Chöông 3:QUAÛN TRÒ VOÁN LÖU ÑOÄNG

NOÄI DUNG:

3.1 Toång quan veà quaûn trò VLÑ

3.2 Quaûn trò tieàn maët vaøchöùng khoaùn thanh khoaûn cao

3.3 Quaûn trò khoaûn phaûi thu vaøtoàn kho

Baøi taäp chöông 3

(Töï ñoïc chöông 4 – Saùch QTTCCB – Trang 98 ñeán 130)â

3.1 TOÅNG QUAN VEÀ QUAÛN TRÒ VOÁN LÖUÑOÄNG

1. KHAÙI NIEÄM VEÀ VOÁN LÖU ÑOÄNG.

Voán löu ñoäng laø nguoàn voán ñaàu tö vaøo caùc loaïi taøi saûnlöu ñoäng cuûa doanh nghieäp.

Voán löu ñoäng ñöôïc chia thaønh:

a) Voán löu ñoäng thöôøng xuyeân (VLÑTX):

Laø nguoàn voán coù nhu caàu thöôøng xuyeân (NVL…)

Laø nguoàn voán nhu caàu toái thieåu cho SX-KD

b) Voán löu ñoäng thay ñoåi (VLÑTÑ):

Laø nguoàn voán nhu caàu taêng theâm ôû caùc thôøi ñieåmkhaùc nhau trong naêm.

2. THAØNH PHAÀN CUÛA VOÁN LÖU ÑOÄNG

a) Taøi saûn löu ñoäng bao goàm:

Tieàn maët

Khoaûn phaûi thu

Toàn kho ( döï tröõ )

b) Nôï ngaén haïn bao goàm:

Khoaûn phaûi traû

Vay ngaén haïn

Phieáu thanh toaùn

TSLÑ net = TSLÑ – NNH

TSLÑ = TSLÑ net + NNH

3. CAÙC NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN VOÁN LÖU ÑOÄNG

a) Löôïng doanh thu cuûa DN.

Yeáu toá naøy xaùc ñònh löôïng vaø chaát cuûa VLÑ

DT thay ñoåi seõ aûnh höôûng tôùi nhu caàu VLÑTX

b) Ñaëc tính SX – KD theo muøa cuûa DN.

Caùc DN ñeàu phaûi ñoái phoù vôùi nhu caàu VLÑ theo muøacho hoaït ñoäng SX – KD vaø dòch vuï cuûa hoï.

Bieán ñoäng nhu caàu VLÑ theo muøa seõ aûnh höôûng tôùinhu caàu VLÑTÑ.

c) Thay ñoåi coâng ngheä .

Coâng ngheä thay ñoåi trong quaù trình SX seõ aûnh höôûngñeán nhu caàu VLÑ cuûa DN

Thí duï: Neáu maùy môùi coù naêng suaát cao hôn thì nhucaàu döï tröõ thöôøng xuyeân seõ bò thay ñoåi.

Söï thay ñoåi coâng ngheä seõ aûnh höôûng tôùi nhu caàuVLÑTX.

d) Chính saùch kinh teá cuûa DN.

Söï thay ñoåi chính saùch cuûa moät coâng ty seõ aûnh höôûngñeán nhu caàu VLÑ.

Thí duï: neáu CSTD cuûa coâng ty thay ñoåi töø 30 ngaøy 40 ngaøy thì caùc khoaûn phaûi thu seõ taêng leân.

CSKT thay ñoåi aûnh höôûng caû VLÑTX vaø VLÑTÑ

Löu yù:Vieäc thay ñoåi voán löu ñoäng khoâng nhaát thieát laøm thay ñoåivoán löu ñoäng thuaàn (TSLÑnet) .

Thí duï 1: Vieäc thu hoài tieàn maët töø khaùch haøng seõ laøm taêngkhoaûn muïc tieàn maët (TM) vaø laøm giaûm khoaûn muïc caùc khoaûnphaûi thu Keát quaû: TSLÑnet giöõ nguyeân khoâng ñoåi.

Thí duï 2: Duøng TM ñeå mua NVL döï tröõ khoaûn muïc TM seõgiaûm vaø khoaûn muïc toàn kho seõ taêng TSLÑnet giöõ nguyeânkhoâng ñoåi.

4. NHU CAÀU VOÁN LÖU ÑOÄNG PHUÏ THUOÄC VAØO:

a) Quy moâ cuûa DN: Caùc DNVVN caàn nhieàu VLÑ hôn caùcDN lôùn.

b) Hoat ñoäng SX-KD cuûa DN: Nhu caàu VLÑ seõ taêng neáulöôïng döï tröõ caàn nhieàu.

c) Nguoàn tín duïng saün coù: Moät DN coù saün nguoàn tín duïng,noù seõ caàn ít VLÑ hôn.

d) Löôïng NVL vaø vaät tö mua döï tröõ.

e) VLÑ trong SX

f) Saûn phaåm hoaøn thieän

g) Khoaûn phaûi thu cuûa DN

5. CHU KYØ LUAÂN CHUYEÅN VOÁN LÖU ÑOÄNG (TIEÀN MAËT).

TSLÑnet = TSLÑ – Nôï Ngaén haïn QÑ27/2007/QÑ_BTC, ñieàu 27, quy ñònh veàan toaøn voán cuûa

caùc DN, TSLÑnet>0.

MOÂ HÌNH LUAÂN CHUYEÅN VOÁN LÖU ÑOÄNG.

a) Chu kyø luaân chuyeån VLÑ = laø khoaûng thôøi gian tính töø khiDN mua NVL cho ñeán khi thu ñöôïc tieàn maët töø caùc khoaûnphaûi thu nhôø baùn thaønh phaåm hoaëc thöïc hieän caùc dòch vuïcuûa coâng ty.

Thôøi gian toàn kho Thôøi gianThu KPThu

Thôøi gianThanh toaùn

KPTraûChu kyø luaân chuyeån voán

Mua Thanh toaùn Baùn saûn Thu tieàn

NVL tieàn NVL phaåm maët

b) Coâng thöùc tính chu kyø luaân chuyeån VLÑ (chu kyø löu chuyeåntieàn maët):

CVLÑ = (TTK + TKPThu) – TKPTraû

Trong ñoù:

Thôøi gian toàn kho (TTK) = laø thôøi gian bình quaân ñeå NVL ñöôïcSX thaønh thaønh phaåm vaø sau ñoù ñöôïc baùn ñi.

Thôøi gian toàn kho ñöôïc tính baèng coâng thöùc:

365*365/ A

TK

A

TKTK COGS

G

COGS

GT

GTK = giaù trò toàn kho bìnhquaân

COGSA = Giaù voán haøngbaùn (naêm)

Thôøi gian thu khoaûn phaûi thu (TKPThu) = Laø thôøi gian trungbình ñeå thu hoài caùc khoaûn phaûi thu Tieàn maët.

Thôøi gian thu khoaûn phaûi thu ñöôïc goïi laø kyø thu tieàn bìnhquaân ( DSO ) vaø ñöôïc tính baèng coâng thöùc:

365*365/ AA DT

KPThu

DT

KPTDSO

KPThu = Khoaûn phaûi thu

DTA = Doanh thu naêm

Thôøi gian thanh toaùn caùc khoaûn phaûi traû (TKPTraû) = Laø thôøigian trung bình töø khi mua NVL vaø thueâ lao ñoäng cho ñeánkhi thanh toaùn tieàn löông vaø hoaù ñôn mua NVL.

365*365/ AA

KPTra COGS

KPTra

COGS

KPTraT KPTraû = Khoaûn phaûi

COGS = Giaù voán haøngbaùn

Thí duï: Tính chu kyø luaân chuyeån voán cuûa moät coâng ty bieát caùcsoá lieäu sau: ( ÑVT = ngaøn USÑ )

Doanh thu = 3635 Toàn kho = 390 (TK0) 420(TK1)

COGS = 3257 KPThu = 403 432

Phaûi traû = 249 272

ngayC

ngayT

ngayDSO

ngayCOGS

GT

VLD

PTra

A

TKTK

1,582,299,414,45

2.29365*3257

2/)272249(

9,41365*3635

2/)432403(

4,45365*3257

2/)420390(365*

6. MOÁI QUAN HEÄ GIÖÕA TAØI TRÔÏ VOÁN DAØI HAÏN VAØVOÁN NGAÉN HAÏN.

Kinh doanh caàn coù voán. Voán ñöôïc ñaàu tö vaøo ñaát ñai,MMTB, haøng döï tröõ, caùc khoaûn phaûi thu vaø caùc loaïi taøisaûn khaùc mang laïi lôïi ích cho coâng ty.

Caùc loaïi taøi saûn naøy khoâng phaûi ñöôïc mua cuøng moät luùcmaø noù ñöôïc tích luõy daàn cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa DNtheo thôøi gian.

Toång chi phí cuûa caùc loaïi taøi saûn naøy ñöôïc goïi laø ToångVoán Nhu caàu.

Hình 3.2 Moái quan heä giöõa nhu caàu taøi trôï ngaén haïn vaø daøi haïn

A1

A

B

C

Vay NH

Vay NH

Dö voán

Thôøi gian

NCV

Dö voán

TSCÑ+VLÑTX=TTDH

Nhu caàu VLÑ

Nhu caàu VLÑ (voán ngaén haïn) bieán ñoäng theo ñöôøng congmaøu ñoû. Caùc ñöôøng thaúng A1, A, B, C laø caùc möùc taøi trôï daøihaïn cho VLÑ theo muøa.

ÔÛ möùc C: Coâng ty seõ phaûi thöôøng xuyeân ñi vay ngaén haïn chính saùch ñaàu tö chaët cheõ.

ÔÛ möùc A hay A1: Coâng ty luoân ñuû vaø coù dö voán cho SX-KD,nhöng phaûi traû laõi cao, HQ söû duïng voán thaáp Chính saùchñaàu tö thoaùng.

ÔÛ möùc B: Coù khi thieáu voán ( vay ngaén haïn) coù khi dö voán (ñaàu tö ngaén haïn) Chính saùch ñaàu tö trung dung.

3.2 QUAÛN TRÒ TIEÀN MAËT VAØ CAÙC LOAÏICHÖÙNG KHOAÙN THANH KHOAÛN CAO

MOÂ HÌNH QUAÛN LYÙ TIEÀN MAËT:

Moâ hình quaûn lyù tieàn maët theo quan ñieåm toàn kho

Moâ hình quaûn lyù tieàn maët cuûa MILLER - ORR

QUAÛN TRÒ ÑAÀU TÖ VAØO CHÖÙNG KHOAÙN NGAÉN HAÏN.

1) Lyù do ñaàu tö vaøo chöùng khoaùn ngaén haïn:

Duøng ñeå thay theá tieàn maët döôùi hình thöùc taøi saûn töôngñöông tieàn maët.

Ñaàu tö taïm thôøi.

2) Moät soá ruûi ro khi ñaàu tö vaøo chöùng khoaùn ngaén haïn:

Ruûi ro veà maát khaû naêng thanh toaùn cuaû coâng ty phaùthaønh chöùng khoaùn

Ruûi ro ñoät ngoät

Ruûi ro veà laõi suaát

Ruûi ro veà laïm phaùt

Ruûi ro thanh khoaûn

Thu nhaäp cuaû chöùng khoaùn

3) Caùc loaïi chöùng khoaùn ngaén haïn:

Traùi phieáu kho baïc nhaø nöôùc: ñaây laø loaïi traùi phieáu voâ danh.

Chaáp thuaän ngaân haøng: laø moät hoái phieáu (leänh chi traû) nhaäntieàn ôû moät ngaân haøng. Coù thôøi haïn töø 30-180 ngaøy.

Chöùng chæ tieàn göûi coù theå chuyeån nhöôïng (CD): laø moät giaáychaáp nhaän tieàn ñöôïc göûi taïi moät ngaân haøng trong moät thôøi giancoá ñònh. Coù thôøi gian ñaùo haïn töø 1 ñeán 18 thaùng.

Thöông phieáu: laø moät phieáu heïn thanh toaùn khoâng coù baûoñaûm ñöôïc moät toå chöùc kinh doanh baùn nhaèm taêng voán hoaïtñoäng. Coù thôøi haïn töø 3 ñeán 270 ngaøy.

Chaáp thuaän mua laïi: laø nhöõng hôïp ñoàng baùn chöùng khoaùncuûa ngöôøi vay cho ngöôøi cho vay.

3.3 QUAÛN TRÒ KHOAÛN PHAÛI THU VAØTOÀN KHO

1. QUAÛN TRÒ KHOAÛN PHAÛI THU

Khoaûn phaûi thu laø caùc khoaûn tieàn phaùt sinh khi DN aùpduïng phöông thöùc baùn haøng theo phöông thöùc tínduïng.

Coâng thöùc tính khoaûn phaûi thu:KPThu = (Doanh thu tín duïng/ngaøy) x (Kyø thu tieàn bq)

Kyø thu tieàn bình quaân ñöôïc tính:

365*DT

KPTDSO

Thí duï: Giaû söû raèng coâng ty ñieän töû Tieán Ñaït döï ñònh baùn2000 ñaàu DVD vôùi giaù 2.5 tr. Ñ/ chieác trong naêm tôùi. Choraèng taát caû haøng ñöôïc baùn theo phöông thöùc tín duïng vôùi chínhsaùch tín duïng “2/10, net 30” . Döï kieán, 15% khaùch haøng seõ traûtieàn trong voøng 10 ngaøy vaø ñöôïc nhaän chieát khaáu, 85% khaùchhaøng coøn laïi seõ traû tieàn trong thôøi haïn 30 ngaøy. Haõy tính khoaûnphaûi thu cuaû coâng ty Tieán Ñaït ?

Giaûi: Khoaûi phaûi thu cuûa coâng ty Tieán Ñaït ñöôïc tính nhö sau:

Tính kyø thu tieàn bình quaân cuûa coâng ty :

DSO = 0.15 x(10 ng) + 0.85 (30 ng ) = 27 ngaøy

Doanh thu seõ laø:

DT = 2000 chieác * 2,5 tr.Ñ/chieác = 5000 tr.Ñ

Khoaûn phaûi thu seõ laø: (5000/365)* 27 = 369.86 tr.Ñ

PHAÂN TÍCH THAY ÑOÅI CHÍNH SAÙCH TÍN DUÏNG.Tình huoáng nghieân cöùu:

Coâng ty Toaøn Thònh Phaùt thöïc hieän phaân tích thay ñoåi chính saùch tínduïng töø "1/10, net 30" sang "2/10, net 40". Doanh thu haøng naêm cuaû coângty laø 4000 tr.ÑVN. Döôùi chính saùch tín duïng hieän thôøi, 50% khaùch haøngthanh toaùn trong 10 ngaøy ñaàu (ñöôïc höôûng chieát khaáu), 40% khaùch haøngthanh toaùn trong voøng 30 ngaøy vaø 10% khaùch haøng coøn laïi thanh toaùntrong 40 ngaøy. Chi phí biến đổi của DN chieám 70% doanh thu, trong ñoùchi phí ñaàu tö cho caùc khoaûn phaûi thu laø 20%. Coâng ty chi 50 tr.Ñ haøngnaêm ñeå phaân tích tín duïng vaø thu nôï khoù ñoøi. 2.5% doanh thu maát khoângtheå thu hoài ñöôïc. Coâng ty tin raèng , döôùi chính saùch tín duïng môùi doanhthu seõ taêng theâm 1300 tr.Ñ/naêm naâng toång soá doanh thu leân 5300 tr.Ñ.

Coâng ty cho raèng, döôùi chính saùch tín duïng môùi 60% khaùch haøng seõthanh toaùn nôï trong 10 ngaøy ñaàu vaø nhaän 2% chieát khaáu, 20% khaùch haøngseõ thanh toaùn nôï trong voøng 40 ngaøy vaø 20% khaùch haøng coøn laïi seõ thanhtoaùn trong voøng 50 ngaøy. Döôùi chính saùch tín duïng môùi, nôï khoù ñoøi laø 6%doanh thu, chi phí phaân tích tín duïng laø 20 tr.Ñ. Thueá suaát thueá thu nhaäpcuûa coâng ty laø 28%. Hoûi coâng ty Toaøn Thònh Phaùt coù neân thay ñoåi chínhsaùch tín duïng ? Laáy moät naêm coù 365 ngaøy.

Khoaûn muïc tính CSTD cuõ CSTD môùi

1. Kyø thu tieàn bình quaânDSO = 10*50%+30*40%+40*10%= 21 242. Toång chieát khaáu thöïc hieän:CK= 1%*4000*50% = 20 63.63. Chi phí cho khoaûn phaûi thuCPKPT= 21*(4000/365)*70%*20%= 32.22 48.794. Chi phí biến đổi ( 70% DT)CPSX = 70%*4000 = 2800 37105. Nôï khoù ñoøi2,5% * 4000 = 100 318

Baûng tính caùc khoaûn muïc döôùi hai chính saùch tín duïng:

Baûng tính laõi roøng döôùi hai chính saùch tín duïng:

Khoaûn muïc tính CSTD cũ CSTD môùiDoanh thu 4000 5300 - Chieát khaáu baùn haøng 20 63.6Doanh thu thuaàn 3980 5236.4 - Chi phí saûn xuaát 2800 3710Laõi goäp 1180 1526.4 - Chi phí cho khoaûn phaûi thu 32.22 48.79 - Chi phí phaân tích tín duïng 50 20 - Chi phí nôï khoù ñoøi 100 318Lôïi nhuaän trö ôùc thueâ' 997.78 1139.61 - Thueá thu nhaäp (28%) 279.38 319.09Laõi roøng 718.40 820.52

LR = 820.52 – 718.40 = 102.12 tr.ÑVN Thay ñoåi CSTD

2. QUAÛN TRÒ TOÀN KHO.

Quaûn trò toàn kho nhaèm traû lôøi caùc caâu hoûi sau:

Löôïng haøng caàn ñaët laø bao nhieâu ñôn vò vaøo thôøi ñieåm caàn?

Thôøi ñieåm naøo thì baét ñaàu ñaët haøng ?

Loaïi haøng naøo ñöôïc chuù yù?

Coù theå thay ñoåi chi phí toàn kho hay khoâng ?

Chi phí toàn kho bao goàm:

Chi phí löu kho

Chi phí ñaët haøng

Chi phí khaùc.

a) Chi phí löu kho: laø chi phí coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng löukho, chi phí boác xeáp haøng vaøo kho, chi phí hao huït maát maùt,chi phí baûo quaûn haøng hoaù vaø khaáu hao thieát bò kho.

Tính chi phí löu kho: Giaû söû raèng doanh nghieäp baùn ñöôïc S ñônvò haøng hoaù/naêm, vaø soá laàn ñaët haøng trong moät naêm laø N laàn.Nhö vaäy löôïng haøng ñaët moät laàn seõ laø S/N vaø löôïng toàn khotrung bình seõ laø S/(2N).

Neáu goïi:

C = Tyû leä chi phí löu kho / naêm

TCC (Total carrying cost) = Toång chi phí löu kho

p = ñôn giaù haøng löu kho

A = Giaù trò toàn kho trung bình

Ta coù : TCC = C * p * A

b) Chi phí ñaët haøng: laø chi phí cho vieäc ñaët moät loâ haøng môùi.Chi phí naøy bao goàm chi phí quaûn lyù, giao dòch vaø vaänchuyeån haøng hoaù. Chi phí naøy thöôøng coá ñònh cho moät loâhaøng ñaët cho duø loâ haøng lôùn hay nhoû.

Neáu goïi:

F: chi phí coá ñònh cho moät laàn ñaët haøng

N: Soálaàn ñaët haøng trong naêm

TOC ( total ordering cost ): Toång chi phí ñaët haøng.

A

SFTOC

*2*

c) Chi phí khaùc: laø chi phí thaønh laäp kho, traû löông ngoaøi giôø.

Phöông trình toång quaùt tính toång chi phí toàn kho seõ laø:

TIC = TCC + TOC = (C*p *Q/2) + F* (S/Q) min

MOÂ HÌNH TOÀN KHO TOÁI ÖU – EOQ (Economic OrderingQuantity) .

Phöông phaùp EOQ laø phöông phaùp tính löôïng ñaët haøng toái öuñeå coù toång chi phí toàn kho laø nhoû nhaát.

Löôïng haøng ñaët toái öu ñöôïc tính baèng coâng thöùc:

pC

SFEOQ

*

**2

Trong ñoù:

F : Chi phí coá ñònh cho moät laàn ñaët haøng

S : Löôïng haøng baùn haøng naêm

C : Phí löu kho, ñöôïc tính baèng % so vôùi giaù trò haøng löukho TB

p : Giaù thaønh moät ñôn vò haøng löu kho

Thí duï:

Coâng ty X kyù hôïp ñoàng cung öùng maët haøng "AÙo sô mi" chocoânh ty Y. Caùc soá lieäu ñöôïc cho nhö sau:

S = 26000 aùo sô mi/naêm

C = 25% giaù trò haøng löu kho

p = 50000 Ñ/1 aùo

F = 1 tr.Ñ/loâ haøng

Coâng ty X khoâng tröïc tieáp saûn xuaát maø ñaët haøng töø moätcoâng ty khaùc.

Haõy tính loâ haøng toái öu cho moät laàn ñaët vaø toång chi phí toànkho ?

Giaûi:

Chuùng ta seõ tính löôïng haøng toái öu cho moät laàn ñaët nhö sau:

AÙp duïng coâng thöùc tính loâ haøng toái öu ta coù:

Soá laàn ñaët haøng trong naêm seõ laø: 26000/2040 = 13 laàn/naêm

Toång chi phí toàn kho seõlaø:

204050000*25.0

26000*1000000*2EOQ

Dtr

TOCTCCTIC

.5.252040

2600*1000000

2

2040*50000*25.0

Ñieåm taùi ñaët haøng: töï xem.