quy hoạch tổng thể phát triển khu du lịch quốc gia núi bà ðen, tỉnh

Microsoft Word - Nui Ba Den - bao cao tong hop 1-12-2014.doc

2014

QUY HOCH TNG TH PHT TRIN KHU DU LCH QUC GIA NI B EN, TNH TY NINH

BO CO TNG HP QHTT PHT TRIN KHU DU LCH QUC GIA NI B EN, TNH TY NINH

2

Mc lc M U ............................................................................................................................. 5

1. S cn thit lp quy hoch ..................................................................................... 5

2. Cn c lp quy hoch ............................................................................................. 6

3. Quan im, mc tiu v nhim v lp quy hoch .................................................. 8

4. Phng php lp quy hoch ................................................................................... 8

PHN TH NHT NH GI TIM NNG V HIN TRNG PHT TRIN DU LCH KHU DU LCH NI B EN ...................................................................... 10

I. V TR, VAI TR CA KHU DU LCH QUC GIA NI B EN ............... 10

1. V tr a l, quy m, gii hn phm vi ranh gii khu du lch .......................... 10

2. V tr, vai tr khu du lch Ni B en i vi chin lc pht trin du lch Vit Nam v vng ng Nam B ............................................................................. 10

3. V tr, vai tr khu du lch ni B en i vi pht trin kinh t-x hi v du lch tnh Ty Ninh v vng ng Nam B ............................................................... 11

II. TIM NNG V KH NNG PHT TRIN DU LCH ................................. 12

1. nh gi cc c im t nhin, iu kin kinh t - x hi nh hng n vic khai thc pht trin khu du lch .......................................................................... 12

2. nh gi cc c im ti nguyn du lch v kh nng khai thc pht trin khu du lch ................................................................................................................. 14

3. nh gi h thng kt cu h tng, vt cht k thut phc v du lch ............. 18

4. nh gi hin trng s dng t khu du lch .................................................... 22

5. nh gi vic thc hin mt s quy hoch c trc y ca Ni B en .. 23

III. HIN TRNG PHT TRIN DU LCH GIAI ON 2005 - 2013 ................. 24

1. nh gi hin trng theo cc ch tiu pht trin du lch ch yu ..................... 24

2. H thng sn phm du lch ............................................................................... 29

3. u t pht trin du lch ................................................................................... 30

4. Cc cng tc khc ............................................................................................. 31

PHN TH HAI QUY HOCH TNG TH PHT TRIN KHU DU LCH QUC GIA NI B EN N NM 2020, TM NHN N NM 2030 ............. 35

I. QUAN IM V MC TIU PHT TRIN KHU DU LCH ......................... 35

1. Quan im pht trin ........................................................................................ 35


3

2. Mc tiu pht trin ............................................................................................ 35

II. D BO CC CH TIU PHT TRIN DU LCH ......................................... 35

1. nh hng chung pht trin Khu du lch ........................................................ 35

2. D bo cc ch tiu pht trin ch yu ca Khu du lch ................................... 36

III. QUY HOCH PHT TRIN TH TRNG V SN PHM KHU DU LCH ............................................................................................................................. 43

1. nh gi khi qut tim nng, li th i vi pht trin sn phm du lch ...... 43

2. nh hng pht trin sn phm du lch .......................................................... 44

3. nh hng th trng ...................................................................................... 47

IV. T CHC KHNG GIAN HOT NG KHU DU LCH .............................. 49

1. Xc nh cc thnh phn chc nng chnh ca khu du lch .............................. 49

2. S nh hng pht trin khng gian khu du lch ....................................... 50

3. C cu phn khu chc nng .............................................................................. 52

4. nh hng s dng t v nh hng kin trc - cnh quan ........................ 56

5. nh hng pht trin h thng h tng ........................................................... 58

V. U T PHT TRIN KHU DU LCH ........................................................... 59

1. nh hng u t: ........................................................................................... 59

2. Cc d n u t ............................................................................................... 61

3. Phn b ngun vn u t ................................................................................ 63

4. Tnh ton hiu qu kinh t (thi k n nm 2030) ......................................... 63

VI. T CHC QUN L KHU DU LCH QUC GIA .......................................... 65

1. Cc lnh vc qun l ......................................................................................... 65

2. M hnh t chc qun l ................................................................................... 66

VII. NH GI MI TRNG CHIN LC ...................................................... 67

1. Ngun tc ng n mi trng t du lch ....................................................... 67

2. Cc vn mi trng chnh lin quan n quy hoch ................................... 68

3. Cc tc ng t hot ng du lch ti mi trng ............................................ 69

4. Cc vn mi trng cn quan tm v bin php gim thiu tc ng tiu cc t hot ng du lch n mi trng .................................................................. 74


4

PHN TH BA GII PHP V T CHC THC HIN QUY HOCH ........... 79

I. GII PHP THC HIN QUY HOCH .......................................................... 79

1. Gii php v quy hoch v qun l quy hoch ................................................. 79

2. Gii php v u t ........................................................................................... 79

3. Gii php pht trin ngun nhn lc ................................................................ 79

4. Gii php v xc tin, qung b xy dng thng hiu khu du lch ................ 79

5. Gii php pht trin th trng v sn phm du lch ........................................ 79

6. Gii php lin kt pht trin du lch ................................................................. 80

7. Gii php bo v ti nguyn v mi trng ..................................................... 81

II. T CHC THC HIN QUY HOCH ............................................................ 81

1. B Vn ha, Th thao v Du lch: .................................................................... 81

2. Cc B, Ban, Ngnh lin quan ......................................................................... 81

3. UBND tnh Ty Ninh ....................................................................................... 82

KT LUN ...................................................................................................................... 83


5

QUY HOCH TNG TH PHT TRIN KHU DU LCH QUC GIA NI B EN, TNH TY NINH N NM 2020, TM NHN N NM 2030

M U

1. S cn thit lp quy hoch

Ni B en thuc vng du lch ng Nam B l khu vc c tim nng pht trin du lch kh phong ph c Chin lc v Quy hoch tng th pht trin du lch Vit Nam n nm 2020, tm nhn n nm 2030 nh hng pht trin thnh khu du lch quc gia.

Nhng nm gn y du lch c nhng bc pht trin ng ghi nhn, tr thnh ngnh kinh t quan trng trong pht trin kinh t-x hi ca t nc. Nm 2013, Vit Nam n trn 7,5 triu lt khch du lch quc t; trn 35 triu khch du lch ni a; thu nhp du lch t 195 ngn t (tng 6,5 ln so vi nm 2001). Pht trin du lch cn to nhiu vic lm cho x hi, gp phn tch cc vo cng cuc xa i gim ngho. Du lch Vit Nam khng nh c v tr trn th gii v khu vc.

Ty Ninh l mt tnh min ng Nam B, c v tr a l kh thun li; nm trn tuyn ng xuyn kt ni thnh ph H Ch Minh vi cc nc ASEAN. Bn cnh v tr a l quan trng, Ty Ninh cn c nhiu tim nng du lch, trong phi k n ni B en, Cn c Trung ng cc, h Du Ting, Ta thnh Ty Ninh, Vn Quc gia L G - Xa Mt...

Nm 2013 du lch Ty Ninh n gn 1,2 triu lt khch du lch c s dng dch v lu tr, tc tng trng bnh qun giai on 2005-2013 l 9,7%/nm, trong khch quc t 9.155 lt khch, thu nhp t khch du lch t 530 t ng tng trng bnh qun giai on 2005-2013 l 21,9%/nm. Ring khu du lch Ni B en nm 2013 n 2,1 triu lt khch (nhiu hn tng s khch c s dng dch v lu tr ca ton tnh) v t tc tng trng trung bnh khong 6,7%/nm trong giai on 2005-2013.

Vng ni B en nm cch trung tm thnh ph Ty Ninh 11 km v pha ng Bc, trn tuyn ng t thnh ph i lng h Du Ting, trong khng gian du lch gn lin vi h Du Ting, thnh ph Ty Ninh, Cn c Trung ng cc, Ta thnh Cao i Ty Ninh v di tch lch s Dng Minh Chu.

Vi th mnh v ti nguyn v v tr a l, du lch ni B en c xc nh c v tr quan trng trong pht trin du lch ca tnh, vng cng nh c nc.

Tim nng du lch ni B en cn c th c kt hp khai thc cng vi cc tim nng du lch khc ca tnh Ty Ninh nh du lch tham quan ngh dng h Du Ting, du lch tm hiu truyn thng lch s Cch mng Cn c Trung ng cc min Nam, du lch sinh thi VQG L G - Xa Mt, du lch tham quan Ta thnh Ty


6

Ninh, khu cng nghip - th - dch v Phc ng - Bi Li, du lch kt hp vi mc ch thng mi ng bin ti cc ca khu Mc Bi, Xa Mt...

Tuy nhin trong thi gian qua, vic khai thc cc tim nng du lch ni B en cn hn ch. Cc hot ng u t khai thc mi ch dng li mt s hng mc nh cp treo, mt s cng trnh vui chi gii tr v cng trnh tn gio, tn ngng. Cc hot ng du lch mi mc s khai, quy m cn hn ch, cha tng xng vi tim nng du lch cng nh v tr ca mt khu du lch quc gia. Cc tim nng du lch khc khu vc ph cn cng hu nh cha c u t khai thc bi bn v hiu qu.

Mt trong nhng nguyn nhn quan trng ca thc trng trn l cho n hin nay vn cha xy dng c mt quy hoch tng th trn c s nh gi c h thng nhng tim nng ca ton tnh v c khu vc, pht huy li th ca tuyn ng xuyn , vn dng cc m hnh du lch hot ng khai thc khu du lch tng hp quy m ln, kt hp khai thc cc loi hnh ti nguyn du lch a dng lm c s cho vic lp cc d n u t, cc quy hoch chi tit cho tng trng im pht trin du lch ni B en pht trin thc s xng tm mt khu du lch Quc gia.

Nh vy c th thy nu du lch ni B en ch khai thc hn ch vi nhng hot ng tm linh, vui chi gii tr n s nh hin nay th kh c th t hiu qu cao, ng thi vi s pht trin mnh m ca cc sn phm khc th Ni B en cn c th mt dn th trng truyn thng.

Chnh v vy vic thc hin d n "Quy hoch tng th pht trin khu du lch Quc gia ni B en tnh Ty Ninh n nm 2020, tm nhn n nm 2030" l mt nhim v quan trng v cp thit, to c s cho vic qun l, thu ht u t, khai thc c hiu qu nhng tim nng du lch c sc ca khu vc, va p ng nhu cu tham quan du lch, nghin cu ca khch du lch va gp phn tch cc vo pht trin kinh t - x hi a phng, pht trin cng ng; gp phn vo n lc xa i gim ngho v pht trin bn vng khu vc ny. Quy hoch ni B en s c th gp phn a khu vc tr thnh mt trong nhng im nhn quan trng ca du lch min ng Nam B, trn tuyn ng xuyn v c nc.

lm cn c cho vic lp quy hoch, nhim v quy hoch c xy dng nhm m bo cc ni dung quan trng c nghin cu nh gi, t du lch ni B en v ph cn thc s c iu kin pht trin tr thnh mt trng im pht trin du lch ca c nc, ng vai tr quan trng trong chin lc pht trin du lch ca Vit Nam, ca Vng Du lch ng Nam B v ca Ty Ninh.

2. Cn c lp quy hoch

- Lut Du lch s 44/2005/QH11 ngy 14/6/2005;

- Lut Di sn Vn ho s 28/2001/QH10 ngy 29/6/2001 v Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut Di sn Vn ha s 32/2009/QH12 ngy 29/11/2005;

- Lut Bo v Mi trng s 52/2005/QH11ngy 29/11/2005;


7

- Ngh nh 92/2007/N-CP ngy 01/6/2007 ca Chnh ph quy nh chi tit thi hnh mt s iu ca Lut Du lch;

- Ngh nh 98/2010/N-CP ngy 21/9/2010 ca Chnh ph quy nh chi tit thi hnh mt s iu ca Lut Di sn vn ha v Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut Di sn vn ha;

- Ngh nh s 92/2006/N-CP ngy 7/9/2006 ca Chnh ph v lp, ph duyt, qun l quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi v Thng t 05/2013/TT-BKHT ngy 31/10/2013 ca B K hoch v u t hng dn t chc lp, thm nh, ph duyt, iu chnh v cng b quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi v sn phm ch yu;

- Ngh nh 70/2012/N-CP ngy 18-9-2012 ca Chnh ph v vic quy nh thm quyn, trnh t, th tc lp, ph duyt quy hoch, d n bo qun, tu b, phc hi di tch lch s - vn ha, danh lam thng cnh;

- Quyt nh s 2473/Q-TTg ngy 30/12/2011 ca Th tng Chnh ph ph duyt Chin lc pht trin du lch Vit Nam n nm 2020, tm nhn n nm 2030;

- Quyt nh s 201/Q-TTg ngy 22/1/2013 ca Th tng Chnh ph ph duyt Quy hoch tng th pht trin du lch Vit Nam n nm 2020, tm nhn n nm 2030;

- Quyt nh s 589/Q-TTg ngy 20/5/2008 ca Th tng Chnh ph ph duyt Quy hoch chung xy dng vng thnh ph H Ch Minh n nm 2020 v tm nhn n nm 2050;

- Quyt nh s 2044/Q-TTg ngy 9/11/2010 ca Th tng Chnh ph ph duyt Quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi tnh Ty Ninh n nm 2020;

- Ngh quyt s 14/NQ-CP ngy 9/1/2013 ca Chnh ph v Quy hoch s dng t n nm 2020 v k hoch s dng t 5 nm k u (2011-2015) tnh Ty Ninh;

- Quyt nh s 100-VH/Q ngy 21/1/1989 ca B trng B Vn ha cng nhn Di tch lch s v thng cnh Ni B en;

- Ngh quyt s 03-NQ/T ngy 12/7/2012 ca Tnh y Ty Ninh v xy dng v pht trin Th x Ty Ninh giai on 2012-2015, nh hng n nm 2020;

- Quyt nh s 64/2012/Q-UBND ngy 27/12/2012 ca UBND tnh Ty Ninh ph duyt Quy hoch xy dng vng tnh Ty Ninh n nm 2020 v tm nhn n nm 2030;

- Quy hoch tng th pht trin du lch tnh Ty Ninh n nm 2020 v nh hng n 2030;

- Quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi tnh Ty Ninh n nm 2020 v nh hng n nm 2030.


8

- Ngh quyt 04-NQ/TU ngy 4/10/2012 ca Tnh y Ty Ninh v y mnh khai thc tim nng, pht trin du lch Ty Ninh giai on 2012-2015 v nh hng n 2020;

- Quyt nh s 1591/Q-UBND ngy 14/8/2013 ca UBND tnh Ty Ninh ph duyt n iu chnh Quy hoch chung xy dng th x Ty Ninh n nm 2020 v tm nhn n nm 2030;

- Bn o c a hnh khu vc nghin cu;

- Mt s ti liu, t liu c lin quan;

- Hin trng, tim nng, v nhu cu pht trin du lch khu vc.

3. Quan im, mc tiu v nhim v lp quy hoch

3.1. Quan im

- m bo cc nguyn tc v quy hoch c quy nh trong Lut Du lch;

- Ph hp vi nh hng pht trin kinh t - x hi vng v Chin lc pht trin du lch Vit Nam, vi quy hoch tng th pht trin du lch c nc;

- Pht huy li th khu du lch, s dng hp l, hiu qu ti nguyn p ng nhu cu du lch v pht trin bn vng.

3.2. Mc tiu :Vic xy dng quy hoch tng th pht trin khu du lch quc gia ni B en cn t c nhng mc tiu sau:

- Lm c s cho vic lp quy hoch chung xy dng khu du lch, quy hoch c th cc khu chc nng, cc d n u t xy dng khu vc ni B en thnh khu du lch p ng cc tiu ch ca khu du lch quc gia gp phn tng cng thu ht khch du lch n khu du lch ni ring v vng ng Nam B ni chung

- To iu kin thun li cho cng tc qun l, khai thc v bo v ti nguyn, cnh quan, qu t nhm m bo pht trin bn vng.

4. Phng php lp quy hoch

4.1. Phng php thu thp ti liu: c s dng la chn nhng ti liu, s liu, nhng thng tin c lin quan n ni dung v i tng nghin cu trong quy hoch. Phng php ny rt quan trng, l tin gip cho vic phn tch, nh gi tng hp cc ni dung v i tng nghin cu mt cch khch quan v chnh xc.

4.2. Phng php phn tch tng hp: c s dng trong sut qu trnh phn tch, nh gi ton din cc ni dung, cc i tng nghin cu trong quy hoch nh: thc trng tim nng ti nguyn du lch; thc trng cng tc t chc qun l v khai thc ti nguyn du lch; thc trng pht trin ca h thng c s h tng phc v pht trin du lch; thc trng bin ng ca mi trng du lch; thc trng pht trin ca cc ch tiu kinh t du lch...

4.3. Phng php iu tra, kho st thc a: c thc hin nhm iu tra b sung hoc kim tra li nhng thng tin quan trng cn thit cho qu trnh phn tch, nh gi v x l cc ti liu v s liu. Thng qua phng php ny cho php xc


9

nh c th hn v v tr, ranh gii, quy m cng nh tm quan trng ca cc i tng nghin cu; ng thi cn cho php xc nh kh nng tip cn i tng (xc nh c kh nng tip cn bng cc loi phng tin g t th trng khch du lch n cc im ti nguyn). Mt khc, trong thc t cng tc thng k cc s liu ca cc ngnh ni chung v ca ngnh Du lch ni ring cn cha hon chnh v ng b, cn nhiu bt cp v cha thng nht, do vy phng php nghin cu v kho st thc a ti ch l khng th thiu trong qu trnh lp quy hoch.

4.4. Phng php d bo, chuyn gia: c p dng nghin cu mt cch ton din cc yu t khch quan v ch quan; cc yu t trong nc v quc t; cc yu t trong v ngoi ngnh du lch; nhng thun li v kh khn thch thc... c nh hng su sc n s pht trin du lch Vit Nam ni chung v ca khu du lch ni ring. Trn c s d bo cc ch tiu pht trin du lch mt cch bn vng; nghin cu t chc khng gian khu du lch; trong vic xut cc d n, cc lnh vc u tin u t; cng nh trong vic xc nh cc sn phm du lch c th.

4.5. Phng php bn : c s dng trn c s kt qu cc ni dung phn tch, nh gi, tng hp ca quy hoch. Vi cc kt qu c nghin cu, thng qua phng php bn s th hin mt cch trc quan cc ni dung nghin cu, cc s liu c th trn h thng bn v quy hoch.


10

PHN TH NHT NH GI TIM NNG V HIN TRNG PHT TRIN DU LCH

KHU DU LCH NI B EN

I. V TR, VAI TR CA KHU DU LCH QUC GIA NI B EN

1. V tr a l, quy m, gii hn phm vi ranh gii khu du lch

Khu vc ni B en nm 4 x, phng l phng Ninh Sn, phng Thnh Tn, x Ninh Thnh (thnh ph Ty Ninh) v x Phan (huyn Dng Minh Chu), cch trung tm thnh ph Ty Ninh khong 11km. Ni B en nm trn trong cc tuyn tnh l 784, 785, ng Bi Li v ng Sui Khedol. Trong din tch thuc x Phan l 120 ha, 18 ha thuc x Ninh Thnh, 760 ha thuc phng Ninh Sn v phn cn li thuc phng Thnh Tn.

Khong cch t ni B en n ng xuyn l khong 45km, v n h Du Ting (khu vc trung tm th trn) khong 20km.

Vng li ca phm vi nghin cu quy hoch l ton b khu vc ni B en. c tnh din tch khu vc nghin cu l 30km2 bao gm din tch ni B en

(24km2) v 500 ha t chn ni B en ti hng ro thuc d n h tng ni B en. Ngoi ra, cc khu vc ph cn nm trong vng nh hng ca nghin cu gm

khu vc h Du Ting, khu vc thnh ph Ty Ninh - Ta Thnh Ty Ninh, khu di tch cn c Trung ng cc min Nam, khu vc VQG L G - Xa Mt, khu vc ca khu Mc Bi v Xa Mt.

Mc thi gian cho nghin cu quy hoch l cc mc chnh nm 2020 v nm 2030, ph hp vi Chin lc pht trin du lch Vit Nam c ph duyt.

2. V tr, vai tr khu du lch Ni B en i vi chin lc pht trin du lch Vit Nam v vng ng Nam B

Chin lc v Quy hoch tng th pht trin du lch Vit Nam n nm 2020, tm nhn n nm 2030 xc nh nhng nh hng pht trin ch yu ca du lch Vit Nam trong nhng nm ti. Theo chin lc v quy hoch tng th, du lch Vit Nam s pht trin trn nhng quan im sau:

- Pht trin du lch tr thnh ngnh kinh t mi nhn; du lch chim t trng ngy cng cao trong c cu GDP, to ng lc pht trin kinh t - x hi.

- Pht trin du lch theo hng chuyn nghip, hin i, c trng tm, trng im; ch trng pht trin theo chiu su m bo cht lng v hiu qu, khng nh thng hiu v kh nng cnh tranh.

- Pht trin ng thi c du lch ni a v du lch quc t; ch trng du lch quc t n, tng cng qun l du lch ra nc ngoi.


11

- Pht trin du lch bn vng gn cht vi vic bo tn v pht huy cc gi tr vn ha dn tc; gi gn cnh quan, bo v mi trng; bo m an ninh, quc phng, trt t an ton x hi.

- y mnh x hi ha, huy ng mi ngun lc c trong v ngoi nc u t pht trin du lch; pht huy ti a tim nng, li th quc gia v yu t t nhin v vn ha dn tc, th mnh c trng ca cc vng, min trong c nc; tng cng lin kt pht trin du lch.

Xut pht t nhng quan im trn, nhng nhim v c th t ra i vi ngnh du lch Vit Nam l:

- Quy hoch v pht trin 7 vng du lch c trng bn cnh vic tng cng lin kt vng, va bo m tnh a dng va pht huy th mnh ca tng vng.

- Quy hoch v pht trin mnh 46 khu du lch quc gia, 41 im du lch quc gia v 12 th du lch v mt s khu, im du lch quan trng khc, lm ng lc pht trin du lch vng v cc a phng.

- Tin hnh quy hoch tng th pht trin du lch trn a bn cc tnh, thnh ph trc thuc Trung ng, trong tp trung quy hoch u t pht trin cc khu du lch a phng v gn cht vi cc khu, im du lch quc gia.

Nh vy Ni B en c xc nh l mt khu du lch quc gia, l mt trong nhng trng im pht trin du lch ca c nc.

Vi v tr nm gn thnh ph H Ch Minh v nm trn trc giao thng chnh kt ni thnh ph H Ch Minh vi Phnom Pnh - mt trong nhng hnh lang giao thng v pht trin kinh t quan trng nht ca Tiu vng sng M Kong m rng, Ni B en c v tr c bit quan trng i vi du lch c nc cng nh c ngha i vi pht trin du lch ca khu vc. Sp ti, khi hnh thnh Cng ng ASEAN, vi v tr nm gn trc AH1, l hnh lang giao thng quan trng nht ca khu vc, v tr ca Ni B en s tr nn quan trng hn na khu du lch quc gia Ni B en s c nhiu iu kin thun li pht trin hn na.

3. V tr, vai tr khu du lch ni B en i vi pht trin kinh t-x hi v du lch tnh Ty Ninh v vng ng Nam B

Vi Ty Ninh, Ni B en c vai tr c bit quan trng. Khng ch l im nhn v khng gian v cnh quan, Ni B en cn l di tch lch s vn ha quc gia, l im n du lch quan trng nht ca c tnh. C th ni hu ht khch du lch n Ty Ninh u tham quan Ni B en. Thm ch s lt khch n Ni B cn nhiu hn tng s khch du lch c lu tr ti Ty Ninh. Hnh nh ca du lch Ty Ninh lun gn vi Ni B en. y l mt s la chn rt t nhin v logic.

Mc d hin nay ng gp trc tip ca du lch Ni B en vi pht trin kinh t - x hi ca tnh cha ln nh k vng cng nh tim nng, tuy nhin c th ni Ni B en c nhng ng gp quan trng vo pht trin kinh t - x hi, xy dng hnh nh du lch v l sn phm du lch quan trng nht ca Ty Ninh.


12

Thc t hin nay ngun thu trc tip t du lch ti khu vc Ni B en chim t trng khng ln trong tng ngun thu t khch du lch ca Ty Ninh, ch chim khong 26%, tuy nhin ngun thu ny phn ln n t dch v cp treo, mng trt (chim gn 70%). Nh vy c th thy l tim nng to ngun thu ln t cc dch v lin quan cha c khai thc hiu qu, cng nh vic lin kt vi cc tim nng pht trin du lch khc ca tnh, c bit l H Du Ting cn hn ch, do vy li ch kinh t t hot ng khai thc du lch Ni B en cn c rt nhiu tim nng pht trin, t c ng gp quan trng hn vo pht trin kinh t - x hi cng nh du lch ca Ty Ninh cng nh vng ng Nam B.

Vng ng Nam B c 4 khu du lch quc gia, th ba khu du lch (khu du lch Cn Gi, khu du lch Cn o v khu du lch Long Hi - Phc Hi) gn vi bin o, nn khu du lch Ni B en c li th c bit, vi c im ti nguyn khc bit so vi cc tim nng pht trin du lch khc ca vng.

S pht trin ca du lch Ni B en, gn vi H Du Ting v cc ti nguyn du lch quan trng khc ca Ty Ninh s to nn mt "im dng" quan trng trn tuyn du lch quc t t TP H Ch Minh i Phnom Pnh, gp phn ci thin tnh hp dn ca tuyn du lch v a dng ha h thng sn phm du lch ca tuyn cng nh ca c vng. Ngoi ra, nm cch khong 30km l khu cng nghip - th - dch v Phc ng - Bi Li. y l mt d n ln, c ngha quan trng i vi pht trin kinh t - x hi Ty Ninh. Vic pht trin mnh khu lin hp ny trong tng lai cng gp phn to th trng n nh cho du lch Ni B en. Ngoi ra cc sn phm dch v du lch th ca khu lin hp s kt hp vi cc sn phm du lch ca Ni B en v cc tim nng pht trin khc gp phn hnh thnh mt h thng sn phm du lch hon chnh ca tnh Ty Ninh.

II. TIM NNG V KH NNG PHT TRIN DU LCH

1. nh gi cc c im t nhin, iu kin kinh t - x hi nh hng n vic khai thc pht trin khu du lch

1.1. c im t nhin ca khu du lch

Ni B en l ngn ni cao nht ng Nam B vi ba nh, trong nh cao nht l Ni B (986m) v Ni Phng (372m), Ni Heo - cn gi l ni t (335m).

Nn a cht ca ni l granit v granodionit ln vi t. Tnh cht th nhng ca khu vc:

- T cao 50m tr ln ch yu l t vng trn granit (khong 1500ha) - t xm c tng kt von ong: khong 380ha, ch yu chy men chn ni sn pha Ty ni t - t xm in hnh: tp trung chn sn Ty Nam ni B en v ri rc thnh bng m st chn sn Bc ni Phng v chn sn ng ca Ni B en.

H thng ni ny thuc kiu a hnh sn xm thc bo mn mnh lit, c dc tng i ln trung bnh ln ti khong 25-40oC. Tng tr lng c tnh khong 1.300-1.500 triu mt khi.


13

Hin trng thm thc vt ca khu vc Ni B en khng thc s phong ph, cht lng rng khng cao. Din tch t lm nghip qun l cn 1.751ha (gim xung t 1.855ha do t rng c chuyn sang cc mc ch s dng khc).

khu vc chn ni, kh hu mang c im chung ca Ty Ninh tuy nhin cng ln cao nhit cng thp hn. nh ni nhit xung tng i thp vo bui m. Nhit trung bnh chn ni l khong 27,7oC. chnh lch nhit trong ngy tng i cao, khong 10oC.

Mang c tnh chung ca min ng Nam B, khu vc ny c hai ma r rt l ma ma t thng 5 n ht thng 10 v ma kh t thng 11 n thng 4. Lng ma trung bnh nm t 1.800-2.000mm, trong lng ma vo ma ma chim ti 70-85% ca c nm. m khng kh trung bnh l 78,4%. Vo ma ma, hng gi ch yu l gi Nam (ng Nam v Ty Nam) vi tc trung bnh 1,8m/s. Hng gi ch yu vo ma kh l gi Bc (ng Bc) thng mnh hn gi Nam, tc trung bnh l 2,3m/s.

y l nh ni c lp nm gia ng bng nn l mt im cnh quan c o, hp dn ca vng ng Nam B ni chung v Ty Ninh ni ring.

Trn sn ni c mt s sui nh, tuy nhin cc dng sui ny c rt t nc vo ma kh, mt s dng thm ch cn cn kit trong thi gian ny. Nc mt ca Ni B en khng nhiu, nhng lng nc ngm tng i phong ph, mc nc ngm khong 3-4m.

Ni B en c nhiu hang. Mt s hang gn vi cc s tch lch s, hin c s dng cho hot ng tm linh, mt s hang khc c s dng trong thi k chin tranh v hin l nhng di tch lch s cch mng c gi tr. C th thy h thng hang ca Ni B en c nhiu tim nng khai thc phc v pht trin du lch. Tuy nhin cho ti nay cha c nh gi tng th v h thng hang ng ca Ni B en.

Chn ni c mt s h c kt ni bng cc on knh ngn. Cnh quan h tng i hp dn vi cc tn cy ta ven h. Nu mi trng v cnh quan c bo v v tn to hp l th y s l mt trong nhng yu t cnh quan, t nhin quan trng, lm i trng vi cnh quan "ni" ca khu du lch.

chn ni v ven sn ni c mt s im khai thc . Hin hot ng khai thc dng, tuy vy cn mt s h su khai thc v mt s vch dng ng. Nhng khu vc t nhin chu tc ng ny cng c th c ci to phc khai thc mt s hot ng du lch, th thao ph hp nh leo vch ni th thao, cu c...

Khu vc Ma Thin Lnh c a hnh thun li, cnh quan hp dn ph hp pht trin mt khu ngh dng sinh thi c quy m tng i ln ca Ni B en.

1.2. iu kin kinh t - x hi khu du lch

Khu vc Ni B en nm trong ranh gii nghin cu c din tch 30km2. Trong khu vc ny hu nh khng c dn sinh sng, ngoi tr mt s h dn sinh


14

sng ti khu vc chn ni gn ng dn ln khu vc Ma Thin Lnh v khu vc lng Khedol gn im giao ct ng tnh 785 v ng Sui - Khedol.

Hin nay ti Ni B en khng c nhiu hot ng kinh t x hi. Ch yu cc hot ng hin gn vi vic phc v hot ng du lch tm linh v l hi. Hin trng cc hot ng ny bao gm: kinh doanh vn hnh 2 h thng cp treo v 1 h thng mng trt; cho thu mt bng v kios bn lu nim, sn vt a phng v gii kht, qun n, bi xe... Di chn ni c mt c s lu tr dng bungalow nh tuy nhin hin dng hot ng.

Doanh thu t cc hot ng k trn chim t trng ln trong tng doanh thu ca cc hot ng kinh t - x hi ti khu vc Ni B en.

Dc ven chn ni c mt s im khai thc ca Cng ty CP Khai thc v mt s doanh nghip khc. Tuy nhin n nay cc hot ng khai thc chm dt v bt u trin khai cng tc hon tr mt bng.

Nm gia chn ni v cc tuyn tnh l l mt s din tch canh tc nng nghip, ch yu l trng mng cu v ma, trong thng hiu mng cu B en ngon c ting, hin c ch dn a l. Sn xut nng nghip l hot ng kinh t -x hi chnh ca ngi dn trong khu vc. Cc rung la v vn cy n tri l cc khu vc c tim nng khai thc pht trin du lch cng ng v du lch nng nghip va c ngha i vi vic a dng ha sn phm du lch va gp phn n nh v ci thin i sng ngi dn, chuyn i c cu thu nhp h gia nh v nng cao gi tr sn phm nng nghip.

Trn nh Ni B en hin c trm pht sng ca i pht thanh truyn hnh Ty Ninh v mt trm thu pht ca cng an.

Cc hot ng lm nghip hin c trn ni ch yu l bo v rng hin trng v khoanh nui ti sinh trn cc din tch cn li.

2. nh gi cc c im ti nguyn du lch v kh nng khai thc pht trin khu du lch

2.1. Ti nguyn du lch Ni B en

H thng ti nguyn du lch ca Ni B en bao gm cc ti nguyn:

- H thng cha, am, miu gn vi l hi Ni B

- H thng di tch lch s cch mng

- Cnh quan, a hnh (ni, sui, hang...)

- Thm thc vt, rng

- Kh hu

C th thy ti nguyn du lch ni tri nht ca khu du lch Ni B en chnh l nh ni cao gn 1.000m sng sng gia ng bng. y l nh ni cao nht ng Nam B, cng l yu t cnh quan ni bt ca c khu vc, l hnh nh tiu biu ca du lch Ty Ninh.

Bn thn Ni B en l mt im cnh quan c o ca Ty Ninh v vng ng Nam B, ng thi t Ni B en cng c nhiu v tr c gc nhn p v pha


15

h Du Ting v thnh ph Ty Ninh, cng nh cnh quan rung ng. T cp treo cng c nhng gc nhn hp dn n h Du Ting. Thung lng Ma Thin Lnh cng l mt khu vc c cnh quan p ca khu vc Ni B en.

iu kin t nhin v a hnh Ni B en c tim nng pht trin loi hnh du lch th thao leo ni bao gm c hot ng du lch d ngoi leo ni v leo ni th thao. y s l mt hot ng du lch hp dn, c o ca Ty Ninh ng gp vo h thng sn phm du lch ca vng ng Nam B.

Gn vi nh Ni B en l h thng rng gm c rng t nhin v ti sinh cng nh h ng thc vt. Tuy nhin do din tch nh, nn tnh a dng ca h ng thc vt Ni B en khng cao.

- Thnh phn thc vt c mt ch yu l Du, Sao, Bng Lng, Trm, Sn... vi s lng khng nhiu. Mt s loi thc vt trn Ni B en c tc dng cha bnh c th c nghin cu khai thc pht trin thnh sn phm du lch cha bnh bng thuc Nam.

- ng vt rng: Do din tch rng nh ch c mt s ng vt nh nh: sc, trn, rn xut hin trong khu rng vi s lng rt t. Mt s loi b st v gip sc khc nh thn ln, c cng c tng i nhiu v b khai thc tng i mnh phc v m thc c sn.

- Ngoi din tch rng, di chn Ni B en cn c mt s vn cy v rung ma. Trong mng cu l c sn ni ting c thng hiu ca Ty Ninh.

Dc theo sn Ni B en c mt s dng sui l nhng yu t t nhin c th khai thc du lch nh Sui Vng, Sui B Bng...

Vi nn a cht ni , ti khu vc c nhiu hang nh: Hm Rng, hang Gi, ng Thanh Long, ng ng H, ng Ba C, ng Cy a, ng Kim Quang. Mt s hang c s dng trong khng chin nay tr thnh cc im di tch lch s cch mng, in hnh nht l ng Kim Quang gn vi hot ng ca Lin i 7. Mt s hang c s dng vi mc ch tn gio. Gn y Hang Rng c u t pht trin dch v vui chi gii tr.

H thng cha, am, miu Ni B en gm: Linh Sn Tin Thch T, tng Pht Nit Bn, in B, cha Hang, cha Ha ng, ng Huyn Mn, ng Ba C, cha Trung, cha Vn Php v Tnh x Ngc Truyn u nm sn pha Nam ca Ni. Trn nh ni c ban th Ngc Hong, Pht, Quan m v Diu Tr Kim Mu.

Tri qua thi k chin tranh lu di, cc cng trnh kin trc nguyn gc khng cn. Phn ln cc cng trnh hin nay l cng trnh xy mi. Do vy gi tr kin trc v lch s khng cao. Tuy nhin gn vi lch s hnh thnh v pht trin th gi tr tm linh ca h thng cha chin khu vc Ni B en c nh gi cao, th hin qua lng khch khng l n tham quan v l cha vo dp l hi hng nm.

Hin Ni B en c mt s mt h tng i ln, cnh quan mt h v cy ci hp dn, nu c ci to v mt mi trng c th khai thc phc v pht trin du lch.


16

Theo mt s nh hng trc, khu vc Ma Thin Lnh c th c xy dng p chn v mt h cha nhn to nh. Cng trnh ny cng s l mt yu t pht trin du lch c gi tr.

Khu trng bn qun s, nu t c tha thun vi qun i khai thc hp l th c th ph hp pht trin hot ng du lch th thao bn sng.

L hi Xun Ni B l mt hot ng vn ha - tm linh quan trng ca Ty Ninh v c nc. L hi Xun cng l mt ti nguyn du lch c bit quan trng ca Ni B en. L hi din ra vo u nm v ko di sut thng Ging. y cng l mt trong nhng l hi ln nht c nc, cng vi l hi n Hng, l hi cha Hng, l hi Yn t v B cha X. Nhng v thi gian th l hi Xun Ni B l l hi c thi gian chnh thc di nht.

Ngoi L hi Xun (18/1) th l hi dp Tt oan Ng (5/5 m lch) cng l mt s kin thu ht c nhiu khch du lch tm linh ti Ni B en. y l L hi chnh, c gi l l va B vi cc nghi l hot ng tm linh, tn ngng v cc nghi thc l hi ngh thut m cht dn gian.

m thc Ty Ninh ni chung v Ni B en ni ring cng c nhiu nt c sc c th thu ht khch du lch nh bnh trng, rau rng, bp chui, g ni... v c bit l mng cu (na) Ni B en c ch dn a l.

Nh vy cn c vo cc tiu ch i vi khu du lch quc gia c th thy khu du lch Ni B en hon ton p ng c cc tiu ch c bn v ti nguyn du lch t nhin vi ngn ni cao nht vng ng Nam B, thm thc vt tng i phong ph v c bit l c cc l hi, cng trnh tn gio v cc di tch lch s cch mng. Vi nhng ti nguyn , cho n nay hng nm Ni B en n hng triu lt khch tham quan, p ng c tiu ch hp hn th trng (1 triu lt khch du lch/nm).

2.2. nh gi cc di tch ti Ni B en

Ni B en mt qun th di tch lch s - vn ha v danh thng, t lu vn l biu tng ca Ty Ninh. Ni B en c B Vn ho (nay l B Vn ho, Th thao v Du lch) cng nhn l di tch lch s vn ha cp quc gia ti Quyt nh s 100/VH-Q ngy 21/01/1989; vi din tch khoanh vng bo v, khu vc bo v I: l tt c cc di tch trn b mt dc ni c tnh t mp chn ni tr ln (ng bnh + 50m); khu vc bo v II- khu vc iu chnh: c tnh t ng bnh + 50m tr ra ngoi 150m v khu vc pha nam c din tch 478.887,6 m2. Nh vy ton b din tch khu vc bo v I l 2.400ha. Trong din tch ny bao gm c din tch rng, trong cn c hn 170ha rng nguyn sinh.

Trong ton b khu vc trn c cc im di tch cn c bo v bao gm:

- in B hay Linh Sn Tin Thch ng, cao 350m, khu vc ny c cha Thng (cha B) v cha Hang.

- Cha Trung chn ni B en, l ni y ban khng chin hnh chnh tnh t chc hi ngh xy dng lc lng khng chin chng Php v Hi Ngh Nng hi tnh t nm 1945.


17

- ng Kim Quang, ng Cy Da v hang t l cn c ca huyn y Ta Thnh t nm 1960.

- nh ni B c cn c truyn tin ca M xy dng t nm 19656 ghi du nhiu chin cng ca qun dn Ty Ninh, c bit chin thng vang di gii phng Ni B en 07/01/1975, gp phn lm nn i thng ma xun nm 1975.

- Khu cn c Lin i 7 sn Ni Phng. - Cn c Sui Mn Sn ng Ni, l cn c ca ng b v nhn dn x

Phan, huyn Dng Minh Chu t nm 1964 1975. nh gi chung cc cng trnh xy dng cho thy cc gi tr kin trc, ngh

thut khng cao, cc cng trnh cng tri qua nhiu t trng tu, ci to nn tnh nguyn gc khng cao. C th thy gi tr lch s gn vi cc l hi v truyn thng mi l nhng gi tr ni tri ca cc di tch lch s tn gio ca Ni B en.

Cc im di tch cch mng hu nh vn cha c quan tm u t tn to. Do vy cn hoang s v cha thc s hp dn khch du lch.

2.3. Ti nguyn du lch ca Ty Ninh c lin quan ti pht trin du lch Ni B en

Ngoi Ni B en, Ty Ninh cn c nhiu ti nguyn du lch, trong nhiu im c mi quan h trc tip vi pht trin du lch Ni B en.

Nm ngay pha Bc thnh ph Ty Ninh, v tr trung tm tnh, Ty Ninh c khong cch a l tng i gn ti cc tuyn giao thng huyt mch v cc ca khu quc t quan trng cng nh cc ti nguyn du lch quan trng ca tnh, l:

- Tuyn quc l 22B v ng Xuyn ; ca khu Mc Bi v Xa Mt.

- Cc ti nguyn du lch ca thnh ph Ty Ninh, c bit l Ta thnh Ty Ninh.

- H Du Ting (mt trong nhng h cha ln nht Vit Nam).

- Cm di tch Cn c Trung ng Cc min Nam, B Ch huy min, Cn c Dng Minh Chu...

- Vn Quc gia L G - Xa Mt.

Trong h Du Ting l ti nguyn du lch c mi lin h mt thit nht vi pht trin du lch Ni B en trong tng lai do h c nhng s b sung quan trng i vi cc ti nguyn du lch ca Ni B en, l khng gian mt h rng ti 27.000ha, trn h c mt s o, trong ln nht l o Nhm (din tch khong 390ha khi h tch nc). Khng ch vy, xt v mt cnh quan, y l nhng yu t ph hp v b sung l tng cho nhau. T ni c th ngm cnh quan h v ngc li, t h c th ngm ni. Mt yu t thun li l B NN v PTNT chp thun ch trng cho php khai thc pht trin du lch ti khu vc H Du Ting.

Nhng cp yu t b sung ca h Du Ting v Ni B en nh: Ni - H, Nc - , khng gian (cao - rng), tnh cht l ht sc hp dn, th v to nn mt qun th du lch tng hp c quy m, c sc cnh tranh khng ch ca ring Ty Ninh m cn ca c vng ng bng sng Cu Long. Nh vy c th thy s phn vai tng i r rng ca hai khu vc trong mt tng th ny, theo :


18

- Ni B en c nhim v thu ht khch v t chc mt s hot ng du lch gn vi ni

- H Du Ting: l khu vc lu tr, ngh dng ln v t chc cc hot ng du lch gn vi h, mt nc.

Kt ni thnh cng du lch Ni B en v H Du Ting l mt thch thc ln, tuy nhin, ch c thc hin thnh cng nhim v ny th hiu qu hot ng du lch ca khu vc ni ring v ca Ty Ninh mi c ci thin, thu nhp t khch du lch s c nng cao cng vi vic ko di thi gian lu tr ca khch cng nh khai thc cc dch v du lch b sung khc.

3. nh gi h thng kt cu h tng, vt cht k thut phc v du lch

3.1. nh gi hin trng v cc d n pht trin giao thng khu du lch

- Giao thng i ngoi:

Giao thng i ngoi ca khu vc Ni B en hin nay ch yu l giao thng ng b, kt ni vi cc trung tm th, cc th trng chnh v cc tuyn giao thng lin vng - lin quc gia ch yu.

Kt ni ni B en vi thnh ph Ty Ninh l tuyn ng tnh 785 v ng Bi Li. Tuyn ng Bi Li kt ni thnh ph Ty Ninh vi khu tip n hin nay ca khu DL Ni B en v cng l im u ca cc tuyn cp treo, mng trt. Tuyn ng tnh 785 chy ti cnh Ty Bc v Bc ca Ni B en. Tuyn ng ny s l tuyn tip cn cc khu chc nng ti khu vc ny ca khu du lch, c bit l khu Ma Thin Lnh.

y cng l hai tuyn giao thng kt ni Ni B en vi cc trc giao thng lin vng, lin quc gia l tuyn Quc l 22 (ng Xuyn ) ti ca khu Mc Bi v Quc l 22B ti ca khu Xa Mt. Ngoi ra ng tnh 784 chy qua cnh ng Nam ca Ni B en cng kt ni trc tip khu du lch vi hai trc giao thng lin vng m khng i qua ni thnh ph Ty Ninh.

ng Bi Li l trc giao thng quan trng nht, kt ni thnh ph Ty Ninh - Ni B en - th trn Dng Minh Chu v h Du Ting. y s l trc giao thng quan trng nht kt ni Ni - H.

ng tnh 785 chy qua cnh Bc ca khu du lch v kt ni vi th trn Tn Chu v cc tim nng pht trin du lch pha Bc ca tnh nh Cn c trung ng cc min Nam, Vn Quc gia L G - Xa Mt...

Theo quy hoch, s c mt d n xy dng tuyn knh kt ni khu vc ny vi trung tm thnh ph hin nay, tuy nhin tuyn knh ny c nhiu ngha cnh quan hn l v mt giao thng.

Theo nh hng pht trin giao thng ng st, trong tng lai s c tuyn ng st kt ni TP H Ch Minh vi Phnom Pnh qua ca khu Mc Bi. Mc d cha c hng tuyn c th, tuy nhin c th thy tuyn ng st ny s khng chy


19

qua khu vc Ni B en, vic kt ni gia tuyn ng st vi Ni B en s phi thng qua cc phng tin chuyn tip ng b.

- Giao thng i ni trn a bn khu du lch:

Bao quanh khu du lch Ni B en l bn tuyn ng tnh:

+ ng Bi Li kt ni Ni B en vi thnh ph Ty Ninh v th trn Dng Minh Chu

+ ng tnh 784: chy qua cnh Ty Nam ca Ni B en ti Bu n th gp ng tnh 782 v theo ng tnh 782 c th i ti th trn G Du hoc Trng Bng (gp QL 22) hoc i v pha Bc ti th trn Du Ting v ti Quc l 13. Cng theo ng tnh 784 i v pha Ty Bc s gp ng tnh 793 i Quc l 22B hoc i Tn Hng, Tn Chu.

+ ng tnh 785: chy dc cnh Ty Bc ca Ni B en, l on ko di ca ng Trn Ph ca thnh ph Ty Ninh. ng tnh ny chy v pha Bc s kt ni vi Tn Chu, Cn c Trung ng cc min Nam v cc im du lch pha Bc h Du Ting.

+ ng tnh Khe Dol - Sui : chy dc pha cnh ng Bc ca khu du lch Ni B en.

C th thy bn tuyn ng tnh ny hnh thnh nn vnh ai giao thng xung quanh khu du lch, ng thi cng c th c coi l bn tuyn giao thng ni b ca khu du lch Ni B en.

Trong khu du lch hin cn c mt tuyn ng c u t theo chng trnh h tng du lch, di 15km chy t khu trung tm n tip hin nay ti v tr xy dng khu du lch Ma Thin Lnh. y l tuyn ng quan trng nhm m ra iu kin khai thc khu vc Ma Thin Lnh cng nh pht trin cc hot ng dc theo tuyn ng. Tuy nhin, do nn t yu v c bit do hot ng ca cc phng tin qu ti, mt s on trn tuyn b h hng nng. Cc im h hng cn c sa cha trc khi nghim thu bn giao chnh thc. Vic tng cng qun l, khng cho php lu thng cc loi xe ti qu ti cng l cn thit nhm bo v mt cng trnh h tng du lch quan trng.

Bn cnh cc tuyn ng, khu du lch Ni B en hin cng c h thng giao thng tnh tng i quy m khu vc n tip. Mc d c quy m ln, nhng vo dp L Hi th cc bi ny cng ri vo tnh trng qu ti. c bit cng tc t chc giao thng, phn lung, tuyn vo ra khu du lch cn nhiu bt cp. Cc cng trnh u mi h tng giao thng hin ch c khu vc trung tm n tip hin nay ca khu du lch gm cc bi xe hai bnh v xe hi. Nh vy trong tng lai cc cng trnh u mi v bi xe cn c xy dng ti tng khu chc nng nhm p ng nhu cu ca khch du lch.

Cc h thng vn chuyn khch c phn tch, nh gi trong phn mc v c s vt cht ngnh.


20

3.2. Hin trng v cc d n pht trin h tng k thut khc (cp in, cp nc, thot nc, thng tin lin lc) trn a bn khu du lch

- Cp in: hin vic cp in dnh ring cho pht trin du lch Ni B en c 2 trm bin p h th: mt trm nm khu vc n tip cp in cho tt c cc hot ng du lch hin c ca khu du lch; trm th hai c xy dng trong khun kh d n h tng du lch. Tuy nhin trm ny cha i vo hot ng do d n Ma Thin Lnh v cc hot ng du lch khc khu vc ny cha c trin khai. Vic cp in ti cc khu vc khc xung quanh Ni B en hin mi ch p ng nhu cu dn sinh v cc hot ng kinh t trc y. Khi pht trin du lch ton din s cn b sung cc trm bin p v ng truyn.

Cng trong khun kh d n h tng du lch, hin c cc trc mng cp chy ngm ln Ma Thin Lnh, nhng h thng cp ny cha i vo hot ng.

- Cp nc:

i vi cc khu vc cp treo v khu tip n khch du lch di chn ni, nc c cp t nh my nc ca thnh ph. i vi cc cha chin v cc kiosk nc c cp t sui v t h cha (dung lng 300m3) trn nh ni. Ti khu vc c th khai thc nc ngm su >100m hoc ly nc t knh thy li t h Du Ting (cch khu du lch khong 4km).

Ngun nc mt v nc ngm Ni B en ch c th c khai thc quy m nh, khng cho phc v du lch hin nay vo ma kh, v hon ton khng p ng nhu cu pht trin du lch trong tng lai. Trong tng lai ngun nc cho khu du lch phi s dng chung vi thnh ph Ty Ninh t ngun nc ly t H Du Ting.

Theo nh hng quy hoch c, ti khu vc Ma Thin Lnh c xy dng mt p v h cha quy m nh. D n ny c th p ng nhu cu nc sch ca d n Ma Thin Lnh v cc khu vc ph cn.

- Thot nc: cho n nay ton b khu vc Ni B en cha c h thng thot nc v x l nc thi hon chnh. Vic xy dng h thng ny s l cn thit nhm m bo cht lng mi trng ca khu du lch cng nh mi trng chung ca khu vc.

- Cht thi rn: hin ban qun l t chc thu gom cht thi rn v chuyn xung im tp kt di chn ni. Cng ty Mi trng th k hp ng vn chuyn cht thi rn ra khi khu du lch v x l chung vi rc ca thnh ph. Tuy nhin vi lng khch tp trung qu ng vo dp l hi, v nht l thc ca khch du lch cha cao th trong cc thi im ny hin tng x rc ba bi l tng i ph bin.

- Thng tin lin lc: do v tr nm gn trung tm thnh ph Ty Ninh, quy m khng qu ln, vic p ng nhu cu thng tin lin lc khu du lch khng gp kh khn ng k. Khi cc d n u t du lch c trin khai, vic lp t cc ng truyn hu tuyn, k c cp quang ti tng d n l tng i d dng.


21

- Cc d n h tng: ADB hin h tr trin khai d n ci to nng cp h tng, c s vt cht cho Ni B en gm cc hng mc:

+ Xy dng sn l mi rng 3000 m2

+ Xy dng h thng cp nc ti cc cha

+ Xy dng h tng thot nc

+ Xy dng h thng x l rc thi v nc thi

+ Xy dng h thng nh v sinh

+ Xy dng h thng chiu sng cng cng.

y l nhng hng mc h tng rt quan trng i vi khu du lch Ni B en, tuy nhin cc h tng ny tp trung ch yu khu n tip hin nay, khu vc cc tuyn cp treo, cha v dc ng ln cha. Cc khu vc khc xung quanh Ni B en khng nm trong phm vi d n

3.3. Hin trng h thng cc cng trnh vn ha, th thao v c s vt cht k thut du lch khc

H thng cc cng trnh vn ha, th thao v c s vt cht k thut du lch ti khu du lch Ni B en hin cha c nhiu, gm:

- Cc cng trnh xy dng thuc Ban Qun l Ni B en

- Cc cng trnh thuc Cng ty CP Cp treo

- H thng cc cha chin

- Nh hng B H

- Mt s nh ngh dng bungalow khu vc gn Tnh X Ngc Truyn.

H thng vn chuyn khch ln ni (thuc Cng ty CP cp treo) gm:

- H thng cp treo c (hot ng t 3/1998): di 1225m, cao 225m vi 16 tr, 180 cabin h (2 ngi ln/cabin), cng sut ti a 500 khch/h, vn tc trung bnh 20 pht/lt. Hin h thng ny ch hot ng vo dp L Hi khi nhu cu tng cao.

- H thng cp treo mi (hot ng t 3/2013): di 1084m, cao gia 2 nh ga (214m) vi 7 tr, gm 37 cabin ng kn (8 ngi ln/cabin), cng sut ti a 3000 khch/h, vn tc trung bnh 5 pht/lt.

- H thng mng trt (hot ng t 4/2012): tuyn ln di 1190m, tuyn xung di 1700m, cng sut 500 khch/h, thi gian ln 15 pht, thi gian xung 3-5 pht.

Ngoi ra, cng thuc s qun l ca Cng ty CP cp treo l mt ng xe la chy in v mt s xe in khu n tip ti khu vc chn ni.


22

4. nh gi hin trng s dng t khu du lch

Ton b din tch khu vc nghin cu l 30km2 (3000ha) nm trong cc tuyn ng tnh 784, 785, ng Bi Li v ng Sui - Khe Dol.

Din tch t ny c cc mc ch s dng khc nhau v ch th qun l khc nhau. V c bn c cc loi t sau:

- t lm nghip: hin cn 1751 ha l din tch thuc ranh gii rng c dng lch s - vn ha Ni B en. Trc y din tch ny l 1855ha bao gm tiu khu 65 thuc a phn huyn Dng Minh Chu v tiu khu 66 thuc a phn x Thnh Tn, thnh ph Ty Ninh. Phn din tch 104 ha iu chnh bao gm: 31,5ha ti tiu khu 66 c chuyn cho cc mc ch khc nh: xy dng ng cp treo (28,5 ha), xy dng i pht thanh truyn hnh (0,7 ha), xy dng Vn Php Cung (2,3 ha) v chuyn 39 ha t nng nghip ra khi din tch t quy hoch cho lm nghip n nh t sn xut ca ngi dn, cng nh chuyn 33,4 ha cho d n khu du lch Ma Thin Lnh.

- t d kin xy dng khu du lch Ma Thin Lnh: 96ha

- t xy dng cc h thng vn chuyn khch (cp treo, mng trt) thuc qun l ca Cng ty CP Cp treo Ni B en

- t thuc qun l ca Cng ty CP Du lch Ty Ninh

- t canh tc nng nghip

- t cha s dng

- t trng bn hin hu

- t i pht thanh truyn hnh ca tnh v trm pht sng ca cng an

- t cng trnh tn gio

- t giao thng: ch yu l tuyn ng dn vo khu du lch, cc bn bi xe, qung trng v tuyn ng u t theo chng trnh h tng du lch (mt ct 9m).

- t cng nghip (ch yu l khai thc , tuy nhin cc hot ng khai thc chm dt, hin ang trin khai cng tc hon tr mt bng).

Trn tng din tch 3000ha, din tch tnh t cao 30m ln n nh l 2400ha, din tch khu vc t tuyn ng u t h tng du lch n cao 30m l 392ha, din tch n b gii ta t ng h tng du lch ra pha ngoi l 44ha (chiu rng di t c thu hi ny l 60m).

Bng 1. Tng hp hin trng s dng t

TT K hiu Tn loi t Din tch T trng

(%) 1 BHK t bng trng cy hng nm khc 100.83 3.36 2 CAN t an ninh 2.5 0.08 3 CQP t quc phng 58.42 1.95 4 DDT t c di tch thng cnh 33 1.10 5 DGT t giao thng 71.74 2.39 6 DVH t c s vn ha 0.76 0.03


23

7 LNC t trng cy cng nghip lu nm 50.74 1.69 8 LNK t trng cy lu nm khc 206.14 6.87 9 LNQ t trng cy n qu lu nm 312.39 10.41

10 LUC t chuyn trng la nc 317.33 10.58 11 LUK t trng la nc cn li 2.33 0.08 12 NTD t ngha trang ngha a 3.51 0.12 13 ONT t nng thn 18.45 0.62 14 RDK t khoanh nui phc hi rng c dng 794.36 26.48 15 RDM t trng rng c dng 133.89 4.46 16 RDN t c rng t nhin c dng 117.21 3.91 17 RDT t c rng trng c dng 530.82 17.69 18 SKC t c s sn xut kinh doanh du lch 39.38 1.31 19 SKX t sn xut vt liu xy dng, gm s 129.02 4.30 20 TON t tn gio 6.2 0.21 21 TSN t chuyn nui trng thy sn nc ngt 8.98 0.30 22 SON Mt nc, sng sui 62 2.07

TNG CNG 3000 100%

Ngun: Quy hoch s dng t tnh Ty Ninh

5. nh gi vic thc hin mt s quy hoch c trc y ca Ni B en

L mt trng im pht trin du lch ca Ty Ninh, khu vc ni B en c nhiu nghin cu quy hoch v cc nghin cu khc t trc ti nay.

- D n quy hoch tng th bo tn, pht trin kinh t-vn ha-du lch khu di tch v danh thng ni B en tnh Ty Ninh (Quyt nh ph duyt 155/Q-UB ngy 12/4/1994 ca UBND tnh Ty Ninh)

- Quy hoch chi tit khu du lch ni B en, Ty Ninh lp nm 1997 (Quyt nh ph duyt 698/Q-UB ngy 8/6/1999 ca UBND tnh Ty Ninh)

- Bo co kh thi u t xy dng h tng c s khu du lch Ni B en, Ty Ninh

- Quy hoch chi tit khu du lch Ma Thin Lnh (Quyt nh 1417/Q-CT ngy 17/9/2004 ca Ch tch UBND tnh Ty Ninh)

- Cc D n u t xy dng cp treo v mng trt

C th thy khu vc ni B en c nhiu nghin cu trc y, tuy nhin phn ln cc quy hoch cha c trin khai thc hin trn vn. Cc cng trnh hng mc c trin khai mi ch p ng cc nhu cu trc mt ca hot ng l hi v tham quan, du lch tm linh nh: ng vo khu n tip, cc bi xe, 2 ng cp treo v 2 ng mng trt (ln - xung). Thc t y l nhng cng trnh u t hiu qu nht Ni B en.

Thc t cho thy mt s cc quy hoch khng cn ph hp, c bit khi Ni B en c xc nh l mt trong 46 khu du lch Quc gia, nh vy khu du lch Ni B en s phi p ng cc tiu ch ca mt khu du lch quc gia cng nh h thng cc sn phm du lch ca Ni B en phi a dng v c cht lng cao. V vy vic


24

iu chnh cc quy hoch c ph hp vi nh hng pht trin mi, tng xng vi tr tr ca mt khu du lch quc gia l cn thit.

Vic u t h tng c thc hin vi hai hng mc c th l ng du lch t khu n tip i ti khu vc Ma Thin Lnh v hng mc cp in. Tuy nhin tuyn ng du lch hin vn cha c bn giao, nhiu on b xung cp do xe qu ti chy tri php. V c bn vic cp in cho du lch hon thnh, tuy nhin mi ch c khai thc khu vc khu trung tm n tip, khu vc Ma Thin Lnh cha c khai thc do cha c u t vo d n pht trin du lch khu vc ny.

III. HIN TRNG PHT TRIN DU LCH GIAI ON 2005 - 2013 Du lch Ty Ninh bt u pht trin tng i mnh v n nh t khong nm 2005, s liu thng k cng ch c tng hp tng i y v c h thng t thi im ny, do vy quy hoch thc hin nhim nh gi hin trng vi s liu thng k t thi im 2005. Khong thi gian ly s liu hin trng l 9 nm (t 2005 ti 2013) cng tng i c s cho phn tch v ra cc nh hng pht trin c bn.

1. nh gi hin trng theo cc ch tiu pht trin du lch ch yu

1.1. Khch du lch

1.1.1. Khch du lch n Ty Ninh (c lu tr) v khch i qua cc ca khu ca Ty Ninh

nh gi chung lng khch du lch c lu tr ca c tnh Ty Ninh c th thy rng du lch Ty Ninh nhn chung pht trin tng i mnh, lng khch du lch c lu tr tng gn 3 ln, t mc gn 400.000 vo nm 2005 ln n gn 1,2 triu lt vo nm 2013. Tuy nhin bn cnh nhng nm c mc tng trng t bin nh 2008, 2010 v 2012 th c mt s nm ghi nhn thy s st gim tng i m in hnh l cc nm 2009 v 2011. Nhn chung lng khch c lu tr ti Ty Ninh thp hn lng khch n Ni B en. iu ny c th c l gii do lng khch du lch n Ni B en bao gm khch ni tnh (thng khng s dng dch v lu tr) v phn ln lng khch ngoi tnh n Ni B en vo dp L Hi cng l khch i trong ngy.

Bng 2. Thng k khch du lch c lu tr ti Ty Ninh

Ch tiu (lt khch)

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Khch c lu tr ca Ty Ninh

369.865 366.825 379.252 832.517 686.534 978.321 877.670 1.113.200 1.172.939

+ Khch QT 3.748 3.193 7.060 6.232 5.317 8.177 5.863 9.580 9.155

M 487 415 918 810 691 1.063 762 1.245 - Anh 262 224 494 436 372 572 410 671 -

Php 187 160 353 312 266 409 293 479 -

Khc 2.811 2.395 5.295 4.674 3.988 6.133 4.397 7.185 -

+ Khch N 366.117 363.632 372.192 826.285 681.217 970.144 871.807 1.103.620 1.163.784


25

Ngun: S Vn ha, Th thao v Du lch Ty Ninh

Khch quc t c lu tr chim khng n 1% tng lng khch du lch c s dng dch v lu tr ti Ty Ninh. L do chnh ca vn ny l:

- Khong cch ngn t Ty Ninh (v ca khu Mc Bi) n TP H Ch Minh.

- Du lch Ty Ninh cha c nhng sn phm c bit c th thu ht v gi chn khch quc t.

- i vi th trng quc t, nhng ti nguyn du lch hin c ca Ty Ninh hoc khng ph hp vi nhu cu ca th trng quc t (Ni B en), hoc thiu sc cnh tranh so vi cc im du lch c cng tnh cht khc nhng c v tr a l thun li hn (Cn c trung ng Cc min Nam so vi C Chi).

Nu ch phn tch ring lng khch qua li tnh Ty Ninh c th thy lng khch c lu tr ti tnh thp hn nhiu so vi lng khch tham quan Ni B en v cng thp hn na so vi lng khch xut nhp cnh qua bin gii. Lng khch qua li cc ca khu ca Ty Ninh tng 6,6 ln trong khong thi gian t nm 2005 (475.000 lt) n nm 2013 (3.156.870).

Phn tch s liu thng k cho thy rng mc d Ty Ninh c nhiu yu t thu ht khch du lch mnh nh Ni B en, Ta thnh Ty Ninh v cc ca khu, nhng lng khch lu li tnh rt thp. iu ny th hin kh nng gi chn khch rt hn ch ca Ty Ninh, t cho thy nhu cu cp bch pht trin cc sn phm du lch mi v i mi phng thc khai thc cc sn phm du lch hin c.

Bng 3. So snh lng khch du lch ca Ni B en, khch du lch c lu tr ca Ty Ninh v khch xut nhp cnh qua cc ca khu tnh Ty Ninh

STT Ch tiu (lt khch)

2010 2011 2012 2013

A Khch Ni B en 2.020.021 2.154.947 2.196.534 2.090.345 B Khch c lu tr

ca c tnh 978.321 877.670 1.113.200 1.172.939

1 Khch QT 8.177 5.863 9.580 9.155 2 Khch N 970.144 871.807 1.103.620 1.163.784

C Khch XN cnh 2.652.861 2.918.714 2.968.238 3.156.870

1 Xut cnh 1.339.426 1.458.624 1.479.006 1.590.937 2 Nhp cnh 1.313.435 1.460.090 1.489.232 1.565.933


So vi c vng ng Nam B (gm Bnh Dng, Bnh Phc, Ty Ninh, TP H Ch Minh, ng Nai v B Ra - Vng Tu) c th thy:

- V khch quc t: Ty Ninh ch thu ht c khong 0,5% th trng khch quc t ca ton vng, tng ng vi Bnh Phc v thua cc a phng khc.


26

- Khch ni a: ch chim khong 4% tng lng khch ni a ca ton vng, ch tng ng vi ng Nai, cao hn Bnh Phc v thp hn rt nhiu so vi cc a phng cn li.

1.1.2. Khch du lch n Ni B en

Lng khch du lch n ni B en lin tc c tng trng trong nhng nm qua vi tc trung bnh khong 5%/nm. Nm 2005 Ni B en n 1.421.406 khch th nm 2013 tng s lt khch n Ni B en l 2.090.345. Ngoi tr nm 2013 ghi nhn c s st gim nh so vi nm 2012, cn li cc nm trc u duy tr c mc tng trng n nh. Nm 2014, theo bo co ca Ban Qun l Khu di tch lch s Ni B en, lng khch trong mt thng l hi t trn 1,4 triu lt.

Bng 4. Thng k khch du lch n Ni B en

Ch tiu (lt khch)

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Khch tham quan Ni B en

1.421.406 1.563.797 1.644.269 1.803.064 1.864.116 2.020.021 2.154.947 2.196.534 2.090.345

+ Khch Hi Xun

931.066 987.764 1.070.072 1.181.132 1.192.092 1.299.315 1.373.300 1.433.119 1.400.000

+ Khch i cp treo mng trt

713.000 851.000 797.000 961.000 1.204.000 1.263.000 1.206.162 1.375.291 1.529.122

Ngun: Ban qun l khu DTLSVH danh thng v du lch Ni B en, Ty Ninh

Phn tch th trng khch ca Ni B en cho thy mt s c im sau:

- Dng khch n Ni B en tng trng n nh (ngoi tr nm 2013)

- Khch n Ni B en ch yu l khch ni a

- 70% khch du lch ca Ni B en n vo dp l hi xun

- Khch n Ni B en ch yu l khch du lch tm linh v tham quan l hi

- Khch du lch n Ni B en thng khng lu li qua m (t l khch ni tnh tng i cao), khch ngoi tnh vo dp l hi cng thng ch i trong ngy

Theo Bng trn, gn 70% khch du lch ca Ni B en n vo cc dp L hi. Vo cc dp ny cp trt v mng treo hot ng ht cng sut, h thng cp treo c hin khng hot ng thng xuyn, ch a vo khai thc dp l hi cao im. Trong thi im khai hi, do lng khch tp trung qu ng, cc vn v giao thng, mi trng cng tr nn ht sc bc xc. Nh vy c th thy mc d lng khch ti Ni B en rt ng, nhng hu ht ch tp trung vo ma l hi, do vy s ny sinh mt s bt cp nh:

- Cht lng dch v s khng th m bo do qu ti vo dp l hi, ng thi vo cc thi gian khc trong nm th lng khch li qu thp, do vy cng kh c th duy tr cht lng dch v mc cao.

- Hiu qu kinh doanh khng t c mc ti u, do qu ti vo mt thi im ngn, v tha ti vo phn ln thi gian khc trong nm.

Cng vi nhng bt cp ny s ny sinh cc vn khc v v sinh mi trng, duy tr i ng lao ng... cng nh cc vn v u t v ku gi u t.


27

Khch n Ni B en ch yu l khch ni a, do y cha c cc sn phm ph hp vi nhu cu ca th trng khch quc t. Nh phn tch trn, du lch tm linh khng phi l loi hnh hp dn khch quc t Vit Nam, cc gi tr v cnh quan cng nh kin trc, ngh thut Ni B en cng khng sc hp dn, khng p ng ng yu cu, th hiu ca th trng quc t.

So snh vi cc khu du lch tng t trn ton quc nh Ni Sam (An Giang), n Hng (Ph Th), Yn T (Qung Ninh), cha Hng (H Ni) c th thy Ni B en mang nhng tnh cht tng t ca hot ng du lch nh tnh thi v rt cao (t cng i din vi cc kh khn, thch thc tng t trong nhng vn nh giao thng, mi trng, hiu qu kinh doanh thp). Tng lng khch tham quan, l hi ca Ni B en cng thp hn nhiu so vi cc khu vc tng t, mc d thi gian l hi kh di.

Qua cc phn tch v dng khch v c im th trng khch n Ni B en, c th nhn thy mt s vn cn gii quyt nhm pht trin bn vng du lch Ni B en l:

- T chc tt vic n tip khch vo dp l hi nhm ci thin cht lng dch v, gii quyt trit cc tn ti v giao thng, mi trng...

- Pht trin a dng cc sn phm v loi hnh du lch nhm tng cng kh nng thu ht khch vo cc thng ngoi L hi cng nh a dng ha th trng khch.

- Tng cng kh nng lin kt vi cc tim nng pht trin du lch khc trong tnh, c bit l H Du Ting nhm khai thc ti a u, li th ca tng im trong mc tiu chung l pht trin du lch ca c tnh.

1.2. Tng thu t khch du lch

Tng thu t khch du lch ca c tnh Ty Ninh tng hn 4 ln trong vng 8 nm t 2005 ti 2013, tc tng trng trung bnh t gn 21%/nm.

Nm 2012, trong c cu doanh thu, thu nhp t nh hng chim t trng cao nht (51,2%), thu nhp t khch sn chim t trng tng i thp (16,7%), tng thu ti khu du lch Ni B en chim 26% trong tng thu t dch v cp treo, mng trt ng gp khong 2/3.

Nh vy c th thy:

- Ngun thu t dch v n ung chim t trng ln, khng nh r c im ch yu ca th trng khch du lch ca Ty Ninh l khch i trong ngy.

- So vi ton tnh, ngun thu t du lch ti khu du lch Ni B en chim v tr quan trng, ln ti hn 1/4 tng ngun thu t du lch ca c tnh. Tuy nhin, vi thc t tng lng khch ca Ni B en cao hn tng lng khch c s dng dch v lu tr ca c tnh th khu du lch Ni B en cn rt nhiu tim nng trong vic nng cao tng doanh thu v t ng gp nhiu hn na vo hiu qu kinh doanh du lch ca c tnh.

- Mc d ch c 3 h thng kinh doanh vn chuyn ch yu (bao gm 2 h thng cp treo v 1 h thng mng trt, trong hot ng mnh nht l h thng


28

cp treo mi) tuy nhin doanh thu t cc dch v ny chim ti trn 2/3 tng doanh thu du lch ti khu du lch Ni B en. iu ny cho thy cc dch v khc khu du lch Ni B en cn cha pht trin tng xng vi tim nng, cha p ng c nhu cu ca khch du lch.

- Doanh thu t cc dch v l hnh v khu du lch khc (khu du lch Long in Sn, VQG L G - Xa Mt) chim t trng rt nh.

Bng 5. Tng thu t khch du lch ca Ty Ninh

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Tng thu t khch du lch (t ng) ca tnh

117.7 116.0 137.5 213.4 248.3 328.2 388.8 495.9 533.1

1. Tng thu ti Ni B en

84.6 117.6 129.2 156.2

a. Doanh thu Cp treo, Mng trt

27.1 31.9 37.3 45.8 52.2 63.9 87.8 87.9 105.5

b. Doanh thu khc 20.7 29.8 42.3 40.7 2. Doanh thu KS 15.4 20.0 26.6 33.0 38.0 60.4 56.6 83.3 107.8 3. Doanh thu l hnh 33.0 8.3 7.7 15.7 22.1 16.8 10.4 16.8 18.0

4. Doanh thu nh hng 42.7 55.8 65.9 118.9 133.9 156.2 193.5 254.1 250.4 5. Doanh thu VQG

L G-Xa Mt 0.7 0.2

6. Doanh thu KDL Long in Sn

2.1 10.2 10.8 11.4 9.5

7. Doanh thu ti KDT-LS-CM min Nam

- 0


Trn thc t, vi v tr l khu du lch quc gia, l tiu im ca du lch Ty Ninh, vi thc trng ngun khch to ln, Ni B en hon ton c th c ng gp c trc tip cng nh gin tip nhiu hn na vo s pht trin du lch ca c tnh

1.3. C s vt cht k thut du lch

C th ni h thng c s vt cht du lch Ni B en cn rt hn ch.

- C s lu tr: hin nay Ni B en khng cn c s lu tr du lch no ang hot ng. Trc y c mt s nh ngh dng bungalow gn Tnh X Ngc Truyn, tuy nhin do kinh doanh khng hiu qu nn dng hot ng. Hin xung cp nhiu.

- C s n ung: hin trong khu du lch c mt s nh hng n ung, tuy nhin ch c nh hng ni B H c quy m tng i ln. Cc c s khc ch l cc qun n nh nm dc cc ng ln cha chnh t khu vc trung tm n tip. Nhn chung cht lng dch v khng cao, ch l cc c s bnh dn phc v khch hnh hng.

- Phng tin vn chuyn: y chnh l c s vt cht c u t quy m nht v hot ng hiu qu nht ca Ni B en, gm 2 h thng cp treo v mt h thng


29

mng trt ca Cng ty CP cp treo Ni B en. Ngoi ra cng ty cn vn hnh mt on tu in v mt s xe in, tuy nhin quy m hot ng nh v hiu qu khng cao.

- Cc kios bn hng: cc kios bn hng chy dc theo cc tuyn ln ni, bn ch yu cc sn vt a phng, lu nim, nc gii kht, n bnh dn... Cc kiosk ch yu l cng cng trnh xy dng tm, khng kin c.

1.4. Lao ng ngnh Du lch

Do hu nh cha c h thng c s vt cht du lch nh khch sn... nn ti Ni B en hu nh cha c i ng lao ng du lch ng ngha.

Hin nay i ng lao ng ti Ni B en gm:

- Cn b cng nhn vin thuc Ban Qun l Ni B en

- Cn b cng nhn vin thuc Cng ty CP Cp treo Ni B en

- Cn b nhn vin nh hng B H

- Ngoi ra cn cc lao ng t do kinh doanh bun bn lu nim, nc gii kht... trong khu du lch.

2. H thng sn phm du lch

Mc d c nhiu ti nguyn du lch tng i phong ph, sn phm du lch chnh ca Ni B en ch l du lch tm linh, l hi v tham quan thng cnh. Hot ng tham quan cng ch yu din ra khu vc t khu trung tm n tip hin nay ti cha chnh.

Hin nay c mt s on khch cng t chc i d ngoi, leo ni khu vc Ma Thin Lnh hoc leo ln nh ni, nhng phn ln l cc hot ng t pht, t t chc, cha c xy dng thnh cc sn phm du lch hon chnh.

Sn phm du lch tm hiu truyn thng lch s - cch mng cng cha c t chc khai thc thng xuyn.

Hot ng vui chi gii tr hu nh cha c, ngoi tr cc hot ng gn vi cp treo, mng trt, tu in (ch yu mang tnh cht vn chuyn). b h c mt s phng tin vui chi gii tr nc nh i thuyn, p vt, tuy nhin mc hot ng rt thp.

khu vc Hang Rng hin c mt im vui chi gii tr nh, t pht tuy nhin kh nng thu ht khch khng cao v cht lng dch v cng cn rt hn ch.

C th thy, so vi tim nng v ti nguyn du lch, cc sn phm du lch hin nay ca Ni B en cn rt hn ch, hu ht mi ch gn trc tip vi cc hot ng tm linh v l hi, c hi khai thc pht trin cc tim nng khc cha c ch .


30

3. u t pht trin du lch

Cho n nay hin trng u t pht trin du lch v dch v Ni B en bao gm u t cho cc lnh vc sau:

- u t cho cng tc quy hoch, lp n, chun b u t

- u t xy dng h thng h tng giao thng tip cn v cc bn bi xe

- u t theo chng trnh h tng du lch (gm tuyn ng du lch v h thng trm bin p, ng trc cp in)

- u t xy dng cc cng trnh dch v du lch

- u t pht trin cc h thng vn chuyn vn ti khch du lch

- u t tn to di tch v ng ln xung ni

Ngun vn u t ln nht ti Ni B en cho n nay l vn u t xy dng 2 h thng cp treo v mng trt ca Cng ty CP cp treo. y l cc khon u t hiu qu, kh nng thu hi vn v sinh li cao.

Ngun vn u t theo chng trnh h tng du lch (gm tuyn ng i Ma Thin Lnh v trm bin p, ng trc cp in) l vn ngn sch trung ng, tuy nhin cc d n u t ny cha thc s pht huy hiu qu, do chm tr trong vic trin khai u t vo khu du lch Ma Thin Lnh.

Cc d n u t khc ch yu c thc hin vi ngun vn ngn sch a phng v vn x hi ha. y cng l nhng khon u t c hiu qu, gp phn ci thin din mo khu du lch, tng cng cng tc m bo an ninh, an ton cho du khch v ci thin mi trng.

Hin nay d n ADB cng chun b trin khai mt hp phn cho ni B en vi mt s cng trnh c th nh: m rng mt bng khu vc sn cha, xy dng h thng cp nc ti cc cha, xy dng h tng thot nc, h thng x l cht thi, h thng nh v sinh v chiu sng cng cng. D kin tng mc u t khong 5-7 triu USD.

D n u t theo chng trnh h tng du lch cng cn c hon thin v nghim thu cng nh qun l tt c th c bn giao v a vo khai thc.

Nh vy c th thy tng vn u t pht trin du lch cho Ni B en cha nhiu. Cho n nay ngoi mt s chng trnh tng i ln t ngn sch nh u t xy dng tuyn ng t trung tm thnh ph ti Ni B en (tng mc u t 100 t ng), u t cho tuyn ng vnh ai du lch (40 t ng) l cc chng trnh u t mt ln v hon thnh t lu th vn hng nm u t cho cng tc v sinh mi trng, in nc, bo tr h tng t ngn sch tnh l 25 t/nm. Ngun vn u t ca doanh nghip ch yu l hai tuyn cp treo v tuyn mng trt (u hon vn u t). Cc cng trnh dch v du lch khc u c quy m u t nh, cha c nh hng khai thc bi bn, lu di.


31

4. Cc cng tc khc

4.1. Quy hoch v qun l

Ni B en l mt trng im pht trin du lch ca tnh Ty Ninh nn c quan tm. C th trong lnh vc du lch c mt s d n quy hoch v kh thi nh: d n Quy hoch tng th bo tn, pht trin kinh t - vn ha - du lch khu di tch v danh thng Ni B en tnh Ty Ninh (1994), Quy hoch chi tit khu du lch ni B en (1997), Bo co kh thi u t xy dng h tng c s khu du lch Ni B en - tnh Ty Ninh (2002), d n Quy hoch khu du lch Ma Thin Lnh ni B en - Ty Ninh (2004).

Mc d c nhiu d n quy hoch, tuy nhin cho n nay vic trin khai thc hin cc d n cn nhiu kh khn, c bit do vn vn u t v ku gi u t. Vic khai thc du lch mi ch tp trung vo du lch tm linh, l hi, hnh hng. Cc hot ng du lch quan trng nh vui chi gii tr, cc dch v lu tr (l dch v thc s mang li hiu qu du lch cao) cha pht trin.

n quy hoch chi tit khu du lch Ma Thin Lnh c xy dng nm 2004 l phng n iu chnh n quy hoch ca c khu du lch sinh thi - ngh dng c xy dng t nm 1997. L do thc hin iu chnh ny l nhm nh hng pht trin du lch Ni B en theo hng "t ph, c c, ly ngn nui di, u t nh, tng bc pht trin". Ti thi im y l s iu chnh tng i ph hp. Tuy nhin qua nhiu nm, quy hoch ny cha i vo cuc sng. Mt khc thi gian qua, du lch Vit Nam c nhng bc pht trin vt bc, du lch Vit Nam cng bc vo mt giai on pht trin mi, c bit Ni B en c xc nh l mt trong 46 khu du lch quc gia trong Chin lc v Quy hoch tng th pht trin du lch c nc, quy m pht trin ny cng nh h thng cc sn phm du lch theo quy hoch khng p ng cc yu cu i vi mt khu du lch quc gia. Do vy, vic xy dng quy hoch mi iu chnh nhng nh hng c th i vi khu vc Ma Thin Lnh l cn thit p ng cc tiu ch ca mt khu du lch quc gia cng nh khng nh vai tr v v tr ca Ni B en i vi pht trin du lch vng ng Nam B v c nc.

Cho n nay mi ch thc hin cc hp phn ch yu lin quan n bo tn tn to h thng cha chin, xy dng v tn to cc tuyn ng ln cha, pht trin h thng cp treo, mng trt, u t xy dng tuyn ng vo khu du lch v h thng bn bi. D n u t h tng theo chng trnh h tr u t h tng du lch t ngn sch gn nh hon tt nhng cha c bn giao khai thc.

Vic qun l khu vc chn Ni B en thc hin tng i tt: cho n nay thc hin thu hi t dc tuyn ng du lch (392ha t ng ti cote 30; v 44ha t ng ti hng ro vi chiu rng 59m = nn ng 9m + chiu rng di t trng 50m). Cc khu vc khai thc dng hot ng v thc hin cng tc hon tr mt bng.

Vic qun l bo v rng c thc hin nghim tc, hu nh khng c hin tng cht ph rng.


32

Tuy nhin mt thch thc i vi cng tc qun l chung ti khu vc ni B en l s tham gia ca nhiu n v, t chc trn mt a bn:

- Ban qun l cc cha Ni B en (trc thuc UBND tnh): hot ng tn ngng - tn gio;

- Ban qun l rng Ni B en (trc thuc S NNPTNT): khai thc v trng rng;

- Cng ty c phn Cp treo Ni B en (trc thuc Cng ty Du lch Ty Ninh): khai thc kinh doanh cp treo, mng trt;

- Mt s Cng ty c phn khai thc : Cng ty c phn vt liu xy dng, Cty c phn Thng Li, Cty TNHH Tn Vinh Pht, Cty TNHH Hoa cng t Vit, Cty TNHH Quyt Thng.

- Phng Cnh st c ng (thuc Cng An tnh): bo v an ninh trt t trong khu di tch;

- Trm thu pht sng (thuc i Pht thanh v Truyn hnh Ty Ninh): khai thc di tch lnh vc pht song truyn hnh;

- Tnh x Ngc Truyn (Ban Tn gio tnh qun l): hot ng tn ngng tn gio.

- Ban qun l Khu di tch lch s vn ha, danh thng v du lch ni B en (trc thuc S VHTTDL).

Do vy vic qun l v c bit l u t, ku gi u t pht trin du lch Ni B en thc s c nhiu kh khn, thch thc.

Lin quan n ni dung bo tn di tch, Ni B en c B Vn ho (nay l B Vn ho, Th thao v Du lch) cng nhn l di tch lch s vn ha cp quc gia ti Quyt nh s 100/VH-Q ngy 21/01/1989; vi din tch khoanh vng bo v, khu vc bo v I: l tt c cc di tch trn b mt dc ni c tnh t mp chn ni tr ln (ng bnh + 50m); khu vc bo v II- khu vc iu chnh: c tnh t ng bnh + 50m tr ra ngoi 150m v khu vc pha nam c din tch 478.887,6 m2. Thc t cho thy cc khu vc thc s c cc di tch khng nhiu, ch gm mt s im c th bao gm Cha Thng, Cha Hang, Cha Trung, Cn c truyn tin trn nh Ni, Cn c Huyn y Ta Thnh, Cn c Lin i 7 v Cn c Huyn y Dng Minh Chu. Do vy nu khoanh vng bo v di tch trn c khu vc I l 24 km2 nh hin nay vi quy nh "nghim cm mi hot ng xy dng, khai thc" th kh c iu kin ku gi cc doanh nghip u t pht trin du lch, k c ti cc khu vc khng c nh hng trc tip n cc di tch. Do vy UBND tnh Ty Ninh ang xy dng xut kin ngh B Vn ha, Th thao v Du lch iu chnh khoanh vng bo v di tch lch s v thng cnh Ni B en. Ni dung xut ny cng ph hp vi cc nghin cu nh hng pht trin khu du lch quc gia. Do vy bo co quy hoch cng kin ngh B Vn ha, Th thao v Du lch xem xt iu chnh ni dung Quyt nh 100/VH-Q ngy 21/1/1989 tho g kh khn, to iu kin pht trin du lch cng nh tp trung c ngun lc cho vic bo tn, tn to di tch.

4.2. Cng tc xc tin, qung b

Cho n nay, do cc sn phm du lch Ni B en cn hn ch, nn cng tc qung b, xc tin ring cho du lch Ni B en cng cha c trin khai. Vic


33

qung b, xc tin du lch Ni B en thng c thc hin chung vi cc hot ng qung b, xc tin chung ca c tnh, c bit khi Ni B en l hnh nh biu tng ca Ty Ninh.

Do vy c th thy "hnh nh" Ni B en c nhn bit tng i tt i vi th trng ni a. Tuy nhin cc sn phm du lch c th c qung b ca Ni B en cn hn ch v nhiu mt.

Tham kho trc tip cc hot ng qung b cho du lch Ni B en ca mt s doanh nghip cho thy:

- Cc doanh nghip ln khng t chc cc tour du lch thng xuyn ti Ni B en.

- Cc tour du lch hin c n Ni B en ch yu l cc tour i trong ngy, do cc doanh nghip nh t chc theo thi v v hu ht l cc tour gn vi l hi Ni B en.

- Ni B en xut hin tng i nhiu trn cc trang mng qung b, gii thiu du lch nhng ni dung cc hot ng cng ch l hnh hng, l hi.

Nh vy c th thy do vic u t cc sn phm a dng, c cht lng khu du lch Ni B en cn hn ch nn cng tc qung b xc tin du lch Ni B en cha c c s c trin khai thc hin bi bn, mc d "hnh nh du lch" Ni B en c nhn bit rng ri i vi th trng ni a.

nh gi chung nhng thun li, kh khn, hn ch, yu km v nguyn nhn trong thc trng pht trin khu du lch

Qua phn tch nh gi thc trng, tim nng pht trin du lch Ni B en c th thy:

- Pht trin du lch ni B en nhn c nhiu s quan tm ca UBND tnh Ty Ninh cng nh ca B Vn ha, Th thao v Du lch.

- Ni B en c v tr thun li trn hnh lang giao thng xuyn kt ni Thnh ph H Ch Minh vi Phnom Pnh v Tiu vng sng Mekong m rng

- Ni B en nm v tr trung tm ca tt c cc tim nng du lch quan trng ca tnh Ty Ninh, c bit l gn h Du Ting v Ta thnh Ty Ninh. - Trong vng du lch ng Nam B, Ni B en c v tr quan trng vi cc ti nguyn du lch c o, khc bit. - H thng ti nguyn du lch ca Ni B en tng i phong ph, khi kt hp khai thc pht trin du lch vi cc ti nguyn du lch khc ca Ty Ninh, c bit l h Du Ting, Ta thnh Ty Ninh c th tr thnh mt sn phm du lch hp dn, mang li hiu qu kinh t cao.

- Hnh nh ni B en, l biu tng ca tnh Ty Ninh, c khng nh v c v tr nht nh trn bn du lch Vit Nam, nht l i vi th trng ni a.

- Giao thng tip cn ni B en tng i thun li do nm gn thnh ph Ty Ninh v cc tuyn ng t trung tm thnh ph ti Ni B en c nng cp, m rng.


34

- Mc d c nhiu ti nguyn, tim nng, nhng sn phm du lch ni B en cn ht sc n iu, mi ch yu l du lch tm linh, vui chi gii tr gin n. - Cng tc thu ht u t pht trin du lch cn nhiu hn ch, cha pht trin c cc khu du lch, khu lu tr c quy m, ng cp. D n Ma Thin Lnh l mt v d in hnh.

- Trn mt din tch khng ln c qu nhiu n v cng qun l (hin c ti 12 ch th tham gia qun l) ng thi khng c n v no thc s c nhim v u tu, iu phi cc hot ng chung nn cn nhiu kh khn trong vic ku gi u t v pht trin du lch. - Khong cch i vi TP H Ch Minh l mt thun li ng thi cng l mt hn ch ln ca du lch ni B en. Nu sn phm khng kh nng gi chn khch, cht lng dch v khng cao, cc hot ng du lch khng phong ph th khch du lch s la chn cc tour trong ngy, khi hiu qu kinh t ca du lch rt thp.

- Vic lin kt khai thc du lch gia ni B en vi cc im du lch khc ca Ty Ninh cn rt hn ch nn cha to c sc hp dn chung, cha pht huy c hiu qu t kh nng thu ht khch du lch ca Ni B en.


35

PHN TH HAI QUY HOCH TNG TH PHT TRIN KHU DU LCH QUC GIA

NI B EN N NM 2020, TM NHN N NM 2030

I. QUAN IM V MC TIU PHT TRIN KHU DU LCH

1. Quan im pht trin

a) Pht trin du lch ni B en trn c s khai thc hp l th mnh v du lch vn ha - tm linh, kt hp u t khai thc pht trin cc loi hnh du lch vui chi gii tr, khm ph, th thao v ngh dng, Ni B en tr thnh mt im n c cht lng v c kh nng cnh tranh cao.

b) Pht trin du lch Ni B en trn quan im bo tn v pht huy hiu qu h thng di tch v thng cnh du lch thc s ng gp tch cc vo nhim v bo tn di sn vn ha v bo v mi trng.

c) Pht trin du lch Ni B en trong khng gian kt ni vi thnh ph Ty Ninh, h Du Ting v cc tim nng du lch quan trng khc ca Ty Ninh; ng thi lin kt cht ch vi thnh ph H Ch Minh v vng ng Nam B.

d) Pht trin du lch Ni B en phi khc phc c tnh thi v, ng thi, gn lin pht trin du lch vi nhim v bo v an ninh, quc phng.

2. Mc tiu pht trin

- Phn u n nm 2020, pht trin du lch Ni B en c bn p ng cc tiu ch ca Khu du lch quc gia;

- n nm 2030 Khu du lch quc gia Ni B en tr thnh trung tm du lch c sc v vn ha tm linh, vui chi gii tr, th thao v du lch sinh thi ca vng ng Nam B v c nc; cng vi Ta thnh Cao i, h Du Ting v thnh ph Ty Ninh tr thnh mt im n quan trng ca Vng ng Nam B v c nc.

II. D BO CC CH TIU PHT TRIN DU LCH

1. nh hng chung pht trin Khu du lch

Ni B en l khu du lch quc gia thuc tnh Ty Ninh c nhiu tim nng c v mt t nhin ln v mt vn ha khai thc phc v pht trin du lch Chnh v vy, trong Chin lc v Quy hoch tng th pht trin Du lch Vit Nam n nm 2020 v tm nhn n 2030, trong Quy hoch tng th pht trin du lch Vng ng Nam B n nm 2020, tm nhn n nm 2030, cng nh trong Quy hoch tng th pht trin du lch tnh Ty Ninh n nm 2020, xc nh y l khu du lch c iu kin u t pht trin tr thnh khu du lch quc gia, gn lin vi h thng cc khu, tuyn, im du lch quc gia; ngnh du lch y c th tr thnh ngnh kinh t quan trng, gp phn thc y cc ngnh khc cng pht trin. Do vy, u t pht


36

trin Khu du lch Ni B en mt mt s gp phn tch cc vo qu trnh chuyn dch c cu kinh t ca a phng, ng thi gp phn pht trin ngnh du lch ca tnh Ty Ninh ni ring, Vng ng Nam B v c nc ni chung. c bit, pht trin Khu du lch s to c hi vic lm v tng thu nhp cho mt b phn khng nh ngi dn sng khu vc xung quanh hin cn rt kh khn, gp phn vo chnh sch xa i gim ngho ca ng v Nh nc. u t, pht trin Khu du lch Ni B en - Ty Ninh, trc ht nhm:

- C th ha cc mc tiu c th ca Chin lc pht trin du lch Vit Nam n nm 2020, tm nhn n nm 2030.

- Gp phn pht trin kinh t - x hi trn a bn vi vai tr l ngnh kinh t

quan trng ca a phng. - Gp phn chuyn dch c cu kinh t, tng nhanh t trng GDP du lch v

dch v trong c cu kinh t ca a phng, gp phn thc y cc ngnh kinh t khc cng pht trin.

- Nng cao hiu qu kinh t, to ngun thu ngoi t cho ngn sch ca a phng.

- To ra nhiu vic lm cho ngi lao ng, c bit khu vc nng thn xung quanh khu du lch.

- Nng cao i sng vt cht v tinh thn cho nhn dn, m rng giao lu, nng cao dn tr, gp phn tch cc vo n lc xa i gim ngho, n nh i sng cho ngi dn trn a bn.

- To ra s lin kt cht ch gia cc ngnh, cc cp, cc a phng trong tnh trong qu trnh pht trin kinh t - x hi.

- Pht huy truyn thng bn sc dn tc, tn to v gi gn cc di tch lch s - vn ha, cc l hi truyn thng, cnh quan, mi trng v ti nguyn du lch... m bo cho s pht trin bn vng.

2. D bo cc ch tiu pht trin ch yu ca Khu du lch

2.1. Cc cn c d bo

- Hp tc pht trin kinh t gia Vit Nam - tnh Ty Ninh vi ca khu quc t Mc Bi l mt mt xch, l ca ng quan trng pha Ty Nam v cc nc trong Tiu vng sng M Kng m rng, trong hp tc pht trin du lch l mt trong nhng u tin hng u.

- Chin lc v Quy hoch tng th pht trin du lch Vit Nam n nm 2020 v tm nhn n 2030 xc nh Khu du lch Ni B en - Ty Ninh l khu du lch quc gia, cn c u tin u t pht trin ng b trong h thng cc khu du lch quc gia trn phm vi c nc. y l iu kin v l ng lc rt quan trng u t pht trin khu du lch trong thi gian ti.


37

- Chin lc u t ca nh nc trong tng th Chng trnh hnh ng Quc gia v du lch nhm pht trin c s h tng du lch i vi cc khu du lch quc gia, trong c khu du lch Ni B en.

- nh hng chin lc pht trin khng gian lnh th du lch, pht trin cc th trng - sn phm du lch, cng nh cc ch tiu pht trin du lch theo tng lnh th trong Quy hoch tng th pht trin du lch Vng ng Nam B n nm 2020, tm nhn n nm 2030, v n pht trin du lch Vng bin gii Vit Nam - Lo, Vit Nam - Campuchia.

- Quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi v Quy hoch tng th pht trin du lch ca tnh Ty Ninh n nm 2020, theo , du lch v dch v c nh gi l ngnh kinh t quan trng trong qu trnh chuyn dch c cu kinh t ca a phng, to cng n vic lm cho ngi lao ng, gp phn vo chnh sch xa i gim ngho ca ng v Nh nc.

- V tr v tim nng ca Khu du lch Ni B en trong tng th khng gian du lch tnh Ty Ninh. y l trng im du lch, l ni thu ht ng o khch du lch n Ty Ninh.

- Hin trng mc tng trng ca dng khch du lch (c bit l ni a) n Ni B en ni ring, tnh Ty Ninh v Vng ng Nam B ni chung, c bit xu th ca dng khch du lch tham quan nghin cu; du lch vn ha - l hi - tm linh; du lch sinh thi, ngh dng ngy cng pht trin. Hin trng pht trin ca h thng c s h tng v c s vt cht k thut du lch trn a bn khu du lch Ni B en, thnh ph Ty Ninh, v ton tnh Ty Ninh ni chung.

- Xu hng ca dng khch du lch quc t n Vit Nam trong giai on mi (2015 - 2030) trong bi cnh Vit Nam hi nhp ton din vi cng ng quc t.

- Xu hng ca dng khch du lch ni a cng khng ngng gia tng trong bi cnh nn kinh t nc ta n nh, i sng vt cht v tinh thn ca ngi dn c ci thin v tng bc c nng cao, nhu cu i du lch ngy cng pht trin. 2.2. Cc ch tiu d bo c th

2.2.1. V khch du lch: Khch du lch quc t n tnh Ty Ninh ni chung v thnh ph Ty Ninh cng nh Khu du lch Ni B en ni ring trc ht t Campuchia, Thi Lan qua ca khu quc t Mc Bi; tip n l t TP.H Ch Minh v cc tnh trong vng Trong nhng nm gn y, s khch quc t n tnh Ty Ninh cn hn ch, nm 2012 ch t xp x 9,6 ngn lt (ch chim xp x 0,14% c nc). Thnh phn cc th trng tng i a dng, nhng ch yu l Campuchia, Thi Lan, Ty u (Anh, Php), M Trong giai on 2008 - 2013, khch quc t n Ty Ninh tng trung bnh 8%/nm. Mc d, c tc tng trng tng i cao v n nh, nhng do im xut pht thp nn tng s khch quc t n Ty Ninh cn thp,


38

chim t trng nh trong tng s khch quc t n Vit Nam v Vng ng Nam B. Cn c vo cc mc tiu c th cng nh nh hng pht trin theo lnh th trong cc d n Chin lc v Quy hoch pht trin du lch Vit Nam n nm 2020 v tm nhn 2030, c bit l Quy hoch tng th pht trin du lch tnh Ty Ninh n nm 2020, nh hng n nm 2030, th n nm 2015 tnh Ty Ninh c th n c 13 ngn lt khch quc t, nm 2020 l 16 ngn lt v n nm 2030 l 34 ngn lt.

Khch du lch ni a n Ty Ninh ch yu t TP.H Ch Minh v cc tnh, thnh ph trong vng ng Nam B v Ty Nam B. Nm 2008, s khch ni a n Ty Ninh chim khong 4,0% tng s khch ni a c nc v ang c xu hng gim th phn trong my nm gn y, nm 2013 t xp x 3,6%. Theo Quy hoch tng th pht trin du lch Vit Nam n nm 2020, tm nhn n nm 2030 v Quy hoch tng th pht trin du lch tnh Ty Ninh n nm 2020, nh hng n nm 2030 th n nm 2015 khch ni a n Ty Ninh c th t xp x 1.590 ngn lt vo nm 2015; trn 2.180 ngn lt vo nm 2020; gn 2.980 ngn lt vo nm 2025; v gn 3.970 ngn lt vo nm 2030.

Trong tng s khch du lch n tnh Ty Ninh, th s khch n tham quan Khu du lch Ni B en chim phn ln, tuy nhin khch lu tr th khng ng k, gn nh l cha c. p ng tiu ch l khu du lch quc gia, trong nhng nm ti cn u t pht trin cc c s lu tr xung quanh khu vc Ni B en. Tuy nhin, vi tnh cht ca Khu du lch, vic pht trin cc c s lu tr phi ph hp nhm nng cao hiu qu kinh doanh, v cn ph hp vi cnh quan mi trng.

Khu du lch Ni B en vi tnh cht l du lch vn ha - tm linh, l hi, tham quan, sinh thi, cm tri cui tun vi quy m l mt khu du lch quc gia, nn vic tnh ton n kh nng sc cha ca khu du lch l cn thit, c bit y l khu du lch c tnh cht ma v tng i r rt (tp trung vo ma l hi). Ngoi ra cn phi tnh n ngy cao im nht trong nm c cn c xy dng c s vt cht p ng nhu cu cho khch du lch, c bit l kh nng cung cp in, nc, kh nng x l cht thi cho khu du lch vo ngy cao im. Khu vc nghin cu c din tch t nhin khong 3.000 ha (k c din tch rng, ni). Khng gian hot ng du lch (k c cc khu vc xung quanh ni) c tnh khong 1.000 ha (10.000.000 m2). n gin ha trong vic tnh ton v sc cha, y ch cp n sc cha theo yu t vt l (cc yu t khc: sinh hc, tm l, x hi, qun l khng cp n). i vi du lch l hi, vn ha tm linh, du lch vui chi gii tr, tham quan, cm tri cui tun (tnh cht du lch ca Ni B en) th khng gian hot ng ti thiu l 60-100m2/ngi (theo tiu chun ca Boulln 1985). Nh vy, sc cha ti a cho khu vc Ni B en vo khong 100.000 - 170.000 ngi hot ng cng mt lc. Theo d bo trn, vo nm 2030 khu vc Ni B en s n c 6.100.000 lt khch tham quan, trong khch lu tr l 100.000 khch. Nu tnh trung bnh th c khong 16.700 ngi/ngy, trong khch lu tr l 900 ngi/ngy (tng ng 450 phng khch sn).


39

Tuy nhin, nh nu trn, hot ng du lch khu vc Ni B en c tnh thi v cao, ch yu tp trung vo ma l hi v vo nhng ngy cui tun. D kin thi gian hot ng cao im chim 70% s khch; s ngy hot ng cao im l 3 ngy/tun, 4 tun/thng, 9 thng/nm; nh vy s khch ti a trong ngy hot ng cao im Ni B en l khong 40.000 ngi/ngy (nm trong phm vi sc cha cho php), trong khch lu tr l 900 ngi/ngy (tng ng 450 bung lu tr).

Vi nhng phn tch, tnh ton nh trn, cc ch tiu c th v khch du lch, khch lu tr n Khu du lch Ni B en c nu r trong cc bng sau.

Bng 6. D bo khch du lch n Khu du lch Ni B en n 2030 n v tnh: Nghn lt khch

im n Loi khch du lch

2013 (*) 2020 2025 2030

Khu du lch Ni B en

Tng s khch n 2.090,345 4.000,0 5.000,0 6.100,0 Trong , khch lu tr - 40,0 60,0 100,0

+ Khch quc t - 10,0 20,0 30,0

+ Khch ni a - 30,0 45,0 70,0

Ton tnh Ty Ninh (1)

Tng s 3.263,284 6.300,0 8.000,0 10.100,0 Trong , khch lu tr 1.172,939 2.200,0 3.000,0 4.000,0

+ Khch quc t 9,155 16,0 23,0 34,0

+ Khch ni a 1.163,784 2.184,0 2.977,0 3.966,0 Ngun: - (*) S liu hin trng ca S Vn ha, Th thao v Du lch Ty Ninh

- (1) S liu QHTT pht trin DL Ty Ninh n 2020, nh hng n 2030 - S liu cn li: D bo ca Vin NCPT Du lch

Bng 7. D bo s ngy khch du lch c lu tr Khu DL Ni B en n 2030

im n Cc ch tiu 2020 2025 2030

Khch quc t

S lt khch (nghn) 10,0 20,0 30,0 Ngy lu tr trung bnh (ngy) 1,4 1,7 2,0 Tng s ngy khch (nghn) 14,0 34,0 60,0

Khch ni a S lt khch (nghn) 30,0 45,0 70,0 Ngy lu tr trung bnh (ngy) 1,4 1,8 2,2 Tng s ngy khch (nghn) 42,0 81,0 154,0

Tng s ngy khch (nghn) 56,0 115,0 214,0 Ngun: Vin NCPT Du lch

2.2.2. V tng thu nhp du lch: Tng thu nhp du lch bao gm tt c cc ngun thu do khch du lch chi tr trong thi gian i du lch mt a phng, mt im n, l ngun thu nhp t dch v lu tr v n ung; t dch v vn chuyn khch du lch; dch v l hnh v t vn du lch; mua sm hng ha; t cc dch v khc nh Bu in, Ngn hng, Y t, Bo him, dch v vui chi gii tr


40

Vic thng k v tnh ton tng thu nhp t du lch Khu du lch Ni B en s c da trn tng s lt khch n, s ngy lu tr trung bnh trn a bn v kh nng chi tiu trung bnh trong 1 ngy ca mi khch du lch. Hin nay, khu vc Ni B en, ngun thu ch yu t dch v cp treo, mng trt, dch v n ung gii kht, v tham quan, vi mc chi tiu trung bnh cn thp, khong 135.000ng/ngi/ngy (tng ng 6USD). Trong nhng nm ti, khi cc sn phm du lch phong ph, a dng, cht lng c nng cao th mc chi tiu ca khch du lch cng dn dn c tng ln. Cn c vo mc chi tiu trung bnh ca khch du lch c d bo trong Quy hoch tng th pht trin du lch tnh Ty Ninh n nm 2020 v nh hng n nm 2030, d kin mc chi tiu ca khch du lch n Khu du lch Ni B en trong nhng nm ti nh sau:

- i vi khch c lu tr: Khch quc t: Khch ni a: . Giai on 2014 - 2015: Khch quc t: 1.200.000; Khch ni a: 330.000. . Giai on 2016 - 2020: Khch quc t: 1.500.000; Khch ni a: 440.000. . Giai on 2021 - 2025: Khch quc t: 2.000.000 Khch ni a: 660.000. . Giai on 2026 - 2030: Khch quc t: 2.400.000; Khch ni a: 880.000.

- i vi khch khng lu tr (tham quan):

. Giai on 2014 - 2015: 220.000;

. Giai on 2016 - 2020: 330.000;

. Giai on 2021 - 2025: 440.000;

. Giai on 2026 - 2030: 660.000;

Tng thu nhp du lch ca Khu du lch Ni B en n nm 2030 s t c nh sau:

Bng 8. D bo tng thu t du lch Khu du lch Ni B en n 2030 n v tnh: T ng

Tng thu t khch du lch

Ngun thu 2020 2025 2030

Khch c lu tr Khch quc t 20,020 67,320 145,200 Khch ni a 18,480 53,460 135,520

Khch tham quan 1.306,800 2.173,600 3.960,000 Tng cng 1.345,300 2.294,380 4.240,720

Ngun: Vin NCPT Du lch Ch tiu tng thu t khch du lch (c lm trn) cho nm 2020 l 1.400 t ng, cho nm 2025 l 2.300 t ng v cho nm 2030 l 4.300 t ng. 2.2.3. V tng sn phm GDP du lch v nhu cu vn u t: Cn c trn cc s liu

d bo v khch du lch (c quc t v ni a) cng nh c cu chi tiu ca khch du

lch v tng thu nhp ca Khu du lch Ni B en nh trnh by trn, sau khi tr

chi ph trung gian (lu tr: 10 - 15%; n ung: 60 - 65%; vn chuyn du lch: 20 -


41

25%; bn hng lu nim: 65 - 70%; dch v khc: 15 - 20%), kh nng ng gp

ca ngnh du lch trong tng GDP ca a phng c trnh by bng sau: Bng 9. D bo ch tiu GDP du lch v nhu cu vn u t

cho Khu du lch Ni B en n 2030

Ch tiu n v tnh 2013* 2020 2025 2030

1. Tng thu t du lch Khu

du lch Ni B en.

T ng 275,880 1.345,300 2.294,380 4.240,720

2. Tng GDP du lch Khu du

lch Ni B en.

T ng 193,600 886,600 1.584,000 2.640,000

3. Tc tng trng GDP

du lch

%/nm - 13,7 12,3 10,8

4. H s ICOR du lch. - - 5,0 4,0 3,0 Cc giai on d bo

nhu cu u t G n

2020 2021-2025

2026-2030

5. Nhu cu vn u t cho

Khu du lch Ni B en.

T ng - 3.737,800 2.789,600 3.168,000

Ngun: Vin NCPT Du lch (*) S liu hin trng t c cc ch tiu c bn trong nh hng pht trin du lch n nm

2030, u t vo c s h tng, c s vt cht k thut du lch, cc c s vui chi gii

tr, th thao, phng tin vn chuyn khch, cng tc o to, tuyn truyn qung b,

bo tn tn to ti nguyn, bo v mi trng gi vai tr ht sc quan trng. Nu

khng c u t, hoc u t khng ng b th vic thc hin quy hoch s gp nhiu

kh khn. Vic tnh ton nhu cu u t trong tng thi k c da trn tng gi tr

GDP u v cui k, v ch s ICOR l ch s xc nh hiu qu ca vic u t.

i vi Khu du lch Ni B en, trong giai on t nay n nm 2020 tp trung u t ng b cho c s h tng khu du lch, c s vt cht k thut cht lng cao vi s vn ln, nhng cha khai thc c nhiu, cha to ra gi tr gia tng ln, nn hiu qu u t thp, ch s ICOR cao. Nhng nm tip theo, u t dn n nh, khai thc c hiu qu, nn ch s ICOR s thp dn. D kin ch s ICOR cho Khu du lch l 6,0 cho thi k 2014 - 2015; 5,0 cho thi k 2016 - 2020; 4,0 cho thi k 2021 - 2025 v 3,0 cho thi k 2026 - 2030 (vic tnh ch s u t theo ch s ICOR cn phi tnh n h s trt gi, nhng n gin cho cng tc d bo trn c s cc s liu cha y , cc s liu d bo y khng cp n).

Theo cch tnh ton trn, Khu du lch Ni B en cn u t trong giai on 2013 - 2020 l 3.737,8 t ng, giai on 2021 - 2025 l 2.789,6 t ng, v giai on 2026 - 2030 l 3.168 t ng. Tng nhu cu vn cho giai on 2013 2030 l trn 9.695,4 t ng. Vic huy ng vn, to ra ngun vn l rt quan trng thc hin theo quy hoch. Ngun vn ngn sch Nh nc ch yu ch tp trung u t cho c s h tng, cho vic bo tn nng cp cc di tch lch s vn ha, bo v mi trng,


42

cho cng tc tuyn truyn qung b du lch... Vn u t cho vic xy dng khch sn - nh hng, cc khu vui chi gii tr, th thao, cc c s dch v du lch khc... th phi huy ng t cc ngun khc nh vn vay ngn hng, vn trong dn, vn lin doanh lin kt... 2.2.4. V nhu cu c s lu tr: m bo nhu cu v c s lu tr cho khch du lch khi n Khu du lch Ni B en t nay n nm 2020 v nhng nm tip theo n nm 2030, vn d bo v u t xy dng h thng khch sn l yu cu rt quan trng. Hin nay Khu du lch Ni B en ang thiu c s lu tr; do vy cha p ng c yu cu pht trin trong bi cnh hin nay. Vic d bo nhu cu v khch sn c cn c vo tng s khch, s ngy lu tr trung bnh ca khch, cng sut s dng trung bnh, cng nh s ngi ngh trong mt bung; v c tnh theo cng thc sau:

(S lt khch) x (S ngy lu tr trung bnh)

Nhu cu s bung =

(365 ngy

trong nm) X (Cng sut s dng

bung trung bnh nm) X (S khch trung

bnh/bung)

Cn c vo cc ch tiu trn, nhu cu v khch sn ca Khu du lch Ni B en t nay n nm 2030 c tnh ton v phn b c th bng sau:

Bng 10. D bo nhu cu c s lu tr cho khch du lch Khu du lch Ni B en n 2030

n v tnh: bung Nhu cu c s lu tr du lch 2020 2025 2030

Tng s bung 150 250 450 Cng sut phng TB nm (%) 55 60 65

Ngun: Vin NCPT Du lch Tuy nhin, ngoi s lng bung lu tr d bo trn, cn thit phi c ch ngh ngi cho s khch n ngh trong ngy Khu du lch Ni B en. Theo hng ny c th u tin xy dng cc lng camping, cc khu bungalow, cc lu tri, lu tr ti nh dn v.v.

Documents

quy hoạch tổng thể phát triển khu du lịch quốc gia núi bà ðen, tỉnh