەندا کوردستا ئەو« وە دەکاتو هێما بۆ ئەوبرا نااوە بۆ وەزارەت��ىودج�ەی�ەى دان���ر ب�و زۆر کەمە ئاینى ئەوقاف و کاروبارىت��ى ئەوقافتى وەزارەهارەى دا لەبازیرى ئەو قافلى، وە کامیل حاجى عە~ ئاینى ب�ە و ک��اروب��ارىوەزارەتى لە وەقفهاتى داگەیاند ڕا خۆىەتیەکىبەرایرێوە ئەوقاف، هەربەکەىبێ پارەقفى هەر وە هەیەو ئەگەدەنرێت ساڵنک داو لە باوەکرێتە کۆ دە دەدرێت زیاترى پێرنگى بە ساڵ گقفانەى تاکوو وەى ئەوە دۆزی�ن�ە بۆوە بۆ وەزارەتىنەگیراونەتە ئێستا وەرج دەکرێت بۆهاتەکەى خەرف، دا ئەوقاانبەرهێنوت و وەوست کردنى مزگە درهاتێکى ئەبێ بە دا بۆئایندە کە ئەمە ئەدرێ بەوى هەبێروەها زە باش هەیەکە لە بەشى ئەو بۆ ماوە)مساتەحە( بۆ ئەوقاف.وە موڵکە ئەگەڕێتە حکومەتودجەیەى بو ئ�ەو وتیشىى مزگەوت کەمە.وە بۆ کردنەیناوە داى حاجیان بۆ ئەمساڵبارەى ژمارە لەوە دەکاتزیرى ئەوقاف هێما بۆ ئە وە بۆ هەرێموەیەتى ناوەندیلە حکومە« ) 4650 ( کرێت و ئەمساڵ دیارى دە»یازى سە فەرى حەجنتى بە ن هاو. وادەى بۆ خانە کەسمان) 50 ( وتیشى لەاون بە بێ تیرو پشک دان شەهیداننەوە ساتى شەهیدانەن وەزارەیە پ��ارەى خۆیان�ێ�رن ب�ە دەن ب�ۆم�ان3 لچن بۆ حەج. دەب��ەرىڕێ��وە د.م��ی��ران م�ح�ەم�ەد، ب��ەێمانى لەەندروستى سلى تەى گشت فەرمانگ ئاماژە بۆ~ رێکى تایبەتىیدا دبەرایەتىڕێوە تەنها لە بە« وە دەکات ئەنگەى ڕابردووداەش ماراستن لەم ش خۆپایان لەسەر سەرپێچى شوێن93 نزیکەىوەتى داخستو تەندروس کڕینى« وە دەکاتو هێما بۆ ئەوبرا ناندایەورى لە بەرنامەماگوزا فڕۆکەى فریاودج�ەک�ەم�ان ئەو ل�ەگ�ەڵ زی�ادک�رن�ى ب�وکەینجێ دەیە جێبە پڕۆژەبەرى فەرمانگەىڕێوە د.میران محەمەد، بە~ەندروستى سلێمانى بەى ت گشتراستن لەمیەتى خۆپابەراڕێوە تەنها لە بە93 نگەى ڕاب���ردوودا نزیکەى�ەش ما شەندروستىیان لەسەر سەرپێچى ت شوێن نیشتمانیەوەش هەڵمەتێکى ،ئەموە داخستو ئەو هەڵمەتىەکى نییە لەگەڵوازی هیچ جیا هەڵبەت دەستمان پێکردووە کوتانەى کە نییە بۆ خ��واردنەڵمەتەکەش تەنها ه دەرمانى ماوە گەڕانە بە دواى بەڵکو لە هیچ مانگى ئایارەوەودا، لە بەسەرچووروبەرى ئەوانەىکى سلێمانى و دە زاڵگەیە و ئەوانەشە لەگەڵ حکومەتى عێراقدان کەرەوەش���دان دورەکانى سن لەگەڵ کەچ دەرمانێکى پزیشکىوە هیەمان هێشتو ن بەبێ کوالیتىوەکەمانە ناو شارە بێتە4 لنتڕۆڵ. کۆ ئەنجومەنى ئەندامى حاجى، مەهدیرێکى تایبەتىیداانى عێراق لە دوێنەر نوە دەک��ات ب�ۆ ئ��ە ئ��ام��اژە~ ی�ان�ەوێ�ت ب�ە هەرت��ى یاسا دەوڵ��ەدە« نیشتمانیەو کۆنگرەیەک بێت ئە شێوە کێشەووە ئەنجام نەدرێت هەر لەبەر ئەمەتى فیدراڵ وێوان حکو لە ن گرفتەکان قوڵترندا کوردستا هەرێمى حکومەتىوەبێتە دە ئەنجومەنى ئەندامى حاجى، مەهدی~ ب��ەان�ى ع��ێ��راق�وێ�ن�ەر نرێت نیشتمانى نەبەستیاند کۆنگرەى ڕاگەیەنانەى کە تر هەیە ئەو ئەگەرێکى زۆر پێشنیارى پ��ڕۆژەو حکومەتن نەیارىکەینست دە بخەنە ڕوو، ئێمە وا هە نوێمانى نیشتمانى زۆریەنى هاوپەی کەرێت،یە نەبەستو کۆنگرەدات ئەوڵدە هە حازر نیشتمانى هاوپەیمانى چونکە کەوەنە بداتەمى ئەوو پرساوە وە نەبویەکى گشتى لە عێراقدا هەن وشێوە بەونەتە پرسانەش کە بوە تایبەتى ئەو بمەتى فیدراڵى وێوان حکو کێشە لە ن3 لندا.ى هەرێمى کوردستا حکومەت دواخرا نادیارەکیک بۆ ماوەیە لەکەرکو دیجل هێزیوستکردنی در کوردیش دژى هێزى دیجلەیەوەکان بێت وو نەتەبێت لە هەمو دەڵێن دەەکان تورکمانکەن وو هێزە دەک داواى ئەبەکان لە کەرکورە عەەحمود عوسمان: د. م جێناکۆکە ن��اوچ��ەى چونکە نەبێت، ل�ەس�ەر ک��وردىاف�وق�ى ت�ەو ت�ابگرێت سەر هێزە ئ��ەموستکردنی درڕن��اک��ەم ب��اوە عەسکەرى: ئەحمەدگ�ەی�ان�د��وک ڕا��ەی ک��ەرک��ی ئ��ەم دوایوەک�ان�ی ل��ە ت�ەق�ی�ن�ە خ��ۆی�ەت�ی�اریپ�رس�یمی ب�ەر ئیسوڵ��ەت��ی ع�ێ�راق�ی دە س�ەرح�ەد ق��ادر: عەمیدەحمود عوسمان د. م ئەحمەد عەسکەرى سەرحەد قادر عەمید

Rebaiz Azaid 717

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Rebaiz Azaid 717

Citation preview

Page 1: Rebaiz Azaid 717

www.jamawarnews.com № 717 :هەفتەنامەیەکی سیاسییە حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان دەریدەکات № سێشەممة № 21/گه الوێژ /2712 کوردی № 2012/09/11 زایینی № ساڵی 32 № 8 الپەڕە № ژماره

ئیبراهیمۆڤیچ : من لە کریستیانۆ گەورەترم ل7

کەرکوک پێویستی بە ڕێگا چارەی دەستووری هەیە ل5

ڕۆژە خوێناوییەکانى سوریا ل6

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

سەرۆکی هەرێم لەگەڵ نوێنەری الیه نه سیاسییه کان کۆبۆوە

وەزیرى ئەوقاف و کاروبارى ئاینى:

سااڵنە بە بێ تیروپشک )50( کەسمان بۆ خانەوادەى شەهیدان لەسەفەری حەجدا داناوە

ئەندامێکى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق:پێدەچێت نەیارەکانی حکومەتی عێراق پڕۆژەی نوێ بخەنە ڕوو

بەڕێوەبەرى گشتى تەندروستى سلێمانى: چوار مانگە نەمان هێشتووە هیچ دەرمانێکى ماوە بەسەرچوو بێتە

ناوشارەکانى هەرێمى کوردستان

2012/9/8ش��ه م��م��ه ب���ەروارى ڕۆژى ب��ه ب��ه ش��دارى ه��ه ری��ه ک ل��ه ب��ه ڕێ��ز هه ڤاڵ و مه حمود حاجى محه مه دى مه کته بى ئه ندامى دۆاڵش��ى محه مه د س��ی��اس��ى ح���زب���ى س��ۆس��ی��ال��ی��س��ت مه سعود ک��وردس��ت��ان، دیموکراتى کوردستان هه رێمى سه رۆکى بارزانى و سکرتێر ل��ه گ��ه ڵ س��ه اڵح��ه دی��ن ل��ه کوردستانییه کان حزبه نوێنه رانى کۆبووه وه و له راگه یه ندراوێکدا ناوه رۆکى ئاشکرا گشتى راى بۆ کۆبوونه وه که

کرا.الیه نه ه��ێ��زو ک��ۆب��وون��ه وه ی��ه دا ل��ه و سیاسییه کان باسیان له سه ردانى دوو وه فدى کۆنگرێس و وه زاره تى ده ره وه ى ئه مریکا و هه وڵوێستیان له سه ر دۆخى سوریا، عێراق و کوردستان و کێشه کان جه ختیان الیه نه کان هه روه ها ک��راو له ک��ردن پشتیوانى له سه ر ک��رده وه بریارى ئه نجومه نى شاره وانى پارێزگاى که رکوک ، که ڕۆژى )2012/9/7( دژى پێکهێنانى قیاده ى عه مه لیاتى دیجله ، خ��واره وه ئه مه ى ک��رد، په سه ندیان ده قى راگه یه ندراوى کۆبوونه وه که یه :

راگه یاندنى کۆتایى کۆبونه وه ى سه رۆکى هه رێم له گه ڵ حیزبه کوردستانیه کان

ب��ه رێ��ز )2012/9/8( ن���ی���وه رۆى هه رێمى س��ه رۆک��ى ب��ارزان��ى مسعود حیزبه سه رجه م له گه ڵ کوردستان،

کوردستانیه کان، کۆبوه وه .باسکردنى له کۆبونه وه که دا، جگه له کۆنگرێس وه ف���دى دوو س��ه ردان��ى و ئه مریکا ده ره وه ى وه زاره ت����ى و

سوریا، دۆخى له سه ر هه وڵوێستیان عێراق و کوردستان و کێشه کان....

خاڵى گرنگى کۆبونه وه که ، باسکردنى دروستکردنى مه ترسیدارى بریارى دجله -دیاله (بوو عه مه لیاتى )قیاده ى له الیه ن به رێز ده وڵه تمه دارى عێراقه وه .الی����ه ن ب��ه الی��ه ن��ى ب��ه ش��دارب��ووى له سه ر خۆیان بیروڕاى کۆبونه وه که ، پێشینه ى و مه ترسیه کان و دۆخه که

کێشه کان و ئه نجامه کانى ده ربری. سه ره نجامى گشتى بیروڕاى کۆبونه وه ، جه خت کردنه وه بوو له سه ر پشتیوانى کردن له بریارى ئه نجومه نى شاره وانى ڕۆژى ک��ه ، ک��ه رک��وک پ��ارێ��زگ��اى هێنانى پێک دژى )2012/9/7(په سندیان دجله ، عه مه لیاتى قیاده ى

کرد.ئ���ه م گ��ه م��ه س��ی��اس��ى و ئ��ه م��ن��ى و عه سکه ریانه ، له کێشه ى خانه قینه وه ، چه ندباره قه ره ته په ، بۆ زوم��ار، بۆ بونه ته وه . ئه مجاره یان، به دروستکردنى قیاده ى عه مه لیاتى دجله ، بارى ئه منى و عه سکه رى و سیاسى که رکوک و باقى ده خه نه له سه ره کان، کێشه ناوچه به رده م مه ترسیه کى زیاتر و ئاراسته ى هێزه ته واوى ، بۆیه مه ترسیداره وه ، ئه م ده ک��ه ن داوا کوردستانیه کان، جارێکى هه ڵبوه شێته وه و ب��ری��اره تریش، هه تا دوا برگه ى ماده ى )140( له ناوچه کێشه له سه ره کان جێ به جێ ناکرێ نه کرێته وه ، ال یه ک و نه کرێ عه سکه ریانه و ئه منى سیناریۆ ئه م و رێککه وتنه کانن پێچه وانه ى که دووب��اره ج��ۆراوج��ۆره وه پاساوى به

بکرێنه وه . بۆیه الیه نه کوردستانیه کان، بریاره که رایده گه یه نن، که هه تا زووه زه مینه ش هه تا هه ڵبوه شێته وه ، حیزبه کۆبونه وه ى که بکات خۆش سیاسیه کانى عێراق، که وا چاوه روان بدرێ. ئه نجام باشتر بکرێ، ده کرێ، به تایبه تى ناشێ هه موو الیه ک بیرمان عێراقى ف��ی��دراڵ، عێراقى که نه بێ هاوسه نگى نیشتمانى و پابه ندبوون به ده ستور و پێکه وه سازان و راپه راندنى له م هاوبه شه کانه . ئه رکه پێکه وه ى ناکرێ جۆرێک هیچ به پێودانگه وه ، کێشه چاره سه رى بۆ عێراق سوپاى بهێنرێت، به کار ناوخۆ سیاسیه کانى ن��ه خ��وازه ڵ��ا ب��ه رام��ب��ه ر ب��ه م��اده

ده ستوریه کان.

1 پارتى دیموکراتى کوردستان 2 یه کێتى نیشتمانى کوردستان

3 بزوتنه وه ى گۆڕان 4 یه کگرتووى ئیسامى کوردستان5 بزوتنه وه ى ئیسامى کوردستان

6 کۆمه ڵى ئیسامى کوردستاندیموکراتى سۆسیالیست حزبى 7

کوردستان8 حزبى شیوعى کوردستان

9 حزبى زه حمه تکێشانى کوردستان10 بزوتنه وه ى دیموکراتى تورکمان

چاکسازى دیموکراتى بزوتنه وه ى 11تورکمان

12 لیستى هه ولێرى تورکمان13 بزوتنه وه ى دیموکراتى ئاشوری

14 ئه نجومه نى کلدان سریان ئاشوری15 نوێنه رى ئه رمه نه کان

جارێکى دیجلە هێزى پێکهێنانى بەغداد نێوان هەرێم و لە ناکۆکى تر دروستکردەوە و ئەندامێکى ئەنجومەنى ن��وێ��ن��ەران��ى ع��ێ��راق ب��ە ~ ڕاگەیاند عەرەبەکان لە کەرکوک داواى ئەو هێزى دیجلەیە دەکەن و کوردیش

دژى هێزى دیجلەیە.ئ��ەن��دام��ى ع��وس��م��ان، م��ح��م��ود د. بە ع��ێ��راق نوێنەرانى ئەنجومەنى دروستکردنى ڕاگەیاند ~هێزى دیجلە خراپە، چونکە لە ناوچە جێناکۆکەکان هەرچى کراوە لە ڕووى بووە تەنسیق سەربازییەوە و ئەمنى لە نێوان هەرێم و بەغداد، ئێستا ئەوان کێشەى دیارە بکەن کارێک تەنها بە

لێدەکەوێتەوە.ئەم دروستکردنى وتیشى ن��اوب��راو هێزە بە بیانوی ئەوەیە کە تا حەدێک عەرەبەکان نییە، پارێزراو ئەمنێتەکە

لە کەرکوک داواى ئەو هێزى دیجلەیە دەبێت دەڵێن تورکمانەکان و دەکەن دروست نەتەوەکان هەموو لە هێزێک

بێت و کوردیش دژى هێزى دیجلەیە.ئەحمەد عەسکەرى، سەرۆکى لیژنەى بە ک��ەرک��وک پ��ارێ��زگ��اى ل��ە ئەمنى دروستکردنى ڕاگەیاند ~ن��ادی��ار کاتێکى ب��ۆ دیجلە ه��ێ��زى کردووە داواى کۆمار سەرک دواخرا دوابخرێت دیجلە هێزى دروستکردنى فشار کوردستانیشەوە هەرێمى لە و

دروستکرا بۆ ئەوەى دوابخرێت.هێزە ئ���ەم ب��اوەڕن��اک��ەم وت��ی��ش��ى ک��وردى ت��ەواف��وق��ى ت��ا سەربگرێت ن��اوچ��ەى چونکە نەبێت، ل��ەس��ەر

جێناکۆکە.لەبارەى تەقینەوەکانى شارى کەرکوک پارێزگاى لە ئەمنى لیژنەى سەرۆکى کەرکوک وتى لەم کاتەدا فشار دەکەن ئەیانەوێت هەیە عێراقدا لە کێشە

فشار بکەن لە هەموو ئەو ناوچانەى دیجلە هێزى هەیە کاریگەرییان کە هەیە و هاشمى حکومدراوە کۆمەڵێک عێراقدا لە ئەمانە بەیەکەوە نمونەیە هەیە عێراقدا لە ئەزمەیەک کاتێک

چاالکییەکانیان زیاد دەکەن.بەڕێوەبەرى قادر، سەرحەد عەمید کەرکوک ناحیەکانى قەزاو پۆلیسى بە ~ ڕاگەیاند هێزى دیجلە

بۆ کاتێکى نادیار دواکەوتووە.لەبارەى تەقینەوەکانى شارى کەرکوک ئیسامى دەوڵ���ەت���ى وت���ى ن���اوب���راو ئەو بوین ئێمە دەڵێت ڕایگەیاندووە

تەقینەوانەمان ئەنجامداوە.کردەوە قادر جەختى عەمید سەرحەد مادەى سنورى لە تەنها تەقینەوەکان پارێزگاکاندا زۆرب��ەرى نەبووە 140دا

بووە.تێکدەران دەیانەوێت کێشەو گرفت لە

نێوان نەتەوەکاندا دروست ببێت.

ئەو وەزیرى عەلى، حاجى کامیل حکومەتى ئاینى ک��اروب��ارى و ق��اف دیدارێکى ل��ە ک��وردس��ت��ان هەرێمى ئەوە بۆ ئاماژە ~ تایبەتى ن��اوى ب��ە م��زگ��ەوت 4700« دەک���ات هەرێمى لە تۆمارکراوە ئەوقافەوە

کوردستاندا«.ئەو « دەکات ئەوە بۆ هێما ناوبراو ب��وودج��ەی��ەى دان���راوە بۆ وەزارەت���ى ئەوقاف و کاروبارى ئاینى زۆر کەمە«.ئەوقاف وەزارەت��ى داهاتى لەبارەى کامیل حاجى عەلى، وەزیرى ئەو قاف ~ ب��ە ئاینى ک��اروب��ارى و لەوەزارەتى وەقف داهاتى ڕاگەیاند ئەوقاف، هەربەرێوەبەرایەتیەکى خۆى

پارەکەى هەبێ وەقفى ئەگەر هەیەو کۆ دەکرێتەوەو لە بانک دادەنرێت ساڵ دەدرێت پێ زیاترى گرنگى ساڵ بە تاکو وەقفانەى ئەو دۆزی��ن��ەوەى بۆ وەزارەتى بۆ وەرنەگیراونەتەوە ئێستا ئەوقاف، داهاتەکەى خەرج دەکرێت بۆ دروست کردنى مزگەوت و وەبەرهێنان داهاتێکى بە ئەبێ بۆئایندە ئەمە کە بە ئەدرێ باش هەروەها زەوى هەبێ )مساتەحە( بۆ ماوەیەکە لە بەشى ئەو

موڵکە ئەگەڕێتەوە بۆ ئەوقاف.حکومەت بوودجەیەى ئ��ەو وتیشى

دایناوە بۆ کردنەوەى مزگەوت کەمە.ئەمساڵ بۆ ژمارەى حاجیان لەبارەى وەزیرى ئەوقاف هێما بۆ ئەوە دەکات هەرێم بۆ ناوەندییەوە حکومەتى »لە دیارى دەکرێت و ئەمساڵ ) 4650 (

هاواڵتى بە نیازى سە فەرى حەجن« .

وتیشى ) 50 ( کەسمان بۆ خانەوادەى شەهیدان داناون بە بێ تیرو پشک لە سااڵنە شەهیدانەوە وەزارەتى الیەن ب��ۆم��ان دەن��ێ��رن ب��ە پ���ارەى خۆیان

دەچن بۆ حەج. ل3

د.م���ی���ران م��ح��ەم��ەد، ب��ەڕێ��وەب��ەرى فەرمانگەى گشتى تەندروستى سلێمانى لە دیدارێکى تایبەتى ~ ئاماژە بۆ بەڕێوەبەرایەتى لە تەنها « دەکات ئەوە خۆپاراستن لەم شەش مانگەى ڕابردوودا سەرپێچى لەسەر شوێنیان 93 نزیکەى

تەندروستى داخستووە«.کڕینى « دەکات ئەوە بۆ هێما ناوبراو

بەرنامەماندایەو لە فریاگوزارى فڕۆکەى ل��ەگ��ەڵ زی��ادک��رن��ى ب��وودج��ەک��ەم��ان ئەو

پڕۆژەیە جێبەجێ دەکەین«.د.میران محەمەد، بەڕێوەبەرى فەرمانگەى گشتى تەندروستى سلێمانى بە ~ تەنها لە بەڕێوەبەرایەتى خۆپاراستن لەم 93 نزیکەى ڕاب���ردوودا مانگەى ش��ەش تەندروستى سەرپێچى لەسەر شوێنیان داخستووە ،ئەمەش هەڵمەتێکى نیشتمانیەو هیچ جیاوازیەکى نییە لەگەڵ ئەو هەڵمەتى

کوتانەى کە دەستمان پێکردووە هەڵبەت نییە خ��واردن بۆ تەنها هەڵمەتەکەش ماوە دەرمانى دواى بە گەڕانە بەڵکو بەسەرچوودا، لە مانگى ئایارەوە لە هیچ زاڵگەیەکى سلێمانى و دەوروبەرى ئەوانەى کە لەگەڵ حکومەتى عێراقدان و ئەوانەش دەرەوەش���دان سنورەکانى لەگەڵ کە نەمان هێشتووە هیچ دەرمانێکى پزیشکى کوالیتى بەبێ شارەکەمانەوە ناو بێتە

کۆنتڕۆڵ. ل4

ئەنجومەنى ئەندامى حاجى، مەهدی تایبەتى دیدارێکى لە عێراق نوێنەرانى ~ ئ��ام��اژە ب��ۆ ئ���ەوە دەک��ات هەر ب��ە دەی��ان��ەوێ��ت یاسا »دەوڵ��ەت��ى نیشتمانیە کۆنگرە ئەو بێت شێوەیەک کێشەو ئەوە لەبەر هەر نەدرێت ئەنجام و فیدراڵ حکومەتى نێوان لە گرفتەکان

قوڵتر کوردستاندا هەرێمى حکومەتى دەبێتەوە«.

ئەنجومەنى ئەندامى حاجى، مەهدی ن��وێ��ن��ەران��ى ع��ێ��راق ب��ە ~ ڕاگەیاند کۆنگرەى نیشتمانى نەبەسترێت ئەگەرێکى زۆرتر هەیە ئەو الیەنانەى کە پێشنیارى پ��ڕۆژەو حکومەتن نەیارى نوێ بخەنە ڕوو، ئێمە وا هەست دەکەین

زۆر نیشتمانى هاوپەیمانى الیەنى کە نەبەسترێت، کۆنگرەیە ئەو هەوڵدەدات حازر نیشتمانى هاوپەیمانى چونکە نەبووە وەاڵمى ئەوو پرسانە بداتەوە کە و هەن عێراقدا لە گشتى بەشێوەیەکى بوونەتە کە پرسانەش ئەو تایبەتى بە و فیدراڵى حکومەتى نێوان لە کێشە

حکومەتى هەرێمى کوردستاندا. ل3

دروستکردنی هێزی دیجلە لەکەرکوک بۆ ماوەیەکی نادیار دواخراد. مەحمود عوسمان: عەرەبەکان لە کەرکوک داواى ئەو هێزە دەکەن و تورکمانەکان دەڵێن دەبێت لە هەموو نەتەوەکان بێت و کوردیش دژى هێزى دیجلەیە

جێناکۆکە ن��اوچ��ەى چونکە نەبێت، ل��ەس��ەر ک���وردى ت��ەواف��وق��ى ت��ا سەربگرێت هێزە ئ��ەم دروستکردنی ب��اوەڕن��اک��ەم عەسکەرى: ئەحمەد

ڕاگ��ەی��ان��د ک��ەرک��وک دوای���ی���ەی ئ���ەم ت��ەق��ی��ن��ەوەک��ان��ی ل��ە خ���ۆی ب��ەرپ��رس��ی��اری��ەت��ی ئیسالمی ع��ێ��راق��ی دەوڵ���ەت���ی ق��ادر: س��ەرح��ەد عەمید

عەمید سەرحەد قادرئەحمەد عەسکەرىد. مەحمود عوسمان

№№

Page 2: Rebaiz Azaid 717

www.jamawarnews.com 2 | ساڵی 32 | ژماره 717 | 2012/09/11 | سێشەممەهەواڵ و ڕاپۆرت

ب��ه ڕێ��ز 2012/9/9 ب������ەروارى م��ح��ه م��ه دى ح��اج��ى م��ه ح��م��ود له شارى له خۆى تایبه تى باره گاى هه ڤاڵ ئ��ام��اده ب��وون��ى ب��ه هه ولێر له سلێمانى قه ساب، پێشوازى کرد کونسوڵى حوسه ینى عه زیم سه ید له ئیران ئیسامى کۆمارى گشتى

هه ولێر.له دیدارێکدا به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود باسى له دواین پێشهات و ئابوورییه کانى و سیاسى رووداوه ن��اوچ��ه ک��ه و ع��ێ��راق و ه��ه رێ��م��ى کوردستان کردو تیشکى خسته سه ر له و روویانداوه و گۆڕانکاریانه ى ئه و

رووه وه بۆچوونى خۆى خسته روو.له به شێکى ترى دیداره که دا به ڕێزیان باسى له و هه وڵه هه مه الیه نه کرد که الیه نه هێزو کۆکردنه وه ى له پێناو هه رێمى و عێراق سیاسییه کانى کوردستان له ئارادان هیواى خواست هه موو الیه نه کان به ده م هه وڵه کانه وه بڕۆن له پێناو کۆتایى هاتنى کێشه و زانرا به پێویست و ناکۆکییه کان

هه موو الیه ک له سه ر بنه ماى پێکه وه ده ستوور به پابه ندبوون و ژی��ان

کێشه کان چاره سه ر بکه ن.هه ر له و دیداره دا باس له په یوه ندییه م��ێ��ژووی��ی��ه ک��ان��ى ن��ێ��وان ک��ۆم��ارى دۆست و هاوسێ ئێرانى ئیسامى کراو کوردستان هه رێمى له گه ڵ ته ئکیدکرایه وه له سه ر به رده وامى ئه و په یوه ندیانه و هه وڵدان بۆ به هێزکردنى

و ئابوورى و سیاسى په یوه ندییه نێوان که لتوورییه کانى و فه رهه نگى به خزمه تکردن له پێناو ه��ه ردووال

دانیشتوانه کانیان.له سه ر ته ئکید دی���داره دا له و هه ر به ره وپێشبردنى و ب���ه رده وام���ى زیاترى په یوه ندییه کانى نێوان حزبى کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست و کۆمارى ئیسامى ئێران کرایه وه .

هانمى گرێبه ستێک کۆمپانیاى به پێى کۆرى راوێژ و هه ماهه نگى به ڕێوه بردن وێستگه ى ه��ه ردوو دامه زراندنى بۆ 400 و خه بات مێگاواتى 300 هه ڵمى وه زاره تى پێشکه شى بازیان که یڤى

کاره با ده کات. رێکه وتى 2012/9/5 ئه ندازیار یاسین دیوانى له ماوه تى ئه بوبه کر شێخ راوێ��ژک��ارى گرێبه ستێکى وه زاره ت بۆ ب��ه ڕێ��وه ب��ردن��ى هه ماهه نگیى و وێستگه ى دام��ه زران��دن��ى پ���ڕۆژه ى و خه بات مێگاواتى 300 هه ڵمیى له گه ڵ بازیان کیڤى 400 وێستگه ى باشوور کۆریاى هانمى کۆمپانیاى میانه ى له کاره با وه زیرى کرد. مۆر جه ختى گرێبه سته که دا مۆرکردنى کرده وه له سه ر گرنگیى دامه زراندنى له سه ر که خه بات هه ڵمى وێستگه ى یه که م به کوردستان هه رێمى ئاستى به کاره با به رهه مهێنانى پ��ڕۆژه ى زۆر ئاستێکى تا و داده نرێت هه ڵم ژینگه پ��اراس��ت��ن��ى ره چ����اوى ب���ه رز گۆڕینى وێستگه ى هه رچى ده ک��ات، وه زیرى وه ک بازیانیشه که یڤى 400یه که م ک��رد ب��ۆ ئ��ام��اژه ى ک��اره ب��ا

وێستگه ى 400 که یڤییه که له هه رێمدا له داواى به ڕێزیان بۆیه دابمه زرێت، کاتى ل��ه ک��رد ن��اوب��راو کۆمپانیاى هه ردوو دامه زراندنى له سه ر کارکردن وێستگه که ئاگادارى کوالێتیى و کاتى ته واوکردنى پڕۆژه که بن وه ک ئه وه ى تێچووى هاتووه . گرێبه سته که دا له 900 و ملیۆن 16 گرێبه سته ئ��ه م کۆمپانیاى الیه ن له و دۆالره هه زار و کراوه ته رخان )KNOC(�یه وه مانگدا شه ش 36 ماوه ى له بڕیاره

بۆ ماوه که دواتریش و بکرێت ته واو به ڕێوه بردن هه ماهه نگیى و گه ره نتى

بۆ ساڵێک درێژ بکرێته وه . به پێى گرێبه ستێکى نه وت که له ساڵى و هه رێم حکوومه تى نێوان له 2008نیشتیمانى کۆریاى نه وتى کۆمپانیاى کراوه ، ئیمزا )KNOC(دا باشوور ئه م دامه زراندنى تێچووى ت��ه واوى دوو وێستگه یه که 700 ملیۆن دۆالره نیشتمانى نه وتى کۆمپانیاى له الیه ن

.)KNOC( کۆریاى باشوور

خوێندکارانی خۆشه ویست ....م�ام�ۆس�تایانی ب�ه ئه مه ک ....

ب��ه ب��ۆن��ه ى ک���ردن���ه وه ی ده رگ���ای خ��وێ��ن��دن��گ��ه ک��ان وده س��پ��ێ��ک��ی به ناوی خوێندنه وه نوێی ساڵی بزوتنه وه ى سکرتاریه تی مه کته بی خوێندکارانی کوردستانه وه گه رمترین ئاراسته ى خوێندکاران و وپیرۆزبای مامۆستایانی خۆشه ویست ده که ین .

خوێندکارانی تێکۆشه ر ...

مامۆستایانی تێکۆشه ر ...ه�����ه روه ک ئ��اش��ک��رای��ه ه��ه رێ��م��ی دۆخێکی ب��ه ب��اروو ک��وردس��ت��ان تاگه یشتوته ڕۆشتووه ناهه مواردا بۆیه ئ��م��ڕۆ, ئ���ازادی���ی���ه ى ئ���ه م ل��ه ه��ه م��ووالی��ه ک��ه وه ل��ه ه��ه وڵ��دان بۆشیواندنی ئه م ڕۆژه و پیان گێڕان گه له که مان ده سکه وته کانی دژی نن ا ر نیان,ئه وه خوێندکا برد و له نا ووکۆششه کانیان له هه وڵ که ئه بێت ب��������ه رده وام ب���ن ب��ۆگ��ه ی��ان��دن��ی ڕونتروو به ئاسۆیه کی هه رێمه که مان گ��ه ش��اوه ت��ر ه��ه رب��ۆی��ه ل��ێ��ره ش��ه وه مامۆستایان نه پساوه کانی هه وڵه و بۆپێش خستن به رز ده نرخێنین

پ��ه روه رده سیسته می پێشکه وتنی له هەرێمی کوردستاندا.

خوێندکارانی نوێخواز ...کوردستان خوێندکارانی بزوتنه وه ى له هه وڵه نه بڕاوه کانی خۆی به رده وام زی��ات��ری بۆخزمه تکردنی ئه بێت بردنی وبه ره وپێش خوێندکارانی فێرکردن پ����ه روه رده و سیسته می

وهه ماهه نگی درووست کردن له نێوان ناوه نده کانی پ��ه روه رده و وه زاره ت��ی گیروو بۆچاره سه رکردنی خوێندن وبه تایبه ت خوێندن گرفته کانی ودابین نوێ خوێندنگه ى کردنه وه ى ک��ردن��ی پ��ه رت��وک و پ��ه ڕاوگ��ه ى

ژم���اره ى وه زی��ادک��ردن��ی خوێندن زان��ک��ۆوک��ۆل��ی��ج��ه ک��ان ل��ه ه��ه رێ��م��ی خوێندن کردنی وه باش کوردستان تاخوێندکارانی و ل��ه گ��ون��ده ک��ان

بێبه ش نه بن له خوێندن .خوێندکارانی ڕێگای ئازادی

ومه ده نیه ت ...کوردستان خوێندکارانی بزوتنه وه ى که داکۆکی ئه کاته وه دووپات به ڵێن کارێکی سه رسه خت بێت له به دیهاتنی مافه مه ده نی و ڕه واکانی خوێندکاران به شه باشترکردنی وه ه��ه روه ه��ا ده رماڵه ى وزیادکردنی ناوخۆییه کان بوونی مه ند وه س��ود خوێندکاران زی��ات��ری خ��وێ��ن��دک��اران ل��ه پ��ڕۆژه ى باشترکردن و حوکمه ت تواناسازی خوێندنی پ��ێ��ش��چ��ون��ی وب�����ه ره و له هه رێمی زان��ک��ۆپ��ه ی��م��ان��گ��اک��ان ک��وردس��ت��ان,دووب��اره پ��ی��رۆزب��ای له خوێندکاران خوێندن نوێی ساڵی

ومامۆستایان ده که ین

مه کته بی سکرتاریه ت2012/9/8

بەروارى یەکشەمە ڕۆژى کۆبونەوەى لە 2012/9/9ئ��ه ن��ج��ووم��ه ن��ى وه زی��ران��ى حکومەتى هەرێمى کوردستان کۆبوویه وه و تیایدا بڕیاریدا هه فته ى ڕۆژێک وه زیره کان له هه ر بکه ن، هاوواڵتیان له پێشوازى و کارت ئه وانه ى بڕیاردا کۆبوونه وه که دا

فه رمانیان هه یه زه وى پێ بدرێت. 9ى یه کشه ممه ڕۆژی پێشنیوه ڕۆى سه رۆکایه تیى ب��ه ، 2012 ئه یلوولى حکوومه تى سه رۆکى بارزانى نێچیرڤان ئاماده بوونى به و کوردستان هه رێمى ع��ی��م��اد ئ��ه ح��م��ه د ج��ێ��گ��رى س��ه رۆک��ى 13ى ژم��اره کۆبوونه وه ى حکوومه ت، ئه نجومه نى وه زیرانى هه رێمى کوردستان

به ڕێوه چوو. له سه ره تاى کۆبوونه وه که دا، کورته یه ک حکوومه تى ئاماده کارییه کانى ده رباره ى ئاماده کردنى بۆ کوردستان هه رێمى خرایه 2013 داهاتووى ساڵى بودجه ى ئ��ام��اده ک��اری��ان��ه ى ئ��ه و پێى ب��ه ڕوو. ک��ه ل��ه الی��ه ن وه زا ره ت����ى پ��ان��دان��ان و الیه نه و دارای��ى و ئابوورى وه زاره ت��ى تا وایه بڕیار کراوه ، په یوه ندداره کانه وه ناوه ڕاستى ئۆکتۆبه رى داهاتوو بودجه ى هه رێمى حکوومه تى 2013ى ساڵى په رله مان به پێشکه ش ک��وردس��ت��ان، بکرێت و بۆ سه ره تاى ساڵى تازه ، بودجه

له په رله مانیش په سه ند کرا بێت. به رنامه ى هه روه ها کۆبوونه وه که دا له کار به ڕێوه چوونى و وه زاره ت ک��ارى وه زاره ت���ى ل��ه خزمه تگوزارییه کان و کۆتایى له که ڕوو خرایه ش��اره وان��ى کۆبوونه وه که دا په سند کرا. له مباره یه وه که دا به وه ئاماژه ى شاره وانى وه زیرى

کار به ده ستى نوێ کابینه ى له وه تاى هیچ له و شێوه یه ک هیچ به ک��ردووه ، کاروبارى نه خراوه ته ده ست ئاستێکدا، وه زاره ته که وه و پێدانى زه ویى موساته حه و ته رخانکردنى زه وى بۆ پڕۆژه کان، ته نیا ڕێنماییه کاندا و یاسا چوارچێوه ى له

بووه . ه��ه ر ل��ه ب��ه رن��ام��ه ى ک���ارى وه زاره ت���ى شاره وانیدا هاتووه که وه زاره ت گرنگییه کى ڕاگرتنى و ئ��او پ��ڕۆژه ى به ب��ه رچ��اوى داوه پاکوخاوێنیى شار و شارۆچکه کان و سه رکه وتنى پانى وه زاره ت له بوارى ئاودا وا ده کات که به سه دان بیرى ئاو ده ستیان لێ هه ڵبگیرێت و ئاوى ژێرزه وى بپارێزرێت. هه روه ها پڕۆژه کى وه زا ره تیش بۆ پاکنه کراوه ئ��اوى به کارهێنانى بۆ شوشتن و ئاودان هه یه که ده بێته هۆى له و خواردنه وه پاکى ئاوى پاراستنى جێبه جێ هه ولێر له یه که مدا قۆناغى

ده کرێت. وه زاره تى کارى به رنامه ى پێى به هه ر ش���اره وان���ى، زۆرت��ری��ن ده س��ه اڵت��ه ک��ان دراونه ته ده زگاکانى خواره وه ى وه زاره ت ئاگاداربوون نزیکه وه له بۆ هه روه ها و له کێشه و داواکارییه کانى هاوواڵتیانش، وه زی��رى سێشه ممه ، ڕۆژان���ى ه��ه م��وو په یوه ندداره کانى به رپرسه و شاره وانى وه زاره ت له دیوانى وه زاره ت چاویان به هاوواڵتیان ده که وێت و ڕۆژانى سێشه ممه هاوواڵتییه ک هه موو مه به سته ، ئه م بۆ هه ر بکات. وه زاره ت سه ردانى ده توانێ له سه ر ئه م بنه مایه ئه نجومه نى وه زیران هه فته ى وه زاره ته کان هه موو دا بڕیارى ڕۆژێک بۆ پێشوازیکردن له هاوواڵتیان و

گوێگرتن له کێشه و داواکانیان، دیارى له سکااڵ سه ندووقى هه روه ها بکه ن، هه موو وه زاره ته کان دابمه زرێت بۆ ئه وه ى هاوواڵتیان سه ندووقه وه ئه و ڕێگه ى له

بتوانن گله یى و سکااڵکانیان بگه یه نن. کارى به رنامه ى دیکه ى به شێکى له کار که هاتووه شاره وانیدا وه زاره ت��ى کراوه بۆ به ئه له کترۆنیکردنى به ڕێوه چوون هیچ ئێستا و مامه ڵه کان ڕاییکرنى و وه اڵمى که نه ماوه کۆن مامه ڵه یه کى مامه ڵه کانى ده رب���اره ى نه درابێته وه . وه رگرتن و تاپۆى زه ویش، له به رنامه ى کار چ��ڕى به ک��ه وا هاتووه وه زاره ت���دا بکرێنه کارته کان ئ��ه وه ى بۆ ده کرێت سه نه د و هاوواڵتیان دڵنیا ده کاته وه که وا هه ر که سێک فه رمانى فه رمى بۆ وه رگرتنى زه وى هه بێت، به دڵنیاییه وه زه وییان بۆ ته رخان ده کرێت. به مه به ستى چاره سه رى و تاپۆکان بێ خانووه بۆ یاساییش یه کاکردنه وه ى گرفته کانى زه وى و زار و حه ره مى گونده کان، وه زاره ت سێ پڕۆژه یاساى ئاراسته ى په رله مان کردووه و بۆ

گفتوگۆکردن ئاماده یه . ه���ه روه ه���ا ده رب�������اره ى ق���ه ره ب���ووى یاسا پێى به ئه وانه ى هاوواڵتیانییش ئه نجومه نى وه زاره ت��ه ، سه ر له مافیان وه زیران بڕیارى دا که له ئێستاوه ده ست له و بکرێت ق��ه رزه ک��ان دان���ه وه ى به ماوه یه کى دیاریکراودا سه رجه م هاوواڵتیان مافى خۆیان وه رده گرن. هه روه ها به پێى کارئاسانى شاره وانى وه زاره ت��ى پانێک پڕۆژه کانى بۆ زه وى دابینکردنى بۆ گه شتیارى و کشتوکاڵى و پیشه سازى

ده کات.

پارێزگاکانی له ده کرێت پێشنیاز راوێژکاریی ئه نجومه نێکی هه رێمدا ه���اوب���ه ش ل���ه ن���ێ���وان ف��ه رم��ان��گ��ه رێ��ک��خ��راوه ک��ان��ی و حکومییه کان ک���ۆم���ه ڵ���گ���ه ی م�����ه ده ن�����ی ب��ه پێکبهێنرێت پارێزگار سه رپه رشتی و هه ماهه نگی و کارئاسانیکردن بۆ زووتر به ته نگه وه چوون بۆ که یسه کانی توندوتیژی خێزانی و توندوتیژی دژی

ژنان.دی��وان��ی راگ��ه ی��ه ن��دراوێ��ک��ی به پێی وێنەیەکی که سلێمانی، پارێزگای

دەستی ~ کەوتووە، ڕۆژی ساڵح، محه مه د به هرۆز ئه یلول 9ی پارێزگاری سلێمانی له دیوانی پارێزگا کرد کۆبوونه وه یه کی سه رپه رشتی په یوه ندیداره کان فه رمانگه له گه ڵ خێزانی و توندوتیژی که یسی ب��ه تاو وتوێی پێشنیازێکی له کۆبوونه که دا کرا دهۆک توندوتیژی به ڕێوه به ری سه باره ت به پێکهێنانی ئه نجومه نێکی راوێژکاری هاوبه ش له نێوان فه رمانگه رێ��ک��خ��راوه ک��ان��ی و حکومییه کان کۆمه ڵگه ی مه ده نی به سه رپه رشتی

پ��ارێ��زگ��ار ب��ۆ ک��ارئ��اس��ان��ی��ک��ردن و به ته نگه وه چوون زووتر هه ماهه نگی و خێزانی توندوتیژی که یسه کانی بۆ

توندوتیژی دژی ژنان.ه���ه ر ب��ه پ��ێ��ی راگ���ه ی���ه ن���دراوه ک���ه ، تێروته سه ل، گفتوگۆیه کی دوای پێشنیازه که به گونجاو هه ڵسه نگێندراو بریاردرا ره شنوسی پڕۆژه یاسایه ک له و ئاراسته ی و بکرێت ئاماده باره یه وه وه زاره تی ناوخۆ و ئه نجومه نی وه زیران بکرێت بۆ ده ستنیشانکردنی په یڕه وی ناوخۆی ئه نجومه نه که و ئه ندامه کانی.

2012/9/9ته رمى شەممە یەک ڕۆژى موفتى شه مسه دین خوالێخۆشبوو دێرین تێکۆشه رى پێشمه رگه و کوردستان ن��اس��راوى که سایه تى و نێوده وڵه تى فڕۆکه خانه ى له ڕێگه ى هه ولێر گه یشته وه هه رێمى کوردستان. له ڕێوره سمێکدا که به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود و سه رۆکى په رله مان و نوێنه رى سه رۆکى هه رێم و ژماره یه کى زۆر که سایه تى ناسراوى کورد ئاماده ى مزگه وتى له کۆچکردوو ته رمى بوون به ره و هه ولێره وه له شارى ص��ه واف له گۆرستانى به ڕێکراو مه نزڵگاى دوا باداوا له شارى هه ولێر به خاکسپێردرا.فاتحه سوره تى خوێندنه وه ى دواى به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود پرسه خانه واده ى له خۆى سه ره خۆشى و موفتى کردو هیواى خواست ئه مه دوا

کۆستى خانه واده که یان بێت.ج���ێ���گ���ه ى ب���اس���ه ش��ه م��س��ه دی��ن

م��وف��ت��ى ی��ه ک��ێ��ک��ه ل��ه ت��ێ��ک��ۆش��ه رو گه له که مان نیشتیمانپه روه رانى له بنه ماڵه یه کى 1933 له ساڵى و نیشتمانپه روه رو ئایینى گه وره ى شارى هه ولێرو ناسراوى کوردستان له قه اڵى

کۆچکردوو ل��ه دای��ک��ب��ووه . هه ولێر بۆ له هۆڵه ندا 2012/9/5 ل��ه ڕۆژى له لێدان گه وره که ى دڵه یه کجاره کى ک���ه وت و م��اڵ��ئ��اوای��ى ل��ه خ��زم��ان و

دۆستانى کرد .

به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود پێشوازیکرد له سه رکونسوڵى کۆمارى ئیسالمى ئێران له هه ولێر

گرێبه ستێک له گه ڵ وه زاره تى کاره با کۆمپانیایه کى کۆریاى باشوور واژۆ ده کات

به یاننامه ى بزووتنه وه ى خوێندکارانی کوردستان به بۆنه ی ساڵی نوێی خوێندنه وه

هه فته ى ڕۆژێک هاواڵتیان ده توانن وه زیره کانى حکومەتى هەرێم ببینن

ئه نجومه نێک بۆ به ره نگاربوونه وه ی توندوتیژیی پێکده هێنرێت

به ڕێز محه مه دى حاجى مه حمود به شداریکرد له ڕێوره سمى به خاکسپاردن و پرسه ى کۆچکردوو شه مسه دین موفتى

№№

№№

Page 3: Rebaiz Azaid 717

www.jamawarnews.com3 | 32 سێشەممە | 2012/09/11 | ژماره 717 | ساڵی

دیدار

ئەو وەزی��رى عەلى، حاجى کامیل حکومەتى لە ئاینى کاروبارى و قاف هەرێمى کوردستان لە دیدارێکى تایبەتى ~ ئ��ام��اژە ب��ۆ ئ��ەوە دەک��ات ئەوقافەوە ناوى بە مزگەوت 4700 «

تۆمارکراوە لە هەرێمى کوردستاندا«.ئەو « دەک��ات ئ��ەوە بۆ هێما ناوبراو ب��وودج��ەی��ەى دان����راوە ب��ۆ وەزارەت���ى ئەوقاف و کاروبارى ئاینى زۆر کەمە«.

*وەزارەتى ئەو قاف پڕۆژە یاسایەکى بۆ بەیەکەوە ژیانى ئاین و مەزهەبەکان ئامادە نەکردووە کە بیدا بە پەرلەمان چونکە بدات؟ لەسەر بڕیارى ئەوە بۆ ژیانى ب��ەی��ەوەک��ەوە م���ەوداى دەبینین ئ��ای��ن و م��ەزه��ەب��ە ج���ی���اوازەک���ان لە ڕۆژهەاڵتى ناوەڕاست ڕۆژ بە ڕۆژ بەرەو

کەم بونەوە دەڕوات؟کوردستان لە بەپێکەوەژیان سەبارەت تاکوو ئێستا کێشەمان نەبووە بە تایبەت لەکلتوورى هاونیشتمانانمان لەگەڵ یەکتر ئاشنابوین و لەگەڵ ئەوەشدا %95 پێکەوە مسوڵمانن. کوردستان خەڵکى بوون مەسیحى لەسەر کەس و ژیاوین لێنەکراوە زۆری تر ئایینێکى هەر یا بەاڵم بهێنێت، خۆى ئاینەکەى لە واز کە سەرشانیانە ئەرکى مسوڵمانان ئیسام لە هەیە شارەزاییەکیان هەر ئیسام لە بگەیەنن خۆیان غەیرى بە و مسوڵمان نیە کەمینە زۆرینەو دا غەیرى مسوڵمان هەیە. هاواڵتى بوون و باوەڕ بیرو بوون شتێکەو هاونیشتمانى شتێکە، هەردەم ئیسام پاراستنى مافى ) ادم بنی ولقدکرمنا الگرنگە) مرۆڤى یا )ولقدخلقنااالنسان فی احسن تقویم( وە پێغەمبەرى ئیسام دەفەرموێ:) لهم مالنا وعلیهم ماعلینا( وە یارانى پەیامبەر

فەرمویان) اترکوهم ومایدینون (.*وەزارەت����ى ئ��ەو ق��اف چ��ی��ک��ردووە بۆ مامۆستایانى ب��ەی��ەک��دادان��ى ئ���ەوەى لەسەر ڕوون��ەدات ڕۆشنبیران و ئاینى

جەدەلى نێوانیان؟بەست 2011 ساڵى لە کۆنفراسێکمان ئیمزاکراوە تەوصیات ژمارەیەک تێیدا هەیە، ئیلتزام تەوصیاتانە ئەو لەسەر ت��ەج��اوز کەسێک جارێکیش ئ��ەگ��ەر لە یەکتر گەیشتن لە کۆبونەوەى بکات هەنگاوى جدى دەنێین بۆچارەسەرکردن

و بنبڕکردنى، وە هەردەم بەشدارى کردن لە کۆڕ و کۆبونەوەو و هاوبەشى هەیە بۆ کۆنگرەکاندا و کۆنفرانس سیمینارو ڕێزگرتن لە یەک و یەکتر قەبوڵ کردن و گوێ بۆ یەکترى گرتن و هامش نەکردنى

هیچ کەس و ڕێکخراوێک .*ئ��ای��ا وەزارەت������ى ئ���ەو ق���اف بە ئیسالم ئ��ای��ن��ى پ���ی���رۆزى ه���ەم���ان پەرەستگا پیرۆزییەکانى دەڕوانیتە

و ئاینەکانى تر؟وەزارەتى ناوەکەى ئەوقاف وەزارەت��ى ئەوقاف و کاروبارى ئایینى یە وەزارەتى ژمارە یاساى هەیە یاسایەکى هەموانە 11 ساڵى 2007 لە پەرلەمانى کوردستان واژۆى هەرێم سەرۆکى و پەسەندکراوە کردووە، ئێمە لە سەر ئەو یاسایە دەڕۆین ڕازین، پێی هەموان باشە کى یاسایە ئەو پێچەوانەى ناوەشێتەوە لەوەزارەت ڕەفتار تر ئایینەکانى بەرامبەر یاسایە کراون دڵنەوایى زیاتر بەڵکو بکات،

ودەکرێت.هەینى وتارى نەکراوە ئەوە بۆ *کار توندو لە دوور ئاینى مامۆستایانى تیژى و تەشهر کار بۆ بەیەوەکە ژیان

بکات؟خواى فەزڵى بە ک��راوە کار باش زۆر دڵسۆزى هیممەتى بە پاشان و گەورە هەینى ڕۆژان��ى ووت��ارى الیەک، هەموو و چووە باشتر بەرەو مزگەوتەکاندا لە گلەیى زۆر کەم بوەتەوە، ئەگەر جارێک ئاماژەى بەشتێک کردبێت مامۆستایەک دی��ارە ئ��ەوە و ب��ووە فیعل ڕەد ئ��ەوە پیرۆزییەکانى بە بەرامبەر قسەیەک ئ��ی��س��ام ک����راوە، ل��ەگ��ەڵ ئ��ەوەش��دا )14( ئەوقاف وەزارەتى ڕێنماییەکانى خ��اڵ��ە ب��ۆ م��زگ��ەوت��ەک��ان ن��ێ��ردراوە و

مامۆستایان پابەندن پێیەوە.کوردستاندا ل��ە ش��ێ��وەی��ەک *ب��ەه��ی��چ گەشتیارى ئاینى نابینرێت ئایا ئەمە بە هۆى کەموکوڕى وەزارەتى ئەو قافەوەیە

یان وەزارەتى گەشتوگوزارەوەیە؟کردووە ئایینى گەشتیارى لە باسمان لەگەڵ شاندى عێراقى دانیشتنمان کردووە کۆنفرانسێکمان ب��ەش��دارى ه��ەروەه��ا ک��ردووە شاندێک بە ئ��ەردەن لەواڵتى بەڕێوەبەرى لەگەڵ مەبەستە، ئەو بۆ گەشتوگوزار بەشى شوێنەوارى هەرێمى شوێنەوارەکان ل��ە ب��اس ک��وردس��ت��ان تایبەت ب��ە پاراستنیان ب��ۆ ک���راوە ئەمانەوێت ئایینییەکان، شوێنەوارە

لە وەربگرێت موئەسەساتى شێوازێکى سەردان جارێکیش چەند وە هەوڵداین و زیارەتى گەشتیارانى ئایینى هاتووە، و دەنگ و بکرێت ئامار ئەبێت بەاڵم گرنگییەکى و بکرێت یان بە ڕەنگیان

پێ بدرێت.باڵەخانەکانى و دووک���ان *داه��ات��ى وەزارەت�����ى ئ��ەوق��اف ل��ە چ��ی��دا س��ەف

دەکرێت؟ئەوقاف، ل��ەوەزارەت��ى وەق��ف داهاتى هەیەو خۆى هەربەرێوەبەرایەتیەکى ئ��ەگ��ەر وەق��ف��ى ه��ەب��ێ پ��ارەک��ەى کۆ ساڵ دادەنرێت بانک لە دەکرێتەوەو دەدرێ��ت پێ زیاترى گرنگى ساڵ بە تاکو وەقفانەى ئ��ەو دۆزی��ن��ەوەى بۆ وەزارەتى بۆ وەرنەگیراونەتەوە ئێستا ئەوقاف، داهاتەکەى خەرج دەکرێت بۆ وەبەرهێنان و مزگەوت کردنى دروست داهاتێکى بە ئەبێ بۆئایندە ئەمە کە بە ئەدرێ هەبێ زەوى هەروەها باش )مساتەحە( بۆ ماوەیەکە لە بەشى ئەو

موڵکە ئەگەڕێتەوە بۆ ئەوقاف.*ژم��������ارەى م����زگ����ەوت ل���ە ه��ەرێ��م��ى

کوردستاندا چەندە؟ئەوقافەوە ن��اوى بە م��زگ��ەوت 4700

تۆمارکراوە.دادەنێت بوودجە تاچەندە *حکومەت

بۆ کردنەوەى مزگەوتک��ردن��ەوەى ب��ۆ حکومەت ب��وودج��ەى

مزگەوت کەمە.هاوکارن تاچەندە خێرخوازان *ئایا

لە کردنەوەى مزگەوتدا؟ زۆرینەى زۆرى مزگەوتەکان هۆڵى پرسە لە الیەن خێرخوازانە وە دروست دەکرێت شێوازێکى بە مزگەوتەکان ئێستا وە بە و دەکرێت دروس��ت دەمییانە سەر ئەوقاف، وەزارەتى ڕێنماییەکانى پێی بکرێتەوە ئاوەدان الدێیەک گوندو هەر وە دەکرێت دروست لەگەڵ مزگەوتى دروست نیشتەجێبونێک جێگاى هەر بێت، لەگەڵ مزگەوتى ئەبێ بکرێت سەرە پێویستییە لە یەکێکە چونکە

کییەکانى هاوواڵتیان.سندوقێک ن��ەک��راوەت��ەوە ل��ەوە *بیر دابەشکردنى و زەکات کۆکردنەوەى بۆ

بەسەر هەژاراندا؟تێرو بە پڕۆژەیەکمان ئێمە بەڵێ، بۆ ن��اردووە 2011 ساڵى لە تەسەلى لە زۆرێک کە وەزی��ران ئەنجومەنى شارەزایانى بوارى ئابوورى و یاسایى و

شەرعى تێیدا ماندوو بوون و لەوێوە بکەن کوردستانى پەرلەمانى ڕەوانەى بەداخەوە ب��ەاڵم کردنى، پەسەند بۆ نەچۆتە ئەنجومەنەوە لە ئێستا تا خوێندکارێکى باسە شایەنى پەرلەمان، لە توێژینەوەکەى کوردستان هەرێمى سەر ئەو پڕۆژەیە نوسیبوو بڕوانامەى پەسەند گەر هێنا، لەسەر ماستەرى ه��ەژاران زۆرى یارمەتییەکى بکرێت

دەدرێت.*ئەو بوودجەى کە دانراوە بۆ وەزارەتى ئاست لە ئاینى کاروبارى و ئەوقاف

خواستى وەزاەتەکەتاندایە؟نەخێر زۆر کەمە.

*مزگەوتەکان وەک هەر دامودەزگایەکى ئااڵى ب��ەاڵم حکومەتن، بە سەر تر کوردستان و عێراق لەسەر مزگەوتەکان هەیە بڕیارێک هیچ ئایا هەڵناکرێت مزگەوتەکان ل��ەس��ەر ئ��ااڵ ئ���ەوەى ب��ۆ

هەڵکرێت یان پێویست ناکات؟مزگەوت پێویست ناکات ئااڵى واڵتەکەى لێ هەڵواسرێت. مزگەوت لە هەرشوێنێک

واڵتانى لە تایبەتى بە ناسراوە هەبێت ئیسامى دا کە منارەى بەرزیان هەیە لە مێژووى ئیسامى دا ئااڵى واڵت لە سەر مزگەوتەکانیش دانەنراوە، مزگەوتەکان خواپەرستییە)وأن شوێنى جێگاو المساجد للە فا تدعوا مع اللە أحدا ( .*ت����ا چ���ەن���دە ح��ک��وم��ەت گ��رن��گ��ى خوێندنگە خوێندکارانى بە دەدات

ئاینییەکان؟ئایینییەکان، خوێندنگە خوێندکارانى حکومەتیش هەرێمەن، ئەم هاواڵتیانى ح��ک��وم��ەت��ى خ��ەڵ��ک��ى ک��وردس��ت��ان��ە موئەسەسەیەکى ئایینى موئەسەسەى ئەوەى دونیا واڵتانى هەموو لە گرنگە ڕەسمى بن سەر بە وەزارەتى ئەوقافن ئەبێ گرنگییان پێ بدات، بەاڵم حکومەت خوێندکارانى خواستى لە ئەمڕۆدا لە

نییە. ئایینییەکاندا خوێندنگە هەرێمى ل��ە ک���ەس چ��ەن��د *س��ااڵن��ە دەک��ەن سعودییە س��ەردان��ى کوردستان ف��ەری��زەى ئ��ەن��ج��ام��دان��ى بەمەبەستى

حەج؟

سااڵنە بە پێی ژمارەى نفوس لە الیەن حکومەتى ناوەندییەوە بۆ هەرێم دیارى دەکرێت و ئەمساڵ ) 4650 ( هاواڵتى

بە نیازى سە فەرى حەجن .ه��اواڵت��ی��ان��ى ل��ە زۆر *ژم���ارەی���ەک���ى بە دەک��ەن سعودییە س��ەردان��ى هەرێم لە ع��ەم��رە، ئ��ەن��ج��ام��دان��ى مەبەستى عەمرەیان پێشتر هەندێکیان کاتێکدا کردووە یان زیاتر لە جارى عەمریەیان ک��اری��ک��ت��ان وەزارەت وەک ک�����ردووە، ئ��ەو کەسانەى ئ���ەوەى ب��ۆ ن��ەک��ردووە جارێک لە زیاتر بۆ دەی��ان��ەوی��ت کە عەمرە بکەنەوە پارەکەیان لە کارێکى

خێرخوازى تردا بەکاربهێنن؟بەجێ ع��ەم��رە سوننەتى ه��اواڵت��ی��ان دەه��ێ��ن��ن ئ���ەوە زی��ن��دوو ک��ردن��ەوەى محمد ئیسام پەیامبەرى سوننەتى صلى اللە علیە وسلم ئەتوانن چەند جار کەسێ هەر بدەن، ئەنجامى بیانەوێت لەسەر حەجەکەى بێت لەسەر حەجى ناکەوێت، بەاڵم چەند جار عەمرە بکەن تێچووەکەى خۆیانە، ئ��ارەزووى ئەوە و ژی���ان ب���ارى خ��ەڵ��ک و نییە زۆر گوزەرانى باش بووە. ئەم سەرفیاتە بۆ بە وە جێبوونە نیشتە سەیارەو کرێ زۆر پارەى تر خەڵکانى شێوە هەمان لەوە زیاتر سەرف دەکەن بۆ گەشت و ئەڵێین ئێمە دونیا، واڵتانى بۆ گوزار کردووە فەرز حەجى کجار یە ئیسام و دەنى بە تواناى کە ئەوانەى لەسەر بانیش مەترسى داراییان هەیە و ڕێگاو خۆیان مسوڵمانان وە نەبێت تیا هەر بکەن خێر کارێکى هەر ئەزانن دروستە بە تایبەتى هاوکارى و کۆمەکى و شبعان بات من منا هەژاران)لیس جارە جائع وهو یعلم ( ئەمە فەرمودەى خۆى نییە ئێمە لە واتە پێغەمبەرە بە بێت برسى دراوسێکەى و بێ تێر مەر جێ بزانێت برسییەتى و نەبونى و

نەدارى پێوە دیار بێت .بە حاجیان ناوهاتنەوەى ئێستا *لە تیرپشکە، بە و باشە زۆر شێوەیەکى بۆ دانەناوە پشکێکتان هیچ ئێوە ئایا کەسوکارى شەهیدان بۆ ئەوەى فەریزەى

حەج ئەنجام بدەن؟شەهیدان خانەوادەى بۆ سااڵنە بەڵێ )50 ( کەسمان بۆ داناون کە بە بێ تیرو پشک لە الیەن وەزارەتى شەهیدانەوە سااڵنە بۆمان دەنێرن بە پارەى خۆیان.

مەهدی حاجى، ئەندامى ئەنجومەنى تایبەتى دیدارێکى لە عێراق نوێنەرانى ~ ئ��ام��اژە ب��ۆ ئ��ەوە دەک��ات هەر بە دەی��ان��ەوێ��ت یاسا »دەوڵ��ەت��ى نیشتمانیە کۆنگرە ئەو بێت شێوەیەک کێشەو ئەوە لەبەر هەر نەدرێت ئەنجام گرفتەکان لە نێوان حکومەتى فیدراڵ و قوڵتر کوردستاندا هەرێمى حکومەتى

دەبێتەوە«.ناوبراو هێما بۆ ئەوە دەکات »حکومەتى چارەسەر کێشەکان نایەوێت فیدراڵ

بکات«.*پ��ێ��ت��ان وا ی��ە ک��ۆن��گ��رەى داه��ات��وو کردنى چارەسەر بۆ دەبێت کۆنگرەیەک نوێ پێشنیارى پ���ڕۆژە ی��ان کێشەکان

هەیە بۆ کێشەکان ؟کۆنگرەى نیشتمانى کە بڕیارە بەسترێت چەند ئێستاش خایاند زۆر کاتێکى کۆنگرەیە ئەم بۆ هەیە تر پڕۆژەیەکى ئەگەر ببەسترێت، بەاڵم ئەگەر کۆنگرەکە ئەو هەیە زۆرتر ئەگەرێکى نەبەسترێت پڕۆژەو حکومەتن نەیارى کە الیەنانەى پێشنیارى نوێ بخەنە ڕوو، ئێمە وا هەست دەکەین کە الیەنى هاوپەیمانى نیشتمانى زۆر هەوڵدەدات ئەو کۆنگرەیە نەبەسترێت، حازر نیشتمانى هاوپەیمانى چونکە نەبووە وەاڵمى ئەوو پرسانە بداتەوە کە بەشێوەیەکى گشتى لە عێراقدا هەن و بە تایبەتى ئەو پرسانەش کە بوونەتە کێشە لە نێوان حکومەتى فیدراڵى و حکومەتى ئەو بێگومان ک��وردس��ت��ان��دا هەرێمى کۆبوونەوەوانەى کە الیەنەکانى هاوپەیمانى

ڕەوتى و عێراقییە لیستى و کوردستان ئەنجامیان نەجەف و هەولێر لە سەدر پێشکەشى داخوازییەکیان چەند داوە حکومەتى و نیشتمانى هاوپەیمانى فیدراڵى کرد، بەاڵم تا ئێستا بە فەرمى وەاڵمى داواکاریەکانى ئەو کۆبوونەوەوانەى هاوپەیمانى بەرامبەردا لە نەداوەتەوە، نیشتمانى هەستاوە بە پڕۆژەیەک کە ناوى ناوە چاکسازى نیشتمانى وە لە شێوەى خستویەتیە چاکسازیدا وەرەقەیەکى وەرەقەیەش ئەو ئێستا تا بەاڵم ڕوو، تر الیەنەکانى نەگەشتۆتە فەرمى بە بە نیشتمانى هاوپەیمانى من بڕواى بە گشتى لیستى دەوڵەتى یاسا کە الیەنێکى نیشتمانیەو هاوپەیمانى س��ەرەک��ى وەاڵم نەیانتوانیوە ئەندامەکانى وتەواوى ئامادە کۆبوونەوەیە ئەو پرسیارەکانى بکەن، بۆیە بە بڕواى من بە باس کردنى وەرگرتنە بۆ سوود چاکسازى وەرەقەى لە کات و لە هەمان کاتدا هەوڵێکە بۆ بۆیە هەولێر. کۆبوونەوەکەى لەباربردنى یاسا دەوڵەتى و نیشتمانى هاوپەیمانى دەیانەوێت بە هەر شێوەیەک بێت ئەو هەر نەدرێت ئەنجام نیشتمانیە کۆنگرە لەبەر ئەمەش کێشەو گرفتەکان لە نێوان هەرێمى حکومەتى و فیدراڵ حکومەتى هەمان بە دەبنەوە قوڵتر کوردستاندا شێوە کێشەکانى هەموو عێراق زیاتر دەبن ، هەموو ئەمانە هەوڵێکن بۆ ئەوەى ئەو

کۆنگرەیە نەبەسترێت.نیشتمانى هاوپەیمانى کاتێکدا *ل��ە وەرەقەى چاکسازى باس دەکات لە هەمان کێشەکان کردنى قوڵتر هەوڵى کاتدا

تا کوردستاندا هەرێمى لەگەڵ دەدات چەند ئەم هەنگاوانە لەگەڵ بانگەشەى چاکسازى و چارەسەر کردنى کێشەکاندا

یەک دەگرنەوە؟دەبێت ک��ە ڕاستیە ئ��ەوە بێگومان ئاگاداربین کە حکومەتى فیدراڵ نایەوێت کێشەکان چارەسەر بکات وە هەوڵدەدات کێشەکانى لەگەڵ هەرێم دا قوڵتر بکاتەوە و کودرستان هەرێمى حکومەتى بەاڵم

سەرکردایەتى هەرێمى کوردستان بەڕەچاو بۆتە عێراقیش کە واقیعەى ئەو کردنى ک لەو بارودۆخى ناوچەکەو بە بەشێ ڕەچاو کردنى ئەو پرۆسەى بە دیموکراسی پێمانوایە ئێمە کە ناوچەکە بوونەوەى دەیەوێت کورد کورددایە لەبەرژەوەندى لەو شەڕو قەیرانانە دوور بخاتەوە و نەبێتە هەرێمایەتیە ملمانێیەى لەو بەشێک ، ب���ەاڵم الی��ەن��ى ک����وردى س����ەڕەڕاى

ڕەچاوى فیدراڵ حکومەتى فشارەکانى پێیانوایە و کردووە گۆڕانکاریانەى ئەو ئەو ملمانێەو کێشانە مەسەلەى تائیفین بۆیە دووربخاتەوە، لێ خۆى دەبێت و الیەنى کوردى لە حکومەت وسەرۆکایەتى هەرێمى کوردستان لە هەوڵدان بەشێوازى چارەسەرى تێگەشتن لێک و دیالۆگ

کێشەکان بکرێت . ب��ودج��ەى %25ى ل��ە ک��ە درا *ب��ڕی��ار

دابەش هاواڵتیاندا بەسەر تەواوکارى بکرێت بەاڵم تا ئێستاش نەکراوە هۆکار

چییە ؟کە هاتووە وا بنەڕەتیدا بوودجەى لە 25% بوودجەکە تەرخان بکرێت بۆ دابەش دواى بەاڵم هاواڵتیاندا، بەسەر کردنى ئەوەى حکومەتى عێراقی لە دابەش کردنى ئەو پارەیە شکستى هێنا هەندێک خەرجى لیستێک شێوەى بە کە هەبووە تریش

ئامادەکرابوو وە لە نزیکەى 5 خاڵ پێک خااڵنەى ئەو حکومەت دەبوو . هاتبوو جێبەجێ بکردایەو دواتر ئەو پارەیەى کە لە بودجەى عێراقی دەمێنێتەوە لە %25 بدرایە بە هاواڵتیان کە ئەگەر ئەو پارەیە کە پارەیەى ئەو ناگاتە بکرێت هەژمار هاواڵتیانى بۆ هەبێ ئەوتۆى گرنگیەکى

عێراقی و سوودى لێ وەربگرن .*حکومەتى فیدراڵ چەند هەنگاوێکى ناوە بۆ داخستنى یانەکانى شەوانە و ئەم کردووە قەدەغە خواردنەوەکانى هەنگاوە لە سیستەمى عیلمانى تیادا جێگای دەبێتەوە یان حکومەتى عێراق حکومەتێکى کردنى دروس��ت هەوڵى

ئیسالمى دەدات ؟تاکە مافى عێراقدا دەس��ت��وورى لە هاواڵتیانى هەموو مافى و کەسی عێراقی و مافى بە دیموکراسی کردنى دروست و ڕاست بەشێوەیەکى عێراق ئەو چەسپاوە و پێکراوە ئ��ام��اژەى ناویەتى عێراق حکومەتى هەنگاوەى تاکە مافى کردنى پێشێل یەکەم ڕێگا خۆش بۆ و هەناوێکیشە کەسی دەوڵەتێکى کردنى دروست بۆ کردن دەبێت بەڕاستى ، ئیسامی عێراقی ئەو ڕاستیەش بزانرێت کە ئەو هەنگاوە و پشتەوە لە دەرەکى ئەجێندایەکى ئەجێنداى تائیفی و مەزهەبی لە پشت ئەندامانى وەکو ئێمەش ئەوکارەوەیە دەکەین ئیدانە هەگاوە ئەو پەرلەمان دەوڵەتێکى وەک��و عێراق دەبێت و مەدەنى و دیموکراسی و وە چۆن لە دەبێت هاتووە دەستووردا ماددەکانى

عێراق بەرەو ئەو ئاقارە هەنگاو بنێت نەک بەرەو ئاقارێک کە تیایدا پێشێل کرنى مافى مرۆڤ و مافەکانى هاواڵتى

بوون زۆر زەق دیاربێت .*ڕۆژ لە دواى ڕۆژ ڕێژەى لە سێدارەدان مامەڵەى دەبێت زیاتر عێراقدا لە حزبەکان لەسەر ئەو مەسەلەیە چۆنە؟ئێمە هەموو ئەندامانى پەرلەمان لەگەڵ ئەوەدانین کە ڕێژەى لە سێدارەدانى لە پێش بکات زیادبوون لە ڕوو عێراقدا نەتەوە ڕێکخراوى ڕۆژێکیش چەند حکومەتى فەرمى بە یەکگرتووەکان عێراقى ئاگادار کردۆتەوەو لە نامەیەکدا داواى لە حکومەت کردووە کە سزاى هەمان لە و ڕلبگرێت سێدارەدان لە کاتیشدا لیژنەى مافى مرۆڤى پەرلەمانى کوردستانیش پڕۆژەى بۆ ئەو پرسەیە هەی واتە چ لە ناوخۆ و چ لە دەرەوە فشارو داواکارى هەیە بۆ کەم کردنەوە و ڕاگرتنى سزاکە ، ئێمە پێمان وایە ئایندەیەکى ب��ەرەو عێراق دەبێت باشتر بڕوات نەک بەرەو زیاتر کردنى هەرچەندە س��ێ��دارەدان لە ڕێ��ژەى ماددەى 4ى تیرۆر ڕوون و ئاشکرایەو بە هەرکەسێک کە هاتووە تیایدا بکرێت دەستگیر کوشتن تۆمەتى دەبێت سزاى لە سێدارەدان بەسەریدا کاتدا هەمان لە بەاڵم بسەپێنرێت کۆمەڵێک خەڵک ل��ەس��ێ��دارەدان��ى دەروون���ى و کۆمەاڵیەتى کێشەى کێشەو ئەمانەش کە لێدەکەوێتەوە زیاتر عێراق خەڵکى گرفتەکانى

دەکات .

وەزیرى ئەوقاف و کاروبارى ئاینى بۆ ~:

ئەمساڵ 4650 هاواڵتى بە نیازى سە فەرى حەجن لە هەرێمى کوردستان

مەهدی حاجى، ئەندامى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق:

نەتەوە یەکگرتووەکان بە فەرمى حکومەتى عێراقى ئاگادار کردۆتەوە کە سزاى لە سێدارەدان ڕابگرێت

دیمانە: عومەر غواڵمی

دیمانە: ~

Page 4: Rebaiz Azaid 717

www.jamawarnews.com 4 | ساڵی 32 | ژماره 717 | 2012/09/11 | سێشەممەڕاپۆرت

گشتى بەڕێوەبەری محەمەد، د.میران تەندروستى سلێمانى لە دیدارێکى تایبەتى ~ ئ��ام��اژە ب��ۆ ئ���ەوە دەک��ات خۆپاراستن بەڕێوەبەرایەتى لە »تەنها لەم شەش مانگەى ڕابردوودا نزیکەى 93 تەندروستى سەرپێچى لەسەر شوێنیان

داخستووە«.»کڕینى دەک��ات ئ��ەوە بۆ هێما ناوبراو بەرنامەماندایەو لە فریاگوزارى فڕۆکەى ئەو بوودجەکەمان زیادکرنى لەگەڵ

پڕۆژەیە جێبەجێ دەکەین«.

*ئ����ای����ا ئ�����ەو ل���ی���ژن���ان���ەى ک����ە ب��ۆ دەستبەسەراگرتنى خۆراکى بەسەرچوو و پشکنینى چێشتخانە و شوێنە گشتیەکان بەردەوام داهاتووشدا لە کراون دروست

دەبن ؟ لە لیژنەکانى قائیمقامیەت کە 14 لیژنەن ئێمە لە 7 لیژنەدا نوێنەرى خۆپاراستنى شەش لە جگە ، هەیە تەندروستیمان لیژنەکەى تر کە پەیوەندیان بە خۆراک و چێشتخانەو شوێنە گشتیەکانەوە نییە، جگە لەوەش کە لە بەڕێوەبەرایەتى خۆپاراستن لە هەموو بنکە تەندروستیەکاندا هەمانە بەشی چاودێرى خۆراکمان هەیە کە ڕۆژانە لیژنى دەرچوونیان هەیە هەر مەڵبەندەو خۆى تەرخان دەکات بۆ ئەو شوێنانەى کە نزیکى خۆیەتى لە چێشتخانەو مەلەوانگەو تەنها سۆپەرماکێتەکاندا، سەرتاشخانەو لە بەڕێوەبەرایەتى خۆپاراستن لەم شەش نزیکەى 93 شوێنیان ڕاب��ردوودا مانگەى لەسەر سەرپێچى تەندروستى داخستووە هیچ نیشتمانیەو هەڵمەتێکى ،ئەمەش

هەڵمەتى ئەو لەگەڵ نییە جیاوازیەکى کوتانەى کە دەستمان پێکردووە هەڵبەت هەڵمەتەکەش تەنها بۆ خواردن نییە بەڵکو گەڕانە بە دواى دەرمانى ماوە بەسەرچوودا ، بۆ زانیاریتان لە مانگى ئایارەوە لە هیچ زاڵگەیەکى سلێمانى و دەوروبەرى ئەوانەى کە لەگەڵ حکومەتى عێراقدان و ئەوانەش کە لەگەڵ سنورەکانى دەرەوەشدان نەمان هێشتووە هیچ دەرمانێکى پزیشکى بێتە ناو شارەکەمانەوە بەبێ کوالیتى کۆنتڕۆڵ و بەبێ ساردکەرەوەو ئەو ڕێنماییانەى کە دامانناون ، ئەم هەواڵنەشمان دەرئەنجامى داودەرمانى و خ��ۆراک بەرباڵویەى ئەو ، ب��ووە کوالیتیەوە بێ و بەسەرچوو هەرچەندە بەشی زۆرى دەرمانەکان ماوە بەسەرچوو نەبوون، بەاڵم لە کاتى هێنانیان پێویستى کۆگاکاندا لە هێشتنەوەیان و بەوە هەیە کە لە پلەیەکى ساردى دیارى کراودا هەڵبگیرێت کە ئەویش لە خوار 22 پلەوە بێت ، بەهەمان شێوە بۆ خۆراکیش پێویستە ئەو خۆراکانە لە پلەیەکى گەرمى جگە هەڵبگیرێت و بهێنرێت گونجاودا بەدواداچوون ئێمە لیژنەکانى لەمانەش کرێکارانەى ئەو بۆ دەک��ات پشکنین و کە لە چێشت خانەکاندا کاردەکەن و بە هەمان شێوە پاک و خاوی چێشتخانەکان کردنى دروس��ت شوێنى بیناو ڕووى لە خواردنەکانەوە پشکنینیان بۆ دەکرێت و لە کەمتەرخەمى و سەرپێچیەکان سزاى هەڵمەتەدا لەم ، دەدەین خاوەنەکانیان کرێکار سەرجەم بۆ تەندروستى ڕێنماى دەرک���ردووە چێشتخانەکان خ��اوەن و پابەندمان کردوون بە جێبەجێ کردنى ئەو

ڕێنماییانە.*تا چەند شەفافیەت هەیە بۆ ئاشکرا

دەرم��ان کە کۆمپانیایانەى ئەو کردنى ئەهێننە ناو هەرێمى کوردستانەوە ؟

وەک دەزانن لە دوو ڕۆژى ڕابردوودا لە دوو شوێن دەست گیرا بەسەر دەرمانى ماوە کەسێکى دەرمانانە ئەم ، بەسەرچوودا بازرگان هێناویەتى کۆمپانیا نەیهێناوە ، لەوانەیە ئەو کەسە ماوەى دوو ساڵ ئەو هێشتبێتەوە، شوێنەدا لەو دەرمانانەى چونکە ئێمە لە مانگى ئایارەوە ڕێگەمان بەبێ پزیشکى دەرمانێکى هیچ ن��ەداوە ناو بێتە تەندروستیەکان ڕێنماییە دەبوایە پرۆسەیەش ئ��ەو ه��ەرێ��م��ەوە، بێت. ب��ەردەوام پێویستیشە و بکرایەو ئێمە ناکرێت چیتر ڕێگە بەو بێ متمانەیی ڕۆژانەى خۆراکى و دەرمان خراپیەى و هاواڵتیان بدەین ، کە ژیانى خەڵک بخاتە مەترسیەوە ئێمە ماوەى چوار مانگە نەمان هێشتووە هیچ دەرمانێکى ماوە بەسەرچوو بێتە ناوشارەکانى هەرێمەوە، بەاڵم ئەگەر ئێمە بڵێین سەد لە سەد کۆنتڕۆڵى ئەو ماوەى ئەوە نەخێر کردووە کێشەیەمان ئەهێنرێتە ئێرانەوە لە 20 ساڵە دەرمان کوردستانەوە هەرێمى شارەکانى ن��او پێویستى حاڵەتەش ئ��ەو بنەبڕکردنى ئێستادا ل��ە ، هەیە زی��ات��ر کاتى ب��ە 8/1 ل��ە دەرم���ان کۆمپانیایەکى ه��ەر وەزارەتى مۆڵەتى بەبێ دەرمان بەدواوە ئێمە ئەوا هێنابێت دەرمانى تەندروستى دەست بەسەر دەرمانەکانیدا دەگرین و

دەیسوتێنین .بە هەبوو پڕۆژەیەک 2011 ساڵى *لە دابین کردنى فڕۆکە بۆ فریاگوزارى خێرا

ئەو پڕۆژەیە چی بەسەرهات؟هەیە فریاگوزارى خێرامان بەشی ئێمە کە قۆناغ بە قۆناغ پێداویستیەکانمان بۆ

دابین کردووە ، ئێستا لەو بەشەدا نزیکەى 80 ئەمبوالنسمان هەیە کە لە سلێمانى و ڕانیەو قەاڵدزێ و گەرمیانن ، هەموویان لە سەنتەرى هەماهەنگى خێراوە هەمووى بە کۆمپیتەر ئامادەکراوە ڕاستەوخۆ هاواڵتى دەتوانێت بە پەیوەندى کردن بە ژمارە 122 وە داواى ئۆتۆمبێلى فریاگوزارى پزیشکى بکات و لە ماوەى چەند خولەکێکدا ئەو ئۆتۆمبێلە دەگاتە شوێنى داواکراو بڕیارە هاندیان داهاتووشدا هەفتەى چەند لە ئەوەى هەر شۆفێرێکى بۆ بکریدرێت بۆ خۆى ڕاستەوخۆ فریاگوزارى ئۆتۆمبێلى ببێت، هاواڵتیان داواکاریەکانى لە گوێی بەاڵم سەبارەت بە کۆپتەر بۆ فریاگوزارى خێرا ئێمە تا ئیستا وەرمان نەگرتووە بەڵکو کۆپتەرێکیان هاتووچۆ بەڕێوەبەرایەتى وەرگرتووە، بەاڵم ئێمە کێشەکەمان ئەوەیە کە بودجەکەمان زۆر کەمەو ناتوانین ئەو کارەى پێئەنجامبدەین ، بەاڵم کڕینى ئەو لەگەڵ بەرنامەماندایەو لە هەر فڕۆکانە

پڕۆژەیە ئەو بوودجەکەمان زیادکرنى جێبەجێ دەکەین .

*ئ��ێ��وە ب��ە چ��ی ی��اس��ای��ەک س���زاى ئەو تەندروستیانە ک��ارم��ەدان��ى و پزیشک دەدەن کە حاڵەتى کەمتەرخەمى و هەڵە

لە کارەکانیاندا دەکەن ؟داواک��ارى لیژنەکانماندا لەهەموو ئێمە یاسایی ب��ەش��ی ل��ە ه��ەی��ە گشتیمان پەیوەندى بەڕێوەبەرایەتیەکەمانەوە ئەگەر گشتیەوە داواک��ارى بە دەکرێت و دکتۆر لە کەمتەرخەمیەکە حاڵەتى کارمەندانى ئێمەوە بوو ئەوە ئێم دەیاندەینە دادگا زۆر حاڵەتمان هەیە کە دکتۆرمان بۆ هێشتووە نەمان کە بەوەى س��زاداوە ماوەى شەش مانگ کارى پزیشکى بکات بەاڵم جیاوازیەک هەیە لە بۆچوونەکاندا بۆ یان کارمەندێکى نمونە کاتێک دکتۆرێک تەندروستى دەرزیەک لە نەخۆشێک دەدات و نەخۆشەکە دووچارى حەساسیەت یان حاڵەتەدا ل��ەو ئەبێت چ��وون لەهۆش کارمەندەکە یان پزیشکەکە ناتوانیت سزابدەیت و ئێمە زۆر حاڵەتمان بەسەر ڕۆژەى چەند ل��ەم نمونە ب��ۆ ه��ات��ووە بۆ ئەمپولێکى کە مناڵێک ڕاب���ردوودا کراو دووچ��ارى لە هۆش خۆ چوون بوو ڕاگەیاندنەکان بەجۆرێک باسیان کرد کە ئەوە کەمتەرخەمى پزیشک و کارمەندەکانە ، بەاڵم کاتێک ئێمە پشکنینى پێویستمان هیچ حاڵەتە ئەو کە دەرک��ەوت کرد بۆ یاخوو دەرزی��ەک��ەوە بە پەیوەندیەکى لەبەر ، نییە کارمەندەکەوە و پزیشک ئەوە بە کارى پزیشکى نابێت بکرێت بە کارى ڕاگەیاندنەکان و یارى لەسەر بکرێت . ئەو دیاردەیە لە هیچ واڵتێکدا نابینرێت لێهاتووە واى ئێمە الى تەنها ، نییە و لەسەر بڕیارى ڕاگەیاندنەکان ڕاستەوخۆ ئەدەن بێ ئەوەى هیچ لیژنەیەکى پزیشکى تایبەتمەند کارى لەسەر بکات و یەکاى

بکاتەوە .

بەڕێوەبەرى گشتى تەندروستى سلێمانى:

لە بەرنامەماندایە فڕۆکە بۆ فریاکەوتنی سەرەتایی بکڕیندیمانە: عومەر عەبدوڵاڵ

پرۆسەى خوێندن هەڵوێستە وس�ەرنجبەشى یەکەم: فەلسەفەى خوێندن.ت��ازەى ساڵى پیرۆزبایى وێ��ڕاى سەرکەوتن ه��ی��واى و خوێندن بۆسەرجەم خوێند کاران، پێویستە بێت ئیمانى خوێندن فەلسەفەى زانست و پ��ەروەردە فێرى تاکو نزیکیان یەکتاپەرستى کەلە ببن باش نەوەیەکى ببنە و بکاتەوە

لەداهاتودا.ئێستا بەهۆى سیستمى پەروەردەى ستەمى ئاین وانەى سیکۆالریەوە ل��ێ��ک��راوە! پ���ەراوێ���زخ���راوە! بۆ داخ��ل گشتیى ت��اق��ی��ک��ردن��ەوەى عەرەبیدا)20( لەگەڵ ن��ەک��راوە! دەبینى بۆیە ب��ۆدان��راوە، نمرەى بڕوانامەیە بۆمەبەستى خوێندن ماددە مەبەستى بۆ بڕوانامەش و پزیشکەى ئەو ژیانە سەرەنجام و لەعیادەکەى ک��ە ل��ێ��دەردەچ��ێ پرسیارت خۆشەوەدەیان بەڕووى لەنەخۆشخانە ب���ەاڵم ل��ێ��دەک��ا، یان ناداتەوە وەاڵمت و بەپەلەیە لەعیادەکەیدا دەتنێرێ بۆ سەرجەم تاقیگە و سۆنار بۆ پشکنینەکان تێدایە، پشکى چونکە تیشک، و کە لێدەردەچێ ئەندازیارەى ئەو سەقفى ک��ەم م��اوەی��ەک��ى پ��اش )تەقیوە( بردووە درزى بیناکەى ئەو مامۆستایەى لێدەردەچێ کە ڕێدەکەوێ بەڕێوەبەرەکەى لەگەڵ نەکا ی��ان ب��ک��ات دەوام چ��ۆن خوێندکارە لەگەڵ ناپاکى ی��ان کچەکەى دەکات ئەو فەرمانبەرەى ل���ێ���دەردەچ���ێ ک����ەس����ەرەڕاى وەردەگرێ، بەرتیلیش موچەکەى بەرژەوەندى لە بیر تەنها چونکە م��ادى خ��ۆى دەک��ات��ەوە و دەڵێ )ه��ى خ��ۆم ب��ۆخ��ۆم ه��ى تۆش لەجیاتى سەرەنجام کە دەخۆم( خزمەت و ئاوەدانى واڵت پڕدەبێت ل��ەگ��ەن��دەڵ��ى و وێ���ران���ى چ��ون نەبێ ڕاس��ت خوا لەگەڵ کەسێ نابێ، ڕاست خوا خەڵکى لەگەڵ بەرزبێت، بڕوانامەشى هەرچەندە بۆیە دەبینى زۆرێک لە سەرکردەو وەزیر و مدیر و کاربەدەستان دواى گەندەڵیەکانیان فایلى مردنیان ناڵێم )دی�����ارە ئ��اش��ک��رادەب��ێ کران، خانەنشین یان کەالبران بڕیارە ئەو ئێمە لە واڵتى چونکە پەراوێزخستنى گرێتەوە( نایان کاریگەرى ئیمانى پ���ەروەردەى کە لێکەوتۆتەوە ئەوتۆى سلبى وتویەتى: زانکۆ لە خوێندکار چونکە ببێ، نابێ ئاین وان��ەى ڕۆشنبیریە مەڵبەندێکى زانکۆ )جامیعە(لەجامیع ئاگالەوەکە بێ کەدەبێ مزگەوت واتە وەرگیراوە بێت، تێدا علومى( )جەمیعى کوردیەکەیشى شێوە بەهەمان زانستەکان کۆى واتە زانکۆیە کە سەرەڕاى ئەو هەموو ڕۆڵەگرنگانەى تر کە مزگەوت بینیویەتى، کە بە داخەوە بەالى هەندێکەوە کراوەتە ڕێزم لەگەڵ پێشانگاى جلوبەرگ، ئیسامدا لە زانکۆ حەرەمى بۆ فێربوونى زانست و زانیارى واجبە لە بون بەئاگا بۆ مێ و نیر بۆ داهێنان و پێشکەوتن بۆ ژی��ان بۆ خۆمان ڕاستى ڕێگاى لەسەر بونى وڕازى خەڵک ڕزگاربونى العلم فریضە على کل خوا )طلب ئوممەتى)اقرا( بە ئیسام مسلم( خوایە فەرمانى یەکەم ناسراوەکە

کێشەکە لە کەمتەرخەمی دایە.

مەالئەحمەدى قامیشى

مەسعود عەبدولخالقئاسۆ قازىزانا ڕۆستاى

ساڵى لە عێراق کردى ئازاد لەدواى کێشەو عێراقدا لە ب��ەردوام 2003وە قیران دروست دەبێت لە نێوان الیەنە کێشانە لەو بەشێک و سیاسییەکان چ��ارەى ڕێگا دەس��ت��وور ئەگەرچى الیەنە ئێستا تا ب��ەاڵم دان���اوە، بۆ ڕێکەوتن نەگەیشتونەتە سیاسییەکان ل��ەو ن��ێ��وەن��دەش��دا ک��وردی��ش ب��ووە

بەبەشێک لە قیرانەکان.کات لە بەرژەوەندى هەرێمى

کوردستاندا نییەپێشووى ئ��ەن��دام��ى ڕۆس��ت��اى زان���ا لەبارەى بە کوردستان پەرلەمانى لە قەیرانەکان چارەسەرنەکردنى

عێراقدا بە ~ ڕاگەیاند:بەردەوامى قەیرانى سیاسى لە عێراقدا واتە نەبونى کەش و هەوایەکى گونجا و دایلۆگ لەیەکگەشتن کە تاکە ڕێگایە نێوان کێشەکانى چارەسەرکردنى بۆ

هەرێم بەغداد.هۆى دەبێتە قەیرانە ئ��ەم وتیشى کێشە چارەسەرکردنى داواخستنى داواخستنیش بە ه��ەڵ��واس��راوەک��ان تر ئاڵۆز ڕۆژ لە دواى ڕۆژ کێشەکان

دەبن چارەسەریان ئەستەمتر دەبێت، هەرێمدا بەرژەوەندى لە کات چونکە

نییە.قیرانەکان چارەسەرنەکردنى کاریگەرى دەبێت لەسەر کێشە هەڵواسراوەکانى هەرێم و بەغداد

ئەنجومەنی ئەندامی ق��ازى، ئاسۆ ~ بە ئایندە حزبی ب��ااڵی قیرانەکان چارەسەرنەکردنى ڕاگەیاند لەسەر دەبێت کاریگەرى عێراق لە

جێبەجێکردنى کێشە هەڵواسراوەکانى و کێشە ئ��ەو ب��ەغ��داد، و ه��ەرێ��م دەبێت دووچ��ارى عێراق قیرانانەى دەبێت زۆر ک��اری��گ��ەرى ڕاس��ت��ەخ��ۆ

لەسەر هەرێم.ئەزمەکانى ئ��ەوەى وتیشى ناوبراو لە کردووەبریتین زی��ات��ر هەرێمى بەشداریکردنى و ن��ەوت مەسەلەى دەوڵەتانى ئەجەنداى لە هەرێمە ن��اوچ��ەک��ە ک��ە ه��ەردووک��ی��ان دوو م��ەس��ەل��ەى ه��ەس��ت��ی��ارن ل��ەالی��ەن

قەیرانەکانى ن��اوەن��دەوە حکومەتى قوڵتر کردۆتەوە .

گەورەترین سود بۆ کورد ئەو ملمالنییەیە لە نێوان سووننە و

شیعەمەسعود عەبدولخالق، چاودێرى سیاسى کێشەى ڕاگ��ەی��ان��د ~ ب��ە نێوان هەولێر و بەغدا کاریگەرى زۆرى دەبێت لەسەر چارەسەرنەکردنى مادە هەڵوەسراوەکانى نێوان هەرێم بەغدا،

گەر کێشەیەک هەبێت لە نێوان بەغدا و هەریم واچەکە کێشەکە لە سەر ئەو

مادانە بێت کە ئەساسین.کورد مافى ڕاستەقینەى الى بەغدایە.

ڕۆڵ��ى دەرەک��ى هەیە ن��اوب��راو وتیشى عێراقدا، لە قەیرانەکان بەردەوامى لە مەرجیش نییە وەک جاران ئەوەى خەڵک پێى دەگوت دەستى دەرەکى دەستەکە وازح هەیە کوردستان و عێراق شوێنێکى ستراتیژییە بەناوى هاوپەیمان و بەناوى یارمەتى بەناوى زۆر ڕێگاى تر دەتوانن

دەستى خۆیان بخەنە ناو کێشەکە.ئ��ەوەش��ى سیاسەیە چ��اودی��رە ئ��ەو کورد بۆ سود گەورەترین ڕوو خستە و سووننە نێوان لە ملمانییەیە ئەو شیعە، چونکە تائێستا ئەوان تەبابون لەسەردەمى سەحوەى قەومى ئەوا کورد خنکاوە، بەاڵم دواى ئەوە سەحوەیەکى ناو کەوتە کێشەیان هاتوو ئیسامى کورد سەرى هەڵداوە ئەو دەسکەوتانەى ئێستا هەیە کە سەرۆک کۆمار کوردە بۆ عێراق داه��ات��ى 17%ى س��ەدا لە هەموو فیدراڵى مەسەلەى کوردستانە ئەوان نێوان لە دێت کێشەوەیە لەو

سەرى هەڵداوە.

چاودێرێکى سیاسى:

گەورەترین سود بۆ کورد ئەو ملمالنێیەیە کە لە نێوان سووننە و شیعەدا هەیەئا: ~

Page 5: Rebaiz Azaid 717

www.jamawarnews.com5 | 32 سێشەممە | 2012/09/11 | ژماره 717 | ساڵی

)سەندەى ڕۆژن��ام��ەى راپۆرتێکدا لە ت��ای��م��ز( ب���ارودۆخ���ى ک���ەرک���وک بە پێویستى ک��ە دادەن����ێ ن��اه��ەم��ووار و دەستوریى رێگاچارەسەرێکى بە

تێگەیشتنى الیەنە ناکۆکەکان هەیە.سەردانى ئەحمەد داود ئۆغڵۆى وەزیرى دەرەوەى تورکیا بۆ کەرکوک، تائێستاش ئەم رەوش��ى لەسەر کاریگەرییەکانى کۆبوونەوەیەکیان چونکە ماوە، شارە کە رکوک داه��ات��ووی بە سە بارە ت لە ڕێکخست. بە شدارانی ئە و کۆبوونە وە یە حیزبە و س��ون��ن��ی��ی��ە ک��ان ع���ەرەب���ە حیزبە ئە و هە روەها تورکمانییە کان، سیاسییانە ی گرێدراوی مە الی ڕادیکاڵی شیعە ، موقتە دا سە دریان، بە خۆوە گرت کە هە موویان دژایە تی لکاندنی کە رکوک بە کوردستانە وە دە کە ن. یاسادانەرانی ک��ورد بە ت��وڕە ی��ی وەاڵم��ی��ان��دای��ەوەو، بە و گ��رت ڕە خنە یان ڕاش��ک��اوی بە

دە ستێوە ردانی تورکیا ناوزە دیان کرد.بە دژایە تی لە گە ڵ پێشینە ی گرژییە کانی ئیتنیکی و سیاسی و ناوچە یی، دەستورى ڕاپرسییە کی کە دیاریکردوە عیراق بە دە ستە وە گرتنی ئاست لە گشتی بێتوو ئە گە ر ئ��اراوە . بیتە کە رکوک دە نگدان بە گوێرە ی چاوە ڕوانکراو بچێتە چاوە ڕوانن ڕاڤە کاران زۆرب��ە ی پێش،

کوردە کان بیبە نە وە .ڕاپۆرتێکی بنکە ی ڕێباز بۆ ڕۆژهە اڵتی نزیک لە واشنتۆن لە مانگی ڕابردوودا دە ڵێت: دانانە وە ی بۆمب و هێرشکردن

حیزبە ن��اوە ن��دی بنکە ی س��ە ر ب��ۆ سیاسییە کانی کورد بە هۆی میلیشاکانی ئە لقاعیدەوە بە و سوننی سە ر شیعە »ئێستا هە مووی بە شیکە ن لە پارێزگاى

کە رکوکی توندوتیژ.«ئە و سیاسە تمە دارە تورکمان و عەرەبانە ی کە لە پە یوە ندی نزیک لە گە ڵ کورداندا بوون، هە روەها کە وتوونە تە بە ر ئامانج.

»کە رکوک دە نووسێت: ڕاپۆرتە ئە و کارە ساتێکی وە دیهێنانی ئاست لە و وای���ە « ب��ە غ��دا وە ک عیراقشکێنی ڕادە سپێرێت. ڕاپرسییە کە دواخستنی و، نێونە تە وە یی ق��ە ی��ران��ی گ��روپ��ی ئە مریکا دە وڵە تی دووحیزبی گروپی هە روەها عیراق، لێکۆڵینە وە ی گروپی دواخستنی ئە و ڕاپرسییەیان ڕاسپاردوە

بە اڵم بۆ کورد، ئە مساڵ هە لێکی مێژوویی لە بە دڵخواز نایانە وێ کە دە رە خسێ کە رکوک بێتوو ئە گە ر ب��دە ن. کیسی ئیتر بلکێندرێتە وە ، ئە وان هە رێمی بە ئابوورییە وە ئاست لە لە مەو دوا کورد نابەسترێتەوە بە بە شە کانی تری عیراق . بە بێ کە رکوک، بێگومان کوردستان دە وڵە تێکی ئابووریی گە شە کردوو نییە .

لە 1970کاندا، هە ڵبە ت، سەدام حوسین )250,000( ژم���ارە ی زۆرە م��ل��ێ ب��ە کوردی لە کە رکوک شاربە دە ر کرد و، مە بە ستی بە ئە وانی ماڵی و موڵک و ش��ار »ب��ە ع��ەرەب��ک��ردن«ی هە وڵی بە خشی. عەرەبە کان بە نە وتە کە ی زۆرێک لە دانیشتوانە نوێیەکان، شیعە باشوورە وە گوندە کانی لە کە بوون

ڕە وانە ی ئە وێ کرابوون.الیە ن لە عیراق داگیرکردنی دوای ئە مریکا و هاوپە یمانە کانییە وە لە ساڵی )2003( دا، دیمۆگرافی دیسان گۆڕانی و عەرەب هە زاران هاتووە . بە سە ردا گوشاری ل��ە ب��ە ر ش��اری��ان تورکمان بە جێهێشتوە . توندوتیژی و سیاسی ک��وردو کاربە دە ستانی گوێرە ی بە نزیک ژم��ارە ی هە روەها ئە مریکایی، گە ڕاونە تە وە کوردیش )350،000( بە

کە رکوک. عەرەبانە ی ئە و دە یانە وێ کوردە کان هێنراو نە تە س��ە دام��دا زە م��ان��ی ل��ە و باشورو بگە ڕێندرێنە وە کە رکوک نوێ، ئیداری دە زگ��ای کردە وە کانی خە ڵکە یە ئە و دە رپە ڕاندنی ئامانجی وە ک هێزێکی دە نگدە ر لە ڕاپرسیدا.

دواییانە دا لە و کورد کاربە دە ستانی عەرەبە کان ب��ە دراوی���ان هە ندێک پ���ێ���ش���ن���ی���ارک���ردووە ئ���ە وی���ش، قە رە بووکردنە وە ی نزیک بە )19،000( دۆالرە بۆ هە ر بنە ماڵە یە ک کە موڵک واز و بە جێبهێڵێت خ��ۆی ماڵی و کاربە دە ستان بهێنێت. دانگدان لە دە ڵ��ێ��ن: دە ی��ان ه��ە زار ع��ەرەب کە کارتێکە ریی، ژێ��ر ک��ە وت��وون��ە ت��ە کە رکووک لە کە پێدە درێ ڕێگە یان بمێننە وە .. بە اڵم لێیان دە خوازرێ کە لە خانووبە رە ی دیکە دا بژین �� بە اڵم ناتوانن لە داهاتووی کە رکوکدا دە نگ

بدە ن.

ماوەیەک لەمەوپێش لە یەکێک لە شارە کوردنشینەکانى تورکیا، چەند منداڵێکى بەشێوەیەکى دیاربەکر شارى لە کورد ک��ران. خوێن خەڵتانى گومانلێکراو کەسوکاری ئەم مندااڵنە جەخت دەکەنەوە ئاسایشى هێزەکانى کە ئ��ەوەى لەسەر تورکیا منداڵەکانیان دەکوژێت. بە وتەى باوکى عەبدوڵاڵ کە یەکێکە لە قوربانیان، دواى ئەو ڕووداوە هاوسەرەکەى دووچارى غەمى لەبەر ب���ووەو ڕۆح��ى شۆکێکى لێدان لە دڵى منداڵەکەی لەدەستدانى بەرپرسە لە لەکاتێکدا هیچکام کەوت، پرسەنامەو نە دەوڵەتییەکان ناوچەیى و ڕووداوان��ە ئەو بەرامبەر نیگەرانیان نە ئەمە ب��وت��رێ پێویست دەرن��ەب��ڕی��وە. ئەمساڵ م��اوەی لە منداڵە چوارەمین بەهۆى زیادبوونى گرژى و ئاڵۆزییەکانەوە دەستى بە کوردنشینەکاندا ناوچە لە کوژرانى دەکوژرێن. پۆلیس هێزەکانى مەراسیمى لەگەڵ بوو هاوکات عەبدوڵاڵ کە ک��ورد شۆڕشگێڕى چ��وار ناشتنى

ئەندامى پارتى کرێکارانى کوردستانن. مەراسیم چەندین ساڵدا ئەم لەماوەى یەکجارەکى هێرشى ب��ەم��ای��ەى ب��ووە بۆمبەوە بە کە ناوچەکە کوردەکانى هێرش دەکەنەسەر بانکەکان، ناوەندەکانى پۆلیس و شوێنە بازرگانییەکانى شارەکە و خەریکە شۆڕشێکى تەواوەتى بخوڵقێنن. لەبرى ڕێگەگرتن لەم بارودۆخانە، تەنانەت تورکیا دەوڵەتى ڕاب��ردوودا هەفتەى لە یاساى توندترکردنى ل��ەب��ارەى قسەى

بەگژداچوونەوەى تیرۆر کرد کە تائێستاش یەکێکە لە لەمپەرەکانى قبوڵکردنى تورکیا لە یەکێتى ئەوروپادا. سوپاى تورکیا بۆ دەوڵ��ەت، سیاسەتەکانى لە پەیڕەویى بەلەشکرکێشى دەستى ڕۆژان���ەدا ل��ەم لە عیراق و سنورەکانى بۆسەر ک��ردووە سەر هێرشکردنە بۆ ئامادەباشیدایە شۆڕشگێڕە کوردەکان کە لەو دەوروبەرەدا

ئەم ئایا تۆ بەتێڕوانینى نیشتەجێن. بۆ نییە گەڕانەوە نیشاندەرى ئاراستەیە

دواوە؟کێ لەم ڕووداوانەدا بەرپرسیارە، بەشێک شارى لە پرسیارە دوو ئەم وەاڵمى لە خۆى عیراقدا سەرسنورى شەمدینانى ح��وزەی��ران��ی مانگى ک��ە ح���ەش���ارداوە ئاسایشى ک��ارم��ەن��دى س��ێ ڕاب����ردوو

کتێبخانەیەکى دەیانویست کە تورکیا کوردستان کرێکارانى پارتى سەربە خاوەن بەپیان بتەقێننەوە و )PKK(زۆرکەس داوەوە. خستە کتێبخانەکەیان بڕوایان وایە کە ئەم پیانە لەالیەن هەمان ئەو دەستە ئەفسەرانەى سوپاوە ئەنجام بۆ تورکیان بە چوونى دژ کە دەدرێ��ت ک��ارە ئ��ەم چونکە ئ��ەوروپ��ا، یەکێتى

بەتەواوەتى بەزیانى ئەوان تەواو دەبێت. بەمپێیە ئەوان هەوڵ دەدەن بە ئەنجامدانى ئەو چەشنە کردەوانە، کوردەکان دژ بە کە ئ��ەوەى ببنەمایەى ببزوێنن و سوپا دەوڵەت ناچار بێت چاوپۆشى لەو یاساى ڕیفۆرمانە بکات کە جێمەبەستى یەکێتى ئەوروپایەو زیان بەم گروپە دەگەیەنێت، یەکێتى چوونەناو بیرۆکەى سەرەنجام

ئەوروپا لە سەرى خۆیان دەربکەن.ل��ەه��ەم��ب��ەردا، ئ��ەو ی��اس��او دەس��ت��ورى لە بەتەواوەتى ئەوروپا یەکێتى کارانەى قازانجى کوردەکاندایە. لەڕاستیدا، کاتێک ئۆجەالن( )عەبدوڵاڵ تورکیا کوردەکانى کوردستان کرێکارانى پارتى ڕێبەرى ى تورکیادا داوى سوپاى لە )PKK(یان بینى، زۆربەى ئارەزووەکانیان لەنێوچوو. لە لێوانلێوە کە نوێیەدا ژینگە ل��ەو بۆیەکەمینجار ک��وردەک��ان، نائومێدى ئەم ب��ۆ ک���وردى زم��ان��ى ب��ە خوێندن کرا. ئ��ازاد تورکیا هاواڵتیانى گروپەى تەنانەت کوردەکان ڕێگەیان پێدرا تۆڕى تەلەفزیۆنى بە زمانى کوردى دابمەزرێنن. هەڵبەتە زۆر کار و هەنگاوى دڵخواز هەیە کە دەبێ دەوڵەتى تورکیا بۆ کوردەکانى ئەنجام بدات، بۆ نمونە دەکرێ ئاماژە بۆ قەرەبووکردنەوەى ئەو میلیۆنەها کوردانە بکرێت کە لەپرۆسەى پاکسازى سوپا دژ بە هێزەکانى پارتى کرێکارانى کوردستان زاینییەوە، لە دەیەى )90(ى )PKK(ماڵ و کێڵگەکانى خۆیان لەدەست داوە، لە ماوەى ئەم شەڕانەى نێوان سوپاوە پارتى لە کە )PKK( کوردستان کرێکارانى ساڵى )1984(ەوە دەستى پێکردووە، پتر لە )30( هەزار کەس لەهەردووال کوژراون و لێکەوتۆتەوە، برینداریشى هەزار دەیان بە کە ڕازاوەش گوندى ه��ەزار ه��ەزاران بوون کوردەکانەوە چیاکانى قەدپاڵى

کاول و وێران کراون. *چارلز هۆک

ئەمریکا ب��ەرگ��ری��ى وەزارەت�����ى نیگەرانى رەسمى بەشێوەیەکى خۆى لە خراپبوونى پەیوەندییەکانى دەردەبڕێت، بەغداد و نێوان کورد بنێرێتە تایبەت وەفێکى بڕیاریشە

کوردستان.سەرچاوەیەک لە وەزارەتى بەرگریى )نیویۆرک ڕۆژنامەى بە ئەمریکا تائێستاش راگ��ەی��ان��د: تایمز(ى و کورد الیەنى نێوان کێشەکانى بەغداد یەکایى نەبۆتەوە، ئەمەش پەیوەندییە لەهەمبەر ئەمریکاى س��ی��اس��ی��ی��ەک��ان��ى ن���او پ��رۆس��ەى

کردووە، نیگەران عیراق سیاسى ناکۆکى ق��وڵ��ب��وون��ەوەى چونکە لەسەر کاریگەریى دووالیەنە ئەم

ئایندەى واڵتەکە دروست دەکات.نیویۆرک ڕۆژن���ام���ەى ه��ەروەه��ا کردووە: ئەوە بۆ ئاماژەى تایمز نزیکدا، ئایندەیەکى لە ب��ڕی��ارە هەرێمى بۆ نوێنەرێک ئەمریکا ک��وردس��ت��ان ب��ن��ێ��رێ��ت، ئ��ەم��ەش زیاترى نزیککردنەوەى لەپێناو کورد و بەغداد بۆ چارەسەرکردنى ک��ێ��ش��ە ه��ەڵ��پ��ەس��ێ��ردراوەک��ان��ى پ��ێ��ک��ه��ات��ەى ک����ەرک����وک، وەک

و ن��ەوت داهاتى عیراق، سوپاى زیانلێکەوتووان. قەرەبووکردنەوەى شێلگیرانە بەشێوەیەکى واشنتۆن گیروگرفتەکەى ه��ەردووالی��ەن��ى جۆرە ئەم کە کردۆتەوە ئاگادار پێکەوەژیان لە هەڕەشە مامەاڵنە، و دەک��ات عیراق یەکپارچەیى و هەڵگیرساندنى ببێتەمایەى ڕەنگە بۆیە ماڵوێرانکەریش، شەڕێکى پێویستە بە ناوبژیوان و چاودێریى واش��ن��ت��ۆن، ه����ەوڵ ب����دەن ئ��ەم گفتوگۆ ب��ەش��ێ��وەى ناکۆکییانە

چارەسەر بکەن.

کەرکوک پێویستی بە ڕێگا چارەی دەستووری هەیە

چیرۆکە دڵتەزێنەکانی کورد لە تورکیا

ئەمریکا نیگەرانی پەیوەندیى نێوان هەولێر و بەغدادە

کورد لە میدیاکانەوە

№№

Page 6: Rebaiz Azaid 717

www.jamawarnews.com 6 | ساڵی 32 | ژماره 717 | 2012/09/11 | سێشەممەبیرو ڕا

ڕوو شام لەواڵتى ئێستا تا ئەوەى بەنێوچاوانى ڕەشە پەڵەیەکى دەدات دەرى نێودەوڵەتییەوەو کۆمەڵگەى و گلۆباڵ نوێى لەدنیاى کە دەخ��ات هێشتا ڕۆژئ��اوای��ی��دا دیموکراسیەتى دەکرێت پێوە بازرگانى مرۆڤ خوێنى و کەرەستەى یەکاکردنەوەى حساباتى نێوان گەورە هێزەکانە، لەم ڕووداوانەى ئێستاى سوریاشدا پێشەنگى گەمەچییە و ڕوسیا لە بریتین نێودەوڵەتییەکان ئەمریکا و پاشان چینیش بەشێوەیەکى

نزمتر.ب��ەداخ��ەوە ڕۆژان���ە ل��ە واڵت��ى سوریا نامرۆیانە بەشێوەیەکى کەس دەی��ان جەنگیى ئ��ام��ێ��رى ق��ورب��ان��ى دەب��ن��ە دەسەاڵتدارانى دیمەشق و هێشتا نەتەوە ئاسایش ئەنجومەنى و یەکگرتووەکان بێ نێردە ئاڵوگۆڕپێکردنى و لەگۆڕین خێرەکانیدایەو ڕەچاوى ئەوە ناکات کە زەمەن لەبەرژەوەندى گەلى ستەمدیدەى سوریا نییەو لەهەموو کات و کاتژمێرێکدا خوێن لەجەستەى سوورییەکان دەڕژێت. ئەمریکا و ڕوسیا جیاوازى هەڵوێستى دەربارەى ڕەوشى خوێناوى سوریا و ئەو دوو ئەو نێوان ملمانێیەى و ناکۆکى لەبەردەم بووەتە ڕێگر تا ئێستا واڵتە کۆمەڵگەى کردەیى و ج��دى هەوڵى ئەم چ��ارەس��ەرى ب��ۆ نێودەوڵەتیدا بەیەکگەیشتنى لەدواین مرۆییە، پرسە ب��ەرپ��رس��ان��ى ئ��ەم��ری��ک��ى و ڕوس��ی��دا

پێداگرى و لەنەگۆڕى باس هەواڵەکان هەڵوێستى لەسەر دەک��ەن ڕوسەکان لەڕژێمى پشتگیریکردنیان و خۆیان کلنتۆنى ه��ی��ارى ئ��ەس��ەد، ب��ەش��ار لەپەراوێزى ئەمریکا دەرەوەى وەزیرى کۆبوونەوەکەى ڕیکخراوى ئۆبیکدا ڕۆژى بەفادیمیر ڕابردوو چاوى یەکشەممەى و ک���ەوت ڕوس��ی��ا س��ەرۆک��ى بۆتینى دەربارەى بارودۆخى سوریا گفتوگۆیان کلینتۆن وتەکانى بەپێى بەاڵم کرد، ڕوسیا لەسەر هەڵوێستى نەگۆڕى خۆى بەردەوامەو ئەمانیش هاوکارییەکانیان بۆ

ئۆپۆزسیۆنى سوریا چڕتر دەکەنەوە.ڕوسیا نێودەوڵەتى ئاستى لەسەر لەگەڵ خ��ۆى ملمانێکانى قورسایى سەر بۆ گ��واس��ت��ووەت��ەوە ئەمریکادا خاکى سوریاو دەیەوێت یەکابوونەوەى لەسەر بەزیان واڵتە ئەو ناو کێشەى دوا نەکەوێتەوەو بەرژەوەندییەکانى

پێگەى خۆى لەناوچەکەو نزیک دەریاى چۆن وەک ن��ەدا لەدەست ن��اوەراس��ت دا لەدەست عەدەنى کەنداوى پێشتر بەهۆى یەکگرتنەوەى هەردوو یەمەنەوە.دەوڵەتى هەرێمایەتیش ئاستى لەسەر ئێران کە هێزێکى گەورەى ناوچەکەیەو لەو واڵتەو نفوزى سیاسى و مەزهەبى سوریادا دەوروب��ەرى لەواڵتانى زۆرێک لەگەڵ ڕکابەریدایە و لەملمانێ هەیە یان سونییەکاندا و عەرەبى دەوڵەتە میحوەرە ئ��ەو لەگەڵ بڵێین ڕوونتر سعودیە و کەتورکیا سیاسییەى پێشەنگایەتى دەکەن، دیسان ئەمانیش ناو بۆ گواستووەتەوە ملمانێکەیان

خاکى سوریا.ملمانێکاندا ئ��اڵ��ۆزەى نێوەندە ل��ەم سەروەرى و ماڵ سەرو باجى ئەوەى سوریایەو خەڵکى دەدات واڵتەکەى ک��راوەت��ە ئ��ەوان��ە جەستەى خوێنى

کێشەو ئ��ەم ب��ەردەوام��ی��ى داینەمۆى نێودەوڵەتییە، و ئیقلیمى ملمانێ واشنتۆن و مۆسکۆ نێوان کێشەى ئیقلیمییەکانى ڕکابەرە پایتەختە و ئەم لەچوارچێوەى کۆنەو و ڕیشەدار جوگرافیا بەرتەسکەدا یەکا نابێتەوە، بارودۆخەکەى دەکرێت پێشبینى بۆیە سوریا لەوەش زیاتر درێژە بکێشێت و دەرهاوێشتەى خراپتریش بەدواى خۆیدا

بێنێت.مافى ج��ار س��ێ مۆسکۆ ئێستا ت��ا دژى ئاسایش لەئەنجومەنى ڤیتۆى بەسوریا تایبەت بڕیارەکانى پ��ڕۆژە هەموو هۆیەشەوە بەو بەکارهێناوە، نێودەوڵەتى کۆمەڵگەى هەنگاوەکانى ئەوەى ڕاوەس��ت��اوەو خۆى لەجێگاى سیاسى پشتیوانى ه��ەی��ە ب��وون��ى ڕۆژئاوایە لەواڵتانى هەندێ و ئەمریکا ئەمە ک��ە س��وری��ا لەشۆرشگێڕانى

ئامێرى ڕەشەکوژو هێزى لەبەرامبەر بەشار ڕژێمەکەى ئەمنیى و سەربازى زەوى لەسەر گ��ۆڕان��ک��ارى ئ��ەس��ەددا لەبەرژەوەندى خەڵکى ڕاپەڕیوى سوریا

ناخوڵقێنێت.ن��ەت��ەوە ش��ل��گ��ی��ران��ەى هەڵوێستى ئاسایش ئەنجومەنى و یەکگرتووەکان خوێناوییەکانى ڕۆژە ل��ەب��ەرام��ب��ەر سوریادا ناوچەکە بەرەو هەڵدێر دەبات و ئەگەرەکانى بەرپابوونى فەوزاى ڕەهاو و ئەتنیکى تەنانەت و تایفى جەنگى زیاتر ناوچەکەش واڵتانى تێوەگانى بەهێز دەکات، دواجار ئەوەى بەرپرسیار کۆمەڵگەى ب��ارودۆخ��ە ل��ەم دەب��ێ��ت نێودەوڵەتییە، بێگومان کۆنترۆڵنەکردنى لێ ئ��ەوەى دەدات ڕوو ئێستا ئ��ەوەى ڕووداوە کەگەمارۆدانى دەکەوێتەوە ترسناک و پێشبینیکراوەکانى داهاتووش

ببێتە مەحاڵە.

بەشی دووەم و کۆتایی

بۆ ڕاستی ئەم باسەمان هەڵبژاردنی پێوەر دەکەینە عێراق دواییەی ئەم ملیۆن 2,550,000 ک���ورد ک��ە خەڵکی ی %63 کە هەبوو دەنگی کوردستان دەنگی دابوو . واتە %37 ی خەڵکی دەنگی نەدابوو . بە واتای کە ن��ەداوە دەنگی کەس 943500 943500 +2,550,000 دەک��ات��ە و ملیۆن سێ 3,493,500 =چوارسەد و ن��ەوەدو سێ ه��ەزار و تەمەن 18 لە خوار پێنجسەد جگە ساڵ کە دەنگدان نایان گرێتەوە کە دەنگدەر ڕێژەی لە زیاتر ئەوانیش پێک دەهێنن . ئەمەش تەنها کورد. ئەوانەش کە لە شاری موسڵ دەنگیان خستە پاڵ کوتلەی )حدبا و( شەش تا حەوت کورسی بوون ئەمەش هەژمار نەکراوە ئەو کوردانەش وەک مەزهەب . شیعەکان الیەنە دای��ە دەنگیان کەواتە کورد دڵنیایە لەوەی ژمارەی ملیۆن لە هەشت زیاتر عێراقدا لە چواریەکی ڕێ��ژەی��ەش ئ��ەم دەبێت دانیشتوانی عێراق زیاترە کە دەکاتە دەردەخ��ات ڕاستیە ئەو ئەمە %25دانیشتوانی کە کورد 8% ی ڕێژەی و هەرێم دەرەوەی ناوچەکانی بۆ هێشتووە جێ داب��ڕاوەک��ان ناوچە هەڵبژاردنێکی خ���وازی���اری ب��ۆی��ە چاودێری ژێر لە بێگەردین و پاک کۆمەڵگای نێودەوڵەتی دا نەک ئەوان چاومانیدا بە هەمیشە منەت وەک بدەنەوە . ئەو سیاسەتەی حکومەتی

پ��ەی��ڕەوی دەک���ات جێگای ه��ەرێ��م سەرنجە . کە لە عێراق دا دوو جۆر گرێبەستی هەیە نەوتی گرێبەستی پشکدار گرێبەستی و خزمەتگوزاری گرێبەستی ب��ە ه��ەرێ��م ئێستا ک��ە وای ئەمەیە دەک��ات ک��ار پشکدار گرنگی زیاتر کۆمپانیاکان ک��ردووە بەرژەوەندیەکانیان بدەن هەرێم بە ل��ە ک��وردس��ت��ان��دا دەب��ی��ن��ەوەو بەم شێوەیە هەرێم توانیویەتی لە گەشت باش تائاستێکی ژیاریەکاندا بوارە کەم بێ ناڵێین و وبێت سەرکەوت بەڕێزان هەربۆیە ، یە کورتی و ش�ەهرس�تانى و م�الیکى ش�ێتگیرانە ت�����ازە ک��ێ��ش��ەی��ەک��ى ڕۆژەو ه���ەر دەخوڵقێنن ، ڕاس�تە دەڵێن م�الیکى کەسێکى بەت�وانایە لەق�وڵ کردنەوەى چ�ارەس�ەر الی�ەنى واتە کێش�ەکاندا ل�ەدواى دەک�ات وا ئەمەش یە نی خ�ۆی ج�گە لەگلەیی و گازندەو م�اڵ جۆراو کێش�ەى کۆمەڵێک و وێرانى جۆر هیچى ت�ر جێ ناهێڵێت . ئەگ�ەر دەوڵ�ەتى ب�وونى دروس�ت مێژووى عێراق تەم�اش�ا بکەین هەر لەس�اڵى ی�ەکەم ج�����ارى ب��ۆ ک��ە وە 1920 / 11 لە نقیب الگیانى عبدالرحمن حکومەتى تەش�کیلی 1920 / 11ک�رد ت�ا 20 / 11 / 1920 کەم�اوەى )9( ڕۆژ ب�وو . پاش�ان عبدالمحس�ن و عەس�کەرى جەعفەر و س�عدون و سەعید ن���وری هاشمی یاسین بۆ هەریەکەیان مەدفەعی جەمیل حکومەت سەرۆکی خولێک چەند عەالوی بە یەکەی کۆتایی تا بوون و جەعفەری و مالکی دێت لە ماوەی 92 ساڵدا 65 جار حکومەت تەشکیل

چوار لە زیاتر هەنێکیان کە کراوە وە ب��وون حکومەت سەرۆکی ج��ار سەرۆکایەتی جار 14 سەعید نوری بە هەمیشە کە ک��ردوە حکومەتی دەک��را ن��اوزەن��د ئیستعمار پیاوی مێژوویەکی خۆی دوای لە بەاڵم ،ب��ۆ ع���ەرەب دروس���ت ک��رد ئەگەر بەراوردی بکەین لە گەڵ نوری مالکی دا دەرئ��ەن��ج��ام دەرئ��ەک��ەوێ��ت کێ هەرچەندە . کردووە زیاتر خزمەتی دا سەعید نوری سیاسی لەمێژووی جگە لەنەتەوەی سەردەستی عەرەب هیچکام لەنەتەوەکانی ناو عیراق رازی بەڕێوەبەردنی چۆنیەتی لە نەبوون لە بەشێکە ئەمەش ب��ەاڵم عیراق . لێبکەین چاوپۆشی ناکرێ مێژوو بۆ ئەم مەبەستەیە کە ژیانی سیاسی زیاتر مالکی ن��وری و سعید ن��وری بەخوێنەران ئاشنا دەکەم هەرچەندە ڕەن�گە الم دابێ لەهێڵی باسەکەم .

لە بغداد ش��اری لە سەعید ن��وری عەشرەتی قەرەغۆلی لە ساڵی 1888 لە دایک بووە ، ساڵی 1911 بەشداری شەڕی باڵقانی کردووە لەپاڵ سوپای دەرکەوتنیدا یەکەم لە عوسمانیدا فکری 1913 بۆ 1912 ساڵی لە عەرەبی وەرگرتووە پشکی هەبووە لە دامەزراندنی )عصبە االمم 1917( و المتحدە االمم )هیئە لە پاشانیش 1956 ساڵی لە دواتریش ) 1948دا لە دامەزراندنی جامیعەی عەرەبی لە 15 ی ، هەبووە بەرچاوی ڕۆڵی

تەموزی 1958 دا لە بغداد کوژرا.لە 1950 ساڵی مالکی کامل نوری گوندی ) جناجە ( ی قەزای گوێر لە عەشیرەتی ) بنی مارک ( لە دایک

بەناوبانگ شاعیری باپیری ب��ووە )محمد حسن أبو محاسم ( کە ڕۆڵی 1920 شۆڕشی لە هەبووە گرنگی وەزی��ری بە ب��ووە 1925 ساڵی دا ساڵی لە مالکی نوری . مەعاریف حیزبی بە کردووە پەیوەندی 1970) دعوە( لە ساڵی 1979 لە زیندان ه��ەب��ووە ل��ەس��ێ��دارەدان��ی حوکمی لێبوردنی بە ک��راوە ئ��ازاد پاشان لە م��اوەی��ەی ئ��ەو ئیتر ، گشتی سوریا و لوبنان وئێران و کوردستان بەسەربردووە . لە دوای ڕزگارکردنی عێراق لە 2006/5/20 وەک سەرۆکی ماوەی ب��ووە مەیداندا لە وەزی��ران بە وەزی��ران��ە س��ەرۆک��ی خولە دوو کوردستانی هاوپەیمانی پاڵپشتی هەرە نەیارە لە یەکێکە ئەمڕۆش ، هەرێم سەرسەختەکانی حکومەتی قوڵکردنەوەی هەوڵی لە هەمیشە کێشەکاندا کارەکانی درێژە پێدەدات ئ��ەگ��ەر ت��ەم��اش��ای ژی��ان��ی ه��ەردوو عێراقدا م��ێ��ژوی ل��ە بکەین ن��وری خزمەتکردندان پێشەنگی لە کامیان کردن بەرگری و نەتەوەکەیان بۆ کە واڵت سامانی دانی لەبەهەدەر سیاسی مەرامێکی تەنها ئەمەش لەو گومانیش رەنگە تر وهیچی یە باسی کە هەبێت دڵسۆزییە جۆرە لێوە دەکرێ و داهاتوو بڕیاری خۆی

دەدات . ح���اک���م ج����ەوه����ەر دزەی������ی لە ساڵی دەڵ���ێ ی��ادەوەری��ی��ەک��ان��ی��دا ، بەغداد لە بووم قوتابی چلەکان باوکم وتی لە بەغداد دۆستێکم هەیە بوو بەهەرچییەک پێویستت ئەگەر بچۆرە الی . هاوڕێکەی باوکم ژمێریار

بوو لە ) باگ مەلەکی – کۆشکی الی چ�����ووم�����ە رحاب ( کە دانیشە وتم پێی بەخێرهاتن دوای دێمەوە ئێستا و پاشا الی دەچمە بووە ، مەبەستی پاشا نوری سعید ، کە هاتەوە دەموچاوی گرژ بوو وە زۆر تێکچووبوو ، رووی کردە من وتی لەسەر ، پاشا دمرنی والله ابنی :چ��ووە عیراقی وەف��دێ��ک��ی ئ���ەوەی ئوتێلێکدا لە دیناری 11 سوریا بۆ داوە بەخشیشی ک���ردووە س��ەرف تۆ چۆن وتم پێی شاگردەکان بە و بکەیت سەرف دینار 11 ئەتوانی بەچ حەقێک لەپارەی خەڵکی عیراق مێژووە ئەمە . دەدات بەخشیش بۆمان دەگێڕێتەوە ئێمەش ئەمڕۆ رای

خۆمان دەدەین . بۆیە ئێستاش کات لە بەردەمدا ماوەو مایەی یەکان تروسکای و هیواکان قسەی چاکسازیەی ئەو خۆشحاڵین لێوە دەکەن وابێ الیەنەکانی بەرامبەر بنەماکانی ی بەپێ بکات ڕازی ئایندەی پێکەوە دەتوانین دەستور گەش دیاری بکەین هیوادارین بەڕێز زوترە هەرچی خەمخۆرانە مالکی هەنگاوەکان هەڵگرێ و پێچەوانەکەی متمانەمان الوازی لێدەکات وام��ان بەرامبەر دۆستەکانمان بمانخاتە دڵە دورکەوتنەوەدا هەوڵی لە و ڕاوکێ بین و ئەودەمەش لە ئاوی ئاموون و

تونی بابا دا ونیان دەکەی���ن . سەرچاوە :

جوگرافیای ، غفور الله عبد د. .1کوردستان، چاپى پێنجەم 2008

2. حاکم جەوهەر دزەیی ، یاداشتەکان چاپى یەکەم .

بۆ ماوەى چەند ساڵێکە بەهۆى زۆرى نەخۆشییەکان و هەبوونى بڕێکى زۆر لە خواردنى ماوە بەسەرچوو لە بازاڕەکانى هەرێمدا وەزارەتى تەندروستى هەستا بە دانانى بەشێک بەناوى کواڵیتى کۆنترۆڵ ، کەم تا زۆر ئەم بەشە لەسەر سنورەکان و لە ناو بازاڕەکانى هەرێمیشدا توانیان دەست بەسەر بڕێکى زۆر لە خواردنى ماوە بەسەرچوو و ژەهراویدا بگرن کە خستبووە هەرێمەیان ئەم هاواڵتیانى ئێستاش ت��ا و م��ەت��رس��ی��ی��ەوە ژێ��ر

و کارکردن لە بەردەوامە بەشە ئەو گوێبیستى ب��ەردەوام��ى بە و ڕۆژان��ە ماددە ئەو ناوبردنى لە و سوتاندن دەبین، بەسەرچووانە ماوە و خراپ ئاماژەپێدانە جێگەى ئەوەى بەاڵم مانگى دواى و ج��ەژن ڕۆژان���ى لە دیکەى لیژنەیەکى چەند ڕەم��ەزان ڕۆژان��ە و پێکهێنراوە تەندروستى و چێشتخانە و خواردنگە سەردانى ئەوەى بەاڵم دەکەن، مەخزەنەکان هاواڵتیان نیگەرانى جێگەى بووەتە

چێشتخانانەیە ئەو پێشاندانى تەنها خراپى لە ب��اس و دادەخ��رێ��ن کە بەجۆرێک دەکرێت، خواردنەکانیان هەموو دەکەن هەست وا هاواڵتیان چێشتخانەکان مەرجى تەندروستییان تێدا نییەو دەبێت هەموویان دابخرێن، نیگەرانى جێگەى ب��ووەت��ە ئەمە ئەوانیش و چێشتخانەکان خ��اون دەزگاکانى کە دەزانن پێویستى بە ڕاگەیاندن و تەندروستیش ئاماژە بەو چێشتخانانە بکەن کە پاک و خاوێنن

و سەرجەم مەرجەکانى تەندروستیان ڕێنماییەکانیان پەیڕەوى و تێدایە لێبکرێت دەستخۆشییان و ک��ردووە دیکەش چێشتخانەکانى ڕێنماى ،کاتى م��اوەی��ەک��ى ب��ۆ ک��ە بکرێت دەستیان کە ئ��ەوەى داخ��راون،ب��ۆ بە بتوانن ک���ردەوە ک��ارک��ردن ب��ە کواڵیتییەکى بەرز و خواردنێکى پاک هاواڵتیانى خزمەتى لە خاوێنەوە و گەشتیارانیشدابن، و کوردستان لە تایبەتى بە و ڕۆژان���ە چونکە

زۆر گەشتیارێکى هاویندا وەرزى ناوچە و لە هەرێمى کوردستان ڕوو دەبێت و دەک��ات گەشتیارییەکان میوانخانە و چێشتخانە چەندین پێشوازییان لێبکەن، ئەم کێشەیەش بە داخستنیان چارەسەرنابێت بەڵکو دەبێت سەرپەرشتیارى تەندروستى و گەشتیارى بە بەردەوامى ڕێنماى ئەو شوێنە گەشتیارییانە بکات بۆ ئەوەى بە باشترین شێوە و کواڵیتییەوە لە

پێشوازى کڕیاراندابن .

ڕۆژە خوێناوییەکانى سوریا

عێراق لە ملمالنێی داهات و دەسەاڵتدا

قەیرانى چێشتخانەکان

کامیل مەحمود

عەبدولقادر شکاک

هەوراز زایر

[email protected]

دەڕبڕینە هەڵەکانکوردی کۆمەڵگای تری هەڵەیەکی و ڕستە چەندین دەربڕینی و بەکارهێنان دەستەواژەی هەڵە بووە، کە هەر لە بنەڕەتدا و ڕستە کۆمەڵێک واتە هاتووە. هەڵە بە کۆمەڵگای تاکەکانی لەالیەن دەستەواژە نێو خراوەتە و بەکارهێنراوە کوردییەوە ئەگەر کە کوردییەوە، زمانی فەرهەنگی فەرهەنگی و زم��ان بە زی��ان بەهۆیانەوە پێ خزمەتی هەرگیز نەگەیاندبێت، کوردی نەکردووە و سوودی پێ نەگەیاندووە. وەک ووتبێت یەکێکی بە یەکێک کاتێک ئەوەی )دڵم مەشکێنە( تا شتێکی پێبدات یان دڵی ڕازی بکات، هەڵە بووە، چونکە )دڵ شووشە نەبووە، تا بشکێت، بەڵکو دەڕەنجێت(، بۆیە بووترێت )دڵم ئەوەی بری لە بووە باشتر مەشکێنە( بووترێت )دڵم مەڕەنجێنە(. یان بووبێت ت��وڕە یەکێک لە کەسێک کاتێک )خوا ووت��ووە پێ بووبێت، لێی ڕقی یان بتگرێ(، لەکاتێکدا خوا کارەبا و پۆلیس و نەبووە، ئەمنییەکانی دام��ەزراوە حکومەت بووترێت دەب��وو بەڵکو بگرێ، ک��ەس تا ئەگەر ئ��ەم��ەو ب��ڕەن��ج��ێ(. لێت )خ���ودات کەسێکی ناشیرین بینرابێت ووتراوە )ئەڵێ جنۆکەیە(؟ لەکاتێکدا هیچ کەسێک جنۆکەی نەبینیووە، تا بزانێت جوانە یان ناشیرین؟ کە نەچووە، ئەوە بۆ بیری کەس ئەمەو یان نەبووە؟ ناشیرینتر جنۆکەش لە ئایا لە لەکاتێکدا مەیمونە(؟ )ئەڵێی ووت��راوە نێو ئاژەاڵندا لە )مەیمون( ناشیرینتر بووە وەک )جرج و قالۆنچە و...تاد(. یان کاتێک کەسێک بە کەم زانرابێت یان قسە و ووتە و کارەکەی بە کەم سەیر کرابێت، یەکسەر ووتراوە )جا ئەوە زەالمە(؟ لەکاتێکدا ئەی ) )مرۆڤ واتە )زەالم( کەسە ئەو ئەگەر و ئ��اژەڵ خۆ ب��ووە؟ چی ئەی نەبووبێت ڕووەکیش نەبووە؟ هەروەها ئەگەر بەیانیان کەسێک لە خێزانێک مناڵەکانی یان یەکێک لە ئەندامانی خێزانەکەی بە ئاگا هێنابێت، پێی ووتووە )هەستە نیوەڕۆیە( لەکاتێکدا زۆری کاتەوە ڕووی لە نیوەڕۆ دەمی بۆ تەنیا کەسێک ئ��ەگ��ەر ئ��ەم��ەو م���اوە. ئایینی ئەرکێکی یان نەکردبێت نوێژێکی )کافری ووت��راوە پێی نەهێنابێت بەجێ مەلعون( لەکاتێکدا چەسپاندنی ئەو )دوو( هەڵە تاکانەدا ئ��ەو بەسەر خەسڵەتە بووە، چونکە چەسپاندنی دەستەواژەکانی )مەلعون( و )بێباوەڕ( واتای بە )کافر( خودا بۆ تەنیا لێکراو( )نەفرەت واتا بە بچەسپێنێت، بەندەکانیدا بەسەر هەبووە نەوەک دواییدا ڕۆژی لە تەنیا ئ��ەوەش بەندەکانی لەالیەن و ئێستادا دونیای لە دژ دەستەواژەی دەیان ئەمەو خ��وداوە. و ب��زر(، )هات و وەک )ح��ازر یەکی بە نەهات(، )چوو و مەچۆ(، )بڕۆ و مەڕۆ( و خانوو و مانوو( و )پیاو و میاو( و )ژن و مچ( و )کچ و مڕ( و )ک��وڕ و من( و بێئەوەی لەو جۆرە. سەدان دەستەواژەی )ح��ازر( ک��ە ک��راب��ێ��ت��ەوە، ل��ەوە بیرێک نەهاتووە وات��ە )ب��زر( و ئ��ام��ادە وات��ە و بڕۆ واتە )بچۆ(ش ئامادەنەبوو. یان )مەچۆ(ش واتە مەڕۆ. هەروەها )خانوو( )هیاک(، واتە )مانوو( بەاڵم ماڵ، واتە کە لە ووش��ەی )م��ان��دوو( وەرگ��ی��راوە و نییە. خانووەوە بە پەیوەندییەکی هیچ خاوەن نێرینەی ڕەگەزێکی بە )پیاو(یش ژن و منداڵ وتراوە، بەاڵم )میاو( جۆری پشیلەیە. وەک ئاژەلێکی هاواری و قسە کە مێینەیە، ڕەگەزێکی )ژن( ئەمەو شووی کردبێن، بەاڵم )من( لەگەڵ ئەوەی ناسراو، کەسێکی بۆ پەیوەندییە ئامرازی )بڕ( مانای بە لێرەدا بەاڵم خ��ودە، کە هەمان شێوەی بە ئەمەو )کوڕ( هاتووە. بەکارهاتووە، نێرینە ڕەگەزێکی بۆ پیاو )مڕ( بەاڵم نەهێنابێت، پێک خێزانی کە مڕ و خواردبێت تێری کە کەسێک واتە شێوەی هەمان بە )ک��چ(ی��ش بووبێت. بەکارهاتووە، مێینە ڕەگەزێکی بۆ )ژن( هیچ )مچ( بەاڵم نەکردبێت، شووی کە

مانایەکی وەهای نەبووە. لێرەوە ئێمەی کورد سەدان و بگرە کە بەکارهێناوە، دەستەواژەمان هەزاران گەورەیی و جوانی زمان و ئەدەبی کوردی خستۆتە ژێر پرسیارەوە. دیارە ئەگەرچی پسپۆری بەندەش زمان و ئەدەب نەبووە، تا پەالماری بوارێکی تری دوور لە بواری ئەوەی بۆ ب��ەاڵم دابێت، خۆم پسپۆری ه��ەڵ��ەم��ان��ەوە، ئێستای و ڕاب����ردوو ب��ە ترەوە پرسیارێکی ژێر نەخەینە داهاتوو و ب��ەو داه��ات��ووەش ڕاب��ردووی��ەک��ی هەڵە الیەنەم ئەو پەالماری نەکەین، دروس��ت نەبردبێتم هەڵەیدا بە هیوادارم کە دا، ئێستای قۆناغی کۆتایی هەاڵنەش ئەو و

کۆمەڵگای کوردی بێت.

د. کەیوان ئازاد

№№

Page 7: Rebaiz Azaid 717

www.jamawarnews.com7 | 32 سێشەممە | 2012/09/11 | ژماره 717 | ساڵی

وەرزش

هێرشبەرى یانەى پاریس سان جێرمان و هەڵبژاردەى بەراورد ئەوانەى گەمژەن کە کرد ئاشکراى سوید ڕیاڵ یانەى و پرتوگالى ئەستێرەى و ئەو لەنێوان لەکاتى ئیبرا . دەکەن ڕۆناڵدۆ کریستیانۆ مەدرید لەشارى بوونى لەدایک شوێنى لە ئامادەبوونى ئەوانە : دەڵێت دا لێدوانێکى لە سوید مالمۆى گ��ەم��ژەن ک��ە ب���ەراورد ل��ە ن��ێ��وان م��ن و

،چونکە دەک��ەن م��ن ڕۆن��اڵ��دۆدا گەورەترم لەئەو . زۆر

یەنى ب��ی��ره��ێ��ن��ان��ەوەی��ە شاوەرزى لە سەرتایى ئیبراهیمۆڤیچ ئەمساڵ یانەى میانى جێهێشت و پاریس بەیانەى کرد پەیوەندى ئێستا ت��ا ، جێرمان س��ان بەگرانترین بۆندى ئەم وەرزە

دادەندرێت .

بە ل��ەم��دوای��ی��ان��ە بنزیمە ک��ەری��م لەالیەنى تێپەڕنابێت و کاتێکى باش ئامادەباشیەکى لە جەستەییەوە

11 تەواودا نیە ، لە ڕابردوو یارى

ب���ەڕۆژوو فەڕەنسیەکە ی��اری��زان��ە گۆڵ لە و تۆمارکردن گۆڵ لە بووە ئەنجام هیچى زیاتر دروستکردن نەداوە چ لەگەڵ یانەى ڕیاڵ مەدرید و چ لەگەڵ هەڵبژاردەى کەڵەشێرەکان. فەڕەنسا ه��ەڵ��ب��ژاردەى لە بنزیمە وەک پێدەبەسترێت پشتى زیاتر دیدیە ل��ەب��ەرئ��ەوەى یانەکەى لە دیشامپى ڕاهێنەرى کەڵەشێرەکان بنزیمە وەکو هێرشبەرى سەرەکى خۆزى ب��ەاڵم ، پێدەکات ی��ارى مۆرینهۆى ڕاهێنەرى یانەى ڕیاڵ م��ەدری��د بە ن��ۆرە ی��ارى بە فەڕەنسیەکە یاریزانە گ��ۆن��زال��ۆ و

هیگواین دەکات. گەرچى لەمدواییانە کەریم گۆڵى تۆمار نەکردووە ، بەاڵم ، دروستکردووە گۆڵى ژم��ارەی��ەک مەدرید ڕیاڵ یانەى لەگەڵ هەروەک لەبەرامبەر یانەکەى گۆڵى دوایین هیگواین گ��ۆن��زال��ۆ ب��ۆ غ��ەڕن��ات��ە دروستکرد و لەگەڵ هەڵبژاردەکەشى لە یارییان لە بەرامبەر ئۆکرانیا دوو گۆڵى بۆ هەریەکە لە جێرێمى مێنێز و یۆهان کاباى دروستکرد ، بەاڵم کارى یانەى پێشووى یاریزانى سەرەکى دروستکردن گۆڵ فەڕەنسى لیۆنى کە ، تۆمارکردنە بەڵکو گۆڵ ، نیە دوایین گۆڵ کە یاریزانە 24 سااڵنەکە تۆماری کردبێت دەگەڕێتەوە بۆ یارى ئستۆنیا بەرامبەر لە هەڵبژاردەکەى لە ڕۆژى 5 مانگى حوزەیرانى ڕابردوو یارییە دوو گۆڵى تۆمارکرد. کە لەو تۆمارنەکردنى گۆڵ لەبارەى بنزیمە »بێگومان گ��وت��ی: ی��ارى 11 ب��ۆ هەژاندن«. تۆڕ بۆ بەتاسەوەم باشە »شتێکى گ��وت��ی: پتر یارمەتى هێرشبەر ئ��ەگ��ەر لەکاتێکدا بدات یانەکەى ک��ە ن��ەت��وان��ێ��ت گ��ۆڵ گۆڵ ، ت��ۆم��ارب��ک��ات دروستکردن شتێکى

باشە«.

ئ���ەوەى دواى ل��������ەی��������ارى سامبا هەڵبژاردەى ب��ەرام��ب��ەر ب��اش��ورى ئ��ەف��ەری��ق��ا ل��ەالی��ەن واڵتەکەى هاندەرانى ف��ی��ک��ەى ن���اڕەزای���ى دواى ، ل��ێ��درا ب��ۆ الوازەى ئاستە ئ��ەو پ��ێ��ش��ک��ەش��ى ک����رد ، ل���ەالی���ەن خ���ۆی���ەوە الوى ه��ێ��رش��ب��ەرى ب���ەڕازی���ل���ى ن��ی��م��ار ئەستێرەى داسیلفا ی���ان���ەى س��ان��ت��ۆس

و نیە ئامێر ئ��ەو ک��رد ئاشکراى بەڵکو مرۆڤە . نیمار دەڵێت : من زۆر بێزار بووم ، پێش بینى ئەوەم نەدەکرد تووشى ئەو کاردانەوەیەی لە ڕێز پێویستە ، ببم هاندەران بگیرێت بەرامبەر ه��ەڵ��ب��ژاردەى وێنەى یاریگا لەنێو ئێمە چونکە نیشان بەڕازیلیەکان س��ەرج��ەم سانتۆس ئەستێرەى . دەدەی��ن سەرجەم : دەڵێت دا کۆتایى لە لەپێناو دەدەم ه��ەوڵ��ەک��ان��م بەرز ئاستێکى کردنى پێشکەش دەبێت ب��ەاڵم هەڵبژاردەکەم بۆ هاندەران ئەوە بزانن من ئامێر نیم

بەڵکو مرۆڤم .

خ����ۆزى م��ۆری��ن��ه��ۆى ڕاه��ێ��ن��ەرى یانەى وای��ە ب���ڕواى ڕی��اڵ م��ەدری��د بروسیادۆرتمۆند لە کۆمەڵەى چوارەم ه��ەڕەش��ەى گ��ەورەدەب��ێ��ت ب��ۆ سەر

پاڵەوانەکانى لەیانە یانەکەى ئ���ەوروپ���ا ک���ە ه��ەری��ەک و مانچستەرسیتى ل��ە ئەمستردامیش ئەیاکس

دەکەن. یارى کۆمەڵە لەهەمان ساڵە 49 ت��ەم��ەن م��ۆری��ن��ه��ۆى ب��ۆ ڕۆژن��ام��ەى ئ��اس وت��ی »من مانچستەرسیتى کە دڵنیانیم بێت، ئێمە ڕکابەرى گەورەترین دووجار بروسیادۆرتمۆند بەڵکو

لیگاى بۆندس یەک لەسەر ب��ردۆت��ەوە«.وت��ی��ش��ی:

بەشێوەیەکى ئ��ەوان ڕێ��ک��خ��راو ی���ارى

دەک����������ەن و خ��������اوەن

ئ��ەزم��ون��ن، ل���������ەگ���������ەڵ چ��ەن��د ی��اری��زان��ێ��ک��ى و ئەڵمانى نێودەوڵەتى پۆڵەندى لەڕیزەکانیان یارى دەکەن، یاریگا و هاندەرانیشیان

سەرنج ڕاکێشن«.

فێرگسۆن ئ��ەل��ێ��ک��س س��ێ��ر مانچستەر یانەى ڕاهێنەرى ئاستى ل��ە ب���اس ی��ون��ای��ت��د ی��اری��زان��ەک��ان��ى ک��ی��ش��وەرى و دەک��ات باشور ئەمەریکاى داه��ات��وودا لە ک��رد ئاشکراى دەت���وان���ن ئ��اس��ت��ى ب��ەرزت��ر ماوەى لە . بکەن پێشکەش یانەى ڕاب���ردوو ساڵى چەند مانچستەر یونایتد بۆندى لەگەڵ ئەمەریکاى یاریزانێکى چەند باشور ئیمزا کرد لەوانە ئەنتۆنیۆ ، هرناندێز خافێر ، فالەنسیا فێرگسۆن . هنریکیز ئەنجیلیۆ دەڵێت : یاریزانانى ئەمەریکاى باشوور حەز بەیارى تۆپى پێ بەڕازیلیەکان لەوانە دەک��ەن فابیۆ و رافایل و ئەندرسۆن

ح��ەز ب��ەت��ۆى پێ هەموو ، دەک��ەن ب���ەی���ان���ی���ی���ەک م��ەش��ق��ەک��ان��ی��ان ئەنجام ب��ەچ��ڕى

دەدەن . س���ێ���ر زی���ات���ر دەڵ�������ێ�������ت: ف���ال���ەن���س���ی���ا

ی���اری���زان���ێ���ک���ى پابەندە و لێهاتووە

بەمەشقەکانى ، چیچاریتۆ بەشێوازێکى جوان یارى

بەڕاستى ، دەک��ات ه�����ەم�����ووی�����ان بەرز ئاستیکى پ��ێ��ش��ک��ەش

دەکەن.

ئ���ەس���ت���ێ���رەى پ��ێ��ش��ووى هەڵبژاردەى بەڕازیل و یانەى ڕی���اڵ م��ەدری��د »ڕۆن��اڵ��دۆ« گۆڵچى ک���رد ئ��اش��ک��راى

و ئیسپانیا ه��ەڵ��ب��ژاردەى ئیکەر شاهانە یانەى شایەنى ک��اس��ی��اس خ��ەاڵت��ى ب��اش��ت��ری��ن

وا بڕوات بنزیمە بە دەردەکەىئیبراهیمۆڤیچ : لە کریستیانۆ گەورەترم تۆرێس دەچێت !!

نیمار نیگەرانە

لە کاردانەوەى هاندەرانى سامبا

مۆرینهۆ : ڕکابەرایەتى بروسیادۆرتمۆند قورسترە وەک لە مانچستەر سیتی

یاریزانەکانى فێرگسۆن ستایشی تواناکانى کیشوەرى ئەمەریکاى باشوور دەکات

ڕۆناڵدۆ : کاسیاس شایەنى خەاڵتى ساڵى تۆپی پێی زێڕینە بۆ جیهانە یاریزانى

لە ڕۆن����اڵ����دۆ .)2012(ڕۆژنامەى بۆ دا لێدوانێکى دەڵێت پرتوگالى ئەبۆالى وەرزە ل��ەم کریستیانۆ :ک���راوى دی����ارى ئاستێکى لەگەڵ ک���ردووە پێشکەش ب���ەاڵم ، م���ەدری���د ڕی����اڵ

نمونەیى ئاستێکى کاسیاس پێشکەش کردووە . کاسیاس توانى هەردوو نازناوى خولى س��وپ��ەرى ج��ام��ى و اللیگا بهێنێت بەدەست ئیسپانیا جامى ن���ازن���اوى ل���ەپ���اڵ ن��ەت��ەوەک��ان��ى ئ��ەوروپ��ا کە ئیسپانیا هەڵبژاردەى لەگەڵ

گۆڵکارى . هێنا بەدەستى ب��ەدوورى بەڕازیل پێشووى زانى ئەستێرەى ئەرجەنتینى باشترین بەرشلۆنە یانەى و سێ ل��ە جیهان ی��اری��زان��ى ساڵى ڕابردوو ڕکابەرى بکات هێنانى ب��ەدەس��ت ل��ەس��ەر

خەاڵتى تۆپى زێڕین .

Page 8: Rebaiz Azaid 717

№ خاوەنی ئیمتیاز

عەبدوڵـاڵ حاجی مەحمود

№ دیزاین

سەعید ئەحمەد

№ سەرنووسەر

پشدەر بابەکر

№ جێگری سەرنووسەر

عومەر غواڵمی

[email protected] www.JamawarNews.com 0748 010 8289

ناونیشان: هەرێمی کوردستان سلێمانی - گردی ریعایه - گەڕەکی 115 - کۆاڵنی 7 - دەرگای 6یەکەم ژمارەی ئەم ڕۆژنامەیە لە )1981/5/25( بە ناوی )رێگای ئازادی(یەوە دەرچووە

»نرخ: 500 دینار«

کاردینا سپی هونەرمەند:

پێمخۆشە بە ساندرێالى شاشەى کوردى بناسرێم

دواى 80 ساڵ دوو برا یەکتر دەدۆزنەوەبووکێک گورچیلەیەکى خۆى پێشکەش بە خەسووى دەکات!

ک��اردی��ن��ا س��پ��ی، ه��ون��ەرم��ەن��د ئ��ام��اژە ل��ەدی��دارێ��ک��ی ~ بەوەدەکات: بەدەر لە کارى هونەرى

حەزم دەکرد گوڵفرۆش بوومایەیەکەمین کارى هونەریت چى بوو؟

دراماى هونەریم کارى یەکەمین ئ����ارەزوو ب��وو ، ڕۆڵ���ى ن���ازدارم لە کچێک دەکرد باسى دەبینى کە لەدەست خۆشەویستەکەى لەبەر توشى و هەڵهاتووە خانەوادەکەى چەندین کێشەى کۆمەاڵیەتى دەبێت گیان براکەى فیشەکى بە دواتر و

لەدەست دەدات .چییە ئافرەتان بەردەم ئاستەنگى

بۆ کارى هونەرى؟ لە هەموو کاتێکدا لەناو کۆمەڵگەى و ه��ەب��ووە ئاستەنگى ئ��ێ��م��ەدا بەرەو ئێستادا لە بەاڵم بەردەوامە جۆرێکى و چ���ووە ک��ەم��ب��وون��ەوە ب��ووە دروس���ت ئاستەنگى ل��ە ت��ر دەردەکەویت ئەوەیە پاش ئەویش کۆمەڵێک ، دەب��ی��ت ن��اس��راو و ناوناتۆرە و هەواڵى ناڕاستت لەسەر هۆى دەبێتە ک��ە ب��اڵودەک��ەن��ەوە دڵگرانى و جۆرە سست بونێک الى ئافرەتى هونەرمەند دروست دەکات

لە کارە هونەرییەکانیدا .لە کام کارى خۆت ڕازیت ؟

ڕازیم خۆم کارەکانى سەرجەم لە کارەکانمدا هەموو لە چونکە ،تەواوى هەوڵى و ماندووبوم تەواو لە بینەرانیش هیوادارم و خۆمداوە

کارەکانم ڕازیبووبن .

بە کام هونەرمەند سەرسامیت؟بە سەرسامم زۆر ن��وان��دن وەک��و

ئەکتەرى میسرى )سوعاد حوسنى( دادەن��ێ��م خوێندنگەیەکى ب��ە و

کۆمەڵێک کوردیشدا لە و بۆخۆم کە هەیە سەرکەوتوومان ئەکتەرى و ڕێز و من بۆ شانازین جێگەى خۆشەویستیم بۆ هەموویان هەیە .

کارت هونەریدا ب��وارى لە ئەگەر ن���ەک���ردای���ە چ ک��ارێ��ک��ى دی��ک��ەت

هەڵدەبژارد؟بێگومان زۆرم حەز لە کارى هونەری و دنیاى نواندنە و زۆریش حەز بە ئەمانە بەاڵم دەکەم نوسین کارى ه��ەم��ووى ل��ە ب��وارى ه��ون��ەردان ، بەاڵم بەدەر لە کارى هونەرى حەزم دەکرد گوڵفرۆش بوومایە یان کتێبم

بفرۆشتایە .و ئێستا ه��ون��ەرى ک���ارى ج��ی��اوازى

ڕابردوو لە چیدایە؟ئاستێکى لە ئێستا هونەرى ک��ارى بەرزتردایە ، چونکە ئەو ئاستەنگانەى بەردەم دەرهێنەرەکان کەم بوونەتەوە هاتووەتە پێشکەوتوو ئامێرى و ک��وردس��ت��ان و دەت��وان��ی��ن ک��ارێ��ک هونەرییە کارە ئاستى لە کە بکەین

جیهانییەکاندابێت لە ڕووى کواڵێتى و بەرهەمهێنانەوە ، سوپاس بۆ خوداش ئێستا ئەکتەرى کچ زیاترە لە جاران دراماکاندا و فیلم لە ڕۆڵ ئەوەى بۆ ببینن ئەو ئاستەنگانەش بەرەو نەمان

چوون .شاشەى ساندرێالى بە خ��ۆت بۆچى

کوردى ناساند؟خولیامە زۆر م��ن ئ���ەوەى ل��ەب��ەر هەموو بتوانم و بکەم نواندن کارى و ک��وردى هونەرى ناو ڕێگریەکانى شاشەى کوردى بشکێنم و خزمەتێکى ، بکەم ک��وردى هونەرى بە پڕاوپڕ هونەرمەندان جیهانیشدا هەموو لە عەرەبیشدا لەناو هەیەو نازناویان ساندرێاى بە حوسنى( )س��وع��اد منیش و ناسراوە عەرەبى شاشەى پێم خۆشبوو وەک یەکەم هونەرمەندى هەڵبژێرم بۆخۆم نازناوێک ک��وردى ک��وردى شاشەى ساندرێاى بە و

بناسرێم. نوێترین کارى هونەریت چییە؟

مژدەیەک بە بینەرانى کاردینا دەدەم )ڕۆژمێرى درام��اى زنجیرە لە کە شارێک(دا بە ڕۆڵى بەشداریم کردووە شارى مێژووى لە باس دراماکە و دەرهێنانى لە و دەک��ات سلێمانى لەگەڵ دەروێ�����ش(ەو )ئ��ەرس��ەالن ئاست زۆر ه���ون���ەرى ستافێکى ئەنجامدەدەین کارەمان ئەم ب��ەرزدا لە بەشدارییان ئەکتەر زۆرترین و دراماکەدا کردووە ، لە ئێستاشدا وەک دەنگى پرۆگرامى لە کار ڕاگەیاندن

شارەکەم دەبمە میوانى ماڵەکانتان.

رەفتارى لە باس زۆر کە ئەوەى لەگەڵ خراپى بووک و خەسوو دەکرێت، جارى واش هەیە رووداوى جیاواز لەوان روودەدات کە کاریگەرى لەسەر خەڵکانى دەوروبرى خۆى دادەنێت. ئەریکا ئەرسناڵت، ژنێکى تەمەن چل و دوو سااڵنى ئەمریکییە کە ساڵى رابردوو لەگەڵ مێردەکەى جیابوونەوە

و ئەرکى بەخێوکردنى دوو منداڵەکەشى بە مێردەکەى سپێردرا. لەو کاتەدا خەسووى هاتبوو، گورچیلە نەخۆشیى تووشى کە ناڕەحەت دەبێت، بەو جیابوونەوەیە زۆر بۆیە ئەریکا وەک وەفایەک بۆ خەسووی، و گورچیلەیەکى خۆى پێشکەش دەکات جیابوونەوەى کە سەلماندى کارەى بەو

سەر ناکاتە ک��ار م��ێ��ردەک��ەی، ل��ەگ��ەڵ بە خ��ەس��ووی. و ئ��ەو خۆشەویستیى قۆناغى سەختترین ئ��ەری��ک��ا، وت���ەى جیابوونەوە لە مێردەکەی، دوورکەوتنەوە ئەو تائێستاش بۆیە خەسووی، لە بوو پەیوەندییەى راگرتووە و لە هاتوچۆکردنى

بۆ الى خەسووى بەردەوامە.

ئێد میوەرى 84 ساڵ و کێنت کۆرکۆنى 81 ساڵ لەساڵى 1932وەوە یەکتریان نەبینیووە، باوکیان و دەم��رێ دایکیان ئ��ەوەى دواى ناتوانێ ئەو دوو برایە لەگەڵ سێ خوشکى دیکەیان بەخێو بکات و ناچاردەبێ ئەو دوو باوکان. و دایک بێ بباتە خانەیەکى برایە بنەماڵەیەکى لەالیەن و برایە هەر ب��ەاڵم یەکتر ئیتر و بەخێودەکرێ ج��ی��اوازەوە نابیننەوە تاوەکو 8/17. کێنتى برا بچووک لەبارەى شادبوونەوەى بە براکەى وتى “هەر کە لە فڕۆکە دابەزیت یەکسەر ناسیمەوە”.

کچەکەى ساڵە نۆ کە ئاشکرایکرد نابراو بەناوى پام لە رێگەى ئینتەرنێتەوە خەریکى سەرئەنجام و براى ئێدى ب��ەدواى گەڕانە توانى بیدۆزێتەوە. سەبارەت بە دۆزینەوەى ئەو دوو برایە، پامى کچى کێنت وتى “هەر وادەزانى هەردووکیان دەکەى تەماشاى کە دووانەن و زۆر لەیەکتر دەچن”. بەاڵم پام بە پێکەنینەوە ئاشکراى کرد کە ئەو دوو برایە جیاوازییەکیان هەیە و ئەویش ئەوەیە کێنت کۆمارییە و ئێدى براى دیموکراتە و الیەنگرى

ئۆبامایە.

دیمانە: ~

ڕێبین حەسەن

یانزەى سێپتەمبەر

ساڵى سێپتەمبەرى یانزەى بەڕاستى ئایا گۆڕى جیهانى سیاسى نەخشەى )2001(ویایەتە ب��ەدواوە، مێژووە لەو یاخود ؟ و سیاسەت بە ئەمریکا یەکگرتووەکانى دیدێکى لەڕێگەى و چووەوە بەرنامەکانیدا ناوچەى نەخشەى س��ەرل��ەن��وێ ن��وێ��وە، باکورى ئەفریقا و ناوەڕاست و خۆرهەاڵتى داڕشتەوە. ئاسیاى کیشوەرى خۆرهەاڵتى ڕۆژەدا، لەم دیکە پرسیارى زۆر ئەمانەو چاودێرانى سیاسى نێودەوڵەتى دەیوروژێنن، ئێستاشى هەتا ئەمەش، سەربارى بەاڵم لەگەڵدا بێت، هێشتا بەتەواوەتى نەتوانراوە، وەاڵمە پێویست و وردەکانى هۆکارى سەرەکى و ئاماژەکانى پشت ئەو کارەى کە لەڕۆژێکدا بەناوبانگەکەى تاوەرە دوو( ( سەر کرایە لەدواى نوێى جیهانێکى تیایدا، و ئەمریکا خۆى دروستکرد بدۆزرێتەوە، بێگومان ئەگەر لەڕووى کاتەوە لەساڵیادى کارەساتى )11(بڕوانین، دەبینین ى سێپتەمبەرى ئەمساڵ ترە، ڕووداوێکى چەند ڕێکەوتى یادە ئەو لەوانەش ئەوەى کەزیاتر ڕەنگە لەمساڵدا بۆ ڕایگشتى ناوخۆیی ویایەتە یەکگرتووەکانى ئەمریکا بەدەر لەهەر شتێک دەبێتە مایەى ئیعامەوە ل��ەڕووى و زیاتر قوڵکردنەوەى گرنگى پێدەدرێت، سود وەرگتنە لەئەجێندا و ئامانجە سەرەکیەکانى یانزەى سێپتەمبەرە کۆماریەکان کاندیدى ه���ەردوو ل��ەالی��ەن ئۆباما(ى ب���اراک ( و ڕۆم��ن��ى( میت (دیموکراتەکان کاندیدى و ئێستا سەرۆکى کە ماوەى چەند ڕۆژێکە بەشێوەیەکى چڕو گەیشتن بۆ بانگەشەکردنیان هەڵمەتى پڕ داهاتووى سەرۆکایەتى نوێى بەخولێکى لەوەشدا دیارە دەستپێکردووە، واڵتە ئەو جۆرج لەسەردەمى ڕووداوە ئەو ئەگەرچى بەهۆیەوە دوات��ر ڕووی���داو ک��وڕدا بۆشى گروپەکانی قاعیدەو دژی جیهانى شەڕى تر ڕاگەیانراو ئاکامى ئەو شەڕە تائێستا لە ) عێراق و )ئەفغانستان واڵتانى ه��ەردوو بەردەوامە، بەاڵم لەدواى وەرگرتنى پۆستى سەرۆکایەتى ویایەتە یەکگرتوەکانى ئەمریکا جارێکى لەساڵى )2009( ئۆباماوە لەالیەن گۆڕانى ئەمریکا دەرەک��ى سیاسەتى تر بەسەرداهات و بەشێک لەهێزەکانى ئەمریکا )هێزە شەڕکەرەکان ( لەعێراق کشانەوە و تەواوى تا ساڵى )2014( چاوەڕواندەکرێت ئەفغانستان لەخاکى واڵتە ئەو هێزەکانی بکشێنەوە، لەئێستاشدا سەرەتاى شەڕى دژە قاعیدەو گروپەکانی تر و گۆڕانەکەى ئۆباما، جیهانى بۆ بەرەى دژو هاوپەیمانى ئەمریکا دەن��گ��دەرى ڕەنگە بۆیە داب��ەش��ک��ردووە، دژی شەڕى زیانەکانى بڕوانێتە ئەمریکى قاعیدەو گروپەکانی تر و هۆیەکانى ڕووداوى ئەو واتە بکات، لەیاد سێپتەمبەر یانزەى بۆ ڕیکاڵمە باشترین لەمساڵدا ڕووداوە ئەوەى کۆمارى یا دیموکراتەکان بتوانن لەو سایکۆلۆژیاى لەسەر کاریگەرى ڕێگایەوە دەنگدەران دروست بکەن و کلیکى کۆشکى ت��رەوە، لەالیەکى بهێنن، بەدەست سپى )2012( سێپتەمبەرى )11(ى ڕێکەوتى شۆڕشەکانى ب��ەردەوام��ى لەگەڵ هاوکاتە بەهارى عەرەبى بەشێک لەواڵتانى عەرەبى باکورى و ناوەڕاست خۆرهەاڵتى ناوچەى گەلى لەناوبردنى و کوشتن و ئەفریقا ئەسەد، بەشار ڕژێمەکەى لەالیەن سوریا شۆڕشەوە لەو هەنوکە تا ئ��ەوەى دی��ارە و لیبیا ( ڕزگاربوونى بەدەستکەوتووە، تێبینى لەوەشدا تونس و میسڕە (، بەاڵم پێیانوایە هەندێک چى ئەگەرى دەکرێت شۆڕشى عەرەبى دەرئەنجامى کارەساتەکەى لەگەڵ ک��ەچ��ى سێپتەمبەرە، ی��ان��زەى سەرکەوتنى دەک��رێ��ت تێبینى ئ��ەوەش��دا دەرکەوتنى لەمیسڕو موسلیمین ئیخوان تر جارێکى ڕێکخراوە، ئەو جموجۆڵەکانى ئەو پرسیارە دێنێتە ئاراوە، ئاخۆ لەحاڵەتى زەبرێکى سونەکان، ئیسامیە گەشەکردنى دیکە بەر ئەمریکیەکان ناکەوێت ؟ بێگومان ئەگەر زۆرە ئەوە ڕووبداتەوە، بەاڵم لێرەدا سیاسەتى نوێى ئیدارەکەى ئۆباما لەپشت هەرچەندە ئیخوانەکانەوەیە، سەرکەوتنى کە ل��ەب��ەرچ��اوە ئ���ەوەى سپى کۆشکى ئوسوڵیەکان، ئیسامیە سەرکەوتنى بۆ مەترسیدارە هەمیشەیی زەنگێکى و لەناوچەکە سیتراتیژیەتى ئایندەى ن��اوخ��ۆی��ی واڵت��ەک��ەی��دا، ب���ەاڵم ئ��ەوەش پەیوەندى بەویستەکانى ئەمریکاوە هەیە لەالیەک سۆنگیەوە لەو دەیەوێت بەوەى ئاسایشى ئیسڕائیلى هاوپەیمانى بپارێزێت لەالیەکى ترەوە هاوپەیمانیەکى نوێ لەگەڵ ئیخوان ( بەتایبەتیش و ئیسامیەکان موسلیمین ( دروست بکات، بۆ ئەوەى لەو پەرچەکردارى بەرامبەر بتوانێت ڕێگایەوە نەیارەکانى لەناوچەى خۆرهەاڵتى ناوەڕاست

بوەستێتەوە.

، عــەلــى محەمەد کــاردیــنــا ، بــە کــاردیــنــاى سپى ــراوە ــاس نسلێمانى شارى لە 1991/7/16

لەدایک بووە . ــە دەســتــی ــــاوەى شـــەش ســاڵ مــەرى و ــون ـــارى ه ــە ک ــــردووە ب کماوەى 9 ساڵیشە شیعر و تێکست

دەنوسێت.

گ����ەورەت����ری����ن و درێ����ژت����ری������ن پ����اس ل������ە ج����ی����ه����ان����دا لەماوەیەکى نزیکدا گەورەترین و درێژترین پاسى نەفەر هەڵگر لە واڵتى ئەڵمانیا دەکەوێتە خزمەتکردن، پاش ئەوەى بۆ یەکەم جار ئەو پاسە لە شارى درسدن تاقیکراوەتەوە .بەپێى سەرچاوەکانى هەواڵ، درێژى پاسەکە دەگاتە نزیکەى 33 مەتر، کە نزیکەى 10 ملیۆن دۆالر لە دروستکردنیدا خەرج کراوە و شوێنێکى فراوانى هەیە کە دەتوانێت 256 نەفەر هەڵبگرێت . جێى باسە هەریەک لە شارەکانى شنهگاى چینى و پەکین

داوایان لە کۆمپانیاى دروستکردنى پاسەکە کردووە، کە ئەو پاسەیە بۆیان دابین بکەن.