Embed Size (px)
Citation preview
2
Uz dobrodošlicu, poštovani prijatelji, dopustite mi nekoliko uvodnih riječi o namjeni i rasporedu ovih stranica, kojima vas Akreditaciono tijelo Crne Gore želi informisati o misiji i viziji svoga djelovanja.
Budući da ovu godišnjicu smatramo svojim malim jubilejom - četiri godine su period kada se jedan ciklus akreditacije završava i zaokružuje, i da sa ponosom možemo govoriti o utemeljenom savremenom sistemu akreditacije usklađenom sa međunarodnim standardima i praksom, sa vama želimo podijeliti naše zadovoljstvo i time potvrditi da sistem akreditacije nije samo predmet rada i interesovanja nas u Akreditacionom tijelu Crne Gore, već je to sistem čijim sprovođenjem zajedno gradimo sigurniji i kvalitetniji život.
Na početku želim da dam kratku retrospektivu funkcionisanja, aktivnosti i rada Akreditacionog tijela Crne Gore, kako bi odgovor na pitanje koje su to prednosti koje akreditacijom dobijaju kako organizacije tako i korisnici usluga i prije svega sama država , bio jasniji i kompletniji.
Naime,poznato vam je da je Crna Gora nakon sticanja nezavisnosti bila jedina evropska zemlja bez nacionalnog organa za akrediatciju. Odlukom Vlade Crne Gore aprila 2007. osnovano je Akreditaciono tijelo Crne Gore, čija je osnovna djelatnost utvrđivanje kompetentnosti organizacija za obavljanje poslova ocjenjivanja usaglašenosti, odnosno ispitivanja,kalibracije, kontrolisanja, sertifikacije proizvoda , procesa i usluga, sertifikovanje sistema menadžmenta i sertifikacije lica koja obavljaju poslove ocjenjivanja usaglašenosti.
Jedna mala ekipa ljudi puna entuzijazma krenula je u težak, pionirski zadatak uspostavljanja sistema akreditacije u Crnoj Gori. Sve je, naravno, započelo izradom odgovarajuće dokumentacije sistema kvaliteta u skladu sa međunarodnim upustvima i evropskom praksom, podizanjem nivoa kompetentnosti i jačanjem administrativnih kapaciteta, obučavanjem zaposlenih, jačanjem saradnje sa akreditacionim tijelima u regionu.
Svaka naredna godina je bila sve značajnija za rad ATCG i donijela je mnogobrojne promjene ka bržem razvoju sistema akreditacije u Crnoj Gori, odnosno institucionalnom jačanju Akreditacionog tijela Crne Gore i podizanju nivoa svijesti o potrebi za akreditacijom, kao do sada najpouzdanijem poznatom načinu dokazivanja kompetentnosti.
Vrijednosti na kojima smo temeljili naš uspjeh su timski rad, kvalitet, ažurnost, povjerenje, nepristrasnost, objektivnost i kompetentnost, kao i saradnja sa državnim i drugim organima u cilju ostvarivanja nadležnosti i realizacija obaveza Crne Gore. Intenzivno se radilo i na promociji
Uvodna riječ direktora
Ranko Nikolić
3
značaja i uloge sistema akreditacije u Crnoj Gori, učestvovanjem na stručnim skupovima, seminarima i okruglim stolovima i stručnim časopisima.
Donošenjem prvog nacionalnog Zakona o akreditaciji stvoreni su uslovi za implementaciju najvažnijih Odredbi Uredbe Evropskog parlamenta i Savjeta 765/2008 , kojom se utvrđuju zahtjevi vezani za akreditaciju i nadzor na tržištu.
Zadovoljstvo mi je da vas obavjestim da su Akreditaciono tijelo Crne Gore , a time i Crna Gora, kao krunu svih dosadašnjih međunarodnih aktivnosti u oblasti akreditacije,imali izuzetnu čast da u novembru 2010. godine organizuju Generalnu Skupštinu EA(European co-operation for Accreditation) i Izvršni komitet. Ovo je ujedno i poslednja Skupština Evropske kooperacije za akreditaciju koju je organizovala država koja nije član EU, čime je još jednom potvrđen značaj i ukazano povjerenje državi organizatoru Skupštine. Ako se uzme u obzir da je Crna Gora u proteklom periodu učinila značajne korake u evropskim i evroatlantskim integracijama i da je snažan progres na tom putu rezultirao dobijanjem pozitivnog mišljenja od Evropske komisije za sticanje statusa kandidata za punopravno članstvo, organizaciju jednog ovakvo eminentnog skupa sigurno možemo shvatiti kao naš doprinos i potvrdu da su procesi integracija efikasan mehanizam koji podstiče reforme i doprinosi da se kroz dinamičan, demokratski i ekonomski razvoj unapređuje kvalitet života svih građana.
Sve ove aktivnosti,kao i kontinuirano podizanje nivoa kompetencije i jačanje administrativnih kapaciteta imaju kao rezultat 17 tijela za ocjenu usaglašenosti upisanih u registar akreditovanih organizacija Akreditacionog tijela Crne Gore, a da se akreditacija sve više prepoznaje u Crnoj Gori kao mjera uspostavljanja povjerenja na tržištu, pokazuje sve veći broj novih aplikacija kao i njihova najava.
Širok spektar prijavljenih oblasti ohrabruje nas u uvjerenju da smo na dobrom putu, i da akreditacija sigurnim koracima postaje način za obezbjeđenje autoritativnog iskaza tehničke kompetentnosti tijela čiji je zadatak da osiguraju usaglašenost sa važećim zahtjevima.
Sa čvrstim uvjerenjem, istim entuzijazmom do zadovoljstva svih korisnika!
Iskreno vaš,
Ranko Nikolić
4
Akreditacija je garant povjerenja u rezultate tijela za ocjenu usaglašenosti (laboratorija za ispitivanje, laboratorija za kalibrisanje, kontrolnih organizacija, medicinskih laboratorija i sertifikacionih tijela) i predstavlja, do sada, najpouzdaniji način potvrđivanja i praćenja tehnicke kompetentnosti tijela za ocjenjivanje usaglašenosti od strane nezavisne i nepristrasne institucije, koju predstavlja nacionalno akreditaciono tijelo (Akreditaciono tijelo Crne Gore).
Akreditacija je dokaz tehničke kompentencije tijela za ocjenu usaglašenosti i potvrda da ta tijela u svom radu obezbedjuju poštovanje najviših standarda i nude svoje usluge na najvišem nivou kvaliteta. Na ovaj način se krajnjim korisnicima uliva dodatnu sigurnost da je smanjen rizik od od pojave nedostataka kod proizvoda.
Akreditovana tijela za ocjenu usaglašenosti imaju dokaz osposobljenosti na bazi nezavisnog ocjenjivanja od strane akreditacionog tijela uz uspješno učešće u ispitivanjima sposobnosti ili medjulaboratorijskim poređenjem. Ove organizcije imaju ugrađjen mehanizam stalnih poboljšavanja i permanentno vode brigu o zahtjevima i potrebama korisnika.
Glavna prednost akreditacije je pouzdanost rezultata, kao i njihovo međunarodno priznavanje.
Međunarodno priznati rezultati smanjuju potrebu za dodatnim troškovima i tako olakšavaju plasman na tržištima.
Akreditacijom se povećava povjerenje korisnika, privrede, trgovaca i omogućava državnim organima da na bazi dokazane kompentencije vrše imenovanja tj. ovlašćivanje.
Kod akreditivonaih organizacija se uočavaju sledeće prednosti:- povećava se povjerenje u rezultate ispitivanja, kontrolisanja i sertifikacija- raste kredibilitet- poboljšava se nivo pružanja usluga- podiže se nivo tačnosti i preciznosti vršenja usluga- lakše se privlače korisnici- uvodi se sistem upravljanja dokumentacijom i- ostavruju bolji poslovni rezultati
I ne zaboravimo: „ Dobra igra mnogo više zavisi od dobrih pravila, nego od dobrih igrača”
Prof dr Zdravko Krivokapić, predsjednik UO ATCG
ZNAČAJ AKREDITACIJE
Prof dr Zdravko Krivokapić, predsjednik UO ATCG
5
POLITIKA KVALITETA, ORGANIZACIONA STRUKTURA I ZAPOSLENI U ATCG
P O L I T I K A K V A L I T E T A
Akreditaciono tijelo Crne Gore svojim nezavisnim, nepristrasnim radom i visoko osposobljenim kadrom, uz poštovanje medjunarodnih i evropskih standarda i zahtjeva zainteresovanih strana, is
punjava kriterijume standarda MEST ISO/IEC 17011, Ocjenjivanje usaglašenosti – Opšti zahtjevi za tijela za akreditaciju koja akredituju tijela za ocjenu usaglašenosti i javnim iskazom politike kvaliteta deklariše osnovne principe i ciljeve:
da uspostavi i održava sistem akreditacije u Crnoj Gori tako da je u skladu sa evropskom i međunarodnom praksom;
da u cеntar pаžnjе postavi zаdоvоljstvо аkrеditоvаnih оrgаnizаciја za ocjenu usaglašenosti, kao i zаdоvоljstvо оstаlih zаintеrеsоvаnih strаnа: pоtrоšаčа i kupaca, privrede, prоizvоđаčа, strukоvnih оrgаnizаciја, kао i držаvnih оrgаnа i оrgаnizаciјa;
da sе оrјеntiše nа obezbjedjenje mеđunаrоdnе prihvаtljivоsti аkrеditаciја krоz ulаzаk u аrаnžmаnе mеđusоbnоg priznаvаnjа sа аkrеditаciоnim tijеlimа drugih držаvа (ILAC MRA) , kао i krоz ulаzаk u rеgiоnаlnе intеgrаciје, оdnоsnо krоz pristupаnjе multilаtеrаlnim spоrаzumimа о mеđusоbnоm priznаvаnju (EA MLA, IAF MLA);
da poboljšava kvalitet i podiže nivo kompentencije i nivo povjerenja u kompetentnost akreditovanih organizacija;
da osigura da svako od zaposlenih mora, u skladu sa svojim ovlašćenjima, doprinositi stalnom poboljšanju kvaliteta procesa i efektivnosti sistema upravljanja;
da obezbjedi sistematsko ostvarivanje, plansko praćenje i primjenjivanje poboljšanja kvaliteta na svaki organizacioni dio Akreditacionog tijela Crne Gore;
da se orjentiše na izdizanje nivoa kompetencije kompletnog osoblja koje je uključeno u proces akreditacije kroz njihovo obrazovanje, obučavanje i vrednovanje efikasnosti sprovedenih obuka;
da preventivno djeluje tako da se spriječe neusaglašenosti i odstupanja od uspostavljenog sistema menadžmenta kvalitetom;
da je obezbjeđenje kompetentnosti, konzistentnosti i nepristrasnosti u Akreditacionom tijelu dokumentovano u Poslovniku kvaliteta i drugim dokumentima na koje se poziva Poslovnik kvaliteta, uključujući pravila, procedure, uputstva, opšta akta i obrasce.
Iskаzаnе nаmjеrе Akreditaciono tijelo Crne Gore ćе оstvаriti funkciоnisаnjеm sistеmа menadžmenta, tako što će osigurati da se politika razumije, primjenjuje i održava na svim nivoima. Ciljevi će biti mjerljivi i u skladu sa politikom kvaliteta.
Akreditaciono tijelo Crne Gore će obezbjediti da se osigura povjerljivost informacija dobijenih u procesu svih aktivnosti postupka akreditacije , uključujući komitete, eksterna tijela i pojedince koji djeluju u njegovo ime.
Rukovodstvo, stalno zaposleni, еkstеrni оcjеnjivаči i еkspеrti, kao i оstаla licа kоја pаrticipirајu u rаdu Akreditacionog tijela Crne Gore obavezuju se da sa neprenosivom odgovornošću sprovode stavove ove politike.
D i r e k t o r ATCG
6
Organizaciona struktura
Organizacija i način rada ATCG utvrđuje se osnivačkim aktom, Statutom i drugim opštim aktima ATCG
O R G A N I Z A C I O N A Š E M A A T C G
Ljudski resursi
Ljudske resurse ATCG čine: stalno zaposleno osoblje i eksterno angažovani ocjenjivači i tehnički eksperti. Angažovanje eksternih ocjenjivača i tehničkih eksperata regulisano je ugovorom.
Stalno zaposleno osoblje ima odgovarajuće obrazovanje, obučenost, tehničko znanje, vještine i iskustvo neophodno za vrstu i obim posla koji obavlja. Opšti zahtjevi u vezi kompetentnosti stalno zaposlenog osoblja utvrđeni su Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta, a način izbora i učešća zaposlenog osoblja u procesu akreditacije, kao i njihove uloge, ovlašćenja i odgovornosti, propisani su odgovarajućim procedurama i pravilima ATCG. Ugovorom o radu stalno zaposleni se obavezuju na poštovanje pravila rada, uključujući i aspekte povjerljivosti, nezavisnosti i povezanosti sa organizacijama za ocjenjivanje usaglašenosti. Stalno zaposleno osoblje ATCG-a čine:
POLITIKA KVALITETA, ORGANIZACIONA STRUKTURA I ZAPOSLENI UATCG
OVDJE IDE POLITIKA KVALITETA NA JEDNOJ CIJELOJ STRANICI ( POSEBAN FAJL)
Organizaciona struktura
Organizacija i način rada ATCG utvrđuje se osnivačkim aktom, Statutom i drugim opštim aktima ATCG
O R G A N I Z A C I O N A Š E M A A T C G
Direktor
Predstavnik rukovodstva za kvalitet Pravno finansijsko
osoblje
Služba za akreditaciju Služba za razvoj i međunarodnu
saradnju
Odjeljenje za akreditaciju laboratorija
Odjeljenje za akreditaciju
kontrolih organizacija
Odjeljenje za akreditaciju
sertifikacionih tijela
Komisija za akreditaciju
Tehnički komitet 1
Tehnički komitet 2
Tehnički komitet 3
Registar provjerivača
Registar akreditovanih organizacija
Komisija za žalbe
Komisija za izbor i praćenje provjerivača
Nadzorni odbor UPRAVNI ODBOR
Poslovni sekretar
Ranko Nikolić - DirektorAna Radović - Rukovodilac službe za akreditacijuTanja Radović - Rukovodilac odjeljenja za akreditaciju laboratorijaNataša Mićunović - Rukovodilac odjeljenja za akreditaciju sertifikacionih tijelaDušan Vukotić - Rukovodilac službe za međunarodnu saradnju
Maja Radović - Savjetnik u odjeljenju za akreditaciju laboratorijaSanja Ćirić - Savjetnik u odjeljenju za akreditaciju kontrolnih tijelaIvana Zuber Bogdanović - Savjetnik u odjeljenju za akreditaciju sertifikacionih tijelaIva Medojević - Pripravnik
7
Učesnici regionalne obuke u Skoplju, februar 2008. Radna atmosfera
U 2009.godini održano je pet obuka.
Okrugli sto u Istanbulu u okviru PTB projekta,novembar 2009.
Obuke za potrebe Akreditacionog tijela
Tokom 2008. godine održano je osam obuka za potrebe ATCG radi podizanja administrativno tehničkih kapaciteta. Obuke su realizovane na osnovu potpisanih bilateralnih sporazuma, sa zemljama u regionu, ili donacija predpristupnih fondova IPA i CARDS.
Obuke u 2010.godini
Realizovano je 13 obuka tokom 2010.godine
U okviru regionalnog projekta IPA 2008, Laboratorija za metrologiju i kvalitet (LMK) koja pripada Elektrotehničkom fakultetu akreditovanog PT sprovela je pre i post PT obuke za potrebe laboratorija u regionu Hrvatske, Bosne i Hercegovine, Crne Gore, Srbije, Kosova i Albanije. Učestvovanje u ovom projektu za laboratorije je predstavljalo benefit i ujedno priliku za potvrdu njihove tehničke osposobljenosti, posebno imajući u vidu da učestvovanje u PT zahtjeva znatna finansijska sredstva.
Obuka pema standardu ISO 17020:2006 u Bogetićima, decembar 2010.g.
U okviru međunarodne saradnje, predstavnici ATCG su učestvovali u radu Generalne Skupštine Evropske kooperacije za akreditaciju -GA EA u maju i novembru, MAC komiteta u periodu 06.-08.10.2010., HHC Komiteta u periodu 29.09.-1.10.2010., tehničkog komiteta za laboratorije (EA LC) u periodu 15.-16.09.2010., tehničkog komiteta za sertifikaciona tijela EA (CC EA) tehničkog Komiteta za kontrolna tijela (IC EA) u periodu od 29.09.-2.10.2010. I Generalne Skupštine ILAC i IAF u periodu 20.10.-31.10.2010.
Zahvaljujući mnogobrojnim realizovanim i najavljenim obukama u okviru regionalnih projekata “Razvoj infrastrukure kvaliteta u Crnoj Gori” EU akcionog programa IPA 2007, regionalnog projekta Infrastruktura kvaliteta Zapadnog Balkana i Turske - IPA 2008, projekta ”Promocije regionalne saradnje Jugoistočne Evrope u polju infrastrukture kvaliteta“ u organizaciji PTB (Physikalisch-Technische Bundesanstalt) kao i bilateralnih sporazuma sa akreditacionim tijelima iz regiona, u narednom periodu se očekuje dalje podizanje nivoa kompetentnosti osoblja ATCG i svih saradnika ATCG.
Sve to skupa rezultiraće daljim povećanjem administrativno-tehničkih kapaciteta ATCG i omogućiti aplikaciju za punopravno članstvo u EA i potpisivanje MLA EA za laboratorije za ispitivanje i kontrolna tijela.
8
9
Ocjenjivači i tehnički eksperti
Nezaobilazni dio sistema akreditacije u Crnoj Gori, bolje reći stub na kome počiva kompetentnost Akreditacionog tijela Crne Gore su provjeravači.
U ATCG se razvija politika u pogledu ocjenjivača :
• osposobiti ocjenjivače i vodeće ocjenjivače koji su u stalnom radnom odnosu sa ATCG
• osposobiti domaće eksperte za pojedinačna stručna područja.
U procesu akreditacije ATCG koristi ocenjivače koji imaju odgovarajuće obrazovanje,stručnost i potrebno iskustvo u oblastima koje ocjenjuju, odnosno na poslovimaocjenjivanja usaglašenosti za koje se traži akreditacija, kao i odgovarajuće kurseveobuke za ocenjivače u sistemu akreditacije.
U procesu akreditacije ATCG angažuje i tehničke eksperte, koji nijesu ocenjivači, većposjeduju adekvatno znanje i iskustvo za specifične oblasti.
Zahtjevi koje moraju ispunjavati ocjenjivači i tehnički eksperti, način njihovogizbora, kao i prava, obaveze, ovlašćenja i odgovornosti u konkretnim postupcimaakreditacije, ATCG je propisao u dokumentu Q2.07 Opšta pravila za provjeravače:
• stalno zaposleni ili• spoljašnji ocjenjivači ili tehnički eksperti
koji su iz Crne Gore (za slučaj eksperata) ili iz inostranstva i drugog akreditacionog tijela sa kojim se uspostavlja za te potrebe
ugovor za pojedinačne akreditacione postupke.
ATCG objavljuje stalni javni poziv (konkurs) za provjeravače (ocjenjivači i eksperti) koji se nalazi na sajtu ATCG( www.atcg.co.me). U pozivu se jasno navode uslovi koje kandidati moraju da ispune a prijavljivanje se vrši popunjavanjem Prijave za akreditacione provjeravače .
Prije izbora za ocjenjivača ATCG , svaki kandidat prolazi odgovarajuću obuku, na načinkako je to propisano u pravilu Q2.08 Pravila za izbor i praćenje provjerivača. Komisija za izbor i praćenje provjeravača, vrši pregled i analizu prispjele dokumentacije i na bazi kompetencija i iskustva i na osnovu pregleda prispjelih prijava i prateće dokumentacije, vrši izbor i imenovanje ocjenjivača u adekvatan status.
Za postupak akreditacije ukupno je bilo angažovano:
mentora ( 5 )vodećih ocjenjivača ( 8 )ocjenjivača ( 8 )tehničkih eksperata ( 11 )ocjenjivača posmatrača (3)
Nakon dugotrajnog i zahtjevnog postupka prema međunarodnim standardima, u Akreditacionom tijelu Crne Gore su imenovana dva vodeća ocjenjivača, pet tehničkih eksperata i pet privremenih ocjenjivača iz sopstvenih resursa.
PROVJERIVAČI U AKREDITACIONOM TIJELU CRNE GORE
10
Vodeći ocjenjivači Tehnički eksperti Privremeni ocjenjivači Ocjenjivači-posmatrači
Registar provjerivača ATCG
U slučajevima nedostatka osposobljenih i nezavisnih ocjenjivača iz ATCG ili domaćih eksperata ili u slučajevima razvoja nove akreditacione šeme, ATCG može uključiti ocjenjivače i eksperte iz nacionalnih akreditacionih tijela potpisnika bilateralnog sporazuma, potpisnika MLA ili MRA sa Evropskom organizacijom za akreditaciju (u daljem tekstu EA) ili sa Međunarodnim forumom za akreditaciju (u daljem tekstu IAF) ili sa Međunarodnom kooperacijom akreditovanih laboratorija (ILAC).
Realizacijom najavljenih obuka očekuje se podizanje nivoa kompetentnosti postojećih ocjenjivača kao i imenovanje novih, tako da će se broj provjeravača kontinuirano povećavati.
Vodeći ocjenjivači iz ATCG i eksperti iz regiona na zajedničkom zadatku
11
Registar akreditovanih tijela za ocjenu usaglašenosti ATCGId
entifi
kaci
oni
broj
Akr
edita
-ci
oni b
roj Naziv ocjenjivane
organizacije
Web adresa/e-mail
Oblast akreditacije
Dat
um d
odje
le
/iste
ka
akre
dita
cije
Stat
us
akre
dita
cije
ATC
G-0
001
Li 0
8.01
Institut za crnu metalurgiju A.D. Nikšić
Sektor za laboratorijska i tehnička ispitivanja
- Hemijska ispitivanja metalnih i nemetalnih materijala
- Ispitivanje metodama sa razaran-jem
- Ispitivanje metodama bez raza-ranja
- Ispitivanje u oblasti tehničke zaštite 19
.02.
2008
./19
.02.
2012
Akt
ivna
Pro
šire
nje
akre
dita
cije
(O
dluk
a o
proš
irenj
u
akre
dita
cije
-
9.07
.201
0.)
ATC
G-0
002
Li 0
8.02
Zavod za građevinske materijale, geotehniku i hemijske analize A.D. Nikšić
Laboratorija za građevinska, geomehanička i hemijska ispitivanja
- Ispitivanje građevinskih materijala i geomehanička ispitivanja
19.0
2.20
08./
19.0
2.20
12
Akt
ivna
ATC
G-0
003
KA 0
8.01
Institut za transport D.O.O Podgorica
Kontrolna organizacija
- Kontrolisanje ispravnosti ugradnje uređaja i opreme za pogon motor-nih vozila na tečno-naftni gas
11.0
3.20
08./
11.0
3.20
12.
Akt
ivna
ATC
G-0
004
Li08
.03
JU Centar za ekotoksikološka ispitivanja Crne Gore, Podgorica
Laboratorija za ekotoksikološka ispitivanja i zaštitu od zračenja
www.ceti.co.mejuceti@ t-com.me
- Fizičko-hemijska ispitivanja
- Ispitivanje radioaktivnosti u uzor-cima
- Ispitivanje nivoa spoljašnjeg zračenja
- Ispitivanje izvora jonizujućeg zračenja
- Akustično ispitivanje buke
- Uzorkovanje 10.0
4.20
08./
10.0
4.20
12.
Akt
ivna
Pro
šire
nje
akre
dita
cije
(O
dluk
a o
proš
irenj
u a
kred
itaci
je
-od
23.0
3.20
11.)
ATC
G-0
005
Lk 0
8.01
Univerzitet Crne Gore Mašinski fakultet
Laboratorija za pregled mjerila u drumskom saobraćaju
- Kalibracija mjerila na liniji tehničkog pregleda motornih i priključnih vozila
10.0
4.20
08./
10.0
4.20
12.
Akt
ivna
12
ATC
G-0
006
Li 0
8.04
Građevinski nadzor i laboratorijska ispitivanja A.D. Podgorica Laboratorija
- Ispitivanja građevinskih materijala i geomehanička ispitivanja
19.0
5.20
08/
19.0
5.20
12.
Akt
ivna
ATC
G-0
007
Li 0
9.05
VU-TI Inženjering, Bar
Laboratorija za električna ispitivanja i mjerenja
www.vu-ti.com
- Električna ispitivanja
- i mjerenja
15.0
9.20
09/
15.0
9.20
13.
Akt
ivna
ATC
G-0
008
Li 0
9.06
Institut za transport D.O.O Podgorica
Laboratorija za ispitivanje goriva
- Hemijska i fizička ispitivanja, uzorkovanje goriva i maziva
16.1
2.20
09/
16.1
2.20
13
Akt
ivna
Pro
šire
nje
akre
dita
cije
(O
dluk
a o
roši
renj
u ak
redi
taci
je o
d 21
.04.
2011
.)
ATC
G-0
009
Li 1
0.07
Univerzitet Crne GoreBiotehnički Fakultet
Laboratorija za mjekarstvo
- Fizičko hemijska i mikrobiološka ispitivanja sirovog mlijeka
09.0
7.20
10/
09.0
7.20
14
Akt
ivna
ATC
G-0
010
KA 1
0.02
JU Institut za razvoj i istraživanja u oblasti zaštite na radu
- Kontrolisanje nivoa buke u život-noj i radnoj sredini Kontrolisanje sredstava za vertikalni i kosi transport lica i tereta
- Kontrolisanje električnih sistema i gromobranskih instalacija 09
.07.
2010
/09
.07.
2014
Akt
ivna
ATC
G-0
011
Li 1
0.08
Hidrometeorološki zavod Crne Gore
Laboratorija za ispitivanje kvaliteta voda i vazduha
www.meteo.co.me
- Uzorkovanje i fizičko-hemijska ispitivanja vazduha i padavina
- Uzorkovanje, fizičko-hemijska i mikrobiološka ispitivanja voda
17.1
2.20
10/
17.1
2.20
14.
Akt
ivna
ATC
G-0
012
Li 1
0.09
VIB-BAS d.o.o Nikšić
Laboratorija za mehanička ispitivanja i mjerenja
- Mehanička ispitivanja i mjerenja
17.1
2.20
10/
17.1
2.20
14.
Akt
ivna
13
ATC
G-0
013
Li 1
0.10
JUGOINSPEKT A.D Beograd, Beograd
Laboratorija za naftu i naftne derivate
- Fizička, fizičko-hemijska , he-mijska i vizuelna ispitivanja motornih benzina , specijalnih benzina, petroleuma, dizel goriva, lož ulja, motornih ulja, industrijskih ulja, antifriza, sirove nafte, kočnih tečnosti i tečnog naftnog gasa
17.1
2.20
10/
17.1
2.20
14
Akt
ivna
ATC
G- 0
014
Li 1
1.11
Institut Sigurnost, Podgorica
Laboratorija za ispitivanje
- Električna ispitivanja zaštitne elektroizolacione opreme i sredstava
- Električna ispitivanja gromo-branskih instalacija, električnih instalacija i instalacija u Ex izvedbi Električna ispitivanja energetskih postrojenja Fizička ispitivanja u radnoj sredini: buka, vibracije, osvjetljenost, elektromagnetno zračenje, prašina i mikroklima 23
.03.
2011
./23
.03.
2015
Akt
ivna
ATC
G- 0
015
Li 1
1.12
ZU Institut za javno zdravlje Crne Gore
Centar za zdrastvenu ekologijuCentar za medicinsku mikrobiologiju
- Fizičko-hemijska ispitivanja: voda , vode za piće, otpadnih voda , zemljišta, životnih namir-nica i predmeta opšte upotrebe
- Mikrobiološko ispitivanje vode za piće životnih namirnica i predmeta opšte upotrebe
23.0
3.20
11/
23.0
3.20
15
Akt
ivna
ATC
G- 0
016
Li 1
1.13
PZU MB Laboratorija,Herceg Novi
- Mikrobiološka i parazitološka ispitivanja humanih kliničkih uzoraka
23.0
3.20
11/
23.0
3.20
15
Akt
ivna
ATC
G- 0
017
Li 1
1.14
Specijalistička veterinarska laboratorija, Podgorica
- Mikrobiološka ispitivanja hrane životinskog porijekla: meso i proizvodi od mesa, mlijeko i proizvodi od mlijeka, jaja i proiz-vodi od jaja
- Parazitološka ispitivanja mesa i proizvoda od mesa
- Mikrobiološka, serološka imunološka i parazitološka ispitivanja biološkog materijala (organski sekreti, ekskreti, tkiva, tkivne tečnosti, brisevi)
21.0
4.20
11/
21.0
4.20
15
Akt
ivna
Strukturni prikaz uspostavljenog sistema akreditacijeRegistar akreditovanih tijela za ocjenu usaglašenosti – ATCG
14
12
Laboratorije za ispitivanje
Laboratorije za etaloniranje
Kontralna tijela
68
13
17
Broj akreditovanih tijela za ocjenu usaglašenosti u periodu 2008-2011
(zaključno sa 21.04.2011.)
Struktura akreditovanih tijela za ocjenu usaglašenosti po gradovima
63%19%
6%6% 6%
PodgoricaNiksicBarHerceg NoviBeograd
14
Uspostavljena područja akreditacije (laboratorije za ispitivanje i kalibraciju)
9%9%
23%
9%9%9%
18%
9% 5%
GradjevinarstvoMetalurgijaŽivotna sredinaElektronikaPredmeti opste upotrebeNafta I naftni derivatiHrana i PiceZastita od ZracenjeDrumski saobracaj
Uspostavljena područja akreditacije (kontrolna tijela)
50%50%
Drumski saobracaj
Elektrotehnika, zivotnasredina - buka , liftovi
15
Na Generalnoj skupštini Evropske kooperacije za akreditaciju (EA), održanoj u Estorilu, u Portugalu, 18. i 19. novembra 2008. godine Akreditaciono tijelo Crne Gore je potpisalo ugovorni odnos sa EA. To, svakako, predstavlja krunu svih dosadašnjioh aktivnosti u drugoj godišnjici postojanja nacionalnog
akreditacionog tijela, kao i uspješnu realizaciju jednog od najznaajnijih ciljeva koji se nalaze na listi prioriteta Akreditacionog tijela Crne Gore, u skladu sa preporukama Evropskog partnerstva.
Crnu Goru su , na 22. Generalnoj skupštini predstavljali Ranko Nikoli, direktor Akreditacionog tijela Crne Gore i profesor dr Zdravko Krivokapi, predsjednik Upravnog odbora, i svojim uešem, doprinijeli jaanju saradnje sa predstavnicima zemalja lanica EA, kao i sa predstavnicima zemalja u regionu, što je, takoe, jedan od preduslova dobre I pravovremene implementacije novousvojenih zakona Evropske unije o slobodnom protoku roba i rezolucije koja se odnosi na novi paket mjera za plasman roba na jedinstvenom tržištu Evropske unije i na obaveze koje države potpisnice multilateralnog sporazuma moraju da zadovolje do 1. januara 2010. godine.
Kroz meusobne razgovore sa predstavnicima EA napravljeni su i znatni pomaci za zapoinjanje postupka prijave za lanstvo Akreditacionog tijela Crne Gore u ILAC .
Direktor Akreditacionog tijela Crne Gore prima estitke od Predsjednika EA
16
17
26 . generalna skupština Evropske kooperacije za akreditaciju (EA GA) održana je od 24.do 25. novembra 2010. u Budvi, Crna Gora.
Akreditaciono tijelo Crne Gore , koje je potpisnik ugovora o saradnji sa EA, na ovoj generalnoj skupštini predstavljali su Ranko Nikolić direktor ATCG i Prof.Zdravko Krivokapić,predsjednik UO ATCG.
Generalnu skupštinu je otvorio Ministar ekonomije, gospodin Branko Vujović i na samom početku izrazio zahvalnost Evropskoj kooperaciji za akreditaciju na povjerenju koje je ukazala Crnoj Gori za organizaciju Generalne Skupštine, posebno ako se ima u vidu da je Crna Gora jedna od rijetkih zemalja kojoj je ukazana ta čast. Ovo je ujedno bila i poslednja Skupština Evropske kooperacije za akreditaciju koju je organizovala država koja nije član EU, čime je još jednom potvrđen značaj i ukazano povjerenje državi organizatoru Skupštine.
Ministar ekonomije Branko Vujović podsjetio je da je Vlada osnivanjem Akreditacionog tijela prepoznala značaj uspostavljanja i održavanja sistema akreditacije i time ispunila obavezu iz sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju.
Ministar je takođe podsjetio na činjenicu da su na ovaj način i ovom organizacijom stvoreni preduslovi za jačanje infrastrukture kvaliteta, što će pospješiti integracione tokove naše države obzirom da su u toku aktivnosti u okviru nacionalnog programa tehničke harmonizacije sa EU, koje obuhvataju strategiju preuzimanja i primjene zakonodavstva u Crnoj Gori.
Direktor Akreditacionog tijela Crne Gore Ranko Nikolić je ispred Akreditacionog tijela Crne Gore, domaćina 26-te Generalne skupštine Evropske kooperacije za akreditaciju pozdravio skup, izražavajući zadovoljstvo što nam je poslije relativno kratkog perioda postojanja ukazana
čast i povjerenje za organizaciju jednog ovakvog skupa , i izrazio zadovoljstvo što će radni dio boravka učesnika biti oplemenjen prezentacijom prirodnih iljepota i kulturne baštine Crne Gore, koje su simboli naše međunarodne prepoznatljivosti.
U radu skupštine učestvovalo je stotinu delegata nacionalnih akreditacionih tela koja su punopravni članovi ili potpisnici ugovora o saradnji sa EA, predstavnici međunarodnih organizacija za akreditaciju (ILAC i IAF), standardizaciju (ESO-CEN/CENELEC, ISO/CASCO), metrologiju (EURAMET, WELMEC), predstavnici organizacija za akreditaciju drugih regiona ( SADCA), predstavnici EUROLAB, EURACHEM, CEOC, EFTA.
Tokom dvodnevnog zasijedanja razmatrane su značajne teme iz oblasti akreditacije, kao što su učvršćivanje veza Evropske kooperacije za akreditaciju sa Evropskom Komisijom i EFTOM, razvojni plan i strategija Evropske kooperacije za akreditaciju za period 2010-2015, implementacija Rezolucije Evropskog parlamenta i savjeta 765/2008, kojom se utvrđuju zahtjevi vezani za akreditaciju i nadzor tržišta, izvještavanje svih tehničkih komiteta Evropske kooperacije za akreditaciju, saradnje sa zainteresovanim stranama.
Generalna skupština je podržala preporuke iznesene u dokumentu EA / GA (10) 47 radne grupe TFG Izvršnog komiteta posebno imenovane da dodatno istraži mogućnosti uvođenja evropskog znaka akreditacije.
Na Generalnoj skupštini je odobren program rada Komiteta za horizontalnu harmonizaciju (Horizontal Harmonization Committee) za 2011. godinu (Document EA/HHC(10)120),
kao i program rada Komiteta za komunikacije I publikacije (Communications and Publications Committee) za narednu godinu (Document EA/GA(10)14 _rev01).
Skupština je prihvatila EA dokumenta :reviziju EA-2/05: Obim akreditacije i razmatranje metoda i kriterijuma za ocjenjivanje obima u oblasti ispitivanja (Dokument EA / LC (10) 31) koji se bazira na novom ILAC G18, uzimajući u obzir EA-2 / 15. Takođe je prihvaćen rad na reviziji EA-3/01: Uslovi za korištenje znaka akreditacije I pozivanje na status MLA potpisnika (Dokument EA / CPK (10) 23).. Na ovoj Generalnoj skupštini, nakon veoma sadržajne rasprave donijeti su zaključci i usvojene Rezolucije značajne za dalje funkcionisanje
sistema akreditacije u Evropi. ACCREDIA (Italija) je potpisala MLA za kalibraciju i SA (Slovenija) je potpisala MLA za sertifikaciju osoblja, i tako postala MLA potpisnik za akreditaciju svih aktivnosti koje pokreiva MLA.
Rezolucija Generalne skupštine (EA Resolution 2010 (26)) je završena 28. članom:
The General Assembly expresses its appreciation for the excellent arrangements and
support services provided by ATCG for the 26th General Assembly on 24-25 November 2010.
Direktor Akreditacinog tijela Crne Gore otvara 26. GA EA
18
Predstavnici ATCG u društvu predsjednika EA gospodina Grahama Talbota
Radni dio GA EA
Učesnici 26. Generalne skupštine
19
20
ATCG je nedvosmisleno orijentisan integrativnim procesima u međunarodne organizacije iz oblasti akreditacije i svoje buduće aktivnosti usmjerićemo ka pripremi potpisivanja EA MLA za laboratorije za ispitivanje i kalibraciju i kontrolna tijela, kao i pripremu za punopravno članstvo u međunarodnim organizacijama za akreditaciju: Evropske kooperacije za akreditaciju (EA) i Međunarodne kooperacije za akreditaciju laboratorija (ILAC ).
Uspostavljanje sistema vrednovanja i potpisivanja Multilateralnih sporazuma o priznavanju akreditacije (EA MLA) među akreditacionim tijelima članicama EA omogućava međusobno povjerenje u rad akreditacionih tijela, a time i prihvatanje sertifikata, izvještaja o ispitivanju i kontrolisanju izdatih od strane akreditovanih tijela, odnosno pomaže dobavljačima da svoje proizvode ili usluge ne moraju ponovno ocjenjivati u svakoj zemlji na čije tržište stavljaju svoje proizvode. Za ove sporazume ključno je da se rezultati akreditovanih tijela priznaju kao jednako vrijedni među svim akreditacionim tijelima koja su potpisala sporazume. Na taj način EA podupire
funkcionisanje jedinstvenog tržišta Evropske unije što je i formalizirano potpisivanjem Sporazuma o saradnji između EA i Europske komisije u junu 2010. godine.
European Co-operation for Accreditation (EA) je evropsko udruženje nacionalnih akreditacionih tijela s glavnim ciljem pružanja podrške razvoju evropske ekonomije i društva kroz osiguravanje djelotvorne i pouzdane akreditacijske infrastrukture u Evropi, odnosno, osiguravanje jednakosti akreditacije i jednake pouzdanosti akreditacionih rezultata, u saradnji s Evropskom komisijom kao i drugim evropskim i međunarodnim zainteresovanim stranama.
Poštovanje politike kvaliteta i dostizanje pomenutih ciljeva podrazumjeva punu saradnju ATCG sa svim zainteresovanim stranama, koordinaciju sa organima državne uprave i asocijacijama potrošača, saradnju sa akreditacionim tijelima drugih zemalja, rad na podizanju svijesti o značaju akreditacije, kao i permanentno preispitivanje rada ATCG i stalno unaprijeđenje .
Ciljevi ATCG
21
Nacionalna, regionalna i međunarodna saradnja
Prepoznavanje značaja implementacije akre-ditacije svih tijela za ocjenu usaglašenosti u duhu novousvojenog nacionalnog i Evropskog zakonodavnog okvira akreditacije, nadzora nad tržištem i mjera za unapređenje trgovine sa stanovišta obezbjeđenja slobodnog protoka roba, usluga i ljudi kako na crnogorskom tako i na evropskom tržištu predstavlja za Akreditaciono tijelo Crne Gore (ATCG) jednu od glavnih vodilja promocije svoje nadležnosti.
ATCG obavještava ministarstva Vlade Crne Gore o potrebi da u zakonima i podzakonskim aktima u kojima se navode poslovi ocjenjivanja usaglašenosti (ispitivanje, kontrolisanje, sertifikacija) predvide akreditaciju kao predhodni uslov ovlašćivanja odnosno imenovanja kao jedini do sada najpouzdaniji mehanizam priznavanja kompetentnosti tijela za ocjenu usaglašenosti u skladu sa Uredbom 765/2008 (član 12) i Zakonom o akreditaciji (član 15). U dosadašnjem periodu harmonizacije nacionalnog zakonodavstva sa zakonskom regulativom EU, predstavnici ATCG su doprinosili radu svih ministarstva, a posebno sa Ministarstvom saobraćaja i pomorstva , Ministarstvom ekonomije i Ministarstvom održivog razvoja i turizma. Predstavnici ATCG učestvuju u radu Komisije za priznavanje ekvivaletnosti stranih isprava shodno Sporazumu o slobodnoj trgovini u centralnoj Evropi -CEFTA 2006 Takodje, u organizaciji ATCG, predstavnici nadležnih ministarstva, inspekcijskih službi Vlade Crne Gore , aplikanati i potencijalni podnosioci zahtjeva za akreditaciju, kao prepoznate zainteresovane strane u uspostavljenom sistemu akreditacije učestvuju na seminarima vezanim za zahtjeve referentnih međunarodnih, regionalnih odnosno nacionalnih standarda (iz serija MEST EN ISO/IEC17000 i MEST EN 45000).
ATCG održava efikasnu saradnju sa ostalim institucijama Infrastrukture kvaliteta, prvenstveno sa Zavodom za metrologiju Crne Gore i Institutom za standardizaciju Crne Gore kao Privrednom komorom Crne Gore realizacijom zajedničkih promocija povodom svjetskog dana kvaliteta (13. novembar) i svjetskog dana akreditacije. (9 jun) . Obuke koje se realizuju pod pokroviteljstvom Privredne komore Crne Gore (obuke za interne provjerivače, za auditore sistema menađmenta životnom sredinom,..) predstavljaju još jednu priliku obezbjeđenja kompetetnosti stalno zaposlenog osoblja kao i eksterno angažovanih saradnika ATCG. Sa Univerzitetom Crne Gore, uspostavljena je plodonosna saradnja koja se ogleda u angažovanju stručnog osoblja kao tehničkih eksperata za potrebe akreditacija tijela za ocjenu usaglašenosti.
Zahvaljujući mnogobrojnim realizovanim i najavljenim obukama u okviru regionalnih projekata poput “Razvoj infrastrukure kvaliteta u Crnoj Gori” EU akcionog programa IPA 2007, regionalnog projekta Infrastruktura kvaliteta Zapadnog Balkana i Turske – IPA 2008, projekta ”Promocije regionalne saradnje Jugoistočne Evrope u polju infrastrukture kvaliteta“ u organizaciji PTB (Physikalisch-Technische Bundesanstalt) kao i bilateralnih sporazumima sa akreditacionim tijelima iz regiona u narednom periodu očekuje se dalje podizanje nivoa kompetentnosti osoblja ATCG i svih saradnika ATCG. Sve to skupa rezultiraće daljim povećanjem administrativno-tehničkim kapaciteta ATCG i omogućiti aplikaciju za punopravno članstvo u EA i potpisivanje MLA EA za laboratorije za ispitivanje, laboratorije za etaloniranje i kontrolna tijela.
22
Potpisivanje bilateralnog sporazuma sa BATA
Proteklim intenzivnim četvrogodišnjim radom baziranim na implementaciji sistema menadžmenta kvalitetom usklađenim sa zahtjevima standarda MEST EN ISO 17011:2010, smjernicama Evropske kooperaci je za akreditaciju (EA), Međunarodne kooperacije akreditacije laboratorija (ILAC) I Međunarodnog akreditacionog Forume (IAF) kao i angažovanju kompetentnih provjerivača, ATCG se pridruživalo porodici regionalnih i međunarodnih asocijacija iz oblasti akreditacije. Novembra 2008. ATCG postaje potpisnik Ugovornog odnosa sa EA , i time se aktivno uključuje u rad svih tehničkih komiteta EA u dosadašnjem periodu. Učešće predstavnika ATCG u radu tehničkih komiteta EA, uz dostupnost ažurne raspoložive dokumentacije predstavlja okosnicu efikasnog i uspješnog rada svih organa ATCG.
Aprila 2009. Akreditaciono tijelo Crne Gore dobija status pridruženog člana ILAC (International Laboratory Accreditation Cooperation), odnosno ulazi na vrata ove značajne međunarodne kooperacije učešćem na godišnjim Generalnim Skupštinama ILAC i IAF. Kruna dosadašnjih međunarodnih aktivnosti ATCG se ogleda u organizaciji Generalne Skupštine EA u Budvi, čime je data velika čast i prilika, kako ATCG kao domaćinu u smislu promocije uspostavljenog sistema akreditacije kao turističkih i prirodnih resursa naše države.
23
Prepoznavajući važnost sistema akreditacije, Akreditaciono tijelo Crne Gore,
u skladu sa etičkim i profesionalnim standardima donijelo je
E T I Č K I K O D E K S
Za rad i angažovanje u Akreditacionom tijelu Crne Gore obavezno je:
pridržavati se dokumentacije Akreditacionog tijela Crne Gore i relevantnih međunarodnih,evropskih i crnogorskih dokumenata;
izbjegavati stvarne ili potencijalne konflikte interesa kada god je to moguće
i prezentirati ih zainteresovanim stranama;
iznositi realno činjenice i vršiti nepristrasnu procjenu isključivo na osnovu raspoloživih podataka;
stalnim unapređenjem u radu težiti ka ostvarivanju vrhunskog kvaliteta u funkciji zadovoljenja zahtjeva zainteresovanih strana i poboljšanja renomea Akreditacionog tijela Crne Gore;
održavati i unapređivati kompetentnost i preuzimati samo one stručne po-slove za koje postoje kvalifikacije shodno obrazovanju i iskustvu;
tražiti, prihvatati i nuditi objektivnu kritiku profesionalnog rada , u cilju is-pravljanja grešaka;
prihvatati punu odgovornost za uspostavljanje i održavanje uspješnih komu-nikacija sa zainteresovanim stranama ;
čuvati ugled Akreditacionog tijela Crne Gore;
pomagati kolegama i saradnicima u profesionalnom radu, razvoju i poštovanju ovog kodeksa.
24
