Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
YS% ,xldfõ m<jk bme/‚u isxy, mqj;am;
dkd¾:wdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® ui 02 jeksod b˙∞ 153 fjΩu 25 l,n i;sm;d m;%h - msgq 32 - ñ, re' 50'00 mqj;am;la f,i ,shdm†xÑ lrk ,†' QD/75/NEWS/2018
m%§mh†fkka †k by< hk uqøK lv∞is ñ,;a" remsh, YS>%fhka wjm%udKh ùu;a"
ksIamdok úhoï by< hEu;a u; foieïnr® 02 ∞ b˙∞ ^wo& mgka «kdr®:
m%°mh re' 50$- ls¯ug is≥j we;s nj lreKdfjka ±kqï fouq'
óg iu.dój uefikacr® bx.S%is mqj;am; yd «kT,s oñ< mqj;a m; o tlla
re' 50$- jk w;r <ud m%°mh re' 20$- jk njo ±kqï fokq leue;af;ñ' ishÆu
ysÛ m;a;r ì,a foie' 18 jk∞g fmr f.ùug ldre◊l jkak' tfia fkdjqkfyd;a
mqj;am;a k;r ls¯ug is≥jk nj i,lkak' - .re wOHCI msh;=ud
wo isg ×kd¾: m%§mh re' 50$-
cd;sl
lf;da,sl
ckikaksfõok
flakaøfha wÆ;ska
b† l< ur®i,ska
f– Yío.drh
YS% ,xld lf;da,sl
ro.=re iuqΩ
iNdm;s w;s W;=ï
úkaiagka tia'
m%kdka≥ †'i'ks'
ysñmdKka úiska
bl=;a wÛyrejd∞
újD; lrk ,o
whqre'
^f,kdâ ymqwdrÉÑ& 2018 k;a;, ksñ;af;ka ksl=;a lrk ;eme,a uqoaor fol" uq,a †k ljrh yd isysjgk
m;s%ldj wj,x.= ls¯fï W;aijh foie' 9 b˙∞ fm'j' 10'30 g fudrgqj idka;
finia;shka foõue∫re Yd,dfõ° meje;afõ'
fujr k;a;,a uqoaor 9 Þ t<solS
ienE lf;da,slhka f,i ye|skaúh fkdyelshsu;a cdjdrï j,g iïnkaO Woúh
w.ro.=re ysñmdfKda §he≥fuka ñ≥ug¶ fufyfha° mji;s
à' iqks,a m%kdka≥ iy frdIdka m%°ma
§wmf.a wysxil orejka úkdY uqLhg weo ouk" mjq,a „ú; úkdY lrk fï u;aøjH
cdjdrïj,g iïnkaO Woúh lf;da,slhska yeáhg ye¢kaúh fkdyelsh' fï nj wmf.a Y=oafOda;a;u msh;=ud o meye†,sj i|yka lr we;' fujeks cdjdrï j,ska Wmhk uqo,a blaukska †hù" wΩ ù hhs' Tjqkag fï ms<sn|j †fkl foúhka jykafiag .Kka °ug is≥fõ' wmf.a rfÜ md,lhska" foaYmd,lhska jyd fï u;aøjH Wj≥r furáka ;=rka lr ±óug úYd, wr.,hla †h;a l< hq;=j we;ehs fld<U w.ro.=re w;s W;=ï ue,alï ld†k,a rx‚;a ysñmdfKda m%ldY l<y'
YS% ,xldfõ 46 jk w.úksilre f,i †jqreï ≥ka k,Ska
fmfr®rd uy;dj miq.sh∞ fldaÜfÜ id' f;dauia foõue∫fr®°
óiï fiajl .re fm%ã Ydka;sl=udr msh;=ud wdis˙ .ekajQ
fudfyd;'
lf;da,sl ro.=re iuq¿fjka wm rg fjkqfjka heÿï m;d wdhdpkhlaærfÜ foaYmd,k ;;a;ajhg ;sridr úi∫ula ,eî blaukska iduh W∞jk f,i b,a,d h†kake hs YS% ,xld lf;da,sl ro.=re iïfï,kh lf;da,sl ie±yej;=kg wdhdpkd lrhs'
foaj fufyhhka wjidkfha ° wm rg fjkqfjka foaj ud;djkag iq≥iq hdÉ∆jla lrkakehs o b,a,d isà'
w;s W;=ï úkaiagka tia' m%kdka≥ †'i'ks ysñiNdm;s - YS% ,xld lf;da,sl ro.=re iuqΩj
w;s W;=ï foõYs%; je,kaia fukaäiauyf,alï - YS% ,xld lf;da,sl ro.=re iuqΩj
ls%ia;= rcdfKda ;u uq¿ Ôú;hu ck;dj fjkqfjka mQcd l<d
ó.uqj l,dmSh mdi,a k;a;,a lefrd,a foie' 7 od
§wo wmf.a fï f,dalfha „j;ajk
rcjre n,h" Okh" lSr®;sh
miqmi †jhoa°" t∞ wmf.a ls%ia;= rcdKka
ck;djg úuqla;sh ,nd °u i|yd Tjqka
mdmfhka uq∞ .kakg ;u uqΩ „ú;hu mQcd
lf<ah'¶
w.ro.=re moú iyhl ro.=re w;s W;=ï
uelaiaj,a is,ajd ysñmdKka tu woyia
f.kyer ±lajQfha miq.sh bre†k meje;s
rd.u óiug wh;a f,kaÑhdj;a;
foõue∫fr® rc; chka;s ux.,H
uyd †jH mQcd hd.fha °h'
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® ui 02 jeks od b˙∞
xdkdr®:m%°mh
1866 - 2016
ls%'j'2016lajQckjd˙17b˙∞
xdkdr®:m%°mh
1866 - 2016 dkdr®:
m%°mhwdrïNh(1866cQks07
moúfhka moúhg 02 moúfhka moúhg 02
l=reKE., moúfha fyÜáfmd, óiug wh;a fyÜáfmd, †jH yDofha foõue∫fr® f,a oka°fï m%cd i;aldrl jevigyk 8 jk jrg;a foajia:dk Yd,dfõ° meje;aú◊' óiï fiajl .re ksyd,a ´ì%ia msh;=udf.a u. fmkaùu u; foajia:dk wjux.,HdOdr iñ;sh úiska t†k ishÆ lghq;= ixúOdkh lrk ,°' fï i|yd 180 g jvd jeä m%udKhla tlajQ w;r iñ;sfha iNdm;s;=uka f,a m˙;Hd. l< whqre fiahdrefjka ±lafõ'
w;s.re fkú,a fcda fmfr®rd udysñmdfKda
YS% ,dxlSh lf;da,sl ixl%u◊lhkaf.a
cd;sl iïnkaëldrl
frdauh" b;d,sh
cx.u ≥rl:kh ( 0039 339 5878246
Email:[email protected]
.re wekagka †fkaIa msh;=ud
bkaµr®fk;af;da WmdOH iyhl
frdauh
cx.u ≥rl:kh ( 3278304872
Email:[email protected]
.re i„jl fmda,a f∞'fnd'ks' msh;=ud
mshiaid fjksishd - uOHu frdauh WmdOH
frdauh
cx.u ≥rl:kh (0039 3806403710
.re Woh∞i wre,dkkaoka msh;=ud
kef.kysr frdauh - ldishd WmdOH
frdauh" b;d,sh
cx.u ≥rl:kh (3200241435
.re laf,daâ fmfr®rd msh;=ud
ñ,dka" fldafuda" fgd˙fkda" je¯id WmdOH
ñ,dfkda" b;d,sh
cx.u ≥rl:kh ( 0039 3897639830
Email:[email protected]
.re m%ikak ix„j fmfr®rd msh;=ud
ñ,dfkda
cx.u ≥rl:kh ( 3892005986
Email:[email protected]
.re ,skagka fmfr®rd msh;=ud
n%Ishd WmdOH
cx.u ≥rl:kh ( 0039 3332802239
Email:[email protected]
.re fmdaref;dgf.a iïm;a W∞k m%kdka≥ msh;=ud
fjfrdakd
cx.u ≥rl:kh ( 0039 3274674805
Email:udanafdo @gmail.com
.re †kkac is,ajd msh;=ud
md≥jd WmdOH
cx.u ≥rl:kh ( 0039 3809081646
Email:[email protected]
.re úu,a ^ks'u'ks& msh;=ud
m,fuda WmdOH
†jH mQcdj f,!lsl fohla fkdj" th f,daflda;a;r fohls' ls%ia;= Nla;slhd tu hd.hg yjq,a ù" tu hd.h „j;a lrùu Ndr.;a flfkls' foúhka jykafia wm yeu flfkl=gu úfYaI j.lSula" úfYaI wdYsr®jdohla yd úfYaI le|ùula ∞kh lr we;' uQ,sl ls;=kq tall iE° we;af;a fï uQ,sl le|ùu .ek ;sfnk yeÛSu ck;dj fj; f.khdug hehs fld<U w.ro.=re w;sW;=ï ue,alï ld†k,a rx‚;a ysñmdfKda m%ldY l<y'
Wkajykafia fï neõ i|yka lf<a fld<U welajhskia ys†" óiï
kfjdaoh jev ms<sfj, hgf;a meje;ajQ w.ro.=re moúfha ls%hdld˙
ls;=kq tall kdhl kdhsldjka ±kqj;a ls¯fï ieisjdrfha°h' fuu
±kqj;a ls¯fï jevigyk w.ro.=re moúfha uQ,sl ls;=kq tall
wOHCI .re neis,a úl%uisxy msh;=uka úiska ixúOdkh lrk ,°'
fuys° .sys wfmdaia;,sl fiajd wOHCI .re fI,agka vhia" ueo
fld<U †idkdhl w;s.re ksyd,a whsjka kdysñmdKka úfYaI foaYk
mj;ajk ,°'
w.ro.=re óifï óiï 35 lska ls;=kq tall ls%hdld˙ kdhlhka
160 la iyNd.s jQy'
cx.u ≥rl:kh ( 0039 091 6631450 iy 3894205524
Email:[email protected]
.re áfrdaka ^f–'ks& iy .re iqrx. wdis˙ msh;=ud
kdfmda,s WmdOH
cx.u ≥rl:kh ( 0039 081 5578111"
3284544210
Email:[email protected]
.re m%.S;a äYdka msh;=ud
fud∞kd" mdr®ud
cx.u ≥rl:kh ( 3801325677
Email:[email protected]
.re uhsl,a m%kdka≥ msh;=ud
l;dkshd WmdOH
cx.u ≥rl:kh ( 0039 3281827706
Email:[email protected]
.re fkú,a m%kdka≥ msh;=ud ^m%e' ks&
fuiskd WmdOH
cx.u ≥rl:kh ( 0039 3286184300
.re iuka uelaisuia msh;=ud
fm/kais" ¨ld" mdf;%d" Ñhqis WmdOH
cx.u ≥rl:kh ( 0039 329643 7006
Email:[email protected]
.re iÑ; m%kdka≥ msh;=ud ^m%e' ks&
is˙l=id WmdOH
cx.u ≥rl:kh ( 3288034781" 0931 704104
Email:[email protected]
.re iïm;a ;=Idr msh;=ud
fcfkdajd WmdOH
cx.u ≥rl:kh ( 0039 3296678984
Email:[email protected]
.re ls%iafgda úrd– msh;=ud
fndf,dkaf∆" b;d,s WmdOH
cx.u ≥rl:kh ( 3806510364
Email:[email protected]
.re î' fla' kqjka reøs.= msh;=ud
fjksIshd WmdOH
cx.u ≥rl:kh ( 3207561780
Email:[email protected]
.re fIydka .=reisxy msh;=ud ^bf.kSu&
frdauh
cx.u ≥rl:kh ( 3883984576
foúhka jykafiaf.a iajrEmhg uejQ wm „ú;fha Y=oaOjka;lu wdrCId lr .; hq;=h' th Tn i;= j.lSuls' wo Tn ieriS isákafka iq≥ j;sks' iq≥ mú;%;ajfha" ms˙is≥ nfõ i,l=Kla' m%ido iakdmkfha° fkd±kqj;aj ,enQ foaj „ú;h ±kqj;aj ,ndf.k ms˙is≥ „ú;hla .; lrkak Y=oaOd;au n,h wo †k Tn ,nd.kakd nj w;sW;=ï foõYs%; je,kaia fukaäia y,dj; ro.=re ysñmdfKda f.dve,a, óifï orejka 118 fj; Y=oaOd;audf,amh ∞kh ls¯fï †jH mQfcda;aijfha† mejiQy'
†jH mQcdj ;Urú, ksr®fodaI foajud;d foõue∫fr®° mej;aú◊' fï
†jH mQcd fufyhg y,dj; moú m˙md,l w;s.re meá%la úf–isxy"
óiï fiajl .re ,lais˙ fm%au,d,a" .re fï˙hia m%kdka≥ msh;=uka,do
tlaúh'
fnd,a,; YS% yDoh úY%dñlhskaf.a ix.uh jdr®Islj ixúOdkh lrk ñh.sh úY%dñlhska wkqiaurKh ls¯u iy Tjqkaf.a wd;auhka fjkqfjka foú∫ka h†ñka is≥lrk †jH mQcd hd.h miq.sh∞ YS% yDoh foajia:dkfha° óiï fiajl .re meá%la fmfr®rd msh;=udf.a uQ,sl;ajfhka is≥lrk ,°'
úY%dñlhd hkq ;u „ú; ld,h mqrdjgu foú∫ka
;=<ska ,nd .;a ;f,ka;= ck;d fiajhg lemlrk
,o W∞r ms˙ila nj;a" Tjqka l< ta uyÛ= fiajh
ksid foaYh f.dvke.S we;s nj;a" Tjqka isyslr
is≥lrk fujeks mqkH ls%hd ta ieug lrk lD;.=K
ie,iSula nj;a" óiï fiajl msh;=ud fuys°
wjOdrKh lf<ah'
úY%dñl ie±yej;=ka /ilf.a iyNd.s;ajfhka
meje;s fuu †jH hd.h wjidkfha Tjqkaf.a
wd;auhka fjkqfjka iS¥j o udákaia ldka;d iy
jeäysá ksjdihg ∞kuh mqkH ls%hdjla o is≥l<
w;r ta i|yd óiï fiajl msh;=udf.a
udr®f.damfoaYl;ajh fkdwvqj ,enq◊'
b;d,sfha fiajh lrk YS% ,xldfõ lf;da,sl mQcdm%id†ka jykafia
YS% ,dxlSh lf;da,sl ixl%u◊lhkaf.a
cd;sl iïnkaëldrl
foaj le|ùu ck;dj fj; f.khEug uQ,sl ls;=kq tall fyd| wjia:djla@
w.ro.=re ysñmdfKda uQ,sl ls;=kq tall /iaùfï° mji;s
I¾,s fcdaima iy iqfndaoks mSßia÷
fmar,kao id' fcdaima foajia:dkfha ;reK ;re◊fhda u.af.dk id' úkafika;s ksjig k;a;,a kE.ï .shy'
ms%iald iquqÿks ÷
kfjdaoa È,aydr
„ú;fha Y=oaOjka;lu wdrCId lr .ekSug Y=oaOd;auhdKka jykafiaf.a
iyh b,a,d hdÉ∆ lrkak
igyk - ,,s;a iqika; - fiahd - ysâ,s Æfiakd÷
ñh.sh úY%dñlhka isyslr foú÷ka hÈ;swÔ;a lu,ams%h ch,;a÷
mkaksmsáh ls%ia;= rdc úoHd,fha 88 jk ixj;airh fjkqfjka úfYaI ;=;s ms°fï †jH mqcd fufyhla ls%ia;= rcdKkaf.a foõue∫fr®° miq.sh∞ meje;aú◊' fuu ;=;s ms°fï fufyh mj;ajkq ,enqfõ w.ro.=re moúfha úYajdih jr®Ok lKavdhfï .re u,ska; ksjka; msh;=ud úisks'
ls;=kq or®Ykh ksis f,i wkq.ukh lrñka ish wkd.; fufyjr ljfr®±hs
f;areï f.k f,dalhg wdf,dalhla ùfï jeo.;alu tys† .re msh;=ud úiska ish
foiqfï° isiq isiqúhkag wjfndaO lrkq ,eîh' ú≥y,am;sksh .re ms%hka; m%kdka≥
fidhq˙f.a uQ,sl;ajfhka úoHd,Sh wd.ñl wxYh iu. tlaj we≥re u~q,a, iy isiq
isiqúhka ;=;s ms°fï fufyh ixúOdkh l<y'
ls%ia;= rdc ú≥y,a ixj;air fufyhlals%iafgdam¾ rKisxy÷
l%sia;= jr®I 2018 foieïnr® ui 02 jeks od b˙∞
B fï,a( [email protected] fjí wvúh ( colomboarchdiocesancatholicpress.comm%°mh lr®;D uKav,fha kj ≥rl:k yd µelaia wxlh ( 0112 670 100
wxl 02" «kdr®: m%°mh udj; fld<U 08" ≥l( 0112 695984" 0114 899611" µelaia ( 0112 692586dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07 YS% ,xldfõ m<jk bme/‚u isxy, mqj;am;
l;=jelsh
;=kajk msgqj
Parousia iy Adventus yryd tk wNsudkj;a wd.ukh''''
jir fooyia oy wglg fmr fn;af,fyï mqrjrfha °" f,dal udkj b;sydifha tl jrla muKla is≥ jQ wis˙u;a W;am;a;s ux.,Hh - k;a;, wm f∞rlv ,Ûh'
¶uy;a n,mrdl%ufhka yd f;acdkaú;j¶ wm fj; jäk iñπKkaf.a fojk .ukg - wd.ukhg wre;a uqiqlrk" kj ck jkaokd jirlg uq, mqrk t,sm;af;a isg" wms k;a;,g iQ∞kï fjuq'
wd.ukh hkq meñ”uhs' .S%l NdIdfõ zmrõishdZ ^parousia& jofka ,;ska jok zwâfjkagqiaZ ^adventus& h' bka frdamKh jkafka wNsudkj;a wd.ukh" zmeñfKkjdZ hkakhs'
udkj úuqla;sfha" .e,ùfï b;sydifha wÆ;au m˙Éf√oh ,shefjkafka l=u˙ u˙hdjka l=fika wiuiu f,i f–iq ì,s∫kaf.a Wm; is≥ jQ t∞h' ishjia folla ;siafia t∞ isg fu∞ olajd wm iurk f–iqia ls%ia;=ia jykafiaf.a Wm;" woH;k hq.fha jik wm iurkakg iQ∞kï jkafka(
§tkak foúhfka tkak iñ∫fka - is; ikik iem; wrka tkak foúhfka∑¶" lshñka wdrdOkh lrñks∑
wm wd.uk ld,hg is˙;la f,i uq,mqrkafka idka; wkaføa wfmdaia;=ΩjrhdKkaf.a ux.,Hh fhfok fkdjeïnr® ui 30 jeks∞g b;du ióm jQ b˙∞jlh' ta;a fu∞ ls%ia;= rcdKka jykafiaf.a ux.,HHg miqj tk b˙∞ tkï fï jifr® foieïnr® ui 02 jeks b˙∞ wms wd.uk ld,hg uq, ms¯uq'
„ú;∞kfha foú iñπKka jykafiag tfrysj t∞ iq.;s Whfka ° wlSlrelfï uyd mdmh l< wfma wd° uõmshkaf.ka" mrïmrdfjka mrïmrdjg mej; tk" mjg keUqre wms" zt∞h wohZ lshd fjkila ke;sj wmg .e,ùu iïmdokh l< iñπKka jykafiag tfrysj úúO iajrEm.; ler,s .iuq'
W;a;u †ú mQcdj is≥l< f–iq iñπKkaf.a Wm; - k;a;, iurkakg iQ∞kï jk wmg" §fï iQ∞kï ùfï
ld,h¶' wfma hg.shdj u;=fldg" miq;eùfuka" fmaùfuka yd he≥ï yryd wm jer† ksjer† lr.kakg" ierfik ksid wd.uk ld,h o tla;rd wdldrhl l=vd m˙udKfha mYap;a;dmsl - p;d˙l iuhls'
;;a iQ∞kï ùfï ld,h ;=< wm zk;a;,gZ iQ∞kï jkafka z≥l - ≥refldg fYdal iqiqï ;=kSlrk - w∫r m,d chf.k tk iñπKkaZ" wm ;=<g jvujd.kakg i,ik bvlv yrydh' tfyhska úisr.sh is;a i;ka tlalr zwj†j isáñkaZ wfma .e,ùfï l;dj fu∞ wd.uk ld,h ;=< wms fufkys lruq'
ñksia ixy;sh ksrka;rfhka wfmaCId lrkafka ishÆ neñj,ska ñ° „j;a jkakgh' wdf,dalfha orejka f,i" lf;da,sl wms ‚j;ajkafka n,dfmdfrd;a;= o,ajdf.kh' wmj „j;alrjkafka o n,dfmdfrd;a;=jh'jy,a nfõ ysrù mdÆ mdΩlrfha - ldka;drfha ‚j;a jQ úm%jdis ck;dj iakdjl cqjdï ;=ud yryd ±k.;a wdkkaockl mqj; kï Tjqka wfmaCId l< úuqla;s∞hlhdKka meñK we;s njh' foúhka jykafia ;uka iómfha nj Tjqkag ±k.ekaug ,eîu" wr n,dfmdfrd;a;=j u,am, .ekaùuls'
wd.uk ld,fha uq,a foi;sfha wfma fufkys ls¯ug" Ndjkdjg mdol jk jeo.;au ldrKh wkslla fkdj t∞ fn;af,fyfï .jy,l ì<s∫ f,i ñksianj f.k Wm; ,;a úYajfha iñπKka jykafia" ishÆ ñksiqka úksYaph lrkakg" f,dal wjidkfha ° is≥jk" Wkajykafiaf.a uysudkaú; fojk wd.ukh ms<sn|" wfma is;a i;kays fmdmshk n,dfmdfrd;a;=jh'
fu∞ wd.uk ld,hg uq, mqrñka m<uqjk m%ekaisia mdma;=uka i|yka lr ;snqfKa §ye†hd;aul" ixialD;sluh ixjdoh ;=< ys¢ñka" ish ‚ú; idlaIs yryd" ioyu f,djg fn∞ fok ldr®hfha ksr;j isák ishÆ lf;da,slhka" oyu wfma /fyajqka w;r m;< ls¯u i|yd l,g yqre ni y∫kd .ekSfï¶ we;s jeo.;aluh'
tfiau bl=;a lf,l iiqkaysñ lshd ;snqfKa zb;sydih .ek úplaIK" wr®:dkaú; yd .eUqre wOHkhla"
wd.uk ld,h yrydZ wm w;aolskd njh' tfiau wm ish,a,ka fh° isák tlu .ukl we;s fi!kaor®hd;aul - m%Nd,xldrhZ tu.ska wm h<s wkdjrKh lr.kakd nj;a h'
zlf;da,sl iNd ud;dj" ish le|ùu yd ¥;ldr®h Tiafia ld,fha je,s ;,dfõ tlu u.l hk úYaj iudch" YsIagdpdrh yd ixialD;Ska yryd ne∫kq yr moaO;Ska y∫kd.kakdZ njg" iiqkam;sπKka t∞ l< bÛsh wog;a j,x.=h'
iñπKka jykafia we;s ;ek we;af;a i;=gh' i;=g lshkafka k;a;,gh' tfyhska fu∞ k;a;,j;a n∞f.k ;ksju nq†kafka ke;sj ke;s ne˙ ñksiqka iu. fn∞ y∞f.k N=la;s ú¢kafka kï tys we;af;a ienEu i;=gqh' tjeks k;a;,la i|yd iQ∞kï ùug ld,hhs fï'
k;a;, hk jofka mo fmr<sh wkqj ls%ia;=ia
jykafiaf.a mQcdj hk wre;a fok jr®I 1038 °
m<uqjrg yuqjk l,a bl=;aj .sh bx.S%is jpkh
Cristes Maesse ^ls%iafÜfuiafia& jr®I 1131 °
Cristes-messe, jYfhka mo fmrf<a' ,xfoais
niska ^la%iaÜ ñiafia& jQ w;r ,;ska niska Dies Natalis, ^ätia k;d,sia& jYfhka ye¢kajq◊'
m%xY niska Noel, ^fkdata& jq w;r b;d,s
NdIdfjka Il natale ^b,a kgdf,a& lshdo cr®uka
niska Weihnachtsfest, ^fjyskla Ü iafµiaÜ&
jYfhka o ye¢kafõ'
w;s W;=ï ue,alï ld†k,a rx‚;a" wmf.a
,la iiqka m%Odk tfårdKka m%ldY
lrk whq˙ka" wfma rg m%Odk wd.ï woyk
rgla nj;a" ta nj wmf.a iudch md,kh
lrk W;a;u wdh;kh jk mdr®,sfïka;=j
;=<ska olakg ke;s nj" t;=ud lf<a
b;du ldf,daÑ; ±kqï °ula nj wms
wksjdr®fhkau ms<s.; hq;= i;Hhls' wmf.a
oyu weoySu ck;dj /jàug lrkakdjQ
ls%hdjla f,i fuu j.lsj hq;af;da is;k
nj kï fmkajd we;' t∞ f–iq iñ∫ka
m%ldY lf<ah'
§ug iajdñks" iajdñks lshk wh" ;u
ls%hdfjka th Tmamq fkdlrkafka kï"
iajr®.Sh
iem; w;a lr .ekSug fkdyels nj t∞
mejiQ joka wog;a j,x.=h' n,.;=h'
tneúka fldhs wd.ula weoyqj;a ta wd.ñl
Ydia;DjrhdKka mejiq f,i jok ms<s.
ekSu fukau ;u „ú; wdor®Yfhka
úfYaIfhkau kdhlhka f,i m;afjkakdjQ
wh ls¯ug fya;=úkd hq;=h' ,xldj
t∞ Or®uoaùmfhka bka†hka id.rfha
uq;=legh jQfha" t∞ isá wmf.a uq;=ka
ñ;a;kaf.a ye†hdj oirdc Or®ufhka"
rcl= rgmd,kh l< fyhsks' fmr†.
OdkHd.drh f,i ie<l= wmf.a wdor
rg" wo fkdukd foaYmd,k ls%hd ksid"
ysiajQ ∞kHd.drhla njg m;a ù we;s w;r"
ieu fohlgu msg /áhkag wm ieug
w; mEug is≥ù we;' fuh wmf.a rgg
my,jQ w¥ror®Ys md,lhskaf.a jroh' tu
;;a;ajh jr®;udkfha b;du lK.dgq∞hl
;;a;ajhg m;aù we;' mdr®,sfïka;=jg f;a¯
m;aù we;af;a yqfolau /lshdjla f,i
úkd" fiajhla ls¯ug fkdfjhs'
Y=' nhsn,fha Or®ñIaG cd;shla ms<sn|j
l:d lrk ysf;damfoaYh mjikafka
rgl Wkak;sh rπ mj;skafka tys ±yeñ
md,lhska u;h' tjeks rgla úkhla yd
ie,eiaula wkqj b†˙hgu hhs' ^ysf;dam
14(34& §hqla;sfhka md,kh lrk rfcla
rglg Ñria:s;sh f.k fohs' tfy;a
jeishka fm<d whn≥ .kakd rg jkihs'¶
§≥okka md,khg m;ajk úg" wmrdO
jeäfjhs" tfy;a iqofkda ≥okkaf.a jeàu
ols;s'¶ Y=' nhsn,h" hymd,kh ms<sn|j
wmg mdvï lshd fok w;r" Or®udkql+,j
rgla md,kh ls¯ug wmg W.kajhs'
^ysf;damfoaYh 16(12" 17&'
§kS;s ¯;s lvkafkda ≥IaGhskg meiiqï
lr;s' kS;s ¯;s rlskafkda Tjqkag úreoaOj
isá;s'
§foaj kS;shg lka fkdfokakdf.a
he≥u iñ∫kayg ms<sl=,ls'¶
fufia Y=' nhsn,h wmg W.kajkafka
ñksiqka kdhl;ajhg m;a jQ úg Or®uhg
mgyeksj lghq;= lrk njh' wmj uejq
ir®jmrdl%u uejqïldrhdfKda t;=ukaf.a
iudk lug wmj ueõjd muKla fkdj"
t;=ud i;= n,h wm iu. fn∞ .kakd
fial' ta n,h foaj rdcHh f.dvke.Su
Wfoidh
t∞ ysgmq iñ∫ka cq∞ md,lhskg
úreoaO jQfha Tjqka fndrefjka fm%davdfjka
ñksiqka ;,dfm,d" jer† f,i rg md,kh
l< ksidh' t;=udfKda t∞ ta wh iudk
lf<a iq≥ yqKq .E fidfydka f.j,a
f,isks' tu whg tu whf.a jer† lshd
≥kakd muKla fkdj ieu úgu kdhlhd
fiajlhd ùfï jeo.;alu lshd ≥kafial'
kQ;k iNd b.ekaõSï" wOHhkh
ls¯fï° ishÆu iNd kdhlfhda Or®ñIaGj
rg md,kh jeo.;alu fmkajd ° we;'
tfiau ;ukaj kdhlhska f,i m;al<
whg wdorfhka lreKdfjka ie<lSu
yd rgl wNsjDr®êh i|yd ;u hq;=lu
bgqls¯ug u;la lrkq ,efí'
;jo" ;u wd.ug .re ls¯ug;a"
ta i|yd ne£ we;s Y=oaOjQ foaj,g
.re ls¯ug ne° isà' tjeks foaj,g
wf.!rj ls¯u idmrdê ls%hdjls' W.%
f,i lf;da,slhkaf.a ls;=kq ck;djf.a
mQckSh Y=' .%ka:h f,i i<lkafka Y='
nhsn,hhs' thg wf.!rj ls¯u tfiau
jer† wr®:l:khla °u th flfkl=g
myr°ug .kakdjQ wdhqOhla hkd† f,i
Ndú;d lrkafka kï" th jer†h' wfYdaNk
ls%hdjls' tjeks whg foaj Ydmh ,eìh
yelsh'
kQ;k wm rfÜ foaYmd,k ls%hdjka
foi ne,Sfï° nyq;r ck;dj mdg mCI
fkdn,d fuu wjdor®Y ls%hd fy<d olsk
nj uu wid we;' ck;dj tjeks ls%hdjka
fy<d ±l we;snj ckudOH ;=<ska fmkajd
° we;'
tneúka n,h ke;s we;s n,h ,eîug
.kakdjq ls%hdjka YsIaG iïmkakj
iïm%∞hsl is˙;a ú˙;a j,g .re lrñka
lrk f,i lghq;= lrkak' tfiau
ck;djf.a Y=N isoaêh wkqj lghq;= lrk
f,io b,a,d isáuq'
wd.ï woyk wms ta O¾uh wkqj Ôj;a fjuq'
.re f–' meá%la fmfr®rd msh;=ud-
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® ui 02 jeks od b˙∞
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
04ls%'j'2016lajQckjd˙17b˙∞
xdkdr®:m%°mh
1866 - 2016 dkdr®:
m%°mhwdrïNh(1866cQks07
óifuka óiug 04 óifuka óiug
ó.uqfõ isg l=reKE., olajd †fjk m%Odk udr®.fha oxfldgqj k.rh miqlrkjd;a iu.u
ksial,xl fukau ru”h jQ;a m˙irhl msysá" mD;=.Sis .Dyksr®udK Ys,amfha wdNdIfhka f.dvk.d we;s y,dj; moúfha fnda,j;a; †idjg wh;a ksr®u, u˙h ud;djkag lem lrk ,o wm foõ ue∫r" fï jifr® ish 150 jk chka;sh uy;a yri˙ka hq;=j iurkakSh'
uq,a ld,fha° fuu foõ ue∫r fld<U moúhg wh;a
yd,ao~qjk óifï wkq foajia:dkhla f,i md,kh ù
we;s w;r tjlg ≥ïu,fldgqj foõ ue∫rg wu;rj
lygú," weáhdj," †lafj," ;Ulkao" brnv.u"
fyÜá˙mamqj" ∞rÆj" kd,j,dk" mkak," ufyd,j hk
foõ ue∫reo yd,ao~qjk óiu hgf;a md,kh jQ nj
mer◊ fmd;mf;a i|ykah'
fuys wdrïNl msh;=ud f,i" toji ck;dj w;r
zcr®uka iqjdñZ hk wdor kdufhka m%p,s; jQ .re mS'
f–' m%kdka≥ msh;=ud lghq;= lr we;s w;r tl, fuu
foõ ue∫rg wh;a lf;da,sl mjq,a 60 la muK isá njg
idlaIs we;' miqld,Skj" y,dj; moúh fjku ro.=re
moúhla f,i ia:dmkh ùfuka wk;=rej" 1966 uehs
ui 05 jk †k ≥ïu,fldgqj
foõue∫r l,ska mej;s
yd,ao~qjk óifuka fjkaj"
iajdëk óiula f,i kï
lrk ,o w;r" thg wh;a
wkq foajia:dk f,i †lafj,
yd weáhdj, foajia:dk kï
fl˙◊' ;jo kj óifï
m%:u msh;=udKka f,i .re
ue;sõ ;fu,a msh;=ud m;aùï
,nd meñK we;' tjla mgka
.re mshjreka 25 lf.a muK
fiajfhka fmdfydks jQ wm
foõue∫fr® jr®;udk idud‚l
mjq,a ixLHdj 1200 blaujhs'
jr®;udkfha .re wkqr
ksf,akaø .ï,;a msh;=ud wm
óiï fiajl f,i lghq;=
lrk w;r t;=ukaf.a wOHd;añl u.fmkaùu yd
wkqYdil;ajh u; ls%hd;aul jk óiï Or®ufiajd iNdj"
u˙h yuq∞j" is˙yo iñ;sh" mQcd iyhl orejkaf.a
iñ;sh" .dhkd lKavdhu" l=vd ls;=kq
ix>" újdy yuqj" fifvla ldka;d
iñ;sh" lf;da,sl ;reK iñ;sh" oyï
mdi, yd tu .=re Nj;=ka yd W;a:dkjQ
ls;= iñ∫kaf.a wjux.,HdOdr iñ;sh
hkd† iñ;s iud.ï iu. wm óiu kj
uxfm;a .kajñka lemù fiajh i,ihs'
.;jQ jirl ld,h mqrdjg wfkalúO
he≥ï fufyhka" jevuqΩ" «Kldka;s
hkd† foa yryd ,enQ ukd wOHd;añl
fmr iQ∞kulska wk;=rej t<fUk
foieïnr® ui 8 yd 9 hk †k fol ;=<°
wm foõ ue∫fr® 150 chka;s ixj;airh
ksu, u˙h ud;djka iu. foú∫ mii
.hkakg fï jk úg ish,a, iQ∞kïh'
foie' 8 jk †k ikaOHd fufyh
l=reKE., ro.=re w;sW;=ï yer,aâ
weka;ks ysñmdKkaf.a m%Odk;ajfhkao'
foieïnr® 9 †k uyd ux., †jH hd.h y,dj; ro.=re
w;sW;=ï foõYs%; je,kaia fukaäia ysñmdKkaf.a
m%Odk;ajfhka meje;afõ'
fndfyda fokd is;kafka wNsjDoaê wdf,amh lshkafka iuq°h il%fïka;=j lsh,hs' ta yska∞ th ,nd .;a;dg miq m,a,s hkafka kE' hdÉ∆ lrkafka kE' wdfh;a m,a,s hkak u;la fjkafka újdyh i|ydhs' Y=oaOd;auhdKka ,nd" Y=oaOd;auhdKkaf.ka msrekq orejkag" ta i|yd iq≥iq m˙irhla ksji ;=<o we;s ls¯u fouõmshkaf.a hq;= lula fjkjd' mdm m˙CId j,ska je,lS lghq;= lf<d;a ls;= ;=uka" wfmdia;=Ωjreka" idka;=jrhka †kq lsre< Tng;a ysñjkq we;'
ó.uqj fnda,j,dk ldkslal foaj ud;djkaf.a foajia:dkfha wNsjDoaê wdf,amh ∞kh ls˙fï †jH mQcdfõ°
w.ro.=re moú iyhl ro.=re w;sW;=ï f–' ã' wekagks chfldä ysñmdfKda mejiQy' fuys† orejka 431
fofkl=g wNsjDoaê wdf,amh ∞kh le˙K'
óiï fiajl .re fgrkaia fnda†hdn≥ msh;=udo óiï iydhl .re ud,ka uekaäia" j;a;, óiï iyhl .re
fcdaima ix„j msh;=uka †jH mqcdjg iyNd.s úh'
oyï mdi,a orejkaf.a oyï msmdih;a" oyï wjfndaOh;a" wkd.; †ú ux fm; oyñka fmdaIKh ls¯u iy Y=oaOjQ nhsn,Sh ±kqu ;=<ska Tjqkaf.a wdOHd;añl „ú;h jr®Okh ls¯fï wruq◊ka jr®nqï rEmjdysksh oyï kqjKei fojk w†hr wdrïN ls¯ug ishÆ lghq;= ixúOdkh lrñka mj;S'
fï i|yd tlu oyï mdi,lska w;sfr®l ;r. lrefjl= iu. ;r.
lrejka miafofkl= f.ka iukaú; lKavdhula b†˙m;a úh yels w;r
tfiau cd;sl Or®fudamfoaY uOHia:dkfha u. fmkaùu u; meje;afõ'
fï ;r.hg b†˙m;a úh yelafla 2019 jifr® 9" 10 iy 11 jirj,
bf.kqu ,nk orejkag jk w;r isxy, udOHfhka ;r.h meje;aùug
lghq;= ixúOdkh lr we;s kuq;a oñ< udOH ;r. lrejka b,aÆï m;a
b†˙m;a l<fyd;a Tjqka i|yd o ;r.h meje;afõ' jr®nqï rEmjdysksfha
011-4322900 ≥rl:kh wu;d ;r.dj,sfha jeä úia;r ,nd .; yelsh'
1914 cQ,s ui 28 jk ∞ wdrïN jqk m<uq jk f,dal uyd hqoaOh jr®I 1918 wjidk Nd.h f;lau mej;=ks' yuq∞ Nghka fukau" f,dl= l=vd .eyekq" ms˙ñ muKla fkdj" i;d isjqmdjqka f.ao „ú; ñ,shk .Kkska ì,s .ksñka" f,da mqrd .ï kshï.ï iqkq úiqkq lrñka nqr nqrd wejqÆkq hqO .sks±,a ksù.sfha jir ishhla imsfrk 1918 fkdjeïnr® ui 11 jk †k W≤ik tfldf,diajk meh miqù tfldf,dia jk úkdäfha° w;aika lrk ,o zjr®fi,aiaZZ kï jQ igka úrdu .súiqu u.sks' ^Treaty of versailles&
YS% ,xld fiajduqla; Ng ix.uhho jirla mdid
is≥lrkq ,nk ikakoaO fiajd wkqiaurk †kh yd
fmdms u,a ieureu fujro rdcH wkq.%yh we;sj
úydruyd foaú WoHdkfha msysgqjd we;s rKúre
iaudrl l=Ωk wNshi° mj;ajkq ,eîh'
m%Odk wdrdê; wuq;a;d jYfhka .re wdrCIl
f,alï fyauis˙ m%kdka≥ uy;d iyNd.s jqk w;r
m<uq fmdms u,a l,n t;=ud úiska iaudrlh mduq,
;nd hqoaOfha ° ñh.sh finÆka fjkqfjka Wmydr
olajk ,°' bkamiq fiajduqla; Ng ix.ufha
iNdm;s ì%f.aähr® fla' ta' «kùr we;=Æ foia
úfoia ;dkdm;sjreka" ls%hdkaú;fha° †ú ms≥ rK
úrejkaf.a foudmsh «;s ys;ñ;%d†ka" ls%hdkaú;fha°
wdndê; ;;a;ajhg m;a rK úrejka" úY%dñl rK
úrejka" wd.ól kdhlhska we;=Æ úYd, ms˙ilf.a
f.!rjkSh wdpdrh hqoaOfha° †ú ms≥ ùr rK
jrejka fjkqjfka mqo lrk ,°'
fn!oaO" yska≥" bia,dï yd ls%ia;shdks mQcl
jreka úiska mj;ajkq ,enQ wd.ñl j;djka j,ska
wr®:j;a jqk fuu W;aijfha° ls%ia;shdks wd.u
fjkqfjka foaYkh meje;aùug kshñ;j ;snqfka
.re ma,eisvia o is,ajd msh;=udgh' Y=oaOjQ nhsn,fha
fhidhd fmdf;a fojk m˙Éf√oh Wmqgd olajñka
§Tjqyq ;uqkaf.a lvq j,ska yS je,ao fy,a, j,ska ≤
le;so ;,d .;af;dah' cd;shla cd;shlg úreoaOj
;j;a lvqj Tijkafkaj;a" ;j;a hqoaO bf.k
.kafkaj;a ke;'¶ b;du;a ldf,daÑ; fukau jákd
m◊úvhla b;d fláfhka tfy;a b;d wr®:dkaú;
whq˙ka foaYkd lrk ,°'
1982'09'12 †k l,uq,a, óiug meñK jir 35 lg wdikak ld,hla l,uq,a, óiug" lΩ;r †idjg udlaYs% irk fiajdjg yd fmd≥ ck;djg buy;a fiajdjla bgql< cq,shka ;sfiard msh;=ukaf.a 01 jk .=K ieureu foieïnr® 04 w.yrejd∞ iji 3'00 lΩ;r lgqfka˙fha Y=' ms,smafka˙ foõck mshfia° meje;afõ'
nhsn,a kfjdaoHd wfmdaia;,sl fiajdfõ wOHCI .re fgrkaia
ls;ais˙ fmfr®rd msh;=ukaf.a foiqu;a iu. is≥jk m%cd i;aldr
jevigykg tlajk f,i cq,shka ;sfiard msh ñ;=re le, ieug
wdrdOkh lrhs'
újdy il%fïka;=j wNsfhda.hg ,laj †lalidoh biau;=j mj;sk hq.hl jir 50 hq. †ú ieureï †jH mQcdjlg iyNd.s fjñka foú∫ka yg ;=;s mqokakg ,enqKq wjia:dj .ek ;uka uy;afia i;=gq jk nj kdhllkao óiï fiajl .re rkacka is,ajd msh;=ud m%ldYhg lf<a miq.sh∞ kdhllkao óifï 50 jirl hq. †ú ieureï foõ mqo fufyhla mj;ajñks'
;uka mj;ajk foaYkhg jvd fï whf.a hq. †ú wdor®Yh
ck;djg iudchg m%n, foaYkhla l:djla nj mejiq .re mshku
fujka wjia:djka b;d ≥r®,N nj;a fujka hqj,a fjkqfjka iEu
óiulu m%isoaO Wmydr" ;=;s hd. meje;aùu óiu u.skau is≥l<
hq;= nj mejiSh' ta i|yd jeä ck;djla iyNd.sjk bre†kh
fhd∞ .ekSu jeo.;a nj mejiQ .re mshku wo iudch ;=< újdy
wjia:d fg,s kdgH ixor®Yk njg m;aj foaj wdis˙ ,eîu yqfola
iïm%∞hsl muKla ù ;sîu mjq,a „ú; ì| jefgkakg m%Odk
fya;=j nj mejiSh'
jeäysá wm ieu fok kj mjq,a „ú; fjkqfjka úfYaIfhka
hdÉ∆ l< hq;= nj mejiQ .re mshku wkd.;fha° o fujka
wdor®Yu;a mjq,a ìys fõjd hhs me;Sh' fï whg ;j †.= l,la
foajdis˙ ,en Y¯r ikSmfhka „j;a jkakg wjYH jrï me;Sh'
150 chka;sh iurk ÿïu,fldgqj ksu, u˙h ud;d foõ úukt,sifn;a wEka ÷
dkdF:_ m%°mhwfma óifï j.;=.
m%°mh
óifukaóiug
dkdF:_ m%°mhmdGlhskaf.a m%;spdrh
m%°mh
ck;dy~
wis˙h
ls%ia;= ;=uka †kQ lsre, †kjkakg Y=oaOd;auhdKka u. fmkajkjd
wñ, is,ajd ÷
újdy ixj;air j,g
óiï Wmydrh fokakisis,a fmf¾rd÷
j¾fi,aia igka úrdu .súiqu wkqiaurk Wf,<f–' fkdh,a whsfila ÷
.re cq,shka ;sfiard msh .=K ieureu l¿;r lgql=rekafoa§
j¾nqï rEmjdysksfhka oyï kqjKei fojk wÈhr
ir;a w;=fldar, ÷
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® 02 jeks∞ b˙∞
05dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
O¾u ix.%yh
lduka il=ka;,d
tod wog
úY%dñl w.ro=.=re w;s W;=ï
Tiaj,aâ f.dañia ysñmdfKda 315
meú† fidhq˙hkaf.a frday,a fiajdfõ ksudj
úúO fya;=ka u; frday,a fyos fiajdfõ fh° isá ms˙i w;r
ls;=kqjka nyq;rhla jQ nj muKla i;Hhla jqj;a" lf;da,sl frda.Ska úfYaI ie,ls,s ,nk nj lshejqkq fpdaokdj .ek lsj hq;af;a fjk;a l;dfjls'
meú† fidhq˙hka fiajdj i|yd ,nd .ekSfï° tla fldkafoaishla jQfha t;=ókag lkHdrduhg hdj" l=vd foõue∫rla ;kd†h hq;= njhs' rd.u <h frdayf,a yer wka ieu;eku fïjd frday,a N+ñfha u msysgd ;snqKq fyhska fndfyda úg frda.Syq o jkaokdj i|yd fuys meñ◊hy' wkHd.ñl jkaokd ia:dk frday,a ;=< msysáfha ke;' fuh fpdaokd t,a, ls¯u i|yd nrm;< fya;=jla úh' fn!oaO jkaokd ia:dkhla fld<U cd;sl frdayf,a b†lrk ,oafoa 1951 ka miqjhs' 1965 ka blaì;s wo ieu jdÜgqjlu tu l=vd isoaOia:dk b†lr ;sfí' lf;da,sl foõue∫re tla;rd ms˙il f.a úfrdaOhg ,laúh' fï w;r wm meú† fidfydhq˙hka wm%idohg ,la ls¯ug fya;= jQ ;j;a lreKla úh' ta widOH frda.Ska ms<sn|j iajlSh wd.ñl mQcH - mQcljrekg okajd isáh hq;=hs hk rdcH ksfhda.h hs' lf;da,sl frda.Ska ms<sn| Tjqkg m%Yakhla fkdùh' okajd heúh hq;= ms˙i ms<sn|j fukau frda.Ska ne,Su i|yd meñfKk mQcl mlaIhg iydh ±laùu t;=óyq fyd¢ka ±k isáfhda h'
tfy;a wkHd.ñl mQcl mlaIhka iïnkaOfhka Tjqkg we;sjQfha .egΩjls' fndfyda wjia:djkays† fï ld˙h mjrk ,oafoa iyhl fiajl ms˙i fj; hs' fï ksid fndfyda m%Yak we;s úh' fuh ys;du;d fkdie,ls,s ùula f,i wr®:l:kh lrk ,°'
;jo fuu ms˙i f.a wdrdOkd ,en jevu l< NsCIqka jykafia meje;ajQ ms<sfj;a wm fidhq˙hkg yqre mqre≥ ù ;snqfKa ke;' wdik i,id °u" iq≥ fr† fhd∞ ;sîu jeks f;ajdjka Tjqka ±k isáfha ke;' ta ld,fha wo fuka úúO meú† ms˙ia w;r iqyo weiqre ls¯ula fkdmeje;s nj u;l ;nd .; hq;=hs' fï ish,a, nyq;r fn!oaO fiajl ms˙i yqjd ±lajQfha fkdie,ls,a, yd wmydih o f,ihs' fï w;r jdÜgq ndrj isá meú† fidhq˙hkg tajdfha fiajdfjys fh° isá iqΩ fiajl fiaúldjka f.a fidrlï jeks je/† iïnkaOfhka jdr®;d b†˙m;a
ls¯ug is≥úh' fuh o ±ä ffjrhg fya;=jla jQ nj lsj hq;=hs' fï ish,a, f.dkq ù mek keÛ=fka ±ä lf;da,sl úfrdaOhls' lf;da,sl úfrdaë n,fõ.hls' fï wkqj rcfha frday,a fiajdfjka lf;da,sl meú† fidhq˙hka bj;a ls¯fï fhdackdj m%:u jrg w.ue;s tia' ví' wdr®' ã' nKavdrkdhl ue;s;=ud f.a hq.fha ° fi!LH weu;sks úu,d úf–jr®Ok ue;sksh úiska b†˙m;a lrk ,°' fï 1957 ° h' weue;sksh f.a ,smshla tjk ,oafoa w.ro.=re ysñmdKka fj; hs' bkslaì;s fomdr®Yajhu †.= l,la me/◊ f,aLk iy .súiqï fidhd .ekSfuys fh° isáhy' rcfha f,aLkd.drfha fuka u wm f,aLkd.drfha o ;sî we;af;a .kq fokq lrk ,o ,sms úkd .súiqï fkdfõ'
wjidkfha ° .d,a, yer frday,a msysá wka ro.=re jiï ish,af,a u ro.=re ysñjreka /iaj idlÉPd fldg mia jirlska l%ufhka meú† fidhq˙hka bj;a lr .ekSug ;SrKh l<y' fufia l,a ;nk ,oafoa frda.Skaf.a wNsjDoaêh i,ldf.k hs' rch o fuhg i;=áka tlÛ jQfha ;u fiajl ms˙ila lsisfia;a j.lSï ndrf.k ls%hd lrkakg mqyqKqj ,nd fkdisáh ksid h' fï wkqj ie,eiqï fldg rcfha frday,a f∞f<dilska lf;da,sl meú† fidhq˙hka bj;a lr.kakd ,°' fï ld,h ;=< lf;da,sl" fn!oaO fukau fiiq wd.ñl ms˙ia fukau ffjoH m%cdj fuhg úfrdaOh m< l<;a th î˙ w,skag úkd jehSula n∫ úh'
ls%ia;shdks oyfïa wdrïNhls%ia;shdks idys;Hfha wdrïNfha isg
20 fjks Y; j¾Ih olajd ^67&
B<Û ishjfia° frmrud≥ ne;su;ayq
^ishÆu ksldhj,& f,dalh
tluq;= ls¯fï wruqKq fmr±˙ lrf.k
§úYaj iNd iuqΩj¶ yd lf;da,slfhda
wd.u yd kQ;k f,dalh ms<sn|j
m%Yak i,ld ne,Sug §fojk j;sldk
iïuka;%Kh mj;ajkq we;' ta ldr®hhka
folgu ksõukaf.a ls%hdj,sfhka
mokula ±uq◊' ld†k,a ksõuka ;=ud
idka;=jrhl= fia ie,lSug ;rï fY%aIag
ls%ia;= Nla;slhl= nj i|yka fõ'
fcrdâ uEka,s fydmalSkaia ^1844-1889& ld†k,a ksõukaf.a wemf,da‚hdj
Tlaiamr®â úYaj úoHd,fha YsIHhl=j isá
fydmalskaia w;g m;aj th lshjd wjik
nr®ñkayeï k.rfha m†xÑj isá ksõuka
msh;=ud yuqùug .sfhah' tys° msh;=ud
yuqjQ Tyq ;udg lf;da,slhl= ùug
wjeis nj mejiqfõh' tfia lf;da,slhl=
jQ Tyqg meú† ixúOdkhl mQclhl=
ùug is;=k ksid jir 40 lg miqj
kej; ia:dms; lr ;snQ ^tkï 1814°&
§fciqhsܶ ksldhg ne∫fkah' fydmalskaia
1877 mQcljrhl= njg m;aúh' 1884 °
whr®,ka;fha ví,ska úYaj úoHd,fha
.S%l frdau ixialD;sfha m%Odkdpdr®hjrhd
jYfhka m;aùula ,en 1889 ° Tyq ñh
hk f;lau tu Oqrh ±¯h'
fydamalskaiag iycfhka ,;a úfYaIs
olaI;djhla ;sì◊' tkï ldjHlrKhhs'
Tyq olaI lúhl= nj ±k isáfha ys;
ñ;=rka lsysm fokl= mu◊' Tyqf.a tla
lúhla mgka .ekqfKa §úYajhg foaj
f;aci ljd ;sfí¶ hk jpkj,ska h'
fydmalskaia ldjHuh weiska foaj yia;h
≥gqfõh' fi!kaor®hh mqrdjgu Tyq
≥gqfõ foaj yia;hhs' iEu fohla .eku
foúhkag m%Yxid l< hq;= hehs Tyq lshd
isáfhah' lf;da,sl foaj úYajdih .ek
≥ka m◊jqvh o thhs' fï Tyqf.a lúhl
o< wr®:hls'
úis;=re foa j,g foúhkag uysuh fõjd
mdg fofla wyig o
wef`.a fldgila ≥UqrejQ t<fokqkago
†,sfik frdaimdg mq,a,s j,ska hq;=j
j;=fr® mSkk l=vd udÆkago
wÆ;a wÛ=re u; nefok fpiakÜ
wegj,g o
f.a l=reΩ msydgq j,go''' foúhkag
uysuh fõjd
wÆ;a fyda mrK jQo idudkH fyda
widudkH jQo
iqmqre≥ fyda kqmqre≥ jQo
yeu fohlgu foúhka miikak
blaukg fyda fyñysg hk foaj,g o
me◊ri fyda weUq, f.k fok foaj,g o
†,sfik fiau wkaOldrfhka
hq;a foaj,g o
t;=udg m%Yxid lrkak'
fjkia jkakdjQo ,iaikjQo foaj,a cks;
lrk t;=ukaf.a ,iaik lsis úfgl
fjkia fjkafka ke;'
fydmalskaia lú ,shqfõ m%isoaêh
yd m%Yxidj m;d fkdj lsisfjl=g
fkdokakd fia tajd foúhkag m%Yxid
ls¯fï ldr®hfha fh° isákjd olskakgh'
tfy;a tajd Tyqf.a ur◊ka u;= jir
30 lg miqj ys; ñ;=rka úiska tajd m<
lf<ah' bkamiqj fydmalskaia ksr®udKYS,s
ishqï yeÛSï j,ska fyì lúhl= f,ig
m%isoaêhla ,enq◊' b†˙hg''''
iqkS;d ud,kS úf–isxy
iuia; ls;=kq
ck;dj
wo foajud;djkag
olajk wdorh" ohdj
fldf;la o hkak
jpkfhka lshd ksu l<
fkdyel' t;=ñh f,da jeis
ck;djf.a wdor foaj wïudh'
th ienE jQ i;H;djhls' foaj
ud;djkag olajk wdorhg
f.!rjhg úreoaO wo we;eï
uQ,Or®ujd°ka t;=ñhg
wmydi jk wkaoñka f.k
hk ls%hdjka muKla fkdj"
t;=ñhf.a m%;sud úkdY lr
ouñka lrk wlghq;=lï
ms<sn|j ks;ru wikakg
,efnkjd' foaj wïud to;a
wo;a wmf.a wdor”h wïud
nj Y=oaOjq nhsn,h ;=< o
t;=ñh ms<sn|j jvd;a .eUq˙ka
iksgqyka ù we;s nj oksuq'
wmg ≥la lrorhla meñ◊
wjia:dfõ° iekiSu fidhd
hkafka foaj wïud fj;
fkdfõ o@ foúmshdKka yuqfõ
wm fjkqfjka uOHia: jk
t;=ñhg wm ;=< we;s Nla;sh
;j ;j;a jr®Okh lr .ksuq'
u˙h ;=ñh iEu wNsfhda.
hla u ú| ord.ksñka foõ mq;=f.a
Wmf;a isg l=reisfha urKh olajdu
†˙h ujla fia ;u hq;=lu bgq lrñka
mq;=f.a fijke,a, fia jQjdh' ukqIH
ixy;shg ke;s ù .sh Wreuh kej;
,nd ≥kafka fï foaj wïud h'
foaj mq;%hd ñksia nj .ekSfï uyd
m%d;sydr®hh is≥ jkafka wE ;=<ska h'
foú mshdf.a uyd lreKdj ksid wfma
.e<ùfï wdrïNh w;aolskafka u˙h
;=ñhf.a Wm;ska h' i∞ lkHdjla
jQ weh" foúhka jykafiaf.a W;=ï
ueú,a, o jkakSh' weh f,dj mqrd
W;=ï uõ moúh orñka iqrf,dj
fuka ukqf,dj;a /‚◊h jkakSh'
.S;sld fndfyduhla t;=ñh
fjkqfjka ksr®udKh ù we;' weh
uqΩ f,dj ch .kafka foaj jpkhg
wjk; fjñka" bjiSu" neyem;alu"
m˙;Hd.h jeks .=Kdx. ksidh' foaj
jpkh weh ;=<ska M,±rE ksid
t;=ñhf.a „ú;h wdor®Yhg .ksuq'
kQ;k jks;djka w;r fukau"
ls;=kq f,dalh ;=< o u˙uj wiuiu
p˙;hls' jks;d mrmqrg buy;a
wdor®Yhla fjñka lreKdjka;"
ixfõ°" ord .ekSfuka mQr®K „ú;fha
l=uk wNsfhda.hlg uqyqK ≥kako ta
ish,af,ys foú∫ka miikakg
t;=ñh wu;l fkdl<dh'
;u „ú;fha fldf;l=;a
wvqmdvqlï ;snqKo m%Yak
;snqK o lsis≥ wjia:djl
wj,do" wmjdo fuka ysia m%,dm
fkdf∞vkakg ;rï t;=ñh my;a
;;a;ajhlg m;a fkdjQjdh' t∞
l=rei .i miqmi .uka lf<a o
tä;r yd ffOr®hhjka; ujla
f,isks' Y=oaOd;auhdKka jykafia hkq
wmf.a yDo idlaIshhs' jer† lrkakg
u;af;ka fyd| foaj,a lrkak'
whym; w;a y˙kak hkqfjka yoj;
kue;s l=áh ;=< isák iqiqudfKda
wmg mjihs'
ckau mdm f∞aifhka ksr®f∞aIj
ms<sis∫kd jQ ms˙is≥ lkH u˙h ;=ñh"
ish uE◊hka jQ wdkd ;=ñhf.a l=i
;=< ms<sis| .ekSfuka t;=ñhf.a
W;am;a;sh wdrïN fõ'
ckau mdmfhka Wreu jQ tu
le<e, ckaufhka ckauhg ñksidg
Wreu jQ w;r ia;s%hl l< mdmfhka
cks; jQ tu ckau mdmh" ckau mdm
f∞ai rys;j ms<sis| fuf,dj cks;
jk ia;s%hlf.a Wm; ;=<skau bj;a
lr" h<s;a foaj ñksia ine¢hdj
ia:dms; lr,Su foaj wNsu;h úh'
fuf,dj ckau mdm f∞aIfhka
ksr®u, jQ tlu ms<sis| .ekSu wdkd
;=ñhf.a l=i ;=< frdamKh jQ foaj
;s<sKhla njg ikd: fõ'
uyΩ ia;S%ka .eí f.k fY%aIaG
orejl= ìys l< nj Tn úYajdi
fkdlrkafkys kï §n,kak" Tnf.a
ì˙h jk wdkd †h◊h orejl=
m%iQ; lrkakSh' Tn wehg §u˙hd¶
hk kduh ;eìh hq;=h' iajdñka
jykafiaf.a ¥;hd fcdalSkq yg
±kaùh'¶ Tng ux., fõjd∑
ux., fõjd uE‚hks
Tng hÈñ ieuod
uf.a yoj;
u,la fia
t<sh lf<a
Tnhs u˙hkS''''
ta u, ieu∞
msfmk u,la ù
Tng <x ù bkak
cmud,h h†ñ
Tng ieu∞
l=u˙ u˙hks
ghsgia imrud≥
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® 02 jeks∞ b˙∞
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
06 foaj jkaokdj
foie' 02 b˙∞ wd.uk iufha m<uqjk bre†k ^oï& fcrñhd 33(14-16
.S;dj,sh 25(4-5"8-9"10"14
1 f;if,daksl 3(12-4"2
¨la 21(25-28"34-36
foie' 03 i∫∞ id' m%ekaisia idúhr® uqks ux.,Hh ^iq≥& fcrñhd 1(4-9 fyda ls%hd 17(22-28
.S;dj,sh 117(1-2 fyda 70(1-5"15-17
1 fld˙ka;s 9(16-19" 22-23
udla 16(15-20
foie' 04 wÛ' id' fcdaka veuiska uqks wkqiaurKh ^oï$iq≥& fhidhd 11(1-10
.S;dj,sh 72(1-2"7-8"12-13"17
¨la 10(21-24
foie' 05 n∞∞ fhidhd 25(6-10
^oï& .S;dj,sh 23(1-6 uf;õ 15(29-37
foie' 06 n%yia' id' ksl=,ia uqks wkqiaurKh ^oï$iq≥& fhidhd 26(1-6
.S;dj,sh 118(1"8-9"19-21"25-27
uf;õ 7(21"24-27
foie' 07 isl=rd' id' wïfn%daia uqks wkqiaurKh ^iq≥& fhidhd 29(17-24
.S;dj,sh 27(1"4"13-14 uf;õ 9(27-31
foie'08 fik' lkHu˙hdjkaf.a ksr®u, ms<sis£fï ux.f,da;aijh ^iq≥& W;am;a;s 3(9-15"20 .S;dj,sh 98(1-4
tmSi 1(3-6"11-12 ¨la 1(26-38
foie' 09 b˙∞ wd.uk iufha fojk bre†k ^oï& ndrela 5(1-9 .S;dj,sh 126(1-6
ms,smams 1(3-6"8-11
¨la 3(1-6
foie' 02 isg foie' 09 olajd foaj jdlH m%ldYk
ne¨ ne,aug wo Y=oaOjq iqmqj;
wmg f;areï .kakg wmyiq"
b;d ixlSr®K tlla fia fmkqk;a"
wo wmg yuqjkafka f–iqia jykafia
;ukaf.a m%isoaO „ú;h mqrdjgu wmg
kej; kej; u;la lr fok b;d
meye†,s b.ekaùuls'
fcdr®∞ka .fÛa fn!;siaufhka
;u m%isoaO „ú;h wdrïN lrk
fudfydf;a mgka W;a:dkfhka
miq kej; iajr®.hg ye¯ hk ta
fudfyd; olajdu f–iqia jykafia
mqk mqkd lshkakg W;aidy lf<a
o ta foauh' nõ;siauh ,enQ iekska
Wkajykafiaf.a fofk;a iajr®.h
foig fhduqjQfha;a" iajr®.h újr
ù ta wNsfIalh ;yjqre jQfha;a uy
fmdf<dfõ „j;a jk wmg iajr®.h
foi fk;a fhdudf.ku „j;a úh
hq;= nj u;la lr fokakg úh
hq;=h' tfia kï" ixlSr®Kj fmkqk;a
Wkajykafiaf.a ksrka;r wdrdOkh
jk ta meye†,s" ir, b.ekaùu
l=ulao@
fï f,dalfha foa .ek wm jk
lrorh .ek wmg u;la lrk
f–iqia jykafia wo iqmqj; ;=< wmg
lshkafka" wjidk ojfia
fYdalckl úksYaphlg
yiq fkdjk ms◊i lï
iefmkao" îu;alñka o"
fï „ú;fha lror j,skao
wmf.a is;a fkdfjfyik
yeáhg j. n,d .kak
lshdh' ta ksidu wjidk
úksYaph ch .ekSug ksrka;r
he≥ñka úYajdijka;j wj†j
bkakg wmg wdrdOkd lrhs'
fláfhkau meye†,s lr
.kakjdkï" fï we˙hqu ukq f,dj
foag jvd iqrf,dj foa .ek lror
jkakghs'
uf;õ 6(24-33 fldgfia o fuh
b;d meye†,sju i|yka jk w;r
f–iqia jykafia t∞ b.ekajQfha o
lk" fndk" w¢k foa .ek lror
fjkjdg jvd foaj rdcHh;a"
Or®ñIaglu;a m<uqfjka fidhd hd
hq;= njhs' we¢j;g jvd yoj; tfia;a
ke;skï ndysrhg jvd we;=<dka;h
.ek l,amkdld¯j „j;a úh hq;=
njhs'
mqrdK .súiqfï fukau kj .súiqfï
o §foaj kS;sh¶ lshd ñksid is;d isá
§ñksia kS;sh¶ flfkl=ka úiska lv
l< úfgl mqrdK .súiqfï ck;dj;a"
mQclhskq;a ;ukaf.a we¢j; brd .;a
nj wmg Y=oaOjq ,shú,a, mjihs'
tfy;a iajdñka jykafiaf.a werhqu
j; brdf.k fkdj is; brdf.k
foú∫ka fidhd taughs' tfia kï wj†
jkakg ld,h meñK we;'
wm ish,a,kau wka;su ojfia °
iajdñka jykafia b†˙fha fmkS isàu
fl†kl fyda is≥jkq we;' tfy;a
ta oji fyda wmf.a urK fudfyd;
tk;=reu ks∞ isàu wmg hq;= fkdfõ'
ta ksidu" ckjkaokd jirla wrUk
wd.uk ld,fha m<uq bre†k°u wmg
f–iq iñ|dKkaf.a fofjks wd.ukh
.ek isys lrñka ta i|yd wj†
jkakg u;la lrhs'
wo m<uq foaj m%ldYkh ;=<
fcrñhd †jeiam%id†jrhd o wmg
u;la lrkafka" BY%dfh,a fik.g;a"
cq∞ fik.g;a foúhka jykafia ≥ka
ta fmdfrdka≥j meñfKk njhs' tfia
kï fï wd.uk ld,h" wj†j bkakg
wmg u;la lrk ld,hhs'
we¢j;ska jk iQ∞kug jvd
yoj;ska jk iQ∞ku foúhka
jykafiag m%ikak nj wmg u;la
lrk ld,hhs' fujr wd.ukh wmg
yuqjk iQ∞kï ùfï ld,h wmf.a
wd;au .,jd .ekSfï u.la lr
.ekSug wm iQ∞kï o@
we|s j;g jvd yoj; .ek wjÈ jkakg wmg lshk fÊiq iñ|dfKda
i;sfha †k foaj m%ldYk - m<uq jir
bre†k foaj m%ldYk - f;jk jir
fÊiqf.a l=vd u, jQ f;f¾id ;=ñhf.ka wm Èú uÕg
miq.sh i;sfhka
wef.a §l=vd u.¶ .ek weh
ish iajp˙;dm∞kfha
fufia mjikakSh' §uu l=vd u.lska
iajr®.hg msúiSug u. fidhkafkñ'
b;d flá" b;d iDcq jQ fï l=vd u.
iïmQr®Kfhkau
kj u.ls' wms
kj ksmehqï
fidhd .kakd
iuhl „j;a
fjkafkuq'
ful,
fmdfydi;=kag
msh .eg fm,
k.sñka lror
ùug wjeis
ke;' ta fjkqjg
Tjqkg ú≥,s fidamdk we;' wd;añl
mQr®K;ajfha msh.eg fm< ke.Sug
uu l=vd h" ug th wiSreh' tneúka
foú∫ka fj; ud Tijd ;nk ú≥,s
fidamdkhla yd iujQ u.la uu
fidhd .ekSug W;aidy lrkafkñ¶
§f–iqkS" Tfí ≤;a ud iajr®.h f;la
Tijd ;nkq we;' tys <Ûd ùug ud
jr®Okh ùu fjkqjg úh hq;af;a fï
ir<" l=vd nj /l .ekSuhs' ta ;=<
„j;a ùuhs'¶
weh fï lshkafka Tfí;a uf.a;a
w;a±lSuhs' kQ;k f,dalfha"
uu;ajh" wd;audr®:h ;=< ysrù
wfmau Yla;sh ;=< muKla jer
orñka foú∫ka wu;l fldg †ú
f.jk wmg weh foaj jrm%idofha;a"
fm%aufha;a wjeis nj jgyd fohs'
f;fyÜgqj" fyïn;aj isák wmg
wd;añl isis,i foú∫kaf.ka
n,dfmdfrd;a;= jkakg wef.a l=vd
u. ;=< weh wmg wdrdOkd lrhs'
≥r®j," idudkH ñksiqka jk wmg
fuu §l=vd
uf.ys¶ bv
we;af;ah'
weh mjik
m˙† Y=oaOjka;
Ndjh wm
ieuf.a fmd≥
le|ùuhs'
tfy;a ta i|yd
widudkH"
iqúfYaIS ùr
ls%hd wjYH
fkdfõ' fm%auh m%udKj;ah' fï
§l=vd u.¶ jeà we;af;a fm%auh
yrydhs' th wlS%h udr®.hla
fkdfõ' Y=oaOj;a ùug" m˙;Hd.s
nj ;=<" jpk" ls%hd" is;=ú,s j,ska
olajk fm%auh wef.a fï l=vd
u.hs' ffoksl „ú;fha iEu l=vd
ls%hdjlau fm%aufhka hq;=j ls¯u"
iEu fudfyd;lu foaj ixrlaIKh"
foaj jevisàu .ek wj†j fm%aufhka
„j;aùu fï l=vd u.hs'
.re ,skaia,s †,Sm t†˙isxy msh;=ud
l,uq,a, óiï fiajl
.re bkaød r;akis m%kdka≥ msh;=ud
,nk i;shg 15 msgqjg
breÈk Ndjkdj .re trx. ,laYs%; o is,ajd msh;=ud
wd.uk iufha m<uq bre†k - Y=' ¨la 21(25-28"34-36
k;a;f,a msúiqu wd.ukhhskj foaj jkaokd jirl wdrïNh
is≥jkqfha §wd.uk¶ ld,h iu.
nj wms oksuq' "Advent" hk bx.S%is
jok ì£ tkqfha Adventus hk ,;ska
joksks' ;u wêrdcHhg wh;a k.rhla
neye±lSug meñfKk wêrdchdf.a
meñ”u fuhska wre;a .ekafjk w;r
fuh hg;a jeishkaf.a „ú; j,g buy;a
mS%;shla f.k≥ks'
;jo i∞;ksl i;=g f.k
fok ls;=kqjkaf.a fojk
wd.ukh iksgqyka ls¯u i|yd
fuu jok fhd∞ .ekq◊' ls;=kq
úYajdih iúu;a lr .ekSu i|yd
bjy,a jk foaj jkaokd jr®Ih
flfrys wjOdkh fhduq ls¯fï°
ls%ia;= wNsryi b;d meye†,s f,i
fufkys ls¯u i|yd foaj jpkh ksis whq˙ka
fhd∞ we;s nj meye†,sh'
ls;=kq úYajdih ;=< m%Odk;u ux.,Hh jk
tf;rùu· mdial=j wr®:dkaú; f,i ieu¯u
i|yd iQ∞kï ùug †k 40 l ld, mrdihla
fhduqj mj;S' th p;d˙lh f,i wms kï lruq'
tfukau" ls;= ;=ukaf.a Wmka ux.,Hh mS%;su;aj
ieu¯ug §wd.ukh¶ kï jQ i;s y;rl ld,hla
fjka ù we;'
wd.ukh iy p;d˙lh jkdys ie±yej;=kg
we;=<dka; jYfhka ^wdl,amuh& iQ∞kï ùug
werhqï ,efí' foaj jkaokd lghq;=j, ksr;jk
mQcdm%id°kaf.a we∫ï o" Y=' w,a;drh fukau
jdlHdikh o oï ^;o& jr®Kfhka ilia ù
we;af;a ukia:dmkSh we˙hqula f,isks' p;d˙lh
;=< .eUqre ukia:dmkSh „ú; ms˙laiSulg
we˙hqï ,enqKo" §j; brdf.k fkdj is;
brdf.k iñ∫ka fj; ye¯ tkak¶ ^fcdafj,a
2(13&" wd.uk ld, mrdih Tiafia ^,d meye;s
oï& n,dfmdfrd;a;=j uqiq ukia:dmkhla i|yd
udj; újr fõ'
flfia fj;;a ukia:dmkh Tiafia we;s
lr.kq ,nk ksis iQ∞ku lemS fmfkk
me;slvls' wd.uk ld, mrdih fldgia
follska iukaú; jk nj wms oksuq'
1&' wd.uk ld,fha m<uq bre†k isg foieïnr® 16 olajd
fuu ld,h Tiafia ls;= ;=ukaf.a fojk
wd.ukh i|yd iQ∞kï ùug Y=' ,shú,a,
ie±yej;=kag werhqï lrhs' §udrdkdf;¶
^t<sorõj 22(20&
2&' foieïnr® 17 isg foieïnr® 24 uOHu rd;s%h olajd
ls;= ;=ukaf.a udxY.;ùu isysm;a
lrkq ,nhs' Wkajykafia ukqIHhl=
ú,iska ñksia b;sydihg tlajQ nj
wjOdrKh lrhs'
§wj†ùu¶ i|yd ie±yej;=kg ∞hdo
jk fn!;siaóh le|ùug úYajdiSj
lghq;= ls¯fï j.lSu o wd.uk ld, mrdih
;=< ° biau;= fõ' fuf,i iajdóka jykafiaj
wm „ú;j,g ms<s.kakg udj; újr ùuls'
tfukau" fn!;siauh iu. w;am;a jQ úYajdifha
;s<sKh úúO jQ wNsfhda. wNshi mjd iq/lSug
wjOdrKh lrhs'
;jo ls;= iñ∫kaf.a udj; ms<sfh< ls¯ug
meñ◊ iakdjl cqjdï uqks p˙; m%∞kh wfma
„ú; j,g wk.s fudv,hla f,i wdjr®ckh lr
ne,Sug o §wd.ukh¶ wdrdOkd lrhs' iakdjl
cqjdï uqks p˙;h lsis≥ lKavdhulg whs;s
fkdjqk w;r lsisu wdldrhl iudc ks,hla
fynjQ mqoa.,hl= fkdùu o ;u ¥; ldr®hh
;=< m%n, f,i idlaIs orkg msgqjy,la jq◊'
lsis≥ m%d;sydr®hhla Tyqf.a w;ska is≥ fkdjQjo
mdΩlrhg ck;dj wdlr®IKh lr.ksñka
fuishdk wd.ukfha iqN jok m%p,s; ls¯ug
fhduqúh'
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® ui 02 jeks od b˙∞
ck;d y`v
l;=;=uks"
m%ido iakdmkSh le`oùu ;=<
hdÉ∆j ls;=kq „ú;hg wdYsr®jdo
jiajk j<d fï>hls' ta ksid hdÉ∆j
ls;=kq „ú;hg fnfyúkau n,mdhs' wdydr
mdkfhka Y¯rh fmdaIKh jkakdla fiau
hdÉ∆j ;=<ska wOHd;añl „ú;hgo
hïlsis fmdaIKhla ,efí' wm foúhka
yd wdor iïnkaO;djla we;slr.kafka
fï hdÉ∆j iu.ska Y=oaOjka;hka yd
tlaùfuks' wmg „ú;h foñka" wmj
iqrlsñka" „ú;h mqrdu wmg ≥ka ishÆ
°ukdj,g ;=;s ms°u" wm w;ska is≥jqkdjq
jer†j,g iudj he°u" fkdfhl=;a lror"
m%Yak" f,v frda.j,g iqjh yd iykh
,eîu" wfma wejeis;djka foaj leue;a;g
ndr ls¯u" fï ish,a, i`oyd wmg iykh
,efnk tlu u. hdÉ∆jhs' wm iajdñka-
jykafia mjd ;u mshdKka wu;d hdÉ∆
l< nj Y=' nhsn,fha i`oyka fõ'
me/kafkda tlu úYajdifhka foúhka
g lkak,õ l<y' Tjqka foú`≥ka yd wdor
iïnkaO;djh we;slr .;af;a fkdlvjd
l< hdÉ∆j ;=<sks' tl, foaj ck;dj
tlu úYajdifhka foúhkag lkak,õ
l<y' wmjo l=vd ld,fha hdÉ∆jg
fhduq lf<a wm foudmshkah' tl,"
foõ ue≥fr® w`Mhu 5'30 go oyj,a 12go
iji 6'30go iSkQj kdo fjoa° foudmshka
wmj fhduq lf<a ;=kaldf,a wdrdOkdj
WÉpdrKh ls¯ugh' iji 6'30 jkúg
id,h ueo me≥rla oud mjqf,a ieu tlaù
;=kaldf,a wdrdOkdj lSfuka wk;=rej
Y=' cmud,h WÉpdrKh lrhs' †km;d
Y=oaOjka;hskaf.a m%dr®:kdj lSu óg
we;=,;a fõ' f.o˙ka msgj hdfï° mjd
;s%;aj iaf;da;%h ,l=Kq lr ;u .uk
ìuk foúhkag ndr lrhs' mdial= ld,fha°
wdf,aÆhshd lshñka ;=kaldf,a wdrdOkdj
WÉpdrKh lrkq we;' hdÉ∆j;a iu.u
tl, iu.sho" tluq;=luo jr®Okh úh'
tl, „ú;fha ishÆu foa is≥lf<a foúhka
g ndr °fuka wk;=rejh' uq`M „ú;hu
hdÉ∆ „ú;hla jQfha foúhkag we;s
Nh mCIlu ksidh' ta ;=<ska nyq,jQ
wdYSr®jdo ,nd.;af;ah' tfy;a
l%ufhka ta .=Koï wNdjhg
hkakg úh'
jr®;udkfha° ls;=kq
mdi,a ;=< oj,a 12g
hdÉ∆ lrkq we;' wo
iuyre hdÉ∆ wu;l
ls¯u muKla fkdj foú
flfkla isào hkak
mjd wu;l lr we;' hï lsis
lrorhla" m%Yakhla we;sjQ úg foúhka
wu;l lr oud fjk fjk foaj,a lrd
†j hk wjia:d fldf;la kï we;ao@ ta
hkafka laI◊l iykh fidhdh' tfy;a
,efnk iykhla kï ke;' †j hkafka
ñ˙`.=j miq mih' wjidkfha° iuyrekag
foúhka isysjk wjia:do we;' túg
hdÉ∆j isys.ekafjkq we;' †jH mQcdjo
ls;=kq wmg úfYaI hdÉ∆jls' bka isysm;a
lrkafka wm iajdñkajykafiaf.a l=refia
hd.hhs' Wkajykafia l=rei .uk hdug
fmr †k is≥l< uyd hd.sl f;audj wo
msh;=ud úiska is≥ lrkq ,nhs' mQmh yd
ñ†ri ;=<ska ;uka „judkj jev isák
nj fmkajd ≥ka ta ms<sfj; wo msh;=ud
is≥lrkafka zzfuh ud isysls¯u ms◊i is≥
lrkakZZhehs Y%djlhkag mejiQ jokah'
fmrl, fï †jH fNdackh je<`oSug
iq∞kï jqfha flfiao@ mdfmdÉpdrKh
ls¯u meh .Kkla ksrdydrj isàu" fï
;=<ska b;du Nla;sfhka th je<`o .;ay'
tfy;a tajd ±ka ,sys,a lr we;af;a
ck;djf.a ksoyi i`oydh' ta
ksidu lsisu iq∞kula
fkdue;sj †jH i;am%ido
jykafia ,nd .kakd wh wo
fldf;lao@
jr®;udkfha
†jH mQcdj mjd
hd.hla fkdj
m%or®Ykhla njg
m;afj,d we;' †jH
mQcdjg meñfKk
iuyre ta ;=<ska foúhka
iu`. .eUqre ióm;djhla
mj;ajkjd fjkqjg foajia:dkh wjg rxpq
.eiS th krUkjd fiah' wm Nla;sfhka
†jH mQcdj ;=<ska hd.sl jkafka l=refia
weK .eiq iñ`∞Kka iu. .eUqre wdor
iïnkaO;djhla we;s lr .ekSuhs' fï
W;=ï jru wo ,nd .kafka lSfhka
lSfokdo@ iuyre †jH mQcdjg meñfK-
kafka foaj jpkh mjd lSfuka wk;=rejh'
ta W;=ïu hdÉ∆fõ jákdlu" w.h mjd
iuyrekag fkdf;afrkjd fukah' th
ls;=kq wfma W;=ïu hdÉ∆j jkq we;'
wfkl=;a hdÉ∆jka fukau †jH mQcdjo
wo ieye,aÆjg ,lals¯u lK.dgqjg
lreKls'
jr®;udkfha ;dCI◊l †hqKqj;a iu.u
foúhkag jvd m%uqLia:dkh fokafka
rEmjdyskshgh' mjqf,a iEu tlaù hdÉ∆
lrkq fjkqjg meh .Kkdjla rEmjdysksh
b†˙msg ld,h ld oukq we;' fï ;=<ska wm
nd, mrmqrg ysñ jkafka ksrjq,a ukilao@
wfkla w;ska cx.u ≥rl;kh" m˙.Klh
fujeks /,a,g .idf.k hk ;reK
mrmqrg foúhka iy hdÉ∆j wu;l ùu
mq≥uhla fkdfõ' bnd.df;a ie˙ irk
orejka wo fldf;la we;ao@
Tjqkag foúhka isys joa°" hdÉ∆j
ukig .,df.k toa° ish,a, is≥ù yudrh'
ksiaidr is;=ú,sj,ska Tjqkaf.a uki ms-
froa°" wfmaCIdjka fnd`o ù hoa°" hdÉ∆j
uq`Mu◊kau wu;l fjoa° „ú;fha
lvd jeàu is≥ù yudrh' ta ksid u`ola
is;kak hdÉ∆j ls;=kq wfma „ú;hg
wdf,dalhhs' ukig iykhhs' i∞ udr®.
fha wm f.k hk hdÉ∆j ls;=kq wmg
wdNrKhla jeksh' ta ksid t∞ fuka wo;a
wms he≥ug uq,a ;ek fouq' wfma uq;=ka
ñ;a;ka w;S;fha foúhka iu. ióm
jqjdfia jr®;udkfha°;a" wkd.;fha°;a
wms" foú`≥kag fukau hdÉ∆jgo uq,a
;ek fouq' t∞ fuka wo;a wms hdÉ∆j
u.ska foú`≥kag hd.sl fjuq' tf,iu
¥IK ù f.k hk iudch foi n,d wms ta
fjkqfjka úfYaIfhkau hdÉ∆ lruq'
B' ys,avd jh,Ü m%kdka≥
l;=;=uks"
fï†kj, wd.ï"
cd;s l=,
fNaohlska f;drj ishÆ
fokdf.a wjOdkhg flakaø
ù we;af;a zzW;a;¯;r
mdr®,sfïka;=jZZh'
W;a;¯;r mdr®,sfïka;=j
f,i mejiqjo" we;euqkag
fuys W;a;¯;r iajNdjh
iïnkaOj uyd m˙udK
m%Yakdr®:hls' mdr®,sfïka;=j
jkdys ´kEu rgl „j;ajk
ck;djf.a W∞r;ajh
mokï fldgf.k úfYaIjQ
jeo.;a ;SrK .kq
,nk ia:dkhls'
th yqfola
ffoksl „ú;fha
lskï idOlhla
ksidj;a wvd,
ùug bv fkd°
jv jvd ;sridr
lr .ekSug iDcq
f,iu ∞hl
jk ia:dkhlshs"
mejiqfjd;a
fndfyda fokd th
wkqu; lrk nj
fkdryils'
lsis≥ mgq
mlaI foaYmd,k
jHqyhlg .e;s
fkdjk ´kEu
flfkl=g
miq.sh †kj,
mdr®,sfïka;= r`.
u`vf,ka úáka
úg m%or®Ykh jQ
cjksldjla iy
or®Yk wrnhd
lK.dgq ùug
iy ±ä l<
ls¯ulg m;a
ùu ñi fjk;a
lsis≥ Okd;aul fukau
iqnjd° ±laula fhduq
fkdlrk njo i`oyka l<
hq;=h' fuf,i wfYdaNk
yeis¯u" úYaf,aIKd;aul
jHjia:d .fõIlfhl=f.a
is;g cks; jkqfha
ck;djf.a „ú;h iqu`.g
fhduq lr,Sfï Ndr≥r
j.lSfuka uq`Mu◊kau
≥riaúh hq;= njhs' tfukau
fuu wjdor®Y yeis¯u
lsis≥ fyda W.;a nqoaêu;a
W;a;¯;r lafIa;%hg we;=`M
l< yelso@ fujeks ≤
is≥jk ia:dkh fuf,i
W;a;¯;r úh yelso@
ukqIH;ajfha kduhg ysi
kuk lskï wd.ulg"
cd;shlg l=,hlg iy
mgq foaYmd,k jHqyhlg
;djld,slj .e;slï l<
o fujeks ;;ajhla lsis≥
flfkla wkqu; fkdls¯u
ks;e;skau W;a;¯;r jkq
we;'
ck;djf.a uQ,sl
wjYH;djhkaj,g mjd
ixfõ° fkdù" ck;djf.a
ukdmh ksid we;s ishÆ
jrm%ido N+la;s ú`°u;a"
ck;djg wd.ka;=l jkakg
ish meje;afukau ;e;a
lrk md,lhska hq.hg
.e,fmkafkao" hkak
uOHia: úpdrhg ,lajk
lreKls'
fujeks wjdor®YS
m%isoaO udOH yryd mqxÑ"
fkdl<e,a orejkaf.a
ukig ldj†k whq˙ka
lghq;= ls¯u fldf;la
≥rg udOH i∞pdrd;aul
ksr®Kdhlj,g wkql+, o
hkak m%Yak l< yelsh'
tfia kï j.lsjhq;a;ka
f,i wkd.;
n,dfmdfrd;a;=j o rfÜ
„jkd,sh jQ o ;reK
mrmqrg fuh fld;rï ≥rg
Okd;aulj n,mdhso@
fujeks ;;ajhla
wkd.;fha ° Woa.;
fkdfõjdhs wms wfmalaId
lruq' YS% ,xldfõ
wNsudkhg le<,la fkdlr
wdl,amóh hym;a udj;la
Tiafia YS% ,xld ud;dj
fhduq lrkakg wem lem
jkakg w†gka lr.ksuq'
mlaI foaYmd,kh
iïnkaOj l;sld ls¯ug
wjldYh ke;;a iuia;hla
f,i lghq;= ls¯u
ls;=kqjkaf.a j.lSu njo
j;sldk l;sldj; W.kajd
we;' ^jr®;udk f,dalfha
Y=oaOjq iNdj keue;s
tf`â˙l jHjia:dj wxl
73(76 olajd&
zz75 fmd≥ hym; i,id
.ekSu i`oyd ksoyfia
Pkaoh °fï whs;sh yd
hq;=lu ishÆ mqrjeishkag
we;' wkHhkaf.a fiajdj
yd iqnidOkh i`oyd fmd≥
hym; i,ikakg b†˙m;a
jkakkaf.a ls%hdudr®.
m%Yxidjg o f.!rjhg o
fhda.H nj iNdj i,lhs'
rdcHhl lghq;= idr®:l
ùug kï m%;HlaI l%uhla
wjYHh' tu kS;sj,
md,lhkaf.a ldr®hhka yS
iSudjkao" ukqIH whs;Ska
rlsk ms<sfj< o i`oykaj
;sìh hq;=hZZ'
l,uq,a, óiï fiajl .re bkaød r;akis˙ m%kdka≥
msh;=ud
YS% ,dxflah YS% úN+;sh flf<iq
mdr®,sfïka;= rx.kh
l;=;=uks"
ls;=kq nfõ i,l=K jk idka;
l=reisfha wvhd,fuka he≥u
ol=Kq wf;a uymg we`.s,af,ka k<,a
;f,a" fof;d,a ueo iy mmqfõ ueo
l=reisfha i,l=Kq lrñka h†k fuu uy`.=
he≥u mQcH cdfldfï f.dkaid,afjia
msh;=ud ±kg ishjia follg wêl
l,lg fmr YS% ,dxlsl lf;da,slhkag
muKla ∞hdo l< W;=ï he≥uls' fuh
YS% ,dxlsl lf;da,slhkag muKla
wdfõ◊ljQjls'
fndfyda foajia:dkj, foaj fufyhka
wjidkfha fuu he≥u olskakg wikakg
,efnkafka ke;' kuq;a wm rfÜ iEu
ksjilu he≥ï wdrïNfha° yd wjidkfha°
idka; l=reish he≥u WÉpdrKh ls¯u
wikakg olskakg ms<sjk'
wm uq;=ka ñ;a;ka úiska mrïmrd-
fjka mrïmrdjg ∞hdo lrk ,o fuu
W;=ï he≥u b†˙ mrïmrdjg ∞hdo ls¯u
YS% ,dxlsl lf;da,slhka jk wmf.a mru
hq;=luls'
fndksmia is,ajdyd,ao`vqjk
,lajeis ls;=kq WreuhlajQidka; l=refia he≥u
wfma hdÉ∆j t∞ iy wo
dkd¾:
m%§mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® 02 jeksod b˙∞ ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® 02 jeksod b˙∞
lßgdia b;sydih(zfifvlaZ hk kdufhka ckm%sh
jQ" Y%S ,xld lf;da,sl iNdfõ
iudc fiajd wxYh jk Y%S ,xld
lßgdia wdh;kh" osjhsfka
ÿ.Ska" ;¾ckhg ,la jqjka iy
fldkalrk ,oaojqka flfrys
ish 50 jirl fiajdj 2018 §
iurhs' Y%S ,xldfõ lf;da,sl
ro.=re iïfï,kfha hqla;sh"
iduh iy udkj ixjO_kh ms<sn|
lf;da,sl cd;sl fldñifï cd;sl
f,alï ld¾hd,h f,i lghq;=
lrk fifvla wdh;kh tys wdrïNl
wOHCI jQ .re fcda m%kdkaÿ msh;=ukaf.a
mqfrda.dó mßY%ufhka 1968 fkdjeïn¾ ui 4 jeks osk
msysgqjkq ,eî h' lßgdia cd;sl f,alï ld¾hd,h" Y%S
,xldfõ ro.=re jiï fod<y ;=< msysgqjd we;s ta ta moúfha
hqla;sh" iduh iy udkj ixjO_kh ms<sn| f,alï ld¾hd,
f,iska lghq;= lrk moú lßgdia uOHia:dk 13la uÕska
udkjjd§ yd iudc ixjO_k ld¾hhkag iydh olajhs'
tys 50 jeks jir werfUk fï fudfydf;a§ wms wmf.a
b;sydih foi wdmiq yeÍ n,d ,la ud;dj flfrys fiajh
lrkakg ish jrm%idoh" úYajdikShNdjh" yd osjHuh
msysgdrCIdj ,nd §u fjkqfjka foúmshdKkag ia;+;s m%Yxid
lrkafkuq'
fldkalrk ,oaojqka ksoyia fldg Tjqkg ;u ksi.
whs;sjdislï ,nd .ekSug yelsjkq msKsi iudc wd¾:sl
uOHia:dkhla msysgqùu keiS.sh w;sW;a;u f;dauia
ldosk,a l=f¾ ysñmdKkaf.a woyi jQ w;r th bgqlsÍfï
ld¾hh 1956 § fcda m%kdkaÿ msh;=ud fj; mejreKs' ro.=re
ysñjrekaf.a úOdkh l%shdjg kexùug fcda msh;=uka f;dard
.kq ,eîu wyïnhla fkdjQfha tla oyia kjish y;<sia
.Kkaj, w. Nd.fha ;rï wE;l § ;reK msh;=ful= f,i
mQK_ ixj¾Okhla lrd ëjrhka fhduq lrkakg bosßm;a jQ
fcda msh;=ud úiska olajk ,o m<mqreoao iy lD;yia;Ndjh
ksidfjks' fcda msh;=ud b;du;a ir, wdldrfhka
ëjrhkaf.a iuqmldr iñ;shla je,a, ùosfha § wdrïN lf<a
h'
lekvdfõ fkdajd iafldaIshd ys wekaáf.daksIa ys msysá
Yd' *%ekaisia fiaúh¾ úYaj úoHd,hfha bf.kSug keiS.sh
w;sW;a;u ldosk,a ysñmdKka úiska ,nd ÿka jrm%idofhka
iudc ixjO_kh ms<sn| Wmdêhla ,nd .;a fcda msh;=ud
ck;djf.a ixjO_kh i|yd ck;dj Wkkaÿ l< yels
b;du;au m%;sM,odhS l%uh" ienE f,iu ck;dj wruqKq
lr.;a ck;djf.kau fmdaIKh jQ jHdmdrhla njg
ta;a;=f.k ;snqKs' miqj 1956 § ixjO_khg yd Bg myiqlï
i,ik msKsi Y%S ,xldfõ iyk fiajhla we;s lrk f,ig
jQ lf;da,sl iyk fiajfha ^Catholic Relief Service& fÊïia fudßia msh;=udf.a fhdackdj iy je,a, ùosfha
w;aoelSu uq¿ osjhskgu jHdma; lrk f,ig jQ tjlg
fld<U wkqkdhl Oqrh fynjQ ÆIka IañÜ msh;=udf.a
fhdackdj" moú uÜgfï muKla fkdj cd;sl uÜgñka
ck iudcfha ish¿u fldgia lrd fhduq jQ Y%S ,xldfõ
iudc ixjO_kh i|yd jQ wdh;khla msysgqúh hq;= njg
;SrKh lsÍug tjlg frdaufha isá w;sW;a;u f;dauia
ldosk,a l=f¾ ysñmdKka fm<Uù h' w;s W;a;u
ldosk,a ysñmdKka" IañÜ msh;=ud yd fcda msh;=ud
w;r jQ idlÉPdfjka fifvla wdh;kh ìys ùug
uÕ mEÿKs' 1968 § ixúOdkfha l%shdldß;ajh
iïnkaOfhka jQ fcda msh;=udf.a m%Odk ixl,amhla
jQ zfmdmshqf,dareï fm%daf.%isfhdaZ u; mokïj
fifvla wdh;kh ìys úh'
miq.sh mkia jirlg wdikakjQ cd;shg l<
ld¾hCIu yd M,odhS fiajh ;=< Y%S ,xldfõ úYd,;u
yd b;d ms<s.;a udkj ys;jd§ ixúOdkhla njg
lßgdia Y%S ,xld - fifvla jO_kh ù ;sfí' mQK_ udkj
ixjO_kh jgd f.dvkeÕ=Kq tys ld¾hhka lf;da,sl moú
12 ;=< fkdfhla jHdmD;Ska l%shd;aul lrkakdjQ lßgdia
moú uOHia:dk 13 lrd úys§ we;' rfÜ W;=re$kef.kysr
mej;s wNHka;r .egqu mej;s §>_ ld,h ;=< iy 2004
foieïnrfha we;s jQ iqkdñ jHikho we;=¿j rfÜ we;sjQ
nrm;, jHikj,§ udkj ys;jd§ yosis m%;spdr oelaùfï§
lßgdia Y%S ,xld - fifvla bosßfhkau isáfha h'
wmf.a b;sydih ;=< § lßgdia Y%S ,xld - fifvla
wdh;kh my; oelafjk wOHCIjreka úiska fufyhjd
we;(-
1968 - .re fcda m%kdkaÿ msh;=ud - wdrïNl wOHCI
1981 - .re úhdks m%kdkaÿ msh;=ud
1983 - .re úkaikaÜ fvma msh;=ud
1986 - .re mSg¾ pd,aia msh;=ud
1990 - .re leñ,ia msh;=ud
1991 - .re Tiaj,aâ *¾;a msh;=ud
1995 - .re fcdaima foajrdcd msh;=ud
2001 - .re fâñhka m%kdkaÿ msh;=ud
2009 - .re fcda¾Ê is.duks msh;=ud
2016 - .re Ydka;s l=ud¾ je,súg msh;=ud
2017 - .re ufyakaø .=K;s,l msh;=ud - j;_udk
ixj;air l%shdldrlï(lßgdia Y%S ,xld fifvla wdh;kfha mkia jirl
fiajdj ieuÍu 2018 fkdjeïn¾ ui 29 jk osk fld<U
nKavdrkdhl wkqiaurK cd;Hka;r iïuka;%K Yd,dfõ §
W;aijdldrfhka meje;aùug kshñ; h' fï i|yd wd.ñl
kdhlhka" rdcH ;dka;%slhka" m%cd kdhlhka" lßgdia
cd;Hka;r yjq,alrejka" moú wOHCI mshjreka iy lßgdia
fiajl u~q,a, iyNd.s ùug kshñ; h'
lßgdia Y%S ,xld fifvla wdh;kh miq.sh mkia jirl
ld,hla ;=< § os<s÷ yd wdka;sl m%cdj i|yd iemhQ fiajdj
ieuÍu 2017 fkdjeïn¾ udifha § wdrïN úh'
óg iu.dój miq.sh jirl ld,h ;=< lßgdia Y%S ,xld
fifvla wdh;kfha b;sydih ms<sn| .%ka:hla rpkd lsÍu"
jd;_d Ñ;%mghla ksu_dKh lsÍu" .%dóh m%cdj i|yd isÿ lrk
,o l%shdldrlïj, flá ùäfhda o¾Yk hQáhqí iudc cd,
fjí wvúhg uqod yeÍu iy iEu uilu wjidk breosk
lf;da,sl zMessengerZ mqj;a m;g lßgdia l%shdldrlï
ms<sn|j jd;_d ,sms
iemhSu isÿ lrk
,os' moú uÜgñka
isÿlrk ,o
l%shdldrlï fukau
cd;sl uÜgfuka
újdo ;r.dj,shla o
mj;ajk ,os'
lßgdia Y%S ,xld fifvla wdh;kfha iaj¾K chka;sh
ieureu i|yd tys moú uOHia:dk 13 uÕska úfYaI
jev igyka ixúOdkh lr mj;ajk ,os' lßgdia Y%S
,xld fifvla wdh;kfha ish¿ moú wdh;k lf;da,sl
mQcdm%id§kajykafia,d uÕska md,kh lrkq ,nk w;r" tu
wdh;kj, ldhH_ uKav,h ÿ.S ck;dj i|yd fiajdjka
ie,iSu isÿ lrhs' moú wdh;k Y%S ,xldfõ ish¿u osia;%slal
^25& wdjrKh jk mßos my; wdldrhg msysgqjd we;'
fi;aiúh - lßgdia wkqrdOmqrh ^wkqrdOmqr yd
fmdf<dkakre osia;%slal&" Wiafldâ - lßgdia nÿ,a, ^nÿ,a,
iy fudKrd.,&" tfyâ - lßgdia uvl<mqj ^uvl<mqj yd
wïmdr&" ckiúh - lßgdia y,dj; ^mq;a;,u osia;%slalh&"
fi;airK - lßgdia fld<U ^fld<U" l¿;r yd .ïmy
osia;%slal&" fiâ - lßgdia .d,a, ^.d,a," ud;r yd
yïnkaf;dg osia;%slal&" yshqfvla - lßgdia hdmkh ^hdmkh
osia;%slalh&" fiála - lßgdia uykqjr ^uykqjr" ud;f,a
iy kqjr t<sh osia;%slal&" ckfi; - lßgdia l=reKE.,
^l=reKE., osia;%slalh&" jd,ajqohï - lßgdia ukakdru
^ukakdru yd
jjqkshd osia;%slal&"
fi;añKs - lßgdia r;akmqr ^r;akmqr
yd lE.,a,
osia;%slal& " tfyâ - lßgdia ;%sl=Kdu,h
^;%sl=Kdu,
osia;%slalh&" yshqfvla - lßgdia jkaks ^ls<sfkdÉÑ yd uq,;sõ
osia;%slal& moú wdh;k uÕska l%shd;aul lrk ,o úúO
l%shdldrlï my; i|yka wdldrfhka fõ'
fvdhsIa nexl=fõ wkq.%yh hgf;a jhia.; yd wjYH;d
iys; os<s÷ .%dóh ck;djg weia lKakdä fnod §u i|yd
2018 cQ,s udifha § wkqrdOmqr moú wOHCI msh;=ud iy
ldhH_ uKav,h jev igykla mj;ajk ,os'
nÿ,a, moúh ;=< ffjoH idhksl l|jqre folla mj;ajd
we;'
fudKrd., osia;%slalfha je,shdh rn¾ j;=hdfha c,
iemhqï jHdmD;Ska ksud lrk ,os' ߧmdk m%foaYfha
jeäysá ksjdihg ikSmdrCIl myiqlï iemhSu iy j;=
lïlrejkg Tjqkaf.a f.j;= ixjO_kh i|yd ldnksl
f.dú;ek y÷kajd § we;'
uvl<mq moúh uÕska ksjila boslr wjika l< w;r"
b;d ÿmam;a mjq,lg 2018 jif¾ Tlaf;dan¾ udifha §
mß;Hd. lrk ,os'
y,dj; moúh os<s÷ yd mSvdjg m;a mjq,aj, orejkg
wOHdmkh ,eîu i|yd wdOdr jevigykla l%shd;aul lrk
,os'
fld<U moúh uÕska ksjdi 3la boslr tajdfha ysñlu
2018 jif¾ wfm%a,a udifha § m%;s,dNSka fj; Ndrfok ,os'
isrlrejkaf.a orejka i|yd wOHdmksl YsIH;aj msßkuk
,os' f;dard .kakd ,o mdi,a isiqka i|yd idrO¾u .=Kj.d
jevigyka 15la 2018 wf.daia;= ui fi;airK ieureï oskh
ksñ;af;ka mj;ajk ,os'
.d,q moúh u.sska ëjr.u y÷kd.;a os<s÷ mjq,a i|yd
jeisls<s 10la boslr fok ,os'
uykqjr moú wdh;kh uÕska zidorfhka ms<s.ksuqZ kñka
ye¢kafjk ldur 5la iy wuq;a;ka ms<s.ekSfï Yd,djlska
iukaú; f.dvke.s,a,la boslrk w;r" fuu jif¾
foieïn¾ udifha § th ksu lsÍug wfmaCId lrkq ,efí'
l=reKE., moú wdh;kh uÕska jir mqrd wLKavj
frda.Ska i|yd fkdñf,a ffjoHdOdr ,nd §u isÿ flf¾'
hdmkh moú wdh;kh uÕska os<s÷ orejka i|yd
wOHdmksl lÜg, 2018 cQ,s udifha § ,nd ÿks' b,jdf<hs
.%dufhys msysá Ydka; fcdaima msßñ fkajdisld.drh i|yd
wdydrmdk miq.sh udi 10l ld,h mqrd ,nd ÿka w;r" udi
2l ld,hla i|yd b,jdf<hs uy úoHd, lkHdrduh i|yd
wdydrmdk ,nd § we;s w;r" os<s÷ <uqka 38 fokl= i|yd
mdi,a hdug im;a;= ,nd § we;'
os<s÷ mjq,aj, iriú isiqka i|yd uq¿ jir mqrd wOHdmk
wdOdr ,nd §u ukakdru moú wdh;kh uÕska isÿ lr we;'
r;akmqr moú wdh;kh uÕska 2017 fkdjeïn¾ ui isg
YsIHhka 25 fokl=g wOHdmk YsIH;aj ,nd §u wrUk ,os'
miq.sh jir ;=< cd;Hka;r ldka;d oskh ieuÍu yd 2018
iema;eïn¾ 21 jk osk cd;Hka;r idu oskh ieuÍu isÿ
lrk ,os'
;%sl=Kdu,h moú wdh;kh o wOHdmksl YsIH;aj ,nd
§u yd ffjoH wdOdr ,nd §u i|yd jevigyka wdrïN lr
we;'
2018 cQks ui 9 jk osk fkdñf,a ffjoH idhk l|jqrla
ixúOdkh lr meje;aùu jkaks moú wdh;kh isÿ lr we;'
lßgdia Y%S ,xld fifvla wdh;kfha 50 jirl iaj¾K
chka;sh fjkqfjka ish¿u moú wdh;k moú uÜgfuka
zlßgdia mjq,a oskhZ W;aijdldrfhka ish¿u wd.ñl
kdhlhkaf.a iyNd.s;ajfhka iurk ,os'
lßgdia wdh;kfha j¾;udk udkqIsl fufyjr(
by; ls%hdldrlïj,g wu;rj lßgdia cd;sl wdh;kfha
u.fmkaùu hgf;a my; i|yka m%Odk jHdmD;Ska l%shd;aul
flf¾'
1' lßgdia fmda,ka;h úiska wruqo,a imhk ,o lßgdia Y%S
,xld YsIH;aj jevigyk hgf;a wOHdmksl wkq.%yh ,nd
§u'
2' c¾uksfha ñißfhda wdh;kh yd lßgdia ´iafÜ%,shd
wdh;kh úiska wruqo,a imhk ziduh yd ixys¢hdjZ
jevigyk uq¿ Y%S ,xldj mqrdu meje;aùu'
3' lßgdia fkda¾fõ wdh;kh uÕska wruqo,a imhk ,o
Y%S ,xldfõ ish¿ wd.ï w;r iyfhda.s;dj iy iyÔjkh
i|yd fmdÿ oelaula m%j¾Okh lsÍu i|yd jevigyk" uq¿
Y%S ,xldj mqrd l%shd;aul lsÍu'
4' os<s÷Ndjhg fya;= idOl jQ ldrKd ie,ls,a,g Ndckh
lrñka f.dú ck;djf.a wdydr iqrCIs;;dj we;s lsÍfï
jevigyk ish¿u moú wdh;k uÕska Y%S ,xldj mqrd
lßgdia fkda¾fõ$fkdrdâ wdOdr uÕska l%shd;aul lsÍu'
5' lßgdia iaf,dfõkshd wdh;kh uÕska f;dard.;a
os<s÷ mjq,a i|yd jvd hym;a Ôú;hla .; lsÍu i|yd
Ôjfkdamdh iydh ,nd §u l=reKE., moúh ;=< isÿ lsÍu'
6' c¾uksfha ñißfhda wdh;kh úiska iyfhda.h
olajk j;= lïlrejka n,.;=lrKh lsÍfï jevigyk
l%shd;aul lsÍu'
7' iaúÜi¾,ka; ixjO_k iyfhda.s;d jevigyk hgf;a
wruqo,a imhd we;s úfoia.; Y%S ,dxlsl Y%ñlhkag yd
Tjqkaf.a mjq,aj,g fiajd iemhSu'
8' tx.,ka;fha le*â wdh;kh úiska m%;smdok
imhk ixys¢hdj lrd hdu i|yd m%cdjg Wmldr lsÍfï
jevigyk r;akmqr yd uvl<mqj moúj, l%shd;aul
lsÍu'
9' lßgdia fldßhd wdh;kh uÕska m%;smdok imhk
os<s÷ <uqka i|yd wOHdmk myiqlï ,nd§u" hdmkh yd
y,dj; moú wdh;k uÕska isÿ lsÍu'
10' mßmQK_ udkj ixjO_kh i|yd m%cdj n,.ekaùfï
jHdmD;sh lßgdia fldßhd wdh;kfha wkq.%yfhka
wkqrdOmqr" nÿ,a," ukakdru iy jkaks moú wdh;k
uÕska isÿ flf¾'
11' c¾uksfha lskav¾ñIka wdh;kfha m%;smdok uÕska
úfYaI wjYH;d we;s <uqka iy Tjqkaf.a mjq,a Yla;su;a
lsÍu i|yd jHdmD;shla ukakdru yd jkaks hk moú
wdh;k uÕska l%shd;aul flf¾'
12' lßgdia TiafÜ%,shd wdh;kh uÕska hqoaOfhka
wj;eka jQjka i|yd Ôjfkdamdh iydh ,nd §u jkaks yd
hdmkh moú wdh;k uÕska isÿ flf¾'
13' Y%S ,dxlsl iïNjhla iys; bkaoshdfõ isg kej;
Y%S ,xldjg meñKs irKd.; mjq,a i|yd Tjqkaf.a o;a;
f,aLk.; lsÍu yd Ôjfkdamdh iydh ,nd §u lßgdia
cmdkfha wdOdr iys;j ukakdru" ;%sl=Kdu,h yd jkaks
moú wdh;k uÕska isÿ flf¾'
14' .xj;=r yd kdhhdïj,g ,la jQ <uqka i|yd
wOHdmk Wmldr ,nd §u c¾uksfha lskav¾ñIka
wdh;kh uÕska fld<U" .d,a, yd r;akmqr moú wdh;k
uÕska isÿ lsÍu'
15' iqrCIs; úfoaY.;ùfï jevigyk iaúÜi¾,ka;fha
ixjO_k iyfhda.s;d jevigyfka wdOdr iys;j fld<U
moúh ;=< isÿ lsÍu'
miq.sh jir 50 ;=< lßgdia Y%S ,xld fifvla
wdh;kfha fiajfha .uka uÕ i|yd ,enQ wdYs¾jdo i|yd
Y+oaOd;auhdKkajykafiag lD;;dj mqo lrk w;r" bosßhg
.uka lsÍug foúhkajykafiaf.a ksrka;r wdYs¾jdoh wmf.a
iajdóka jk l%sia;=iajykafia ;=<ska ,efíjd lshd m%d¾:kd
lruq'
wd.uk iuh hkq n,dfmdfrd;a;=fõ iy
wfmalaIdfõ ld,hls' tfukau fuu
foaj jkaokd iuh wmf.a mdm j,g miq;eùu
u.ska Wkajykafiaf.a meñ”ug wdOHd;añlj
ksis f,i iQ∞kï ùu i|yd Y=oaOjq iNd ud;dj
wmg ∞kh lrkq ,nk uyÛ= jrm%idockl
ld,hls' wd.uk iuh ;=< wms Wkajykafiaf.a
meñ”u ;=ka wdldrhlska iurkq ,nkafkuq'
m%:ufhka Wkajykafia w;S;fha wm .e,ùu i|yd
m<uqjr meñ”u wms isysm;a lrkafkuq' fojkqj
Wkajykafia jr®;udkfha ° úfYaIdldrfhka Y=oaOjq
iNdfõ il%fïka;= „ú;h ;=<ska wmf.a „ú;
;=< †km;d Wm; ,eîu wms isysm;a lrkafkuq'
tfukau f;jkqj· wkd.;fha ° Wkajykafia wmg
fmdfrdka≥ ù j∞< m˙† Wkajykafiaf.a fojk
wd.ukh isysm;a lrñka ta i|yd wfmalaIdfjka"
n,dfmdfrd;a;=fjka iy úYajdifhka „j;a úh
hq;= nj wmg u;la lr fohs' tfiau ta i|yd
wdOHd;añlj iQ∞kï lrkq ,nhs'
fuu ,smsfha uqLH mrudr®:h jkqfha t∞ foú
mshdKka jykafia .e<ùfï b;sydifha úfYaI;u
lr®;jHh bgq lrkakg iQ∞kï jk fudfydf;a
°" tkï· ;u tal cks; mq;%hdKkaj il, úYaj
jdis wm yeu fokdf.au .e,ùu i|yd fuf,djg
;s<sK ls¯ug iQ∞kï jk fudfydf;a °" f–iqia
jykafiaf.a m<uq jr meñ”u i|yd f;dard.;a
foaj ud;djka jykafiaf.a ke;fyd;a ksr®u, lkH
u˙fhda;a;udjka jykafiaf.a „ú;dor®Yh ms<sn|j
fudfyd;la .eUq˙ka fufkys lrkakghs' t;=ñh
t∞ f–iq iñ∫ka f.a m<uq wd.ukh ;=<ska wmg
fmkajd ≥kakdjQ wdor®Yh ;=< wmf.a fï wd.uk
iuh Y=oaOjka;j iy wr®:dkaú;j .; lrkakg
u. fmkajd fokakghs'
wm ishÆ fokdu ukdj okakd wdldrhg wkqj"
wd.uk iuh ;=< §bjiSu¶ kue;s foaj .=Kdx.h
;=< wmf.a „ú; .; lrkakg Y=oaOjq iNd ud;dj
wmg úfYaIfhka wdrdOkd lrhs' úfYaIdldrfhka
wd.uk iufha ° úYajdih" n,dfmdfrd;a;=j"
fm%auh yd miq;eùu hk m%Odk .=Kdx. wmf.a
„ú; j,g we;=<;a lr .ksñka" iñπKka
jykafiag jevu ls¯u i|yd weo ke;s udj;a
idokakg wm yg wdrdOkd lrkq ,nhs' ^cqjdï 1(23
n,kak&' wd.uk iuh ;=< foú ufyda;a;uhdKka
jykafia wm b†˙fha ;nk wdor®Yj;au p˙;h
l=u˙ u˙fhda;a;udjka jykafia h' ls%ia;=ka
jykafiaf.a wd.ukh i|yd foúhka jykafia
foajud;djka jykafiaj mdmfha neñj,ska úfYaI
wdldrfhka uqojdf.k .e,ùfï l=udrhdKkaj
;ukaf.a „ú;hg jvjd .ekSu i|yd t;=ñhj
ksr®u,j iy ksle<e,aj tu †jHuh ldr®hh i|yd
iQ∞kï l< fial' tfukau t;=ñh ;u úYajdih
;r lr .ksñka foaj jrm%idofhka mQr®K fjñka
iy foaj wdorhg k;= fjñka foaj mq;%hdKkag
Tìk jdiia:dkhla njg m;a jQ fial' tfiakï
wms t;=ñhf.a úYajdih yd n,dfmdfrd;a;=fõ
wdor®Yfhka iúu;aj fï wd.uk ld,h Y=oaOjka;
f,i;a wdOHd;añl f,i;a .; lrkakg W;aidy
lruq'
ls%ia;=ia jykafiaf.a meñ”u i|yd weh
mdmfhka f;drj „j;a jQjdh ^¨la 1(28 n,kak'&
.dì%fh,a foaj ¥;hd u˙h;=ñh yg Wkajykafiaf.a
udxY.;ùu ie,l< fudfydf;a ° m%ldY lr
isáfha t;=ñh lsis≥ mdmhlska f;drjQ foúhka
jykafiag ms%h ldka;djla jQ njhs' t;=ñh
ls%iaf;da;am;a;sh i|yd iQ∞kï jQfha mõ ls<sfgka
ñ° foúhka jykafiag m%ikakj ;u „ú;h .;
ls¯fuks' tfia kï Wkajykafiaf.a wd.ukhg
iQ∞kï jk Tng;a ug;a úfYaIdldrfhka wdrdOkd
lrkafka fï k;a;f,a ° Wkajykafiag bm°u
i|yd iq≥iq wNHka;rhla f.dvk.d .ekSu i|yd
wmf.a „ú;j, we;s ishÆu mdmS iajNdjhka
bj;g ±óug wm yg fndfyda fia Wmld¯ jk
iu.s ikaOdkh ke;fyd;a mdfmdÉpdrKh
kue;s il%fïka;=j ;=<ska fï wd.ukfha ° ksis
wdldrfhka wmf.a wOHd;auh iQ∞kï lr .kakd
f,ighs' miq.sh k;a;,a iuhka j,° Wkajykafia
wfma yojf;a yefrkakg wka iEu ;eklu
Wm†kakg we;s' f–iq bm≥fka foaj wïud ;=<hs'
Wkajykafia wo bmfokakg fydhkafka Tnf.a
uf.a ta mdmfha n˙ka msreKq yoj;hs' tneúka
Wkajykafiag m%ikak" Wkajykafiaf.a Wm;g
i˙,k" úYajdihg" fm%auhg" n,dfmdfrd;a;=jg"
miq;eú,s ùug keUqre úh yels ixfõ° yoj;la
ksr®udKh lr .ekSug fuu wd.uk iuh ;=<
m%n, wêIaGdkhla we;s lr .ksuq'
f–iqia jykafiaf.a bm°ug t;=ñh uqΩukskau
leue;s jQjd fiau" foúmshdKka jykafiaf.a wKg
lSlrej iy neyem;aj wdpdr l<d h' f–iqia
jykafia bm°u i|yd foaj wïudg ;SrKhla
.ekSug is≥úh' u˙h;=ñh zfï uu iajdñka
jykafiaf.a ∞ish fjñZ mjik úg ^¨la 1(38
n,kak&" ;ukaf.a ishÆu ie,iqï iy leue;a;
foúhka jykafiaf.a ie,eiaug iy leue;a;g
wdorfhka Ndr lrk ,°' fujeks fohla ls¯u wo
f,dalfha „j;a jk Tng;a ug;a is;d.kakj;a ne˙
;rï h'
foaj ud;djka jykafiag f–iq iñ∫kaf.a fï
m%:u wd.ukh l=uk tlla jkakg we;s o@
ksielju t;=ñh foúhka jykafiaf.a orejl=
jQ ksid weh lsis mels<Sulska f;drj foúhka
jykafia l< wdhdpkhg fkdìhj yd tä;rj
;ukaf.a uqΩ leue;a; Wkajykafiag ≥ka fial'
kuq;a ta iu.u wehg fï ish,a, miqmi ;snqKdjQ
h:dr®:hg uqyqK fokakg is≥úh' weh .;a
;SrKh ;=< wehg ,enQ j.lSug úYajdijka;j
„j;a ùu weh ,enQ wNsfhda.h úh' újdy .súiqï
° isá lkHdjl jQ weh ^¨la 1(27 n,kak& fï
ysi kukafka ukqIHhdf.a mshú weig - ukig
meye†,s lr°ug fkdyels wNsryilg h' fï
wNsryi my∞ °ug fkdyels jqjfyd;a wehg Wreu
jk brKu .ek;a weh fydπldrju jgydf.k
isáhdh' foúhka jykafiaf.a ie,eiauj,a b†˙fhys
wmf.a „ú; ie,iqï ;SrK lem ls¯ug wms iQ∞kï
o@ fuu wd.uk iufha ° Tn;a uu;a fuu m%Yakh
wfmka wiuq'
lßgdia Y%S ,xld - fifvla - zúYajdifha" n,dfmdfrd;a;=fõ yd fm%aufha pdßldjlaZl˙gdia YS% ,xld - fifvla wdh;kfha mkiajk ixj;air ieureu ksñ;af;ks
ls%ia;= wd.ukhg u. lshk l=uß ußfhda;a;udfjda
.re wis; fyÜáwdrÉÑ msh;=ud oyï fijk foõi;ay,"lΩ;r
15 msgqjg
dkd¾:
m%§mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® 02 jeksod b˙∞ ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® 02 jeksod b˙∞
lßgdia b;sydih(zfifvlaZ hk kdufhka ckm%sh
jQ" Y%S ,xld lf;da,sl iNdfõ
iudc fiajd wxYh jk Y%S ,xld
lßgdia wdh;kh" osjhsfka
ÿ.Ska" ;¾ckhg ,la jqjka iy
fldkalrk ,oaojqka flfrys
ish 50 jirl fiajdj 2018 §
iurhs' Y%S ,xldfõ lf;da,sl
ro.=re iïfï,kfha hqla;sh"
iduh iy udkj ixjO_kh ms<sn|
lf;da,sl cd;sl fldñifï cd;sl
f,alï ld¾hd,h f,i lghq;=
lrk fifvla wdh;kh tys wdrïNl
wOHCI jQ .re fcda m%kdkaÿ msh;=ukaf.a
mqfrda.dó mßY%ufhka 1968 fkdjeïn¾ ui 4 jeks osk
msysgqjkq ,eî h' lßgdia cd;sl f,alï ld¾hd,h" Y%S
,xldfõ ro.=re jiï fod<y ;=< msysgqjd we;s ta ta moúfha
hqla;sh" iduh iy udkj ixjO_kh ms<sn| f,alï ld¾hd,
f,iska lghq;= lrk moú lßgdia uOHia:dk 13la uÕska
udkjjd§ yd iudc ixjO_k ld¾hhkag iydh olajhs'
tys 50 jeks jir werfUk fï fudfydf;a§ wms wmf.a
b;sydih foi wdmiq yeÍ n,d ,la ud;dj flfrys fiajh
lrkakg ish jrm%idoh" úYajdikShNdjh" yd osjHuh
msysgdrCIdj ,nd §u fjkqfjka foúmshdKkag ia;+;s m%Yxid
lrkafkuq'
fldkalrk ,oaojqka ksoyia fldg Tjqkg ;u ksi.
whs;sjdislï ,nd .ekSug yelsjkq msKsi iudc wd¾:sl
uOHia:dkhla msysgqùu keiS.sh w;sW;a;u f;dauia
ldosk,a l=f¾ ysñmdKkaf.a woyi jQ w;r th bgqlsÍfï
ld¾hh 1956 § fcda m%kdkaÿ msh;=ud fj; mejreKs' ro.=re
ysñjrekaf.a úOdkh l%shdjg kexùug fcda msh;=uka f;dard
.kq ,eîu wyïnhla fkdjQfha tla oyia kjish y;<sia
.Kkaj, w. Nd.fha ;rï wE;l § ;reK msh;=ful= f,i
mQK_ ixj¾Okhla lrd ëjrhka fhduq lrkakg bosßm;a jQ
fcda msh;=ud úiska olajk ,o m<mqreoao iy lD;yia;Ndjh
ksidfjks' fcda msh;=ud b;du;a ir, wdldrfhka
ëjrhkaf.a iuqmldr iñ;shla je,a, ùosfha § wdrïN lf<a
h'
lekvdfõ fkdajd iafldaIshd ys wekaáf.daksIa ys msysá
Yd' *%ekaisia fiaúh¾ úYaj úoHd,hfha bf.kSug keiS.sh
w;sW;a;u ldosk,a ysñmdKka úiska ,nd ÿka jrm%idofhka
iudc ixjO_kh ms<sn| Wmdêhla ,nd .;a fcda msh;=ud
ck;djf.a ixjO_kh i|yd ck;dj Wkkaÿ l< yels
b;du;au m%;sM,odhS l%uh" ienE f,iu ck;dj wruqKq
lr.;a ck;djf.kau fmdaIKh jQ jHdmdrhla njg
ta;a;=f.k ;snqKs' miqj 1956 § ixjO_khg yd Bg myiqlï
i,ik msKsi Y%S ,xldfõ iyk fiajhla we;s lrk f,ig
jQ lf;da,sl iyk fiajfha ^Catholic Relief Service& fÊïia fudßia msh;=udf.a fhdackdj iy je,a, ùosfha
w;aoelSu uq¿ osjhskgu jHdma; lrk f,ig jQ tjlg
fld<U wkqkdhl Oqrh fynjQ ÆIka IañÜ msh;=udf.a
fhdackdj" moú uÜgfï muKla fkdj cd;sl uÜgñka
ck iudcfha ish¿u fldgia lrd fhduq jQ Y%S ,xldfõ
iudc ixjO_kh i|yd jQ wdh;khla msysgqúh hq;= njg
;SrKh lsÍug tjlg frdaufha isá w;sW;a;u f;dauia
ldosk,a l=f¾ ysñmdKka fm<Uù h' w;s W;a;u
ldosk,a ysñmdKka" IañÜ msh;=ud yd fcda msh;=ud
w;r jQ idlÉPdfjka fifvla wdh;kh ìys ùug
uÕ mEÿKs' 1968 § ixúOdkfha l%shdldß;ajh
iïnkaOfhka jQ fcda msh;=udf.a m%Odk ixl,amhla
jQ zfmdmshqf,dareï fm%daf.%isfhdaZ u; mokïj
fifvla wdh;kh ìys úh'
miq.sh mkia jirlg wdikakjQ cd;shg l<
ld¾hCIu yd M,odhS fiajh ;=< Y%S ,xldfõ úYd,;u
yd b;d ms<s.;a udkj ys;jd§ ixúOdkhla njg
lßgdia Y%S ,xld - fifvla jO_kh ù ;sfí' mQK_ udkj
ixjO_kh jgd f.dvkeÕ=Kq tys ld¾hhka lf;da,sl moú
12 ;=< fkdfhla jHdmD;Ska l%shd;aul lrkakdjQ lßgdia
moú uOHia:dk 13 lrd úys§ we;' rfÜ W;=re$kef.kysr
mej;s wNHka;r .egqu mej;s §>_ ld,h ;=< iy 2004
foieïnrfha we;s jQ iqkdñ jHikho we;=¿j rfÜ we;sjQ
nrm;, jHikj,§ udkj ys;jd§ yosis m%;spdr oelaùfï§
lßgdia Y%S ,xld - fifvla bosßfhkau isáfha h'
wmf.a b;sydih ;=< § lßgdia Y%S ,xld - fifvla
wdh;kh my; oelafjk wOHCIjreka úiska fufyhjd
we;(-
1968 - .re fcda m%kdkaÿ msh;=ud - wdrïNl wOHCI
1981 - .re úhdks m%kdkaÿ msh;=ud
1983 - .re úkaikaÜ fvma msh;=ud
1986 - .re mSg¾ pd,aia msh;=ud
1990 - .re leñ,ia msh;=ud
1991 - .re Tiaj,aâ *¾;a msh;=ud
1995 - .re fcdaima foajrdcd msh;=ud
2001 - .re fâñhka m%kdkaÿ msh;=ud
2009 - .re fcda¾Ê is.duks msh;=ud
2016 - .re Ydka;s l=ud¾ je,súg msh;=ud
2017 - .re ufyakaø .=K;s,l msh;=ud - j;_udk
ixj;air l%shdldrlï(lßgdia Y%S ,xld fifvla wdh;kfha mkia jirl
fiajdj ieuÍu 2018 fkdjeïn¾ ui 29 jk osk fld<U
nKavdrkdhl wkqiaurK cd;Hka;r iïuka;%K Yd,dfõ §
W;aijdldrfhka meje;aùug kshñ; h' fï i|yd wd.ñl
kdhlhka" rdcH ;dka;%slhka" m%cd kdhlhka" lßgdia
cd;Hka;r yjq,alrejka" moú wOHCI mshjreka iy lßgdia
fiajl u~q,a, iyNd.s ùug kshñ; h'
lßgdia Y%S ,xld fifvla wdh;kh miq.sh mkia jirl
ld,hla ;=< § os<s÷ yd wdka;sl m%cdj i|yd iemhQ fiajdj
ieuÍu 2017 fkdjeïn¾ udifha § wdrïN úh'
óg iu.dój miq.sh jirl ld,h ;=< lßgdia Y%S ,xld
fifvla wdh;kfha b;sydih ms<sn| .%ka:hla rpkd lsÍu"
jd;_d Ñ;%mghla ksu_dKh lsÍu" .%dóh m%cdj i|yd isÿ lrk
,o l%shdldrlïj, flá ùäfhda o¾Yk hQáhqí iudc cd,
fjí wvúhg uqod yeÍu iy iEu uilu wjidk breosk
lf;da,sl zMessengerZ mqj;a m;g lßgdia l%shdldrlï
ms<sn|j jd;_d ,sms
iemhSu isÿ lrk
,os' moú uÜgñka
isÿlrk ,o
l%shdldrlï fukau
cd;sl uÜgfuka
újdo ;r.dj,shla o
mj;ajk ,os'
lßgdia Y%S ,xld fifvla wdh;kfha iaj¾K chka;sh
ieureu i|yd tys moú uOHia:dk 13 uÕska úfYaI
jev igyka ixúOdkh lr mj;ajk ,os' lßgdia Y%S
,xld fifvla wdh;kfha ish¿ moú wdh;k lf;da,sl
mQcdm%id§kajykafia,d uÕska md,kh lrkq ,nk w;r" tu
wdh;kj, ldhH_ uKav,h ÿ.S ck;dj i|yd fiajdjka
ie,iSu isÿ lrhs' moú wdh;k Y%S ,xldfõ ish¿u osia;%slal
^25& wdjrKh jk mßos my; wdldrhg msysgqjd we;'
fi;aiúh - lßgdia wkqrdOmqrh ^wkqrdOmqr yd
fmdf<dkakre osia;%slal&" Wiafldâ - lßgdia nÿ,a, ^nÿ,a,
iy fudKrd.,&" tfyâ - lßgdia uvl<mqj ^uvl<mqj yd
wïmdr&" ckiúh - lßgdia y,dj; ^mq;a;,u osia;%slalh&"
fi;airK - lßgdia fld<U ^fld<U" l¿;r yd .ïmy
osia;%slal&" fiâ - lßgdia .d,a, ^.d,a," ud;r yd
yïnkaf;dg osia;%slal&" yshqfvla - lßgdia hdmkh ^hdmkh
osia;%slalh&" fiála - lßgdia uykqjr ^uykqjr" ud;f,a
iy kqjr t<sh osia;%slal&" ckfi; - lßgdia l=reKE.,
^l=reKE., osia;%slalh&" jd,ajqohï - lßgdia ukakdru
^ukakdru yd
jjqkshd osia;%slal&"
fi;añKs - lßgdia r;akmqr ^r;akmqr
yd lE.,a,
osia;%slal& " tfyâ - lßgdia ;%sl=Kdu,h
^;%sl=Kdu,
osia;%slalh&" yshqfvla - lßgdia jkaks ^ls<sfkdÉÑ yd uq,;sõ
osia;%slal& moú wdh;k uÕska l%shd;aul lrk ,o úúO
l%shdldrlï my; i|yka wdldrfhka fõ'
fvdhsIa nexl=fõ wkq.%yh hgf;a jhia.; yd wjYH;d
iys; os<s÷ .%dóh ck;djg weia lKakdä fnod §u i|yd
2018 cQ,s udifha § wkqrdOmqr moú wOHCI msh;=ud iy
ldhH_ uKav,h jev igykla mj;ajk ,os'
nÿ,a, moúh ;=< ffjoH idhksl l|jqre folla mj;ajd
we;'
fudKrd., osia;%slalfha je,shdh rn¾ j;=hdfha c,
iemhqï jHdmD;Ska ksud lrk ,os' ߧmdk m%foaYfha
jeäysá ksjdihg ikSmdrCIl myiqlï iemhSu iy j;=
lïlrejkg Tjqkaf.a f.j;= ixjO_kh i|yd ldnksl
f.dú;ek y÷kajd § we;'
uvl<mq moúh uÕska ksjila boslr wjika l< w;r"
b;d ÿmam;a mjq,lg 2018 jif¾ Tlaf;dan¾ udifha §
mß;Hd. lrk ,os'
y,dj; moúh os<s÷ yd mSvdjg m;a mjq,aj, orejkg
wOHdmkh ,eîu i|yd wdOdr jevigykla l%shd;aul lrk
,os'
fld<U moúh uÕska ksjdi 3la boslr tajdfha ysñlu
2018 jif¾ wfm%a,a udifha § m%;s,dNSka fj; Ndrfok ,os'
isrlrejkaf.a orejka i|yd wOHdmksl YsIH;aj msßkuk
,os' f;dard .kakd ,o mdi,a isiqka i|yd idrO¾u .=Kj.d
jevigyka 15la 2018 wf.daia;= ui fi;airK ieureï oskh
ksñ;af;ka mj;ajk ,os'
.d,q moúh u.sska ëjr.u y÷kd.;a os<s÷ mjq,a i|yd
jeisls<s 10la boslr fok ,os'
uykqjr moú wdh;kh uÕska zidorfhka ms<s.ksuqZ kñka
ye¢kafjk ldur 5la iy wuq;a;ka ms<s.ekSfï Yd,djlska
iukaú; f.dvke.s,a,la boslrk w;r" fuu jif¾
foieïn¾ udifha § th ksu lsÍug wfmaCId lrkq ,efí'
l=reKE., moú wdh;kh uÕska jir mqrd wLKavj
frda.Ska i|yd fkdñf,a ffjoHdOdr ,nd §u isÿ flf¾'
hdmkh moú wdh;kh uÕska os<s÷ orejka i|yd
wOHdmksl lÜg, 2018 cQ,s udifha § ,nd ÿks' b,jdf<hs
.%dufhys msysá Ydka; fcdaima msßñ fkajdisld.drh i|yd
wdydrmdk miq.sh udi 10l ld,h mqrd ,nd ÿka w;r" udi
2l ld,hla i|yd b,jdf<hs uy úoHd, lkHdrduh i|yd
wdydrmdk ,nd § we;s w;r" os<s÷ <uqka 38 fokl= i|yd
mdi,a hdug im;a;= ,nd § we;'
os<s÷ mjq,aj, iriú isiqka i|yd uq¿ jir mqrd wOHdmk
wdOdr ,nd §u ukakdru moú wdh;kh uÕska isÿ lr we;'
r;akmqr moú wdh;kh uÕska 2017 fkdjeïn¾ ui isg
YsIHhka 25 fokl=g wOHdmk YsIH;aj ,nd §u wrUk ,os'
miq.sh jir ;=< cd;Hka;r ldka;d oskh ieuÍu yd 2018
iema;eïn¾ 21 jk osk cd;Hka;r idu oskh ieuÍu isÿ
lrk ,os'
;%sl=Kdu,h moú wdh;kh o wOHdmksl YsIH;aj ,nd
§u yd ffjoH wdOdr ,nd §u i|yd jevigyka wdrïN lr
we;'
2018 cQks ui 9 jk osk fkdñf,a ffjoH idhk l|jqrla
ixúOdkh lr meje;aùu jkaks moú wdh;kh isÿ lr we;'
lßgdia Y%S ,xld fifvla wdh;kfha 50 jirl iaj¾K
chka;sh fjkqfjka ish¿u moú wdh;k moú uÜgfuka
zlßgdia mjq,a oskhZ W;aijdldrfhka ish¿u wd.ñl
kdhlhkaf.a iyNd.s;ajfhka iurk ,os'
lßgdia wdh;kfha j¾;udk udkqIsl fufyjr(
by; ls%hdldrlïj,g wu;rj lßgdia cd;sl wdh;kfha
u.fmkaùu hgf;a my; i|yka m%Odk jHdmD;Ska l%shd;aul
flf¾'
1' lßgdia fmda,ka;h úiska wruqo,a imhk ,o lßgdia Y%S
,xld YsIH;aj jevigyk hgf;a wOHdmksl wkq.%yh ,nd
§u'
2' c¾uksfha ñißfhda wdh;kh yd lßgdia ´iafÜ%,shd
wdh;kh úiska wruqo,a imhk ziduh yd ixys¢hdjZ
jevigyk uq¿ Y%S ,xldj mqrdu meje;aùu'
3' lßgdia fkda¾fõ wdh;kh uÕska wruqo,a imhk ,o
Y%S ,xldfõ ish¿ wd.ï w;r iyfhda.s;dj iy iyÔjkh
i|yd fmdÿ oelaula m%j¾Okh lsÍu i|yd jevigyk" uq¿
Y%S ,xldj mqrd l%shd;aul lsÍu'
4' os<s÷Ndjhg fya;= idOl jQ ldrKd ie,ls,a,g Ndckh
lrñka f.dú ck;djf.a wdydr iqrCIs;;dj we;s lsÍfï
jevigyk ish¿u moú wdh;k uÕska Y%S ,xldj mqrd
lßgdia fkda¾fõ$fkdrdâ wdOdr uÕska l%shd;aul lsÍu'
5' lßgdia iaf,dfõkshd wdh;kh uÕska f;dard.;a
os<s÷ mjq,a i|yd jvd hym;a Ôú;hla .; lsÍu i|yd
Ôjfkdamdh iydh ,nd §u l=reKE., moúh ;=< isÿ lsÍu'
6' c¾uksfha ñißfhda wdh;kh úiska iyfhda.h
olajk j;= lïlrejka n,.;=lrKh lsÍfï jevigyk
l%shd;aul lsÍu'
7' iaúÜi¾,ka; ixjO_k iyfhda.s;d jevigyk hgf;a
wruqo,a imhd we;s úfoia.; Y%S ,dxlsl Y%ñlhkag yd
Tjqkaf.a mjq,aj,g fiajd iemhSu'
8' tx.,ka;fha le*â wdh;kh úiska m%;smdok
imhk ixys¢hdj lrd hdu i|yd m%cdjg Wmldr lsÍfï
jevigyk r;akmqr yd uvl<mqj moúj, l%shd;aul
lsÍu'
9' lßgdia fldßhd wdh;kh uÕska m%;smdok imhk
os<s÷ <uqka i|yd wOHdmk myiqlï ,nd§u" hdmkh yd
y,dj; moú wdh;k uÕska isÿ lsÍu'
10' mßmQK_ udkj ixjO_kh i|yd m%cdj n,.ekaùfï
jHdmD;sh lßgdia fldßhd wdh;kfha wkq.%yfhka
wkqrdOmqr" nÿ,a," ukakdru iy jkaks moú wdh;k
uÕska isÿ flf¾'
11' c¾uksfha lskav¾ñIka wdh;kfha m%;smdok uÕska
úfYaI wjYH;d we;s <uqka iy Tjqkaf.a mjq,a Yla;su;a
lsÍu i|yd jHdmD;shla ukakdru yd jkaks hk moú
wdh;k uÕska l%shd;aul flf¾'
12' lßgdia TiafÜ%,shd wdh;kh uÕska hqoaOfhka
wj;eka jQjka i|yd Ôjfkdamdh iydh ,nd §u jkaks yd
hdmkh moú wdh;k uÕska isÿ flf¾'
13' Y%S ,dxlsl iïNjhla iys; bkaoshdfõ isg kej;
Y%S ,xldjg meñKs irKd.; mjq,a i|yd Tjqkaf.a o;a;
f,aLk.; lsÍu yd Ôjfkdamdh iydh ,nd §u lßgdia
cmdkfha wdOdr iys;j ukakdru" ;%sl=Kdu,h yd jkaks
moú wdh;k uÕska isÿ flf¾'
14' .xj;=r yd kdhhdïj,g ,la jQ <uqka i|yd
wOHdmk Wmldr ,nd §u c¾uksfha lskav¾ñIka
wdh;kh uÕska fld<U" .d,a, yd r;akmqr moú wdh;k
uÕska isÿ lsÍu'
15' iqrCIs; úfoaY.;ùfï jevigyk iaúÜi¾,ka;fha
ixjO_k iyfhda.s;d jevigyfka wdOdr iys;j fld<U
moúh ;=< isÿ lsÍu'
miq.sh jir 50 ;=< lßgdia Y%S ,xld fifvla
wdh;kfha fiajfha .uka uÕ i|yd ,enQ wdYs¾jdo i|yd
Y+oaOd;auhdKkajykafiag lD;;dj mqo lrk w;r" bosßhg
.uka lsÍug foúhkajykafiaf.a ksrka;r wdYs¾jdoh wmf.a
iajdóka jk l%sia;=iajykafia ;=<ska ,efíjd lshd m%d¾:kd
lruq'
wd.uk iuh hkq n,dfmdfrd;a;=fõ iy
wfmalaIdfõ ld,hls' tfukau fuu
foaj jkaokd iuh wmf.a mdm j,g miq;eùu
u.ska Wkajykafiaf.a meñ”ug wdOHd;añlj
ksis f,i iQ∞kï ùu i|yd Y=oaOjq iNd ud;dj
wmg ∞kh lrkq ,nk uyÛ= jrm%idockl
ld,hls' wd.uk iuh ;=< wms Wkajykafiaf.a
meñ”u ;=ka wdldrhlska iurkq ,nkafkuq'
m%:ufhka Wkajykafia w;S;fha wm .e,ùu i|yd
m<uqjr meñ”u wms isysm;a lrkafkuq' fojkqj
Wkajykafia jr®;udkfha ° úfYaIdldrfhka Y=oaOjq
iNdfõ il%fïka;= „ú;h ;=<ska wmf.a „ú;
;=< †km;d Wm; ,eîu wms isysm;a lrkafkuq'
tfukau f;jkqj· wkd.;fha ° Wkajykafia wmg
fmdfrdka≥ ù j∞< m˙† Wkajykafiaf.a fojk
wd.ukh isysm;a lrñka ta i|yd wfmalaIdfjka"
n,dfmdfrd;a;=fjka iy úYajdifhka „j;a úh
hq;= nj wmg u;la lr fohs' tfiau ta i|yd
wdOHd;añlj iQ∞kï lrkq ,nhs'
fuu ,smsfha uqLH mrudr®:h jkqfha t∞ foú
mshdKka jykafia .e<ùfï b;sydifha úfYaI;u
lr®;jHh bgq lrkakg iQ∞kï jk fudfydf;a
°" tkï· ;u tal cks; mq;%hdKkaj il, úYaj
jdis wm yeu fokdf.au .e,ùu i|yd fuf,djg
;s<sK ls¯ug iQ∞kï jk fudfydf;a °" f–iqia
jykafiaf.a m<uq jr meñ”u i|yd f;dard.;a
foaj ud;djka jykafiaf.a ke;fyd;a ksr®u, lkH
u˙fhda;a;udjka jykafiaf.a „ú;dor®Yh ms<sn|j
fudfyd;la .eUq˙ka fufkys lrkakghs' t;=ñh
t∞ f–iq iñ∫ka f.a m<uq wd.ukh ;=<ska wmg
fmkajd ≥kakdjQ wdor®Yh ;=< wmf.a fï wd.uk
iuh Y=oaOjka;j iy wr®:dkaú;j .; lrkakg
u. fmkajd fokakghs'
wm ishÆ fokdu ukdj okakd wdldrhg wkqj"
wd.uk iuh ;=< §bjiSu¶ kue;s foaj .=Kdx.h
;=< wmf.a „ú; .; lrkakg Y=oaOjq iNd ud;dj
wmg úfYaIfhka wdrdOkd lrhs' úfYaIdldrfhka
wd.uk iufha ° úYajdih" n,dfmdfrd;a;=j"
fm%auh yd miq;eùu hk m%Odk .=Kdx. wmf.a
„ú; j,g we;=<;a lr .ksñka" iñπKka
jykafiag jevu ls¯u i|yd weo ke;s udj;a
idokakg wm yg wdrdOkd lrkq ,nhs' ^cqjdï 1(23
n,kak&' wd.uk iuh ;=< foú ufyda;a;uhdKka
jykafia wm b†˙fha ;nk wdor®Yj;au p˙;h
l=u˙ u˙fhda;a;udjka jykafia h' ls%ia;=ka
jykafiaf.a wd.ukh i|yd foúhka jykafia
foajud;djka jykafiaj mdmfha neñj,ska úfYaI
wdldrfhka uqojdf.k .e,ùfï l=udrhdKkaj
;ukaf.a „ú;hg jvjd .ekSu i|yd t;=ñhj
ksr®u,j iy ksle<e,aj tu †jHuh ldr®hh i|yd
iQ∞kï l< fial' tfukau t;=ñh ;u úYajdih
;r lr .ksñka foaj jrm%idofhka mQr®K fjñka
iy foaj wdorhg k;= fjñka foaj mq;%hdKkag
Tìk jdiia:dkhla njg m;a jQ fial' tfiakï
wms t;=ñhf.a úYajdih yd n,dfmdfrd;a;=fõ
wdor®Yfhka iúu;aj fï wd.uk ld,h Y=oaOjka;
f,i;a wdOHd;añl f,i;a .; lrkakg W;aidy
lruq'
ls%ia;=ia jykafiaf.a meñ”u i|yd weh
mdmfhka f;drj „j;a jQjdh ^¨la 1(28 n,kak'&
.dì%fh,a foaj ¥;hd u˙h;=ñh yg Wkajykafiaf.a
udxY.;ùu ie,l< fudfydf;a ° m%ldY lr
isáfha t;=ñh lsis≥ mdmhlska f;drjQ foúhka
jykafiag ms%h ldka;djla jQ njhs' t;=ñh
ls%iaf;da;am;a;sh i|yd iQ∞kï jQfha mõ ls<sfgka
ñ° foúhka jykafiag m%ikakj ;u „ú;h .;
ls¯fuks' tfia kï Wkajykafiaf.a wd.ukhg
iQ∞kï jk Tng;a ug;a úfYaIdldrfhka wdrdOkd
lrkafka fï k;a;f,a ° Wkajykafiag bm°u
i|yd iq≥iq wNHka;rhla f.dvk.d .ekSu i|yd
wmf.a „ú;j, we;s ishÆu mdmS iajNdjhka
bj;g ±óug wm yg fndfyda fia Wmld¯ jk
iu.s ikaOdkh ke;fyd;a mdfmdÉpdrKh
kue;s il%fïka;=j ;=<ska fï wd.ukfha ° ksis
wdldrfhka wmf.a wOHd;auh iQ∞kï lr .kakd
f,ighs' miq.sh k;a;,a iuhka j,° Wkajykafia
wfma yojf;a yefrkakg wka iEu ;eklu
Wm†kakg we;s' f–iq bm≥fka foaj wïud ;=<hs'
Wkajykafia wo bmfokakg fydhkafka Tnf.a
uf.a ta mdmfha n˙ka msreKq yoj;hs' tneúka
Wkajykafiag m%ikak" Wkajykafiaf.a Wm;g
i˙,k" úYajdihg" fm%auhg" n,dfmdfrd;a;=jg"
miq;eú,s ùug keUqre úh yels ixfõ° yoj;la
ksr®udKh lr .ekSug fuu wd.uk iuh ;=<
m%n, wêIaGdkhla we;s lr .ksuq'
f–iqia jykafiaf.a bm°ug t;=ñh uqΩukskau
leue;s jQjd fiau" foúmshdKka jykafiaf.a wKg
lSlrej iy neyem;aj wdpdr l<d h' f–iqia
jykafia bm°u i|yd foaj wïudg ;SrKhla
.ekSug is≥úh' u˙h;=ñh zfï uu iajdñka
jykafiaf.a ∞ish fjñZ mjik úg ^¨la 1(38
n,kak&" ;ukaf.a ishÆu ie,iqï iy leue;a;
foúhka jykafiaf.a ie,eiaug iy leue;a;g
wdorfhka Ndr lrk ,°' fujeks fohla ls¯u wo
f,dalfha „j;a jk Tng;a ug;a is;d.kakj;a ne˙
;rï h'
foaj ud;djka jykafiag f–iq iñ∫kaf.a fï
m%:u wd.ukh l=uk tlla jkakg we;s o@
ksielju t;=ñh foúhka jykafiaf.a orejl=
jQ ksid weh lsis mels<Sulska f;drj foúhka
jykafia l< wdhdpkhg fkdìhj yd tä;rj
;ukaf.a uqΩ leue;a; Wkajykafiag ≥ka fial'
kuq;a ta iu.u wehg fï ish,a, miqmi ;snqKdjQ
h:dr®:hg uqyqK fokakg is≥úh' weh .;a
;SrKh ;=< wehg ,enQ j.lSug úYajdijka;j
„j;a ùu weh ,enQ wNsfhda.h úh' újdy .súiqï
° isá lkHdjl jQ weh ^¨la 1(27 n,kak& fï
ysi kukafka ukqIHhdf.a mshú weig - ukig
meye†,s lr°ug fkdyels wNsryilg h' fï
wNsryi my∞ °ug fkdyels jqjfyd;a wehg Wreu
jk brKu .ek;a weh fydπldrju jgydf.k
isáhdh' foúhka jykafiaf.a ie,eiauj,a b†˙fhys
wmf.a „ú; ie,iqï ;SrK lem ls¯ug wms iQ∞kï
o@ fuu wd.uk iufha ° Tn;a uu;a fuu m%Yakh
wfmka wiuq'
lßgdia Y%S ,xld - fifvla - zúYajdifha" n,dfmdfrd;a;=fõ yd fm%aufha pdßldjlaZl˙gdia YS% ,xld - fifvla wdh;kfha mkiajk ixj;air ieureu ksñ;af;ks
ls%ia;= wd.ukhg u. lshk l=uß ußfhda;a;udfjda
.re wis; fyÜáwdrÉÑ msh;=ud oyï fijk foõi;ay,"lΩ;r
15 msgqjg
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® ui 02 jeks od b˙∞
meos kosh
ldgo wms Pkafo fokafkafï mdr;a wmg fokak
;j ;shkjd jev lrkak
fo;sia oka; úoyd md
≤;a tl;= fldg j`†kafk
h<s;a wfma is; rjgd
wfma mdg .eku is;d
wm ieu ≥ka l;srhgd
Wka rcù rgu lld
ye†hdjla fkdue; rfÜ
;Kaydfjka bms, wef;a
bka≥ ihqfr® mnÆ wefÜ
±ka †iakh fjkia fjf;a
Wkaf.a l=i msïfnkafka
wmf.a l=i yelsf,kafka
ljqreka fï f,i lrkafka
ldgo@ wms Pkafo fokafka
Ys%hd◊ l=,isxy
wdor foõ uõksiquq≥ u,a fm;s úoyd u,a l=u˙hka yskefykafka
rks`≥ .=jk wrd /ia úys∞ f,dj t<sh lrkafka
wú≥ w`≥r f,dúka m<jd ye˙h ie,iqu foú`≥kafka
foú`≥ Wmka†k f,da ok is;a ksù iekfikafka
fgla,d l,afoard
jevg hk ujlf.a ¥f.a is;sú,s
bm≥k ∞ mgkau ud <`.ska ysáh
iq≥ wïud'''
jevg hkak mgka wrka
kekao flfkla f.keú,a,d
ys;=k ys;=k fj,djghs
ri ls˙ W.=rla ìjqfõ
tal;a ±ka ke;s fjkjd
uf. yoj; mef<k ;rï
fida .sks ud Wyq,kjd
udi y;la ujq ;=ref,a
wdorhla uu úka∞
ks∞ .;af;a w; w,a,d
wïuf. WKqiqfï fuud
tmd lshkakg ug nE
iq≥ wïud jevg hkak
.syska f,âvq iqj lrkak
yjig Tn f.g tk;=re
ta kekao;a tlal, ux
fyd`†ka bkak n,kakïflda'''
ffjoH i°Yd fmfr®rd
udmsh jreKi`ola fia isys, f.k wd uf. wïud
iqjo f.k wdjdh iqj`±;s u,la f,iska
tlajQ nj ;srh wm msh;=u Tn iu.ska
.; flreug i∞l,a foú iñ`≥ka iu.ska
úis jirla msfr® Tn wm yer f.dia fï uig
m;fkñ tlaùug †kl ud Tn fom,;a iu`.
,,s;a m%kdka≥
mq;=f.a i;=g`^w;s W;=ï ue,alï ld†k,a rx‚;a w.ro.=re
ysñmdKka ro.=re moú m%dma;s 25 fjks
ieureu fjkqfjka wmyg ksjila ,eì◊'
ta i;=g isyslr fï lúmo ,shd tjñ&
foyshd.; óiï uõ fijfka ys`o
fï mo n`†k lúj, ri ±fkk jo
u˙uõ ue◊fhks Tfí wkqyia ±fkk i`o
;=;su,a mqoñ u,a yi/,a .=jfka úo
,E,s f.hl wm ;ksù isák úg
jysk fj,djg jegqkd l≥`M leg
.x j;=fr® wm isáhd fkdfhla úg
frda.S mq;d iu.ska ìh ;=re,a fldg
≥mam;a Wk;a ieugu iu.sh me;=fõ
wirKluhs ñksiqka wm;=< ≥gqfõ
≥mam;alug w; ys; ke; ti jqfõ
foú`≥f.a msysg muKls iekiqu ≥gqfõ
wmgu lshd ksjila ;kjd .kag
foõ ue◊hka yg lsõjd fkdfhla úg
fkdis;= †kl wm yoj;a myka fldg
ksjila ,eì◊∑ ksoyia iqj ú`† kakg
,E,s f.hl mq;= isrù isák úg
ys;g y˙ ≥lhs neye ta ≥l lshka kg
isys lrñka ta ≥la l`o úáka úg
mq;= ≥j mkskjd ksjfia y;r jg
ro.=re mshdKks wmyg ksjila ≥kak
óiï msh;=fuks th id∞ ,kak
fjfyiqkq Tng fï ;=;s u,a ms<s .kak
foú`≥f.a irK ieugu ks;s ysñ jkak
Ñka;l l=vylfmd,
u,ska mqokakgu< ysre nei f.dia f.dïuk;a f.jqkd
u,a mrù f.dia iqj`o uelS hkakd
b,a udfia uq, wfma ux.,af,;a f.jqkd
±,ajQ myka t<s ksú ksù hkakd
i`o t<sfha u,a ñ,skj jegqkd je,a, mqrd
yo .eUqfr® wd;auhg blsìka`∞ oji mqrd
ko fo;s /yehs nluqfKda .=jk mqrd
u`. n,dk Wkafkñ kqU rej olsk ;=rd
uf.a fidfydk ,`. u,a myka mqokakg
if.a iem; ud yg ,en fokakg
≥f.a iskd u,a fmdl=re n,kakg
uf.a fid`≥r kqU tkjo Wofhka fyg
ms%hxld ks,ka;s imrud≥
fkdu< ñksid²urK ìfhka isáh;a
uefrk nj ±k ±k;a
ñhefok ñksiqka w;rys`o
fkdñfhuqhs - mK .id ke.sáuqhs
lsh lshd „j jdhqj msö
ñksj< <.ska ys`o
w°kj'''''
kuq;a
ñhefok ñksiqka lshkafka
lula keye ±ka b;sx
ñhefouq tl jf<ys ish,af,du
ñ<skj
fkdu< ñksid wihs
.sf,kakg hk jf,a
cí.idjla n,d
ñhhdu fyd`o keoao
we;a;gu'''
ksu,a wfmdkaiq
m%d;sydr®hhish,a, ksiaidr neúka
ish,a, w; yer
foú`≥ka fidhd.sh
frdai l=iqula
whs;s lr .;a;dh
ish,af,ka ish,a,
f,daflda;a;r iekiSu''''
tksidu ueáfhka
wUk ,o ms<srejla
ksfid,aukaj isáfiala
foaj ue`≥rl Wia ;efkl
iqrejula ù''''
ta jgd jgfjù jl .eiS
h†kaksh ne;su;sh
remsh,a oyhlao
iq≥ fr† lene,a,l T;d
md uqf,a .eg.id
cm lr lr'''
wrl ´fka" fïl ´fka
;j;a ´fka" f.dvla ´fka
wfka fokak'''
fokak" fokak" fokak ''''
l`≥Æ .eÆjd b;ska
iqrejfuka'''
c.;a iuka;
ìysjkakg fkdÈ .íid fjk hymd,k orejks
hy md,kh .eí ord
wjqre≥ lsysmh hs
ìysjkakg isá ì<ska ∞
ore f.f,a ysr fj,d
th ±rE ,la uE◊fhda
ú,dm k.hs forK u;
wirKj jeye˙,d
uõ msh f.a fkdie,ls,af,a
ms<sis`≥Kq ore .efí
fudarkakg fmr ì<ska∞
;kkakg ;e;a lf<da weh
úril fjkak mgka f.k
m%iQ;sh wdikak fha
lU weomq uõ msfhda
,Kq ld, wksl=kaf.a
orejdg ìys fjkakg fkd°
je,l=jd w;r u.°
hy md,kh .íid jqKd
f.or wh úril jqKd
jfÜ Wka l,n, jqKd
≥gqj wh j, byd .;a;d
.re yer,aâ uelaIsuia reøs.= mq,af,a msh;=ud
fkdksfuk myklauf. is;e`.s fkdj foaj is;e`.s u;
uyd fmdf<dj fuka yo ksi, lr
Tfí y†ka ke.s foõ lSlre lu
foaj mq;=ka yg iqj hykla jQjd
.f;a reysre f,h ls˙lr fmdjñka
foaj rch iqn wiak foiqug
mq;=f.a ndOl f,dj t<sh lrkg
foõ ud;dfjda fkdksfuk mykla jQjd
cQâ iqor®Yk
rka ˙° f.k tkak u;= †fka∑wUl`oú, uqyqo n,ka ls˙ b;sfrkjd wjdfrg
ieuf.a me;=u iM,jkafka foúhkaf.au leue;a;g
rgu n,hs weh fjkqfjka ch f>daId k.kakg
iqru`v,ska u˙h ujqka tõjd±hs isf;hs ug
riuqiq fndcqka fkd,enqk;a †<s`≥uf.a f.ame,g
oyäh †hl< mshdKka nr≥kafka u f;mamug
ika;l f.af∞r;a ne˙u ;ek† ldisj,g W.iafldg
udj; t,sl<d ≥fõ kqUg f,dalhla †kkakg
n∞.;a uqo,g ;uyelshdj mdovf,i mdjd≥kak
ksluqka isák fï uõ ìfï /‚kls kqU wo bkak
foú iñ≥kao kqU yd iu`. iu†ka isákj Tkak
f,dalv ú;rla u†hs ≥fõ rka ˙°;a wrf.k tkak
wdkkao rKùr
f.dÆ úh yDo idCIshyDo idlaIsh úh kqU
foú`≥ka y`v wj† l<
whqla;sh widOdrKh yuqfõ
ke.S isáhd fkdìhj fmr oji'''
bgq l<d hq;=lï miq fkdnei
.re l<d fm%auh iu. iduh
kS;sh fukau ¯;sh
msh k.d ksjer† u.l'''
tfy;a" ksy`vh kqU wo
fijk ≥ka w;= ì`o oud
b.sÆkq ;gq is`o oud
ke.sgjq wh ìu oud
fndrejg u bv ;nd
rc lrkakg jxpdj ≥IKh
ffjrh iu. m<s .ekSu
tlaj jekfik f,dj ;kkakg
f.dÆ jqkd wfyda∑ yDo idCIsh
bkaød◊ m%kdka≥
ksl=,d uqksf`oaæñ,dka kqjr mdhmq ;rejla ksl=,d uqks
foõ fm%aufha iqj`o u,la ksl=,d uqks
foõ wdorh ieugu ≥ka ksl=,d uqks
f∞a;a kud j`†fkuq ieu ksl=,d uqks
≥.S mjqf,a mshd ,;eù bkak úg
¥jre ;sfok ksoyia lrñka is;k úg
ksl+,d uqks`≥g †jeiska fuh ±fkk úg
rka uÆ ;=kla ±ïud ryiska f.a ;=<g
l=vd orejkaf.a ≥la ≥re ≥r,kakg
orem, fkdue;s whyg orem, fokag
foõ wdorh Tn ieugu fokag
ksl=,d uqks`≥ je`o.kakg fndamsáhg tkag
ghsgia imrud≥
W`ÿjma ufya wdhdpkd
uo uq≥ k, .,d hhs .; jglr isis, †°
iqñhqre .S ko ism foijk ñysfrka ñysr ú`°
foa wdis˙ /õ ms<s/õ uqúka uqjg yo m;af,a /`°
wdhdpkd lrï k;a;, úlisl ù idufha l=iqï me°
≥.S u.S hdpl hk tk ux ke;s okka yg
.; is; jeye˙ úhm;a fidúka ;efjk .s,kqkag
†ú l;fr® uxuq,d ù u. fidhkd wirKhskag
ju;g fkd±ks oka ° - W`≥jma ñysr ú`o.kag
wka jia;=jg f<d,aj iQ≥ m< fj; hkak tmd
u;a rl=isg fmï ne`o †ú m, ksire lr.kak tmd
u˙h ∞jg msgq md fidhq˙hks yev jev fjkak tmd
keK .=K oï is`o ì`o k;a;,a wis˙h jkikak tmd
B' m%ekaisia o is,ajd
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® ui 02 jeks od b˙∞
xdkdr®:m%°mh
1866 - 2016
11úYaj iNdj
Ysrdka ffu;%s
jr®I 2002 cqks udifha° tjlg iiqka mshdKka jQ w;s W;=ï fojk cqjdï mdjqΩ ysñmdKka úiska
Nd.Hjka; msfhda uqks∫ka idka;=jrhg tiùug mdoljQ widudkH frda. iqjh ms<sn| m%d;sydr®hh ±ka iskudjg ke.S ;sfí' iamd[a[fha° ksr®udKjQ mdoafr® msfhda uqks wNsryia kï ,;a Ñ;%mgh ;sr.; fjñka mj;soa° Bg mdoljQ i;H l;djg ysñlï lshk ±ka úisy;ajk úfha miqjk udáfhda msfhda fld,s,a,df.a l;dkaorh w;a±lSu f,dj mqrd me;sr hñka ;sfí'
tjlg y;a yeú˙† úfha mdi,a orejl= jQ udáfhda
†kla ish ujg ;u weÛm;g y˙ ke;ehs
lSfõ we;a;gh' fï ksidu
mdi,a hdug ne˙ hehs Tyq
ujg lshd isáho uj ta njla
.Kka fkd.;af;a udáfhda
fndfyda †kj, mdi,a hdug
w†u† lrk ksidfjks' t†k
rd;s%fha udáfhdag iqn rd;s%hla
m;kakg uj Tyqf.a we| wi,g
meñ◊ fudfydf;a° wehj y∫kd
.ekSug Tyqg fkdyels úh'
ñka l,n,hg m;a uj we;=Ω
jeäysáfhda jydu Tyqj frday,lg /f.k .shy'
2000 cqks 20 jeks∞ frda. úksYapfhka wkdjrKh
jQfha nelaà˙hd wdidokhla fya;=fjka udáfhdag
fukskachsáia l=,lfha iqj l< fkdyels frda.hla je<°
we;s njhs' fï frda.h Tyqf.a jl=.vq moaO;sh" Yajik
moaO;sh yd reêr ixirK moaO;shg n,mEï we;s lrñka
;sfnk neúka jydu orejdj Nd.Hjka; msfhda uqks∫ka
„j;ajQ idka; .sfhdjkaks frdfgdkavq wdY%uh wdYs%;j
msysá frday,lg we;=<;a lrk ,°' nrm;, frda.
mSvdj,ska fmf<kakkag fuys m%;sldr lrkq ,nk neúka
orejdo tys we;=Ω le˙K'
Bg miq∞u orejd zfldaudZ ;;a;ajhg m;ajQ w;r
frda.shdf.a ;;a;ajh nrm;, neúka ;j meh lsysmhlska
Tyq urKhg m;ajkq we;ehs hkak ffjoH u;h úh'
orejd „ú;h;a urKh;a w;r f∞a,kh fjñka isák
fudfydf;a Tyqf.a uj jQ ud˙hd Æishd Nd.Hjka; msfhda
uqks∫kaf.a isrer ;ekam;a lr ;snQ fidfydk wi,g f.dia
orejdg iqjh ,nd°ug ue†y;a jkakehs we~Q l∫<ska
hdÉ∆ l<dh'
zfldaudZ ;;a;ajhg m;aj isá wjia:dj .ek udáfhda
mejiqfõ wmQre l;djls' zuf.a ol=Kq me;af;a idka; msfhda
uqks;=ud „judkj isáhd' jï me;af;a foaj ¥;hka ;=ka
fofkla ysáhd' bka tla foaj ¥;hl= rkajka ;gq iu.
iq≥ meye;s jia;%o ye| isáhd' uf.a ol=Kq me;af;a isá
idka; msfhda uqks∫ka ug l;d lrñka znh fkdjkak" is;a
;ejq,a we;s lr fkd.kak" ulaksidoh;a b;du;a blau◊ka
iqjh ,nk ksidfjksZ hehs mejiqjd' uf.a iqjm;a ùu t∞
,direiaj urKfhka ke.sÜfgõjd jf.a fohlaZ udáfhda
mjihs'
ta jkúg ffjoHjreka ;SrKh lr ;snqfKa orejd
ffjoH úoHd;aulj ñhf.dia we;s njls' tfy;a ish,a,
uqΩu◊ka fjkia ù Tyq kej;;a
„ú;h je<| .;af;ah'
idka; msfhda uqks∫kaf.a
uOHia:lu .ek ±ka úisy;ajk úfha
miqjk udáfhda uy;afia lD;fjhs'
Tyqf.a yeÛSu wkqj ;ukaf.a iShd n\q
idka;=jrhd jQ idka; msfhda uqks∫ka
foaj ue†y;alñka ;ukag kej;
„ú;h ,nd≥ka njhs'
zux yeu ;siafiau ys;kafka ug
fï ,enqK widudkH jrm%idohka
fjkqfjka ksrka;rfhka ;=;s ms†h
hq;= njhs' hï flkl= foaj úYajdih .ek fkd;ld
isákafka kï ux Tyqg yeu ;siafiu lshkafk wo ux
„j;ajkafka úoHd;aulj m%ldY l< fkdyels n,iïmkak
n,hla fya;=fldg f.k njhs' th ñksia fud<hg f;areï
.kakg ne˙ ta ksidu ;j flkl=g úia;r l< fkdyels
foaj yia;fha úmq, n,h muKhs' zudáfhda ksr;=re m%ldY
lrkafkah'
fcdafia ud˙hd iej,ajd ksr®udKh l< fï Ñ;%mgh
iamd[a[ niska ksu ù ;sfí'
b;du;a ixlSr®K iudc jgdmsgdjl fjfik jr®;udk f,dalh ;=< foaYmd,k „ú;h
udkj jákdlï fukau ls;=kq idrOr®u rlsk rdcH ;dka;s%lhkaf.a ls%hd∞uhla f,i mej;sh hq;=h' foaYmd,kh ñksishdj iy Y=oaOjka; Ndjh Wfoid lemùfï foaj le|ùula neõ isys ;nd.kakehs w;s W;=ï m%ekaisia Y=oafOda;a;u msh;=ud wjOdrKh lf<ah'
jkaokSh fcdar®‚fhda ,d msrd mokfï idud‚lhka
foiShla bl=;a∞ iiqka mshd yuqùug meñ◊
wjia:dfõ° w;sW;=ï m%ekaisia Y=oafOda;a;u msh;=ud fï
neõ m< lf<ah'
jkaokSh fcdar®‚fhda ,d msrd uqks∫kaf.a idka;=jrh
iiqka mshd wkqu; lr ;sfí' fcdar®‚fhda fojk
f,dal uyd ix.%ufhka miq b;d,sfha lf;da,sl
uka;S%jrhl= fukau µaf,drkaia ys k.rdêm;sjrhd
f,i 1966 olajd fiajh lf<ah' t;=ukaf.a
wfmdaia;,sl lemùfuka hq;= foaYmd,k „ú;h mqrd
iduh m%.=K ls¯ug .;a jEhu idka; fojk cqjdï
mdjqΩ uqks∫ka iiqka msh OQrh ±rE iufha wjia:d
.Kkdjl° f.!rjfhka isysm;a lf<ah' úfYaIfhka
ienE lf;da,sl úYajdislhl= f,i Tyq ish „ú;
meje;afuka ls;= oyug idCIs oerefõ foaYmd,lhl=
f,io lghq;= lrk w;rjdrfha °h'
w;s W;=ï m%ekaisia Y=oafOda;a;u msh;=ud ish
foiqfï° ,d msrd uqks∫ka iqmqj;g idCIs ±rE kQ;k
hq.fha †jeisjrhl= f,i y∫kajd ≥kafkah' ,d msrdfha
iudc ls%hdldrlï ish,a,la ls%ia;shdks ±lafuka
fmdaIKh ù †<s∫ka yd mSvd ú¢kakka Wfoid lemùu
Bg l†u ksoiqkla f,i b†˙m;a lf<ah' fuys°
jkaokSh ,d msrd uqks∫ka uÛ hñka iudcfha fmd≥
hym; Wfoid lghq;= ls¯fï° mqoa., .re;ajh i,ld
th /lSug uq,a;ek fok f,io iiqka mshd b,a,d
isáfhah' foaYmd,kh .sys lf;da,slhkag ls;=kq ±lau
iudcfha udxY.; ls¯ug fukau fiajh i|yd l†u
udj;la neõ Wkajykafia wjOdrKh l<y'
;reK mrmqr b,lal lr.;a f,dal ro.=re ixio /iaùfï°
f–iqia jykafia ish Y%djlhka iu. tïudjqia lrd .sh .uk wdor®Yhla f,i .kakehs l< b,a,Su w;s W;=ï m%ekaisia Y=oafOda;a;u msh;=ud foõi;ay,a isiqka fj; bl=;a ∞ b†˙m;a lf<ah'we.s%f.kafgda w.ro.=re jifï foõi;ay,a isiqka j;sldkfha° iiqka mshd yuqùug meñ◊ wjia:dfõ°
Y=oafOda;a;u msh;=ud fï wdor®Yh b†˙m;a lf<ah'
W;a:dkjQ f–iqia ls%ia;=ka jykafia
wmg yuqjkafka udjf;a° neõ
isys.ekajQ iiqka mshd tfiau iajdñka
jykafia wmf.a udr®.ho jk ksid
wm tlsfkldg Wkajykafia we˙hqï
lrkafka ;uka jykafia iu.
„j;aùughs' fï ksid f–iqia jykafia
wm iu. .uka lrñka" wmg ijka
foñka" wmf.a ñksia ;;a;ajhka
ms<s.kakd nj;a isys.kajhs' t∞ ish
wfmdaia;=Ωjrekaf.a is;a ;=< ;=nq
foa wkdjrKh lrñka Tjqkaf.a
n,dfmdfrd;a;= yd yeÛSï wkdjrKh
l< whq˙kau ish foõi;ay,a w;a
±lSï u;lhg k.ñka foúhka
jykafia iu. ixjdoh ;=<ska wm
t;=uka yd noaO jk neõ mejiSh'
iñπKka ug ijka ≥ka fiau ud
Wkajykafiag ijka≥ka whq˙ka Tn;a
‚ú; yev.iajd .kakehs b,a,d
isáfhah'
j;sldkfha idka; mS;r p;=ri%h fï jifr® k;a;, fjkqfjka kj wdrl je,af,ka ;kk
.jf,ka b†ls¯ug w∞< fiajl ms˙ia ,ys ,ysfha lghq;= lrñka isák fudfyd;l f,dal †<s∫kaf.a †kh ksñ;slrf.k tys mfil cx.u ffjoH idhkhla meje;aùug lghq;= fhd∞ ;sìK' k.rfha ksjdi wysñ udj;a jdiS †<s∫ka Wfoid Y=oafOda;a;u msh;=udf.a fufyhùu hgf;a fï jev ms<sfj< †h;a le˙K'
frdaufha wdfrda.H Yd,djkays iy fjk;a
Ñls;aid.rhkays fiajh lrk ffjoHjreka
iafjÉPdfjka fuys fiajh ls¯ug b†˙m;aj isák
w;r b;d,sfha r;= l=rei iudcfha fyo fy†hka
fyo fiajdj i|yd iafjÉPdfjka b†˙m;aj isà'
fmrjre 8 isg miajre 10 olajd frda. m¯CIdj yd
frda. úksYaph ls¯fï úúO m¯CIK fkdñf,a ,nd°ug
lghq;= fhd∞ ;sìK' bl=;a jifr® wdrïN jQ f,dal
†<s∫kaf.a †khg iu.dñj we/öfï jevigyk fujr
fojk jrg ixúOdk lr ;sì◊'
fï w;r w;s W;=ï m%ekaisia Y=oafOda;a;u msh;=ud lsis≥
mQr®j ±kqï °ulska f;drj idka; udr®;d ksjyfka isg
idka; mS;r p;=ri%h Tiafia fï cx.u ffjoH idhkh
lrd weúof.k meñ◊ whqre fldhs ljqre;a úiaum;a
lrkakg iu;a jQy' kj Or®u∞kh kexùfï wfmdaia;,sl
fldñifï iNdm;s w;s W;=ï ˙fkda µsisfp,a,d w.ro.=re
ysñmdKka iu. iiqka mshd idka; mS;r p;=ri%h yryd
weúof.k hkq ≥gq ixpdrlhka" ie±yej;=ka we;=Ω ms˙ia
úiauhg m;aj PdhdrEm .kakg jQy'
Y=oafOda;a;u msh;=ud úkdä 15 lg wdikak ld,hla
ffjoH idhkfha /f|ñka tys ffjoHjrekag yd
fy†hkag úfYaIfhka ;=;s ms°h' iiqka mshd †<s∫ka flfr®
olajk wjxl ,ne¢hdj .ek uy;a i;=gg m;ajQ ffjoH
ldr®h uxv,h fukau fyo ldr®h uxv,ho tys iem;aùu
.ek Wkajykafiag yDohdx.u ia;+;sh m< l<y'
id' msfhda uqks uOHia:lñka isÿjq m%d;syd¾h Ñ;%mghg kef.a
foaYmd,kh ñksishdj iy Y=oaO;ajh Wfoid
lemùfï wxYhka neõ isys ;nd .kak
È<s÷ka yd ksjdi wysñ wh i|yd j;sldkfha fkdñf,a ffjoH idhkhla
f–iq iñπKka udjf;a° yuqjkakehs iiqka mshdf.ka foõi;ay,a isiqkag we˙hqula¡
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® ui 02 jeks od b˙∞
úfYaIdx.
.re we;fkaishia iurisxy msh;=ud
ioyï is;sú,s
ndOl miqlrñka wms wdfjuq' †˙h iúh wms ,en.kafka †jH tfârdKkaf.a u.fmkaùfukah' ta †˙fhka kj uxfm;a fidhñka hkafka'' ;s<sK f.dvla wm
yuqjg tkafka'' W;=ïu ;rejla" mdhd tk nj ld,fh i,l=Kq mjikafka''wuq;= iS;,la we`.g ±fkkafka'' is˙ is˙ fmdo jeys iu.ska" .sks.;a fmd<fõ riakh
msgjkafka'' w`≥r brdf.k wdf,dalh u;=ù tkafka'' úuqla;s∞hlhdKka ms<s.kakg wms ierfikafka'' ljq`M mshka yer k;a;, chgu N+la;s ú`†kakg Tn wm fndfyda fokd
ierfikafka'' tfiajqj;a yojf;a f∞rgqj ;ju;a ;olrf.kf∞a bkafka@@ ys;d n,kakg fukak wjia:djla∑∑ wefiao ta y`v iEu fokdgu∑∑∑
mS%;sh iduh f.k tk ld,h" wdorfhka wm tlaúh hq;= ld,h" úYajdih u; mokïù,d n,dfmdfrd;a;=j fmr±˙lrf.k" iudj °,d iudj .kakg" fm<ôh hq;= fkdfõf∞a@@
yojf;a f∞rgqj <`.g weú,a,d" ;Ügqlrk úg bv keye lshkav jpk fm<la" id∞f.k f∞a" bkafka@@ f.afodr msi ±uqj;a" l=Kqfrdvq tlafldg msg;g ±uqj;a"
mdfmdÉpdrKfhka yoj; ms˙is≥ lr.kakg iq∞kï" fjkjdf∞a@@ yoj; ;=< iduh" mS%;sh" we;slr .kakg" udj; fmkakqï lrk fï ldf,a" keye neye fkdlshd" †˙h iúh f.k b†˙hgu hdhq;= nj mjikafka' †jH tf`ârdjQ f–iq;=ud yeu fudfydf;u fkdks∞
bkafka'' Tn wm foiuhs n,d isákafka' ±fkao ta nj" wefiao ta y`v@@
iq∞kïjk fï ldf,a" w.ukh isyslrkd ldf,a' ì<s`ol=f.a iajrEmh .ksñka wmfj; jeäfha f–iq;=ud" wms hdhq;= u." fmkajd fokakhs' úuqla;s∞hlhdKka ms<s.kakg wms ierfikafka'' t;=ukaf.a u. irikafka'' iqmqj; Tiafia iqN wdrxÑh †. yefrkdúg" fcrñhd †jeis;=udf.a joka fm<;a Tn wm iEu fokdf.a n,dfmdfrd;a;=j" ;j ;j by<g Tijkjd' foaYh mqrdu hqla;sh iy idOdrKh;a" bgqjk ld,h ,xù we;snj mjikjd' hqla;sh iy iduh fjkqfjka fndfyda fokd fm< .efikd fï hq.fha iñ`≥kaf.a W;=ïu jokska" wj†fj,d wm fidhkd hqla;sh" iduh l=ulao lsh,d" wm fidhkd W;=ïu f,dalh l=ulao lsh,d ys;kak fj,dj weú†ka we;af;a∑∑ ld,h °,d"
±yeka.; fj,d" ys;kak fj,dj w;,`.gu weú†ka we;af;a''∑∑ wefiao ta y`v iEu fokdgu@@
idufha l=ureka fuf,djg jeäfha'' wm yoj;a ;=< cks; l<djQ" fm%aufh n,fhka Yla;sh wrf.k" iEu fokd yd tlaúh hq;af;a" mdg jr®Kfhka" cd;s fNaofhka bj;oud fidhqre fm%aufhka tlaúh hq;=nj fmkajd fokafka" uyd igklska ch w;alr≥ka ls%ia;=
rcdfKda wmf.a tlu rc;=ud" fõ iu∞''∑ t;=uka wkqj hñka" wms iu.u igkla l<hq;af;a" wmj n∞f.k" wmj fj,df.k" bkakd ir®mhdg Wf.a yej;a iu`.ska kej;
fkdtk f,i t, oukak w†gkska lr.; hq;af;auhs∑∑ Tn wm fï igkska ch .; hq;af;auhs'∑∑ wefiao ta y`v@@
tf,iska Tn wm iq∞kï jk w;fr®' wd.ukh isys lrkd w;fr®" mqkrd.ukh tfia;a ke;skï" fojkqj meñfKk .ukla we;snj Tn wm iEufokdg;a mjid we;af;a'' fidndj oyu;a th fmkajd fokjd'' iqmqj; Tiafia ta .ek mjikjd'' wuq;= ,l=Kq
ysre" i`≥ Tiafia my< fj,d' uqyqfoa r< m;f,a" f>daIdfjka" isf;a pls;hla yd NS;sh" we;sjkafka'' wo „j;ajk l%ufõoh wkqjhs'∑∑
Tn wm iEu fokd wo „j;a úh hq;af;a fyd`o m%;sM,hla ,en.kakhs' mqkrd.ufka† foú W;=udfKda jevu lrkafka" úYajh u; wdêmHfhka wm fj; tkafka' ta m%;sM,hka wfka wrka'∑∑ m%;sM," úmdl ,en fokafka'' W;=ïu fm%aufh mK; wkqjuhs'' wfma W;=ï foú W;=udKkag;a" wms wmgfuka wi,ajdis iEu fokdg;a" fldmuK wdorhla fmkajd
weoaf∞a''∑∑ t;=udf.a ñkqïoKav jkafka wdorhhs" ieugu olajk wdorhhs∑∑ wefiao ta y`v iEu fokdgu@@@
wefiaao ta y~
hym;a tfård ksldfha.re fï˙ ,skÜ meú† fidhq˙h
f.k tk me† fm<
uq`M f,dj mqrd b;du;a ckms%h .S w;r" f,dajeishka b;du;a ms%hlrkafka k;a;,a
.S yd .S;sld njg fldhsld w;r;a idudkH u;hlaj mj;s' th újdohlg ;=vq
fkdfok i;Hhls'
tfiau YS% ,xldfõ m%p,s; .S; .dhkd w;r" mrïmrd.;j ls;=kq" fkdls;=kq
ix.S; ,e† fldhs ljqre;a k;a;,a .Sj,g olajkafka iqúfYaIjQ m%;spdrhla jk w;r
tu .S w;˙ka zz? ;re nn<kjdZZ .S;sldj b;du;a ckms%hjqjls' 1934 jr®Ifha° .re
ur®i,ska chfldä msh;=ud úiska fuu .S;sldj ksr®udKh lr ;sfnkafka zzims˙iEu
wis˙fidau'''ZZ hk foõuõ .S;sldj iu`.h' tfy;a tu ? ;re nn<kjd tu uq,a.Sfha
hï hï .S mo yd jr®;udkfha .efhk .Sfha ;kq w;r hï hï fjkialï mj;S' ^ls;=kq
.S wxl 430&
uq,a.Sfha mo yd jr®;udkfha .efhk .S moj, fjki fufiah'
uq,a .Sh jr®;udk .Sh
1' .Shl y`v tkjd - t,sfhka keyefjkjd
jEfyk meKs jdf.a - u,a jeye,d jdf.a
2' Trejl ie;fmkjd - iS; iq<x tkjd
ì<s`∞ uq;=jdf.a - Whkl isrsjdf.a
ujlg w;a fokjd - f.dm`Mka ≥r tkjd
u,anr mq;= jdf.a - me◊ nUrekajdf.a
3' ;rejla †,sfikjd - ì`<sfol= yskefykjd
rka nqnq,la jdf.a - fmdmshk l=iqï jf.a
wyfia nn<kjd - ;=re,l fmrf,kjd
ñ◊ mykla jdf.a - ysu u; ysu jdf.a
reõ ms<s /õfokjd - tu
uqyq≥ /,a,jdf.a - tu
ì`<sfola k<jkjd - ì<s`ol= yskefykjd
wr,sh l=iqï jf.a - uqyqol /<sjdf.a
tfiau mer◊ .Sfha zzux.,is˙ tkjd" iuk< fma<sjf.a" ? ;re nn<kjd r;=leg
ud,jf.aZZ hk wjidk mo y;r jr®;udkfha .efhkafka ke;' ls;=kq .S fmdf;yso tu
mo olakg ke;' wka;r®cd,fhys https//www.youtube.com/wotch?v=bEYCYEQvuGK yS mer◊ .Sh i`oykah'
^mer◊ .Sh ine`†j ud úiska ;j ≥rg;a fidhd ne,Sfï°" kdf.dv wdkshdlkao Y='
wkaf;daks uqk`s≥kaf.a foõue`≥fr® .S;sld lKavdhu fufyhjk ix.S;dpdr®h w‚;a is,ajd
uy;d mejiqfõ 1967 k;a;,a iufha° tjlg lgq.iaf;dg †jH yDoh foõue`≥fr® .S;sld
lKavdhu úiska tu mer◊ .Sh .dhkd lr ;sfnkjd;a" tfy;a 1970 ° iS' à' m%kdka≥
yd wekac,ska .=K;s,l hk .dhl hqj, jr®;udk .Smo iu. zz? ;re nn<kjdZZ .Sh
.dhkd l< njh' tfiau Tyq ;j≥rg;a mejiqfõ fujr k;a;f,a° mer◊ ;kq iys; tu
.Sh .ehSug ;u .S;sld lKavdhu fufyhjk njh'
^fld<U w.ro.=re moúfha ix.S; .=rejreka lsmfofkl=f.a b,a,Su m˙† fï ,smsh
ls;=kq .S ine`† .sys fyda .re mej†jrekaf.a wjOdkhg fhduq lrkafka zz? ;re
nn<kjdZZ hk mer◊ .S;sldj fjkiajQfha flfiao@ ljqo" tfia;a fkdue;skï tu
mer◊ .Sh .ehSu ;ykïo hkakh'
meiqkq ysiflia iys; lÆjka
fofk;ska iy jeye˙.sh
isrerlska fyì lka;djla újdyùug
n,dfmdfrd;a;= fjka isák ;re◊hkag
jevuq`M mj;ajñka Tjqka ±kqj;a lrkafka
lsis†kl îu;alug fhduqjqk mqreIfhla
iu`. újdyùug fmr jdr .Kkdjla ta
ms<sn`oj is;dn,k f,ihs' újdy wfmaCI
;re◊hka lKavdhula wu;ñka weh
fufia lshd isáhd'
uu
îu;alug
fhduqjqk
mqreIhl=
iu`.
újdyjQ úg uu ld,lkaksNdjfha wka;
≥#Å; ;;ajfha ys◊fm;a;g ,`.djqfhñ'
uu b;du ,iaik fmkqulska hqla;jQ
;eke;a;shla ùñ' uu újdyjQfha ud
wdorh l< ;reKhd iu`.hs' Tyqo ug
wdorh lrk njg m%;s« ° ;snqKd' Tyq
îug fhduqjqk flfkla' uu ta nj
±k isáh;a tys nerEreïlu y˙hdldrj
jgyd fkd.;sñ' îug fhduqjqk mqreIhl=
iu`. újdyjkjd hkq ld,lkakslfï
ys◊fm;a;gu hduhs' th ≥lalïlfgdÆj,
lgq Tgqkakhs' uu th .eUqre uqyqfoa
msyskkakl=fia .eUq˙ka ta ≥l w;aúkafoñ'
uf.a i;=g is`° ì`° .shd' uf.a ysiflia
iq≥jqfha wehs±hs Tn mq≥u fjkjd we;s' th
ud ú`os ≥lafõokd ksidu uf.a ysiflia
fkdis;=f,i iq≥ meye .ekajqkd' ug ;ju
jhi wjqre≥ 40la muKj;a ke;' uu jhi
wjqre≥ 70l muKjq ldka;djf.a iajrEmh
uf.a isrefrka †iafjkjd
zzuf.a iajdñmqreIhd jD;a;sfhka
bx‚fkarejrfhla Tyq fndfydaúg fiajhg
.sfha rd;s%ld,fha†' kuq;a Tyq wdmiq
meñ”fha ìu;ajhs' fndfydu l,d;=rlska
Tyq isysl,amkdfjka isáhd' Tyq b;du
oreKq f,i îug weíneysjq úg uu Tyqj
†k fol ;=klska ≥gqfõ keye' †kla uu
uf.a frda.sjQ mq;df.a we`o ,`. jdäù isáhd'
ta jf.au uf.a mqxÑ †h◊hka fofokdu
hdno ldurfha ks∞ isáhd' y†isfhau uf.a
ieñhd Tjqkaf.a ldurhg we;=`Mjqkd'
Tyq tys we;=`Mjqfha l=ula i`oyd oehs uu
±kisáfha keye' ;%dih" NS;sh uf.a .;
mqrd †fjkakg mgka.;a;d' ug ye`.=kd
uf.a mqxÑ †h◊hka fofokd wk;=rlg
,lafõú lsh,d' uu jydu ke`.sg tu
ldurh fj; †j .shd' uu tu ldurfha
f∞rg msiaisfhlafuka ;Ügq l<;a tu
f∞rg w.=Æ oud ;snqKd' ys;ams;a ke;s
msfhla ;u orejkag l=ula lrdúo@ uu
uf.a uq`M Yla;sh fhd∞ f∞r foig
fõ.fhka ≥jf.dia tu f∞fr ys yemqkd'
f∞r.=`M újrù f∞ro újD;jqkd'
uf.a ≤ia woyd.; fkdyels ìhlska
iy fõokdjlska fj<s.shd' uf.a ieñhd
we`o,`. isgf.k isáhd' Tyqf.a wf;a †.=
msyshla ;snqKd' Tyq úhre jeà isáhd'
zzTjqkaj jydu fu;ekska /f.k hkakZZ
lshd Tyq fudr ≥kakd' Tyq kej;;a msysh
.=jkg úislrñka zfudjqka /f.k hkak
lshd lE .eiqjd' ug ye`.=fKa uf.a yoj;
k;r fj,d lsh,hs' ta †h◊hka fofokd
f,a ú,l
jeà isáhd'
Tjqka fofokdj
urd±uqfõ Tjqkaf.a
mshdhs' fudk
lDDr wmrdOhlao@
iqrx.kdúhka
fofofkla
jf.a isá uf.a
is`.s;s †h◊hka
urdoukakg Tjqka l< jro l=ulao@ ug
l;d ls¯ug fkdyelsj f.dÆù isáhd' uu
Wia y`äka fudr y`v° lE.eiqjd' uf.a
fiajlhka ;=IaksïN+;j ldurh fj; †j
wdjd' Tyq msysh ;udf.a W.=r ,`. ;nd
;u fndgqj lmdf.k ue¯ weo jegqkd'
±ka urd ±uQ †h◊hka fofokdf.;a
;u cSú;h ke;s lr.;a ieñhdf.;a u<
isrere ud b†˙fha †iafjkjd' uu udkisl
frda.sfhla ù uf.a ysiflia iq≥meye
.ekajQkd' uf.a tlu mq;d fjkqfjka iqjh
,nd ud „j;ajqj;a Bg udi yhlg muK
miq uf.a mq;do je`<† isá frda.fhka
ñhe≥kd' fín≥ mshdf.a fidfydfkysu
Tyqjo ;ekam;a l<d' fukak îu;alfï
wd°kj' ±ka ug we;s tlu ms<sirKh
foúhka jykafia muKhs'
;re◊hks" ug wejeisjkafka Tnj
tjeks Nhdkl brKulska .,jd.ekSughs'
uu udf.a †úh úkdY lr.;a;dfia Tn
Tfí †úh úkdYlr fkd.kak' Tn Wu;=ù
îug f,d,ajq ;reKfhl=g wdorh lrñka
Tyq miqmi fkdhkak' Tfí tu wdorh
Tnj w`≥rg /f.k hdú' Tn lshdú
uu Tyqj újdy lrf.k Tyqj y˙u`.g
.kakjd lsh,d' tjekakla is≥jkafka
b;du;a l,d;=rlska îu keue;s u;a
Wj≥˙ka Tnf.a wkd.; ieñhd uqojd
.ekSug Tng Yla;shla ;sfíúo hkak
f,dl= ielhla' ta .ek ys;kak' uf.a
i;=g ke;sjQfha îug keUqrejQ mqreIhl=
ksihs' Tn ta brKug f.d≥refkdù
hym;a †úmeje;aula fidhk îug f,d,a
fkdjk ;reKhl= f;dard .kak'
w†ka wms wd.uk ld,h wdrïN
lrkjd' th f–iqia iajdñkajykafiaf.a
meñ”u i`oyd iq∞kï jk ld,hhs'
Wkajykafia fuu k;a;f,a° Wm; ,nd
wm fj; meñfKk nj isysm;a lrk
w;r f,daldjidkfha° Wkajykafiaf.a
fojk meñ”uo isysm;a lrkjd' wms
ksisf,i iq∞kïù Wkajykafiaf.a Wmf;a°
ms<s.kakd wdldrhgu Wkajykafiaf.a
fojk meñ”fï° Wkajykafiaj ms<s.
ksuq' f–iqia jykafia wo †k iqúfYaIfhka
wmg wjjdo lrkafka wmf.a „ú; wmf;a
fkdhjk f,ihs' zzta oji u<m;la fuka
y†isfhka Tn wiqlr fkd.kakd ms◊i
lïiefmkao îu;a lfukao fï „ú;fha
lrorj,skao Tfí is;a fkdfjfyik
yeáhg n,d.kak' ^Æla 21(34&
wyfia is≥jk fjkialïj,° tajdg
ìhfkdú Wkajykafia flfrys úYajdih
;ndf.k „j;ajkjd kï ìhúh hq;=ke;'
fï ìhckl is≥ùï is≥jkafka f–iq
iñ`≥ka flfrys úYajdi fkdlrk
whghs' wmf.a fY%aIAG me;=u úh hq;af;a
Wkajykafia wm iu. ks;ru †úf.
ùuhs' fujeks ìhckl is≥ùï is≥jqjo
wmf.a ysfia flia .ylaj;a fkd.e,fjk
nj Wkajykafia m%;s« ≥kakd' zztfy;a
Tnf.a flia .yla muKj;a kdia;s
fkdjkafkah' ia:srj isàfuka Tn „jkh
†kd.;a;yqh' ^Æla 21(18& f–iqia jykafia
fojk meñ”u ìh ckl fohla fkdj
i;=gq∞hl is≥ùuls' th ch.%yKfha
fudfyd;ls' tfia jkafka wms f–iq iñ`≥ka
;=< úYajdih ;nd †úf.jkjd kï mu◊'
ls;= iñ`≥kaf.a meñ◊u i`oyd ksisf,i iq∞kï fjuq'
? ;re nn<kjd fjkia lf<a ljqrekao@
wekagka bisfvdar® chudkak
wdof¾ ±fkkak kï''''foúhka jykafia ñksid ujd Tyqg iq≥iq iyld˙hla f,i ia;s%hla" ñksidf.ka ,nd.;a b, weghlska ujd j∞< fial' fï ksid ñksia †úfha uq,drïNh jkafka fma%ufhks' fma%ufha ksr®ud;D foúhka jykafiah' wm fma%uh ,nkafkda iy fn∞ y˙kafkda fjuq' †km;d ckudOH fj; fk;a fhduq ls¯fï° wmg fmkShk lreKla kï fuu wur”h fma%uh fld;rï jer† ú†yg fhd∞ f.k weoao hkakh' wkshï iïnkaO;d fya;=fjka „ú;fhka iuq ≥ka isoaëka" mshdf.a fkdukd iïnkaO;d fya;=fjka uj orejkao iu. †ú kid.;a wjia:do tugh' kùk ;dlaIKh;a iu. we;sjk ≥rl:k iïnkaO;d ≥r†. f.dia wka; wirK jk „ú; kï fld;rïo hkak ys;d .ekSug;a fkdyels ;rïh' ;u f,hska Wmka ls˙leá orejkao w;yer" y†isfha y∫kd.;a wfhl= iu. hEï jeäù we;' fuhska jka† f.ùug is≥jkafka yhla y;rla fkdokakd wysixl „ú; nj wuq;=fjka lsj hq;= ke;' foúhka jykafia tlal< foh ñksid fjka fkdl< hq;=h hk nhsn,a mdGh wo fld;rï ≥rg j,x.=o hkak" lf;da,slhka w;ro †lalidoùï jeäùu ;=< wmg ys;d.; fkdyels ù we;'
ir®j iïmQr®K ñksiqka fyda .eyeKqka
fï f,dj ke;' tfyu wh bkafka ux.,
±kaùïj, kï muKh' fyd|
fukau krl iEu mD;.ack mqoa.,hl=
i;=j we;' fï ksid újdy „ú;hg
we;=,;a jk iEu wfhl=u fuu i;H;djh
wjfndaO lrf.k wmf.a ≥n,;d
y∫kdf.k tajd wju lr .ekSug;a tfiau
wmf.a yelshdjka wjfndaO lrf.k tajd
jeä†hqKq lr .ekSug;a lghq;= lrkafka
kï wmf.a „ú;j,g iyka t<shla tla
jkq we;' wo fndfyda újdyhka is≥jkafka
fma%u iïnkaO;d uq,a lrf.kh' wjqre≥
lSmhla fma%u lr újdy jQ ;eke;af;la
fyda ;eke;a;shla jir lSmhla wejEfuka
miq l∫,e,s ms˙ fok;ska hq;=j miq;eú,s
jkafka kï jer† ;SrKhla .;a nj m%ldY
lrñks' tfia jer≥k ;eka fjkia lrkak
±ka m%udo jeähs' wm fjkia jk tlhs
l< hq;af;a' fndfyda ldka;djka is; ;=<
f;rfmk fõokdjka yÛjdf.k orejka
fjkqfjka ishÆ ≥la lror bjidf.k
„j;a jk nj fkdryils' ia;s% mqreI
in|;d ≥r®j, jkafka ieñhdf.a jr†kao
ì˙|f.a jr†ka o hkak tljr ú.%yhl
fh°u wmyiqh' úúO woyia" úúO
weíneysùï we;s" úm˙; wdl,am j,ska
fyì mjq,a follska mej; tk fofofkl=
tlg „j;aùu weröu;a iu. Tjqkaf.a
ieÛjqk .;s ,laIK biau;=ùu fuu
.egqïj,g fya;= idOlfõ' fofofkl=
fma%u iïnkaO;djhla wdrïN lrkqfha
yqfola lsis≥
fidhd ne,Sulska
fyda meye†,s
wjfndaOhlska
fkdj ndysr
,laIKhg
fyda fjk;a
iqúfYaI jQ
isoaêhla
fyda
yelshdjla
uq,a
lrf.
kh' Tn wm okakd m˙† wdorh lrk
wj†h ;=< tlsfkldf.a wdlr®YKh
jeäjk whq˙ka yeis¯u;a" yq≥ wdYajdohla
m;d tlg isàug ys;kjd úkd fjk;a
lsis≥ fohla .ek ys; fhduq lrkq
fkd,efí' újdyh;a y˙hg wΩ;a fmd;am;a
/f.k m<uq jirg mdi,a hkakd jeks
ls%hdjls' fuys° wms wÆ;a foaj,a bf.k
f.k fmd;a msrùu wdrïN lrkq ,nhs'
ta;a ±ka újdy jk wh wdorh lrk
ld,fha m<uq jifr®† bf.k .;hq;= iEu
fohlau bf.k f.k" fmd;ao mqrjdf.k
isák ksid" wÆ;a hula bf.k .ekSug
fkdue;sùu ;=< l< ls¯ug m;aù" „ú;h
tmdù wÆ;a foaj,a fiùug fm<fò' fuh
újdy foo¯ug uQ,sl fya;=j fõ'
fofofkl= w;r nrm;, f,i ys;a
ì£hdula is≥ jkafka iuyrúg b;du;a
fkdjeo.;a lreKla uq,alrf.kh'
fuh fndfydaúg ;r®lhlg yiq fkdjk
udkisl ldrKdjls' fuh we;a;gu
újdyhla foord hEug ;rï fkdfõ' ud
okakd lreKla fuys° i|yka ls¯ug
leu;shs' †kla wUq ieñ hqj,la yjia
hdufha h;=re me†hlska .uka hk
wjia:dfõ° mqreIhdf.a lgg ueiafila .sh
úgl° ta neõ ish Ndr®hdjg lS úg weh
tljru Th lfÜ .| yeáhg ueiafila
ú;rla .syska kej;=fkd;a we;s jYfhka
mjid we;' fuu isoaêh uq,a lr.ksñka
fuu fom<f.a újdy †úh ;=< Wkqkg
ffjr lrñka
„j;a jk
;;a;ajhla
Woa.; ú◊'
13úfYaIdx.dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® ui 02 jeks od b˙∞
w;s Y=oaOjQ u˙h uE◊hka wd;au Y¯r msáka iqrf,djg jeäh ux.,Hh" wms miq.sh
wf.daia;= 15 jk †k buy;a Nla;shlska hq;=j ieurefjuq' ls;=kqjka jQ wm ieuf.a;a taldhk wNsm%dh" urKfhka miq foú mshdKkaf.a YS% j; or®Ykh ls¯uhs' wfma wjidk wruqK th ksid" tu W;=ï jQ wNs,dYh uq≥kam;a lr.ekSfï ldr®hhkag wm ±ka isgu wj;Sr®K úh hq;=h' u˙h uõ;=ñh" f–iqia ls%ia;=ia jykafiaf.a uE◊hka f,i f;dard.;a foú ufyda;a;uhdKka" wE; w;S;fha°u ta neõ m%ldY fldg" t∞ isg t;=ñhj ta i|yd iQ∞kï l< fial ^fhidhd 7(14&'
lkH u˙h uõ;=ñh" f–iqia ls%ia;=ia
jykafiaf.a uE◊hka f,i Y=oaOj;a jQ mjq,a †úhka
f;dard f.k" f–iq mq;=j f,dj .e<jqïlre f,i
m˙;Hd. ls¯u i|yd ^w& ,nd.ekSu - Accept ^wd& ord .ekSu - Bear ^we& jr®Okh lr .ekSu -
Develop ^wE& ìysls¯u - Birth kue;s isõ je≤reï
.=K oï wNHdi l<dh'
t∞ Y=oaOjQ l=rei .i mduq, °" mõldr wmj
u˙h ue◊hkaf.a ¥ mq;=ka fldg iy" wm ieu fokdf.u
uE◊hka ú,i" u˙h ;=ñhg wmj Ndr °u f–iqia ls%ia;=ia
jykafia úiskau is≥ l< fial' ^Y=' fcdydka 19(26-27&
tfia kï ls%ia;= wkq.dñlhka jQ wm l< hq;af;a w;s
Y=oaOjQ u˙h ;=ñhg wfmau uj f,i Ndrf.k t;=ñh
wkqidr l< .=KOr®u wfma;a .=KOr®u lr .ksñka tajd
ks;r wNHdi ls¯uhs' tfukau foaj jpkh Y%jKh fldg
foú mshdKkaf.a leue;a;g wkql+,j „j;a jqjfyd;a'
f–iqia ls%ia;=ia jykafiaj wfmau fidfydhqrd iy u˙h
uõ ;=ñhj wfmau uE◊hka lr.; yels nj;a" f–iq ;=udu
t∞ wmg W.kajd j∞< fial' ^Y=' uf;õ 12(50&'
z,nd.ekSuZ Accept i|yd u˙h uõ ;=ñh ish m%:u
;SrKh .;af;a" foaj leue;a;g lSlrej" b;du;a neyem;a
ú,iskah ^Y=' ¨la 1(38&' ta jkúg;a" t;=ñh ish udmshkaf.a
wdor”h †h◊h ù" cqfia;=udg újdy .súiqï ° isáhdh'
kuq;a tau .súiqug tfrysj hdfï° ,eìh yels ishÆu
ks.%yhka" is;a ;ejq,a" ish md jel=k ≥ú,a,lgj;a udhsï
fkdl< u˙h l=u˙h" foaj leue;a;g wjk; jQjdh'
tjeks wjia:dj,° wm kï" wfma fm!oa.,sl hym;g
bv i,ijñka wmg jdis jk f,i ;SrK .kq we;'
wfma ls;=kq Wreuh w;yer" uqo, iy fjk;a myiqlï
i|yd uQ<Or®ujd†ka yUd hk wh" újdyh fjkqfjka
ls;=kqlu w;ay˙k wh" ldu ;Kaydj ksid mdmS ls%hdjkag
iïnkaO jk wh" wo wmg fldf;l=;a olakg ,efnk
w;r" Tjqka ish leue;af;kau foaj leue;a;g msgqmd"
mdmh je<| .kakd wh f,i ye¢kaúh yel'
u˙h ;=ñh ish is; yoj; fj,d.;a iEu ≥llau
lrorhlau" ueisú,a,lska f;drj ord.;a;dh' ^Bear& f–iq mq;=f.a Wm; i|yd iq≥iq ia:dkhka fkd,eîu"
fyfrdaoa rcqf.ka ñ°u i|yd fcrei,fï isg ñirhg
m,d hEu" kej; ñirfhka kdifr;a kqjrg wd .uk"
f–iq l=urej lem ls¯u i|yd fcrei,fï foaj ud,s.djg
wd úg" tys° isñfhdka ;=ud l< m%ldYkh ^Y=' ¨la 2(35&
f∞f<dia yeú˙† jq f–iq l=urekaj cqfia ;=ud iy u˙h
uE◊hka foaj ud,s.dj ;+< fiùu ^Y=' ¨la 2(48& f–iqia
ls%ia;=ia jykafiaf.a l=rei .ufka° u˙h ud;dj bis¨
wkka; wm%udK is;a fõokd" foaj jpkh ;=<skau wo wmg
ióm ù we;'
ls;=kqjka jQ wmg uqK .efik ffoksl m%Yak
j,°" wm ls%hd lrkafka flfiao@ wms tajd l=rei f,i
kï ls¯ug yqrej isáuq' kuq;a l=rei .i" ch.%yKfha
i,l=Kla ñi mrdcfha i,l=Kla fkdjk nj f–iqia
ls%ia;=ia jykafiau wmg Tmamq lr isá fial' ord .ekSu
wmg kqyqre fohla f,i ±fkkafka" wfma we±ys,af,a
iy úYajdifha ySk;djh ksidfjks' m%Yak" lror" foú
mshdKkaj wmg ióm lrjk ;j;a uy u.la f,i u˙h
uE◊hkaf.a †úh ;=<ska weh wmg mila lr fokakSh'
zjr®Okh lr .ekSuZ^Develop& u˙h uE◊hka wNHdi
l< ;j;a tla .=K Or®uhls' t;=ñh ish wOHd;auh
jeä †hqKqlr .ekSu ms◊i hdÉ∆j iy foaj m%Yxidj
Wmfhda.s lr .;a;dh' u˙hdKkaf.a W∞k .Sh ^Y=' ¨la
1(46-55& t;=ñh ksrka;rfhkau foú mshdKkaf.a wdorh
u; /£ isáhdh' ;jo" uQ,sl ls;=kq ix>h msysgqùug
mqfrda.dó jQ t;=ñh" ls%ia;= Y%djlhka yd tlg tl;= ù
tlais;aj fkdlvjd hdÉ∆fjys ksr; jQjdh ^ls%hd 1(14&'
wfma wOHd;auh jr®Okhlr .ekSug wo wmg
fl;rï wjia:djka ysñ ù we;s o@ mjqf,ys †km;d
tluq;= he≥u" l=vd ls;=kq ix> tluq;= hdÉ∆jka iy
ls%hd †jH mQcd hd.h" †jH fNdackh" m%ido ksOdk"
óifï fmd≥ lghq;= iy hdÉ∆ fufyhhka' fïjd
i|yd wfma m%;spdrh flfiao@ wms lSfofkla fuu
Nla;s wNHdihkag tluq;= fjkjdo@ wms wfma orejkaj"
óifï wOHd;añl lghq;= j,g iyNd.s lrkjd o@
tfia fkdue;sj" Tjqkaj áhqIka wd†h i|ydu fhduq
lrjñka" ksjfia rEmjdysks weíneysùï j,g;a wjldY
foñka" udmsh j.lSï tmuKlska iSud lrkjdo@ Tfí
tfå˙l j.lSu Tn bIaG lrkafka flfiao@ ^Y='
fcdydka 21(15-17&'
zìysls¯uZ ^Birth& u˙h uE◊hka wkqidr l< ;j;a
.=K Or®uhls' Y=oaOjQ ;s%;ajfha fojeks f;ujQ ls%ia;=ia
f–iqia jykafiaj fuf,djg ìys ls¯ug" we;s ±ä ls¯ug"
ls;= ;=uka wmg Ndr l< w;SkaøSh ls%ia;= foayh fuf,dj
;=< mj;ajd f.k hdug" u˙h uE◊hka bgql< j.lSï
iy ldr®hhka fndfydah' zlemùfuka jehùuZ weh
;=<ska ms<sìUq jQ b;du;a ,iaik l%ufõohls' tksidu"
wjidkfha weh wd;au Y¯r msáka iajlShj Tijd .ekSug
foúufyd;a;uhdKka ldre◊l jQ fial' wfma zìysls¯uZ
ms<sn|j;a kej; kej; is;d ne,Sug wms wjia:djla ,nd
.ksuq' wm Or®ñIaG fkdù" hym;a ìysls¯ï wm ;=<ska is≥
fjhso hkak m%Yakhls' Odr®ñl †úhla ;=<ska ñi" wOdr®ñl
mdmsIaG „ú;hlska hym; ìys fkdfõ' m<uqj wms wfma
mjq, Odr®ñl lr .ksuq' ta i|yd uj' mshd" ¥ ore ieu
oyu i|yd lemùfuka jehúh hq;=h' ta fjkqfjka mjqf,a
tluq;= he≥ï" foaj jpkho iu.ska wms fhd∞ .; hq;=
fjuq'
hym;a Odr®ñl mjq,la ;=<ska tjeksu l=vd ls;=kq
ix>hka ìysfldg" wfmau u˙h uE◊hka wmg ;s<sK l<
isõ je≤reï .=K Or®u wkqidrfhka" hym;a Or®ñIaG
óiula wms ìyslruq'
uf.au jQ" ud fkdolsk" uf.a u˙h wïud∑
is˙,a wkav%dfvda-
.dñ” rKùr
^u;= iïnkaOhs&
-
oe,afjk myka14 dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® ui 02 jeks od b˙∞
xdkdr®:m%°mh
1866 - 2016
iñ∫ f.j;af;a msmqkq mqIamh
uqÆ †úhu iñ∫kg lemlr
iñ∫ myiska úlis;ù
iq.kaO oyrd úys¥ tu.ska
iñ∫ .=Kdx. f,djg wr®:dkaú;j
ms<sìUq l< mqIam hhs
.re uelaIsud fidfydhq˙h'
mqIam oyrd ;=<ska wOHdmkfha
ys◊ fm;a;g f.dia
tu keK kqjK .=K oï o,ajd
<ud †úhka ;=<" ±kqu" olaI;d yd wdl,am
ixjr®Okh ls¯fï yelshdj .=re N=ñldj ;=<ska
úlis; lr kqjfKa u. md
wOHdmkfha .=K oyrd úys¥
f,djg mila lf<a Tnuehe
≥.S ≥mam;a kqjK u| orejka
fuu mqIamh fj;e we° wdfha ks;e;sks
Tjqko wOHdmkfha ks;s ±lau
;=<ska y˙ u. yrjd úlis; ùug
ux mE≥fõ fï mqIam uhe'
1987 jr®Ih;a wOHdmkhg
lK fldld yeéh
mdi,a jeiqfka tl yçka
iñ∫kf.a ksr®NS;lu úoyd md
fuu mqIamhe
iñ∫ ;=< ;sr úYajdih ;nd
;u orejka mqIamh ;=<g talrdYslr
/l .;af;a iñ∫ n,fhkahe
tlaoyia kjish y;<sy jifr® foieïnr® úis y;r jeks∞ uqΩ
f,dju ;j;a ls;= Wm;la iurkakg ierfioa° ;j;a ñksia ≥j◊hla
je,s.ïmsáh idka; wdkd uE◊hkaf.a .ïmshfika fuf,dj t,sh ≥gqjdh'
t∞ mgka ye;a;E kj jirla ukq f,dj †ú f.jd iqrf,dj i∞ld,sl
†úh ysñlr.;a t;=ñh ljre;a zfkdh,ska àpr®ZZ hkqfjka ye¢kajQ ví'
fkdfh,ska m%kdka≥ ud;djhs'
je,s.ïmsáh óifï ±yeñ hqj,la jQ tïudkqfj,a m%kdka≥ yd we.akia
ñfÉ,shd is,ajd hk oïm;skaf.a fogq †h◊hjQ weh fhdjqka úfha°u
foajia:dkq noaoj ;u oyï fiajdj wdrïN lrk ,oafoa tjlg óifï
fh!j◊ka i|yd f.dvk.d ;snqKq foajud;d ore iud.ug iïnkaO
ùfuks' 1969 ° fkdfh,ska m%kdka≥ uy;añh je,s.ïmsáh foaj ud;d ore
iud.fï iNdm;s ;k;=rg m;aùu;a iu.u óifï iEfyk ;re◊hka
ms˙ila tla/ia lrñka jir 10 l muK ld,hla óiï fiajd lghq;=j,
fukau óifï fh!j◊hkaf.a wOHd;añl fmdaIKfhys,d wkqmfïh
fufyjrla bgql<dh' ta iu.u je,s.ïmsáh óiï jxYl:dfõ bmer◊u
iñ;shlajk †jH yDoh iñ;sfha .re f,alïj˙h f,i oi jirl ld,
mrdihla fiajh lr we;' 1991 ° je,s.ïmsáh óifï úkaika o mdjq,d
iñ;sh wdrïN ls¯ug tjlg óiï fiajl .re neis,a ksla,ia msh;=ud
iu. mqfrda.dñjQ fkdfh,ska m%kdka≥ uy;añh tys m%n, ls%hdld˙
idud‚ldjla úh' jir 22 l ld<hla mqrd weh je,s.ïmsáh óiï iNdfõ
f,alï ;k;=r ±refõ yeufokdf.au ukdmfhks'
foajia:dkqnoaoj lrk ,o fiajdjg wu;rj weh fm!oa.,sljo
iudchg wkqmfïh fiajdjla bgq l<dh' weh jir .kKdjla" je,s.
ïmsáh foajia:dk /iaùaï Yd,dfõ m%foaYfha orejkag †km;d bx.S%is
mka;shla meje;a;=jdh' ta ksidu weh m%foaYjdiska w;r zfkdfh,ska
àpr®Z kñka m%lg úh' weh ksy`~j iudc fiajd lghq;=j, ksr;úh' /
lshd úrys; ;reK ;re◊hkag /lshd fidhd ≥kakdh' Tjqkag iq≥iq
iyldr iyld˙hka fidhd°fuys,do ksr; jQjdh' ú≥,sh" c,h w;aysgqjk
wjia:dj,° mjd ;u wi,ajdiskag ;u ≥rl;kh yryd u;la ls¯u
wehf.a is˙; úh' weh .s,kaj isák úgo ≥rl;kh yryd fï lghq;=j,
ksr; ùu fkdfh,ska m%kdka≥ kïjQ ta ±yeñ ud;djf.a †úfha iqúfYaI
,CIKhla úh' m%dfhda.sl ls;=kq iudchla w;HdjYH fï hq.fha weh f.jq
†ú .uk uyÛ= wdor®Yhls" †˙hls'
ta wdor®Yhg †˙hg wj;Sr®K jk je,s.ïmsáh óiï jdiSka m%°mh yd
iu.ska wehg i∞ i. iem m;hs'
fld<U w.ro.=re moúfha m,a,kafiak óifï m,a,kafiak ls;= oyï mdif,a wdrïNlhdKka
jQ .re is˙,a fmfr®rd ^ks'u'ks& msh;=ud yd iu. tlaj tys wdrïNfha isg tkï jr®I 1976 isg mqrd jir 37 la tys ú≥y,am;s f,i fiajh l< tÉ' ma,isvia m%kdka≥ .=re mshdKka wjqre≥ wiQmyla ^85& wdhq j<π jr®I 2013'11'23 †k iajr®.ia: ù fï jk úg jir 5 la f.ù we;' fu;=ud mqrd jir 60 la foaj wNsu;hg wkqj .=re fiajfha fhfoñka orejka foú∫ka fj;g <xlrñka oyï fl;" foaj rdcHh f.dvke.Sug ;u „ú;h lemlf<ah'
fldÉÑlfâ m,a,kafiak .%dufha m†xÑj isá tÉ'
lhs;ka m%kdka≥ yd u˙hd fmfr®rd hk hqj<g ∞j
jr®I 1928 Tlaf;danr® 05 jk †k ma,isvia <orejd
miafofkl=f.ka hq;a mjq,l nd,hd f,i fuf,dj t<sh
≥gqfõh' fuu jifr®° t;=udf.a 90 jk ckau ixj;airh
fh° we;' foudmshka fom< b;d ne;su;a lf;da,slhka
jQ neúka yd foajia:dkhg iómj lghq;= l< hqj<la
jQ neúka orejka miafokd b;d ne;su;a lf;da,slhka
f,i foajia:dkhg b;d iómj jefvkakg úh' l=vd
ma,isvia orejd ;u uQ,sl wOHdmkh m,a,kafiak m%d:ñl
mdif,kao bkamiqj fldÉÑlfâ mer◊ úoHd,fhkao
miqj fjkakmamqj úoHd,fhkao °ma;su;a isiqjl= f,i
iïmqr®K lf<ah' mjqf,a b;s˙ orejka isõfokdf.
ka fofofkla ifydao˙hka jQ w;r wfkla fofokd
ifydaorhka úh' fuu y;rfokdf.ka ;sfofklau tjlg
rch u.ska meje;ajQ .=re wNHdi úoHd, j,g we;=,;a
ùfï ;r. úNd.fhka †jhsfka úYsIag f,i iu;aù tys
wOHdmkh ksud fldg ú≥y,am;s jreka yd j˙hka f,i
fiajh lf<dah'
Tyqf.a fidfydhq˙hka fom<u iñ∫ ñ† Whfka fiajh
f;dard .;a w;r fu;=ñhka Y=oaOjQ mjqf,a meú† ksldhg
ne£ .re fï˙ f,dfrÜfgda yd .re fï˙ wek,a˙vd meú†
fidhq˙hka f,i iñ∫ ñ† Whfka fiajfha fh≥fKdah'
fudyqf.a ksjfiau ye≥Kq jevqKq «;s fidhq˙ho ;u
wksl=;a fidhq˙hkaf.a wä mdfr® hñka hym;a tfårdf.a
meú† ksldfha .re isiagr® fï˙ ud˙hqia f,i iñ∫ ñ†
Whfka fiajhu f;dard .;a;dh' fuu meú† fidhq˙hka
;sfokdu ú≥y,am;skshka f,i o fiajh l< w;r ore
mrmqr yd foaj ck;dj foú∫ka fj;g f.k hdug
ksy;udks neyem;a wdor®Yu;a foú∫kag m%ikakj fiajhl
ksr; jQfjdah'
jr®I 1959 uehs ui 02 jk †k fï˙ fckÜ m%kdka≥
fukúh iu. w;sk; .;a fudyq orejka 06 fofkl=f.a
fifkfynr mshl= úh' ;u orejkag fukau m%foaYfha
orejkag o ±ä wdor®Yhla ±lajQ fudyq Tyqf.a jhi wjqre≥
83 olajdu jr®I 1951 isg jr®I 2011 olajd mqrd jir 60
la orejka i|ydu ;u „ú;h lem lrñka b;d °r®>
fufyjrl fh≥fKdah'
;u ksji ;=< orejka iu. †km;d iji cmud,
WÉpdrKh ls¯u mqreoaola lr.;a fudyq ksji ;+< wd.ñl
miqìula f.dvke.=fõh' fudyqf.a orejka 6 fokdf.
ka miafofklau m,a,kafiak óifï oyï .=re fiajhg
fhduq lf<ah' fudyqf.a jeäuy,a mq;Kqjka foaj fiajh
i|yd fhduq fldg wfkl=;a orejka o foajia:dkfha úúO
fiajdjka i|yd fhduq lf<ah'
fudyq mqrd jir 37 la m,a,kafiak ls;= oyï mdif,a
ú≥y,am;s;=ud f,io jir 12 la Or®ufiajd iNdfõ f,alï
f,io jir 12 la ls%ia;shdks mjq,a jHdmdrfha Wm iNdm;s
f,i o foajia:dkfha wfkl=;a ieu lghq;a;l°u iyh
,nd foñka m,a,kafiak óiug o iudc fiajlhl=
f,i m,a,kafiak .%duhg o ;u .%duh ;=< foaj rdcHh
f.dvke.Sug ;u „ú; ld,h lemlf<ah'
fu;=udf.a †úfha mS%;su;a †kh jQfha fudyqf.a
jeäuy,a mq;Kqjka jQ .re YS%ldka; m%kdka≥ msh;=uka
iñ∫ ñ† Whfka fiajh i|yd mQcljrï ,enQ jr®I 1992
cQ,s ui 25 jk †khhs' t;eka mgka iEu i∫∞ †khlau
Tyqg mS%;s∞hl †khla úh' ;u mQcl mq;=g lgg ryig
ix.%y ls¯u i|yd i\q∞ W≤ik fldÉÑlfâ k.rh fj;
hk Tyq iji ;u mQcl mq;Kqjka ;u ksjig meñfKk
f;la mS%;sfhka n,d isà'
m,a,kafiak óiug meñ◊ iEu mQcl;=ul= iu.u
b;d iqyoj lghq;= l< fudyq jhig .sho ls%hdYS,S
neyem;a ksy;udkS wka whg wdor®Y iemhq ls;=kq
wkq.dñlhl= úh' Okhg n,hg yd lSr®;shg uq,a ;ek
fkd≥ka fudyq ffOr®hfhka yd ia:sr wêIaGdkfhka ls%hd
l< wdor”h mshl=" .=rejrhl= yd iudc fiajlhl= úh'
uu;a u,la kï msmS iqj| °
Tn <Û mrfjkakï
hk ur®i,Ska chfldä msh;=udf.a .S;hg wkqj
m,a,kafiak .%dufha bmso jir 85 la wdhq j<π bka jir
60 lau foaj rdcHh f.dvke.Su iπy ;u „ú;h lem
l< fudyq wm w;˙ka i|ygu iuqf.k 2018 fkdjeïnr®
23 jk †kg jir 05 la iïmQr®Kj we;' fudyqf.a „ú;h
ls;=kq .uka u. wmg mila lr fohs'
ñ,dkù .sh mqIamh iñÿ wNshi
jhilj f,vù ;ks ù isák mqIamhkg
iñ∫ fma%uh yd f;areï .ekSfï
≤;a †.= lf<a ks;e;sks
fuu mqIamh ;<d fm<d ±óug
ueiaika" lDñhka ±rE W;aidyh
mqIamfha ia:dfkdaÑ; m%«j yryd
miq.dó ù .sh whqre úiau cklhe'
fuu mrudor®Ys mqIamh ±k ye¢k.;a
úlis;jQ mqIamhka ,la forK ;=<
iñ∫ wNshi weh fjkqfjka
m%Yia;s .S
Bfha;a' wo;a" fyg;a .hkq we;
^ud;r id' u˙hd lkHdrdu ú≥yf,a ú≥y,am;sksj
isg iñ∫ wNshig msh ux l< .re uelaIsud
fidfydhq˙hg ;=;s ms◊i fuu mqIafmdamydrhhs&
.re fµ,sIsgd m%kdka≥ fidhq˙h ohdfõ fidhq˙hla
-fjda,agr® r;akdhl -
m,a,kafiak oyï fl; wiajeoa¥ oyï mdi,a ú≥y,am;s
Èú Èß we;s ;=rd ls;= ysñ iiqka fl; iqrlskakg
fjr ±rE ±yeñ ud;dfjda
-oyï mdi,a ksfhdacH ú≥y,am;s
YS% ,d,a m%kdka≥
mqj;a ú;a;sls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® 02 jeks∞ b˙∞
15dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= wd.ukhg ''' 8 msgqfjka
mqj;am;a ,sms i|yd Tn tjk PdhdrEm Bfï,a Tiafia tjkafka kï lreKdlr
Subject ;Srefõ ,smsfha ku iy f,aLlhdf.a ku i|yka fldg tjkak'
«kdr®: m%°mh i|yd Tn tjk ,sms iy PdhdrEm [email protected]
B fï,a ,smskhg wm fj; tjkak'
k;a;f,a msúiqu ''' 6 msgqfjka
ó.uqj l,dmSh ''' 1 msgqfjka
fujr k;a;,a uqoaor ''' 1 msgqfjka
u;a cdjdrï ''' 1 msgqfjka
ls%ia;= rcdfKda''' 1 msgqfjka
ks, ;k;=re" m%isoaêh wdNrK f,i i,ld fuu.ska †ú
irid .ekSug fjr ork iuyrekg iakdjl cqjdï uqks
p˙; m%∞kh ienE wNsfhda.hls'
yq≥ j;ams<sfj;a j,g fukau Kh hq;=lï j,g muKla
iSudùu ls;=kq meje;au fkdjk nj wjOdrKh lrk Y=oaOjq
mdjqÆ ;=ud" ienE fm%auh Tiafia foú∫ka fj;g fhduq úh
hq;= nj mila lrhs' fuf,i wm †ú" ienE wdf,dalh jk
ls;= ;=uka u; f.dvke.Sug we˙hqï lrkqfha §ksy;udkS¶
†ú fmfj;lg wj;SrKh ùug o" tu iQ∞kï ùfï ld,h
Tiafia ie±yej;=ka jk wmg bÛs lrñks'
foaj leue;a; k;=lr.;a u˙ uõ fj;g fhduq fjñka
t;=ñh fuka foaj leue;a;g noaOj „j;a ùug wd.ukh
b;d ldf,daÑ; ld, mrdihls'
tfia kï" wd.ukh iu.ska ;j;a kj foaj jkaokd
jr®Ihlg md ;nk wmg foú∫kaf.ka ∞hl ù we;s
fn!;Siañh le|ùug mlaImd;S fjñka wm úYajdih jv
jvd ;sridr lr.ekSug W;aiql fjuq'
wfma „ú;j, foaj leue;a;" foaj ie,eiau fidhk
wjia:dj,° Wkajykafia wmg fokakdjQ ;Ska≥ ;SrK j,g
tlÛùug;a tajd neyem;a ksy;udkSlu ;=< „ú;hg whs;s
lr.ekSug;a Tng;a ug;a fï wd.uk iuh wdrdOkd
lrkq ,nhs' kuq;a ta ;SrK iu. h:dr®:hg uqyqK
fokakdjQ fudfyd;j,a j,° ueisú,s lSfuka yd foúhka
jykafiag fpdaokd ls¯fuka f;drj tu ;SrK „j;a
lrùug wjYH Yla;sh" ffOr®hh o wm ;=< ;sìh hq;=hs'
foú ufyda;a;uhdKka jykafiaf.a wKilg uqΩukskau
hg;a ùu hkq l=ula o hkak foõ ujqka fndfydu meye†,sj
t;=ñhf.a „ú;h ;=<ska wm yg úia;r lrkq ,nhs'
tfia kï foúhka jykafiaf.a ;SrKhg leu;s jk úg
f,daflka ,efnk .eryqï wmydi ;dvk mSvk j,g tä;rj
uqyqK °ug yels úYajdihla iy ffOr®hhla iys; mQr®K
wOHd;auhla t;=ñh i;= úh' ;ukaf.a „ú;h mjd mr≥jg
;nñka weh foúhka jykafiaf.a ;SrKhg uqΩukska u
tlÛúh' tneúka foaj ud;djka jykafia ls%ia;=ia jykafia
iu. YS% l=reish mduq, mjd ;uka .;a;djQ ;SrKj,g
wjk;j fkdmels<j ffOr®hfhka ;ukaf.a mq;kqjka
urKhg m;ajQ ta YS% Y¯rh mjd Wiq,d ordf.k úYajdifhka
bkakgh yels jQ ls%ia;=ka jykafiaf.a udxY.;ùu ;=< weh
.;a ;SrKh ksid h'
tfia kï Tn;a uu;a fï .; lrk wd.uk iuh" Tnf.a;a"
uf.a;a „ú;j, ls%ia;=ka jykafia Wm†kakg bvy˙kakdjQ
ld,hls' tfiau wfma „ú;j, foaj leue;a; bIag ls¯u
i|yd uu;ajh" wd;audr®:ldñ;ajh iy iod;ksl fkdjQ
ishÆ f,!lsl foa w;aye¯ug we;s nh fkdìhj lemls¯ug
W.kajkakdjQ foaj jkaokd jifr® iqúfYaIS ld, iSudjls'
f–iq iñ∫kaf.a m<uq wd.ukfha ° foajud;djka jykafia
fndfyda foaj,a .ek n,dfmdfrd;a;=fjka wfmalaIdfjka
isákakg we;s' iEu ujla jf.au weho ;ukaf.a orejdj
†kl ;u ≤; u; ;nd k,jkakg n,dfmdfrd;a;=fjka
bkakg we;s' m%:ufhkau wmg .uH jkafka t;=ñh foúhka
jykafiaf,a ie,eiau" leue;a; ;ukaf.a „ú;hg;a" ;u
mjq,g;a W∞jk wdldrh n,dfmdfrd;a;=fjka isàuhs'
;u leue;a; fkdj t;=ñhf.a n,dfmdfrd;a;=j jQfha
foaj leue;a; W∞ùuhs' ck;dj t∞ n,dfmdfrd;a;=fjka
isáhdfiau t;=ñh úfYaIdldrfhka foúhka jykafiaf.a
ie,eiau foúhka jykafiaf.a i;H jQ ta jpk flfrys
n,dfmdfrd;a;=fjka iy úYajdifhka bkakg we;'
úfYaIfhkau ;ukaf.a l=ig ìysjqKd jQ orejd ;ukaf.a;a
;u ck;djf.a .e,ùu W∞ lr fok rdcd;s rcdKka nj
weh n,dfmdfrd;a;= jkakg we;' ls%ia;=ka jykafiaf.a m<uq
wd.ukfha ° foajud;djka jykafia ±ä n,dfmdfrd;a;=fjka"
wfmalaIdfjka isá ldka;djla nj wmyg ukdj meye†,s
fjhs'
fï ishÆ lreKq ldrKd wkqj u˙fhda;a;udjka jykafia
ls%ia;=ia jykafiaf.a meñ”u i|yd n,dfmdfrd;a;=fjka
hqla;j foúhka jykafia j∞<d jQ iEu fohlau bIag
jkafkau hehs úYajdi lrñka f–iq iñ∫kaf.a Wm;g
iQ∞kï jQjdla fuka wmg o iQ∞kï ùug wdrdOkd lrhs'
wo Tn;a uu;a f–iqia jykafiaf.a Wm;g iQ∞kï jkafka
fï wdldrhg o@ ke;skï yqfolau ndysr f,dalh ;=< „j;a
fjñka wmf.a yoj;g jvd wm „j;ajk ksfjia yd tu
k;a;,a ux.,Hh fjkqfjka meje;afjk ms%h iïNdIK
idohka j,g o@ fï ish,a,g iQ∞kï jkjdg jvd fuu
wd.uk iufha ° wmf.a yoj;a wOHd;añlj f–iqia jykafiaj
ms<s.kakg iQ∞kï lr.ksuq' ta i|yd l=u˙ u˙fhda;a;udjka
jykafiaf.a uOHia: msysg m%dr®:kd lruq'
ls%ia;=ia jykafia fojk jr jäk úg Tn;a uu;a
n,dfmdfrd;a;= jkafka l=ula o@ wms ta ms<sn|j fl†kl fyda
fufkys lr we;a o@ wo Y=oaOjq iNd ud;dj wmg wdrdOkd
lrkafka Wkajykafiaf.a fojk meñ”fï° wmf.a .e,ùu;a
f,dalhdf.a .e,ùu;a fjkqfjka n,dfmdfrd;a;=fjka
wfmalaIdfjka isákakg h'
lkH u˙h;=ñh foúhka jykafia wehg j∞<d jQ ta
m◊jqvhg zfï uu iajdñka jykafiaf.a ∞ish fjñ' Tn
mejiQ f,i ug bgqfõjdZ hs j∞rk úgu wef.a l=i ;=<
ls%ia;=ia jykafia .eí.;a fial' tmuKla fkdj fuu
ksy;udkS neyem;alu ;=< t;=ñh foúhka jykafiaf.a
ie,eiafuys mx.=ld˙hla nmj il,jdiS ishÆ ok yg
fmkajd ≥kakdh' lkHu˙h ;=ñh foaj leue;a;g wjk;
jQ iekskau ls;= iñ∫kaf.a m<uq wd.ukfha wdrïNh o
iksgqyka úh'
tfia kï fuu wd.uk iufha ° Tng;a ug;a wjYH jkafka
t∞ u˙h ;=ñh ;=< ;snqKd jQ úYajdih" n,dfmdfrd;a;=j"
fm%auh" foú∫ y~g wdpdr ls¯u" lSlrelu" ksy;udkS
neyem;alu iy Y=oaOjka; „ú;hg we;s wdorh hkd°
hym;a „ú;dor®Yhka h' hym;a .=Kdx.hka h'
tfiau wms .kakd jQ ;SrK j,g fkdìhj uqyqK °ug
wjYH ffOr®hh;a wm b,a,sh hq;af;a foaj ud;djka
jykafiaf.a he≥fï n,fhka h' wd.uk iuh mqrdjgu
t;=ñh wmsg fï wOHd;añl iQ∞ku .ek u;la lr fohs'
wms≥ foõujqka iu. wdorfhka ne£ fï wd.uk iuh ;=<
° wOHd;añl .uklg foú iñ∫ka ;=< fhduqù k;a;,a
ux.,Hh †k f–iq iñ∫ka yg jäkakg iq≥iq ixfõ°
neyem;a yoj;la f.dvk.d .kakg u˙ uõ „ú;dor®Yh
;=< ;sr f,i wêIagdk lr.ksuq'
l=u˙ u˙fhda;a;udjka jykafiaf.a wdorh ;=< f–iq
iñ∫kaf.a Wm; wr®:dkaú;j w;a±lsh yels Y=oaOjka;
wd.uk iuhla fõjd''''∑
is;a;ug fmï ne|s ffjoH mSG isiqúh
ls;=kq f,aLlhd ämaf,daudj ,nhs
le,◊h úYaj úoHd,hg wkqnoaê;
rd.u ffjoH mSGfha ;=kajk
jifrys bf.kqu ,nk mú;%d ,lañ◊
fmfr®rd YsIHdj fï jk úg iuia; ,xld
iy úYaj úoHd, w;r meje;s Ñ;% ;r.j,ska
m<uq ia:dk lSmhlau ysñlrf.k we;'
fujr §f,dal ish †ú ydks j<lajd
.ekSfï¶ †kh ksñ;af;ka YS% ,xld
mokï wdh;kh †jhsk mqrd meje;ajQ Ñ;%
;r.dj,sfha m<uq ia:dkh ysñlr .kakg
weh iu;a úh'
weh fmar,kao óiug wh;a lf;da,sl
YsIHdjls' wehf.a úfYaI;ajh jkqfha
le,◊h úYaj úoHd,fha l,d mSGhla meje;sh o ffjoHj˙hla ùug
bf.kqu ,nk weh le,◊h úYaj úoHd,h úiska mj;ajk ishÆu Ñ;%
;r.j,° ta yeuúgl m<uq ia:dkh †kd .ekSuhs' wehf.a fï olaI
l,d yelshdj fjkqfjka fld<U l,dmSh lf;da,sl úYaj úoHd, YsIH
YsIHdjkaf.a Y=NdYsxik fufia tlafldg isáuq' ^.re cQâ ls%ika; msh;=ud&
fld<U 15 fudaor wÆ;a
udj; m†xÑ ìhkaú,f.a
f∞ka wxcq wñ, rdcmlaI miq.sh∞ jhU
úYaj úoHd,fha rlaIK wdh;kfha
Wiia ämaf,daudj iy YS% ,xld jr,;a
wf,úlrejkaf.a wdh;kfha Wmdêhla o
,nd we;af;ls'
fudaor Y=' iakdjl cqjdï uqks∫kaf.a
foajia:dkh fudyqf.a óiu jk w;r
rks,a rdcmlaI iy keiS.sh ms%is,d
rdcmlaIhkaf.a f;jeks orejdh' YS% ,xld
rlaIK ixia:dfõ úOdhl /lshdjla lrk
Tyq tu wdh;kfha lf;da,sl ix.ufha iy
tys mdmka≥ ix.ufha f,alï ;k;=re fydnjhs' ksrEmK Ys,amshl= f,io
;u yelshdjka fmkajd we;s fudyq §«kdr®: m%°mh¶ we;=Ω mqj;am;a j,g
ldjH ksr®udK yd ld,Sk ,sms rpkd lrhs'§„úf;a lúhla¶ Tyqf.a l=Ω∫,a
ldjH ix.%yh f∞rg jeãu 2018 foie' 29 ∞ fld<U cd;sl Y%jKd.drfha
° is≥flfr®' «kdr®: m%°mh Tyqf.a wkd.;hg iqndis˙ m;kakSh'
uqΩ †jhskgu idu úksilre
ó.uqj
m%dfoaYSh
f,alï
ldr®hd,fha
ixjr®Ok
ks,Od˙hl=
f,i fiajh
lrk ls˙kaof.a
fidkd,s k°ld
vhia uy;añh
uqΩ †jhskgu
n,mdk m˙† idu úksilrej˙hl
f,i ó.uqj ufyaia;%d;a wêlrKfha
° wdr®' „' tka' fla' rxfld;f.a †id
úksiqrej˙h b†˙fha° †jqreï ≥kakdh'
ó.uqj ;,d¥j mdfr® wxl 75$1 orK
ia:dkfha m†xÑ weh wdfõ u˙hd
nd,sld ú≥yf,a wd† isiqúhl jk w;r
le,◊h úYaj úoHd,fha Ydia;%m;s
l,d Wmdêh;a frdaufha Wr®ndkshdkd
úYaj úoHd,fha Ydia;%m;s l,d
Wmdêh;a ,nd we;'
oyï mdi,a .=rej˙hl f,io
fiajh lrkq ,nhs' óifï .S;sld
lKavdhfïo wjqre≥ 15 lg wêl
ld,hla fiajh lrkq ,nhs' tfiau
m%foaYfha iudc fiajd lghq;= j,°o
m%cd i;aldr yd ∞hl;ajh ,nd
fokakSh' ^we.akia ishU,dmsáh&
w.ro.=re moú iyhl ro.=re w;s W;=ï uelaiaj,a is,ajd
ysñmdKkaf.a m%Odk;ajfhka meje;afjk fï W;aijh
fudrgqj óiï fiajl .re ,,s;a µS,slaia msh;=ud ixúOdkh
lrhs'
Wkajykafia fuu woyia f.kyer ±lajQfha
miq.sh bre†k cd-we," ;=ve,a, Y=oaOjq wvlal, foajud;d
foajia:dkh b†˙msg ° meje;s §he≥fuka ñ≥ug¶ kï jQ
u;aøjH Wj≥r msgq±lSfï úfYaI he≥ï fufyfha ° h'
fï fufyhg fmr lπk yd muqKq.u †idj, isg
meñ◊ ie±yej;ayq u;a úfrdaë nekr® mqjre yd m%or®Yk
r: fmrgqfldg foõue∫re N+ñhg <Ûd jQy' fuu he≥ï
fufyh iS≥j §iqmqj;a wrK¶ uOHia:dkfha .re ver,a
l+[a[ msh;=uka úiska fufyhjk ,o w;r ;=ve,a, †idfõ
.re msh;=uka úYd, ms˙ila óg iyNd.s ù isáhy'
†jH i;am%ido wdYsr®jdohlska fufyh wjika jQ w;r
cd-we, óiï fiajl .re ms%h chudkak msh;=ud we;=Ω
;=ve,a, †idfõ mshjreka úiska fuu fufyh ixúOdkh
lr ;snq◊'
ux.,H †kg fmr†k ikaOHd fufyh fuu foõue∫fr®
ksr®ud;D fld<U lf;da,sl uqøKd,fha wOHCI yd §«kdr®:
m%°m¶ lr®;D .re leñ,ia m%kdka≥ msh;=udf.a m%Odk;ajfhka
meje;s w;r cqì,s ux.,Hh uyd †jH hd.hg m%foaYfha
wd.ñl iqyo;djh jr®Okh lrñka rd.u YS% iq.;drdu
úydrdêm;s mQcH ;=reú, úu,Oïu ysñ iu. rd.u oUqj
YS% ,xldrdudêm;s Or®u Ydia;% úYdro mÜáhj, uyskao
ysñfhda jevu lr isáhy'
rd.u óiï fiajl .re f.%.˙ chka; m%kdka≥ msh;=ud
iu. fuu f,xÑhdj;a; ix>h ndr óiï iyhl .re ≥,sma
lu,a msh;=ud fuu ux.,H lghq;= ixúOdkh lf<ah'
ó.uqj wOHdmk l,dmfha mdi,a b†˙m;a lrk 2018
k;a;,a lefrd,a .dhkd fufyh ó.uqj l,dm wOHdmk
wOHCI fla' ta' iS' m%kdka≥ uy;df.a wdrdOkfhka w.ro.=re
moú iyhl ro.=re w;s W;=ï uelaiaj,a is,ajd ysñmdKkaf.a
m%Odk;ajfhka" cd;sl yd w.ro.=re moú lf;da,sl
wOHdmk wOHCI" lf;da,sl fm!oa.,sl mdGYd,d
idudkHdêld˙ w;s.re whsjka fmfr®rd msh;=udf.a
iyNd.s;ajfhka foieïnr® 7 †k m'j' 5'00 g ó.uqj
ud˙iafg,d úoHd,hSh Y%jKd.drfha ° meje;afõ'
2018 ó.uq l,dmfha lf;da,sl oyï .=re ieureï
W;aijh miq.sh∞ iS≥j iqmqj;a wrK uOHia:dkfha °
tys wOHCI .re ver,a l+[af[ msh;=udf.a he≥ñka wdrïN
úh'
fuys m%Odk wdrdê;hd f,i fld<U w.ro.=re w;s W;=ï
ue,alï ld†k,a rx‚;a ysñmdKka iyNd.s úh' fuys° jir 25
la oyï mdi,a †úfha lghq;= l< .=re Nj;=ka we.hSug md;%
jQ w;r" †jH mQcdfõ zckjkaokd;aul wOHhkhZ uefhka
m%Odk foaYkh wdpdr®h .re isis,a fcdahs msh;=ud úiska
mj;ajk ,°' miqj z†jH i;am%ido wdYsr®jdohg NdjkdjZ
uefhka foaYkh úYajdih m%jr®Okh ls¯fï lKavdhï
kdhl .re m%idoa yr®IK msh;=uka úiska is≥ lrk ,°' fï
wjia:djg .=re Nj;=ka oyilg wêl ixLHdjla tlaúh'
ó.uq l,dmSh oyï .=re wOHCI .re isiajdka o lDDia"
fld<U wfmdaia;,sl fiajd Ndr .re ksyd,a whsjka" moú
Or®fudamfoaY wOHCI .re f,iagr® fkdaksia" ó.uq l,dmh
Ndr w;s.re laf,ukaÜ frdihsfrda" .re YS% ,d,a fµdkafiald"
.re ksYdka; frdøs.= iu. m%foaYfha óiï fiajl msh;=uka
yd foaYSh" úfoaYSh .re meú† fidhq˙hka úYd, ms˙ila
iyNd.s jQy'
^wñ, is,ajd&
ó.uq l,dmSh lf;da,sl oyï .=re ieureu iS≥fõ°
dkdr®: m%°mh f,aLl ixioh úiska ixúOdkh lrk ,o ls;= wìuka idys;
iïudk Wf,<g iqndisxik mqo lrk w;r ls;=kq fmd;m; uqøKh
lrñka kj f,aLl mrmqrla ìysls¯ug w;°u .ek;a lf;da,sl f,aLl f,aÅldjkaf.a
fmd;a w.h lrñka Tjqka iïudkfhka ms°u ms<sn`oj;a" tjekakla ixúOdkh ls¯ug
ksr®Nhj b†˙m;a ùu ms<sn`oj;a cd;sl cqfiajdia uqks ldr®hdxYfha iNdm;s uykqjr
ro.=re w;s W;=ï úhdks m%kdka≥ ro.=re ysñmdfKda ;=;s ms≥y'
cd;sl cqfiajdia uqks f,alï ldr®hdxYfha /iaùfï° Wkajykafia wfia,
oikdhl uy;d ls;= wìuka iïudkfhka ms°u .ek tfia woyia m< l<y'
ldr®hdxYfha f,alï .re weka;ks m%kdka≥mq,af,a msh;=udg rdcH idys;H iïudkhla
,eîuo t;=ukaf.a we.ehqug ,laúh'
à' iqks,a m%kdka≥" frdIdka m%°ma
YS% ,xldfõ m<jk bme/◊u isxy, mqj;am;
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® ui 02 jeksod b˙∞ 153 fjΩu 25 l,n i;sm;d m;%h - msgq 32 - ñ, re' 50'00 mqj;am;la f,i ,shdm†xÑ lrk ,†' QD/75/NEWS/2018
dkd¾:
m%§mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
oyï .=rejrhd jpkfhka" ls%hdfjka yd „ú;dor®Yfhka oyu fn∞fokakl= úh hq;=hs∑
mjq,a jHdmdrfha 11 wdishd iuq`Mj
isis,a fmfr®rd
˙hr® woañrd,a
fIud,a m%kdka≥
uy;d Y%Su;a
fcdaka fld;,dj,
wdrCIl iriúfhka
wdpdr®h Wmdêh †kd
.;af;ah' wdrCIl
iriúfhka
Wmdê,;a m<uq
isiqjd Tyq fõ'
kdúl yuq∞fõ
1979 isg 2017 olajd
38 jirla fiajh
lr we;' ta uy;dg
m%oSmh WKqiqï
iqn me;=ï ∑
˙hr® woañrd,a fIud,a m%kdka≥ wdpdr®h Wmdêh ,nhs
ó.uqj l<dmSh oyï .=re †kfha° ld†k,a ysñmdfKda wjOdrKh lr;s
msgqjg à' iqks,a m%kdka≥" frdIdka m%°ma
zzoyï .=rejrekaf.a uq,sl ldr®h úh hq;af;a" ;uka ;=< we;a;djQ úYajdifha
°ukdj jpkfhka fukau ls%hdfjka yd „ú;dor®Yfhkao <uqkag fn∞°uhs'
iEu orejl=u idka;=jrfhl= fyda idka;=j˙hl njg m;als¯uhs'ZZ
fld<U w.ro.=re w;s W;=ï ue,Alï ld†k,a rx‚;a ysñmdKka tu woyia
f.kyer ±lajqfha miq.sh fmdfyda †k iS≥j zziqmqj;a wrKZZ uOHia:dkfha° meje;s
ó.uqj l<dmSh oyï .=re †kfha m%Odk wdrdê; wuq;a;dKka f,i uq,iqfka foiqu
mj;ajñks' ó.uqj l<dmhg wh;a ó.uqj kef.kysr" ó.uqj fnda,j,dk yd lgdk
†idj, jir úismyl wLKav fiajdjla iïmqr®K l< oyï .=rejr .=rej˙hkag Wmydr
iïudk m%∞khla yd ó.uqj l<dmSh ishÆu oyï .=rejr .=rej˙hkag úfYaI .uka
u,a,la ixfla;d;aulj lsysmfofkl=g ms˙keóuo ld†k,a ysñmdKka w;ska is≥úh'
ls%ia;shdks mjq,a jHdmdrfha 11 jk wdishd;sl iuq`Mj tys iNdm;s yd WmdOH
w;sW;=ï f.%afr®r®vd w,añkdId ysñmdKkaf.a m%Odk;ajfhka iy fld<T
w.ro.=re w;s W;=ï ue,alï ld†k,a rx‚;a ysñmdKkaf.a yd wdishdkq l,dmSh WmdOH
bka°h cd;sl .re ixch lafIaúhr® msh;=udf.a iyNd.s;ajfhka rd.u zikskafrdaZ W;aij
Yd,dfõ° meje;aú◊' fuu iuq`Mjg fmr ;=;s ms°fï †jH mQcd hd.h rd.u fma≥re mdjq`M
foõue`≥fr®° mej;s w;r fuu †jH hd.hg yd iuq`Mjg YS% ,xldj we;=`M rgj,a myl
ksfhda‚;hka tlaù isáhy'
ls;= wìuka idys;H iïudk Wf,<g uykqjr ro.=re ysñmdKkaf.ka ;=;s meiiqï
idka; úfika;s
o mdjq,d
uykqjr uOHu
uKav,hg wkqnoaO
fldkaµrkaihka
bl=;a∞ m`äj;a;
md;sud isoaOia:kfha°
jdr®Isl iqyo yuqjg
tlaúh' ud;f,a"
.ïfmd," yegka"
lgq.iaf;dg" .egfò"
kqjrt<sh" lvq.
kakdj" wïmsáh"
†.k" uÜglef,a"
uykqjr" kdj,msáh we;=Æ fldkaµrkai .Kkdjla tlajQ fuys †jH mQcdj m`äj;a;
óiï fiajl .re whsjka chiqkaor msh;=ud meje;aúh' ,d,a uvfialr
flrj,msáfhka k;a;,g iudc i;aldr /ila
flrj,msáh idka; cqfia uq◊ foõue`≥frka fujr k;a;, fjkqfjka iudc
i;aldr /ila ls%hd;aul ls¯ug óiï fiajl .re ud,a jr®KYdka; msh;=ud
we;=`M óiï iNdj lghq;= iïmdokh fldg we;'
wd.uk ld,h wdrïNh;a iu. foõue`≥fr® ia:dmkh lrk úh<s .il wjYH;d
we;s mjq,aj, whg ;u orejkaf.a mdie,a fmd;a ,ehsia;=j t,a,d ;nk f,i b,a,Sula
lr ;sfnk w;r tajd f;dard yels mjq,a fj; Ndr° k;a;,a †k° tu fmd;a ,nd
°ug ;reK ix.uh b†˙m;a ù we;'msgqjg
dkdr®: m%°mh f,aLl ixioh úiska ixúOdkh lrk ,o ls;= wìuka idys;
iïudk Wf,<g iqndisxik mqo lrk w;r ls;=kq fmd;m; uqøKh
lrñka kj f,aLl mrmqrla ìysls¯ug w;°u .ek;a lf;da,sl f,aLl f,aÅldjkaf.a
fmd;a w.h lrñka Tjqka iïudkfhka ms°u ms<sn`oj;a" tjekakla ixúOdkh ls¯ug
ksr®Nhj b†˙m;a ùu ms<sn`oj;a cd;sl cqfiajdia uqks ldr®hdxYfha iNdm;s uykqjr
ro.=re w;s W;=ï úhdks m%kdka≥ ro.=re ysñmdfKda ;=;s ms≥y'
cd;sl cqfiajdia uqks f,alï ldr®hdxYfha /iaùfï° Wkajykafia wfia,
oikdhl uy;d ls;= wìuka iïudkfhka ms°u .ek tfia woyia m< l<y'
ldr®hdxYfha f,alï .re weka;ks m%kdka≥mq,af,a msh;=udg rdcH idys;H iïudkhla
,eîuo t;=ukaf.a we.ehqug ,laúh'
à' iqks,a m%kdka≥" frdIdka m%°ma
YS% ,xldfõ m<jk bme/◊u isxy, mqj;am;
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® ui 02 jeksod b˙∞ 153 fjΩu 25 l,n i;sm;d m;%h - msgq 32 - ñ, re' 50'00 mqj;am;la f,i ,shdm†xÑ lrk ,†' QD/75/NEWS/2018
dkd¾:
m%§mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
oyï .=rejrhd jpkfhka" ls%hdfjka yd „ú;dor®Yfhka oyu fn∞fokakl= úh hq;=hs∑
mjq,a jHdmdrfha 11 wdishd iuq`Mj
isis,a fmfr®rd
˙hr® woañrd,a
fIud,a m%kdka≥
uy;d Y%Su;a
fcdaka fld;,dj,
wdrCIl iriúfhka
wdpdr®h Wmdêh †kd
.;af;ah' wdrCIl
iriúfhka
Wmdê,;a m<uq
isiqjd Tyq fõ'
kdúl yuq∞fõ
1979 isg 2017 olajd
38 jirla fiajh
lr we;' ta uy;dg
m%oSmh WKqiqï
iqn me;=ï ∑
˙hr® woañrd,a fIud,a m%kdka≥ wdpdr®h Wmdêh ,nhs
ó.uqj l<dmSh oyï .=re †kfha° ld†k,a ysñmdfKda wjOdrKh lr;s
msgqjg à' iqks,a m%kdka≥" frdIdka m%°ma
zzoyï .=rejrekaf.a uq,sl ldr®h úh hq;af;a" ;uka ;=< we;a;djQ úYajdifha
°ukdj jpkfhka fukau ls%hdfjka yd „ú;dor®Yfhkao <uqkag fn∞°uhs'
iEu orejl=u idka;=jrfhl= fyda idka;=j˙hl njg m;als¯uhs'ZZ
fld<U w.ro.=re w;s W;=ï ue,Alï ld†k,a rx‚;a ysñmdKka tu woyia
f.kyer ±lajqfha miq.sh fmdfyda †k iS≥j zziqmqj;a wrKZZ uOHia:dkfha° meje;s
ó.uqj l<dmSh oyï .=re †kfha m%Odk wdrdê; wuq;a;dKka f,i uq,iqfka foiqu
mj;ajñks' ó.uqj l<dmhg wh;a ó.uqj kef.kysr" ó.uqj fnda,j,dk yd lgdk
†idj, jir úismyl wLKav fiajdjla iïmqr®K l< oyï .=rejr .=rej˙hkag Wmydr
iïudk m%∞khla yd ó.uqj l<dmSh ishÆu oyï .=rejr .=rej˙hkag úfYaI .uka
u,a,la ixfla;d;aulj lsysmfofkl=g ms˙keóuo ld†k,a ysñmdKka w;ska is≥úh'
ls%ia;shdks mjq,a jHdmdrfha 11 jk wdishd;sl iuq`Mj tys iNdm;s yd WmdOH
w;sW;=ï f.%afr®r®vd w,añkdId ysñmdKkaf.a m%Odk;ajfhka iy fld<T
w.ro.=re w;s W;=ï ue,alï ld†k,a rx‚;a ysñmdKkaf.a yd wdishdkq l,dmSh WmdOH
bka°h cd;sl .re ixch lafIaúhr® msh;=udf.a iyNd.s;ajfhka rd.u zikskafrdaZ W;aij
Yd,dfõ° meje;aú◊' fuu iuq`Mjg fmr ;=;s ms°fï †jH mQcd hd.h rd.u fma≥re mdjq`M
foõue`≥fr®° mej;s w;r fuu †jH hd.hg yd iuq`Mjg YS% ,xldj we;=`M rgj,a myl
ksfhda‚;hka tlaù isáhy'
ls;= wìuka idys;H iïudk Wf,<g uykqjr ro.=re ysñmdKkaf.ka ;=;s meiiqï
idka; úfika;s
o mdjq,d
uykqjr uOHu
uKav,hg wkqnoaO
fldkaµrkaihka
bl=;a∞ m`äj;a;
md;sud isoaOia:kfha°
jdr®Isl iqyo yuqjg
tlaúh' ud;f,a"
.ïfmd," yegka"
lgq.iaf;dg" .egfò"
kqjrt<sh" lvq.
kakdj" wïmsáh"
†.k" uÜglef,a"
uykqjr" kdj,msáh we;=Æ fldkaµrkai .Kkdjla tlajQ fuys †jH mQcdj m`äj;a;
óiï fiajl .re whsjka chiqkaor msh;=ud meje;aúh' ,d,a uvfialr
flrj,msáfhka k;a;,g iudc i;aldr /ila
flrj,msáh idka; cqfia uq◊ foõue`≥frka fujr k;a;, fjkqfjka iudc
i;aldr /ila ls%hd;aul ls¯ug óiï fiajl .re ud,a jr®KYdka; msh;=ud
we;=`M óiï iNdj lghq;= iïmdokh fldg we;'
wd.uk ld,h wdrïNh;a iu. foõue`≥fr® ia:dmkh lrk úh<s .il wjYH;d
we;s mjq,aj, whg ;u orejkaf.a mdie,a fmd;a ,ehsia;=j t,a,d ;nk f,i b,a,Sula
lr ;sfnk w;r tajd f;dard yels mjq,a fj; Ndr° k;a;,a †k° tu fmd;a ,nd
°ug ;reK ix.uh b†˙m;a ù we;'msgqjg
wdrïNh ( 1866 cQks 07
dkdr®:
m%°mhls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® 02 jeks∞ b˙∞
18 úfYaIdx.
kS;sh Tng kS;S l<ks ueof.dv úisks
ñksid iqjm;a lrk .iaje,a.ia" je,a"
me<Eá
.ek y∞rk úg
wm ksr®udKh l<
foú∫ka wm .ek
fld;rï ishqï
f,i;a wdor”h
f,i;a is;d n,d we;s
wdldrh iy ta wkqj
ls%hd;aul ù we;s
whqre idlaIs iys;j
wm wjákau n,d .;
yel'
tu ;;a;ajh
tl rglg fyda tla
l,dmhlg fyda
úfYaI ia:dkhlg
iSud ù ke;' th
f,dj mqrd ta ta rgj,
úúO ;;a;ajhkag iy
ld,.=Khkag wkql+,
jk f,i ,nd °
we;' Wkajykafia
fl;rï fY%aIaG
ksr®udKlrejl= o"
ie,iqïlrejl=o
hk nj;a"
tu woaú;Sh
;;a;ajhg
fjk;a lsisjl=g
,x úh fkdyels
nj;a tajd
ks¯CIKh lrk
úg lsj yel'
§iñπfKda ishÆ kmqfrka
wm /l .kakd fial¶ ^.S;dj,sh 121(7&
.iaje,a u.ska ñksid iqjm;a ls¯u .iaje,a me<Eá u.ska ñksidg ,nd °
we;s ;j;a jrula jkafka thska fndfyda
fldgila ñksid frda.S jQ úg frda.S iqjh
,nd °ug Wmld¯ ùuhs' fhidhd 49(15
§ujl wef.a orejd wu;l l<;a" uu kï
lsis∞ kqU wu;l fkdlrñ¶ Wkajykafia
th ls%hdfjkau fmkajhs'
ñksidg „j;a jkakg;a wdydr
.ekSug;a" yqiau .ekSug;a Wmld˙ jk
me<Eá u.ska ñksia jr®.hd ìysjQ ∞ isg
Tyq iqjm;a l< njg b;sydih foia fohs'
thg fyd|u idlaIsh jkafka úúO .ia
jr®." je,a" me<Eá" w, uq,a Wmldrfhka
T!IO ,nd fok lsis∞ fkdkefik
ld,dka;rhla mejf;k wdhqr®fõo ffjoH
úoHdj ìysùuhs'
jr®;udkfha ° ngysr ffjoH l%uh
f,dj mqrd fld;rï m%p,s; jqjo me<Eá
u.ska ,nd fok m%;sldr i|yd o ñksid
jvd;a keUqre fjñka isà' fhidhd
46(4 §kqU,d uyΩ ù ysiflia meiS hk
f;lau uu kqU,d /l .kafkñ'¶ fï wm
foú∫ka wm fjkqfjka fok iy;slhhs'
Wkajykafia th is≥ lrkafka fidnd
oyug wkql+,jh'
T!Iëh me<Eá óg jir oi oyia .Kklg fmr o
ñksid frda.S jQ úg" Tjqka ta i|yd Ndú;
lr we;af;a wjáka ,nd .kakd me<Eáh'
iuyr me<Eá Tjqka úiska ;,d tu hqI
;=jd, u; .,ajd reêrh .,d hdu iy
meiùu kj;ajd .;a nj lshefõ'
miqld,Skj ñksid
†hqKq ù YsIagdpdr ùu;a
iu. wjg m˙irh
ms<sn|j ;udf.a
w;a±lSï iïNdrh o
jeä †hqKq lr.ksñka
b†˙hgu f.k hk ,°'
ta wkqj T!Iëh me<Eá
j,ska ìysjQ ffjoH
úoHdj wdhqr®fõo ffjoH
úoHdj jQ w;r tu l%u
iy T!IO ta ta rgg
wdfõksl f,iska Ndú;
lrkakg jQy'
Y; jr®I .Kkdjla
.sh;a" tfia fidnd oyu
yryd wm foú∫ka ,nd
° we;s T!Iëh me<Eá
j,ska wo o úúO frda.
i|yd iqjh ,nd foa'
tfiau fuu Ydlidr
wdhqr®fõo T!IO u.ska
,efnkqfha ;djld,sl iqjhla fkdj l,a
mj;akd iqjhls' tfy;a tu iqjh tla
/hlska ,nd .; fkdyel'
.,a hq.fhka „ú;
.uk wdrïN l<
ñksid" tfår hq.h"
f.dú hq.h" ;dlaIK
hq.h wd† úúO
biõ miq fldg
jr®;udkh jk úg
wNHdjldYh ch
.kakd hq.h olajd
meñK we;'
tfy;a wm wo;a" fiïm%;sYHdj iE≥kq
úg ksis iqjh ,nd .;af;a" fld;a;u,a,s"
wuq bÛ=re" iq≥ ΩKQ ;ïnd îfuks' ysfia
jvd;a nr .;sh wvq ùug thg foys
fld<o tla lr ;ïnd .kq ,efí' tu
yqud,h uqyqKg we,a,Sfuka ,efnk
ieye,aÆj mq≥udldrh' jr®;udkfha ° ta
i|yd úúO fm;s" m%;s„jl fm;s" me◊
jr®." lr,a wd†h we;' tfy;a ksis iqjhla
iykhla ,nd .; yelafla iajNdúl f,i
;ïnd.;a fld;a;u,a,s wuq bÛ=re wd†h
u.sks'
me<Eàkays fndfyda fldgia T!Iëh fõ' jy, †f.a ≥jk n<,l= f,v jQ úg"
tu i;d iqjh i|yd ffjoHjrhl= fidhd
hkafka ke;' †j hkafka hï hï l=vd
;Kfld< jr®." me<Eá fyda l=mamfïkshd
uq,a fidhdf.k h' jrla tla;rd
frda.shl=g hï úgñkhla u† jQ fyhska"
tlS ffjoHjrhd frda.shdg Wmfoia ≥kafka
fld< jr®. lEugh' ta i|yd Wmfoia
me;+ frda.shdg ffjoHjrhd lshd isáfha
;Kfld< yer ´kEu fld< jr®.hla lk
f,ih'
tfy;a t;ek°o hï ysveila we;'
tkï wo fndfyda fofkla mdkh lrk
fmdaIKfhka ms˙ t< ls˙ iy ls˙ msá
,nd fok t<sfokf.a m%Odku wdydrh
;Kfld<h' tu i;aj ls˙ wo <orejkg
o uõ ls˙ fjkqjg ,nd fokafka fmdaIK
.=Kfhka wkQk ksidh' wvqjla fkdue;s
ksidh'
moaud meää,shka
úfoaY /lshd i`oyd hdug fmr fï .ek;a úuikak
wm m%foaYfha
fndfyda ldrKdjka
úfoaY /lshd i`oyd
ueo fmrÈ. rgj,
fhduqùula olakg
,efí' tfy;a tlS
ldka;djka i`oyd
ksis /lshdjla
,efí o hkak
.eg¨ iy.;
;;ajhls' tjka tlS
ldrKdjka i`oyd
ksis /ljrKhla
,efí o hkak
.eg¨ iy.;
;;ajhls' tjka
úgl ksjerÈ u;= fjkaùula ;=< úfoaY
/lshdjla i`oyd fhduqùug kS;sfha /
ljrKh mj;So" tlS ksfhdað; wdh;k
ksÍlaIKh i`oyd úêu;a kS;sfha
hdka;%Khla mj;S o hkak ú.%y lrkak'
fndfyda úg úfoaY /lshd i`oyd hk
wh tu whg mj;sk kS;sfha /ljrKh
.ek fkdokajd úh yel' 1985 wxl 21
orK úfoaY fiajd kshqla;s ld¾hdxY
mk; yd thg wod<j 1999 wxl 4 yd
2009 wxl 56 ork ixfYdaOk mk;a u.ska
fuhg wod< kS;s ;;ajh ú.%y lrk w;r
úfoaY /lshd i`oyd iy wm fukau tlS
wm tlS rgj,g hjk ksfhdað; wdh;k
ksÍlaIKh yd wêlaIKh lsÍu o fï
hgf;a isÿ fõ'
foaYSh wd¾Ólhg odhl jk
md¾Yajlrejka whs;sjdislï iqrlaIs;
lrñka tf;r /lshd fmdf<ys
wNsudk;ajh lghq;= lsÍug yd m%;s,dN
,nd.ekSug ie,iSu fuu mkf;a wruqKhs'
fm!oa.,sl wxYfha jHjidhka úiska
fyda rcfha ixia:djla úiska fyda Y%S
,xldfjka msg; fiajd kshqla;sh i`oyd
,dxlslhka n`ojd .ekSu iïnkaOfhka
fïjd wod< jk w;r ta wkqj lghq;=
lsÍug úfoaY.;jk wh yd ksfhdacH
wdh;k j.n,d.; hq;= hs'
iEu úgu Tn úfoaY .;jkakg
fm<fUk úg tu wdh;kh fulS úfoaY
fiajd kshqla;s ld¾hd,fha ,shdmÈxÑ jQ
wdh;khla o hkak ie,ls,su;a úh hq;=
h' tu wdh;kfha ku bÈßfha ,shdmÈxÑ
wxlh igyka j we;'
Tn úfoaY fiajd kshqla;s ld¾hxYh
wu;d fyda tys YdLdjla fj; f.dia th
j,x.= ,shdmÈxÑ wdh;khla oehs úuis,su;a
ùfuka miq lghq;= i`oyd ,shlshú,s NdrÈh
hq;= fõ'
úfoaY fiajd kshqla;s ld¾HhxY mkf;a
úêúOdk wkqj ld¾HhdxYfha ,sÅ;
mQ¾j wkque;shlska f;drj n,m;%,dNS
;eke;af;l=g úfoaY /lshdjla i|yd
mqoa.,hka n|jd .ekSu" m%pdrh fyda
wdkqIdx.sl fjk;a lghq;a;la isÿ l<
.ekSu" m%pdrh fyda wdkqIdx.sl fjk;a
lghqq;a;la isÿ l< fkdyelsh'
tu úfoaY /lshd weKjqug ld¾hdxYh
úiska wkque;sh ,nd fokqfha
Y%S ,dxlslhka wod< /lshdjka i|yd fhduq
lsÍug iqÿiq iy Y%ñlhdf.a whs;sjdislï
iqrlaIs; /lshdjka i|yd muKs' tneúka
wod< n,m;%,dNS ;eke;a;d úiska úfoaY
rgl /lshd weKjqula ,o miq wkque;sh
i|yd whÿï lsÍfï § /lshdfõ iajNdjh"
fiajd fhdac;hdf.a ku iy ,smskh"
jegqma úia;r" ksjdvq" fiajd ld,h" .uka
úhou" fiajd fldkafoai‘ iy n,m;%,dNS
;eke;a;d úiska úfoaY /lshd ksfhdað;
iu. wod<" úfoaY /lshdj iïnkaOfhka
we;s lr.;a .súiqfï msgm;la bÈßm;a l<
hq;= h' fuu úfoaY /lshd weKjqu tu
rfgys Y%S ,xld ;dkdm;s ld¾hd,h u.ska
fyda Y%S ,xldfõ ksfhdað;hd úiska fyda
iy;sl fldg mej;sh hq;= h'
/lshdfõ iajNdjh fyda m%ñ;sh
my;a fyda wudkqIsl njg fyda fiAjd
fldkafoaiSka whqla;s iy.; njg
ld¾hdxYhg ye.S hhs kï tu .súiqu
ld¾hdxYh úiska m%;slafIam l< yels h'
;j o fiajd kshqla;sh isÿjk rfgys isú,a
hqoaO" uyck le<öï fyda foaYmd,k
jHdl+,;d u; /lshd wfmalaIs;hdf.a
Ôú;hg
nrm;,
wjodkï iy.;
kï fyda tu
$ls%hdj wod<
rfgys kS;s
úfrdaë kï
wkque;sh
m%;slafIam l<
yels h'
úfoaY
/lshdjla i|yd
mqoa.,hka
n|jd .ekSug
ld¾hdxYfha
wkque;sh ,o
miq m%pdrK
lghq;= isÿ
l< yels h'
kuq;a uqøs; fyda
úohq;a udOH u.ska m%pdrh lsÍug m%:u ta
ioyd ld¾hdxYfha wkque;sh ,nd .ekSu
wksjd¾h fõ' m%pdrh lsÍug wfmalaIs;
ljr ldrhl fyda oekaùula wkque;shg
bÈßm;a l< hq;= w;r tu wkqqu; oekaùu
muKla lsisÿ ixfYdaOkhlska f;drj
m%pdrh l< hq;= h'
wkque;sh rys; oekaùula uqøKh lsÍu
fyda m< lsÍu fyda m< lsÍug ie,eiaùu
37 j.ka;sh iy 67w^1& iuÕ lshúh hq;=
67w^2& j.ka;sh hgf;a oKavkSh jrols'
tfuka Tn úfoaY .;ùug fmr úfoaY
fiajd kshqla;s ld¾hdxYfha ,shdmÈxÑ úh
hq;= h' tys § Tn w;g m;ajk jeo.;a
,shú,a, jkqfha úfoaY /lshd .súiquhs'
fiajd .súiqu w;aika lsÍug fmr fiajd
kshqla; .súiqu fiajd fhdaclhd úiska fyda
wkq fhdað;hd úiska fiajd kshqla;slhdg
meyeÈ,s NdIdjlska lshjd meyeÈ,s lr Èh
hq;= w;r fiajd kshqla;sh i|yd msg;aùug
fmr ,shdmÈxÑh i|yd n,m;%,dNshd úiska
fyda wkqfhdað;hd úiska ld¾hdxYhg tu
w;aika lrk ,o .súiqfï uq,a msgm;a
folla ld¾hdxYhg bÈßm;a l< hq;=h'
ld¾hdxYHh úiska tla msgm;la wod<
rfÜ lïlre wud;HdxYh fj; fhduq l<
hq;=h' úfoaY /lshd .súiqfuys kshuhka yd
fldkafoais fiajdfhdaclhd úiska ms<smeo
ke;s njg fyda n,m;%,dNshd ld¾hdxYh
iu. we;s lr.;a .súiqfï i|yka
mßÈ fiajd fhdaclhd úiska .súiqfï
fldkafoaiSka mss<smÈkq ,nk njg iy;sl
lsÍug hqla;s iy.; mshjr
fkd.ekSu iïnkaOfhka ;;ald¾hh ioyd
n,h mjrk ,o ld¾hxYfha ks,Odßhl=
úiska wjYH hehs is;k mÍlaIKhla
meje;aúh yel'
ta wkqj meñKs,af,a fyda jd¾;dfõ
olajd we;s .eg¨fõ lreKq Tmamqùu u;(
• fkdf.jk ,o fõ;k
• ksjdvq Èk fjkqfjka f.ùu
• ksjdvq iy fiajh wjika lsÍfï
m%;s,dN
• ,xldjg meñKSfï .dia;= we;=¿ fjk;a
úhoï f.ùug n,m;%,dNSkag úOdkh;a
l< yels h'tu mÍlaIKh isÿ lrkq ,nk
ks,Orhdg my; lreKq iïnkaOfhka
n,h mejÍ we;'
• f,aLk bÈßm;a lsÍu i|yd kshu lsÍug
• Èjqreïmsg fyda wkHdldrhlska idlaIs§u
kshu lsÍug
mÍlaIKfha § ks,Odßhd md¾Yajlrejkag
lreKq bÈßm;a lsÍug wjia:djla Èh
hq;= h' ks,Odßhd úiska isÿ l< úOdkh
wod< uqo,a whlr .ekSug úfoaY /
lshd ksfhdacHdh;kfhys n,m;%h ,nd §
we;s ia:dkhg wod< ÈidêlrKfhys ,>q
kvqjla isú,a kvq úOdk ix.%yh hgf;a
wod< ;eke;a;d úiska fyda tu ;eke;a;d
fjkqfjka ld¾hdxYh úiska mejßh yels
h' ^44 j.ka;sh&
Tng fï iïnkaOfhka oekqj;a ùula
wjYH kï fyda úuiSï i`oyd-
úfoaY fiajd kshqla;s ld¾hdxYh"
fkd' 234" fvkais,a fldínElvqj udj;"
n;a;ruq,a,'
0112880500
wm wjáka foaj uysuh w;a olsuq
- 11 -
,nk i;shg
oyï .=rejrhd'' 17 msgqfjka flrj<msáfhka'' 17 msgqfjka
w.ro.=re moú oyï fiajd wOHCI
.re f,iagr® fkdaksia" ó.uqj l<dmSh kdysñ
w;s.re isiajdkao lDDia" ó.uqj yd lgdk
†idkdhl .re laf,ukaÜ frdihsfrda" .re
YS% ,d,a fmdkafiald" .re ksYdka; reøs.=
msh;=uka we;=`M ó.uqj l<dmSh mshjreka
/ila óg iyNd.s ù isáhy' .re isis,a
fcdahs" .re m%idoa yr®IK hk msh;=uka
fuys° úfYaI foaYK meje;ajQ w;r ó.uqj
l<dmSh oyï fiajd wOHCI .re uxcq,
ksfrdaIka" .re †fkaIa wmamqydñ" .re ä,arka
mS˙ia hk msh;=uka úiska fuu oyï .=re
†kh ixúOdkh fldg ;snq◊'
tfukau ksjdij, ;ksù we;s lsisjla
lr lshd.; fkdyels jeäysáhka ls;=kq
tall uÜgñka f;dard ta whj ksjigu f.dia
neye±l ;E.s u,a,la ms˙keóug ;reK
ls%ia;shdks jHdmdrh yd Or®u≥; <ud iudch
b†˙m;a ù we;'
wd.uk ld,h ;=< ,efnk úh<s wdydr
øjH m%foaYfha wjYH;d we;s wh fj; ,nd
°u yereKq fldg k;a;, fjkqfjka ck;dj
wOHd;añlj iq∞kï ls¯ugo kshñ;h'
iyhl .re i‚;a wreK msh;=ukaf.ao iyh
fuhg ,efí'
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® ui 02 jeks od b˙∞
urK m¯CIljrhdf.a oyil=;a
tlla m%Yakj,g ms<s;=re °fuka
kjr;ak fndfyda fihska fjfyilrj
isgfhah' ;u fidhqrdf.a y†is úfhdaj
ord .ekSug fkdyelsj kjr;ak isáfha
wjisysfhka fuks' W≤ik hï lghq;a;la
i`oyd hhs lshñka lvuKaäh lrd md
.ukska kslau .sh ;u fidhqrd lvuKaäh
lrd md .ukska kslau .sh ;u fidhqrd
lvuKaäfha°u ñh mrf,dj hdu
kjr;akg bjish yelalla fkdfõ'
l,l isg yDo frda.hlska mSvd ú†
fyf;u l,g fõ,djg ;u fí;a fya;a
lr .;af;ao ukd l,uKdld˙;ajhlska
hq;=jhehs kjr;ak l,amkd lrhs' ffoksl
jHdhdu i`oydu hhs lshñka lsf,da
ógrhlg muK ≥rl jQ lvuKaäh fj;
md .ukskau hdug fidhqrd mqre≥j isáfhao
fï lreKq ldrKdjka fmr±˙ lr f.kh'
tfy;a ta ish,a, mrhñka ;u fidhqrd
yDohd ndOhlskau k.r udOHfha ue¯
jeàu kjr;akg flfia fj;;a urK
m¯CIljrhdf.a n,j;a ielhg fya;= ù
we;s wdldrhls' Tyqf.a m%Yak ls¯ï yuqfõ
;ud ms<sn`oj hï ieluqiq njla .eí ù
we;ehs kjr;akg fldf;l=;a l,amkd
fjhs'
zzt;fldg fï urKlre „j;a jqfKa
fï uy;a;hd iu. tlu ksjfi tfyuo@ZZ
ztfyu ;uhs uy;a;fhda u,a,s ysáfha
wms;a tlla ;ud''''ZZ
zzwms lsõfõ''''ZZ
zzwms lsõfõ uf.a mjqf,a Woúh''''ZZ
zzlõo fï mjqf,a Woúh'' lshkafka''ZZ
zzta lshkafka uf.a fkdakhs <uhs
fokakhs''ZZ
zzt;fldg urKlreg fjk «;sfhla
keye@ZZ
zzthd wújdylhs'''ZZ
zzthdg foam< tfyu ;sfhkjdo@ZZ
zzTõ wms bkafka thdg ysñ f.or''
mjqf,a nd,hd ú†yg fï f.or whs;sh
;snqfKa thdg''ZZ
zztfyuo@ZZ weia Wv yska≥jd .;a urK
m¯CIljrhdf.a b˙hõj l%ufhka fjkia
fjkakg fjhs' Tyqf.a ne,au muKla
fkdj'' WÉpdrK ú,dih ;=<o ieluqiq
njla we;sfjhs' ;ud ;u ifydaorhd i;=
foam< ysñlr .ekSfï wáfhka ´kE lñka
is≥lrk ,o urKhla jYfhka wkqudk
ls¯ula Tyq ;=<ska .uH jkafka hhs
kjr;ak ;=< l=l=ila yg .kS'
;u fidhqrd f.a urKh ;ud ;=< uy;a
lïmkhla we;slr we;s w;r ;udg th
ord .ekSug mjd ne˙ wdldrhg wlr®uKH
ù we;s ksfïIhls' urK m¯CIl jrhdf.a
iellghq;= m%Yak úpdrh kjr;ak ;=<
we;s lrkafka n,j;a wiykhls'
zzurKlreg ysñ rCIK Tmamqjla
tfyu ;sfhkjdo@ZZ
zztal .ek uu okafka kE''ZZ
zztl f.orfk bkakj lsjfõ''ZZ
zzTõ''ZZ
zzb;ska tfyu tlla ;sfhkj kï tal
ryila fjkak nEfka''ZZ
zzfjkak mq`Mjka uy;a;fhd'' ta;a
u,a,s bkaIqjrkaia fj,do keoao lsh,d uu
okafka kE''ZZ
zzf.or wh;a tlal fyd`o ys;skao
ysáfha@ZZ
zzTõ uy;a;fhd'' wms w;fr lsisu
úrilhla lj∞j;a ;snqfka kE'' wms thdj
fyd`og n,d .;a;'''ZZ
zzúh yshoï lf<a ljqo@ZZ
zzu,a,sg fmkaIka tlla ;snqK'' th;a
f.or úhoï .ek neÆjd''ZZ
zz;ry ldrfhda ljqre;a keoao@ZZ
zzwms ±kqj;aj kï keye'''ZZ
zzljqre;a iel keoao''@ZZ
zzkeye'''ZZ
zzyaï''' fï ms<sn`oj ug ;SrKhla
.kak wudrehs' ñksh lm, ffjoH
m¯CIKhla lrkak isoaO fjkjd''
ZZ hs mejiQ urK m¯CIljrhd
ieluqiq ne,aula kjr;ak fj;
fy`Mfõh' tu ne,afuka
kjr;akf.a ir®jdx.hu
±ù hk wdldrhlska
wirKj .sfhah' ;udg
msgqmd hk urK
m¯CIljrhd yg ;ud
ms<sn`o uy;a ielhla
we;s ù we;s wdldrhls'
;u ifydaorhdf.a
foam< blau◊ka ;ud
i;=lr .ekSug ;udf.a
°. †h hq;= jhfia
bkakd †h◊hkaf.a
≤je† i`oyd blauKska
uqo,a ,nd .ekSug ñh
.sh ifydaorhd i;=
uqo,ao rCIK ysñlïo
whs;s lr .ekSfï
l+g jev ms<sfj<la
ls%hd;aul lr ;ud ;u
tlu fidhqrd iQlaIu
wehq˙ka >d;kh lr we;'
urK m¯CIljrhdf.a m<mqre≥ m¯laIK
«kh yuqfõ kjr;ak wka; wirK
;;a;ajhlg m;afjhs'
;udf.a „ú;hg uy;a msgqjy,;a jQ
;u wdorKSh fidhqrdf.a urKh ;udg
ord.; fkdyels lïmkhla muKla
b;=relr we;' ≥l fõokdj mrhñka
kS;s .egÆj wìhi kjr;ak ;j;a
wirK fjhs' Tyq ;u «;s iuQyhd yd
tlaj uD; Y¯rd.drh wi, fld˙fvdajl
yqfol,d fjoa† uD;l,dnrh ms<sn`o
urKh m¯CIKh frday, ;=< ls%hd;au
fjhs' mehla yudrla hk ;=re tys m%;sM,
,efnkafka ke;' fidhqrd ñh .sfha
yDohdndOhlska nj kjr;akg úYajdih'
ta i`oyd jQ fkdfhl=;a ffjoH jdr®;djka
iys; ,smsljrh kjr;ak úiska m¯CIl
uKAv,h fj; b†˙m;a lf<Ah' ish,a,
fyd`†ka úi`° we;ehs kjr;ak l,amkd
lrhs' ;u fidhqrd lsisfjl= w;ska >d;kh
jQjd fkdfõh hk úYajdih Tyq ;=< fjhs'
yDohdndOh W;aikak ùfuka urKh is≥
jkakg we;' kjr;ak ys; y∞.ekSug
n,j;a W;aiyhl fhfohs' ish fidhqrd
isys ùfuka ys; ;=< we;sù we;s Ñ;a;
mSvkh l`≥`M njg m;aù Tyq fofk;a
fnd`o fjhs' wi, jQ flá ;dmamhla u;
y`o.;a kjr;ak l`≥<ska fnd`ojQ ish j;
foo◊ia w;fr® rejd .;s' l`≥`M Odrdfjda
ksoyfia .,d hkakg jQy'
zz≥lafjkak tmd wfka'' ta thd wrf.k
wdmq wdhqI m%udKh ;ud '' Th'ZZ
zztal we;a; ;uhs fuhd'' ta;a ug fïl
ord.kak neye fohshfka'' ug ysáfh;a
TÉprhs'' th;a .shd'' wka;sug uu ;ks
Wkd'' ta u†jg fï hlal= udj iel
lrkjd uu u,a,sj urd .;a;d lsh,d''
wehs fohshfka'' fï''ZZ kjr;ak l`≥`M
fmrdf.k lE fudr fohs'' bifn,d Tyq
wiajeiSug fjfyfihs'
zzThdj iel lrkjd fkfï wfka''ZZ
zztfykï fudk báf.äho@ZZ
zzfïl y†is urKhla fjÉÑ'
b;ska ta .ek ta ñksiaiq lreKq
ldrKd y˙hg fydhkjd fjkageZZ
kjr;ak ysi nd .;af;ah'
ì˙hf.a lSfï we;a;la ke;af;ao
fkdfõhehs Tyq is;hs' ;ud w;ska
lsisu jrola is≥ù ke;akï ;ud
is; lror lr.; hq;af;ao ke;'
m¯CIlfhda ñksh lmd we;a;
t<sorõ lr.kq we;' tf;la
ksy`v ùu yer fjk l< yels
lsisjla fkdfõ' blsì`°u;a"
iqiqï fy<Su;a" muKla b;s˙
lrñka kjr;ak lr nd
.;af;ah' fld˙fvdaj
yryd ≥j mek weú†k
fkdfhl=;a
fokdf.a w`≥re
Pdhd;a muKla
Tyqf.a fnd`ojQ
fofk;a ;=<
wmeye†,s
wdldrfhka
hq;=j igyka
jkakg fjhs'
zzuy;af;,f.
ñksfh m¯CIK lghq;= lghq;= wjika
Wkd f,dl= ir® uqK .eys,d ˙fmdaÜ tl
wr.kakZZ ñkS ldurfha fiajlfhla
kjr;ak yd mejiSh' Tyq msgq miska isg
ysi likakdjQ mqoa.,hd fndfyda fõ,djl
isg ;ud wìhi .ejfik wdldrh
kjr;akg isysfkka u;lhg ths' Tyq;a"
uD; Y¯rd.drfha fiajlfhla úh yels
hehs kjr;ak l,amkd lf<ah' tjka ñks
ldlaflda ñkS ldur wi, .ejfikakka
nj kjr;ak okafka ke;'
zzhuq ir® uu Woõ lrkakï''ZZ ñks
ldlald kjr;ak b†˙fhka .uka lrhs'
wjYH ,shlshú,s j.hla Tyq w; ñg
fu<ù we;' m%Odk ffjoHjrhd kjr;ak
foi ne?reï ne,aula fy<hs' is≥jk
lsisjla y˙yeá f;areï .ekSfï yelshdjla
fkdue;sj kjr;ak wirK fjhs'
zzurKhg fya;=j yqiau ysrùu'' ta
lshkafka W.=r ysrùu''ZZ
zzta fldfyduo ir®'''ZZ
zzfïl yDohdndOhla fkfï''ZZ
zzfudkjd'''ZZ
zzldj;a iel keye lsõjfka''ZZ
zzTõ ir®''ZZ
zzfï ukqiaihf.a W.=fr fukak
fï fldaÜ fnd;a;u ysr fj,d ;snqKd''
urKhg fya;= talhs' ug f;areï .kak
ne˙ wehs fï ukqiaihd fldaÜ fnd;a;ula
.s,af,a lsh,d''ZZ
kjr;ak ;=Ia◊ïN=;j n,d isáhs' ;u
ifydaorhdf.a fldaÜ lndfha mdákau jQ
fldaÜ fnd;a;u fïih Wv úrdcudkj
;sfnhs' ifÉ;kslj Tfya je;S˙ we;s
fldaÜ fnd;a;u ;u u,hdf.a udrhd ù
we;' mj;skafka ksy`v;djhls' kjr;ak
ksy`vj uqksj; rlshs' m¯CIljrhd ksy`vj
,shú,s lsysmhla u; ;u w;aik ;nhs'
w;aika ;nkakjQ ,shlshú,s" wkjrfhka
jqjo" tlsfkl .=<sjkafka ñksldlaldf.a
w;e`.s<s ;=<h'
zzir®ZZ kjr;akf.a ì˙h ksy`v;dh
ìka∞h'
zzTõZZ
zzwfma uiaiskd'' ta lshkafka fï
urKlre ±ka †k follg ú;r l,sfhka
Tkak Th fnd;a;u thehsf.a fldaÜ m`Mjg
w,a,, fokak lsh,d ug lsõjd''ZZ
zzb;ska''ZZ
zzb;ska uu lsõjd Tfyka ;shkak uu
w,a,,d fokakï lsh,d'''ZZ
zzb;skaZZ
zzb;ska ug tal wu;l Wkd' thd Th
fnd;a;u lñfi idla;=fõ ∞f.k Wkak
jf.a ug u;lhs'' ta idla;=fju ;ud thd
thdf. mmqj ˙fok fldg lfÜ ∞.kak
fí;a fm;a;;a odf.k ysáfha''ZZ
zztfykï fuhd gjqfu† mmqj ˙†,a,
weú;a" fí;a fm;a; lsh,d y†ishg fï ;ä
fnd;a;u lfÜ ∞.kak we;s''ZZ
zztl;a tlgu tfyu fjkak we;s''
thehsf. lñi idlal=fj óg álla
l=vd fí;a fm;a;la ;snqK ;ud'' fm;a;
fjkqjg lfÜ ∞f.k ;sfhkafka
fnd;a;uo@ZZ
fYdal úh hq;= fydardfõ urK m¯CIl
jrhdf.a uqj. kef.kafka ukaoiañ;shls'
tys .eíj we;af;ao Wmydihls' kjr;ak
lsis;a fkdlshd lrnd .;af;ah' f.dvla
≥rg tfyu weneoa†;a fjkak fndfydau
bv ;sfhkjd' u,a,s mhska weú†k fldg
gjqfu† mmqfõ lelal=u tkak we;s' l,n,
fjÉp mdr fí;a fm;a; lsh,d fnd;a;u
lfÜ ∞.kak we;s' tal W.=fr ysrfj,d
yqiau .kak nerej hkak we;s' yfka
wfmdhs fufyu;a foaj,a'' mmqfõ wudre
ldrhd'' wka;sug uf<a W.=r ysrfj,d''
lrefï lrefï'' kjr;akf.a ys; bnd.
df;ah' ñkS ldlald foayfha j.lSu
ndrf.k we;' ;u wkque;sh i`oyd jQ
,shú,a,la ;ud b†˙fha fjhs' kjr;ak tys
,sheù we;s jelsh lshjd n,d ;u w;aik
fhojQfha l,amkdjlska f;drjh'
zzfkdie<sls,su;a lñka hq;=j ndysr
fohla ^fnd;a;ula& uqjg oud .ekSu
ksid" th W.=fr® ysrùfuka is≥jq iajNdúl
urKhls' foayh uq∞ ye¯ug lghq;= lrk
w;r th ndr.;a nj my; w;aika lrZZ''
urK m¯CIK jdr®;dfõ tjeks
jelshla fyda folla wmQrejg ,shd ;snqKq
wdldrh kjr;ak fkd±lald fkdfõ' Tyq
lsis l:djlska f;drj" m¯CIljrhd úiska
fhduq lrk ,o ,sheú,s lsysmh w;aika
lr †. iqiqula msglr ye˙fha wisysfhka
fuks'
wdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® ui 02 jeks∞ b˙∞
dkdr®:
m%°mh úfYaIdx.
fuu jifr® uq,a Nd.fha ol=Kq
m<d; mqrd jix.; WK frda.
hla me;s¯ .sfha ñksia „ú; fndfydauhla
ì,s .ksñks' fufia ñh .sh whf.a u<
isrere mjd meh lsysmhlska N+u∞k ls¯ug
Wmfoia °;snq◊' fuu frda.h je<`≥k
jeäysáhkaf.a fukau l=vd orejkaf.ao
†ú.,jd .ekSug fndfydaúg ffjoHjreka
wfmdi;a úh' ud;r ls˙ueáuq,a, m%foaYfha
udf.a wi,ajeish mjqf,a tlu ì,s`odo fuu
wikSmh je<`† ñh .shy' fï jk úg ud
fuu m%Yakh ms<sn`oj ±ä is;a fõokdfjka
miq Wfkñ' ksrka;rfhka hdÉ∆ lf<ñ'
.ukla .sh;a" l=uk jevl ksr; jqj;a"
kskaog .sh;a fï yeu úgu foúhka
jykafiag fõokdfjka hdÉ∆ lf<ñ'
wm rfÜ wkd.;h jk ¥ orejkaf.a
„ú; úkdYh ud yg ord.; fkdyels úh'
cq,s ui 06jk †k w`Mhu 3'30 g muK ud
kskafoka weye˙ks' ú.iska ud ukig fuu
Nhdkl Wj≥r .ek isysù hdÉ∆ lf,ñ'
ál fõ,djlska ud yg ,d fld< meye;s
úYd, cmud,hla †iaúh' ≤ia jidf.ku
;j ;j;a hdÉ∆ lf,ñ' ál fõ,djlska
iajdñka jykafia ud wu;k y`vla ±kqks'
zzkqUg fu;rï fõokdjla ;sfí kï
fuu cmud,h tlu wruqKla fjkqfjka
lsysm fofkla tlaù fkdlvjd †km;d
hdÉ∆ lrkak'ZZ hkqhs' ug uy;a mS%;shla
±kqks' ud uqúka uy y`äka Y=oaOd;au
.S;sld msgúks' ta fudfyd; rd;s%hla njg;a
udf.a †h◊h kskafo isák njjj;a ud
yg wu;l úh' ta jk úg udf.a ksjfia
ud yg or®Ykh jQ wdldrfha cmud,hla
w,xldrhg ì;a;sfha t,a,d ;sfnk nj
ud yg isys.ekaúks' tfy;a lsis∞ tu
cmud,h hdÉ∆j i`oyd Ndú;dfõ hehs
isyskhlska fyda ±k isáfha ke;' ú.iska
ke.sg f.dia ud tu cmud,h /f.k ≥ú,S
fida∞ mú;% lr ;nd myka jk;=re .S;sld
.dhkd lrñka foúhka jykafiag ia;+;s
m%Yxid lf<ñ' t†k W≤ik ud;r wm
foajia:dkfha †jH mQcdjg iyNd.S jQ ug
wk;=rej msh;=ud yuqfõ ishÆ f;dr;=re
wkdjrKh lf<ñ' msh;=udo b;du;a
i;=áka hq;=j tu ldr®hh lrf.k hdug
wjir ,nd ≥ks' t†k u˙h yuq∞fõ
/iaùula ;snq neúka /iaùu wjidkfha
ishÆ fokd rjqug b`of.k cmud,h
tlsfkld w;ska rjqu jfÜ hjñka fuu
jix.;h frda.S ;;ajh uq`MuKskau bj;a
lrk f,i wh†ñka cmud,h WÉpdrKh
lf<uq' bkamiq †km;d udf.a wi,ajeis
ksjeia ;=fkaa ifydaor ifydao¯hka /ialr
†km;d fuu cmud,h tlu wruq◊ka
WÉpdrKh lf<uq' †k 21 hdÉ∆ l<
miq fuu frda.S ;;ajh uq`MuKskau myj
f.dia we;s nj ±k .kakg ,enq◊'
tfy;a fuu cmud,h WÉpdrKh wm
mjq,a k;r lf<a ke;' foajia:dkhg
fkdmeñfKk lf;da,sl ck;dj iy
úfYaIfhka u;aøjH Wj≥r fjkqfjka
wo olajdu fuu cmud,h WÉpdrKh
lruq' fï jkúg foajia:dkh l=uk
wdldrhlskaj;a f.kajd.; fkdyelsj
mjq,a lsysmhlau ^04& †jH mQcdjg iyNd.S
jkq ±lSu b;du;a mS%;shg ldrKhls'
;jo wm wi,ajeis mjq,a tlaù lrk fuu
cmud,h WÉpdrKh ksid wm mjq,a w;r
uy;a jQ ne`°ula olakg we;'
ufyda;a;u foú iñ∞Kks∑ uE◊hkaf.a
ueoy;aldrlu ;=< ishÆ kmqre n,fõ.
ì`o,sh yels nj milalr ≥ka Tn
jykafiag ia;+;s m%Yxid fõjd'
oreKq WK jix.;h my l< cmud, WÉpdrKh
^yDo frda.shdf.a u<.u&fnd;a;u
YS%hd◊ l=,isxy
fkdfh,a je,sl,f.a
tla;rdi;H l;djlaa
—wo wm rfÜ ms<s,hla fuka Tvqÿjk u;a Wjÿfrka
Nhdkl m%;sM, we;sjkakg mgka f.k we;s jljdkqjl
ñ,shk oYu ;=kla Ôj;ajk rfÜ <ud yd ;reK msßi
fírd .ekSug wms jyd l%shd l, hq;= fjkjd' cd-we,
l,dmfha yd ;=ve,a, Èidfõ mshjrekaf.a uQ,sl;ajfhka
u;a Wjÿr ÿr,Su i`oyd wjfndaOd;aul ±kqu §
wOHd;aól jYfhka ck;dj ±kqj;a lrñka fhdaO heÿfï
fufyhla isÿlsÍug l%shdlrñka isàu m%ixYkShhs' u;a
Wjÿr ke;s lsÍug heÿfuka ms<s;=re § ñfouqhs˜ hehs
cd-we, udt<sfha yhjk mdjq`: uOHia:dkfha§ miq.shod
;=ve,a, Èid lf;da,sl .sys ixioh u.ska ixúOdkh
l< udOH yuqjla wu;d fld<U iyhl ro.=re w;s
W;=ï uelaiaj,a is,ajd ysñmdfKda lshd isáhy'
wo u;a Wjÿr ksid Nhdkl m%;sM, ,eîug isÿù
;sfhkjd' mjq,a úkdYù" oremrmqr jekiS hk ;;ajhlg
m;aù ;sfnkjd'rfÜ kS;sh l%Shd;aul lrk fï m%foaYfha
n,OdÍka ±kqj;a lsÍu isÿ lr we;ao@ isÿfjkjdo@ hkqfjka
udOHlrefjla m%Yakhla ke.Sh'
w;s W;=ï uelaiaj,a is,ajd ysñmdKka ms<s;=re foñka"
rd.u yd ó.uqfõ fï u;a Wjÿfrka oremrmqr";reKhka
fírd .ekSu i`oyd iEu wd.ñl kdhlhkao iu. ck;dj
±kqj;a lrk jev igyka lsysmhlau isÿl,d' w;s W;=ï
ue,alï ldÈk,a rxð;a ysñmdKka jf.au" fndÿkq ysñjre"
mshjreka" .syshka yd mßmd,lhskao iu. tl;=j jevigyka
tl;=jla orejka uqojd .ekSu i`oyd isÿ l< nj lsj
hq;=hs'
;=ve,a, Èidkdhl yd cd-we, óiï fiajl .re ms%h
chudkak msh;=ud"
—uu ta m%Yakhg ;j;a W!k mq¾Khla § ±kqj;a lrkakï'
u;a rl=idf.ka wm oremrmqr fírd .ekSu i`oyd kS;sh
me;af;ka l<hq;= jev lghq;= .ek úfYaI yuqjla tal,
fÊHIaG fmd,sia wêldÍ ;=ud yuqù idlÉPd l<d' fojkqj
cd-we, úlafIdam foõue÷re ,e.=ï .Dyfha§ ckdêm;s
ld¾H idOk n,ldfha yd ksfhdacH fmd,siam;s ksfhdackh
lrñka fmd,sia ierhka fofofklao tl;=j idlÉPd lr
hï hï ;SrK j,g t<ôhd' ta wkqj ;=ve,a, Èidfõ iEu
óiulu u;a Wjÿr weíneys fkdù thska j<lSu isàu
i`oyd l<hq;= l%shd ud¾. .ek wjfndaOd;aul jev igyka
/ila ls%hd;aul lrkq ,enqjd'
oE,;=r óiï fiajl .re ;=is; fmf¾rd msh;=ud
u;aøjH Wjÿr fï cd-we, l,dmh ;=< §¾> ld,hla
;siafia mj;ajdf.k weú;a ;sfhkjd' fmd,Sish ueoy;ajQ
muKskau fï ld¾Hh tl È.gu fmd,Sishg l, fkdyelshs'
wms u;a Wjÿr .yk l%shd;aul m%foaY .ek fmd,sish ±kqj;a
lr ÿkak;a" fmd,Sish ueÈy;aù tla i;shla folla lrdú'
miqj fmd,Sish fjk;a rdcldßhlg fhduqjQ miq kej;
i;shlska follska meñK n,k fldg uq,ska ;snQ ;;ajhu
±l .; yelsfõú' ta ksid wms iefjdu ±kqj;aù fï Wjÿr
ÿr,Sug iyh Èh hq;=hs' wmsg ukqIHfhl=f.a wOHd;aól
fmdaIKh ,nd§u i`oyd hula isÿ l, yelsfõú'
wo mlaI foaYmd,kh ksid yd rfÜ mj;sk wrdÔl;ajh ;=<
kS;sfha fijke,a, jeis f.diska' ta;a Bg wod, n,OdÍka
wms óg jvd ±kqj;a l< hq;= fkao@
.re m%sh chudkak msh;=ud
u;aøjH wo Wjÿrlg jvd jHikhla ' fï jHikh ksid
wo ck;djf.a Ôú; lvd lmam,afj,d'wms óiï ixi`ohla
yeáhg ishhg ishhlau lrk w;r ckdêm;s ld¾h n,ldh
;=<skao ±kqj;a lsÍula wms isÿlr ;sfhkjd'wo u;a øjH uqo,a
Wmhk ud¾.hla' fï i`oyd weíneysjQ wh th w;ayßkak
leu;s keye'Tjqka uqo,a miafia yUd f.dia ta foauhs
isÿlrkakg udk n,kafka' tu ksid wms fuhg úiÿula
f,i wOHd;aól jYfhka Yla;su;a lrkd mjq,"orejkag
wjfndaO lrk —heÿfuka ñÿug˜ fufyfhka ck;dj u;a
úm;ska ó§u i`oyd ±kqj;a lrkjd' fï ;=<ska isÿ lrkafka
ldgj;a myrla .eiSula fkdfõ' wms w;s W;=ï ue,alï
ldÈk,a rxð;a ysñmdKkaf.a i;am%id§h wdYs¾jdh;a iu.
fï foaj lkak<õj isÿ lrkjd' iqmqj;a wrfKa .re ver,a
l=[af[a msh;=ud fufyhjk heÿfï fufyh fï ui 25
breÈk iji 4'00 g ;=ve,a, foajia:dkfha§ isÿ lrkjd'
fï ;=<ska isÿ lrkafka ldgj;a myrla .eiSula fkdfõ'
fuh yqfola fm<md,shlaj;a" Woaf>daIKhlaj;a fkdj
ks¾udKYs,S fmryerlska weú;a heÿï fufyhla isÿ lsÍuhs'
ñksiqkaj fï Wjÿfrka uqojd .ekSug"ñksiqka ysia ;eklg
f.k taug wms W;aidy orkjd'foaYmd,kfha"mßmd,kfha
kshe,s isák whg fuh n,mEula fkdfõ' ta ksid ta Wjÿr
ÿr,Sug ieu iyh Èh hq;=hs'
lKqjk óiï fiajl .re fkdfh,a fkdaksia msh;=ud"
;=ve,a, Èid lf;da,sl .sys ixioh u.ska u;a Wjÿr
ue~,Su i`oyd jev igyka /ila isÿlr we;s w;r .re
cQâ n¾kdâ msh;=ud úiskao u;a Wjÿr ue~,Su i`oyd
ck;dj ±kqj;a lrk jev igyka /ila isÿlr ;sfnkjd'
miq.sh wjqreÿ .dkla ;siafia fï u;a Wjÿr rg mqrd jHdma;
ù ;sfnkjd' wfma orejkag u;ska isÿjk úmdl myod§
weíneysùfuka Tjqka uqod .ekSug W;aidy l< hq;= fjkjd'
fï fudkj l<;a hdÉ[djg uq,a ;ek§ heÿï lsÍfuka
fuh id¾:l lr .kakg Èßh jeäh hq;=hs'
w;s W;=ï uelaiaj,a is,ajd ro.=re ysñmdKka'
cd;s" wd.ï" fNao i,lkafka ke;sj wfma ore mrmqr
fírd .kakg iuia; ck;dju tla /iaúh hq;=hs' w;s
W;=ï ue,alï ldÈk,a rxð;a ysñmdKkaf.a i;am%id§h
wdYs¾jdoh ,nd .kakg iefjdu tljkak hehs lshd ud
b,a,d isákjd'
fuu udOH yuqjg fld<U iyhl ro.=re w;s W;=ï
uelaiaj,a is,ajd ysñmdKka" cd-we, óiï fiajl .re m%sh
chudkak" oE,;=r óiï fiajl .re ;=is; fmf¾rd" lKqjk
óiï fiajl .re fkdfh,a fkdaksia" cd-we, iyh óiï
fiajl .re le,siagia m%kdkaÿ hk mshjre yd .re ä,aIdka
m%kdkaÿ fidhqre ;=udo tlajqy' ;jo udOH jd¾;djka i`oyd
forK" whs'à'tka'" ish;" YS% ,xld rEmjdysksh" j¾nqï
wdh;k ksfhdaÔ;hkao" ÈkñK" ,xld§m" uõìu" ,laìu"
Èjhsk yd dkd¾: m%§mh jeks mqj;am;aj, jd¾;d lrejka
/ila yd ;=ve,a, lf;da,sl .sys ixifha idudÔl uy;=ka
/ilao udOH idlÉPdjg iyNd.s jQy'
uelaisuia frdahs fmf¾rd
hym;a tfârdKkaf.a jir ksudjg m;afjoa°'''Y=oaOjQ ,shú,af,a iqNdrxÑ fkdfyd;a iqmqj;a i;rg
wkqj §hym;a tfårdKka¶ jYfhka .efkkafka" foú
ufyda;a;uhdKkaf.a tal cd; mq;% r;akh jk f–iqia
iajdñka jykafia nj wújdofhka ms<s.efkhs' th tfiau
jkafka Wkajykafia úiska u th im: lr we;s fyhsks'
§hym;a tfård uu fjñ¶ hkqfjka ;uka jykafia
iDcqj y∫jkajd°u ksid ta .ek iel ke;' jr®;udk
iiqksiqrdKka f,da jdiS iuia; ls;=kq ix>hg §ienE
ls%ia;= m%;srEmh¶ jk whqre m%YxikSh· m%Yia;h' tfia
m%dfhda.sl ls%ia;= m%;srEmhla wkqhkakg wmg wjia:dj W∞
ùu jdikdjls ∑'
iNd ud;djf.a orejka fkduÛ hk nj yefÛk iEu
fudfyd;l° fkdw,iaj" tä;rj" hqla;s .relj ta nj
;rfha fmkajd fok Wkajykafia wmg fok mrudor®Yh
W;alDIagh· w;s uy;ah· jr®Kkd úIh;sl%dka;h' yq≥
jpkhg iSud fkdù" m%dfhda.slju ls%ia;= fma%uh „ú;h
;=< §„j;a¶ lrjk Wkajykafia ysia uq≥◊ka ms<s.ekSug
wms wem lem fjuq'
hym;a tfårdKkaf.a úfYaIs; jr®Ih ;j fkdfnda
†klska f.ù .sho" tys uqLHdr®:h;a i∞;kslh' §hym;a
tfåreka¶ ùfï° ñksia ≥n,d;d fya;=fjka is≥jk iqΩ
fyda jer† foúπfKda ksjer† fkdlrk fialao@
§hym;¶ §fma%uh¶ jk foú ufyda;a;uhdfKda mD;.ack
wm w;ska is≥jk jer† wvqmdvq j,g fma%ujka; ms%hdKka
f,i iudj fkdfo;ao@ fokafkauh'
tfyhska wfma §tfåreka¶ /l .ekSug;a" t;=uka,dg
uqΩ is;skau iyfhda.h °ug;a wmg j.lSula ienE f,iu
we;af;ah' tfâreka fkdue;s negΩ /< uq,dj uxuq,d
jkafkda fjuq'
hCIhd" f,dalhd" udxYh hk ;s%úO m¯CIdjkaf.ka ñ°
f–iqia jykafia wkq.dó jQjka ùug wm j.lSfuka ne£
isáuq' ta ne¢u m%ido iakdmkSh le|ùfukau wmg ,eî
we;s jdis iy.; ;;a;ajhls'
§hym;a tfårdKkaf.a jr®Ih ls%hdjg kexùfï° wm
fldhs ljqre;a ,o iNd fYa%IaG ±kqj;a ùï j,ska ksis
m%fhdack .ksuq' th úfYaIs; jr®Ifha wruqKq jr®I iudma;
ls¯fï ° wu;l ls¯ug fkdj ls%hdjg kexùu weröug
fok ,o m%fõYhla f,i wms i,luq'
hym;a tfård ish negΩ /f<a .| iqj| y∫kk" Tjqka
whdf,a hkakg fkd° b†˙fhka hk W;a;ufhls' wmg
ksis u. fmkajñka" wm †˙u;a yd ksjer† lrñka lgq
fldfyd,ska wm uqojd .kakd hym;a tfåreka fjkqfjka
foú iñ∫ka he°u wmf.a úYd, j.lSuls' ish foudmsh
fidhqre fidhq˙hka w;yer iñ∫ ñ† Whfka fiajhg
meñK" úfgl foaj ck;djf.a mSvkhg mjd md;% jk
§hym;a tfåreka¶ /l .ksuq ∑∑∑'
iS'wdr®' älaika wekagks
u;a Wjÿfrka rg fírd.kak heÿfuka ms<s;=rla
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® 02 jeks∞ b˙od
l=,shdmsáh óiï fiajl .re m%ikak wurfialr msh;=udf.a
u. fmkaùu u; Ydka; fcdaYma úoHd, N+ñfha°
fld<U fydaiaÜ isxy iudcfha wkq.%yfhka úfYaI idhkhla
miq.sh∞ meje;ajQ w;r tys° m%;sldr lrk whqre fufia
leurd ldphg yiqúh'
^,xif.a uvql=udr&
W;=re mhd., Y=oaOjQ cqfia uqks∫kaf.a foõue∫rg
wkqnoaOj ;reK újdyl lKavdhula tlaj msysgqjd
.kakd ,o Yd' fcdaYma lf;da,sl tluq;=jg wjYH wruqo,a
imhd .ekSfï mrudr®:fhka wf,ú lrk ,o f,d;/hs m;a
j,ska ch.%dylhka f;a¯u miq.sh∞ foõue∫r b†˙msg° is≥úh'
tys m%:u ch.%dysldjg ysñ ;Hd.h óiï fiajl .re isisr
iurfldaka msh;=ud ,nd ≥ka whqre' fuu wruqo,a Wmfhda.S
lrf.k Yd' fcdaYma oyï mdif,a ore ±˙hkag W≤ik wdydr
,nd°fï jev ms<sfj,lao wdrïN ls¯ug ie,iqï lr we;'
^igyk ( „' ksyd,a m%kdka≥" fiahd ( fyaIdka l=fr®&
,shkf.auq,a, Ydka; wkaf;daks foõue∫fr® ° óiï
fiajl .re ur®,a Ydka; msh;=udf.a m%Odk;ajfhka id'
úkafika;so mdjq,d ux., foõ mqo fufyh mj;ajk ,°' tu
ux., foõmqo fufyfhka miq fldgqf.dv jeäysá ksjdihg
†jd wdydrh iy ;E.s mdr®i,ao úkafika;so mdjq,d iñ;sfha
idud‚ldjka úiska m˙;Hd. lrk ,°' bka wk;=rej iñ;sfha
idud‚ldjka m%°m leurdjg uqyqK ≥ka whqre'
^we.akia ishU,dmsáh&
u<jqka ieu¯fï †jH hd.fhka miq f.dve,a, óiï fiajl
.re ,lais˙ fma%u,d,a msh;=ud úiska f.dve,a, iqidk
N+ñfha ñysoka lr we;s ñh .sh ck;djf.a ishÆu isysjgk
ia:dkhka fj; f.dia wdis˙ .kajk ,°' fu†ku óifï
msysá wfkl=;a iqidk N+ñhka msysá ;Urú," fudarelal=,sh"
okafldgqj iqidk N+ñho †jH hd.fhka miq wdis˙.kajk
,°'
^tÉ'ta' is˙,a fmfr®rd&
wekagka bisfvdar®
chudkak úiska
rÑ; §fm<yer mE is˙,l
iq≥jrhdfKda¶ .%ka:h
miq.sh∞ zls;= wìukaZ idys;H
iïudk Wf<f,a° ckms%h
.%ka:h fjkqfjka iïudk
ysñlr .;a miqj chudkak
uy;d fmar,kao óiï
fiajl .re ir;a ;s˙udkak
msh;=ud iu. «kdr®: m%°mh
leurdjg uqyqK ≥ka whqre'
iuia: f,dal újdy yuqj YS% ,xld cd;sl iïnkaëlrK lKavdhu ixúOdkh l< újdy yuq
.eUqre i;s wka;hla miq.sh∞ y,dj; moú mjq,a fiajd uOHia:dkfha° meje;aú◊' fuu
jev igyk fufyhjk ,oafoa iuia; f,dal újdy yuqj cd;sl iïnkaëlrK lKavdhfï
uQ≥lgqj óiï fiajl .re wfYdala ms%hka; msh;=ud" whsjka › ud˙ hqj, iy ˙pâ › Ys%hdks"
welajhskia › frdaia hk hqj,a úisks' fuu .eUqre i;s wka;hg y,dj; moú mjq,a fiajd
wOHCI .re jika; ;sfiard msh;=ud" ;sfida.u óiï fiajl .re Wmq,a is,ajd msh;=ud" y,dj;
óiï iyhl .re ud˙hia Ñka;l msh;=ud iy fld<U ksfhdackh lrñka hqj,a lsysmhlao
iyNd.s úh' ^,,s;a iqika;&
nKavdrj;a;
-
ldlalm,a,sh
Y=' cmud,
foajud;djkaf.a
foõue∫fr®
jdr®Isl
ux.,Hg fmr
†k fldÜGdY
j,ska †<s∫ mjq,a
f;dardf.k
wdydr uÆ
m%∞kh ls¯u
óiï fiajl
.re frdayka
.hsia msh;=ud
w;ska fujro
is≥úh'
^is˙,a rdcmCI&
2018 jir y,dj; moúh úiska <ud jir f,i kï lr
we;s w;r f;audj jkafka §.=K keK ms˙ <ud f,djla¶
hkakhs' fuu f;audj fmr±˙ lrf.k W,aysáhdj óiu u.ska
ieureï Wf,<la mj;ajk ,°' W,aysáhdj id' fiaúhr® oyï
mdif,a yd lvj; id' wkaf;daks oyï mdif,a ore oe˙hka 50
la muK fï i|yd iyyd.s jQy'
^ví'ta' ksrdId m%shor®Yks&
cqfia jdia msh;=ud hdmkh is,a,df,a .%duhg meñ◊
wjia:dfõ lf;da,slhskag wvïf;aÜgï l< kjr;akï
kue;s mqoa.,fhl=f.a ksji .skafkka ±ù we;' tu ksjig
.sh t;=ud tu ksjeishkag YS% l=reishla m˙;Hd. lr we;s w;r"
is,a,df,a wdikdrEV foaj ud;djkaf.a foõue∫r wdikakfha
fuu ksji msysgd we;' kjr;akï mrmqfr® kj jk mrïmrdj
wo fuu ksjfia „j;a jk w;r YS% l=reish;a" ksji;a m%°m
leurdjg yiqjQfha m%°m f,aLl ixiofha lKavdhu miq.sh∞
hdmkfha l< ixpdrfha°h'
^á%is,a weµa' ueka†ia&
y,dj; moú idka; úkaikao mdjq,d iñ;sfha wkq.%yfhka
y,dj; moúfha ;=ïfudaor óifï mjq,a 05 lg iajhx
/lshd wdrïN ls¯ug uQ,Huh wdOdrhla ms˙keñ◊' fuu
wjia:djg y,dj; moú idka; úkaikao mdjq,d wOHCI .re
l=hskagia m%kdka≥ msh;=ud iy .re gekagr® m%kdka≥ msh;=udo
iyNd.s úh'
^,,s;a iqika;&
l=reKE., lf;da,sl ro.=re moúhg wh;a ≥klfoksh óifï ≥klfoksh iy fmd,a.yw.dr foajia:dk ix>hka ys fhdjqka ¥ mq;=ka 130 fofkl= miq.sh∞ ≥klfoksh Yd' wkaf;daks
uqks∫kaf.a isoaOia:dkfha° l=reKE., ro.=re w;s W;=ï yer,aâ weka;ks fmfr®rd ysñmdKkaf.a w;ska iqo;=ï jrï ,enQy' †jH mQcdfjka miq ro.=re ysñ isoaOia:dk md,l .re wekavDD
fµdkafiald ro.=re ysñ f,alï .re cQâ u≥Yxl msh;=uka ,uqka mqyqKq l, cQâ m%ekaisia iy u,als w,yfldaka hk .=re Nj;=ka iu. iuQy PdhdrEmhlg fmkS isá wjia:dj' ^cQâ µ%ekaisia&
udoïfma óifï ore ±˙hka ishfofkla miq.sh∞ y,dj; moú tfårdKka jk w;s W;=ï je,kaia fukaäia ysñmdKka w;ska wNsjDoaê wdf,amh ,nd .;ay' tu wjia:djg y,dj; moú
m˙md,l w;s .re meá%la úf–isxy udoïfma óiï fiajl .re cQâ msh;=ukao iyNd.s jQ w;r udoïfma oyï mdif,a m%Odkdpdr®h †Æï we;=Ω oyï .=rejr .=rej˙hka we;=Ω úYd, ms˙ila
o iyNd.s jQy'
^igyk ( mS'ta' fvdñksla" fiahd ( rkacka jr®KiQ˙h&
cd-we, m%foaYfha yS>%fhka me;sr hk u;a øjH jHikfhka
wm ¥ orejka uqojd .ekSu ms<sn|j ±kqj;a ls¯fï
jevigykla óiï uÜgñka meje;aùfuka wk;=rej ;=ve,a,
foajia:dk N+ñfha° w.ro.=re w;s W;=ï ue,alï ld†k,a
rx‚;a ysñmdKkaf.a m%Odk;ajfhka meje;s he≥fuka ñ≥ug
foaj fufyhg lkqjk óifï ;reK iñ;sh úiska ksr®udKh
lrk ,o m%or®Yk r:h fmrgq fldgf.k .re fkdfh,a
fkdaksia msh;=ud iu. óiï ck;dj fm<md,sfha .uka .;a
oiqka m%°m leurdfõ igyka jQ whqre'
^Or®uis˙ m%kdka≥&
fírej, óifï .S; Ndjkd jevigykla .re iñ∫ fiakdr;ak msh;=udf.a fufyhùfuka
meje;aúK' fírej, óiï fiajl .re ufyaIa ls%Idka; msh;=udf.a fufyhùfuka
fuh ixúOdkh le˙K'
oxfldgqj nd,sld ú≥yf,a 25 jk ixj;airhg iu.dój ú≥y,am;sks .re u˙hdf.dfr;a;s
meú† fidhq˙hf.a u.fmkaùu u; .=re uKav,fha iyfhda.fhka wd† YsIH ix.uh úiska
ixúOdkh lrk ,o ffjoH idhkhla miq.sh∞ tu ú≥yf,a meje;aú◊' fnda,j;a; †idkdhl
fndr,eiai óiï fiajl .re Wmd,s pr®Ñ,a msh;=uf.a iy ú≥yf,a wdrïNl ú≥y,am;sks .re
fï˙ ìhá%ia m%kdka≥ meú† fidhq˙hf.a m%Odk;ajfhka fuh is≥úh'
^ví,sõ' wekagka fcrdâ&
jyfldaÜfÜ cd;sl isoaOia:dkdêm;s f,i fiajh l< .re
ixik jidr ^id'fn'ks'& msh;=uka yg ia:dk udreùula
,eîu fya;=fjka" tu isoaOia:dkfha kj isoaOia:dkdêm;s
mshku f,i .re ≥Idka; fmfr®rd id'fn'ks' mshku ish
;k;=fr® fiajh Ndr .ekSu miq.sh∞ is≥ fl˙ks' is,afjiaf;%da
fnk†ldk ksldfha m%dfoaYdêm;s w;s.re Yñkaø chjr®Ok
id'fn'ks'" y,dj; moú fjkakmamq †idkdhl .re t˙la
fldkaiagka msh;=uka we;=Ω ms˙i jyfldaÜfÜ cd;sl
isoaOia:dkfha m%Odk f∞rgqj wNshi° .re ixik jidr
^id'fn'ks'& msh;=ud we;=Ω óiï jdiSka ms<sf.k fmrye˙ka
foõue∫r ;=<g /f.k hk whqre'
^m%ekaisia fmda,a&
u.af.dk idka; úfika;s ^iqisf;daoh& <ud ixjr®Ok
uOHia:dkfha orejka" foudmsh Ndrldr ieuf.a
jdr®Isl tluq;=j iy ziqis; irZ l,d †kh" idka; úfika;s
ksjdifha .re fnkäla l=fr®rd ks'u'ks' ifydaor;=ukaf.a
m%Odk;ajfhka uy;a yri˙ka miq.sh∞ ziqisf;daohZ Yd,dfõ°
mj;ajk ,°' orejkaf.a .S;" kdgH" kr®:k wd†fhka fuu
Wf,< jvd;a wr®:j;a wkaoñka mej;s w;r" ziqisf;daohZ <ud
ixjr®Ok uOHia:dkfha wOHCI .re Ydñl iqor®Yk ks'u'ks'
msh;=ukaf.a uQ,sl;ajfhka fuu Wf,< ixúOdkh lrk ,°'
msh;=uka W;aij iNdj wu;k whqre yd <uqka kr®;khla
b†˙m;a l< whqre' ^ã' wekai,ï m%kdka≥&
jir .Kkdjla mqrd nKaämamqj Y=oaOjQ cmud, ud;d
isoaOia:dkfha ixls%ia;shka uy;d f,i lghq;= l<
iageka,s wef,daishia uy;d ish fiajfhka úY%du .ekSu
miq.sh∞ iss≥úh' óifï ieuf.au fyd| ys; †kdf.k is≥l<
fiajh fjkqfjka Wmydr ms°fï W;aijhla óiï fiajl .re
ms%hka; wxf.dvf.a iy iyhl .re iñ; kfjdao msh;=ukaf.a
m%Odk;ajfhka miq.sh∞ is≥ lrk ,°'
^fldl=ï jdikd chrejka&
jhslald, wvlal, ud;d foõue∫fr® ux.,H ksñ;af;ka
;reK ms˙i b†˙m;a l< ma,diaála fnda;,a f;drKhs
fï'
^fiahd ( ls%iaá m%kdka≥" igyk ( fylagr® m%kdka≥&
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2018 la jQ foieïnr® 02 jeks∞ b˙od
l=,shdmsáh óiï fiajl .re m%ikak wurfialr msh;=udf.a
u. fmkaùu u; Ydka; fcdaYma úoHd, N+ñfha°
fld<U fydaiaÜ isxy iudcfha wkq.%yfhka úfYaI idhkhla
miq.sh∞ meje;ajQ w;r tys° m%;sldr lrk whqre fufia
leurd ldphg yiqúh'
^,xif.a uvql=udr&
W;=re mhd., Y=oaOjQ cqfia uqks∫kaf.a foõue∫rg
wkqnoaOj ;reK újdyl lKavdhula tlaj msysgqjd
.kakd ,o Yd' fcdaYma lf;da,sl tluq;=jg wjYH wruqo,a
imhd .ekSfï mrudr®:fhka wf,ú lrk ,o f,d;/hs m;a
j,ska ch.%dylhka f;a¯u miq.sh∞ foõue∫r b†˙msg° is≥úh'
tys m%:u ch.%dysldjg ysñ ;Hd.h óiï fiajl .re isisr
iurfldaka msh;=ud ,nd ≥ka whqre' fuu wruqo,a Wmfhda.S
lrf.k Yd' fcdaYma oyï mdif,a ore ±˙hkag W≤ik wdydr
,nd°fï jev ms<sfj,lao wdrïN ls¯ug ie,iqï lr we;'
^igyk ( „' ksyd,a m%kdka≥" fiahd ( fyaIdka l=fr®&
,shkf.auq,a, Ydka; wkaf;daks foõue∫fr® ° óiï
fiajl .re ur®,a Ydka; msh;=udf.a m%Odk;ajfhka id'
úkafika;so mdjq,d ux., foõ mqo fufyh mj;ajk ,°' tu
ux., foõmqo fufyfhka miq fldgqf.dv jeäysá ksjdihg
†jd wdydrh iy ;E.s mdr®i,ao úkafika;so mdjq,d iñ;sfha
idud‚ldjka úiska m˙;Hd. lrk ,°' bka wk;=rej iñ;sfha
idud‚ldjka m%°m leurdjg uqyqK ≥ka whqre'
^we.akia ishU,dmsáh&
u<jqka ieu¯fï †jH hd.fhka miq f.dve,a, óiï fiajl
.re ,lais˙ fma%u,d,a msh;=ud úiska f.dve,a, iqidk
N+ñfha ñysoka lr we;s ñh .sh ck;djf.a ishÆu isysjgk
ia:dkhka fj; f.dia wdis˙ .kajk ,°' fu†ku óifï
msysá wfkl=;a iqidk N+ñhka msysá ;Urú," fudarelal=,sh"
okafldgqj iqidk N+ñho †jH hd.fhka miq wdis˙.kajk
,°'
^tÉ'ta' is˙,a fmfr®rd&
wekagka bisfvdar®
chudkak úiska
rÑ; §fm<yer mE is˙,l
iq≥jrhdfKda¶ .%ka:h
miq.sh∞ zls;= wìukaZ idys;H
iïudk Wf<f,a° ckms%h
.%ka:h fjkqfjka iïudk
ysñlr .;a miqj chudkak
uy;d fmar,kao óiï
fiajl .re ir;a ;s˙udkak
msh;=ud iu. «kdr®: m%°mh
leurdjg uqyqK ≥ka whqre'
iuia: f,dal újdy yuqj YS% ,xld cd;sl iïnkaëlrK lKavdhu ixúOdkh l< újdy yuq
.eUqre i;s wka;hla miq.sh∞ y,dj; moú mjq,a fiajd uOHia:dkfha° meje;aú◊' fuu
jev igyk fufyhjk ,oafoa iuia; f,dal újdy yuqj cd;sl iïnkaëlrK lKavdhfï
uQ≥lgqj óiï fiajl .re wfYdala ms%hka; msh;=ud" whsjka › ud˙ hqj, iy ˙pâ › Ys%hdks"
welajhskia › frdaia hk hqj,a úisks' fuu .eUqre i;s wka;hg y,dj; moú mjq,a fiajd
wOHCI .re jika; ;sfiard msh;=ud" ;sfida.u óiï fiajl .re Wmq,a is,ajd msh;=ud" y,dj;
óiï iyhl .re ud˙hia Ñka;l msh;=ud iy fld<U ksfhdackh lrñka hqj,a lsysmhlao
iyNd.s úh' ^,,s;a iqika;&
nKavdrj;a;
-
ldlalm,a,sh
Y=' cmud,
foajud;djkaf.a
foõue∫fr®
jdr®Isl
ux.,Hg fmr
†k fldÜGdY
j,ska †<s∫ mjq,a
f;dardf.k
wdydr uÆ
m%∞kh ls¯u
óiï fiajl
.re frdayka
.hsia msh;=ud
w;ska fujro
is≥úh'
^is˙,a rdcmCI&
2018 jir y,dj; moúh úiska <ud jir f,i kï lr
we;s w;r f;audj jkafka §.=K keK ms˙ <ud f,djla¶
hkakhs' fuu f;audj fmr±˙ lrf.k W,aysáhdj óiu u.ska
ieureï Wf,<la mj;ajk ,°' W,aysáhdj id' fiaúhr® oyï
mdif,a yd lvj; id' wkaf;daks oyï mdif,a ore oe˙hka 50
la muK fï i|yd iyyd.s jQy'
^ví'ta' ksrdId m%shor®Yks&
cqfia jdia msh;=ud hdmkh is,a,df,a .%duhg meñ◊
wjia:dfõ lf;da,slhskag wvïf;aÜgï l< kjr;akï
kue;s mqoa.,fhl=f.a ksji .skafkka ±ù we;' tu ksjig
.sh t;=ud tu ksjeishkag YS% l=reishla m˙;Hd. lr we;s w;r"
is,a,df,a wdikdrEV foaj ud;djkaf.a foõue∫r wdikakfha
fuu ksji msysgd we;' kjr;akï mrmqfr® kj jk mrïmrdj
wo fuu ksjfia „j;a jk w;r YS% l=reish;a" ksji;a m%°m
leurdjg yiqjQfha m%°m f,aLl ixiofha lKavdhu miq.sh∞
hdmkfha l< ixpdrfha°h'
^á%is,a weµa' ueka†ia&
y,dj; moú idka; úkaikao mdjq,d iñ;sfha wkq.%yfhka
y,dj; moúfha ;=ïfudaor óifï mjq,a 05 lg iajhx
/lshd wdrïN ls¯ug uQ,Huh wdOdrhla ms˙keñ◊' fuu
wjia:djg y,dj; moú idka; úkaikao mdjq,d wOHCI .re
l=hskagia m%kdka≥ msh;=ud iy .re gekagr® m%kdka≥ msh;=udo
iyNd.s úh'
^,,s;a iqika;&
l=reKE., lf;da,sl ro.=re moúhg wh;a ≥klfoksh óifï ≥klfoksh iy fmd,a.yw.dr foajia:dk ix>hka ys fhdjqka ¥ mq;=ka 130 fofkl= miq.sh∞ ≥klfoksh Yd' wkaf;daks
uqks∫kaf.a isoaOia:dkfha° l=reKE., ro.=re w;s W;=ï yer,aâ weka;ks fmfr®rd ysñmdKkaf.a w;ska iqo;=ï jrï ,enQy' †jH mQcdfjka miq ro.=re ysñ isoaOia:dk md,l .re wekavDD
fµdkafiald ro.=re ysñ f,alï .re cQâ u≥Yxl msh;=uka ,uqka mqyqKq l, cQâ m%ekaisia iy u,als w,yfldaka hk .=re Nj;=ka iu. iuQy PdhdrEmhlg fmkS isá wjia:dj' ^cQâ µ%ekaisia&
udoïfma óifï ore ±˙hka ishfofkla miq.sh∞ y,dj; moú tfårdKka jk w;s W;=ï je,kaia fukaäia ysñmdKka w;ska wNsjDoaê wdf,amh ,nd .;ay' tu wjia:djg y,dj; moú
m˙md,l w;s .re meá%la úf–isxy udoïfma óiï fiajl .re cQâ msh;=ukao iyNd.s jQ w;r udoïfma oyï mdif,a m%Odkdpdr®h †Æï we;=Ω oyï .=rejr .=rej˙hka we;=Ω úYd, ms˙ila
o iyNd.s jQy'
^igyk ( mS'ta' fvdñksla" fiahd ( rkacka jr®KiQ˙h&
cd-we, m%foaYfha yS>%fhka me;sr hk u;a øjH jHikfhka
wm ¥ orejka uqojd .ekSu ms<sn|j ±kqj;a ls¯fï
jevigykla óiï uÜgñka meje;aùfuka wk;=rej ;=ve,a,
foajia:dk N+ñfha° w.ro.=re w;s W;=ï ue,alï ld†k,a
rx‚;a ysñmdKkaf.a m%Odk;ajfhka meje;s he≥fuka ñ≥ug
foaj fufyhg lkqjk óifï ;reK iñ;sh úiska ksr®udKh
lrk ,o m%or®Yk r:h fmrgq fldgf.k .re fkdfh,a
fkdaksia msh;=ud iu. óiï ck;dj fm<md,sfha .uka .;a
oiqka m%°m leurdfõ igyka jQ whqre'
^Or®uis˙ m%kdka≥&
fírej, óifï .S; Ndjkd jevigykla .re iñ∫ fiakdr;ak msh;=udf.a fufyhùfuka
meje;aúK' fírej, óiï fiajl .re ufyaIa ls%Idka; msh;=udf.a fufyhùfuka
fuh ixúOdkh le˙K'
oxfldgqj nd,sld ú≥yf,a 25 jk ixj;airhg iu.dój ú≥y,am;sks .re u˙hdf.dfr;a;s
meú† fidhq˙hf.a u.fmkaùu u; .=re uKav,fha iyfhda.fhka wd† YsIH ix.uh úiska
ixúOdkh lrk ,o ffjoH idhkhla miq.sh∞ tu ú≥yf,a meje;aú◊' fnda,j;a; †idkdhl
fndr,eiai óiï fiajl .re Wmd,s pr®Ñ,a msh;=uf.a iy ú≥yf,a wdrïNl ú≥y,am;sks .re
fï˙ ìhá%ia m%kdka≥ meú† fidhq˙hf.a m%Odk;ajfhka fuh is≥úh'
^ví,sõ' wekagka fcrdâ&
jyfldaÜfÜ cd;sl isoaOia:dkdêm;s f,i fiajh l< .re
ixik jidr ^id'fn'ks'& msh;=uka yg ia:dk udreùula
,eîu fya;=fjka" tu isoaOia:dkfha kj isoaOia:dkdêm;s
mshku f,i .re ≥Idka; fmfr®rd id'fn'ks' mshku ish
;k;=fr® fiajh Ndr .ekSu miq.sh∞ is≥ fl˙ks' is,afjiaf;%da
fnk†ldk ksldfha m%dfoaYdêm;s w;s.re Yñkaø chjr®Ok
id'fn'ks'" y,dj; moú fjkakmamq †idkdhl .re t˙la
fldkaiagka msh;=uka we;=Ω ms˙i jyfldaÜfÜ cd;sl
isoaOia:dkfha m%Odk f∞rgqj wNshi° .re ixik jidr
^id'fn'ks'& msh;=ud we;=Ω óiï jdiSka ms<sf.k fmrye˙ka
foõue∫r ;=<g /f.k hk whqre'
^m%ekaisia fmda,a&
u.af.dk idka; úfika;s ^iqisf;daoh& <ud ixjr®Ok
uOHia:dkfha orejka" foudmsh Ndrldr ieuf.a
jdr®Isl tluq;=j iy ziqis; irZ l,d †kh" idka; úfika;s
ksjdifha .re fnkäla l=fr®rd ks'u'ks' ifydaor;=ukaf.a
m%Odk;ajfhka uy;a yri˙ka miq.sh∞ ziqisf;daohZ Yd,dfõ°
mj;ajk ,°' orejkaf.a .S;" kdgH" kr®:k wd†fhka fuu
Wf,< jvd;a wr®:j;a wkaoñka mej;s w;r" ziqisf;daohZ <ud
ixjr®Ok uOHia:dkfha wOHCI .re Ydñl iqor®Yk ks'u'ks'
msh;=ukaf.a uQ,sl;ajfhka fuu Wf,< ixúOdkh lrk ,°'
msh;=uka W;aij iNdj wu;k whqre yd <uqka kr®;khla
b†˙m;a l< whqre' ^ã' wekai,ï m%kdka≥&
jir .Kkdjla mqrd nKaämamqj Y=oaOjQ cmud, ud;d
isoaOia:dkfha ixls%ia;shka uy;d f,i lghq;= l<
iageka,s wef,daishia uy;d ish fiajfhka úY%du .ekSu
miq.sh∞ iss≥úh' óifï ieuf.au fyd| ys; †kdf.k is≥l<
fiajh fjkqfjka Wmydr ms°fï W;aijhla óiï fiajl .re
ms%hka; wxf.dvf.a iy iyhl .re iñ; kfjdao msh;=ukaf.a
m%Odk;ajfhka miq.sh∞ is≥ lrk ,°'
^fldl=ï jdikd chrejka&
jhslald, wvlal, ud;d foõue∫fr® ux.,H ksñ;af;ka
;reK ms˙i b†˙m;a l< ma,diaála fnda;,a f;drKhs
fï'
^fiahd ( ls%iaá m%kdka≥" igyk ( fylagr® m%kdka≥&