28
REPUBLIKA E KOSOVËS ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM Nr i dokumentit. 21.20.10-2012-08 RAPORT I AUDITIMIT EFEKTIVITETI I SISTEMIT STANDARD TË INTEGRUAR QEVERITAR TË ADMINISTRATËS TATIMORE (SIGTAS) Prishtinë, Qershor 2013

RAPORT I AUDITIMIT EFEKTIVITETI I SISTEMIT STANDARD TË ...€¦ · republika e kosovËs zyra e auditorit tË pËrgjithshËm nr i dokumentit. 21.20.10-2012-08 raport i auditimit efektiviteti

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • REPUBLIKA E KOSOVËS

    ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    Nr i dokumentit. 21.20.10-2012-08

    RAPORT I AUDITIMIT

    EFEKTIVITETI I SISTEMIT STANDARD TË

    INTEGRUAR QEVERITAR TË ADMINISTRATËS

    TATIMORE (SIGTAS)

    Prishtinë, Qershor 2013

  • 2

    Zyra e Auditorit të Përgjithshëm (ZAP) kryen auditime të

    rregullsisë si dhe ato të performancës. Auditori i Përgjithshëm,

    Lage Olofsson, është kreu i ZAP-it që ka të punësuar rreth 140

    anëtarë të stafit. Auditori i Përgjithshëm dhe ZAP janë të pavarur

    dhe që certifikon rreth 90 Pasqyra Vjetore Financiare për çdo vit,

    derisa ndërmarrin forma të tjera të auditimit.

    Misioni ynë është që të kontribuojmë në menaxhim të shëndoshë

    financiar në administratë publike. Ne do të kryejmë auditime

    cilësore në përputhje me standardet e njohura ndërkombëtare të

    auditimit të sektorit publik dhe praktikat e mira evropiane. Ne

    do të ndërtojmë besim në shpenzimin e fondeve publike. Ne do

    të luajmë një rol aktiv në sigurimin e interesit të taksapaguesve

    dhe palëve tjerë të interesit në rritjen e llogaridhënies publike.

    Raportet e nxjerra nga ZAP në mënyrë direkte promovojnë

    llogaridhënien pasi që ato ofrojnë bazë për ti mbajtur

    llogaridhënës menaxherët e organizatave individuale buxhetore.

    Auditori i Përgjithshëm ka vendosur për raportin e auditimit

    mbi efektivitetin e Sistemit Standard të Integruar Qeveritar të

    Administratës Tatimore - SIGTAS në konsultim me Ndihmës

    Auditorin e Përgjithshëm, Ibrahim Gjylderen, i cili ka bërë

    mbikëqyrjen e auditimit.

    Opinioni dhe raporti i nxjerrë janë rezultat i auditimit të kryer

    nën menaxhimin e Drejtorit të Auditimit, Bezad Halilaj

    mbështetur nga Fitim Haliti (Udhëheqës i ekipit), Mjellma

    Dibra, Fanol Hodolli dhe Fatlinda Ramosaj.

    ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM –Adresa: Musine Kokollari, No. 16, Prishtina 10000, Kosova

    Tel.: +381(0) 38 25 35 /121/262-FAX: +381(0) 38 2535 122 /219 http://oag-rks.org/

    http://oag-rks.org/

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    3

    TABELA E PËRMBAJTJES

    Përmbledhje e përgjithshme .......................................................................................................... 5

    1 Hyrje ......................................................................................................................................... 7

    2 Përshkrimi i dizajnit të sistemit SIGTAS dhe vlerësimi i tijë ........................................... 8

    3 Përdorimi i sistemit SIGTAS ............................................................................................... 16

    4 Kontrolli dhe Mbikëqyrja .................................................................................................... 23

    5 Konkluzioni i përgjithshëm ................................................................................................ 25

    Shtojca I: Fushë veprimi dhe Metodologjia e auditimit .......................................................... 26

    Shtojca II: Modulet e SIGTAS-it .................................................................................................. 27

    Shtojca III: Format e vlerësimit ................................................................................................... 28

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    4

    Lista e shkurtesave

    ATK – Administrata Tatimore e Kosovës

    AT – Administrata Tatimore

    DA – Departamenti i Ankesave

    DF – Deklarata Financiare

    SIGTAS – Standard Integrated Government Tax Administration System

    EDI – Deklarimi elektronik

    ZAP – Zyra e Auditorit të Përgjithshëm

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    5

    Përmbledhje e përgjithshme

    Ne, kemi kryer auditimin e sistemit Standard të Integruar Qeveritar të Administratës

    Tatimore (SIGTAS) për të vlerësuar funksionimin e tij. Gjatë auditimit ne kemi testuar

    dizajnin dhe përdorimin e elementeve në kalkulimet dhe vlerësimet informatave tatimore

    nga ana e sistemit. Gjithashtu kemi vlerësuar regjistrimin dhe raportimin e rimbursimeve

    nga SIGTAS-i, marrëveshjet mbi borxhet, regjistrimin e ankesave dhe kontrolleve në

    SIGTAS dhe procesin e dhënies së vlefshmërisë (validimit) së të dhënave nga Banka

    Qendrore (BQ).

    Administrata Tatimore e Kosovës (ATK) që nga viti 2001 ka filluar ta përdor SIGTAS-in

    me një numër të caktuar modulesh, ndërsa me kalimin në versionin e ri në vitin 2010 janë

    shtuar edhe disa module të reja. Dizajnimi i sistemit, edhe përkundër disa mangësive i

    përmbush nevojat për të administruar informatat për tatimet.

    Megjithatë, ne jemi të shqetësuar për faktin se, përkundër se në vitin 2010 sistemi është

    avancuar në një version të ri të SIGTAS-it, ky proces ka pasur ngecje dhe është përcjellë

    me mangësi. Deri në korrik të vitit 2012 modulet e parashikuara të fillojnë në 2010, sipas

    zyrtarëve të ATK-së kanë qenë në fazën testuese. Për më tepër, disa prej tyre edhe pas

    kësaj faze ende nuk janë funksionale.

    Ne kemi identifikuar disa mangësi gjatë auditimit të SIGTAS-it. Këto mangësi kanë të

    bëjnë me dizajnin e sistemit dhe përdorimin e tij.

    Mangësitë më të theksuara lidhur me dizajnin e SIGTAS-it janë:

    Mangësi në menaxhimin e informatave në sistem; dhe

    Mungesë e përditësimit të informatave për disa nga aktivitetet e zhvilluara në

    sistem.

    Çështjet e theksuara për sa i përket përdorimit të SIGTAS-it

    Vonesa në aplikimin e përdorimit të moduleve të sistemit;

    Raportimi i informatave jo të plota dhe të sakta nga sistemi;

    Mungesa e ndërlidhjeve midis aktiviteteve brenda për brenda sistemit;

    Vonesa në procesimin e informatave në sistem; dhe

    Mungesë e harmonizimit të informatave të sistemit më një vegël tjetër (Share

    point) që përdorët nga ATK.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    6

    Mangësitë e lartpërmendura duhet të adresohen para se sistemi të konsiderohet një vegël

    plotësisht funksionale. ATK, si pronare e tij, është e nevojshme që sa më shpejt që është

    mundur të ndërmarrë veprime për të siguruar efikasitetin e këtij sistemi. Kjo do të

    mundësoj menaxhim më efikas të informatave për sa i përket procesit të tatimeve në

    Kosovë, përkatësisht të hyrave që mblidhen.

    Rekomandimet

    Për t’i tejkaluar mangësitë e përshkruara më lartë, ne rekomandojmë Drejtorinë e

    Përgjithshëm të ATK-së të ndërmarrë masa të duhura që do të ndikonin në përdorimin

    më efikas të potencialit të këtij sistemi. Në lidhje më këtë, ne rekomandojmë:

    Marrjen e masave për të identifikuar shkaqet që prodhojnë gabime në sistem,

    eliminimin e tyre dhe krijimin e mundësive për procesim dhe raportim të saktë të

    informatave të tatimpaguesve;

    Rishikimin e procesit të pajisjes me numër fiskal të bizneseve dhe përshtatjen e tij

    në përputhje me kornizën ligjore;

    Aplikimin e procesit të komunikimit me tatimpaguesit me anë të njoftim

    vlerësimeve, përmes të cilave ata informohen për dallimet në kalkulime;

    Marrjen e veprimeve te duhura për të bërë të mundur përdorimin e të gjitha

    moduleve tjera të SIGTAS-it që do të lehtësonin dhe saktësonin menaxhimin e

    informatave për tatimet; dhe

    Identifikimin e saktë të shkaktarëve për mangësitë e ndodhura në Share Point.

    Zhvillimin e planeve për eliminimin e tyre dhe krijimin e sigurisë se raportet që

    nxirren nga ai janë të sakta.

    Menaxhmenti është pajtuar me të gjitha të gjeturat tona të auditmit dhe janë zotuar se do

    t’i adresojnë rekomandimet tona.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    7

    1 Hyrje

    SIGTAS-i është një sistem i integruar i informacionit që i mundëson ATK-së

    administrimin e informatave për tatimet. Ky sistem është i dizajnuar për të përmbushur

    nevojat e vendeve, për të rritur kontrollin e tyre mbi të ardhurat nga tatimet. Sistemi

    është i projektuar edhe për t’iu përshtatur ndryshimeve në politikat tatimore.

    Funksioni i SIGTAS-it është i dizajnuar që të mundësoj menaxhimin e çdo aspekti të

    procesit menaxherial të tatimeve, që nga regjistrimi i bizneseve e deri të kontrolli dhe

    menaxhimi i informatave në lidhje më këtë.

    Përveç kësaj, sistemi ofron mundësinë e ndërlidhjes (ndërfaqe) me sisteme të tjera,

    përfshirë Bankën Qendrore për shfrytëzimin e të dhënave.

    Disa nga llojet kryesore te tatimeve që mbështeten nga SIGTAS-i janë:

    Tatimi mbi të ardhurat;

    Tatimi mbi Vlerën e Shtuar;

    Tatimet e Mbajtura në Burim, etj.

    SIGTAS-i është një sistem gjithëpërfshirës për të mbështetur të gjitha proceset e ATK-së

    dhe llojet e tatimeve në një sistem të integruar.

    SIGTAS-i në Kosovë ka filluar të përdoret që nga viti 2001 me modulet si në vijim:

    Regjistrimi i tatimpaguesve, vlerësimet, pagesat, rimbursimet, menaxhimi i dosjeve, letër

    kujtesat dhe administrimi.

    Në vitin 2010 sistemi është transformuar në një version të ri të SIGTAS-it duke i’u shtuar

    edhe disa module si: Transferimi i pagesave nga bankat, kontrolla, ankesat, mbledhja dhe

    marrëveshjet për pagesë dhe tatimi specifik.

    Nga fillimi i vitit 2012 sistemi është avancuar më tutje. Përmes SIGTAS-it është

    mundësuar që tatimpaguesit të kryejnë një pjesë të shërbimeve ndaj ATK-së nga interneti.

    Mundësitë e ofruara nga ky avancim janë: përgatitja dhe dorëzimi i deklaratave të tatimit

    në paga, kontributeve dhe TVSH-së. Sipas menaxhmentit të ATK-së ekzistojnë plane për

    vazhdimin e zgjerimit të këtyre mundësive edhe për procesim të llojeve të tjera të

    tatimeve.

    Objektivi i auditimit

    Objektivi i këtij auditimi është që të vlerësojmë nëse sistemi SIGTAS është efektiv për të

    siguruar procesimin, ruajtjen dhe gjenerimin e të dhënave të sakta dhe të plota.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    8

    2 Përshkrimi i dizajnit të sistemit SIGTAS dhe

    vlerësimi i tijë

    Konkluzioni i përgjithshëm

    Pajisja e tatimpaguesve me numër fiskal nuk na ofron siguri të mjaftueshme. Në sistemin

    e SIGTAS-it bëhen ndryshime të numrave edhe përkundër faktit se kërkesat ligjore

    përcaktojnë ndryshe.

    Si pasojë e plotësimit jo të drejtë të shumave nga ana e tatimpaguesve dhe bartja e tyre si

    të tilla edhe gjatë procesimit në sistem ndodh që gjendja e tatimpaguesit të mos jetë e

    saktë. Sistemi lejon futjen e vlerave negative në linjat e shpenzimeve me ç’rast

    ndryshohen rregullat e llogaritjes.

    Përshkrimi

    Sistemi i SIGTAS-it është i përbërë nga modulet përkatëse që mundësojnë procesimin dhe

    menaxhimin e informatave sipas fushave. Modulet janë si në vijim:

    2.1 Moduli i regjistrimit të tatimpaguesve

    Përshkrimi

    Ky modul përdoret për regjistrimin e tatimpaguesve dhe mirëmbajtjen e të dhënave të

    tyre në SIGTAS, si p.sh. për të krijuar dhe printuar çertifikatën e numrit fiskal, për të

    hapur dhe mirëmbajtur llogari tatimore për tatimpaguesit.

    Informatat mbi tatimpaguesit

    Pajisjen më numër fiskal të subjekteve që i nënshtrohen çfarëdo lloj tatimi të administruar

    nga ATK e rregullon Ligji 03-L-222 për Administratën Tatimore dhe Procedurat, i

    ndryshuar dhe plotësuar me 04-L-102. Udhëzimi Administrativ 07/2009 për regjistrimin,

    çregjistrimin dhe pajisjen me numër fiskal vendos procedurat dhe kërkesat për pajisje me

    numër fiskal në përputhje me ligjin e lartcekur. Në lidhje më këtë, ne kemi vërejtur

    mangësinë në vijim:

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    9

    Të gjeturat dhe rekomandimet

    1. Çështja - Ndryshimi dhe pajisja me numër të ri fiskal është përcjellë me mangësi

    E gjetura Sipas dispozitave ligjore, ndryshimi apo pajisja me numër të ri fiskal

    bëhët vetëm me rastin e ndryshimit të formës së biznesit. Kemi

    vërejtur se subjektet tatimore janë pajisur me numër të ri fiskal edhe

    për shkak të ndryshimit të emrit apo ndryshimit të pronarit. Në

    sistem, kjo është mundësuar duke i shtuar numrit aktual të regjistrimit

    të biznesit një karakter shtesë për të ruajtur veçantinë e tij. Kjo ka

    rrjedhë si rezultat mungesës së koordinimit të veprimeve paraprake të

    Ministrisë së Tregtisë dhe Industrisë.

    Mirëpo, për të realizuar këtë, paraprakisht do të duhej që të shlyhen

    borxhet tatimore që ndërlidhën më numrin e vjetër, ai të mbyllet për

    të lënë vetëm një numër fiskal aktiv.

    Gjithashtu, ka raste kur informatat mbi tatimpaguesit nuk janë të

    plota në sistem edhe pse kjo duhej të ishte e kërkueshme. Për më

    tepër, këto informata ka raste kur për biznese të njëjta nuk

    korrespondojnë me ato në Agjensionin për Regjistrimin e Bizneseve në

    Kosovë (ARBK).

    Rreziku Ndryshimet e tilla të numrit fiskal, kanë bërë që për të njëjtin biznes

    në sistem të figurojnë më shumë se një numër fiskal aktiv. Kjo do

    mund të ndikojë në pasqyrim jo të qartë dhe të plotë të informatave

    financiare të biznesit në raport me detyrimet ndaj ATK-së.

    Rekomandimi 1 Drejtori i përgjithshëm, në koordinim me ARBK-në duhet të siguroj se

    janë rishikuar proceset e pajisjes me numër fiskal të bizneseve. Kjo do

    të siguroj pasqyrë më të qartë dhe të saktë të informave për tatimet.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    10

    2.2 Moduli i Vlerësimit

    Përshkrimi

    Moduli është i dizajnuar për të menaxhuar deklaratat tatimore të procesuara në SIGTAS

    dhe vlerësimet e tatimpaguesve. Pas procesimit, nese është nevoja shumat e tyre ri-

    kalkulohen dhe korrigjohen automatikisht nga SIGTAS-i për të krijuar vlerësim zyrtar.

    Me vlerësim ri-kalkulohet tatimi, ndëshkimet dhe interesi. Një rivlerësim e zëvendëson

    vlerësimin paraprak të deklaratës tatimore.

    Nga testimet e kryera nga raportet e SIGTAS-it kemi identifikuar diferenca gjatë

    vlerësimeve. Këto përfshijnë krijimin dhe modifikimin e vlerësimeve, vlerësime të

    sistemit me rastin e deklarimit, rivlerësimet dhe korrigjimet e tatimpaguesit.

    Në vlerësimin e kryer për të testuar saktësinë e informatave, saktësinë e kalkulimeve dhe

    bartjen e humbjeve nga vitet paraprake kemi vërejtur të gjetura në vijim:

    2. Çështja - Mangësi në menaxhimin e informatave në sistem – Prioriteti-i rëndësishëm

    E gjetura Kemi identifikuar mangësi në menaxhimin e kalkulimit te shumave

    dhe bartjen e tyre në linjat përkatëse. Mangësitë kanë ndikim në

    Deklaratën vjetore të tatimit në korporata dhe të Deklaratës vjetore të

    tatimit personal. Në linjat e shpenzimeve, sistemi pranon vlera

    negative. Kjo bën që të ndryshohen rregullat e llogaritjes duke

    ndryshuar rezultatin, ku në vend se të zbriten shpenzimet bën që ato

    ti shtohen fitimit apo humbjes. Po ashtu, nëse është paraqitur nevoja

    të bëhen ri-kalkulime dhe janë bërë korrigjime në pjesën e fundit të

    deklaratës (pjesa e Pasqyrës së të Ardhurave) duke ndryshuar

    gjendjen e të ardhurave neto ose humbjeve, kjo shumë nuk bartet

    automatikisht në linjën 10 të ardhurat neto (humbja) të deklaratës prej

    ku fillon edhe kalkulimi i obligimeve tatimore.

    Kjo ndodh si pasojë e plotësimit jo të drejtë të shumave të deklaratave

    nga tatimpaguesi dhe procesimi i tyre si të tilla në sistem.

    Rreziku Mangësitë në kalkulime shkaktojnë informata të pasakta në gjendjen e

    tatimpaguesit dhe në përcaktimin e vlerës së obligimit tatimor.

    Rekomandimi 2 Drejtori i përgjithshëm, duhet te siguroj se janë marrë masat e duhura

    për identifikimin e shkaqeve që prodhojnë gabime në sistem. Të

    konsiderohet trajnimi i stafit për parandalimin e procesimit të vlerave

    negative dhe krijimin e mundësive për procesim dhe raportim të saktë

    të informatave.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    11

    Humbjet e bartura

    Një tabelë që përmban humbjet e bartura është krijuar në SIGTAS si vegël e veçantë. Të

    dhënat në të janë futur manualisht dhe përmban në total të gjitha humbjet e bartura deri

    në vitin 2009. Si e tillë është bazë për vitet pasuese.

    3. Çështja - Mos azhurnimi i tabelës së humbjeve – Prioritet – i rëndësishëm

    E gjetura Testet tregojnë se, jo gjithmonë të dhënat në këtë tabelë janë të sakta.

    Kjo ndikohet si nga mangësitë në kalkulime në deklaratat tatimore,

    ashtu edhe korrigjimet e deklaratave nga ana e tatimpaguesve apo

    ndryshimet që ndodhin si rezultat i ndonjë kontrolle nga ATK.

    Shkak i kësaj është se, të dhënat brenda saj punohen manualisht. Në

    rastet kur ka ndryshime si me rastin e kontrollave nuk njoftohet

    divizioni i llogarive tatimore që të bëhet rregullimi i gjendjes sipas

    kontrollës.

    Rreziku Mos azhurnimi i tabelës së humbjeve ndikon në saktësinë e fitimit të

    tatueshëm.

    Rekomandimi 3 Drejtori i përgjithshëm, duhet të siguroj se është aplikuar procesi i

    komunikimit të vazhdueshëm me divizionin e llogarive tatimore që

    do të mundësoj rregullimin e gjendjes së humbjes pas kontrolleve apo

    ankesave.

    4. Çështja - Mungesë e rivlerësimit të informatave nga SIGTAS-i pas korrigjimit të tyre

    – Prioriteti-i rëndësishëm

    E gjetura Nëse duhet të modifikohet (korrigjohet) një vlerësim i bërë nga sistemi

    pas deklarimit të tatimpaguesit, sistemi mundëson që të bëhet

    rivlerësimi. Rivlerësimet përgjithësisht bëhen pas ndonjë ankese apo

    kontrolle. Pas rivlerësimit, ai duhet verifikuar dhe aprovuar nga një

    zyrtar përkatës tatimor.

    Është vërejtur se me rastin e korrigjimit nga tatimpaguesi të deklaratës

    tatimore, në sistem zëvendësohet vlerësimi paraprak. Por, pas këtij

    korrigjimi, SIGTAS-i nuk bën ndonjë rivlerësim nga sistemi të njëjtë si

    me rastin e deklarimit të parë nga ana e tatimpaguesit. Kjo bën që

    gjendja e fundit të mbetet ajo e korrigjimit nga tatimpaguesi.

    SIGTAS-i, mundëson krijimin e raporteve me dallimet e ndodhura në

    kalkulime. Raste këto kur deklarimi i tatimpaguesit dallon nga

    vlerësimi i SIGTAS-it. Më pas, këto të dhëna duhet të verifikohen për

    t’u siguruar nëse ato janë procesuar si duhet.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    12

    Kemi kuptuar se ATK-ja, nuk ka zhvilluar ndonjë sistem të

    mbikëqyrjes dhe analizës së raporteve me dallime të mëdha kalkulimi

    dhe nuk trajtohen arsyet që i kanë shkaktuar ato.

    Rreziku Mungesa e rivlerësimit të informatave të vendosura nga tatimpaguesit

    pas deklarimit të parë, rrit mundësinë për gabime, por edhe për

    nënvlerësim të obligimeve tatimore. Mundësia është edhe më

    potenciale kur kemi parasysh se forma e deklarimit është vullnetare.

    Rekomandimi 4 Drejtori i përgjithshëm, duhet të siguroj se;

    - Janë marrë masat e duhura për rishikimin e gjendjes së

    tatimpaguesve në sistem dhe korrigjimin e informatave në

    përputhje me gjendjen reale të ndodhur, përfshirë edhe deklaratat

    vjetore tatimore;

    - Është aplikuar procesi i komunikimit me tatimpaguesit me anë të

    njoftim vlerësimeve të parapara, përmes të cilave ata informohen

    për dallimet në kalkulime.

    Mos deklaruesit

    Përshkrimi

    Mos deklaruesit janë tatimpaguesit që nuk kanë kryer në afatin e caktuar deklarimet e

    obliguara tatimore ndaj ATK-së për një periudhë të caktuar kohore. Për të identifikuar

    tatimpaguesit mos deklarues SIGTAS-i ofron mundësinë e nxjerrjes së raportit (Lista e

    Mos – Deklaruesve). Në lidhje më këtë, testet tona kanë shpalosur të gjeturat në vijim:

    5. Çështja - Mungesë e përditësimit të informatave për mos-deklaruesit – Prioriteti-i

    rëndësishëm

    E gjetura Nga evidencat (Lista) që mban ATK për mos deklaruesit tatimor, kemi

    identifikuar se informatat e prezantuara nuk janë të sakta. Lista

    përmban edhe biznese që mund të jenë deklarues të rregulltë, por

    vetëm janë transferuar1 në lloj tjetër statusi.

    Përkundër se, SIGTAS-i posedon opcionin e përditësimit apo mbylljes

    së llogarisë tatimore, ajo nuk po përdoret nga ana e organizatës.

    1 Psh, Transferi mund të bëhet prej statusit të biznesit individual në shoqëri me përgjegjësi të kufizuar e cila pastaj klasifikohet në grupim tjetër biznesësh), Ndërkaq llogaritë tatimore të statusit të më parshëm kanë mbetur të hapura.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    13

    Rreziku Mos përditësimi i informatave ndikon në saktësinë e raportimit për

    bizneset që nuk deklarojnë tatime. Përderisa, ekziston rreziku qe në

    raportim të përfshihen tatimpagues të rregulltë, por me status tjetër.

    Rekomandimi 5 Drejtori i përgjithshëm, duhet të siguroj se janë rishikuar dhe

    analizuar evidencat e tatimpaguesve mos-deklarues. Në kuadër të

    kësaj, llogaritë tatimore të bizneseve të rregullta të mbetura hapur,

    por që vetëm kanë ndryshuar statusin, do të duhej të ri-trajtohen në

    përputhje me ndryshimet.

    2.3 Moduli i rimbursimeve

    Përshkrimi

    Sipas legjislacionit tatimor, tatimpaguesit mund të kërkojnë rimbursim (rikthim) tatimor

    nëse dëshmohet se për një periudhë të caktuar kanë paguar më shumë tatim se sa që ka

    qenë i obliguar. Kërkesa për rimbursim duhet të jetë e procesuar në SIGTAS, përkatësisht

    në modulin e rimbursimeve dhe me pas, ajo të analizohet dhe auditohet.

    6. Çështja - Mos raportim i rimbursimeve nëpërmjet SIGTAS-it – Prioriteti-i

    rëndësishëm

    E gjetura Përkundër se sistemi ofron mundësinë për evidentim përmes modulit

    të rimbursimit, kemi vërejtur se procesimi i kërkesave për rimbursim

    nuk bëhet nëpërmjet këtij moduli në kohën e parashtrimit të kërkesës.

    Për qëllime raportimi për rimbursimet përdoren faqe të excelit.

    Rreziku Mungesa e informatave në kohë në sistem për sa i përket

    rimbursimeve zvoglon efikasitetin dhe transparencën për mënyrën e

    menaxhimit dhe arsyetimin e kthimit të mbipagesave tek

    taksapaguesit.

    Rekomandimi 6 Drejtori i përgjithshëm, duhet të siguroj se moduli i rimbursimeve

    brenda SIGTAS-it është duke u përdorur për të raportuar në lidhje me

    to. Kjo do të mundësoj menaxhimin dhe nxjerrjen e informatave në

    kohë dhe si duhet.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    14

    2.4 Moduli i Administrimit

    Përshkrimi

    Është i dizajnuar për t’u ndihmuar administratorëve të sistemit në menaxhimin operativ,

    si; rolet e punëtorëve, format tatimore, këstet, ndëshkimet dhe interesi. Gjithashtu, për

    konfigurimin e parametrave siç janë: caktimi i rregullave të TVSH-së, normave të

    ndëshkimit, dhe të interesit, ndërfaqës së bankës, ndërfaqës së mbajtjes në burim dhe

    humbjes.

    Konfigurimi i roleve të punëtorëve dhe parametrave të ndryshëm

    Testet tona tregojnë se rolet e punëtorëve në sistem janë të caktuara sipas pozitës që i

    takojnë. Gjithashtu, caktimi i rregullave të përgjithshme të ATK-së, atyre të TVSH-së,

    normave të ndëshkimit dhe interesit dhe informatat e humbjes, janë bërë në përputhje me

    kornizën ligjore të ATK-së.

    Rekomandimi

    Ne nuk kemi ndonjë rekomandim në lidhje me këtë fushë.

    Konfigurimi i rregullave të kalkulimit për format e tatimeve

    Nga testet e bëra për rregullat e kalkulimit si dhe bazuar në diferencat e vlerësimeve

    ndërmjet tatimeve të deklaruara dhe atyre të vlerësuara nga sistemi, janë identifikuar

    mangësi, si:

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    15

    7. Çështja - Mos përputhje midis deklarimeve të tatimpaguesve dhe informatave në

    sistem – Prioriteti-i rëndësishëm

    E gjetura Sistemi posedon mundësinë e kalkulimeve logjike të vlerave pozitive

    dhe negative dhe jep rezultate në bazë të formulave.

    Rastet të shpeshta ndodhin kur taksapaguesit në formatin standard të

    deklarates vjetore, vlerat për pjesën e shpenzimeve i deklarojnë si

    vlera negative, përkundër se nuk është paraparë. Si rezultat i kësaj

    rrjedhin mos përputhje midis informatave në deklaratën e

    tatimpaguesit dhe atyre në sistem. Kjo rrjedhë për shkak të mungesës

    së kufizimeve të duhura në sistem që do të pamundësonin procesime

    të gabuara. (Një shëmbull i tillë është shpalosur në shtojcën III).

    Një problem tjetër i vërejtur në sistem është procesi i deklarimit

    përfundimtar të fitimit të rregulluar2. Fitimi i nxjerrë nga sistemi nuk

    bartet si informatë në linjën përkatëse të raportimit.

    Rreziku Diferencat që rrjedhin nga procesimi i paharmonizuar si duhet i

    vlerave financiare prodhojnë pasaktësi të informatave për sa i përket

    tatimeve.

    Rekomandimi 7 Drejtori i përgjithshëm, duhet të siguroj se;

    - Janë krijuar mekanizma të monitorimit dhe veprimit të shpejtë

    për të identifikuar dhe parandaluar dallimet e paraqitura në

    sistem; dhe

    - Do të zhvillohen procese të trajnimeve me taksapaguesit për të

    këshilluar dhe ngritur nivelin e njohurive për sa i përket

    mundësive për gabime.

    2 Linja që paraqet të ardhurat neto (humbja) sipas Deklaratave Financiare (DF) nuk e thërret në mënyrë

    automatike rezultatin nga linja e të ardhurave neto (humbja) në DF, në mënyrë që të bëhet një vlerësim i drejtë dhe i saktë i Fitimit të rregulluar (axhustuar).

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    16

    3 Përdorimi i sistemit SIGTAS

    Konkluzioni i përgjithshëm

    Konkludojmë se SIGTAS-i për sa i përket përdorimit nuk është duke funksionuar në

    nivelin e pritshëm në përputhje me qëllimin e tij. Përkundër planeve për avancim në

    përdorim të disa prej moduleve tjera ende nuk janë duke u përdorur plotësisht. Përveç

    kësaj, vonesat në procesimin e pagesave në mënyrë manuale janë evidente, përkundër

    edukimeve të vazhdueshme të palëve të përfshira nga ana e ATK-së. Për më tepër procesi

    i raportimit nga një vegël tjetër që përdorët (SharePoint) nuk është gjithnjë i saktë. Kjo e

    bën të pasigurt menaxhimin e informatave për sa i përket tatimeve.

    Përshkrimi

    Disa prej moduleve janë shtuar në versionin e ri të SIGTAS-it në vitin 2010. Sipas

    informatave të menaxhmentit të ATK-së, aplikimi i këtyre moduleve ka qenë në fazën

    testuese deri në gjysmën e parë të vitit 2012. Ne nuk kishim informacione të tjera që të

    jemi në gjendje të vlerësojmë nëse implementimi i këtyre moduleve ka mundur të

    jetësohet me herët se që na është shpjeguar. Ne kemi testuar përdorimin e këtyre

    moduleve të reja.

    3.1 Moduli i ankesave

    Përshkrimi

    Nëpërmjet këtij moduli i mundësohet zyrtarëve të Departamentit të Ankesave (DA) të

    bëjnë regjistrimin e rasteve të ankesave dhe procesit në përgjithësi. Po ashtu, mundësohet

    monitorimi i të gjithë procesit të shqyrtimit të ankesave. Moduli, sipas nevojes mundëson

    krijimin e raporteve të ndryshme.

    Përdorimi i modulit të ankesave

    Përkundër se moduli është planifikuar të përdoret nga viti 2010, ai ka filluar të përdoret

    në gjysmën e dytë të vitit 2012. Me këtë rast DA ka filluar futjen e të dhënave për rastet e

    trajtuara në mënyrë retroaktive për të gjithë vitin.

    Ne, nuk kemi ndonjë rekomandim në lidhje më këtë, por inkurajojmë ATK-në të vazhdojë

    përdorimin e këtij moduli. Përdorimi i tijë do të mundësoj efikasitet më të madh të

    trajtimit të rasteve dhë qartësimit të vështirësive në proceset e mbledhjës së të hyrave.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    17

    3.2 Moduli i mbledhjes dhe marrëveshjeve për pagesë

    Procesi i mbledhjes iniciohet nga ATK kur tatimpaguesi dështon të paguaj detyrimin

    tatimor. Kjo ndodh, pasi të jenë dërguar njoftimet paraprake dhe pasi t’u ketë kaluar afati

    i caktuar për pagesë.

    Përmes SIGTAS-it, mund të përcaktohen rastet e llogarive tatimore që janë në borxhe. Ai,

    përcjell progresin e çdo procedure dhe ndikimin e çdo veprimi të marrë nga zyrtarët e

    mbledhjes. SIGTAS-i, gjithashtu mund të shfrytëzohet për të krijuar dhe administruar

    marrëveshjet e pagesës.

    8. Çështja - Moduli i mbledhjes dhe marrëveshjeve për pagesë ende nuk është duke u

    përdorur – Prioriteti-i rëndësishëm

    E gjetura Edhe pse, sipas zyrtarëve të ATK-së ky modul ka filluar të përdoret

    nga gjysma e dytë e viti 2012, testet tona tregojnë se ai ende nuk duket

    se është duke u aplikuar. Arsyeja për zvarritjen e përdorimit është se

    një pjesë e modulit (kalkulimi i orarit të marrëveshjeve nuk kishte

    funksionuar si duhet). Marrëveshjet për pagesë me këste janë bërë

    sipas metodës manuale të përdorur më parë dhe faqeve të Excel-it.

    Mos përdorimin e tij gjatë gjithë vitit 2012 e kemi konfirmuar, përveç

    në qendrën e ATK-së edhe në tri regjione të sajë. Ne kemi konfirmuar

    nga ana e tyre edhe për pasaktësitë që janë shfaqur në lidhje me këtë.

    Sipas zyrtarëve përgjegjës, pas masave të marra në fund të vitit 2012,

    këto parregullsi janë eliminuar. Sidoqoftë në auditimet e ardhshme ne

    do të vlerësojmë efektet e këtyre masave.

    Edhe moduli për menaxhimin e dokumenteve ende nuk është duke u

    përdorur. Sipas ATK-së, arsye për këtë është krijimi i arkives

    elektronike3, jashtë SIGTAS-it. Megjithatë, ne nuk nuk kemi mundur

    të sigurohemi se arkiva përmbush kërkesat për monitorim dhe

    organizim të dosjes fizike të tatimpaguesve.

    3 Në arkivë elektronike janë të skanuara deklaratat e para të tatimpaguesve të cilat mund të thirren nga Share

    Point, por arkiva nuk përmban edhe deklaratat e mundshme të korigjuara.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    18

    Rreziku Dështimi për të përdorur këtë modul pamundëson mbikqyrjën e

    duhur të procesit të zbatimit të marrëveshjeve për mbledhje te

    tatimeve nga tatimpaguesit.

    Rekomandimi 8 Drejtori i përgjithshëm, duhet të siguroj se janë marrë veprimet e

    duhura për të bërë të mundur përdorimin e të gjitha moduleve tjera të

    SIGTAS-it që do të lehtësonin dhe saktësonin menaxhimin e

    informatave për tatimet.

    3.3 Moduli menaxhimi i dokumenteve

    Moduli i menaxhimit të dokumenteve mundëson organizimin dhe monitorimin efikas të

    dokumenteve të tatimpaguesve, përmes krijimit të dosjes elektronike për çdo dosje fizike

    dhe të gjenerimit të raporteve të ndryshme. SIGTAS-i mundëson edhe mbikqyrjën e

    gjendjes se printimit4 të dokumenteve.

    Ky modul nuk është përdorur nga ana e ATK-së. Arsye sipas tyre është se është krijuar

    arkiva elektronike, jashtë sistemit SIGTAS, ku janë skenuar deklaratat e para të

    deklaruara nga ana e tetimpaguesve të cilat mund të thirren nga SharePoint.

    Rekomandimi

    Ne nuk kemi ndonjë rekomandim në lidhje me këtë fushë.

    4 Zyrtarët tatimor nuk mund ti ri - printojnë dokumentet që nuk është dashur të ri - printohen për arsye

    sigurie, pasi që ata kanë mundësinë të përcjellin se a është printuar një dokument apo jo.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    19

    3.4 Moduli i kontrolleve

    Përshkrimi

    Moduli i kontrolleve ofron mundësinë e evidentimit të të gjitha aktiviteteve gjatë një

    procedure të kontrollit. Ky modul ka qenë i gatshëm për aplikim nga korriku 2012, por ai

    ende nuk ka filluar të përdoret nga të gjitha nivelet e stafit si: udhëheqësit e ekipeve të

    kontrollit dhe inspektorët tatimor.

    9. Çështja - Mos aplikimi i proceseve ndërlidhëse ndërmjet modulit të mbledhjes dhe

    atij të kontrollit - Prioriteti – I rëndësishëm

    Në regjionet e ATK-së, kemi vërejtur se mungon një ndërlidhje midis

    proceseve nga moduli i mbledhjes me atë të kontrollës. Me hyrjen në

    marrëveshje me tatimpaguesin për shlyerjen e borxhit, fillimisht bëhet

    analiza e borxhit e pastaj bëhet marrëveshja. Por, kur deklaratat

    korrigjohen pas kontrollës mund të ndodh që rezultatet për sa i përket

    vlerës së borxhit të jenë të ndryshme nga vlera me të cilën është hyrë

    në marrëveshje.

    Kjo ndodhë si pasojë e mos ekzistimit të një lidhjeje midis procecit të

    ekzekutimit të marrëveshjes dhe kontrollës.

    Rreziku Kjo shkakton dis-harmoni të informatave për borxhet. Më tutje kjo

    shkakton vështirësi të konsiderueshme në procesin e mëtutjeshëm të

    menaxhimit të informatave dhe raportimit të saktë të tyre.

    Rekomandimi 9 Drejtori i përgjithshëm, përmes sistemit duhet të konsideroj

    mundësinë e ndërlidhjes se procesit të mbledhjes se tatimeve pas

    marrëveshjeve dhe atij të kontrollës. Kjo do të mundësoj përcaktim më

    të saktë të borxheve ndaj ATK-së.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    20

    3.5 Moduli ndërfaqja e bankës

    Përshkrimi

    Në SIGTAS ekziston ndërfaqja e bankës5 në të cilën mund të ngarkohen informatat mbi

    pagesat nga dosja elektronike e Bankës Qendrore (BQ). Të dhënat e dërguara nga BQ

    ngarkohen në një tabelë të përkohshme, në të cilën çdo e dhënë validohet6. Me tutje,

    transaksionet e pagesës do të krijohen në SIGTAS. Nëse të dhënat pranohen pas

    validimit, atëherë ato transferohen në tabelat transaksionale të SIGTAS-it. Nëse ndonjë e

    dhënë mbi pagesën nuk mund të ngarkohet, pagesa do të shënohet manualisht në

    SIGTAS pas një procedure biznesore.

    10. Çështja - Vonesë në procesimin manual të pagesave - Prioriteti – I rëndësishëm

    E gjetura Kemi vërejtur se ekzistojnë 9,985 pagesa në vlerë të përgjithshme mbi

    1,9 milion euro, të cilat nuk janë validuar në mënyrë automatike, por

    që duhet të procesohen manualisht në sistem. Ky numër i pagesave

    daton që nga viti 2010 deri në kohën e auditimit tonë.

    Arsyet e mos validimit janë të ndryshme si: bizneset nuk kanë llogari

    tatimore të hapur, ekziston ndonjë gabim në dokumentin e SIGTAS-it,

    pagesa të dyfishuara nga banka, pagesa me Uniref7 të njëjtë.

    Para se të procesohen informatat, duhet të ndiqet një procedurë

    biznesore si; kontakti me tatimpaguesit, qartësimi me bankat etj.) Në

    lidhje me këtë, ATK nuk ka përcaktuar persona përgjegjës për të

    trajtuar këto çështje dhe procesimin manual të tyre në sistem. Kjo ka

    shkaktuar edhe vonesat e theksuara më sipër për sa i përket

    procesimit. Megjithatë, krahasuar me vitet e kaluara është një progres

    i dukshëm drejt azhurnimit ngase numri i deklaratave të pa

    procesuara është minimizuar. Kjo sepse, sipas ATK-së numri mesatar i

    deklaratave në tri vitet e fundit ishte rreth 880 mijë.

    5 Ndërfaqja e bankës- Vegël ndërlidhëse më Bankën Qendrore që shërbën për procesimin dhe menaxhimin e

    informatave nga banka për sa i përket të hyrave. 6 Validohet- Behet i vlefshem

    7 Uniref- Numri identifikues i deklaratave tatimore.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    21

    Rreziku Vonesat e reflektuara ndikojnë në nxjerrje të informatave jo të plota

    dhe të sakta mbi gjendjen e tatimpaguesve. Derisa te jenë të pa

    procesuara ato rrisin mundësinë e llogaritjes së ndëshkimeve dhe

    interesit për mos pagesë në kohë, si dhe mund të ndikojnë në nën

    vlerësimin e të hyrave të mbledhura.

    Rekomandimi 10 Drejtori i përgjithshëm, duhet të siguroj se janë procesuar informatat

    mbi pagesat e pranuara, sidomos të atyre që kanë mbetur të pa

    validuara për një kohë të gjatë.

    3.6 Vegla “SharePoint”

    Konkluzioni i përgjithshëm

    Vlerësimet tona tregojnë se, në përgjithësi informatat që përmban kjo vegël janë të sakta.

    Megjithatë, edhe më tutje paraqiten mangësi në procesin e përcjelljes së kreditimit të

    TVSH-së për muajin pasues.

    Përshkrimi

    ATK, ka përdorur aplikacionin Share Point 8 për të dizajnuar portalin e vet për nxjerrjen

    më të shpejtë të informatave të ndryshme për tatimpaguesit. Raportet përmbajnë të

    dhëna nga SIGTAS-i, Deklarimi elektronik (EDI) të dhëna nga institucione tjera si

    Dogana, Thesari, Trusti Pensional etj.

    Paraqitja e informatave mbi tatimpaguesit në SharePoint

    11. Çështja - Mangësi në procesin e përcjelljes se kreditimit të TVSH-së - Prioriteti – I

    rëndësishëm

    E gjetura Marrë në përgjithësi, informatat në këtë vegël janë të sakta, megjithatë

    ende paraqiten mangësi në procesin e përcjelljes së kreditimit9 të

    TVSH-së për muajin pasues. Ka raste kur, përkundër se gjendja e

    tatimeve është kreditim, kur ajo bartët në muajin tjetër kalon si

    obligim. Këto situata janë vërejtur tek deklarimet e vitit 2010.

    8 SharePoint, është një ueb aplikacion i cili shërben për dizajnimin e portaleve. ATK, kete vegel e ka përdorur

    per të nxjerrë informatat e nevojshme më shpejt se ai i SIGTAS-it.

    9 Gjendja e TVSH-së në fund të muajit nëse është mbipagesë/kreditim bartet si kërkesë ndaj ATK-së në muajin pasues. Ndërsa nese është borxh/debitim duhet të paguhet nga tatimpaguesi.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    22

    Shkaqet e ndodhjes ata i ndërlidhin me rastet e korrigjimeve të

    deklaratave të viteve të më parshme.

    Megjithëkëtë, nëse këto mangësi krahasohen me të dhënat që janë në

    bazën reale vërejmë se kjo e fundit përmban të dhënat e sakta.

    Kjo na bënë të kuptojmë që duhet të analizohet thirrja e informatave

    në SharePoint në mënyrë që këto informacione të jenë të sakta.

    Rreziku Parregullësi të tilla ndikojnë në saktësinë e gjendjes së tanishme të

    tatimpaguesit.

    Rekomandimi 11 Drejtori i përgjithshëm, duhet të siguroj se, janë identifikuar saktë

    shkaktarët për mangësitë e ndodhura në SharePoint. Janë bërë plane

    për eliminimin e tyre dhe krijimin e sigurisë që raportet që nxirren

    nga ai janë të sakta.

    3.7 Edukimi i tatimpaguesve

    Divizioni i Shërbimit dhe Edukimit në vazhdimësi ka mbajtur seminare të ndryshme me

    tatimpagues dhe palët e tjera të ndërlidhura (Banka komerciale, Gjyqtar dhe Prokuror,

    etj). Zakonisht janë mbuluar temat, si: Deklarimi Vjetor dhe të rejat nga ATK-ja, reformat

    në regjistrimin e bizneseve, deklarimi dhe pagesa e tatimit përmes EDI-it.

    Trajnimet e kryera nga ATK për përdorimin e moduleve të ndryshme të SIGTAS-it

    Ne kemi trajtuar edhe çështjen e trajnimit të zyrtarëve të ndryshëm për përdorimin e

    SIGTAS-it. Sipas zyrtarëve për trajnim dhe zhvillim, janë organizuar trajnime sipas

    kërkesave të stafit dhe në bazë të ndryshimeve që pësojnë në modulet e SIGTAS-it. Sipas

    një raporti të ofruar, për vitin 2011 dhe 2012, janë trajnuar 40 përkatësisht 35 zyrtar në

    lidhje me shfrytëzimin e SIGTAS-it.

    Rekomandimi

    Ne nuk kemi ndonjë rekomandim në lidhje më këtë fushë.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    23

    4 Kontrolli dhe Mbikëqyrja

    Konkluzioni i përgjithshëm

    ATK, ka të dizajnuar procese të kontrollit dhe mbikëqyrjes së përdorimit dhe

    funksionimit të SIGTAS-it. Ekziston një strategji për ruajtjen e të dhënave. Ndërsa

    veprimet e zhvilluara në lidhje me këtë ofrojnë siguri të duhur që në rast rreziku të mund

    të rikthehen informatat e nevojshme. Sistemi i kontrollit dhe mbikëqyrjes së proceseve të

    zhvilluara në sistem është duke funksionuar. Megjithatë, vëmendje për rishikim duhet

    kushtuar rolit të administratorit që mbulon njëkohësisht sistemin dhe bazën e të dhënave.

    Përshkrimi

    Këto procese rregullojnë qasjen e secilit të punësuar në SIGTAS, varësisht prej detyrave

    dhe përgjegjësive që kanë, por dhe ofrojnë siguri fizike të veglave që përpunojnë të

    dhënat.

    Me kontroll të qasjeve nënkuptohet mekanizmi që rregullon qasjen në rrjetat

    kompjuterike, softuera ose resurse tjera.

    Ndërsa, me siguri, nënkuptohet mbrojtja fizike e serverëve10 mbrojtja ndaj zjarrit dhe

    fatkeqësive natyrore si dhe rikthimi i të dhënave në rast të ndonjë prishje. Një rrjetë

    kompjuterike e dizajnuar mirë e ka një plan që i mbulon të gjitha këto.

    Strategjia e ruajtjes së të dhënave

    Për të siguruar rikthimin e sigurt të të dhënave pas ndonjë defekti, në rrethana normale

    krijohen kopje rezervë. Gjithashtu preferohet që të dhënat e rëndësisë së veçantë të ruhen

    në ndonjë lokacion alternativ jashtë objektit ku ndodhet baza e të dhënave qendrore.

    ATK, ka një strategji për ruajtjen e të dhënave (Backup-at). Backup-at bëhen sipas asaj

    strategjie në baza ditore, javore, mujore dhe vjetore. Këto kopje përveç që ruhen në

    objektin qendror të ATK-së një kopje e tyre ruhet edhe në një nga regjionet e sajë.

    Administrimi i Bazës se të dhënave

    Detyrat dhe përgjegjësitë e administratorit të bazës së të dhënave janë të zhvillojë dhe

    mirëmbajë bazën e shënimeve, të implementoj procedurat për ruajtjen fizike dhe nivelet e

    sigurisë, të implementoj procedura për kthim të të dhënave në rast të fatkeqësive të

    mundshme, etj.

    10 Pajisje që përmbajnë dhe ruajnë informatat e procesuara.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    24

    12. Çështja - Ndarje jo e mirë e detyrave- Prioriteti – të tjera

    E gjetura Në ATK, janë katër administrator të bazës reale të të dhënave, por ne

    kemi vërejtur se njëri prej tyre është edhe administrator i sistemit që

    sipas detyrave dhe përgjegjësive nuk janë të njëjta me ato të

    administratorit të bazës së të dhënave.

    Rreziku Ndarja jo e mirë e detyrave mund të shkaktojë paqartësi në

    përgjegjësitë e stafit për ekzekutimin e proceseve operative që

    ndërlidhen midis dy proceseve.

    Rekomandimi 12 Drejtori i përgjithshëm, duhet të rishikojë mundësitë për profilizim të

    stafit në fusha të ndara të përgjegjësive për të mbuluar njëkohësisht

    nevojat koherente të organizatës.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    25

    5 Konkluzioni i përgjithshëm

    Konkluzioni

    Një numër mundësishë që ofron sistemi SIGTAS janë përdorur që nga viti 2001, mirëpo

    synimet për përdorim të tërësishëm të tij kanë qenë nga viti 2010, pas një transformimi të

    kryer. Përkundër përpjekjeve për të implementuar sistemin, ende ky sistem nuk është

    tërësisht funksional.

    Përkundër disa mangësive të theksuara, dizajnimi i sistemit përmbush nevojat e procesit

    te evidentimit dhe menaxhimit të informatave për sa i përkët tatimeve. Përveç tjerash,

    sistemi përmban në vete mekanizma të kontrollit dhe monitorimit të proceseve të

    mbledhjes së të hyrave.

    Megjithatë, ende mbetet sfidë vënia në përdorim e sistemit SIGTAS, edhe pse sistemi ka

    potencialet e duhura për përmbyshjen e nevojave të ATK-së. Edhe më tutje një numër

    modulesh që do të ndihmonin procesin e menaxhimit të informatave për tatimet nuk janë

    duke u përdorur.

    Në anën tjetër, një varg dobësish te aspektit teknik bëjnë që informatat në sistem të mos

    jenë të plota dhe të sakta. ATK duhet të ndërmarrë veprime për eliminimin e mangësive

    teknike.

    Dështimi për të siguruar përdorimin e plotë të tijë dhe mangësitë teknike që për pasojë

    reflektojnë pasaktësi dhe informata jo të plota në lidhje me tatimet tregojnë se sistemi nuk

    është efektiv.

    Në lidhje më këtë është e nevojshme që ATK, të zhvilloj plane shtesë për të përcaktuar

    veprimet e duhura që do të mundësojnë një rrugë të qartë për të vënë në funksion të plotë

    këtë sistem.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    26

    Shtojca I: Fushë veprimi dhe Metodologjia e auditimit

    Metodologjia e këtij auditimi përbëhet prej disa procedurave që përfshijnë këto faza:

    vlerësimi paraprak i rrezikut, faza e planifikimit, faza e testimeve dhe ajo e vlerësimit të

    rezultateve të dala nga testimet.

    Bazuar nga disa rezultate të dala nga analizat fillestare, nga raportet e auditimit të

    rregullsisë, në lidhje me funksionimin e SIGTAS-it, ekziston shqetësimi se sistemi ende

    nuk po funksionon si duhet.

    Kemi vazhduar me fazën e planifikimit, gjatë së cilës jemi njohur me secilin prej

    moduleve të SIGTAS-it. Auditorëve iu është mundësuar qasja si lexues në bazën reale të

    të dhënave si dhe në aplikacionin, për qëllime raportimi, jashtë sistemit në SharePoint.

    Auditorët janë njohur me punën dhe përgjegjësitë e zyrtarëve që merren me zhvillimin

    dhe mirëmbajtjen e formave, administrimin e bazës së të dhënave, administrimin e

    sistemit si dhe me procedimin e të dhënave.

    Në fazën e testimeve, auditorët kanë shqyrtuar proceset e sistemit të SIGTAS-it si dhe

    procedimin e të dhënave. Puna ka qenë e përqendruar në Departamentin e Teknologjisë

    Informative. Auditimi kryesisht është zhvilluar në terren me përzgjedhjen e mostrave nga

    raportet e ndryshme të nxjerra nga SIGTAS-i.

    Gjatë auditimit janë vizituar tre regjione të ATK-së, si: regjioni i Prizrenit, Gjakovës dhe

    Prishtina 2. Në këto regjione janë bërë intervista me menaxherët regjional, dhe zyrtarët

    tjerë përgjegjës: të mbledhjes, procesimit, kontrollës, udhëheqjes se ekipeve.

    Ky raport është rezultat i testimeve dhe analizave të bëra nga vlerësimet e deklaratave

    tatimore, gjendjeve të tatimpaguesve, pagesave të tyre, intervista me menaxhmentin dhe

    zyrtarë të ndryshëm.

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    27

    Shtojca II: Modulet e SIGTAS-it

  • ZYRA E AUDITORIT TË PËRGJITHSHËM

    28

    Shtojca III: Format e vlerësimit

    Në figurën në vijim është paraqitur pjesë e një detaji të vlerësimit: