Quê M Mùa Xuân Ch - michaelpdo.commichaelpdo.com/wp-content/uploads/2016/09/QueMeMuaXuanChuaVe.pdf · Quê Mẹ Mùa Xuân Chưa Về 3 QUÊ MẸ MÙA XUÂN CHƯA VỀ Viết để

Quê Mẹ Mùa Xuân Chưa Về 1

Quê Mẹ Muà Xuân Chưa Về 2

Quê Mẹ Mùa Xuân Chưa Về

Đỗ Văn Phúc

________________________________________

Bià và trình bày do chính tác giả

In lần thứ nhất tại 5 Star Printing, Garden Grove, California, Hoa Kỳ, 2012

Copyright © by Michael P. Do


QUÊ MẸ MÙA XUÂN CHƯA VỀ

Viết để hoài niệm quê hương khổ đau

ngàn dặm xa; biết bao giờ thấy lại.

Kính dâng các bà MẸ

Tùy bút của Đỗ Văn Phúc


Mục Lục Bài Giới Thiệu của Cựu Trung Tá Hoàng Minh Hoà: Một vài cảm nghĩ sau khi đọc các tác phẩm của Đỗ Văn Phúc – 5 ♦ Vài Nghi Vấn về Nguồn Gốc Dân Tộc Việt – 14 ♦ Chúa Nguyễn Hoàng và Vùng Ðất Khởi Nghiệp Ái Tử - 19 ♦ Dòng Sông Chia Cắt - 24 ♦ Dòng Sông Quê Ngoại – 28 ♦ Nỗi Cô Đơn của Nội – 33 ♦ Ai Về Chợ Huyện Gio Linh – 37 ♦ Mẹ, Biểu Tượng của Quê Hương – 44 ♦ Về Một Người Mẹ - 47 ♦ Vì Ông Không Là Mẹ - 52 ♦ Một Bà Mẹ - 54 ♦ Quảng Trị, Tuổi Thanh Xuân Trong Nỗi Nhớ - 58 ♦ Còn Chút Gì Ðể Nhớ - 67 ♦ Chút Tâm Tình về Hướng Ðạo Quảng Trị -72 ♦ Cái Tình Chung Thủy của Nàng Kiều- 77 ♦ Duy Khánh ; một giọng ca vàng truyền cảm đầy tình tự dân tộc không còn nữa – 83 ♦ Nhân Tính Trong Thơ Trần Trung Đạo - 92 ♦ Tìm Một Hướng Ði -98 ♦ The Nation's Existence Power and The Duty of the Youth - 103 ♦ Sức Sống của Dân Tộc và Nhiệm Vụ của Thanh Niên - 108 ♦ Nhân Quyền, Lợi Khí Sắc Bén Nhất Hiện Nay để Giải Thể Chế Ðộ Cộng Sản Việt Nam – 112 ♦ Người Mỹ Gốc Việt và Sinh Hoạt Chính Trị Ðịa Phương - 118 ♦ Xây Dựng Khuôn Mẫu Con Người - 123 ♦ Văn Học Chiến Ðấu Việt Nam - 128 ♦ The Truth Must Be Respected - 132 ♦ Hãy Tôn Trọng Sự Thật - 134 ♦ Thế Hệ Thứ Hai – 137 ♦ Kẻ Thù Giấu Mặt – 142 ♦ Thế Hệ 2: Một Nan Đề của Chúng Ta Hôm Nay - 145 ♦ Thư của thế hệ cha anh gửi anh Brian Đoàn - 149 ♦ Sự Phản Bội Đáng Nguyền Rủa - 152 ♦ Phượng Hoàng Đẻ Kên Kên - 156 ♦ Thấy Gì? Làm Gì? Trước Sự Xâm Nhập của Nghị Quyết 36? - 161 ♦ Định Luật Cung Cầu Trong Thưởng Ngoạn Âm Nhạc - 166 ♦ Tệ Trạng Ca Sĩ Hải Ngoại về Ca Hát ở Việt Nam- 169 ♦ Nhìn lại kinh tế Việt Nam những năm qua- 173 ♦ Sống Lại Khí Thế Bạch Đằng, Đống Đa – 179 ♦ Cách Mạng Hoa Sen, Việt Nam Lại Một Lần Nhỡ Tàu – 184 ♦ Ly Nước Uất Hận Đã Đầy - 190 ♦ Lại Chuyện Chữ Nghĩa - 193 ♦


Thay Lời Tựa

Một vài cảm nghĩ sau khi đọc

Các tác phẩm của Đỗ Văn Phúc

Người ta nói “Văn tức là Người”

Ðiều này tôi nghiệm thấy quả thực đúng với trường hợp các tác phẩm của tác giả

Ðỗ Văn Phúc.

Mỗi lần nhận được các bài viết của Đỗ Văn Phúc, tôi đã phúc đáp báo nhận và cám

ơn tác giả; đồng thời tin anh hay, tôi hoàn toàn xúc động khi đọc sách anh.

Thú thật, khi đọc các tác phẩm của anh, tôi không đọc một mạch từ đầu chí cuối

mà chỉ lướt qua mục lục, lần đọc trước hết bút ký của anh về chuỗi ngày cải tạo để cùng

nhau cảm thông những nỗi niềm cay đắng vẫn còn đang âm ỷ trong thâm tâm. Từ độ qua

Mỹ đến nay, tôi vẫn tìm đọc những hồi ký của các tù binh Việt Mỹ, nạn nhân của chế độ

giam cầm, đày đọa của Cộng sản sau cuộc chiến vừa qua; thêm vào đó, tôi cũng tìm đọc

kinh nghiệm thời gian lao lý của các tù nhân chính trị trong các chế độ Cộng sản ở các

nước để so sánh với trường hợp của chính tôi và anh em, ngõ hầu có một nhận định về giá

trị của sự chịu đựng của người và của mình để hiểu người, hiểu mình hơn. Có thì giờ

thong thả, tôi mới đọc kỹ từng trang, suy gẫm từng đoạn để hiểu hơn về tác giả và tác

phẩm.

Nội dung các cuốn sách đã phản ảnh trung thực và rõ nét chân dung của một chiến

sĩ quốc gia và hành trình của một người qua bao biến thiên và thăng trầm của lịch sử đất

nước.

Khởi đi từ hai chữ Quốc Gia, tôi liên tưởng đến hai câu thơ bất hũ của bà Huyện

Thanh Quan:

Nhớ nước đau lòng con quốc quốc

Thương nhà mỏi miệng cái gia gia

Qua lăng kính của ý niệm Quốc Gia này, tôi nhìn vào tác phẩm của anh

Nhớ nước...

Ngay trong bài viết mở đầu những trang trân trọng của cuốn sách “Dưới Bóng

Quân Kỳ”, tác giả đã đề cao vị trí, tài nguyên của đất nước, tinh thần cần cù và nền văn

hoá cổ truyền của dân tộc, và đặc biệt hơn cả là hình ảnh sáng ngời của người lính VIÊT

NAM.


Là một trí thức tốt nghiệp từ Ðại học Chiến tranh Chính trị của Quân lực Việt Nam

Cộng Hòa, Ðại học Vạn Hạnh và là một kỹ thuật gia được đào tạo từ Ðại học Texas ở

Austin và Ðại học Kỹ Thuật Quốc Gia ở Fort Collins, Colorado, tác giả Ðỗ Văn Phúc đã

làm việc với một tinh thần logic chặt chẽ. Chẳng hạn trong bài “Nhân Ngày Giỗ Tổ

Hùng Vương, Ðiểm Lại Vài Nghi Vấn Về Nguồn Gốc Dân Tộc Việt”, tác giả cho rằng

dân tộc ta từ khi lập quốc đến nay đã trải qua hơn bốn nghìn năm lịch sử; song tính đến

năm 43 trước Công nguyên là năm hai bà Trưng khởi nghĩa thì thời đại Hùng Vương gồm

18 đời vua “cứ tính rộng ra, mỗi ông vua trị vì năm mươi năm, thì mười tám ông vua

Hùng chỉ có thể làm vua được nhiều nhất là chín trăm năm thôi. Vậy là có một khoảng

trống khó giải thích được.”

Cũng trong tinh thần trên, mặc dù giống nòi ta có một nền văn hoá cổ truyền độc

đáo, tác giả cũng đưa ra những nhận xét chính xác qua bài “Một Vấn Ðề Nhỏ Trong

Văn Hoá: Xây Dựng Khuôn Mẫu Con Người”. Tác giả cho rằng: “Hình như chỉ trong

hoàn cảnh thật nguy nan, dân ta mới thực sự đoàn kết; quên cái riêng mà lo cho đại sự,

bỏ qua tị hiềm cá nhân, địa phương, tôn giáo mà nghĩ đến tổ quốc. Còn ngoài ra, khi có

chút an sinh, những luồng tư tưởng cá nhân lại nẩy mầm sinh ra tính tự kiêu, sinh ra

những tranh chấp nhỏ nhặt...”

Theo tác giả, điều này phát sinh do ảnh hưởng những phần tiêu cực trong văn hoá,

để đi đến kết luận: “Bởi vì không phải văn hoá của ta hoàn toàn hay đẹp đâu.” Kèm đó,

tác giả đã nêu ra những thí dụ về phần tiêu cực trong văn hoá. Trong một đoạn dài, tác giả

đã phản bác những hành vi ngớ ngẩn, dốt nát, bịp bợm của những thành phần hạ đẳng

trong xã hội do cơ may mà thành đạt, như những nhân vật Trạng Lợn, Trạng Ếch, thằng

Cuội trong truyện cổ dân gian; mà những hành vi của chúng được hiểu lầm thành ra có

những ý nghĩa cao siêu. Lại còn thói quen nói khoác một bước đến trời, nói mà không

biết ngượng, không biết đối tượng nghe là ai. Thói quen này phát triển mạnh lên và thể

hiện một cách rõ rệt nơi những tầng lớp cán bộ Cộng sản, đến nỗi đồng bào ta phải đặt ra

thành ngữ “nói láo như Vẹm”

Bên cạnh những phần tiêu cực mà theo tác giả, cần xoá bỏ; thì những mặt tích cực

của văn hoá Việt Nam đã góp phần hun đúc nên những tài hoa ưu tú trong các lãnh vực

văn chương, nghệ thuật, và nhất là những anh hùng hào kiệt, mà theo Nguyễn Trãi: “thời

nào cũng có” (Bình Ngô Ðại Cáo)

Trong những bài nói về quân đội, tác giả có một sự trân trọng đúng mức và luôn

luôn vinh danh những người lính cộng hòa. Tiếp nối tinh thần anh hùng của tiền nhân như

Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Ðạo, Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Quang Trung, Quân lực Việt

Nam Cộng Hoà ngày nay không chỉ anh dũng trong khi chiến đấu với vũ khí trong tay mà

còn tỏ ra bất khuất can trường khi đà thất thế. Những Lê Văn Hưng, Lê Nguyên Vỹ,

Nguyễn Khoa Nam, Trần Văn Hai, Hồ Ngọc Cẩn và hàng trăm chiến sĩ vô danh khác đã

tìm cho mình cái chết vinh quang, bảo toàn khí tiết không để lọt vào tay giặc.


Ðau lòng con quốc quốc...

Vết thương sâu sắc, nhức nhối nhất qua thời gian hai mươi năm qua còn rỉ máu

trong tâm can của người chiến sĩ quốc gia là để Cộng sản thôn tính toàn bộ đất nước mến

yêu.

Tác giả hiểu rất cặn kẻ chế độ bạo ngược, phi nhân của cộng sản từ căn bản lý

thuyết cho đến mọi thủ đoạn gian manh trong thực hành. Qua bài nghiên cứu “Chủ Nghĩa

Cộng Sản ABC”, người đọc sẽ có một cái nhìn rõ rệt về những vấn đề liên quan đến chế

độ Cộng sản, và dễ dàng nhìn thấy đó là một bước đi sai lầm của lịch sử nhân loại. Theo

Marx, chỉ có giai cấp công nhân là giác ngộ cách mạng; như thế, lẽ ra cách mạng phải xảy

ra ở Anh hay Mỹ là những nước tư bản cực thịnh mà theo Marx là chín mùi để làm cách

mạng, có một lực lượng công nhân lớn mạnh. Trong khi ở Nga vào trước 1917, còn sống

trong tình trạng quân chủ chuyên chế, nông nghiệp lạc hậu, không phải là nơi có điều kiện

nổ ra cách mạng. Ấy thế mà Lenin vẫn cứ làm cách mạng tháng mười. Tác giả viết:

“Ngoài Nga sô, tại các nước Trung Hoa, Việt Nam, và các nuớc Ðông Âu không

hề có các cuộc cách mạng vô sản đúng nghĩa mà chỉ là sự lợi dụng các phong trào đấu

tranh giành độc lập (Việt Nam, Trung Hoa) hoặc chống phát xít Ðức (Ðông Âu) để áp đặt

chủ nghĩa Cộng sản.”

Hệ quả, là ngày nay chủ nghĩa cộng sản đi vào bế tắc và đổ vỡ tan tành.

Một điều nghịch lý là ở Việt Nam, các lãnh tụ Cộng sản đã dùng thủ đoạn lừa bịp

như đặt ra các phong trào thi đua, đề cao chủ nghĩa anh hùng để làm cho các thành phần

lao động trở thành thân tàn ma dại trên các nông trường, công trường để cho những tầng

lớp quan lại Cộng sản mới tha hồ hưởng thụ trên chóp bu.

Việt Cộng thường khoe: “ở Miền Bắc đi đâu cũng gặp anh hùng”; thì dân miền

Nam mỉa mai ngay: “đi đâu cũng gặp thằng khùng, thằng điên.”

Ðồng bào ta ở hải ngoại chưa hề có một ý niệm nào về tầng lớp cán bộ Cộng sản

xuất thân từ nông dân quê muà, thất học, ăn nói ngọng ngịu, có thể lăn ra cười khi đọc

những mẫu chuyện có thực về hành vi ngớ ngẩn của chúng. Nhưng anh em tù nhân cải tạo

thì cười không nổi dù là với một nụ cười héo hắt, vì đã quá quen thuộc với những cảnh

đời này. Chẳng hạn, trong truyện Tết Trong Tù, tác giả thuật lại lời một cán bộ Cộng sản

thông báo cho anh em tù cải tạo về việc ăn tết như sau: “Tết đến, rờ nượng khoan hồng,

rân đạo và sự quan tâm của nãnh đạo, các anh sẽ được ăn đầy đủ. Trại cho mổ hai con

bò, ba con nợn; có bánh đa, một gói thuốc ná Xây rựng, kẹo nạc, rưa cải...”

Tác giả còn mỉa mai chua cay cảnh khốn cùng của xã hội ưu việt Xã hội chủ nghĩa

miền Bắc qua câu chuyện về Nguyễn Tuân. Tác giả viết: “Nguyễn Tuân, trong cuốn 'Hà

Nội ta đánh Mỹ giỏi', kể lể chi tiết về khẩu phần ăn ngày tết của Hà Nội dành cho tù binh

Hoa Kỳ gồm cái bánh chưng, vài miếng thịt. Ông đã dành nguyên một phần mười cuốn

sách để ca ngợi lòng nhân đạo của bọn Cộng sản khi cho tù ăn như thế. Tội nghiệp cho

cái xã hội bần cùng, miếng cơm không ra gì cũng trở thành một thứ ân sủng quý báu và

được nêu ra như một hành vi cao cả.”


Thương nhà...

Bên cạnh cái đau chung của toàn dân tộc, tác giả Ðỗ Văn Phúc còn mang nặng nỗi

xót xa của người con có cha bị Việt Minh (Cộng Sản) đày ải và giết hại. Tác giả thuật

trong bài Trại Cải Tạo A-20 Xuân Phước: “Thân phụ tôi bị Việt Minh bắt đi năm 1948 khi

tôi vừa lên hai. Người bị đưa ra Thanh Hoá, giam ở trại Lý Bá Sơ cho đến năm 1954 thì

được thả theo quy định của Hiệp dịnh Geneve. Nhưng người không về được đến nhà.

Cộng sản đã tổ chức đón đường thủ tiêu ngay tại Vinh những ngưòi quốc gia mà chúng e

sợ về sau này.”

Ðỗ Văn Phúc được nuôi dưỡng nhờ ân đức của mẹ hiền. Tác giả đã dành những

trang vô cùng cảm động về cuộc đời hy sinh của mẹ cho người con trai. Bà là nạn nhân

của chế độ gia đình phong kiến mặc dù được sinh trưởng trong một gia đình quan lại song

vốn liêm khiết nên chịu cảnh thanh bần. Bà làm dâu một gia đình nhà quan nhưng gặp

phải một bà mẹ chồng khắc nghiệt. Bà lẳng lặng tuân phục lời chỉ dạy của mẹ chồng và

âm thầm chịu đựng tháng năm dài cay đắng của một nàng dâu mà thân phận không khá

hơn kẻ tôi đòi. Khổ hơn nữa, chồng lại sống một cuộc đời phóng khoáng, ham vui bè bạn,

ít khi để ý đến vợ con. Kịp đến khi nghe chồng chết trên đường ở tù ra, bà đã lặn lội ra tận

Thanh Hoá tìm xác chồng nhưng vô hiệu.

Bà đưa con lui về sống ở vùng Gio Linh thuộc tỉnh Quảng Trị, là một huyện lỵ nhỏ

bé vùng giới tuyến phân chia Nam Bắc. Ðây là một địa phương hứng chịu nhiều tai ương

của chiến tranh kể từ khi chiến tranh Việt Pháp bùng nổ. Ai có đọc qua cuốn sách “Dãy

Phố Buồn Hiu” (A Street Without Joy) của nhà báo kiêm nhà văn Pháp Bernard Fall mới

thấy tất cả thảm họa đã giáng xuống mảnh đất đau thương này như thế nào.

Vật lộn với cuộc sống nơi xứ sở mà mùa nắng thì bị ảnh hưởng của những cơn gió

lào khô khốc như hơi lửa thổi tới; mùa mưa thì chịu cảnh lũ lụt của thác nước từ mạn

Trường Sơn đổ về; ngõ hầu nuôi con cho bằng chúng, bằng bạn, ra đường không thua

kém ai đã khiến cho người mẹ hiền má hồng mỗi tiết mỗi phôi pha. Sự kiện này làm cho

tác giả cảm thâm khoảng rộng bao la của tình mẫu tử. Tác giả viết trong bài “Về Một

Người Mẹ”:

“Tôi cứ nhớ hoài câu ca dao 'mồ côi cha ăn cơm với cá, mồ côi mẹ liếm lá đầu

đường'. Những lời mẹ ru từ lúc còn thơ với âm sắc nồng nàn của miền Quảng Trị nghe

buồn làm sao; như thấm vào trong tâm khảm tôi và trở thành mối dây thiêng liêng kết tụ

nên tình mẫu tử bao la.”

Mỏi miệng cái gia gia ...

Ðỗ Văn Phúc đã viết nhiều trang để vinh danh mẹ hiền, và qua đó đề cao Mẹ Việt

Nam. Chẳng hạn trong bài “Mẹ, Biểu Tượng Của Quê Hương”


“Hãy cám ơn Thượng Ðế đã cho ta trái đất này, đầy hoa thơm cỏ lạ, đầy tiếng

chim ca. Nhưng trước hết, hãy cám ơn về người Mẹ và những tình cảm bao la, âu yếm mà

ta không thể tìm được nơi đâu khác.”

Bên cạnh những dòng hết sức cảm động khác để “tưởng nhớ vong linh Mẹ”, Ðỗ

Văn Phúc đã không quên đề cao tấm lòng chung thủy của người vợ hiền vẫn một lòng

trọn vẹn nghĩa tình chờ đợi người chồng bị tù đày trở về, dù chẳng có chút hy vọng nào

về ngày về cả.

Nói chung, theo tác giả, dù ở giai cấp nào, người phụ nữ Việt Nam vẫn tượng

trưng cho những đặc tính trung hậu, đảm đang và tiết nghĩa. Người vợ tù nhân cải tạo một

thời đã chứng tỏ lòng trung trinh, nghị lực vượt thắng mọi gian khổ và cám dỗ, để xứng

đáng là con cháu các bà Trưng, bà Triệu.

Một khi đã khẳng định niềm tin này, ta không lấy làm lạ khi nhìn vào văn học, tác

giả Ðỗ Văn Phúc đã tán tụng sự chung thủy nơi người chinh phụ trong Chinh Phụ Ngâm

và chê trách nàng kiều trong Truyện Kiều thiếu đặc tính quý giá này của người phụ nữ

Việt Nam. Ðặt qua một bên giá trị nghệ thuật của cả hai đại tác phẩm mà được đánh giá

như những hào quang sáng chói trong văn học sử Việt Nam, tác giả đã viết về Chinh Phụ

Ngâm như sau:

“Ðây là một tác phẩm ưu tú được phổ biến sâu rộng từ hai trăm năm mươi năm

qua, phản ánh tâm tư thống thiết của người vợ nơi hậu phương, hàng ngày ngóng trông

người chồng đang chinh chiến nơi tuyến đầu binh lửa. Nó phản ảnh nguyện vọng sâu kín

của dân tộc về một nền hòa bình, hạnh phúc; nhưng cũng vừa thể hiện niềm tự hào, tin

yêu và hy vọng vào tiền đồ của Tổ quốc, tin tưởng vào chính nghĩa, cổ súy cho đức hạnh

của người phụ nữ và tính anh hùng của bậc nam nhi.”

Ðối với nàng Kiều, Ðỗ Văn Phúc đã lên án một cách chua chát: “Nàng kiều của Cụ

(Nguyễn Du) tài sắc vẹn toàn mà phải gánh lấy cái tai ách mười lăm năm đoạn trường thì

cũng chưa chắc vì 'Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen' đâu. Chỉ trách ông trời già

oái oăm ban cho thị cái tính nết lẵng lơ, để gắn liền với thân phận bèo dạt hoa trôi của

mình như bất cứ phụ nữ đẹp nào trên thế gian.”

Tác giả viết tiếp để chứng minh: “Xác chồng còn nóng hổi, chết đứng ngoài kia

với hàng trăm mũi tên găm như lông nhím, Kiều đã đem tấm thân cho kẻ thù dày vò. tại

sao nàng không tìm ngay cái chết để đền đáp tình yêu mà kẻ anh hùng đã vì mình mà bỏ

mạng? Hay ít ra cũng biết cự tuyệt cho phải đạo? Nước sông Tiền Ðường chỉ có thể rửa

được vết nhơ trên thân thể; chứ khó xoá nổi sự nhày nhụa của tâm hồn nàng.”

Dừng chân đứng lại ...

Các cuốn sách của Đỗ Văn Phúc là sưu tập những bài viết của anh từ trước đến

nay. Ngoài những bài để phản ảnh nhân sinh quan, một số bài khác coi như sự tổng kết


hành trình vào đời của tác giả, một chiến sĩ quốc gia. Thiếu thời, tác giả đã bị ảnh hưởng

bởi cái đẹp, cái hào hùng của người trai đất Việt với chí nam nhi, nợ tang bồng.

“Tôi yêu tha thiết hình ảnh người trai lính và quan niệm : Thanh niên thời chiến

chỉ đẹp trong bộ chinh y... Hình ảnh đẹp nhất là người thủ khoa Võ bị đang giương cung

bắn đi bốn phương trời, tượng trưng chí tang bồng hồ thỉ.”

Xuất thân khoá đầu tiên của trường Ðại học Chiến tranh Chính trị Ðà Lạt, ra

trường nhằm lúc chiến dịch Chân Trời Mới đang được phát động, tác giả là một trong ba

mươi chín tân sĩ quan được phân phối về Sư đoàn 5 Bộ binh lãnh chức vụ đại đội phó của

ba mươi chín đại đội tác chiến của Sư đoàn. Tác giả lại là một trong 4 sĩ quan đầu tiên

xin xuất ngành để nắm chức vụ đại đội trưởng chiến đấu.

Bài “Chiến Thắng Ðầu Xuân 71: Phải Cắm Cờ Việt Nam Trên Làng Thpong

Vietnam Trước Lúc Hừng Sáng” là một phóng sự chiến trường hấp dẫn và sôi sục về

mặt trận Snuol mà tác giả đã tham dự. Ðây là cuộc hành quân Toàn Thắng 71 NB do Bộ

Tư lệnh Quân đoàn 3 tổ chức đánh thọc sâu vào lãnh thổ Kampuchea trên địa bàn tỉnh

Kratie nhằm phá nốt căn cứ hậu cần của cái gọi là Mặt trận Giải phóng Miền Nam, con đẻ

của ngụy quyền Hà Nội nhằm xâm lược và xích hoá miền Nam.

Kế đến, qua giai đoạn suy vong của đất nước, tác giả đã bị bắt đi cải tạo tại Trại

Cải Tạo A-20, Xuân Phước. Tại đây, anh đã nêu cao sự can trường của người chiến sĩ mà

“uy vũ bất năng khuất.”

Từ bút ký Trại Cải Tạo Xuân Phưóc A-20, tôi đã chiêm nghiệm thêm những

đồng cảm sau:

Chín năm tròn dưới chế độ ngục tù Cộng sản đã khắc đậm trong tâm trí tôi những

vết hằn sâu thẳm; bởi vì hồi ấy, đã có lúc cơ thể tôi quá kiệt quệ, lại chứng kiến những cái

chết tức tưởi của các bạn Trung tá Nguyễn Văn Năm, Hà Sĩ Phong mà tất cả anh em đều

biết họ khoẻ hơn tôi nhiều. Tôi đâm ra chán nản và nghĩ quẫn rằng chết thế mà lại hơn

sống để khỏi kéo dài sự khổ nhục chẳng biết bao giờ mới thôi. Tuy nhiên, khi thấy anh em

chiến hữu trốn trại hoặc chống đối bị chúng tra tấn, biệt giam, cùm kẹp làm cho thân tàn

ma dại, tôi cảm thấy xót xa cùng cực rồi suy ra rằng, những anh em ấy còn đau khổ hơn

tôi bội phần, tôi tìm thấy lý lẽ để tự trấn tỉnh. Từ niềm cảm thông ấy, tôi đã dành một

niềm khâm phục đối với họ, những người vượt thắng cái chết mà Cộng sản muốn giáng

xuống đầu họ, một mặt để trừng trị, mặt khác để thị oai cùng toàn thể tù nhân trong trại.

Niềm khâm phục ấy hôm nay được khơi dậy khi đọc bút ký “Trại Cải Tạo A-20

Xuân Phước.” Tác giả viết:

“Một buổi chiều trước giờ điểm danh vào phòng giam, chúng lùa tất cả tù ra khỏi

phòng cho bọn trật tự xục xạo các túi tư trang gom hết lon nhôm, nồi nhôm, inox. Tôi giả

đau không ra, nằm ôm chiếc lon guigoz đựng nước ấm nói là để đắp vết nhức trên vai.

Tên cán bộ nhất quyết đuổi tôi ra và cho tên trật tự giằng chiếc lon. Tôi phản đối kịch liệt

và ném lon xuống đất, dùng chân dẫm nát với lòng căm hận, rồi ném qua hàng rào. Tôi

nói thẳng vào mặt tên cán bộ Luật: 'Các anh đã cướp bóc tất cả tài sản chúng tôi, chỉ còn


thứ vật dụng sinh hoạt nhỏ bé này cũng không chừa. Tôi không xài được, thì cũng không

để các anh xài.' Tất cả anh em tù đều reo lên cổ võ: 'Ðồ ăn cướp, đồ ăn cướp.' Thế là

chúng đưa tôi vào xà lim, sau khi lột sạch áo quần trên người, cùm hai chân cứng ngắt

vào thanh sắt 12 li.”

Trong thời gian bị cùm giam, Ðỗ Văn Phúc đã làm hai câu thơ nhặt cây đinh khắc

lên vách nhà giam:

Ðời có gian lao mới rạng danh hào kiệt,

Tù không đày đọa sao rõ mặt anh hùng.

Về điểm này, tôi hoàn toàn đồng ý với tác giả. Tôi xin mượn lời của Giáo sư

Terrence des Pres cùng một quan điểm khi ông viết về Aleksandr Solzhenitzyn, một nhà

văn, một trí thức, nạn nhân của chế độ Cộng sản Nga sô để nói lên sự biểu đồng tình cùng

anh. Giáo sư Terrence des Pres có chân trong hội thân hữu Havard, trưởng bộ môn Anh

tại Ðại học Colgate. trong tiểu luận “The Heroism of Survival” (Chủ nghĩa anh hùng

trong sự sống sót), rút từ nhan đề “The Survivor” (Kẻ Sống Sót, do Oxford University

Press xuất bản) để đăng vào tuyển tập “Aleksandr Solzhenitsyn”, nguyên văn như sau:

“The survivor is a hero in that by staying alive he becomes an effective agent in the

fight against extremity. But just as much, the survivor is a hero because as soon as he

chooses not only to live, but to live humanly. he takes upon himself the burden of an

extraordinary entreprise, an act requiring enormous will, courage, capacity to bear pain

and an unshakable faith in the value of life and huam dedency.” (p.46)

Tạm dịch: Kẻ sống sót là một người anh hùng ở chỗ khi còn sống, họ đã trở thành

một tác nhân thắng lợi trong cuộc đấu tranh chống tình trạng cực đoan. Song chính vì thế,

kẻ sống sót quả là người anh hùng bởi vì, ngay khi chọn cho mình không những sự sống,

nhưng sống cho ra con người, họ đã chịu nhận lấy cho mình cả cái gánh nặng của một sự

nghiệp phi thường, một hành động đòi hỏi một ý chí, một quả cảm vĩ đại, cái khả năng

chịu đựng sự đau đớn và một niềm tin không gì lay chuyển nổi nơi giá trị của sự sống và

lẽ phải chăng của người đời

Ðỗ Văn Phúc viết tiếp:

“Hôm sau, chúng đưa tôi ra làm việc lần lượt với tên trực trại, rồi chuyển qua an

ninh, sau đó gặp tên trưởng trại Lê Ðồng Vũ. Ðối chọi với ba tên này, tôi vẫn khăng

khăng tuyên bố việc chúng giam giữ chúng tôi là phi pháp, vì chúng tôi chẳng phải là tù

binh, chẳng phải tù phản động; chúng tôi là người miền Nam, thi hành luật pháp miền

Nam, chiến đấu chống Cộng sản là có chính nghĩa. Tên Vũ gầm gừ: 'Có chính nghĩa! tao

cho mày nằm xà lim cho đến rỉ còng.' Trước sự chứng kiến của một số anh em tù đang

làm cỏ ngoài sân, tôi đã nhổ nước bọt trước mặt nó. Cán bộ an ninh thấy tôi hung hăng

quá, bèn kéo tôi đi và nói nhỏ: 'Thôi, bớt bớt, sau này ra làm việc với tôi.'“


Một lần nữa, tôi lại hoàn toàn đồng ý với tác giả về quan niệm vô tội của tất cả các

thành phần bị Cộng sản giam cầm trong các trại cải tạo sau 30-4-1975. Cộng sản đã vi

phạm trắng trợn những cam kết của chúng trong hiệp định Paris kết thúc chiến tranh là

không trả thù, là thả hết tù nhân bị giam giữ do chiến tranh.

Ðể biện minh cho quan niệm vô tội nơi các chiến sĩ quốc gia bị cộng sản bắt cầm

tù, tôi lại xin trích dẫn ý kiến của Terrence des Pres, vì tôi thấy luận thuyết của ông đã

được cấu trúc rất có hệ thống và hoàn toàn hợp lý.

Về vấn đề vô tội, ông viết nguyên văn như sau:

“Innocence is a definitive condition of the human survivor. Innocence within a

landscape of total violence has been the condition of millions of people in our century

and to withstand this condition without betraying his innocence is the survivor's particula

job.” (p.51)

Tạm dịch: Sự vô tội là tình trạng hiển nhiên của người sống sót. Sự vô tội trong

khung cảnh một chế độ bạo lực toàn diện chính là tình cảnh của hàng triệu người trong

thế kỷ chúng ta đang sống và để đương đầu với tình cảnh này mà không phản bội tính

cách vô tội của mình, đo chính là hành động đặc biệt của kẻ sống sót.

Tóm lại, qua thiên bút ký “Trại Cải tạo A-20, Xuân Phước,” tôi đã chứng kiến

một hành động chống đối dũng cảm trong một chế độ tù đày bất nhân, một quan niệm

đúng đắn về tính cách anh hùng của những hành động ấy cùng những niềm tin mãnh liệt

nơi chính nghĩa của mình, tình trạng vô tội vì là nạn nhân của một sự tráo trở, vi phạm lời

cam kết quốc tế, thể hiện dưới ngòi bút linh động và hấp dẫn của tác giả Ðỗ Văn Phúc là

một điểm son của văn nghiệp của anh. Ðôi điều tâm đắc, tôi đã viện dẫn những biện giải

của nhà luận thuyết có uy tín vì tôi tin rằng nó có giá trị thuyết phục mạnh mẻ.

Ra khỏi tù, vài năm sau theo chương trình HO đến bến bờ tự do để làm lại cuộc

đời, tác giả lao ngay vào hoạt động phục vụ anh em đồng cảnh ngộ trên đường xây dựng

cuộc sống mới với tràn đầy nhiệt tình và tâm huyết.

Trong môi trường sống mới, tác giả luôn phải đối diện với những vấn đề bức xúc

như sự tham gia vào sinh hoạt chính trị của Hoa Kỳ (Người Mỹ Gốc Việt và Sinh Hoạt

Chính Trị), nhu cầu vượt thắng sự thờ ơ dững dưng của những thành phần tiêu cực, nhu

cầu trấn áp những tên “đầu cơ chính trị lác đác xuất hiện” hay một số hoạt đầu “bắt đầu

giở giọng đề ra giải pháp hòa hợp với Cộng sản

Một mảnh tình riêng ...

Qua hơn ngàn trang của các tác phẩm, người đọc đã chứng kiến một văn phong

vững vàng của một chiến sĩ vừa là một nhà trí thức quốc gia có lập trường kiên định.

Các vấn đề đặt ra đã được tác giả trình bày với những lý luận sắc bén. Một ví dụ:

“Có người hỏi tôi rằng: 'Ngày trước ở miền Bắc, Cộng sản rất liêm chính, vào

Nam mới học thói tham nhũng của chính quyền ta?' Câu hỏi hay đấy! Nhưng thử hỏi lại


rằng: 'Giữa đám ăn mày với nhau thì lấy gì mà tham nhũng? Xã hội miền Nam ta giàu

quá, nên các ông to thường ăn của đút bạc trăm ngàn, bạc triệu. - miền Bắc, ăn không có

đdược bữa cơm, mặc không có chiếc áo lành, thì thử hỏi tên cán bộ muốn vòi điều gì?'“

Quan trọng hơn nữa là việc tác giả đã khẳng định lại ranh giới ý thức hệ trong

khung cảnh một nước Việt Nam bị xích hoá.

“Ranh giới địa lý đã xoá mờ, nhưng ranh giới ý thức hệ, ranh giới của văn hoá,

ranh giới của tình người, của sự phát triển vẫn còn kéo dài cho đến nhiều thập niên về

sau.”

Với hai lối sống Nam bắc hoàn toàn khác biệt: “Hai mươi năm với hai lối sống

khác biệt đã tạo ra một khoảng cách rất xa dễ gì rút ngắn trong một vài thập niên sau khi

tự do, dân chủ vãn hồi trên quê hương.”

Dừng chân để nhận định quảng đường vừa trải qua, đồng thời để chuẩn bị cho

hành trình kế tiếp. Những cột mốc của đoạn đường ngày mai và thời gian nối tiếp sau đó

sẽ là đối tượng của những công trình và tác phẩm mà chúng ta có thể chờ đợi nơi tác giả

Ðỗ Văn Phúc.

Mong lắm thay!

Cựu Trung Tá Hoàng Minh Hòa, M.A.

Nguyên Văn Hoá Vụ Trưởng

Trường Ðại Học Chiến Tranh Chính Trị, Ðà Lạt

(Chủ tịch hội Cao Niên VN tại Portland, Oregon)

Chú thích: Lời tựa trên viết cho bản in lần thứ nhất năm 1995. Trong bản in lần này có

thêm rất nhiều bài mới và loại bỏ vài bài cũ cho phù hợp với tình hình mới


Ðiểm Lại Vài Nghi Vấn về

Nguồn Gốc Dân Tộc Việt

Một dân tộc biết tự hào về nguồn gốc và tổ tiên, thì dân tộc đó có đủ sức mạnh để

trường tồn dù qua bao biến cố, dù có bị các cường quốc đe dọa và xâm lăng. Dân tộc đó

nhất định sẽ xây dựng được một tương lai tươi sáng, bảo tồn văn hoá và truyền thống

riêng của mình trong khi vẫn dung nạp nét ưu tú của các nền văn hoá khác.

Dân tộc Việt Nam ta từ khi lập quốc cho đến nay đã trải qua hơn bốn ngàn năm

lịch sử. Từ dân số có lẽ chừng vài trăm ngàn vào thời đại Hồng Bàng, đã phát triển lên

đến hơn tám mươi triệu vào đầu thế kỷ 21. Từ một địa bàn nhỏ bé ở vùng Vĩnh Yên, Phú

Thọ đã mở mang bờ cõi cho đến tận mũi Cà Mâu. Dân tộc ta đã chiến đấu liên tục và

chiến thắng một cách anh hùng trước hàng chục cuộc xâm lăng của các triều đại bên

Trung Hoa. Dù sau hơn một ngàn năm bị đô hộ, chúng ta đã không để mất đi bản sắc

truyền thống văn hoá của dân tộc mình. Dân tộc ta cũng đã từng chứng tỏ sức mạnh với

các lân bang. Bản đồ Việt Nam thời vua Minh Mạng bao gồm đất Ai Lao và Cam Bốt. So

với các nước lân bang hiện nay, Việt Nam bị đẩy lùi về kinh tế và hệ thống chính trị do sự

cai trị ngu xuẩn của bọn cầm quyền cộng sản. Nhưng đây cũng chỉ là giai đọan đau

thương nhất thời mà trong lịch sử nhiều nước có lẽ cũng từng bị trải qua. Bỉ cực thái lai,

đó là quy luật chung của tạo hoá. Với sức mạnh và niềm tự hào dân tộc, người Việt ta sẽ

chiến thắng và xây dựng lại quê hương phồn thịnh.


Nói về nguồn gốc dân tộc, trước năm 1975, nhiều nhà sử học như Nguyễn Phương,

Lê Kim Ngân, Nguyễn Hòa Nhã đã từng tranh luận trên các tạp chí, diễn đàn, nhưng vẫn

chưa đi đến một kết luận chung. Vì sự nghiên cứu về lịch sử Việt Nam bị giới hạn bởi tài

liệu, di chứng. Sử liệu về Việt Nam thực ra chỉ bắt đầu có từ thời đại Trưng, Triệu, nhưng

rất sơ sài, trong Giao Châu Ngoại Vực Ký do người Trung Hoa viết, chỉ có vài đoạn ngắn

nói về cuộc chiến tranh giữa quân Hán và Trưng Trắc, dĩ nhiên trên quan điểm hoàn toàn

chủ quan của người Tàu. Ði trở ngược lại lịch sử, thì không còn sử liệu thành văn nào

nữa. Ðiều này chúng ta gọi là thời kỳ vô sử, hay huyền sử, mọi chi tiết đều chỉ dựa trên sự

truyền tụng và dĩ nhiên không tránh khỏi thêm bớt.

Chúng ta nhớ lại bài học lịch sử đầu tiên khi còn ở các lớp tiểu học:

“Tục truyền rằng, Lộc Tục là em Ðế Nghi, vua nước Tàu, một hôm tuần thú xuống

phương nam, đến Ðộng Ðình Hồ, kết duyên cùng con gái Ðộng Ðình Quân là bà Long

Nữ, sinh ra Lạc Long Quân. Lạc Long Quân kết duyên cùng bà Âu Cơ, đẻ ra trăm trứng,

nở ra trăm đứa con. Năm mươi con theo mẹ là giống tiên lên núi, năm mươi con theo cha

là giống rồng, ra biển....”

Từ truyền thuyết đó, chúng ta nhận mình là con Rồng cháu Tiên, gây nên niềm tự

hào nòi giống như người Nhật tự hào mình là con cháu Thái Dương Thần Nữ, người Do

Thái nhận mình là con cái đức Chúa Trời Giê-Hô-Va. Nhà nước Việt Nam đầu tiên là

triều đại Hùng Vương gồm mười tám đời vua được coi là tổ tiên khai sáng ra nước Việt,

thời đó gọi là Âu Lạc; do ghép tên hai bộ lạc Âu Việt và Lạc Việt. Các vua Hùng đã tổ

chức hệ thống chính quyền gồm các Lạc Tướng coi về binh bị, các Lạc Hầu chăm sóc về

hành chánh. Thời Hùng Vương đã để lại cho nền văn hoá nước ta những truyện Trầu Cau

nói lên tình nghĩa thủy chung gắn bó của vợ chồng, anh em, truyện Trương Chi Mỵ

Nương là một thiên tình sử lãng mạn và bi thương. Tục làm bánh chưng bánh dầy cúng tổ

tiên cũng bắt nguồn từ câu chuyện các người con hiếu thảo của vua Hùng muốn làm đẹp

lòng cha.

Thử xem lại địa bàn mà các vua Hùng lập quốc và đi trở ngược lại về trước để tìm

nguồn gốc lai lịch mình.

Ðộng Đình Hồ là một địa danh thuộc tỉnh Hồ Nam bên Tàu. Ðế Nghi, anh của

Lộc Tục, là vua nước Tàu. Thời hoang sơ, một bộ lạc từ miền tây sông Dương Tử tràn về

vùng Hoa Nam, vị thủ lãnh là Hoàng Ðế, đã chiến thắng lần lượt một trăm bộ lạc cùng

mang tên Việt (Bách Việt) do Suy Vưu cầm đầu. Hoàng Đế đã lập nên một nhà nước

quân chủ hùng mạnh có đầy đủ định chế chính trị xã hội đầu tiên trên đất nước Trung

Hoa, mở mang dần lên phương Bắc. Ðây là thời kỳ gọi là Tam Hoàng và Ngũ Đế (Ba vị

Tam hoàng là Thiên Hoàng, Ðịa Hoàng, Nhân Hoàng; Ngũ Đế là năm vị vua Phục Hy,

Thần Nông, Hoàng Ðế, Ðường Nghiêu, Ngu Thuấn. (Thời này sử sách ghi chép có nhiều

điều lộn xộn, vì danh xưng các vua Tàu nhiều sử liệu ghi có khác nhau, cả về thứ tự.) Vậy

thì, Bách Việt (một trăm bộ lạc Việt), sau khi bị Hoàng Đế đánh bại đã tan tác đi bốn

phương. Hai bộ lạc Lạc Việt và Âu Việt mà nguồn gốc nhân chủng là Mongoloist, chạy

về phương Nam (nay là lãnh thổ Quảng Ðông) để tạo nên dân tộc Âu Lạc là tổ tiên của


chúng ta vậy. Nhiều người phủ nhận nguồn gốc Hoa Nam của dân tộc Việt vì cho rằng

như thế mình là gốc Trung Hoa. Thực ra, lịch sử nhân loại là lịch sử của những cuộc di

dân vĩ đại. Di dân, pha trộn nòi giống, để rồi cùng sinh hoạt trên một địa bàn mới trong

nhiều thế hệ tạo nên một dân tộc mới, quốc gia mới chẳng là điều lạ lùng gì. Người

Aryan từ Tây Nam Á châu di dân về phương Tây, tạo nên một số dân tộc Âu Châu. Người

miền tây sông Dương Tử di dân qua Hoa Nam pha trộn với dân bản xứ tạo nên người

Trung Hoa. Người Anh và lục địa Âu Châu qua Mỹ tạo nên dân Hoa Kỳ, người Tây Ban

Nha pha với dân da đỏ để tạo nên các dân tộc Trung Mỹ, Nam Mỹ.

Tổ tiên ta từ Hoa Nam tràn xuống đồng bằng Bắc Việt, pha trộn với dân bản xứ

gốc Melanesian (người Mường ở Thanh Hoá được các nhà nhân chủng coi là dân bản xứ

“Native Vietnamese”) để tạo nên dân tộc Việt có nhiều nét về nhân chủng vừa giống

người Bắc Á, lại vừa giống với người Malaysia, Indonesia.

Trong các khai quật những di chỉ văn hoá Ðông Sơn ngoài Bắc và Ốc Eo ở miền

Nam, ta thấy có những trống đồng cũ hàng ngàn năm xưa. Trống đồng là một trong những

loại nhạc cụ chính của những dân tộc Nam Á (Cambodia, Indonesia, Malaysia....), nó

hoàn toàn khác biệt với nhạc khí Bắc Á (Trung Hoa, Nhật bản, Triều Tiên...). Trong khi

trên mặt trống lại có khắc hình chim Việt là tiêu biểu của dân tộc Việt. Vậy chúng ta khó

chối bỏ được rằng tổ tiên ta là sự phối hợp của các giống dân Hoa Nam và dân bản địa

Melanesian. Trong quá trình khai phá giang sơn, tổ tiên ta đã đi từ miền Hoa Nam, tràn

xuống đồng bằng Bắc Việt, lấn vào miền Trung, Nam, tiêu diệt những Vương Quốc Phù

Nam, Chiêm Thành vốn hùng mạnh tương đương. Ngày nay, ta thấy có những dân tộc

miền núi phía Bắc và miền Trung là còn tương đối thuần chủng (Tày, Nùng, Dao: chủng

tộc Trung Hoa; Chàm, Rhade, Stieng, Kơho: chủng tộc Melanesien.)

Lịch sử ta cũng có nói về vua Triệu Ðà đối phó với sứ giả nhà Hán. Triệu Ðà

nguyên là một vị tướng nhà Tần, theo Tướng Ðồ Thư chinh phục phương Nam. Đó là thời

điểm sau khi Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Hoa. Thủy Hoàng mất, Tần Nhị Thế lên

thay, bị Lưu Bang đánh bại. Lưu Bang thắng quân Sở, lập nên nhà Hán, đế nghiệp kéo dài

hàng trăm năm. Về phần Triệu Ðà, sau khi thắng vua An Dương Vương đã ở lại Hoa

Nam, lập nên nước Nam Việt đóng đô ở Phiên Ngung. Sử Việt đã ghi chuyện Triệu Ðà

đối phó với sứ nhà Hán là Lục Giả, chuyện Cù Thái Hậu trông nom ấu vương cương

quyết bảo vệ độc lập cho đất nước, như thế đã coi Triệu Ðà, Cù Thái Hậu là nhân vật lịch

sử Việt dù rằng vào thời này thì trung tâm Việt đã dời về miền Vĩnh Phú nằm trong lòng

đồng bằng Bắc Việt.

Một điều khó chính xác là từ Ðộng Ðình Hồ, nơi Lạc Long Quân lập nước đến

miền Vĩnh Phú nơi khởi đầu thời đại Hùng Vương là một khoảng cách địa lý khá xa đối

với phương tiện giao thông bấy giờ. Cả hai nơi đều được coi là cái nôi của dân tộc Việt.

Tổ tiên ta hẳn phải trải qua một cuộc hành trình vĩ đại lắm.

Chính vì không có sử liệu chính xác để khẳng định lịch sử, người ta thường vẽ vời

thêm bớt cho thỏa mãn niềm tự hào. Thời đại Hùng Vương mà theo lịch sử không nói rõ


kéo dài trong bao lâu, nhưng nếu làm phép tính căn bản là lấy bốn ngàn năm trừ đi thời

điểm của Bà Trưng (thế kỷ thứ nhất trước Tây lịch), thì mười tám vị vua Hùng đã sống và

trị vì nước ta đến gần hai ngàn năm. Sở dĩ tôi dùng thời điểm Hai Bà Trưng vì chồng bà

Trưng Trắc là Thi Sách được sử ghi là con cháu của một vị Lạc Hầu. Trước đó không lâu

là chuyện An Dương Vương và thành Cổ Loa xẩy ra cuối thời đại Hùng Vương. Năm bà

Trưng khởi nghĩa dành độc lập được ghi chính xác là năm 43 trước Công nguyên. Cứ tính

rộng ra mỗi ông vua lên ngôi trị vì trung bình 50 năm, thì mười tám vua Hùng chỉ có thể

làm vua được nhiều nhất là chín trăm năm thôi. Vậy là có một khoảng trống khó giải thích

được. Có vài người không rõ tham khảo từ tài liệu nào, đã nêu thêm từ vài ba đến cả chục

vị vua trong mỗi đời vua Hùng. Ðiều này khó giải thích vì ví dụ nếu vua Hùng thứ nhất

truyền ngôi cho vài ba vị nữa, thì các vị này là ai? con hay cháu? và sau đó tại sao lại trở

lại truyền cho vua Hùng thứ hai? Có lẽ quý vị đó thấy chuyện 18 đời vua Hùng kéo dài

những hai ngàn năm nên phải có hàng chục ông vua chăng? Thật là rối răm, vì giữa các

sử gia Việt Nam vẫn chưa tìm ra lời giải thích hợp lý. Cũng vào thời kỳ này, bên Trung

Hoa là thời Xuân Thu, ở phương Nam có một số nước cũng tên Việt và cũng có mười

tám đời vua Hùng của nước Sở. Vậy có thể có sự nhầm lẫn nào đó không? (Chắc ai cũng

có đọc chuyện nàng Tây Thi nước Việt được vua Việt Câu Tiễn dâng tặng vua Ngô Phù

Sai làm mỹ nhân kế trong thời Xuân Thu).

Ðây chính là điểm then chốt mà các sử gia tranh luận và có ý kiến dị biệt. Sử học

là một bộ môn thuộc khoa học về nhân văn, nó phải dựa trên sự nghiên cứu có tính khoa

học như sưu tầm, thống kê, dùng logic để lý giải sự kiện thu góp đươc qua di chỉ. Sử

không thể chuyên chở thiên kiến cá nhân hay của cả dân tộc, vì nó là những chuổi sự kiện

đã diễn ra đúng như thế, trong thời gian như thế. Thiên chức của người làm sử cũng như

người thợ chụp hình, ghi lại diễn biến đúng như nó đã diễn ra, vị trí đứng của ngưới làm

sử cũng có nhiều ảnh hưởng, như người thợ hình biết xoay ống kính làm cho cảnh sắc

thêm hay bớt đi nét đẹp chính của nó.

Khi ta nói tới bốn ngàn năm văn vật, và nguồn gốc tiên long là đã có một niềm tự

hào sâu sắc về nòi giống ưu tú. Cũng như người Trung Hoa coi các dân tộc khác là man

di mọi rợ (Tây di, Nam man, rợ Hồ, khuyển Nhung...), cha ông ta cũng đã từng coi các

dân tộc ngoại bang là thấp kém. Ngay cùng sống trên một mảnh đất, ta cũng coi người

Thiểu số thượng du là mọi. Ðây không còn là niềm tự hào đáng quý mà là sự tự cao đáng

tránh. Từ hàng thế hệ qua, nó tạo ra trong dân tộc Việt mối nguy cơ chia rẽ, đố kỵ, phát

triển dần ra chia rẽ Bắc Nam Trung, chia rẽ tôn giáo, tầng lớp xã hội. Nó làm cho dân tộc

ta suy yếu để rơi vào vòng nô lệ thực dân hàng chục năm trời, và rồi bị cộng sản lợi dụng

để thống trị.

Tự hào dân tộc không phải là ngồi nhai đi nhai lại truyện bà Trưng, bà Triệu,

truyện Bạch Ðằng, Ðống Ða, mà là làm sao chứng minh trong ngay thời đại mình rằng

chúng ta xứng đáng với quá khứ giống nòi. Tự hào phải đi đôi với lòng tự trọng. Nguời

Nhật bại trận bị Hoa Kỳ chiếm đóng, nhưng đã biểu lộ một tinh thần tự trọng cao, biết cái


nhục bại trận mà ra sức canh tân để không đầy vài thập niên đã trở thành đối lực của Hoa

Kỳ về kinh tế, kỹ thuật. Xưa Khổng Tử cùng học trò trên đường chu du, gặp một đám

đông, Khổng Tử không mở miệng hỏi chào. Học trò hỏi : “Thưa thầy, thầy vốn trọng lễ

nghĩa, dạy chúng tôi biết chào hỏi nơi đám đông người, sao nay thầy làm ngơ trước đám

đông này.” Khổng Tử trả lời: “là người mất nước mà không biết nhục thì không đáng

kính trọng.” Chúng ta trải qua một ngàn năm đô hộ của Trung Hoa, mà vẫn quật cường,

giữ gìn văn hoá riêng cho dến ngày dành độc lập. Trong khi nhìn trên bản đồ Trung Hoa,

hàng trăm quốc gia lớn nhỏ bị các triều đại thanh toán để gom thành một nước Trung Hoa

hùng mạnh, nước An Nam bé nhỏ vẫn tồn tại với tiếng nói, tập tục riêng, thì đủ thấy tổ

tiên ta anh hùng như thế nào.

Ngày nay tổ quốc tuy nằm trong tay bọn việt gian cùng nòi giống, nhưng có khác

nào vong quốc. Làm người sống trên quê hương mà không có tự do, không làm chủ được

bản thân mình, thì cũng chẳng hơn gì bị lệ thuộc ngoại bang. Hơn nữa bọn Việt gian cộng

sản đang đem tài sản, đất đai bán cho nước ngoài, đem những phụ nữ Việt Nam làm trò

vui cho bọn du khách lắm dollar, tẩu tán tài sản, quý kim, cổ vật ra nước ngoài. Dân ta

trong hai mươi năm đã chứng kiến đất nước càng ngày càng điêu linh, nhìn ra các lân

bang để thấy mình thụt lùi thảm hại do hậu quả cai trị ngu xuẩn của cộng sản. Thế mà bên

cạnh một số nhỏ tiếp tục đấu tranh, chịu tù đày và bao hy sinh, thì không thiếu kẻ đê hèn

không thấy cái nhục phải chui lòn kẻ thù, tìm mọi cách để kiếm chác trong cái cảnh hỗn

độn, đói nghèo của đồng bào, hoặc tìm vui bên cảnh đau thương của dân tộc. Có kẻ còn

tìm cách bào chữa, tiếp tay nuôi dưỡng cho sự sống còn của bọn quỷ đỏ vừa về kinh tế,

vừa về ngoại giao.

Ðã đến lúc cùng ý thức niềm tự hào dân tộc mà cùng đoàn kết đấu tranh cho sự Tự

do, Dân chủ, Công bình, tận diệt mầm mống chia rẽ để cùng hướng về một tương lai

chung. Hãy nghĩ tới lớp thanh niên ưu tú đang mầy mò con đường kiến quốc với tấm lòng

trong sạch, nhiệt tình tràn đầy nhưng không được hướng dẫn đúng đắn. Họ nhìn chúng ta

với những khuyết điểm mà chúng ta không thẳng thắn nhận lãnh. Chúng ta chống cộng

với lý trí và cả tình cảm riêng qua những mất mát, tù đày đau thương, chúng ta khó áp đặt

ý thức chống cộng như thế cho giới trẻ vì họ lớn lên sau này, chưa kinh qua giai đoạn đau

thương. Ngày nay họ nhìn thấy nhu cầu giải phóng dân tộc ra khỏi nghèo đói, lầm than

mà không truy nguyên căn cơ nào đã tạo ra tình trạng đó. Cộng sản về mặt này có đủ

phương tiện, tài chánh, và nhân sự để che lấp, khuyến dụ họ vào tình tự quê hương, dân

tộc. Tôi có tiếp xúc với một số em sinh viên đang học tại Đại Học Texas, nhìn thấy họ

đang náo nức làm điều gì cho quê hương mà không được cha anh quan tâm hướng dẫn

đúng. Bên cạnh, có một số sinh viên do Việt cộng gửi qua du học đang chiếm dần cảm

tình của họ qua những mẫu đối thoại nhẹ nhàng, không bày tỏ gì về lập trường quan điểm

chính trị cả.

Nếu thế hệ chúng ta đã không nắm được vai trò tiên phong chính trị, thì nên chuẩn

bị cho lớp đàn em, đàn con chúng ta. Ðừng để con Hồng cháu Lạc mãi triền miên trong

vòng nô lệ của một chế độ phi nhân, đưa đẩy dân tộc vào thảm họa diệt vong.


Hình trên: Cổ Thành Quảng Trị được sửa lại sau 1975

Chúa Nguyễn Hoàng

và Vùng Ðất Khởi Nghiệp Ái Tử

Mẹ thương con ra ngồi cầu Ái Tử

Vợ trông chồng lên núi Vọng Phu.

Ái Tử là một làng nhỏ thuộc quân Triệu Phong, Quảng Trị. Làng nằm ngay quốc lộ

1 trên đường ra Ðông Hà, cách tỉnh ly một bãi cát ngắn và một con đò ngang sông Thạch

Hãn. Trong chiến tranh chống Cộng (1960-1975) Ái Tử được biết đến nhiều vì đó là căn

cứ lớn hàng đầu của quân đội Hoa Kỳ tại miền Trung, nơi đặt bản doanh Sư đoàn 3 Thủy

Quân Lục Chiến Mỹ. Ở đó có phi trường quân sự lớn với hàng trăm chuyến bay tấp nập

lên xuống mỗi ngày, từ trực thăng chiến đấu cho đến vận tải cơ khổng lồ C-130. Ái Tử

cũng là nơi có chùa Sắc Tứ Tịnh Quang nổi tiếng, cảnh sắc tịch mịch nên thơ đượm mùi


thiền môn. Nhưng có bao nhiêu người Việt Nam biết đến Ái Tử là một cố đô nơi chúa

Nguyễn Hoàng dựng nghiệp?

Khi đặt tên Nguyễn Hoàng cho ngôi trường trung học công lập đầu tiên của tỉnh

Quảng Trị vào đầu niên khoá 1953-1954, chắc chắn quý vị sáng lập đã có ý nhắc nhở lớp

hậu sinh niềm kiêu hãnh của một địa phương từng là kinh đô khởi nghiệp của Chúa

Nguyễn Hoàng, vị tiên vương của một Nguyễn triều kéo dài gần 400 năm với 9 đời Chuá

và 13 đời Vua (1558-1945).

Tuy Nguyễn triều không có những võ công xuất sắc làm rạng rỡ non sông như các

tiền triều Lê, Lý, Trần, Hậu Lê và Tây Sơn; nhưng lại có công rất lớn trong việc mở mang

bờ cõi về phương Nam, tạo nên một dải giang sơn gấm vóc kéo dài từ ải Nam Quan cho

đến mũi Cà Mâu. Ngoài ra, chúng ta cũng không quên những đóng góp tích cực về mặt

văn học như thi xã Nhi Thập Bát Tú dưới triều vua Tự Ðức và bộ luật thời Gia Long làm

căn bản tham khảo cho các bộ luật Việt Nam tân tiến về sau này. Ngoài ra, triều Nguyễn

cũng để lại nhiều kiến trúc nguy nga tráng lệ có tầm cỡ về nghệ thuật cho hậu thế.

Hai quận Gio Linh và Vĩnh Linh, 933 năm trước đây, thuộc châu Ma Linh - một

trong ba châu Ðịa Lý, Ma Linh, Bố Chính - mà vua Chiêm Thành đã dâng cho vua Lý

Thánh Tôn để chuộc tội quấy phá nhân lúc nước ta suy yếu phải đối phó với nhà Tống

bên Trung Hoa. Ðến đời nhà Trần, vua Chiêm là Chế Mân lại dâng thêm hai châu Ô và

Rý cho vua Trần Anh Tông năm 1306 để làm sánh lễ cưới Công Chúa Huyền Trân. Châu

Ô sau đổi thành châu Thuận là phần lãnh thổ phía Nam của tỉnh Quảng Trị ngày nay;

châu Rý thành châu Hoá sau được đọc trại ra Huế, nay là tỉnh Thừa Thiên. Nhiều sách sử

ta ghi châu Rý thành châu Lý; vì ảnh hưởng tiếng Hán Việt, người Trung Hoa không phát

âm được chữ R. Họ dọc chữ R thành L (ví dụ: Roma đọc thành La Mã)

Khởi đầu thời Lê mạt, họ Mạc làm phản, hùng cứ một phương. Vua Lê phải cậy

vào công lao của Nguyễn Kim để lấy lại đất Thanh Nghệ. Sau khi Nguyễn Kim bị hàng

tướng nhà Mạc là Dương Chấp Nhất đánh thuốc độc chết, binh quyền lọt về tay người con

rể là Trịnh Kiểm. Con cháu họ Trịnh đã tiếp tục chiến đấu và sau này diệt tan nhà Mạc,

thu giang sơn về lại cho nhà Lê. Ỷ công lớn, họ Trịnh chuyên quyền, lấn áp các vua Lê, tự

lập phủ chuá với quần thần triều nghi không kém cung vua.

Nguyễn Kim nguyên quán Gia Miêu, Thanh Hoá (Thanh Hoá cũng là nguyên quán

của vua Lê và chuá Trịnh). Ông có hai người con trai là Nguyễn Uông và Nguyễn Hoàng.

Cả hai đều là tướng giỏi có nhiều công trận. Nguyễn Uông được phong tước Lạng Quận

Công; Nguyễn Hoàng (1524-1613) được phong là Thái Úy Ðoan Quận Công. Nguyễn

Uông bị Trịnh Kiểm ám sát vì lo sợ ông tranh giành quyền bính. Nguyễn Hoàng biết phận

mình khó yên, bèn tìm phương kế để thù thân. Ông hỏi ý kiến Trạng Trình Nguyễn Bỉnh

Khiêm và nhận được một câu gợi ý “Hoành sơn nhất đái, vạn đại dung thân”. Nghĩa là

“Một dải núi Hoành Sơn có thể làm nơi dung thân muôn đời.” (Núi Hoành Sơn thuộc địa

phận tỉnh Quảng Bình, chạy từ Trường Sơn ra đến biển, có đèo Ngang để thông thương

giữa hai bên).

Nguyễn Hoàng mới nhờ chị mình là Ngọc Bảo (vợ Trịnh Kiểm) xin với Trịnh


Kiểm cho vào trấn nhậm vùng đất phương Nam.

Giết đi thì sợ mang thêm tội, mà để bên cạnh thì lại cứ phải lo lắng, Trịnh Kiểm lại

thấy đất Thuận Hoá xa xôi, hiểm nghèo nên y lời. Ông xin Vua Lê Anh Tông cho Nguyễn

Hoàng vào trấn đất Thuận Hoá. Ðó là vào năm 1558.

E rằng Trịnh Kiểm có thể đổi ý bất ngờ, Nguyễn Hoàng liền mộ hơn một ngàn dân

binh, mua sắm chiến thuyền và lương thực vội vàng giương buồm ra khơi xuôi vào Nam

vào ngày 10 tháng 10 năm 1558. Những người theo ông đa số là đồng hương ở Tổng Sơn

và các lính nghĩa dũng quê quán Thanh Hoá, Nghệ An. Họ đem theo cả gia đình với ý

định ra đi tìm cơ hội vĩnh viễn nơi vùng đất hứa xa lạ.

Sau ba ngày giong ruỗi trên biển Ðông, nhờ thuận buồm xuôi gió, Nguyễn Hoàng

và tuỳ tùng đã vào Cửa Việt và xuôi ngược dòng Hãn Giang, đổ bộ lên làng Ái Tử thuộc

huyện Triệu Phong bây giờ. Thế là chim đã sổ lồng. Từ nay, Nguyễn Hoàng sẽ trông cậy

vào tài đức của mình để thu phục nhân tâm, bắt đầu xây dựng cơ nghiệp.

Tại Ái Tử, Nguyễn Hoàng đã được quan sở tại là Tống Phước Trị nghênh tiếp.

Dân chúng Ái Tử và các vùng lân cận cũng nô nức chào đón. Họ dâng lên Nguyễn Hoàng

7 vò nước trong, mang ý nghĩa dâng “Nước” để lập quốc.

Nguyễn Hoàng hạ lệnh đóng dinh cơ tại Ái Tử (sau gọi là kho Cây Khế) là một

bãi cát trống trải, thuận lợi cho việc phòng thủ theo quan điểm quân sự cổ điển thời bấy

giờ. Ông là người nhân đức, khôn ngoan, dùng lòng khoan ái mà thu phục nhân tâm, kết

giao cùng hào kiệt cho nên chỉ trong thời gian ngắn, được tất cả mọi người mến phục.

Vì còn thuộc quyền vua Lê, năm 1569, Nguyễn Hoàng phải ra chầu vua theo thông

lệ. Qua năm 1570, ông được phong thêm đất Quảng Nam sau khi Tổng binh Quảng Nam

là Nguyễn Bá Quýnh được điều ra trấn thủ đất Nghệ An. Như thế Nguyễn Hoàng nay coi

cả hai trấn Thuận Hoá và Quảng Nam; hàng năm nộp thuế cho triều đình gồm 400 cân

bạc và 500 tấm lụa.

Cũng năm 1570, ông thiên đô về thôn Trà Bát, cách Ái Tử khoảng 2 cây số. Nhưng

sau thấy bất lợi nên lại đời về Ái Tử vào năm 1590.

Năm 1572, Trịnh Kiểm chết. Các con là Trịnh Cối và Trịnh Tùng đánh nhau giành

quyền bính. Họ Mạc lợi dụng thời cơ đem quân vây đánh Thanh Hoá. Một mặt vua Mạc

sai tướng Lập Bạo đem 60 chiến thuyền vào đóng tại làng Hồ Xá, Lạng Uyển (huyện

Minh Linh) chuẩn bị đánh Nguyễn Hoàng. Nguyễn Hoàng dùng mỹ nhân kế và của cải

hối lộ để giết được Lập Bạo, đánh tan quân Mạc. Ông cư xử rất nhân đạo đối với tàn binh

nhà Mạc, cho họ đất Cồn Tiên để lập nghiệp. Ngoài ra, ông còn cấp phương tiện làm ăn.

Do đó, những hàng binh sau này lập miếu thờ ông để nhớ ơn.

Sau này, khi Trịnh Tùng tái chiếm kinh đô Thăng Long năm 1593, bắt được vua

Mạc Mậu Hợp, Nguyễn Hoàng đã đưa quân binh và vũ khí ra Ðông Ðô giúp Trịnh Tùng

đánh dư đảng họ Mạc trong suốt gần 8 năm trời. Ông bị kẹt lại mà không có dịp trở về

Nam vì Trịnh Tùng luôn luôn theo dõi, nghi ngờ.

Qua năm 1590, do họ Trịnh quá chuyên quyền, kiêu căng và làm mất lòng người,

nhiều quan binh đã nổi lên làm loạn tại Nam Ðịnh. Nguyễn Hoàng nhân dịp xin đi dẹp


loạn rồi theo đường biển về lại Thuận Hoá. Ðể được tạm yên, ông đem con gái là bà Ngọc

Tú gả cho Trịnh Tráng là con trai Trịnh Tùng.

Trong 46 năm ở đất

Thuận Hoá, chúa Nguyễn

Hoàng đã chăm lo tổ chức

hành chính, phát triển kinh tế

dân sinh. Ông cho di dân từ

Thanh Nghệ vào thành lập làng

xã, xây dựng công sự phòng

thủ. Những quan binh và dân đi

lập ấp được cấp trâu bò, dụng

cụ nông nghiệp và 6 tháng

lương thực. Ða số các xã được

lập nên do từng họ gia đình, vì

thế các tên làng thường bắt đầu bằng tên họ của dân lập nghiệp. Ví dụ: Phan Xá, Mai Xá,

Lê Xá, Hoàng Xá, vân vân. Nhờ sự di dân đó, nền văn hoá, phong tục cổ truyền Việt Nam

được phát triển thay thế văn hoá Chàm. Nhưng cũng có nhiều sự hội nhập giữa hai nền

văn hoá. Có lẽ chiếc áo dài Việt Nam được gợi ý từ áo dài của Chàm? Ðặc biệt là về ngôn

ngữ, tiếng Việt có thêm nhiều đặc ngữ phát xuất từ ngôn ngữ Chàm. (Răng, ri, mô, tê,

rứa, vân vân)

Cũng tại vùng Ái Tử, ngoài dinh cơ của Chuá Nguyễn, còn là nơi đặt đại bản

doanh của quân đội. Vì thế, sau này có các làng Tả Kiên, Trung Kiên, Tiên Kiên, Hậu

Kiên mà tên gọi phát xuất từ các đạo quân theo tổ chức phiên chế thời đó: Tả quân, Hữu

quân, Trung quân, Hậu quân, Tiền quân. Ðiều này cho chúng ta suy đoán rằng các làng

trên, nguyên thủy là nơi đặt hành dinh hay hậu cứ của các đạo quân.

Chuá Nguyễn Hoàng mất năm 1613, truyền cơ nghiệp lại cho con là Nguyễn Phúc

Nguyên (chuá Sãi) với lời dặn dò bảo trọng đạo đức và nhân ái để giữ nghiệp muôn đời.

Sau này, năm 1626, chúa Nguyễn Phúc Nguyên dời đô vào làng Phước Yên thuộc châu

Thuận (Thừa Thiên bây giờ). Dinh Ái Tử được gọi là cựu dinh, vẫn giữ các cơ quan hành

chánh dưới quyền một vị trấn thủ.

Ðất Ô Rý, hay Thuận Hoá, tuy đã được khai phá từ trước đây, nhờ công lao các

chuá Nguyễn và sức lao động cần cù, sáng tạo của người Việt, đã trở nên phát triển để sau

này làm bàn đạp cho dân tộc tiến vào khai phá phương Nam, tiêu diệt Chiêm Thành, lấn

chiếm Cao Mên, mở mang bờ cõi cho đến đồng bằng Cửu Long trù phú ngày nay. Những

đoàn người di dân từ châu Thuận Hoá đến đâu cũng bảo lưu đươc tập tục, nếp sống văn

hoá của mình. Nhiều họ gia đình dùng tên làng mình để đặt tên làng mới tại vùng đất mới.

Chúng ta biết tại vài vùng như Hội An, Qui Nhơn, có làng Bồ Bản mà có lẽ dân làng gốc

từ Bồ Bản thuộc huyện Ðăng Xương (Triệu Phong sau này)

Từ đó trở đi, họ Nguyễn tự xưng chuá, độc lập ở phương nam, lấy sông Gianh

thuộc tỉnh Quảng Bình ngày nay làm ranh giới hai miền. Với đề án và sự chỉ huy của nhà


thông thái Ðào Duy Từ, Chuá Nguyễn cho xây một kiến trúc công sự bằng đất tại Ðồng

Hới để phòng ngự lâu dài. Ðó là Lũy Thầy, một tiền đồn trọng yếu để ngăn quân Trịnh

tấn công từ phương Bắc. Từ sông Gianh trở ra gọi là Ðàng Ngoài thuộc quyền chúa

Trịnh; từ sông Gianh trở vào gọi là Ðàng Trong thuộc quyền chúa Nguyễn. Cuộc phân

tranh kéo dài gần 200 năm. Hai họ Trịnh Nguyễn từng tranh chiến tương tàn trong hàng

chục năm mà không phân thắng bại.

Họ Nguyễn truyền nhau được 9 đời chúa trước khi bị nhà Tây Sơn đánh tan. Sau

đó, Nguyễn Ánh nhờ sự giúp sức của Giáo sĩ Bá Ða Lộc và vài ngoại viện, lại đánh thắng

Tây Sơn, thống nhất đất nước về một mối. Nguyễn Ánh lên làm vua lấy vương hiệu là

Gia Long và đóng đô tại Phú Xuân (Huế). Triều Nguyễn truyền đươc 13 đời vua, chỉ

thịnh trị đươc vài chục năm đầu; sau đó suy yếu, để đất nước loạn lạc và rơi vào bàn tay

đô hộ tàn bạo của thực dân Pháp. Nguyễn triều chấm đứt với sự thoái vị của vua Bảo Ðại

năm 1945 khi Hồ Chí Minh cướp chính quyền nhân dịp Nhật bại trận và đầu hàng Ðồng

Minh trong thế chiến thứ hai.

Như thế, ta đã thấy tên tuổi sự nghiệp cuả chúa Nguyễn Hoàng đã gắn bó mật thiết

với địa danh Quảng Trị như thế nào. Nhưng kể từ khi Cộng sản nắm quyền, do quan điểm

độc đoán, tự coi mình là nhất thiên hạ, các nhà lãnh đạo Cộng sản Việt Nam trong một

thời gian dài đã phủ nhận lịch sử, lên án tiền nhân. Lịch sử Việt Nam được thay thế bằng

lịch sử đảng Cộng sản VN; Họ san bằng các di tích lịch sử nơi cha ông ta đã từng chiến

thắng quân Tàu để làm vui lòng đồng chí quan thầy Trung Hoa. Ðặc biệt, họ coi triều

Nguyễn là phản động và đã xoá tên các vua và công thần nhà Nguyễn trên các công trình,

di tích lịch sử, tên đường phố, trường học.

Biết đến bao giờ thiếu niên Quảng Trị lại có một ngôi trường NGUYỄN HOÀNG

ngay trên mảnh đất mà 400 năm trước đây, vị chúa nhân từ, tài ba đã bắt đầu một sự

nghiệp vĩ đại mang về cho tổ quốc thêm một phần lãnh thổ lớn lao, trù phú.


Dòng Sông Chia Cắt

Trong đời người, ít ra ai cũng có một dòng sông kỷ niệm. Thời ấu thơ thì đó là

dòng sông nơi ta thường bơi lội nhởn nhơ vui đùa vô tư cùng các bạn. Vào lứa tuổi đôi

mươi thì đó là dòng sông nơi hò hẹn lần đầu với người yêu trong những chiều tà hay đêm

trăng. Sông ngòi Việt Nam nhiều đến nỗi có đủ để ban phát cho mỗi người ít nhiều kỷ

niệm êm đềm, nên thơ hay đắng cay hờn tủi, có khi cả kỷ niệm chia ly, đau buồn. Ðối với

cả dân tộc thì hai con sông Gianh và Bến Hải là chứa chan bao kỷ niệm chia lìa, nhục nhã

của sự phân tranh Nam Bắc. Hai trăm năm trước đây, hai họ Trịnh, Nguyễn cắt đôi núi

sông vì tranh giành quyền bính trước một cơ đồ nhà Lê đã đến thời suy mạt. Hai trăm năm

sau, thực dân và cộng sản lại nỡ đang tâm phân rẽ đại gia đình Việt Nam vì những giấc

mộng ngông cuồng của chủ nghĩa Quốc tế Đại đồng của Cộng sản. Chinh chiến điêu linh

kéo dài hai mươi năm đã hủy diệt mầm sống của dân tộc: hàng triệu thanh niên ưu tú của

hai miền gục ngã trên con đường Trường Sơn, trong rừng già Tây nguyên, sình lầy Ðồng


Tháp... Tài nguyên thiên nhiên bị hủy diệt, thành phố, nông thôn tiêu điều; gia đình ly tán,

niềm tin mai một. Cũng chỉ vì một dòng sông, cũng chỉ vì một chủ nghĩa ngoại lai phi

nhân bản, cũng chỉ vì một loại người vô lương...

Tôi sinh ra và sống hết thời thơ ấu bên người mẹ hiền ở một huyện lỵ nhỏ bé nơi

vùng giới tuyến phân chia Nam Bắc. Mở mắt chào đời chưa bao lâu, tôi đã mất người cha

vào tay bọn Việt Minh trong ngày gọi là tổng khởi nghĩa. Chúng đưa người ra Bắc biệt

tăm từ đó. Mẹ tôi không thể tiếp tục cuộc đời làm dâu tôi đòi, dù rằng hai bên nội ngoại

tôi đều làm quan rất lớn trong triều. Bà đã bồng bế tôi ra miền Gio Linh lập nghiệp. Ban

đầu buôn bán theo những chuyến xe hàng, sau mở cửa hàng bán vải vóc ngay góc phố

chính của Gio Linh. Phía sau nhà tôi là cơ quan huyện đường, nơi người cậu của mẹ tôi

làm huyện trưởng. Tuổi thơ của tôi hồn nhiên và hạnh phúc, vì mẹ tôi thương con rất

mực. Chiến tranh lúc đó cũng cận kề. Quân đội Pháp thì có một tiền đồn trấn giữ ngay

đỉnh đèo Ba Dốc do Thiếu Úy Lam Sơn (Phan Đình Thứ, sau này là Chuẩn Tướng Tư

Lệnh Lực Lượng Đặc Biệt). Nơi này nhìn thẳng ra cầu Hiền Lương chỉ cách đó chừng

năm cây số. Việt Minh thỉnh thoảng bắn súng cối vào huyện. Có lần hai trái đạn nổ ngay

nhà tôi, làm chết mấy người khách xin ngủ trọ. Mẹ tôi may mắn trong đêm đi ra ngoài

vườn làm vệ sinh nên thoát chết; còn tôi đang ở cùng người chị ruột tại tỉnh lỵ Quảng Trị.

Sau này, nhà vẫn còn giữ những bàn ghế và tầm ván ngựa gỗ trắc bị miểng đạn băm nhiều

vết.

Tôi sớm thấy Việt Minh. Một đêm, chúng tấn công huyện đường đánh cho đến

sáng thì rút lui. Bọn trẻ con kháo nhau đi xem Việt Minh chết. Tôi cũng tháp tùng trong

đám trẻ, mon men lại gần xác chết. Ðó một người mặc quần áo ka ki vàng, chân đất, nằm

sòng soại xéo bên cổng huyện, mặt phủ một tấm khăn trắng. Có đứa dạn tay lật chiếc

khăn ra xem thử Việt Minh có mấy mắt mấy miệng. Tuy còn bé, tôi đã ý thức được đây

chính là kẻ thù đã bắt cha mình đi biệt. Tôi thù ghét Việt Minh từ đó.

Ai có về vùng Gio Linh mới thấy hết cảnh nghèo của thôn quê địa đầu giới tuyến.

Ðất không nghèo, vì đất đỏ có thể trồng tiêu, chè cho lợi tức cao. Dân không thiếu và

thường là dân chăm chỉ, cần cù. Gio Linh nói riêng, hay Quảng Trị nói chung nghèo là vì

chiến tranh. Mùa hè, người nông dân làm ruộng dưới cơn nóng hừng hực do ngọn gió Lào

thổi về; mùa đông cái rét căm căm cộng với những cơn mưa triền miên kéo dài hàng vài

ba tháng làm cho cảnh sắc tiêu điều thêm. Gio Linh với bài hát của Phạm Duy gợi lên

hình ảnh bà mẹ già nhẫn nhục: “Mẹ già cuốc đất trồng khai, nuôi con đánh giặc đêm

ngày....” Rồi đêm nghe tin con mình bị giặc chém đầu, “Mẹ già không nói một câu, đem

khăn gói đi lấy đầu.” Thê lương thay, hình ảnh “lá vàng khóc lá xanh rơi” mà mãi hàng

chục năm sau vẫn còn tiếp diễn.

Ngày đất nước chia đôi, hai bên bờ sông Bến Hải trở thành khu Phi Quân Sự. Cái

đồn canh của Pháp trên đỉnh đèo Ba Dốc trở thành trụ sở của Ủy Hội Kiểm Soát

(International Control Commisssion, viết tắt là ICC). Cầu Hiền Lương bắc qua sông Bến

Hải được chia hai, phần trong Nam sơn màu xanh, phần ngoài bắc sơn đỏ; giữa là vạch

sơn trắng, biên giới của hai miền, của tự do và nô lệ, của dân chủ và độc tài, của cái mỹ


danh Tiền đồn chống Cộng của Thế giới Tự do và Tiền đồn phe Xã hội chủ nghĩa. Từ đó

bắt đầu cuộc chạy đua, một bên tiến lên phía trước của văn minh phát triển, một bên tụt

lại hàng chục năm sau.

Ðứng trên đèo Ba Dốc nhìn ra phương Bắc, con đường quốc lộ 1 thẳng tắp vượt

qua cầu chạy sâu vào lãnh thổ huyện Ðồng Hới. Hai bên bờ sông là hai cột cờ mà mỗi

năm mỗi được xây cao thêm, vì bên nào cũng muốn tỏ ra hơn hẳn đối phương. Lá cờ rộng

có lẽ bằng cả sân làng. Bên kia, nhiều cán bộ đã chết oan ức vì leo lên đỉnh gỡ rối lá cờ

những ngày có gió lớn.

Tôi có nhiều dịp đến tận sát đầu cầu nhìn qua bên kia. Cũng có vài lần ra đến chợ

Cao Xá, nơi khoảng cách hai bờ hẹp nhất. Con sông Hiền Lương bắt nguồn từ núi Trường

Sơn đổ ra biển Ðông ở cửa Tùng, nước chảy lặng lờ, sóng gợn nhẹ buồn mênh mang.

Trên sông, vài con thuyền trôi êm, không tiếng hò, câu hát. Chợ Cao Xá nằm sát bờ sông.

Những ngày phiên họp đông đúc, bày bán đủ thứ hàng phong phú của miền Nam kinh tế

tự do. Người qua lại lũ lượt áo quần màu sắc rực rỡ. Dãy loa công suất lớn gồm hàng

chục cái chỉa sang bờ Bắc, phát ra những bài ca tình tứ, ca ngợi cuộc sống êm đềm, ấm no

của miền tự do. Phía bên kia bờ, cảnh vật đìu hiu. Một ngôi nhà ngói đỏ lạc lỏng giữa vài

căn lều xơ xác. Vài người nông dân đứng âm thầm giữa cánh đồng buồn hiu; trên đường

có chiếc xe ba càng nặng nề kêu cút kít. Hàng loa tròn ngoài đó không đủ mạnh để đưa

những luận điệu tuyên truyền vượt qua con sông hẹp. Phải những ngày nghịch gió, ta còn

nghe văng vẳng vài câu hát the thé toàn chuyện chăn nuôi, sản xuất.

Nơi đây, vùng phi chiến. Không có bóng dáng người chiến binh. Chỉ thấy anh cảnh

sát mặc đồng phục trắng qua lại. Sau này, chính quyền ta lập ra quận Trung Lương nhỏ bé

để đảm trách phần hành chánh của vài ba xã nằm trong vùng. Tôi có dịp ra chơi nhiều lần

trong những dịp hè, vì Lễ Môn là quê hương của người anh rể tôi. Những ngày nắng đẹp,

chúng tôi chạy đuổi bắt nhau qua những rừng đầy trái sim chín và trái chu mòi chua chua,

ngọt ngọt. Sáng sớm thì đi săn chuột ở các thửa ruộng vừa gặt xong; những con chuột

đồng béo mập, lông vàng hoe, đem về lột da, móc ruột, cho vào hông với lá sả là tuyệt.

Thế rồi...

Cảnh thanh bình đột ngột biến mất. Uỷ Hội Kiểm Soát Quốc Tế rút đi, thay vào đó

là toán Hiến binh đội nón cát két đỏ. Tiếng sáo chiều nhẹ nhàng đã bị thay bằng tiếng đạn

cối đêm đêm vọng về. Chiến cuộc bắt đầu từ các vùng Cam Lộ, Hướng Hoá lan dần

xuống. Ðông Hà trở thành căn cứ quân sự lớn với các chàng trai trẻ Sư đoàn 1 Bộ binh

kiêu hùng. Cộng sản phản bội Hiệp định Geneve, thành lập cái gọi là Mặt trận Giải phóng

Miền Nam trong kỳ Ðại hội Đảng Lao Động Việt Nam (tiền than đảng Cộng Sản) ngày

20-12-1960 nhằm thôn tính miền Nam. Du kích nằm vùng bắt đầu quậy trở lại. Chiến

tranh lớn dần, lan rộng ra tận khu phi quân sự. Ðạn đại pháo từ bên kia bờ ngang nhiên

bắn phá vào làng mạc miền Nam. A-1, Côn Thiên trở thành pháo lũy kiên cường, nơi

những người chiến sĩ Trung đoàn 2 của Ðại tá Vũ Văn Giai ngày đêm gian nguy chống

giữ. Sông Bến Hải lại lần nữa chứng kiến cảnh huynh đệ tương tàn.

Năm 1965, tôi đang làm cho một cơ quan chống khủng bố của Toà Ðại sứ Hoa Kỳ

tại Quảng Trị. Ngày đưa ba tên Tôn Thất Dương Kỵ, Trịnh Ðình Thảo và Nguyễn Văn


Huyến (tôi không nhớ chính xác lắm về tên sau này) tống cổ ra Bắc vì tội ăn cơm Quốc

gia, thờ ma Cộng sản; tôi lại lần nữa ra tận chân cầu Hiền Lương. Vì là vùng Phi Quân Sự

nên chúng tôi phải thay đổi thường phục để cùng các Cảnh Sát viên áp giải những tù nhân

này. Con sông vẫn chảy lặng lờ, như vô tình trước cơn binh lửa. Sóng gợn nhẹ lăn tăn, lấp

lánh ánh mặt trời như một điệu ru buồn não ruột.

Hai mươi lăm năm sau, đất nước lại thanh bình, tôi qua Hiền Lương trong một

chuyến xe đò đi Hà Nội thăm cho biết quê hương trước khi đi Mỹ theo chương trình Tái

Định Cư Cựu Tù Nhân Chính Trị do chính phủ Hoa Kỳ bảo lãnh. Cảnh trù phú nhộn nhịp

của những năm “cởi mở” đã thực sự chấm dứt ở Ðông Hà, cách đó 15 cây số về phía nam.

Từ đó cho đến tận Hà Nội là cảnh tiêu điều hoang sơ, nghèo ơi là nghèo. Nghèo ngoài sự

tưởng tượng. Chiếc cầu Hiền Lương còn trơ khung sắt đã tróc rỉ. Mặt cầu không còn lớp

ván mà thay bằng những cây rừng gác tạm bợ, buộc với nhau bằng đủ loại dây nhợ. Hai

móng cầu đã nứt nẻ, người ta dùng dây kẽm gai chằng néo chống đỡ một cách vừa thiếu

mỹ thuật, vừa phô bày sự lạc hậu thô sơ. Ðã mười lăm năm sau chiến tranh mà cộng sản

vẫn chưa vãn hồi được cảnh thanh bình an lạc nơi miền quê đau khổ này. Bên bờ Bắc, vẫn

những tấm áo nâu sồng rách bạc, lầm lủi đi trong mưa. Ðường lộ không còn nền nhựa mà

chỉ đá đất lởm chởm đầy ổ gà. Hai bên, thỉnh thoảng thấy những cụ già, những bé thơ gầy

còm đứng xin ăn. Các thiếu nữ thì che tấm chiếu chờ những chuyến xe từ miền Nam ra gạ

gẫm bán thân, đổi lấy lon gạo trắng cho bữa cháo ngày mai của gia đình.

Con sông Gianh, nơi phân chia thời Trịnh Nguyễn, nước đục ngầu, chiếc cầu bắc

qua đã bị phá hủy trong chiến tranh vẫn chưa được xây lại. Xe cộ phải qua cầu phà ghép

bằng đủ loại ca nô nâng tạm bợ sàn cầu bằng các tấm gi sắt cũ. Người dân xứ Nghệ Tĩnh,

cục cưng của chế độ Cộng sản thật khó thương. Họ vừa cục cằn, thô lỗ, vừa bẩn tính. Xe

tôi dừng ngủ đêm chờ sáng. Trước khi qua phà, tôi cầm ca và bàn chải đánh răng bước

vào một căn nhà xin nước sạch để rửa mặt, súc miệng. Chưa đặt chân qua cổng, đã nghe

cái giọng trọ trẹ dễ ghét: “Khoông cho mô, đừng vô.” Thử tưởng tượng, cái giếng nước

thì đầy nhóc, mà lòng người thì quá khô cạn. Thì ra, thống nhất từ lâu, nhưng Nam Bắc

vẫn không thể chan hòa được. Ranh giới địa lý đã xoá mờ, nhưng ranh giới ý thức hệ,

ranh giới của văn hoá, ranh giới của tình người, ranh giới của sự phát triển vẫn còn kéo

dài cho đến cả nhiều thập niên về sau.

Còn một con sông Bến Hải mới giữa những người không phương kế, phải ở lại và

những người ra đi đến bến bờ tự do trên hàng chục nước khác nhau khắp hoàn cầu. Hai

mươi năm với hai lối sống hoàn toàn khác biệt đã tạo ra một khoảng cách rất xa giữa hai

nếp suy nghĩ mà dễ gì rút ngắn trong một thập niên nếu một mai kia, khi tự do, dân chủ

lại vãn hồi trên quê hương.


Dòng Sông Quê Ngoại

Khi còn tuổi thanh xuân, tôi như cánh chim giang hồ; mơ đến những phương trời

xa; tìm vui trong những ngày tháng rong chơi, nhởn nhơ như cánh bướm tìm hoa bốn mùa

tươi thắm ở những khu vườn lạ. Tôi rời bỏ quê, để lại người mẹ hiền cô đơn ra vào căn

nhà bé nhỏ nơi thị trấn nhỏ miền Trung xa xôi lên đường xuôi Nam. Vài năm trú chân

thành phố biển Nha Trang cát trắng êm đềm. Nhiều năm tận hưởng ánh đèn màu, vũ nhạc

Sài Gòn hoa lệ. Rồi cánh bướm giang hồ ghé chân, thuyền tình ghé bến thả neo bên hồ

Xuân Hương giữa mùa xuân ấm áp hoa đào rộ nở của Ðà Lạt mộng mơ. Ít khi trong

khoảng thời gian này tôi nhớ về quê nhà. Dù rằng nơi miền đất địa đầu này, tôi đã nếm

qua hương vị ngọt ngào của một mối tình dầu học sinh mà theo nhà thơ Xuân Diệu thì:

“ngàn năm hồ dễ mấy ai quên,” và cả một thời thơ ấu chan chứa bao kỷ niệm.

Nhưng đến sau 1972, khi Quảng Trị chỉ còn tên và một đống gạch vụn sau chiến

trận muà hè, nỗi thương tiếc trở về từng đêm trong giấc mơ của kẻ tha hương. Cả cuốn

phim dĩ vãng bắt dầu từ những hình ảnh chắp vá, dần dần được sắp xếp theo thứ tự thời

gian. Người và việc rõ nét dần trong từng trang chan chứa bao nỗi buồn niềm vui và

tưởng chừng như vừa mới xảy ra quanh đây, còn thắm đượm màu thời gian.


Tại sao người ta thường nhắc nhở nhiều về quê Mẹ? Trẻ con quê tôi lúc nô đùa

thường hát đố: “anh về quê ngoại, tôi về quê nội, bên mô hơn?” Ôi! thật khó kiếm được

một câu trả lời cho vừa ý. Bởi vì bên mô cũng tràn ắp tình cảm yêu thương dào dạt mà đã

nuôi nấng ta nên người. Khí cha huyết mẹ; bên sinh, bên dưỡng. Bên nào cũng công ơn

trời biển, cũng những hy sinh vô vàn, bao la tình nghĩa, nghiêm khắc hoặc trìu mến nhẹ

nhàng; mỗi bên đã tạo nên một phần quan trọng trong sự trưởng thành của đời con.

Nhưng có lẽ chân thật mà nói, thì khi còn thơ dại, người ta có khuynh hướng thiên về quê

ngoại hơn. Vì khi nói đến quê ngoại, là thường nhắc nhở chìu chuộng, khoan thứ và mọi

tình cảm ngọt ngào mà ông bà, dì cậu thường dành cho đưá cháu ngoại đươc coi như

khách hơn là cháu nội, người chủ tương lai của gia đình.

Quê ngoại, nơi đó tôi từng nhởn nhơ vui đùa cùng đám trẻ suốt mùa hè êm ả trong

những năm ấu thơ của tuổi học trò. Những kỷ niệm về quê ngoại và tấm lòng bao dung,

trìu mến của Bà cùng các dì, cậu là mối dây thiêng liêng gắn bó tình cảm của tôi với mảnh

đất hiền hòa nằm bên khúc sông vừa nhập từ nguồn Hãn Giang và Hiếu Giang, chỗ dòng

nước lợ bắt đầu tuôn chảy ra biển Ðông.

Làng An Cư êm đềm cũng như người dân làng An Cư hiền lành và khiêm tốn. Con

đường tỉnh lộ chạy từ thị xã Quảng Trị ngày đó rải bằng đá dăm, chỉ rộng đủ cho hai làn

xe. Làng xã hai bên đường ẩn hiện sau những lũy tre xanh, thấp thoáng vươn lên những

hàng cau thanh mảnh. Có những tên làng rất nên thơ : Bích La Ðông, Bích La Tây, Trà

Liên; lại có tên làng rất đơn sơ, mộc mạc: Ðầu Kênh, Dương Lộc, Bồ Bản... Làng An Cư

có ngót trăm nóc gia. Khu dinh cơ lớn nhất là của cố Quận Công Nguyễn Văn Tường1,

gồm những dãy nhà ngang dọc và khu vườn rậm rạp bao quanh bởi bức tường thành phủ

đầy rêu xanh. Ðó là nơi tôi cùng đám anh em thích thú tò mò thám hiểm từng góc vườn,

từng đống vôi gạch vụn; tìm bắt các chú ểnh ương, mò tổ chim; hay leo lên cành ổi chơi

trò tarzan đu dây, đuổi bắt với bọn mọi rừng xanh tràn ắp trong trí tưởng tượng của tuổi

thơ. Ông ngoại tôi cũng là hậu duệ của cụ Quận Công. Ðời cố tuy đỗ Cử nhân nhưng

không ra làm quan, ở lại quê làng, lo cày cấy ruộng vườn. Ðến đời ngoại thi đỗ Tiến sĩ

khoa Canh Thân, triều vua Duy Tân lúc ngoại vừa hai chín tuổi. Mẹ tôi kể chuyện lúc

Ngoại được Vua ban áo mão vinh quy. Sau khi về trình diện quan Tuần Vũ Quảng Trị

xong, người cởi áo triều, khoác vào bộ y phục nông dân và theo đường tắt đi bộ về làng vì

sợ gia đình nghèo không đủ tiền để làm tiệc khao cho làng tổng. Trong lúc đó, cả tổng đã

kéo nhau lên trước dinh cơ quan Tuần Vũ, mang theo võng lọng chờ rước quan tân khoa.

Chờ đến quá trưa, họ đánh bạo vào dinh hỏi thăm. Khi vỡ lẽ quan tân khoa đã bỏ về từ

lâu; họ bèn xếp võng lọng, lếch thếch kéo về làng bắt lỗi gia đình. Ngoại làm quan lớn

cho đến đời vua Khải Ðịnh, nhưng vẫn sống cảnh thanh bần. Những tấm hình của Ngoại

trong chiếc áo the và tấm bài ngà cũng chứng minh sự khiêm cung thanh bạch của người.

Mẹ tôi là con gái đầu của mười một anh chị em. Bà được gả về làm dâu nhà quan Thị

1 Phụ Chính Đại Thần Nguyễn Văn Tường, đồng triều với Đại Thần Tôn Thất Thuyết, đã phế lập ba vua Dục Đức,

Hiệp Hòa, Kiến Phúc


Lang bên làng Ðầu Kênh giàu có nhưng không đươc toàn vẹn hạnh phúc vì quan niệm

phong kiến thời bấy giờ. Lại rất ít khi đươc gần gủi chồng. Bà sống âm thầm, lao nhọc và

buồn tủi cho đến khi cha tôi bị Việt Minh bắt cóc năm 1948, mới đem con thoát ly nhà

chồng tự lập thân. Có lẽ điều này làm cho tôi thân thương hơn đối với bên ngoại.

Mỗi năm cứ đến hè, mẹ cho tôi về quê ngoại. Chiếc ca nô rời bến Ðông Hà thường

vào lúc xế chiều, để đưa khách trở về quê làng sau buổi chợ tan. Thuyền chạy êm trên

dòng sông nước trong và xanh biếc. Những con đò dọc khua mái chèo nhẹ nhàng, thanh

thản với những tiếng râm ran trò chuyện của bạn hàng hòa trong tiếng cười dòn của

những cô gái xuân. Thửa đó yên bình quá. Chưa có tiếng súng cắc bụp quấy phá, chưa có

mìn bẫy khủng bố của du kích. Chưa ai nghe đến hai chữ Việt Cộng. Cuộc sống thanh

bình hoan lạc trải dài trên khắp các thôn trang. Ca nô cập bến. Ðó là gò đất cao bên bờ

sông. Dân làng gọi là đống lớn để phân biệt với đống nhỏ cách đó chừng vài mươi thước.

Những đêm trăng, bọn trẻ kéo nhau ra đây vui đùa. Ngâm mình bơi lội tung tăng trong

giòng nuớc ấm rồi quây quần nhóm lửa lên, ca hát, đố vui, kể chuyện xưa và chờ mua

những tôm cá tươi ngon từ các thuyền chài đi qua rồi nướng lên trên bếp lửa và tận hưởng

hương vị ngọt ngào đồng quê. Cách một con đò ngang, bên kia sông là làng Dương Xuân.

Thỉnh thoảng có những phiên chợ nhỏ gồm chục gian hàng. Trên những chiếc sạp tre, các

bà bày bán lẻ đủ thứ hương hoa vàng mã; kẹo bánh rẻ tiền, hoặc giấy bút cho học trò các

trường làng lân cận. Bọn trẻ con thường bơi qua lại hai bên. Sông tuy rộng, nhưng hai bờ

đều cạn, ra đến một phần tư sông mới ngập ngang cổ. Do đó, không cần phải là tay bơi

giỏi mới đủ sức bơi qua bên kia. Ðáy sông đấy cát và sỏi nhỏ. Thú nhất là lặn sâu xuống

đáy sông, nhìn ngược lên để thấy ánh mặt trời lấp lánh qua làn nước xanh trong; thấy rõ

những đàn cá nhỏ tung tăng đuổi nhau quanh những đám rêu dài.

Nhà Ngoại có mấy cây dừa thấp, cho những chùm trái ngọt lịm. Khi bà ngoại còn

sống, có dịp các cháu về, bà thường nhờ người mua những con cá ngừ về kho xấp với

thơm Hà Nội. Nước cá ngừ kho với ớt tỏi giã nhỏ ăn với bún Sòng là thứ đặc biệt quê tôi

không đâu ngon bằng. Ngoại cũng sống cô đơn như bà Nội, tuy cả hai đều đông con cái.

Các dì đi lấy chồng xa; các cậu, hai người thì đi theo kháng chiến biền biệt từ những năm

40, hai người là sĩ quan quân đội Cộng Hòa trú đóng tận trong Nam. Cậu út được quân

đội gửi sang Hoa Kỳ du học năm 1958 và ở lại luôn không về, mà cũng chẳng thư từ gì.

Cậu em kế mẹ tôi qua đời trong một tai nạn xe hơi khi đang làm giảng viên trường Võ Bị

Liên Quân Ðà Lạt. Trong làng, bà con theo phía bên kia cũng nhiều. Có anh Nguyễn

Khắc Ủy làm tỉnh ủy viên đảng Cộng Sản, năm 1966 bị quân ta bắt được trên đường lén

về hoạt động. Anh bị trói ké trên chiếc xe jeep cảnh sát chạy bêu khắp phố phường tỉnh lị

Quảng Trị. Năm đó tôi vừa vào đời, làm việc cho cơ quan chống khủng bố của Hoa Kỳ tại

tỉnh lỵ. Tuy biết rằng Cộng Sản đang thi hành chính sách khủng bố đồng bào miền Nam

để gây bất ổn nhằm làm suy yếu chính quyền quốc gia, nhưng tôi chưa tưởng tượng được

hết sự man rợ, hung bạo của những người đối phương. Do đó tôi nhìn người anh bà con bị

trói thúc ké, đứng ủ rủ trên xe mà lòng dâng niềm trắc ẩn dạt dào. Con người hiền lành

đáng thương là thế. Cũng như hai người cậu ruột mà tôi biết chắc chắn rất hiền lành và

nhân đức. Họ đã ra đi trong những năm mà tiếng gọi thiêng liêng của tổ quốc giục giã


thanh niên yêu nước tham gia vào cuộc kháng chiến chống lại bọn thực dân bạo tàn đang

dày xéo quê hương. Sau 1954, họ đã kẹt lại hay chọn lựa với sự lầm lẫn mù quáng để theo

phía bên kia, đối đầu lại với cuộc sống an bình, no ấm của đồng bào miền Nam.

Ðối với tôi, khi lớn lên đã có sự lựa chọn dễ dàng hơn ai hết. Cộng Sản còn nợ tôi

một mối thù lớn. Có gì đau tủi hơn thân phận một người con mà từ sơ sinh đã không thấy

được cha mình? Ðến khi cha đươc thả về từ trại tù Lý Bá Sơ, chúng cũng không để cho

yên thân trở về với vợ con sau bảy năm trời đày đoạ. Cộng Sản đã hạ sát và vùi thây cha

đâu đó gần thành phố Vinh, bên kia dòng sông chia cắt quê hương. Mẹ tôi chỉ còn giữ

một tấm hình độc nhất cả gia đình khi tôi mới lên một, còn chưa đứng vững trên hai chân

nhỏ bé. Cha tôi cao, hơi gầy, đứng bên mẹ thấp chỉ đến vai người. Tôi giữ hình ảnh cha

và mối thù mang theo canh cánh bên lòng. Tháng Tám năm 1954, cái chắn giữa cầu Hiền

Lương hạ xuống vĩnh viễn, ranh giới hai miền chính thức đóng lại sau hơn một tháng cho

người ta qua lại tìm nhau. Biết là không còn chút hy vọng gì về người chồng bạc phước,

mẹ tôi ôm con vào lòng, để cho giọt lệ trào tuôn cho vơi niềm đau đớn. “Con lớn lên phải

làm gì để trả thù cha?”

Ngoại qua đời vào năm cuối thập niên 50. Từ đó, tôi ít có dịp về quê ngoại nữa.

Căn nhà không còn vui như xưa, cây cối ngoài vườn không ai chăm bón dần dần trở thành

hoang phế. Người ta bắt đầu nói tới chiến tranh. Thanh niên bắt đầu lên đường ra chiến

trận. Tuy nhiên, quê ngoại vẫn còn bình yên, vì xa miền núi rừng là nơi xuất phát du kích.

Xe đò vẫn chạy ngày hai chuyến từ tỉnh lỵ về cửa biển mà không e sợ bom mìn như trên

con đường quốc lộ 1.

Lần này thì tôi đi xa, thật xa, và cũng thật lâu nữa. Dễ có hai mươi lăm năm chứ ít!

Ðể rồi trở lại thăm một lần trước khi làm chuyến viễn hành qua bên nửa vòng kia của trái

đất. Dấu vết cuộc chiến, dù sau mười lăm năm ngày đất nước hòa bình như vẫn còn

nguyên vẹn. Rải rác trên cánh đồng là những hố bom, những mảnh vỡ nát của chiến cụ.

Nhiều nơi còn nguyên vẹn những lô cốt với những câu khẩu hiệu chống cộng mờ mờ sau

lớp vôi trắng do những người cán binh phủ quét vội lên một cách nham nhở. Quê nghèo

và ảm đạm quá. Chỉ thấy những hình ảnh lam lũ, câm lặng của một cuộc sống thê lương.

Những người đi kháng chiến từ miền Bắc trở về đã chiếm hết những căn nhà gạch khang

trang và những khoảnh ruộng tốt. Người làng một phần vong mạng vì chiến tranh, một

phần tan tác khắp bốn phương. Căn nhà của Ngoại giờ chỉ còn trơ nền gạch đỏ. Không

một dấu tích gì để tôi có thể tìm lại chút hình ảnh kỷ niệm xưa. Tôi ghé qua dinh cơ cũ

của cậu Phủ Tương. Chiếc cổng đã đổ nát, phải vạch cỏ và cây leo dại mới tìm được một

lối đi cũ dẫn vào sân gạch. Hai dãy nhà đã sập hơn nửa, mái xệ xuống gấn sát đất. Nơi

phòng khách ngày xưa đấy ánh sáng chan hòa và tràn ngập tiếng cười giòn giã tươi vui

của các chị em, nay trở thành chái bếp cho một gia đình người thân tạm trú. Cậu có nhiều

con gái. Hai chị, một chị lấy chồng là Trung Tướng Hoàng Xuân Lãm, một chị khác là vợ

Ðại tá Trần Văn Trọng, Cục trưởng Quân cụ. Anh Trọng cũng là nhạc sĩ tài hoa Anh Việt,

với bải hát Ngây Thơ rất dễ thương qua giọng hát ngọt ngào của Hà Thanh. Ngày xưa,

gần như mỗi tháng một lần, trực thăng từ Bộ Tư Lịnh Quân Đoàn Một đóng ở Ðà Nẵng


bay đến tận đầu làng và đổ cách sân nhà chừng vài chục mét để cho bà Tướng về thăm

nhà. Ngày đó bọn trẻ như tôi thường kéo lại nhà cậu để mong có chút quà thường là kẹo

bánh đặc sản xứ Quảng Nam. Các chị rất hào phóng. Sau một vài chến, thế nào cũng dúi

cho đàn em chút tiền còm dằn túi. Tôi đi lính xa nhà nên không hưởng được ân sủng của

ông Tư Lịnh Quân Đoàn. Tôi chết hụt nhiều lần nơi chiến trường miền Ðông Nam phần,

nhưng nhất định không nghe lời mẹ xin về miền Trung để có thể nương thân nơi một văn

phòng nào đó.

Chỗ cuối làng, nơi dẫn ra khu mộ gia đình, ngôi chùa cũng hoang phế trừ chiếc sân

rộng mà có lẽ nay được dùng làm nơi tụ họp mít tinh của chế độ mới. Tôi lửng thửng thả

bộ ra bờ sông. Cũng cồn đống nhỏ và cồn đống lớn nằm kề bên nhau như hình ảnh gắn bó

mẹ và con. Vài trẻ em đang chơi quanh đó. Thấy người lạ, chúng ngừng chơi và nép vào

bên nhau, trố mắt nhìn. Tôi cố tìm lại hình ảnh mình hơn ba mươi năm về trước. Con

sông vẫn trong xanh và mát mẻ. Làn nước vổ về nhẹ nhàng vào da thịt. Từ xa, nghe vọng

lại tiếng con thuyền máy chở khách. Cũng vẫn những người dân nghèo chen chúc chuyện

trò trên khoang thuyền. Những tấm áo đen đã bạc màu nhiều miếng vá; những quang

gánh la liệt trên mui con thuyền. Nhưng sao không khí vẫn yên ắng quá. Cũng cảnh thanh

bình, nhưng lại là thứ thanh bình trong tịch mịch thê lương của những khắc khoải, đọa

đày trong kiếp sống mới.

Biết lần ra đi sắp tới sẽ là vĩnh viễn, vì nếu có mong ngày nào trở lại thì cũng phải

chờ một lần đổi đời khác trên quê hương. Tôi thấy lòng mình chùng lại. Tôi uống no nê

một bụng nước sông, xong lên bờ mở túi, lấy chiếc máy hình ra ghi vội vài cảnh làng quê

trước khi lên đường.

Nắng đã lên cao. Con đường đất trước mặt bụi mù khi có chuyến xe qua. Tôi thong

thả vừa đạp xe vừa cố thu cho hết hình ảnh miền quê dấu yêu mà từ nay chỉ còn trong

hoài vọng mà thôi.


Nỗi Cô Đơn của Nội

Đoạn sông Thạch Hãn khi chảy qua làng tôi thì đổi hướng uốn cong theo một góc

khá gắt. Vì thế, sức mạnh của dòng nước cuồn cuộn mỗi mùa mưa lũ thường xói mòn

phần đất làng tôi, và bồi qua phía bên kia bờ bắc là địa phận làng Trà Liên.

Mỗi năm, khi trở lại làng, thấy các bụi tre già năm trước còn bao bọc trên bờ, sát

con đường mòn, nay đã nằm chơ vơ gần giữa lòng sông. Những bến bậc cấp lở lói,

nghiêng ngã chỉ chờ chìm hẳn xuống đáy sông. Bờ sông sâu hoẳm rất nguy hiểm cho đám

trẻ con và các bà thường ra tắm giặt bên bờ. Trong khi đó, nhìn qua bên kia sông, đất bồi

thành một dải rộng mênh mông mà chưa ai kịp khai thác trồng tỉa. Trong khi bến sông

bên này sâu lút đầu, thì bên kia đám trẻ con có thể lội ra đến quá giữa sông để nô giỡn mà

chẳng chút e ngại.

Cơ ngơi của ông bà nội gồm nhiều dãy nhà ngang dọc xây trên nền cao gần một

mét so với mặt đất. Từ chiếc cổng xây bằng hai trụ xi măng vững chắc, con đường dẫn

vào sân khá rộng, có trồng chè tàu hai bên. Sân lót bằng gạch đỏ nhiều nơi rêu phong

nhưng kín đến độ không một ngọn cỏ nào chui lên được từ các khe gạch. Căn nhà chính


năm gian, mái nhà lợp ngói âm dương được chống đỡ bằng những chiếc cột bằng gỗ trắc

đen bóng có chạm trỗ ở đầu trên, và được đặt trên những viên đá tròn bên dưới. Ba gian

giữa dùng làm nơi thờ phượng với những tủ thờ, bàn đá trên đó những bộ lư đồng lớn

bóng loáng và những di vật của các tiên nhân. Trên cột, từng đôi một là các câu đối bằng

gỗ sơn son thếp vàng hoặc gỗ mun với các chữ Nho và hoa văn khảm bằng xa cừ. Gian

bên phải là phòng ngủ của bà Nội, phía sau có cả một phòng rộng làm nơi chứa các đồ tế

nhuyển. Gian bên trái có kê chiếc sập gụ láng bóng, dùng làm nơi cho các chú, bác nghỉ

ngơi mỗi khi về giỗ kỵ. Căn nhà chính được nối đến các căn nhà phụ chứa các nông cụ

bằng một dãy hành lang có mái che. Một trong hai căn này đã bị phá sập chỉ còn trơ nền

gạch. Dãy nhà ngang bên phải là kho lúa và nhà bếp. Thời đó, bếp đun bằng rơm rạ lấy từ

ruộng sau mùa găt. Một đụn rơm cao chừng ba mét nằm ngay góc vườn. Mùi rơm rạ khi

nào cũng cho một cảm giác ấm cúng thân thiết của quê nhà.

Bà Nội tôi đã già, sống cu ky một mình giữa cái cơ ngơi đồ sộ đó từ sau khi ông tôi

qua đời. Các con trai, con gái, người thì bị Cộng Sản sát hại, người qua đời vì tật bịnh,

những người ít ỏi còn sống thì do công ăn việc làm, ở các thành phố xa; chỉ những ngày

tết hay khi giỗ chạp mới kéo nhau về làng khá đông đủ.

Tôi khó hình dung được nỗi cô đơn của những người già trong những ngày dài hay

đêm thâu trong căn nhà rộng lớn như thế. Bà Nội đi đứng còn vững tuy lưng đã còm, hai

mắt cũng đã mờ. Phía trước căn nhà chính, trước đây chú tôi đã nối thêm một một nhà vỏ

cua và đặt một chiếc sập gỗ bên phải, một bộ bàn ghế ngay giữa để tiếp khách. Hàng

ngày, Nội ngồi trên sạp gỗ làm những thứ linh tinh và… ngóng tin con cháu. Thím Ba,

tuy đã li dị với chú Ba tôi từ hồi nảo hồi nao, nay vẫn còn giữ thâm tình với Nội. Lâu lâu,

thím ghé qua đi chợ mua thức ăn về kho nấu cho Nội. Thường, thím kho một nồi cá nục

treo lên ngay phía trên chỗ Nội thường ngồi. Nội để dành ăn cả tháng trời. Cá kho lui kho

tới cho đến lúc xương bên trong mềm rục như xương cá mòi Sumaco, thịt cá săn cứng lại

và trở một màu nâu đen. Nội chỉ việc lấy cái nồi đồng bỏ một nhúm gạo thổi cơm ăn trọn

ngày. Cần gì gấp, Nội đứng bên này hàng rào, gọi với qua nhà bác Thông Tỷ, nhờ vả mấy

anh chị con bác. Ở quê, các nhà lân cận đều là thân tộc, nên khi tối lửa tắt đèn có nhau

cũng ấm lòng.

Tôi trọ học ở nhà cô dượng trên thị xã Quảng Trị. Lâu lâu, nếu không về nhà ở

Đông Hà thì cũng đạp xe về thăm Nội. Con đường đất rải đá dăm từ thị xã chạy qua nhiều

thôn làng trước khi rẻ trái ở làng Phương Ngạn để vào con đường đất về thẳng quê tôi.

Vừa đến đầu ngõ, cất tiếng “Nội ơi!”, là bên trong Nội tôi đã khóc oà lên và cao

giọng mắng yêu “Cha mày, không đi luôn đi, về đây chi…” Rồi Nội tất tả đi ra vườn, tìm

hái những trái mảng cầu hay bồ quân vừa chin tới đem vào cho đứa cháu đích tôn.

Có khi Nội vào lục các ngăn tủ tìm những chiếc bánh từ lần kỵ giỗ nào đó mà bà

đã để dành cả tháng đem ra dúi vào tay tôi. Những chiếc bánh đã khô cứng, đôi chỗ đã

mốc lên, nhưng tôi cũng rán ăn cho vừa lòng bà. Có cháu về thăm, Nội vui hẳn lên. Bà

bắt tôi phải ngồi hàng giờ nghe bà kể chuyện đời xưa; rồi bà lại bật khóc nhắc đến cha tôi

và các bác các chú đã qua đời. Có lúc thật vui, Nội kể lại chuyện hồi xưa, khi ông tôi làm

Tri Phủ Hòa Đa ở tỉnh Bình Thuận. Nào là chuyện bà nào đó tằng tịu với ông và bị Nội

đánh ghen thấy này, thế này… Kể xong, Nội quét chút nước trầu nhểu xuống góc miệng


đã nhăn nheo và cười thích thú, khoe hai cái lợi không còn chiếc răng nào.

Cô tôi – thân mẫu của ca sĩ Duy Khánh - là con gái đầu lòng. Đến bác trai thứ hai

đã mất khi chưa có gia đình; nên ba tôi được đôn lên là con trai trưởng. Theo truyền

thống, thì con trai đầu của người con trai cả được gọi là đích tôn. Người cháu đích tôn này

có vai vế khá quan trọng trong các lễ lạc của gia đình. Vì ba tôi đã bị Việt Minh bắt mất

tích, nên tôi trở thành người đại diện cho Ba. Khi cúng giỗ, cháu đích tôn được vào lạy

trước các cô chú. Khi ngồi bàn tiệc ở nhà thờ họ, nhà thờ phái, dù còn nhỏ tuổi, tôi cũng

được ngồi mâm cao nhất với các bậc trưởng trong họ, trong phái. Khi chia phần xôi thịt,

cái đầu heo thuộc về người trưởng tộc, kế đến cái nọng heo (phần cổ) là phần của tôi.

Việc chia thịt theo thứ bậc và rất công bằng, không ai bị thiếu phần dù lớn dù nhỏ. Những

ai có mặt thì ăn tại chỗ, ai vắng mặt thì có người nhà nhận đem về. Cả những đứa bé còn

năm nôi cũng có phần cho chúng. Cái phần thịt tưởng nhỏ nhoi này, thật ra rất quan trọng

vì nó biểu trưng cho vị thế của những người trong tộc. Nhiều nơi người ta đã vì tự ái mà

sinh ra cãi cọ thậm chí ẩu đả nhau chỉ vì chia không đúng phần thịt của mình. “Một miếng

giữa làng, bằng một sàng xó bếp” là thế.

Về quê, cái thú vui lớn nhất là đi bắn chim với bọn trẻ đồng trang lứa, hay chạy ra

sông bơi lội nhởn nhơ cả một buổi chiều. Khu vườn phía sau nhà Nội rậm rạp với nhiều

loại cây ăn trái, những bụi chuối, bụi dứa, cây mít, ổi, chanh… Đất vườn ẩm, lá cây mục

tạo thành một lớp thảm dày và trở thành thứ phân bón tốt cho cây cối tươi xanh quanh

năm. Tôi thích leo lên cây mít, lựa một trái vừa chin rồi vắt vẻo trên cành dùng tay mổ trái

mít ra ăn. Hoặc chơi trò đu bay trên những cành ổi dẻo dai. Hoặc xách cuốc đào giun đi

câu cá ở các ao trong làng. Vài lần trong thời thơ ấu, tôi cũng về làng ở hết mùa hè để vừa

săn sóc Nội vùa rong chơi thỏa thích. Hết hè, trở lại trường, tôi gần như trở thành chú bé

quê với làn da sạm nắng, hai bàn tay thô nhám và cách ăn nói thô lậu do ảnh hưởng bởi

các trẻ nhà quê.

Chiến tranh. Trong cả hai cuộc chiến Việt Pháp và chiến tranh Quốc Cộng – cho

đến Mùa Hè Đỏ Lửa 1972 – làng tôi hoàn toàn bình yên như không biết gì đến những

tang tóc lửa đạn mà hàng ngày diễn ra trên khắp quê hương. Làng tôi không có ai theo

Việt Minh trước đây, hay theo Việt Cộng sau này mà trái lại có nhiều người phục vụ trong

chính quyền và quân đội Quốc Gia. Khi vợ tôi sanh cháu trai đầu lòng, và cũng là lúc tôi

bị chiến thương được chuyển hồ sơ từ Tổng Y Viện Cộng Hòa ở Sài Gòn về Quân Y Viện

Nguyễn Tri Phưong ở Huế chờ tái khám, chúng tôi đã thuê xe về tận quê, ở lại nhiều đêm

mà không thấy lo sợ gì. Đó là dịp cuối cùng mà tôi được gặp bà Nội, được ngủ trên chiếc

sập gụ bóng bẩy, mát lạnh kê bên hàng hàng lớp lớp những bàn thờ tổ tiên tôi. Đó là lần

cuối cùng tôi được nhìn thấy những hàng cau cao thẳng tắp trồng trước sân nhà, và cũng

là lần cuối cùng được tắm trên dòng sông Hãn trong lành.

Khi Cộng Sản Bắc Việt xua đại quân vượt sông Bến Hải đánh chiếm một phần lớn

tỉnh Quảng Trị, Làng tôi không tránh được thảm họa nằm trong vùng chiếm đóng của Bắc

quân. Bom đạn từ chiến đấu cơ Hoa Kỳ dội xuống làng để truy quét địch quân đã không

chừa được những khu dân cư. Toàn bộ cơ ngơi của Nội bị đánh tan tành. Và thảm thương


thay, Nội tôi, khi đó đã trên 80, bị chôn vùi trong đống đổ nát như bao nhiêu người dân

lành vô tội khác trong làng.

Những người bà con sống sót đã đưa Nội ra chôn ở khu nghĩa trang của gia đình

nơi có mộ phần của cha tôi và các chú, các chị ba, chị tư của tôi. Nói là mộ phần của Ba

tôi, nhưng chỉ là mộ giả, vì Ba tôi đã bị thảm sát ở Vinh trên đường từ nhà tù Thanh Hoá

trở về quê sau Hiệp Định Geneve 1954. Mất hàng tháng trời để đi tìm trước khi giới tuyến

sông Hiền Lương đóng lại, mà không thể tìm ra thi hài của người, Mẹ tôi đã mời quý

Thầy làm lễ siêu độ và cử hành một tang lễ như thật để tạm an lòng.

Biền biệt cho đến mãi cuối năm 1989, tôi mới có dịp về lại quê làng để thực hiện

việc tu bổ, xây lăng, dựng bia cho Nội và những thân tộc khác trước ngày lên đường đi

Hoa Kỳ định cư.

Không còn chút dấu vết gì của cái cơ ngơi đồ sộ ngày xưa. Trên nền nhà cũ của

Nội, một người anh họ đã dựng căn nhà tranh vách đất tương đối khá rộng. Sân gạch ngày

nào nay chỉ còn trơ nền đất. Nhà thờ phái bên trái cũng biến mất, nay chỉ còn một cái chòi

nhỏ trong đó kê một chiếc bàn thô sơ với vài bát nhang, chân nến.

Tôi đã nằm ngủ trên chiếc giường tre ngay đặt trên chỗ ngày xưa có chiếc sập gụ

để mong rằng trong giấc mơ, được thấy lại hình ảnh những ngày xa xưa khi được Nội đến

kéo chăn đắp lên mình cháu.

Cũng dòng sông Hãn đó, nhưng bến tắm nay đã lùi sâu vào cả hàng chục mét. Căn

nhà tranh nghèo và mảnh vườn của một bà cụ ngày xưa bán bánh ướt, nay được biết đã

chìm vào lòng sông. Theo đà này, thì chừng vài chục năm nữa, ruộng vườn, mồ mả gia

đình tôi cũng sẽ biến mất thôi. Ngoài ông anh họ, tôi không còn nhận ra những người anh

em bà con nào khác. Họ đã chết trong chiến tranh, hay tan tác ly hương đến những miền

xa xôi của đất nước.

Nhưng tuy sống trong chế độ mới gắt gao của Cộng Sản, tôi vẫn không cảm thấy

chút gì gò bó nơi quê tôi. Có lẽ vì cái hệ thống xã ấp chưa lan tới làng, hoặc do những

viên chức toàn là người trong thân tộc mà chưa bị thấm nhuần cái bản chất Cộng Sản gian

ác.

Đêm cuối cùng trong làng, các bậc chú bác, anh chị em đã kéo đến đầy sân nhà.

Dưới ánh trăng sáng, chúng tôi đã uống rượu trò chuyện vui vẻ cho đến nửa đêm. Đó như

là sự gợi nhớ những đêm xưa, khi các bà, các cô, các trai tráng trong làng quy tụ về để mổ

heo, làm bò chuẩn bị cho những ngày giỗ lớn của Cao, Cố, Nội chúng tôi. Những lần giỗ

này có khi kéo dài cả ba, bốn ngày, với hàng chục mâm cỗ mỗi ngày đãi họ hàng nội

ngoại và cả làng gần, làng xa.

Sáng hôm sau, trước khi lên đường, tôi đã ra thăm khu mộ lần chót. Tôi nằm sấp

mặt, úp choàng lên mộ bà Nội vừa khóc vừa thì thầm những lời xin lỗi muộn màng “Nội

ơi, con đã để Nội cuối đời sống cô đơn, chết cô đơn. Ôi đau đớn quá, Nội ơi!”

Tháng 11, 2011


Ai Về Chợ Huyện Gio Linh

Người trẻ hướng về tương lai, người già nhìn lại quá khứ. Năm nay tôi đã hơn ngũ

tuần, tương lai thì chẳng còn bao lâu để phải lo tính, mà quá khứ thì đầy những chuyện

đau buồn, cam khổ của những năm chiến tranh, tù đày. Nhưng cũng không thiếu những

phần hào hứng lãng mạn của tuổi thanh xuân. Tôi đặc biệt có một trí nhớ tốt. Ký ức tôi

còn ghi lại phần nào những hình ảnh hồi mới lên bốn, năm ở một miền đất xa, xa lắc xa

lơ, tận địa đầu của miền Nam máu lửa những năm 1950.

Ngày đó, Gio Linh chưa phải là huyện cực bắc của tỉnh Quảng Trị. Phía bên kia

cầu Hiền Lương lịch sử là huyện Vĩnh Linh, mà dưới triều Nguyễn có tên là phủ Minh

Linh. Tỉnh Quảng trị hồi đó chỉ có các huyện Hải Lăng, Triệu Phong, Cam Lộ, Gio Linh

và Vĩnh Linh. Sau này vì nhu cầu chiến lược, các chính quyền Cộng Hòa đã đổi cấp

huyện thành quận và lập ra thêm các quận Mai Lĩnh, Hương Hoá, Trung Lương.

Cách tỉnh lị 25 cây số theo đường Quốc Lộ Một, chúng ta đến đốc đầu tiên của đèo

Ba Dốc. Gọi là đèo nhưng chỉ có một khúc ngắn chừng cây số là quanh co và dốc đứng

khoảng 30 độ. Phần còn lại là hai dốc phía nam chỉ hơi dợn sóng chút đỉnh, nhưng gọi là

dốc thì cũng oan cho nó.

Huyện lỵ Gio Linh ở sát hướng nam Chợ Cầu. Tôi không còn nhớ là có khúc sông


hay đoạn cầu nào để đặt tên cho khu chợ nhỏ bé lụp xụp này. Chợ có hai dãy nhà chừng

mươi căn vừa lầu vừa trệt hai bên. Phía tây là ngôi đình nằm trên một cao điểm. Ðình có

chừng 30 bậc cấp đi lên. Cổng tam quan kiến trúc hoàn toàn theo sắc thái Việt Nam xưa,

nghĩa là có 4 cột vuông đỡ lấy ba mái che hai tầng bằng ngói đỏ. Mái giữa có hai con

rồng đối diện nhau đang tranh một quả châu. Hai góc mái là các các hoa văn uốn lượn

vươn ra phía ngoài. Mặt tiền mỗi cột có các trang trí bằng mảnh thủy tinh, mảnh sành đủ

màu kết thành đường viền bao quanh một hàng dọc những chiếc đĩa sứ màu xanh có hình

sinh hoạt ngư tiều canh độc... Bên trong ngôi đình thì tôi hoàn toàn không nhớ thiết kế ra

sao. Những năm tôi còn bé thơ, thường được chú người làm cõng lên đình để học vỡ lòng,

dù rằng nhà tôi ở ngay bên hông chợ chỉ bước hai mươi bước là đến trường.

Mẹ tôi ngày đó còn trẻ, chồng bị Việt Minh bắt khoảng năm 1948. Mẹ tôi bồng

con rời gia đình chồng vì không chịu nổi sự khắc nghiệt của kiếp làm dâu nhà phong kiến.

Mẹ có căn nhà ngay góc chợ, sát với hàng rào tre của huyện lỵ. Nhà cơi lên một tầng gác

sàn gỗ, phía dưới là sạp bán vải của mẹ. Bên phải là tiệm thuốc bắc của một chú người

Hoa có đứa con trai trạc tuổi của tôi. Trong những chủ nhân của dãy nhà đối diện nay tôi

chỉ còn nhớ tên của ông bà giáo Huyến. Có lần rắn hổ mang bò vào nhà ông, trở thành

một biến cố sôi nổi trong đời sống buồn hiu của một huyện lỵ chắc chỉ có vài trăm dân cư.

Chợ Cầu, sau này gọi là chợ Gio, có lẽ đã được nhắc đến trong câu hát ru con của các bà

mẹ miền Trung:

Ru em, em théc2 cho muồi,

Ðể mẹ đi chợ mua vôi ăn trần,

Mua vôi chợ Quán chợ Cầu,

Mua cau chợ Huyện, mua trầu chợ Dinh.

Năm đó tôi lên bốn, còn ngủ với mẹ. Như hầu hết các trẻ miền Trung, tôi gọi mẹ

bằng Mạ. Tiếng Mạ nghe thô thiển, nặng nề, nhưng ấm áp. Chỉ có một số gia đình tân tiến

ở Huế dùng tiếng Me; một phần nhỏ goị Má; các gia đình quan lại gọi Mẹ đi kèm với

Thầy thay cho Cha. Tôi không có ký ức nào về cha tôi; chỉ biết quanh quẩn bên mẹ. Tôi

còn một người chị lấy chồng đang ở tỉnh lỵ Quảng Trị. Vì là con một nên tôi được mẹ

cưng chiều hết sức. Tôi thường vòi phải có bánh kẹo thưởng mỗi khi học bài. Hàng tháng,

mẹ đi Huế để mua hàng. Tôi sợ xa mẹ, nên hể mẹ lên xe là tôi nằm lăn ra trước đầu xe đò

ăn vạ, không cho đi.

Nhà thỉnh thoảng mỗi chiều có các anh lính Việt Binh Ðoàn đóng trên đồi Ba Dốc

xuống chơi. Ông Ðại úy Phan Đình Thứ, tức Lam Sơn, sau này là Tướng Tư Lệnh binh

chủng Lực Lượng Ðặc Biệt, làm chỉ huy đồn. Phụ tá là Thượng sĩ Cử có chiếc răng cửa

bọc vàng. Anh Cử đẹp trai, hiền lành và rất thương tôi. Cuối tuần anh lái xe jeep xuống

đón tôi lên đồn chơi; cho ăn chocolat và biscuit tây. Anh dắt ra tận lô cốt; đưa cho ống

nhòm để quan sát về hướng Bắc, nơi có các làng Hà Trung, Lễ Môn đất đỏ phì nhiêu.

Ngày đó các anh Việt Binh Ðoàn mặc đồ kaki vàng, áo ngắn tay, quần sọoc. Trên đầu là

2 Théc là tiếng địa phương, có nghĩa là “ngủ”


chiếc mũ vải đi rừng vành rộng, chân mang giày săng đá. Các anh Việt Binh Ðoàn là tiền

thân của người lính Sư Đoàn 1 Dã Chiến, sau này là Sư Đoàn 1 Bộ Binh anh hùng. Ðồn

Ba Dốc trong cuộc chiến dai dẳng đẫm máu chống xâm lược Cộng Sản, chính là tiền đồn

A-1 do một đơn vị của Trung Đoàn 2 Hà Mã trấn nhậm. Một đêm, Việt Minh tấn công

đồn, mẹ tôi đưa tôi xuống hầm tránh đạn cối pháo kích vào huyện lỵ. Tôi nghe rõ tiếng

súng đủ loại của hai bên bắn nhau suốt đêm. Sáng ra nghe tin Thượng sĩ Cử đã trúng đạn

và hy sinh; tôi buồn mất đến cả tháng khôn nguôi. Nhưng tôi vẫn còn các anh Phong, anh

Nam đến thăm, bế ngồi lên đùi kể cho nghe chuyện chiến đấu.

Người bạn cùng lứa đầu đời, và cũng là địch thủ đáng sợ, là cậu Lê Ðình Ân. Ba

của Ân là ông Lê Ðình Ngoạn, mẹ tôi gọi bằng cậu. Ông Ngoạn làm Huyện Trưởng

Huyện Gio Linh. Ân lớn hơn tôi hai tuổi, rất nghịch ngơm. Cậu ỷ thế con ông Huyện, nên

thường tập họp một đám trẻ con trong vùng ăn hiếp tôi. Có hôm cậu lừa tôi vào sân huyện

rồi hô đám trẻ đang phục kích quanh đó nhào ra, vật tôi xuống và nằm đè lên mình tôi cả

mươi, mười lăm phút. Chỉ có dì Tất là thương tôi. Dì còn trẻ, chưa chồng. Chiều chiều, dì

ra nhà tôi chơi; rót cho cháu một ly bia Kronenburg cổ lùn của Pháp mà nay tôi vẫn còn

thèm hương vị đậm đà của nó. Sau này khi gia đình tôi dời vô Ðông Hà; tôi phải vào học

Nguyễn Hoàng tại Quảng Trị, cùng lớp với Ân. Tôi có vài năm ở trọ nhà ông; hai đưá học

chung, ngủ chung và cũng kết thành một cặp bài trùng nghịch nổi tiếng.

Bên phải ngôi đình huyện, là con đường đất đỏ dẫn ra quốc lộ đi về làng Hà Trung,

Hà Thượng. Phía tây con đường số một là làng Gia Môn, Lễ Môn. Nơi đây đất đỏ phì

nhiêu. Dân làng trồng tiêu, chè cho lợi tức cao. Vườn nhà nào cũng có ít lắm là chục gốc

mít, gốc ổi xá lị. Trái thơm vùng này thì nổi tiếng ngọt vô cùng. Ngoài rìa làng Lễ Môn là

một cái bàu lớn. Thỉnh thoảng người ta tát bàu bắt cơ man nào là cá rô, cá trê, cá tràu.

Thứ này nướng vàng lên ăn với nước mắm gừng là tuyệt.

Con đường xe lửa xuyên Việt trong chiến tranh bị cắt đứt từ ga Ðông Hà, nhưng

vẫn còn đầy đủ tà vẹt và đường rầy ra đến Trung Lương. Những chiếc cầu xe lửa gãy nhịp

nằm chơ vơ trên dòng sông nước xanh trong; là nơi bọn trẻ con thấy mọi hứng thú trong

việc khai phá thám hiểm. Vùng này có nhiều mạch nước lạnh như nước đá. Người ta

không phải đào sâu như các giếng thường. Chỉ chừng một hai thước là có nguồn nước

tuôn ra. Họ dùng đá tổ ong xây làm hai ngăn. Ngăn trong chứa nước sạch dùng để nấu ăn,

ngăn ngoài làm nơi tắm rửa. Chiều chiều sau một ngày làm việc đồng áng mệt nhọc, trai

trẻ trong làng kéo nhau ra giếng nhúng mình trong hồ nước lạnh mát vừa đùa cợt với các

thôn nữ đang giặt giủ kế bên.

Gio Linh đa số dân nghèo, đời sống ảm đạm, thô sơ. Nồi cơm thường có những lát

sắn hoặc khoai lang khô hấp trên mặt. Món ăn chính là mắm cá; người ta dùng xơ mít ướt

kho với mắm ăn vừa mặn vừa ngọt rất bắt cơm. Thỉnh thoảng có chút cá cơm kho mặn

trong cái tộ bằng đất, ăn làm nhiều ngày. Mùa mưa đi bắt cá ngạnh về nấu với măng chua.

Mùa nắng đi săn chuột đồng về hấp sả. Những năm bùng nổ chiến tranh Việt Pháp, nhiều

thanh niên đã thoát ly gia đình theo Việt Minh. Họ thường trở về lén lút trong bộ áo nâu,

đôi dép lốp; được gia đình tiếp tế cho chút khoai khô, mắm ruốc. Khi Cộng Sản còn che


mình dưới lớp áo kháng chiến chống ngoại xâm, thì Việt Minh dành được một chính

nghĩa tuyệt vời. Chính nơi quê nghèo này, mà Phạm Duy đã sáng tác bài ca Ngưòi Mẹ

Gio Linh bất hủ. Nó diễn tả đến cùng cực nỗi đau xót, bất hạnh của người phụ nữ miền

quê Việt Nam. Ðau xót chồng chất đến độ mắt không còn nhỏ ra được giọt nước khi nghe

tin con bị cắt đầu bêu thây. Nhưng khi Việt Minh bước vào giai đoạn khủng bố nhắm vào

dân thường mà lẽ ra một tổ chức nghĩa quân không nên có, hai chữ Việt Minh trở thành

một ám ảnh ghê rợn đối với bất cứ người dân lành nào. Nghe đến Việt Minh là hình dung

ngay cảnh mổ bụng, moi gan, chặt đầu, trấn nước. Ðối với trẻ con nghịch ngợm, cứng

đầu, phải dùng đến Việt Minh mới hù dọa nổi.

Chỉ cách Huế có 70 cây

số ngàn, mà giọng nói người

vùng Gio Linh rất khó nghe. Họ

có thổ âm nặng, và dùng nhiều

từ ngữ địa phương rất lạ. Tỉ như

uống nước thì thành ra uống

“nác”; Trẻ con miền quê gọi cha

bằng “bọ”. Họ thường đệm chữ

“hà” theo sau các câu nói rủ rê:

“đi chơi hà”. Theo đà ngữ âm

này, ra đến hai tỉnh Nghệ An và

Hà Tĩnh, thì coi như hết hiểu

được câu nào.

Vào những năm 50, ít người dùng xe đò để đi vào Ðông Hà, cách Gio Linh hơn 10

cây số. Sáng tinh mơ, những đoàn người đa số là các bà, các cô gánh những gánh hàng

nặng trĩu gồm các thổ sản vùng quê, đi nhanh như người ta lúp xúp chạy. Từng đoàn, vừa

đi vừa trò chuyện râm ran cho đến chợ Ðông Hà. Trưa, tan chợ, lại gánh những hàng hoá

công nghiệp như giấy, vở, kẹo bánh, trà đường... đi nhanh về cho kịp làm bữa cơm tối cho

chồng con. Xuân hè thu đông, dù mưa hay nắng, các bà cũng mặc những chiếc áo dài màu

nâu hay đen thường là vá hai vai; vì vai là nơi chịu sự cọ xát của chiếc đòn gánh bằng tre

đặc nên chóng sờn rách. Ngày mưa thì dân quê mặc chiếc áo tơi đan bằng lá. Áo tơi được

đan theo hình một cái hộp tròn không đáy. Phần trên hình vành khăn để tròng qua đầu;

phần trước hai mí sát bên trên và hở nhiều bên dưới. Có một sợi dây cũng xe bằng lá để

cột ngay cổ. Khi đội thêm chiếc nón lá, và xoay phần lưng về hướng mưa hắt, thì mưa dù

to đến đâu, cũng không thể làm ướt nổi người mặc. Dĩ nhiên thì nó trông cồng kềnh và

nặng nề lắm; và nó giới hạn các động tác của người nông dân.

Sau năm 1954, khi Hiệp Ðịnh Geneve về ngưng bắn được ký kết, sông Hiền

Lương được ấn định là ranh giới tạm thời giữa hai miền Nam Bắc. Cầu Bến Hải được

chia làm hai, sơn thành hai màu phân định: Phía Nam màu xanh thuộc lãnh thổ phe Quốc

Gia, phía Bắc màu đỏ thuộc phe Cộng Sản. Trên đỉnh đèo Ba Dốc là trạm kiểm soát của


Ủy Hội Kiểm Soát Quốc Tế3. Tự nhiên, da thịt Quảng Trị bị chia cắt. Huyện Vĩnh Linh

nằm lọt vào bờ Bắc Vĩ tuyến 17. Bài hát đầu tiên nói lên nỗi uất hận chia cắt này là

Chuyến Ðò Vĩ Tuyến của nhạc sĩ Lam Phương trong đó có câu than thở thật da diết của

một cô gái Gio Linh có người yêu bên kia sông nay đành chia loan rẽ thúy: “Sao ta lìa

cách bởi dòng sông bạc hai màu...”

Phương Nam thanh bình không lâu, Gio Linh lại trở thành những tuyến đầu lửa

đạn của cuộc chiến tranh dài, ác liệt, và đẫm máu máu nhất trong lịch sử đất nước. Gia

đình tôi dời vào Ðông Hà làm ăn buôn bán. Tôi chỉ trở lại thăm Gio Linh sau này khi

quận ly và khu chợ đã dời sâu vào phía đông quốc lộ.

Tuổi thơ tôi chứng kiến sự đổi chủ của miền Nam khi ông Ngô Ðình Diệm tổ chức

trưng cầu dân ý để truất phế vua Bảo Ðại. Khí thế cách mạng sôi nổi những ngày đầu thu

năm 1955. Khắp các con đường dán đầy các hình ảnh kết tội vua Bảo Ðại, song song với

bức ảnh tươi cười của nhà chí sĩ họ Ngô đang giơ cao cánh tay vẫy chào toàn dân miền

Nam. Tôi nhớ nằm lòng câu khẩu hiệu: Xanh bỏ giỏ, đỏ bỏ bì. Ý nhắc nhở người cử tri

phải vứt lá phiếu xanh của Bảo Ðại, và bỏ vào thùng lá phiếu màu đỏ chọn ông Diệm.

Thế là chế độ cộng hòa khai sinh. Ngày ngày tiếng loa nơi góc chợ ra rã những bài

hát tung hô cụ Ngô “Ngô Tổng thống, người về đây, đưa dân tộc lên vinh quang chiến

thắng...”

Phải thành tâm mà đánh giá, thì thời đệ nhất cộng hòa thật yên vui, thanh bình và

no ấm. Ðông Hà trở thành một trung tâm thương mãi và quân sự lớn. Vì đây là ngả ba

đường nối liền quốc lộ Nam Bắc và quốc lộ 9 đi sang Savanakhet, Lào. Thị trấn Ðông Hà

trở nên nơi buôn bán sầm uất. Năm 1954, nhà máy điện Ðông Hà đã cung cấp điện dùng

cho cư dân mỗi ngày từ 5 giờ chiều cho đến 6 giờ sáng. Con đường xe lửa xuyên Việt

được tái lập năm 1959 với các đầu tàu bằng Diesel do Ðức trang bị. Nhưng ga Ðông Hà

vẫn là trạm chót.

Khu phố buôn bán Ðông Hà ngắn, có hai con đường chính song song bắt đầu từ

dãy thành đá làm căn cứ quân sự kéo dài đến bờ sông Hiếu Giang. Một đầu là bến xe đò,

đầu kia là chợ. Chợ Ðông Hà tấp nập gấp chục lần chợ Gio Linh, náo nhiệt suốt ngày.

Ðặc biệt thực phẩm có đủ loại. Cá tôm từ biển Cửa Việt lên còn tươi rói; cá sông, cá hồ

không thiếu thứ chi.

Phía trên nhà ga Ðông Hà, thời đó có rạp chiếu bóng “33”. Tôi bắt đầu làm quen

với thứ văn minh điện ảnh này khởi đầu là phim Viva Las Vegas và Quo Vadis, sau đó là

các phim Tarzan, cao bồi.

Xứ Ðông Hà nhỏ, nên gần như ai cũng biết nhau. Cư dân, dù ở khắp mọi miền đất

nước về lập nghiệp, đối xử với nhau thân tình như bà con. Ngay một gia đình người Hoa

của ông Đỗ Lợi Sanh (mà người ta gọi là chú Xệng) có các anh chị coi tôi như em út

trong nhà. Chú thường hay đùa với tôi: “mi họ Đỗ, tau họ Pể…” Mối thâm tình này đến

nay đã gần 60 năm, những người thế hệ hai và ba ở Hoa Kỳ, vẫn còn lưu giữ đậm đà ruột

3 UHKSQT – International Control Commision (ICC) gồm ba nước Ấn Độ (trung lập), Ba Lan (Cộng Sản), và

Canada (Thế Giới Tự Do),


thịt mỗi khi có dịp thăm nhau.

Ðông Hà đặc biệt có một phi trường dân sự ở Dốc Sỏi, phía Nam thị trấn. Nói là

phi trường cho

nó oai, chứ thực

ra chỉ có một

phi đạo dài

khoảng một cây

số, và một căn

nhà gạch nhỏ

như cái chòi gọi

là trạm đi, đến.

Trong phòng

chơ vơ vài

chiếc ghế đẩu.

Khách mua vé

trước hàng

tuần, tập trung

tại một văn

phòng nhỏ

trong villa của nhà triệu phú Trần Thiện Thành sát ga xe lửa đề được xe buýt đưa ra phi

trường. Mỗi tuần vài lần có các chuyến bay C-46 hai động cơ chong chóng của hãng

Cosara đi, đến từ Huế và Saigon. Dân Quảng Trị phải ra Ðông Hà để lên máy bay; thường

chỉ có những người giàu có hoặc viên chức chính phủ mới có khả năng sử dụng phương

tiện văn minh này. Sau này, Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ mở rộng làm phi trường quân

sự cho các loại máy bay lớn lên xuống tấp nập suốt ngày đêm. Tưởng cũng nhắc lại Dốc

Sỏi là nơi giải quyết vệ sinh cho cư dân Ðông Hà, vì vào những năm đầu thập niên 1950,

đại đa số dân chưa có nhà vệ sinh trong nhà. Cứ sáng sớm tinh mơ, từng đoàn người nam

có nữ có, già trẻ lớn bé rủ nhau “đi đồng”. Dốc Sỏi rộng, có các lùm cây mà nhiều nhất là

sim, tha hồ vừa ngắm trời mây vừa làm công tác đệ tứ khoái.

Trường Tiểu học Ðông Hà có 5 phòng cho năm lớp. Trước khi vào trường tiểu

học, tôi có một thời gian ngắn học với thầy Ban. Thầy dạy tại gia, có chừng mươi học trò.

Sau đó qua trường lớp đàng hoàng, tôi học lần lượt với cô Nga, thầy Hạnh là những vị

khai sáng cho trí tuệ tôi để biết đến thế giới bao la bên ngoài. Ðông Hà có một trạm y tế

làm bằng nhà vòm tiền chế do Mỹ Quốc viện trợ. Nhưng đa số người bệnh thường nhờ

đến các cô y tá chích dạo trong đó có chị Thảo, mà sau năm 1975 mới vỡ lẽ ra là nằm

vùng làm tình báo cho Việt Cộng. Anh Khiết cũng làm y tá chích dạo thân quen với gia

đình tôi. Năm 1964, anh mất tích. Cả người lẫn chiếc xe gắn máy biến mất không để lại

tăm vết. Chị vợ sau một thời gian tìm kiếm vô vọng bèn mở một gian hàng nhỏ buôn bán

nuôi bầy con 5 đứa. Cũng sau này nghe đâu anh Khiết đi theo Việt Cộng, có về lén thăm

nhà trong vụ Việt Cộng tổng công kích tết Mậu Thân.


Tôi rời Ðông Hà năm 1965, lúc đó thị trấn nhỏ bé này đã trở thành căn cứ tiền

phương của Sư Ðoàn 1. Quân nhân các binh chủng xuất hiện tấp nập trên các con đường.

Tôi thích nhất là nhìn các anh chiến sĩ các toán Lôi Hổ của Lực Lương Đặc Biệt với vũ

khí tối tân, hiên ngang trong các bộ quân phục ngụy trang. Các anh dừng chân nơi đây để

rồi hhảy sâu vào lòng đất địch. Các anh như những Kinh Kha, ra đi không hẹn ngày trở

lại.

Sau khi Hoa Kỳ trực tiếp tham chiến, Thủy Quân Lục Chiến Mỹ lập doanh trại từ

Ái Tử kéo dài ra Ðông Hà. Phi cơ quân sự ngày đêm lên xuống phi trường, tung bụi đỏ

lên mù trời. Cũng từ đây, Ðông Hà hàng ngày đêm nhận hàng chục trái đạn pháo của Việt

Cộng từ các làng mạc xa bắn vào. Ðời sống bắt đầu căng thẳng. Nhà nào cũng làm một

căn hầm nổi phủ vài lớp bao cát để tránh đạn.

Thế rồi, biền biệt 25 năm sau, tôi mới có dịp ghé qua Ðông Hà và ngủ lại một đêm

nơi đây. Ðông Hà không bị tàn phá như thành phố Quảng Trị. Khu phố nhỏ vẫn như xưa;

hình như có vẻ buồn hơn. Nhưng khu chợ thì mở rộng ra rất nhiều. Hàng hoá tràn ngập

các thứ. Ða số là đồ dỗm nhập từ đường Lào hay hàng Trung Cộng. Ðây là đầu mối bán sỉ

đưa hàng ngược vào Nam, ra Bắc.

Do làn sóng người di tản từ các làng mạc xung quanh trong thời cao điểm 72-75,

khu dốc Sỏi xưa là chỗ đất hoang, nay trở thành những xóm nhà chi chít. Ðông Hà trở

thành tỉnh lỵ của Quảng Trị khi Việt Cộng tái phân tỉnh Bình Trị Thiên trở lại thành ba

tỉnh như thời trước 75.

Cảnh cũ thì còn đó, mà người xưa thì tìm mỏi mắt không thấy. Qua cuộc chiến

mười phần chết bảy còn ba, chết hai còn một... thì một này lại đi lưu lạc xứ nào mất rồi.

Tôi tìm qua căn nhà xưa đã nhiều lần thay đổi chủ. Ðứng cách một con đường nhỏ, nhìm

chăm vào gian nhà tối tăm, tôi như mường tượng thấy hình ảnh mẹ tôi ngồi tính sổ trên

chiếc sạp gỗ mun. Mẹ già ngước đôi mắt nhìn lên và như vui mừng nói: “Con đã về, bao

năm xa vắng, con lại về...”


Mẹ, Biểu Tượng của Quê Hương

Hãy cám ơn Thượng đế đã cho ta trái đất này, đầy hoa thơm cỏ lạ, đầy tiếng chim

ca. Cám ơn Người về những bình minh rạng rỡ, nắng ấm chan hòa; cám ơn về những

chiều tà tịch mịch, khi màu xanh trời hòa dần trong màu tím hoàng hôn. Lại cám ơn

Người cho ta biết yêu, biết sống. Nhưng trên hết, hãy cám ơn về người Mẹ và những tình

cảm bao la âu yếm mà ta không thể tìm được nơi đâu khác.

Người ta đã dùng bao giấy mực, viết bao lời ca, bao bài thơ để ca tụng tình Mẹ.

Viết hoài, nói hoài vẫn thấy chưa đủ, vì tình mẹ chan chứa dịu hiền quá; vì mỗi người

trong từng lứa tuổi của đời mình, cảm nhận tình mẹ một cách sâu sắc khác nhau.

Dù cả Mẹ lẫn Cha đều yêu thương con mình hết lòng, đều vì tương lai con mà hy

sinh, cam chịu phần thiệt cho mình. Nhưng nếu tiếng Cha thúc dục nghĩa vụ, thì tiếng Mẹ

kêu gọi cả hai: nghĩa vụ và yêu thương. Có lẽ bởi tiếng Mẹ là âm thanh mà trẻ bập bẹ đầu

tiên trong đời; Mẹ, Má, Mạ, Mother, Mom, Mère, Maman, Mẫu,... Vì thế, nhiều quốc gia

trên thế giới đã dùng hình ảnh người Mẹ để làm biểu tượng thiêng liêng của Tổ quốc


mình. Bà Mẹ Ấn Ðộ, bà Mẹ Nga, Mẹ Việt Nam; Người Nhật nhận mình là con cháu Thái

Dương Thần Nữ. Dân Ái Nhĩ Lan, trong suốt hàng trăm năm lịch sử u buồn của họ, cũng

dùng hình tượng người mẹ già đau khổ tủi hờn tượng trưng cho đất nước bị bóc lột khô

kiệt để kêu gọi đấu tranh chống lại sự cai trị của người Anh.

Người Việt Nam ta ưa dùng hình ảnh người Mẹ quê chân lấm tay bùn, mộc mạc

chất phác vì hình ảnh đó hợp với sinh hoạt xã hội nông nghiệp và nền văn hoá cổ truyền

của chúng ta.

Mẹ Việt Nam không son không phấn

Mẹ Việt Nam chân lấm tay bùn.

Người Mẹ trong huyền thoại Hòn Vọng phu ôm con thơ đứng trông chồng để rồi

biến thành đá là nỗi niềm khắc khoải của quê hương trông chờ người anh hùng đứng lên

đập tan nát xiềng xích nô lệ, giải phóng quê hương. Vì khi dùng Mẹ làm biểu tượng của

quê hương, thì Cha chính là hình ảnh người anh hùng giải phóng:

Raise the veil from Ireland; long hath she sought a spouse, finding no mate for her

couch after the happiness of the man of Fal was blasted.4

Hoa Kỳ có Founding Fathers là những

vị sáng lập ra Hiệp Chủng Quốc trong đó có

Georges Washington, Thổ Nhĩ Kỳ có Kemal

Atta Turk, Ấn có Gandhi, Egypt có Nasser,

toàn là những vị anh hùng giải phóng, đem lại

cho Mẹ nhan sắc mặn mà xưa, cùng những

ngày thanh bình hoan lạc. Từ đó mà có bốn

chữ Cha Già Dân Tộc.

Vì Mẹ, các con sẵn sàng hiến thân đời

mình, tương lai hạnh phúc mình như bao nhiêu

thế hệ đã từng làm và sẽ làm:

There were others that died for love of

me a long time ago... Some that died hundreds

of years ago, and there are some that will die

tomorrow.5 (Vì tình yêu của ta, biết bao người

đã hy sinh từ bao đời xưa, từ hàng trăm năm

qua, và sẽ còn nhiều sẽ chết mai sau)

Nếu trẻ thơ từng bú hai bầu sữa Mẹ

ngọt ngào, thì dân tộc cũng từng được nuôi

dưỡng bằng những nguồn tài nguyên khai thác

từ lòng đất Mẹ. Trả ơn Mẹ là làm sao cho

4 Ohuiginn Tadhg Dall, In Praise of Conn, Son of O Domhnaill. Tác phẩm cổ văn của Ái Nhĩ Lan

5 W.B. Yeat, Cathleen Ni Houlihan. Kịch phẩm tuyệt tác của Ireland.


nguồn tài nguyên không bao giờ khô cạn, để thế hệ sau còn thừa hưởng tiếp. Những đứa

con hư hỏng phản trắc làm cho Mẹ muộn phiền, héo hắt chính là lũ người bất lương đã

cắt từng mảng da thịt Mẹ đem dâng cho ngoại bang sau khi đã vắt kiệt dòng sữa cho

những hoan lạc riêng mình.

Người Mẹ Việt Nam trong thời chiến tranh, cả hai bên Quốc Cộng đều chịu chung

một nỗi khổ đau như nhau. Có bà nhìn các con mỗi đứa một chiến tuyến, bắn giết nhau

quên tình máu mủ, chỉ có Mẹ là đứt ruột thương xót cho con mà không hề phân biệt đứa

nào chính, đứa nào tà. Những bà Mẹ từng đưa chồng ra đi trận tiền không trở lại, vành

khăn tang còn phủ mái đầu; lại tiếp tục đưa những đứa con yêu lên đường ra miền lửa

đạn. Những bà Mẹ sau 1975, mắt nhoà lệ trông con biền biệt tháng năm nơi những trại tù

heo hút. Ngày ngày, Mẹ nhặt rau, bán chác tài sản, bòn chút tiền mua gửi cho con thẻ

đường, điếu thuốc, mong có ngày con về hàn huyên ấm cúng tuổi già. Ngày con ra đi, tóc

Mẹ còn xanh; ngày con về, có khi Mẹ đã nằm sâu đáy mồ lạnh lẽo, uất ức vì không được

nắm lấy bàn tay con lần sau cùng trong đời.

Những bà Mẹ hy sinh cho con vượt biển khơi tìm tự do, những mong có ngày con

về đem vinh quang cho Mẹ. Ðâu muốn thấy con lại đê hèn quay trở lại chịu lòn cúi kẻ thù

chực xin chút ơn huệ.

Nước mắt Mẹ đã khô rồi, thân xác Mẹ đã xác xơ rồi; hỡi ai làm người, xin đừng vô

tình đẩy Mẹ vào đêm dài triền miên tuyệt vọng. Những đứa con lạc lối ở quê hương, xin

hãy biết dừng lại trước khi quá muộn màng. Mẹ sẽ sẵn sàng tha thứ vì lòng Mẹ thì bao la

vô bờ. vì mẹ là sản phẩm tuyệt hảo của Thượng đế chỉ có tình thương mà không bao giờ

oán hận.


Về Một Người Mẹ

Mẹ già như chuối ba hương

Như xôi nếp mật, như đường mía lau

Mới đó mà đã ba trôi qua, từ khi Mẹ từ giã cõi đời để về bên kia thế giới. Linh hồn Mẹ

nay chắc đã an hưởng đời đời cõi phúc bên cạnh những ông bà tổ tiên; vì Mẹ xứng đáng,

quá xứng đáng để được đấng thiêng liêng rước về trên miền vĩnh hằng đó.

Mẹ tôi là một người đàn bà Việt Nam rất bình thường, là một người con gái trưởng

trong một gia đình mà nhiều đời làm quan đại thần trong triều Nguyễn. Một trong những

vị đó là cụ Quận Công Nguyễn Văn Tường, dưới triều các vua Hiệp Hòa, Dục Ðức và

Kiến Phúc, cùng ông Tôn Thất Thuyết nắm giữ quyền hành bao trùm cả triều đình, có khi

còn khuynh đảo cả các vị vua. Lịch sử có khen chê gì nữa, thì cụ cũng là tiên tổ của


chúng tôi, đã sinh ra nhiều con cháu mà sau này đổ đạt làm quan từ Nguyễn triều cho đến

thời Cộng hòa. Ngoại tôi đỗ tiến sĩ khoa Canh Tuất, đời vua Duy Tân, làm Tham Tri Lễ

Bộ, nhà thanh bần vì cụ rất liêm chính, cụ dạy các con theo lễ giáo cổ truyền rất nghiêm

nhặt. Khi Mẹ về làm dâu nhà nội tôi, cũng làm quan Thị Lang Công Bộ, Mẹ chịu nhiều

khổ sở, đọa đày vì phận làm dâu thời phong kiến. Mẹ nhiều lúc ngồi buồn, kể chuyện đời

mình cho con; Kể rằng, bà nội rất khó tính. Có lần, bà nội thích ăn con cá tươi từ nước lợ;

Mẹ phải lặn lội gần chục cây số về Cửa Việt trong cơn giá lạnh và mưa dầm mùa đông để

mua về nấu cháo cho bà. Hoặc có lần bà sai mang hoa quả trong vườn đi bán và định phải

bán được giá như thế này, thế này. Mẹ bưng rổ hoa quả ngồi thu mình ở chợ tỉnh; chẳng

ai mua vừa giá. May có người bên ngoại tình cờ nhận diện: “Trời ơi! mợ Hai dâu quan

Thị sao ra nông nỗi này?” Thế là họ bỏ tiền ra mua giùm cho Mẹ. Nhiều khi không bán

được, Mẹ phải mang hàng về An Cư, xin tiền ngoại mới dám về nhà. Ngoại thương con

gái, nhưng không giúp gì hơn; vì ngày xưa, một khi con gái đi lấy chồng là đã trở thành

con nhà người ta rồi. Cha tôi thì thích cuộc đời phóng khoáng, ham vui bè bạn, rất ít khi

để ý tới vợ con. Mẹ có bốn người con thì hai chị giữa bị bệnh chết sớm, vì Mẹ phải làm

việc không được để thì giờ săn sóc thuốc men cho con. Chị lớn thì sau những năm thơ ấu

lam lũ như con hầu trong ngay nhà nội mình, đã đi lấy chồng sớm. Khi sanh lần thứ tư ra

tôi là con trai, thì Mẹ quyết định xin ra riêng để hòng bảo vệ giọt máu quý báu của mình.

Cha thì đang gặp rắc rối với bọn Nhật, suýt bị chặt đầu ở Huế, nhờ chú tôi lúc đó làm

cảnh sát trưởng Thủ đô Huế can thiệp mà toàn mạng. Chưa kịp hoàn hồn thì Việt Minh

nổi lên, bắt người đưa ra giam giữ tận ngoài trại tù Ðầm Ðùn, Thanh Hoá. Nơi đây, cha

tôi đã trải qua 6 năm lao tù khổ nhọc để rồi năm 1954, được thả ra sau Hiệp Ðịnh Geneve.

Người về cùng chuyến với thân phụ của Tướng Hoàng Xuân Lãm là cụ Hoàng Trọng

Thuần, nhưng dọc đường, khi đến Vinh, Cộng sản phục kích thủ tiêu người. Mẹ bỏ bao

công sức, thuê mượn người ra tận ngoài Thanh Hoá nhưng không tìm thấy xác cha tôi.

Từ lúc cha bị Việt Minh bắt đi, Mẹ vẫn một lòng trung trinh, nuôi con chờ chồng. Khi

đó tuổi Mẹ chỉ khoảng trên ba mươi, còn xuân sắc mặn mà, Mẹ có căn nhà mở tiệm buôn

bán ở chợ huyện Gio Linh, nơi có đèo Ba Dốc nổi tiếng, nơi quê nghèo khơi dậy hình ảnh

Bà Mẹ Gio Linh ôm đầu con loang máu thề quyết rửa hận thù. Mẹ tôi cũng ôm ấp hình

ảnh cha tôi và nuôi tôi khôn lớn để rửa hận cho người. Bao ong bướm dập dìu ve vãn,

nhưng mẹ đều giữ lòng thanh giá. Mẹ dồn hết tình thương cho con và tìm hạnh phúc của

mình trong sự nuôi dạy con, người đã làm trọn đạo Tam Tòng, theo con cho đến ngày

nhắm mắt lìa đời.

Tôi sống bên mẹ hết tuổi ấu thơ êm đềm, được nuông chiều như bất cứ con cái nhà

khá giả nào khác. Mẹ nhường chiếc giường êm, mẹ dành miếng ăn ngon, Mẹ lo cho con

từng tấm áo để con mình khi ra đường không thua kém ai. Tôi cứ nhớ hoài câu ca dao:

“Mồ côi Cha ăn cơm với cá, mồ côi Mẹ liếm lá đầu đường.” Những lời Mẹ ru từ lúc còn

thơ với âm sắc nồng nàn của miền Quảng Trị nghe buồn làm sao; như thấm vào trong tâm

khảm tôi và trở thành mối dây thiêng liêng kết tụ nên tình mẫu tử bao la. Tôi ít xa mẹ, nên

lúc nhỏ cứ cầu nguyện sao Mẹ sống mãi muôn đời với con. Tôi sợ nhất hình ảnh ngày Mẹ

già phải ra đi, tưởng tượng như cả một thảm họa trong đời.


Mẹ muốn con học hành thành đạt. Khi đến

tuổi thiếu niên, tôi bắt đầu cảm kích trước

những hình ảnh oai hùng của những chiến sĩ

Quân Lực VNCH; tôi cắt từ các báo ra nào là

anh lính dù đang nắm chặt cây súng tiểu liên

bay qua hầm địch, nào là anh phi công đứng

hiên ngang bên cạnh chiếc khu trục AD-5, nào

là người thủy thủ phất cờ trên chiến hạm đang

vượt trùng dương. Tôi yêu tha thiết hình ảnh

người trai lính, và quan niệm, thanh niên thời

chiến chỉ đẹp trong bộ chinh y. Trên vách

tường căn phòng ấm cúng của tôi, biết bao

hình ảnh cắt từ những tấm bích chương, những

báo ảnh của hàng chục chàng trai trong các sắc

áo lính; mà hình ảnh đẹp nhất là người thủ

khoa Võ Bị đang giương cung bắn đi bốn

phương trời, tượng trưng chí tang bồng hồ thỉ.

Năm mười tám tuổi, tôi nộp đơn vào khoá 21

Võ Bị Quốc Gia Đà Lạt, Mẹ khóc, không chịu

ký đơn, buộc tôi phải tiếp tục đi học. Qua năm

sau lại thi vào khoá 65A Sĩ quan Phi hành, tôi

được chọn sau kỳ thi và đợt khám sức khoẻ, nhưng Mẹ lại khóc và giữ giấy tờ làm tôi trễ

trình diện nhập khoá. Mãi khi có khoá đầu tiên CTCT, Mẹ mới cho đi, vì nghĩ rằng CTCT

thì chắc mạng sống an toàn hơn. Có ngờ đâu con Mẹ cũng ra sư đoàn, ra tận đại đội bộ

binh, cũng cây súng M-16 và hai chục ký quân trang đạn dược lặn lội khắp các chiến

trường ngập máu miền đông Nam phần. Mẹ lại cô đơn từng ngày ngồi lo lắng, mong chờ

tin con an lành. Lần nữa, Mẹ lại theo con, thu xếp việc buôn bán, dọn nhà vào Nam cho

gần con. Mẹ cùng con dâu và các cháu nội thuận thảo trong căn nhà bên bờ biển Ðông,

ngày ngày lên chùa đọc kinh cầu cho đất nước mau thanh bình, cho con mình sớm trở về

nguyên vẹn hình hài.

Con đã trở về, hình hài nguyên vẹn, ngoại trừ vài vết thương phải mổ bụng, nhiều vết

sẹo nơi cánh tay. Chưa kịp vui đoàn viên, thì bầy quỷ đỏ cưỡng chiếm miền Nam. Con

Mẹ lại ra đi, lần này không phải vào nơi chiến trường hào hùng; mà vào trong các trại tù

được gán mỹ danh là trại cải tạo. Nếu Johann Moritz 6bên Romania cũng từ biệt gia đình

ra đi, hẹn với gia đình mười lăm ngày sẽ trở về, và anh đã lưu lạc trọn mười lăm năm

trong các trại tù từ Romania, Hungaria, Ðức Quốc Xã và ngay cả trại tù của Ðồng minh

Hoa Kỳ, thì ngày nay, người chiến sĩ VNCH cũng bị bọn lang sói lừa gạt, chuẩn bị mười

lăm ngày để rồi bị giam giữ hàng chục năm trời, có rất nhiều người không hề trở lại.

Lần này đau thương hơn nhiều, vì Mẹ phải sống qua những ngày đánh tư sản, đổi tiền,

6 Johann Moritz, nhân vật chính trong cuốn Giờ Thứ 25 của nhà văn Virgil Gheorghiu, nước Romania


kinh tế mới... Mẹ đã già, lại bị cướp trắng tất cả tài sản dành dụm qua hàng chục năm trời

làm ăn vất vả. Mẹ phải đương đầu với bao âm mưu muốn đuổi mẹ ra khỏi ngôi nhà chan

chứa bao kỷ niệm yêu thương. Mẹ đã thắng bằng sự lì lợm trước bao đe dọa, rình mò của

bọn công an, Mẹ đã giữ được căn nhà và những sách vở, di vật của con trai để rồi ngày

ngày cùng con dâu và cháu nội đi nhặt hái rau bên đường ăn cho qua cơn đói lê thê trầm

trọng mà toàn miền Nam phải gánh chịu trong giai đoạn cực kỳ đau thương của tổ quốc.

Trong trại tù con Mẹ dù đói khổ, vẫn ngày ngày có chút bo bo hay khai mì mục mà ăn;

còn Mẹ cũng như đồng bào ta có khi không biết lấy gì cho bữa ăn ngày nay. Chúng nó

cướp đem hết ra Bắc, chúng nó cướp đem về ăn xài cho bỏ bao năm thèm khát. Chúng nó

ăn và ăn, như chưa bao giờ được ăn.

Chúng nó đầy cả một dân tộc vào cơn đói khổ, nghèo nàn mà trong lịch sử chưa hề

xẩy ra, ngay cả trong thời đô hộ Pháp, Nhật.

Thế nhưng Mẹ vẫn kiếm cách bán vặt vãnh kiếm chút tiền mua thức ăn cho con. Bán

hết đồ đạc trong nhà, Mẹ còn chiếc tủ lạnh, xoay qua làm nước đá bán cho hàng xóm. Mẹ

cùng con dâu chắt chiu, nhịn miếng ăn ngon, làm cơm khô, mua mắm ruốc hàng tháng

chờ gửi cho con nơi trại tù xa heo hút.

Mà nào bọn Cộng Sản có cho con được hưởng hết mùi vị ân tình của Mẹ. Chúng vừa

ăn cắp những thức ngon, vừa giữ quà trong kho cho đến khi đem phát ra thì gạo đã mục,

mắm ruốc đã có giòi, cá khô chỉ còn trơ chiếc xương và lớp da khô. Mỗi khi con nhận gói

quà, bao nhiêu thương yêu pha lẫn hận thù, nước mắt đã khô không khóc ra được, nhưng

cõi lòng tê tái; con hình dung hình dáng mẹ già khom khom bên bếp lửa, mắt nhoà đi vì

khói cay mà vẫn canh chừng cho thức ăn chín đủ để bới xách cho con. Mười năm tù, tôi

chỉ gặp mặt Mẹ một lần vào năm đầu khi còn ở trại tù Long Khánh. Ra đến Xuân Phước,

thì chỉ có người vợ thủy chung là lâu lâu thăm viếng. Mẹ đã quá già để có thể đi xa. Mỗi

lần nhận thư mẹ, đọc câu đầu tiên hỏi khi nào thì con về? Mẹ kể những khó khăn về cuộc

sống, những đồng tiền nhỏ hiếm hoi mà ở tuổi Mẹ phải khổ nhọc mới làm ra. Biết bao lần

trong đêm, tôi đã tưởng sẽ không còn nhìn thấy Mẹ trước khi Mẹ qua đời, sẽ không vuốt

được mắt Mẹ lần cuối. Hay ngược lại, chết đi trong tù mà không có Mẹ bên cạnh. Ai đi tù

Cộng Sản sẽ chẳng bao giờ mong ngày về đoàn viên.

Mẹ đã sống tương đối thọ, dù tuổi trẻ của Mẹ gian nan, từng bị vi trùng lao đục thủng

hai là phổi gầy, dù tuổi già có giai doạn không có thứ ăn nói chi đến thuốc men tẩm bổ.

Mẹ sống lâu vì mẹ thuơng con, muốn chờ ngày con về. Và con đã về bên Mẹ, như một

phép lạ, như một cuộc tái sinh. Tù đày, đói khát không giết nổi con Mẹ, vì con Mẹ phải

sống để làm chứng nhân cho một chế độ tàn bạo phi nhân. Vì con Mẹ phải sống để có

ngày đưa Mẹ đến đất nước tự do, bù đắp cho Mẹ trong những năm tháng cuối đời Mẹ.

Mẹ đã chuẩn bị rất chu đáo cho ngày ra đi lần cuối. Sau ngày Mẹ mất, tôi tình cờ tìm

thấy một mảnh giấy nhỏ kẹp trong cuốn kinh Phật. Mẹ viết: “Xin Phật A Di Ðà đưa con

về cõi Ta Bà”. Mẹ ra đi thanh thản vì đã làm tròn tất cả bổn phận của một người đàn bà

Việt Nam: tròn hiếu với gia đình, tròn thủy chung với người chồng tuy sống chung ngắn

ngủi, nuôi dạy con trưởng thành khôn lớn, và đối với tổ quốc, tuy Mẹ không biểu hiện ra,

nhưng Mẹ đã giữ một lập trường trung thành với lý tưởng tự do, không bao giờ chịu


khuất phục bạo quyền Cộng sản.

Những năm cuối đời Mẹ, không lo lắng thiếu thốn gì về vật chất. Bên cạnh hai con và

đàn cháu nội ngoại đã khôn lớn, Mẹ vô cùng hài lòng. Nhưng Mẹ vẫn mang một nỗi ưu tư

về hài cốt của người chồng bạc phước không biết đâu mà tìm. Mẹ ơi, con người sinh ra từ

cát bụi, và trở về cùng cát bụi, nắm xương tàn của cha cũng vùi sâu trong đất quê hương

như bao xương cốt tổ tiên, anh hùng tử sĩ. Nằm trong lăng mộ huy hoàng mà chi khi bị cả

giống nòi nguyền rủa như một loài ác quỷ. Ðiều quan yếu là nằm được trong tâm tư nỗi

nhớ của người đời.

Mẹ ra đi thanh thản như ngủ một giấc dài vô tận. Mẹ đã không phiền lòng ai, không

làm con cháu phải lo lắng tiền bạc ma chay. Ngày đi đưa đám anh bạn cùng qua một đợt

H-01 với tôi, Mẹ quan sát rất kỹ cách thức tẩm liệm, cỗ quan tài lót satin trắng, Mẹ tấm

tắc hài lòng khen rằng chết như thế cũng êm ấm. Và Mẹ đã âm thầm lo chu đáo cả cho

mình và cho gia đình. Suốt đời Mẹ, Mẹ đã lo cho hai họ nội ngoại, trong vai chị cả bên

ngoại cũng như dâu trưởng bên nội, Mẹ giữ được uy tín và tạo được sự kính trọng tuyệt

đối; nhờ đó Mẹ là trung gian hòa giải các tranh chấp nếu có trong gia đình; bên ngoài Mẹ

giúp đỡ các gia đình nghèo khó trong làng. Ở Hoa Kỳ, Mẹ vẫn thường nhịn tiền già gửi

về khi xây lăng, khi lập đình, cho người này ba chục, biếu người nọ hộp trà. Mẹ đã xây

riêng cho Mẹ tòa thành công đức để khi trước mặt đấng tối cao, Mẹ có thể thưa rằng:

“Lạy đấng Thế Tôn, xin cho con được ở cõi Niết bàn này.”

Hôm nay, nhân ngày giỗ Mẹ, chúng con thắp nén hương kính dâng lên người tất cả

lòng thương nhớ, biết ơn. Xin mẹ hiểu rằng, dù hai thế giới cách biệt, Mẹ vẫn ở mãi trong

tâm thức chúng con, tưởng như Mẹ vẫn ngày ngày ra vào, ngồi trầm ngâm bên ly trà kể

chuyện những ngày gian truân xa xưa, tưởng như Mẹ đang mỉm cười hiền hòa nhìn các

cháu khôn lớn. Nếu có ai hỏi về thần tượng trong đời mình, thì con không ngần ngại nói

rằng: Ðó là mẹ, bà mẹ Việt Nam của chúng con, như trăm ngàn bà Mẹ khác trung trinh và

dịu hiền, âm thầm và kiên gan sống trọn một cuộc đời xứng đáng trên mảnh đất đau

thương qua hàng chục năm điêu linh, máu lửa.

Austin 1996


Vì ông không phải là mẹ

(Kính tặng các bà MẸ)

Sáng sớm mai đẹp trời. Ông Tám chợt thấy lòng khoan khoái vô cùng. Nhớ ra

chiều nay sẽ có vài bạn từ phương xa đến chơi nhà, ông nghĩ đến việc đi săn kiếm ít

mồi về đãi bạn. Ông quay vào nhà, mở tủ lớn lấy ra cây súng săn hai nòng báng gỗ mít

còn thơm mùi verni và một hộp đạn. Xong, ông thay bộ áo quần ngụy trang màu lá

rừng có nhiều túi, vớ lấy cái túi xách bằng vải dầy vẫn treo trên vách sau closet phòng

ngủ. Ông khoá cửa và hướng về phía rừng sau nhà; ông đi.

Rừng rậm dần, ánh sáng mặt trời dần bị những tàn cây che khuất. Chỉ còn

những sợi nắng mỏng manh toả xuống xuyên qua khe lá. Hương thơm lừng của vô vàn

loài hoa làm tâm hồn ông ngây ngất. Ông nghe tiếng vỗ cánh của những con chim đi

kiếm mồi muộn.

- Chào ông Tám, lâu lắm mới gặp lại. Hôm nay ông định săn gì? Một con chim

mỏ nhát dừng lại hỏi.

- Chào chị Mỏ nhát, sẵn có mấy người bạn sắp đến chơi, lão đi kiếm ít con

chim non về chiều nướng đãi khách.


- Chim non thì cũng khá nhiều. Nhưng tôi có bấy con mới sinh, ông tha cho

chúng làm phúc nhé.

- Được thôi. Nhưng làm sao tôi biết chim nào là con của chị?

- Ông Tám ơi, ông đi vào sâu sâu trong rừng. Trên một cây bằng lăng, có một

tổ nhỏ. Những con chim xinh xắn, đẹp đẻ nhất là con của tôi. Mong ông để cho chúng

được sống mà lớn lên.

- Ồ, gì chứ mấy con chim đẹp thì dù chị không dặn, tôi cũng phải chừa ra chứ.

- Cám ơn ông. Chúc ông săn nhiều nhé.

Chim mừng rỡ bay đi, còn ngoái lại chào ông Tám một lần chót.

Sau gần một ngày vừa săn vừa nhâm nhi bầu rượu mang theo, ông Tám bắn

được cả chục con chim con. Toàn những con chim lông đen, lông xám, xấu xí. Vì nhớ

lời dặn của chim Mỏ Nhác, nên hể thấy con nào đẹp xinh là ông né đi. Thấy rừng đã

trở nên sậm màu, ông xâu những con chim xấu số thành một xâu đeo qua vai và vui vẻ

quay về.

Ra đến bìa rừng cũng là lúc các con chim bắt đầu trở về tổ sau một ngày kiếm

ăn. Có nhiều chim còn mang mồi về mớm cho con.

Chị Mỏ Nhác từ xa cũng đang bay về. Gặp ông, chị đỗ lại.

- Chào ông Tám. Săn được nhiều không?

- Ồ, chỉ cần chục con thôi. Nhà còn mồi mà.

- Thế ông không đụng đến các con của tôi chứ?

- Chắc là không. Thấy tổ chim nào có các con chim con đẹp là tôi bỏ đi.

- Ồ quý hoá thay. Nào cho xem ông bắn được bao nhiêu ?

- Ông Tám với tay qua vai, lấy xâu chim con lắc lắc khoe :

- Đây nè, toàn mấy con xấu hoắc như ma trơi không hà.

Chợt ông nghe một tiếng kêu não lòng, uất nghẹn từ miệng chị Mỏ Nhát :

- Trời ơi ! Các con xinh xắn của tôi. Ông đã giết hết bầy con tôi rồi.

Ông già cúi xuống nhìn lại các con chim con xám xịt, xấu xí đang nghẻo đầu,

cụp cánh trong tay mình

- Thì chị bảo đừng giết con chị, là những con chim xinh đẹp cơ mà. Chị coi

đây, toàn những con chim xấu xí thôi.

Chim mẹ nấc lên :

- Ông không phải là mẹ. Ông không hiểu được lòng mẹ. Đối với bất cứ bà mẹ

nào, con cái của mình cũng đẹp nhất trên thế gian.


Một Bà Mẹ

Dịch từ truyện A Mother trong Andersen’s Fairy Tales (Truyện Cổ Tích của Hans

Christian Andersen.)

Kính tặng các bà Mẹ nhân ngày Mothers Day

Có một bà mẹ đang ngồi âu sầu bên đứa con nhỏ. Bà rất buồn vì con bà đang hấp

hối, em bé xanh xao đã nhắm nghiền đôi mắt thơ và lồng ngực đang thoi thóp những hơi

thở cuối cùng. Thỉnh thoảng em rền rỉ qua hơi thở thều thào, bà mẹ cúi sát tận mặt em mà

lòng se thắt đau đớn vô cùng.

Bỗng có tiếng gõ cửa. Một ông lão nghèo khổ bước vào. Người ông trùm kín trong

tấm chăn mà người ta chỉ dùng khoác cho ngựa. Bên ngoài trời rất lạnh, tưởng chỉ có thứ

chăn này này mới đủ che ấm tấm thân già. Băng tuyết xuống đầy, phủ kín cả một vùng;

những cơn gió như những lằn dao cắt vào da thịt. Ông già bước vào, run cầm cập. Thấy

con đang ngủ thiếp đi, bà mẹ nhen lửa hâm chút rượu. Ông lão ngồi xuống đu đưa đứa bé

với tiếng ru buồn. Bà mẹ ngồi vào chiếc ghế cạnh ông lão, nhìn con đang thoi thóp mà

hỏi:

- Liệu có sao không hả cụ? Ðức Chúa lòng lành có bắt nó đi không cụ?


Ông lão lắc đầu, chẳng ai hiểu rõ là cách trả lời hay biểu hiện sự bất lực. Bà mẹ

gục đầu khóc nấc lên. Em bé đã qua ba ngày hấp hối và bà thì đã kiệt sức lo lắng cho con,

không hề chợp mắt được một giây, Ba thấy đầu óc trĩu nặng và thiếp đi một chốc. Cơn rét

làm bà rùng mình thức dậy. Không thấy con và cả ông già, bà la thét lên:

-Trời ơi, cái gì thế này? Con tôi đâu rồi?

Cộp! Một tiếng động vang dội trong nhà. Chiếc đồng hồ quả lắc vẫn từng gõ nhịp

nay ngưng lại, quả lắc rơi bộp xuống sàn nhà. Bà mẹ đáng thương vùng chạy ra khỏi nhà,

miệng gọi tên con không ngớt. Một bà cụ mặc áo đen đang ngồi trên đống tuyết chặn bà

lại và mách:

-Tôi thấy thần Chết vào nhà bà và mang đứa bé đi mất. Lão ta chạy nhanh hơn gió.

Một khi lão đã mang đi thì chớ hòng lão mang trả lại.

Bà mẹ thiểu nảo khẩn cầu:

-Cụ ơi, xin vui lòng chỉ cho tôi biết đường nào mà đi tìm lão.

-Ðồng ý, nhưng bà phải hát cho ta nghe một bài mà bà từng hát ru con để đổi lấy

sự chỉ đường của ta. Ta từng nghe nhiều bài hát, nhưng chỉ thích nghe giọng bà hát cơ. Ta

là thần Ðêm, từng ở bên bà và nghe bà hát ru con não ruột, chan hòa nước mắt.

Bà mẹ lại năn nỉ:

-Tôi xin hát đây, hát bất cứ gì cụ muốn nghe, nhưng cụ phải chỉ đường cho tôi đi

tìm thần Chết đòi lại con tôi.

Bà mẹ hát, lời ca làm não lòng người, nước mắt bà chảy dài chan hòa trên hai gò

má gầy. Bà vừa hát vừa nức nở, nấc lên từng hồi. Thần đêm nghe xong bèn chỉ đường:

-Ta thấy thần Chết mang con chị biến vào khu rừng tối kia. Cứ đi theo hướng đó

mà tìm.

Bà mẹ lao vào bóng đêm theo hướng thấn Đêm vừa chỉ. Ðến một ngả ba giữa rừng

già, bà phân vân không biết nên theo lối nào. Bà hỏi một bụi gai bên đường đang trơ trọi

những cành khô bám đầy tuyết:

-Gai có thấy thần Chết mang một đứa bé chạy qua đây không?

-Thấy, có thấy, nhưng bà phải ôm tôi vào lòng, ấp cho tôi được chút hơi ấm rồi tôi

chỉ đường cho. Tôi lạnh cóng gần chết đây.

Bà mẹ không ngần ngại kéo bụi gai ôm sát vào ngực mình. Những cây gai nhọn

đâm vào khuôn ngực trắng mịn của bà, đau điếng, màu từ tim bà nhỏ giọt nhưng bà cố

nén cơn đau. Cành gai thấm máu trở nên tươi tốt, đâm chồi trổ ra những bông hoa đẹp.

Nhờ bụi gai chỉ lối, bà mẹ đến một hồ lớn. Nhưng bà không tìm thấy một chiếc

thuyền để đi qua bờ bên kia. Mặt hồ đã đóng thành một lớp băng, nhưng quá mỏng để có

thể bước lên đó. Hồ thì lại quá sâu, khó lòng lội qua được, nhất là nước lạnh giá. Nhưng

bà quyết lòng phải vượt qua, bà cúi xuống uống dần nước hồ. Ðúng là việc làm chẳng thể

nào thành được, nhưng biết làm sao, lòng thương con vô bờ làm cho bà mẹ không suy

tính lý lẽ nữa. Bà chỉ cầu xin Thượng đế sẽ làm một phép mầu như Người đã từng ban

cho nhân loại trong những phút giây khổ đau cùng cực.

Hồ nước thấy thế, khuyên bà:

-Bà không uống cạn được nước hồ đâu, đừng làm chuyện điên rồ. Này nghe ta bảo,

chúng ta trao đổi với nhau đi. Ta thì khoái chơi ngọc, mà bà thì có đôi mắt long lanh đẹp


tuyệt, có giá trị hơn cả những hòn ngọc trong suốt. Bà hãy khóc đi, khóc cho đến khi nào

vơi nước mắt và hai con mắt bà sẽ rơi xuống. Cho ta đôi mắt ấy, ta sẽ đưa bà đến tận nơi

ở của thần Chết. Ðó là một khu vườn ươm hoa mà mỗi cây hoa là một linh hồn con người

đã do thần Chết mang về.

Bà mẹ nức nở:

- Tôi có tiếc điều gì của tôi đâu, chỉ mong tìm thấy con thôi.

Thế là bà khóc, nước mắt tuôn rơi dầm dề cho đến lúc đôi mắt đẹp theo giòng

nước mắt rơi xuống tận đáy hồ và hoá thành hai hòn ngọc tuyệt đẹp. Hồ giữ lời, mang bà

đặt vào trong một ngôi nhà lồng kín to lớn. Bà me, nay đã mù, không nhìn được gì xung

quanh, nên chẳng thể đoán được đây là đâu.

-Thần Chết ở đâu để ta còn đòi lại con thơ?

Môt bà lão coi vườn bảo bà:

-Thần Chết chưa về đâu. Làm sao bà có thể vào tận đây được?

-Thượng đế đã đưa ta đến đây vì lòng người khoan ái vô cùng. Bà hãy vì Chúa, tỏ

lòng thương xót mà cho ta hay con ta hiện ở đâu.

-Tôi làm sao biết được mặt mũi con bà ra sao. Mà bà thì lại chẳng nom thấy gì. Ở

đây có hàng triệu triệu cây hoa, nhiều cây đã chết héo đêm qua, chờ thần Chết về trồng

lại. Mỗi gốc cây là một sinh mệnh con người. Hoa ở đây khác hẳn hoa trên trần thế. Mỗi

hoa có một trái tim biết đập theo nhịp sống hẳn hoi. Có những cây hoa là linh hồn con trẻ,

cũng biết đập nhịp. Bà cứ đi mà tìm, chắc bà sẽ nhận ra nhịp tim của con bà, vì bà là mẹ

cơ mà. Nhưng nếu bà muốn tôi giúp cho, thì hãy đền ơn cái gì đi.

- Bà thấy ta còn gì để cho bà chăng? hay ta sẽ theo hầu hạ bà tận cùng nơi thế gian

này.

- Ta cần gì nơi tận cùng kia, hãy cho ta mái tóc óng ả của bà, ta thích những sợi tơ

vàng óng kia. Ðổi lại ta cho bà mái tóc bạc của ta.

Bà Mẹ đồng ý, trao đổi mái tóc vàng óng lấy mái tóc bạc phơ của bà lão.

Họ buớc vào căn nhà lồng kính của lão thần Chết. Trong đó có biết bao muôn vạn

cây hoa, đủ lọai, đủ màu. đủ hương sắc. Mỗi cây tượng trưng cho một sinh mạng con

người, có cây cho kiếp người bên Trung Hoa, có cây là kiếp người bên Ấn Ðộ... Có cây

xanh tươi mơn mởn, có cây héo uá khô cằn. Bà mẹ cúi xuống tận từng cây hoa, nghe nhịp

tim của chúng, và giữa hàng triệu nhịp tim đó, bà đã nhận ra nhịp tim của con mình.

- Ðúng là con tôi đây, làm sao có thể quên được nhịp tim mà mình hằng nghe bao

năm dài.

Bà chỉ vào một cây hoa màu xám nhạt, nhỏ bé yếu ớt, thân cây không đủ sức đứng

vững, quằn quẹo qua một bên.

- Chớ đụng vào cây. Lát nữa thần Chết trở về, đừng cho thần nhổ cây hoa này.

Thượng đế trao cho thần giữ vườn hoa này; mỗi cây hoa còn mạnh là một người trên thế

gian còn sức sống. Cây nào yếu là biểu hiện của một người thế gian đang bệnh hoạn, nếu

nhổ lên là linh hồn người kia sẽ lìa khỏi thể xác đấy. Bà cứ doạ rằng bà sẽ phá tan vườn

hoa này để thần Chết sợ mà làm theo ý bà.

Thần Chết về, mang theo hơi lạnh âm ty rùng rợn. Thấy bà mẹ, thần quát lên hỏi:

- Làm sao ngươi có thể đến đây được?


Bà mẹ vươn ngực dõng dạc trả lời:

- Ta là một bà mẹ.

Thần Chết đưa cánh tay dài chộp lấy cây hoa ốm yếu; nhưng bà mẹ, bằng hết sức

mình, ôm kín lấy cây hoa không cho thần Chết đụng vào. Thần Chết hà hơi vào bà, bà

cảm thấy lạnh buốt đến tận cùng tủy xương.

Thần Chết doạ bà.

- Ngươi không đủ sức chống lại ta đâu. Chớ dại.

- Thượng đế sẽ tiếp sức cho ta.

- Ta làm theo lệnh Thượng đế, ta chăm sóc khu vườn sinh mệnh này là làm theo ý

Người. Ta nhổ cây ở đây là để đem lên trồng trên Thiên đàng cho linh hồn được hưởng

cõi hạnh phúc vô biên hằng hữu.

Bà mẹ quỳ xuống van xin:

- Hãy trả lại con ta. Nếu không, ta sẽ nhổ hết cây trong vườn này.

Vừa nói, bà vừa quơ tay vơ lấy một chùm cây.

- Chớ, chớ. Chớ làm thế. Ngươi là một bà mẹ đau khổ, sao ngươi lại muốn làm các

bà mẹ khác đau khổ theo ngươi?

Bà mẹ ngơ ngác, bàng hoàng. Những bà mẹ khác? Sẽ có những bà mẹ khác đau

khổ vì ta nhổ lên những cây sinh mệnh của con họ sao?

Thần Chết ôn tồn nói:

- Ðây là đôi mắt của ngươi, ta thấy chúng long lanh dưới đáy hồ nên vớt lên. Hãy

nhận lại đi. Ðôi mắt ấy trong sáng hơn xưa nhiều, hãy theo ta nhìn dưới đáy giếng kia, ta

sẽ cho biết tên hai trẻ mà ngươi vừa định nhổ đi cành cây sinh mệnh.

Bà mẹ nhận lại đôi mắt, nhìn xuống đáy giếng, thấy từ một trong đoá hoa toả lên

niềm hạnh phúc thơ ngây; một đoá hoa khác thì u sầu ảm đạm.

Thần Chết nói:

- Tất cả đều do ý của Thượng đế, ai hạnh phúc, ai trầm luân đều do Người sắp xếp

cả.

- Tại sao lại có hoa hạnh phúc, hoa bất hạnh?

- Ta không thể trả lời ngươi được. Nhưng cần biết một trong hai hoa đó là linh

hồn của con ngươi, là hình ảnh tương lai của nó.

- Trời ơi! Hãy cho ta biết hoa nào trong hai kia là hoa linh hồn của con ta. Nếu đời

nó về sau sẽ đau khổ thì xin hãy mang nó đi, mang nó về chốn thiên đàng cho nó được

hưởng chút phúc trời. Xin hãy quên những điều ta đã nói ra, xin hãy quên cả những dòng

nước mắt khổ đau của ta.

Bà quỵ xuống chìa đôi bàn tay ra khẩn cầu:

- Xin Thượng đế vô cùng nhân ái hãy rước con tôi về bên người. Xin đừng nghe

những lời cay đắng oán than của tôi. Xin hãy thương xót lấy con thơ...

Thế là thần Chết mang đứa bé ra đi, đưa nó đến nơi xứ sở mà bà mẹ ước nguyện.

Bà mẹ gục đầu xuống che giấu niềm đau thương nhưng thầm cám ơn rằng con

mình đã được an phần nơi vĩnh phúc.


Quảng Trị,

Tuổi Thanh Xuân Trong Nỗi Nhớ

Ðã từ lâu, tôi vẫn có ý định viết một tập hồi ký về thành phố Quảng Trị mến yêu,

nơi tôi đã sống qua trọn tuổi thiếu niên đầy hoan lạc. Thế mà không phải dễ đâu, vì mỗi

lần ngồi trước máy vi tính, gõ được vài dòng chữ là thấy tắc nghẹn. Chẳng phải thiếu

chuyện để viết ra, mà ngược lại vì có quá nhiều điều muốn nói nên không biết phải bắt

đầu từ đâu. Bây giờ mùa hè Texas đã sắp qua; cơn nóng hơn 100 độ đã dịu lại. Những

ngày đi làm về chỉ muốn ngồi thưởng thức các bản nhạc tình, những cuốn phim hay đã

mua dần trong gần mười năm qua mà chưa có dịp sử xem tới. Ðời sống quay cuồng, thời

gian trôi nhanh. Mới đó mà đã xa Quảng Trị gần nửa thế kỷ. Những kỷ niệm tuổi thanh

xuân nơi đất Quảng mến yêu vẫn theo đuổi trong những giấc mơ chờ dịp được trang trải


ra trên những tờ giấy trắng. Mà hể là kỷ niệm thì phải có chuyện của riêng mình gắn liền

theo từng biến cố, địa danh. Vì mỗi góc phố, mỗi con đường trong thành phố mến yêu đó

đều gợi cho mình một vài ký ức dạt dào tình cảm lãng mạn tuổi thanh xuân. Do đó, khi

quý vị đọc qua, đừng than phiền là tác giả nói về cái tôi đáng ghét nhiều quá.

Tôi rời Quảng Trị năm 1966 lên đường theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc.

Rời quân trường đổi về chiến đấu tại Sư Đoàn 5 Bộ Binh trấn nhậm 3 tỉnh Ðông Nam

phần, nơi có các địa danh lẫy lừng và đẫm máu nhất chiến trường miền Nam. Cuối năm

1969, lại về Quảng Trị nhờ vết thương bụng phải giải phẫu và được nghỉ phép 3 tháng

dưỡng sức trước khi trở lại đơn vị. Ðó là lần cuối cùng tôi nhìn thấy thành phố còn

nguyên vẹn hình hài, phố phường tấp nập và dĩ nhiên mang đậm hình ảnh chiến tranh. Xe

nhà binh chạy qua lại với những người lính da rám đen và ánh mắt rắn rỏi can trường.

Trên khuôn mặt lớp trẻ đã thấy nhiều ưu tư hơn là nét hồn nhiên của tuổi học trò.

Năm 1989, trước ngày từ giã Việt Nam ra đi theo chương trình Định Cư Cựu Tù

Nhân Chính Trị, tôi đã thực hiện một chuyến về quê săn sóc lại mồ mã ông bà lần chót.

Quê nội tôi làng Ðâu Kênh bên hữu ngạn con sông Thạch Hãn đổ ra biển tại Cửa Việt. Từ

tỉnh lỵ đi theo đường sông thì có những chuyến đò dọc đưa khách thương buôn lên xuống

vào mỗi buổi sáng. Theo đường bộ thì đi qua Sải trên con đường rải đá rộng đủ cho hai xe

tránh nhau. Từ khi thành phố Quảng Trị bị san bằng trong trận mùa hè đỏ lửa 1972, tỉnh

ly tạm dời vào Hải Lăng. Dù Quảng Trị là tỉnh lị, sinh hoạt buôn bán tấp nập lại ở Ðông

Hà, nơi giao lưu của đường quốc lộ 1 và quốc lộ 9 đi sang Lào. Tôi đã theo đường sông

từ bến đò Ðông Hà để về quê qua ngả ba sông ở Gia Ðộ.

Khi chiếc xe đò từ trong Nam ra Trung chạy quá Hải Lăng chừng vài cây số, tâm

hồn tôi bắt đầu rạo rực, cố tìm lại chút gì quen thuộc ngày xưa. Hai mươi năm xa cách

nay trở lại quê xưa. Tôi yêu cầu anh tài xế cho dừng xe lại phía bên này cầu ga vài mươi

phút để cố nhìn lại thành phố thân yêu mà nay chỉ là cảnh hoang tàn đổ nát. Ðây là con

đường đất dẫn lên làng Tích Tường, Như Lệ. Con đường này ngày xưa xe đò từ Ðông Hà

sau khi qua cầu ga gập ghềnh, rẻ sang trái để chạy vào trung tâm thị xã. Cũng trên con

đường đất này, năm 1965, tôi đã cùng cố vấn Mỹ đến đón toán kích đêm và chứng kiến

tận mắt xác vài du kích Việt Cộng khi mò về quấy nhiễu dân làng. Các anh này đã bị toán

thám báo bắn nát nhừ, thân hình lổ chổ hàng trăm vết đạn. Tôi thả tâm hồn theo ký ức bắt

đầu từ đây vậy.

Tôi buớc ra khỏi xe, tìm một khoảng đất cao nhất nhìn về hướng thị xã. Chẳng có

thứ gì còn lại mà cao hơn một thước, ngoại trừ những lùm cây mới mọc lên sau này.

Ngược vào phía Nam chừng trăm thước là bệnh viện Quảng Trị, dĩ nhiên nay chẳng còn

gì ngoài đống gạch vụn. Ðối diện là Ty Công Chánh, trong đó có căn nhà đơn sơ của dì

tôi, nơi tôi đã ở trọ trong năm đầu học lớp đệ thất tại trường trung học Nguyễn Hoàng.

Ngày hai buổi đạp xe đi học. Từ đây đến trường chắc chỉ vài cây số, đi qua phố chính

Trần Hưng Ðạo. Gần ngả tư Hưng Ðạo Quang Trung là tụ điểm của ba nhà sách Lương

Giang, Tùng Sơn, và Văn Hoá. Nhà sách Tùng Sơn có hai chị em cô Mai nhỏ nhắn, mủm


mỉm, dễ thương; phải nói là đẹp. Học trò các trường Trung Học Nguyễn Hoàng, Bồ Ðề,

Thánh Tâm cứ chiều chiều lượn qua lượn lại, làm bộ xem sách để được nhìn ngắm các

nàng. Ðối diện là nhà sách Lương Giang của ông Nguyễn Quang Trình, dạy Pháp văn

trường Thánh Tâm. Ngày đó, cô Thanh Tâm, con thầy Trình cũng là một trong những hoa

khôi của Quảng Trị. Có lẽ vì sắc đẹp của cô có vẻ kiêu sa, lại thuộc lớp đàn chị, nên các

chú học trò chẳng dám nhìn lên. Thầy Trình có óc tổ chức, trang trí, nên tiệm sách của

thầy đầy đủ mọi thứ sách báo, văn phòng phẩm hơn hết. Những ngày Noel, tết. bước vào

nhà sách Lương Giang là chẳng muốn bước ra, vì thấy thứ gì cũng thích cả: từ những tấm

thiếp lóng lánh kim tuyến cho đến các tờ lịch có tranh cảnh hay hình ảnh các cô gái đẹp.

Tại ngả tư chính này của thị xã, thường có một ông cảnh sát già đứng điều khiển

lưu thông, dù những ngày đó chẳng có mấy xe hơi trên đường phố Quảng Trị. Ông đứng

trên cái bục tròn không mái che, miệng ngậm tu huýt, hai tay chỉ phải chỉ trái suốt ngày.

Con đường Quang Trung bắt đầu từ bờ sông, nơi các ghe thuyền đổ khách lên về từ các

vùng quê đi nhóm chợ. Ðường chạy thẳng đến tận trường Nguyễn Hoàng và sân vận động

tỉnh. Sau đó chếch về nam thêm chừng cây số để gặp lại quốc lộ 1; đi tiếp là đến La Vang

nơi thánh địa 200 năm xưa Ðức Mẹ đã hiện xuống che chở cho đám giáo dân đang bị truy

nã vì luật cấm đạo thời Tây Sơn.

Con đường Quang Trung phải được đặt tên là con đường học trò. Trên một khoảng

đường ngắn mà có đến mấy trường học: trường trung học Thánh Tâm, trường tiểu học

Teresa, trường Nữ Teresa, cả ba trường tư này thuộc giáo hội Công Giáo. Hai bên đường

là hai hàng phượng vĩ già. Cứ hè về, hoa phượng nở đỏ rực cả khoảng trời. Phượng rơi

xuống lót đường học trò qua lại, phượng nằm ép trong những tập lưu bút ngày xanh đầy

những lời thân ái hoa mỹ các bạn trao cho nhau trước khi tạm xa. Trên những cây phượng

già đó, bọn ve sầu ngân nga những cung điệu u buồn của mùa chia tay. Chính trên con

đường này, những cậu trai si tình theo lẻo đẻo sau các tà áo dài, ngập ngừng trao vội lá

thư kẹp trong cuốn sách học. Tôi cũng đã đếm hàng ngàn buớc trên con đường đi học về

để ngắm tấm lưng thon của VLH mà chưa hề dám mở miệng nói một câu làm quen. Ngày

đó học sinh Nguyễn Hoàng nữ mặc áo dài trắng, nam áo trắng quần xanh; ngày lễ thì toàn

trắng. Trên nắp túi hàng trên thêu tên họ, hàng dưới hai chữ viết tắt NH. Lớp đệ tam có

vạch đỏ hai bên chữ NH, đệ nhị hai vạch, và oai nhất là lớp đệ nhất anh cả, có tới ba vạch.

Ðệ Nhị và đệ Nhất cách nhau một tấm bằng, bằng Tú tài một. Cả hai bằng Tú tài 1 và Tú

tài 2 học sinh phải vào tận Huế để thi.

Gia đình tôi chỉ có hai mẹ con. Mẹ có tiệm bán hàng ở Ðông Hà, ngay gần chợ.

Tôi đi học sớm một năm, phải vào toà Hòa giải Rộng quyền làm lại khai sinh tăng thêm

một tuổi để được thi vào lớp đệ thất Nguyễn Hoàng. Sau mùa hè 1957, tôi giã từ chăn

nệm êm ấm và hơi hám mẹ lên đường vào Quảng Trị “du học”. Những năm đầu ở trọ nhà

dì, sau đó dọn về nhà cô. Cô dượng tôi nghiêm lắm, thương con cháu nhưng chẳng bao

giờ biểu lộ ra mặt. Vì thế tôi cứ né gặp cô dượng, trừ phi giờ ăn cơm phải chường mặt ra,

len lén chờ xem có câu la mắng nào không. Cô tôi là mẹ của ca sĩ Duy Khánh, dượng

cũng vừa là cậu bên ngoại. Những ngày ông Duy Khánh kéo các ban nhạc về Quảng Trị

hát Ðại Nhạc Hội là nhà trở nên thật tưng bừng và tươi mát. Tôi có dịp thoải mái trò


chuyện cùng Thái Thanh, Thanh Thuý, Trần Văn Trạch... hay nhìn tận mặt các cô đào

múa nở nang xinh đẹp trong ban vũ Lưu Bình Hồng. Tôi còn nhớ cô Kiều Oanh, em gái

nghệ sĩ Linh Giang, lúc đó là người yêu của Duy Khánh. Cô Kiều Oanh thích mặc áo dài

màu hoàng yến; gái Bắc kỳ giọng nói nhẹ nhàng và ngọt ngào. Trong cái nhìn niên thiếu

của tôi, chẳng có ai trên đời này đẹp hơn cô được. Sau cô lấy chồng là người hùng Biệt

động Nguyễn Thừa Du, một thần tượng của tôi lúc còn thiếu niên. Cũng khoảng thời gian

này, Duy Khánh đang theo đuổi tán tỉnh Thanh Thúy, người được giới hâm mộ đặt biệt

danh là Tiếng hát Liêu trai. Tôi trở thành cánh chim xanh đi lại trao thư tình cho anh.

Thanh Thúy có cô em là Thanh Mỹ, da hơi ngăm ngăm không đẹp bằng chị. Ðưa thư qua

lại nhiều lần rồi tôi cũng đâm liều tán cô em nhưng chẳng đi đến đâu. Tôi thường thích

đứng hai bên cánh gà để xem trong các đêm văn nghệ. Cả đến về sau này, khi làm lính

biên cương những ngày phép từ đơn vị có dịp về Sài Gòn đến rạp Quốc Thanh, Hưng

Ðạo, cũng chỉ khoái vào nơi hậu trường, nhìn ngắm, tán tỉnh các cô hơn là ngồi đàng

hoàng trong đám khán giả để nhìn lên chiêm ngưỡng cảnh sắc huy hoàng của sân khấu

trong những ánh đèn màu rực rỡ. Năm Tuý Phượng đã lừng danh là Nữ hoàng Twist, tôi

mới 18. Cậu em đã si tình mua hoa đến gõ cửa nhà nàng ở số nhà 147 đường Bùi Hữu

Nghĩa Gia định để tỏ tình. Nàng thương tình thỉnh thoảng ban cho chút cầm tay, bá cổ, và

cho làm tà lọt đi theo những lúc trình diễn. Thế đã là hạnh phúc tuyệt vời, cậu em chẳng

còn dám mơ ước chi hơn.

Năm đệ thất, chúng tôi còn học Hán Văn với thầy Trần Công Hiệu. Kỷ niệm nhớ

đời với thầy là tiếng “bôi táp lô” mỗi khi thầy sai học trò lên lau bảng. Con trai đầu của

thầy, anh Trần Công Linh, ngày đó cũng là một trong những thần tượng của chúng tôi.

Anh dáng cao cao, đánh bóng chuyền giỏi, lại có máu văn nghệ. Anh đóng vai Kinh Kha

xuất sắc trong vở kịch Kinh Kha sang Tần. Tôi thì đóng vai người lính chỉ xuất hiện một

lần khi mang một chiếc hộp trong đó có đựng đôi bàn tay ngọc ngà của nàng Ly Cơ do

Thái Tử Ðan gửi tặng Kinh Kha. Anh Linh đúng là một loại Kinh Kha cho chúng tôi thán

phục. Sau này, gặp lại anh trong trại tù Hàm Tân Z30C, cùng bị chuyển ra Xuân Phước

chung đợt, chia sẽ cùng nhau trọn 10 năm cay đắng. Anh vẫn khí khái, hiên ngang, nhưng

trí óc có phần hơi bất thường do một tai nạn chấn thương vào sọ não. Anh Linh dường

như bị nhốt xà lim biệt giam gần trọn khoảng thời gian tù cải tạo, thân hình tàn tạ, rách

nát, nhưng tính khí vẫn can cường.

Cô giáo dạy Việt văn là Trần H. H., tốt nghiệp đại học sư phạm Huế. Cô tròn trịa,

đẹp và hiền lành. Cô thương tôi nhất lớp, vì tôi viết văn hay. Những bài luận của tôi

thường được cô cho đọc lên cả lớp nghe. Cô thường gọi tôi đến phòng trọ, cho ăn bánh

hay dẫn đi ăn kem. Có lẽ vì được cô thương nên đời học sinh của tôi mới ba chìm bảy nổi.

Từ một học sinh ngoan ngoãn, học hành chăm chỉ, tôi biến thành một trong những học

sinh cứng đầu cứng cổ nhất trường. Số là có thầy A. cũng dạy Việt văn các lớp trên; lúc

đó chẳng hiểu thầy có yêu cô H không, nhưng rõ ràng là thầy không ưa tôi, nói cho đúng

là ghét cay ghét đắng vì tôi được cô thương, cho gần gủi mỗi ngày. Thầy tìm mọi cách

hành hạ, xử phạt oan ức tôi nhiều lần. Bản tính tôi thì không chịu được sự oan trái, nên

lâu dần tôi đâm ra lì lợm và dám chống lại thầy. Lần tôi hỏng thi, cùng các bạn đến nhà

cô trên đường Nguyễn Hiệu, nội thành Huế. Cô bỏ đám bạn tôi lại trong phòng, dắt tôi ra


sau vườn hái đào cho ăn và trách nhẹ rằng vì tôi quá ham mê theo đuổi chuyện yêu đương

mà thi hỏng. Ngày cô H đi nghỉ hè xa, cô gửi cho tôi tấm ảnh lớn chụp cô đứng tựa một

gốc cây. Phía sau tấm ảnh là những dòng chữ chi chít nhỏ kể nổi niềm nhớ nhung đến cậu

học sinh thân yêu nhất. Tôi giữ tấm ảnh mà lòng phân vân, không biết đo lường tình cảm

như thế nào đây. “Mais tu n'es trop jeune encore, pour jouer les amoureurs”. Sau này, khi

đã ra đời làm việc cho cơ quan toà Ðại sứ Mỹ, tôi tình cờ gặp cô cùng chồng đi xem phim

ở rạp Châu Tinh, Huế. Tôi đánh bạo buớc đến, lợi dụng bóng tối lúc buớc vào rạp cầm tay

cô bóp nhè nhẹ. Thế thôi.

Trường Nguyễn Hoàng thời đó

là bề thế nhất tỉnh. Thầy hiệu

trưởng Thái Mộng Hùng hiền

lành, thầy giám thị Nguyễn Ích

Xuân thì nghiêm khắc. Tôi nhớ

thầy dạy Vạn vật Nguyễn Cửu

Triệp rất khéo tay. Thường thầy

dùng phấn màu vẽ lên bảng các

loại thú rừng rất sinh động.

Thầy Phạm Hòa, thầy Nguyễn

Văn Thị dạy toán rất hấp dẫn.

Hai đặc ngữ của thầy Thị mà

chúng tôi không bao giờ quên là

“ước số chung lớn nhất” và “bội số chung nhỏ nhất” được thầy đọc là “ư-xê-lờ-nờ” và

“bê-xê-nờ-nờ”. Sau thầy bị động viên Thủ Ðức ra trường phục vụ binh chủng pháo binh.

Ngoài Hán văn, chúng tôi đã học cùng lúc hai sinh ngữ : Anh văn và Pháp Văn.

Thầy Lê Ðình Ngân dạy Pháp văn; thầy Nguyễn Hứa Thảo. dạy Anh văn. Chúng tôi học

từ sách L'Anglais Vivant của Pháp. Bài học đầu tiên là This is Jack, Jack is a boy; this is

Jane, Jane is a girl. Ngoài thầy Thảo, còn thầy Hồ Đình Mai cũng dạy Anh văn các lớp

trên. Thầy Mai cao lớn, giọng nói ồm ồm. Thầy thường khoe rằng thầy nói tiếng Anh hay

hơn Mỹ. Thửa đó, chúng tôi có biết người Mỹ nào đâu mà so sánh xem thầy nói hay hơn

như thế nào. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn phục thầy sát đất vì mỗi khi đọc Anh văn, thầy cứ

trương gân cổ lên phát âm, nghe mà không thể nào bắt chuớc được.

Vào những năm đầu 60, các thầy giáo Trung học là có mức sống tương đối cao

nhất. Tốt nghiệp Ðại học sư phạm 3 năm, lương hàng tháng khoảng hơn 4000 đồng, trong

khi giá chiếc xe Vespa mới toanh chỉ cở 25000; muời tháng lương của thầy đã có thể mua

được một xe hơi Peugeot 203 cũ nhưng còn le lói chán. Ða số các thầy còn đi xe đạp mà

giá cao nhất cho loại xe tốt nhất chừng 2500, vài thầy chạy Vespa, Lambretta. Ở một

thành phố nhỏ như Quảng Trị, thầy giáo trung học là đối tượng của các gia đình có con

gái đến tuổi cặp kê. Thời này người lính chưa có được một vị trí xã hội thích đáng. Học

trò đi học thường mơ ước trở thành bác sĩ, kỹ sư. Nhưng cả trăm người mới có vài người


ngoi lên đến các học vị này. Còn đa số thì thích ra làm thầy giáo, cuộc sống an nhàn và

trung lưu, được mọi người kính nể. Ngoài ra, thầy giáo còn là một khuôn mẫu đạo đức

trong xã hội. Do thế, các thầy phải sống vào vòng nề nếp mà những người ngưỡng mộ

thầy đã khoanh lại cho; chỉ bước chịch ra một chút là mọi dư luận đổ lên đầu, chỉ còn

cuốn khăn gói mà đi xứ khác làm ăn thôi.

Lớp học chung nam nữ. Các cô ngồi các hàng ghế trước, sát bàn thầy. Các cậu lớn

sồn sồn thì ngồi các bàn sau cùng. Những giờ ra chơi, chúng tôi đẩy bàn ra hai bên, chừa

một khoảng trống ở giữa diễn trò đánh lộn. Có anh chàng bắt đầu chập tập hút thuốc lá,

thở khói ra trong hộc bàn rồi dùng cuốn vở quạt lia quạt lịa. Tuổi học trò đố anh nào

không từng làm thơ, và tự đặt những bút hiệu thật bay bướm. Lớp tôi có Trần Ðình Bé,

tức thi sĩ Thạch Nhân. Tôi còn quen Lê Văn Chính, bút hiệu Sương Biên Thuỳ, sau này

lại đổi là Lê Mai Lĩnh. Hai anh có thơ đăng trên các tạp chí giá trị như Thế Kỷ Hai Mươi,

Sáng Tạo, Hiện Ðại, Văn Học, Nghệ Thuật, Bách Khoa... Thạch Nhân hình như đã chết

trong một tai nạn chiến tranh, Lê Mai Lĩnh thì nay râu ria xồm xoàm đang làm thơ chửi

Việt Cộng ở tận Connecticut. Tôi phụ trách làm bích báo cho lớp nhiều năm liên tục, cố

rặn đẻ ra một số bài thơ mà nay nếu có nhớ lại thì cũng chẳng dám xướng lên vì e không

gian sẽ mất đi phần thanh khiết ngay. Tuy thế thơ của tôi cũng từng được nắn nót viết lên

trang giấy xanh, giấu trong tập sách toán để trao cho Thiên Xuân mỗi lần tôi ghé vào tiệm

thuốc tây Quảng Trị làm bộ mua thuốc cảm cúm để thăm nàng. Thiên Xuân dáng người

cao gầy và khuôn mặt thanh tú. Nàng đẹp, nhất là đôi bàn tay trắng muốt và thon thả. Khi

mới quen nàng, tôi thường đứng trồng cây si bên kia đường, nhìn lên căn phòng ở lầu trên

của tiệm thuốc tây. Ðứng mãi cho đến khi nàng nhìn xuống thấy, cảm động quá, ném

xuống cho mấy chữ: “Xuân thấy rồi, về học bài đi.” mới chịu ra về. Xuân dường như lớn

hơn tôi ít lắm là ba bốn tuổi. Mặc kệ, có hề chi, tình yêu không biên giới mà. Những chiều

sau giờ học, tôi thường ra gặp nàng, đi cùng nàng ra bưu điện gửi thư. Có lần, Thiên

Xuân viết vào bàn tay tôi hai chữ hán “Ái Xuân”. Tôi về nhà, thức trắng một đêm để tìm

hiểu coi nàng muốn gửi gắm điều gì qua thông điệp ngắn ngủi kia. Phải chi nàng đặt cho

một dấu hỏi sau hai chữ Ái Xuân thì có ngu lắm cũng phải hiểu là nàng muốn hỏi tôi có

yêu nàng không. Lẽ nào nàng còn một tên khác là Ái Xuân? Hai chúng tôi cứ lơ lửng con

cá vàng như thế cho đến ngày tôi chuyển thuyền tình qua bến khác. Năm 1965, khi tôi về

Nha Trang, gặp Ðính là bạn cùng làm chung tiệm thuốc tây với Xuân. Ðính nhắc lại:

“Xuân thường theo dõi tin tức Ph. luôn. Xuân bảo muốn Ph. làm thơ cho Xuân đọc mãi

thôi” Ôi, hoá ra thơ con cóc của mình mà cũng có được một người đẹp như Xuân thích

thú.

Con đường Trần Hưng Ðạo song song đường bờ sông. Thị xã Quảng Trị nằm bên

bờ hữu ngạn sông Thạch Hãn. Giòng sông hiền lành vào mùa xuân, hè, trở nên hung hãn

vào thu đông; dòng nước chảy mạnh uốn xói lở phía bên này, đem đất cát bồi cho Nhan

Biều ở phía bên kia. Thanh niên Quảng Trị thường ra tắm sông ngay bến dinh Tỉnh

Trường. Có người đi xa hơn, lên tận cầu ga để biểu diễn màn nhào lộn. Ngay bến, mực

nước đã sâu quá đầu. Nhưng chịu khó bơi ra giữa sông thì chỉ cạn đến bụng thôi. Những

chuyến đò dọc chen chúc người với mái chèo khoan nhặt trên sông làm cho sông thêm


nhiều sinh khí. Con đò từ đây sẽ đưa hàng hoá về các thôn quê tận cửa Việt. Sông Hãn

gặp sông Hiếu ở ngả ba Gia Ðộ, nơi đó sông trải rộng ra, nước đã bắt đầu lờ lợ, hai bên

bờ đã nhiều cát hơn đất. Trên bờ sông, đi qua dinh Tỉnh trưởng là toà Hành Chánh hai

tầng bề thế. Kế đó, chúng ta đến ty Học Chánh, trường Nữ Tiểu Học, và cuối cùng là

chùa Tỉnh Hội trước khi đi qua một vùng đất thấp, một chiếc cầu sắt về đến Sải. Chùa

Tỉnh Hội có truyền thống tu tỉnh, hành đạo, nơi sản sinh ra nhiều vị cao tăng lãnh đạo

Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất như Thượng Toạ Thiện Minh. Cậu tôi, ông

Trợ Triển lúc đó làm Chánh Đại Diện Phật Giáo. Năm 1965, khi biến cố Phật Giáo xuống

đường xảy ra trên toàn quốc, tôi đang làm thông dịch cho một cơ quan chống khủng bố

thuộc toà Ðại sứ Mỹ có trụ sở trên đường Quang Trung, sát nách trường Nữ Trung học

Teresa. Tôi trực tiếp làm việc với ban chỉ huy Biệt Chính mà các thành viên nòng cốt

thuộc đảng Ðại Việt. Dĩ nhiên chúng tôi đối lập hẳn với phe Phật Giáo đấu tranh. Thế rồi

Phật tử đem bàn thờ ra đường ngăn chặn lưu thông. Buổi trưa tôi lái xe jeep đi ăn cơm,

lách né sao đó quẹt làm đổ một bàn thờ. Hú viá. Tôi bèn tìm ngay tấm khiên che chắn tốt

nhất là chạy về nhà cậu trốn biệt mấy ngày. Bên ngoài, các chú thiếu niên quyết tử khăn

đỏ buộc cánh tay hàng ngày hăm hở đi truy tìm cho ra anh chàng Ðại Việt “phản động” đã

đạp đổ bàn thờ, bên trong nhà, tên Ði Vi ngồi thản nhiên nghe các lãnh tụ đấu tranh bàn

kế hoạch đối phó với lính Thiệu Kỳ. Ðất Quảng Trị nhỏ, nghèo, nhưng dân Quảng Trị

kiên cường, có lập trường chắc chắn. Theo ai là theo hết lòng, không vì sang giàu mà

phản bội anh em, không vì chết chóc cực hình mà phản bội lý tưởng. Khoảng thời gian

này, Ðại Việt và Việt Nam Quốc Dân Ðảng có sự tranh chấp nghiêm trọng. Ðại Việt đang

nắm guồng máy chính quyền, có lực lượng quân sự là hàng chục trung đội Võ trang

Tuyên truyền (tức Biệt Chính), có các đoàn Xây dựng Nông thôn, trang bị vũ khí đầy đủ.

VNQDÐ chỉ mạnh ở các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi.

Con đường chạy qua cổng

trường Nguyễn Hoàng hình như tên

đường Duy Tân. Nó chạy qua làng đạo

Trí Bưu, nơi có nhà thờ cổ kính mà

chúng tôi mỗi Noel thường về ăn rề vây

dông với gia đình thầy Hiệu dạy Hán

Văn. Thêm một con đường nối làng Trí

Bưu đến chùa Tỉnh Hội mà tôi đã quên

tên, cùng ba đuờng Lý Thái Tổ, Duy

Tân, Trần Hưng Ðạo làm thành một tứ

giác bao bọc cổ thành Ðinh Công Tráng

nổi tiếng, nơi quân lực Việt Nam Cộng

Hòa đã viết nên trang chiến sĩ hào hùng

nhất của mình trong chiến tranh Việt Nam. Thời đó chưa có Ðịa Phương Quân. Tỉnh đoàn

Bảo An là một tổ chức bán quân sự thuộc quyền bộ Nội vụ. Trong thành là các cơ sở quân

sự tiểu khu, dân thường ít ai vào đây. Thành vuông vức mỗi bề một cây số, xây bằng

gạch, cao hơn 3 mét, có hào sâu bọc chung quanh. Ra vào bằng bốn cửa ở bốn hướng.


Năm 1972, Việt Cộng, vì muốn tạo áp lực tại hòa đàm Paris, đã xua đại quân vượt sông

Bến Hải, chiếm Quảng Trị. Hai Sư đoàn Nhảy Dù và Thủy Quân Lục Chiến đã tiếp sức

nhau đánh một trận tuyệt vời tái chiếm lại cổ thành và thị xã đã tan nát vì bom đạn của cả

hai bên. Hàng ngàn thanh niên miền Nam đã đổ màu nơi đây cho lá cờ vàng tung bay trên

bầu trời Quảng Trị lộng gió.

Quảng Trị ít trò vui. Rạp ciné Ðại Chúng nằm cuối đường Phan Thanh Giản là rạp

hát độc nhất của thị xã. Mỗi ngày thường có xuất tối lúc 7 giờ, thứ bảy có xuất chiều, chủ

nhật thêm xuất sáng. Phim tình cảm Pháp thịnh hành nhất. Sau đó là phim cao bồi Mỹ và

nhiều phim Ấn Ðộ lúc nào cũng ca muá han-ca-ri, han ca-ra, ướt mèm nước mắt. Mỗi

buổi tối, cứ đến giờ ăn cơm là rạp bắt đầu mở nhạc quyến rũ khách xem. Nhà cô tôi ở gần

rạp. Tiếng hát của Paul Anka, Andy William, Elvis Presley, Patti Page... vẵng vào tận

phòng, lôi kéo tâm trí tôi ra khỏi những trang sách đầy công thức tẻ nhạt. Nghe mãi đâm

thuộc từng bài hát, nhớ in từng tên tài tử. Lâu lâu lén cô tôi đi xem phim. Vé mua thì

không đủ tiền, chúng tôi thường chờ cho đến khi phim bắt đầu chiếu, dúi vào tay anh soát

vé mấy đồng để được cho vào. Thường khi, buổi chiếu bắt đầu bằng lễ chào quốc kỳ; trên

màn ảnh hiện lên hình lá cờ vàng bay phất phới, ngay giữa là cờ là ảnh Tổng Thống Ngô

Ðình Diệm. Sau đó là phim thời sự do bộ Thông Tin thực hiện, vài quảng cáo phim kỳ tới

rồi vào phim chính. Khán giả đủ loại, mà phần nhiều là trẻ con. Ghế gỗ bật lên bật xuống

lách cách. Khói thuốc toả ra mù mịt. Trong rạp nhiều khi không đủ tối. Nhất là các xuất

ban ngày, ánh sáng bên ngoài cứ ngoan cố ùa vào.

Một năm vài lần, các ban nhạc từ thủ đô Sai Gòn ra tổ chức nhạc hội, có đủ các

món: ca, kịch, vũ, hài, ảo thuật. Dân Quảng Trị đã khóc theo tiếng nức nở của kỳ nữ Kim

Cương trong vở kịch Trà Hoa Nữ, đã cười theo từng câu chuyện vui của quái kiệt Trần

Văn Trạch trong các màn độc diễn hài hước, hay sững người, tròn xoe mắt, nín thở qua

màn vũ sexy của nữ thần Thu Thủy, Kim Vui. Thỉnh thoảng các đoàn cải lương cũng chịu

khó gồng gánh ra địa đầu giới tuyến để trổ tài. Những ngày có nhạc hội hay cải lương, thị

xã Quảng Trị sống động hẳn lên. Ðây là dịp để các giới, các thành phần dân chúng có dịp

quần là áo lượt, gác qua một bên những ngày chật vật theo cơm áo để tụ hội về một

khoảng không gian nhỏ bé, ồn ào, bụi bặm, nồng nặc hơi người, nhưng vô cùng đầy màu

sắc, linh động.

Mùa đông Quảng Trị buồn lắm. Mưa chi mà mưa mãi, kéo dài hàng hai ba tháng

không ngơi. Ðất thấm ướt đẩm, nhà cửa cũng thấm ướt mốc meo. Thế nhưng vẫn cứ sinh

hoạt như thường. Thầy trò cứ đi đến trường, công chúc cứ đi làm, chợ búa cứ nhóm đông

đủ vì chả lẽ ở nhà miết hai ba tháng trời. Có thương chăng là thương người trai lính chiến

đấu nơi sa trường. Học trò Nguyễn Hoàng là nguồn bổ sung sĩ quan cho chiến trường giới

tuyến, nhiều người lừng danh trong quân sử. Thanh niên hậu duệ Chúa Nguyễn Hoàng ít

ai đi lính mà chịu về làm văn phòng. Lê Huấn lên cố Ðại Tá chưa đầy ba mươi tuổi. Võ

Toàn, Hoàng Mão làm trung đoàn trưởng sư đoàn 1 ở lứa tuổi hăm... Hùng móm sư đoàn

nhảy dù chiến trường dày dạn rốt cuộc về để chết trên chính quê mình khi tiến quân vào


gần đến thị xã. Ðuờng phố Quảng Trị những năm thập niên 60 đầy sắc áo trận. Tiếng đại

bác từ hướng núi phía Ðông vọng về thành phố mỗi đêm, đem lại nỗi lo âu cho các gia

đình có chồng, con đang trấn thủ phương xa. Khăn trắng đã thêm nhiều trên mái đầu các

thiếu phụ và các em thơ.

Ðầu năm 1966, Trung Tâm Huấn Luyện Biệt Chính nằm ngay làng Sải ở cuối thị

xã bị Việt Cộng tập kích lúc nửa đêm về sáng. Tôi theo Cố Vấn Kenwood Foster cùng

ông Ðại Tá Nguyễn Ấm, Tiểu Khu Trưởng, đến thị sát lúc mặt trời vừa lên. Cả một không

khí kinh hoàng bao trùm căn cứ. Xác anh em Biệt Chính nằm la liệt đó đây, không một ai

toàn thây. Việt Cộng dùng chất nổ plastic nhỏ bằng bao thuốc lá, ném vào các lô cốt kiên

cố xây từ thời Pháp. Cả tấm mái dày ba tấc bê tông cốt sắt bị hất tung lên trời, thành vách

bể nát, thì nói cho đến thân người bằng da thịt. Chỉ Huy Trưởng Trung Tâm là Thiếu Úy

Vũ Ðức Vọng may mắn thoát chết. Sau này anh là trung tá trưởng khối CTCT tiểu khu.

Anh Vọng có tài, có tư cách đàng hoàng. Sau 75 anh bị tù ngoài Bắc được chuyển về

Xuân Phước ở cùng nhà với tôi trong những năm chót trước ngày ra trại. Anh nghèo. ít

được thăm nuôi nhưng khi nào cũng giữ gìn tác phong gương mẫu và ý chí bất khuất.

Thương thay, anh không còn sống để được đi định cư Hoa Kỳ như các anh em tù cải tạo

khác.

Quên. Nói về Quảng Trị mà quên nói tới cái ăn là thiếu sót lớn. Ai nói bún bò Huế

ngon? Tôi vẫn ưa sợi bún Quảng Trị thanh nhỏ mà mềm mại hơn nhiều. Quán bún bò

đường Lý Thái Tổ gần trường là một gian nhà tranh lụp xụp. Học trò, bồ bịch thường trốn

học kéo nhau vào ăn. Tô bún đỏ au những ớt là ớt. Lại kèm thêm một trái ớt xanh, vỏ dày,

cắn vào dòn tan và cay đến tận óc. Ðặc biệt, bún ăn với các củ hành ngâm dấm thì tuyệt.

Quảng Trị còn có dấm nuốt. Ðó là một loại sứa biển, trong suốt và dòn tan. Con sứa cắt

thành miếng bằng ngón tay cái. Ngâm vào nuớc phèn cho nó khỏi tan thành nước. Một tô

bún có chan nước tôm kho đánh, trộn với ít rau, giá sống, rải con sứa lên cùng ít đậu

phụng rang giả nhỏ, kèm bánh tráng nướng và đặc biệt không thể thiếu trái ớt xanh cay

nồng. Chịu khó đi về Sải sẽ được ăn các món nem nuớng đặc biệt. Chỉ ngửi mùi nem

đang cháy xèo trên bếp than, thì dù có cháy nhà đến nơi cũng phải dừng lại làm vài lụi

mới chịu đi.

Quảng Trị nhỏ, đi một vòng là hết. Nhưng khi còn lứa tuổi thiếu niên, chúng tôi

vẫn thấy có nhiều kỳ thú phải khám phá hàng ngày. Từ một gốc cây hẹn hò hay góc phố

chờ nhau; từ đêm Noel hoa đăng lạnh mát đến ngày hội thể thao tưng bừng ánh nắng. Từ

con đường quê ngoằn nghèo trong làng Thạch Hãn cho đến chiếc cầu sắt lót vàn gập

ghềnh. Tất cả đều có chút gì để cứ vấn vương mãi trong lòng người viễn xứ.

Người xứ khác còn có nơi để về, thị dân Quảng Trị chẳng còn gì ngoài hoang tàn,

chỉ còn nơi để nhớ. Nhưng hình như trong lòng mỗi người vẫn tái dựng lại hình ảnh của

một thành phố nhỏ, hiền hòa và ấm cùng. Nơi đó đã chan chứa bao niềm tin yêu và hy

vọng của tuổi thanh xuân.


Còn Chút Gì Ðể Nhớ

Có những ước mơ rất đơn giản mà chẳng bao giờ thành hiện thực dù rằng trong

cuộc đời, chúng ta đã thành đạt trong nhiều lãnh vực to lớn và quan trọng hơn. Tình

nghĩa, đạo lý của người Việt Nam thường gắn bó với thầy cũ, trường xưa. Ai trong đời

cũng mong có ngày trở lại thăm ngôi trường đầy kỷ niệm tuổi thanh xuân và gặp gỡ lại

thầy cô, bè bạn. Chiến tranh Việt Nam gần một phần tư thế kỷ đã cướp đi hàng triệu sinh

linh, tàn phá hàng chục thành phố lớn nhỏ trong đó Quảng Trị thân yêu của chúng ta chịu

sự hủy diệt nặng nề nhất. Trường trung học Nguyễn Hoàng cùng chung số phận với cả

thành phố, chỉ còn là đống gạch vụn sau chiến cuộc tàn khốc năm 1972. Con dân Quảng

Trị, phần nào may mắn sống sót sau những cơn bão lửa thì đều ly tán đi muôn phương,

xuôi Nam vào Binh Tuy, Long Khánh; hay lên cao nguyên Pleiku, Lâm Ðồng, Ðắc Lắc.


Không ít người vượt biên qua tận những bến bờ xa xôi nửa vòng trái đất đến hàng chục

nước trên năm châu. Lúc tuổi xế bóng hoàng hôn, có mơ về quê hương tuổi nhỏ, thì

chẳng qua để mà mơ thôi. Vì ngoài cái tên gọi thân thương, Quảng Trị chẳng còn lại gì

ngoài một đống hoang tàn mà nay có lẽ đã bị lấp kín với lớp cỏ bụi thời gian.

Tôi đã theo học trường Nguyễn Hoàng suốt bảy năm từ 1957 đến 1964. Nguyễn

Hoàng là trường trung học công lập độc nhất của tỉnh thời đó. Ngay Ðông Hà với hơn

chục ngàn dân và là một địa điểm giao thương sầm uất cũng chỉ có một trường bán công

với dăm lớp học đệ nhất cấp. Vì vậy hàng năm, sau khi học xong lớp nhất bậc tiểu học, cả

ngàn học sinh từ các quận huyện đổ về thành phố để dự thi tuyển vào lớp đệ thất Nguyễn

Hoàng mà chỉ có chừng hơn trăm là may mắn lọt qua được cửa ải cam go này.

Học sinh Nguyễn Hoàng hãnh diện với tên gọi của vị Tiên Vương Nguyễn Triều,

người đã chọn Quảng Trị làm kinh đô khởi nghiệp, từ đó khai phá giang sơn vào tận cuối

đất ở mũi Cà Mâu, dựng một miền Nam trù phú. Trường nằm ở phía Nam thành phố.

Trước cổng chính cách một con đường bên phải là Ty Thông Tin, bên trái là bến xe đò

với khoảng vài chục xe chạy vào Huế hay ra Ðông Hà. Sau lưng trường là sân vận động

đơn sơ một khán đài chục băng ghế bằng gỗ mái tôn. Xa hơn là những khoảnh ruộng hay

bãi cỏ hoang chạy dài đến quận Hải Lăng. Có sáu con đường dẫn đến trường: Nam từ Hải

Lăng, Ðông từ Trí Bưu lên, Tây từ La Vang xuống, và ba con đường song song dẫn vào

mặt Bắc của trường. Trong sáu con đường đó, đường Quang Trung mới chính là con

đường học trò. Nó bắt đầu từ bến sông Thạch Hãn, cắt ngang phố chính Trần Hưng Ðạo

và chạy qua ba trường học khác mới đến góc trái của Nguyễn Hoàng. Mỗi sáng tinh mơ

hay lúc xế chiều, hàng trăm học trò của các trường tiểu học và trung học Thánh Tâm,

trường Nữ Teresa, trường Nguyễn Hoàng tấp nập líu lo trên con đường mà hai bên là

những hàng cây phương vĩ già với những bông hoa đỏ thắm và đày tiếng ve sầu mỗi lần

hè sang, đánh dấu mùa ly biệt.

Trường được bao quanh bởi một hàng rào xi măng kiên cố có ba cổng lớn nhỏ.

Cổng chính có hai cửa dẫn thẳng vào sân cờ. Chếch qua phía bên phải sát hàng rào hướng

nam là nhà chơi và quán bán bánh kẹo của ông cai trường. Nhà chơi chẳng có trang bị gì

ngoài hai bàn ping pong. Năm học đầu tiên của tôi, 1957, ngôi trường chỉ mới có một dãy

nhà lầu hai tầng gồm tám phòng và một dãy nhà trệt lợp tôn đối diện có năm phòng học.

Văn phòng và phòng Hiệu trưởng chiếm hai phòng tầng trệt cạnh cầu thang. Một chiếc

trống lớn đặt ngay dưới cầu thang mà mỗi sáng sớm người phu trường đánh ba hồi dài

báo hiệu lúc ngày học bắt đầu và sau đó từng hồi ba tiếng cho những lúc đổi giờ.

Thời đó học sinh nam nữ học chung. Lớp tôi có khoảng 50 trong đó chừng bảy

tám chị. Các chị ngồi hai dãy bàn đầu sát bàn giáo sư. Tôi còn nhớ tên vài chị như Dung,

Cẩm, Lê Diệu Minh, Trần Thị Vinh, Lê Thị Như Hoàn, và chị lớn tuổi nhất có lẽ là chị

Cung Thị Biên. Bạn học nam thì chỉ còn nhớ vài anh như Lê Ðình Ân, Nguyễn Trung

Thu, Lê Thọ Giáo, Tám, Dũ, Kháng và Lạc. Tuy ở độ tuổi mười một, mười hai (dĩ nhiên

có vài anh chị lớn hơn dăm ba tuổi), chúng tôi đã biết ăn mặc rất chững chạc. Ðồng phục


áo trắng quần xanh, đa số mang săng đan, vài anh mang giày da hay giày vải. Các chị thì

áo dài trắng và đi guốc gỗ. Những ngày lễ, chúng tôi mặc toàn trắng. Học sinh đến truờng

bằng xe đạp hay đi bộ nếu nhà gần trường. Chỉ đến khoảng năm 60 trở về sau mới có vài

anh đi xe gắn máy mà thịnh hành nhất là xe Goebel và Ischia. Các thầy cũng vậy, phần

lớn đi xe đạp. Duờng như chiếc xe lambretta độc nhất thời đó là của thầy hiệu trưởng

Thái Mộng Hùng. Sau này thêm vài xe của thầy giám thị Trần Ngọc Xuân, thầy Hồ Ðình

Mai. Học trò thời đó rất kính sợ thầy cô. Thầy Lê Ðình Ngân dạy Pháp văn, thầy Trần

Công Hiệu dạy Hán văn thuộc thế hệ cha chú. Thế hệ sau là các thầy cô trẻ tốt nghiệp

Ðại học Sư phạm Huế như cô Trần Thị Hoắc Hương (Việt văn), Phạm Lộc (Sử), Nguyễn

Cữu Triệp (Vạn vật), Nguyễn Hứa Thảo, Hồ Ðình Mai (Anh văn), Phạm Hòa (Toán),

Nguyễn Văn Thị (Toán), Tống Viết Mẫn, Lê Nghiêm Kính, Lê Văn Chỉnh, cô Hoàng Thị

Sa Ða, cô Phi Nga, thầy Duyên và thầy Minh. So với học trình middle và high schools của

Mỹ, thì học sinh Việt Nam học nhiều hơn và khó hơn. Chúng ta đã học hai môn toán (Ðại

số và Hình học) trong 4 năm đệ nhất cấp. Lên đệ nhị cấp, ngoài Ðại số và Hình học, phải

học thêm Lượng giác, Cơ học, Số học và Thiên văn. Lý hoá thì bao gồm các môn Quang

học, Ðiện học, Hoá học. Có thể nói là chương trình toán, lý hoá đệ nhị cấp trung học Việt

Nam ngang cỡ Calculus, Physics, Chemistry của năm đầu Ðại học Mỹ. Từ năm đệ thất,

học sinh đã học hai sinh ngữ là Anh và Pháp văn, cộng thêm Hán văn chỉ học viết, đọc

theo âm Hán Việt mà không học nói. Ðiều đáng nói là lớp học sinh chúng tôi học Anh

văn bằng sách của Pháp (L'Anglais Vivant) do thầy Việt Nam dạy, nên chỉ khá về đọc và

viết mà không nói đúng giọng. Sau này, Bộ Giáo Dục đổi sách (Let's Learn English và

Life with the Taylors) nên có phần sát thực tế hơn. Nhưng sau bảy năm học với Anh văn

là sinh ngữ chính, duờng như chỉ có một hai người trong lớp tôi có khả năng nói chuyện

với người Mỹ một cách thoải mái và tự tin (trong đó có Lê Thọ Giáo). Lên lớp đệ tam, bắt

đầu chương trình đệ nhị cấp, học sinh phải chọn một trong ba ban: Vạn vật (A), Toán Lý

(B) hay Văn chuơng (C). Sự lựa chọn này sẽ ảnh hưởng lớn đến việc hướng nghiệp trong

tương lai. Các thầy mà chúng tôi thích nhất là thầy Hòa dạy toán rất hay và có phương

pháp. Vào lớp với độc nhất một viên phấn trong tay, thầy có thể giảng thao thao bất tuyệt

về đạo hàm, quỹ tích; phương trình nhị thức hay tam thức, vô tỷ hay hữu tỷ; và không hề

ngập ngừng mỗi khi chúng tôi đặt các câu hỏi. Thầy Phạm Lộc dạy sử. Tính thầy xuề xoà,

hay cười đùa. Ðặc biệt thầy có biệt tài kể chuyện rất hay và sinh động. Tôi còn nhớ như in

câu chuyện anh chàng Trung úy phi công Ðức Quốc Xã Frank Von Verra khi bị quân

đồng minh bắt làm tù binh; giải giao trên một chuyến xe lửa canh gác cẩn mật. Anh ta đã

vượt thoát một cách thần kỳ. Giọng kể của thầy lôi cuốn làm chúng tôi như sống theo

từng động tác và tình cảm của từng nhân vật. Chúng tôi nhớ đôi giày cao gót của cô Sa

Ða đi gõ cộp cộp rất oai vệ trên nền xi măng. Chúng tôi yêu mến giọng Huế ngọt ngào và

khuôn mặt dịu dàng của cô Hoắc Hương dạy Việt văn. Cô rất thương tôi vì có lẽ tôi viết

văn hay và lại nhỏ tuổi nhất lớp (và than ôi! cũng thuộc loại nghịch ngợm và cứng đầu

nhất!!!)

Học sinh, ngoài các môn học chính còn có các môn nhiệm ý như thể thao, hội họa,

âm nhạc và nữ công gia chánh. Chúng tôi còn chia nhau tham gia vào các ban Văn nghệ,


Báo chí, Khánh tiết và Trật tự. Ban Văn nghệ các lớp hợp lại thành ban Văn nghệ toàn

trường, hoạt động sôi nổi nhất. Những lần tổ chức văn nghệ lớn như mùa tan trường, Tết,

vân vân, chúng tôi thường ở lại đêm để tập dượt các màn kịch, múa. Khuya, thế nào thầy

hướng dẫn cũng đưa chúng tôi ra phố ăn cháo lòng hay bún bò. Tôi cũng tham gia được

hai tiết mục. Một là vũ khúc của người Thượng trong đó các vũ viên đóng khố, bôi mặt

nhảy tưng tưng theo tiếng trống dồn dập và rống lên một bài hát gồm những chữ lạ tai

chẳng ai hiểu nội dung. Hai là vở kịch Kinh Kha sang Tần mà tôi đóng vai chú lính bưng

cái tráp có đôi bàn tay ngọc ngà của nàng Ly Cơ trao cho Kinh Kha, là một món quà độc

đáo mà Cao Tiệm Ly dùng để mua chuộc và tiễn đưa anh chàng vũ dũng này đi vào cõi

chết

Ban Báo chí thì hoạt động riêng, làm bích báo hàng tháng cho lớp mình. Lâu lâu

mới tham gia làm đặc san cho trường. Lê Ðình Ân và tôi thay nhau làm trưởng ban Báo

chí liên tục suốt bảy năm học ở trường nhờ tài vẽ đẹp, chữ tốt và văn chuơng cũng có thớ.

Thưỏ đó chúng tôi đã biết cách dùng keo và kim tuyến hay cát mịn nhuộm nhiều màu sắc

để vẽ cho thật sinh động. Ăn cơm tối xong là hai anh em cúi người trên bộ ván ngựa để

viết nắn nót các bài văn, thơ lên thẳng tờ giấy croqui khổ lớn, hoặc viết trên giấy tập rồi

đóng vào từng ô. Ô này dành cho thơ, ô kia truyện ngắn, ô nọ chuyện cười, vân vân. Mỗi

tờ báo là cả một công trình mà chúng tôi rất hãnh diện khi hoàn tất, đem đến lớp, treo lên

vách tường trước sự khâm phục của các bạn.

Chắc chắn chẳng có ai lúc đó biết được rằng trong lớp mình có một hòn ngọc quý.

Ðó là anh Trần Ðình Bé, sau này là nhà thơ Thạch Nhân, có nhiều thơ đăng trên các tạp

chí văn học nổi tiếng như Sáng Tạo, Hiện Ðại, Thế Kỷ Hai Mươi. Anh Bé lớn tuổi nhất

lớp, hiền từ, trầm tĩnh. Hình như Lê Văn Chính (tức nhà thơ Sương Biên Thùy, và sau

này lại đổi thành Lê Mai Lĩnh) cùng học chung một lớp. Những anh chị nổi tiếng nhất

trường vào thời đó là Hùng móm (thủ môn đội bóng, sau đi Võ Bị Ðà Lạt tử trận ngay

trên quê mình ngày anh dẫn đại đội thuộc Tiểu Đoàn 8 Dù về tái chiếm Cổ thành năm

1972), Trần Công Linh (cây văn nghệ và thể thao xanh dờn), Lê Thị Thu Vang (hát bài

Ðường Xưa Lối Cũ rất tuyệt), Nguyễn Thị Trợ (được đặt tên là Lý Lệ Trợ nhờ dáng đi rất

ư là Lý Lệ Hoa), hai chị em cô Thiếu Oanh và Ngọc Bích (đẹp và hấp dẫn), Lê Văn Xinh

(khó nói ra!), và cũng đừng quên tác giả bài này về tội nghịch ngợm và các mối tình lăng

nhăng mà hậu quả là thi rớt khoá đầu Tú tài II năm 1964.

Bảy năm dưới một mái trường, chúng tôi đã chứng kiến sự thay da đổi thịt từng

ngày của ngôi trường thân yêu. Căn lầu hai tầng đuợc nối dài thêm. Hai dãy nhà gạch mái

ngói mọc thêm ở hai phía Ðông và Tây. Sân cờ được xây bệ, có các lối đi tráng xi măng

dẫn ra 4 hướng. Các dãy nhà không vách mái tôn để chứa xe đạp học sinh. Ðáng kể nhất

là phòng thí nghiệm với nhiều dụng cụ tinh vi phía trái nhà chơi; nơi đó chúng tôi biết thế

nào là các phản ứng hoá học; biết đường quỹ đạo của trái đất quanh mặt trời, và mặt trăng

quanh trái đất để hiểu về hiện tượng nhật và nguyệt thực.

Khoảng năm 1960, khi phái đoàn Cố vấn quân sự Hoa Kỳ đặt bản doanh tại phần

đất phía đông của trường đối diện với góc tường Nam của cổ thành, thì đạn cối của Việt


Cộng cũng bắt đầu nổ bừa bãi vào các khu dân cư làng Trí Bưu cạnh đó và nhiều lần lọt

vào sân vận động. Tôi không nhớ có trái nào rơi vào khuôn viên nhà trường không.

Nhưng chắc chắn là gây kinh hoàng cho thầy trò không ít. Cũng vào những năm chiến

cuộc tăng cường độ ở các vùng quê Hải Lăng, Triệu Phong, Mai Lĩnh; thì trường trở

thành trung tâm tiếp nhận đồng bào tạm cư lánh nạn đao binh.

Trừ một số ít có điều kiện theo học tiếp bậc đại học và thành đạt về mặt chuyên

môn, đa số học sinh Nguyễn Hoàng đã phải tham gia cuộc chiến ngay sau khi rời mái

trường. Trường là nguồn tài nguyên sĩ quan hùng hậu cho Sư đoàn 1 Bộ binh trách nhiệm

hai tỉnh Trị Thiên. Những ngưòi con ưu tú này đã đổ máu ngay trên phần đất quê hương

trong nhiều năm cho đến ngày miền Nam bị thất thủ.

Lần cuối cùng tôi được thấy lại trường vào cuối năm 1969 khi rời quân y viện

Nguyễn Tri Phương đi phép về thăm nhà. Tôi gặp thầy Hiệu trưởng Thái Mộng Hùng một

lần trên chuyến xe bus của Air Vietnam từ phi trường Phú Bài về Huế cũng cuối năm 69.

Từ sau thời gian đó, chẳng còn dịp nào nữa cho đến khi nghe tin Quảng trị thất thủ và sau

đó quân ta đã dũng cảm tái chiếm lại một thành phố hoang tàn, mà không một kiến trúc

nào còn cao hơn nửa thước trên mặt đất. Khi qua Cali mùa hè năm 1993, tôi có tìm thăm

thầy giám thị Xuân và thầy Lộc. Bạn học cũ thì tình cờ gặp lại vài anh trong ngày họp mặt

Tân niên hội Ðồng hương Quảng Trị tại Houston. Nhưng nếu không nhắc thì không thể

nhận ra nhau. Gần bốn chục năm bao nhiêu vật đổi sao dời, trách sao được. Của đáng tội,

đối với mấy chị thì mình lại nhớ rất rõ và rất lâu. Chị Dung, chị Cẩm có đọc được bài này

thì xin nhận nơi đây lời tạ lỗi trễ tràng của chú bé này ngày xưa đã quậy phá hai chị nhiều

nhất. Cả chị Vinh, chị Diệu Minh nữa nhé.

Mong sao những cựu học sinh Nguyễn Hoàng thấy qua những trang giấy này

những ảnh hình vụn vỡ để ghép lại gần toàn vẹn hình ảnh ngôi trường mà chúng ta sẽ

trong đời, chẳng bao giờ còn thấy lại. Những thầy cô, anh chị còn ở lại Việt Nam cũng

qua đây, thấy tình cảm gắn bó của những người xa xứ với những kỷ niệm hoa niên mà

“ngàn năm hồ dễ mấy ai quên”.


Chút Tâm Tình về

Hướng Ðạo Quảng Trị, Ðạo Ái Tử

Làm sao có thể quên được những kỷ niệm đẹp của thời niên thiếu trong sáng và

hồn nhiên. Nhưng cũng khó mà nhớ hết từng chi tiết của những biến cố, những con người

đã từng gặp gỡ sau gần ba bốn mươi năm theo diễn biến quá thăng trầm của lịch sử; mà

trong đó bản thân ta cũng chịu nhiều cuộc đổi đời chua chát và khổ nhục.

Tôi vừa viết xong một bài hồi ký dày 7 trang về Quảng Trị cho tờ đặc san Xuân

của hội Ðồng hương Quảng Trị, thì Trưởng Nguyễn Trung Thoại từ Canada nhắn nhe tôi

viết bài về Hướng Ðạo Quảng Trị cho Ðặc san Quảng Thừa.

Sao ngày xưa chúng ta gọi Trị Thiên, mà nay các bạn đổi ra Quảng Thừa? Có phải

các bạn né chữ Bình Trị Thiên nghe có vẻ Vi Xi chăng? Thôi, Trị Thiên hay Quảng Thừa

gì gì nữa, thì hai tỉnh chúng ta đã cùng có nhiều điểm chung gắn bó trong một quá trình

lịch sử lâu dài. Ngày nay, than ôi, Thừa thì còn đó mà Quảng thì đã bị cuộc chiến ác liệt

dày xéo thê lương. Trái tim thân yêu là thành phố Quảng Trị đã bị băm vằm nát nhừ


chẳng còn chi ngoài đống gạch vụn đang bị cỏ cây lấp dần mất dấu tích xưa. Những

người con Quảng Trị giờ tha phương khắp mọi miền đất nước, lưu lạc ra khắp năm châu.

Có phút nào ngồi bên tách trà tìm ghép lại những vụn vỡ kỷ niệm để hoài tưởng cho

những ngày thân ái xa xưa, lúc thanh bình an lạc cũng như trải dài theo chiến cuộc đau

thương.

Nơi tỉnh lỵ địa đầu hoả tuyến đó ngày xưa cũng có những đoàn Hướng Ðạo với đủ

các lưá tuổi: Ấu sinh, Thiếu sinh, Tráng sinh dưới mái nhà chung của Ðạo Ái Tử. Người

anh đầu đàn lúc đó là Trưởng Nguyễn Ðức Phúc, dong dỏng cao, hơi gầy, có dáng dấp

của một nhà giáo nhưng luôn tươi cười, cởi mở. Trưởng Phúc nay đã bước qua tuổi 90,

như thế là đại phúc.

Tôi tham gia hướng đạo vào khoảng năm 1960, sau kỳ trại họp bạn Trảng Bom kết

thúc. Thiếu đoàn Lam Sơn, nơi tôi hân hoan và vinh dự được mang chiếc khăn quàng

màu hồng viền xanh lúc đó dưới sự hướng dẫn của trưởng Nguyễn Xuân Tăng. Ðoàn chỉ

có hai đội: Hổ và Voi. Một thời gian ngắn sau khi tuyên hứa, tôi làm đội trưởng đội Hổ,

đeo tua vai hai màu đen vàng. Hình như tôi có máu nhà binh sẵn trong người, nên tôi đã

điều hành đội có kỷ cương, nghiêm trang và thành thật mà nói, hơi cứng rắn. Suốt tuần lễ

cặm cụi sách đèn, chúng tôi những mong chóng đến ngày cuối tuần để khoác lên chiếc áo

màu nâu, đeo khăn quàng, cầm chiếc gậy 1.6 mét để đến đạo quán sinh hoạt. Ðạo quán là

một căn nhà gạch đơn sơ cuối đường Lý Thái Tổ gần trường trung học Nguyễn Hoàng.

Bên trong trống trải chỉ có các tranh ảnh sinh hoạt treo trên tường; bên ngoài là một

khoảnh đất vừa đủ rộng cho hai thiếu đoàn cùng vui chơi. Trong cái không gian bé nhỏ

thân thương này, chúng tôi từ xa lạ đã trở thành bạn chí thiết, cùng học cách thắt các nút

dây, sử dụng bản đồ và các dấu hiệu. Chúng tôi cùng nhắc nhở nhau về luật Hướng Đạo,

những mong sau này lớn lên sẽ trở thành những thanh niên hữu dụng và có tư cách, lòng

tự trọng và nhiệt thành phục vụ xã hội.

Những ngày đó, tâm hồn chúng tôi hồn nhiên, thơ thới, như những trang giấy trắng

tinh mà sinh hoạt Hướng đạo đã từng ngày đã vẽ lên những hình ảnh tươi sáng, thắp cho

chúng tôi ngọn đuốc soi đường đi vào một tương lai, trên đôi chân vững chắc và một lòng

tự tin mãnh liệt.

Chỉ cần ra khỏi thành phố vài cây số, là không biết bao nhiêu địa điểm thích hợp

cho những chuyến trại bay, trại dài ngày. Ðạp xe về hướng Bắc, chúng tôi đến Ái Tử, nơi

dựng nghiệp của Chúa Nguyễn Hoàng. Chúa Nguyễn sau khi nghe lời khuyên của cụ

Trạng Trình nhằm tránh sự đố kỵ của chúa Trịnh Kiểm, đã đưa tùy tùng xuôi Nam; vượt

qua đèo Ngang “Hoành Sơn nhất đái, vạn đại dung thân”, dừng chân tại Ái Tử và thấy nơi

này cảnh sắc xinh tốt, thích hợp cho việc khởi sự một vương nghiệp lâu bền. Trên con

đường quốc lộ 1, hai bên là vùng đất thấp tương đối màu mỡ. thỉnh thoảng pha những

vùng đất cát. Làng mạc lưa thưa kéo dài cho tới Ðông Hà. Dân quê hiền lành, chất phác

và chăm chỉ nhưng muôn đời vẫn nghèo vì đất ít mà lại lắm thiên tai.

Bên kia sông, từ toà hành chính tỉnh đường nhìn qua, là ngôi chùa lịch sử Sắc Tứ,

có nghĩa là chùa đã có nhiều công đức và nhiệm mầu nên vua nhà Nguyễn đã ban phong


phẩm hàm cao cấp. Chùa nằm giữa những tàng cây cao, đều đặn và thẳng tắp. Không khí

tịch mịch và đượm mùi thiền môn. Ai đã ghé vào sẽ không thể thấy lòng mình dịu xuống,

man mác một nỗi tiêu dao đạo khí.

Nhìn về hướng đông là dãy Trường Sơn hùng vĩ, nơi con sông Thạch Hãn bắt

nguồn chảy qua thành phố đổ nước ra biển Ðông tại cửa Việt. Có phải vì nắng lửa miền

Trung cộng với các ngọn gió nóng hừng hực từ Hạ Lào thổi về đã làm cho đá cũng phải

toát mồ hôi, nên mới có danh từ Thạch Hãn chăng. Nắng như thế mà người dân quê tôi

vẫn đứng vững trên những cánh đồng, đem sức cần lao đổi lấy hạt cơm cho gia đình.

Con đường từ cầu Ga đi lên Tích Tường, Như Lệ. Ðó là đi vào hướng núi rừng,

nơi ẩn chứa bao thiêng liêng huyền bí. Những năm 60, Cộng quân chưa hoạt động, chúng

tôi có nhiều dịp đi trại miền này, học hỏi bao điều kỳ thú từ thiên nhiên. Ðêm trên rừng

Trường Sơn nghe tiếng thú rừng gọi nhau, tiếng lá cây xào xạc. Con trăng rằm treo trên

mảng trời xanh, để những tia vàng xuyên qua khe lá rọi trên tấm tent. Ðốt lửa lên, cùng

nhau quây quần nhảy múa bên bếp nồng. Có biết đâu chỉ vài năm sau, có những anh em

trong chúng ta gục ngã trên con đường mòn này, máu thanh xuân chảy xuống thấm đất

quê hương cho tự do hạnh phúc của đồng bào.

Những ngày tưng bừng nhất của Hướng Đạo Ái Tử có lẽ là trong dịp rước kiệu

Ðức Mẹ La Vang. Từ khắp các tỉnh thành miền Nam, hàng vạn giáo dân lũ lượt kéo nhau

về thánh địa để làm lễ tôn vinh Ðức Mẹ Vô Nhiễm. La Vang chỉ cách thành phố chừng 5

cây số về hướng Ðông Nam. Nhà thờ La Vang được tôn phong Vương Cung Thánh

Ðường thời Giáo Hoàng Gioan do những phép lạ mà Ðức Mẹ đã thể hiện. Ngôi thánh

đường nguy nga, cổ kính nằm gọn giữa rừng thông già. Vào những năm đầu thập niên

1960, người ta đã xây lên một tổ hợp kiến trúc vĩ đại: tượng Ðức Bà Maria bồng Chúa

Hài đồng đứng dưới vòm cây, đoạn đường Thánh giá gồm hàng chục tượng đài trên con

đường dẫn vào cổng chính thánh đường, ... rất nhiều kiến trúc khác mà ngày nay chắc đã

bị bom đạn phá hủy.

Lễ kiệu kéo dài hàng tuần lễ. Trong thời gian chuẩn bị, Hướng Đạo Ái Tử dựng

một căn nhà sàn trên góc một chiếc ao sâu. Nơi này trong những ngày hội là quán bán giải

khát, quà lưu niệm lấy tiền gây quỹ. Bọn thiếu sinh chúng tôi chia nhau đi dựng lều cho

đồng bào các nơi xa về.

Một số anh em chúng tôi sắp bước qua tuổi Tráng sinh, nên việc đi dựng lều cũng

có nhiều điều thú vị và lãng mạn. Hên cho chú nào được rớt vào giữa những gia đình có

các thiếu nữ xuân xanh; thế là chú hăng lắm, vừa làm vừa biểu diễn, lấy le với người đẹp.

Rồi cũng không tránh được cảnh xin địa chỉ, trao khăn ước hẹn hay những tấm hình lưu

niệm. Kỷ luật Hướng Đạo tuy không khắt khe, nhưng lòng tự giác được đề cao; vì thế

chúng tôi biết giữ khoảng cách để không hề có gì đáng tiếc xẩy ra. Coi như chút kỷ niệm

hồn nhiên tươi đẹp của thời niên thiếu.

Dù không là con cái Chúa, anh em chúng tôi cũng tham dự đủ các lễ trong những

ngày hội. Chúng tôi làm hàng rào danh dự đón tiếp bà Cố Vấn Ngô Ðình Nhu, nhìn rõ tận

khuôn mặt xinh đẹp và sắc sảo của bà che sau tấm lưới voan màu đen; hoặc đứng nghiêm

trang dưới lễ đài trong khi đức Tổng Giám Mục ban hành Thánh lễ; hoặc đi theo hai bên


kiệu Mẹ, lòng sung sướng tự hào. Thời gian này làm cho chúng tôi trưởng thành lên

nhiều.

Những ngày đông dài lê thê, mưa tầm tả hàng tháng không ngơi, thành phố chìm

vào một màu xám xịt, buồn ơi là buồn. Nhưng khi ngồi trong căn phòng êm ấm tưởng đến

các em bé lang thang co rúm trong tấm áo mỏng manh, đi khắp các con đường nhầy nhụa

bán bánh mì trong đêm. Tôi nẩy sinh sáng kiến cho đội mình đi bán bánh mì vài đêm, vừa

kiếm tiền cho đội vừa học bài học thực tế của lao động để biết cảm thông sâu sắc với các

em bé nghèo. Tôi không báo cho các trưởng biết ý định của mình. Ði rao bán quanh co

một hồi đến gần nửa đêm, chúng tôi gõ cửa nhà Ðạo trưởng Nguyễn Ðức Phúc. Anh đã

vô cùng sửng sốt khi thấy các em Hướng đạo của mình vai đeo túi bánh mì, đầu đội nón

lá xụp xuống che hết nửa mặt, và cái miệng... cái miệng cố rao lên cho lớn “Mì ìì ... nóng

dòn đ â y y y..”

Dĩ nhiên chúng tôi không tài nào bán hết bánh mì, phải đem trả lại cho chủ lò.

Nhưng ngược lại, chúng tôi thâm hiểu được nỗi cơ cực của các em bé đáng thương, đi

lầm lủi trong đêm dài mà khó mong kiếm đủ chút tiền mọn.

Ngày ấy, các thành phố nhỏ (hình như ngay cả Huế) cũng chưa có xe cứu hỏa. Mỗi

lần cháy nhà, chỉ mong bà con hàng xóm góp vào một tay: kẻ dội nước , người chuyển đồ,

bồng bế các em bé, người già...

Dù đang làm bất cứ việc gì, mỗi lần nghe có lửa cháy, nhìn thấy khói bốc lên từ

những căn nhà, anh em chúng tôi không hẹn trước, đều nhanh chóng chạy đến. Dĩ nhiên

là không quên khoác vội chiếc áo Hướng Đạo. Phải cho đồng bào biết có Hướng Đạo đến

cứu nạn đây, lấy điểm về cho phong trào chứ (và dĩ nhiên cho cả bản thân nữa!) Và cũng

dĩ nhiên (lại dĩ nhiên) các chú Hướng Đạo là can đảm nhất, tháo vát nhất, dám xông vào

ngọn lửa đang hừng hực đe doạ để trị cho nó phải dừng lại, biết cách bảo vệ tài sản cho

đồng bào, và cũng biết cách săn sóc vết thương cho người bị nạn.

Những năm đầu thập niên 60, Quảng Trị hưởng cảnh thanh bình hoan lạc. Hướng

Đạo có nhiều hoạt động hứng thú và tương đối phát triển. Thị trấn Ðông Hà cách đó 14

cây số về hướng Bắc cũng thành lập một thiếu đoàn mà tôi không nhớ tên. Ða số Hướng

Đạo sinh là học sinh các trường trung và tiểu học. Việc sắm sửa trang phục cho các con

cái để đi Hướng Đạo không tốn kém bao nhiêu cho các bậc cha mẹ. Những ngày đi trại,

chúng tôi mang theo gạo và chỉ góp tiền đi chợ mua thức ăn. Bữa ăn thường là trứng vịt

chiên, canh rau; tối có thêm nồi chè đậu. Nấu nướng cách gì ăn cũng rất ngon miệng, vì

ngoài cái đói sau một buổi sinh hoạt hang say còn có niềm vui tập thể. Lều thì ghép hai

tấm tent nhà binh làm mái, thêm một tấm che sau, một tấm che trước, đủ chỗ chen chúc 5,

6 mạng. Gặp ngày mưa thì ghép thêm một tấm làm nền. Chúng tôi biết dùng báo để lót

lưng tránh hơi ẩm của đất xông lên. Những điều học hỏi từ sinh hoạt Hướng Đạo đã giúp

chúng tôi rất nhiều sau này khi vào quân ngũ, nhất là các bạn phải ra chiến trường dãi

nắng dầm mưa.


Từ những năm 1965 về sau,

chiến cuộc gia tăng mức độ đến nỗi các

khu quanh thị xã đã trở thành các điểm

nóng. Làng mạc xung quanh đã trở

thành chiến trường, thì Hướng Đạo

không còn đất để hoạt động thoải mái

nữa. Tôi vì việc học hành phải vào Huế,

đã gia nhập Tráng đoàn Bạch Mã thuộc

Ðạo Thừa Thiên từ năm 1963, ít có dịp

về gặp lại anh em cũ. Lúc đó trưởng

Viễn Bổn đã thành lập Tráng đoàn tại

Quảng Trị (cấp Kha đoàn đã bị bãi bỏ).

Trưởng Bổn làm hoạ sĩ vẽ đồ thị tại ty

Công Chánh, là một thanh niên độc thân

cao lớn, vui vẻ bộc trực. Tôi nhớ trưởng

ở trong căn phòng phía sau dã nhà hành

chánh của ty, trưởng có chiếc xe đạp thể

thao rất chiến. Hàng ngày trưởng đem

các bản vẽ trên giấy mờ, đặt lên trên

những tờ giấy thuốc màu nâu nhạt, cho

vào khung để dưới ánh sáng mặt trời

làm photocopy. Chúng tôi rất thích quan sát công việc của trưởng, say sưa hàng giờ và

khâm phục lắm. Ngày nay nghề của trưởng bị các máy HP, Xerox cạnh tranh mất rồi, nên

trưởng ở nhà tại Garden Grove đuổi gà cho vợ. (Ðùa chút cho vui, đừng giận em nghe

trưởng)

Tôi viết bài này kính tặng trưởng Nguyễn Ðức Phúc, mừng trưởng bước vào tuổi

Thượng, Thượng Thọ, mong các anh em đoàn viên “Lam Sơn vừng non cao ngất khí

thiêng” ngày xưa đọc đến và tìm lại được nhau. Vì Hướng Đạo một ngày là Hướng Đạo

trọn đời, vì tình Hướng Đạo có khác chi tình anh em ruột thịt, anh em Quảng Thừa sẽ

nhận ra người đồng đội từng mang bên vai phải những băng chữ Ðạo Ái Tử và Ðạo Thừa

Thiên cùng phù hiệu có in hình chùa Linh Mụ.

Các bạn Quảng Thừa ơi, biết ngày nào chúng ta về lại quê hương thăm lại La

Vang, Sắc Tứ, đồi Vọng Cảnh, núi Bạch Mã... Những nơi mà bước chân chúng ta từng in

vết trong những ngày trại sôi nổi đầy thân ái? Biết đến bao giờ chúng ta trở lại cổ thành,

đặt một bó hoa lên nền đổ nát để tưởng niệm hàng ngàn anh hùng quân dân miền Nam đã

ngã xuống cho tự do, mà trong đó có không ít anh em Hướng Ðạo chúng ta. Quảng Trị ơi,

từng tất đất đều đẫm máu đồng bào chiến sĩ, xin khí thiêng núi Mai sông Hãn hãy tích tụ

lại trong từng chồi non để có một ngày sẽ vươn mầm sống tái dựng quê hương.


Cái Tình Chung Thủy của Nàng Kiều

Bất tri tam bách dư niên hậu,

Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như

Thưa cụ Tố Như Tiên Ðiền Nguyễn Du,

Chúng con không mong gì sống cho đến giữa thế kỷ 21 để xem thiên hạ còn có ai

khóc thương cụ không (cụ Tiên Ðiền Nguyễn Du sinh năm 1765, thời Trịnh Nguyễn phân

tranh và sống cho đến thời vua Minh Mạng nhà Nguyễn, mất năm 1820), riêng thế hệ


chúng con thì đã khô cạn dòng nước mắt từ lâu. Sau tám mươi năm đô hộ giặc Pháp, hai

mươi năm chiến tranh Quốc Cộng tương tàn, cọng thêm hai mươi năm đất nước đắm

chìm trong bóng đêm dài của chủ nghĩa Xã hội, chúng con, bao thế hệ đã khóc cho cả dân

tộc điêu linh, bao người thân ngã gục nơi chiến trường, bao bà mẹ, trẻ thơ bất hạnh chết

oan ức do bom đạn cả hai phía, bao chiến sĩ miền Nam tức tưởi trong trại tù, bao thiếu nữ

xuân xanh bị dập vùi trong cơn lốc thô bạo của xã hội, bao thuyền nhân bị cưỡng hiếp,

đập nát đầu quăng vào biển xanh; lại khóc cho chính thân phận mình cũng bị xô dạt trong

chìm nổi lênh đênh của cả giống nòi. Thì cụ ơi, ai còn

“khéo dư nước mắt khóc người đời xưa”

Cụ còn may mắn hơn chúng con rất nhiều. Vì triều đại nhà Lê mà cụ tôn thờ, phục

vụ đã đến hồi suy mạt, thì tiếc làm chi hởi cụ. Dù triều nhà Nguyễn mà cụ ép mình dung

thân

“triều đình lơ láo, phận mình ra sao?”

chẳng mấy vinh quang nhưng không đến nổi tệ hại như cái trào Cộng sản mà bảy

mươi triệu đồng bào Việt Nam phải gánh chịu. Cụ còn được dung thân cho tuổi xế chiều,

thì cụ tiếc chi cái ông vua bù nhìn bán nước cầu vinh Lê Chiêu Thống. Cụ thấy, chúng

con vong thân ngay chính trên quê hương mình, sống với loài ác thú không chút tính

người, bị xô đẩy vào con đường cùng cực để hoặc trở thành “phản động”, hoặc trở thành

lưu manh cho qua hết cuộc đời đắng cay tủi nhục.

Nói thế không phải tâm hồn chúng con chai đá hết đâu. Trong tận đáy con tim,

chúng con vẫn còn tình cảm chứa chan dành cho những mảnh đời tan vỡ đau thương.

Chúng con vẫn còn bồi hồi khi đọc Trà Hoa Nữ, bâng khuâng nhìn ra khoảng trời xa, nhỏ

thầm giọt nước mắt khóc cho nàng Marguerite Gauthier tóc vàng mắt xanh bên trời Tây,

hoặc thổn thức theo từng tiếng nấc nghẹn ngạo của nàng Hồng Mai Quế bên trời Tàu thời

loạn ly. Thì làm sao chúng con không biết cảm thông nỗi niềm mà cụ gửi gắm qua hình

ảnh Vương Thúy Kiều trong Ðoạn Trường Tân Thanh.

Cụ Nguyễn Du ơi,

Ðã đành hồng nhan bạc mệnh,

“chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau”

Ngày nay đây, phải đọc ra là “chữ tài chữ Cộng nó thù ghét nhau” mới đúng. Cái

bọn chăn trâu ở đợ ba đời nó thù ghét những ai có chút tài, có chút trí, có chút giàu sang.

Trí, Phú, Ðịa, Hào là bốn đối tượng mà chúng “đào tận gốc trốc tận ngọn”. Chúng con

nào phải “có tài mà cậy chi tài”, chúng con chỉ mong đem chút tài mọn dâng hiến làm

giàu mạnh cho tổ quốc dân tộc thôi. Nàng Kiều của cụ tài sắc vẹn toàn, mà phải gánh lấy

cái tai ách mười lăm năm đoạn trường thì cũng chưa chắc vì


“trời xanh quen thói má hồng đánh ghen”

đâu. Chỉ đáng trách ông trời già oái oăm ban cho thị cái tính nết lẳng lơ để gắn liền

thân phận bèo dạt hoa trôi của mình như bất cứ phụ nữ nào trên thế gian có tài hoa mà

thiếu bản lãnh, có nhan sắc mà thiếu đức hạnh. Cụ tính, nàng Kiều biết chuyện yêu đương

quá sớm so với tuổi tác và gia phong của nàng vào thời đại mà lễ giáo Khổng Mạnh còn

trị vì trên mọi giá trị xã hội. Chỉ một lần gặp gỡ qua đường với chàng Kim Trọng mà

nàng đã từ cảnh

êm đềm trướng rủ màn che,

tường đông ong bướm đi về mặc ai

bước một bước nhảy vọt nửa đêm hẹn hò tình tự với trai

Gót sen thoăn thoắt dạo ngay mé tường.

Nàng vượt vòng lễ giáo, dối cha dối mẹ cùng chàng trai thề non hẹn biển, trao

khăn thề

rằng trăm năm cũng từ đây,

của tin gọi một chút này làm ghi.

Ai mà biết được trong những đêm trăng thanh gió mát, hai tâm hồn khao khát yêu

đương làm sao cầm cự cho được thôi thúc của thể xác mà để cho chàng Kim

lần tay mở khoá động đào,

rẻ mây trông tỏ lối vào thiên thai.

Thế thì quá quắt thật, vì theo cụ, nàng Kiều chỉ đang độ tuổi mười lăm, mười bảy

thôi. Người ta chê Thúy Vân vô tình, trong cơn gia phong nguy biến đã không có hành

động gì, để cho chị phải bán mình chuộc cha. Cụ ơi, trong cái xã hội phong kiến của thời

cụ, dễ gì một viên ngoại mà

gia tư nghĩ cũng thường thường bậc trung

lại có thể bị bọn người hạ đẳng tống tiền trắng trợn như thế. Thôi cũng đành cho

rằng sự việc đã xảy ra, có thế mới đẩy nàng Kiều vào thanh lâu để cho ông Thanh Tâm

Tài Nhân có hứng viết ra truyện Vương Thúy Kiều, và chúng ta có chuyện bàn ra tán vào

chứ.

Thế là tấm thân vàng ngọc của Kiều bị trăm kẻ trần tục nó dày vò đích đáng. Mười

lăm năm trời lưu lạc, hết thanh lâu này đến nhà chứa kia, tính ra nàng tham chiến với cả


hàng ngàn người là ít. Cái của mà Kim Trọng tốn bao nhiêu thời giờ, bao lời âu yếm mới

chiếm được, nay đem ra bán rẻ cho bất cứ ai.

Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây.

Câu than thở tức tưởi não lòng này như mũi dao bén, đâm thọc vào tim chúng con

mỗi khi đọc đến. Ai đã qua một lần yêu đương và bị tình phụ thì mới thấm hết nỗi đoạn

trường.

Nhưng rồi, cũng như hàng triệu triệu nàng Kiều khác, cơn lốc của cuộc sống lôi

kéo tàn khốc để cho tâm hồn nàng mau đổi thay. Từ người con gái thơ ngây, chóng trở

thành cô gái giang hồ dày dạn, chai đá, tiêm nhiểm dối trá, mưu mô. Gặp Thúc Sinh, nàng

yêu Thúc Sinh; gặp Từ Hải, nàng yêu Từ Hải. Này là bằng cớ rành rành: khi Thúc Sinh

lên đường về thăm vợ nhà, nàng Kiều đã nỉ non trong đêm

Vầng trăng ai xẻ làm đôi,

nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường.

hoặc

Ba thu dọn lại một ngày dài ghê.

Ðố ai không yêu thương da diết mà có tâm trạng như trên! Sau này, phút đầu tiên

chạm mặt chàng Từ Hải, Kiều bị ngay tiếng sét ái tình :

Hai bên cùng liếc, hai lòng cùng ưa

Cô gái giang hồ vì tiền thì chỉ biết nằm xoải người ra, vừa làm tình vừa nghe cải

lương, chẳng hề mảy may cảm hứng gì với khách làng chơi. Chứ đâu có như Kiều. Rồi

cho đến khi vì bả vinh hoa quyến rũ, Kiều đã đưa chồng vào chỗ chết oan khiên. Trong

cái đêm bọn vua quan thắng trận tổ chức liên hoan mừng thắng trận; chè chén ăn nhậu,

chúng bắt Kiều đánh đàn mua vui, rồi gạ ép Kiều cho tên thổ quan răng đen mã tấu. Xác

chồng còn nóng hổi chết đứng ngoài kia với hàng trăm mũi tên găm như lông nhím, Kiều

đã đem tấm thân cho kẻ thù dày vò. Tại sao nàng không tìm ngay cái chết để đền đáp tình

yêu mà kẻ anh hùng đã vì mình mà bỏ mạng? Hay ít ra cũng biết cự tuyệt cho phải đạo?

Nước sông Tiền Ðường chỉ có thể rửa được vết nhơ trên thân thể, mà khó xóa nổi sự nhầy

nhụa của tâm hồn nàng. Vả lại, nếu không có Ðạm Tiên dự mộng là mười lăm năm đoạn

trường sẽ chấm dứt ở sông Tiền, liệu nàng có can đảm nhảy xuống trầm mình hay chăng?

Người anh hùng thật ra hơn kẻ tầm thường ở chỗ biết làm đúng lúc, bước qua sự khó

khăn trong cái phút quyết định mà kẻ khác lưỡng lự. Trước sau cũng tìm cái chết, mà

không chịu nhảy xuống lầu Ngưng Bích, không cắn lưỡi ngay khi vừa bước xuống thuyền

của Hồ Tôn Hiến. Nàng phải chờ cho đến khi biết rõ đây là sông Tiền Ðường, đang có kẻ

chờ cứu nàng nên mới nhảy xuống!


Trong Trà Hoa Nữ, nàng

Marguerite còn biết nói với Armand đại

khái là không nên đi đến hôn nhân; vì sau

này, khi tình cảm yêu đương nhạt nhoà,

có ngày chàng sẽ đem cả cái dĩ vãng

nhuốc nhơ mà quăng vào mặt nàng, hạnh

phúc hai người sẽ luôn bị ám ảnh bởi thời

kỳ buôn hương bán phấn của nàng. Nàng

không muốn tình yêu chết đi trong viễn

tượng đó. Thôi thì xa nhau cho trọn vẹn.

Marguerite biết hy sinh, chịu để thân xác

bị xói mòn bởi vi trùng lao, nằm trên

giường bệnh mà luôn nhắc nhở tên chàng

cho đến khi trút hơi thở cuối cùng. Tài

sản, tư trang bị tích biên mà vẫn còn nhớ

gửi gấm lại cho chàng chút kỷ vật cuối

cùng. Nàng Kiều chúng ta cũng biết nói

câu :

Chữ trinh còn một chút này;

chẳng gìn cho khéo, lại vầy cho tan.

hoặc

Yêu nhau thì cũng bằng mười phụ nhau

nhưng nàng lại không dám hy sinh cho tình yêu, cho hạnh phúc em gái. Dù rằng

nàng cũng đáng được đền bù, nhưng việc đòi chia sẻ hạnh phúc với em mình thì khó chấp

nhận được. Nàng sẽ để cho gia đình tam tam chế này bị cái dĩ vãng mười lăm năm làm đĩ

của mình ám ảnh. Cho dù anh Kim Trọng có yêu nàng đến đâu, đã chắc gì người đàn ông

của thời phong kiến nặng nề đó chịu xoá đi trong suy nghĩ vẫn vơ những hình ảnh mà

Kiều cùng khách làng chơi vui vầy giao hoan. Rồi Kiều sẽ già đi, sẽ hết xuân sắc. Ai bảo

là anh Kim Trọng này không có ngày ném hết dĩ vãng nhuốc nhơ của nàng vào mặt nàng

mà nặng lời sỉ vả. Ngoài hạnh phúc, thì đường công danh của chàng chắc chắn sẽ bị khó

khăn; vì xã hội nặng thành kiến không chấp nhận cho một cô gái giang hồ leo lên địa vị

phu nhân. Còn danh giá gia đình chàng mà chi?

Trong thời buổi Cộng sản ngự trị ở miền Nam ngày nay, có biết bao “chàng Kiều”

còn kẹt lại đem thân phục vụ cho bọn người từng sỉ nhục mình. Họ cũng lên tiếng minh

oan, dù rằng thực tế là vì chút bả lợi danh, chút cơm thừa canh cặn đã làm cho sỉ diện họ


đầu hàng. Cũng còn những “chàng Kiều” ở quốc ngoại, suốt đời đánh đĩ mười phương,

nay cũng lăm le về ôm đàn mua vui cho con cháu Hồ tặc.

Cụ Nguyễn Du ơi,

Nàng Kiều xinh đẹp ơi,

Làm thân đàn ông, ai không mê nhan sắc! Chúng con biết yêu mến cái đẹp lắm

chứ. Kìa một bông hoa mới nở trong vườn xuân, nụ đào mơn mởn. Kìa gợn mây hồng vẩn

vơ trên bầu trời xanh trong. Kìa cánh chim lập lờ trong nắng mới. Chúng con cảm nhận

tất cả cái đẹp như tận hưởng món quà quý báu mà thượng đế dành cho; thì ngược lại,

chúng con cũng biết ghét cái xấu xa, dối trá. Thượng đế sinh ra trên cõi đời hai đặc tính

đối chọi để quân bình sự sống. Có cái xấu mới nhận ra cái tốt, có kẻ ác mới đánh giá được

người lành. Ví thử trên đời này hoàn thiện thì ai đi tôn thờ Phật Chúa nữa. Chúng con

cũng thương Kiều, như từng để tâm hồn mình thông cho những nàng kỹ nữ mình từng

gặp qua trong tuổi thanh xuân. Tâm sự các nàng cũng bi đát như của Kiều, dù thật hay vẽ

vời ra. Trời đã sinh nàng như thế, thì nàng phải hành xử như thế thôi.

Ðã mang lấy nghiệp vào thân,

cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa.

Âu cũng là Thiên Mệnh.

Tuy nhiên “tận nhân lực, tri thiên mệnh”, Kiều chưa tận nhân lực mình đâu. Chẳng

ai

Bắt phong trần, phải phong trần;

cho thanh cao mới được phần thanh cao.

Trách trời oán đất chẳng bằng trách mình vậy.


Duy Khánh (1938-2003)

một giọng ca vàng truyền cảm đầy tình tự dân tộc, không còn nữa

Viết nhân ngày giỗ lần thứ 2 của Duy Khánh,

Phát thanh trên đài VOA; sửa chữa lại năm 2007,

Phát thanh trên đài Việt Nam Hải Ngoại

để thắp nén hương tưởng nhớ người nghệ sĩ tài hoa nhất của nền tân nhạc Việt Nam

những thập niên 50 đến 70.

Trên mảnh đất Quảng Trị nhỏ bé nghèo nàn hai mùa nắng cháy mưa dầm đó, đã

sản sinh biết bao nhân tài nổi tiếng trên các lãnh vực tôn giáo, học thuật, văn hoá, văn

nghệ. Các lãnh tụ hàng đầu các tôn giáo lớn, các lãnh tụ đảng phái chính trị cầm vận

mệnh cả nước cũng từ chiếc nôi Quảng Trị mà thành danh. Ðặc biệt trong hậu bán thế kỷ

20, Quảng Trị đã đóng góp cho nền văn nghệ tân nhạc Việt Nam nhiều nhân tài lỗi lạc mà

sự nghiệp của họ đã vững vàng trong cả hơn nửa thế kỷ qua. Ðó là các nhạc sư Nguyễn

Hữu Ba, các nhạc sĩ Hoàng thi Thơ, Nguyễn Hữu Thiết, Ðỗ Kim Bảng, Hoàng Nguyên,

Trần Hoàn, và ca sĩ kiêm nhạc sĩ Duy Khánh.

Thân Thế:

Duy Khánh tên thật là Nguyễn văn Diệp, sinh năm 1938 tại Quảng Trị. Anh khởi


nghiệp là một ca sĩ từ năm 1954 rồi mới chuyển qua viết nhạc từ những năm đầu thập

niên 60. Anh là một người con Quảng Trị chân chính. Khi đã thành danh, nổi tiếng toàn

quốc với hàng triệu thính giả ái mộ, chàng ca nhạc sĩ đẹp trai cao lớn này đã không những

không chối bỏ mà còn rất hãnh diện về gốc tích quê hương nghèo khổ của mình: “Tôi

sinh ra giữa lòng miền Trung, miền thùy dương, ruộng hoang nước mặn đồng chua; thôn

xóm tôi sống đòi dân cày” (Tình Ca Quê Hương). Anh đã nói chuyện, tiếp xúc báo giới,

truyền thanh truyền hình với một giọng nói hoàn toàn Quảng Trị dù đã sống xa quê hàng

50 năm dài trên các thành phố, thủ đô miền Nam, hay trên mảnh đất tạm dung Hoa Kỳ.

Ðúng như lời nhạc sĩ Phạm Duy đã phát biểu trong ngày đưa tiễn anh về bên kia thế giới:

“Trong giọng ca Duy Khánh, nghe âm hưởng tiếng trống cổ thành, tiếng thông reo trên

đồi Vọng Cảnh”

Ca nhạc sĩ Duy Khánh, mà suốt một cuộc đời và sự nghiệp gắn liền với nền tân

nhạc miền Nam, đã trở thành biểu tượng cho lòng chung thủy tha thiết yêu mến quê

hương; là niềm hãnh diện cho những con dân núi Mai sông Hãn dù ở thế hệ nào, dù ở bất

cứ địa bàn nào trên năm châu bốn biển.

Là con áp út trong một gia đình vọng tộc, gốc làng An Cư, Triệu Phong (dòng dõi

Quân Công Nguyễn Văn Tường, Phụ chánh Ðại thần có uy quyền tối thượng trong nhiều

đời vua triều Nguyễn). Duy khánh đã lớn lên trong một nền giáo dục cổ truyền nặng ảnh

hưởng Nho và Phật giáo. Thân sinh anh là cụ Nguyễn Văn Triển, từng dạy học trước khi

làm Trưởng phòng Hành chánh tỉnh QT. Cụ Triển (thường được biết dưới tên ông Trợ

Triển) lại là Hội trưởng hội Phật giáo tại tỉnh nhà, từng là dân biểu thời đệ nhị công hòa,

có nhiều uy tín lớn trong tỉnh. Thân mẫu Duy Khánh là con gái của cụ Thị Lang bộ Công

Ðỗ Văn Diêu, chánh quán làng Ðâu Kênh, Triệu Phong, là một phụ nữ mẫu mực, nghiêm

khắc. Gia đình duy Khánh có 6 anh chị em, ba trai, ba gái, mà hiện nay chỉ còn một chị

đầu còn sống tại Canada.

Khởi nghiệp:

Sau khi đỗ tiểu học năm 1949, Duy Khánh, cũng như các con nhà giàu quyền thế

trong tỉnh, đã được cha mẹ cho vào Huế để học chương trình Trung học. Lúc bấy giờ, tại

Quảng trị chưa có trường Trung học. Chính tại cố đô trầm mặc này, Duy Khánh đã tìm

cho mình con đường tiến thân đúng với khả năng thiên phú của mình. Tưởng cũng cần

nhắc lại một chi tiết nhỏ: trong một dịp nghỉ hè năm 1952, Duy Khánh đã về Quảng Trị

tham gia một nhạc hội tại chùa Tỉnh Hội. Anh diễn và hát bài Nhớ Người Thương Binh

của Phạm Duy, trong đó có câu: “Chàng về nay đã cụt tay.” Duy Khánh đã sửa lại:

“Chàng về nay đã cụt chân,” và nhảy cò cò trên sân khấu. Duy Khánh, khi đó lấy biệt hiệu

là Tăng Hồng, đã lần vào Saigon tham gia các chương trình phụ diễn tân nhạc trong các

rạp chiếu bóng. Anh hát song ca với nữ ca sĩ Tuyết Mai những bài ca rất đậm tình quê

hương. Trong một chương trình phụ diễn tại rạp Thanh Bình, trên đường Phạm Ngũ Lão,

cạnh chợ Hòa Bình, anh đã tiếp xúc lần đầu với nhạc sĩ Phạm Duy. Năm 1955, anh đã

đoạt giải nhất tuyển lựa ca sĩ của đài Pháp Á tại Huế qua bài hát Trăng Thanh Bình.


Sự phản đối của gia đình không làm anh chùn bước. Anh chuyển hẳn vào Sài Gòn;

bắt đầu hát trên các sân khấu đại nhạc hội, đài phát thanh, và bắt đầu thu đĩa nhựa. hay

hợp tác với đại ban của Hoàng Thi Thơ đi lưu diễn khắp nước. Lúc này, anh là nam ca sĩ

nổi tiếng nhất. Anh Ngọc, Duy Trác cũng là những nam ca sĩ nổi tiếng nhưng chỉ hát giới

hạn cho các hãng thu băng, đài phát thanh với những bản nhạc tiền chiến rất chọn lọc,

trong khi Duy Khánh thì lựa chọn nhạc có khuynh hướng dân ca, rất thành công vì dễ

dàng hợp với thị hiếu của đa số khan giả hơn.

Anh lần lần nổi tiếng qua các bản: Tiá Em Má Em, Vợ Chồng Quê, Ngày Trở Về,

Nhớ Người Thương Binh, Tình Nghèo, Quê Nghèo, Về Miền Trung. ..

Sau một lần đổi biệt danh thành Hoàng Thanh, cuối cùng anh chọn tên Duy Khánh.

Chữ Duy Khánh lấy từ tên một người bạn rất thân Phạm Hữu Khánh (con trai cụ Phạm

Tri, từng làm Phó Tỉnh trưởng Quảng Trị) đã tử nạn tại Pháp. Anh giữ tên này đến cuối

đời.

Thành Danh:

Nhìn thấy tương lai rực rỡ của chàng ca sĩ mầm non này, nhạc sĩ Phạm Duy mời

anh tham gia vào chương trình Hoa Xuân trên đài phát thanh Sài Gòn cùng với Nhật

Trường, Mai Trường, Trần Ngọc, Y Vân. Duy Khánh là giọng Tenor chính của ban nhạc

nhờ tiếng hát trong sáng, mạnh và giàu sức ngân. Anh có thể ngân dài đến 21 nhịp và

chuyển từ thấp lên cao vuợt hai bát độ một cách nhe nhàng như cánh diều lướt êm ái vào

không gian. Có lần, anh trình bày bản Vọng Ngày Xanh của nhạc sĩ Khánh Băng, anh đã

ngân đoạn kết lâu đến nỗi khán giả vổ tay tán thưởng đến lần thứ tư mà tiếng ngân của

anh vẫn còn nhẹ nhàng dần dần đi vào tan biến.

Quả thực Phạm Duy - và cả các nhạc sĩ sau này như Trầm Tử Thiêng, Nhật Ngân,

Phạm Thế Mỹ - đã thổ lộ: “Chính nhờ giọng ca truyền cảm của Duy Khánh mà các nhạc

phẩm của chúng tôi được mọi người biết tới và nhiệt liệt tán thưởng.”

Hai bản trường ca Con Ðường Cái Quan và Mẹ Việt Nam chỉ có thể trở thành bất

hủ qua hai tiếng hát tuyệt vời nhất Việt Nam. Ðó là Thái Thanh và Duy Khánh. Phạm

Duy đã lần nữa công khai bày tỏ sự biết ơn thầm kín của ông với hai tài danh đó trong

ngày tang lễ của Duy Khánh tại quận Cam tháng 2-2003 vừa qua. Ông đã cho rằng chính

Duy Khánh và Thái Thanh đã tái tạo hai bản trường ca của ông.

Những năm đầu thập niên 60, Duy Khánh thường hát các nhạc phẩm của Y Vân,

Lê Thương, Hoàng Thi Thơ, Lam Phương, Trúc Phương. Ba bản Hòn Vọng Phu cuả Lê

Thương đã đưa anh lên tột đỉnh của sự ái mộ trong lòng hàng triệu khán thính giả miền

Nam. Giọng anh khi thì rộn ràng như tiếng trống trận đưa đoàn quân nườm nượp lên

đường theo tiếng gọi của quê hương; khi thì nhẹ nhàng thấm đượm sự cảm xúc của người

thiếu phụ bồng con đứng giữa trời mưa gió kiên nhẫn chờ đợi chồng đến nỗi hoá thành

tượng đá; khi thì nghẹn ngào tức tưởi hình ảnh người chinh phu trở về tưởng tìm lại vợ

con thân yêu, nhưng chỉ là tan vỡ trong tâm hồn khi nhìn thấy người vợ hoá đá của mình.

Duy Khánh không chỉ hát mà còn diễn đạt hết tình cảm của mình theo từng nội dung bản

nhạc làm cho người nghe phải hòa điệu theo từng cảm xúc rất sống động của lời ca và âm


thanh tuyệt vời của anh. Cái tài năng đó, thượng đế chỉ ưu ái ban cho rất ít nhân tài.

Tác phẩm:

Từ cuối năm 1959, Duy Khánh bắt

đầu viết nhạc. Những bản nhạc đầu tay của

anh viết về quê hương miền Trung: Thương

Về Miền Trung, Ai Ra Xứ Huế, Bao Giờ Em

Quên; tiếp theo là các bản: Giã Từ Ðà Lạt,

Tình Ca Quê Hương, Sao Không Thấy Anh

Về, Sầu Cố Ðô, Huế Ðẹp Huế Thơ, Vùng

Quê Tương Lai, Ði Từ Ruộng Ðồng Bao La.

Nhạc của anh mang âm điệu rất Huế, đôi lúc

thiết tha, não nùng; đôi lúc uyển chuyển tươi

sáng. Lời ca tuy không trau chuốt bóng bẩy

như lời ca của các nhạc sĩ tiền chiến, nhưng

chân thành, tha thiết đi thẳng vào lòng người

với những cảm xúc bồi hồi rung động nhẹ

nhàng.

Hai bản nhạc sáng tác đầu tay của anh

là bản Thương Về Miền Trung và Ai Ra Xứ

Huế nhắc nhở nhiều về hình ảnh con đò

bồng bềnh trên sông Hương trong những

đêm trăng hay những tiếng thông reo khi

chiều buông trên núi Ngự Bình. Lời ca nồng nàn lồng trong âm điệu buồn não ruột rất

Huế làm chạnh lòng bao khách lữ thứ xa quê.

Lời nhạc anh trong sáng, thiết tha, chan chứa một tình quên hương nồng nàn, chân

thật. Anh không sử dụng sáo ngữ, những chữ thời thượng thật kêu mà chỉ dùng đơn sơ

ngôn ngữ của người dân thường. Nhạc của anh không khó hát, nhưng chỉ hát hay được

khi hát bằng một tâm hồn rất Trung, rất Quảng Trị, rất Huế. Anh không viết những bản

nhạc ca tụng tình cảm trai gái thông thường; mà thường lồng vào bối cảnh một quê hương

chinh chiến điêu tàn (Biết Trả Lời Sao,Thư Về Em Gái Thành Ðô, Mưa Bay Trong Ðời,

Mùa Chia Tay, Ðêm Bơ Vơ, Màu Tím Hoa Sim, Ngày Xưa Lên Năm Lên Ba). Tôi đoán

rằng sau khi chị Kiều Oanh, em gái của tay trống Linh Giang từ giã anh đi lấy chồng, anh

đã sáng tác bản Bao Giờ Em Quên. Tôi có gặp chị Kiều Oanh một lần tại Quảng Trị khi

hai người sắp chia tay. Chị Oanh rất đẹp, đẹp như cô gái trong tranh. Chị người miền Bắc,

ăn nói nhỏ nhẹ, khổ người thanh tú, rất duyên dáng. Hôm đó chị mặc chiếc áo dài màu

vàng tươi sáng. Ðôi mắt buồn nhìn xa vời vợi, chị nói với anh: “Bây giờ, ai có phận nấy,

thôi đừng thương tiếc nữa.” Sau thời điểm này, anh có đeo đuổi ca sĩ Thanh Thúy nhưng

không rõ mối tình đi về đâu. Chỉ biết chị Thanh Thúy đã hát rất xuất sắc bản nhạc Bao

Giờ Em Quên của anh. Chị vẫn giữ mối giao hảo vớI anh, vẫn hát cho băng nhạc Trường

Sơn đều đặn.


Duy Khánh: Người lính trên mặt trận văn hoá:

Không như những nhà chính trị viết ra những tuyên ngôn nặng nề chém đinh chặt

sắt, nhạc và lời ca của anh có sức mạnh hơn ngàn lời cổ vũ đánh thức lòng tự hào quê

hương, thôi thúc bao thế hệ thanh niên lên đường làm tròn nghĩa vụ với quê mẹ (Người

Anh Giới Tuyến, Mừng Anh Chiến Sĩ Giữ Ấp, Lối Về Ðất Mẹ, Vùng Quê Tương Lai).

Anh nhắn gửi người lính biên cương bằng những lời chân thành hơn ngàn tờ truyền đơn

chiến tranh tâm lý (Người Anh Giới Tuyến, Xin Anh Giữ Trọn Tình Quê, Khúc Trường

Ca Lớp Lớp Phù Sa). Ngoài những bản nhạc anh sáng tác, anh cũng chọn hát các bản

nhạc mang tình tự quê hương, gửi những an ủi chân tình đến các chiến sĩ biên cương; vì

chính anh cũng là một người lính của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa. Anh đã chiến đãu

tích cực và có hiệu quả trên mặt trận tâm lý trong suốt chiều dài cuộc chiến chống Cộng

Sản Việt Nam. Anh đã không phục vụ các khán giả thường tình, ăn chơi phù phiếm nơi

đô thành bằng các bản nhạc yêu đương nhảm nhí, than khóc đớn đau vì tình phụ. Anh

phục vụ một đại đa số quần chúng đau khổ vì phân ly, tan vỡ, chết chóc do hậu quả của

chính sách xâm lược của Hà Nội. Anh làm nhạc, ca hát để phục vụ quê hương, trong đó

có quê nghèo Quảng Trị nơi anh mở mắt chào đời và lớn lên giữa mùa ly loạn. Vì thế,

khán thính giả yêu mến anh bao gồm tất cả mọi tầng lớp quần chúng. Lời ca của anh luôn

luôn được phát trên các băng tần các đài phát thanh, truyền hình, từ thủ đô cho đến các

tỉnh thành xa xôi hàng chục năm trời; Cả cho đến ngày nay trong lòng chế độ Cộng sản,

người Việt Nam vẫn lén du nhập và thưởng các CD của anh làm tại hải ngoại.

Phạm Duy đã không quá lời khi nói rằng Duy Khánh là nhạc sĩ của quê hương.

Anh đã để lại cho đời trên ba mươi bản nhạc giá trị vừa mang âm hưởng dân ca vừa mang

nội dung nhân bản và đầy dân tộc tính. Những năm giữa thập niên 60, anh tự phát hành

tuyển tập nhạc 1001 Bài Ca Hay, mỗi tháng ra vài bản. Bìa nhạc phần lớn do họa sĩ Kha

Thuỳ Châu trình bày với nét vẽ tân kỳ độc đáo hoàn toàn khác hẳn với lối trình bày cổ

điển của họa sĩ Phi Hùng. Ðích thân Duy Khánh chọn mẫu bìa và màu sắc. Anh sử dụng

kỹ thuật in offset trên giấy láng nên các bản nhạc 1001 Bài Ca Hay thường bắt mắt khách

hàng hơn các bản nhạc khác. Cũng thời gian này, anh phát hành các cuốn băng nhựa

Trường Sơn dùng cho máy thu băng lớn rất thịnh hành. Khi về ở chung cư đường Trần

Hưng Ðạo, anh mở lớp luyện ca cho để gầy dựng một lớp mầm non ca sĩ mới. Các ca sĩ

trong nhóm Trường Sơn của anh, ngoài một ít ca sĩ thượng thặng như Thái Thanh, Hoài

Bắc, Thanh Thúy; số còn lại thường là ca sĩ bậc nhất nhì như, Hoàng Oanh, Thanh Tuyền,

Phương Dung, Xuân Thu, hoặc các ca sĩ mới lên do anh dạy dỗ và lăng xê như Băng

Châu. Qua 1001 Bài Ca Hay và các băng nhạc Trường Sơn của anh mà nhạc sĩ Dũng

Chinh, ca sĩ Phương Dung được nổi tiếng qua bản Màu Tím Hoa Sim.

Trong thời gian này, Duy Khánh rất thân cận với nhạc sĩ Trúc Phương và tay sáo

nổi tiếng Nguyễn Ðình Nghĩa. Hầu như tất cả các bản nhạc do Trúc Phương sang tác đều

được Duy Khánh giới thiệu trong 1001 Bài Ca Hay và băng nhạc Trường Sơn. Duy

Khánh cũng rất tâm đắc các bản Mưa Nửa Ðêm, Con Ðường Mang Tên Em của Trúc

Phương. Khi Duy Khánh tổ chức các buổi đại nhạc hội, anh không bao giờ bỏ quên phần


cổ kim hòa điệu, với tiếng đàn tranh và sáo đi theo tiếng đàn guitar, trống. Lời ca Duy

Khánh thu băng thường được mở đầu bằng điệu sáo trầm bổng ngân nga của Nguyễn

Ðình Nghĩa. Nghĩa cũng là một lực sĩ thẫm mỹ có thân hình đẹp, cơ bắp nở nang nhờ

luyện tập công phu. Nhạc Trúc Phương đôi lúc nghe cũng tình lắm, nhưng lời thì hơi lạ

tai.

Về sau, Duy Khánh thường hát những bản nhạc tình tứ giai điệu Bolero, Tango

Habanera của các nhạc sĩ Trúc Phương, Châu Kỳ, Anh Bằng, Lê Dinh, Phạm Thế Mỹ.

Chuyện riêng tư:

Cuộc đời anh là một mẫu

mực của lòng nhân ái, khoan

dung, chung thủy độ lương với

bạn bè, thân quyến. Dĩ nhiên đời

nghệ sĩ thì phóng khoáng về tình

duyên. Anh luôn được bao quanh

bởi các cô gái đẹp sẵn sàng dâng

hiến hết cho người mình ái mộ.

Nhưng anh chung thủy với vợ khi

còn chung sống. Mối tình đầu của

anh là với ca sĩ Tuyết Mai, người

cùng hát đôi với anh lúc khởi

nghiệp. Chị Tuyết Mai sinh cho

anh hai người con. Khoảng năm 1964, anh cưới chị Ấu Phùng, một nữ vũ công xinh đẹp

trong ban vũ Lưu Bình Hồng. Chị Ấu Phùng người Hoa, cao, đẹp và rất chiều chồng. Hai

anh chị thuê căn phố hai tầng đường Trần Quang Khải, Tân Ðịnh, và sinh hạ dược hai

người con. Anh chị lại dọn về một căn nhà nhỏ trong hẻm đường Nguyễn Trãi. Ðây là

thời gian anh bị rắc rối với quân cảnh và bị đưa lên Trung Tâm Huấn Luyện Quang Trung

để trở thành binh nhì Nguyễn Văn Diệp. Anh phục vụ tại Biệt Ðoàn Văn Nghệ Trung

Ương thuộc cục Tâm Lý Chiến. Ngày ngày, anh cởi chiếc xe Suzuki cộc cạch đến đường

Hồng Thập Tự, gần cầu Thị Nghè, để làm việc. Cuối tuần lại tổ chức nhạc hội, khi thì tại

rạp Quốc Thanh, khi tại rạp Hưng Ðạo. Mỗi lần có dịp về Sài Gòn, tôi thích đến ở với anh

chị để hàng ngày đi theo anh đến các rạp hát chờ anh hát xong là kéo nhau đến quán Ba

Thừa trên đường Phạm Ngũ Lão hay quán thịt dê đường Minh Mạng nhậu nhẹt. Ðám bạn

theo anh là các nhạc sĩ, nhạc công có đến 5, 7 người. Anh không hút thuốc nhưng uống

nhiều bia, có lần hai anh em uống thi, đếm đủ mỗi người 21 chai. Thường thì anh ngà

ngà, ngồi tựa vào thành ghế để mặc cho mấy anh bạn móc túi anh ra thanh toán tiền ăn

uống và kêu taxi đưa anh về.

Tôi rất ưa giọng ca điêu luyện của anh nhưng không thích những bản nhạc anh hát

sau này và giọng ca một số ca sĩ trong nhóm Trường Sơn. Anh biết điều này và có vẻ

không vui. Gần anh nhiều nhưng tôi chưa hề thấy anh biểu lộ sự tức giân quá mức với ai.


Anh hiền lành và nhỏ nhẹ. Giận lắm thì chỉ hứ một tiếng là cùng. Có lần tôi đem cả lô bạn

vào xem cọp tại rạp Quốc Thanh, bọn này không chịu ngồi ở ghế khán giả một cách đàng

hoàng mà đòi vào trên sân khấu, đứng hai bên cánh gà để tán tỉnh các cô ca sĩ. Họ đã làm

cản trở các nghệ sĩ ra vào trình diễn. Anh chỉ háy tôi một cái rồi thôi. Thế nhưng cũng đủ

làm tôi lo sợ lắm.

Trong cái nhìn của một thanh niên mới lớn chỉ biết đời qua những hào nhoáng bên

ngoài, Duy Khánh là một người rất hạnh phúc. Anh có đủ cả: danh vọng, tiền tài và luôn

được bao quanh bởi các cô thiếu nữ trẻ đẹp. Căn phòng anh ở tại một chung cư đường

Trần Hưng Ðạo sau khi ly thân với chị Ấu Phùng, lúc nào cũng có vài ba cô gái đứng

ngồi chờ chực được anh cho chút ái ân. Có cô thậm chí lẻn vào phòng ngủ của anh, đuổi

mấy cũng không ra. Khoảng thời gian này anh kết bạn với ca sĩ Băng Châu.

Anh chẳng có nhiều tiền như người ta

tưởng đâu. Ðời nghệ sĩ, có đồng nào là hết

dồng đó. Phải chi tiêu hậu hỉ, bao biện bạn bè

và đám chầu rìa. Những chầu nhậu nhẹt cả bạc

ngàn. Bia chảy như suối, thức ăn thừa mứa trên

bàn. Có những anh chầu rìa thường lẻo đẻo

theo anh hay ở lì trong phòng anh cả tuần lễ

nửa tháng. Một lần vào năm 1971, khi tôi từ

đơn vị về thăm anh, anh đi công tác xa. Trong

phòng có anh nhạc công C. đang nằm bẹp trên

giường, lộ vẻ mệt mỏi. C. bảo tôi: “Thằng

Khánh nó bỏ tao lại cả tuần nay không còn gì

ăn cả. Mày đưa tao đi kiếm chút gì bỏ bụng rồi

nói chuyện sau.” Hoá ra anh chàng này đang

đói lã người và gần như không lết nổi xuống

lầu để đến quán ăn trước đó vài chục mét.

Sau khi anh ly thân cùng chị Ấu Phùng,

anh dọn về một apartment 3 phòng trên đường

Trần Hưng Ðạo, nơi anh tiếp tục mở lớp nhạc

Trường Sơn và hoạt động mạnh trong việc sản xuất băng nhạc.

Duy Khánh ăn mặc rất đúng mốt và lịch lãm. Nhờ thân hình cao, đẹp và cân đối,

nên thứ gì khoác vào người anh cũng làm cho anh đẹp thêm ra. Áo quần anh rất nhiều và

thường rất chọn lọc. Anh chỉ mặc những chiếc áo độc đáo mà khó kiếm ra một chiếc thứ

hai tại Sài Gòn. Áo anh may ở La Ligne, quần ở Văn Quân, giày đóng ở Trinh; là các cửa

hiệu may, đóng giày đẹp nhất nước thời đó.

Trong các bản nhạc hay nhất về Ðà Lạt, có ba bản do các nhạc sĩ Quảng trị sáng

tác: Hoàng Nguyên với Ai Lên Xứ Hoa Ðào, Hoàng Thi Thơ với Mối Tình Màu Hoa

Ðào, và Duy Khánh với Giã Từ Ðà Lạt. Tôi biết nhiều chuyện tình duyên của anh, nhưng

không biết anh có vấn vương nào với các cô gái má hồng môi đỏ nào không.


Lưu đày trên quê nhà:

Sau biến cố 30 tháng tư 1975, tôi gặp anh một lần tại nhà anh Nguyễn Văn Dục, là

người anh kế Duy Khánh. Sau đó, tôi vào trại tù cải tạo ròng rã 10 năm, còn anh ở lại lăn

lóc với cuộc sống mới không lối thoát. Xin đừng ai trách anh đã sáng tác bản Sao Ðành

Bỏ Quê Hương để Việt Cộng dùng làm lợi khí tuyên truyền khi những làn sóng ngươi bò

nước ra đi tìm tự do. Là một ca sĩ chuyên nghiệp, là một người lính Chiến tranh Chính trị,

lại thuộc một gia đình mà Việt Cộng đánh giá đại phản động; tất cả anh chị em, người thì

đã ra đi, người thị bị tù cải tạo lâu dài, mọi phương kế sống của anh bị phong toả hoàn

toàn. Anh cô đơn và tuyệt vọng thực sự. Khi các đoàn ca nhạc được phép hoạt động lại,

Duy Khánh mượn danh Thông Tin Văn Hoá địa phương lập đoàn Quê Hương, quy tụ

nhiều nghệ sĩ tài danh miền Nam trước 1975, như các nhạc sĩ Châu Kỳ, Nhật Ngân, và

các ca sĩ Ngọc Minh, Nhã Phương, Bảo Yến v.v... rất thành công.

Lúc đó anh làm được rất nhiều tiền, đời sống có phần khá hơn trước nhiều, nhưng

tâm trạng vẫn là buồn. Anh uống quá độ và có lẽ do đó gây ra bệnh tình hôm nay.

Tôi có nghe nói đến bản nhạc Ðiệu Buồn Chia Xa nhưng không rõ ra đời tại Mỹ

vào năm nào nào. Nhưng khi xem anh hát bài Người Lính Già Xa Quê Hương, tôi thấy

hình ảnh của chính mình trong tương lai. Ngậm nhấm nỗi căm hờn mà nhìn ngày tháng đi

qua nhanh trên đất khách quê người; tưởng lại một thời oanh liệt xưa và ước mong một

ngày về tươi sáng.

Tôi gặp lại anh năm 1988 tại Vũng Tàu. Khi này anh đã thành hôn với chị Thúy

Hoa. Anh ra Vũng Tàu tổ chức nhạc hội rất thành công. Người miền Nam vẫn hâm

chuộng giọng ca tuyệt vời của anh. Anh cũng thăm dò đường vượt biên nhưng thấy vô

cùng hiểm nguy. Lúc đó đã có chương trình đoàn tụ và HO, nên tôi khuyên anh nán chờ.

Những ngày cuối đời:

Duy Khánh đã đến Hoa Kỳ vào ngày 10-8-1988 qua sự bảo lãnh của người em là

Nguyễn Thị Giáng Tuyết. Trên đất tự do, lần cuối cùng tôi đến thăm anh trong một căn

nhà nhỏ ở Anaheim, Orange County, năm 1994. Ở đây anh sống hơi chật vật cùng chị

Thúy Hoa và ba con, một trai và hai gái. Anh đã trông xuống sắc lắm. Nhiều người cho

rằng đó là hậu quả của những năm dài sống trong chế độ Cộng sản. Buồn và vô vọng, anh

đã uống nhiều rượu. Các loại rượu quốc doanh toàn là chất độc hoá học mà các công ty

nhà nước làm ăn cẩu thả miễn sao thu được nhiều lợi nhuận. Anh có vài lần ngỏ ý muốn

đi Austin hát, và nhờ tôi tổ chức giùm các chương trình nhạc hội. Tôi phần không có khả

năng tổ chức, phần e rằng giọng hát của anh không được giới trẻ ưa chuộng nên chỉ ầm ừ

qua chuyện. Nghệ sĩ sân khấu hay điện ảnh khi về chiều, còn có thể đóng các vai lão. Còn

ca sĩ khi đã lớn tuổi, làn hơi không còn phong phú, thì khó kiếm được chỗ đứng cạnh

tranh cùng các ca sĩ mới lên tươi tắn và giọng ca trong trẻo. Người nghệ sĩ biết dừng lại

vào lúc mình đạt đến tột đỉnh vinh quang của nghệ thuật là hay nhất. Vì luôn luôn để lại

trong lòng người hâm mộ hình ảnh huy hoàng nhất, tươi đẹp nhất của mình.


Tôi có nghe anh hát

trong vài băng nhạc Asia và

đĩa CD. Nghe anh mà lòng

cứ tê tái, nước mắt cứ chực

tuôn trào vì giọng ca của anh

vẫn còn còn phong phú và

truyền cảm như xưa. Nghe

anh mà hình dung hình ảnh

quê nghèo và những người

nông dân tả lơi lam lũ trên

cánh đồng đã cằn cỗi vì nắng

hạ mưa đông. Nghe anh để

tưởng như những âm thanh

trầm bổng của chuông chùa

Thiên Mụ vang lên trong

buổi chiều tịch mịch bên

dòng sông Hương. Nhưng

ngoại hình anh thì không còn

ăn ảnh nữa. Khuôn mặt anh

đã nhiều nếp hằn nhọc nhằn

năm tháng chồng chất. Anh

vẫn phải hát, vì ngoài tình yêu gắn bó của nghệ thuật, đó còn là sinh kế của anh. Con tằm

đến thác vẫn còn vương tơ!

Bạn bè đã hết lòng vì anh. Một tháng trước ngày anh mất, ngày 10 tháng 1, họ đã

tổ chức một nhạc hội khiêu vũ mang chủ đề Tạ Tình Tiếng Hát và Giòng Nhạc Duy

Khánh với sự góp mặt của các nam, nữ ca sĩ như: Thanh Thúy, Thanh Mai, Kim Tuyến,

Nguyễn Hưng, Hoàng Oanh, Phương Hồng Quế, Trần Quốc Bảo, Bảo Yến... thu hút

khoảng 600 khách mộ điệu tại vũ trường Majestic, Huntington Beach. Ðêm nhạc hội

thành công vượt ngoài sự mong ước của ban tổ chức.

Sau nhiều năm tháng ra vào bệnh viện vì những căn bệnh trầm kha, Duy Khánh đã

từ giã gia đình và bạn bè, khán giả hâm mộ để đi vào miền vĩnh hằng vào lúc 12 giờ trưa

ngày 12 tháng 2 năm 2003 tại bệnh viện Fountain Valley, Orange County, California. Anh

hưởng thọ 65 tuổi (1938-2003). Tang lễ của anh đã quy tụ hầu như tất cả giới văn nghệ sĩ

Việt Nam tại hải ngoại; trong đó Phạm Duy đã nói lên những tâm tình dầy yêu thương trìu

mến và khâm phục đối với anh, một người em, một người bạn mà nhờ đó nhạc của Phạm

Duy và nhiều nhạc sĩ khác đã đi vào bất hủ.


Nhân Tính Trong Thơ Trần Trung Đạo

Phát Biểu của Đỗ Văn Phúc trong Buổi Thơ Nhạc, Ra Mắt Tác Phẩm cuả Trần Trung

Đạo tại Houston

ngày 15 tháng 1, năm 2006

Muốn giới thiệu cho hết về nhà thơ trẻ tài hoa này, ít lắm phải viết cả cuốn sách và

trình bày trong một buổi tròn. Nhưng hôm nay, vì thời gian hạn hẹp, tôi sẽ xin phép trình

bày ngắn gọn những điểm chính

Tôi biết Trần Trung Đạo trước hết là một Trần-Trung-Đạo-nhà-thơ. Một trong

những nhà thơ có khả năng làm cho tâm hồn chai đá của tôi phải mềm đi, làm cho đôi mắt

đã từ lâu khô lệ phải nức nở nhoà đi khi đọc đến những câu thơ diễn tả nỗi đau thương

của những bà Mẹ, những em gái, những bé thơ lưu lạc trong giòng đời đen bạc của xã hội

Việt Nam.

Vốn ít nhậy cảm với thơ, chúng tôi đọc thơ rất chọn lọc của những nhà thơ nổi

tiếng sẵn. Nhưng với Đạo, lại là một ngoại lệ, một hiện tương đặc biệt. Ngay lần đầu tiên


tình cờ đọc bài thơ Đổi Cả Thiên Thu Tiếng Mẹ Cười, tôi đã tìm thấy nơi Đạo một sự

đồng cảm sâu xa, và yêu thơ Đạo từ đó. Sau này, lại phát hiện ra một Trần Trung Đạo nhà

văn, nhà lý luận vững chắc, dầy tính thuyết phục qua các tác phẩm Tâm Bút, Giấc Mơ

Việt Nam. Tôi đã chưng các tác phẩm này vào nơi trang trọng của tủ sách nhà và lần lượt

trích đăng giới thiệu đến các độc giả của nguyệt san Lửa Việt, Thạch Hãn, US-Viet Times

... mà tôi chủ biên hay cộng tác.

Nhà thơ Trần Trung Ðạo quê quán Duy Xuyên Quảng Nam. Mất mẹ từ ấu thơ, Cha

buồn rầu rồi cũng ra đi sớm khi Đạo còn tuổi thiếu niên. Đạo vào nương náu dưới bóng từ

bi ở chuà Viên Giác (Hội An) theo học trường Trung Học Duy Xuyên, sau đó là Trung

Học Trần Quí Cáp, Hội An. Vào Sài Gòn năm 1968, Đạo theo học ban Kinh Tế tại Đại

học Vạn Hạnh và ban Luật, Đại Học Sài Gòn.

Năm 1981, Anh thành công trong chuyến vượt biên lần thứ hai bằng đường biển và

đến được trại Palawan, sau đó đi định cư tại Mỹ trong cùng năm. Vừa đi làm vừa đi học,

Đạo tốt nghiệp Kỹ sư Điện toán tại Wentworth Institute of Technology và Boston

University. Hiện Đạo làm việc cho một công ty đầu tư tài chánh tại Boston.

Là một thanh niên đầy nhiệt tình yêu nước, anh đã khởi động các sinh hoạt văn hoá

cho tuổi trẻ trong mạng lưới Internet từ cuối thập niên 80.

Đồng thời, anh cũng đóng góp tích cực vào nỗ lực xây dựng các phong trào trẻ tại

hải ngoại từ đầu thập niên 90 đến nay. Anh hy sinh nhiều thì giờ để đi nhiều nơi, thuyết

trình về các chủ đề tuổi trẻ tại các cộng đồng Việt Nam, các hội nghị nhân quyền, đại học,

tổng hội sinh viên, trại hè.

Trần Trung Đạo xuất sắc cả hai lãnh vực làm thơ và viết văn. Điểm đặc biệt là anh

đã trưởng thành khi chiến cuộc Việt Nam ở giai đoạn chót mà kết thúc bằng sự chiếm

đóng của quân Bắc Việt và sự thiết lập nền chuyên chính vô sản tại miền Nam. Anh chưa

hề tham gia chính quyền hay quân đội miền Nam, vì thế, anh là một chứng nhân trung

thực khả tín của thời đại chuyển biến đau thương từ chế độ Cộng hòa qua chế độ Cộng

sản tại miền Nam sau 1975. Anh theo dõi rất sát các diễn biến chính trị xã hội để kịp thời

lên tiếng - tiếng nói người Việt Nam yêu nước, luôn thao thức vì vận mệnh quốc gia - làm

tròn chức năng của một kẻ sĩ có nhân cách, có lập trường vững chắc.

Đến nay, Trần Trung Đạo đã in và phát hành các tập thơ, văn:

Thơ Trần Trung Đạo

Đổi Cả Thiên Thu Tiếng Mẹ Cười (thơ)

Thao Thức (thơ)

Giấc Mơ Việt Nam (văn)

Tâm Bút (văn)

Khác với chúng tôi, những người cầm bút gốc quân nhân mà lời văn thơ đầy mùi

thuốc súng, sắc bén như "chém đinh chặt sát" (lời của nhà văn Phạm Ngũ Yên), thơ văn

Trần Trung Đạo như một nguồn nước nhẹ nhàng, mềm mại mà có khả năng làm cho đá


phải bị xói mòn, gợi cho chúng ta hình ảnh Đại vực Grand Canyon, một kỳ quan thiên

nhiên tại Arizona.

Trong lúc bao thanh niên, ngay cả nhiều người tị nạn (tự gọi là HO) đã chấp nhận

đứng bên lề cuộc đấu tranh chính trị, văn hoá để vãn hồi tự do dân chủ cho quê hương,

Trần Trung Đạo vẫn kiên trì, dành hết phần đời mình vào các tác phẩm mà sức thuyết

phục sẽ vô cùng mãnh liệt, nhức nhối cho nhà cầm quyền Hà Nội.

Trần Trung Đạo vào cuộc với một hành trang "Bi, Trí, Dũng" hun đúc từ những

năm thơ ấu sinh hoạt trong gia đình Phật Tử và năm năm của tuổi thiếu niên nương thân ở

chùa Viên Giác. Dưới cây đa già chùa Viên Giác, chú bé Đạo đã chiêm nghiệm nỗi cô

đơn của một em bé mồ côi để sau này, Đạo đã dành phần lớn các trang thơ cho những

người đồng cảnh ngộ.

Mỗi buổi sáng tôi một mình ôm chổi

Quét lá vàng như quét nỗi cô đơn

Lá vẫn rụng khi mỗi mùa thu tới

Như đời tôi tiếp nối chuyện đau buồn

....

Tôi sẽ đến ngôi chùa xưa Viên Giác

Nhặt mảnh đời rơi rớt ở đâu đây

Ôi thằng bé nghèo nàn xưa đã lớn

Đi làm người du thực ở phương tây

Nhớ Cây Đa Chuà Viên Giác (trang 52)

Bé thơ ơi cuộc đời em viên sỏi

Khóc một lần nước mắt chảy thiên thu

Em Bé Việt Nam và Viên Sỏi (trang 95)

Trong thơ, văn của Đạo không có những mối tình trai gái bình thường, hoan lạc,

hờn ghen, hay đau đớn chia xa. Thơ của Đạo cũng không là mây gió, trăng sao của một

tuổi thanh thiếu niên lãng mạn.

Thơ văn của Đạo chan chứa tình thương con người, trước hết là khổ nạn của đồng

bào Việt Nam sau chiến tranh và sống trong chế độ Cộng Sản. Những thân phận khổ đau

theo từng vận mệnh nổi trôi của đồng bào, đất nước, Đạo không bỏ sót một đối tượng

nào, một hoàn cảnh nào. Thơ văn của Đạo dành một phần lớn cho quê hương mà Đạo

cũng như hàng triệu người đã gạt nước mắt lìa xa để tránh sự áp bức, tìm cho mình cuộc

sống tự do, xứng đáng với thân phận con người.

Tôi viết bài thơ gửi về Hà Nội

Đâu anh linh hùng khí của năm nào,

Hà Nội bây giờ đứng giữa thương đau

Nghe máu rỉ tự trong lòng lịch sử


...

Tôi viết bài thơ cho Sài Gòn cay đắng

Bao nhiêu năm không thấy bóng mặt trời

Sài Gòn bây giờ uất nghẹn kín muôn nơi

Không lâu lắm sẽ vỡ thành cách mạng

Bài thơ Cho Quê Hương (Thơ Trần Trung Đạo, 192)

Huế âm thầm ở lại với thương đau,

Em ở lại trời quê hương mây xám

Một Chút Tình Cho Huế (239)

Từ tận cùng sâu của trái tim mình, Đạo đã không nguôi nghĩ về một quê hương đã

mất:

Hai tiếng quê hương sao vô cùng tha thiết

Học lâu rồi nhưng mới hiểu ra đây

Quê hương là những gì tôi không có hôm nay.

Bài Thơ Tháng Tư (145)

Trần Trung Đạo đã đến với tôi bắt đầu bằng hai câu thơ mà tôi cho là hay nhất

trong các bài thơ về Mẹ giữa lúc nỗi đau mất Mẹ còn ray rứt trong tim từng đêm từng

ngày trống trải. Vâng, chúng ta đã có những bà Mẹ tuyệt vời, thương và hy sinh cho con

vô bờ bến. Nhưng những đưá con vô tình, vì vui chơi bè bạn, vì công danh sự nghiệp đã

để Mẹ sống những ngày cô đơn dằng dặc.

Một Mạ nuôi bầy con khôn lớn

Con chưa nuôi nổi Mạ một ngày

Lớn lên trăm giòng sông trăm hướng

Mạ một mình vò vỏ nơi đây

Mạ, thơ Huy Phương

Đến khi Mẹ qua đời, mới thấy phút giây bên Mẹ tuyệt vời mà sẽ không còn bao giờ

tìm lại được, Đạo đã thổn thức:

Ví mà tôi đổi thời gian được

Ðổi cả thiên thu tiếng mẹ cười.

Đổi Cả Thiên Thu Tiếng Mẹ Cười (Thơ TTĐ, 21)

Đạo "đã mang vào thơ hình ảnh đau thương của những bà Mẹ Việt Nam thời chiến

tranh đang chen sống giữa một quê hương đày đoạ của thời bình" (Giấc Mơ Việt Nam,

58)

Lợi dụng thời buổi nhiễu nhương trong nuớc, biết bao bậc cha anh đã quên căn


cuớc tị nạn chính trị của mình ở quốc ngoại, quên lý tưởng quốc gia chống cộng, kéo

nhau về nước tung tiền ăn chơi hưởng thụ trên thân thể các em, các cháu gái. Trần Trung

Đạo đã cám cảnh cho một thiếu nữ Việt, tiêu biểu cho hàng trăm ngàn phụ nữ khác vì đói

nghèo phải bán thân làm nô lệ tình dục trên quê hương cũng như trên đất nước người:

Bay phơ phất giữa phố phường xa lạ

Mười sáu tuổi kiếp giang hồ chung chạ

Trôi lang thang như những bọt bèo

Ðất nước nghèo không giữ nổi chân em

Nên xứ người em làm thân gái khách

Người Con Gái Việt Nam Trên Đại Lộ Sri Ayuthaya (87)

Chính nhờ ảnh hưởng đạo lý nhà Phật, Đạo nhìn thế sự, phán đoán vế cuộc đời

bằng một đôi mắt mở lớn, nhìn theo bề rộng, xoáy vào chiều sâu và với một tấm lòng

nhân hậu để xót xa hết nỗi khổ đau của đồng bào, ngay cả rất khoan dung độ lượng, thông

cảm sâu xa những bứt rứt của những người phía bên kia mà khó tìm thấy trong suy nghĩ

của nhiều người quốc gia hải ngoại.

Văn thơ của Đạo, không là lời văn hoa bóng bẩy, hoặc những lời cổ động đầy sắt

thép. Mà là những giản dị chân thành xuất phát từ đáy tim một thanh niên yêu nước. Vì

thế, không lạ khi Đạo phán đoán rất nhân bản về những người đã chiến đầu trong hàng

ngũ Việt Minh:

"Tôi nghĩ đến các cụ và thương các cụ rất nhiều. Không phải từ khi đọc những lá

thư được gửi từ các khu nhà tập thể, không phải sau khi đã được ra nước ngoài, nhưng

ngay cả từ thời mới lớn tại miền Nam trước năm 1975. Hình ảnh các cụ vẫn rất đẹp trong

lòng tôi." (Tâm Bút, 22)

Cũng như khi anh cảm thông với sự mất mát của người lính miền Bắc sau chiến

tranh:

Tôi cầm lấy tay anh

Ðôi bàn tay lạnh giá

Mắt nhìn nhau như đã nói nghìn câu

Tôi thấy trong vô cùng hun hút đêm sâu

Chảy trong chúng tôi chung một dòng máu đỏ

Ðời chúng tôi đời những đứa con hoang

Tim chúng tôi rung một nhịp Việt Nam

Hồn chúng tôi hồn bốn nghìn năm cũ.

Anh Bộ Đội Thương Binh Tôi Gặp (76)

Những năm gần đây, Đạo đã để tâm trí và thì giờ đến sinh hoạt với giới trẻ để nối

một nhịp cầu thông cảm giữa những thế hệ mà kinh nghiệm sống, giá trị xã hội giữa giới

cha anh lớn lên chịu nhiều khổ nạn tại Việt Nam và các em trưởng thành trên đất tự do

làm cho cách biệt nhau. Đạo đã thôi thúc các em trong sinh hoạt phục vụ cộng đồng, và


hướng dẫn các em con đường đúng để phục vụ quê hương mà không bị lợi dụng, lừa gạt

của nhà cầm quyền Cộng Sản.

"Các thế hệ trẻ dù muốn hay không cũng phải nhận lãnh trách nhiệm của mình

trước lịch sử. Đất nước Việt Nam là của thế hệ trẻ. Tương lai Việt Nam có được vinh

quang hay tiếp tục chịu đựng lầm than tủi nhục cũng là từ những hành động của các thế

hệ trẻ..." (Tâm Bút, 197)

Dù chế độ bạo tàn còn ngự trị trên quê hương, và dù các phong trào đấu tranh hải

ngoại chưa đánh nổi cú dứt điểm, Đạo vẫn lạc quan về tương lai vì tin vào quá khứ lịch

sử, vào lòng yêu nước của dân tộc.

Chẳng còn ai ngăn tiếng hát của em

Tiếng hát tự do

Giữa núi rừng đang chuyển động

Ôi mùa xuân, em, quê hương, và hy vọng

Anh mơ hoài một tổ quốc hôm nay

Ôi mùa xuân, em, quê hương, và hy vọng (203)

Chắc chắn thế, rồi dân chủ tự do sẽ vãn hồi

Hát đi em bài ngợi ca dân chủ

Rừng lâu rồi bặt cả tiếng chim ca

Hoa tự do dường như vừa mới nở

Khắp non sông chung mạch sống chan hòa

Hoa Tự Do Dường Như Vừa Mới Nở (186)

Với tình đồng cảm chân thành của một người bạn chiến đấu, và với một sự trân

trọng đặc biệt, tôi xin giới thiệu đến quý vị một nhà thơ rất Việt Nam: Trần Trung Đạo,

và những tác phẩm giá trị của anh.

Tôi xin mượn hai câu trong bài thơ Người Về Phương Ấy (trang 226) để kết thúc

bài viết hôm nay:

Đời ta dù ngược xuôi trăm ngã,

Xin hẹn về qua một nẻo đường..


Nói với thanh niên:

Tìm Một Hướng Ði

Người ta thường nói đến chữ Biển Ðời khi chỉ đến cuộc sống trên thế gian. Ðời

người coi như một dòng sông, một đại dương mênh mông hay một cánh rừng bát ngát,

trong đó có bao nhiêu điều kỳ thú mà con người đã và sẽ còn khám phá; cũng trong đó có

bao điều bất trắc sẵn sàng chờ đón chúng ta. Biết bao người lạc lối, đi mãi mà không tìm

thấy bến bờ; có bao người không đủ tài trí nghị lực chới với giữa dòng và bị cuốn hút đi

bởi làn sóng nhẫn tâm. Con đường đi đến nơi đến chốn gọi là sinh lộ, nơi người đời tìm

thấy được an sinh và hạnh phúc cho mình và đem khả năng phục vụ cho tha nhân.

Các bạn thanh niên đang sắp bước vào đời cũng như người thủy thủ đang chuẩn bị

chuyến hải hành đầy thử thách để tìm dến bến bờ, là mục tiêu cuộc đời mình.

Ngày xưa, khi tôi còn là một Hưóng Ðạo sinh, được dự lễ lên đường dành cho

Tráng sinh; coi đó như một biến cố lớn trong cuộc đời thanh niên bước vào cuộc sống. Kỷ

niệm lên đường gắn bó vào ký ức và luôn là điều nhắc nhở trong thâm tâm phải làm sao

trở thành con người hữu dụng. Người Tráng sinh chuẩn bị cho mình đủ hành trang cho

một chuyến đi dài ngày, tự lập trong rừng sâu. Trước các bạn trong đoàn, anh ta đứng tự

tin trước lá cờ Tổ Quốc và cờ Hướng Ðạo, người Tráng trưởng trao ta cho anh cây gậy

dài 1.2 mét, đầu gậy có hai nhánh cắt cụt hình chữ V và nói: “Ðây là chiếc gậy rừng, có


hai nhánh tượng trưng hai điều Thiện và Ác, anh hãy chọn một con đường mà đi.” Tất cả

cùng hát: “Vừng hồng lên ai ơi, nào mày râu; rèn cho mau tâm trí. Nam nhi cao chí khí.

Hoa tươi trên trường đua nhau săn đón. Ta quyết phen này ra đì. Ai kia đi mau! đi mau!

Thôi không nghi ngờ, thôi chớ lo lường... Hẹn cùng nhau chung tay đắp xây. Tai lắng hồi

chiêng, cùng tiến lên đường...” Chàng dự tráng mạnh mẻ bước đi lên đường, tự mưu sinh

cho mình trong một chuyến du hành vài này trong rừng để khi trở ra sẽ hãnh diện nhận

phù hiệu RS (Rover Scout), trở thành một tráng sinh thực thụ.

Thực ra, chuyện tráng sinh lên đường chỉ là một sự thực tập và có ý nghĩa trong

một phần của muôn vàn phần khác trong cuộc sống. Người thanh niên ngoài trách nhiệm

với chính bản thân mình, gia đình mình; còn nhiệm vụ cao cả hơn với tha nhân, với tổ

quốc, nhân loại.

Mưòi mấy năm đèn sách, nhà trường và gia đình chỉ mới tạo cho anh ta hành trang

căn bản. Cộng với ý chí, nghị lực, sự tháo vát, anh ta sẽ có khả năng chống chỏi để đi trên

con đường gian nan. Một khi kiểm soát lại trên con thuyền mong manh kia, nào thừng

chão, nào lương khô, nước ngọt, nào phao cấp cứu, đèn tin hiệu... đủ cả rồi, còn chờ chi?

Vần đề là biết mình sẽ đi đến đâu? đó là phương hướng cho người đi biển, đó là lý

tưởng, mục tiêu sống cho người đi trên đường đời.

Sẽ có nhiều bạn coi mục tiêu của mình là đỗ đạt, có việc làm lương cao, lập gia

đình hạnh phúc, nuôi dạy con cái. Sẽ có nhiều bạn mong muốn thành công trên một lãnh

vực nào đó, phát huy được khả năng bẩm sinh của mình trong thơ, nhạc, hoạ, kỹ thuật....

Có bạn nguyện hiến đời mình cho việc giúp ích người bất hạnh, có bạn theo đuổi con

đường xã hội, chính trị để tạo an sinh cho đồng bào. Tất cả đều là mục tiêu đáng trân

trọng, đáng theo đuổi.

Bạn có mục tiêu, như người thủy thủ có la bàn, sẽ biết được hướng đi mình sẽ đến,

không để cho con thuyền chơi vơi trên dòng, phó mặc cho sóng gió muốn tấp vào đâu thì

vào.

Nhưng đã đủ chưa nhỉ?

Chưa đâu bạn ơi!

Ðiều quan trọng nhất trong cuộc sống hiện nay là trí phán đoán. Khi bạn đi vào

rừng sâu, khi đói lòng nhìn vào trái cây chín đỏ trên cành, phải biết trái cây đó lành hay

độc. Trong cuộc đời, nhiều con người đầy man trá, đem những chiêu bài hay đẹp ra, dùng

giọng lưỡi ngọt ngào thuyết phục những kẻ phân vân. Tôi chắc các bạn cũng đồng ý là

nhiều thế hệ thanh niên dã từng bị lừa mị đem cống hiến cả tuổi thanh xuân của mình cho

những mưu đồ bất chính, cho tham vọng cá nhân và tập đoàn. Cộng sản đã thành công

trong việc lôi cuốn hàng triệu thanh niên đầy lý tưởng lao vào cuộc chiến đấu che đậy

dưới nhãn hiệu cứu quốc để rồi khi tỉnh mộng thì cuộc đời đã về chiều, bị xiết chặt trong

vòng kiềm toả của bạo lực trấn áp hay danh vọng, đặc lợi bất chính, phù du trên đau

thương tan tác của dồng bào, trên sự suy thoái của tổ quốc.

Ðó là vấn đề lựa chọn giữa hai con đường Thiện và Ác.

Con đường Thiện là con đường tìm đến cho mình hạnh phúc, ấm no. Là góp phần


vào trong tập thể, cộng đồng. Là mưu cầu an sinh cho đồng bào. Là tranh đấu cho độc

lập, tự do, thịnh vương cho tổ quốc. Hạnh phúc cá nhân phải lồng trong khuôn khổ hạnh

phúc của những người xung quanh. Muốn đi trên con đường đó và đạt đến mục tiêu mà sẽ

không bao giờ bị mặc cảm, ân hận, là biết người đồng hành là ai, người Hướng Đạo là ai,

người cộng sự là ai.

Dùng công việc quá khứ và hiện tại để đánh giá cho tương lai. Dùng trí phán đoán,

phân tích, đối chiếu để thấy giữa lý thuyết và thực tiễn có phù hợp hay mâu thuẫn, thấy sự

đúng sai do hiện tượng cá biệt hay từ bản chất vốn có.

Nhiều bạn thanh niên tránh không muốn nói đến hai chữ Chính trị. Họ chỉ mong

đem nhiệt tình đóng góp cho quê hương, xoa dịu nỗi đau của đồng bào, hay mưu cầu sự

xây dựng cho tổ quốc đươc kịp tiến bằng người mà không lưu tâm đến việc phải làm việc

trong một hoàn cảnh chính trị nào, trong một chế độ nào. Chúng tôi không phản đối lý

tưởng cao quý đó. Nhưng chúng tôi mong các bạn cân nhắc kỹ để nhiệt tình của mình

không bị lợi dụng. Chúng tôi cũng nhắc rằng các bạn hãy hỏi vì ai mà đất nước trở nên

suy thoái, đồng bào trở nên đó nghèo, các em bé trở nên thất học, lang thang... Nếu chế độ

Cộng sản đã thực sự làm hết mình mà không cải thiện nổi, thì việc chúng ta đóng góp bàn

tay giúp sức là điều đáng ca ngợi. Nhưng nếu những thảm cảnh đó là hậu quả của chính

sách ngu dân, bần cùng hoá? nhưng nếu tài sản của tổ quốc, đồng bào bị vắt kiệt và đổ

vào đầy túi bọn cầm quyền? Nhưng nếu Cộng sản đã từ khước chức năng xây dựng xã hội

của một nhà cầm quyền hợp pháp? Hoá ra các bạn đang làm công việc đem một xuổng cát

đắp vào cái nền phía bên này mà trong khi có người dùng xe để xói mòn phía bên kia!!

Tận diệt nguồn gốc của bất công là phương thức hữu hiệu hơn cả để tái lập an sinh xã hội.

Biết rằng công việc đang làm của các bạn ít có hiệu quả và phần nào thì nó làm nhẹ gánh

cho chế độ Cộng sản. Về phương diện chính trị mà nói, thì quả nó vô tình làm đẹp cho cái

chế độ phi nhân đó. Thôi thì các bạn hãy tận dụng điều mình đang làm để cố xây một nền

móng cho cuộc cách mạng nhân bản trong tương lai

Các bạn thanh niên mới đến Hoa Kỳ thời gian gần đây, ở độ tuổi dưới 30 chưa hề

được sống trong chế độ Cộng Hòa Việt Nam mà lớn lên trong sự tuyên truyền, giáo dục

của chế độ Cộng sản. Các bạn không có cơ sở để so sánh sự khác biệt rõ rệt giữa hai chế

độ. Phụ huynh các bạn vì quá lo sinh kế mà không có thì giờ chỉ bày cặn kẽ, hoặc nếu có

thì giờ, thì cũng chẳng dám hở môi khi còn sống trong sự kềm kẹp của công an cộng sản.

Chẳng trách các bạn không hề biết rằng có một chế độ tương đối tốt đẹp đã từng

hiện hữu ở miền Nam và bị Cộng sản thôn tính do những sắp xếp của các siêu cường.

Chẳng trách các bạn không biết đến lá cờ vàng biểu tượng cao quý của Tổ quốc Việt

Nam, vì lá cờ đó, cha anh các bạn đã đổ bao máu xương để bảo vệ, nhằm cho cuộc sống

các bạn tươi đẹp hơn, nhưng đã thất bại giữa chừng.

Thôi thì cứ cho rằng thế hệ cha anh đã không làm được trách nhiệm giáo dục các

bạn về mặt chính trị, hay đã không nêu lên được những tấm gương tốt đẹp để các bạn

theo. Và các bạn đã lạc lối trong sự mê hoặc của chế độ Cộng sản.

Nhưng tôi tin ở độ tuổi mười tám đôi mươi, trí tuệ các bạn đã phát triển đầy đủ để


tự mình phán đoán.

Các bạn hãy đặt lấy câu hỏi đầu tiên: Vì sao gia đình mình có mặt trên đất Hoa Kỳ

này? Vì sao gia đình mình phải đổi trăm phần chết lấy một phần sống trên đường vượt

biên để rời khỏi mảnh đất Việt Nam thân yêu?

Các bạn có lẽ cũng trách rằng chế độ Cộng Hòa Việt Nam chẳng mấy tốt dẹp. Biết

làm sao hơn, khi một đất nước vừa thoát qua hàng ngàn năm phong kiến và đô hộ, lại lâm

vào tình trạng chiến tranh một mất một còn với cộng sản phương Bắc; những người xây

dựng chế độ dân chủ chỉ mới biết dân chủ tự do qua sách vở, và với một tấm lòng yêu dân

chủ tự do, họ đã thực thi được trăm lần tốt đẹp hơn cái chế độ Cộng sản miền Bắc. Sự

thành công đó được chứng minh qua đời sống tương đối dồi dào, dân trí tương đối cao mà

ngày nay người miền Nam vô cùng nuối tiếc.

Các bạn đã sống trong không khí

tự do, dân chủ trên đất nước Hoa Kỳ

này, hãy nhìn lại về miền đất xa xôi bên

kia bờ đại dương, tự hỏi rằng đồng bào

mình đang sống ra sao? Thanh niên như

mình đang sống ra sao? Hãy nhìn về

nông thôn, nhìn về những người dân lao

động chân chính chứ không phải những

cán bộ Cộng sản nhà cao cửa rộng,

không phải những người trục lợi do hợp

tác với chính quyền, không phải những

người sống nhờ tiền bạc thân nhân nước

ngoài gửi về.

Tôi tin rằng bạn sẽ phải tìm thấy

câu trả lời tích đáng nếu các bạn không

quá ngoan cố, bảo thủ cho những sai

lầm mình lỡ có. Bởi vì chúng ta đang

sống trong chế độ tự do, và chúng ta học

hỏi, hấp thụ nếp sống tự do, tôi tôn trọng

quyền tư tưởng của một số bạn nếu thực

sự họ tôn thờ chế độ Cộng sản và quyết

đi theo con đường phục vụ cho chế độ

đó mà vẫn tin rằng con đường đó có lợi

cho tổ quốc và nhân dân. Xin hãy thẳng

thắn trong sự lựa chọn và biểu lộ. Xin đừng làm việc mà ngày xưa chúng tôi gọi là: “ăn

cơm Quốc gia, thờ ma Cộng sản” Nghĩa là vẫn ham chuộng lối sống tự do dân chủ

phương tây mà đi làm tay sai cho độc tài cộng sản. Ðó là con đường Ác mà chúng tôi

mongcác bạn sẽ không chọn nó trên biển đời mênh mông này.

Các bạn thanh niên Việt Nam du học,


Chúng tôi biết các bạn là thành phần ưu đãi của chế độ, mới được đặc ân đi ra

nước ngoài du học. Dù các bạn là con cái cán bộ nhiều năm trong đảng, các bạn cũng là

thanh niên Việt Nam có truyền thống yêu nước thương nòi tiềm tàng từ hàng ngàn năm để

lại. Các bạn cũng tìm cho mình một lý tưởng sống. Ðời các bạn đang như tờ giấy trắng

chờ vẽ lên những cành hoa đầy hương sắc. Không ai trong các bạn muốn nó bị bôi đen

nhem nhuốc.

Thì đây, đây là cơ hội để các bạn cân nhắc so sánh. Các bạn hãy nhìn nếp sống của

người dân bản xứ mà đối chiếu với nét ưu tư khổ lụy của đồng bào mình bên nhà. Các bạn

hãy đọc báo để thấy bên đây, người ta được quyền ăn nói ra sao, so với sự bịt mắt che tai

của đồng bào bên nhà. Các bạn thấy cơ hội thăng tiến của người dân trong chế độ tự do ra

sao, so với sự đè nén có tính giai cấp do Cộng sản đặt ra để bảo vệ quyền lợi của một

nhóm nhỏ đảng viên, đè bẹp sự thăng tiến của hàng chục triệu người dân thường. Chừng

nào trong lòng các bạn còn dâng lên nỗi thương xót cho kiếp sống cơ cực lầm than của

đồng bào thì không lo các bạn sẽ cứ nhắm mắt đi phục vụ tập đoàn Cộng sản vô lương.

Các bạn may mắn được đến đây học về dân chủ, thấy người ta sống trong chế độ

dân chủ như thế nào, người ta được quyền ăn nói ra sao. Các bạn hãy đem hạt giống dân

chủ tự do đó về cấy lại trên đất quê hương. Ðem điều tai nghe mắt thấy kể lại cho bất cứ

ai, đem sở học tân tiến bên này mà đóng góp xây dựng quê hương. Thực hiện ưu tư làm

cho dân giàu nước mạnh của mình bằng sự xoá tan những cội rễ của sự bất công đàn áp.

Có lẽ sự trở mình sẽ mang lại nhiều cay đắng. Nhưng cay đắng bản thân, gia đình sao so

nỗi với hạnh phúc lớn lao của cả toàn thể đồng bào, của sự tồn vinh của Tổ quốc. Các bạn

chắc sẽ có nhiều lưu luyến với cái chế độ trong đó, nhờ ân sũng của nó mà gia đình bạn

sống sung túc vượt trên hàng triệu gia đình khác, nhờ đó mà các bạn được học hành đỗ

đạt. Là người chân chính, xin hãy đừng tiếc chi một chế độ mà gần nửa thế kỷ qua, chẳng

thấy làm được điều gì hay tốt mà trái lại chỉ đưa đất nước vào cảnh lầm than. Chúng tôi

không mong các bạn khôi phục lại chế độ Cộng Hòa Việt Nam, nhưng hãy khôi phục lại

một nước Việt Nam Dân Chủ, Tự Do, và Phú Cường.

Chúng tôi biết các bạn là những người yêu nước.

Xin hãy chọn con đường Thiện mà đi. Không có bến bờ nào mà chúng ta không

đến được nếu chúng ta có một tấm lòng, và tấm lòng đó là tấm lòng trong sáng thương

yêu Tổ quốc, nhân dân.


The Nation's Existence Power and

The Duty of the Youth

Michael Do speaks to the Vietnamese American Students Association/University of

Texas at Austin and the Vietnamese Youth League at Austin in its first meeting and on

Channel 10/ACTV.

Dear young fellow Vietnamese Americans.

It is my great pleasure to be attending this very important event as your new

Executive Board is introduced to the community and is beginning its new term with full

strength and hope.

I would like tonight to talk about one subject that you might be very interested in:

"The Nation's Existence Power and The Duty of the Youth."

Then you and I will be discussing things to decide upon the best solution for the

future to save our people. A people that, for decades, have been oppressed and exploited

by the Communists.


The basic law of nature that affects all living creatures proves that whoever,

whatever is stronger will survive; likewise, the weaker will be overcome or even

exterminated. That is the fierce struggle for existence. Plants and animals have to stand

against nature, fight against other species, and even battle among themselves. There are

three vital factors in an effort to survive: physical strength, strong will, and the ability to

adapt to new circumstances. Over thousands of years, the history of humankind is that of

unceasing struggles: struggle against nature, struggle between peoples and nations; civil

struggle domestically within nations, as well as the internal struggle within one's self.

During these times of struggle, there has never been a long lasting peace where the

Vietnamese people have been able to enjoy a harmonious, friendly co-existence.

Since the early years when our forefather King Hung founded the kingdom of Van

Lang, our people, the Vietnamese people, have grown from a small tribe lodging along

the Red river in Southeast Asia to become a powerful nation whose influence has spanned

over the entire Indochina peninsula. During its expansion to the south, seeking colonies to

survive and develop, Vietnam eliminated two other kingdoms that were no less powerful.

In turn, Vietnam faced the threat of extinction by its great neighbor to the north, China.

After Vietnam declared its independence in 937 A.D., ambitious Chinese

dynasties, claiming Vietnam to be a district of China, sent troops to invade our country

dozens of times only to be bitterly defeated and driven away. Because of their patriotism

and courage, our forefathers were able to defend the country we should inherit all today.

Our forefathers not only achieved the brilliant military victories, but also protected our

country's distinguished culture, adapted the essence of other cultures to create a unique

cultural bed of multicolored flowers. Such brave people deserve to exist, to develop, and

to last forever.

After 80 years under the French domination followed by nearly half century under

Communism, our country today is at the brink of decadence. Tens of millions of our

people exist at the lowest living standard in the world. Without human rights, civil

liberties, they have become slaves in their own homeland ruled by the iron hand of the

Communists. There have not been any freedom movements that have been strong enough

to overthrow the tyranny even though Communism was denounced and has collapsed in

its birthplace Russia as well as other Eastern European nations. The Vietnamese

Communist mobsters have clung to the rotten and outdated Marxism to maintain their

power, their privileges, disregarding the misery of their fellow people.

Many may speculate that our people lack vitality for allowing themselves to be

oppressed and exploited for decades without uprising. I do not believe that to be the case.

My answer to such speculation would be that the hidden potential that has accumulated in

thousands of years of struggling throughout our people's history needs only a chance and

favorable conditions for a revolution to begin.


Throughout world history there are valuable lessons of nation revival. Germany

after being defeated in WW1 (1914-1918) was bound by disadvantageous international

treaties and a totally exhausted economy. Within 20 years of persistent efforts, the

Germans rebuilt their country to be the most powerful one in Europe. In 1939, Germany

started World War II, occupying most of the countries of Europe and establishing the 3rd

Reich Empire. After thousands of years of being dispersed throughout the world and

suffering the mass extermination attempt of the holocaust in Nazi concentration camps,

the Jewish people returned to their promised land with bare hands. On this poor land of

only sand, scarce water, and scorching temperatures, the state of Israel was rebuilt and has

survived numerous attacks by its more populous and wealthy neighboring Arab countries.

Very close to us is the example of Japan's revival after WW II to become the number one

economic competitor to its conqueror, the United States.

Those three peoples - the Germans, the Israelis, and the Japanese – were able to

achieve their extraordinary goals because of their high spirit of nationalism, unity,

sacrifice, and responsibility. Giving credit where credit is due, we must also take in to

account the talented leadership that placed the national interests above all else. Their

young men and women were well educated and equipped with just cause and ideology.

Compared to the peoples above, the Vietnamese people are no less capable in

terms of patriotism, initiative, persistence, and responsibility. During the 20-year bloody

war against the aggression from the Communist North Vietnam, hundreds of thousands of

South Vietnamese young men and women responded to the call of the motherland to join

the armed forces. They left behind their loved ones and happy life to face the daily

dangers of the battlefields. They left, knowing full well that the war would be long lasting

and there would be no safe return. The youth from North Vietnam, indoctrinated by the

Communist party, engaged in the war with their hot blood and patriotism believing they

were fighting to liberate the country as well. The truth they did not understand was the

dream of the expansion of Communism in Southeast Asia. Unfortunately, the confusion

about the right and wrong causes of the war resulted in pro-communist beliefs among the

common Vietnamese countrymen as well. The war was lost because of the corruption in

the governmental system that degraded the fighting potential of our troops.

Once fallen into the Communist control, it has been very difficult to overturn. Of

all the dictatorship regimes, Communism is the most barbarous one; of all the Communist

regimes, the Vietnamese Communism is the cruelest one. Its control system is so

sophisticated; its prison system so ruthless that no individuals could retain their physical

and mental strength. Every resistance movement is smashed from its beginning.

Our people keep struggling with whatever capacity: sometime as violent as Quynh

Luu uprising and the Buddhist movement; other times as quiet as uncooperative manners

in economic and cultural fronts. The people of South Vietnam have won in the later fronts

but yet have not been able to overthrow the tyranny. The ultimate strike in a revolution is

military action but the international community does not support that course of action. We

already know the Achilles' heel of the Communist regime, but so far, we are lacking of a

unified front and a charismatic leadership.


For nearly one hundred years through different regimes, political leaders of all

sides have conducted deceitful acts to gain power and then betray our people. The

Vietnamese people have no faith in such so-called leaders. The older generation (our

parents) grew up and educated in a feudalist society, and was helpless. There were too

few good men to successfully lead the nation in overcoming such a difficult situation. Our

generation was a bit better but also could not overcome the corruption. There were too

many factors that were out of our control. Today, in this country, Vietnamese American

community has become a notable group. Hundreds of organizations have been founded;

but it is hard to know who are truly patriots. Some have gained good reputations and have

been attacked by competitors; others were faced off due to their use of deception for their

own interests. Many of the activists and their supporters have become disappointed and

almost given up.

The destiny of a nation is never to be seen as a thing for people to sell and buy on

market but is ultimately sacred to everyone that inherits the same history and tradition.

Once devoted to it, we must sacrifice ourselves to serve it with all of our hearts and

capabilities.

Dear young men and women, you are the hope and future of our country. You have

achieved a high level of education with an understanding of high technology that is

needed for the development of our country. You have learned and have exercised the

freedom and democracy that is vital to the building of our future regime. You have

nothing bad to be blamed for. We know each of you are eager to get involved in the


redemption and reconstruction of our motherland. You are the true mighty force our

people are seeking.

To overthrow Communism will not be easy, but the reconstruction of the nation in

the post-Communist era will be much more difficult. We will have to start from a

negative balance since all traditional values have beenuprooted; the Communists have

brutally transformed generations of our people into slaves rather than proud citizens

contributing to a just cause. National resources have been heavily exploited; whatever

could be made available has been sold to foreigners. The Communists have taught only

hate and vengeance rather than love and care. Any future leader of a free Vietnam will

have to deal with dangerous and complicated multi-tasks. We have learned from Russia

and other former-communist countries in Eastern Europe that, once freed of communist

repression, the people place the desire for material comforts ahead of other things. This

can be done only with a magic wand. The foremost task in rebuilding the country is to

educate a new generation to replace those indoctrinated by the inhumane Communists.

To us, the free Vietnamese people, every man and woman in our society is both a

valuable subject and a master of the society. All social and political institutions are meant

to serve the citizens who bear in their

hearts the tradition of love, unity, and patriotism. We must shape the new model

citizens as free and responsible men and women to fit the new, free society. I believe you

have all that our forefathers wanted you to have. I know that you are living a happy,

abundant life, enjoying all the liberties and human rights provided by a true democratic

way of life. You have obtained the most advanced sciences and technologies known to

the human species. The Vietnamese people want to experience these same liberties and

are looking to you as their liberators. You have to revive the survival strength of our

country in order to break the chain of the communism, and bring to the people, freedom,

prosperity, and happiness.

Please, go forward bravely and take the responsibility to be a liberator of our

country.

You will succeed.

Thank you.


Sức Sống của Dân Tộc và

Nhiệm Vụ của Thanh Niên

Bài nói chuyện tại Ðại hội ra mắt Ban Chấp Hành Ðoàn Thanh Niên Dân tộc Việt tại

Austin ngày 6-11-1993

Kính thưa quý khách,

Thưa các bạn thanh niên,

Thật là một vinh dự lớn lao cho tôi, hôm nay được Ðoàn Thanh niên mời dự lễ ra

mắt tân ban Chấp hành và cho phép tôi được có vài điều tâm sự với các bạn. Thay mặt

ban Chấp Hành hội Cựu Quân nhân QLVNCH tại Austin, tôi xin ngõ lời chào mừng tân

ban Chấp hành và chúc quý bạn thành công trên con đường lý tưởng mà các bạn đã chọn

để phụng sự và cống hiến tài năng cho trước hết là cộng đồng Việt Nam tại địa phưong và

xa hơn là cho đất nuớc và dân tộc mến yêu.

Thưa toàn thể quý bạn thanh niên,

Hôm nay tôi muốn thưa chuyện với quý bạn về đề tài: Sức sống của Dân tộc và

Nhiệm vụ của Thanh niên để chúng ta cùng suy ngẫm xem thử trong tương lai sẽ tìm ra

được biện pháp nào hay ho để cứu vãn một dân tộc vốn đã bị suy kiệt sau hàng chục năm

dài bị Cộng sản ra sức đàn áp, bóc lột.


Luật cơ bản của thiên nhiên áp dụng cho muôn loài là: trong cuộc đấu tranh sinh

tồn, loài nào, giống nào đủ sức mạnh thì sống còn, loài nào suy yếu thì bị diệt vong. Cây

cỏ, muông thú phải tranh nhau để sống, chúng phải chiến đấu với thiên nhiên, với loài

khác, và ngay cả trong đồng loại. Có sức mạnh và biết thích ứng với hoàn cảnh là hai điều

kiện quan trọng nhất. Quan hệ của con người mà hàng triệu năm lịch sử đã chứng minh là

quan hệ đấu tranh không ngừng: đấu tranh với thiên nhiên, đấu tranh giữa các dân tộc,

đấu tranh trong nội bộ và cả đấu tranh với bản thân. Chưa hề có một thời kỳ hòa bình lâu

dài trên trái đất trong đó mọi người vui sống chan hòa an lạc. Thượng đế không sinh ra

hoàn toàn những con người tốt lành để có thể cùng nhau chung sống hòa bình, nhân

nhượng.

Dân tộc Việt Nam ta, khởi từ ngày quốc tổ Hùng Vương lập quốc, vốn từ một bộ

lạc nhỏ bé ở địa bàn châu thổ sông Hồng, đã phát triển thành một quốc gia có uy thế bao

trùm vùng bán đảo Ðông dương, tiêu diệt hai dân tộc có nền văn minh hùng mạnh không

kém, lấn đoạt đất đai, bành trướng về phương Nam để có đủ điều kiện phát triển hơn. Dân

tộc ta nằm ngay trong tầm tay của một đế quốc to lớn có tham vọng vô bờ, từng xua quân

xuống Nam xâm lược nhiều phen. Cha ông chúng ta đã chiến đấu và chiến thắng vẻ vang,

bẻ gãy cuồng vọng thôn tính của họ, để lại cho chúng ta một dải giang sơn gấm vóc ngày

nay. Trứng chọi đá, nhưng rất nhiều lần, cái trứng mỏng manh đó đã chứng minh cái sức

mạnh tuyệt vời qua sự đoàn kết, dũng cảm hy sinh, tinh thần quyết chiến quyết thắng để

bảo vệ non sông.

Một dân tộc không những chiến thắng lẫy lừng về quân sự, mà còn có sức mạnh

tinh thần bảo tồn nét văn hoá độc đáo của mình, biết thu nhập và biến cải các nền văn hoá

khác để tạo cho văn hoá mình thêm đa dạng. Dân tộc đó xứng đáng bền vững và phát

triển muôn đời.

Thế nhưng, qua hơn một trăm năm bị đô hộ bởi giặc Pháp, bị cai trị tàn khốc bởi

chế độ Cộng sản, dân tộc ta, đất nước ta đang đứng trước bờ vực thẳm, đối diện với sự

suy vong. Nhân dân ta, hàng chục triệu người cam chịu nếp sống thấp kém nhất so với các

dân tộc trên thế giới, cam chịu mất nhân quyền, dân quyền để làm nô lệ ngay trên quê

hương cho bọn người đồng chủng hung tàn. Năm mươi năm qua, không tạo được một

phong trào đấu tranh đủ sức để lật đổ bạo quyền. Và ngày nay, khi trên thế giới, cái ung

nhọt Cộng sản đang được tẩy trừ, thì bọn cầm quyền Hà nội lại đang bám lấy cái chủ

thuyết thối tha để duy trì quyền lực, vơ vét ăn chơi mặc tình cho dân tộc điêu linh. Dân

tộc ta đã mất hết sinh lực chăng mà đành cam chịu đoạ đày? Thưa rằng không. mà chỉ vì

cái sinh lực tiềm tàng hàng ngàn năm qua chưa có đủ một cơ hội, một điều kiện để khởi

phát mãnh liệt thôi.

Thử nhớ lại, nước Ðức sau thế chiến thứ nhất (1914-1918), vừa bị suy yếu về kinh

tế, vừa bị ràng buộc bởi nhiều hiệp ước, vừa bị dòm ngó từ mọi phía. Chỉ trong vòng hai

mươi năm thôi, họ đã trở thành một quốc gia hùng mạnh nhất châu Âu. Năm 1939, Đức

xua quân xâm chiếm gần như toàn bộ châu Âu, lập nên một đế quốc Ðại Ðức dũng mãnh.


Họ chỉ bị đánh bại khi chính sách diệt chủng tàn bạo của họ đã làm cho thế giới phải lo

ngại mà đoàn kết chiến đấu. Dân Do Thái, sau hàng ngàn năm lưu lạc, vừa bị Ðức tiêu

diệt hàng chục triệu trong các lò thiêu, và bị đàn áp, bạc đãi ở nhiều nơi, đã trở về cố

hương với hai bàn tay trắng, trên một mảnh đất khô cằn, thế mà họ đã biến sa mạc thành

nơi màu mỡ, tạo dựng một quốc gia vững mạnh chống chỏi với cả một khối Ả rập đông

giàu gấp hàng chục lần. Ở Á châu, dân tộc Nhật bản là một tấm gương cho sự hồi phục.

Sở dĩ ba dân tộc Ðức và Do Thái và Nhật Bản làm được những sự nghiệp vĩ đại này,

trước hết là do tinh thần dân tộc cao độ, tính đoàn kết và một ý chí kiên cường, sau là do

sự lãnh đạo tài ba của những người chỉ biết đặt quyền lợi dân tộc lên trên hết thảy. Những

tầng lớp thah niên của họ được trang bị bởi một lý tưởng chân chính, biết hy sinh vì đại

nghĩa dân tộc.

Các điều trên, dân ta nào có thua kém gì. Ròng rả hai mươi năm đấu tranh chống

Cộng sản, thanh niên miền Nam đã lên đường, từ giã hạnh phúc gia đình, từ giã những

ước vọng tuyệt vời của cuộc sống thanh xuân, lên đường tòng quân hăng hái, dù biết rằng

cuộc chiến sẽ vô cùng gian khổ, lâu dài, có đi mà khó có ngày trở lại. Thanh niên miền

Bắc cũng vì lòng yêu nước mà bị Cộng sản tận dụng vào cuộc chiến xâm lăng miền Nam

thoả mãn tham vọng thôn tính của chúng. Buồn thay, tính chất ý thức hệ của cuộc chiến

chống Cộng đã bị cộng sản làm cho mập mờ, chính tà khó phân tỏ, nên nhân dân miền

Nam đã có bộ phận bị lầm lạc, tiếp tay cho kẻ thù xâm chiếm miền Nam. Tiềm năng chiến

đấu của chiến sĩ ngoài sa trường cũng phần nào bị suy giảm dẫn đến thảm họa 30 tháng 4

năm 1975.

Một khi đã rơi vào nanh vuốt cộng sản, thì quả khó lòng xoay sở. Có thể nói, trong

các chế độ độc tài từ cổ chí kim, thì chế độ Cộng sản là dã man nhất, trong các chế độ

Cộng sản, thì Cộng sản Việt Nam là tàn bạo, khát máu nhất. Hệ thống kìm kẹp, khủng bố

của chúng đạt đến mức tinh vi, hệ thống lao tù thì thật man rợ, làm cho con người một khi

đã rơi vào đó, sẽ dễ đánh mất ý chí đấu tranh. Mọi phong trào đấu tranh do đó đều dễ bị

dập tan từ trong trứng nước.

Dân ta vẫn âm thầm chiến đấu. Có khi bùng nổ như vụ Quỳnh Lưu, phong trào

Phật Giáo... Có khi âm thầm như những thái độ bất hợp tác, phá hoại trên các lãnh vực

kinh tế, văn hoá. Riêng hai mặt trận sau này, nhân dân miền Nam đã hoàn toàn thắng lợi.

Nhưng chúng ta không thể khuynh đảo được chính quyền, vì chiến tranh vũ lực, cú đòn

tối hậu lật đồ chúng ta không thực hiện được. Thế giới ngày nay không ủng hộ cho cuộc

chiến tranh dù là cho chính nghĩa; mà chúng ta lại không đủ sức tự trang bị cho mình để

đối đầu với một lực lượng quân sự khổng lồ của Việt Cộng. Chúng ta cần biết ở phương

diện nào, cộng sản suy yếu để mở ngay mặt trận tấn công nơi đó. Ðó là điều mà người dân

Việt Nam đã và đang làm, nhưng thiếu một sự lãnh đạo thống nhất.

Có thể nói, dân tộc ta đã quá ê chề vì bao lần bị lừa bịp và hầu như đã mất niềm tin

vào lãnh đạo. Chế độ phong kiến đẻ ra một tằng lớp sĩ phu chỉ biết quyền lợi riêng cho

mình. Người tốt quá ít và không đủ khả năng cứu vãn tình thế nguy ngập. Thế hệ chúng

tôi vừa được giáo dục để có thể khá hơn thì chưa thực sự thi thố gì đã phải chịu cảnh lưu


vong. Ngày nay, tổ chức hội đoàn quá nhiều khó lòng biết ai chân giả. Người có lòng vừa

tạo được chút uy tín đã bị những kẻ xấu dèm pha, triệt hạ bằng những đòn ma mãnh hèn

hạ. Nhiều người lợi dụng lòng tin yêu của đồng bào để mưu lợi riêng tư, những mặt trận

tan vỡ làm thối chí những người đấu tranh và những người ủng hộ. Than ôi, vận hội của

một dân tộc nào phải là món hàng để mặc cả, mưu cầu công danh, tư lợi! Ðó là một thứ gì

thiêng liêng mà mỗi người, khi đã dấn thân cho sự nghiệp là phải quên mình, đem hết tài

năng, nhiệt huyết ra phục vụ.

Chỉ có thanh niên, chỉ có tuổi trẻ, mà tâm hồn còn như tờ giấy trắng, chưa bị hư

danh làm sa đọa. Chỉ có giới trẻ là sẵn sàng hy sinh, nôn nao làm việc nghĩa, là những

người được trang bị kiến thức tân tiến, tinh thần dân chủ tự do trong xã hội văn minh là

những cánh tay đắc lực để xây đắp quang phục quê hương.

Cuộc chiến để thắng Cộng sản tuy khó khăn, nhưng cuộc chiến xây dựng trong

thời hậu Cộng sản còn khó khăn muôn vàn. Vì chúng ta không phải xây dựng từ con số

không to tướng đâu, mà từ con số âm. Có nghĩa là từ sự suy thoái đổ vỡ của cả một hệ

thống luân lý đạo đức, sự tha hoá của hàng mấy thế hệ do hậu của cai trị ngu dân. Từ một

nền kinh tế mà tài nguyên đã bị khô cạn và nhiều phần đang nằm trong tay bọn ngoại

nhân. Từ một hệ thống giáo dục chỉ dạy cho con người biết căm thù và thủ đoạn. Nhiệm

vụ của các nhà lãnh đạo trong tương lai sẽ vô cùng phức tạp và nguy hiểm. Kinh nghiệm

ở Nga, Ðông Âu cho thấy, sau thời kỳ Cộng sản, người dân không những đòi hỏi ngay tự

do dân chủ mà là cuộc sống đầy đủ tức khắc do lòng quá khao khát sau bao năm dài đói

khổ. Khó lòng mà cải thiện ngay điều kiện làm việc và nhân sự vì con người trong chế độ

Cộng sản chỉ biết mánh mung, bon chen dối trá. Chỉ có đũa thần may ra mới thoả mãn

được.

Vì thế trước mắt là phải tái giáo dục lại con người, Cộng sản nói đến xây dựng

khuôn mẫu con người mới của họ, đó là mẫu người không có tính người, chỉ là một đơn

vị lao động. Với chúng ta, con người là chủ thể của xã hội, con người là mục tiêu phục vụ

của mọi định chế, vì thế con người phải mang tính nhân bản, kế thừa truyền thống yêu

thương, đoàn kết, yêu nuớc, biết vì lợi ích chung trong đó có lợi ích bản thân và gia đình.

Ðó là mẫu người hoàn toàn tự do và tự giác.

Thưa các bạn thanh niên,

Các bạn đang sống trong một xã hội tự do, dân chủ thực sự. Các bạn đang sống

cuộc sống sung mãn về vật chất, các bạn đang đươc hấp thụ nền khoa học kỹ thuật tiên

tiến nhất của nhân loại. Chắc chắn quý bạn có đủ khả năng làm những điều lợi ích cho

dân tộc. Tổ quốc Việt Nam, Dân tộc Việt Nam đang kỳ vọng vào các bạn. Sức sống tiềm

tàng của dân tộc đang chờ tấm lòng và bàn tay các bạn để trổi dậy, xoá tan xiềng xích

cộng nô, tái tạo một dất nước phú cường hạnh phúc.

Ðã đến lúc thế hệ thanh niên nhận lãnh trọng trách, xin đừng chần chờ, e ngại.

Xin chân thành cảm ơn quý khách và các bạn thanh niên. Chúc các bạn thành

công.


Nhân Quyền, Lợi Khí Sắc Bén Nhất Hiện Nay

để Giải Thể Chế Ðộ Cộng Sản Việt Nam

Washington DC đang vào giữa mùa xuân. Tuy giữa trưa mà ánh mặt trời vẫn dịu

dàng chứ không gay gắt như mặt trời Texas. Hai bên đường những phố chính chạy qua

toà Bạch Cung, Quốc hội Lưỡng viện, những cây anh đào nở hoa trắng hồng làm du

khách thấy lòng nhẹ nhàng, thơ thới. Hình ảnh đầu tiên đập vào mắt chúng ta khi đi qua

cầu trên dòng sông Potomac để đi vào khu trung tâm là Tháp bút tưởng niệm vị Tổng

thống đầu tiên Washington, mà dân điạ phương gọi là cây bút chì, đang ở trong giai đoạn

tu bổ, Giàn giá kim loại bao quanh tháp để thợ làm việc, tuy vậy không làm mất đi vẻ mỹ

quan của kiến trúc. Từ tháp bút này, đi qua hai công viên lớn là đến toà Bạch Cung, nơi

Tổng thống Hoa Kỳ làm việc, và cũng là nơi Ủy ban Tổ chức Vận động Quốc tế cho

Nhân quyền VN đang tổ chức tuyệt thực và biểu tình ngày Chủ nhật 9 tháng 5 vừa qua.

Tiếc thay, chúng tôi không phải là du khách để có thì giờ chiêm ngưỡng những

công trình tráng lệ, đầy tự hào của thủ đô một nước siêu cường hàng đầu trên thế giới.

Chúng tôi, 30 người từ Austin, đã vượt hơn 1500 dặm xuyên bang về đây đóng góp phần

nhỏ bé của mình vào phong trào đấu tranh cho Nhân quyền cho Việt Nam, diễn ra ở Thủ


đô vào trung tuần tháng 5 này.

Cách đây 5 năm, Quốc hội Hoa Kỳ đã chấp thuận chọn ngày 11 tháng 5 là ngày

Nhân Quyền cho Việt Nam. Ðạo luật này đã được Tổng thống Bill Clinton ban hành; từ

đó làm cái mốc cho ngườI Việt Nam chúng ta thúc đẩy các hoạt động đấu tranh hướng về

quê hương, nơi hơn bảy mươi triệu đồng bào ta đang sống rên xiết trong sự đàn áp cùng

cực của bạo quyền Cộng sản.

Chỉ vì hai chữ Nhân Quyền, dân tộc ta đã phải đổ xương máu không phải chỉ trong

thế kỷ 20 này chống lại thực dân và Cộng sản, mà triền miên từ bao đời trước chống lại

các ách thống trị phong kiến hoặc xâm lược từ Trung Hoa. Những ngày đó ít ai biết tới

hai chữ Nhân Quyền dù rằng nó phải gắn liền với cuộc sống chúng ta ngay từ khi lọt lòng

mẹ.

Nhân Quyền là Căn Bản.

Con người khi sinh ra, không lựa chọn được môi truờng của mình. Có người sinh

ra trong gia đình giàu sang, trong một xã hội tốt đẹp; lại có kẻ sinh ra trong bần cùng, nơi

một nước nghèo nàn, lạc hậu. Ðó là sự bất công đầu tiên mà con ngưòi phải gánh chịu.

Nhưng dù ở môi trường nào, thì con người vẫn bình đẳng trong quyền sống. Ðó là quyền

thiêng liêng, bẩm sinh theo quan niệm của chúng ta ngày nay. Phạm vi của Nhân quyền

rất rộng lớn. Bản Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền của Liên Hiệp Quốc liệt kê ra trong

30 điều khoản các chi tiết về nhân quyền mà trước hết, đó là quyền tự do và bình đẳng về

nhân phẩm cũng như về quyền lợi. Nói chung là quyền được sống như một con người.

Ðược có những điều kiện thăng tiến như nhau. Ðược suy nghĩ theo ý mình và phát biểu

điều mình suy nghĩ. Ðược theo đuổi, hành xử theo điều mình tin tưởng là đúng, là hay.

Ðược chọn nơi cư trú, được đi lại theo ý muốn của mình. Ðược theo đuổi công việc do sở

thích và khả năng của mình. Ðược yêu điều mình yêu, ghét điều mình ghét.

Có lẽ trong cái xã hội thô sơ của con người thời khai thiên lập địa, họ đã thụ hưởng

hoàn toàn nhân quyền của mình. Không ai tự cho mình có quyền hơn người khác cho đến

khi có một tổ chức ra đời để cai quản sinh hoạt của các nhóm người sơ khai đó.

Quyền con người sau đó đã bị tước đoạt bởi kẻ dũng mãnh. Những kẻ này dùng

sức mạnh của mình để chiếm lấy quyền cai trị và tự đặt ra luật lệ để trói buộc những

người trong tập thể đó. Ðó là hình thức đầu tiên của chính quyền mà thông thường là độc

đoán. Cũng có khi những nhóm người tự họp nhau lại, đặt ra một khế ước xã hội để cùng

nhau sinh hoạt và tồn tại. Họ chọn ra người cầm đầu và ấn định những điều khoản về Dân

quyền. Nhân quyền chắc chắn không thể nào là vô hạn khi con người phải sống chung

trong một tập thể. Nhân quyền cũng bị hạn chế khi chính bản thân con người vi phạm

thỏa ước xã hội. Sự giới hạn này là nhằm vào việc bảo vệ quyền lợi rất chính đáng của

những người khác. Và đó là sự giới hạn trong công chính và thiện mỹ.

Ai Tước Ðoạt Quyền Con Người.

Từ khi củng cố quyền bính, các nhà lãnh đạo chuyên chế tự dành lấy quyền cho


mình, coi nhẹ quyền của tha nhân. Nhưng để cho người dân mất dần ý thức về nhân

quyền, giai cấp lãnh đạo đã đề ra những triết thuyết đánh lạc hướng con người vào những

quan niệm thiên mệnh, sự khép kín của giai cấp. Bỏ qua một bên những khía cạnh tích

cực của Nho Giáo về đạo lý xã hội, chúng ta sẽ thấy về phương diện chính trị, quan điểm

của Khổng tử rất phản động. Ông phân biệt ba hạng người trong xã hội: hạng Thánh

nhân, rất hiếm, là bẩm sinh; hạng Quân Tử,chiếm một tỷ lệ nhỏ trong xã hội, và hạng

Tiểu Nhân thuộc đại đa số. Hạng Tiểu Nhân có thể tu tâm dưỡng tánh để thành người

Quân Tử. Nhưng cả Quân Tử và Tiểu Nhân thì chẳng bao giờ trở thành Thánh Nhân. Vua

Chúa theo ông có quyền lực là do thiên mệnh. Cả cuộc sống người dân cũng là do thiên

mệnh đã an bài. Ðược an vui hạnh phúc hay khổ đau thì phải chấp nhận cuộc sống đó.

Tuy ông chủ trương vua phải hiền đức, lo cho trăm họ, nhưng ông không ban phát một

chút quyền nào cho ngườI dân đen bị trị. Chúng ta không lên án Khổng Tử như bọn

Trung Cộng, vì đó là sự hạn chế của lịch sử. Chỉ có Mạnh Tử, học trò của ông là còn có

chút khái niệm về dân quyền khi ông chủ trương ngườI dân có quyền lật đổ bạo quyền.

Trải qua hàng ngàn năm, nhân loại đã chấp nhận cuộc sống bị trị mà chỉ biết cam tâm,

than thở cùng trời đất chứ ít có mầm mống quật khởi để dành lại quyền thiêng liêng đó.

Người ta đã mặc nhiên thừa nhận quyền của một hay nhiều ngườI khác cao hơn quyền của

chính mình, thậm chí còn đem sinh mạng ra để bảo vệ cho thứ quyền phi lý đó!!! Những

cuộc khởi nghĩa, đấu tranh tuy diễn ra với sự tham gia và ủng hộ rộng rãi của quần chúng

bị áp bức, thực ra là chỉ để tranh giành quyền lực cho một người, hay một nhóm người.

Hoặc nếu xa hơn là để giải thoát khỏi sự áp bức cùng cực. Chưa hề có cuộc đấu tranh

thực sự cho nhân quyền một cách rộng rãi, mà kết quả là đem lại quyền sống và bình đẳng

cho tất cả mọi người. Cuộc khởi nghĩa của nông dân thời Hậu Hán, cuộc khởi nghĩa của

anh hùng áo vải Lê Lợi, Nguyễn Huệ cũng chẳng mang khái niệm nhân quyền nào.

Khi Nhân Quyền Ðược Tái Xác Nhận

Khi những người tị nạn từ các nước Âu Châu đặt chân lên mảnh đất Hoa Kỳ ngày

nay, họ đã mang theo hạt giống của tự do và dân chủ. Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ đã được

khai sinh trên căn bản của quyền con người. Trong đoạn mở đầu bản Tuyên Ngôn Ðộc

Lập (1776) có câu: “That all men are created equal, that they are endowed by their

Creator with certain unalienable rights; that among these are Life, Liberty, and the pursuit

of Happiness.” (Tất cả mọi người sinh ra bình đẳng, đuợc Thượng đế ban cho những

quyền bất khả di nhượng, trong dó có quyền Sống, Tự do, và quyền theo đuổi hạnh phúc.)

Cách mạng Dân chủ Pháp đã dựa trên tinh thần bản Tuyên Ngôn Ðộc Lập này để

soạn ra Tuyên Ngôn Nhân Quyền và Dân Quyền, trong đó nhấn mạnh quyền Tư Hữu,

quyền Cá Nhân; và chính quyền Dân Chủ. Quyền Tư Hữu mở đầu cho chế độ Tư bản, thị

trường tự do. Quyền Cá Nhân có các quyền tự do căn bản, tự do tín ngưỡng, bình đẳng

trước pháp luật. Quyền Dân chủ, quan trọng nhất, là quyền lựa chọn thể chế và tiến hành

cách mạng để giải thể chế độ độc tài.

Qua bao thăng trầm tiếp theo đó, mà máu đã đổ ra nhuộm đỏ nhiều địa danh giữa


một bên là ngoan cố bảo vệ đặc quyền thống trị của giai cấp, một bên là cương quyết

giành lại quyền con người, cuối cùng hàng loạt chính quyền dân chủ ra đời tại Âu Châu.

Nhân Quyền đã thắng, được trả lại về tay người dân. Tại Hoa Kỳ, nhân quyền và tự do

dân chủ chỉ dành cho người da trắng và những giới mày râu. Phụ nữ phải tiếp tục đấu

tranh, người da đen phải tiếp tục đấu tranh. Nhân quyền bình đẳng trên lý thuyết, chỉ mới

được cải thiện vào thời Tổng thống Kennedy khi người sinh viên da đen đầu tiên bước

chân qua ngưỡng cửa trường Ðại học, và người da đen không bị phân biệt đối xử tại các

nơi công cộng.

Mãi đến năm 1948, khi Ðại Hội Ðồng Liên Hiệp Quốc đưa ra bản Tuyên Ngôn

Quốc Tế Về Nhân Quyền, nhân loại mới thức tỉnh ý thức về quyền sống của mình mà từ

lâu họ tưởng như là một thứ ân huệ được ban phát hạn chế bởi các nhà cầm quyền.

Việt Nam: Còn Nhiều Vi Phạm Nhân Quyền Nghiêm Trọng

Tuy nhiên, tại các nước Á, Phi, Mỹ Latin, ánh sáng nhân quyền chưa thấy rọi đến.

Ða số các nuớc này còn chìm đắm trong màn đêm của chế độ nô lệ thuộc địa . Những tên

thực dân phương Tây coi người bản xứ còn tàn tệ hơn súc vật. Tấm biển “Cấm Chó và

người Trung Hoa” được thấy tại các công viên trên lãnh thổ Trung Hoa bị người Tây

Phuơng chiếm đóng. Người Việt Nam, đau thương hơn, trải qua các trào Phong Kiến,

Thực dân, lại đến Cộng Sản. Người Việt ta hầu như mất hẳn ý thức về nhân quyền. Câu

ca dao:

Con Vua thì lại làm vua,

Con sải ở chùa thì quét lá đa.

Nói lên sự chấp thuận một thân phận của mình mà không hề than van, thắc mắc.

Xã hội Việt Nam đã tạo ra một tâm lý phó thác và vô can trước sự đàn áp của bạo quyền.

Một phần cũng do guồng máy cai trị quá khắc nghiệt với các hệ thống đàn áp tinh vi và

tàn bạo làm con người phải chùn bước đấu tranh.

Từ năm 1954 đến khi Cộng sản chiếm đoạt miền Nam, người dân miền Bắc không

hề biết nhân quyền là gì. Họ không hề được nghe, được thấy điều gì của thế giới bên

ngoài cái xã hội đóng kín của Cộng Sản. Họ không biết đến sự so sánh để thấy nổi đau

khổ của mình to lớn dường bao. Họ cam phận cho cuộc sống ràng buộc của một nô lệ mà

không mơ điều tốt đẹp hơn. Người miền Nam ngược lại, do đã sống 21 năm tập tành dân

chủ tự do, mới nhận chân cái thứ quỷ sứ Chủ Nghĩa Xã Hội là tồi tệ đến tận cùng trong

các chế độ từng diễn ra trong lịch sử loài người. Nhiều người đã than tiếc trả giá quá đắt

cho một hòa bình sau 21 năm chiến tranh máu lửa. Ðó là cái giá mất nhân quyền. Nhưng

làm sao bây giờ, khi một dân tộc đã quá kiệt quệ sau hơn một trăm năm chiến tranh. Tâm

lý an phận vẫn thắng thế.

Dù bị Cộng sản đối xử như kẻ thù, như tôi tớ, thậm chí như súc vật, người Việt

trong nước cũng khó lòng quật khởi khi miếng ăn lại là nhu cầu khẩn bách nhất. Thành

phần ưu tú để lãnh đạo đấu tranh thì một phần lớn đã ra nước ngoài, một phần nhỏ thì vừa

chớm lên đã bị cho vào tù. Cái hệ thống tư pháp vô luật lệ và chế độ khắc nghiệt của nhà

tù đã thành công phần nào trong việc đàn áp các phong trào đấu tranh. Dân chúng chỉ còn


nhìn ra hải ngoại, nghe ngóng từng tin tức để nuôi một hy vọng.

Ai Ðấu Tranh, Ðấu Tranh Như Thế Nào?

Buồn thay, tôi phải lập lại câu nói của Cộng Sản: “Nơi đâu có áp bức, nơi đó có

đấu tranh” Ðúng thế, chính bản thân người bị áp bức phải phát khởi sự đấu tranh. Dù

thành tâm đến đâu, người ta không thể đấu tranh dùm mà đem lại hiệu quả mong muốn

được. Nhân Quyền không phải là thứ ân sũng để xin xỏ, đó là quyền tối thượng phải dành

lại bằng đấu tranh, có khi bằng máu xương. Chúng tôi phải ca ngợi những sự dấn thân của

nhiều nhân vật Việt Nam hải ngoại đã không ngừng cổ vũ phong trào đấu tranh cho dân

tộc. Bản thân họ không cần gì phải đấu tranh, vì cuộc sống tại nước ngoài đã cho họ đủ

điều kiện an vui, hạnh phúc. Họ đã bỏ thì giờ, tiền của, an vui hạnh phúc riêng để đi vận

động Nhân Quyền cho Việt Nam chỉ vì tấm lòng yêu thương đối với đồng bào bất hạnh

của mình. Dù ai có phê bình họ mang ít nhiều tham vọng, thì tôi vẫn ngưỡng mộ họ và

sẵn sàng cùng tham gia. Nhưng họ không thể là nỗ lực chính. Chúng ta cũng không thể là

thành phần xung kích trong cuộc chiến. Hãy dành trách nhiệm vinh quang này cho chính

đồng bào ta tại nội địa. Ông Nguyễn Ðan Quế đã làm đúng khi chấp nhận ở lại Việt Nam

để tiếp tục lãnh đạo phong trào đấu tranh.

Nói như thế không phải là cho rằng ông Nguyễn Chí Thiện, Ðoàn Viết Hoạt là

không đúng khi chấp nhận ra đi khỏi nuớc. Mỗi người, trong vị thế và điều kiện của mình

sẽ có những đóng góp lớn lao cho sự nghiệp, miễn là họ biết tận dụng thứ vũ khí, phương

tiện sẵn có của mình một cách có hiệu quả. Chính các ông là chứng nhân sống, hùng hồn

về một chế độ bạo tàn Cộng Sản

Ngày nay, Nhân Quyền là lợi khí sắc bén và nhạy cảm nhất để triệt hạ chế độ Cộng

Sản.

Ðã là Cộng Sản, thì chắc chắn là đối lập với Nhân Quyền và Dân Quyền. Những

kẻ tiếm đoạt quyền bính bằng vũ lực, khủng bố và thủ đoạn; thì hẳn chẳng bao giờ chấp

nhận nhượng bộ cho ai một chút nhân và dân quyền. Vì làm thế thì có nghĩa là tự chặt

chân chiếc ghế thống trị của mình.

Ðối với các dân tộc văn minh, thì chỉ một chút hình ảnh đàn áp nhân quyền cũng

đủ làm cho họ xúc động mãnh liệt. Trong cái xã hội mà con chó, con mèo còn có bác sĩ

riêng, bệnh viện riêng, thì họ khó thể hình dung được hình ảnh con người bị chết vì không

có miếng ăn hay bị ngược đãi như tại Việt Nam. Chúng ta thức tỉnh lương tâm họ, và làm

cho họ thấy đồng tiền thuế của họ không thể dùng để giúp đỡ cho chính quyền vi phạm

nhân quyền.

Cộng sản Việt Nam sống lây lất cho đến ngày nay là do sự giúp đỡ của các nước.

Nào cho vay không lãi, nào đầu tư, nào viện trợ nhân đạo... Chúng cũng sống nhờ vào

đồng tiền chúng ta gửi về cho thân nhân. Nếu các nhà kinh doanh tư bản đặt vấn đề lợi

nhuận cao hơn lòng nhân đạo và ý thức chính trị, chúng ta hãy cho họ thấy rằng doanh thu

của họ nhắm vào hai triệu người Việt ở hải ngoại cao gấp chục lần doanh thu mà họ mong

muốn từ 70 triệu dân nghèo tại Việt Nam. Hãy tạm ngưng gửi tiền về cho thân nhân trong


một năm. Chúng ta sẽ thấy ngay cái hiệu quả của việc này trên nền kinh tế què quặt của

Cộng sản. Cho thân nhân 100, 500 dollars chỉ giải quyết cái nhu cầu trước mắt mà không

thể thoả mãn ước vọng lâu dài. Hãy chứng minh cho các vị dân cử thấy rằng lá phiếu của

chúng góp phần quyết định vào sự thắng bại của họ trong việc tranh cử. Hãy làm cho các

nhà hoạt động xã hội, chính trị thấy rằng đứng về phía đồng bào bị áp bức là điều chính

đáng.

Chúng ta đã có sự yểm trợ của Quốc Hội Hoa Kỳ, của Liên Hiệp Quốc trong vấn

đề Nhân Quyền. Ngoài ra, chúng ta đang thấy sự tham gia càng ngày càng tích cực của

giới trẻ trong các hoạt động đấu tranh, công tác cộng đồng. Họ không có hận thù sâu sắc,

mất mát lớn lao vớI Cộng Sản, nhưng họ đã đến với đấu tranh qua con đường Nhân

Quyền là một phạm trù nhậy bén và đễ gây xúc cảm nhất. Hãy trao ngọn lửa đấu tranh

Nhân Quyền cho họ và tin tưởng vào khả năng cũng như nhiệt tâm của họ. Cộng Sản sợ

giới thanh niên này hơn sợ chúng ta.

Người Việt tị nạn có mặt khắp nơi trên toàn thế giới thừa sức là một lực lượng hỗ

trợ tích cực cho công cuộc đấu tranh giải phóng đồng bào. Chuyến đi Washington vừa

qua tuy có nhiều điều chưa đáp ứng lòng mong muốn, nhưng ít ra là một bài học lớn về

một phương thức đấu tranh mớI, có hiệu quả hơn và rộng khắp hơn. Một vài ngày sau đó,

Việt Cộng đã thả ông Nguyễn Thanh Giang, là người có tên trong danh sách phái đoàn

Austin chuyển dạt đến Quốc hội Hoa Kỳ qua dân biểu Lloyd Doggett của Tiểu bang

Texas. Dù đó là hiệu quả tức khắc hay chỉ là sự ngẫu nhiên trùng hợp, chúng ta cũng hân

hoan thấy rằng phương thức của chúng ta hợp thời hơn là việc cứ quanh quẩn tại địa

phương, trong cộng đồng, hô hào la hét mà không làm cho Cộng Sản mảy may e ngại. (

Tháng 5 - 2000)


Người Mỹ Gốc Việt và

Sinh Hoạt Chính Trị Ðịa Phương

Trong phần mở đầu của bản Tuyên ngôn Ðộc lập của nước Hoa Kỳ, có đoạn: “Mọi

người sinh ra bình đẳng, được đấng Tạo hoá ban cho những quyền bất khả nhượng, trong

đó có quyền Sống, quyền Tự Do, và quyền Mưu Cầu Hạnh Phúc.” Ðiều đó xác nhận

những quyền căn bản của con người vốn gắn bó ngay từ khi con người sinh ra, góp mặt

với đời. Nhưng thực tế nó không đơn giản và dễ dàng tự nhiên có được. Kể từ khi nền

Cộng hòa La mã, Hy Lạp nhường chỗ cho các đế quyền, những quyền con người này bị

giới thống trị tước đoạt trong hàng ngàn năm và chỉ được dần dần tái xác nhận sau các

cuộc cách mạng Anh do Oliver Cromwell lãnh đạo (thế kỷ 17), cách mạng Pháp năm

1789, đưa đến bản Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền. Ðể có được một bản Tuyên ngôn

như thế, hàng vạn người bao thế hệ đã phải hy sinh mạng sống của mình, bao nhiêu chiếc

đầu đã rơi trên pháp trường, bao nhiêu vạn con người khác phải chịu đày đọa trong các

trại tù từ Âu sang Mỹ. Ngay cả sau khi Bản Tuyên ngôn Ðộc lập ra đời, không phải mọi

người sống trên mảnh đất Hoa kỳ đều được hưởng đầy đủ quyền tự do. Dân chủ, tự do chỉ

áp dụng cho người da trắng; còn dân da đen, da đỏ vẫn cam kiếp sống nô lệ, bị chèn ép,


tước đoạt từ của cải, đất đai và ngay mạng sống. Phải đến sau cuộc nội chiến (1814-

1861), nô lệ da đen mới được giải phóng và chỉ mới thực tế được hoàn toàn bình đẳng

trong khoảng ba mươi năm nay thôi.

Dĩ nhiên không phải giới cầm quyền tự ý trao trả cho dân quyền Tự do Dân chủ; dĩ

nhiên không phải người da trắng thương mến người da đen mà cho họ bình đẳng. Khởi đi

từ những nhà lý luận thời xa xưa như như Platon, Aristote, cho đến Montesquieu, Jean

Jacques Rousseau, Benjamin Franklin..., những nhà hoạt động, đấu tranh như Cromwell,

Danton, Saint Just, Martin Luther King..., những phong trào với hàng vạn hàng trăm ngàn

người cùng nhất tề đứng dậy. Khi dũng mãnh như ngọn cuồng phong, khi ôn hòa như cơn

gió thoảng; nhưng đã biểu lộ một quyết tâm “Sống tự do hay là chết” để vãn hồi những

quyền cơ bản của mình.

Vậy, Tự do dân chủ không tự có đuợc, cũng không do xin xỏ, van nài mà có được.

Nó phải do một quá trình đấu tranh lâu dài, bền bỉ, thấm nhiều xương máu, hao tốn nhiều

tài lực, hy sinh. Dĩ nhiên con người phải luôn luôn duy trì đấu tranh để bảo vệ nó, làm cho

nó thăng hoa, đáp ứng mưu cầu vì hạnh phúc của bản thân , gia đình và của tất cả mọi

người trong thế hệ này hay cho các thế hệ mai sau.

Dân tộc Việt Nam đã đấu tranh trong hàng ngàn năm để dành độc lập chủ quyền

cho đất nước. Quá trình dân chủ hoá chỉ mới được bắt đầu từ khi thiết lập chế độ Cộng

hòa năm 1956 với bản hiến pháp theo khuôn mẫu Tây phương ấn định tam quyền phân

lập và ghi rõ đầy đủ quyền tự do dân chủ của công dân. Dân miền Nam mới tập tểnh đi

vào nếp sống dân chủ và dĩ nhiên có nhiều điều trắc trở. Trước hết là do sự giáo dục

chính trị chưa rộng khắp, ý thức về quyền lợi và nghĩa vụ chưa được phát huy, sự hiểu

biết và áp dụng tự do có khi còn hạn chế hay sai lạc đi đến quá trớn. Kế đó là nguyên do

của một chính quyền mới tiếp thu từ chế độ quân chủ, thuộc địa còn mang nặng tư tưởng

phong kiến. Giới lãnh đạo còn xem dân như là giới bị trị, nên nạn lộng hành và xâm phạm

tự do đã trở nên nghiêm trọng dẫn đến biến cố 1-11-1963, thiết lập nền đệ nhị Cộng hòa

do nhóm tướng lãnh vô tài nắm vai trò lãnh đạo đất nước.

Từ đó, nền chính trị Việt Nam trở nên rối ren hơn bao giờ hết. Người dân hưởng

một chế độ dân chủ tự do, nhưng không tròn nghĩa của nó, mà là thứ tự do vô trật tự, Dân

chủ bị lạm dụng từ nhiều phía. Bên cạnh, sự đe dọa của xâm lăng Cộng sản làm cho dân

chủ tự do bị hạn chế trên nhiều mặt. Ðiều này ta không trách cứ chính quyền được, vì cần

bảo vệ an ninh trật tự trước sự xâm nhập phá hoại, khủng bố của Cộng quân.

Khi Cộng sản chiếm miền Nam, người dân Nam mới thấy hối tiếc những ngày

tháng tự do dân chủ trước kia, thì đã muộn. Tuy nhiên, trong thất bại mà lại thấy nhiều

điều lợi về chính trị; đó là sự mở mắt cho đồng bào, cán bộ miền Nam thấy được sự khác

biệt giữa chế độ Cộng hòa miền Nam và chế độ Cộng sản miền Bắc. Hệ quả của sự khai

hoá chính trị này là Cộng sản đã không thành công trong việc áp đặt các biện pháp thô

bạo nhằm kềm kẹp dân chúng theo khuôn khổ mà chúng đã thành công ở miền Bắc từ

1954. Hệ quả cũng là những tầng lớp cán bộ trước đây vì lòng yêu nước mà lầm lỡ theo

Cộng sản đã thức tỉnh thấy mình bị lừa dối cho một bọn người vô lương bịp bợm. Những

Nguyễn Hộ, Hà Sĩ Phu, Dương Thu Hương viết lên những bản án sâu sắc về tội ác mà


Cộng sản đã gieo rắc trên quê hương, đồng bào trong hơn nửa thế kỷ qua (tuy những

người này vẫn chưa nhìn nhận cái sai trái của chủ nghĩa Cộng Sản).

Phong trào đấu tranh trong nước lên cao mạnh mẻ xuất phát từ nhiều tầng lớp dân

chúng, tôn giáo. Hàng ngàn trại tù khắc nghiệt không làm chùn bước chân những chiến sĩ

đấu tranh cho tự do dân chủ.

Nền tự do dân chủ Việt Nam đã phải mua bằng quá nhiều máu xương của nhiều

thế hệ mà cho đến nay vẫn chưa thành công. Ðó không phải là vì nhân dân thiếu tinh thần,

thiếu quyết liệt hay vì chế độ Cộng sản hay ho mà bảo toàn được chuyên chính của chúng.

Ðể chống lại một lực lượng quân sự, công an hàng triệu tên võ trang đến tận răng, dựa

trên một chính sách cực kỳ tàn bạo, nhân dân ta cần có nhiều hổ trợ bên ngoài. Ðó là lực

lượng những người quốc gia đã may mắn đến bến bờ tự do và thành đạt. Buồn thay, người

quốc gia hải ngoại, dù có nhiều đoàn thể đảng phái chân chính hết lòng vì lý tưởng chung,

thì cũng không thiếu bọn đầu cơ, trục lợi, bọn đón gió trở cờ và lũ người vô luân chuyên

phá hoại bôi bẩn lẫn nhau. Vô tình hoặc cố ý, những hành vi này làm cho sự yểm trợ của

đồng bào vào công việc chung lơi dần, lòng tin bị mai một. Và tâm trạng chán chường đã

đưa đến việc đại đa số người đứng tách ra bên lề, làm kẻ ngoại cuộc đối với khổ đau của

đồng bào; làm ngơ trước những khát vọng tự do của ngay chính bạn bè, thân nhân mình

nơi quê hương xa xôi kia.

Cũng chính vì hậu quả của những năm sống

trong chế độ hỗn loạn miền Nam, khi mà công việc

điều hành quốc gia bị coi là việc của người cầm

quyền; hoặc trong những năm dưới chế độ Cộng

sản, người dân bị tước đoạt hết tất cả dân quyền,

ngay cả nhân quyền, người Việt tha hương khi đến

Hoa Kỳ định cư cũng đã đứng bên ngoài mọi sinh

hoạt chính trị địa phương. Họ tận hưởng những tự

do dân chủ vốn sẵn có mà không hề thắc mắc về

công lao ai đã đấu tranh cho được như ngày hôm

nay, hoặc thắc mắc làm sao để có thể bảo vệ nó,

hoặc phát triển thêm dân chủ tự do cho sắc dân

mình trong xã hội đa chủng này.

Ngưòi Việt chỉ mới bắt đầu những hoạt

động dịch vụ nhỏ như mở tiệm ăn, siêu thị, sửa

chữa xe cộ ... Họ chưa đụng chạm đến những vấn

đề cạnh tranh lớn cần có sự hổ trợ của pháp luật và

những nhà hành pháp, lập pháp. Vì thế nên ý thức

tham gia để có tiếng nói của cộng đồng Việt Nam trong nghị trường chưa được phát triển.

Người Việt tại nhiều thành phố đã tạo nên một tỷ lệ khá cao so với các dân khác, chỉ đứng

sau người da đen và Mexico. Nhưng cộng đồng lại không mạnh, thiếu tổ chức, thiếu

hướng dẫn. Mà dù có chăng nữa, thì cũng chỉ gói gọn trong phạm vi sinh hoạt riêng, chưa

bung ra trong sinh hoạt chung với các cộng đồng bạn, và nhất là chưa tham gia sinh động


vào chính trị Hoa kỳ.

Người Mỹ tham gia

chính quyền qua sử dụng

quyền cử tri, dùng là phiếu

để biểu lộ chính kiến, chọn

người vào trong guồng máy

công quyền. Vì họ có sức

mạnh của lá phiếu, nên tiếng

nói của họ luôn luôn được

lắng nghe và tôn trọng bởi

những người do họ bầu ra.

Dân chủ cũng có luật chơi

của nó. Ðó là Cho và Lấy.

Có sẵn sàng cho người ta lá

phiếu, thì sau này mới mong

lấy được những quyền lợi

mà người đại biểu tranh đấu

hết lòng cho mình nơi nghị

trường. Trong mỗi mùa bầu

cử, từ cơ quan nhỏ như

thành phố, county cho đến cơ quan trung ương, người công dân Mỹ bỏ tiền ra hàng trăm

triệu dollars để ủng hộ cho người tranh cử. Họ bỏ cả những ngày làm việc để đi cổ động,

tham dự tại các cuộc nói chuyện, biểu dương... Họ sẵn sàng đi xa hàng ngàn miles để dự

một cuộc tụ họp lớn nói lên tiếng nói của họ.

Cứ lấy gương những người Cuba tị nạn thì thấy rõ do đâu mà trong hàng chục năm

qua, Hoa Kỳ vẫn còn giữ các biện pháp nghiêm nhặt đối với chế độ Cộng sản do Fidel

Castro cầm đầu. Chúng ta không chối bỏ sự kiện là một nước Cuba cộng sản bên hông

Hoa kỳ là một cái gai nhọn, ảnh hưởng đến cả chính sách Mỹ tại châu Mỹ. Nhưng phải

thấy sự đoàn kết chặt chẽ của người Cuba chống cộng và những nỗ lực của họ để duy trì

sức mạnh làm hậu thuẫn cho các chính sách của Hoa kỳ hướng về Cuba trong ba mươi

lăm năm qua. Khi cần có chục triệu dollars để lobby chính quyền, dân Cuba quyên góp

ngay trong thời gian rất ngắn. Khi cần có hàng ngàn người biểu tình, dân Cuba triệu tập

ngay làm thành một làn sóng khổng lồ để cho giới cầm quyền Mỹ thấy rằng không thể bỏ

qua nguyện vọng của họ là đấu tranh cho một Cuba tự do. Vừa qua, Quốc hội Hoa kỳ đã

thông qua đạo luật cho phép người Cuba tị nạn kiện ngụy quyền Castro để đòi lại toàn bộ

tài sản mà họ đã bị Castro chiếm đoạt. Tại tiểu bang Florida, cử tri người Cuba đi bầu

chiếm một tỷ lệ rất cao. Ðó chính là trọng tâm của sức mạnh chính trị của họ.

Trong những lần tiếp xúc với các nhà cầm quyền địa phương, chúng tôi đã được họ

ngay thẳng cho biết người Việt Nam ít được họ quan tâm, vì họ không thấy sự đắc cử hay

thất cử của họ có phần đóng góp của những lá phiếu Việt Nam. Không đi bầu phiếu,

nhưng khi cần đến thì gõ cửa kêu gào. Năm trước đây, trước khi Hoa kỳ quyết định bãi bỏ


cấm vận, rồi tiến đến bang giao với Cộng sản Việt Nam, nhiều đoàn thể, cộng đồng Việt

Nam đã viết thư đến Quốc hội, Tổng thống Hoa kỳ để áp lực cho việc duy trì cấm vận,

nhưng vô hiệu quả. Trong khi Việt Cộng bỏ ra hàng trăm triệu dollars qua tay tên phản

bội Nguyễn Văn Hảo để mua chuộc bộ trưởng Thương mãi Ron Brown thúc đẩy nhanh

chóng việc bỏ cấm vận. Chúng ta chắc chắn có thể vận động được hàng triệu dollars nếu

như ai cũng ý thức quyền lợi tối thượng của tổ quốc - Máu xương còn đóng góp được,

phương chi là đồng tiền dễ kiếm ra- Dù chúng ta không đủ tài lực, thì chúng ta cũng có

dư nhân lực. Trong bầu cử, nhiều khi một lá phiếu, một thôi nhé, cũng đủ làm nghiêng

phần thắng bại của ứng cử viên.

Ðã đến lúc phải mạnh dạn tham gia vào công quyền qua việc ghi danh và đi bầu.

Ðã đến lúc người Mỹ gốc Việt phải là một lực lượng chính trị có tầm vóc tại điạ phương.

Ðã đến lúc người Việt sẽ có những hoạt động kinh doanh, dịch vụ có tầm cỡ công ty, đại

công ty và chắc chắn cần có sự bảo vệ của pháp luật Hoa Kỳ.

Chúng ta không cần phải bày tỏ sự ủng hộ đối với đảng Cộng Hòa hay Dân Chủ,

đó là quyền của mỗi cá nhân.Chúng ta chỉ cần bày tỏ mối quan tâm đến việc sử dụng

quyền tự do dân chủ, và quan tâm đến việc bảo vệ cho những quyền đó. Chúng ta không

thể cứ thừa hưởng công sức đấu tranh cuả người khác mà không đóng góp cho chính bản

thân và thế hệ mai sau.

Hãy bắt đầu tham gia đông đủ vào các cuộc bầu cử trong năm 1996, xây một nền

móng cho sinh hoạt chính trị để sắp tới đây có thể cử đại diện người Việt vào công quyền

bắt đầu từ địa phương mình. Có thế mới mong có ngày đóng góp thiết thực vào sự nghiệp

đấu tranh cho nền dân chủ tự do của Việt Nam qua những chính sách đối ngoại cần thiết

từ chính phủ và quốc hội Hoa kỳ.


Một Vấn Ðề Nhỏ trong Văn Hoá:

Xây Dựng Khuôn Mẫu Con Người

Văn hoá là những gì còn lại sau khi đã mất. Văn hoá là kết tinh của quá trình sinh

hoạt, lao động, xây dựng xuyên suốt chiều dài lịch sử; để sau từng thời kỳ, gạn lọc lại

những gì tinh túy trong các sản phẩm trí tuệ, hòa đồng với văn hoá ngoại nhập tạo thành

một bản sắc riêng biệt cho một dân tộc và truyền lại cho đời sau. Văn hoá đóng góp phần

tích cực trong việc tạo thành tinh thần dân tộc, xây dựng tư duy và cách sống của con

người. Vì thế nó cũng là tiêu chuẩn để đánh giá một dân tộc. Một dân tộc văn minh hơn

chưa hẳn là có văn hoá cao hơn dân tộc khác; ngược lại dân tộc có văn hoá lại có thể còn

chậm tiến về mức độ phát triển.

Trong văn hoá, văn chương là một phần quan trọng nhất. Văn chương có hai lãnh

vực: Văn chương bác học và văn chương bình dân. Văn chương bác học là các tác phẩm

văn học, thi, ca có tính ước lệ và có giá trị tầm cỡ. Văn chương bình dân là những ca dao,

truyền khẩu, truyện cổ tích, tục ngữ, đi sát và phục vụ đời sống quần chúng, phản ảnh trực

tiếp đến sinh họat, tâm lý nhân dân. Văn chương bình dân phát xuất từ trong dân gian nên

còn được gọi là văn học dân gian.

Dân tộc Việt Nam ta, nếu tính từ khi bắt đầu được ghi chép qua sử ký (thời hữu sử)


là lúc hai bà Trưng khởi nghĩa lập vương quyền (năm 43 trước Tây lịch), đến nay đã hơn

hai ngàn năm. Nhưng tính luôn cả thời vô sử (huyền sử), thì ta luôn hãnh diện khoe mình

có bốn ngàn năm văn hiến. So với nhân loại, thì chiều dài lịch sử của dân tộc ta cũng có

hạng lắm. Nhưng dân tộc ta vẫn cứ triền miên chìm đắm trong đói nghèo, chậm tiến; hết

bị đô hộ giặc Tàu, đến nô lệ giặc Tây. Hết phong kiến bóc lột lại bị cộng sản áp bức. Ðến

cuối thế kỷ 20 mà chưa vươn lên để sánh vai cùng các lân bang, nói chi đến các quốc gia

cường thịnh khác. Mà dân ta nào có thua kém ai. Ði ra nước ngoài học hành thì đều nổi

tiếng học giỏi, thông minh; trong lao động thì cần cù, nhẫn nại, lại khéo tay và nhiều sáng

kiến. Ðất nước ta thuộc miền khí hậu ôn hòa, giàu tài nguyên. Trên rừng nhiều cây quý,

dưới biển lắm cá tôm, phong phú cả về khoáng sản. Thế thì vấn nạn then chốt là ở đâu?

Trong bao khó nguy, dân ta từng biểu lộ tinh thần đoàn kết cao độ để thắng quân

thù. Hội nghị Diên Hồng nơi toàn quân toàn dân một lòng đã ngăn chặn được làn sóng

quân Mông Nguyên. Giữ vững giang sơn trước đe dọa thường trực của chính sách bành

trướng Trung hoa trong hàng ngàn năm mà vẫn bảo tồn văn hoá đặc thù không phải dân

tộc nào cũng làm được.

Thế nhưng có vài điều chưa ổn trong tâm thức, trong tư duy mà gây nên trở ngại

lớn cho sự đấu tranh vươn lên đến chân lý. Hình như chỉ trong hoàn cảnh thật nguy nan,

dân ta mới thực sự đoàn kết, quên cái riêng mà lo cho đại sự; bỏ qua tị hiềm cá nhân, địa

phương, tôn giáo mà nghĩ đến tổ quốc. Còn ngoài ra, khi có chút an sinh, những luồng tư

tưởng cá nhân lại nẩy mầm sinh ra tính tự kiêu, sinh ra tranh chấp nhỏ nhặt. Ngay tại hải

ngoại, hai mươi năm qua sau ngày mất nước, phải vượt đại dương tìm đường lánh nạn,

chịu cảnh ly hương đau lòng mà người Việt vẫn chưa thực sự đoàn kết đùm bọc nhau để

cùng hướng về một mục tiêu quang phục quê hương. Các phong trào có nhóm lên, thì một

phần có thực lực, có khả năng uy tín; phần khác thì tầm thường tạp nham chỉ mưu cầu tư

lợi, danh vọng hảo huyền. Trong quần chúng thì nhiều người ủng hộ nhiệt tình, nhưng

cũng không thiếu kẻ đứng bên lề, hoặc chê bai, phá hoại ngầm hay công khai. Có người

mới tạo được uy tín, liền bị tìm cách bôi nhọ, chụp mũ. Có người mới thành công về

thương trường, công danh, liền bị những bài tới tấp phủ lên bao lời nhục mạ vu khống.

Xét cho cùng, những điều không hay trên cũng là do ảnh hưởng của phần tiêu cực

trong văn hoá. Bởi vì không phải văn hoá ta hoàn toàn hay đẹp đâu. Có rất nhiều điểm

tiêu cực trong văn hoá dân gian mà phong kiến và thực dân cố tình nuôi sống và đề cao để

ru ngủ, đồi trụy hoá nếp tư duy của dân chúng thay vì phát triển điểm tinh hoa.

Trong phạm vi ngắn ngủi của bài viết, cũng như trong tình trạng thiếu tài liệu để

tham khảo và minh chứng, tôi chỉ xin đưa ra vài dữ kiện trong lãnh vực văn chương bình

dân để chúng ta cùng suy gẫm.

Nếu chúng ta từng đọc truyện cổ tích Tây phương, Nhật bản... chúng ta thấy đa số

truyện đều có chủ đề nêu lên tấm gương đấu tranh vươn lên chân, thiện, mỹ; ca ngợi tình

nhân ái, lòng vị tha, những hy sinh vì nghĩa lớn. Truyện cổ Andersen của dân tộc Bắc Âu

gồm hàng chục câu chuyện có giá trị giáo dục nhân bản; truyện Nhị Thập Tứ Hiếu của

Trung Hoa dạy lòng hiếu kính với các đấng sinh thành; truyện thần thoại Hercule của Hy


lạp dạy lòng dũng cảm, nghĩa khí.... Ðó là những bài học tuyệt vời về nhân cách, đạo đức.

Truyện cổ Việt Nam có thiếu chi những tấm gương anh hùng, hiếu đạo, cao vời nghĩa khí:

truyện Trầu Cau ca ngợi tình anh em, vợ chồng keo sơn gắn bó; truyện Hòn Vọng Phu, về

lòng chung thủy của người vợ; truyện Bánh chưng Bánh dầy, về lòng hiếu thảo của con

cái đối với cha mẹ. Nhưng bên cạnh lại có nhiều câu chuyện vô tình (hay cố ý) đề cao một

loại nhân cách tầm thường, bất xứng.

So với truyện Cinderella, chúng ta có truyện Tấm Cám với nội dung tương tự,

nhưng hậu truyện lại hoàn toàn khác. Cả hai nàng Cinderella và Tấm đếu sống trong cảnh

mồ côi, cơ cực vì bị mẹ ghẻ đày đoạ; cả hai cùng đều có cô em gái cùng cha khác mẹ đố

kỵ, nham hiểm. Về sau, cả hai đều lấy chồng hoàng tử và cùng hạnh phúc vô biên. Truyện

nàng Cinderella kết thúc ở đám cưới nàng con gái nghèo khổ xinh đẹp với chàng trai quí

tộc. Nàng Tấm đi xa hơn, đến giai đoạn báo thù tàn độc với cô em gái và bà mẹ ghẻ.

Nàng gạt người em cùng máu mủ nhảy vào chảo nước sôi và lấy thịt làm mắm gửi về gạt

cho mẹ ghẻ ăn. Ðó có thể nào là hành vi của một phụ nữ Việt Nam tầm thường nhu mì,

đôn hậu? Huống chi đây lại là một cô gái trẻ đẹp, nhân vật trọng tâm của câu chuyện, có

hoàn cảnh đáng thương ngay từ đầu truyện. Trước đó, khi nàng Tấm bị Cám lập mưu giết

chết, biến thành con chim, thấy Cám phơi áo quần hoàng tử trên hàng rào, nàng đã bay

đậu trên cây và nói:

Phơi áo chồng tao thì phơi bằng sào,

Chớ phơi hàng rào rách áo chồng tao

Lối xưng hô mày tao này thật không xứng đáng tí nào với cửa miệng một thiếu nữ

xinh đẹp đoan trang. Nếu cho rằng vì sống mồ côi thiếu tình mẹ, thiếu sự giáo dục căn

bản đạo đức, và nàng phải nói năng hành xử phù hợp với nhân cách như vậy; thì rõ ràng

Tấm chẳng thể nào có được một phẩm hạnh cao quý để xứng đáng được đền bù bằng

hạnh phúc tuyệt vời như ở cuối truyện.

Ngoài những truyện nêu cao gương phấn đấu, thành đạt bằng tài năng, trí tuệ và

đạo đức, liệu ta có thể thừa nhận loại người như Trạng Lợn, Trạng Ếch, Thằng Cuội tiêu

biểu cho thành phần hạ đẳng của xã hội, vô tài bất trí, ngoi lên bậc cao của xã hội chỉ nhờ

con đường bịp bợm rẻ tiền, hay những cơ may, ngớ ngẩn đến thương hại, nhờ những hành

vi do sự dốt nát mà được hiểu lầm thành có ý nghĩa cao siêu!!!

Trạng Ếch trên đường đi sứ sang Tàu, thấy người đàn bà ngồi tiểu tiện, tức cảnh

đọc lên:

Hai tay dí bẹn đỏ hăng hăng.

Khi được quan Tàu thử sức, ra câu đối:

Nam bắc lai triều du tể tể.

Anh ta nào có biết gì chữ nghĩa, thơ văn mà đối đáp, nên cứ đọc bừa câu trên, liền

được quan Tàu nghe thành:

Ðông tây chí biện đổ hân hân.

Rõ ràng là đối rất chỉnh, vua Tàu nghe được, khen tặng cho danh hiệu Lưỡng quốc

Trạng nguyên.


Trạng Quỳnh, Ba Giai Tú Xuất là gì nếu không phải loại người chuyên lừa đảo,

toan tính những chước lưu manh rẻ tiền. Nếu cho rằng đây chỉ là những chuyện để cười,

mua vui chốc lát; thì cái vui trong những điều xấu xa cũng không đáng lưu hành. Có

người biện minh cho rằng những truyện trên nói lên phản ứng của dân gian đối với giai

cấp thống trị trong một giai đoạn không tốt của đất nước. Cũng tạm chấp nhận được,

nhưng rõ ràng nó đã tiêm sâu vào trí óc con người những nọc độc phi luân, phi nhân bản.

Con người dễ dàng học theo những điều xấu hơn những điều hay. Những phản ứng tiêu

cực này không thể đóng góp để cấu thành ý thức cách mạng thay đổi cuộc diện và đưa chế

độ đến tốt đẹp hơn. Trái lại, nó đưa đến tình trạng buông lơi, phó mặc, nói theo kiểu nôm

na là cứ ngồi mà chửi cho sướng miệng, thế thôi, khó có thể có những hành động quyết

liệt, hữu ích.

Ðây phải chăng là những vi trùng nằm sẵn trong tâm thức đồng bào ta, cho đến khi

cái mụt ghẻ Cộng sản phát khởi, thì nó như cá gặp nước, kết hợp với nhau tác hại trên cơ

thể gầy còm của một dân tộc vốn quá nhiều tai ách đau thương.

Cứ nhìn tư cách bọn cán bộ Cộng sản, thì thấy rõ ràng chúng đủ tiêu biểu cho

những Trạng Ếch, Trạng Lợn, thằng Cuội những tên cặn bả xã hội nhờ bịp bợm, dối lừa

mà nên danh phận, ngồi xổm trên đầu chúng dân hàng chục năm qua. Chúng chỉ biết bòn

rút mà không có kế sách làm cho đất nước mạnh giàu. Ai còn nhớ những ngày đầu chúng

vừa từ Bắc vào Nam, miệng mồm huyên hoang, nói khoác một buớc đến trời, nói mà

không biết ngượng, không biết đối tượng đang nghe là ai. Thời kháng chiến, đồng bào ta

đã có câu: “nói láo như Vẹm” (Vẹm là tiếng gọi tắt của hai chữ Việt Minh) Chúng đã cư

xử như thế nào với người đã ngã ngựa, những người miền Nam không hề động chạm đến

tài sản an nguy của chúng ở Bắc? Lừa gạt đẩy hàng trăm ngàn anh em quân nhân, chiến sĩ

ta vào hàng trăm trại tù khổ sai; nói mười lăm ngày, mà giam giữ triền miên hàng chục

năm trời, đày địa, sỉ nhục cho thoả mãn nổi tự ti đê hèn của chúng. Như thế có khác gì

nàng Tấm làm mắm em mình để gửi cho mẹ ghẻ ăn.

Cộng sản thành công ở miền Bắc trong việc lôi cuốn một bộ phận nông dân theo

chúng. Ðó là những người thấp bé, chịu nhiều thiệt thòi trong xã hội phong kiến thực dân,

thêm những người thiếu năng lực, chây lười, thiếu cơ may; tự nhiên nhờ theo Cộng sản

trở nên những chủ tịch, bí thư, giám đốc mà uy quyền tưởng như tuyệt đối. Trong cải cách

ruộng đất ở một xã nọ ngoài Bắc, chúng cho một tên chăn trâu 15 tuổi ngồi ghế chánh án

cái gọi là toà án nhân dân, biểu quyết xử tử hình hàng chục người dễ dàng như ta ăn một

miếng bánh.

Vừa thoả mãn khát vọng quyền lực, vừa đổi đời để có cuộc sống xa hoa, hoàn toàn

không phù hợp với khả năng thực của chúng, bọn này ắt phải bám vào chế độ Cộng sản

để tồn tại mà tiếp tục hưởng thụ. Chúng không bao giờ chấp nhận một sự thay đổi nào

khác có thể trả chúng trở về địa vị cũ. Trong xã hội tự do, quan niệm chức vụ chỉ là một

sự phân công tạm thời, khi nhà cầm quyền từ bỏ địa vị vì hết nhiệm kỳ, họ trở lại đời sống

bình thường nhẹ nhàng, thơ thới, sẵn sàng làm bất cứ một công việc gì hợp khả năng, mà

không hề so bì rằng ngày trước ta đã làm chức này chức nọ. Thực ra thì họ vẫn tìm được

một địa vị xứng đáng, vì họ có thực học, thực tài. Do đó, ít có chuyện tham quyền cố vị;


và ngay cả khi có quyền, họ vẫn hành sử đúng mực trong chức năng mà cử tri giao phó.

Kể từ 1930 khi đảng Cộng sản ra đời cho đến nay, chúng không ngừng nêu lên câu

khẩu hiệu: “Xây dựng con người mới Xã hội chủ nghĩa”. Kết quả là sau 65 năm, chúng đã

tạo ra trong xã hội những lớp người nghi kỵ nhau, lừa đảo nhau, khoác lác, bịp bợm, sẵn

sàng đạp lên đầu nhau mà sống. Chúng ngớ ngẩn vì bị bưng bít trăm bề, chỉ nghe độc một

luận điệu cộng sản. Chúng hiểm độc, thô bạo làm băng hoại cả nhiều thế hệ. Cho đến khi

nào dành lại chính quyền, người quốc gia chúng ta sẽ phải đối đầu với nan đề xã hội này;

phải mất hàng chục năm để thay đổi tư duy con người cho phù hợp với yêu cầu của một

xã hội tân tiến, nhân bản.

Văn hoá là sản phẩm của con người; vì thế văn hoá cũng có thể được san định lại

do con người. Gạn lọc những điều tiêu cực, duy trì và phát triển những điều hướng

thượng, đầy tính nhân bản dựa trên những tín niệm: Trí, Nhân, Dũng, Thành. Một nền văn

chương xứng đáng là nền văn chương cổ vũ cho tình tự dân tộc, tình thương yêu giữa

những con người, biết tự trọng, tương kính, có tinh thần đấu tranh tự lực, công bằng, hy

sinh, dựa trên trí tuệ. tài năng và sự chuyên cần. Không có phép mầu nào đưa dân tộc đến

quang vinh, cường thịnh ngoài chính nỗ lực của dân tộc đó. Chúng ta thà san định lại, có

ít mà tinh túy hơn có nhiều mà tạp nhạp.


Văn Học Chiến Ðấu Việt Nam

Trong thư của nhà thơ Lê Mai Lĩnh đề nghị thành lập Hội Ái Hữu Những Người

Cầm Bút trong Quân Lực VNCH, có nêu lên ván đề tại sao Việt Nam ta không có những

tác phẩm chiến tranh lớn có tầm cỡ dù rằng có đến hàng chục năm chinh chiến.

Trước hết, xin ghi nhận thiện chí và nhiệt tình của bạn trong việc đề nghị thành lập

Hội Ái Hữu Những Người Cầm Bút Trong QLVNCH. Không ngờ anh chàng thi sĩ Sương

Biên Thùy ba mươi lăm năm trước đây mảnh mai, hiền lành chuyên làm thơ trữ tình và

thơ tự do thời thượng mang tính hiện sinh rất Camus nay lại là Lê Mai Lĩnh với những

tập thơ rực lửa đấu tranh và một bầu máu nóng rất lính khiến tôi phải khâm phục. Việc

lập một hội Ái Hữu NNCBTQLVNCH sau gần 25 năm định cư tại hải ngoại kể ra đã quá


muộn, nhưng muộn còn hơn không. Vì cuộc chiến vẫn còn đó thôi; vẫn kẻ thù ngoan cố

và hiểm độc, vẫn bọn thời cơ hám tiền hám danh đang quậy phá, vẫn những kẻ ngây thơ

không bao giờ chịu hiểu thấu đáo bản chất kẻ thù, vẫn những đưá phản bội dưới nhiều

hình thức làm cho chúng ta xốn mắt. Vậy thì tôi xin là một trong những người đồng ý đầu

tiên, dù rằng ngày xưa, tôi chỉ là một cây cỏ non mọc ké trong rừng già cổ thụ của các nhà

văn, thơ quân đội.

Có vài điều có lẽ cần góp ý với bạn, như đã nói sơ trong cuộc điến đàm cuối tháng

qua.

1.- Bạn thắc mắc rằng cuộc chiến Việt Nam tầm cở như thế mà chúng ta không có

lấy một tác phẩm vĩ đại ngang mức Chiến Tranh Và Hòa Bình của Leo Tolstoi. Như bạn

đã nêu lên trong một bài viết giới thiệu Hạ Sĩ Khinh Binh Phan Hội Yên, muốn viết lên

một tác phẩm có giá trị, người viết không thể ngồi trong văn phòng tưởng tượng ra tình

huống, mà phải thực sự sống trong biến cố đó. Chất liệu thực của nhà văn hay nói chung

nhà làm văn học nghệ thuật không phải là những hình ảnh do người ta vẽ lại hay kể lại

cho mình nghe mà đủ. Vì thế anh chàng Bảo Quốc khi đóng vai người sinh viên Võ Bị

trông thô bỉ đếch chịu được (khả năng anh ta chỉ làm hề rẻ tiền là hết mức!). Phải đi, phải

sống, phải rung cảm như chính nhân vật chính thì máu trong tim mới chịu nhỏ ra cho

những giòng chữ sinh động, đánh thẳng vào tâm tư người đọc. Ernest Hemingway phải ba

lô lặn lội chiến trường tây Ban Nha để cho ra đời A Farewell to Arms, Eric Maria

Remarques dành giật từng giờ sống chết trong những ngày chiến tranh đẩm máu để viết

lên A Time To Love and A Time to Die. Vậy, sống thực trong hoàn cảnh để có chất liệu

và rung cảm cho tác phẩm là điều ắt có của một nhà văn. Nhưng chưa đủ, vì còn phải có

thiên tài để đem những chất liệu thực trên vào trong từng câu, từng chương, sao cho nó

hợp lý, dẫn dắt người đọc đi vào những biến cố với sự xúc động chân thành. Vậy chưa

chắc một tác phẩm chiến tranh nặc mùi bom đạn, tử khí và các hành động dũng cảm đã

hay hơn những tác phẩm chỉ nêu lên một khía cạnh tâm lý do ngòi bút tài hoa biết nhắm

vào tận đáy của sự rung cảm người đọc. Trong Doctor Zhivago không có nhiều cảnh

chém giết hay cảnh tra tấn tàn khốc trong trại tù cải tạo Nga, nhưng cái tâm trạng bất ổn,

sự phân ly vô vọng, khắc khoải trong chiến tranh của những đôi lứa yêu đương đã làm

cho tác phẩm trở nên vĩ đại và đã đem lại giải Nobel Văn Học cho Boris Pasternak. Nếu

nói rằng vì cuộc chiến Việt Nam bi thảm, khốc liệt gấp trăm lần cuộc chiến khác mà

chúng ta phải có những tác phẩm lớn thì hơi ép. Chúng ta có hàng triệu người cầm súng

của cả hai phe, tập tành, rình bắn nhau một cách thiện xạ, sử dụng đủ loại súng từ gần 30

năm mà chúng ta có ai đi thi đem về giải vô địch bắn súng quốc tế nào đâu! Khả năng thể

lực chúng ta thua kém thì rõ ràng có thể biện giải được, nhưng những khả năng tinh thần

chúng ta cũng chẳng đứng lên so tài với thế giới trong nhiều lãnh vực không đòi hỏi vai u

thịt bắp (như các lãnh vực hội hoạ, điện ảnh, kịch nghệ, âm nhạc...)

Mà nào phải dân tộc chúng ta thiếu thiên tài! Thiên Thai, Bến Xuân của Văn Cao,

Tình Hoài Hương của Phạm Ðình Chương, Tình Ca của Phạm Duy so ra có thua gì

Serenata, Les Feuilles Mortes, Green Leaves, Ave Maria ... của phương Tây. Giọng ca


Thái Thanh khi hát bài Beau Danube Bleu hoặc những bài tiết tấu phức tạp thì chắc chắn

không thua sút Edit Piaf, Juliette Greco. Ấy thế mà có ai trên thế giới biết đến đâu. Thời

còn đi học, chúng ta được dạy các triết thuyết, văn hoá Ấn Ðộ, Trung Hoa, Hy La... coi đó

là tinh hoa của nhân loại. Chúng ta vẫn ngồi nhai đi nhai lại các câu vớ vẩn trong các tác

phẩm Rig Veda, Bravagad Gita của Ấn Ðộ, mà khi lớn lên, mới nghiệm ra rằng nó chẳng

cao siêu, văn hoa hơn gì trường ca Ðam San của người thiểu số Việt Nam. Nếu Văn Cao,

Thái Thanh sinh ra ở một nước nào đó bên Âu Châu, chắc chắn tên tuổi họ đã được in

trong bộ Bách khoa Từ điển về Danh nhân Thế giới. Chung qui cũng vì nước ta nghèo,

nhỏ bé, khi bắt đầu được thế giới biết đến thì qua hình ảnh một dân tộc “nhược tiểu man

rợ” đang nhận sự “khai hoá” của Thực dân Pháp. Sau đó, lại là hình ảnh một nước chậm

tiến, ham giết chóc ở một góc xa nào đó thật xa so với thế giới văn minh. Tôi dám cá với

bạn là ngay chính vào thời điểm ngày nay, trong nhận thức của nhiều người Mỹ -từng có

21 năm đồng minh với chúng ta- Việt Nam cũng như một nước man rợ nào đó như bên

Phi Châu.

Vậy ra vị trí, uy tín của một nước, một dân tộc đóng một vai trò quyết định trong

việc hoằng dương nền văn hoá của nước đó trước cộng đồng thế giới hơn là chân giá trị

của các tác phẩm mà dân tộc đó tạo ra bằng trí tuệ và rung cảm. Ðây là công việc của

chính quyền và các cơ quan chức năng. Thương thay, suốt chiều dài cuộc chiến, nhà cầm

quyền đã phải dốc lòng đương đầu giải quyết chiến tranh là ưu tiên số một. Tỉ như có thì

giờ để chú ý tới ưu tiên văn hoá, thì tôi e rằng với trình độ hạn chế của các lãnh tụ miền

Nam, trình độ bần nông của bọn Việt Cộng, chính quyền miền Nam hay ngụy quyền miền

Bắc (mà nay là bọn lãnh đạo Cộng sản Việt Nam) chẳng thể có khả năng. Bên cạnh đó là

chính sách bồi dưỡng nhân tài. Nhân tài Việt Nam có nhiều, nhưng thực tế tài năng thiên

phú của họ chỉ loé lên như ngọn lửa rơm rồi tắt lịm đi dần. Lê Văn Tiết, Nguyễn Văn Inh,

thủ môn Rạng, đội bóng đá vô địch giải độc lập Mã Lai Merdeka là các bằng chứng.

Trong một xã hội coi trọng bằng cấp khoa bảng, giá trị xã hội không dành cho những

nhân vật thuộc lãnh vực nghệ thuật thì làm sao có ai chịu bỏ sức đầu tư cho họ. Văn học

tuy có khá hơn, nhưng giới cầm bút chạy cơm từng bữa chưa xong, lại lo vấn đề quân

dịch bên nách, còn năng lực đâu mà sản sinh ra các đại tác phẩm.

2.- Ðúng như bạn nói, chúng ta, những người lính không hề có mặc cảm kaki.

Chúng ta hãnh diện đã cầm súng chiến đấu, vì đó là hình ảnh đẹp nhất của người thanh

niên thời ly loạn. Văn của Phan Nhật Nam, Nguyên Vũ thể hiện lòng tự hào người quân

nhân chứ không hề chịu nhận tự ti mặc cảm trước xã hội. Nhưng tầm cở của Mùa Hè Ðỏ

Lửa chỉ dừng lại ở mức một phóng sự chân thật, sống động, mà chưa có chiều sâu của

tâm hồn gửi gắm vào. Tôi vẫn còn nhớ Ðêm Nghe Tiếng Ðại Bác của Nhã Ca, nó hay và

cảm động vô cùng dù Nhã Ca không phải là người lính. Tuy câu chuyện ngắn ngủi, nhưng

nó mang tầm vóc của một thông điệp lớn kêu gọi chấm dứt cuộc chiến vô lý do phe Cộng

phát động trên mảnh đất miền Nam thân yêu. Bài thơ Ta Về của Tô Thùy Yên đọc lên

nghe vừa xúc động, vừa kiêu hùng, đầy tình người và chí nguyện. Nhưng lại buồn thay,

trong một xã hội mà thị hiếu của 95% dân chúng nhắm về những Bên Dòng Sông Trẹm


của Dương Hà, Cậu Chó của Trần Đức Lai; Yêu, Sống... của Chu Tử, thì Nhã Ca, Mai

Thảo, Viên Linh, Trần Dạ Từ làm sao có chỗ chen chân.

Ông bạn Nguyễn Hưng Quốc thất vọng vì không thấy những nhà văn nổi tiếng,

những nhà thơ tuyệt vời, bề thế qua Mỹ không làm được điều gì. Và bạn thì cho là vì nô

lệ cơm áo. Tôi xin vừa đồng ý vừa không đồng ý với cả hai. Ðúng là hàng chục ngàn cựu

tù nhân cải tạo mà chưa có ai có tác phẩm nào đủ nói lên cho thế giới và đồng bào thấy

hết sự tàn bạo phi nhân của chính sách cải tạo của Cộng Sản. Phía chúng tôi, xin thú nhận

có nhiều hạn chế như phải lo bươn chải để thich nghi với cuộc sống mới, nhiều anh em

chỉ còn tàn lực sau từ 15 đến 20 năm trong lao tù và ngược đãi ngoài xã hội khi còn ở

Việt Nam. Cái chất thơ, văn nó đã nhường chỗ cho sự bon chen để đối phó với công an

mà sống còn. Qua Mỹ thì tuổi về chiều, đúng là có nợ cơm áo. Nhưng bạn Lê Mai Lĩnh

nói hơi quá về nô lệ áo cơm, xe nhà. Ðúng ra vì người Việt Nam làm văn học tại Mỹ nó

khác xa với người Mỹ làm văn học hay chính người Việt ngày xưa làm văn học trên quê

hương mình. Nơi đây, có tác phẩm in ra, là do muốn có sự góp mặt, trình làng đưá con

tinh thần, chứ hoàn toàn thất bại về tài chánh. Người Việt sống rải rác nhiều thành phố,

phát hành một cuốn sách dù hay đến đâu cũng chỉ mong lấy lại vốn in qua các cuộc giới

thiệu sách do thân hữu tổ chức giùm. Lê Mai Lĩnh đừng buồn, thơ các cậu hay các loại

sách không phải là chuyện hấp dẫn ly kỳ, thì chỉ có cách đem ra tặng bạn bè mới mong

tiêu thụ vài trăm cuốn. Vậy dù yêu văn nghệ đến đâu, thiện chí đến đâu, cũng chỉ đẻ ra

những tác phẩm vội vàng trong lúc vừa nuốt vội tô cơm, vừa chuẩn bị cho ca làm sắp tới.

Tôi không biết bài thơ Ta Về của Tô Thùy Yên làm trong khoảng thời gian nào, ở Việt

Nam hay tại Mỹ, nhưng rõ ràng nó mang hào khí của Tống Biệt Hành, đọc lên vừa cảm

động vừa tự hào. Ôi thân phận của chúng ta nó gói trọn trong mấy chục câu thơ tuyệt vời

đó. Có ai có khả năng Anh ngữ thật trác tuyệt để dịch ra cho người ngoại quốc đọc chưa?

Nhưng nói cho cùng, cái tâm lý xã hội, sự khác biệt văn hoá và thiếu hiểu biết về Việt

Nam cũng sẽ làm cho người ngoại quốc (hay ngoại cuộc) chẳng thấy xúc cảm gì đâu.

Bạn Lê Mai Lĩnh, tôi mong ý nguyện của bạn sớm thành hình, nhưng những điều

bạn vẽ ra về viễn ảnh kinh tế của hội Ái Hữu có vẽ xa vời quá. Bạn gần gủi các nhà làm

báo, sẽ thấy việc báo chí ở đây chỉ là để có tiếng nói bảo vệ lập trường, chứ không thể coi

như một hoạt động kinh tế. Chẳng thể mong hội AH nuôi sống hội viên và tác phẩm qua

việc phát hành tờ báo định kỳ được đâu.

Nhưng dù thế nào, chúng ta cũng phải làm. Vì ngoài cơm áo, chúng có còn có lòng

tự hào, danh dự của người chiến sĩ QLVNCH. Mà chỉ có những tác phẩm do chính chúng

ta viết ra , dù tầm thường hay vĩ đại, sẽ làm sáng lên vai trò người lính Quốc gia trong 21

năm chiến đấu can trường và gian khổ.


The truth must be respected

Ref: Ngo Dinh Diem: Washington's Frankenstein Monster?" by ex-Col.

Herbert Schandler. Vietnam Magazine, Vol. 19, Number 3, July 2006

Dear Editor,

I am very surprised when reading the article :"Ngo Dinh Diem: Washington's

Frankenstein Monster?" by ex-Col. Herbert Schandler. Very soon after the end of the

Vietnam War in 1975, Vietnamese Communists themselves published hundreds of books

and documentations in which they proudly confessed that they had initiated and

commanded the war in Vietnam since its beginning. Such information helped us to

understand the true nature of the war and what happened during the wartime are different

to the information that had been distorted by the Communists and the American mass

media.

** Schandler wrote "the Vietnamese concept of "People's War" had evolved

over more than a millennium of invasion and occupation by foreign powers"


This is a big mistake. The People's war (Chinese language: 人民战争), also

called protracted people's war, is a military-political strategy invented by Mao Zedong.

The basic concept behind People's War is to maintain the support of the population and

draw the enemy deep into the interior where the population will bleed them dry through a

mix of 'Mobile Warfare' and Guerrilla warfare. The term is used by Maoists for their

strategy of long-term armed revolutionary struggle.

(http://en.wikipedia.org/wiki/People's_war)

The Vietnamese inherit the Art of War by their hero Marshall Tran Hung Dao who

three times defeated the "invincible" Mongolian army in 13th century to defend the

independence of the Dai Viet Kingdom. In the Indochina War as well as in the Vietnam

War, the strategy of people's war was used heavily by the Communists.

** Schandle said:"[Diem] believed he ruled with the "Mandate of Heaven..."

I am not defending his weakness in ruling the new born republic with some

feudalist manners; but the concept Mandate of Heaven was totally rejected by the people

since they unseated the emperor Bao Dai and chose Ngo Dinh Diem as the Chief of State.

** The author argues that Ho Chi Minh had no intend to invade South Vietnam

but suggesting a "pure political struggle" to reunite the country.

This is proved totally wrong. By the time the Geneva Accord was about to be

implemented, Ho Chi Minh left thousands of cadres behind in South Vietnam as sleeping

cells for later use. These Communist cadres hid and blended to the villagers at remote

areas, married local women to build a strong bond awaiting for the order from Hanoi to

rise up. The Communists during their terror campaign, killed about 4000 South

Vietnamese civilians each year. Is this what Mr. Schandler called "pure political

struggle"?

** Schandler blames Diem for "refus(ing) to allow American combat forces into

his nation."

As a nationalist, Diem had done the right thing. The presence of the US troops

would justify the enemy's cause "Anti-American Aggression". Thanked to this patriot act,

Diem and his brother were murdered by their coward generals when his "supporting

allies" (you must know who!) secretly switched the green light.

Today, 31 years after the end of the war, communist ex-colonel Bui Tin (Editor-

in Chief of North Vietnam Army's Quan Doi Nhan Dan newspaper) praises Diem "was

much better than Ho Chi Minh in terms of patriotism and virtues" (40 years after the

coup d'etat to unseat Ngo Dinh Diem: The View From Hanoi; 2003 Conference on

Vietnam, Lubbock Oct. 2003). A man like Diem doesn't deserve to be called "the maniac

who sucked us into war."

** Except for a very few of South Vietnamese dissidents who joined the

http://en.wikipedia.org/wiki/Chinese_language

http://en.wikipedia.org/wiki/Mao_Zedong

http://en.wikipedia.org/wiki/Mobile_Warfare

http://en.wikipedia.org/wiki/Guerrilla_warfare

http://en.wikipedia.org/wiki/Maoism


Communist forces in the Hanoi-made National Liberation Front, the majority of those who

opposed Diem regime were democratic-freedom loving people. After the 11/1/1963

incident, they came back to their normal life or joined the Armed Forces of the Republic

of Vietnam to fight against the Communist invasion. Mr. Schandler's viewpoint on the

NLF matches the deceitful argument of Hanoi during the war time in order to gain the

support from the American public.

I only point out a few. There are more things in the article to be discussed when I

have more time.

I suggest Mr. Schandler to spend more time to read recently published materials

(even from Communist Vietnam) to fix his misunderstanding on Vietnam War and accept

the truth that has been covered for the past half century.

Yours, very sincerely

Note: Words in italic are from Mr. Schandler's article.

Hãy Tôn Trọng Sự Thật

Thư gửi tạp chí Vietnam, phản ứng về bài

Ngô Đình Diệm, quái vật Frankenstein của Hoa Thịnh

Đốn? do Cựu Đại tá Herbert Schandler viết, đăng trên tạp chí

Vietnam, số 3, bộ 19, phát hành trong tháng 7, năm 2006.

Thực là một sự ngỡ ngàng đến bàng hoàng khi tôi

nhìn thấy một tấm ảnh nhỏ của Cố Tổng Thống Ngô Đình

Diệm trên góc trái tạp chí Việt Nam ra tháng 7-2006, kèm

một câu giới thiệu độc ác: Diem, The Maniac Who Sucked

Us Into War. Bên trong, từ trang 32 đến trang 45 là hình ảnh

và bài viết của cựu Đại tá Schandler nhan đề Ngo Dinh

Diem: Washington's Frankenstein Monster?

Trong suốt tám trang giấy, ông Schandler đã trình bày diễn biến dẫn đến chiến

tranh Việt Nam một cách sai lạc, dựa hoàn toàn trên các tài liệu tuyên truyền của Cộng

sản Hà Nội trong thời kỳ chiến tranh để đổ lỗi cho chính quyền miền Nam đứng đầu là cố

Tổng thống Ngô Đình Diệm.Đây là một thiên lệch có ác ý khi ông Schandler chỉ trích dẫn

những lời dối trá của Hồ Chí Minh và các viên chức Cộng sản Hà Nội mà không đếm xỉa

đến những ý kiến của giới lãnh đạo và nhân dân miền Nam.

Ngay cả từ sau khi chiếm đoạt miền Nam tháng 4 năm 1975, chính Cộng sản Hà

Nội đã in ra hàng trăm tựa sách truyện, lịch sử... để thú nhận rằng họ đã chuẩn bị và điều

khiển cuộc chiến tại miền Nam ngay từ sau khi Hiệp Định Geneve vừa ký kết và ở giai


đoạn thi hành. Từ những chứng cứ đó và những dữ kiện lịch sử của miền Nam, mọi người

đều thấy rõ bản chất thực của cuộc chiến tranh, và khám phá ra rằng thông tin trong suốt

thời chiến tranh đã bị Cộng sản (cũng như bọn nhà báo phản chiến Mỹ) xuyên tạc, bóp

méo, che đậy để đánh lừa dân chúng và dư luận quốc tế, cũng như lừa gạt công luận Hoa

Kỳ.

** Schandler viết rằng: "Khái niệm Chiến tranh Nhân dân của người Việt đã có từ

hơn một ngàn năm do các cuộc xâm lăng và chiếm đóng của ngoại nhân."

Đây là một sai lầm do sự cẩu thả, thiếu nghiên cứu sử liệu. Chiến Tranh Nhân Dân

là một hình thái chiến tranh do lãnh tụ Cộng sản Trung Hoa Mao Trạch Đông đề xướng

trong cuộc chiến kháng Nhật và cuộc chiến Quốc Cộng tại Trung Hoa. Căn bản của Chiến

tranh Nhân dân là dựa vào khái niệm chiến tranh lưu động và du kích, dùng dân chúng

làm điểm tựa để cô lập và tiêu hao tiềm lực kẻ thù trong một kế hoạch lâu dài của đấu

tranh võ trang cách mạng.

(http://en.wikipedia.org/wiki/People's_war)

Nguời Việt Nam ta, trong quá trình lịch sử đấu tranh chống ngoại xâm, đã tự học

được các hình thái chiến tranh mà vị anh hùng Trần Hưng Đạo - 3 lần đại thắng đoàn

quân bách chiến Mông Cổ của Hốt Tất Liệt - đã cô đọng trong cuốn Binh Thư Yếu Lược.

Hình thái Chiến Tranh Nhân Dân do Cộng sản Bắc Việt áp dụng trong hai cuộc chiến

Đông Dương và Xâm lược Miền Nam.

** Schandler viết:"[Diem] tin rằng ông cai trị dựa trên thuyết Thiên Mệnh

(Mandate of Heaven)..."

Điều này sai. Tôi không cố gắng bào chữa cho những sai lầm của cố TT Diệm

khi điều hành quốc gia, còn có những phong thái còn sót lại của ảnh hưởng chế độ phong

kiến mà ông từng làm quan Thượng Thư. Nhưng khi nhân dân miền Nam truất phế vua

Bảo Đại để bầu ông Diệm làm tổng thống đầu tiên của nước Việt Nam Cộng Hòa, là đã

khai trừ thuyết thiên mệnh ra khỏi nền chính trị quốc gia.

** Ông Schandler nói rằng Hồ Chí Minh không có mưu đồ thôn tính miền Nam,

mà chỉ muốn có một diễn trình đấu tranh chính trị thuần túy để thống nhất đất nước.

Thực tế lịch sử đã chứng minh luận điểm này là sai trái. Ngay khi Hiệp định Geneve vừa

ký xong, thay vì rút hết quân của họ ra Bắc, Hồ đã để lại miền Nam hàng ngàn cán bộ

nằm vùng, hòa nhập vào trong dân chúng những miền quê hẻo lánh, lấy vợ miền Nam,

sinh con đẻ cái để tạo cơ sở để chờ lệnh của Hà Nội, mở màn chiến tranh du kích tại miền

Nam. Trong suốt một thời gian trườc khi nổ ra cuộc chiến Nam Bắc, bọn nằm vùng này

đã thi hành một chiến dịch khủng bố mà mỗi năm sát hại khoảng 4000 thường dân vô tội.

ây có phải là điều mà tác giả Schandler gọi là "pure political struggle"?

** Schandler đã trích dẫn câu nói của một nhân vật Cộng sản Hà Nội Nguyen

Khac Vien: "Chúng tôi buộc phải từ bỏ sách lược đấu tranh chính trị, mà đã thất bại do

http://en.wikipedia.org/wiki/People


những chiến thuật tàn bạo của chính quyền Ngô Đình Diệm đối với dân chúng... Chúng

tôi bị ép buộc phải cầm súng ở miền Nam vì Hoa Kỳ và ông Diệm đã ép buộc chúng tôi

phải cầm súng. Chúng tôi muốn một giải pháp hòa bình, nhưng không thể thống nhất đất

nước nếu không đấu tranh quân sự." Tác giả đồng thới trích câu nói của Hồ Chí Minh khi

kêu gọi chính quyền miền Nam: "đặt quyền lợi tổ quốc trên quyền lợi địa phương."

Có lẽ ông Schandler không học kỹ chủ thuyết đại đồng của Cộng sản. Kể từ khi

chế độ CS được xây dựng tại Liên Sô, họ đã đề ra mục đích xuất cảng cách mạng bạo lực

đến các nước nhằm xích hoá toàn cầu. Có ông Diệm hay không, có sự can thiệp của Mỹ

hay không, thì miền Nam cũng là một mục tiêu xích hoá của của Cộng sản Hà Nội, tay sai

của khồi Cộng sản quốc tế, chứ chẳng phải vì "quyền lợi tổ quốc" như lời đường mật của

Hồ Chí Minh.

** Schandler trách ông Diệm đã từ chối không cho Hoa Kỳ đổ quân chiến đấu

vào miền Nam.

Là một nhà ái quốc, ông Diệm đã làm đúng khi không nhận quân chiến đấu Mỹ

vào miền Nam. Vì làm thế, chẳng khác nào giúp cho Cộng sản có chính nghĩa khi họ

trương ra khẩu hiệu "Chống Mỹ Cứu Nước" Chính do hành động ái quốc này, ông Diệm

và người em Ngô Đình Nhu đã bị đám tướng lãnh phản bội thảm sát theo lệnh của bạn

đồng minh (chắc ông Schandler biết rõ ai rồi!)

Ngày nay, 31 năm sau ngày cuộc chiến kết thúc, chính cựu Đại tá Cộng sản Bùi

Tín (Từng là Tổng Biên tập báo Quân Đội Nhân Dân) đã ca ngơi tinh thần ái quốc và tác

phong đạo đức của cụ Diệm hơn hẳn ông Hồ Chí Minh. Xin tìm đọc bài 40 năm đảo

chính chế độ Ngô Đình Diệm - 1/11/1963: Cái nhìn từ Hànội (40 years after the coup

d'etat to unseat Ngo Dinh Diem: The View From Hanoi; 2003 Conference on Vietnam,

Lubbock Oct. 2003). Một lãnh tụ như ông Diệm không thể bị bôi nhọ bằng cách gọi "the

maniac who sucked us into war."

** Rất ít người từng chống đối chính quyền ông Ngô Đình Diệm tham gia vào

Mặt trận Giải phóng Miền Nam, là công cụ của Cộng sản Hà Nội. Đa số đã trở lại đời

sống công dân bình thường hay tham gia vào hàng ngũ quân dân miền Nam chống Cộng.

Những hiểu biết về Mặt trận Giải phóng trong bài của ông Schandler's tỏ ra trùng hợp với

những luận điểm tuyên truyền mà Hà Nội đã sử dụng trong thời gian tiến hành chiến tranh

để lừa bịp công luận Hoa Kỳ nhằm tranh thủ sự ủng hộ để chấm dứt chiến tranh theo

chiều có lợi cho họ. Trong một giới hạn của bức thư, tôi chỉ nêu ra một vài điểm

chính.Còn rất nhiều sai lầm trong bài của ông Schandler mà tôi sẽ đào sâu khi có thời

gian.

Tôi đề nghị ông Schander dành thêm thì giờ nghiên cứu các tài liệu ấn hành sau này,

ngay cả những sách báo do Cộng sản Việt Nam xuất bản sau 1975, để chấn chỉnh lại

những hiểu biết sai lầm, lỗi thời của ông và chấp nhận những sự thật mà phía Cộng Sản

đã che đậy trong nửa thế kỷ qua.

http://www.doi-thoai.com/

http://www.doi-thoai.com/


Mỗi Tuần Một Câu Chuyện

Thế Hệ Thứ Hai

HLC: Xin trân trọng giới thiệu đến quý thính giả Truyền Thanh Mạch Sống một

tiết mục mới “Mỗi Tuần Một Câu Chuyện” do Hoàng Lan Chi và Đỗ Văn Phúc biên soạn

và trình bày với sự tham gia của những khách mời thuộc các thế hệ, các thành phần trong

Cộng đồng Người Việt Hải Ngoại.

Muc “Mỗi Tuần Một Câu Chuyện” sẽ lần lượt bàn về những vấn đề chính trị xã

hội liên quan thiết thực đến cuộc sống hàng ngày và cuộc đấu tranh của Người Việt Tị

Nạn chống lại bạo quyền Cộng sản Việt Nam.

Hôm nay, chúng tôi xin mời quý vị cùng nghe qua vấn đề “Giáo Dục chính trị cho

Thanh Niên Thế Hệ Hai” với sự tham gia của thế hệ Hai tại Austin là cô Kiều Phạm,

thuộc Hội Sinh Viên Việt Nam tại trường Đại Học Texas ở Austin. Trong ngày Tưởng

Niệm 30 tháng 4 vừa qua tại Austin, Kiều vừa là MC, vừa có một bài phát biểu rất xúc

động để chia xẻ với các cha chú những suy nghĩ của mình về ngày Quốc Hận 30-4. Vì

thế, chúng tôi hân hạnh mời cháu Kiều tham gia buổi phát thanh đầu tiên này.

ĐP: Chúng ta phải thẳng thắn và khách quan thừa nhận rằng giữa hai thế hệ 1 và 2

của người Việt hải ngoại đã có một khoảng cách khá lớn. Hai phạm trù lớn nhất là kinh

nghiệm sống và cách nhìn trước các vấn đề chính trị.

Thế hệ một đã sống hơn nửa đời mình trong một đất nước chiến tranh, chậm tiến.

Chúng tôi đã không có tuổi trẻ đúng nghĩa mà là những chuỗi ngày bom đạn, chạy loạn,

tránh pháo. Đa số thanh niên đã theo tiếng gọi thiêng liêng của tổ quốc để cầm súng chiến

đấu ngăn quân xâm lược Cộng Sản hàng chục năm dài. Rồi sau đó, là những năm lao tù,


khổ sai, khủng bố, đói khát, bệnh tật. May mắn sống sót sau cuộc chiến và sau những năm

tù, thế hệ chúng tôi đã học quá nhiều kinh nghiệm cay đắng.

HLC: Kinh nghiệm sống đau thương này dường như thế hệ Một ít khi chia sẻ cho

con cháu mình. Họ viết ra hàng ngàn trang sách, báo, nhưng lại ngại ngùng khi kể cho

con cháu nghe. Mà đa số các cháu thì gần như không đọc sách báo Việt; nhất là các bài

nặng về chính trị, thời sự. Có khi các cháu cũng muốn học hỏi nơi cha anh, nhưng e ngại

vì thái độ của cha anh có khi khá gay gắt. Đó cũng là tâm lý dễ hiểu của những người

chịu quá nhiều đau khổ, chất chứa bao uẩn ức; nên thường gay gắt mỗi khi các cháu lỡ lời

trái với quan điểm của cha anh.

ĐP: Đúng thế, Các cháu thích học nơi bạn bè nhiều hơn nơi cha anh mình, dù rằng

các cháu luôn xem cha anh mình là mẫu mực để mình có thể noi theo. Janny và Kiều có

đồng ý phần nào không?

Kiều: Vì không sống trong lúc đất nước loạn ly, không chứng kiến sự kiện nào

trong lịch sử chiến tranh Việt Nam, nên thật sự chúng con không thể nói là hiểu được

hoàn toàn tất cả những gì đã xảy ra trong quá khứ. Nhưng chúng con rất thông cảm hoàn

cảnh cũng như nỗi lòng của những người đã trải qua sự mất mát, đau đớn trong những

ngày rời xứ xa quê, và tiếc thương cho những người chưa tìm được đến bến bờ tự do thì

đã phải dừng chân phơi thây nơi đất khách, ngậm ngùi mang theo giấc mơ chưa thành.

Chúng con luôn biết ơn vì những mất mát mà thế hệ trước đã gánh lấy trong suốt bao năm

qua cũng chỉ mong cho thế hệ sau một cuộc sống an lành, bình yên.

HLC: Kinh nghiệm chính trị, thì dứt khoát phải trải qua mới có. Không thể nghe

truyền đạt là đủ. Cũng ví như các cô gái thơ ngây, phải bị lỡ lầm một lần mới thấy kinh sợ

suốt đời. Phương chi đối vói Cộng Sản là loại người tàn nhẫn và thủ đoạn. Tôi xin đơn cử

môt ví dụ cho chính cá nhân tôi. Tôi đọc sách, nghe gia đinh kể và tôi biết VC xảo quyệt

nhưng chỉ khi sống với VC, tận mắt chứng kiến các hành vi của VC, tôi mới thấy thấm

hơn. Trong các bài xã luận của ô DVP, gần như bài nào về Cộng Sản, ông cũng thường

nhắc đến các tĩnh từ: Ranh ma xảo quyệt, trơ trẽn, đểu cáng… Các cháu nhỏ có thể cho là

chúng tôi hơi cực đoan nhưng các cháu hãy hiểu dùm chúng tôi rằng, những chữ ấy mô tả

rất đúng bản chất của VC. Các đảng Cộng Sản từ Âu sang Á đã nhờ các “đặc tính ma

đầu” này mà đã không những lừa gạt được dân chúng, mà còn lừa gạt cả thế giới, cả

những bậc thức giả , chính trị gia lừng danh. Trong chiến tranh Việt Nam, họ đã lừa gạt

được dư luận Hoa Kỳ để cho mọi chính sách của Hoa Kỳ tại Việt Nam đều bó tay. Kết

cuộc đã đưa đến sự thua thiệt của chế độ Cộng Hoà non trẻ, đầy triển vọng của miền

Nam.

Kiều: Những kiến thức về quê hương và lịch sử mà phần đông chúng con được

biết là qua những trang sách, hoặc được kể lại từ ông bà, cha mẹ. Trong số chúng con, có

người đã về và cũng có người chưa bao giờ về thăm quê hương lần nào. Quê hương đối


với chúng con tuy mơ hồ, nhung lại rất lạ vì có cái gì đó như rất thân thương, gần gũi.

Riêng con được may mắn, từ nhỏ được sống gần bác sĩ Trần Nguơn Phiêu và vợ là bà

giáo sư Phạm Thị Vân, hai bác không những chỉ dạy kiến thức về văn hóa người Việt qua

từng giai đoạn lịch sử mà còn chia sẻ những câu chuyện, kinh nghiệm, ý kiến của mình về

chiến tranh Việt Nam một cách trung thực nên có rất nhiều sự kiện tuy không tận mắt

chứng kiến nhưng ít nhiều gì con cũng có khái niệm ai đúng ai sai. Với tư cách là một

người mang dòng máu Việt, mặc dù sống sống nơi quê người từ nhỏ, nhưng chúng con

cũng như tất cả mọi người ở đây, không tránh được những nỗi âu lo về đất nước của mình

bởi lẻ Việt Cộng vẫn tiếp tục phá hoại con người và xã hội Việt Nam. Từ chỗ bất công

mới dẫn đến sự nghèo khổ, rồi sinh ra những tệ nạn mà người dân Việt Nam đang phải

gánh chịu dưới sự cai trị của Đảng CSVN hơn 30 năm qua. Họ luôn hô hào chiến đấu

cho tổ quốc, cho giai cấp nghèo khổ, rằng Đảng chủ chương " dân giàu nước mạnh, độc

lập, tự do, hạnh phúc". Vậy mà có biết bao nhiêu trẻ em lẫn người già yếu phải sống lang

thang khắp phố, bửa đói bửa no. Ở một đất nước văn minh, dù là một con chó hoặc con

mèo đi lạc ngoài đường, cũng được hội bảo vệ thú vật sót thương đem về chăm sóc tận

tình. Trong khi ở quê hương mình thì hàng ngàn mảnh đời bất hạnh vẫn đang còn sống

bơ vơ không một mái nhà che thân. Nhưng lại có bao nhiêu người thật sự chạnh lòng tiếc

thương cho những cuộc đời bạc phước, cần sự giúp đỡ này? Ít nhất, không phải là những

người cầm quyền của Đảng CSVN, vì nếu họ có thì đã không có chuyện tệ nạn xã hội

ngày càng gia tăng.

ĐP: Vấn đề thứ hai mà chúng tôi muốn nói ra đây là sự khác biệt về cái nhìn

(Perspective) của hai thế hệ. Đó là hậu quả tất yếu của cách sống, nền giáo dục mà hai thế

hệ đã trải qua hoàn toàn khác nhau. Sự tồn tại của ảnh hưởng phong kiến Á đông trong

nền văn hoá Việt Nam, đạo lý, và hàng chục năm học hành trong nền giáo dục Á đông đã

tạo ra cho thế hệ một cách nhìn sâu sắc và sự phê phán nghiêm khắc. Đối với thế hệ Hai,

cái nhìn độ lượng và thẳng thắn – ý tôi muốn nói, vật thể, sự kiện hiển hiện, diễn biến ra

sao thì họ nhìn ra như thế, một cách chân phuơng mà ít quan tâm đến những lắt léo bên

trong. Các em, các cháu muốn điều gì nói ra cũng phải được chứng minh bằng các bằng

chứng cụ thể; trong khi đương đầu với Việt Cộng, chúng ta dùng kinh nghiệm và trí phán

đoán nhiều hơn. Vì Việt Cộng rất khéo che đậy các hành tung của họ.

HLC: Thì cũng dĩ nhiên thôi. Nền văn minh dân chủ tây phương đã đào tạo ra

những con người thẳng thắn hơn nền văn minh cổ truyền Đông Phương. Dù rằng trong

chính trị Tây phương, không thiếu gì những thủ đoạn. Nhưng so với Á đông thì chẳng

thấm vào đâu với những mưu kế ma mãnh. Cứ đọc các truyện Tàu thì thấy nó đầy rẫy

trong các quan hệ từ giữa các quốc gia, cho đến trong thân tộc, họ hàng…

Kiều: Cháu cũng nghe các bác các chú kể chuyện Việt Cộng vi phạm lệnh ngưng

bắn để tnấ công năm 1968, giết hại hang ngàn đồng bào vô tôi tại cố đô Huế. Hàng trăm

ngàn quân nhân công chức miền Nam, trong đó có cha chúng cháu, cũng bị Cộng sản lừa

bịp đưa vào trại tù hang chục năm…


ĐP: Chắc hẳn hai cháu đã đuợc ba mẹ hướng dẫn tận tình, hay qua sinh hoạt cộng

đồng nhiều năm mà hai cháu có những suy nghĩ đúng đắn như thế. Chú còn nhớ năm

2006, trong vụ hạ cờ Việt Cộng tại Đại Học Texas ở Arlington, đã có một cháu sinh viên

Việt Nam lớn lên tại Mỹ nói rất vô ý thức: “Red flag, Yellow Flag, it’s none of my

business.”

Không biết cháu sinh viên này có biết vì đâu, nhờ đâu mà ngày nay cháu ấy đang

được sống trên đất tự do, hưởng đủ mọi hạnh phúc hơn hàng chục triệu thanh niên Việt

Nam trong nước. Mỗi người Việt Nam tị nạn cần xác định lại căn cước tị nạn của mình

HLC: Trong khi các em sinh viên Việt Nam du học tại trường Arlington thì rất

thành thục về hoạt động chính trị: xâm nhập và khuynh đảo, thì con em người Việt tị nạn

đã tỏ ra ngây thơ, nhẹ dạ. Sự việc hơn hai ngàn sinh viên con em người Việt tị nạn đã để

cho chỉ có vài du sinh Việt Nam thao túng Hội Sinh Viên Quốc tế (ISO). Các em gái đã

khóc nức nở trả lời rằng phụ huynh đã ngăn cản các em tham gia vào những sinh họat tại

trường. Có em nói: "Cha mẹ các cháu bảo rằng đi học thì lo học thôi." Có em khác thì cho

rằng nhiều sinh viên VN đã không coi chuyện một lá cờ hay hai lá cờ là quan trọng. Họ lý

giải một cách ngây thơ "Chiến tranh VN là việc của cha mẹ, không liên quan gì đến

chúng tôi." Chúng tôi không hiểu cha mẹ các cháu nghĩ thế nào! Họ đã quên những kinh

nghiệm máu xương từ cuộc chiến trước đây khi mà dân chúng miền Nam đã thờ ơ với

những sinh hoạt chính trị, để cho bọn nằm vùng CS xâm nhập vào các tổ chức tôn giáo,

sinh viên làm tên Trọng Thủy ngay trong hậu phương chúng ta đã dẫn đến nhanh chóng

ngày 30 tháng tư uất hận.

ĐP: Lẽ ra các cựu quân cán chính phải giáo dục con em mình một tinh thần quốc

gia hay ít lắm là nhiêm vụ công dân để khuyến khích các em tham gia tích cực vào mọi

sinh hoạt tại học đường. Mục tiêu chúng ta khi ra đi khỏi nước không phải chỉ vì lo cho

con em một tương lai tươi sáng về vật chất, bằng cấp, địa vị, tài chánh. Chúng ta có một

trọng trách cao quý hơn mà chúng ta đang muốn trao cho thế hệ hai: đó là góp phần xây

dựng một đất nước Việt Nam tự do, dân chủ, thịnh vượng.

Muốn thế, việc giáo dục các em là rất cần thiết và cấp bách để các em có đủ tầm

vóc đương đầu với các du sinh Việt Nam, vốn được đào luyện rất kỹ từ các Đội Thiếu

Nhi, Đoàn Thanh Niên CS già Hồ, công cụ của đảng CSVN.

Kiều: Không chỉ riêng thế hệ chúng con vì con tin rằng không ai trong một chúng

ta hy vọng lịch sử sẽ tái diễn một lần nữa, bởi chiến tranh chỉ tàn phá quê hương, là nỗi

đau thương của dân tộc. Chỉ mang đến những nỗi buồn, sự chia ly và đau đớn. Chúng

con hy vọng mai này có thể giúp đỡ cho sinh viên có tài thật sự ra nước ngoài học hỏi nền

văn minh, sự tân tiến của xã hội hiện thực hôm nay, mong họ sẽ mang những kiến thức

thực dụng về Việt Nam thay đổi chế độ, để có Tự Do sự thật, chỉ có vậy thì mới mong có

ngày người người ấm no, hạnh phúc. Mục đích của các phong trào đấu tranh, dù chống

Cộng hay là gì đi chăng nữa thì cũng nhằm mục đích nhân bản, vì con người, vì dân chủ


và nhân quyền.

ĐP; Chúng tôi đồng ý rằng mọi sự giáo dục thế hệ Hai phải quân bình về hai

phương diện: Chuyển đạt kinh nghiệm sống và đấu tranh, nhưng để cho các cháu suy nghĩ

tự tìm lấy phương thế thực hành. Phải dân chủ và tôn trọng suy nghĩ độc lập của các cháu.

Phải trung thực và cố gắng thuyết phục hơn là áp đặt. Lúc này sách vở trung thực đã

tương đối nhiều. Ngay cả các sách báo bằng Anh Ngữ do người Việt Quốc Gia in ra cũng

đã nhiều. Phải khuyến khích các cháu đọc những sách đó thay vì các sách vở do bọn phản

chiến Mỹ và bọn Việt Cộng, Việt Gian truyền bá.

HLC: Đã đến lúc mà thế hệ Một phải trao ngọn đuốc và vai trò đấu tranh cho một

nước Việt Nam Dân chủ Tự do cho thế hệ Hai. Cộng đồng Người Việt tại Austin đã làm

việc này môt cách khéo léo từ gần hai chục năm nay. Các ban chấp hành Cộng Đồng

Austin từ tuổi trung bình 45 đã chuyển qua lứa tuổi trung bình 30 trong nhiệm kỳ mới này

(2008-2010). Ngoài việc đấu tranh cho bên quê nhà mà đã có sự giúp đỡ cố vấn của thế

hệ 1, các em trẻ còn phải làm nhiều việc quan trọng để thăng tiến cho cộng đồng trong

dòng chính của xã hội Hoa Kỳ.

Kiều: Việc mà tuổi trẻ chúng con mong nhất là cộng đồng người Việt của mình

phải đoàn kết, tạo lòng tin và làm gương cho tuổi trẻ mai sau. Chúng con muốn kêu gọi

các bạn trẻ nên tích cực tham gia những sinh hoạt cộng đồng, hội đoàn để học hỏi thêm

và đóng góp cho tương lai của người Việt hải ngoại và cho quê hương Việt Nam sau này.

Hơn nữa, chúng con hy vọng các bạn trẻ đến tham dự những sinh hoạt cộng đồng hoặc

các buổi tưởng niệm như hôm nay để có thể hiểu và nhìn thấu được nỗi đau của những

người tha hương, và biết ơn những người đã hy sinh cho Tự Do, cho dân tộc Việt Nam.

Để biết trân quý những gì mình đang có và sẽ có mà không biết bao nhiêu người cho dù

suốt cả cuộc đời đi đấu tranh cũng không bao giờ tìm kiếm được! Cuối cùng, con xin tóm

tắc một điều là dân tộc Viêt Nam không phải là một dân tộc hiếu chiến, cho nên chúng ra

phải thống nhất trong cùng một tiếng nói để chuyển đạt đến toàn thế giới rằng dân tộc

Việt Nam là những con người đang mang khát vọng tự do và đấu tranh vì nhân quyền,

đáng có một đời sống không còn sự sợ hãi, có công bình và bình đẵng.

HLC: Chương trình đầu tiên, chúng tôi chỉ có ít thì giờ để trình bày khái quát. Hy

vọng các chương trình sau, chúng ta sẽ có thêm nhiều ý kiến từ thính giả để đào sâu thêm

ngõ hầu tìm ra những biện pháp hướng dẫn, giáo dục thế hệ Hai, Ba, sao cho có hiệu quả,

trước sự xâm nhập hoạt động của Cộng Sản sau khi họ ban hành Nghị quyết 36 nhằm

khống chế Cộng đồng Tị nạn Việt Nam.

ĐP: Xin chân thành cảm ơn sự đóng góp của cháu Kiều Phạm. Chúc cháu nhiều

may mắn trong kỳ thi cuối học kỳ này.

Hoàng Lan Chi, Đỗ văn Phúc cũng xin cám ơn quý thính giả đã theo dõi chương

trình. Xin hẹn gặp lại tuần sau có sự tham gia của một em khác thế hệ 2.


Kẻ Thù Giấu Mặt

Khoảng Cách Nhận Thức Giữa Hai Thế Hệ

Có những tình huống từng tái diễn trong lịch sử một cách một cách thú vị mà nếu chúng ta chịu khó nghiên cứu

thì cũng giúp rút ra những bài học quý báu để tránh những sai lầm của người đi trước.

Năm 1954, ngay sau khi Hiệp Định Geneve được ký kết chia nước Việt Nam ra làm hai miền với hai chế độ

chính trị đối nghịch, Hồ Chí Minh và phe đảng ở miền Bắc đã âm thầm chuẩn bị nhân sự, cơ sở cho một cuộc chiến

tranh mà chờ đến tháng 9 năm 1960 họ mới loan báo trong Đại Hội lần thứ ba của Đảng Lao Động Việt Nam (là

Đảng Cộng Sản Đông Dương được đổi tên vào Đại Hội 2 năm 1951 để che đậy, đánh lừa công luận. Sau kỳ Đại Hội

4 năm 1976, lấy lại tên là Đảng Cộng Sản Việt Nam).

Đúng 60 năm trước đây, người Mỹ đã đến Việt Nam trong vai trò đồng minh để viện trợ cho nước Việt Nam

Cộng Hoà sơ sinh về tất cả mọi mặt, trong đó quân sự là trọng tâm nhằm xây dựng một Quân Đội Quốc Gia - thành

lập năm 1950 từ những đơn vị manh mún do Pháp huấn luyện và trang bị một cách nghèo nàn, lạc hậu.

Đại Tướng John O’Daniel cầm đầu cơ quan MAAG (Military Assistance and Advisory Group) và người kế

nhiệm là Đại Tướng Samuel William cũng đã ngửi thấy mùi chiến tranh sẽ xảy ra không xa, nên đã cật lực tái trang

bị và huấn luyện cho một đạo quân chính quy theo mô hình Quân Đội Hoa Kỳ. Họ muốn đó là một đạo quân với

nhiều sư đoàn mạnh về hoả lực và tiếp liệu để dùng trong chiến tranh quy ước. Trong khi đó, các giới chức cao cấp ở

Bộ Tổng Tham Mưu Quân Đội Việt Nam bất đồng phương thức này, vì biết trước rằng miền Nam sẽ phải đối phó

với cuộc chiến mang hình thái một chiến tranh bạo loạn (insurgent war) hơn là cuộc tấn công chủ lực (conventional

war). Phía Việt Nam chủ trương xây dựng một quân đội nhẹ, có tính cơ động, uyển chuyển để thay đổi theo từng tình

huống. Chính cố Tổng Thống Ngô Đình Diệm đã phản đối khảo hướng của Hoa Kỳ khi ông nói với Tướng William

vào đầu cuộc chiến năm 1955: ”Chúng ta nên khởi sự chiến tranh du kích về phía chúng ta…” và sau này lại được

Trung Tướng Ngô Quang Trưởng đồng tình: “Trong hoàn cảnh chiến tranh khuynh đảo, Quân Lực VNCH đã không

thích ứng được với lối đánh mà chúng ta đã không được huấn luyện.”

Đảng Cộng Sản Việt Nam học hỏi từ cuộc chiến Trung Hoa và cuộc kháng chiến chống Pháp, đã triệt để áp

dụng các sách lược về Chiến Tranh Nhân Dân (People’s War) do Mao Trạch Đông đề ra. Thực chất đó là cuộc chiến

tranh du kích, lấy nông thôn làm chỗ tựa để bao vây thành thị; dùng những đơn vị nhỏ quấy rối làm tiêu hao sinh lực

đối phương; dùng khủng bố để áp đảo tinh thần dân chúng. Khi cần thì bôn tập những lực lượng đông gấp 5, 10 lần

để công đồn và đả viện. Họ đánh lén rồi đi, phân tán trong những căn cứ địa hoặc để lại cán bộ nằm vùng, ẩn náu

trong quần chúng. Muốn đối đầu trong loại chiến tranh này, miền Nam cần chú trọng vào việc ổn định ở nông thôn là

chính; mà trong đó vai trò của các đơn vị quân nhỏ, lấy tài nguyên nhân lực ngay từ địa phương và cũng bám trụ tại

địa phương. Ngoài ra phải song hành với các chương trình để cải thiện đời sống nông thôn để cho người dân có một

chỗ dựa đáng tin cậy về an ninh và tin tưởng vào chính nghĩa quốc gia. Chương trình Ấp Chiến Lược đã thực sự có


hiệu quả, nhưng sớm bị xoá bỏ khi Tổng Thống Diệm bị lật đổ và không được Hoa Kỳ quan tâm yểm trợ.

Một quân đội chính quy như Quân Lực VNCH hùng mạnh, thành công về mặt chiến thuật, có thể chiến thắng,

giết nhiều địch quân trong một trận chiến. Nhưng sau đó lại rút đi hành quân nơi khác để lại nông thôn cho du kích

Cộng Sản quay trở lại thì rõ ràng bao nhiêu công lao, máu xương chiến sĩ đổ ra đã không đạt được mục tiêu bình

định. Cần nhớ rằng trong giai đoạn đầu cuộc chiến Việt Nam, lực lượng diện địa (Bảo an, Dân Vệ) bị coi rẻ và rất

yếu kém vừa về phương diện tổ chức, huấn luyện và trang bị. Đến khi sáp nhập vào Quân Lực VNCH để có được sự

cải thiện thì đã quá muộn.

Nước Mỹ, vừa chiến thắng Nhật Đức trong Đệ Nhị Thế Chiến, ngoi lên hàng cường quốc vô địch, đã tự đứng ra

lãnh đạo khối Thế Giới Tự Do. Dựa vào khả năng kinh tế tài chánh khổng lồ, Hoa Kỳ đã ban bố viện trợ cho hàng

chục quốc gia từ Âu sang Á; do đó, không tránh khỏi tính tự phụ, tự mãn, coi thường ý kiến của các lãnh tụ đồng

minh khi xem xét đến những vấn đề chính trị địa phương.

Đó là sự cách biệt trong cách nhìn về cuộc chiến, mà hoá ra phía Việt Nam Cộng Hoà đã đúng; nhưng do thế

yếu mà đã không xoay chuyển được nhận thức của người bạn Hoa Kỳ khổng lồ vừa là người ban ơn.

Hậu quả của lối đánh giá khác biệt giữa Hoa Kỳ và VNCH đã dẫn đến thất bại trong chiến tranh Việt Nam khi

Hoa Kỳ cắt viện trợ quân sự và đội quân thiện chiến VNCH - từng lệ thuộc nặng nề về không yểm, pháo yểm, tiếp

vận kiểu nhà giàu - đã không có khả năng thích ứng với hoàn cảnh chiến đấu trước những làn sóng tấn công vũ bão

của quân chính quy miền Bắc ở giai đoạn cuối cùng của cuộc chiến.

Dĩ nhiên, có hàng loạt những nguyên nhân khác cũng quan trọng không kém đã dẫn đến sự mất miền Nam.

Nhưng trong đó, sự thất bại về chiến lược quân sự phải kể là hàng đầu.

Bốn mươi năm sau khi chiến tranh quân sự chấm dứt, vẫn còn tiếp diễn cuộc chiến âm thầm giữa người Việt

Quốc Gia và bạo quyền Cộng Sản. Dù Cộng Sản không thay đổi trong bản chất, nhưng những hình thái chiến tranh

đã mang những màu sắc khác. Ngày trước thì ba mũi giáp công (quân sự, chính trị, binh vận); ngày nay thì hàm chứa

trong Nghị Quyết 36 là văn hoá vận, quần chúng vận, xâm nhập lũng đoạn để tiến tới nắm lấy sự kiểm soát cộng

đồng Việt Nam hải ngoại. Ngày trước thì nón cối, dép râu; ngày nay là những nhà ngoại giao lịch lãm ngồi trên

những limousine láng bóng. Ngày trước là hàng loạt đạn hoả tiễn, trọng pháo; ngày nay là những cuốn video, những

bản nhạc, những bài viết ve vuốt tình tự dân tộc để dần dần chiếm những tình cảm, sự quen thuộc để có thể bắt đầu

gài vào những tuyên truyền chính trị về sau.

Việt Cộng ngu dốt, yếu kém trong kinh bang tế thế; nhưng rất thành thạo và kinh nghiệm về các hoạt động

khuynh đảo. Ngày trước Cộng Sản đã thành công trong việc gài người trong làn sóng di cư vào Nam, điển hình qua

Cụm Tình Báo Chiến Lược A-22 làm xôn xao dư luận trong và ngoài nước năm 1969. Ngày nay, Cộng Sản tổ chức

một mạng lưới tình báo gián điệp từ trong các toà Đại Sứ, Lãnh Sự ra đến những cơ sở kinh tài với kinh phí khổng lồ

để xâm nhập vào cộng đồng hải ngoại. Họ nhắm vào sử dụng các thành phần chính:

1. Những người gài vào trong những chuyến vượt biên. 2. Những người gài trong các chương trình đoàn tụ, ngay cả chương trình HO cũng không

ngoại lệ. 3. Những người có quyền lợi gắn bó tại nội địa, như những thương nhân từng đem tiền về

nước đầu tư, những người còn nặng nợ gia đình còn lại ở VN. Việt Cộng chắc phải dùng những tình trạng này như giữ con tin để áp lực, mua chuộc.

4. Những kẻ ham tiền, háo danh sẵn sàng phản bội lý tưởng. Những kẻ háo sắc lại càng dễ bị gài bẫy tạo scandal để sai khiến.

5. Những người vô tư không quan tâm hay thiếu ý thức chính trị dù họ mang lý lịch tị nạn. Đây là đối tượng mà Việt Cộng nhắm vào trong các hoạt động văn hoá vận.

Có những người đã tự công khai lộ diện. Có những người đã bị phanh phui qua các trang sách, tài liệu khả tín.

Nhưng còn vô số người đang hoà lẫn trong tổ chức chúng ta mà sự nhận diện kể ra không khó qua hành tung nhưng

đòi hỏi bằng cớ cụ thể là điều bất khả trong điều kiện của chúng ta. Chúng ta đang ở ngoài ánh sáng, và kẻ thù thì

vẫn núp trong bóng tối. Vì thế, người Quốc Gia phải thật tỉnh táo, tự chế để không nói, viết ra những điều suy diễn

tuy hợp tình hợp lý, nhưng có tính cách mơ hồ dễ gây phản ứng bất lợi, bị giới trẻ mất lòng tin vì họ coi đó là chụp

mũ, vu khống.

Trong cuốn sách Mặt Trận Đại Học Thời Việt Nam Cộng Hoà mới xuất bản, tác giả Bạch Diện Thư Sinh cũng

đề cập đến việc Toà Án VNCH đã phải thả các đảng viên Cộng Sản nòng cốt lãnh đạo những phong trào sinh viên

đấu tranh vào thời điểm gay cấn nhất của miền Nam chỉ vì tôn trọng căn bản luật pháp dân chủ và bị áp lực của


những thành phần thiên tả. Đó cũng là nỗi khổ tâm hiện nay của những người Quốc Gia chính trực khi nhận biết kẻ

thù, nhưng không thể nói ra công luận trong xã hội thượng tôn pháp luật. Bọn này sau 1975 đã nắm giữ những vai trò

quan trọng trong Đảng Cộng Sản và hệ thống nhà nước như Dương Văn Đầy, Lê Công Giàu, Hùynh Tấn Mẫm, Lê

Văn Nuôi…

So với sự khác biệt về nhận thức giữa Hoa Kỳ và VNCH ngày xưa; hiện nay, giũa hai thế hệ già trẻ ở hải ngoại

cũng nổi bật lên sự cách biệt về nhận thức trước một kẻ thù chung vô cùng nham hiểm, đầy thủ đoạn lừa bịp. Sự

xung đột này đã và đang diễn ra trong các sinh hoạt hội đoàn, tổ chức cộng đồng mà chưa có một nhịp cầu thông

cảm đúng mức để hoá giải.

Khi bàn về cách nhìn, đánh giá cộng đồng Việt Nam hải ngoại sự việc, chúng ta thường gặp vô vàn ý kiến khác

nhau, có khi chỉ nhẹ nhàng, nhưng cũng có khi gay gắt dẫn đến mâu thuẫn và chia rẽ.

Người trẻ ở Mỹ, được giáo dục từ nhỏ tính chân thật, ngay thẳng. Do kinh nghiệm sống trong một xã hội văn

minh, dân chủ, họ nhìn và đánh giá mọi vật như nó đang hiển hiện mà không xét đến những yếu tố phức tạp bên

trong. Nếu có hiểu biết chút nào về Cộng Sản, thì cũng chỉ là những kiến thức đơn giản qua những trang sách vở mà

chưa từng được trải nghiệm như lớp cha chú của họ. Họ chỉ khẳng định điều gì đúng sai đòi hỏi những dữ kiện chứng

minh cụ thể mà không đi theo lối suy luận diễn dịch từ quan sát, tổng hợp thường được áp dụng trong các môn khoa

học xã hội. Cũng có trường hợp vài người trẻ quá tự phụ về bằng cấp khoa bảng mà coi thường thế hệ cha chú mình.

Họ quên rằng cha chú có thể thua kém về kiến thức khoa học chuyên môn, nhưng chắc không thua về kiến thức khoa

học xã hội và kinh nghiệm chính trị. Và cả hai phía đều có những điều cần học hỏi nhau.

Chỉ nói về một tỉnh vật đơn giản, chúng ta mỗi người

cũng đã có cách nhìn khác nhau từ những góc độ hay tâm

lý khác nhau. Đến con người thì rõ ràng rất phức tạp. Vì

ngoài hình thể còn có trí tuệ và tâm lý. Ngay cái vẻ bên

ngoài cũng có thể được che đậy khéo léo bằng hoá trang,

giải phẩu để lừa gạt con mắt người. Nói chi đến bên trong

thiên biến vạn hoá. Con người là sản phẩm của xã hội.

Một sự nhận xét về con người phải được nhìn từ nhiều yếu

tố: hành tung, quá trình giáo dục, xuất thân, ảnh hưởng xã

hội, điều kiện sống… Mỗi một giây, một phút, những yếu

tố trên đều tác động để biến chuyển tâm lý con người một

cách sâu sắc. Chúng ta không thể hời hợt chỉ nghe qua lời

phát biểu hay một hành vi nhất thời để kết luận về một

người. Trong luật học thì một người phải coi vô tội trước khi toà xét có tội; trong chính trị thì người ta có thể đánh

giá con người hay sự việc một cách gần đúng sau khi xét qua những yếu tố như đã nói ở trên. Ví dụ, khi nhận xét về

những nhân vật “phản tỉnh” từ chế độ Cộng Sản, chúng tôi phải truy tìm từ những bài văn, lời phát biểu. Đọc từng

câu, từng chữ để tìm thấy trong sơ hở của họ cái lập trường quan điểm thật thay vì nghe đọc những lời mị dân vừa

phát biểu hôm nay. Có điều là chúng ta không vồn vập, tâng bốc; cũng như không mạt sát đả kích nặng lời đối với

những người mà chúng ta chưa thật sự hiểu rõ sự biến chuyển trong quan điểm lập trường của họ. Dù sao, thêm một

người bạn vẫn tốt hơn thêm một kẻ thù.

Ngày nay, thế hệ một đã qua tuổi thất thập cổ lai hy, không còn năng lực để tiếp tục gánh vác trọng trách lãnh

đạo cộng đồng nên đã có khuynh hướng chuyển giao cho giới trẻ. Nhưng những cách biệt, bất đồng về cách nhìn,

đánh giá vấn đề và cung cách sinh hoạt vẫn là trở ngại chính. Nếu không hoá giải được, sẽ tạo một khoảng trống lâu

dài trong sinh hoạt chung; là khe hở để kẻ địch nhảy vào lợi dụng.

Học hỏi kinh nghiệm đối phó với Cộng Sản trong thời chiến tranh, chúng tôi mong muốn thế hệ cha chú mềm

dẻo tinh tế hơn trong cư xử với thế hệ 2, 3. Đó là biết phục thiện và chấp nhận bất đồng, không tự coi mình là trưởng

thượng để áp đảo. Ngược lại, cũng mong thế hệ con cháu tạm đứng thoát ra khỏi khung cảnh xã hội dân chủ văn

minh để thừa nhận rằng trong chính trị không đơn giản là cách nhìn trực diện, và con người không phản ảnh trung

thực qua hình dáng, lời nói bên ngoài mà còn nhiều yếu tố nội tại dược khéo léo che đậy để lừa gạt những người

thiếu kinh nghiệm và dễ tin. Lối suy nghĩ, đánh giá cách văn minh chỉ đúng để đối phó với địch thủ ngang tầm văn

hoá; nhưng sẽ là con cừu non trước kẻ thù Cộng Sản có một lịch sử gần thế kỷ đầy thủ đoạn man trá, dối bịp.

Chúng ta cùng đặt mục tiêu chính lên hàng đầu mà cởi mở, cảm thông những dị biệt nhỏ mới mong có cơ hội

cùng hợp tác chân thành để sớm thành công.

Giáng Sinh 2014


Thế Hệ 2:

Một Nan Đề của Chúng Ta Hôm Nay

(Nhân vụ Cộng Đồng Tị Nạn phản ứng dữ dội việc Brian Đoàn triển lãm tranh tượng tại

California, trong đó có tranh một cô gái mặc áo in màu cờ Việt Cộng, đứng bên cạnh

tượng bán thân của Hồ Chí Minh)

Cuộc triển lãm “nghệ thuật” của nhóm trẻ VAALA bùng nổ và được dập tắt ngay

đã cho thấy phản ứng nhậy bén và sự đồng tâm của các tổ chức, nhân sĩ người Việt hải

ngoại. Đồng thời đã nổi bật lên sự tham gia của giới trẻ (Thanh Niên Cờ Vàng) có đầy đủ

ý thức chính trị và lập trường minh bạch đối lại với một nhóm trẻ khác phản bội lại lý lịch

của chính mình (Nhóm này tự xưng là Fresh off the Boat (FOB). Hiện tượng phản bội thì

thời nào cũng có, chế độ nào cũng có.

Tuy nhiên, sự việc trên cũng là một điều rất đáng cho thế hệ 1 quan tâm để tự suy

xét về trách nhiệm của mình đối với con em trên phương diện giáo dục chính trị xã hội.

Tre tị nạn đã già lắm rồi, mà măng tị nạn dù đã thành tre, nhưng chưa đủ mạnh để

nối tiếp sự nghiệp quang phục quê hương. Từ Mỹ qua Úc, qua Âu, vai trò lãnh đạo các tổ

chức, đoàn thể vẫn còn nằm trong tay thế hệ một mà tuổi đời đã trên 60, sức khỏe đã còm

cỏi sau bao nhiêu năm chiến đấu, tù đày và lăn lộn kiếm sống. Một vài đoàn thể, đảng

phái có gầy dựng nên những tổ chức cho thế hệ hai; nhưng thực lực chưa đáng kể ngoại

trừ Mạng Lưới Tuổi Trẻ Lên Đường và Hội Văn Hoá Khoa Học mà nhiều người cho rằng

là ngoại vi của một đảng chính trị mà theo nhiều người, có quan điểm không phù hợp với

đường lối đấu tranh chung của người Việt hải ngoại.

Chúng tôi từng đi sinh hoạt với các nhóm trẻ và các hội Sinh viên VN tại các thành

phố lớn của Tiểu bang Texas. Nhận xét đầu tiên là có quá ít thanh niên sốt sắng tham gia,

dù các trại hè được tổ chức khá quy mô và hấp dẫn tại những thành phố mà dân số người

Việt tị nạn lên tới hàng chục ngàn người. Các buổi sinh hoạt của sinh viên cũng chỉ lưa

thưa vài ba chục em trên sĩ số sinh viên Việt là hàng trăm cho đến hàng ngàn tại các đại

học lớn. Chúng tôi không đề cập đến sinh hoạt các đoàn thể thanh niên tôn giáo, vì ngoài

phạm vi của bài viết.

Có chăng một sự lo âu rằng chúng ta đang để mất giới trẻ thế hệ 1.5 và thế hệ 2?

Liệu các em, các cháu có lọt vào cạm bẫy Nghị quyết 36 của của Cộng Sản Việt Nam?

Lỗi tại ai? Có thể còn kịp cứu vãn không?

Trước hết chúng ta thử xem xét lý do tại sao giữa hai thế hệ đã có hai thái độ và


quan điểm càng lúc càng khác nhau:

Sự cách biệt hai lối sống, hai luồng giáo dục là nguyên nhân chính:

Thế hệ 1 sinh và lớn lên tại miền Nam Cộng Hoà. Qua các chương trình tiểu học

và trung học, họ đã được dạy dỗ kỹ càng về công dân và đức dục để tạo được một ý thức

về quốc gia khá vững. Sau đó, qua kinh nghiệm sống và chiến đấu, càng ngày ý thức này

càng được hun đúc. Ấy thế mà cũng đã có hiện tượng bội phản. Trong khi thế hệ 1.5 lớn

lên trong chế độ CS, bị nhồi nhét quan điểm tư tưởng CS. Cha anh họ sau nhiều năm tù

trở về, trong môi trường bị kiềm chế, theo dõi cũng như với tâm trạng u uất, buồn lo đầy

mặc cảm, đã không có sự hướng dẫn đúng mức cho con cái.

Khi qua đến đất tự do, quá lo cho đời sống mới, các bậc cha anh đã phó mặc hoàn

toàn việc giáo dục thế hệ 1.5 và thế hệ 2 cho nhà trường – mà tai hại thay, không hề có

môn công dân, đức dục để uốn nắn trẻ nên người như chúng ta mong đợi. Cùng với tâm lý

nổi loạn của lứa tuổi “teen”, trẻ lớn lên, học đòi theo bạn bè nhiều hơn và không chấp

nhận sự uốn nắn của cha mẹ vốn theo phương pháp Á Đông, nặng về áp đặt, rầy la hơn

giảng giải, thuyết phục.

Về phương diện chính trị, các em hiểu biết về Việt Nam theo cách giải thích của

sách báo Mỹ mà đa phần là bị bóp méo, xuyên tạc vì nhu cầu phản chiến trước đây.

Tưởng cũng nên nhắc đến đạo quân thứ Năm gồm hàng trăm người mà Việt Cộng

đã gài vào trong các chương trình Đoàn Tụ, Tị Nạn Chính Trị, Vượt biên, hay bảo lãnh

Vợ Chồng … Bọn này đã xâm nhập rất sâu vào Cộng Đồng Tị nạn hàng chục năm qua,

lai rai đã xuất đầu lộ diện công khai đánh phá chúng ta.

Trong những năm gần đây, do sự trao đổi giữa các Đại học Mỹ và Việt Nam, nhiều

giáo sư từ Việt Nam qua đảm trách việc giảng dạy về Văn hoá và Việt Ngữ tại các Đại

học lớn của Mỹ. Không cần nói, ai cũng biết rằng những người này phải là đặc công văn

hoá của Cộng sản, xâm nhập, gây ảnh hưởng và tìm cách nắm lấy giới trẻ trí thức tương

lai của Cộng đồng Tị nạn. Đó là chưa kể có vài tổ chức tuy mang danh nghĩa của người

Mỹ gốc Việt, nhưng thành phần lãnh đạo có quan hệ với Việt Cộng và có nhận thức chính

trị ngược lại với Cộng đồng. Họ cũng tìm cách len lỏi vào giới sinh viên để tuyển mộ và

gây ảnh hưởng mà cộng đồng ít nghi ngờ tà tâm của họ. Cộng sản chỉ cần tách giới trẻ ra

khỏi sinh hoạt Cộng đồng là coi như đã thắng lợi, vì sau khi thế hệ 1 qua đời, ngọn đuốc

đấu tranh hải ngoại xem như tắt lịm.

Do đó, chúng ta đừng lấy làm lạ khi có những thành viên của thế hệ 1.5 và thế hệ 2

có những suy nghĩ và hành động phản bội lại lý tưởng của cha anh. Nhưng đó một số nhỏ

mà tâm lý tự cao tự đại, tưởng mình đã trưởng thành chính trị, nhưng thực ra chỉ là những

trí óc còn thiển cận, háo thắng và dễ bị lôi cuốn bởi những gì tỏ ra “cool”


Thế hệ 1 chúng ta ở miền Nam cũng đã từng chứng kiến những thanh niên sinh

viên con nhà tư sản thành phố, nhưng đến trường với đôi dép râu, mặc áo ka kí túi có nắp,

tác phong ra vẻ đối kháng chính quyền; mở miệng ra thì học đòi Sartre, Marx dù không

biết Marxism là chi. Dù họ hoàn toàn không biết gì về lý thuyết CS, dù họ vẫn ham thích

cuộc sống tự do, dân chủ và sung mãn của miền Nam; nhưng họ muốn tỏ ra ta đây “chì”,

“ngon lành” qua cách hành xử có vẻ “cách mạng”. Đó là cái một cái mốt thời thương

những năm giữa thập niên 60. Do đó, họ trở thành những con mồi ngon lành của các tổ

chức thanh vận, trí vận Cộng Sản do Trần Bạch Đằng lãnh đạo. Nhiều người trong bọn u

mê này hiện nay hoặc đang âm thầm ngậm đắng nuốt cay vì bất mãn, thất vọng; hoặc

đang vùng vẫy như Tiêu Dao Bảo Cự, Trần Vàng Sao….

Đám trẻ hải ngoại cũng không là ngoại lệ của cái tâm lý thích nổi, thích “cool”,

thích “chì” qua những suy nghĩ và việc làm ngược giòng của họ. Họ coi những diễn biến

lịch sử thời chiến tranh và thời CS không dính líu gì đến họ. Đã có em phát biểu: “Việc bị

tù đày, ngược đãi là của cha anh, sao đem gán vào họ.” hoặc “Chiến tranh đã chấm dứt từ

lâu, sao cha anh cứ lưu giữ hận thù?” Đã có em con cái cựu nhân viên cảnh sát, quân

nhân, nhờ cha mẹ tị nạn mà học hành đỗ đạt nhưng đã lên tiếng thoá mạ cha chú rằng:

“Cựu binh Cộng Sản chiến đấu cho tổ quốc của họ. .. Thế hệ các chú được dạy để giết

đồng bào.”

Nguyên văn: I have visited my homeland in the last few years and have given

money to former communist soldiers who fought in the war for their country and against

you. .. I am sorry that young men of your generation were taught to kill their own

countrymen because talking to them is not an option. (Trích điện thư của Luật Sư Tr. M.

Vinh Phó Hội Trưởng Hội Bảo Tồn Văn Hoá Người Mỹ Gốc Việt, Austin, 27/2/2008)

Cô Michelle Phương Thảo, Giám đốc Viet Art Center (VAC) tại California, trong

quá khứ có lần đã giúp cho nhóm The Friends tổ chức đêm ca nhạc về Trịnh Công Sơn

mà nhiều đoàn thể trong Cộng đồng lên án. Theo tôi, việc giúp cho đêm nhạc Trịnh là do

cách suy nghĩ sai lạc của cô vể một khía cạnh văn hoá do chưa thấu hiểu tầm quan trọng

về mặt trận tư tưởng trong cuộc chiến chống Cộng Nhưng về căn bản, cô Michelle có

cách nhìn hoàn toàn đúng đắn về vị trí của mình trong tập thể Người Việt Tị Nạn. Cô đã

viết lá dài cho cô Trâm Lê và nhóm VAALA trong đó đã có những lập luận vững chắc

nhưng rất hữu lý hữu tình để khai tâm. Trong đó có đoạn tâm đắc như sau:

Trích

No matter how young you were when you left VN, no matter if you were born in the

US , no matter how perfect you speak English, no matter how liberal you try to be, you

should not just "recognize, respect, and honor" the pain. You must "feel" the pain. In

another word, the pain is in your flesh and blood; the pain is "you"; you are "the pain."


You are different from the other non-Vietnamese media reporters, the other non-

Vietnamese artists, the other non-Vietnamese organizations, you are "Vietnamese

refugees" and VAALA is a "Vietnamese-American organization"; these were the reasons

for me to voice my opinion in VAC E-news: you are "one of us".

Ngưng trích và tạm dịch:

Bất luận các anh chị rời Việt Nam ở độ tuổi nào, hay dù các anh chị được sinh ra

tại Mỹ, dù các anh chị nói tiếng Anh lưu loát mức nào, dù các anh chị quan niệm phóng

túng đến đâu; các anh chị cũng không thể chỉ ‘thừa nhận, tôn trọng, và vinh danh’ những

đau đớn [của cha anh]. Các anh chị phải cảm nhận sự đau đớn đó. Nói cách khác, nỗi

đau đó phải từ trong máu thịt của các anh chị; nỗi đau đó là các anh chị; các anh chị là

nỗi đau đó. Các anh chị khác với những nhà báo ngoại nhân, khác với các nghệ sĩ ngoại

nhân, khác với các tổ chức ngoại nhân; các anh chị là những người “tị nạn Việt Nam”;

và VAALA là một “tổ chức của người Mỹ gốc Việt”. Đó là lý do mà tôi đã trình bày quan

điểm của tôi trong bản tin điện tử VAC: Các anh chị là những “thành viên của chúng ta”.

Bên cạnh các vấn đề chính trị, chúng ta còn nhận thấy có những nhu cầu của giới

trẻ mà Cộng đồng ít để tâm đến. Đó là tâm lý, nhiệt tình ham thích các hoạt động văn hoá

xã hội, nhân đạo. Thời chúng ta còn thanh niên, chúng ta cũng đã trải qua những háo hức

tham gia vào các công tác thiện nguyện: Hướng Đạo, Ủy lạo Thương bệnh binh, chữa

cháy, giúp trẻ mồ côi, giúp người già, tàn tật, nan y …

Nhu cầu của họ cũng ví như một hố trũng, nếu chúng ta không trám vào được, thì

sẽ có kẻ khác rình sẵn để thay chúng ta. Nhiều hội đoàn trẻ đã hăm hở về Việt Nam làm

công tác thiện nguyện, mà nếu chúng ta lên tiếng thì cũng khó; không lên tiếng thì cũng

kẹt. Đây cũng là con dao hai lưỡi, vì rất nhiều em sau khi đi Việt Nam đã bị luận điệu

ngọt ngào đầy “tình tự dân tộc” của Việt Cộng lừa bịp. Phải nhìn nhận một khuyết điểm

trầm trọng của chúng ta là mỗi khi tập họp được các em, chúng ta đã quá nặng về sinh

hoạt chính trị mà thiếu sự chuẩn bị tâm lý các em. Do đó, các em ngỡ ngàng và e ngại,

chán nản.

Tuy việc uốn lại một cây tre đã lớn là khó khăn, nhưng không phải không làm

được trừ phi chúng ta hoặc quá cứng rắn làm cho các em quá sợ hãi và oán ghét; hoặc quá

bi quan mà bỏ cuộc, để mặc các em vùng vẫy theo cái sai đó cho đến lúc hết thuốc chữa.

Hoặc chúng ta lấy lại được hậu duệ của mình để tiếp tục sự nghiệp còn dang dở; hoặc để

cho nghị quyết 36 của CS sẽ thành công ngay trên thành trì chống Cộng của chúng ta. Tất

cả là do sự sáng suốt, kịp thời của các đoàn thể cộng đồng, và không thể không có sự trợ

lực từ gia đình, các cha anh đã có nhiều kinh nghiệm.


Thư của thế hệ cha anh gửi anh Brian Đoàn

Thân gửi “Nghệ Sĩ” Brian Đoàn,

Dựa trên những câu trả lời của anh với ký giả Robert Chang của tờ báo Orange

County Register, tôi gửi đến anh vài ý kiến với tư cách của một người thuộc thế hệ thứ

nhất đã có nửa thế kỷ kinh nghiệm đối phó với Cộng Sản.

Anh đã xác nhận các điểm sau về lập trường của anh:

1.- Anh không phải là người Chống Cộng. Thật ngạc nhiên, nhưng tôi tin như thế.

2.- Anh cũng không thân Cộng. Điều này có Trời biết.

3.- Anh chỉ là một Nghệ Sĩ. Điều này còn xét lại, vì tôi e rằng anh chưa hiểu như

thế nào là một nghệ sĩ chân chính. Sau đây là các điều anh cần học hỏi:

Nghệ Sĩ ? Ai cũng có thể là một nghệ sĩ. Nếu anh nhìn ra cửa, thấy những đám


mây lửng lờ bay qua, cảm nhận được nét tươi mát của buổi sớm mai, và thấy mình xúc

động làm ra một bài thơ, hát lên một điệu nhạc. Thì anh đã là nghệ sĩ đấy.

Người nghệ sĩ sáng tác trước hết

cho chính mình. Họ không đem tác phẩm

rao bán để kiếm sống, Họ không đem ra

trưng bày để người đời khen chê. Họ

không nhất thiết sử dụng tác phẩm để cổ

vũ hay bài kích lối sống, tư tưởng nào.

Vì làm thế, họ chỉ là công cụ để phục vụ

cho chính trị, dù là chính trị tốt hay xấu.

Người nghệ sĩ chân chính là do

bẩm sinh. Họ không cần phải vào trường

để học hát, học vẽ, học làm thơ. Bằng

cấp về Nghệ Thuật chẳng qua chỉ chứng

minh rằng người có bằng đã học được

các kỹ năng trong Nghệ Thuật, Lịch Sử

Nghệ Thuật và quan hệ của Nghệ Thuật

với các lãnh vực khác trong đời sống. Họ

là những chuyên gia về nghệ thuật chứ

không phải là nghệ sĩ.

Ai cũng nói rằng, một bức ảnh có

giá trị bằng trăm ngàn lời nói. Chúng ta

phải mất hàng giờ để miêu tả cho một

đứa bé biết thế nào là con trâu. Nhưng

nếu đưa cho em bé xem tấm ảnh con

trâu, thì chỉ mất tích tắc đồng hồ là em

hiểu ngay.

Trong tư cách Nghệ sĩ, anh đã thất bại khi bức ảnh anh trưng bày không làm cho

người xem hiểu được điều anh muốn diễn đạt (Trường hợp bức ảnh cô gái mặc áo có cờ

Việt Cộng). Anh cũng thất bại khi phải dùng lời để giải thích một bức hình. Anh phải tự

mình tìm hiểu xem khả năng của mình ra sao để thay đổi cách suy nghị cũng như làm

việc.

Ở vào tuổi 40, có đến bằng cấp Cao học, làm đến Giáo sư Phụ tá mà anh vẫn

không hiểu được vì sao người ta phản ứng mạnh bạo và khe khắt với tác phẩm của mình.

Đó là vì anh thiếu một cảm nhận rất thông thường và hiểu biết về xã hội để sống dung hoà

trong Cộng đồng.

Anh đừng bao giờ quên rằng anh là một thành viên của Cộng Đồng Việt Nam Tị

Nạn, là những người mà hàng chục năm qua, đã liều thân để thoát khỏi chế độ Cộng Sản,

tìm tự do – hay ít nhất cũng tìm một cuộc sống thoải mái - tại Hoa Kỳ.

Anh cũng từng nói rằng anh đã phải chịu đựng nhiều khổ nhọc dưới ách Cộng Sản.


Thật đáng hổ thẹn khi anh không cảm nhận được nỗi đau chung của đồng hương tị nạn.

Dĩ nhiên, anh có quyền chọn lựa thân Cộng hay chống Cộng. Nhưng anh nên thẳng thắn

xác định mình để chúng tôi có cách cư xử đúng về anh.

Anh cũng nói anh hối tiếc và nghĩ rằng anh đã làm điều sai. Nhưng anh vẫn cứ

thách thức Cộng đồng bằng các dự tính tổ chức triển lãm bức ảnh mà người ta phản đối.

Anh cho rằng nếu anh không làm thế, thì “họ sẽ thắng”. Họ đây là ai, nếu không là cha

mẹ anh, các anh chị của anh, những đồng hương mà hàng chục năm qua đã cùng anh chia

sẻ nỗi đau nhục trong chế độ Cộng Sản cũng như nỗi niềm hạnh phúc trên đất tự do?

Anh cho rằng anh có quyền tự do bày tỏ. Anh biết không, tự do bày tỏ nhưng

không được vi phạm luật pháp và phương hại, xúc phạm đến người khác. Trên đời chẳng

có gì tuyệt đối; có nhiều giới hạn mà con người phải quan tâm. Hơn nữa, anh phải biết sự

khác nhau giữa các điều luật và các quy tắc đạo đức. Có những việc làm luật cho phép

nhưng đạo đức ngăn cản, và ngược lại. Tỉ dụ, anh có thể xem ở nhà những cuốn phim tình

dục, nhưng anh không đem ra chiếu nơi công cộng. Anh có thể treo ảnh khoả thân của vợ

mình trong nhà, nhưng không đem vào chưng trong nơi làm việc. Tôi thách anh dám đem

một bức hình có thịt heo ra phô diễn ở một thánh đường Hồi Giáo.

Chiến tranh Việt Nam đối với anh, đã chấm dứt năm 1975. Nhưng với chúng tôi,

nó đang tiếp diễn dưới hình thức khác. Ngày xưa, có hai đối thủ là miền Nam Tự do và

miền Bắc Cộng Sản. ngày nay đó là khát vọng nhân quyền dân chủ chống lại chế độ độc

tài, mà biểu hiện là hai lá cờ Vàng Ba Sọc Đỏ chống lại lá cờ Đỏ Sao Vàng.

Người ta có thể cầu an bằng cách không tham gia vào bên nào, nhưng không ai có

thể đứng giữa được.

Anh còn trẻ và còn học hỏi được từ những sai lầm. Đừng dại khờ và phản ứng quá

đà để sa thêm vào những điều không hay. Người Cộng Sản chẳng bao giờ tin các anh, họ

chỉ xử dụng các anh chị cho mục tiêu của họ, và sẽ thải hồi khi các anh chị không còn có

ích cho họ. Nhưng Cộng Đồng Tị Nạn Việt Nam vẫn là gia đình của các anh chị. Chúng

tôi không bỏ rơi các anh chị, nếu các anh chị tìm ra được lẽ phải.

Hy vọng lá thư này sẽ khai sáng cho anh chị chút nào.

Tháng Hai, 2009


Sự Phản Bội Đáng Nguyền Rủa

Những năm tôi còn ở trong trại tù Cộng Sản, các con tôi – cháu lớn nhất chưa đầy

6 tuổi lúc tôi vào tù năm 1975 - đã trải qua tuổi thơ trong đói khát, khổ nhọc. Gia đình tôi

may mắn được ở thành phố Vũng Tàu, nơi sự hà khắc tương đối nhẹ hơn những vùng

khác. Thế nhưng vì là gia đình của quân nhân VNCH đang bị tù “cải tạo”, vợ tôi chẳng

thể tìm được công việc nào để kiếm sống. Trong lúc nhà nước CS thi hành chính sách cải

tạo công thương – nói thẳng ra là tiêu diệt các thành phần công thương tư nhân để tập

trung về một mối quốc doanh hay hợp tác xã, người dân thường chỉ còn một cách kiếm

sống cuối cùng là buôn chui bán lén nếu không muốn phiêu lưu rời bỏ thành phố kéo

nhau vào những khu “Kinh tế mới” để sau vài năm lại trở về thành dân homeless ngay

bên thềm nhà cũ của mình.

Cháu lớn của tôi, ngồi xe đạp chưa vói tới bàn đạp. Nhưng từ nửa đêm, đã phải

nhiều vòng đạp xe từ nhà ra Bãi Sau chở những bao cá vụn về cho vợ tôi làm mắm. Các


cháu nhỏ hơn thì quay quần bên mẹ để lựa cá, dọn dẹp cho đến gần sáng. Ban ngày, còn

được đi học, các cháu đã phải chịu đựng sự phân biệt đối xử của thầy cô và các bạn học.

Những năm phong trào vượt biển rầm rộ, thỉnh thoảng các cháu lại “bị” mục kích

những xác người thối rữa, trương sình tấp vào bờ. Họ là một số trong hàng vạn thuyền

nhân xấu số bỏ mình trên biển khơi vì súng đạn của công an CS, vì nạn hải tặc Thái Lan

và vì cơn cuồng nộ của thiên nhiên.

Khi đến Hoa Kỳ, các cháu là thế hệ 1.5 của người Việt tị nạn trên đất Hoa Kỳ. Các

cháu sớm học và thực thi quan điểm tự do dân chủ như bất cứ công dân nào khác. Tuy

không tham gia vào các sinh hoạt cộng đồng, nhưng cám ơn Trời, các cháu không chệch

hướng nhìn chung của cha anh về các vấn đề chính trị xã hội.

Trong khi đó, các anh chị Brian Đoàn, Y Sa Lê, Trâm Lê, Lan Dương trong ban tổ

chức Triển Lãm VAALA và Kiều Linh Valverde (thuộc Khoa Á Châu Học UC Davis),

Linda Võ (Khoa Á Châu Học UC Irvine) cũng tự nhận mình là thế hệ 1.5 của người Việt

Tị Nạn tại California. Họ tự nhận mình Fresh off the Boat (FOB) để xác minh lý lịch tị

nạn Cộng Sản. Nếu đúng thế, họ là những đứa bé mấy chục năm trước may mắn thoát

không bị bọn hải tặc nắm chân quăng xuống biển trong khi mẹ bị lũ thú vật thay nhau

hãm hiếp, cha thì bị chặt ra từng khúc. Hoặc như Brian Đoàn mà thân phụ là cựu Thiếu

Tá An Ninh Quân Đội, thì chắc tuổi thơ của anh cũng không thoát khỏi thảm cảnh như

các con tôi.

Người Việt hải ngoại còn nhớ như in tiếng kêu gào từ các trại tị nạn, tiếng năn nỉ

trong các phòng phỏng vấn của phái đoàn Hoa Kỳ; cha mẹ các anh chị cũng đã tìm cách

thuyết phục người Mỹ rằng gia đình họ từng bị áp bức, đày đọa trong chế độ CS nên phải

ra đi. Chẳng nhẽ ngày nay, khi chế độ Cộng Sản vẫn còn nguyên bản chất độc tài, man

trá, các anh chị đã quá độ lượng và dễ quên và vô ơn đến độ ấp ủ những biểu tượng của

kẻ tàn hại gia đình mình một cách thân thương đến nỗi thể hiện ra trên tác phẩm ưng ý

của mình sao?

Chúng tôi càng không thể chấp nhận cách lý giải của quý anh chị.

Cô Trâm Lê đã rất hỗn xược khi nói rằng Cộng đồng VN đang trên đà xuống dốc,

thiếu đối thoại cởi mở và chấp nhận chính kiến khác biệt. "I felt the community was on

this slippery slope, that we were not progressing toward having open dialogue and being

more tolerant of different political viewpoints." (Sự hỗn xược này được lại thể hiện khi cô

phát biểu trong cuộc họp báo đuợc ghi trong video clip phát trên Youtube).

Cô có trình độ, kiến thức về nghệ thuật (giả sử như thế dựa trên bằng cấp và vai trò

của cô trong VAALA), nhưng tôi có thể nói rằng cô ngủ quên (nếu không muốn dùng chữ

u mê) giữa cộng đồng đang đấu tranh chống chế độ độc tài Cộng Sản. Có thể nào những

nạn nhân Cộng Sản lại có thể cởi mở đối thoại với đảng Cộng Sản và chấp nhận ý hệ CS?

Lan Dương, phụ tá giáo sư tại UC Riverside đã ngụy biện rằng lá cờ đỏ trong tranh

của Brian Đoan không phải là biểu tượng chính trị mà là nói lên hiện thực bên Việt Nam,

và thời trang, văn hoá của thế hệ trẻ. Nguyên văn: "The communist flag isn't used just as a


political symbol, but of what is going on in Vietnam and the kinds of modes of

consumption that marks youth culture."

Trong những năm đầu các phân khoa kỹ sư, sinh viên phải học vài lớp về Khoa

học xã hội và ngay cả Nghệ thuật để tự trang bị cho mình kiến thức căn bản trong cuộc

sống trước khi trở thành chuyên viên khoa học kỹ thuật. Tôi không rõ các vị có bằng MA,

BA đang đảm nhiệm những chức vụ phụ tá Giáo sư, Giám đốc như các cô Lan Dương, cô

Trâm Lê, cô Linda Vo… có từng học khoa học xã hội không? Nhưng cách lý giải của các

cô chứng tỏ hoặc trí thức và tầm nhìn các cô quá thấp - thua xa người phu xích lô hay

người thợ cày bình thường bên Việt Nam xa lắm - hoặc vì bí quá, nên các cô nói bừa và

hỗn láo xem người nghe như đám trẻ con.

Cô Linda Vo (Giám đốc Khoa Á Châu Học tại UC Irvine, đồng thời trong Hội

đồng Cố vấn Hội Nghệ Thuật) lại coi rằng cuộc triển lãm như một cách thử nghiệm coi

liệu Người Việt hải ngoại có chấp nhận quyền tự do phát biểu chưa hay phải chờ thêm 10

năm nữa? "It has been difficult for the Vietnamese community to express their

experiences… The war and what happened afterward, of being refugees and having to

restart their lives, left scars that have never been dealt with. None of us know if the

community is ready for this now, or if it will take another 10 years."

Cách thử nghiệm kiểu này thấy cứ mỗi năm lại xảy ra một lần (vụ băng Thuý Nga

Paris 40, vụ Trần Trường, vụ bài thơ của thầy bói Nhân Quang, cái chậu rửa chân của

Huỳnh Thúy Châu, vụ cờ đỏ ở UT/Arlington, vụ Tim Rebeaud…). Câu trả lời đã rõ ràng

qua hàng trăm bài phản đối cũng như sự hưởng ứng của hàng vạn người khác trên diễn

đàn hay trong các cuộc biểu tình. Chúng tôi không học thói chụp mũ của VC khi chưa có

bằng cớ cụ thể các anh chị làm tay sai cho Cộng Sản. Nhưng cứ tạm coi rằng các hành vi

ngông nghênh, hợm mình, xuẩn ngốc, chưa đủ trưởng thành chính trị này đã xúc phạm

sâu sắc đến cộng đồng tị nạn, và vô tình làm lợi cho Cộng sản mà thôi.

Cũng từ những lời tuyên bố, giải thích trên, chúng tôi nhận ra rằng về một phương

diện khác, các anh chị hình như chưa hoàn toàn hiểu biết về nghệ thuật. Nếu muốn nói

đến nghệ thuật thuần tuý “Nghệ thuật vị nghệ thuật”, thì đó là những bài thơ, bản nhạc,

bức tranh phát xuất từ tình cảm, nhận thức con người trước thiên nhiên, tình cảm, hay

cuộc sống bình thường; có thể có hay không có chủ đích. Nhưng khi đã đem vào đó một

biểu tượng chính trị, thì nghệ thuật đã trở nên vị nhân sinh, đúng hơn vị chính trị; vì nó

phục vụ mục đích tuyên truyền - ủng hộ hay đả kích một ý hệ, một chế độ, chính sách.

Chính các hoạ sĩ có tranh triển lãm cũng đã giải thích ý nghĩa chính trị của tranh họ,

nhưng giải thích một cách ngược ngạo, hoàn toàn trái hẳn với chủ ý của tranh. Xa hơn,

những bức tranh mà cần phải giải thích thì đủ nói lên trình độ thấp kém của người sáng

tác!

Các thành viên trong VAALA và người yểm trợ cho họ thì nêu ra quyền tự do phát

biểu. Các anh chị tưởng rằng có được các cấp bằng MA, MS là các anh chị hiểu biết về

chính trị hơn cha anh mình chăng? Lầm to! Sự hiểu biết về chính trị xã hội không hoàn

toàn dựa vào trình độ, mà là kinh nghiệm sống. Tự do nào cũng có giới hạn của chúng

trong không gian và thời gian. Hình luật, dân luật là những văn bản giới hạn tự do con

người. Giáo lý, đạo đức cũng giới hạn tự do con người. Có nhiều việc làm là tội lỗi theo


tiêu chuẩn đạo đức mà không là tội ác theo tiêu chuẩn pháp luật, và ngược lại. Chúng tôi

thách các anh chị sử dụng quyền tự do phát biểu bằng cách đem ra đường phố trưng bày

một bức ảnh một cô gái ngồi dạng hai chân để lộ hết những gì kín đáo! Hay vẽ dĩa thịt

heo đem phổ biến tại một thánh đường Hồi Giáo. Tự do phát biểu đấy, thử làm đi?

Dân chủ tự do không nước nào bằng Hoa Kỳ. Vậy mà trong thời Chiến tranh lạnh,

Hoa Kỳ cũng đặt đảng Cộng Sản ra ngoài pháp luật. Hiện nay, những người tuyên thệ

nhập tịch Hoa Kỳ vẫn còn phải xác nhận là không dính líu đến Cộng Sản dù rằng đối lực

Liên Xô đã tan rã.

Đúng thế, trong cộng đồng người Việt vẫn còn những điều cấm kỵ (Taboo, như

các anh chị VAALA nhắc đến). Vì tự thân, tự tên gọi, Cộng đồng VN tại hải ngoại bao

gồm tuyệt đại đa số những người ly hương vì bị đàn áp, ngược đãi trong chế độ CS. Điều

này được nhắc đến hàng triệu lần trên báo chí, diễn đàn, trong cuộc sống hàng ngày của

chúng ta.

Rất dễ hiểu mà quý anh chị cố tình làm bộ không hiểu. Các anh chị có thể lớn lên,

có suy nghĩ riêng tư độc lập của mình mà yêu thích chế độ Cộng sản là quyền của các anh

chị. Chúng tôi xin tôn trọng sự lựa chọn đó. Nhưng chúng tôi có quyền bày tỏ thất vọng

về sự phản bội lý lịch của mình, bôi nhọ sự hy sinh của cha anh mình. Chúng tôi thất

vọng vì trong khi những người trẻ khác đang tham gia vào các sinh hoạt cộng đồng, vào

phong trào đấu tranh cho quê hương; thì có một bộ phận tự cho là con cháu thuyền nhân

lại chóng quên thảm kịch của chính gia đình họ để nhận thù làm bạn. Chúng tôi gọi đây

là sự phản bội đáng nguyền rủa.

Ít nhất thì sau vụ này, chúng ta biết thêm được vài kẻ bội phản.


Phượng Hoàng Đẻ Kên Kên!!!???

Chúng Nó Đang Lộ Diện!

Những thập niên trước đây, ngoài vài đứa Việt Gian lác đác gồng mình tuyên bố

vung vít hay công khai liên lạc làm tay sai cho bọn Việt Cộng mà đồng bào tị nạn đã điểm

mặt chính xác như Vũ Đức Vượng, Kiều Quang Chấn, Lê Văn Chiêu, Trần Trường; thì

hầu hết những tay gian manh khác chỉ dám thậm thụt, lén lút đi đi về về nước nhưng vẫn

cố khoác cho mình cái áo tị nạn, chống Cộng. Thậm chí có đứa còn chui sâu vào sinh hoạt

cộng đồng để tạo niềm tin nơi đồng hương.

Ngày nay, do nhu cầu an ninh, kinh tế của Hoa Kỳ ở vùng Đông Nam Á, chính phủ

Mỹ đã có nhiều cải thiện trong mối bang giao với Việt Cộng- Tuy Trung Cộng đang chế

ngự Việt Nam, nhưng chắc chắn Hoa Kỳ và các đồng minh sẽ không để yên cho Tàu thao


túng ở Biển Đông.

Dưa hơi vào tình hình bang giao trên, cộng với đạo quân gián điệp chính trị của

Việt Cộng, cũng như vào ngân sách khổng lổ chi cho việc thực hiện Nghị Quyết 36, bọn

Việt Gian dần dà công khai lộ diện. Ngày nay, chúng đi về Việt Nam đầu tư, tham gia hội

nghị Việt Kiều, đọc tham luận, ra mắt sách, viết bài cho báo đảng, tiếp xúc với cán bộ cao

cấp của Cộng. Khi trở về nơi cư trú, có đứa còn dám công khai tuyên bố này nọ, ca tụng

sự tiến bộ mà chúng thấy được nơi những khu phố hào nhoáng bên ngoài ở Hà Nội hay

Sài Gòn. Trường hợp Nguyễn Hữu Liêm - mà các luật sư Lê Duy San và Trần An Bài đã

tỏ ra cương quyết đuổi ra khỏi phòng tiệc của Hội Luật Sư Việt Nam – là trường hợp điển

hình vì qua những lời tuyên bố nịnh bợ đáng tởm đã để lộ ra tư cách hèn mạt của một đứa

xu thời phản bội.

Hơn một năm qua, chúng ta dã chứng kiến việc rối loạn trong vài cộng đồng có

đông người Việt tị nạn. Đặc biệt tại Houston, nơi một tay giảo hoạt đã ngoi lên từ các

hoạt động đấu tranh để nắm Cộng Đồng, mới chui được vào chính quyền thành phố là

sớm trở mặt qua hai bài viết cổ vũ cho việc giao thương với Vẹm và quan hệ với Tàu

Cộng trong khi chúng đang xúc tiến việc cướp nước tại Việt Nam ta.

Chắc chắn có bàn tay nối dài của đảng Cộng Sản qua các nhân viên điệp báo tại

các toà Lãnh Sự. Những bàn tay này chìa ra hàng trăm ngàn, hàng triệu đô la. Những

đồng tiền này có thể mua được những đứa hám danh, hám lợi để quậy nát Cộng đồng,

kiên tụng sách nhiễu hù dọa người Quốc Gia, chuẩn bị cho sự hình thành các tổ chức, hội

đoàn thân Cộng.

Những năm trước, khi bọn Nguyễn Minh Triết, Nguyễn Tấn Dũng đến Hoa Kỳ,

con số những đứa Việt gian tham dự tiếp đón tiệc tùng với chúng chỉ lác đác, còn che mặt

cúi đầu, trốn nhủi trong xe buýt. Thì nay, chúng ngang nhiên thành lập Hiệp Hội Doanh

Nhân tại Thủ Đô Hoa Thịnh Đốn, những khuôn mặt gian nhân hiệp đảng càng ngày càng

lộ diện nhiều hơn. Trong một văn bản mới đây tại Đức Quốc, một nhóm gồm các tên

Nguyễn Công Chính, Nguyễn Thị Mỹ Hạnh, Vũ Quốc Nam, Nguyễn Sỹ Phương, Nguyễn

Mạnh Tấn, và Trần Trọng Tỵ đã đứng ra thành lập cái gọi là Liên hiệp Hội người Việt

toàn Liên bang Đức với mục đích ghi rõ như sau:

“Hội gồm các hội người Việt điạ phương, các hội người Việt lĩnh vực, cùng các

nhân sỹ, doanh nhân, tự nguyện tham gia Hội, nhằm phục vụ và bảo vệ lợi ích của cộng

đồng người Việt ở cấp Liên bang trước các cơ quan công quyền Đức, Việt Nam và các tổ

chức dân sự khác, góp phần xây dựng một cộng đồng người Việt vững mạnh, phát

triển, hòa nhập, có vị thế trong xã hội Đức và hướng vê quê hương, đât nước.”

Hướng về quê hương như thế nào?

Có phải như những người yêu nước là hướng về quê hương, tranh đấu cho một nền

tự do dân chủ, giải phóng đồng bào khỏi ách bạo tàn của Cộng Sản?

Không đâu. Chúng hướng về quê hương để làm tôi mọi cho bọn Cộng hầu kiếm

chút cặn bả do chúng ném ra cho.

Một trong năm nhiệm vụ của hội có ghi rõ:


- Đóng vai trò cầu nối giữa cộng đồng người Việt ở Đức với trong nước, tham

gia đóng góp ý kiến, chuyển tải tâm tư nguyện vọng của cộng đồng tới các cấp thẩm

quyền liên quan. Hỗ trợ, thúc đẩy các mối quan hệ, giao lưu, giữa trong nước với cộng

đồng người Việt ở Đức, với nước Đức, nhât là trong trao đổi văn hoá, xã hội, kinh tế

và thương mại.

Trong bản Thông Báo thành lập Hội, đăng trên trang web http://nguoiviet.de,

chúng đã minh xác mối quan hệ với nhà nước Việt Cộng như sau:

“Tại cuộc gặp mặt giữa đại diện lãnh đạo các hội đoàn với Đại sứ quán Việt

Nam tại Đức, ngày 26/12/2010, đông đảo đại biểu đặt vấn đề, đã đến lúc cộng đồng

người Việt tại CHLB Đức cần thành lập một hội người Việt toàn Liên bang”

Hoặc:

“Nhóm có nhiệm vụ, từ tháng 12.2010 – 2.2011, nghiên cứu Đề án Thành lập Hội

người Việt toàn Liên bang, với sự bảo trợ, giúp đỡ của Đại sứ quán Việt Nam tại CHLB

Đức, để đệ trình trước hội nghị các hội đoàn bàn chuyên đề chuẩn bị thành lập Hội

người Việt toàn Liên bang.”

Chúng ta biết rằng tình hình Cộng Đồng Việt Nam ở các nước Âu Châu phức tạp

hơn tại Mỹ và Úc. Trước năm 1975, có rất ít người Việt từ miền Nam đến các nước này.

Có chăng những sinh viên du học, thì một số đã bị bọn Việt Cộng đưa đón dụ dỗ theo

chúng.

Sau 1975, các đợt người di tản, thuyền nhân hay cựu tù nhân chính trị thì rất ít

người đến các nước Âu Châu. Từ khi Liên Sô và các nước Đông Âu sụp đổ, thì làn sóng

những người lao nô, du sinh gốc miền Bắc chạy tràn qua Đức, Pháp để tìm kiếm cuộc

sống sung sướng hơn. Do đó, họ không phải là thành phần chống Cộng, mà có chăng, chỉ

là chống lại cái nhà cầm quyền đương thời như bọn mệnh danh phản tỉnh trong nước hiện

nay mà thôi.

Đó là chưa kể đến đạo quân gián điệp đông đảo của Việt Cộng gài vào – như

chúng từng cài lại miền Nam sau 1954, hay cài theo trong những chuyến tàu vượt biên,

ngay cả trong nhóm những cựu tù nhân chính trị.

Việc ở Đức, xin để dành cho quý chiến hữu bên trời Âu lo giùm, chúng ta trở lại

Hoa Kỳ vậy.

Trong tuần qua, trên các diễn đàn lại rộ lên câu chuyện một cựu nữ thuyền nhân

vừa ra mắt cuốn sách viết bằng Anh Ngữ “Boat People” tại toà soạn nhật báo Người Việt.

Đó là Carina Oanh Hoàng, một người mà trên trang web của chính cô ta có ghi những

thành công đáng kể về học vấn và doanh nghiệp tại Hoa Kỳ (nhưng cũng bị phát giác là

khai láo). Carina khai rằng cô vượt biên đến Hoa Kỳ năm 15 tuổi, từng chứng kiến thảm

kịch do bọn cướp biển Thái Lan tác hại trên đám thuyền nhân con tàu của cô. Cô khoe

từng có những hoạt động để tìm mộ thuyền nhân trên các đảo tạm cư cho thân nhân họ.

Chứng đó thôi thì cũng chẳng có gì đáng bàn. Nhưng điều trái khoáy là cô Carina

này đã về Việt Nam từ năm 1987 và về ở hẳn bên đó làm ăn từ năm 1996. Carina còn là

http://nguoiviet.de/


Hội Viên chính thức của cái mà VC gọi là “Hiệp Hội Doanh Nghiệp Người VN ở Nước

Ngoài” , một tổ chức Việt Gian tay sai của Việt Cộng tại Mỹ. Carina Hoàng cũng từng

bưng bô cho Vẹm qua câu nói: “…được sống trên chính quê hương của mình là hạnh

phúc nhât.” (trích Phỏng Vấn ngày 7/7/2005 với “chuyên san Người Viễn Xứ” tren

VietnamNet cua VC).

Người ta nói rằng khi chiếu slides giới thiệu cuốn sách Boat People của Carina

Hoàng (theo ông Vũ Văn Lộc, thì cô Carina đã in hình trong sách, và ông Lộc đã đề nghị

lấy ra), có đưa lên hai tấm ảnh cô bé Trần Kim Phúc bị cháy do bom napalm của Không

Lực Đồng Minh và tấm ảnh Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan bắn vào đầu tên Việt Cộng

Bảy Lốp. Đó là hai tấm hình mà phản chiến Hoa Kỳ đã tận dụng để tuyên truyền chống lại

Chính Phủ VNCH, tạo làn sóng căm phẫn của công luận Hoa Kỳ dẫn đến việc Mỹ bỏ rơi

Miền Nam chúng ta.

Cô đưa hai tấm ảnh không dính dấp gì trong cuốn sách về thuyền nhân với dụng ý

gì?

Dựa vào mối liên hệ của Carina với nhà cầm quyền Cộng Sản, thì chúng ta đã tìm

thấy câu trả lời đích thực.

Cuốn sách “Boat People”, và chính cô ta “Thuyền Nhân”, là cái bề mặt ngoài che

đậy cho âm mưu thực hiện mục đích mà “đồng chí” Trần Quang Hoan - Phó Chủ Nhiệm

Ủy Ban về Người VN ở Nước Ngoài - đã nhắn nhủ bằng những lời lẽ ngọt ngào khi kết

thúc buổi hội nghị Doanh Nhân Việt Kiều

“Trong việc triển khai NQ 36, các anh chị giữ vai trò quan trọng, là cầu nối hữu

hiệu với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Chúng tôi luôn lắng nghe các ý kiến

của các anh chị, những gì trong phạm vi quyền hạn của UB VNVNONN chúng tôi sẽ xem

xét giải quyết và hồi âm cho các anh chị rõ. Còn những vấn đề khác, chúng tôi sẽ phối

hợp với các cơ quan hữu quan cùng xem xét và có hướng giải quyết cho các anh chị. Rất

mong các anh chị thường xuyên quan tâm, đóng góp ý kiến cho công việc của UB

VNVNONN ngày một tốt hơn.”

Thì ra, cô bé mười lăm tuổi năm xưa, chấp nhận thập tử nhất sinh - từng bị bọn hải

tặc đánh cướp - để ra đi tìm tự do, chỉ bảy năm sau đã quên cái vết thương nhục nhã mà

quay về nơi mình từng chối bỏ để quyết chí làm tiền. Cô đã tự phản bội chính mình, phản

bột người cha từng là sĩ quan cao cấp trong Quân Lực VNCH, từng bị tù đày khổ nhục

trong các trại tù Cộng Sản. Trên các diễn đàn, người ta đã gọi Carina Oanh Hoàng là con

Kên Kên, có lẽ vì cô vừa đang bán sách kiếm tiền trên tử thi của những người vượt biên

xấu số, vừa đang cố tuyên truyền rằng thuyền nhân ra đi là vì mưu sinh chứ không vì tị

nạn Cộng Sản(trong sách Boat People, Carina Hoàng dùng chữ migration và xem những

người thuyền nhân là vì tránh sự đói nghèo, do đất nước bị chiến tranh tàn phá.) .

Ấy thế mà lại có ông cựu Đại Tá VVL-GC ở San Jose lên tiếng bào chữa sau đã

chịu khó viết một bài khá dài, nhận rằng mình đã “đem cuốn sách về đọc và viết bài điểm

sách với tất cả tấm lòng.”

“Nếu trích ra từng đoạn thì chỉ thấy hình ảnh của một Việt kiều đi đi về về từ 96


đến 2005.”

Nếu chỉ là Việt Kiều đi về làm ăn thì cũng chẳng ai mất thì giờ bàn đến. Nhưng cô

Carina Hoàng này đi xa hơn, là thứ Việt Kiều thân Cộng, và xa hơn nữa, là Việt Kiều tay

sai. Nói đúng chữ là Việt Gian.

Trong bài, VVL-GC nhắc lại câu nói của cha Carina Hoàng, cựu Trung Tá Hoàng

Tích Hữu Ái”

“Cộng sản độc tài gọi cha là Phượng Hoàng nợ máu nhân dân, cộng hòa tự do gọi

con là Kên kên ăn thịt thuyền nhân. Tôi thật tiếc cho các ông”

Tôi không rõ ngày xưa ông Hoàng Tích Hữu Ái, “Phương Hoàng” ra sao, nhưng

tôi vẫn kính phục ông vì ông từng là cấp chỉ huy trong Quân Đội và đã chịu đựng 14 năm

tù trong các trại tập trung của Cộng Sản. Nhưng tôi không thể nghe nổi cái lý luận rất

buồn cười khi cho rằng hể cha là Phượng Hoàng thì con không thể là Kên Kên.

Lịch sử cổ xưa, cận đại, và hiện đại cũng đã cho chúng ta những bài học về hoàn

cảnh “Hổ phụ sinh khuyển tử”

- Vua Lê Đại Hành có phải là một bậc anh hùng không? Sao lại sinh ra một Lê Long

Đỉnh hôn quân tàn bạo?

- Tên bán nước Lê Chiêu Thống có phải là hậu duệ của Bình Định Vương Lê Lợi

không?

- Nguyễn Cao Kỳ từng là Đại Bàng Thần Phong của QLVNCH, mà cũng quay mặt,

tự biến mình thành con chó đói nhục nhã bưng bô cho Việt Cộng?

Trong hoàn cảnh hiện nay, cũng có những đứa con thế hệ hai của những người cựu

chiến binh VNCH, cựu tù nhân chính trị đã bôi tro trát trấu vào mặt cha chúng khi triển

lãm tranh tôn thờ hình tượng Hồ Chí Minh, cờ đỏ sao vàng, vinh danh cán binh Việt

Cộng là “những người chiến đấu cho tổ quốc” và mạ lị cha anh chúng là “được dạy để

giết đồng bào mình”

Tại sao cái bọn khốn nạn từng tuyên bố nào là “Việt Cộng đã thay đổi, tiến bộ;

hạnh phúc được sống trên quê hương…”, chúng nó không cút hẳn về bên đó mà hưởng

cái hạnh phúc cho đỡ xốn mắt người Việt chống Cộng?

Hay chúng nó phải bám ở lại các nước tự do vì chúng cũng biết trước thân vận trái

chanh bị vắt bỏ vỏ nếu chạy về ở hẳn bên Việt Nam?

Hay chúng nó đã nhận chỉ thị phải bám lại các nước tự do để tiếp tục thi hành Nghị

Quyết 36 để đối lấy vài lợi nhuận kinh doanh bên Việt Nam?


Thấy Gì? Làm Gì?

Trước Sự Xâm Nhập của Nghị Quyết 36?

Nhìn qua những diễn biến chính trị trong sinh hoạt cộng đồng Việt tị nạn tại Hoa

Kỳ và các nước tự do khác, chúng ta không thể không nhìn thấy một sự tiệm tiến trong

việc thưc thi Nghị quyết 36 do bọn ngụy quyền Cộng Sản Việt Nam khởi xướng nhằm

xâm nhập, tìm cách khống chế ảnh hưởng vào tập thể người Việt tị nạn chúng ta.

Tại sao Nghị quyết 36 lại quan trọng đối với bọn Việt Cộng?

Sau hàng chục năm dài ngoắc ngoải mà vẫn cứ lẹt đẹt về phát triển, dẫn đất nước


đến mức lạc hậu, xếp vào hàng kém cỏi nhất trong các nước trên thế giới; Việt Cộng đã

nhìn ra tiềm lực để giúp chúng không ai khác hơn là gần ba triệu người Việt hải ngoại.

Nghị quyết 36 đã xác nhận "Hiện nay có khoảng 2,7 triệu người Việt Nam đang

sinh sống ở gần 90 nước và vùng lãnh thổ, trong đó hơn 80% ở các nước công nghiệp

phát triển, phần đông bà con ngày càng ổn định cuộc sống và hòa nhập vào xã hội nơi cư

trú, có vị trí nhât định trong đời sống kinh tế, chính trị - xã hội ở nước sở tại, có tác

động ở mức độ khác nhau tới mối quan hệ giữa các nước đó với Việt Nam . "…

"Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài có tiêm lực kinh tế nhât định, có mối

quan hệ với nhiêu doanh nghiệp, tổ chức kinh tế nước ngoài và quốc tế, có khả năng

tìm kiếm đối tác và làm cầu nối với các doanh nghiệp, tổ chức trong nước. Nhiều trí

thức có trình độ học vấn và chuyên môn cao; một số người giữ vị trí quan trọng trong các

cơ quan, cơ sở nghiên cứu, đào tạo, các công ty và tổ chức quốc tế, có khả năng tạo

dựng quan hệ với các cơ sở kinh tế, khoa học ở nước sở tại."

Vì thế, bằng bất cứ giá nào, Việt Cộng cũng phải tìm cách nắm lấy cộng đồng

người Việt hải ngoại để khai thác. Âm mưu xâm nhập vào cộng đồng Việt được thực hiện

trên nhiều mặt trận chính trị, kinh tế, và văn hoá; mà trong đó, văn hoá văn nghệ là dễ

dàng nhất do khai thác sự dễ dãi, nhẹ dạ, hời hợt, nông cạn về chính trị của một số người

Việt trẻ.

Muốn đánh giá đúng, chúng ta phải kết hợp tất cả những diễn biến vào một bức

tranh toàn cảnh; thay vì cứ nhìn riêng rẻ từng mảnh puzzle để rồi nhận định lầm lạc phiếm

diện như kiểu người mù sờ voi. Cần nhất là khi nhận định hay phê phán, chúng ta phải tự

xác định vị trí của mình; là người Quốc Gia Tị Nạn, chống Cộng Sản độc tài; và không để

xen vào chút mảy may nào các yếu tố khác biệt về tôn giáo, địa phương, bè phái vân vân.

Về mặt trận chính trị, trong mấy năm gần đây, bọn chóp bu Việt Cộng thay nhau

liên tục đến Hoa Kỳ để vận động. Chúng tổ chức những buổi họp mặt với bọn gian

thương, trí thức Việt Gian tại Bắc California, Texas, vùng DC. Trong nuớc, chúng tổ

chức Đại hội Việt Kiều quy tụ hàng trăm những tên Việt gian từ Âu, Mỹ về xun xoe kiếm

danh kiếm lợi. Về văn hoá, chúng không ngừng đưa ra nước ngoài khi thì rầm rộ những

đoàn văn công, khi thì đơn lẻ vài ca sĩ có đảng tịch và đang nhận nhiệm vụ tình báo, dân

vận. Đồng thời chúng tìm mọi cách mua chuộc những thành phần háo danh, hám lợi trong

các tổ chức hải ngoại bằng cách tạo cho chúng các điều kiện làm ăn, mua bán dễ dàng tại

Việt Nam trong khi vẫn bám chặt vào các chức vụ then chốt trong các đoàn thể tổ chức

chính trị cộng đồng, hay có tính chất văn hoá lịch sử tại hải ngoại.

Nổi bật nhất là vụ các đoàn văn công xuất hiện tại Úc, Bỉ, Dallas, Nam, Bắc

California… như Duyên Dáng Việt Nam, chương trình ca nhạc Thảm Đỏ.ca sĩ đỏ Đàm

Vĩnh Hưng; vụ các giám đốc đài Việt Nam Hải Ngoại giao tiếp với cán bộ VC; vũ rải rác

khắp nơi các vụ kiện nhằm đe doạ, bịt miệng người Quốc gia tại Portland (Oregon),


Austin, Dallas (Texas), Washington DC, Virginia, mà bọn Việt Gian đòi bồi thường con

số hàng triệu đô la. Dù biết rằng sự thắng kiện là khó xảy ra, nhưng bọn Việt Gian này chỉ

cần gây hoang mang, lo âu cho người bị kiện vì phải tốn tiền luật sư, mất rất nhiều thì giờ

ảnh hưởng công ăn việc làm. Trong khi bọn chúng thì có thể dùng tiền của VC tuồn vào

để đánh phá.

Chúng ta không thể không nói đến hình thức xâm nhập văn hoá, xem ra có vẻ nhẹ

nhàng, như các băng đĩa CD, DVD các ca khúc cho thiếu nhi, các tuồng cải lương, kịch,

phim, phóng sự, các màn hài hước rẻ tiền mà không thiếu những kẻ bình dân,nông cạn

sẵn sàng rước về nhà. Ngay cả trên mặt trận truyền thông, Việt Cộng cũng đang lấn sân

do những tài khoản hết sức lớn để in ra những tờ báo rất đẹp, bài vở về phim kịch, thể

thao, truyện ướt át rất hợp thị hiếu của đa số đồng bào tị nạn. Từ các nội dung vô thưởng

vô phạt, chúng sẽ từ từ đưa vào những bài mang tính xã hội cho độc giả, thính giả làm

quen với văn chương từ ngữ thấp kém của chúng trước khi chuyển hẳn qua các đề tài

chính trị. Và khi đó, thì sự xâm nhập đã quá sâu để có thể hoá giải. Trong vụ Cộng Đồng

Dallas Fort Worth chống văn công Đàm Vĩnh Hưng, đã thấy có vài tờ báo trước đây đứng

hàng hai, nay quay phắt phản bội Cộng Đồng cũng chỉ vì đồng tiền máu của CS.

Song song với những việc trên, chúng ta thấy diễn ra hàng ngày những bài báo,

điện thư tấn công nhắm vào những người chống Cộng tích cực. Bọn bồi bút CS, Việt

Gian đã xuyên tạc, bóp méo sự việc để chống chế cho các việc phản nghịch, sai trái trong

cộng đồng (như vụ Đài Viet Nam Hải Ngoại, vụ đốt quốc kỳ ở Virginia). Chúng lôi

chuyện cá nhân, gia đình hay dựng đứng chuyện nhằm bôi nhọ người Quốc gia. Chúng

xúi bẩy các hội đoàn Quốc gia tranh chấp nhau, mạ lị nhau thậm tệ trên báo, diễn đàn để

rồi mất lòng tin nơi đồng bào mình, tan vỡ khối đoàn kết của cộng đồng. Chúng gây chia

rẽ giữa người Phật Giáo và Công Giáo; giữa các thành viên bênh và chống những vị lãnh

tụ ngày xưa. Đó cũng là ngón đòn thâm độc để lôi kéo cộng đồng đi ra xa những nan đề

chính trị nóng hổi Quốc Cộng.

Tìm những phương thức để đối phó với sự xâm lăng chính trị, văn hoá,này của CS

không phải dễ; nhưng cũng không thể gọi là vô phương.

Là con người bình thường, rất nhiều kẻ đã không thoát khỏi sự cám dỗ của tiền tài,

danh vọng, và nhan sắc. Vì thế, nên mới có những tên phản bội từ ngấm ngầm cho đến

công khai. Đại Hội Việt Kiều tại Hà Nội năm ngoái đã lôi kéo được hàng trăm tên mò về

tung hô, nịnh bợ CS một cách khả ố. Nhiều nhà văn, nhà thơ, y bác sĩ cũng đã về Việt

Nam in sách, ra mắt sách để kiếm tiền và danh. Nhiều nghệ sĩ từng được ấp ủ trong tình

thương cộng đồng cũng chạy về VN ca hát. Đầu tư kinh tế thì cũng có nhiều, cho dù đã có

nhiều đứa ôm đầu máu bỏ của chạy lấy người hay kết thúc bi thảm trong các trại tù CS vì

những tội danh bịa đặt.

Đã đến lúc chúng ta phải mạnh dạn, đồng loạt lôi cổ bọn phản bội này ra công

luận. Nhất hô phải có bá ứng. Hãy tẩy chay bọn này, không cho chúng ngồi chung với


người Quốc Gia. Xin hãy cương quyết và dứt khoát như việc Luật Sư Lê Duy San đã yêu

cầu Ban Tổ Chức Đại Hội Luật Sư tại Cali tống cổ tên Nguyễn Hữu Liêm ra khỏi phòng

tiệc. Điều quan trọng khi nói đến hành tung của chúng, chúng ta phải có bằng chứng cụ

thể để trình ra cho công luận và khi cần trình cho quan toà. Các tổ chức Cộng Đồng, hội

đoàn Quân Đội nên đứng hẳn về phía chiến hữu, đồng chí của mình trong các vụ kiện,

thay vì chỉ viết những câu ủng hộ có tính cách cá nhân của các vị lãnh đạo.

Làm chính trị là phải chấp nhận hy sinh, chấp nhận sự phê phán từ mọi phía. Nếu

chúng ta tự tin rằng mình có chính nghĩa, không làm điều gì sai với lương tâm, không

phản bội lý tưởng, thì xin hãy đứng vững không để sự đe doạ làm khuất phục, không để

mãnh lực đồng tiền làm mờ lương tri. Nếu có bị kiện cáo, xin coi như sự thử thách. Cho

dù vài anh em chúng ta có phạm vào khe hở luật pháp Mỹ mà thua cuộc, thì chúng ta vẫn

thắng trong công luận người Việt Tị Nạn. Những người hoạt động chính trị, báo chí

thường là nghèo, không có tài sản gì đáng kể, nên sẽ không có gì để mất cả. Chỉ sợ những

vụ bị gán cho rằng hình sự thì sẽ mất đi chút tự do. Nhưng sá gì, mạng sống còn dám hy

sinh cho Tổ Quốc kia mà, biết bao người con yêu dấu Việt Nam đang bị cầm tù tại Việt

Nam cũng vì hai chữ Tự Do và Nhân Quyền.

Hiện nay, đang có những nỗ lực của vài luật gia và những nhà báo, nhà hoạt động

Quốc Gia bị kiện để thu thập nội dung các vụ kiện, đúc kết kinh nghiệm đối phó để phổ

biến cho quần chúng. Đây là việc làm rất cần thiết để chứng tỏ cho CS thấy rằng thứ vũ

khí của chúng sẽ không có hiệu quả gì.

Chúng ta phải quan niệm dứt khoát rằng kẻ nào xu nịnh, làm ăn, giúp đỡ kẻ thù thì

cũng chắng khác gì kẻ thù của chúng ta (dĩ nhiên chúng ta không tính đến các ngoại nhân,

vì họ cũng chỉ vun xới cho quyền lợi nước họ)

Nhưng ngược lại, đối với kẻ thù của kẻ thù, chúng ta cần có cách nhìn sâu sắc

nhưng cởi mở hơn. Họ có thể chưa là bạn của chúng ta, nhưng không nên xô đẩy họ về

phía kẻ thù. Họ có thể là con bài của CS để lừa bịp, len lỏi vào hàng ngũ chúng ta mà phá

hoại công cuộc đấu tranh. Nhưng cũng có thể họ là những người thực sự chống lại chế độ

CS hiện hành; nhưng do tầm nhìn và kinh nghiệm, hiểu biết quá khứ mà họ có nhiều điều

bất đồng với chúng ta. Nên coi họ là đồng hành thì hơn là bày tỏ sự nghi kỵ, chống đối.

Ngày xưa trong kháng chiến chống Pháp, chính bè lũ Hồ Chí Minh cũng đã đồng hành

với các đảng phái Quốc Gia cho đến khi chúng cướp được chính quyền vào ngày 19 tháng

8, 1945

Cũng đã quá trễ - nhưng còn hơn không- để chúng ta nhìn lại nhau, hòa đồng với

nhau giữa các đoàn thể tổ chức Quốc Gia. Chúng ta thừa biết không xã hội nào không có

những kẻ bịp, những tổ chức bịp. Có những kẻ không có khả năng, tư cách hay có quá

khứ không đẹp cũng nhảy ra múa may, đòi làm lãnh tụ. Rất đau lòng khi những tổ chức

bịp này đã làm xói mòn niềm tin của đồng bào. Cũng rất đau lòng và xấu hổ khi thấy vài

ông, bà lãnh đạo các tổ chức trong cộng đồng cứ lời qua tiếng lại, chì chiết nhau năm này

tháng nọ mà quên đi công việc chính là góp phần trong sinh hoạt chung. Chẳng lẽ sau 35

năm tị nạn trên mảnh đất tự do dân chủ này, họ không học được bài học nào để ngồi lại


với nhau? Những ai tự thấy mình đã thấm mệt, không còn nhiệt huyết thì xin hãy âm thầm

đứng ra một bên mà không làm cản trở công việc chung bằng những nhận định tiêu cực

đầu hàng. Một thí dụ rất gần, tối ngày Chủ Nhật 18 tháng 7 vừa qua, Lý Tống giả dạng

xâm nhập vào xem văn nghệ ở San Jose để xịt chất cay vào mặt tên ca sĩ cán bộ VC Đàm

Vĩnh Hưng. Song song với những lời hoan nghênh, cổ vũ, khoan khoái của tuyệt đại đa số

người tị nạn, thì cũng đã có lác đác những phê bình không đẹp mà theo chúng tôi, phát

xuất từ tình cảm thì hơn là lý trí. Đối với chúng tôi, Lý Tống làm một việc mà ai cũng

muốn làm, nhưng không dám hy sinh tự do cá nhân để làm. Ít nhất Lý Tống đã đánh trực

tiếp vào một mắt xích quan trọng của Nghị Quyết 36, làm bọn Việt Gian bầu sô chắc còn

lâu mới dám tiếp tục mời văn công VC hoặc phải tốn kém gấp bội để lo giữ an ninh; làm

cho bọn ca nô VC từ nay cũng phải lo sợ, nếu có hát vì ham tiền, thì cũng vừa hát vừa

run.

Trong phạm vi hạn hẹp của trang báo, chúng ta không thể bàn hết mọi chuyện. Chỉ

xin nhấn mạnh hai điểm chính mà chúng tôi coi là quan trọng nhất:

- Giữ vững lập trường, phân định rõ ràng lằn ranh Quốc Cộng. Từ đó, chúng ta mới

dễ đoàn kết, hợp tác với nhau trong sự nghiệp chung. Nhân nhượng với bạn, nhưng kiên

quyết với thù

- Chấp nhận sự hy sinh trong cuộc đấu tranh. Hy sinh những sở thích, du lịch, giải

trí không cần thiết để không làm lợi cho địch. Hy sinh chút thì giờ để đóng góp. Thậm chí

có khi cần phải hy sinh tự do, hạnh phúc và sinh mạng. Thẳng tay vạch mặt bọn thù trong

phạm vi pháp luật cho phép mà không e ngại những hệ lụy do VC sẽ tìm cách áp đặt lên

chúng ta.


Thấy Gì? Làm Gì? (bài 2)

Định Luật Cung Cầu Trong Thưởng Ngoạn Âm Nhạc

Vụ tấn công văn công Đàm Vĩnh Hưng đã gây ra nhiều tranh luận sôi nổi. Đại đa

số ngươi Việt Tị Nạn hoan nghênh hành động của Lý Tống và chửi mắng bọn Việt Gian

ham tiền và lên án người đi xem. Người ta đưa ra nhiều tấm hình các cô gái đi vào hí

trường mà phải che mặt bằng chiếc ví tay. Bản th ân tác giả cũng rất khoái chí trong một

thời gian dài sau những màn đánh đấm ngoạn mục nhắm vào sự xâm nhập văn nghệ của

bọn CS.

Nhưng

Nói đi thì cũng phải nói lại.

Hơn 35 năm qua, hình như người Việt Chống Cộng chúng ta trách người thì nhiều,

mà tự trách mình thì ít.

Chúng ta đã thấm nhuần văn minh Tây Phương trong đó ngoài tinh thần dân chủ tự

do về chính trị, thì về kinh tế có quan niệm trọng thương, chủ nghĩa tư bản là những động

lực thúc đẩy xã hội đến giàu mạnh.

Một trong những chìa khoá của chủ nghĩa tư bản là luật cung cầu. Đời sống con

người càng ngày càng phức tạp, đẻ ra nhiều nhu cầu để làm cuộc sống thoải mái về vật

chất, thăng hoa về tinh thần. Người Mỹ hay hơn một bậc, là các nhà tư bản đã nghĩ trước

giùm cho người tiêu thụ những nhu cầu mà chính người tiêu thụ còn lâu mới nghĩ đến. Vì

vậy, khi những sản phẩm mới được tung ra, là được chiếu cố nồng nhiệt ngay. Cứ xem


trong một chiếc xe hơi thì thấy rõ. Nào là chỗ đựng ly, chỗ đựng băng CD, chỗ đựng kính

mát, ghế ngồi có thể điều chỉnh nhiều vị thế khác nhau, các bộ phận điện tử để điều khiển

…

Vậy mà chúng ta từng quen biết với văn minh Mỹ từ thập niên 50 của thế kỷ trước,

cộng với hơn 35 năm sống ngay trên đất Mỹ; chúng ta vẫn không chịu nhìn thấy định luật

cung cầu này trong các lãnh vực văn hoá văn nghệ.

Thử làm con tính. Trong gần 3 triệu người Việt hải ngoại, con số người tị nạn

thuộc thế hệ 1 nay còn lại bao nhiêu? Sau 35 năm, còn lại bao nhiêu? Lấy gia đình mình

ra làm mẫu, thì chúng ta biết rằng có ít nhất trên 80 phần trăm là thuộc thế hệ hai và ba,

và bốn… Cộng với hàng trăm ngàn người Việt đến Mỹ trong các chương trình đoàn

tụ,hôn nhân, du học rồi ở lại … Thì con số những người khác biệt quan điểm. trình độ

thưởng ngoạn với chúng ta phải là một con số đáng cho chúng ta lưu ý.

Đặc biệt, rất nhiều người trẻ đến Hoa Kỳ sau này không hề có một ý thức chính trị

nào. Họ sinh ra, lớn lên trong lòng chế độ CS; họ không hề biết đến một chế độ Cộng

Hòa, với nền văn nghệ phong phú nhân bản tiền 1975. Hàng chục năm qua, chỉ biết có

một thứ văn nghệ trong nước, chỉ biết đến các “thần tượng” Mỹ Tâm Đàm Vĩnh Hưng….

Mỗi người, tuỳ hoàn cảnh sống, trình độ, mà có những sở thích thưởng ngoạn khác

nhau. Ngày xưa, khi chúng ta mê thích các bản nhạc tiền chiến, chuộng các ca sĩ Thái

Thanh Thái Hằng, Sĩ Phú,… thì những người lính của chúng ta chỉ nghe Giang Tử,

Phương Hoài Tâm, Thanh Tuyền, những người gốc miền Nam thì chỉ biết Hùng Cường,

Phượng Liên, Út Trà Ôn… Sở thích văn nghệ, thị hiếu rất khó thuyết phục và chắc chắn

là không thể cấm đoán được.

Ngày nay cũng thế thôi. Những vị từng cầm súng chiến đầu, quý bà lớn tuổi thì

vẫn còn tha thiết đến nền văn nghệ xưa, với anh tiền tuyến, em hậu phương; Người Ở Lại

Charlie, Chiều Mưa Biên Giới… Còn con em chúng ta thì sao? Họ còn trẻ, họ phải tìm

loại nhạc thích hợp với lứa tuổi, tâm tình của họ chứ? Đặc biệt, những người trẻ mới từ

VN qua, họ cũng không thể nào thấm nổi những giai điệu tiền 75, và cũng nhưa tiêu hoá

được các loại nhạc mới theo âm điệu Tây Phương.

Các nhạc sĩ, ca sĩ, nhà làm băng nhạc đã vì quá chiều sở thích của thế hệ 1, mà có

phần lơ là đối với thế hệ 2, 3. Phải nói thẳng ra là họ cũng sợ bị phê phán nặng nề nếu có

chút lệch lạc. Các ca sĩ thế hệ chúng ta thì ngày nay đã tròm trèm 60, 70. Có bơm nhiều

botox vào mà lên sân khấu thì cũng thấy hình ảnh của uá tàn, sao sao ấy, nhất là giọng

hát đã không còn trong trẻo, lên các nốt cao đã thấy bể tiếng. Các ca sĩ trẻ hơn thì cứ bắt

họ đóng lên người bộ quân phục để hát thay cho tâm tình chúng ta mà họ không thể đem

được vào trong lời ca tiếng hát và cách diễn đạt. Đã qua thập niên thứ hai thiên niên kỷ

2000, mà cứ bắt họ hát, nghe nhạc của 40, 50 năm trư ớc là sao?

Nếu cứ tạm chấp nhận những show như thế cho thế hệ 1, thì thế hệ 2, 3 cũng có

quyền đòi hỏi thoả mãn nhu cầu của họ. Ví như một hố trống, nếu chúng ta không nhanh

tay đổ nước thanh khiết của chúng ta vào, thì bọn đỏ sẽ cho tràn vào thứ nước ô nhiễm


của chúng.

Tôi đã đến nhiều gia đình cựu tù nhân Chính trị, cựu quân nhân QLVNCH, và thấy

ngay chính họ (hay ít ra thì con cái họ) thưởng thức say mê những dĩa nhạc CD, DVD

nhập cảng hay sang lậu từ VN, con cháu họ thì hàng ngày được giải trí bằng những

chương trình thiếu nhi do bên VN quay và bán ra. Vậy thì khi các vị đội nắng dầm mưa đi

biểu tình phản kháng Thảm Đỏ, Duyên Dáng VN, Đàm Vĩnh Hưng… quý vị có thấy cần

thiết phải làm sạch trong nhà mình trước không?

Chúng ta chống những ca sĩ VC, chửi mắng bọn bầu sô, cai thầu văn nghệ, lên án

những khán giả đi xem. Nhưng chúng ta quên rằng chính chúng ta đã không đáp ứng

được nhu cầu văn hoá văn nghệ của quần chúng, nên họ phải đi vuột ra khỏi tầm tay

chúng ta.

Chờ cho văn công VC đến ca hát rồi mới phản đối là hạ sách. Tìm phương kế để

ngăn chúng đến là trung sách. Tạo ra điều kiện để lôi kéo khán giả về với mình mới là

thượng sách.

Để được như vậy, các tổ chức Cộng Đồng chúng ta nên khuyến khích các nhà hoạt

động văn nghệ, văn hoá nhắm vào đối tượng trẻ mà sáng tác, phục vụ. Nên có những cuộc

thi sáng tác, tuyển lựa ca sĩ mới với những bản nhạc trẻ trung thích hợp với lứa tuổi của

họ. Tại chúng ta chưa làm hay làm chưa tới, chứ không phải không làm được.

Nói đến việc vun bồi cho thế hệ hai, thiết tưởng đây là vấn đề đã được rất nhiều

người lên tiếng từ bao năm qua. Nhưng nhìn lại, xem thử chúng ta đã làm được gì?

Thế hệ hai của chúng ta hiện đang ở độ tuổi 40, 50 cả rồi. Họ đã rất thành công

trên đường đời, có học vấn cao, có địa vị khá trong xã hội Mỹ. Nhưng ngoài việc đảm

trách các lễ nghi chào kính như nhóm Young Marines, Hậu Duệ Võ Bị…, họ đã góp được

bao nhiêu cho sự nghiệp chống Cộng về các lãnh vực khác như văn hoá văn nghệ, tuyên

huấn… ? Hay là đã có nhiều người tham gia dòng chính rồi vì quyền lợi, danh vọng cá

nhân mà càng ngày càng xa rời chính nghĩa của cha anh?

Đó là do chính chúng ta biết, đề ra, lập ra, nhưng không ai để tâm sức vun bồi cho

họ. Có phải chúng ta lại đi vào bánh xe “đầu voi đuôi chuột”? Hay chính vì thế hệ cha

anh mãi lo tranh chấp, xung đột, làm cho họ đâm ra mất sự tin tưởng và tự đi tìm phương

hướng cho chính họ? Thế là cái bẫy của Nghị Quyết 36 giương ra, sẵn sàng nuốt vội

những con mồi háo danh, hám lợi như trường hợp Brian Đoàn, Danny Đoàn Nguyễn,

Frank Vũ, Lisa Lê, Dũng Taylor…

Thế hệ thứ ba thì đã Mỹ lắm rồi, chúng ta không lo chúng bị ảnh hưởng bời văn

hoá CS nữa. Nhưng vẫn phải canh chừng để chúng không vì những quan điểm phóng

khoáng mà bị CS lợi dụng qua những chiêu bài nhân đạo, phát triển…

Thế hệ 1 chỉ còn 10, tối đa 20 năm nữa là xong, thanh thản từ giả cỏi đời ô trọc

này. Xin chấm dứt những đố kỵ, xung khắc mà bắt tay ngay vào những việc làm thiết thực

để giữ cho thế hệ hai đi đúng con đường của mình mong muốn.


Tệ Trạng Ca Sĩ Hải Ngoại về

Ca Hát ở Việt Nam,

Trách Chi Những Kẻ Chỉ Biết Lợi Nhuận

Ngày xưa, ông Đào Duy Từ tuy là một nhân tài lỗi lạc, nhưng vì là con của một

đào hát cô đầu, nên không được đi thi để ra làm quan như các sĩ tử khác. Xã hội Việt

Nam cho đến thời Cộng Hoà, vẫn coi những người hoạt động trong giới ca hát là thấp

kém nhất; không có trong sự xếp loại “Sĩ, Nông, Công, Thương, Binh”. Vì thế, mới có

chữ “Xướng Ca Vô Loài”

Khác với xã hội Tây Phương mà nghệ thuật trình diễn đã được coi trọng từ hàng

trăm năm trước, nhất là khi có quan điểm tân tiến về bình đẳng xã hội; Việt Nam ta vẫn

coi nhẹ nghề ca hát, kịch trường. Một phần do ảnh hưởng phong kiến, một phần cũng do

tự những giới trong nghề trình diễn phần lớn xuất thân kém cỏi và ít chịu thăng tiến về

kiến thức và phẩm cách. Họ thường nổi lên do chút tài thiên phú. Có một số ít học, mà

không qua các lớp đào tạo để có những kiến thức cơ bản trong nghề và các kiến thức về

xã hội. Vì thế, một phần của giới này có lối sống buông thả, thiếu phẩm hạnh, thiên về lợi


danh.

Theo làn sóng người di tản tị nạn Cộng Sản, các ca sĩ nhạc sĩ cũng có mặt rất sớm

trên mảnh đất tự do. Sau đó, những chuyến vượt biên, đoàn tụ đã đem lại thêm rất nhiều

người tài danh để đủ khả năng hình thành một sinh hoạt văn nghệ sống động tại Hoa Kỳ

và các nước tự do – là món ăn tinh thần không thể thiếu được của những người Việt mới

định cư, chưa hội nhập vào đời sống văn hoá hoàn toàn khác lạ của các nước sở tại.

Những năm khi còn ở trong các trại tù Cộng Sản, chúng tôi luôn luôn nuối tiếc về

sự “khai tử” của nền văn hoá văn nghệ phong phú của miền Nam Tự do. Nhưng nhờ các

ca, nhạc sĩ di tản, nền văn hoá, văn nghệ đã được hồi phục và phát triển mạnh. Các bản

nhạc được ghi chép lại, trình diễn và phổ biến rộng rải đã trở thành niềm vui và hy vọng

cho hàng triệu người Việt chúng ta không những ở hải ngoại mà cả ngay trong nước. Đó

là điểm son mà chúng tôi không hề quên.

Người Việt hải ngoại đã trả công xứng đáng cho các ca, nhạc sĩ, các chương trình

Thúy Nga, Asia, các đại nhạc hội tổ chức khắp nơi bằng sự tham dự đông đảo, bằng các

bài báo vinh danh, quảng bá. Những tưởng rằng tấm lòng của họ sẽ chung thủy với sự cổ

vũ, đùm bọc của đồng hương.

Nhưng mấy năm gần đây, làn sóng những ca (có vài nhạc sĩ) quay bước trở về Việt

Nam để mua nhà, mở tiệm, ca hát càng ngày càng tăng. Thậm chí có những ca nhạc sĩ còn

lếu láo tuyên bố ca tụng Cộng Sản và được Cộng Sản ban cấp bằng khen ve vuốt. Những

người này không lâu trước đây còn đứng trên sân khấu Asia, Thúy Nga, mặc áo lính, hát

những bài ca tụng chế độ Cộng Hoà, vinh danh người lính miền Nam; thì đùng một phát,

trở mặt thấy xuất hiện trên sân khấu Sài Gòn. Có những ca sĩ trở mặt nhiều lần, từ đỏ sang

vàng, kiếm được chồng sang, kiếm được chút vốn, lại trở từ vàng sang đỏ. Có kẻ sau khi

về đỏ, bị lừa bịp, hất cẳng lại từ đỏ sang vàng nhanh đến chóng mặt.

Sự trở cờ, quay mặt này làm hao tốn không ít bút mực lời bàn trên các trang web,

báo chí hải ngoại. Người ta lên án, chê bai thậm chí thoá mạ bằng nhiều chữ rất tàn độc.

Đa phần là do các ca sĩ đã luống tuổi, giọng ca đã bể không còn hơi. Ở hải ngoại, khan

giả còn chút cảm tình mà chấp nhận. Họ tưởng có thể mò về Việt Nam để được vỗ tay vì

chút dư âm của dĩ vãng xa xưa. Người ta đã miệt thị những kẻ này bằng các chữ khó nghe

như “con Nhện Trắng Gò Công”, “Nguyễn Cao Kỳ Cẩu”, “Trịnh Hủi” …

Người viết bài này đã hơn một lần lên tiếng đề nghị không nên mất thì giờ về

những ca sĩ này. Vì xét cho cùng, họ không phản bội điều gì cả. Họ không tôn thờ lý

tưởng nào mà chỉ là những người làm tiền, kiếm danh vọng. Ngoài một số ít các ca nhạc

sĩ có trình độ, có ý thức chính trị như Lê Dinh, Duy Khánh, Lam Phương, Ngọc Minh…

đa số không hề có chút lập trường, nhận thức chính trị nào. Họ ra đi khỏi Việt Nam là để

trốn chạy một chế độ mà họ không thể sống thoải mái được như trong một xã hội tự do.

Điểm này có vẻ nghịch lý, vì kinh tế cũng là một phần trong phạm trù chính trị. Nhưng

trong thâm tâm họ, họ không có cái tầm nhìn như thế. Vì thế, khi có cuộc sống thoải mái


ở nước ngoài, mà lại được đi về Việt Nam ca hát, thì họ tận dụng ngay cơ hội. Mục đích

của họ chỉ là tiền và danh thôi.

Lỗi là tại chúng ta đặt quá nhiều kỳ vọng vào họ và đánh giá họ cao hơn nhiều

thực chất của họ. Đơn thuần, họ là những nghệ sĩ, chỉ biết đồng tiền và danh vọng.

Những nhạc sĩ khi viết bản nhạc do tình cảm thắm thiết với đối tượng, âm điệu

nhạc sẽ có hồn, và lời nhạc sẽ thanh thoát (đó là Chiều Mưa Biên Giới, Anh Đi Chiến

Dịch, Ngày Trở Về, Quê Nghèo…) ; trái lại thì chỉ là những nốt sol, đô, mị ráp vội vàng

cho đủ một bài ca, cho đúng nhạc lý, và lời thì chắp vá, ngọng nghịu đến vô duyên.

Người ca sĩ khi hát vì sự đồng cảm với nội dung bài hát thì giọng hát tuyệt vời,

thấm vào từng thớ thịt, giòng máu người nghe, làm cho họ xúc động đến rơi lệ. Ngược lại,

thì chỉ là một giải trí cho qua thời gian mà không để lại một ấn tượng nào.

Trong cuốn phim “From Here to Eternity”, khi Binh Nhì Angelo Maggio (do

Frank Sinatra đóng) bị tên Thượng Sĩ Phì Lũ Fatso Judson (Ernest Borgnine) bắt nhốt và

đánh chết; người bạn rất thân là Binh Nhì Robert Lee Prewitt (Montgomery Cliff) đã thổi

ba hồi kèn tiễn biệt lúc sáng mai với nước mắt ràn rụa. Âm vang thổn thức từ đáy con tim

của người lính nghệ sĩ đã làm cho cả doanh trại đều ngồi dậy nhìn ra và cảm xúc tột cùng.

Chúng ta đang sống trong một xã hội tư bản do chúng ta lựa chọn và chấp nhận

(dù chì là sự lựa chọn bắt buộc giữa hai chế độ Tư bản và Cộng sản). Chế độ Tư bản dựa

trên lợi nhuận, và luật cung cầu. Khi có cầu, thì mới có cung. Hết nhu cầu về phương diện

này, thì nhà sản xuất xoay qua cung cấp cho mặt khác đang có nhu cầu nổi lên. Họ làm

thế vì lợi nhuận chứ không hoàn toàn vì lòng yêu thương phục vụ khách hàng. Dù rằng

trên các quảng cáo, luôn luôn mở miệng nói :”We are here for you”. Phải nói rằng “we

are here for money!” mới đúng.

Các ca nhạc sĩ, các nhà sản xuất băng đĩa không là ngoại lệ. Họ phải sống trước đã.

Ngay cả anh chị em cựu tù nhân chính trị cũng thế thôi. Những năm mới qua Mỹ, đi làm

thuê cho các hãng xưởng, họ rất hăng hái chống cộng. Họ lên án văn hoá phẩm VC, họ

chê trách những ai nghe nhạc VC, đọc báo VC. Nhưng sau khi có một số vốn bỏ ra đầu

tư, những người kinh doanh về sách báo, băng nhạc, phim ảnh đã sớm chiều theo thị hiếu

khách hàng mà nhập cảng những băng nhạc, DVD từ Viêt Nam với nội dung ban đầu là

những bài hát cho trẻ em, rồi đến những băng hài hước rẻ tiền, và sau đó, không ngần

ngại nhập luôn những băng phim truyện mà chắc chắn có ít nhiều tuyên truyền cho CS.

Câu trả lời của họ luôn luôn là: “Mình buôn bán, thì khách hỏi gì phải tìm cho

có!!!”

Các vị chủ chợ, địa ốc, chuyển tiền thì khỏi nói. Làm sao mà họ không bị quyến rũ

bởi mức lời hàng chục, hàng trăm ngàn đô la mỗi tháng?

Chúng ta thử nghe một đoạn của ông Nam Lộc, một MC chuyên nghiệp mà nhiều

người tị nạn rất ngưỡng mộ khi trả lời phóng viên Xuân Hồng của đài BBC trong chương

trình “Lá Thư Hàng Tuần” phát thanh sáng Thứ Bẩy 26 tháng 5, 2007 tại Hoa Kỳ

Trích:

Xuân Hồng: Xin ông Nam Lộc cho biết các chương trình ca nhạc của Trung tâm

Asia thường dựa vào những yếu tố nào để thực hiện?


Nam Lộc: Thưa anh, Asia Entertainment là một trung tâm ca nhạc và sinh hoạt

nghệ thuật tư nhân phục vụ cho khán thính giả người Việt tại hải ngoại. Do đó khi thực

hiện các chương trình ca nhạc, chúng tôi hoàn toàn dựa vào cảm quan cùng nhu cầu

thưởng ngoạn của người tiêu thụ. Chính vì thế mà hầu hết các nhạc phẩm được sử dụng

và trình bày trong mọi đĩa nhạc đều là những ca khúc được khán thình giả yêu thích hoặc

yêu cầu, vì nó phản ảnh đúng tâm trạng, hoàn cảnh cùng nỗi niềm và thị hiếu của người

nghe. Có thế thì khán thính giả mới mua DVD và trung tâm mới có lợi nhuận để tiếp tục

thực hiện các sản phẩm mới.

Ngưng trích

Vậy thì khi Cộng Đồng tị nạn chống Cộng tích cực thì họ làm băng nhạc, hát các

bài chống Cộng. Khi Cộng Đồng chống Cộng yếu đi, và có thể kiếm tiền ở quốc nội, thì

họ đi hai hàng. Khi Cộng Đồng hải ngoại không còn là con bò sữa, do những đợt di dân

sau này với hàng loạt khán thính giả mới đến Hoa Kỳ càng ngày càng đông không thiết

tha gì với nhạc cũ miền Nam thì họ bắt buộc phải chuyển qua loại nhạc khác mà có thể là

nhạc từ Việt Nam; hay mò về Viêt Nam quay phim, ca hát ca tụng Việt Cộng để kiếm tiền

ở Việt Nam.

Tóm lại, một khi đã bước vào vòng doanh thương, chỉ có tiền là "mục tiêu tối hậu".

Tổ quốc, đồng bào chỉ là những khái niệm xa lạ, mơ hồ. Tiền đếm được, mua được những

ước muốn, áo quần, nữ trang đua đòi vì nhu cầu ăn diện của giới nghệ sĩ rất cao.

Cái lỗi là do chúng ta đã kỳ vọng vào những điều mà họ không hề có; và đánh giá

họ quá cao so với tầm vóc của họ. Nhưng cũng xin đừng quơ đũa cả nắm mà mắng mỏ

người ta là xướng danh vô loài, tội nghiệp cho những nghệ sĩ có lòng và có tư cách.

Cuối Đông năm Kỷ Sửu, Jan. 2010.


Nhìn lại kinh tế Việt Nam những năm qua

Những tiến bộ và khó khăn

Sự suy thoái kinh tế tại Hoa Kỳ kéo theo một loạt những khủng hoảng tại hầu hết

các nước trên thế giới, dù là nước giàu mạnh phát triển hay là nước nghèo khó, chậm tiến.

Việt Nam cũng không thoát ra ngoài ảnh hưởng đó, mà còn sâu nặng hơn. Họ đang đối

diện với muôn vàn khó khăn cả về kinh tế lẫn xã hội. Và điều không thể tránh được là ảnh

hưởng sâu sắc của chúng đè lên hệ thống chính trị Cộng Sản mà sự tồn tại hay tiêu vong

sẽ tùy vào khả năng đáp ứng khôn ngoan của những người lãnh đạo. Điều này có lẽ rất

đáng nghi ngờ đối với một tập đoàn mà khả năng và kiến thức kinh tế rất hạn hẹp trong

khi tham vọng quyền lực thì quá to lớn.

Trong năm qua, Việt Nam đã lâm vào tình trạng phá sản của hàng loạt doanh

nghiệp. Theo Liên Ðoàn Lao Ðộng Sài Gòn, từ đầu năm đến nay, có khoảng 17 doanh

nghiệp bị giải thể, làm hàng ngàn công nhân thất nghiệp. Thêm 16 doanh nghiệp ngất

ngư. Tính theo tỷ lệ thì toàn quốc có khoảng 20% doanh nghiệp vừa và nhỏ bị phá sản,

60% khác đang thoi thóp. Hơn 50% doanh nghiệp trong nước báo cáo đang thua lỗ và


khoảng 60% doanh nghiệp nước ngoài có báo cáo tương tự.

Đa số doanh nghiệp đang rơi vào tình trạng hết sức bi đát và tương lai của công

nhân là bóng tối ở cuối con đường.

Nhân dịp cuối năm, chúng ta thử tính sổ xem Việt Nam đã đạt được những bước

tiến nào, và còn tồn tại những khó khăn nào

Khách quan mà nói, thì từ hai thập kỷ vừa qua, Việt Nam đã có một sự tăng trưởng

kinh tế khá cao (trung bình 6% mỗi năm từ 2003 đến 2007), tuy nhiên những cải cách vẫn

còn rất dưới mức khả hữu để đưa Việt Nam lên ngang hàng những nước có lợi tức trung

bình, tức là những nước kém mở mang. Sự tăng trưởng cao không có gì đáng ngạc nhiên

cả. Vì những nước kém phát triển so với các nước phát triển, như các em bé sơ sinh so

với người đã trưởng thành. Trẻ thơ lớn lên thấy rõ từng ngày; trong khi người lớn thì gần

mức bảo hòa, chẳng thấy mấy lớn thêm. Do đó, người ta không lấy mức tăng trưởng để

lượng giá, mà phải so sánh với những nước trong cùng một nhóm với nhau. Lấy tổng sản

lượng quốc gia chia cho đầu người (GDP per Capita), thì Việt Nam ở mức dưới 1000 đô

la, chỉ cao hơn Cambodia và Nigeria; so với Malaysia và Mexico (thuộc nhóm trung bình)

là 12000 đô la, Mỹ là $45000 (thuộc nhóm phát triển).

Lực lượng công nhân được tận dụng chỉ ở mức 54%. Nếu chia Tổng sản lượng cho

số nhân công, (GDP per employee) thì nhân công Việt Nam làm ra được 5000 đô la mỗi

năm. Tuy nhiên, mức lương trung bình hàng tháng dưới US$50, thấp hơn cả Kampuchea.

Nói chung, so với các nước có lợi tức thấp, VN vẫn ở dưới mức trung bình.

Đầu tư của tư bản nội địa chiếm 33% của GDP, có khuynh hướng giảm dần so với

các năm trước. Đầu tư ngoại quốc chiếm 62%, có gia tăng. Tuy nhiên gần đây, nhiều

nước đã biểu lộ sự thất vọng và sẽ rút đầu tư. Nhật sau vụ quan chức Việt Nam nhận hối

lộ bị đổ bể là một thí dụ.

Về xuất cảng, Việt Nam có gia tăng, chiếm 80% GDP. Nhưng mức nhập cũng tăng

lên đáng kể. Việt Nam vẫn quanh quẩn xuất cảng nguyên vật liệu là chính. Kế đó là bán

thành phẩm. Sản phẩm biến chế và dịch vụ thì rất thấp (chỉ chiếm 0.25% của tổng số xuất

cảng dịch vụ thế giới (world export share).

Do đâu mà có tình trạng kém cỏi như trên? Chúng ta thử nhìn sâu vào các vấn đề

quản lý và sách lược kinh tế của Cộng Sản Việt Nam trong thời gian vừa qua:

1.- Đánh giá khả năng cạnh tranh trong kinh tế Việt Nam:

Khả năng cạnh tranh kinh tế của một nước lệ thuộc vào tính sản xuất (productivity)

trong đó có sự xử dụng hiệu quả nguồn vốn, nhân lực, và tài nguyên. Tính sản xuất dẫn

đến mức sống khả hữu như mức lương, lợi nhuận từ nguồn vốn và tài nguyên. Nó phát

xuất từ sự phối hợp của doanh nghiệp bản địa và ngoại quốc, trong đó công nghiệp bản

địa là căn bản cho sự cạnh tranh. Các khu vực tư nhân và quốc doanh phải đóng các vai

trò khác nhau nhưng phải liên đới nhau .


Sự cạnh tranh trong kinh tế đại tượng hay còn gọi là vĩ mô (Macroeconomic

competitiveness ) là điều kiện cần nhưng chưa đủ tạo ra khả năng sản xuất tính cao.

Tính sản xuất lệ thuộc vào sự cải thiện năng lực của kinh tế tiểu tượng hay vi mô

(microeconomic capability) và sự tế nhị trong cạnh tranh địa phương.

Cạnh tranh trong kinh tế vĩ mô (Macroeconomic Competitiveness) có liên quan

đến hạ tầng kiến trúc xã hội và định chế chính trị. Chúng ta cũng phải kể đến tiềm năng

căn bản về nhân lực. Đó là nền giáo dục, hệ thống y tế.

Một nước phải có đủ tư do chính trị, bảo đảm nhân quyền, sự ổn định khả tín, hệ

thống luật pháp độc lập, hữu hiệu, hành chánh trong sạch.

Các chính sách về kinh tế vĩ mô gồm chính sách về tài chánh (thâm thủng hay

thặng dư của chính phủ, các món nợ của nhà nước, mức tiết kiệm và mức độ đầu tư, sự

lạm phát, mức tiền lời, sự hữu hiệu của chính phủ, sự tập trung trong việc hoạch định

chính sách kinh tế)

Dựa vào những tiêu chuẩn trên, chúng ta có thể đánh giá:

Việt Nam nói rất nhiều về các dịch vụ công cộng căn bản, nhưng phẩm chất thì rất

tồi tệ. Nhờ vào chế độ độc tài và nền pháp luật khắt khe, Việt Nam có sự ổn định chính trị

cao hơn nhiều nước dân chủ thực sự. Tuy nhiên, sự ổn định không bù được khó khăn

tham nhũng, và thiếu hữu hiệu trong việc thi hành pháp luật, thiếu hẳn sự đối thoại kinh tế

và chính trị. Việt Nam bị liệt vào nhóm của khoảng 10 nước tham nhũng nhất thế giới

nhưng lại có khuynh hướng cải thiện rất thấp trong những năm qua (2%).

Từ đó, Việt Nam không được sự tín nhiệm của quốc tế. Ngoài tham nhũng, còn

điểm xấu là thiếu phẩm chất trong sự điều hành và tuân thủ pháp luật.

Cạnh tranh trong kinh tế vĩ mô (hay Đại tượng) liên quan đến môi trường doanh

nghiệp, Sách lược cho các hãng xưởng và đối thủ cạnh tranh. Không thể thiếu các luật lệ

địa phương, sự khen thưởng để khuyến khích đầu tư, và sản xuất. (vốn, sáng chế…),

Cạnh tranh mức địa phương, cởi mở cho sự cạnh tranh ngoại quốc và nội địa. Về các tiêu

chuẩn này, Việt Nam còn rất kém.

Việt Nam cũng kém về các điều kiện tiên khởi là nhân lực, vốn có sẵn, hạ tầng cơ

sở, hành chánh hạ tầng (đăng bộ, giấy phép…), thông tin và sự rành mạch, rõ ràng, hạ

tầng về kỹ thuật và khoa học, cùng các kỹ nghệ yểm trợ và cung cấp. Những nhà lãnh đạo

kinh tế Việt Nam thiếu hiểu biết tính phức tạp của nhu cầu và khách hàng (phẩm chất, an

toàn, tiêu chuẩn về môi sinh). Do đó, hàng hoá Việt Nam thường bị chê tại nhiều nước và

ngay trong quốc nội..

Sự can thiệp của chính phủ do quái thai chính sách kinh tế Tư bản nhưng theo định

hướng Xã hội chủ nghĩa đẩy Việt Nam xuống hàng 119 trong các quốc gia thiếu cởi mở

về kinh tế. và là trở ngại ngăn cản ngoại thương (thuế nhập khẩu quá cao) (hàng thứ 113).

Đó cũng là yếu tố làm chậm sự cạnh tranh.


2.- Về môi trường doanh nghiệp:

Những năm sau này, Việt Nam phát triển hệ thống thông tin, điện thoại (đứng thứ

72). Có sự gia tăng trong cạnh tranh giữa các địa phương (hàng thứ 75)

Nhưng như vừa dẫn trên, Việt Nam có các bất lợi lớn như sự can thiệp của chính

phủ cao, hàng rào thuế quan khắt khe (113), thiếu năng lượng (109), thiếu tài trợ, sự phức

tạp của cơ cấu thị trường tài chánh (109), thiếu sự sáng tạo (99), hệ thống tiếp vận, giao

thông, đường sá kém cỏi (96)

Người ta cũng phê bình mức tốn kém trong việc doanh thương tại Việt Nam: kém

nhất về bảo vệ đầu tư, thuế cao. Trong những năm qua, sự tranh chấp đất đai tại các thành

phố, vấn đề sở hữu đất đai vùng quê cũng gay gắt, không nhìn thấy khả năng giải quyết

mà còn có thể dẫn đến xung đột trầm trọng. Nói rõ hơn, có thể đưa đến cách mạng lật đổ.

Việt Nam hiện nay là một nước mà công nghiệp quốc doanh (State-Owned

Enterprises -SOEs) còn đóng vai trò then chốt dù rằng đã có sự hưá hẹn sẽ tư hữu hoá vài

lãnh vực. Tiếng là quốc doanh, nhưng các cấp điều hành lạm quyền mà chính phủ lại

thiếu sự kiểm soát. Cho nên, hậu quả tất yếu là chỉ đem lại sự thất bại. Các công ty tư

nhân thì ngần ngại khi nhảy vào nền kinh tế. Nạn tham nhũng càng ngày càng nghiêm

trọng. Sự ổn định kinh tế bị xấu đi do tiền đầu tư quá lớn mà lại dựa vào nợ hơn là tiền

có sẵn. Dù rằng ngân sách và các món nợ ở mức tạm chấp nhận, ngân sách Việt Nam vẫn

còn lệ thuộc nặng nề vào viện trợ của ngoại quốc hơn là tự túc, và tình trạng lạm phát ở

múc phi mã..

3.- Một kế sách lâu dài, hợp lý và hợp thời?

31.- Một sách lược và chương trình tư hữu hoá phải dựa vào sự thay đổi cấu trúc

hơn là sự thay đổi quyền làm chủ. Nó phải song hành với sự mở cửa thị trường tự do và

chính sách để kích thích sự cạnh tranh, phát huy những tài năng mới.

Trong những năm qua, CSVN từng liên tiếp hứa hẹn sẽ trừ nạn tham nhũng để làm

an tâm những nhà đầu tư ngọai quốc. Nhưng thực tế, việc này bất khả thi vì chính các

lãnh đạo chóp bu lại là những tay tham nhũng gộc. Do đâu mà họ có hàng tỷ đô la gửi

ngân hàng ngoại quốc, cuộc sống của họ xa hoa ngang hàng với các vua Ả Rập và tỷ phú

Hoa Kỳ. Họ chỉ đưa ra xử vài vụ đã bị phát giác và ở cấp thừa hành hay trung cấp mà

thôi. Có khi cho chìm xuồng luôn. Vì thế, giới quan sát ngoại quốc đã rộng lượng lắm

mới phê rằng có những tiến bộ rất nhỏ. Việc bài trừ tham nhũng phải được nâng lên hàng

quốc sách. Nhưng ai là người thi hành và kiểm soát việc thi hành khi các cấp đảng từ Bộ

Chính Trị trở xuống đều là tội phạm?

Viêt Cộng cố tình duy trì sự phức tạp về quy luật điều hành, hạn chế các kỹ thuật

thông tin để dễ bề thao túng và kiếm chác.

Nạn tham nhũng, một trong những nguyên nhân của sự chậm phát triển sẽ không

dứt nếu họ không soạn ra những quy luật rõ ràng, minh bạch; cải thiện hạ tầng, cải tổ sâu

sắc thị trường tài chánh, hạ giá thành trong các thủ tục để bắt đầu một doanh nghiệp. Cho

báo chí hoàn toàn tự do.


32.- Khuyến khích tài năng qua sự tưởng thưởng những phát minh, hiệu quả sản

xuất.

VN đã có những đầu tư ở cấp hạ tầng, nhưng chưa có sức tác động và đồng bộ với

sức phát triển kinh tế chung. Có nhiều nỗ lực bị chồng chéo nhau và dẫn đến bế tắc

nghiêm trọng.

Nhờ sự gia nhập vào Tổ chức Mậu dịch Thế giới (WTO), VN đã có những tiến bộ

nhất định về thị trường tài chánh. Nhưng ngay trước khi có sự khủng hoảng tài chánh thế

giới, thì VN đã biểu lộ sự suy yếu và đã có những mâu thuẫn (constraints) nội tại của các

công ty tư nhân. Đó là thách thức lớn nhất mà sẽ còn ảnh hưởng về lâu.

Dù đã đề ra mục tiêu cải tổ về quy chế, nhưng thiếu những khảo hướng từ gốc rể,

doanh nhân và công dân VN khó thoát khỏi những rắc rối chồng chất khi cần lo các thủ

tục và tiếp xúc với nhà cầm quyền mọi cấp.

32.- Về đào tạo nhân tài: Tuy có sự gia tăng về sĩ số sinh viên, nhưng chất lượng

giáo dục quá kém và không theo kịp tiêu chuẩn kỹ thuật quốc tế. Ngoài ra, VN cũng thiếu

hẳn một hệ thống huấn nghệ và tu nghiệp thích ứng. Do đó, không đáp ứng được yêu cầu

tuyển dụng của các công ty.

VN tuy nói rằng phát triển khu vực công nghiệp tư doanh, nhưng họ vẫn bám chặt

vào khu vực quốc doanh vì đó là nơi mà các quan chức thiếu khả năng nhưng lại có nhiều

quyền thế để bòn rút tài sản nhà nước và nhận hối lộ. Để bảo vệ khu vực quốc doanh, Viêt

Cộng tạo ra nhiều khó khăn cho tư nhân đầu tư, giao thương những nghành sinh lợi. Mà

chúng ta đã biết qua câu “cha chung không ai khóc”, các công ty quốc doanh càng ngày

càng lún sâu vào thất bại, lỗ lã.

Ngay cả giữa các công ty, nhà cung cấp, và những định chế kinh tế khác cũng

không có sự hợp tác chặt chẽ. Nhiều tổ hợp công ty có khuynh hướng chú trọng vào

những sản phẩm cá nhân, mà không tạo ra được các mặt hàng liên đới (line of products).

Line of Products khác với sản phẩm chính và phó sản (products, by-products); đó là sự đa

dạng của các sản phẩm khác nhau. Ví dụ như tại Hoa Kỳ, công ty 3M sản xuất hàng trăm

mặt hàng cho văn phòng, từ băng keo dán, đến giấy bút, đến cả dụng cụ điện tử, y tế…

33.- Do thiếu trình độ và ý chí, chính phủ Việt Cộng đối phó với các khủng hoảng

kinh tế với tính cách giai đoạn, chứ không có một tầm nhìn xa và sách lược lâu dài. Cải

cách ở Việt Nam có tính cách chắp vá và tùy hứng nên mang tính chất phản động hơn là

thúc đẩy tiến bộ.

Các tài khoản do ngoại quốc giúp đỡ thì manh múm và bị đặt những điều kiện do

quyền lợi ưu tiên của người cho hơn là để cho người nhận thoải mái xử dụng theo ý mình.

Có lẽ đây là hậu quả của việc VC đã dùng tiền viện trợ vào nhưng mục đích không hay

hoặc bị tham nhũng gậm nhấm. Theo Reuter (ngày 9/12/2008), Viet Nam có thể sẽ phá

giá đồng bạc do hậu quả xấu về cán cân chi phó và nợ nước ngoài càng chồng chất.


VN cần có những chiến lược về kinh tế dài hạn mới mong cải thiện được mức sống

người dân. Những chiến lược đó phải bao gồm sự cải tổ chinh trị, cơ cấu, và những vận

hành (mechanism) cương quyết thực tâm để thi hành.

Những chuyên viên kinh tế như Lê Đăng Doanh từng lên tiếng cảnh giác và đề

nghị nhiều biện pháp sửa sai, nhưng do thói quen ngạo mạn, kiêu căng, nhà cầm quyền

Việt Nam gạt bỏ ngoài tai những lời hay lẽ phải.

Những năm tới đây, để xem VN có khả năng học hỏi và làm theo những kinh

nghiệm của các nước Korea và Philippines không.

Những số liệu thống kê trong bài dựa trên bản nghiên cứu công phu của Giáo sư

Michael E. Porter thuộc khoa Quản trị trường Đại Học Harvard, (Dec.1, 2008)


Sống Lại Khí Thế Bạch Đằng, Đống Đa;

Bảo Vệ Độc Lập Chủ Quyền của

Tổ Quốc Việt Nam

Viết để yểm trợ cao trào dân chủ, độc lập trong nước

Mượn lời Quang Trung Đại Đế

“Đánh cho nó chích luân bất phản

Đánh cho nó phiến giáp bất hoàn

Đánh cho sử tri Nam Quốc Anh Hùng chi hữu chủ "

Một nước nhỏ ở bên cạnh một nước khổng lồ thì vui ít buồn nhiều. Mối lo âu đầy

ắp trong từng bữa ăn, giấc ngủ của các nhà lãnh đạo là làm sao giữ được chủ quyền,

không bị bức hiếp. Nhất là cái nuớc lớn đó lại có một dân số quá đông, đói nghèo, hiếu

chiến, hàng ngàn năm từng ôm ấp mộng bành trướng xâm lăng để giải toả những vấn nạn

về đất đai, sinh kế của dân họ.

Việt Nam, cũng như các nước Tây Tạng, Mông Cổ, Mãn Châu, Cao Ly, Tân

Cương, Thổ Phồn… là trường hợp điển hình về mối hiểm họa khi nằm kề một nước

Trung Hoa mà dân số và lãnh thổ lớn gấp hàng chục lần, cũng như tính nết ngạo mạn, tư

cao, hung hăng, hiếu chiến của dân tộc Hoa Hán vốn luôn tư coi mình là con trời, coi các


quốc gia lân bang là man rợ.

Việt Nam đã chiến đấu kiên trì cả ngàn năm mới giành được độc lập năm 938 sau

chiến thắng Bạch Đằng Giang của Tướng Quân Ngô Quyền. Rồi tiếp theo thêm gần 1000

năm phải chịu đựng nhiều cuộc chiến tranh xâm lược từ phương Bắc mà lần nào, cha ông

ta cũng anh hùng chống trả và đánh bại quân thù. Nhiều nước không may đã rơi vào vòng

cương tỏa của Trung Hoa như Tân Cương, Nội Mông, Tây Tạng mà ít có hy vọng phục

quốc.

So về lãnh thổ, Trung Cộng rộng hơn Việt Nam gần 30 lần (9.6 triệu cây số vuông

so với Việt Nam chỉ có hơn 330 ngàn). Về dân số hiện nay thì gấp hơn 16 lần (1.4 tỷ so

với 86 triệu). Cho nên ỷ đông, ỷ lớn, Trung Hoa từ cổ đại vẫn luôn luôn hiếp đáp Việt

Nam ta, hàng chục lần xua quân xâm lấn trong chuổi dài lịch sử mấy ngàn năm.

Việt Nam là một quốc gia độc lập, có chủ quyền

Dân tộc Việt Nam phát xuất từ miền Hoa Nam, phát triển xuống đồng bằng Bắc

Việt, đã lập thành một quốc gia Âu Lạc có các định chế chính trị riêng biệt, có nền văn

hoá đặc thù, ngôn ngữ hoàn toàn khác hẳn ngôn ngữ Trung Hoa. Dù bị Trung Hoa đô hộ

cả ngàn năm, dân tộc Việt vẫn luôn quật cường, khởi nghĩa giành lại độc lập.

Năm 938 đánh dấu trang sử mới của một Đại Việt mà từ đó, các vương triều nối

tiếp luôn biểu hiện tinh thần độc lập, từng oanh liệt chống trả và chiến thắng bắc xâm.

Bốn câu thơ đầy khí phách của danh tuớng Lý Thường Kiệt được xem là bản tuyên

cáo độc lập của Việt Nam:

Nam Quốc sơn hà, Nam đế cư

Tiệt nhiên định phận tại thiên thư

Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm

Nhữ đẳng hành khan, thủ bại hư

Trước một nước Tàu rộng lớn, trước một dân tộc đông đúc hiếu chiến, tổ tiên

chúng ta đã tỏ ra bất khuất hiên ngang đứng dậy. Điều đó có được là nhờ vào tinh thần

dân tộc, tính tự hào, tự tin của nòi giống Lạc Hồng. Nó chỉ có được khi có những vị quân

vương đức độ, một chính sách hợp lòng dân, liên kết được sức mạnh tổng hợp, trên dưới

một lòng. Đó là thời huy hoàng lịch sử dưới triều các Thánh Vương Lý Nhân Tông, Trần

Nhân Tông. Đó là thời đã sản sinh ra những anh hùng cái thế Trần Quốc Tuấn, Lê Lợi,

Nguyễn Huệ mà những chiến công đã lẩy lừng chấn động một góc trời Đông Á.

Vào tháng 12, 1637, Vua Lê Thần Tông cử Vinh Quân Công đi sứ sang Tàu. Vua

Minh là Sùng Trinh ra câu xuất nhằm hạ nhục nuớc ta, nhắc đến cột trụ đồng do Tàu

dựng lên sau khi đánh thắng Hai Bà Trưng (Đồng trụ chí kim đài dĩ lục, dịch nghĩa: Cột

trụ đồng nay còn rêu xanh), Sứ giả Vinh Quân Công Giang Văn Minh đã hiên ngang nhắc

lại hai lần chiến công Bạch Đằng qua câu đối:

Đằng Giang tự cổ huyết do hồng

(Nghĩa: Sông Bạch Đằng đến nay còn loang máu (quân Tàu))


Chủ quyền quốc gia, tình thần dân tộc của Việt Nam lại lần nữa được người anh

hùng Quang Trung Nguyễn Huệ nhắc đến trong một câu đầy khí phách:

“Đánh cho sử tri Nam Quốc Anh Hùng chi hữu chủ"

Trung Hoa Lớn, Nhưng Chưa Hẳn Đã Mạnh.

Người ta có thể

nói một cách khôi hài

rằng, cái khối 1 tỷ rưởi

dân Tàu mà tràn xuống

thì 80 triệu dân Việt

cũng chết vì ngộp thở.

Nhưng xét về nhiều

khía cạnh, liệu con số

khổng lồ đó có đủ sức

mạnh thống nhất

không hay chỉ là một

vỏ bọc của những mâu

thuẫn, xung đột mà có

thể tan vỡ bất cứ lúc

nào khi có những tác

nhân đúng lúc.

Các quốc gia

đang đối phó với những nguy cơ tan vỡ trong nội bộ thường tạo ra kẻ thù bên ngoài để

khích động tinh thần quốc gia cực đoan, đánh lạc hướng đấu tranh của dân chúng.

Trung Cộng, từ sau biến cố Thiên An Môn, đã thấy cao trào đấu tranh dân chủ

như một đe dọa cho sự thống trị của đảng Cộng Sản. Rồi tiếp theo, các cuộc nổi loạn triền

miên ở Tân Cương, Tây Tạng. Trung Cộng một mặt ra sức phát triển công nghiệp quốc

phòng, xây dựng quân đội hiện đại và tìm cách lấn xuống vùng biển Đông. Thấy một

nước Việt Nam nhỏ bé, lạc hậu, đói nghèo với một nhà cầm quyền ươn hèn, bất tài chỉ

biết tham ô; Trung Cộng đã liên tiếp xâm lấn, chiếm đất biên giới, chiếm hải đảo, xâm

lăng kinh tế qua những chương trình đầu tư, khai thác, xuất cảng nhân công. Nhưng

chúng chỉ dám lên mặt với học trò Việt Cộng thôi. Những lần lên gân cốt đe dọa Đài

Loan đã đem lại những phản ứng rất mạnh làm chúng chùn bước. Năm ngoài, thấy Hoa

Kỳ bận lo các chiến trường Iraq, Afghanistan, một viên tướng Tàu còn thử nắn gân cốt

Mỹ qua những đe dọa quân sự. Nhưng cả thế giới đều thấy rõ tiềm lực của Trung Cộng

chưa bén đến gót chân Hoa Kỳ nếu so về trang bị kỹ thuật tân tiến lẫn hoả lực. Mới mua

và tân trang một hàng không mẫu hạm cũ rách của Nga, chúng đã mang ảo tưởng về sức

mạnh của mình để tiến ra Biển Đông.

Trong tác phẩm “China, Fragile Superpower” xuất bản năm 2007, Tiến Sĩ Susan

Shirk đã phân tích đầy đủ nội tình của Trung Cộng để chứng minh rằng Trung Cộng chỉ


là một “siêu cường mong manh” chứ chưa hẳn có thực lực. Thứ siêu cường này chỉ để

tháu cáy các quốc gia yếu bóng vía mà thôi.

Tưởng cũng nhắc sơ qua chút lịch sử để chúng ta có thể phần nào an tâm về đám

khổng lồ chân đất sét này.

Tính từ nhà Tần thống nhất năm 221 B.C. đến Cách Mạng Tân Hợi (1911) , nước

Tàu cũng trải qua nhiều biến loạn, phân rẽ rối thống nhất nhiều lần do sự khác biệt về

chủng tộc, văn hoá và các tham vọng, mưu đồ. Một nước nhỏ bị nước lớn chiếm đoạt

thống trị là lẽ thường. Nhưng trái lại, nuớc Tàu “vĩ đại” kia từng hai lần bị “bọn rợ”

Mông Cổ thống trị trong 162 năm (1368-1206), và “rợ” Mãn Châu cai trị trong 296 năm

(1616-1912) mà nếu không có liệt cường rồi Nhật Bản nhảy vào xâu xé, thì chưa biết còn

bị thắt bím tóc (phong tục Mãn Châu) cho đến bao giờ.

Xin nhắc sơ:

Tháng 12 năm 1937, chỉ vài ngàn quân Nhật tiến đánh Nam Kinh, nơi có khoảng

150 ngàn quân Tàu phòng thủ (Nanking, Anatomy of an Atrocity, Masahiro Yamamoto,

trang 47). Không dám chống lại, quân Tàu đầu hàng và bị quân Nhật tập trung lại, kêu

từng hàng ngang tiến lên để cho lính Nhật thực tập chặt đầu, đâm lưỡi lê, xô xuống giao

thông hào cho xe tăng cán qua. Cả trăm ngàn lính Tàu hèn nhát như những con thỏ, đứng

chờ đến lượt mình mà không có một phản ứng. Tổng cộng có khoảng 100 ngàn lính Tàu

bị chết, trong đó có 52 ngàn bị xử lính Nhật đem ra xử tập thể (sđd, trang 88 và 110). Nếu

tính luôn số thường dân thì con số bị giết lên đến 160 ngàn người (trang 193)

Lạm bàn một chút về kinh tế, thì tuy bên ngoài thấy sự phát triển tưởng có thể cạnh

tranh với Hoa Kỳ, Nhật Bản, tưởng có thể ngoi lên hàng đầu thế giới. Nhưng nếu so về

GDP per capita, (Trung Cộng US$ 7518, so với Hoa Kỳ US$47,275) thì vẫn còn ở mức

dưới trung bình so với các nước trên thế giới (lẹt đẹt ở thứ hạng 94 trên tổng số 183 nước,

theo thống kê của IMF). Nhiều bản nghiên cứu của các chuyên gia kinh tế quốc tế đã

chứng minh sự phát triển của Trung Cộng thiếu nền móng, không đồng bộ, và chỉ là mặt

nổi ở các đô thị mang tính chất phô trương mà thôi.

Cho hay, Trung Cộng không thưc mạnh mà chỉ hung hăng, ăn hiếp người yếu thế.

Còn nếu đụng phải đối thủ, thì họ cũng chỉ là những con thỏ đế mà thôi.

Trước Hiểm Họa Trung Cộng, Chúng ta Làm Gì?

Dĩ nhiên, Việt Nam ngày nay dưới chế độ Cộng Sản đã quá nhu nhược về chính trị,

lạc hậu về kinh tế, yếu kém về quốc phòng. Cho nên Trung Cộng mới được đà lấn áp.

Sau rất nhiều năm mà dân chúng, đặc biệt tầng lớp thanh niên đã ngủ mê trong cơn

ma túy Cộng Sản, và yếu nhát trước bạo lực đàn áp của nhà cầm quyền; ngày nay họ đang

vùng lên, ý thức hiểm họa mất nước. Những cuộc biểu tình xảy ra gần đây đã cho thấy

một khí thế sôi sục xuất phát từ lòng ái quốc vốn tiềm tàng trong tâm thức mỗi người dân

Việt. Người Việt Nam, nhờ sống sát nách Trung Hoa, đã trở nên thiện chiến. Nếu được

sống trong một chế độ tốt đẹp, lòng ái quốc sẽ càng được hun đúc thêm và càng dũng


mãnh mà không một sức mạnh nào có thể khuất phục.

Tuy thế, chúng ta không sợ cuộc chiến quân sự. Vì thế giới ngày nay sẽ không để

cho Trung Cộng mặc tình thao túng. Cuốn sách mới đây “Death by China” của Peter

Navarro, đã cảnh tỉnh nhân loại yêu hòa bình về một Trung Cộng đang đầu độc thế giới,

thực hiện mưu đồ thống trị kinh tế mà từ lâu đã xâm nhập vào lục địa châu Phi, các nước

Ả Rập, và đang gây tranh chấp ở vùng Thái Bình Dương.

Khi Trung Cộng hung hăng diễn tập ở Biển Đông, Hoa Kỳ đã phản ứng với cuộc

diễn tập với các quốc gia trong vùng, song song với những tuyên bố mạnh bạo, răn đe của

Ngoại Trường Hillary Clinton. Ngoài Việt Nam, còn nhiều quốc gia Đông Nam Á cũng

luôn ý thức sự đe dọa của Trung Cộng nữa. Chắc chắn họ không ngồi chờ đến phiên mình

làm con cừu dâng thịt cho con sói Trung Cộng

Vấn đề là liệu nhà cầm quyền Cộng Sản Hà Nội có chọn lựa giữa mất nước để giữ

địa vị hay mất quyền thống trị đảng để cứu nước? Qua một bản “Kiến Nghị” mới đây của

vài vị mang danh trí thức hải ngoại, nhưng trí óc họ đầy ảo tưởng sẽ thuyết phục được

bọn Việt Cộng sẽ nghĩ đến quyền lợi tổ quốc để cải thiện hành chánh, hòa hợp với người

quốc gia chống ngoại xâm.

Qua gần ba phần tư thế kỷ của chế độ Cộng Sản Việt Nam, chúng ta đã thấy rõ

rằng: một khi còn chủ nghĩa và chế độ Cộng Sản, thì không bao giờ tập hợp được một khí

thế Diên Hồng để đoàn kết chống xâm lăng.

Nếu xảy ra chiến cuộc, thì máu xương chỉ dâng hiến cho Tổ Quốc chứ không hy

sinh để bảo vệ tập đoàn thống trị gian ác.

Người trong nước đang vùng lên. Người Việt hải ngoại phải tiếp sức, biểu lộ sự

đồng tình ủng hộ thúc đẩy một lúc hai cao trào chống bạo quyền và chống xâm lăng.

Trong hoàn cảnh xấu nhất mà có chiến tranh vệ quốc, máu sẽ đổ, nhiều người sẽ

hy sinh; đất nước sẽ lâm vào binh đao khói lửa, có thể sẽ bị Trung Cộng tạm thời xâm

chiếm. Ít ra thì cũng xoá bỏ được cái chế độ Cộng Sản bạo tàn phản dân. Rồi tinh thần

dân tộc tự nhiên sẽ bùng dậy.

Giữa sự hy sinh cho Tổ Quốc truờng tồn và an phận làm nô lệ ngoại bang, dân Việt

chúng ta phải chọn hy sinh để sống còn thôi.


Cách Mạng Hoa Sen!!!

Dân Tộc Việt Nam Lại Một Lần Nhỡ Tàu

Lịch sử nhân loại đã cho chúng ta thấy rằng những biến chuyển quan trọng như

cách mạng, bạo loạn, giải phóng từng diễn ra dây chuyền từ một phát khởi địa phương.

Các biến cố đó ví như cơn bão lửa mà một khi đã bùng lên, thì có khuynh hướng lây lan

rất nhanh, rất mạnh qua các nước láng giềng hay xa hơn, những nơi mà công dân đang

chịu đựng những hoàn cảnh chính trị xã hội tương tự.

Thế Chiến thứ 2 chấm dứt với sự suy yếu của các cường quốc Tây Phương đã mở

đầu cho phong trào giải thực rộng khắp trên các đại lục. Sau những cuộc đấu tranh bất

bạo động hay các cuộc nổi dậy võ trang, Hong Kong (1997), British India (1947), Brunei

(1984), Burma, Israel (1948), British Malaya (1957), Ceylon (1948), Kingdom of

Sarawak (1963), North Borneo (1963) and Singapore (1963) đã giành lại độc lập từ Đế

Quốc Anh; French India (1954) và Đông Dương (Vietnam (1945), Cambodia (1953),

Laos từ Thực Dân Pháp; Goa (1961), Macau (1999) và Timor (1975) từ Portugal; Hoa Kỳ

trả lại độc lập cho Philippines: Hòa Lan trả độc lập cho Đông Ấn; Úc trả độc lập cho

Papua New Guinea. Gần như toàn bộ các nước Châu Phi và Mỹ Latin cũng giành lại độc

lập trong khoảng thời gian sau đó.

Hệ thống các nước theo Cộng Sản từng chiếm 1/3 dân số và lãnh thổ của thế giới

rồi cũng tiêu vong. Cuộc cách mạng xoá sổ chế độ Cộng Sản bắt đầu từ Đông Đức (1990)

với sự phá hủy bức tường Bá Linh vào tháng 11 năm 1989; làm giải tán khối Minh Ước


Quân Sự Warsaw và Khối Thinh Vượng Kinh Tế Comecon và lây lan qua làm tan vỡ đại

cường Liên Bang Sô Viết năm 1991 để tái phục hồi hàng loạt các nước Latvia, Lithuania,

Estonia, Ukraine, Belarus, Georgia, Chechen; rồi như ngọn lửa lan bùng qua các nước

Nam Tư (1992) tạo thêm các quốc gia mới như Cộng Hòa Yougoslavia (sau này lại chia

làm hai là Serbia và Montenefro), Slovenia, Croatia, Bosnia, Macedonia, và Herzegovina;

Tiệp Khắc (1993), Ba Lan (diễn ra trước đó, năm 1989), Bulgaria, Estonia, Hungary,

Latvia, Lithuania, Poland, Romania, Slovakia, Slovenia, và Mongolia.

Chỉ mới đây thôi, sau sự tự thiêu của một công dân Tunisie 26 tuổi, anh Mohamed

Bouazizi, ngày 17 tháng 12, 2010, nhân dân Tunisie đã vùng dậy lật đổ chế độ độc tài của

Zine El Abidine Ben Ali ngày 14 tháng 1, 201,sau 23 năm cầm quyền. Cuộc chính biến

mà người ta đặt tên là Cách Mạng Hoa Lài đã lan sang các nước thuộc khối Ả Rập Bắc

Phi và Trung Đông mà hậu quả tức khắc là sự lật đổ bạo quyền của Tổng Thống Ai Cập

Hosni Mubarak. Sau đó là các cuộc bạo loạn tổng thể tại Algeria, Yemen, Jordan,

Bahrain, Iraq, Mauritania, và Libya. Tin mới nhất cho thấy cách mạng ở Libya đã đi vào

giai đoạn kết thúc khi mà nhân dân Lybia đã làm chủ hầu hết đất đai kể cả thủ đô Tripoli.

Tất cả cội nguồn cũng từ tình hình kinh tế tồi tệ, nạn thất nghiệp, lạm phát trầm

trọng và tệ nạn tham những của nhà cầm quyền. Về mặt chính trị là do sự tước đoạt các

quyền tự do chính trị, tự do ngôn luận.

Ngay sau khi cách mạng Tunisia thành công, trên các diễn đàn, truyền thông hải

ngoại đã có rất nhiều bài viết rất lạc quan, tin tưởng cuộc cách mạng Hoa Lài sẽ chuyền

đến Việt Nam một luồng gió mới để phát sinh ra “Cách Mạng Hoa Sen”, là kỳ vọng của

hơn ba triệu người Việt hải ngoại và hàng chục triệu đồng bào trong nước. Nhưng thời

gian trôi qua, đã gần một năm, trong khi ngọn lửa đấu tranh bộc phát dữ đội tại nhiều

nước Hồi Giáo Bắc Phi và Trung Đông; thì “Cách mạng Hoa Sen” vẫn chỉ là niềm mơ

ước trong các lời phát biểu trên các trang báo, diễn đàn.

Dựa trên nhiều yếu tố, thì sự tiên đoán đầy lạc quan về một cuộc tổng nổi dậy lật

đổ bạo quyền Cộng Sản không phải là vô căn cứ.

Vì nếu so sánh trên các lãnh vực, thì Việt Nam tồi tệ hơn Tunisie và Ai Cập rất

nhiều. Với một dân số 87 triệu, chỉ số GPD là 103 tỷ đô la (so với Tunisia dân số 10.5

triệu, GDP 41 tỷ; Như thế, với dân số gần 10 lần hơn, mà GDP chỉ hơn 2.5 lần); GDP

theo đầu người chỉ có 3100 Đô la (so với Tunisia là 9200 Đô la). Về chính trị, tuy

Tunisia, Ai Cập do lãnh tụ độc tài cầm quyền, nhưng xem ra vẫn còn tương đối ít hà khắc

và dân sinh cao hơn ở Việt Nam. Ngay cả khi so với các nước đang có bạo loạn, thì Việt

Nam vẫn là quốc gia mà chế độ Cộng Sản là dã man nhất, chà đạp nhân quyền nặng nề

nhất. (Theo các nhà nghiên cứu chính trị, thì trong các chế độ chính trị, chế độ Cộng Sản

là tàn bạo nhất; trong các nước Cộng Sản, thì Cộng Sản Á Châu là kinh khủng nhất).

Lịch sử cận đại đã minh chứng rằng Việt Nam đã đánh mất nhiều cơ hội bằng vàng

để xây dựng đất nước dân chủ tự do và phú cường.

Nếu như ngay sau Thế Chiến 2 chấm dứt, khi Quốc Gia Việt Nam được thành lập

do Pháp trao trả độc lập năm 1949; Hồ Chí Minh và băng đảng Cộng Sản đừng vì tham


vọng làm tay sai để bành trướng chủ nghĩa Cộng Sản của Đệ Tam Quốc Tế mà gây cuộc

chiến không cần thiết; thì đã không đưa đến sự tàn phá đất nước nghiêm trọng và gây

cảnh chết chóc cho hàng triệu sinh linh qua hai cuộc chiến Pháp-Việt Minh và cuốc chiến

tranh xâm lăng miền Nam. Việt Nam ngày nay đã có thể phát triển để vươn lên ngang tầm

Nhật Bản, Đại Hàn chứ không bị tụt xuống hàng áp chót trong các quốc gia nghèo nàn lạc

hậu của thế giới.

Cũng như vào những năm hân hoan trước sự tan rã của Liên Sô và khối Cộng Sản

Đông Âu, Việt Nam bị hụt hẫng mất chỗ dựa trong lúc bị đàn anh Trung Cọng coi là kẻ

thù, bị Hoa Kỳ và Tây Phương cấm vận, nền kinh tế suy sụp đến tận cùng, đói khổ tràn

lan từ Bắc vào Nam. Chúng ta cũng từng nghĩ rằng đó là thời cơ để nhân dân Việt Nam

nổi dậy đào mồ chôn chế độ Cộng Sản để giành lại quyền sống.

Cuộc khởi nghĩa Quỳnh Lưu (Nghệ An) năm 1956 là sự nổi dậy quy mô duy nhất

trong suốt hơn nửa thế kỷ của miền Bắc duới chế độ Cộng Sản. Rồi từ đó cho đến hơn ba

chục năm tiếp sau khi Hà Nội chiếm đoạt miền Nam, thực thi những chính sách bóc lột

khủng bố tàn bạo, người dân cả hai miền chịu nín câm, cúi đầu chấp nhận mà chỉ phản

ứng qua việc liều mạng chín chết một sống để bỏ nước ra đi tạo thành một cảnh Exodus

vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại.

Trận động đất và đại hồng thủy kinh hồn vừa xảy ra vào giữa tháng 3 vừa qua tại

Nhật Bổn cũng dẫn đến nhiều sự đánh giá của những nhà nghiên cứu và bình luận về tính

cách của dân tộc Nhật Bản. Từ đó, suy tư về những đặc điểm nhân văn của dân tộc Việt

Nam mà thấy nhiều đắng cay chua chát. Cũng là hai dân tộc Á Châu, từng có những trang

lịch sử anh hùng, không mấy cách biệt nhau về nền văn hoá cổ truyền. Nhưng ai cũng

phải thừa nhận rằng dân Nhật đã quá cao xa so với dân Việt Nam chúng ta.

Hình như suốt chiều dài lịch sử bốn ngàn năm, người Việt chỉ thực sự đoàn kết và

dấn thân hy sinh trong các trường hợp bị ngoại xâm. Kháng chiến chống Nguyên Mông,

chống Minh Triều, Thanh Triều đã quy tụ nhân tài hào kiệt, khí thế ngất trời, trên dưới

vua quan và thần dân một lòng đánh giặc để bảo tồn quê hương.

Nhưng khi bị đàn áp bởi các nhà cầm quyền tàn bạo, thì ít thấy những cuộc khởi

nghĩa đồng loạt, vũ bảo để dẫn đến thành công. Ngoại trừ cuộc khởi nghĩa của Quang

Trung Nguyễn Huệ, thì hầu hết các sự thay đổi chính quyền chỉ xảy ra từ trong cung đình:

Tướng công Lý Công Uẩn diệt bạo chúa Lê Long Đỉnh, Thái Sư Trần Thủ Độ diệt nhà

Lý, nhà Hậu Lê suy vong cả hàng trăm năm mới phát sinh anh hùng Nguyễn Huệ, nhà

Nguyễn bạo ngược cũng chẳng đưa đến cuộc đảo chính nào trừ các nhóm nhỏ Giặc Châu

Chấu, Cao Bá Quát mà thường bị dẹp tan ngay.

Có phải thuyết Thiên Mệnh của Khổng Giáo đã ru ngủ dân ta cúi đầu chấp nhận sự

đàn áp mà họ cho là do trời đinh đoạt.

Cái chế độ Cộng Sản tàn bạo, dã man đến thế mà phải đến nửa thế kỷ sau, mới có

vài cuộc đấu tranh manh múm, cục bộ về địa lý lẫn mục tiêu.

Vấn đề tôn giáo là nhậy cảm nhất đối với các dân tộc không riêng ở Việt Nam.

Thông thường, một khi nhà cẩm quyền đụng đến các tôn giáo, là họ đang tự đào


mồ chôn chính mình.

Chỉ vì một sự bất công đối xử mà Phật tử đã biểu tình bạo loạn đưa đến đảo chính

ngày 1-11 năm 1963 và cái chết thê thảm của anh em cố Tổng Thống Ngô Đình Diệm.

Xét cho sâu vấn đề, thì không ai phủ nhận có bàn tay của Cộng Sản nhúng vào các phong

trào Phật Giáo qua các cán bộ nằm vùng của chúng; và cũng không ai không biết đến bàn

tay lông lá của người bạn đồng minh Hoa Kỳ nhằm thay thế ông Diệm bằng chính quyền

dễ bảo hơn.

Ấy thế mà ngày nay, sự đàn áp tôn giáo đã lên đến mức tinh vi và tàn nhẫn mà các

tôn giáo lớn ở Việt Nam vẫn chưa tìm ra sự đồng thuận để làm nên cuộc cách mạng.

Sau hàng chục năm không thể tiêu diệt được tôn giáo – mà Cộng Sản coi là thứ

thuốc phiện đầu độc dân chúng - bọn Cộng Sản Việt Nam đã áp dụng chính sách tiêu diệt

mới tinh vi và thâm độc hơn. Đó là xâm nhập cán bộ nắm lấy các giáo hội quốc doanh để

đưa các giáo hội này đi xa con đường chính đạo và dần dần mang tính cách những hội

đoàn đã biến chất và vong thân. Đối với những tu sĩ hay giáo hội nào còn giữ nề nếp, thì

Cộng Sản thẳng tay đàn áp. Chúng tước đoạt tài sản, đập phá nhà thờ chùa chiền, các biểu

tượng linh thiêng, bắt bớ giam cầm và thủ tiêu các tu sĩ và giáo dân còn chống đối. Trong

khi cho lập ra những nhà chùa, nhà thờ rất đồ sộ nguy nga để đánh lừa công chúng rằng

tôn giáo tại Việt Nam ngày nay thật sự phát triển. Cùng lúc, lợi dụng sự sùng tín của đồng

bào tị nạn, chúng liên tục cho bọn tu sĩ quốc doanh này ra hải ngoại quyên góp tiền bạc

hay lập chùa chiền để moi tiền tín đồ và nắm lấy quyền chi phối mọi mặt.

Phản ứng của giáo dân, Thiên Chúa Giáo cũng như Tin Lành chỉ diễn ra ở mức độ

nhỏ, có tính chất cục bộ địa phương và chỉ mới dựa trên vấn đề tài sản đất đai giáo hội.

Con số cao nhất của những người biểu tình cũng có lúc lên đến số ngàn như tại thôn Vật

Phụ, xã Vật Lại, huyện Ba Vì, Hà Nội ngày 19 tháng 7 vừa qua (con số có thể được

phóng đại?). Những cuộc phản đối này chỉ cần một nhúm công an và bọn xã hội đen để

dập tắt nhanh chóng và không lưu lại biến thái nào.

Những cuộc biểu tình đình công do sự bóc lột lao động, tiền lương cũng không dẫn

đến cao trào rộng khắp của giới công nhân nghèo khó.

Người ta trông chờ, và bắt đầu đặt câu hỏi: Tại sao không xảy ra cuộc Cách Mạng

Hoa Sen?

Trình độ Văn Hoá, Ý thức Nhân chủ và Dân chủ, Ý thức Cộng đồng, cư xử với tha

nhân, lòng vị tha, đức tính tự trọng, hy sinh…

Hình như tất cả những khái niệm trên đều không có trong xã hội Việt Nam ngày

nay.

Dân tộc Việt Nam sau hàng ngàn năm phong kiến, và gần thế kỷ Pháp thuộc đã

chìm vào trong u tối của một xã hội rất lạc hậu, nghèo đói. Những học thuyết Khổng

Mạnh có điều hay thì cũng có nhiều điều phản động. Nó ràng buộc con người trong một

lối sống cổ hủ mà không tạo ra ý thức cách mạng. Cha ông chúng ta thường khuyên con

cái: “xưa bày, nay làm”, để ngăn cản con cái tạo ra những thay đổi trong cuộc sống theo

ảnh hưởng mới của nền văn minh dân chủ Tây Phương. Trong khi dó người Nhật và


nhiều dân tộc Á Châu khác đã sẵn sàng mạnh dạn canh tân. Ngay cả miền Nam trong suốt

hai chế độ Cộng Hòa, các ý thức văn minh dân chủ, văn hoá mới cũng chỉ phát triển hạn

hẹp ở các đô thị mà thôi.

Miền Bắc suốt thời gian chiến tranh thì xem như lùi lại hàng trăm năm về các

phương diện. Sau 1975, họ du nhập những thứ văn hoá thấp kém đó vào Nam, làm hư

hỏng nhiều thế hệ. Con người cư xử với nhau như những con sói, đúng như câu thành ngữ

Latin “Homo homini lupus”

Rất nhiều bản tin tức trên các diễn đàn, báo chí đã chứng minh điều này. Ở miền

Thanh Nghệ, từng xảy ra một tai nạn lưu thông làm nhiều người chết và bị thương la liệt

nằm trên mặt đường. Dân chúng quanh đó ùa ra không phải để cấp cứu người bị nạn, mà

tranh đạp nhau để hôi của. Chúng ta chắc từng xem đoạn video một kỹ sư trẻ tự thiêu

trước một trụ sở hành chính hay công an ở Đà Nẵng. Những người chạy xe đi qua hoặc

chậm lại, hoặc dừng hẳn để chụp hình quay phim, đưa đôi mắt thờ ơ tò mò nhìn người

đồng bào khốn khổ đang vật vả trong ngọn lửa. Con người lãnh đạm, vô cảm trước nỗi

đau của đồng bào đến mức đó thì xem như tình người trong xã hội đã không còn hiện hữu

nữa. Như thế mong chi họ sẵn sàng hy sinh vật chất và sinh mạng của mình cho những

mục tiêu cao cả!

Cái sợ, mà từ sau này đã nghe rất nhiều nhà “cách mạng lão thành” bộc biện vào

cuối đời của họ (lời nhà văn Nguyễn Tuân “Sở dĩ tôi còn sống được đến ngày nay là vì tôi

biết sợ!”), như đã ăn sâu vào tâm não, là nó trở thành một tính cách của người dân trong

xã hội Việt Nam Cộng Sản.

Khi nhà văn Song Chi đưa ra bài viết với chủ đề đại khái là “Nếu còn sợ chết thì

đành cam tâm chấp nhận làm nô lệ mà thôi.” Chúng tôi đã nhiều đêm ưu tư để thấy rằng

đây là một sự thật đáng buồn và không thể chối bỏ được. Chắc chắn nỗi sợ là hậu quả của

những chính sách cực kỳ man dã mà những người Cộng Sản đã học được từ bản chất bần

nông cộng với lý thuyết và kỹ thuật từ Nga sô, quốc xã. Nó làm tê liệt tất cả mọi tế bào

phản kháng trong con người. Nó làm con người chấp nhận thân phận một con vật chỉ để

sống còn với miếng ăn tồi tàn do chủ bố thí. Nó xoá bỏ nhân cách và lòng tự trọng. Nó

triệt tiêu quan hệ tốt đẹp giữa con người với tha nhân, ngay cả với thành viên trong gia

đình.

Người trong nước đang từ từ vượt qua cơn sợ này. Bắt đầu từ miền Nam, nhưng lại

thổi bùng lên ở miền Bắc, những thanh niên, các nhà đấu tranh đã bất chấp gian nguy, tù

đày để đến nay đã có hơn 12 cuộc biểu tình chống Tàu Cộng bảo vệ Tổ Quốc. Trong cái

nội dung chống Trung Cộng, nó đã mang màu sắc phản kháng lại chế độ. Nhưng vẫn

đáng buồn khi các cuộc biểu tình này chỉ xảy ra ở Hà Nội, đôi lúc Sài Gòn, mà chưa thể

lan rộng ra các thành phố khác.

Trong lúc cao trào trong nước đang có chiều hướng phấn khích, trong lúc tại hải

ngoại đang có những hoạt động hỗ trợ cho trong nước, thì mới đây có một nhóm nhỏ gồm

36 người tự xưng là trí thức hải ngoại đệ trình lên nhà cầm quyền Cộng Sản lá thư ngỏ,

xin họ hồi tâm, cảnh tỉnh.

Không nói đến cái ngây thơ chính trị của họ, mà chỉ liếc qua cái danh sách 36

người, chúng ta thấy rõ ngay một đa số những kẻ xu thời, từng có quan hệ làm ăn, giúp


đỡ, nịnh bợ bọn Việt Cộng mà cách đây 36 năm họ đã không thừa nhận, và đã liều mạng

vượt biển ra đi né tránh cái chế độ đó. Cộng sản đã phần nào thành công khi đem tiền tài

danh vọng quyến dụ được bọn Việt Gian này. Chúng nó như là những cái gậy đang thọc

sâu vào bánh xe tranh đấu của người Quốc Gia chân chính. Chính cái Nghị Quyết 36 và

sự ra đời các toà Tổng lãnh Sự Việt Cộng tại các thành phố lớn có đông người Việt tị nạn

đã là đầu dây mối nhợ của những thao túng trong sinh hoạt cộng đồng, gây sự nghi kỵ,

phân hoá giữa người Việt chống Cộng. Ngày nay, chúng ta nhìn thấy bọn Việt Gian

không còn e dè mà càng lúc càng công khai thách thức. Chúng đổ xô nhau đi đi về về

Việt Nam làm ăn, họp hành, ra mắt sách, không cần ngụy trang như mấy năm trước đây.

Đó là vì đa số người Việt tị nạn sau 36 năm đã mệt mỏi, và các tổ chức Cộng Đồng, các

đoàn thể tị nạn cũng đang ở thế thủ, tiêu cực vì những vấn đề nội bộ.

Chúng tôi không dám có tham vọng đề ra những biện pháp – vì đã có quá nhiều

bài tham luận của những vị thức giả có hằng tâm với vấn đề đã từng được phổ biến – mà

chỉ nêu ra vài nhận xét thô thiển để chúng ta cùng nhìn lại, ý thức được rằng hiểm họa suy

vong của Tổ Quốc không phải chỉ là hậu quả của sự mất nước vào tay Trung Cộng, mà

còn là hậu quả của chế độ Mafia Cộng Sản hiện nay.

Nói như thế, để xin phép khẳng định rằng chính chế độ Cộng Sản Việt Nam là

nguyên nhân chính của sự mất nước. Chính họ đã cam tâm dâng biển dâng đất, thần phục

Trung Cộng từ hàng chục năm qua. Cũng chính họ đã hủy hoại cả một nền văn hoá đầy

tinh thần tự chủ, tính dân tộc. Viết thư thuyết phục Cộng Sản thức tỉnh ý thức dân tộc mà

cải thiện chính trị là ngây thơ, nếu không muốn dùng chữ ngu xuẩn. Chúng ta xem việc

diệt trừ chế độ Cộng Sản vẫn luôn là mục tiêu tối thượng. Chúng ta sẽ không bao giờ

chấp nhận một sự hòa hợp hòa giải nào; không hợp tác với Việt Cộng để chống ngoại

xâm. Vì nếu chấp nhận giúp Việt Cộng để có cơ may nào thắng được ngoại xâm, thì có

nghĩa là vẫn cứ duy trì cái chế độ Cộng Sản và làm cho thế lực của chúng càng tăng thêm.

Và với tâm lý quần chúng yếu hèn như đã viết bên trên, chúng ta sẽ không có cơ may nào

để lật đổ bọn cầm quyền độc tài Cộng Sản. Nhưng trái lại, nếu mất nước về tay Tàu Cộng,

thì có nghĩa là kéo theo sự triệt tiêu bọn Cộng Sản; và sau đó, nỗi nhục mất nước sẽ nung

nấu tinh thần quật cường của dân tộc để khởi nghĩa giành lại quê hương.

Tháng 9/2011


Ly Nước Uất Hận Đã Đầy

Chuyện một thường dân đột nhiên bị bắt mất tích là chuyện thông thường, xảy ra

hàng ngày trên đất nước Việt Nam nơi mà Đảng Cộng Sản đang triệt để thực thi chính

sách khủng bố của họ. Trong thời chiến tranh chống Pháp và chiến tranh xâm lăng miền

Nam, hàng đêm, bọn Việt Minh sau này là Việt Cộng, mò vào các làng mạc bắt cóc bất

cứ ai mà chúng nghi là chống đối. Để rồi hôm sau, người ta phát hiện ra những thi thể

trương phình trôi lều bều trên sông; hay những thân mình bị cụt đầu cột vào một gốc cây

nào đó với bản án treo lủng lẳng trước ngực.

Khủng bố trong thời chiến tranh thì có phần nào còn biện minh được, dù rằng đó là

hành vi tàn ác mà thế giới văn minh lên án. Nhưng một khi đã nắm quyền lực với hiến

pháp , luật pháp trong tay, thì một nhà cầm quyền không thể tiếp tục hành xử như một bọn

phiến quân, găng tơ, trộm cướp. Nhất là nhà cầm quyền đó đã tham gia vào các tổ chức

Quốc Tế, từng ký và cam kết thực thi hàng chục văn kiện về Nhân Quyền và Dân Quyền.

Bắt bớ, giam cầm những người vì khác biệt quan điểm chính trị là hoàn toàn không

thể chấp nhận trong các quốc gia dân chủ tự do. Chúng ta không lạ khi thấy chuyện này

xảy ra hàng ngày tại các nước độc tài, nhất là độc tài Cộng Sản khi nhà cầm quyền tự ban

cho mình quyền uy tuyệt đối, độc tôn và không muốn nghe ai nói lên tiếng nói đối nghịch

với đường lối chính sách của mình.

Nhưng đàn áp, khủng bố công dân của mình khi họ lên tiếng phản đối kẻ thù ngoại

xâm chung thì thật hi hữu, có lẽ chỉ xảy ra ở nước Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt


Nam mà thôi.

Từ hơn bốn ngàn năm lập quốc, Việt Nam mà ranh giới chung phía Bắc chung với

nước Trung Hoa khổng lồ, có dân số gấp 15 lần, đã là nạn nhân triền miên của những

tham vọng bành trướng của biết bao triều đại Bắc phương.

Sau hơn một ngàn năm bị đô hộ trực tiếp với những chính sách bóc lột tàn bạo,

Việt Nam chỉ được hưởng nền tự chủ trong một ngàn năm kế tiếp nhưng vẫn không

ngừng bị những đoàn quân Tàu xâm lược với mưu đồ chiếm đoạt và đồng hoá dân tộc ta.

May thay, thời nào dân ta cũng sản sinh ra những anh hùng, và phát huy lòng ái quốc, tính

tự hào của dân tộc. Nhờ đó, thay vì bị cai trị và đồng hoá như các dân tộc Mãn Châu,

Mông Cổ, Tân Cương, Tây Tạng…, Việt Nam đã đứng vững trong hàng ngũ các quốc gia

độc lập của thế giới.

Cho đến ngày nay…

Vì nhu cầu chiếm đoạt miền Nam, người Cộng Sản Việt đã chấp nhận sự chỉ huy,

viện trợ quân sự của Trung Cộng để rồi trở thành một chính quyền lệ thuộc vào chính kẻ

thù truyền kiếp của dân tộc.

Không có gì có thể bào chữa được khi chính Hồ Chí Minh, Phạm Văn Đồng đã

dâng các đảo Hoàng Sa và Trường Sa cho Trung Cộng qua công hàm 14 tháng 9 năm

1958 thừa nhận chủ quyền lãnh hải 12 hải lý của Trung Cộng bao gồm các quần đảo trên

mà thời đó thuộc Việt Nam Cộng Hoà. Cũng không thể tha thứ được khi nhà cầm quyền

Hà Nội đã nhượng hàng trăm cây số vuông đất biên giới Việt Trung cho Trung Cộng, dời

Ải Nam Quan và đẩy nàng Tô Thị bồng con lưu lạc qua bên kia đất Tàu. Lại càng không

thể chịu đựng mãi được hành vi của Trung Cộng thiết lập đường hải giới – thường gọi là

đường Lưỡi Bò - để cô lập Việt Nam về hướng ra Biển Đông. Chúng cướp phá, đuổi bắt,

giết hại ngư dân Việt ngay trên lãnh hải của chúng ta. Bọn công nhân Tàu - hợp pháp

chũng như phi pháp – coi thường luật pháp sở tại, nghênh ngang hống hách, đập phá ngay

trên mảnh đất Việt Nam.

Những hành động kẻ cướp đó của Tàu Cộng, ngán ngẩm thay, lại được ngụy quyền

Hà Nội dung dưỡng, bao che, biện bạch thay vì phải đứng ra làm nhiệm vụ bảo vệ công

dân và chủ quyền của đất nước.

Trong suốt năm qua, hàng chục cuộc biểu tình lớn nhỏ của đồng bào yêu nước đã

nổ ra tại các thành phố lớn. Đặc biệt là tại Hà Nội, nơi có các cơ quan đầu não của ngụy

quyền Cộng Sản và Toà Đại Sứ Trung Cộng.

Đã không đồng hành với dân tộc, ngụy quyền Cộng Sản còn theo lệnh quan thầy

Trung Cộng mà đàn áp dã man các cuộc biểu tình; bắt giam hàng trăm những người yêu

nước. Những hình ảnh phổ biến trên YouTube đã cho thấy công an Cộng Sản nhào vào

vật lộn, đánh đập, thậm chí đạp vào mặt người biểu tình dù rằng đoàn biểu tình đã tỏ ra

bất bạo động và có khi còn mang cờ đỏ sao vàng và hình Hồ Chí Minh như để chứng

minh rằng họ không phải là đối kháng chính trị.

Mới đây thôi, lại xảy ra chuyện một phụ nữ bị công an bắt cóc từ Sài Gòn đưa ra

Bắc để giam giữ trong một trại tù mỹ danh là Cơ Sở Giáo Dục Thanh Hà ở tỉnh Vĩnh

Phúc mà không thông qua một thủ tục pháp lý nào.

Chị Bùi Minh Hằng, năm nay 47 tuổi, trú quán ở Vũng Tàu. Trong năm qua, chị


Hằng đã vô cùng tích cực tham gia những cuộc biểu tình để phản đối sự xâm lăng của

Trung Cộng. Chị đã bị Công An chìm nổi, hay bọn xã hội đen theo lệnh Công An, theo

dõi, quấy nhiễu. Chị cũng bị bắt nhiều lần và được trả tự do với những răn đe không được

tham gia biểu tình cũng như các hoạt động chống Trung Quốc khác.

Theo lời người con trai của chị là Bùi Trung Nhân, 19 tuổi, thì chị Hằng đã đến

đồn Công An Bến Nghé ở Sài Gòn để hỏi thăm tin tức về một người bạn bị bắt trước đó.

Rồi chị biệt tăm luôn. Người con, sau những cố gắng vô vọng, đã phải in các tờ “Tìm

Mẹ” phân phát cho người qua lại tại các góc phố. Sau đó, chính anh cũng bị Công An bắt

cóc đem về đồn dọa dẫm.

Sau khi được thả ra, anh Nhân về nhà đã nhận được một thư do Thượng Tá Bùi

Khánh Chúc – Phó Giám Đốc Cơ Sở Giáo Dục Vĩnh Phú - ký ngày 29 tháng 11, 2011

báo tin là chị Bùi Thị Minh Hằng đã bị đưa vào cải tạo tại cơ sở nàyThư có ghi theo

Quyết Định số 5225 của Ủy Ban Nhân Dân Thành Phố Hà Nội ký ngày 8 tháng 11, 2011,

giam giữ chị Hằng trong hai năm, nhưng không nêu lý do nào.

Hành vi bắt và giam giữ lâu dài một công dân mà không thông qua một thủ tục

pháp lý căn bản nào, cũng như không qua sự phán xử của một phiên toà – dù là loại toà

Kanguru- phải chăng nhà cầm quyền Cộng Sản Việt Nam đã công khai phát đi lời đe dọa

đến tất cả những ai dám đứng lên tiếng thể hiện lòng yêu nước của mình trước sự xâm

lăng của ngoại bang?

Cái nhà tù gọi là Cơ Sở Giáo Dục Vĩnh Phú đó có thể là nơi giam giữ những thành

phần tệ đoan xã hội như dân nghiện ngập ma túy, đĩ điếm ma cô. Đưa một công dân đàng

hoàng vào đó, bọn Cộng Sản đã có ý đồ hạ thấp nhân phẩm của chị Hằng, như chúng từng

nhục mạ những cựu quân nhân miền Nam trong các trại tù “Cải Tạo” dựng lên nhan nhản

sau tháng 4, 1975.

Người ta đã phải nhổ nước bọt khinh bỉ và lên án những hành vi hạ cấp như bịt

miệng Linh Mục Nguyễn Văn Lý ngay trong phiên toà, ném phân trộn nhớt vào nhà chị

Trần Khải Thanh Thủy, cho dân phòng xâm nhập nhà thờ, hành hung linh mục đang đứng

trên toà giảng, ném gạch đá và hành hung phóng viên ngoại quốc, nhân viên ngoại giao

Úc khi những người này tiếp xúc với những nhà tranh đấu. Thì nay, với hành vi đê hèn

đối với một phụ nữ yêu nước, Cộng Sản Việt Nam đã để lộ hoàn toàn bản chất côn đồ,

phản quốc và đang đổ thêm giọt nước vào chiếc ly đã đầy uất hận của dân tộc.

Những người Việt trong nước chắc chắn không còn kiên nhẫn chịu đựng thêm nữa.

Nguy cơ Hán trị không phải cận kề như nhiều người cảnh báo, mà đang tiến hành trên

mọi lãnh vực của cuộc sống.

Số phận đất nước Việt Nam phải nằm trong tay của toàn dân. Không thể cúi đầu

mãi để nhìn đất nước đi vào diệt vong mà hãy vùng lên lật đổ bạo quyền bán nước, chấp

nhận hy sinh cho Tổ Quốc được trường sinh.

10/12/2011


Lại Chuyện Chữ Nghĩa

Sắp đến ngày mừng Chúa giáng sinh!

Trong chiến tranh, những ngày lễ trọng thế này, thì quân ta thường tôn trọng lệnh

hưu chiến để đồng bào có cơ hội cử hành thánh lễ và an tâm hưởng thụ những giờ phút

thiêng liêng đầm ấm.

Vậy chúng tôi cũng theo lệ đó mà tránh bớt những bài xã luận chính trị với lời lẽ

“chém đinh chặt sắt” để nói về những đề tài nhẹ nhàng hơn. Tỉ dụ như vấn đề “ngôn từ

Việt Cộng” mà lâu nay cũng có nhiều vị từng lên tiếng báo động rằng đã xâm nhập quá

sâu trong sinh hoạt văn hóa hải ngoại.

Thật ra thì không có ngôn từ nào là của Việt Cộng cả. Ngôn từ là di sản văn hoá

chúng ta thụ hưởng từ tiền nhân từ hàng ngàn năm qua, sau khi đã gạn lọc, thêm thắt qua

tiến trình sinh hoạt, giao tiếp với thế giới bên ngoài.

Chỉ có vấn đề xử dụng ngôn từ một cách trong sáng, đúng đắn, hợp lý hay không

mà thôi.

Ngôn là lời nói, tiếng nói, là phương tiện giao tiếp, truyền thông đầu tiên trong đời

sống của con người, cũng như của xã hội loài người vào thời hoang sơ. Thời sơ khai,

người chỉ biết đến hình ảnh cụ thể quanh mình (núi, sông, hang động, thú vật…), những


động tác (ăn, nói, đi, đứng, làm…), từ từ tiến lên hiện tượng (mưa, bão, ), cảm xúc (vui,

buốn, giận…), và cao hơn là ý thức về triết học, chính trị, khoa học kỹ thuật. Thoạt đầu

người ta dùng lời nói (Ngôn) để diễn đạt, rồi tiến lên phát minh ra chữ viết (Từ) như là

những biểu tượng để sự truyền đạt có thể đi xa hơn về không gian và thời gian.

Sinh ngữ là ngôn ngữ sống vẫn còn được dùng, khác với tử ngữ là ngôn ngữ đã

không còn ai dùng tới. Ngôn ngữ Việt Nam là một sinh ngữ có từ nhiều nguồn: tiếng Việt

nguyên gốc (nước nhà, khoảng cách, người lính…), tiếng Trung hoa đọc theo âm Việt

(quốc gia, cự ly, quân nhân…), tiếng Tây phương được Việt hoá (bom, cà phê, mô tô, vi

la…); các thuật ngữ quân sự, kỹ thuật mới được đặt chữ Việt Nam tương ứng nhưng chưa

phổ cập (phần mềm (software), phần cứng (hardware), nét (internet)…). Sau khi những

“ngôn” và “từ” này được xử dụng quen thuộc và được đại đa số chấp nhận, nó trở thành

tiếng Việt chính thức. và người ta soạn ra Văn phạm là thứ luật để hướng dẫn mọi người

biết cách dùng cho đúng và hợp lý để khi nói hay viết ra, ai ai cũng phải hiểu môt cách

đồng nhất. Văn phạm được dạy cho học sinh từ những năm tiểu học cho đến đại học. Tuy

vậy, Việt Nam chưa có một hàn lâm viện về ngôn ngữ, nên vẫn còn nhiều trở ngại khi

muốn cập nhật, điều chỉnh, hay xác định sự chính xác của cách dùng chữ.

Ngôn, Từ, Văn phạm là do con người sáng tạo, nên cũng có thể do con người thay

đổi do sự thay đổi môi trường sống và sự tiến hoá chung. Sự đúng sai trong cách dùng chỉ

có tính cách tương đối và chủ quan. Ví dụ: trước 1975, mười bảy triệu người miền Nam

dùng hai chữ “đơn giản” nghe quen thuộc; thì mười chín triệu người miền Bắc lại dùng

chữ “giản đơn” và họ cũng cho rằng xuôi tai. Gạt qua một bên tình cảm chính trị mà có

thể làm sự đánh giá của chúng ta sai lệch đi, thì ai? cơ quan nào? là người có thẩm quyền

phân xử chữ nào đúng, chữ nào sai?

Như thế, bất cứ những lời nào, chữ nào nói ra từ miệng người Việt đều là Ngôn,

Từ chung của Việt Nam. Việt Cộng không sáng chế thêm chữ mà chỉ xử dụng sai chữ do

sự ngu dốt và cố chấp của họ. Trong khi Phạm Văn Đồng (cố thủ tướng VC) viết nhiều

bài kêu gọi làm trong sáng tiếng Việt, thì Hồ Chí Minh lại xử dụng lố bịch các chữ “Kách

Mệnh”, “giải fóng”, “nhân zân”. Trong khi Cộng sản có khuynh hướng Việt hoá các chữ

Hán Việt (Lính thủy đánh bộ, tàu sân bay, xe bọc thép…), thì cũng chính họ lại có khuynh

hướng sính dùng chữ Hán Việt trong khi các chữ Việt thuần tuý nghe êm tai hơn.

Chúng tôi xin đưa ra vài thì dụ trong hàng trăm, hàng ngàn cách xử dụng sai trái

của Việt Cộng.

Chắc quý vị còn nhớ các bảng hiệu “xưởng đẻ”, “nhà đái nam”, “cửa hàng thịt

Thanh Niên” trong những năm sau 1975? Nghe mà tởm lợm, dựng tóc gáy.

Các chữ Hán Việt như “cự li” (khoảng cách = distance), “cách ly” (cô lập =

isolate), “tiếp cận” (đến gần = approach) ngày trước chúng ta vẫn dùng; nhưng tùy theo

từng trường hợp. Cự li dùng trong quân sự, tiếp cận dùng trong toán học. Nhưng khi nói

về những chuyện thông thường, người ta nói: “Khoảng cách giữa các xe…”; “anh B. bị

bạn bè cô lập….”; “Việt Nam tiếp xúc với nền văn minh Tây phương”;"anh A. đến gần cô

B.” Nghe nhẹ nhàng dễ hiểu hơn nhiều.


Khi nói đến “chùm” (cluster, bunch), chúng ta hình dung đến chùm nho, chùm cau,

chùm lông (hay túm lông). Nhưng người ta nói một tập thơ, một xấp ảnh, một hợp ca (tam

ca, tứ ca, hay đồng ca). Thật là khó chấp nhận khi nghe hay đọc các chữ chùm thơ, chùm

ảnh, tốp ca

Trong các bản tin do báo hải ngoại trích từ báo của Việt Cộng chúng tôi đã đọc:

- “Cái bánh chưng vĩ đại (được vào sách Kỷ Lục) này do bà Nguyễn thị X.

‘thể hiện’”.

Đúng ra, phải dùng chữ “thưc hiện” hay đơn giản hơn dùng chữ “làm”. Thể hiện

có nghĩa là biểu lộ (express). Người ta nói “thể hiện sự ưu ái, thể hiện lòng ái quốc…

Chính tự điển của VC cũng định nghĩa đúng thế.

- “Ca sĩ X ăn mặc ‘ấn tượng’”. Ấn tượng là danh từ (impression). Phải nói

cách ăn mặc của ca sĩ X. gây một ấn tượng tốt.

- Điểm nhấn: « Trong cách ăn mặc, chiếc cà vạt là ‘ điểm nhấn’ ». Ý tác giả

muốn nói đến điểm nổi bật nhất (focus).

- Bức xúc. Tiếng Việt có các chữ « bứt rứt », « ray rứt » (worry). Chính trong

từ điển VC cũng không có chữ « bức xúc » này. Nhưng nhiều nhà hoạt động của người

Việt hải ngoại vẫn cứ dùng chữ « bức xúc » một cách ngô nghê.

- Thống nhất ý kiến. Một bác sĩ lớn tuổi, sống hơn nửa đời mình ở miền Nam

và có nhiều bài viết trên rất nhiều báo hải ngoại đã viết : « sau khi hội ý, các bác sĩ đã

thống nhất ý kiến, đề ra phương án... » . Tại sao không viết « Sau khi bàn bạc, các bác sĩ

đã đồng ý đưa ra phương cách... ». (Tham khảo : bài về Y Học của BS Nguyễn Ý Đức

đăng trên tạp chí Sóng Thần Virginia)

Vì lý do chính trị, đối kháng Quốc Cộng, chúng ta có khuynh hướng dị ứng với

những chữ do VC dùng dù rằng đó là những chữ rất đúng và có ý nghĩa. Ví dụ các chữ :

Giải phóng, hiệp đồng... Chúng ta nên giành lại những chữ đầy chính nghĩa về tay chúng

ta.

Sự dùng sai, vay mượn chữ do VC xử dụng bừa bãi của những người viết, của báo

chí hải ngoại do thiếu ý thức hay nhân lực đã vô tình đi sai chức năng cao quý « hướng

dẫn quần chúng » của báo chí truyền thông. Ngày trước, báo giới Việt Nam Cộng Hoà rất

thận trọng. Họ làm báo như một nghề chính thức. Vì thế, các báo Việt Nam có cả một toà

soạn, ban trị sự, ban biên tập, người sửa bài. Họ duyệt bài tương đối kỹ, vừa về quan điểm

vừa về văn phạm, lỗi hỏi ngã. Và nhất là họ không làm việc cắt dán, cóp py bài vở từ báo

khác. Ngày nay, báo chí tại hải ngoại nở rộ. Có báo chỉ cần một người, một máy điện toán

là đủ tạo nên một toà soạn, ban biên tập. Bài vở thì phần lớn cắt và dán từ các trang web

mà không hề đọc lại thật kỹ. Chính vì sự đói bài vở này, mà những bài viết từ Việt Nam

Cộng Sản có cơ hội xâm nhập ồ ạt vào sinh hoạt truyền thông hải ngoại, làm một công cụ

tuyên truyền không công cho Việt Cộng. Nếu chịu khó làm công việc « vạch lá tìm sâu »

thì chúng ta sẽ thấy đã có nhiều cây viết hải ngoại cũng có ít nhiều lần, xài chữ sai do từ

phiá VC .

Tôi rất tiếc đã không có thì giờ để nêu ra nhiều trường hợp mà người viết

hải ngoại thường vấp phải trong bài viết. Vả lại, đây cũng là điều tế nhị trong nghề. Dân


viết văn không nên phê bình nhau. Nhưng đọc mãi những sai sót cũng đâm ra bứt rứt.

Thí dụ: Chữ HUYỀN, Huyền sử, huyền thoại. Không rõ các nhà văn, nhà báo,

nhạc sĩ VN ta hiểu như thế nào mà viết: Huyền sử ca một người mang tên Quốc, Huyền

Thoại Bình Long, Tướng Ngô Quang Trưởng đã đi vào huyền thoại...

Chữ Huyền 玄 mang ý nghĩa 1/ không rõ ràng, không chắc chắn (illusory,

uncertain) 2/ bí mật (mystery), 3/ kỳ ảo (miracle), 4/ 懸想 (huyền tưởng) hoang đường

(myth, legent) 5/ huyền hoặc (deceptive, delusive) . Khi nói huyền sử, có nghĩa là sử

truyền miệng vào thời kỳ chưa có chữ viết nên không có chứng tích, được ghi chép như

"chính sử". Trong khi chiến thắng Bình Long, anh hùng Phạm Phú Quốc, tướng Trưởng

là việc thật, người thật, có ngày giờ, có hình ảnh cụ thể. Có lẽ quý vị đó thấy chữ huyền

nghe êm tai nên xài luôn cho kêu chăng? Chữ Huyền có thể mang nghĩa kỳ diệu, nhưng

trong huyền diệu 玄妙 có nghĩa kỳ bí (mystesrical). Ghép những biến cố, nhân vật có thực

vào chữ huyền là làm giảm giá trị của họ.

Lại có vị viết các bài bình luận. Nguyên một đoạn văn dài hàng mấy chục dòng có

hàng chục câu đã đủ nghĩa (sentences), chỉ xài vài cái dấu phẩy mà không có dấu chấm.

Giữa hai mệnh đề (phrase) thích thì cho dấu phẩy, buồn tình thì chẳng chấm, phảy gì.

Cũng không thèm xài liên tự, giới tự. Giữa hai câu cũng thế. (hình như ngày xưa thế hệ

chúng ta học trung học rất lơ là về môn chính tả?)

Trong bài tham luận của "Vốn lớn của người Việt nơi McCain và Obama"

(Tạp chí Thế Giới Mới số tháng 12/2008), ông HNV, một cây bút viết khá nhiều cho rất

nhiều báo tại Hoa Kỳ, có bốn lần trong một bài ông ấy đã dùng chữ "sự cố" để thay chữ

"biến cố" hay "sự việc, sự kiện". (Bốn lần thì chắc không phải sơ suất)

Trích:

http://www.tapchithegioimoi.com/tm.php?recordID=146

Do vậy mới có sự cố Ðs. Michalack phải bay về Mỹ, xuống tận Houston, qua

Irvine quận Cam để vận động cho VN về giáo dục, trao đổi đối thoại giữa cộng đồng Mỹ

gốc Việt với VNCS

Sự kiện một ông Mỹ gốc Việt được bổ nhiệm vào ủy ban chuyển quyền và bàn giao

của tân tổng thống Obama là một sự cố đầy tiêu biểu

Dù ta không muốn hay chống lại thì sự cố ấy vẫn cứ xảy ra như sự cố TT Bush

chụp hình dưới chân dung HCM ở Hà Nội

Chữ "Sự cố" do Việt Cộng dùng thay cho chữ "trục trặc" (trouble) mà

chúng ta dùng (trục trặc kỹ thuật). Một nhà bình luận nổi tiếng mà dùng chữ sai nghĩa, mà

còn đi dùng chữ do VC xài thì cũng đáng quan ngại.


Tóm lại, hiện nay, người ta viết rất cẩu thả. Nếu là người bình thường thì không

sao. Nhưng đã là người viết văn, làm báo, thì khó chấp nhận được. Người đọc, đặc biệt

các em, con chúng ta sẽ nhìn tư cách nhà văn, nhà báo, bác sĩ, tiến sĩ mà cho rằng các vị

viết là đúng quá, cần học theo thì hỏng bét.

Nếu khi vì mục dích tuyên truyền mà đối tượng là cán binh VC hay người dân

trong nước, chúng ta có thể phải xử dụng ngôn từ thường dùng của họ để họ hiểu và dần

dà, tìm cách giáo dục họ về ngôn từ chính xác của chúng ta. Đó là bài học căn bản về xâm

nhập văn hoá, cũng như khi chiến đấu du kích, chúng ta phải cải trang như cán binh VC

vậy..

Dù sao, những người có lập trường rõ rệt, có ý thức cao, phải luôn luôn cẩn trọng,

chẳng bao giờ để bị ảnh hưởng bởi thứ văn hoá be bét của Việt Cộng. Và báo giới lại

càng cẩn trọng hơn.


Cùng Một Tác Giả

CUỐI TẦNG ĐỊA NGỤC

Hồi ký gồm nhiều mẫu chuyện ngắn mà tác giả từng trải

qua 10 năm tù trong các trại trừng giới của Cộng Sản Việt

Nam. Tiến Sĩ Nguyễn Đình Thắng, Giám Đốc Ủy Ban Cứu

Người Vượt Biển đã nhận xét: ’… văn phong đơn giản,

trong sáng, và thăng bằng đến lạ. Không thấy hận thù,

nguyền rủa mà chỉ thấy một cố gắng lớn để ghi lại trung

thực sự kiện và cảm nghĩ.”

Sách in năm 2008, (hết)

NANH HÙM NỌC RẮN

Nhận xét của Giáo Sư Tiến Sĩ Nguyễn Văn Canh,

nguyên Phụ Tá Khoa Trường Đại Học Luật Khoa Sài

Gòn: “Nanh Hùm Nọc Rắn là một tài liệu có giá trị cao.

Tác giả đã đi vào tâm điểm của vấn đề xảo trá của

Cộng Sản. Với lý luận sắc bén, tác giả tỏ ra thành công

trong việc phản bác những luận điệu tuyên truyền, lôi

cuốn của Việt Cộng.”

Sách in năm 2009, giá bán $15.00

MỘT THỜI ÁO TRẬN

Hối ký những năm tác giả chiến đấu ở cấp đại đội Bộ Binh

trên chiến trường Miền Đông Nam Phần. Gồm những

chuyện thật, người thật để diễn tả những gian khổ, hy sinh

cao quý của người lính miền Nam trong cuộc chiến chống

Cộng Sản Bắc Việt.

Các truyện đều có hình ảnh minh họa và được sự minh

chứng bởi các chiến hữu của tác giả.

Sách in năm 2010, giá bán $18.00


QUÊ HƯƠNG VÀ HOÀI VỌNG (2 tập)

Tuyển tập những bài tham luận chính trị của Đỗ Văn

Phúc từ sau khi đến Hoa Kỳ năm 1990 trong chương trình

Định Cư Cựu Tù Nhân Chính Trị Việt Nam.

Sách in với số lượng giới hạn năm 1995 chỉ dành tặng

bạn bè, chiến hữu..

VƯỜN ĐỊA ĐÀNG

Gồm 12 truyện cổ tích chọn lựa từ tuyển tập truyện thần

tiên Children’s Fairy Tales của nhà văn nổi tiếng Đan

Mạch Hans Christian Andersen. Những chuyện hay, lý

thú đến nỗi hấp dẫn từ trẻ em cho đến các vị cao niên.

Những truyện nói lên tình người, lòng bao dung quảng

đại, tinh thần cầu tiến, sự can đảm để tự thắng bản thân.

Giá bán $15.00

BÀ CHÚA TUYẾT

“Không có đỉnh cao nào mà ta không thể đạt đến, nếu

như ta có đủ ý chí.”

Đó là ý nghĩa của truyện ngắn The Ice Maiden về một

chàng trai mới lớn quyết tâm chinh phục một đỉnh núi cao

hiểm trở để chinh phục luôn cả con tim người thiếu nữ

giàu sang hơn mình.

(Sẽ xuất bản nay mai)


Liên lạc với tác giả:

Đỗ Văn Phúc

Địa chỉ:

16204 Viki Lynn Pl., Pflugerville, TX 78660

Điện thoại: 512-800-7227

Email: [email protected]

Website: www.michaelpdo.com

Documents

Quê M Mùa Xuân Ch - michaelpdo.commichaelpdo.com/wp-content/uploads/2016/09/QueMeMuaXuanChuaVe.pdf · Quê Mẹ Mùa Xuân Chưa Về 3 QUÊ MẸ MÙA XUÂN CHƯA VỀ Viết để