Quan Ly Chat Thai

8/9/2019 Quan Ly Chat Thai

http://slidepdf.com/reader/full/quan-ly-chat-thai 1/18

ĐỀ TÀI: RÁC THẢI RẮN_NHỮNG QUAN ĐIỂMVÀ PHƯƠNG PHÁP KIỂM SOÁT Ô NHIỄMCHẤT THẢI RẮN

I. TỔNG QUAN CHẤT THẢI RẮN1. KHÁI NIỆMChất thải là những nguyên nhiên vật liệu được thải bỏ trongsản xuất và đời sống sinh hoạt hàng ngày.Rác thải bao gồm chất thải rắn như: polymer tổng hợp, nhựa, bao nilon, mảnh vỡ thuỷ tinh…Chất bán rắn như: bột nhão,

bùn thải, vữa cặn dầu…Rác thải có nhiều nguồn gốc khác nhau. Nhưng chủ yếu, rác cónguồn gốc từ các hoạt động của con người, trong các hoạt độngsản xuất, sinh hoạt và từ các dịch vụ phục vụ cho con người.2. PHÂN LOẠI CHẤT THẢIDựa vào nguồn gốc phát sinh chất thải, chúng ta phân ra:Rác thải công nghiệp.Rác thải nông nghiệp

Rác thải sinh hoạtRác thải bệnh việnRác thải đô thịDựa vào tính chất rác thải có thể phân ra: rác thải hữu cơ và rácthải vô cơ. Dựa vào khả năng phân huỷ của rác thải có thể phân ra: rác thải không bị phân huỷ bởi sinh vật và rác thải cóthể bị phân huỷ bởi sinh vật.3.NHỮNG QUAN ĐIỂM VỀ RÁC THẢITrước đây, trong những năm đầu của cuộc cách mạng côngnghiệp, rác thải có số lượng nhỏ. Nhiều nhà máy, xí nghiệpnằm cạnh các con sông, chất thải được xả trực tiếp ra sông,môi trường xung quanh. Xử lí chất thải được xem như tống



khứ chất thải ra môi trường. Đây chính là quan niệm “phaloãng và phân tán” thời kì đó.Tuy nhiên, khi khu vực công nghiệp, đô thị tăng lên, rác thảitheo đó tăng lên về số lượng. Do đó, môi trường không cònkhả năng tự làm sạch khi tiếp nhận nguồn thải. Quan niệm“phân tán và pha loãng” không còn phù hợp. Quan niệm mớivề xử lí rác, đó là “cô đặc và nén lại”. Nhưng, biện pháp nàycòn nhiều hạn chế. Những container tự nhiên hay nhân tạochứa rác thải có thể rò rỉ ra môi trường. Kết quả là, một quanniệm khác được thay “sự phục hồi nguồn lực”.Quan điểm “ phục hồi nguồn lực” là coi rác thải là một nguồn

nguyên nhiên liệu mới có thể tái chế và sử dụng. Điều đó tạolên khuynh hướng hiện đại, khuynh hướng quản lí rác thảithống nhất, coi rác là nguồn lực để phát triển, tái chế và sửdụng lại rác thải.VD: Dùng rác thải chôn cất theo quy trình công nghệ để tạo ra phân trộn và khí mêtan.Với quan điểm này, nó được thể hiện rõ rằng, sự tăng lên củagiá nguyên liệu thô, năng lượng, giá vận chuyển. Và công nghệ

xử lí rác đã trở thành một trong 20 triệu ngành kinh tế củanước Mỹ.VD: Ở thành phố Denver Colorado, những bãi đất chứa rácthải cũ được cải tạo lại và được xây dựng trở thành những bãiđỗ xe.Đối với Việt Nam chúng ta, quan niệm về xử lí rác được xemnhư là trách nhiệm của cơ quan về môi trường, của nhà nước,mỗi người chưa có ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ môi

trường. Người dân chỉ quan niệm, môi trường xung quanh tasống không có rác là được. Do đó, một người có thể mang ráccủa nhà mình ra vệ đường, cạnh cống thoát nước hay bất cứchỗ nào vắng vẻ để vất rác, miễn sao, xung quanh nhà mìnhkhông có rác là được rồi. Quan niệm này đã ăn sâu vào ý thứccủa từng người. Và khi làm những điều đó, họ không quan tâm



đến hậu quả đối với môi trường. Hiện nay, với công nghệ xử lírác còn hạn chế, nước ta vẫn còn một lượng lớn khối lượng rácchưa đựoc xử lí. Và như vậy, rác thải là vấn đề nóng bỏngtrong việc làm ô nhiễm môi trường.Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nước ta đã bắt đầu chútrọng việc tái chế và sử dụng rác thải và biến rác thải thànhtiền. Cụ thể tại thành phố HCM, tại hai bãi rác Tân Phước Lâp1 và 2, thành phố đã bắt đầu xây dựng và vận hành công nghệchôn lấp rác và thu hồi khí có ích sinh ra từ các bãi rác này.Theo tính toán sơ bộ, với khối lượng rác thải rắn đô thị đã vàđang được chôn lấp(3.000-3.500 tấn/ ngày),bãi chôn lấp Phước

Hiệp 1 và 2 tại Củ Chi ( HCM) sẽ tạo thành khoảng 450.000-525.000 m3 khí/ngày đêm, lượng carbon có thể bán được theochương trình tín dụng carbon CDM khoảng 17,64 triệu tấn( tương đương 70,56 triệu USD với giá thấp nhất là 4 USD/tấncarbon theo giá quy đổi ); phát được 4.389.396 Mwh điện( tương đương 4.389 tỷ đồng với giá bán điện la 1000đ/kwh).4. THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG RỦI RO CỦA XỬ LÍ RÁCTHẢI ĐẾN MÔI TRƯỜNG.

Hiện nay, rác thải được coi như là một phần tất yếu của cuộcsống, con người không thể sông, sinh hoạt và sản xuất màkhông thải ra rác. Theo thời gian, lượng rác do con người thảira càng ngày càng lớn, tính chất, thành phần, độ độc hại củarác thải ngày càng tăng theo tiến trình phát triển của xã hội loàingười. Rác thải, ô nhiễm rác thải và xử lí nó đã trở thành vấnnạn lớn đối với tất cả chúng ta hiện nay.Riêng trên nước Mỹ, rác thải và việc xử lí rác thải rắn đang là

vấn đề lớn. Vấn đề được rut lại với lí do đơn giản, lượng rácthải được thải ra từ các đô thị là rất lớn. Trong khi đó, khônggian dùng cho việc xử lí và chứa rác thải ngày càng hẹp đi, chi phí cho việc xử lí rác thải là rất lớn và ngày càng tăng trongnhững năm gần đây.



Ơ Mỹ, tất cả các các lọai rác thải công nghiệp, đô thị gây raảnh hưởng ngày càng tăng và gây ra nhiều khó khăn hco nhữngnhà quản lí rác thải. Mặc dù, một số lượng lớn rác thải đã đượcthu gom, tái chế,sử dụng và xử lí, cùng với sang kiến về côngnghệ xử lí luôn được phát minh nhưng nước Mỹ vấn đứngtrong tình trạng khủng hoảng rác thải đô thị. Mỗi năm, nướcMỹ chi cho việc thu gom,xử lí rác thải hàng triêu đô la mỗinăm và đó là một trong những phí tổn lớn nhất chi cho môitrường của chính phủ.VD: Nước Mỹ, mỗi năm tại các khu vực thành thị thải ra 640triệu kg chất thải rắn. Mỗi ngày, một khối lượng rác thải ra có

thể bao phủ 1,6 triệu km

2

đất với chiều sâu khoảng 3m.Tại Việt Nam, mỗi ngày một lượng rất lớn rác thải được thải ratừ các đô thị lớn, lượng rác thải này từ rất nhiều nguồn khácnhau. Chúng có thể được sinh ra trong các hoạt động sản xuấtcông nghiệp, nông nghiệp, sinh hoạt và các dịch vụ khác. Nhưng, chủ yếu lượng rác thải được sinh ra từ hoạt động côngnghiệp và sinh hoạt.Tại Hà Nội, theo ghi nhận của PV báo, rác ở HN được người

dân vứt bỏ bất cứ chõ nào mà họ cảm thấy thuận tiện nhất, cóthể là chân cột điện, bãi đất hoang, miệnh hố cống thoát nướccủa thành phố… Và nó gây ra ô nhiễm môi trường tại các hệthong sông lớn chảy qua HN như sông Nhuệ-Đáy và các consông nhỏ chảy trong nội thành như: sông Tô Lịch, Kim Ngưu… Và gây mất mĩ quan đô thị. Theo ước tính của sở Tài Nguyên thành phố HN mỗi ngày thành phố thải ra khoảng 4triệu tấn rác thải khác nhau.

Tại thành phố HCM, mỗi ngày thành phố thải ra trên 6 triệutấn rác thải, chỉ một phần nhỏ trong số này được thu gom vàxử lí, con lại chúng được thải trực tiếp ra môi trường xungquanh. Và tại các bãi chôn lấp rác thải của thành phố, do côngnghệ xử lí cung như công tác quản lí các bãi rái tại đây, nước



rò rỉ, khí thải và mùi hôi thối đang gây ra tác động rất xấu đếnmôi trường xung quanh.II. NHỮNG LƯU Ý TRONG CÔNG NGHỆ XỬ LÍ RÁCTHẢI1. VỊ TRÍ VIỆC XỬ LÍViệc chọn nơi xử lí rác thải là rất quan trọng, nó góp phầnquyết định hiệu quả của việc xử lí và những tác động đến môitrương có thể có xảy ra do rủi do của công tác xử lí gây ra. Những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình xử lí rác đảm bảo vệsinh là:Bản đồ địa hình nổi.

Tầng nước ngầm dưới nơi xử lí.Lượng mưa tại nơi xử lí rác thải.Loại đất và đá nơi xử lí rácVị trí chọn nơi xử lí rác tải là nơi điều kiện tự nhiên đảm bảosự an toàn cho việc xử lí rác thải. Đó là những rủi do trong quátrình xử lí là nhỏ nhất hay có thể chấp nhạn được trong phạmvi môi trường cho phép. Vị trí tốt nhất được chọn cho việc xửlí chấ thải là các vùng đất khô cằn, cách li nguồn nước ngầm

một cách tương đối, lượng nước rỉ rác hay chảy tràn ra ít vàkhông thấm tới nguồn nước ngầm và nơi xử lí xa khu dân cư.Tại những nơi ảm ướt, độ ẩm cao, vị trí chọn chôn lấp rác thảilà vùng đất sét và lượng cát và phù xa. Với vùng đất như vậy,lượng nước rỉ rác được tạo ra sẽ được truyền dẫn bằng sứcnước chậm tới môi trường xung quanh và một phần lượngnước rỉ rác sẽ được trao đổi các ion trong đất được hoà tan vàhấp thụ được giảm đi mức độ độc hại.

VD: Khi rác thải được chon lấp trong vùng đá Aquifer, sự ônhiễm không khí và nước rỉ rác được giảm đi nhờ bộ lọc tựnhiên.Tại vùng đá vôi, nơi có độ dốc lớn và được bao bọc bởi sỏi, cátvà đá sẽ có độ truyền dẫn nước cao. Do đó, lượng nước thải



chảy ra từ rác thải nhanh chóng ngấm vùng nước ngầm phíadưới hay lan nhanh sang vùng lân cận.Do vậy, những nguyên tắc chung lạ chọn vùng xử lí rác chonlấp rác thải là: Những lớp đá vôi hay những hầm đá có sự đổ gãy cao và cónhiều cát. Những vùng ngập lụtbị tràn ngập nước theo định kì bởi nước bề mặt siên cũng được xem như nơi có thể chấp nhận được choviệc sử lí rác thải.Tại vùng có vật liệu truyền dẫn cao với mực nước cao khôngnên chọn nơi chon lấp.

Tại nơi có địa hình gồ ghề, vị trí chọn cho việc chôn lấp gầnđầu máng nước nơi mà lượng nước bề mặt là nhỏ nhất. Nhưng lớp đất sét nếu được giữ khô ráo cũng có thể dungtrong việc chon lấp rác thải.Khu vực đồng bằng, nơi mà đất nhiều cát và sét có sức truyềndẫn bằng sức nước nhỏ là nơi tốt nhất cho việc chon lấp rácthải.Đây là một số nguyên tắc cần thiết trong việc chọn lựa cho

việc chon lấp rác thải. Việc chon lấp rác tại nơi đó ít ảnhhưởng tới chế độ địa chất và thuỷ văn. Trong từng vùng cụ thể,chúng ta nên có chế độ quan trắc cụ thể, rõ rang và kiểm tranhững yếu tố khác cùng với công tác đành giá tác động đếnmôi trường của việc chon lấp để có thể chọn lựa vùng phù hợp.Qua đó chúng ta có được những khu vực không nên đặt cáckhu xử lí, chôn lấp rác thải là: khu vực đồng bằng gần cửasông, đầm lầy, vùng đất dẽ xảy ra sụt lở, nằm trong vùng kiến

tạo địa mảng dẽ xảy ra động đất và đặc biệt không xây bãichôn lấp gần các sân bay.2. NHỮNG TÁC ĐỘNG ĐẾN MÔI TRƯỜNG TẠI NƠIXỬ LÍ RÁC THẢI. Những tác động đến môi trường tại các bãi chôn lấp rác thảithường có nguyên nhân do chu trình xử lí, công nghệ xử lí



không hợp hay do công tác quản lí tại các bãi rác này. Tại địađiểm được chọn dung để chôn lấp rác thải, nếu không đượcquan trắc hợp lí, nơi chôn lấp rác được tiếp xúc với nguônnước ngầm. Nước rỉ rác mang theo các chất ô nhiễm thâm quađất và làm bẩn nguồn nước. Môt nguyên nhân khác có thẻ xảyra đó là lương nước chảy tràn tại các bải rác lớn, dòng nướcchảy tràn sẽ mang theo chất ô nhiễm chảy tràn trên bề mặt gâyô nhiêm nguồn nước mặt và môi trưông xung quanh.Với công nghệ xử lí lạc hậu, không thích hợp cũng có thể gâyô nhiễm môi trương xung quanh. Cụ thể đó là môi trương đấttại nơi chôn lấp, môi trường nước và nguôn không khí tại các

bãi chôn lấp. Tại các bãi chôn lấp rác thải, nếu không được xây bờ ngăn chắn nước rỉ rác, nước rỉ rác tại bãi chôn lấp hay cảnước chảy tràn bề mặt sẽ mang chất ô nhiễm phát tán ra môitrường. Nguyên nhân thứ hai đó là, lượng đất và bề dày đấtdung để phủ bề mặt rác thải sau mỗi ngày chôn lấp không hợplí, khôn gđủ độ dày khiến khí ô nhiễm và mùi phát sinh từ bãirác sẽ được phát tán ra môi trương gây ô nhiễm bầu khí quyển.VD: Tại các bãi rác, mùi hôi thối được phân huỷ từ chất hữư

cơ hay khí dễ cháy như metan hay nhiều loại khí phát sinhkhác nếu không được ngăn chặn sẽ bị thoát ra ngoài môitrường không khí.Cũng với bề dày đất phủ không hợp lí cung công tác quản lírác không đảm bảo khiên các bãi rác bị xâm nhập bởi sinh vậtnhư chuột côn trùng…cũng khiến phát sinh chất ô nhiễm ramôi trường xung quanh.VD: Trong những năm 30-40 của thế kỉ trước, ở Long Island

New York đã sản sinh ra lượng nước rỉ rác và khí thải rộng vàitrăm mét và di chuyển vài trăm kilomet từ những vị trí vứt rácthải.III. BIỆN PHÁP KIỂM SOÁT VÀ XỬ LÍ RÁC THẢI ĐÔTHỊ



1. THIẾT KẾ QUÁ TRINH XỬ LÍ RÁC ĐẢM BẢO VỆSINH.KHÁI NIỆMMột chu trình xử lí rác thải đảm bảo vệ sinh là quá trinh xử lírác thải theo công nghệ thích hợp, phù hợp từng loại rác thảinhằm hạn chế nhỏ nhất những hậu quả tác dộng của rác thảiyới môi trường.Thiết kế chu trình xử lí rác đảm bảo vệ sinh là hệ thống xử lírác phức tạp gồm nhiều vật cản lối vào. Vật cản này có thẻ làlớp đất sét có độ dày thích hợp phủ lên bề mặt rác được chônlấp. Ngoài ra, lớp vật cản này có thể là lớp nhựa tổng hợp dẻo

giúp ngăn cách rác được chôn lấp với môi trường bên ngoài.Bên cạnh đó, công tác quan trắc xác định nơi dung để chôn lấprác thải cũng rất quan trọng. Công tác quan trắc nhằm xác địnhđặc điểm thỏ nhưỡng, chế độ thuỷ văn, địa hình của vùng đấtchôn lấp rác thải.Cuối cùng, quá trình xử lí rác đảm bảo vệ sinh phải là một hệthống kiểm tra định lượng và có phương sách khác để đánh giátiềm năng ô nhiễm nước bề mặt cung như nước ngầm. Công

tác quan trắc kiểm tra tầng đắy nước trước khi chôn lấp cũngnhư sau khi đã lấp đất, quan trắc đánh giá tác động lượng nướcrỉ rác, khí gas và khí độc hại khác sau quá trinh chôn lấp. Côngtác kiểm tra này được làm một cách định kì và duy trì trongsuốt quá trình xử lí rác thải nhằm đánh giá hiệu quả xử lí cũngnhư có biện pháp khắc phục rủi ro trong xử lí một cách kịpthời.Một quá trình quan trắc dựa vào 6 con đường chất thải xâm

nhập vào môi trường sau:Các khí gas bị phân huỷ trong đất và đá như: metan,ammoniac,hidrosulfur, nito oxyt…có thể được bay hơi và xâmnhập vào khí quyển. Những kim loại nặng như: Crom, chì,sắt… được giữ lại trongđất.





này được tính dựa trên phí sinh thái và thuế môi trường. Cáccơ quan có trách nhiệm trong việc quản lí rác thải luôn phảigiám sát, kiểm tra, theo rõi thực trạng quản lí rác thải và xử lírác các cơ sở phát sinh chất ô nhiễm.Đối với rác thải sinh hoạt, cần xây dựng chương trình giáo dụcý thức của người dân trong việc bảo vệ môi trường. Đó là ýthức vứt rác thải đúng nơi, đung chỗ quy định, xây dựng thóiquen phân loại rác, sử dụng đồ gia dụng ít gây ô nhiễm, hạnchế sử dụng đồ dung khó phân huỷ như bao nilon, tái sử dụngđồ dung trong gia đình.2.2 HỆ THỐNG THU GOM RÁC THẢI

Hệ thống thu gom rác là một khâu rất quan trọng trong chutrình xử lí rác thải. Chúng ta chỉ có thể xử lí tốt chất thải rắnkhi ta thu gom hết rác thải từ các nguồn phát sinh. Một hệthông thu gom rác bao gôm: hệ thống thùng chứa rác đặt tạicác vị trí công cộng như chợ, nơi công sở, gần cổng các bệnhviện, trường học, công viên và tại các cụm dân cư. Đối các khudân cư sinh sống cần đặt một thùng rác cho 2-3 nhà. Bên cạnhđó, chúng ta phải kể đến đội ngũ công nhân viên làm việc thu

gom rác thải và số lượng xe chuyên dụng dung chuyên chở rácthải. Tuy nhiên, một lượng rác không nhỏ dược thu từ hệ thốngthu gom rác thải từ các cống thoát nước của đô thị.Tuy nhiên, ở nước ta, hệ thống thu gom rác thải con lạc hậu,lương xe chuyên chở rác còn ít và chưa chuyên dụng, số lượngthùng rác còn hạn chế đó là nguyên nhân khiến nạn vứt rác bừa bãi của người dân. Tại các khu dân cư, khu vực nhà dân sinhsống thường chưa có hệ thống thùng rác thu gom. Rác từ các

gia đình chỉ được đựng trong bịch nilon hay xả trực tiếp ra vệđường, điều này gây lên lương rác không nhỏ rơi xuống cáccống thải, gây tắc nghẽn hệ thống cống thoát nước đô thị, gâyô nhiễm nguồn nước…2.3 PHÂN LOẠI, HẠN CHẾ, TÁI CHẾ, TÁI SỬ DỤNGRÁC THẢI



Phân loại rác thải là cách chia rác thải ra thành tưng loại trướckhi được đưa vào xử lí. Những tiêu chí dung việc phân loại rácthải là: đặc điểm, tính chất và khả năng phân huỷ trong môitrường hay thời gian phân huỷ.VD: Rác thải phân ra: rác thải hữu cơ, rác thải vô cơ, rác thảirắn…Tác dụng việc phân loại rác thải theo từng thành phần sẽ giúplựa chọn phương pháp xử lí rác phù hợp với từng loại rác thảinâng cao hiệu quả trong việc xử lí.Hạn chế, tái chế và tái xử dụng là phương châm 3 R trong côngtác quản lí chất thải thống nhất. Chúng có mục tiêu là hạn chế

phần lớn chất thải phải vứt đi trong quá trình xử lí rác thải, lòthiêu rác và một số quy trình khác. Những phương pháp đượcthực hiện là:Thiết kế các đồ dung, vật gia dụng, bao nilon hay những đồdung một lần có khả năng phân huỷ trong môi trường trongthời gian ngắn hoặc chúng có khả năng tự huỷ giúp giảm bớtlượng rác thải. Công tác này ở Mỹ đã áp dụng và đã làm giảmđi 10% trong lượng rác thải đô thị. Tuy nhiênở nước ta hiện

nay, việc áp dụng phương pháp này còn hạn chế, bước đầunghiên cứu sản xuất và sử dụng bao nilon tinh bột có thời gian phân huỷ ngắn nhưng không được áp dụng rộng rãi.Thiết lập chương trình tái chế rác thải, công tác tái chế gắn liềncông đoạn phân loại rác, đó là những đồ dung đã qua sử dụng bằng kim loại, nhựa tổng hợp, thuỷ tinh…có khả năng tái chếlại được sẽ được thu lại từ rác thải rồi dung công nghệ thíchhợp tái chế lại chúng sản xuất ra sản phẩm mới. Công tác tái

chế có thể hạn chế khoảng 30% lượng rác thải vào môi trường.Bên cạnh đó, chung ta có thể tạo phân trộn từ rác thải, tái sửdụng nhiều lần những vật dụng trong gia đình hoặc trong sảnxuất cũng góp phần hạn chế them khoảng 15% lương rác thảinữa. Khi chúng ta kết hợp chặt chẽ cả ba yếu tố trên, có thểhạn chế khối lượng rác thải đô thị trong quá trình xử lí vào



khoảng 50%. Lợi ích của quá trình quản lí rác thải theo phâmchâm 3 R ở trên không chỉ giảm bớt lượng rác thải mà nó cònmang lại những hiệu quả kinh tế từ việc giảm bớt chi phí xử lí,lợi nhuận tạo ra từ chế tạo sản phẩm mới từ rác thải. Rác trở thành nguồn lực phát triển kinh tế. Và việc tái chế rác thải đãtrở thành một ngành kinh tế.Theo một nghiên cứu đối 100 gia đình tinh nguyện ở miềnđông Hanpton, New York có hướng dẫn về việc “tái chế một phần” rác thải. Với mục tiêu là hận chế số lượng chất thải nhưgiấy in, báo, thuỷ tinh, can nhựa, nhựa dẻo và các vật liệu hữucơ và tạo ra phân tronj sau quá trinh xử lí đã đạt được hiệu quả

hạn chế 84% rác thải.Một ví dụ khác là thành Seattle, vào năm 1998, thành phố gặpthất bại trong quá trinh xử lí rác thải. Và Hội đồng thành phốdự đinh xây dựng lò thiêu rác với công xuất lớn. Tuy nhiên, đềán này đã gặp phải sự phản đối từ phía người dân và thành phốđã phải chon lựa chương trình hạn chế và tái sử dụng chất thải.Với chương trình này, thành phố Seattle đã hạn chế được 60%rác thải trong năm đó.

Còn ở Việt Nam, hận chế, tái chế và tái sử dụng rác thải chỉmang tính tự phát, manh mún và nhỏ lẻ. Nó không đươc thựchiện trực tiếp từ nguồn phát sinh rác thải mà thường bắt nguồntừ những người thu lượm rác bán ve chai hay nhưng người thugom rác thải.2.4. NHỮNG BIÊN PHÁP XỬ LÍ RÁC THẢI2.4.1. CHÔN LẤPRác thải sau khi được thu gom đươc tập chung lại, có thể qua

công đoạn phân loại lại rác, sau đó rác được nghiền nhỏ bằngmáy nghiền rác và được đem đi chôn lấp. Địa điểm chôn lấpđược chọn là những nơi có địa hình tương bằng phẳng, tỉ lệ cátvà sét cao, mực nước ngầm tại khu chôn lấp thấp, xa khu dâncư. Bãi rác được xây dựng theo công nghệ chôn lấp, có bờ ngăn hạn chế lượng nước chảy tràn từ bãi rác ra môi trương



xung quanh, lượng nước rỉ rác trong bãi chôn lấp được phântán và làm sạch nhờ khả năng tự làm sạch của đất tại nơi đó vàkhông ảnh hưởng đến chất lương nước ngầm. Lượng rác thảisau mỗi ngày chôn lấp được phủ một lớp đất dày khoảng15-50cm nhằm cách ly rác chôn lấp cũng như lượng khí thải phátsinh từ rác bị phân huỷ với môi trường bên ngoài.Quá trình chôn lấp rác thải có thể tạo ra phân trộn nếu như rácđược phân loại một cách hợp lí. Rác thải được tách riêng cáchợp chất hữu cơ, khi chôn lấp, chúng được phân huỷ thànhchất mùn.2.4.2. THIÊU RÁC

Thiêu rác là cách dung ngọn lửa ở những nhiệt độ cao đốt cháychất thải chỉ để lại lượng tro nhỏ. Nhiệt độ trong các lò thiêuđôt thường la 900-10000C, nhiệt độ này đủ để thiêu huỷ tất cảnhững chất dẽ cháy và chỉ để lai lượng nhỏ những chất khôngcháy được. Lò thiêu rác đã hạn chế hiệu quả rác thải từ 75-95%. Tuy nhiên, việc xử lí rác bằng lò thiêu có những hạn chế.Hạn chế đó là việc thiêu đốt sẽ sản sinh ra lượng khói và bụilàm ô nhiễm bầu khí quyển và những tro, cặn bã độc hại sau

quá trinh thiêu đốt và cần được xử bằng phương pháp riêng biệt. Lượng khói và bụi thải ra từ các lò thiêu có chứa hợp chấtcủa lưu huỳnh, oxyt nitơ và carbon là một trong những nguyênnhân gây ra mưa acid. Bên cạnh đó, lượng khói và bụi thải nàychứa những kim loại độc hại như chì, thuỷ ngân, sắt…Một hạnchế khác của lò thiêu rác đó là chi phí xây dựng các lò thiêu rấtcao và cần có sự giúp đỡ của chính phủ mới xây dựng được.Tại Mỹ, chi phí cho việc xây dựng một lò thiêu rác tiêu tốn 8

tỷ đô la và cũng chỉ xử lí được 25% lượng rác thải đô thị.2.4.3 RÁC LỘ THIÊNRác lộ thiên là cách vứt rác thành đống, là cách xử lí chất thảiđã tồn tại phổ biến và đã có từ rất lâu. Trong nhiều trường hợp,rác lộ thiên được đặt ở bất cứ chỗ nào đất sẵn có mà không



quan tâm đến sự an toàn, sự nguy hiểm đên sức khoẻ và giảmgiá trị thẩm mỹ.Lượng rác thải có thể được chất thành những đông rác cao đãlàm ô nhiễm nước bề mặt và bầu khí quyển. Nguyên nhân củaviệc vứt bỏ rác lộ thiên là do ý thức bảo vệ môi trương của cácnhà sản xuất và của chinh những người dân.2.4.4 SỰ ĐỔ BỎ RÁC VÀO ĐẠI DƯƠNGĐại dương có diện tích 361 triệu km2, bao phủ 70% diện tích bề mặt trái đất. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc duytrì môi trường, cung cấp nước cho vòng tuần hoàn nước, thamgia tạo nên khí hậu toàn cầu, điều hoà carbonic trên trái đất và

là nơi sống của hang triệu sinh vât. Do đó, đại dương có khảnăng tự làm sạch cao và các nước trên thế giới đã đổ bỏ lượngchất thải rất lớn vào đại dương. Các chất thải bỏ vào đại dươnggồm nhiều loại khác nhau từ những chất ít đọc hại như bùn nạovét sông, rác xây dựng cho đến những chất độc hại như cáclaọi chất hoá học sinh học và chất phóng xạ. Các loại chất thảinày ngày càng nhiều lên trong đai dương, chung gây ra tácdộng đến môi trường biển, ảnh hưởng đến hệ sinh vật sống

trong đó làm thay đổi hệ sinh thái.Do những hậu quả mà chất thải gây ra cho môi trường biển,luật pháp lien bang Mỹ đã cấm đổ bỏ vào đại dương các chấtthải mà gây ra những tác đọng ớn đến môi trường biển, ngoàikhả năng làm sạch môi trường biển. Các chất thải bị cấm đổ bỏvào dương bao gồm:Các chất thải phóng xạ, chat hoá học, sin học dung trong chiếntranh.

Các vật chất trơ ảnh hưởng tới hệ sinh thái biển không thể xácđịnh đượcCác vật chất trơ tồn tại lơ lửng, bền vững và trôi nổiCác chất thải chứa nhiều kim loại nặng như thuỷ ngân,cadminium,chì…Dầu thô, dầu nhiên liệu, dầu diesel…



……V. QUẢN LI CHẤT THẢI ĐỘC HẠI1. QUẢN LÍ CHẤT THẢI HOÁ HỌCNguồn gốc phát sinhHoá chất là những hợp chất hoá học đã được con người sửdụng, khi qua sử dụng tạo ra chất thải. Chất thải đó được gọigọi là chất thải hoá học.Chất thải hoá học có thể tồn tại ở nhiều dạng khác nhau. Chúngcó thể ở dạng lỏng, khô rắn, huyền phù…Chất hoá học đã được con người sử dụng từ rất lâu, trong sảnxuất, sinh hoạt và ngày càng phát triển mạnh trõng những năm

về sau. Và ngành Hoá học đã trở thành ngành Công nghệ hoá,đã tìm ra nhiều chất, hợp chất mới cùng rất nhiều ứng dụng củanó với số lượng lớn.VD. Riêng ở nước Mỹ, khoảng chừng 1000 hợp chất hoá họcmới được mua bán hang năm. Và có khoảng 50.000 chất hoáhọc hiện nay đang có mặt trên thị trường. Mặc dù, những hợpchất hoá học này có lợi cho con người. Nhưng trong số đó, vẫncó hững hợp chất hoá học đã được phân loại về những nguy

hiểm đến sức khoẻ con người. Nước Mỹ thì tạo ra trên 150 triệu tấn những chất thải hoá họcnguy hiểm mỗi năm. Trong những năm qua, một nửa trong sốtoàn bộ chất thải hoá học được vất bừa bãi.Những con đường chất hoá học xâm nhập vào môi trường.Sự chôn lấp chất thải hoá học không đúng cách khiến nhữngchất hoá học bị rò rỉ ra môi trường xung quanh, thấm trong môitrường đất và trong những mạch nước ngầm gây ra sự ô nhiễm

chất thải hoá học.Tại những kho, nhà chứa chất thải hoá học bị vứt bỏ, qua thhờigian, vật liệu chứa chúng bị han rỉ, chất hoá học bị rò rỉ ra môitrường xung quanh.Tại khu vực mà chất thải hoá học được vứt bỏ bừa bãi, khôngqua sử lí, chất thải hoá học ảnh hưởng trực tiếp tới môi trường.



Những rủi do trong việc vận chuyển (đường ống dẫn hay xevận chuyển) cũng là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường bởi chất hoá học.Khi chất hoá học hay những chấ thải hoá học xâm nhập vàomôi trường, chúng gây ra những tác động đến môi trường xungquanh như đất, nước, không khí và sinh vật, làm mất đi nhữngtính chất ban đầu vốn có của nó.VD. Môi trường đất bị ô nhiễm chất hoá học thì bị mất đi tínhchất và mục đích sử dụng ban đầu vốn có của đất. Ví như, đấtnông nghiệp bị ô nhiễm chất hoá học và chất thải hoá học làmgiảm năng xuất hay nặng hơn là không thể trồng cấy được nữa.

Môi trường nước bị ô nhiễm có chứa chất hoá học độc hạithường không sử dụng được, gây ảnh hưởng xấu đến sinh vậtvà gây ra ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ con người hay giántiếp thông qua sự tích tụ trong hệ sinh thái. Do đó, chất hoáhọc cùng với những chất thải hoá học cần có những biện phápquản lí cùng biện pháp xử lí để giảm thiểu tác động đến môitrường và sức khoẻ con người.Suy giảm nguồn

Suy giảm nguồn là mục tiêu suy giảm số lượng chất thải hoáhọc sinnh ra từ nàh máy sản xuất và nhiều nguồc khác nhau. Như thay đổi chất phản ứng, hạn chế sử dụng quy trình gâychất độc hại hay những nguyên liệu thô cho sản phẩm phụ .v.v.Sự tuần hoàn, phục hồi và tái sử dụng.Trong chu trình công nghệ sản xuất, thu hồi, tái sử dụng chấthoá học một cách tuần hoàn theo chu trình nhất định nhằmgiảm thiểu chất thải phát thải.Vd acid trong nước thải có thể

được trích li và thu hồi lại để tái sử dụngXử lí Chất thải hoá học nguy hiểm có thể được xử lí bằng nhiều phương pháp khác nhau, thay đổi thành phần hoá tính hay lítính của nó để giảm đi sự đoc hại chất thải. Phương pháp sửdụng thường là trung hoà acid, kết tủa kim loại nặng độc hại,



ôxy hoá hợp chất tạo chất mới it độc hại hơn. Chất thải có thểcháy được, chúng ta có thể dùng phương pháp tiêu huỷ bằngnhiệt độ cao.2. Quản lí chất thải phóng xạChất thải phóng xạ là những chất thải mang những chất hayhợp chất có tính phóng xạ. Chúng có nguồn gốc từ các hoạtđộng khai thác và sử dụng chất phóng xạ hay từ các phản ứnghạt nhân, chế tạo vũ khí hạt nhân.VD. Quá trình khai thác và sử dụng uraniumChất thải phóng xạ có thẻ được phân làm hai loại:chất thải phóng xạ có nồng độ cao và những chất thải phóng xạ có nồng

đọ thấp.Chất thải phóng xạ có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻcon người, thế giới sinh vật. Dưới tác dụng của tính phóng xạcác chất có trong chất thải sẽ gây ra các bệnh về di truyền nhưđột biến gen hay NST,gây rối loạn quá trình trao đổi chất haycó thể bị tử vong nếu bị nhiễm phóng xạ với nồng độ cao. Châtthải có thể ảnh hưởng gián tiếp đến môi trường và con gnườithông qua các hoạt động khai thác và sử dụng chất phớng xạ.

Các hoạt đông khai thác chất phóng xạ (urnium), khai thácquặng và làm giàu, quá trình khai thác gây làm biến đổi bề mặtđịa hình, phóng thích chất độc vốn có trong đất làm ô nhiễmnguồn nước mặt và nguồn nước ngầm.Quá trình sử lí chất thải phóng xạ thường áp dụng là biện phápchôn lấp chất thải phóng xạvà một số chỉ là sự đổ bỏ đi. Sựchôn lấp chất thải phóng xạ được áp dụng như những chất thải bình thường theo quy trình nhất định, tại vị trí thích hợp…Đối

với một số chất thửi ở nồng độ thấp phương pháp đơn giản củamột số nước phát triển dơn giản chỉ là sự tong khứ chúng tớinơi mà ít người biết đến, nơi đó có thể là vùng đất hoang hay làvùng biển và đại dương.VI. KẾT LUẬN



Rác thải hiện nay dang là vấn đề lớn đối với con người. Ráckhông chỉ là vấn đề riêng của từng quốc gia trong khu vực mànó là vấn đề chung của tất cảc các nước trên thế giới cần có sựhợp tác giúp đỡ nhau trong việc sử lí rác thải. Hơn thế nữa, cácquốc gia cần có tiếng nói chung trong việc đổ bỏ chất thải ramôi trường biển. Mỗi công dân cần có ý thức trong việc bảo vệmôi trường, không vứt rác bừa bãi và xây dựng thói quen phânloại rác thải tại nguồn.

Documents

Quan Ly Chat Thai