Upload
others
View
8
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
YS% ,xldfõ m<jk bme/‚u isxy, mqj;am; ls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeksod b˙∞ 154 fjΩu 25 l,n i;sm;d m;%h - msgq 32 - ñ, re' 50'00 mqj;am;la f,i ,shdm†xÑ lrk ,†' QD/47/NEWS/2019
dkd¾:m%§mh
wdrïNh ( 1866 cQks 07
fujr k;a;, †<skaoka iy fldka jQjka o" úfYaIfhkau mdial= bre†k m%ydr j,ska mSvd ú¢k wh o iu. .eUqre iyixfõ° Ndjhlska hq;=j .; lrk fuka Tfnka b,a,d isáñ' rg ;=< ienE iduh" iy„jkh iy ixjr®Okh we;s lrjk f,i b,a,d hdÉ∆ ls¯ug úfYaI wjia:djla lr.kakehs
fld<U w.ro.=re w;s W;=ï ue,alï ld†k,a rx‚;a ysñmdfKda b,a,d isá;s' 2019 k;a;,a ux.,Hh fjkqfjka ksl=;a l< úfYaI ksfõokh u.ska Wkajykafia fï neõ olajd isá;s' ^iïmQr®K ksfõokh 8-9 msgqj,&
fujr k;a;,a ux.,Hh fjkqfjka w.ro.=re ysñmdKkaf.ka úfYaI ksfõokhla∑
È<skaoka yd mSvd ú|skakka iu. .eUqre iyixfõÈ ;djhlska ls%hd lrkak
†<s∫kaf.a n,dfmdfrd;a;=j lsis†k lvjkafka ke;' kQ;k iudcfha iEu fohla ;uka
i;= lr.kak ye,afï †jhoa° úhm;a jQjka" kQmka wh" wdndê;hka" ≥mam;=ka u`. oud"
ta whf.ka jevla ke;ehs lshd lghq;= l<;a foúhka jykafiaf.a yoj; ;=< †<s∫kag
fkdjer° bv fjkaù we;ehs w;s W;=ï m%ekaisia Y=oafOda;a;u msh;=ud isysm;a lf<ah'
bl=;a b˙∞ ieurE f,dal †<s∫kaf.a †kh ksñ;af;ka j;sldkfha idka; mS;r
neis,sldfõ †jH mQcdj mj;ajñka Wkajykafia fï neõ mejiQy' ^;j;a úia;r 11 msgqfõ&
foú÷kaf.a yojf;a È<s÷kag bvlaæ
YS% ,xldfõ i;ajeks úOdhl ckdêm;s f,i ck;djf.a Pkaofhka
f;dard m;aj †jqreï ≥ka f.daGdNh rdcmlaI ue;s∫kag lf;da,sl
ix>fhka msfok WKqiqï iqn me;=ï∑
kj ckm;s÷g iqn me;=ïæ
O¾uÞkh i|yd wOHdmkh Wmfhda.S lr.kakg fujeks wOHdmk wdh;k úYd, msgqjy,la ù ;sfnkjd
15 msgqjg
lf;da,sl iNdj ish Or®u∞kh
i|yd w;S;fha wOHdmkh
Wmfhda.S lr .;a;d' úYaj úoHd," Wiia
wOHdmk wdh;k" mdi,a iu. fï
b,lalhka ch.ekSu i|yd fujeks
wOHdmk wdh;k úYd, msgqjy,la
neõ fkdryila' ta i|yd mqfrda.dó jQ
.re flkä fmfr®rd msh;=ud wmf.a
isyskh h:dr®:hla njg m;a lr.kakg
rxcka f.dauia uy;d jeks m˙;Hd.YS,s
wkq.%dylhka ∞hl lrf.k bgq l<
fufyjrg iqn m;kafka hehs fld<U
w.ro.=re w;s W;=ï ue,alï
ld†k,a rx‚;a ysñmdfKda
m%ldY l<y'
iS≥j id' f;dauia ú≥yf,a kj f;uy,a f.dvke.s,a, wdis˙ .kajñka ld†k,a ysñmdfKda mji;s
fld<U w.ro.=re moú mQcl;=ul=j isáh° 1987
jifr®° Or®u¥; <ud iudch furg ia:dms;
ls¯fuys,d mqfrda.dó jQ j;auka fld<U w.ro.=re w;s W;=ï
ue,alï ld†k,a rx‚;a ysñmdKka" Or®u¥; <ud iudch
wdrïN l< jljdkqfõ ° m%ldYhg m;a lrk ,o Or®u¥; <ud
iudc i„jl w;afmd; hdj;ald,Sk lr kj ixialrKhlska
t<s±laùu miq.sh∞ is≥le˙K'
tys uq,a msgm; tu lD;sfha ixialdrl Y=oaOdikSh Or®u¥;
ix.ï cd;sl wOHCI .re neis,a frdydka msh;=ud fld<U
w.ro.=re ue≥fr®° ld†k,a ysñmdKka fj; ms<s.ekajQ whqre' ^à' iqks,a m%kdka≥& 15
msgqjg 15 msgqjg
Y=' cqfia jdia uqks;=ukaf.a cd;sl ld¾hxYfha /iaùu
iy keiS.sh ish¨ idudðl idudðldjka isysm;a
lsÍfï ÈjH hd.h miq.sh Èk fld<U ,xldrdufha §
cd;sl Y=' cqfia jdia uqks;=ukaf.a ld¾hxYfha iNdm;s iy
uykqjr ro.=re w;s W;=ï fcdaYma úhdks m%kdkaÿ
ysñmdKkaf.a m%Odk;ajfhka meje;aú‚'
Y=' cqfia jdia uqks;=ukaf.a Nla;sh m%p,s; lsÍug mshjr
foõi;ay,a .=re mshd Èúfhka iuq.kS
à' iqks,a m%kdka≥ iy frdIdka m%°ma
wfia, oikdhl weka;ks fyÜáwdrÉÑ
foõi;ay,a mQcl isiqka fjkqfjka ;u „ú;fhka
jeä ld,hla lem lrñka „ú;dor®Yfhka lghq;=
lr i. iem;a .re is˙,a fcdaYma msh;=udf.a wjika
lghq;= miq.sh∞ yxje,a, óifï ks˙fmd< foajia:dkfha °
meje;aúh' wjux., foaj fufyh w;s W;=ï
ue,alï ld†k,a rx‚;a ysñmdKkaf.a
udla YS% irK fiajd ls%hd∞ufha úfYaI bre†k fkdjeïnr® 24 jeks∞g ^wo& fhfoa' u<jqkag lemjQ
fï udifha ° Tfí ∞k Or®u lghq;= i|yd udla YS% irK fiajdj f;dard .kak'
,xld wm iajdñ¥ fldñÜishfïjc% chka;sh fkdjeïn¾ 26 od
15 msgqjg
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeks od b˙∞
02
iNd ksfõok ls%'j'2016lajQckjd˙17b˙∞
xdkdr®:m%°mh
1866 - 2016 dkdr®:
m%°mhwdrïNh(1866cQks07
moúfhka moúhg 02 moúfhka moúhg
2004 jr®Ifha isg wdrïN lrk ,o jdr®Isl uvq jkaokd pd˙ldj fujro ieoeyej;=ka 1498 fofkl=f.a
iyNd.s;ajfhka b;d yrj;a «kldka;shla w;s idr®:lj meje;aùug yelsúh' fï i|yd ksjer† kdhl;ajh yd
u.fmkaùu fokq ,enqfõ óiï fiajl .re ,sfhda leñ,ia yd iyhl .re ksi,a *s,sIshka hk msh;=uka úisks'
«kldka;sh fufyhjkq ,enqfõ m%ekaisialka ksldfha .re tuis fmfr®rd yd fmaidf,a óiï iyhl
.re fIauka úl%uisxy hk msh;=uka fofmd<h' <ud" YsIH" ;reK" jeäysá ieug fjk fjku foaYk
ixúOdk lr ;snq◊' «k ldka;shg ck;d iyNd.s;ajfha myiq fjkqfjka wdydr iemhSu nqfµa l%uhg
mqoa.,sl wdh;khlska ,nd°ug lghq;= i,id ;snq◊'
óiï fiajl msh;=uka.re iqñ;a ms%hka; m%kdka≥ msh;=ud - n≥,a,"
.re „' fudviagia ta m%kdka≥ msh;=ud - nxvdrfj,"
.re cQâ frdIdka; msh;=ud - ìì,"
.re weka;ks fyauka; mS˙ia msh;=ud - foysw;a;lKaäh"
.re iEï fmfr®rd msh;=ud - †h;,dj"
.re nr®kdâ fldia;d msh;=ud - y,a≥ïuq,a,"
.re ur®úka iqor®Yk msh;=ud - uvq,aisu"
.re ud,ka weka;ks msh;=ud - uyshx.kh"
.re c.;a fmdkafiald msh;=ud - kdhneoao"
.re .re äf,laia Ydka; m%kdka≥ msh;=ud - ;Ku,aú,"
.re ä,ka; ls%Idka mS˙ia msh;=ud - bo,a.iayskak"
.re iór fmfr®rd msh;=ud - je,suv"
.re ghsgia fmdkafiald msh;=ud - je,a,jdh'
wdh;k wOHCI yd fjk;a m;aùï.re b.afkaIia fiakdkhl msh;=ud - wOHCI mQr®K wOHhk wdh;kh"
wOHdmk Or®fudamfoaYh iy nhsn,a wfmdaia;,sl fiajdj" oyï fiajd
uOHia:dkh - nxvdrfj,"
.re cQâ ksYdka; is,ajd msh;=ud - wOHCI id' wkaf;daks ldr®ñl
wdh;kh" fudkrd.,"
.re fhdydka kslaika m%kdka≥ msh;=ud - moú NdKavd.d˙l"
.re ,CIuka rKisxy msh;=ud - fkajdisl" lf;da,sl foõue∫r ksjdi
20" fldia,kao"
w;s.re tï' rdkdh.ï msh;=ud - fkajdisl id' u˙hd wdik foõue∫r
n≥,a,
moú wfmdaia;,sl fiajd wOHCI msh;=ukaOr®fudamfoaYh" wOHdmk yd nhsn,a wfmdaia;,sl fiajd - .re
b.afkaIia fiakdkdhl msh;=ud"
WmfoaYkh" .re b.afkaIia fiakdkdhl msh;=ud"
ls;=kq iNd iu.sh yd iuhdka;r ixjdoh - .re iEï fmfr®rd
msh;=ud"
mjq,a wfmdaia;,sl fiajd - .re fnkälaÜ ysmafmd,sgia m%ekaisialdk
msh;=ud iy .re fudviagia m%kdka≥ msh;=ud"
fi!LH fiajd$frday,a - .re rùka fmfr®rd msh;=ud"
jeäysá ksjdih - .re fhdydka kslaika m%kdka≥ msh;=ud"
hqla;sh" iduh iy udkj ixjr®Okh - .re rùka fmfr®rd msh;=ud"
,'ls%'ú' - .re wekagka m%kdka≥mq,af,a ks'u'ks fidhqre"
.sys wfmdaia;,sl fiajh - .re äf,laia Ydka; m%kdka≥ msh;=ud"
ckjkaokdj yd ixialD;sh - .re ,CIuka rKisxy msh;=ud"
ixl%u◊lhka" Wiafldâ" uOHu frday, - .re rùka fmfr®rd
msh;=ud"
Or®u¥; lghq;=" Or®u∞kh - .re ud,ka weka;ks msh;=ud"
Or®u¥;dOdr ix.ï - .re ud,ka weka;ks msh;=ud"
nkaOkd.dr WmdOH msh;=uka - .re ms%hka; m%kdka≥" rùka fmfr®rd
iy .re fhdydka m%kdka≥ msh;=uka"
foõi;ay,a mqyqKqj$ foaj le|ùï - .re m%ikak iajr®Kdêm;s
msh;=ud"
wOHhk †kh iy mQcl yuqj - .re cQâ tka' is,ajd msh;=ud"
l=vd ls;=kq ix> - .re ,ika; ly|j, msh;=ud"
iudc ikaksfõokh - .re iór fmfr®rd msh;=ud ^057-2245107& iu.
.re meÜ˙la fidhqre" ;reK ls%ia;shdks YsIH jHdmdrh - .re ä,ka;
ls%Idka mS˙ia msh;=ud"
;reK yd foaj le|ùï jr®Ol - .re c.;a fmdkafiald msh;=ud
r;akmqr moúh ia:dms; lr jir úis myla
imsfrk rc; chka;sh Nla;sfhka ieu¯ug
iQ∞kï ùfï úfYaI wOHd;añl jevigykla
lE.,a, óifï wdrïN lr ;sfí'
lE.,a, óiï fiajl .re wekagka
Ys%hdka m%kdka≥ msh;=udf.a yd lE.,a,
iyh óiï fiajl .re WfïIa ud,skao
msh;=udf.a fufyh ùfuka ixúOdkh lr
;sfnk fuu wOHd;añl OHdkh Tiafia
fkdjeïnr® udih mqrd ishÆu †khkays uqÆ
oji ;=< ls%hd;aul flfrk úfYaI †jH
i;am%ido jkaokd fufyhla wdrïN lr ;sfí'
lE.,a, idka; u˙hd foõue∫fr® †jH i;am%ido uKavmfha meje;afjk fuu †jH i;am%ido jkaokd
fufyh i|yd lE.,a, óiï ix>fha iEu ls;=kq mjq,lau iyNd.s lr ùug wfmaCId lrk w;r foaj
ud;djkaf.a /ljrKh yd wdYsr®jdoh r;akmqr moúfha foaj fiajh yd ls;=kq fiajd ldr®hNdrh idr®:l
ùu i|yd iñ∫ka he°u fuys m%dr®:kh fõ'
miq.sh∞ lkqjk óifï úkafika;shdkqfjda muqKq.u isxy iudcfha wkq.%yfhka ffjoH idhkhla fkdñf,a mj;ajk ,°' reêr m˙CIK" ffjoH idhkh" ms<sld idhkh" wCIs idhkh" oka; idhkh iy fnfy;a ,nd°u hkd†fhka iukaù; fuu jev igyfka úfYaI;ajhla jQfha frda.ska ;sfofkl=g frdao mqgq iy lsys<slre m%∞kh ls¯fï wjia:djhs' lkqjk óiï fiajl .re fkdfh,a fkdaksia msh;=ud" úkafika;shdkq iNdm;s cQâ fmfr®rd" ixúOdhl kS,a is,ajd iy
isxy iudcfha iNdm;s we;=Ω ks,Od¯ka iyNd.sjQ tu wjia:dj fuu PdhdrEmfhka †iafõ'
fldr<je,a, Y=' ñLdfh,a w.%≥; foõue∫fr®
159 jeks jdr®Isl ux.,H miq.sh∞ meje;aú◊'
ikaOHd fufyh ls;=ok mqnq≥fõ wOHCI
.re frdìkaika úf–isxy udysñmdKkaf.a
m%Odk;ajfhka is≥l< w;r ux.,H †jH mQcd
hd.h ysgmq óiï fiajl fudrf.dv j;auka
óiï fiajl .re Ysydka bka†l msh;=udf.a
m%Odk;ajfhka meje;aúh' ù† hdfuka miq
.%duh idka;=jrhdKkag lemlr m%;sudfjka
wdis˙ .ekaùu óiï fiajl .re w‚;a
wmamqydñ msh;=ud is≥ lf<ah'
l=reKE., moúfha" fyÜáfmd, †jH yDofha foõue∫fr®
f,a oka°fï m%cd i;aldrh fujro foajia:dk Yd,dfõ°
meje;aú◊' 130 lg wêl ms˙ila fï i|yd odhljQ
w;r" ta ieug iy ldr®hh uKav,fha ieug ;Hd.hka o
ms˙kuk ,°'
óiï fiajl w;s.re ksyd,a ´ì%ia msh;=ukaf.a
uÛfmkaùu u; foajia:dk wjux.,HdOdr iñ;sfha
iNdm;s iqñ;a ms%hka; uy;df.a iy tys idud‚l"
idud‚ldjkaf.a m˙;Hd.YS,s;ajfhka" t†k ix.%y
lghq;= iy ishÆ fmd≥ jev ixúOdkh l<y'
l=i.skafkka yd msmdifhka fmf<kakka yg Tjqkaf.ka wdmiq lsisjla n,dfmdfrd;a;= fkdfjñka" foúmshdKka jykafiag muKla fmfkk wkaoñka wdydr mdk fok yd urKfhka miq wkka; „ú;hg ysñlï lshk ls;=kqjd i;=áka msrekq †úhla .; lrkafkls hehs lπk is˙yo iñ;s †id wOHCI .re †fkaYa lSr®;sisxy msh;=ud tu †id iñ;s idud‚l idud‚ldjka fujr u<jqka iurñka uÜglal=,sh ieug irK wdh;khg fyd|ys; /f.k .sh wjia:dfõ° mejiSh' fuys† fuu msh;=ud yd ieug irK wdh;kfha wOHCI .re ,sfhda fmfr®rd msh;=ud iu. u<jqka ieu¯fï †jH mQcdj meje;ajQ tys .re T.iaáka frdydka msh;=ud fuys fjfik orejka yd jeäysáhka n,kakg fuf,iu kej;;a tkakehs ieug wdrdOkd lf<ah'
n≥,a, ro.=re jiuóiï fiajl yd wdh;k wOHCI
msh;=ukaf.a m;aùï
Tn Tn fjkqfjka fkdj wka wh i|yd lemúh hq;=hsw;sW;=ï uelaiaj,a is,ajd ysñmdfKda cdwe,° mji;s
wNsjDoaê wdf,amh ,nk Tn wo jeäysáfhla fjñka iqo;=ï jrï ,nkakg iq≥iafil= fjñka „j;aùfï jrh
,nk Tn m%«j" foajNh" foajNla;sh wd† foaj,ska m˙mQr®K jkúg Tn Tfíu †hqKqj muKla fkdj wka wh
fjkqfjkao lemúh hq;= hehs w.ro.=re moú iyhl ro.=re l,dmSh Ndr w;sW;=ï uelaiaj,a is,ajd ro.=re
ysñmdfKda m%ldY l<y'
Wkajykafia tfia m%ldY lf<a cdwe, úlafIdam foajud;d foõue∫fr® ° mej;s m<uqjrg wNsjDoaê
wdf,amkh ,nk †jH fufyfha foaYkh wu;d l:d lrñks'
orejka 235 fofkl= wNsjDoaêh ,enQ w;r udt<sh" cdwe, óiïj, fukau wjg .%duj, orejka ta
w;r úh' †jH mQcd fufyh ro.=re ysñmdKka iu. cdwe, óiï fiajl yd ;=ve,a, †id kdhl .re ms%h
chudkak" udt<sh .re le,siagka m%kdka≥ msh;=uka iu. mqol< w;r .re k°I chfldä fidhqre ;=ud
Bg iyNd.s úh'
cdwe, úlafIdam foajud;d foõúufka ;+r®hjdol lKavdhu u.ska ro.=re ;=ud foõue∫rg le|jdf.k
tkq ,enQ w;r fuu mQcdfjka miq úfYaI ix.%yhlao úh' fuu W;aijh cdwe," udt<sh oyï mdif,a
.=rejreka úiska ixúOdkh flre◊'
uelaisuia frdahs fmf¾rd÷
r;akmqr moúfha rc; chka;shg lE.,a, ierfiafcda' we' ilrdhia ÷
hy u. hk foõ orefjda fjuq wms
f,a oka°u kj jk jrg;a
ms%iald iquqÈks÷
mial,a chudkak÷
iSÿj óiu fujr;a f;Èkl uvq jkaokdfõ fykaß reøs.= ÷
O¾uisß m%kdkaÿ÷
l%sia;= jr®I 2019 fkdjeïnr® ui 24 jeks od b˙∞
B fï,a( [email protected] fjí wvúh ( colomboarchdiocesancatholicpress.comdkdr®: m%°mh lr®;D uKav,h
wxl 02" «kdr®: m%°mh udj; fld<U 08" ≥l( 0112 695984" 0114 899611" µelaia ( 0112 692586dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07 YS% ,xldfõ m<jk bme/‚u isxy, mqj;am;
l;=jelsh
;=kajk msgqj
isxy, wênyq;rh †kd.;a kdhlhl=g iuia; ck;dju tluq;= ls¯ug tfia fkdjk
kdhlhl=g jvd fyd| wjia:djla ;sfíwfma rfÜ b†˙h fjkqfjka b†˙ mia jir ;=< lghq;=
ls¯u i|yd ck;dj ;u ukdmh m%ldY lr" kj ckdêm;sjrhd f,i f.daGdNh rdcmlaI ue;s;=ud m;alrf.k yudrh' t;=ud wfma rfÜ ck;d jrñka m;ajqKq y;ajeks ckdêm;sjrhd h' ;uka leu;s md,lfhl= f;dard.ekSfï m%cd;ka;%jd° whs;sh Wm˙ufhka N=la;s ú¢ñka" ;uka leu;s md,lfhl= f;dard .ekSu i|yd Pkaoh m%ldY ls¯ug muKla iSudjk ck;d mrudêm;Hfha mru n,fhka" ksoyfia ish ukdmh m<lrñka ;uka m;a l< kj ckdêm;sjrhd rfÜ b†˙h i|yd lghq;= lrk wdldrh foi fï rfÜ ck;dj wjêfhka n,d isák nj fuys,d igyka lrkq jà' rfÜ wkd.;h iuDoaêu;a lrkq i|yd ;uka iq≥iq hehs ;SrKh lr" m;al< kj ckdêm;sjrhd b†˙ jir my ;=< lghq;= lrk wdldrh úuiqï weiska n,d isàu" rfÜ m%.;s .ukg ck;djla yeáhg ,nd†h yels iyfhda.h ,ndfoñka ∞hl ùu furg mqrjeishka f,i ck;d j.lSu nj fuys,d i|yka lruq'
ckdêm;s wiqk †kd.ekSu tlls' tfy;a ck;djg fok ,o fmdfrdka≥ bgqls¯u ;j tlls' ck;d is;a i;ka ;=< ;uka fjkqfjka we¢ Ñ;%h fnd|j hkakg fkd° ck;djg fok ,o n,dfmdfrd;a;= yd ck;d wfmaCIdjka u,aM, .ekafjk f,i ls%hdls¯u myiq lghq;a;la fkdjqk;a" ;uka ≥ka fmdfrdka≥ bgqls¯u uy;aud .=Khls' ;uka ≥ka fmdfrdka≥ tfia bgqlrkq we;ehs ck;dj úYajdifhka n,d isák nj fuys igyka lruq' wm tfia lshkafka ue;sjrK iufha fõ†ld u; uy;a Wiayçka fof,da fojk;a lrñka fok fmdfrdka≥ ue;sjrK fõ†ldj,g" Pkao igka iuhg muKla iSudjk" yq≥ igka mdG muKla nj wm w;a±l ;sfnk ksidh' tfiau wfmaCIlhka fjkqfjka Tjqkaf.a zue;sjrK m%ldYkZ hhs lshñka ck;dj w;r fn∞y˙k m;s%ld" tu m;s%ldj,gu muKla iSudjk nj wm okakd ksidh' ta ksid ta l%uh fjkia l< hq;=h' fjkia úh hq;= h' tfia fjkia jkq we;ehs hkq ck;d wfmaCIdjh' kj ckdêm;sjrhdg ;uka ≥ka fmdfrdka≥ wl=rg bgqls¯ug ienE Wjukdjla we;akï zksrjoH;djhla ke;slu p˙;dx.hlaZ jQ foaYmd,k uv f.dfydrefõ t¯ fkdisá" kj ckdêm;sjrhd" m<uqj l< hq;af;a" wjq,a-úhjq,a jqkq rdcH;ka;%Kh ;=<g" úkh we;=Ω ls¯uh' tfia úkh noaO lr rdcH;dka;%Kh ms<sfj,la we;sj" tl ms<sfj,lg mj;ajd f.k hdfï wNsfhda.h ch .ekSuh'
fuu ue;sjrKfha m%;sM, úYaf,aIKh lrk úg b;d meye†,sj fmkShk tl i;Hhla kï W;=r yd ol=K hkqfjka b;d m%n, fn°ula rg ;=< ;sfnk njh' th rgla f,i b†˙hg .uka ls¯ug ;sfnk" ch.; hq;=u ndOdjls' ta ndOdj bj;a ls¯fï ienE Wjukdjla ;sfí
kï" fï rfÜ y;ajk ckdêm;sjrhd f,i ckm;s wiqka wrd isákakg nyq;rfha n,fhka jrh ,;a kj ckdêm;sjrhd l< hq;af;a fï fn°ug mdol jqkq ienE fya;=ka y∫kdf.k ms<shï ls¯uh' wm tfia lshkafka nyq;rfha n,h we;a;dg iqΩ;rh †kd.; yels nj wfma úYajdih ksidh' ztl rgl tl ck;djla f,i ;ks .ukla i|yd hk .ufka ishÆ ck;dj mdr®Yajlrejkah" ;uka ckdêm;sjrhd jkafka jr®K" jr®. mdgj,ska neyerj ;ukag Pkaoh ≥ka $ fkd≥ka ishÆ ck;djghZ hk woyi - u;h lΩ ,E,af,a ,shejqKq yq≥ mdGhla njg iSud fkdlr" i„úlrKh ls¯fï wNsfhda.h kj ckdêm;sjrhd ;u ls%hdfjka Tmamqlr isákafka kï ck;djg ch ksh;h' rfÜ isxy, ck;djf.a nyq;rh †kd fkdf.k ishÆu ck;dj fjkqfjka lsisjla l< fkdyels nj wm ±l we;s i;H;djhhs' tu kdhlhska úi∫ï .ek l:d lrk úgu rgu úreoaOj ke.S isá' kuq;a rfÜ nyq;r n,h we;s kdhlfhl=g iuia; ck;dj fjkqfjka meye†,s ±laulska hq;=j ish,a, tluq;= lr wdr®:sl jr®Okhla lrd ishÆu fokd /f.k hdyelsh' tuksid isxy, wênyqr;h †kd.;a kdhl=fhl=g iuia; ck;dju tluq;= ls¯ug fyd| wjia:djla ±ka W∞ù ;sfnk nj fmfka' ishÆu cd;ska tluq;=lr iy„jkh we;sls¯u wksjdr®h ldr®hhls'
kdhlhdg fudk;rï fyd| woyia ;snqK;a or®Ykhla ;snqK;a th wkq.ukh ls¯ug wkq.dñlhska ke;súg iuia; l%uh lvdjeàu je,elaúh fkdyelsh' kdhlhd iDcq iy uD≥ .;s.=K j,ska fyì kdhl;ajhg m;ajQ miq foaYmd,kh fkdj rg md,kh lrk úYaúh ±laula ;sìh hq;=h' ck;dj ;u ukdmfhka fmkakqï lr we;s ;j;a jeo.;a ldrKhla kï iuyr kIagjfYaI n∫ l,amekak kdhlhskag f.or hk f,ihs' b;sydi l:d ±ka mrmqrg w∞<u ke;' mrK lshqï flreï ±ka jevla ke; hkak tys m◊úvhhs'
wfma rfÜ y;ajk ckdêm;sjrhd f;dard.ekSu i|yd
fu∞ mej;s ckdêm;sjrKh - 2019" YS% ,xldfõ ue;sjrK b;sydifha i,l=Kq jkafka b;du;a iduldó f,i meje;ajqKq ue;sjrKhla f,ih' fu∞ ue;sjrKh m%cd;ka;%jdofha ienE ch.%yKhls' tys f.!rjh ue;sjrKhg b†˙m;a jQ wfmaCIlhkag;a" foaYmd,k mlaI yd ixúOdkj,g;a ysñh' m%pKav;ajfhka f;dr" ck;dj ìhg" ika;%dihg m;a fkdl<" .egqïj,ska f;dr ue;sjrK iuhla f,i iduldój f.ù.sh ld,h" mj;ajdf.k hdug yelsjQfha iajdëk ckrchla f,i f.ù .sh hymd,k rch yryd ,nd.;a yd ;yjqre lr.kakd ,o m%cd;dka;s%l ls%hd∞uhka" tajd ls%hd;aul lrk wdh;khka" Yla;su;a lr ;sîu ksid nj ldf.a;a ms<s.ekSuh'
tfiau wm fuf;la ±l ke;s$ ±l ;snqkd kï u;lfhka .s,syS hkakg we;ehs isf;k lreKq lsysmhla fu∞ wmg ±l .kakg yelsúh' tlla kï ue;sjrK flduid˙iajrhdf.a ldr®hd,fha ue;sjrK m%;sM, ksl=;a ls¯fuka miqj ue;sjrKhg b†˙m;aj ch.;a $ ch fkd.;a mdr®Yajhka fofmd<g ck;dj wu;kakg i,id ;snQ wjia:djh' fojekak kï wjika ckm;s ue;sjrK m%;sM,h ksl=;aùug;a fmrd;=ju cku;hg .re lrñka ;u m%;sjd†hdf.a ch.%yKhg iqn m;ñka i‚;a fma%u∞i ue;s;=ud iuq≥ka m%ixYkSh wdldrhhs' fïjd ienE m%cd;ka;%jdofha iqn ,l=Kqh' thska fkdkje;=kq Tyq ish mCI ksfhdacHh kdhllñkao b,a,d wiaúh' th uefrk ;=reu kdhl;ajfha isáh hq;=hehs is;k" ;uka yer fjk flfkl=g fuh l< fkdyels hhs is;k kdhlhskago fyd| mdvuls' l,a bl=;ajQ jevne˙ jfhdajDoaO ck;djf.a wdlr®Ykfhka f;drj" kdhl;ajh w; fkdyer isák úg ish,a, ms˙fya' n,hg we;s lEorlu ksid ks,h w,a,f.k tys iemiïm;a ú¢k fndfyda kdhlhska th idOdr◊lrKh lr.ekSu i|yd újO meye†,s ls¯ï Ndú;d lrhs' thg fyd| W∞yrK ,xldfõ tug ;sfí' yelshdjg iy l=i,;djhg wjia:dj ,eî foaYmd,kfhka f;drj iq≥iq wh iq≥iq ia:dkj,g m;ajk;=re rg †hqKq l< fkdyel' n,fha isàug n,h ,efnkafka ck;dj yryd foúhka jykafiaf.kah' ck;d mrudêm;Hh" ck;d ksoyi yd ck;d wfmaCIdjka bgqls¯ug ;uka flfrys úYajdih ;nd" ;ukaj fï rfÜ ckdêm;sjrhd f,i m;als¯u ;u „ú;fha ,o by,u f.!rjh f,i i,lk nj i|yka lrk kj ckdêm;sjrhd" fï rfÜ fmd≥ uy;a ck;dj ;ukag ,nd≥ka ta f.!rjh /l.ksñka jvd iqrlaIs; rgla" f,dalhd b†˙fha wNsudkfhka ysi Tijd isáh yels rgla njg wfma rg m;als¯fï W;=ï mrudr®:h idlaId;a lr.kakg wms Tng foõ wdis˙ m;uq∑
fldÉpr ksjerÈ jqk;a tal Tmamq lrkak ld,h kdia;s lrkak tmd'
iuyr wh weÕs,a, Èla lrkafka je/oaog fkfjhs yß foa
lemS fmfkhs lsh, ;sfhk B¾IHdjg
ieu wl=Klau fmd<jg m;s; fkdjk fiau wyiska
jefgk ieu jeysì∫jlau fmd<j f;;a fkdlrhs'
kuq;a ñksid Wmka fudfydf;au ñksidf.a „ú; .uk;a"
th wjikajk †kh;a Wkajykafia wmg Wodlrhs'
fuf,djg ìysjk ieu ñksfil=u †kl fuf,dfjka hd
hq;= nj;a wm ljqre;a okakd lreKls' tlu br y|
hg „j;a jk ñksid wo „j;a jkafka óg jvd fjkia
whqrlsks' ñksid is;k m;k ñksia wdl,am fjkia
fkdlr ñksidj ienE ñksfila ls¯ug W;aiy .ekSu;a
uq,djls' urKh „ú;hl wjidkh fkdjqj;a ñksid „j;a
jkafka lsisod fkdñhk ñksiqka f,ih' ;u „ú;fha wjidk
ld,h <Ûdjk úg muKla ñksidg wd.u oyu" hym;a
is;=ú,s u;lhg kef.k w;r túg ñksid m%udo jeä njlao
fmfka' ;u „ú;fhka fuf,dj yerhk ñksidg Wmydr msfok
w;r Tyqf.a wjika yqiau jefgk úg frday, fj; f.khdug
Woõ jkafka ljqrekao lshdj;a fkdokakd ñksiqka wm w;r
ìysú ;sîu lk.dgqodhlh' ysia w;ska fuf,djg ìysjk ñksid
wdmiq hd hq;af;ao ysia w;ska nj wu;l jk ms˙ilao ìysú
;sîu mq≥uhls' W;=re fldfka „j;ajk lsisod fkd≥gq kvrdcd
whshdo ol=Kq fldfka „j;a jk ñksiqkao fuf,djg tkafka;a"
fuf,dúka hkafka;a tlu ls%hdj,shka ;=<h' tfia ;sìh°;a"
;udf.a lshd fnod fjkalr .ekSug;a" iskaklalrj whs;ska
,nd .ekSug;a ñksid W;aiy lrkafka l=uk mokula u;o
hkak m%Yakhls' fuf,dfjka ;U i;hla j;a wdmiq f.khdug
ne˙ ñksiqka ;ukag wysñ jia;=ka flfrys fu;rï Wkka≥jla
we;sjkafka fkdoekqj;alu ksidh' tlu f,i ifydaor;ajfhka
„j;aúh yels ñksiqka ìï wÛ,lg ñkS urd.ekSug hdu
ñksialug lrk ks.djls' fuf,djg Wm†k lsisjl=g;a
„ú;h uqΩ,af,a i;=áka" „j;aùug wjia:dj ,efnkafka b;d
l,d;=rlsks' bry| mdhd f,djg wdf,dalh;a" rd;s%hg isis,;a
foñka f,dj wkaOldr rd;s%h ndr fok fiau" ≥l" i;=g"
iekiqu wm ldg;a wh;a fmd≥ foaj,ah' ta ish,a, i;=áka
ndrf.k „ú;h iñ∫kag m%ikak jk whq˙ka „j;aùug
W;aiy ls¯u wm l< hq;=j we;' m%Yak j,ska mekhdug lsisu
flfkl=g fkdyelsh' u˙hdjka o ;u „ú; .; lf<a u,a
hykdjla u;af;a fkdj" m%Yak yd .egqï u;h' wo „j;ajk
fouõmshka orejkag „ú;fha ienE wre; fmkajd °ug jvd
fndre" iqrx.kd f,djla fmkaùug hdu cd;shgu lrk
ks.djls' ñksialu ieye,a¨ ls¯uls'
f,dju ‚j;ajk ck;dj" n,h" uqo, yd ckms%h;ajh
miq mi yUd hk my;a uÜgulg wo m;aj we;ehs
lsjfyd;a úgl th ksjer† úh yel' wd.ulg úreoaOj
;j wd.ulao cd;shlg úreoaOj ;j cd;shlao yUd hkafka
;r.hla f,isks' flá ld,hla muKla fuf,dj ‚j;ajk
ñksiqka „j;a jkafka fkdñhk ñksiqka f,igh' úIh
fkd±k W.kajk .=rejrekao oyu y˙hdldrj wjfndaO
fkdlr.;a wd.ï foaYlhkao wo ieu rglu ìysù we;'
ñksidg wd.ula wjYH ñksidf.a hym;a meje;aug yd
u;= mrmqrg hym; f.k taug wjYH ksid nj f;areï
.kakg ne˙ ms˙ila wd.ï j, .=Kd;aulNdjh ieye,aÆ
lrñka ls%hdlrhs' ;j;a ms˙ila th wdNrKhla lr.ksñka
ck;dj uq,d lrhs' foúhka jykafia ñksid ueùfuka
ñksidf.ka n,dfmdfrd;a;= jkafka l=ulao lshd meye†,sj
ls%hdfjka yd foaYkd ;=<ska muKla fkdj" m%d;sydr®h
;=<skao Tmamq lr we;;a ñksidf.a ls%hd l,dmh b;d
≥r®j,h' óg jir 2020 lg muK foõ ujg foaj ¥;hd
meñK ≥ka m◊úvh l=ulao lshd wm okakd lreKls'
tys° is;a ±ä lr.;a u˙hdj f,djg ≥ka mkakrh ±ka
h:dr®:hla fjñka mj;s' f–iq mq;df.a „ú;fha° wehg
is≥jk lgql w;a±lSï weh foaj mq;%hdg mejiqfõ ke;'
weh tajd ;u isf;a iÛjdf.k ;u mq;dj .e,ùfï ≥;
ldr®hhg mqyqKq l<dh' wrdìlrfha l=vd mdi,la yd
kdifr;a ksjfia weh ≥ka mqyqKqj" ord.ekSu" bjiSu"
wo f,dj úYaj úoHd,lskaj;a ,nd.ekSug fkdyelsh'
;ulu kid f,djg wdf,dalhla jk whq˙ka" ;udg mej˙
we;s j.lSï yd hq;=lï bgqls¯u wm ldf.a;a j.lSu nj
Wkajykafia wmg my∞ ≥kafial' fuf,dj bm†k ieu
flfkl=gu urKh fmd≥ nj;a urKh ‚ú;hl wjidkh
fkdjk nj;a ish ‚ú;fhkau wmg lshd ≥kafial'
fofk;ska jefgk l∫Ω f∞a;ska ordf.k ‚ú;hg
uqyqK °ug u˙hdjkag yelsjqjd kï" wmg wysñjk iqΩ
iqΩ foaj,a .ek miq;eú,s jk ñksid „j;aùug W;aiy
lrkafka b;d iem myiqjh' wïu,d b,a,d w~k orejkao
l=ig wyrla b,a,d w~k orejkao" wmuK „j;ajk
wm rfÜ wm is;sh hq;= „j;a úh hq;af;a flfiao lshd
wuq;=fjka lsj hq;= ke;' fkd,efnk iïm;a" ysñlr
.kakg fkdyels isysk miqmi yUd hEfuka jkafka
l,ls¯u yd yqol,dùu mu◊' wmg iñ∫ka ,nd° we;s
jrm%ido j,g ;=;s lrñka wm yd ‚j;ajk ckiudcfha
wfkl=;a ñksiqka .eko is;ñka wmg ,nd° we;s W;=ï
†úh Wkajykafiag m%Yxid jk whq˙ka Tmamq ls¯ug W;aiy
lruq'
iñ∫ks" Tn tk;=rd ud n,d isàu
wdkacf,da is,ajd - isâks kqjr isg -
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeks od b˙∞
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
04ls%'j'2016lajQckjd˙17b˙∞
xdkdr®:m%°mh
1866 - 2016 dkdr®:
m%°mhwdrïNh(1866cQks07
óifuka óiug 04 óifuka óiug
ls;=kqjdf.a urKh úm;la fkdj
iem;la nj;a oeyeñj „j;afjñka
iñ∫ka iu. iodld,sl ch.%yKh
,nd iod iajr®.Sh iem; †kd .ekSug
hym;a „ú;hla .; ls¯u ls;=kqjdf.a
hq;=lu yd j.lSu nj;aZ rejkamqr
ro.=re w;sW;=ï la,sgia pkaøis˙
fmfr®rd id'fn'ks ysñmdfKda m%ldY
l<y'
u<jqkaf.a †kh yd u<jqkaf.a udih ieu¯u fya;=fldg f.k lE.,a, lf;da,sl iqidk N+ñfha
msysgd ;sfnk ft;sydisl bmer◊ id' wdkd foõue∫fr® meje;s úfYaI foaj fufyfha° t;=ud tfia m%ldY
lf<ah'
lE.,a, óiï fiajl .re wekagka Ys%hdka m%kdka≥ yd iyh .re WfïIa ud,skao msh;=uka úiska
ixúOdkh lr fufyh jk ,o fuu úfYaI foaj fufyh i|yd .re meú† fidfydhq˙hka we;=Ω lE.,a,
rejkaje,a, óiï fiajl .re la,smr®â msh;=udf.a wdrdOkfhka YS%
,xld fikdÜ iNdfõ iyNd.s;ajfhka l=reKE., moú yd wkqrdOmqr
moú iïnkaëlrK fidhqrka jk fnkS chudkak yd iageka,s fcdaYma
ifydaorjreka úiska miq.sh∞ frdai l=iqu wm uE◊hkaf.a kñka kj
u˙h ;=ñf.a yuq∞ m%isähula wdrïN lrk ,°'
idka;=jr
ne;sh wkd†u;a
ld,hl isg
mej; tkakla
nj;a Y=oaOjka;
„ú; f.jQ m%dK
m˙;Hd. ls¯gh
Wreu lr.;a
idka;=jreka
mshdKka jykafia
b†˙fha° wmf.a
uOHia: lrejka nj;a wfma he≥ï iu. Tyqkaf.a ue†y;a lu ;=< wmsg
fï ish,a, ,efnk nj wfma úYajdih jk nj;a id' wkaføa foõ ue∫fr®
óiï fiajl .re ,,s;a ;sfiard msh;=ud miq.shod mejiSh'
.re msh;=ud tfia mejiqfõ id' wkaføa uqks∫kaf.a fkdjdk ne;sh
tu foajia:dkfha wdrïN lrñka mej;s †jH mQcd hd.fha°h'
b†˙fha° iEu isl=rd∞ †khlau ÆKq fmdl=K óiu Y=oaOjQ wkaføa
wfmdaia;=Ω ;=ukag lemlrk nj;a W≤ik isg iji olajd ´kEu
wjia:djl ;ksj fyda mjq,la f,i fuu fkdjdkh Tmamq lrk
f,i ck;djf.ka .re msh;=ud b,a,Sula lf<ah' iEu isl=rd∞
†khl°u iji t;=ukaf.a fkdjdkh iy †jH mQcdj msh;=ud úiska
b†˙fha° mj;ajk nj o m%ldY lf<ah' jir 169 l °r®> b;sydihlg
Wreulï lshk id' wkaføa foajia:dkfha fuu fkdjkd ne;sh
wdrïN ls¯u ÆKq fmdl=K .%duhg iqúfYaI †khls' t†k foõue∫r
ux., is˙fhka we<,S ;sì◊' bre†k †jH mQcdjg meñfKk
wdldrfhka tlu mjq,la f,i ie±yej;a ck;dj úYd, ms˙ila
fuu fkdjdk ne;shg iyNd.s ù ;sîu i;=gg lreKls'
l=reKE., ro.=re jiug wh;a ue,ais˙mqr YS% yDo foõue∫fr® †jH
mQcdfjka miq id' úkaikao mdjq,d ohd fiajdj iy ;reK iñ;sh u.ska
Or®u≥;sl mqKH ls%hd udih i|yd ixúOdkh l< fcHIaG jeäysá †khla
miq.shod mj;ajk ,†'
tys† óiï fiajl .re älaika fmfr®rd msh;=ud w;ska ;E.s iy
isysjgk ms<s.kajk whqre PdhdrEmfhka ±lafõ'
;reK jirZ ksñ;af;ka iqfndaê mQr®K wOHdmk wdh;kfha wOHCI .re
úlagr® is,ajd msh;=uka oere m%h;akhl m%;sM,hla f,i bl=;aod f;†kl
fkajdisl YsIH kdhsl jevuqΩjla iqfndaê wdh;kfha° mj;ajk ,°' tu jev
igyfka m%Odk wruqK jQfha Yla;su;a ls;=kq kdhl;ajhla f.dvke.Suhs'
úúO ud;Dldjka f,i uu kdhlhl= fjñ" kdhlhl= hkq
ljfrlao@ Tyq i;= j.lSï" jákdlï fudkjdo@ tfukau ls;=kq
kdhl;ajh hkq l=ula o@ hkd† jYfhka kdhl;ajh uq,a fldg f.k
foaYk mj;ajk ,°' ;jo kj fhdjqka úfha miqjk ;reK ;re◊hka
f,i ;u mjq,g" mdi,g iy rgg jev∞hs" m,∞hs" wdor®Yu;a
kdhlhl= f,i ls%hd l< hq;= wdldrho meye†,s lr foñka" wruqKla
we;sj bf.k .; hq;= njo" ta wruqK bgqlr .ekSu i|yd l< hq;=
lemls¯ï .eko idlÉPd lrk ,°'
lπk o ueisfkdoa ú≥yf,a 2018 jdr®Isl ;Hd. m%∞fkda;aijh j;sldk ;dkdm;s w;sW;=ï mshfr® jekafgdÜ ysñmdKkaf.a m%Odk;ajfhka bl=;a∞ úoHd,hSh o,did,a Y%jKd.drfha ° W;alr®Ij;a whq˙ka meje;aú◊' ú≥y,am;s .re cdkl fmdkafiald" ksfhdacH ú≥y,am;s jreka jk .re mqnq≥ rdcmlaI yd .re fgrkaia m%kdka≥ hk ifydaor;=uka úiska ;dkdm;s ysñmdKkaj yri˙ka ms<s.ekSfuka wk;=rej w,xldr fmryerlska Yd,dj lrd le|jdf.k tkq ,enQ whqre'
is;a iqjh yd ixys¢hdj ;=<ska ;sridr cd;sl ixiohla lrd fmr .ukla hEug u. fmkajk l=reKe.,
moúfha ckfi;Z wdh;khg wkqnoaO wka;r® wd.ñl lñgqj ;j;a tla mshjrla b†˙hg ;nñka l=reKE.,
ro.=re jifï <ud" ;reK ¥ mq;=kag kdhl;ajh b†˙hg mj;ajdf.k hdu ms<sn|j wjfndaOhla ,nd°fï
jevigykla miq.sh∞ me,a,kafo◊h Y=' wkaf;daks uqks∫kaf.a foajia:dk Yd,dfõ° mj;ajk ,†' fuhg fn!oaO"
lf;da,sl iy ls%ia;shdks wd.ï j,g wh;a ¥ mq;=ka 50 fofkl= muK iyNd.s jQy'
;u „ú;fha b,lalh y∫kd.;a †k mgkau ta fjkqfjka iEu †klu l=ula fyda is≥ ls¯u ;=<ska ;ud
olsk b,lalh fj; myiqfjka <.dúh' yels nj;a iudcfha olsk úúOdldr jQ mqoa.hkaf.a p˙;hka
wkq.ukh fkdlr ;u mjq,g" .ug yd iudchg ydks∞hl fkdjk úkhdkql+, b,lalhka ;u „ú;fha
wruqK lrf.k th bgqlr .ekSug hdfï° uykais ù lghq;= ls¯u" ±kqu" wdl,am iy mqyqKqj hk
idOl Tiafia ;ud ms˙mqkaùu fnfyúka jeo.;a nj m<úh'
l=reKE., ckfi; wdh;kfha wOHCI w;s.re msh,a cdkl msh;=ud jevigyk fufyhjñka .u"
rg" cd;sh" iudch ;udf.a muKlehs is;d t;=<ska iudcfha ‚j;ajk mqoa.,hskaf.a ksoyig ndOdjk
whq˙ka lghq;= lrk jr®;udk kdhlhskaf.a ls%hd l,dmhla ienE kdhl;ajfha mrudor®Yh fkdjk
neúka iudchg" m˙irhg wdorh lrk iudc ys;ldó kdhlhska ùug orejka l=vdl,u mqre≥ mqyqKq
úhhq;= nj;a ;ud ;=< issák kdhlhd ta i|yd fufyhùu b;d jeo.;a nj;a fmkajd ≥kafkah'
.re ;=Id˙
m%kdka≥ meú† fidhq˙h we;=Ω ckfi; ldr®h uKav,h úiska ixúOdkh lrk ,o fuu jev igyk
wNsfhda.d;aul „ú;dor®Ykh wdor®Yfhka fmkajd≥ka
†<s∫kaf.a idka;=jrhdKkajk udáka o fmdaria
uqks∫kaf.a ‚ú;dor®Yh ta ld,hg jvd wo ld,hg
b;d WÑ; wjYH;djhlsZ hhs wïmsáh cd;sl
foõi;ay,a w†hqre w;s.re tlaiafmägia chfldä
msh;=ud fydrK id' udáka o fmdaria uqks∫kaf.a 109
jeks ux., foaj fufyfha foaYkh mj;ajñka m%ldY
lf<ah'
fydrK úoHdr;k ms˙fjka Ndrldêld˙"
fydrK ‚kdkao iajdñka jykafiao" mQcH u≥rdj,
l=i,«k ysñmdfKdao wdrdê; wuq;a;ka f,i
jevulr isáhy' jir lSmhl isg wd.ñl
iy„jkh Wfoid fï foõue∫fr® msh;=uka wm
úydria:dk yd iyfhda.fhka lghq;= ls¯u .ek
ia;+;sh ms˙kuk w;r" mdial= m%ydrh is≥ùfï°
w.ro.=re w;sW;=ï ue,alï ld†k,a rx‚;a
ysñmdKkaf.a uÛfmkaùu ksid we;sfjkakg
;snqK cd;sl uyd jHikhla je<elaùu .ek uqΩ
lf;da,sl ck;dj iu. fn!oao meú† wm t;=ukag
lD;;dj m<lrk w;r miq.sh †kl t;=uka
yuqùug ,eîu uf.a Nd.Hhla f,i i,lñZ hehs
fydrK ‚kdkkao iajdñka jykafia ish foaYkfha°
mejiQy'
fydrK óiï fiajl .re kqjka nqoaêl
msh;=ukaf.a ie,iqï yd uÛfmkaùu fiajd
iNdfõ lf;da,sl ;reK ix.ufha .dhkd
lKavdhfï" oyï mdi,a .=re uE◊jrekaf.a yd .=re
mshjrekaf.a o mQcd iyhl orejkaf.a yd jeäysá
ie±yej;=kaf.a fkduo iydh ,eîfuka ux.,
lghq;= is≥úh' iydhl .re Tkdisia msh;=udf.a
yd .re wekacf,da msh;=udf.a fkduo iydh óiï
fiajl msh;=ukag Yla;shla úh'
kQ;k iudcfha ;r.ld˙;ajh wd;audr®:ldñ;ajh irej ms;a;, f,dalh
yuqfõ foaj wkqyi wNsfhda.hg ,laj we;s fudfyd;l wmf.a yDo idCIsh
fm< .iajd .; hq;af;a fyd| fkdfyd| f;dard .ekSfï igkg hehs
flrj<msáh iyh óiï fiajl .re kqjka p;=rx. msh;=uka m%ldY lf<a
iSudiys; YS% ,xldfõ ldka;djkaf.a ixjr®Ok fiajd iuqmldr ix.ufha
15 jk ixj;airh fjkqfjka flrj<msáh id' cqfia uqks foõue∫fr® mej;s
;=;s°fï fufyhl°h'
f,dal wdrïNfha wdoï tajdf.a isg ukqIH ixy;shg uqyqK mEug
jkafka fyd| krl f;dard .ekSfï wr.,hghs' fï i|yd Y=oaOd;au
wdf,dal wjYHhhs t∞ ms,d;a f–iqo@ nríndia o@ hk mekhg
ue†jQjla fuka wo wms fyd| krl m%Yakhg ue† ù isáuq' fidnd
oyu wmf.a B,Û fudfyd; .ek bÛs l<o f–iqia ;=ukaf.a fojk
meñ”fï †kh lsisjl=g ks;H jYfhka i|yka l< fkdyels neúka
wm ks;ru hym; u.ska foú∫ka fj; ,xù isáh hq;= njo msh;=ud
mejiSh'
ls;=kqjdf.a urKh úm;la fkdj iodld,sl iem; fõ
rejkamqr ro.=re ysñmdfKda lE.,af,a° mji;s
fcda' we' ilrdhia ÷
t∞ ms,d;ag f–iqo - nríndia wo wmg fyd|o - krl o@
isis,a fmf¾rd÷
mdi,a YsIH kdhl jevuqΩjlaksfrdaId ms%hx.kS÷
rejkaje,a,g kj u˙h yuq∞ m%isähulafnkS chudkak÷
wekagka chiQßh ÷
wm jeksu ñksiqka idka;=jr ;;a;ajhka ,nkafka foúhka jykafiag ;u †ú ysñfhka idlaIs ±¯u ksidh
tï' ã' fnkacñka fmf¾rd÷idka;=jr ne;sh ;=<ska foúmshdKkaf.a fma%uhg ;j ;j;a <x fjuq
iuka ms%hka; fmf¾rd÷
ue,aisÍmqr jeäysá Èkhksu,a ta' w,afïod÷
iudc ys;ldñ kdhlfhla ùfï b,lalh lrd''''
ys,avd l=udrfmare÷
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeks∞ b˙∞
05dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
O¾u ix.%yh
iñ÷ka wìuqj
fudafiiag l;d l< iñπfKda
fï udf.a ck;dj fjkqfjka
Tn lrkakg hk fiajdj fujekaklehs
Wmfoia ≥ka fial' Tnf.a mshjrekaf.a
foúhka jk iñπfKda Tn,d ú¢kakdjQ
≥la .eyeg ±l ldkdks" ys;a;s" wdfudar®"
fmfriais" ysújreka yd fcnqisjrekaf.a
ls˙fhka me◊fhka b;sfrk foaYhg
f.k taug is;df.k isák fialehs
mjikak' Tjqka o Tnf.a y~g ijka
fokq we;'
kqU o BY%dfh,a m%cd uQ,slhka
o ñirfha rcq fj;g f.dia"
fyfn%õjrekaf.a foú iñpπKka
wmg yuqjQ fial' §t;=udKkag mqo
mQcd meje;aùug" ;=ka †kl .ukla
mdΩlrhg hdug wjir fok f,i
ne.Em;aj b,a,ñhs¶ lshkak' tkuq≥
ñirfha rcq ;†ka n, lrkq ,enqfjd;a
ñi kqU,dg hkakg wjir fkdfokq
we;' ta ug iy;slh' uu o udf.a ndyq
n,h md ud tys lrkakg hk ydialï
ish,af,ka ñirhg myr fokafkñ'
bkamiq kqU,dg hkakg wjir fokq
we;' ^kslauhdu 3(20-21&' ;jo" uu ñir
foaYfha° udf.a fik.g Woõ lrñ'
tneúka kqU,d msg;aj hkúg ysia w;ska
fkdhkakyqh' iEu ldka;djlau ;u
wi,ajeishdf.ka o wef.a ksjfia kej;S
isák ;eke;a;shkaf.a ˙°" rka yd jia;%
o b,a,df.k tajd kqU,df.a mq;%hkag yd
¥jrekag me<| úh hq;=h' fuf,i kqU,d
ñir jdiSf.a jia;=j .; hq;=h'
fudafiiag ydialï mEug n,h °ufudafiia iñπKkag l;d fldg
Tjqka udf.a y~g ijka fkd° udj
úYajdi fkdl<fyd;a" ud
l=ula lrkak ±hs úuiSh'
kqU w; ;sfnk ierháh ìu
oukak' túg ierháh ir®mhl= njg
m;aúh' ±ka kqU w;a †lalr W! j,a.
fhka w,a,d .kak' kej; th ierháhu
úh' iñπKka or®Ykh jQ nj úYajdi
lrk ms◊i fuf,i lrkakehs lS
fial' ;jo kqUf.a w; <fhys ;nkak'
fudafiia w; .;a úg ysu fuka iq≥
l+Iaghlska jeiS ;sìK' kej; w; <fhys
;nkak' túg w; m%lD;s ;;a;ajhg m;a
úh' fï ydialï folu Tjqka úYajdi
fkdlf<d;a ;=kafjkqj kqU .x.dfjka
c,h f.k úh<s fmdf<djg oukak tu
c,h úh<s fmdf<dj u; ° f,a j,g
yefrkafka hehs j∞< fial' iñπfKda
fudafiiag Woõ ms◊i l;dfjys olaI
jQ wdfrdka o mdΩlrfha ° uqK.eiaiQy'
fofokd f.dia BY%dfh,a ck;dj yd m%cd
uQ,slhka o /ia lrjd iñπKka b.ekajQ
ish,a, lf<ah' Tjqka iñπKka ;ukaf.a
≥la n,d f;areï .;a ksid ysi kud
kuialdr l<y'
wk;=rej fudafiia yd wdfrdka
mdrdfjda neyeolskakg .sfhah' udf.a
kdufhka udf.a ck;djg ux.,Hhla
meje;aùug mdΩlrhg
hkakg wjir fokakehs
iñπfKda j∞rk fialehs
mdrdfjdag mejiQy' tfia hdug uu
wjir fkdfokafkñ' Tnf.a iñπKka
o uu fkdy∫kñ' mdrdfjda mejiSh'
tf,i wjir fkd≥kfyd;a Wkajykafia
wmg jix.;hla fyda lvqfjka myr
fok fialehs lSy' mdrdfjda túg udf.a
rfÜ fik.g jvd kqU,df.a fik.
jeäh' kqU,df.a woyia nr jev j,ska
Tjqkag úfõlhla fokakg o@ t†ku
mdrdfjda ck;djf.a úOdhlhkag yd
n,Od˙kag l;d fldg fudjqkag .fvd,a
;kkakg ms≥re fkd†h hq;=hs' fudjqkag
ms≥re fidhd f.kú;a .fvd,a iE†h
hq;=hs' tkuq≥ .fvd,a m%udKh l<ska
m%udKhu iE†h hq;=hs' tfia lrkakehs
wK lrkakehs mejiQy' fï l< foa ksid
Tjqkag l<ska m%udKhg .fvd,a ;ekSug
fkdyels ksid BY%dfh,a ks,Od˙kag o
myr ≥kay' ks,Od˙ mdrdfjdag meñ◊,s
l< úg tfiau lrkakehs lSy' uu Tjqkag
ms≥re imhkafka ke;' kqU,d ±ka w,ij
lïue,s ù we;' ks,Od˙ka o fudafiia yd
wdfrdka yuqù iñπKka Tn fj; ne,au
fy<d Tng o~qjï lrk fialajd' ukao
Tn mdrdfjdag wm ms<sl=,la lr urd oukq
ms◊i" Tn Tjqkaf.a w;a j,g lvqjla
≥kafkysh'
fudafiiaf.a he≥u fudafiia iñπKka fj;g wdmiq
f.dia" iajdñks Tnjykafia fï fik.g
fuf,i oreKq f,i ls%hd lrkafka
ukao@ uu mdrdfjda fj; f.dia Tnf.a
kdufhka l;d l< ojfia mgka Tyq
fï ck;djg mSvd lr;s' Tnjykafia o
Tnf.a fik. uq∞ .ekSug lsis fohla
lr ke;hs mejiSh' túg iñπKka
jykafia fudafiiag fuf,i j∞< fial'
§ ud mdrdfjdag lrkak hk foa kqUg
±ka fmfkkq we;'¶
iqkS;d ud,kS úf–isxy
ñksidf.a wlSlre wd;aud¾:ldó keUqrej yd úmdl 07
iu.s ikaOdkfha foaj m%ido ksOdkfha w.h f;areï .ksuq wo fndfyda fofkl=
mdfmdÉpdrKfha foaj
m%ido ksOdkh ,nd .ekau
i|yd t;rï W;aidyhla
fkdolajk nj wmg meye†<sj
±l.; yel'
thg tla fya;=jla f,i
±lsh yelafla msh;=ul=g
mõ lshkjdg jvd fl<skau
foúhka jykafiag mõ
lshd iudj ,nd .; yelsh
hk u;hhs' ta fya;=j ksid
mdfmdÉpdrKfhka álska ál
wE;aùu fyda mdfmdÉpdrKh
lrkakg mqre≥j isá wh;a tys
we;s taldld¯ iajNdjh ksid"
th l%u l%ufhka w;miq lrkakg W;aidy
lrkakg fm<ôh yel'
mõ lud ls¯fï n,h we;af;a foúhka
jykafiag mu◊' ^udla 2(7& ukqIH
mq;%hdKkag ñysmsg mõ lud ls¯fï
n,h we;s nj fmkajñka Wkajykafia
wxYNd. frda.shd iqj l< fial' tfiau
fufia ;uka jykafiaf.a kdufhka mõ
lud ls¯fï n,h Y%djlhskag mjrñka"
§Y=oaOd;auhdKka ms<s.kak' Tn hful=f.a
mõ lud lrkakyqo" tajd Tjqkg lud
lrkq ,efí' Tn hful=f.a mõ lud
fkdlrkakyqo tajd lud fkdlrkq
,efí¶h hs Tjqkg j∞< fial' ^cqjdï
20(21&'
wm yeu fofklau Y=oaOjka;lu
;=< „j;a fjñka" idka;=jrhska ùu
foúhka jykafiaf.a leue;a;hs' tfia
l< yelafla hym;a mdfmdÉpdrKhla
u.ska wm kj „ú;hla lrd fhduqùu
;=<sks' jfrl oyih jeks fnkäla mdma
;=uka lshd isáfha" Y=oaOjka;lu /£
;sfnkafka uqΩukskau jer† j,ska fyda
mõ j,ska je<lS isàfuka muKla fkdj"
miq;eú,af,ka yd „ú; udrejla u.ska kj
„ú;hla wdrïN ls¯ug we;s yelshdj yd
,e†hdj u; lshdhs'
flfkl=g mdfmdÉpdrKh lrd
hEug ;u is; kïud .ekSug we;s
yelshdj wka lsisjla fkdj tu mqoa.,hdg
foúhka jykafia olajk fldkafoais
úrys; wiSñ; wdorh fmkakqï ls¯uls'
ñksid mõldrlñka foúhka jykafiag
tfrysj .sh;a Wkajykafiag úreoaOj ;u
„ú;fhka ler<s .eiqj;a" Wkajykafia
ñksidj w;a fkdy˙k nj flfkl=
mdfmdÉpdrKfha foaj m%ido ksOdkh fj;
hEug .kakd ;SrKfhka ikd: fjhs'
fï .ek i|yka lrk Y=oaOjq mdjqΩ ;=ud
lshd isákafka( §ls%ia;=ia jykafia ;=< jQ
„jk∞hl wd;auhdKkaf.a wOHd;añl
m%;sm;a;s" mdmfha yd urKfha kshufhka
Tn ksoyia lr we;e¶hs i|yka lrñks
^frdau 8(2&'
mdfmdÉpdrKhlska miq w;aolskag yels
iduh" iqjh" mS%;sh we;af;kau jpkfhka
úia;r l< fkdyels „ú; w;a±lSuls' th
foúhka jykafia úiskau ie,iqï lrk
,o kj foaj in|;djhlg lrk ,o
wdrdOkhls'
idka; fojk cqjdï mdjqΩ mdma;=ud
jfrl i|yka lr isáfha" §foúhka
jykafia yd iu. iu.sùu „ú;fha ;j;a
fndfyda iu.sùï lrd fhduq lrjkq ,nhs'
m<uqfjkau Tyq fyda weh ;uka iu. iu.s
fjhs' tfiau ;ud w;ska jer† is≥jQ ;u
wi,ajeishd iu. iu.s fjhs' Tyq iNdj
iu. iu.s fjhs' Tyq iuia; foaj ueú,a,
iu. iu.s fjhs¶
iu.s ikaOdkfha foaj m%ido
ksOdkh u.ska wfkl=;a iEu foaj m%ido
ksOdkhlska fukau" wmg wfkaldldr foaj
jrm%ido ,efnk ksid" mdmh ksid mΩ≥ ù
;snQ wOHd;auh kejl f.dvk.d .ksñka"
foúhka jykafiag yd ifydaorhdg ióm
ùug wmg wjeis Yla;sh fï u.ska wmg
,efí'
is; ojk.egΩ w;s.re m%ekaisia ksla,ia fiakdkdhl msh;=ud
Or®fudamfoaYh ms<sn| wkqYdikd m;%h ^l;flais ;%dfokafoa& fojk cqjdï mdjqÆ mdma;=ud
Or®fudamfoaY lafIa;%hg uyÛ=
fiajdjla l< wfhls' t;=udfKda
1979 Tlaf;danr® 16 †k Or®fudamfoaY
lafIa;%fha kfjdaohla wrnhd
Or®fudamfoaYh ms<sn| wkqYdikd m;%h
^l;flais ;%dfokafoa& ksl=;a lf<ah' fï
jirg tu wkqYdikd m;%h ksl=;a ù
jir 40 la imsfr®' Or®fudamfoaYfha kshq;=
.sys meú† ieufokgu fuu wkqYdikd
m;%h u.ska mqΩ,a ±kqula ,nd .; yel'
fuu wkqYdikd m;%fha mrudr®:hka
y;rla b†˙m;a lr we;'
Ú weoys,af,a yd ls;=kq „ú;fha
ia:djrhlg kj Yla;shla °u'
Ú ±kg ysi Tijk wdrïNl
m%h;akhkag kj n,hla leùu'
Ú Or®fudamfoaYfhys,d ksr®udKd;aul
Yla;sh m%fndaO ls¯u'
Ú f,dalhdg ls%ia;= wNsryi ±laùfï
i;=g yd wdkkaoh ls;=kq ms˙ia w;r
jHdma; ls¯ug ms<sirK ùu'
Or®fudamfoaYh ms<sn| wkqYdikd
m;%h m%Odk m˙Éf√o 09 lska iukaú;h'
m<uq m˙Éf√oh wm woaú;Sh wdpdr®hjrhdKka jk
f–iqia ls%ia;=ia jykafia
Or®fudamfoaYfha yoj;" fm!reI;ajh
kdifr;ays f–iqia jykafiah'
Or®fudamfoaYfhys,d m%:u wjYHj
wruqK ^ldrKh" úIhh& jkafka ls%ia;=
wNsryih' Or®fudamfoaYh jQ l,S ls%ia;=
wNsryfia iuia; m˙udKhka wOHhkh
ls¯u fj; hï flfkl= f.k hduh'
ls%ia;= wNsryfia wruqK ls%hd;aul
lrkq ,nk wdldrh t<sorõ ls¯uh'
ishÆ ie±yej;=kag ls%ia;=ia jykafiaf.a
fm%aufha †.;a" m<,;a" Wi;a" .eUqr;a"
jgyd .ekSug Yla;sh ,nd °uh' ls%ia;=ka
jykafiaf.a «k;s%ldka; fm%auh
wjfndaO lrf.k foúhka jykafiaf.a
m˙mQr®K;ajfhka Tjqka mQr®K ls¯uh'
^tmSi 3(9" 18-19&'
ta wkqj Or®fudamfoaYfha ia:Sr
wruqK jkafka f–iqia ls%ia;=ia jykafia
fj; ie±yej;=ka f.k hdu muKla
fkdj Tjqka ;=< Wkajykafia yd iu.
iïnkaOhla yd .eUqre iqyo ine¢hdjla
cks; ls¯uh' Or®fudamfoaYh W.kajk
.=rejreka „judk ls%ia;=ka jykafiaf.a
m◊jqvh ie±yej;=kg f.k hd
hq;=hs' Or®fudamfoaY lafIa;%fhys ienE
kfjdaohla" kj;djhla i|yd wjeis
wdf,dalh yd Yla;sh ,efnkqfha ls%ia;=ka
jykafia yd f.dvkxjd .kakd .eUqre
iïnkaOh ;=<sks'
§w;a; ñ† je,g hdù we;akï fjkaj
M, orkakg Bg fkdyelsh' ñ† je,
uuh' Tn w;=h'¶ ^fcdydka 15(4-5&'
fojk m˙Éf√oh Or®fudamfoaYh ms<sn|j we;s w;a±lSu
Y=' iNdj fukau w;a±lSuls
iqNdrxÑ .%ka:j, ∞hl;ajh
Or®fudamfoaYh jHdma; ls¯ug uyÛ=
msájy,ls' Or®fudamfoaYh iNdfõ
mQckSh j.lSula yd fjka l< fkdyels
whs;sjdisluls' Y=' iNdfõ wd.ñl
fufyjr ;=< Or®fudamfoaYh iuia;
iNdfõu j.lSula jYfhka .ekqKq
whq˙kau wkd.;fha ° o tu yeÛSu ;=<
we;súh hq;=h' Or®fudamfoaYh" ks;ru
kj;djhg kexfjñka tkï ixl,am
mqΩ,a úh hq;=hs' kj ikaksfõok udOHh
Wmfhda.S lr .ksñka Or®fudamfoaYhla
b.ekaùu l< hq;=j we;' Or®fudamfoaY
b;sydih ;=< tla tla jljdkqj,°
Or®fudamfoaYh k.d isgqùug ∞hl jQ
ieuf.a m%h;akhka w.h l< hq;=fõ'
,nk i;shg
cQâ rúkaø úkhis
b†˙hg'''
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeks∞ b˙∞
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
06 foaj jkaokdj
'Thank you lshkak mqf;a ududg
Th fi,a,ï nvqj ÿkakg'Z
wïu,d orejkag lsh,d fok fyd|
mqreoaola ;uhs zia;+;sjka;Z fjkak
lsh,d fok tl'
zfndfydu ia;=;shs ÿkak mß;Hd.hg'
wfka ´l fudloao *do¾" ia;+;s lrkak
´k kE wms lrkak ´k foaj,afkaZ
iuyr wh ia;+;sh Ndr .kak leu;s
kE' ia;+;s lrkjg leu;s;a kE'
zfuÉpr lr,;a kslkaj;a ia;+;shs
lsh,j;a lsõfõ kEfka'''Tlafldu
lrf.k .shd'Z
iuyr wh ia;+;shla ,efnhs lsh,d
n,dfmdfrd;a;=fjka b|,d fkd,enqkdu
l,lsfrkjd'
zwms Þifhda h' ia;+;shla wmg
ysñ ke;' l< hq;= foh muKla wms
lf<uqZhs lshkak' ^Æla 17(10&
fï f,dafla we;=f<a wmsg lrkak
;sfhk" lrk foaj,a j,g ia;+;shla
n,dfmdfrd;a;= fjkak ´k kE lsh,hs
fÊiq wmsg W.kaj,d ;sfhkafka'
uu ia;+;shla n,dfmdfrd;a;=
fkdjqkg ia;+;s lrkak" w.hkak ug
mqreoaola ;sfhkak ´kd'
uu zia;+;shsZ lsh,d lshk fldg
ug Woõ lrmq uu Woõ ,nd .;a;
mqoa.,hdg uu jákdlula fokjd'
zmsiaiqo i,a,s fudlg o" i,a,s
n,df.k lrk jev fkfuhs fïjdZ ñ,
fkdfjk úÈhg wmsg foaj,a lr,d fok
whg zia;+;shsZ lshk jpfka we;=f<a wms
jákdlula fokjd'
zwïfï Wfoa f;a tlg ia;+;shs"
fkdafka oj,a lEu tlg ia;+;shs"
;d;af;a w¨;a im;a;= j,g ia;=;shs'Z fï
úÈhg wfma f.a we;=f<a wmsg ,efnk"
wms fjkqfjka lr,d fok foaj,a j,g
wms ldgj;a ia;+;s lrkafka kE' orefjda
ys;kjd fouõmsfhda wmsg l< hq;=
foaj,a" ieñhd - ìß| ys;kjd thd ug
lrkak ´k foaj,a úÈhg'
wfma <Õ bkak" oji mqrdjgu
wmsg ±fkkak foaj,a j,g Woõ
fjk f.a we;=f<a zia;+;shsZ lshk
jpfka wmsg weyqfka ke;;a fkdokak
tl fudfyd;l fohla lr,d fok
flfklag lg mqrd zia;+;shsZ lshkak
kï wms mqreÿ fj,d bkakjd'
zWkajykafia tla .ulg we;=¨
jQ l, ,dÿre frda.Syq oi fofkla
Wkajykafiag yuq jQy'Z ^Æla 17(12&
,dÿre lshd" n,kak neß ;rug le;
fjÉp YÍrh;a tlalu Ôú;fha lsisu
jákdlula ke;s ñksiaiq oyfofklag
fï f,dafla ukqIHfhla úÈhg Ôj;a
fjÉp jákdu flkdj uqK .efykjd'
zwfmda n,kakflda ta ñksyf.a
yeá f.org kï .kak tmd' f.aÜgqj
<Õskau fok fohla §,d hjkak" wfmda
fldfydu ta f.or bkakjo ukaÞ yeá
ú;rla'Z
t<sfhka fmak" ±fkk úÈhg wms
ñksiaiqkaf. jákdlu ;SrKh lrkjd'
zzTõyq ÿßka isg" zfÊiqia jykai"
wdpdßkS wmg lreKd l< uekjZhs y~
k.d lShZZ ^Æla 17(13&'
ñksiaiqkaf.ka" mjqf,ka wE;a fj,d"
fldka fj,d ysgmq fï oyfokd fÊiqf.
kq;a wE;ska bkafka'
ke;s fjÉp i;=g wdfhu;a fokak
mq¿jka tlu flkd fÊiq lsh,d fï
oyfokdu ±kf.k isáhd' ñksiaiq
olskak leu;s úÈhg wdfhu;a fjkia
fjkak mq¿jka fÊiq yryd ú;ruhs
lsh,d fï wh ±kf.k isáhd'
zzWkajykafia Tjqka ±l" zTn f.dia
mQcljreka wìuqfjys fmkS isákak heZhs
jÞ< fialZZ ^Æla 17(14&'
fÊiq w; ;sh,d <Õg wrf.k
nÞf.k iqj lf<a keye' iqj lrkak
biafi,a,d lshkafka mQcljre <Õg
hkak lsh,d'
foaj jákdlu wfma we;=f<a ;snqK;a
fï f,dalfha jákdlu ukskafka
ñksiaiq lshk fÊiq mQcljreka <Õg fï
whj hjkjd'
zwehs wmsg ta wh <Õg hkak
lshkafka@ wmsj Tn;=ud fyd| lf<a
kEfka'''wms fldfyduo hkafka@Z iqj
fkdjqk;a fï úÈhg m%Yak lrkafka
ke;sj fÊiq .ek úYajdi lr,d hkak
yhshla fï whg ;snqKd'
zwf;a lShlaj;a ke;sj fldfyduo
jefâ lrkafka' ma,Eka tlla ke;sj
fldfyduo biairyg hkafka@ uql=;a
okafka ke;sj fldfyduo rglg
hkafka@Z
wms <Õ ke;s fj,d we;s foaj,a .ek
ú;rla l,amkd lrf.k wms k;rfj,d
bkakjd' fyd| fj,d ke;;a mQcljre
<Õg hkak fï oyfokdg yhshla
;snqK;a wmsg biairyg hkak yhshla
kE' wmsg fÊiq .ek ysf;a yhshla ke;s
ksid'
zzTõyq tfia hoa§ mú;% jQy'ZZ ^Æla
17(15&'
fÊiq .ek ysf;a yhsh;a tlal
biairyg .sh oyfokdg ´k fjÉp"
wdYdfjka ysgmq iqjh ,enqKd'
fÊiq .ek ysf;a yhshla ;sfhkjkï
nh ke;sj biairyg hkak' ysf;a
;sfhk foa ta úÈhgu Wkajykafia
fjkak i,iajkjd'
zzTjqkaf.ka tla flfkla ;ud
iqj jQ nj ±l" uy yçka foúhka
jykafiag f.!rj lrñka fmr<d
wjq;a Wkajykafia mduq, je| jeà
Wkajykafiag ia;=;s lf<ah' ^Æla 17(15-
16&'
ld,hla ;siafia bnd.df;a weúo
weúo lsisu wdorhla" jákdlula ke;sj
Ôúf;a uyd lreuhla lsh,d ys;df.k
Ôj;a fjÉp oyfokdg iqjh ,efnk
fldg fldÉpr i;=gla ;sfhkak weoao@
ke;sfjÉp foaj,a" mjq, <Õg wdfhu
hkak mq¿jka lsh,d ±fkk fldg
fldÉpr wdYdjla tkak weoao@
ta wdYdj tlal kj fofkla
biairyg hkfldg tla flfkla wdmyq
yefrkjd' fïl wyïnhla fkdfuhs'
bfí isoaO fjÉp fohla fkfuhs'
fÊiqf.a wdYs¾jdofhka ,enqk fohla'
ÿkakq flkdg ia;+;shs lshkak ´k
lsh,d tlaflfklag ±fkkjd'
zfyd| fõ,djg i,a,s ál ys;=fj;a
ke;s úÈhg yïn jqKd' fyd| fj,djg
riaidj yß .sfha" ´k fj,djgu ùid
tl yß .shd'
fyd| fj,djla fkfuhs" wyUqjla
fkfuhs' ta ;uhs fÊiqf.a wdYs¾jdoh'
wms ,enqk foa whs;s lrf.k
biairygu hkjd' B<Õg lrk foa
ie,iqï lrkjd' Bg miafia fjkak ´k
foaj,a tlal hkjd'
wu;l fjkjd fï yeu fohlau
,efnkak mgka .;a; ;ek' foúhka
jykafia bkakjd lsh,d wdmyq yeß,d
tkjd fjkqjg wms biairyu hkjd'
zzke.sg hkak" Tfí weoys,a, Tn iqj
lf<ah'ZZ ^Æla 17(19&
wfkla kj fokdj iqj lf<;a
weoys,a, fkfuhs o@
ta kj fokdg iqjh ,enqfka
weoys,af,ka jqKdg ta iqjh tlal
fudkjo lrkak hkafka' fldfyduo
iqjh;a tlal ke;s fjÉp ;ek ,nd
.kafka" lshk tl ±k.kak úÈhla kE
fÊiq <Õg wdfõ ke;s ksid'
fÊiq <Õ jefgk flkdg ú;rhs
,efnk foa fldfyduo mdúÉÑ lrkafka
lsh,d ±fkkafka' t;ekhs ienE iqjhZ
yx.s,d ;sfhkafka'
,enqKq fiai;u" mdiafjÉp f,daka
tl" yß .sh ùid tl;a tlal fudlo
uu lrkafka lsh,d yßhgu ±fkkafka
fÊiq <Õg weú;a ia;+;shs lshkak ug
neyem;alu ,enqKduhs'
oK .y,d ia;+;s lrkak fÊiqg'
jeáÉp ;ekg ,enqkq foa tlal
ke.sákak Wkajykafia Tng fmkajhs'
Thank You - ia;+;shs
idudkH iufha wjidk bre†k
breÈk Ndjkdj .re trx. ,laYs%; o is,ajd msh;=ud
wm Y=oaOjka; lrk úYAùh
rcdfKda
rch" rdcHh yd rdcH md,kh hk
joka miq.sh ld,fha ks;r ks;r
olskakg yd wikakg ,enqKs' rdcH
md,kh yd rdcHhl md,lhd tu
rdcHfha Ôj;a jk ck;djg fl;rï
jeo.;a yd ;SrKd;aul idOlhla o
hkak Y%S ,dxlsl ck;dj ta flfrys
jQ Wkkaÿfjka uefkúka lemS
fmkqks' th ienEjls'
rdcHhl md,lhd ta rdcHfha iEu
mqrjeisfhl=f.au Ôú;hg b;d m%n,
f,i n,mEula lrhs' th iDcqj fyda
jl%j úh yelsh' kuq;a th i;Hhls'
ta w;ru miq.sh ckdêm;sjrK
iufha b;d ld¾hnyq, jQ iudc
cd,d ;=< lshejqKq jelshla fujeks
woyila bosßm;a fldg ;snqKs(
—ljqreka ckdêm;s jQj;a lula
ke;" ukao uf.a f,dalfha rcdfKda
fcaiqia jykafiah'˜ isú,a f,dalh ;=<
foaYmd,kfhaoS wms úúO kdhlhska m;a lr
.ksuq'
tfy;a
wOHd;auh ;=<
wmg isákafka
tlu kdhlfhls'
iod fkdfjkia
jk md,lfhls'
lsisod mrdch
fkdjk rc
flfkls' wo
ta rcdKkaf.a
ux.,Hh iurk oskhhs' ckjkaokd jif¾
wjidk breosk jk fuosk wms l%sia;=
rcdKkaf.a ux.,Hh iuruq'
wo m<uq foaj m%ldYkh ;=< wmg
yuqjkafka ish¨ bY%dfh,a f.da;%fhda tl;=j
odú;a Tjqkaf.a rcq jYfhka wNsfIal lsÍuhs'
Tjqkag rc flfkl=f.a w;HjYH;dj
fyd|skau oefkkakg úh' ukao rfcl=
ke;s ;ek rdcHhlao fkdue;' ls;=kq wmg
isákafka lsisod wm w;akdßk rc flfkls'
tfiau fojk foaj m%ldYkh ;=< idOdrK
yd id¾:l rc flfkl=f.a iqúfYaIS
,laIKhla wmg yuqfõ' ta fldf,diais
,smsfha olajd we;s mßos —Wkajykafia
lrKfldgf.k i. f,dj;a fuf,dj;a
we;s ish¨ foa iuÕs l< fial˜ hkakhs'
iduh we;s lsÍu hym;a rcflfkl=f.a m<uq
ld¾hNdrhhs'
wm fï ux.,Hh ;=< fÊiqia l%sia;=ia
jykafia wmf.a rcdKka nj ne;sfhka
isysm;a lruq' wo Y=' iqúfYaIh ;=< fcaiqia
jykafiag Wkajykafia rcdKka f,i
fkdms<s.kakd whf.a iroï joka yuqfõ'
wfkla w;g mõldrlu ;=< isáh;a fcaiqia
jykafiag lrk ta iroug úreoaO jkakdjQ
;eke;a;df.a jpk
wmg wefia' Tyq
fcaiqia jykafiaf.ka
tla b,a,Sula lrhs'
ta ;ukajykafia
f;acY%Sfhka jäkd
l, mõldr ta
;eke;a;dj;a
isyslrk ieáhgh'
Bg fcaiqia jykafia
fok ms<s;=r wo wmg
b;d jeo.;ah' —we;af;kau uu Tng lshñ'
wo Tn ud iuÕ mdrdoSifha isákafkysh˜
lshdh'
wm rcdKka jk fcaiqia l%sia;=ia
jykafia wmgo mjikafka ta fohuhs' wm
fld;rï ÿ¾j, jqj;a ta ÿ¾j,lï ;=<
mjd Wkajykafia wmg wdrdOkd lrkafka
Wkajykafiaj wm Ôú;fha rcdKka yd
kshuqjdKka lr .ekSughs'
Wkajykafia Ôj;a lrjk rclu wm
fï f,dalfha wik olsk rclug jvd
fnfyúka fjkiah' mgq wruqKq ke;' jdis
ke;' ffjrh ke;' l%sia;= rcdKkaf.a
rclu wm yeu Y=oaOjka;lug /f.k
hhs' Tjqka jykafiaf.a leue;a; kï msh
rcdKka Wkajykafiag ÿka iEu flfkl=ju
Y=oaOjka; ld¾hhg yjq,a lr .ekSuhs'
rclu hkakg fok ks¾jpkh Èfkka osk
oshdre lrjk fujka hq.hl úYAùh rcdKka
foi n,d Y=oaOjka; Ôú; .; lrkakg Tn
uu iQodkïo@
wm Y=oaOjka; lrk úYaùh rcdfKda
.re rx. fYydka msh;=ud
fkdje' 24 isg foie' 01 olajd
foaj jdlH m%ldYk
fkdje' 24 b˙∞ idudkH iufha wjidk bre†k ls%ia;= rdc ux.f,da;aijh^iq≥& 2 iduqfj,a 5(1-3
.S;d' 122(1-5
fldf,diais 1(12-20
¨la 23(35-43
fkdje' 25 i∫∞ wef,laiekaä%hdfõ id' le;˙ka uqksj˙h ^fld<$r;=& ∞ksfh,a 1(1-6" 8-20
ix.S;h ^oa'i'.%'&
∞ksfh,a 1(29-34 $ 3(52-56
¨la 21(1-4
fkdje' 26 wÛ' Tisfudays id' is,afjiagr® uqks;=ud^fld<$iq≥& ∞ksfh,a 2(31-45
∞ksfh,a 1(35-39$3(57-61
¨la 21(5-11
fkdje' 27 n∞∞ ∞ksfh,a 5(1-6"13-14"
16-17"23-28
^fld<& ∞ksfh,a 1(40-45 $ 3(62-67
¨la 21(12-19
fkdje' 28 n%yia' ∞ksfh,a 6(12-28
^fld<& ∞ksfh,a 1(46-52 $ 3(68-74
¨la 21(20-28
fkdje' 29 isl=' ∞ksfh,a 7(2-14
^fld<& ∞ksfh,a 1(53-59 $ 3(75-81
¨la 21(29-33
fkdje' 30 fik' id' wkaføa wfmdaia;=Ω;=fuda ^r;=& frdau 10(9-18
.S;dj,sh 19(1-4
uf;õ 4(18-22
foie' 01 b˙∞ wd.uk iufha m<uq bre†k ^oï& fhidhd 2(1-5
.S;dj,sh 122(1-9
frdau 13(11-14
uf;õ 24(36-44
wm fld;rï ÿ¾j, jqj;a ta ÿ¾j,lï ;=< mjd Wkajykafia
wmg wdrdOkd lrkafka Wkajykafiaj wm Ôú;fha rcdKka yd kshuqjdKka
lr .ekSughs'
ck;d y`vdkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeks od b˙∞
07
l;=;=uks"
ls;=kq wfma foijkg yqre mqre≥ wur”h .S;sldjls' ˆmrdf,dafla ukakdfjks'˜ †jH i;am%id°h fufyhka ;=< úfYaIfhka .dhkd lrk fï .S;sldj wm yoj;a ;=< wuq;u wdfrl –j,s;
njla okjhs' wuq;=u wdfrl niajyrla fï .S;sldj ;=<ska ≥gq ud is;=fha fuh fy< nfiys m%ùK wfma mer◊ .re msh;=ul= fyda hï úh;l=f.a mn∫jla f,ihs' fuh ldf.a ksr®udKhla oehs f;dr;=rla oek isáfhao ke;'
tfy;a fuh m%xY cd;sl .re fldkaiagka pqkfõ,a kï jQ msh;=ul=f.a rpkhla nj
±ka.;af;a" w‚;a fukaäia uy;df.a ;Sre ,smsfhks' t∞ w;S;sfha wfma mdi,a j, †km;d
Wofha hdÉ∆ fufyh wdrïN lrñka ish oyia jdrhla .dhkd l< iams%;= idka;= foú
iajdñks .S;sldjo .re msh;=udf.au mo rpkhla nj l,a.; ù fyda ±k .kakg ,eîu
i;=gg lreKls' tfiau uE;l isg m%°mhg m%°mhla fjñka fid∫re w;S; f;dr;=re
wmQrejg fm< .iajñka „ú;hg mdg fokak fjr ork w‚;a fukaäia fidhqrdg wfma
m%Kduh∑
mrf,dafla ukakdfjksæ
-
l;=;=uks"
jirla ksufjñka kj jirlg ierfik fudfydf;a uq,skau
ckjd˙ ui iu.ska id' finia;shka uqks∫ ux.,Hh
ieufr®' túg wm isyshg fkdjrojdu kef.kqfha lgqjdmsáh
foõue∫rh' tu óiï jdiSkajh' .sh jifr® ux.,Hh yd
cqì,sh ieurE wm ifydaor ck;dj w;r isá" i;=jq" l:dny
l<" kka whq˙ka odhljQ /ilau wo wm w;r ke;' b;sx
lgqjdmsáfha isák wka ck;djg fudk ux.,Ho@ fukak wmg
fudfyd;la werö we;' wm wdor”h ck;djg iúhla jkakg
wfma ls;=kqlu foú∫kag Tmamq lrkg wm wdor”hkaf.a
yoj;a yd nef|kakg ne£ ;snqKq ifydaor;ajh ;j ;srlrkg
Tjqka yd tlafjuq' he≥fuka" Woõfjka yd ifydaor;ajfhka'
ksr;=re m%°mh uÛska mdial= m%ydrh ksid wka;
wirKù isák ieuf.a ,sms ud lshjk úg uy;a
fõokdjla iuÛska weÛo mK ke;sfõ' yoj;ska y~d
jefgk ;rug fYdalcklh' ±kg „j;aj isák
wirKhka fj; irKh úh hq;af;a" foú mshdKkaf.a
orejka jk wmh' ksfjiaj, iy frday,aj, isák Tjqka
wfmah' wmf.a foaj mjqf,au whh' zwhsfhda mõZ lshd isàu
fkdj wm wmf.a foaj orelu M,n˙; l< hq;=h' tfiakï
jehfjuq" lemfjuq" is;uq' ±ka k;a;, w; <Ûh' jirla
mqrdjg ux.,Hh' ta i|yd iQodkï jk ck;dfjdah' ±ka
wm fjk jirj,aj, fuka .uka fkdlr iñ∫ka fmkajk
wdf,dalfhka wdf,dalhg .uka lruq' ta udjf;a .uka
ls¯ug fï k;a;f,a° yd 2020 jifr®j;a wvq.dfka ndysr
jev" ieris,s kj;uq' fï i|yd fmruqK .; hq;af;a
óiï Ndr .re mshjreka" mdi,a iy wdh;k Ndr .re
msh;=uka,dh' wkjYHh ls%hdldrlï m<uqj y∫kd .ksuq'
bka neyerù tldfuka fm< .efiuq'
wêl uqo,a kdia;s lrk u,a ieris,s" r;s[a∆" .umqrd
úys≥jk Yío úldYk" m%isoaO ∞k iy lvms,aj,ska
,efnk wd∞hï ish,a,o" bámyka uqo,a" k;a;,a iufha
wkjYHh ≤ i|yd úhoï lr uqo,a f–iq kdufhka
zfi;a irKZ jeks wdh;khlg fhduqlr ta yryd wmf.a
wirKjQ ieug irKh úh yel' wvq ;rfï jirlaj;a fï
lghq;a;g tlafjuq' iuyr óiïj, oyï mdi,a fmd<j,a
mj;ajd ,CI .Kkska uqo,a tl;=jk whqre ud ±l we;'
tneúka jirg 3 jrla j;a tu fmd<j,a <uqka u.ska
mj;ajd ;u ifydaor ck;djg Woõùu udkqIslNdjh .ek
yeÛSula wj†l< yel' zfldgq ldâZ mqrjd,kakgo ;j;a
Wkka≥ l< yel'
zm%°mhZ u.ska ±lafjk tu fõokd ,sms wm orejkago"
jeäysáhkago olskg foajia:dkj, m%or®Ykh l< hq;=h'
ukao zm%°mhZ iEu ckhdu fkd.kakd neúks' miq.sh∞
m<jQ ,sms w;r ks¯ka ≥jf.a iy wfímd, fiakdr;ak
uy;df.a;a ;;a;ajhg wm f.or wfhl= m;ajQjfyd;a"
kslug is;kak' wm fudk ;;a;ajhlg m;a fõo@
tfiakï" f–iq iñ∫ Wm;" .fï uqksjre uqksj˙hkaf.a
ux.,Hh iurk wmg t;=uka,d lshkafka" fofk;ska
n,kak" ijkska wikak" yoj;ska je<| .kak" ta Tfí
ifydaorhd ifydao˙h njhs' tfiakï wms tlaù Tjqkaf.a
fõokdj" ;kslu" iu. /£ isáuq' fmrlS fhdackd wvqu
jYfhka fï k;a;f,a° iy 2020 jifr® .fï m,a,sfha
ux.,H°;a bgqlruq' iñ∫ rdcHhg wm msúfik l< „ú;
mQcd l< tu ifydaor ck;dj wm ms<s.ekqug fmrg tkq
we;' wmg irK jkq we;'
ls%iaá Tiauka - mq,a¨fyak
l;=;=uks"
foúhka jykafia uejq jia;=ka w;r w,xldr jia;=jla jQfha ldka;djhs' kuq;a wo ldka;dj
tu w,xldr;ajh /l .ekSug iu;ajkjdo hkak m%Yakhls' kQ;k iudc /,a,g yiqù
iuyr ldka;djka wo ;ukaf.a ;;a;ajh wu;l lr oud we;' kQ;k f,dalhg wkqj yev.
eish hq;= jQj;a iSudj blaujd hk ;;a;ajhg iuyr uõjreka m;aù we;' ˙he,sá jevigyka
;=<ska ˆiqmr®˜ uï fjkakg W;aiy ork Tjqka ta ;=<ska b†˙h .ek" ;u mjq, .ek" orejka .ek
is;kjdo@ W;=ï uõ moúh ieye,a¨jg ,lalrñka fudk;rï foa lrkjdo' jr®;udk iudch
;=<" iuyr ldka;djka b;du;a fY%aIAG f,i „j;a fjhs' ukaoh;a jr®;udk wdr®:sl rgdj ;=<
;u mjq, fjkqfjka jehjk lemjk uõjre fndfydah'
ysñ†˙fha wj† ù orejkag;a ;u iajdñ mqreIhdg;a wdydr ms<sfh, lr ° /lshdj
i|yd msg;a fjhs' /lshdj ksulr ;u ksjig meñfKkafka f.org wjYH ≤ /f.k
kej; b†˙ jev lghq;= ls¯ughs' fndfyda fjfyi lr jqjo ;u orejka .ek Tjqkaf.a
wOHdmksl lghq;= .ek fidhd n,k uõjrekao isá;s' Tjqkag ;uka .ekj;a is;kakg
mjd ld, fõ,djla fkdue;' msfhl= ke;s ksjil uõ moúhla msh moúhla Wiq,kafka
fï uõjrekah' fndfyda úg orejka iïnkaOfhka ;SrK .ekSfï° uõjreka mshjrekg
jvd b†˙fhka isákafka orejka uõjreka iu. jeä ld,hla .;lrk fyhsks' mshjreka
muKla /lshdfõ fh° isák ksfjia j, orejka iu. oji f.jkafka uõjrekah' tys°
ujg úYd, ldr®hh Ndrhla ;u iajdñ mqreIhd yd orejka fjkqfjka ls¯ug is≥fjhs'
iuia;hla f,i .;a l< kq;k mjq,l jeä wjOdkhla fokafka orejkaf.a wOHdmkh
fjkqfjka muKls' ta fï rfÜ we;s ;r.ld¯ wOHdmk rgdj fya;=fjks'
orejkag wOHd;aól „jk rgdjlg keUqre ls¯u fouõmshkaf.a j.lSuhs'
wOHd;auhla ke;s „ú;h msïnQ neÆula jeksh' fl;rï W.;alñka msreK;a „ú;hg
m%Yakhla lrorhla meñK úg iuyr orejkag ord .ekSug fkdyelsj ;u „ú;h mjd
ydks lr.kakd wjia:d wo iudcfha ±lsh yelsh' kuq;a wOHd;aólj ms˙mqka orejka ;u
yDo idlaIshg tlÛj ;SrK .kS' tneúka uõjrekag we;s j.lSu neyer ls¯ug fkdyel'
m<uqfjkau is≥úh hq;af;a fouõmshka orejkag wdor®Yu;a ùuhs' ´kEu ksjila wdorh
fifkyi msreKq .Dyhla njg m;a ls¯ug yelshdjla ujlg ì˙|lg we;' tneúka
;u ksjfia jev lghq;=;a orejkaf.a yd ;u iajdñmqreIhdf.a jev lghq;=;a tfukau
;u fouõmshka yd kE≤ ysñ;=rka iu.ska iyfhda.fhka „j;a fjñka ;u /lshdfjka
fhfoñka iunr;djhlska hq;=j „j;ajk ldka;dj ziqmr® udïZ fkdjkafkao@ wïud i|la
jk f,dalh ;=< ldka;dfjks fï .ek is;kq uekú'
reCIdks is,ajd - rd.u
l;=;=uks"
úYaj lf;da,sl iNdj wmf.a ñh.sh fouõmshka" ifydaorhka" «;Ska fukau
ys;j;=kaj úfYaIs; jQ wdldrhg isyslrkafka fuu fkdjeïnr® udifha neõ iqmqre≥ f,i idka; iNdj u;lalr fohs' fï udih ,Ûd fj;au foajia:dkj, ˆñkS lk;a;j,a˜ mú;% ls¯u .re msh;=uka,df.a Wmfoia yd úúO iñ;s iud.ï j, iyh u; fkdfhl=;a jev
ms<sfj,j,a lrk nj wms oksuq'
Y%u∞k lghq;= j,ska fyda l=,S moku
u; fiajlhska fhdojd mú;% lrk wjia:d
o tugh' tfiau" iuyr óiï j, ziqidk
N+ñZ lñgqo ia:dms; lr we;' zñkS j<j,aZ
lemSuo l%ufõ†j fuu lñgq ksr®foaY u;
ms<sfj,g is≥jk neõ ±l.; yelsh' fuu
igyfkka ud lshkakg hkafka u<jqkaf.a
udih ;=< is≥jk yd is≥fkdjk lreKla
.ekh' fkdjeïnr® m<uq †k ^l=vd <uqka&
zishÆ idka;=jrhkaf.aZ †kh jYfhkq;a
fojk †kh ^jeäysá& zu<jqkaf.a †khZ
jYfhkq;a mqrd uiu zu<jqkaf.a udihZ
fjkqfjka jHjydr fõ'
úfYaIfhkau fuu udih mqrdjg
is≥jkafka u<jqka fjkqfjka †jH mQcd
meje;aùu yd ∞kuh lghq;=h' tfiau"
m<uq †k l=vd <uqka fjkqfjka zls˙n;aZ
∞khla °u mqrdKfha mgka lf;da,sl
f.j,a j, is≥ lrhs' tfy;a" iuyr f.j,a
j,g fuh wu;l jQjdo@ ke;skï wu;l
l<do@ hkq mekhls' ;jo" ;uqkag w∞<
ñkS lk;a;g f.dia zñkS j< ms<silrZ
ls¯u iq≥ je,s we;s¯u" u,a l,n ;eîu"
bámkaoï yd u<jqkaf.a fldka;h
WÉpdrKh ls¯u is≥ lrkq ,nhs' tfiau"
u<jqka †k iji lk;af;a †jH mQcdjka
mj;ajd" ñkS lk;a;;a wdis˙ .kajhs'
fï fo†k ;=<u m<uq †k ijia jrefõ
foajia:dkfha ^l=vd iSkqj& yd fojk †k
^f,dl= iSkqj& mefhka mehg kdo lrhs'
tfy;a" fuh ±ka l%udkql+,j is≥jkafkao@
hkak meye†,s ke;' lreKq flfia jqjo"
wm uq;=ka ñ;a;ka lshd ≥ka f,dl= mdvula
we;s nj „j;aj isák ie±yej;=kag
u;lalr °ug fuh wjia:djla lr
.kakñ' tkï" zmQr®KM, ,nd .ekSfï
wOHd;añl fiajdjZ hkq l=ula o@ th
bIag isoaO lrkafka fldfyduo@ hkak
jr®;udk z;dreKHhZ lsisjla fkd±kSu
wNd.H iïmkak lreKls'
fuu ldr®hh fuu fo†k ;=<
foajia:dkj, is≥ fkdfõ' jeäysá wfhl=
fuu fiajdjg iïudoï jQj;a" ≥j,d mq;d,
kï tfia lrkjd lshd wy, ±l,j;a
fkdue;sùu fuu fiajdj w;aysgqjd
f.diskah' me/kakka fïjd foajia:dkj,
bgq lf<a úYajdih jr®Okhlr .ekSug
fõ' kuq;a Tjqka fï neõ ;u orejka yd
uqKqmqr $ ñksì˙hkag ±kqj;a fkdl<
ksid" wdor®Yu;a fkdjqk ksid" fïjd
iNdfjka b†˙fha° iyuq,skau bj;a ù
hdug jeä l,la fkdhhs'
zmQr®KM,Z ,eîug fmr l=reish n,d
lsjhq;= he≥ula we;s nj Tn okafkyso@
fuh' zwñ, m~qrZ .%ka:fha 50 jeks msgqfõ
igykaj we;' ^fuh m%nkaO lr we;af;a
iajr®.ia: jQ .re is˙,a fmfr®rd ^ks'u'ks&
mQcdm%id† jykafiah' m%ldYs; ia:dkh yd
†kh id' f,darkaia foõ ue∫r - fld<U
6-1999'07'10 tu he≥fï ziqúfYaIu
fldgiZ Wmqgd olajñ' zTjqyq udf.a yia;
iy mdo jÆ;a is≥re lf<dah' Tjqyq udf.a
weg ish,a, .Kka lf<dah' fuh kej;
ia:dms; ls¯u lf;da,slhka i;= j.lSula
yd hq;=lula nj fmkajd foñ'
w¾,a m%kdkaÿ - rdj;dj;a;
Tfí foaj orelu Tmamqlr fmkajkak
-
u<jqkaf.a udih yd ine¢ mQr®KM,
-
ldka;dj ˙he,sá úh hq;=o@
cQâ fiakdër - uÜglal=,sh -
,nk i;shg'''
dkd¾:
m%§mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeks∞ b˙∞
wfia, oikdhl
m%shdor ifydaor ifydaoßhks
;j;a k;a;,a Wodjl wNshi wms isáuq¡
k;a;, wmg u;la lrkafka ukqIH j¾.hd
.,jd .ekSu i`oyd ñksil= ù wm w;r
bmoSug ;rï neyem;a jQ foúhka jykafia
wmg olajk buy;a fm%auh ms<sn`o wm ;=<
n,dfmdfrd;a;= o,ajk mqj;hs¡ fï fm%auh
wNsnjd hk fm%auhla ñksia b;sydifha
;j;a ke;¡ i¾jn,OdÍ iodld,sl foúhka
jykafia wm .,jd .ekSug fm!oa.,Slj
u ueosy;a fjñka ;ukajykafiaj fl;rï
my;a lr.;af;a o lsjfyd;a Tjqkajykafia
wfma ÿ¾j, mD;.ack ñksia iajNdjh
je<`of.k ukqIHhd ùug lreKd l<
fial¡ tkï" n, mrdl%uhdKka jykafia"
ÿ¾j,hl= njg o wmßñ; ;ekeka jykafia
mßñ; whl= njg o foúhka jykafia
ukqIHhd njg o" m;a fjñka Wkajykafia
wm iu`. nj;a wmf.a n,dfmdfrd;a;=
bgqlrk tlu osjH ¥;hd iy osjH mKsjqvh
hk folu Wkajykafiau nj;a wmg mila
l< fial¡
udye`.s ixisoaêh16 jk fnkäla mdmajykafia olajkafka
l%sia;=iajykafiaf.a W;am;a;sh iuia;
ueú,a,gu jvd fYa%IaG jk njhs¡
zm%udKd;aulj neÆ l< ueú,a, w;s
oejeka; tlls¡ tfy;a ta iu`. iei`oSfï oS
udxY.; ùu b;d l=vd isoaêhls¡ th tfia
jQj;a mdial,a kue;s od¾Ykslhd mejiQ
f,i tla ñksia yoj;la il, úYajhu
mrhd hhs kï uejqïlrejdfKda tkï
wkdosfha mgka isá O¾uhdfKda ñksianj
f.k ñksia meje;au yd tald;añl ùu tkï
Wkajykafiau ñksid ùu fl;rï W;alDIag
oehs wmg jgyd .; yelshZ¡ (God and the World, Ignatius Press, San Francisco 2002, PP 215-16)¡
tneúka k;a;,a m%S;sh m, lrñka wm
ksr; jk ndysr ls%shdldrlï j,ska biau;=
jkjdg jvd .eUqre wdOHd;aól yrhla
k;a;,a ux.,Hfha .eíù ;sfí¡ ;jo lsisod
wm w;a fkdyßk foúhka jykafia flfrys
we;s .eUqre fm%auh w;aoelSfuka we;sjk m%S;s
ikaf;daIfhka wfma Ñ;a; ika;dkh msfrhs¡
wfma mõldr meje;aug jákdlula foñka
wfma wiykldÍ is;a n,dfmdfrd;a;=fjka
oe,afjhs¡ fï iïnkaOfhka fhidhd
osjeisjrhd wkdjelsfhka mejiqfõ
—wkaOldrfha weúoao fik`. uy;a
wdf,dalhla ÿgqfjdah" .kZ`ÿre foaYfhys úiQ
wh flfrys t<shla oeka nenf<kafkah˜
^9(2& lshdh¡
Y=¡ m%ekaisia mdmajykafiafhidhd osjeisjrhdf.a fuu wkdjelsh
w,,d Y=¡ m%ekaisia mdmajykafia fufia
mji;s' —wmsÿ fï Nd.Hj;a rd;%sfhaoS
iajdñkajykafiaf.a ue`ÿrg meñK isáuq¡
fï f,dalh jid we;s >k wkaOldrh wms
miqlr we;af;uq¡
wms tfia lrkafka úYajdifha myka
t<sfhka ,efnk u`. fmkaùfuka iy ienE
wdf,dalhdKka fidhd .ekSu wrUhd wm
i;= Êj,s; n,dfmdfrd;a;=fõ m%fndaOfhks˜¡
^2014 k;a;,a uOHu rd;%S osjH fufyfha oS
meje;a jQ foaYkdj n,kak&¡
Y=oafOda;a;u mdmajykafiaf.a fuu
woyi i`oyd miqìï jkafka ñksidf.a
wd;aud¾:h;a" ta ksid wm Ôú; ;=< we;s
ù we;s wkaOldrh;a h¡ ñksid ÿ¾j,
h¡ mjg keUqre ù jekfik iq¿h¡ Tyq
w;aú`osk uq,dj;a" wkaOldrh;a fï mdm
wkaOldrfhka iy wd;aud¾:ldufhka mek
k`.S¡ fyd`o krl fol w;r ueos ù wm
f.jk osúfha iEu ojila u miql< hq;af;a
fï ffoksl igk ;=<h¡ Y=oafOda;a;u
mdmajykafia fufia o mji;s¡ —B¾IHdfjka
wkaO ù ;u ifydaorhd jk wdfn,a uerE
ldhskaf.a hq.h tkï ñksia b;sydifha
m<uq wmrdOh isÿ jQ ta wkaOldr fudfyd;
isyslrkak¡ tys m%;sM,hla jYfhka tod isg
wo olajd wmg Wreu jQfha m%pKav;ajfhka"
hqoaOfhka" ffjrfhka iy mSvdfjka msreKq
iudchls¡ kuq;a iajlSh iajrEmh iy
iudklug uejQ ñksidg n,dfmdfrd;a;=jla
ÿka Wkajykafia ñksid .ek fndfyda
bjiñka Tyq ms<sn`o n,dfmdfrd;a;= w;a
fkdyßñka Tyqf.a wj.;s yuqfõ ;j ;j;a
Tyq flfrys bjis,s iy.;j n,d ys`osk
fial˜ ^2014 foieïn¾ 24 uOHu rd;%S foaj
fufyfha oS meje;a jQ foaYkdj n,kak&¡
tfia jqj o Wkajykafiag ieuod tfia n,d
isàug fkdyels úh¡
foúhka jykafia ñksid flfrys olajk
ohd lreKdj lrKfldg f.k wm
fjkqfjka ueosy;a fjñka ñksia b;sydihg
we;=¿ ù k;a;,a rd;%sfha fn;af,fyï kqjr
iajlSh talcd;l mq;%hdKka ukqIHhl=
f,i Wm; ,eîug ie,iQ fial¡ fuh
iqúfYaIl Y=¡ cqjdï ;=ud m%ldY lrkafka
—O¾uhdfKda udxY.; j wm iu`. jev úiQ
fial˜ ^cqjdï 1(14& lshd;a —foúhka jykafia
f,dalhdg fld;rï fm%au l< fiala o
lSfjd;a" iajlSh tal cd;l mq;%hdKka jqj
o f,djg fojd jod< fial¡ tfia lf<a"
Wkajykafia flfrys woyk ish¨ fokd u
úkdY fkdù iod;k Ôjkh ,nk msKsi
h¡ foúhka jykafia iajlSh mq;%hdKka
f,djg tjd jodf<a" f,dalhd úksYaph lrk
msKsi fkdj" Wkajykafia lrKfldg f.k
f,dalhd .,jkq ,nk msKsi h˜ ^cqjdï 3(
16-17& lshd;a h¡
tneúkau k;a;,a m%S;sh f,i wm
iurkafka foúhka jykafiaf.a wdorh iy
wkka; ohd lreKdj flfrys wfma we;s
weoys,a,h¡ th f>daIdldÍ ieKfl<sshla"
ldî u;a ùula" kdia;shla iy jeo.eïulg
ke;s fndre ndysr wdfgdamhla úh hq;= ke;¡
wjdikdjlg fuka wo fndfyda fofkl=g
k;a;, yqÿ b`ÿrka mskùug fhduqjk
f,!lsl Wf,<ls' ta wkqj" l,yldÍ
f>daIdjla fkdúh hq;= k;a;f,a ienE
wdOHd;aól m%S;sh ú`o .ekSu jeo.;a jk nj
meyeos,sh¡
k;a;, 2019lf;da,slhka f,i úfYaIfhka fuu
jif¾ wm isys ;nd .;hq;= ldrKhla
jkafka miq.sh mdial= breosk isÿ jQ
jHikh ksid úm;g m;a jQ mjq,a ish
.Kkla wm rfÜ fuka u fjk;a rgj,
o ;ju fõokdfjka miqjk njh¡ ;u
wdorKShhkaf.a úfhdaj o" tu úfhdaj ksid
Tjqkaf.a yoj;a j, we;s ù we;s uelsh
fkdyels md¿j iy ;kslu o" ;=jd, ,enQ
wh ú`osk YdÍßl mSvd o" lsisÿ whqrlska
m%lD;s ;;ajhg m;al< fkdyels fia leã
ì`oS iqkq úiqKq ù .sh Tjqkaf.a Ôú; o" ish
fouõmshka ioygu wysñ jQ orejka o wmg
wu;l l< fkdyel¡
Tjqka ú`osk fï ÿla fõokd o" ysáyeáfha
isÿjQ fï isoaêh ksid Tjqkaf.a Ôú;
wruqKq fnd`où hEu ksid o tu ifydaor
ifydaoßhka fndfyda fofkla ;ju
isákafka oeä úlaIsma;Ndjhlsks¡ isÿ
jQ fuu m%ydrhka i`oyd Tjqka b,lal
jQfha ukao lshd Tjqka fndfyda fofkla
fkdoks;s¡ yer;a fï m%ydrhg j.lsj hq;=
wh ;ju y`ÿkdf.k ke;¡ fuu idyisl
l%shdj ie,iqï l< wh fidhd .ekSug
wod< n,OdÍkag ;ju fkdyels ù ;sîu
fuu úkdYfhka wk;=rg m;a jQ whf.a
Ñ;a; mSvdj ;j ;j;a W.% lsÍug ;=vq
oS we;¡ wmf.au fidhqre fidhqßhkaf.
ka fndfyda fofkla fufia buy;a
fõokdfjka miqjk wjia:djl os<s`ÿka w;r
ÿ.S me,l .j Trejl bmoSug is;a jQ osjH
.e,jqïlrejdKkaf.a Wm; wdfgdamj;a
W;aijY%Sfhka ieuÍu wmg iqÿiq fkdfõ¡
tneúka fuu k;a;f,a oS" Woa.;
ù we;s fï ÿlanr ;;ajh ksid ÿlska
fmf<k wmf.a ifydaor ifydaoßhka
fj; is; fhduq lrñka Tjqka Wfoid"
wmf.a wdorKSh uõìu Wfoid" hdÉ[d
lsÍug;a úúO ck fldgia w;r iduh
iy ixys`oshdj f.dvke`.Sug lemù l%shd
lsÍug;a" ish¨ fokd flfrys myka is;sú,s
we;slr .ekSug;a yelskï úm;g m;a jQ
mjq,a neyeoelSug;a Tjqka Wfoid hdÉ[d
lsÍug;a Tjqka ;ks ù ke;snj Tjqkg ta;a;=
.ekaùug yels ish¨ foa lsÍug;a Tjqkaf.a
úúO wjYH;d msßueiSu i`oyd w.ro.=re
moúh orK m%h;akhg iyh oSug;a ta
i`oyd jk Tnf.a mß;Hd. wm fj; fhduq
lsÍug;a ndysr w,xlrK iy k;a;,a l,dm
k;a;,a ido iy ieKfl,s meje;aùfuka
yels ;rï je,lS isák f,i;a uu Tng
wdhdpkd lrñ¡
fláfhkau lsjfyd;a fujr k;a;,
os<skaoka iy fldka jQjka o úfYaIfhka u
mdial= breosk m%ydr j,ska mSvd ú`osk wh o
iu`. .eUqre iyixfõoS Ndjhlska hq;=j .;
lrk fuka uu Tfnka b,a,d isáñ¡
;jo fujr k;a;f,a os Y%S ,xld oaùmh
;=< ienE iduh" iyÔjkh iy ixj¾Okh
we;s lrjk f,i b,a,d hdÉ[d lsÍug
úfYaI wjia:djla lr .ekSu uekú¡
ish,a, w;yer os<skaoka w;r
os<s`ÿ .j Trejl bmoSug leu;s jQ
foúufyda;a;uhdKka jykafiaf.a
mq;kqjka jQ fÊiq iñ`ÿka .ek fufkys
lrñka ÿlaú`osk ish¨ fokd fj; ohdj
iy fifkyi mEfuka fujr k;a;,
wdOHd;añl m%S;sfhka msßmqka w;aoelSula
lr .ekSug Tng yels fõjdhehs b; is;ska
m;ñ¡ t<fUk k;a;,a iufhaoS;a kj jir
;=<;a ì,s`ÿ fÊiq iñ`ÿka Tn ieug m%S;sh o
i;=g o Wodlr fok fialajd æ
ue,alï ldÈk,a rxð;a ysñmdfKda fld<U w.ro.=reysñ
fujr k;a;, È<skaoka iy fldka jQjka o úfYaIfhka u mdial= breosk m%ydr j,ska mSvd ú`osk wh o iu`. .eUqre iyixfõoS Ndjhlska hq;=j .; lrkak
2019 k;a;,a ux.,Hh ksñ;af;ka fld<U w.ro.=re ysñmdKka úiska ksl=;a lrk ,o úfYaI ksfõokh
fmrÈ. wfmdaia;=¿jrhdKka iy
wdishdfõ oyï .s‚ is¿j
hk wdornr kdufhka yÿkajkq ,nk
Yd' m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ukaf.a
ux.,Hh foieïn¾ ui 03 jk Èk
buy;a wdkkaofhka hq;=j iurkakSh'
iajlSh Èú u. ;=< Y=oafOda;a;u
msh;=ukaf.a ;dkdm;sjrhl= f,i
bkaÈhdj uq,a lrf.k cmdkh olajd
O¾uÿ;sl fufyjf¾ fh§ " wyïfnka
fyda furgg jevu fldg ,dxflah
O¾uÿ;sl fufyjrg iy wdishdfõ
m<uQ m%dKmß;Hd.s msßif.a ðú;
mß;Hd.hg jl%dldrfhka iïnkaO
fjñka o woaú;Sh jQ;a " wiydh jQ;a
O¾uodkSh fufyjrl fhÿKq fu;=uka
lemjqKq " jehjqKq O¾uÿ;sl fufyjr
fjkqfjka wdishdfõ fukau ,dxflah Y='
iNdj iod fu;=ukag Kh .e;sh' mD;=.Sis
iufha§ isg wo olajd iqm;, idka;=jreka
w;=ßka Y=' m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ukaf.a
Nla;shg ysñjkafka iqúfYaIS ia:dkhls'
Bg iúu;a moku jQfha l%s'j' 1602 §
furgg meñ‚ fÊiq ksldhsl O¾uÿ;jreka
ksidfjks' tkuqÿ t;=ukaf.a Èúu`. ;=<
t;=uka ,laÈjg jevu lr ;sîu o iqúfYaIS
fõ'
Yd' m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ukaf.a ,xld.dukh
Y= ' m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ud l%s'j'
1551 § .d,a,g meñ‚ nj ft;sydislj
f.dkaid,afjiaf.a lD;sfha ioyka flf¾
Y= ' m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ud ol=Kq bkaÈh
uqyqÿ ;srfha isg cmdkfha isg isx.mamqrej
yryd u,alld iuqø ikaêh yryd meñ‚ nj
ioyka lrhs' l%s'j' 1552 ckjdß 24 jk Èkg
idúfh¾;=ud bkaÈhdj n,d msg;a jkafka
u,alaldfjks" u,laldfõ È t;=udKkag
—.df,af.da˜ keu;s fk!ldj ;=,ska ,xldj
yryd bkaÈhdjg hEug t;=ukag isÿfõ fuu
kej jkdys mer‚ ;;a;ajfha kejls' tu
ksid l%s'j' 1551 foieïn¾ ui wjidk Èk
lSmh o ckjdß uq,a Èk lSmh o t;=udKkag
.d,af,a k;r ùug isÿjQfha fulS kefõ
l=T .i leã kej kej; wÆ;ajeähd
lrk f;la t;=udKka .d,af,a úiSh' fuys
È t;=udkag ñ.=fj,a *¾äkekavia yuqúh'
Tyqf.a kej o ta jif¾ § ùÈh nKavdr
úkdY lrk ,oafoka Tyqg o .d,af,a úisug
isÿúh' m%ekaisia idúh¾ ;=udg ñ.=je,a
*¾äkekavia yuqjk úg Tyq b;d ;on,
f,i wiksm ;;a;ajfhka miqúh' fuys È
idúh¾;=ud ñ.=fj,a fjkqfjka ÈjH mqcdjla
mj;ajd kej; Tyqf.a iqj ÿla ne,sug .sh
nj;a ioyka fõ' fuys § t;=udKka
ldf,a.dk m%foaYhg meñK foaYkd l<
nj;a" tysÈ m%d;syd¾hh lSmhla isÿfldg ls;=
oyu foaYkd l< ia:dkh ˜ls;= oï msáh˜
miq lf,l th ˜ls;=,ï msáh˜ f,i wo
olajd u ck jHdjydrfhka mj;s' fuys §
kej; .d,af,ka tk .ufka È ñ.=fj,af.a
iqj ÿla n,d Tyq iqjfia úiSu fya;=fjka
foúÿkag m%Yxid lf<ah' miqj lf,l
m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ud Y=oaOjrhg
tieùfï§ ñ.=fj,a *¾äkekaviaf.a idlaIsh
b;d jeo.;a úh' ^ Gonsalves vo. l p. 275 & Rev. Fr. V. Perniola S.J. ,The Catholic Church in Sri Lanka , The Portuguese Period , volume 1 , 1505 - 1565, pg - 289)
ukakdrfï m%dKmß;Hd.sjrel%s'j' 1519 hdmkfha isxydikh ixls,s
kue;a;l= úiska meyer .kakd ,È'
mrrdcfialrka f,i wdrEV kula fhdod.;a
fudyq kS;Hdkql=,j m;a ù isá rcq urd oud
rclu mjrd .;af;a h' tfia u rc;=ukg
mlaImd;Sj isá msßi o urd oeuqfõh' fï
fya;=fjka rclug Wreulalrej isá
rcl=urd bkaÈhdjg mek .sfha h' Tyq tys
.sfha lu rdcH Èkd .ekSug mD;=.SiSkaf.a
iydh ,nd .kSu ms‚i h' hdmkh wjg
msysá fkd.eUqre uqyqÿ je,s jeáfha /fok
ishÆ keõ ;ukg wh;a jk nj hdmkfha
rcjrekaf.a ms<s.;a iïm%odhla úh' fï wkqj
wjg uqyqÿ je,af,a /ÿkq keõ fndfydauhla
ixlS,s meyer .;af;a h' fï fya;=ka ksid
l%s'j' 1543 § mD;=.SiS udáka w,af*dkafida
o fi!id úYd, keõ yuqodjla o lsre<
wh;a l=ureka iu. meñK ixls,s mD;=.d,
rcqg nÿ f.jk jevjiï md,lhl= njg
m;a flf<ah' tfy;a ixls,s tu .súiqu
fkdi,ld yeßfha h' fï ld,h ;=<
hdmkhg wh;a ukakdrfï isá ck;dj
bkaÈhdfõ isg Yd' m%ekaisia idúfh¾
uqks;=ud .ek;a Wkajykafiaf.a b.ekaùï
yd m%d;syd¾hhka .ek;a wid Wkajykafiag
tys meñfKk f,i wdrdOkd l<y'
ukakdrfï fï msßig fuu ˜ iqÿ iajdñh¾
˜ jirla muK ld,hla ;=< l/;s fiajdj
.ek wdrxÑ ,eì‚' t;=ukaf.a oeyeñ yd
YslaIdldñ meje;au .ek;a" ck;d ióm
fiajdj .ek;a ukakdrfï msßi oek.kaky'
zfmßh mdføda zfyj;a zf,dl= iajdñz kñka
tys úYd, f.!rjhg md;% ù isá t;=uka
fuys o f.kajd .ekSu Tjqkaf.a wfmalaIdj
úh' fufia idúfh¾ msh;=ukg ukakdru
fj; jevu lrk f,i wdrdOkd lrk ,È'
ukakdrfï ls;=kq msßi yqfola lu wdrCIdj
ms‚i mD;=.Siskaf.a is;a Èkd .ekSfï
fÉ;kdfjka fufia wdrdOkd l<yq o hkak
we;eïyq m%Yak lr;s' tfy;a Yd' m%ekaisia
idúfh¾ uqks;=udf.a ,sms j,ska u meyeÈ,s
jkafka tfia fkdjk nj hs' Yd' m%ekaisia
idúfh¾ uqks;=udf.a fiajdj o fydÈka yÿkd
f.k isà' fï msßi ls;= oyu je<eo .ekSfï
msßisÿ fÉ;kdfjka tfia l< nj meyeÈ
jkafka h' fufia wdrdOkd ,o Yd' m%ekaisia
idúfh¾ uqks;=udg fuys meñ‚u ioyd
myiqlï fkd;sì‚' tu ksid ;u ys;j;a
iydhl ukais,aydia msh;=uka tjkakg
t;=fuda ie,eiqï lf<da h' tu W;aiyh o
wid¾:l úh' tu msh;=udg o ;uka isá
;=;a;=l=äfha meje;s úreoaOjdÈkaf.a .egqï
ksid isá ;ekla nj;a ùu ksid wmyiq nj
okajk ,È' tys isá tl u moú mqcl cqjdï
o ,sidfkda msh;=uka fuys tjk ,È' cqjdï
o ,sidfkda msh;=fuda fuys meñK l%s'j' 1536
§ úis oyila jq ck iuqyhla ls;= oyfï
l=,jeoaÿy' fï msßi ,enq oyï oekqu w,am
nj wuq;=fjka lsj hq;= fkdfõ' tfy;a
m%ekaisia idúfh¾ uqks;=uka ie,eiqï l<
mßÈ" ta oekqu l%ufhka jHdma; ler ÈhqKq
lrk ,È' flfia fj;;a l,a .; jkakg
fmr fuys j.;=. oek.;a mrrdcfialrka
fyj;a ixls,s rc;=ud fï .ek úhre úh' ta
ioyd fya;=jqfha l=ulaoehs m%Yak l< yelsh'
fï jk úg;a mD;=.Siska iu. WrK ù isá
ksid ;u rgjeis msßila mD;=.%Sis f.kd
wd.u je<eo .ekSfuka ;udg úreoaOj Tjqka
yg mlaImd;s fj;a oehs w;s jq ielh ksid
o @ tfia ke;a;ï Tjqka ls;= oyu je<eo
.ekSu muKla ksid tfia wruqK jqfha o@
hkq m%Yak lsysmhls' ta l=ula jqj;a rc fï
uq¿ msßiu urd oeuqfõ h' fï wkqj uereï
lE msßi kj ls;=kq msßila jqj;a tä;rj
Èú msÿfõ lf;da,sl ou flfrys ;uka
oela jq úYajdish ksidu h' fudjqka >d;kh
lrk ,oafoa f;daÜgfõ,s yd mÜáf;daÜgï
kue;s ia:dkfha §h' miq l< fy<s ú we;s
f,aLK wkqj uereï lE ixLHdj yh ishhh
blau jkafkah' fï isÿúu fÄockl jk
kuq;a Èjhsfka lf;da,slhskg ch.%yKfha
m%;suq¾;shla iy kso¾YKhla o jkafka h'
fï ish,af,da ksielju m%dK mß;Hd.jre
h' fuu m%dKmß;Hd.sjre jq l,s ´,kao
hq.fha úfrdaodr lf;da,slhkaf.a mq¾j
rEmK fj;s' l%s'j' 1544 foieïn¾ udifha§
m%ekaisia idúfh¾ uqks;=uka ol=Kq bkaÈhdfõ
ngysr uqyqÿlrfha úiq uqlal¾ ck;djg
O¾uh foaYkd lrk l< ukakdrfï
m%dKmß;Hd.Sjreka ms<snoj wdrxÑ jQ w;r "
ukakdrfï kj ls;=kqjka t;rï blaukska
foúÿka Wfoid Èú ms§u .ek foúÿkag
;=;s msÿ w;r ixls,s jeks lDDr md,lhkag
ovqjï l< hq;= hehso m%ldY lrk ,§' Y%S
,xldfõ mD;=.Sis b;sydih ms<sn| wiydh
.%ka:hla rÑ; *¾kd´ o lafõfrdia fÊiq
ksldhsl msh;=ud fï m%dK mß;Hd.s ùu .ek
úÑ;% jQ úia;rhla bÈßm;a lrhs' Y%S ,xldj
.ek we;s ish we,au;a widOdrKhg tfrys
ùug ks;e;ska t;=uka ;=<e;s .=Kdx.h;a
t;=ukaf.a ,sms j,ska ukdj ms<sìUq fõ'
l%s'j' 1545 ckjdß 20 jeks Èk fldÑka
ys isg ;=kafjks cqjka mD;=.Sis wêrdchd
fj; ,shk fu;=ud hdmkfha rdcHfha
oyï foiqfï jeo.;alu wjOdrKh lrhs'
bka i;shlg miq frdaufha ish ksldhsl
fidhqrkag ,shk t;=ud ukakdrfï m%dK
mß;Hd.sjreka yd fldaÜfÜ rc jdi,
nqjfklndyq rc úiska l< >d;khla
yd fldaÜfÜ oyï ¥; m%.;sh .ek
i|yka lrhs' l%s'j' 1545 § Y=' m%ekaisia
idúfh¾;=ud fld<U jrdhg fiakaÿ jk
w;r tys§ t;=ukaf.a fiajfhka kefjys
lms;dkajrhdf.a isÿjk is;ayeÍu yd
ðú; fjki b;sydifhda b;d úÑ;%j
olaj;s' fï .ufka § fldaÜfÜ rcq i;ajk
nqjfklndyq rcq yuqjk t;=ud rcqg
mD;=.d,fha wêrdchdf.ka ,smshla Ndr
fohs' we;eï b;sydihkag wkqj bkamiqj
ukakdru olajd hd;%d lrk m%ekaisia
idúfh¾ ;=ud bkamiq keÿka;sõ ¥m;g
f.dvng nj lshefõ'
iaj¾.ia: ùu iy Y=oaOjrhl%s'j' 1552 foieïn¾ ui 03 jk Èk
m%ekaisia idúfh¾ uqks;=uka Ökfha
ikaÑhka ÿm; kï ¥mf;a § iaj¾.ia:
jq‚' túg t;=ukaf.a jhi wjqreÿ 45 ls'
iamd[a[fha kdj¾ ckmofha idúfh¾
ukaÈrfha ro<hl= f,i Wm; ,enqjo
iñÿkaf.a werhqug m%;spdr olajd fÊiq
ksldhg ne|S wfmdaia;,sl ;dkdm;sjrfhl=
iy O¾uÿ;jrfhl= f,i ,laÈjg meñK
È<skaokaf.a È<skafol= fjñka ienE l%sia;=
wkq.dñlhl= jQ m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ud
ienúkau wiydh O¾uÿ;jrfhls' t;=ukaf.a
iïmq¾K O¾uodksh fufyjr jir 10ls'
l%s'j' 1619 Tlaf;daïn¾ ui 25 jk Èk §
mia jk mdjqÆ Y=oafOda;a;u msh;=ud úiska
fu;=ukaj Nd.Hjrhg tijQ w;r l%s'j'
1622 ud¾;= ui 22 jk Èk 15 jk f.%.ß
Y=oafOda;a;u msh;=ud úiska fu;=uka úYaj
iNdfõ Y=oaOjka;fhl= f,i m%ldYhg m;a
lrk ,§' ckjkaokd jif¾ fu;=ukaf.a
ux.,Hh foieïn¾ ui 03 jk Èkg fh§
we;s w;r " — O¾uÿ;sl fufyjf¾ kdu
idka;=jrhd˜ hk wdor kdufhka fu;=uka
yeÈkafõ'
Yd' m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ukaf.a fkdÈrk YÍrh ,xldj yryd f.daj mqrhg jevu lsÍu
l%s'j' 1552 foieïn¾ ui 03 jkod Yd'
m%ekaisia idúfh¾ uqks;=uka iqrf,da m%dma;
jQy' t;=ukaf.a uD; Yßrh ngysr iïm%odhg
wkqj ,S fmÜáhl nyd fï ¥mf;a je<,Sug
fudfyd;lg fmr tys isáhjqkaf.ka
Tjqka b;d f.!rjdor l< m%ekaisia
fiaúh¾;=ukaf.a weg lgq b;d blaukska
,ndf.k th bkaÈhdfõ f.dajd m%foaYhg
fyda iamd[a[ foaYhg f.k hdug fhdackd
flreKq w;r fï i|yd Yßrfha udxYh
yels ;rï blaukska Èheù hdug Wmldß jk
l%uhla f,i w¿ yqKq uD; Yßrh nydÆ ñkS
fmÜáhg oeuq w;r bkaÈhdjg f.k hk
f;la ;djld,slj flreKq ñysofka ñysoka
ia:dkh wu;l fkdjkq jia wkaf;daksfhda
kï t;=uka iu. isá mqoa.,hl= úiska .,a
lSmhla ;nk ,§'
jir .Kkdjl Ökfha fldñhqksiaÜjd§
md,kh ksid" fkdi,ld .rd jeà ;snqKq
fuu ia:dkfha bÈl< iaudrlh yd l=vd
foõue`ÿr id' m%ekaisia fiaúh¾ uqks;=ukaf.a
500 jeks ckau ixj;airh fjkqfjka"
fydxfldx ys fÊiq ksldhsl úoHd,fha
ueÈy;aùfï yd Wmldrfhka kej; ms<silr
lrk ,§'
l%s'j' 1553 fmnrjdß ui ueo jk úg udi
2 1$2 muK j, oud ;snQ m%ekaisia fiaúh¾
;=ukaf.a uD; Yßrh kej; f.dvf.k
u,laldjg f.k hdug lghq;= lrk ,§'
l%s'j' fmnrjdß ui 17 jk Èk uD; Yßrh
nyd¨ ñks fmÜáh f.dvg f.k újr l<
úg Tjqka uy;a jQ mqÿuhg m;ajQfha fkdÈrd"
kejqïj ;ju;a iq.kaOfhka hq;=j ;sfnk
isrer oel.kakg ,enQ fyhsks'
,laÈj Yd' m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ukaf.a Nla;sh
,nk i;shg'''
dkd¾:
m%§mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeks∞ b˙∞
wfia, oikdhl
m%shdor ifydaor ifydaoßhks
;j;a k;a;,a Wodjl wNshi wms isáuq¡
k;a;, wmg u;la lrkafka ukqIH j¾.hd
.,jd .ekSu i`oyd ñksil= ù wm w;r
bmoSug ;rï neyem;a jQ foúhka jykafia
wmg olajk buy;a fm%auh ms<sn`o wm ;=<
n,dfmdfrd;a;= o,ajk mqj;hs¡ fï fm%auh
wNsnjd hk fm%auhla ñksia b;sydifha
;j;a ke;¡ i¾jn,OdÍ iodld,sl foúhka
jykafia wm .,jd .ekSug fm!oa.,Slj
u ueosy;a fjñka ;ukajykafiaj fl;rï
my;a lr.;af;a o lsjfyd;a Tjqkajykafia
wfma ÿ¾j, mD;.ack ñksia iajNdjh
je<`of.k ukqIHhd ùug lreKd l<
fial¡ tkï" n, mrdl%uhdKka jykafia"
ÿ¾j,hl= njg o wmßñ; ;ekeka jykafia
mßñ; whl= njg o foúhka jykafia
ukqIHhd njg o" m;a fjñka Wkajykafia
wm iu`. nj;a wmf.a n,dfmdfrd;a;=
bgqlrk tlu osjH ¥;hd iy osjH mKsjqvh
hk folu Wkajykafiau nj;a wmg mila
l< fial¡
udye`.s ixisoaêh16 jk fnkäla mdmajykafia olajkafka
l%sia;=iajykafiaf.a W;am;a;sh iuia;
ueú,a,gu jvd fYa%IaG jk njhs¡
zm%udKd;aulj neÆ l< ueú,a, w;s
oejeka; tlls¡ tfy;a ta iu`. iei`oSfï oS
udxY.; ùu b;d l=vd isoaêhls¡ th tfia
jQj;a mdial,a kue;s od¾Ykslhd mejiQ
f,i tla ñksia yoj;la il, úYajhu
mrhd hhs kï uejqïlrejdfKda tkï
wkdosfha mgka isá O¾uhdfKda ñksianj
f.k ñksia meje;au yd tald;añl ùu tkï
Wkajykafiau ñksid ùu fl;rï W;alDIag
oehs wmg jgyd .; yelshZ¡ (God and the World, Ignatius Press, San Francisco 2002, PP 215-16)¡
tneúka k;a;,a m%S;sh m, lrñka wm
ksr; jk ndysr ls%shdldrlï j,ska biau;=
jkjdg jvd .eUqre wdOHd;aól yrhla
k;a;,a ux.,Hfha .eíù ;sfí¡ ;jo lsisod
wm w;a fkdyßk foúhka jykafia flfrys
we;s .eUqre fm%auh w;aoelSfuka we;sjk m%S;s
ikaf;daIfhka wfma Ñ;a; ika;dkh msfrhs¡
wfma mõldr meje;aug jákdlula foñka
wfma wiykldÍ is;a n,dfmdfrd;a;=fjka
oe,afjhs¡ fï iïnkaOfhka fhidhd
osjeisjrhd wkdjelsfhka mejiqfõ
—wkaOldrfha weúoao fik`. uy;a
wdf,dalhla ÿgqfjdah" .kZ`ÿre foaYfhys úiQ
wh flfrys t<shla oeka nenf<kafkah˜
^9(2& lshdh¡
Y=¡ m%ekaisia mdmajykafiafhidhd osjeisjrhdf.a fuu wkdjelsh
w,,d Y=¡ m%ekaisia mdmajykafia fufia
mji;s' —wmsÿ fï Nd.Hj;a rd;%sfhaoS
iajdñkajykafiaf.a ue`ÿrg meñK isáuq¡
fï f,dalh jid we;s >k wkaOldrh wms
miqlr we;af;uq¡
wms tfia lrkafka úYajdifha myka
t<sfhka ,efnk u`. fmkaùfuka iy ienE
wdf,dalhdKka fidhd .ekSu wrUhd wm
i;= Êj,s; n,dfmdfrd;a;=fõ m%fndaOfhks˜¡
^2014 k;a;,a uOHu rd;%S osjH fufyfha oS
meje;a jQ foaYkdj n,kak&¡
Y=oafOda;a;u mdmajykafiaf.a fuu
woyi i`oyd miqìï jkafka ñksidf.a
wd;aud¾:h;a" ta ksid wm Ôú; ;=< we;s
ù we;s wkaOldrh;a h¡ ñksid ÿ¾j,
h¡ mjg keUqre ù jekfik iq¿h¡ Tyq
w;aú`osk uq,dj;a" wkaOldrh;a fï mdm
wkaOldrfhka iy wd;aud¾:ldufhka mek
k`.S¡ fyd`o krl fol w;r ueos ù wm
f.jk osúfha iEu ojila u miql< hq;af;a
fï ffoksl igk ;=<h¡ Y=oafOda;a;u
mdmajykafia fufia o mji;s¡ —B¾IHdfjka
wkaO ù ;u ifydaorhd jk wdfn,a uerE
ldhskaf.a hq.h tkï ñksia b;sydifha
m<uq wmrdOh isÿ jQ ta wkaOldr fudfyd;
isyslrkak¡ tys m%;sM,hla jYfhka tod isg
wo olajd wmg Wreu jQfha m%pKav;ajfhka"
hqoaOfhka" ffjrfhka iy mSvdfjka msreKq
iudchls¡ kuq;a iajlSh iajrEmh iy
iudklug uejQ ñksidg n,dfmdfrd;a;=jla
ÿka Wkajykafia ñksid .ek fndfyda
bjiñka Tyq ms<sn`o n,dfmdfrd;a;= w;a
fkdyßñka Tyqf.a wj.;s yuqfõ ;j ;j;a
Tyq flfrys bjis,s iy.;j n,d ys`osk
fial˜ ^2014 foieïn¾ 24 uOHu rd;%S foaj
fufyfha oS meje;a jQ foaYkdj n,kak&¡
tfia jqj o Wkajykafiag ieuod tfia n,d
isàug fkdyels úh¡
foúhka jykafia ñksid flfrys olajk
ohd lreKdj lrKfldg f.k wm
fjkqfjka ueosy;a fjñka ñksia b;sydihg
we;=¿ ù k;a;,a rd;%sfha fn;af,fyï kqjr
iajlSh talcd;l mq;%hdKka ukqIHhl=
f,i Wm; ,eîug ie,iQ fial¡ fuh
iqúfYaIl Y=¡ cqjdï ;=ud m%ldY lrkafka
—O¾uhdfKda udxY.; j wm iu`. jev úiQ
fial˜ ^cqjdï 1(14& lshd;a —foúhka jykafia
f,dalhdg fld;rï fm%au l< fiala o
lSfjd;a" iajlSh tal cd;l mq;%hdKka jqj
o f,djg fojd jod< fial¡ tfia lf<a"
Wkajykafia flfrys woyk ish¨ fokd u
úkdY fkdù iod;k Ôjkh ,nk msKsi
h¡ foúhka jykafia iajlSh mq;%hdKka
f,djg tjd jodf<a" f,dalhd úksYaph lrk
msKsi fkdj" Wkajykafia lrKfldg f.k
f,dalhd .,jkq ,nk msKsi h˜ ^cqjdï 3(
16-17& lshd;a h¡
tneúkau k;a;,a m%S;sh f,i wm
iurkafka foúhka jykafiaf.a wdorh iy
wkka; ohd lreKdj flfrys wfma we;s
weoys,a,h¡ th f>daIdldÍ ieKfl<sshla"
ldî u;a ùula" kdia;shla iy jeo.eïulg
ke;s fndre ndysr wdfgdamhla úh hq;= ke;¡
wjdikdjlg fuka wo fndfyda fofkl=g
k;a;, yqÿ b`ÿrka mskùug fhduqjk
f,!lsl Wf,<ls' ta wkqj" l,yldÍ
f>daIdjla fkdúh hq;= k;a;f,a ienE
wdOHd;aól m%S;sh ú`o .ekSu jeo.;a jk nj
meyeos,sh¡
k;a;, 2019lf;da,slhka f,i úfYaIfhka fuu
jif¾ wm isys ;nd .;hq;= ldrKhla
jkafka miq.sh mdial= breosk isÿ jQ
jHikh ksid úm;g m;a jQ mjq,a ish
.Kkla wm rfÜ fuka u fjk;a rgj,
o ;ju fõokdfjka miqjk njh¡ ;u
wdorKShhkaf.a úfhdaj o" tu úfhdaj ksid
Tjqkaf.a yoj;a j, we;s ù we;s uelsh
fkdyels md¿j iy ;kslu o" ;=jd, ,enQ
wh ú`osk YdÍßl mSvd o" lsisÿ whqrlska
m%lD;s ;;ajhg m;al< fkdyels fia leã
ì`oS iqkq úiqKq ù .sh Tjqkaf.a Ôú; o" ish
fouõmshka ioygu wysñ jQ orejka o wmg
wu;l l< fkdyel¡
Tjqka ú`osk fï ÿla fõokd o" ysáyeáfha
isÿjQ fï isoaêh ksid Tjqkaf.a Ôú;
wruqKq fnd`où hEu ksid o tu ifydaor
ifydaoßhka fndfyda fofkla ;ju
isákafka oeä úlaIsma;Ndjhlsks¡ isÿ
jQ fuu m%ydrhka i`oyd Tjqka b,lal
jQfha ukao lshd Tjqka fndfyda fofkla
fkdoks;s¡ yer;a fï m%ydrhg j.lsj hq;=
wh ;ju y`ÿkdf.k ke;¡ fuu idyisl
l%shdj ie,iqï l< wh fidhd .ekSug
wod< n,OdÍkag ;ju fkdyels ù ;sîu
fuu úkdYfhka wk;=rg m;a jQ whf.a
Ñ;a; mSvdj ;j ;j;a W.% lsÍug ;=vq
oS we;¡ wmf.au fidhqre fidhqßhkaf.
ka fndfyda fofkla fufia buy;a
fõokdfjka miqjk wjia:djl os<s`ÿka w;r
ÿ.S me,l .j Trejl bmoSug is;a jQ osjH
.e,jqïlrejdKkaf.a Wm; wdfgdamj;a
W;aijY%Sfhka ieuÍu wmg iqÿiq fkdfõ¡
tneúka fuu k;a;f,a oS" Woa.;
ù we;s fï ÿlanr ;;ajh ksid ÿlska
fmf<k wmf.a ifydaor ifydaoßhka
fj; is; fhduq lrñka Tjqka Wfoid"
wmf.a wdorKSh uõìu Wfoid" hdÉ[d
lsÍug;a úúO ck fldgia w;r iduh
iy ixys`oshdj f.dvke`.Sug lemù l%shd
lsÍug;a" ish¨ fokd flfrys myka is;sú,s
we;slr .ekSug;a yelskï úm;g m;a jQ
mjq,a neyeoelSug;a Tjqka Wfoid hdÉ[d
lsÍug;a Tjqka ;ks ù ke;snj Tjqkg ta;a;=
.ekaùug yels ish¨ foa lsÍug;a Tjqkaf.a
úúO wjYH;d msßueiSu i`oyd w.ro.=re
moúh orK m%h;akhg iyh oSug;a ta
i`oyd jk Tnf.a mß;Hd. wm fj; fhduq
lsÍug;a ndysr w,xlrK iy k;a;,a l,dm
k;a;,a ido iy ieKfl,s meje;aùfuka
yels ;rï je,lS isák f,i;a uu Tng
wdhdpkd lrñ¡
fláfhkau lsjfyd;a fujr k;a;,
os<skaoka iy fldka jQjka o úfYaIfhka u
mdial= breosk m%ydr j,ska mSvd ú`osk wh o
iu`. .eUqre iyixfõoS Ndjhlska hq;=j .;
lrk fuka uu Tfnka b,a,d isáñ¡
;jo fujr k;a;f,a os Y%S ,xld oaùmh
;=< ienE iduh" iyÔjkh iy ixj¾Okh
we;s lrjk f,i b,a,d hdÉ[d lsÍug
úfYaI wjia:djla lr .ekSu uekú¡
ish,a, w;yer os<skaoka w;r
os<s`ÿ .j Trejl bmoSug leu;s jQ
foúufyda;a;uhdKka jykafiaf.a
mq;kqjka jQ fÊiq iñ`ÿka .ek fufkys
lrñka ÿlaú`osk ish¨ fokd fj; ohdj
iy fifkyi mEfuka fujr k;a;,
wdOHd;añl m%S;sfhka msßmqka w;aoelSula
lr .ekSug Tng yels fõjdhehs b; is;ska
m;ñ¡ t<fUk k;a;,a iufhaoS;a kj jir
;=<;a ì,s`ÿ fÊiq iñ`ÿka Tn ieug m%S;sh o
i;=g o Wodlr fok fialajd æ
ue,alï ldÈk,a rxð;a ysñmdfKda fld<U w.ro.=reysñ
fujr k;a;, È<skaoka iy fldka jQjka o úfYaIfhka u mdial= breosk m%ydr j,ska mSvd ú`osk wh o iu`. .eUqre iyixfõoS Ndjhlska hq;=j .; lrkak
2019 k;a;,a ux.,Hh ksñ;af;ka fld<U w.ro.=re ysñmdKka úiska ksl=;a lrk ,o úfYaI ksfõokh
fmrÈ. wfmdaia;=¿jrhdKka iy
wdishdfõ oyï .s‚ is¿j
hk wdornr kdufhka yÿkajkq ,nk
Yd' m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ukaf.a
ux.,Hh foieïn¾ ui 03 jk Èk
buy;a wdkkaofhka hq;=j iurkakSh'
iajlSh Èú u. ;=< Y=oafOda;a;u
msh;=ukaf.a ;dkdm;sjrhl= f,i
bkaÈhdj uq,a lrf.k cmdkh olajd
O¾uÿ;sl fufyjf¾ fh§ " wyïfnka
fyda furgg jevu fldg ,dxflah
O¾uÿ;sl fufyjrg iy wdishdfõ
m<uQ m%dKmß;Hd.s msßif.a ðú;
mß;Hd.hg jl%dldrfhka iïnkaO
fjñka o woaú;Sh jQ;a " wiydh jQ;a
O¾uodkSh fufyjrl fhÿKq fu;=uka
lemjqKq " jehjqKq O¾uÿ;sl fufyjr
fjkqfjka wdishdfõ fukau ,dxflah Y='
iNdj iod fu;=ukag Kh .e;sh' mD;=.Sis
iufha§ isg wo olajd iqm;, idka;=jreka
w;=ßka Y=' m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ukaf.a
Nla;shg ysñjkafka iqúfYaIS ia:dkhls'
Bg iúu;a moku jQfha l%s'j' 1602 §
furgg meñ‚ fÊiq ksldhsl O¾uÿ;jreka
ksidfjks' tkuqÿ t;=ukaf.a Èúu`. ;=<
t;=uka ,laÈjg jevu lr ;sîu o iqúfYaIS
fõ'
Yd' m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ukaf.a ,xld.dukh
Y= ' m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ud l%s'j'
1551 § .d,a,g meñ‚ nj ft;sydislj
f.dkaid,afjiaf.a lD;sfha ioyka flf¾
Y= ' m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ud ol=Kq bkaÈh
uqyqÿ ;srfha isg cmdkfha isg isx.mamqrej
yryd u,alld iuqø ikaêh yryd meñ‚ nj
ioyka lrhs' l%s'j' 1552 ckjdß 24 jk Èkg
idúfh¾;=ud bkaÈhdj n,d msg;a jkafka
u,alaldfjks" u,laldfõ È t;=udKkag
—.df,af.da˜ keu;s fk!ldj ;=,ska ,xldj
yryd bkaÈhdjg hEug t;=ukag isÿfõ fuu
kej jkdys mer‚ ;;a;ajfha kejls' tu
ksid l%s'j' 1551 foieïn¾ ui wjidk Èk
lSmh o ckjdß uq,a Èk lSmh o t;=udKkag
.d,af,a k;r ùug isÿjQfha fulS kefõ
l=T .i leã kej kej; wÆ;ajeähd
lrk f;la t;=udKka .d,af,a úiSh' fuys
È t;=udkag ñ.=fj,a *¾äkekavia yuqúh'
Tyqf.a kej o ta jif¾ § ùÈh nKavdr
úkdY lrk ,oafoka Tyqg o .d,af,a úisug
isÿúh' m%ekaisia idúh¾ ;=udg ñ.=je,a
*¾äkekavia yuqjk úg Tyq b;d ;on,
f,i wiksm ;;a;ajfhka miqúh' fuys È
idúh¾;=ud ñ.=fj,a fjkqfjka ÈjH mqcdjla
mj;ajd kej; Tyqf.a iqj ÿla ne,sug .sh
nj;a ioyka fõ' fuys § t;=udKka
ldf,a.dk m%foaYhg meñK foaYkd l<
nj;a" tysÈ m%d;syd¾hh lSmhla isÿfldg ls;=
oyu foaYkd l< ia:dkh ˜ls;= oï msáh˜
miq lf,l th ˜ls;=,ï msáh˜ f,i wo
olajd u ck jHdjydrfhka mj;s' fuys §
kej; .d,af,ka tk .ufka È ñ.=fj,af.a
iqj ÿla n,d Tyq iqjfia úiSu fya;=fjka
foúÿkag m%Yxid lf<ah' miqj lf,l
m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ud Y=oaOjrhg
tieùfï§ ñ.=fj,a *¾äkekaviaf.a idlaIsh
b;d jeo.;a úh' ^ Gonsalves vo. l p. 275 & Rev. Fr. V. Perniola S.J. ,The Catholic Church in Sri Lanka , The Portuguese Period , volume 1 , 1505 - 1565, pg - 289)
ukakdrfï m%dKmß;Hd.sjrel%s'j' 1519 hdmkfha isxydikh ixls,s
kue;a;l= úiska meyer .kakd ,È'
mrrdcfialrka f,i wdrEV kula fhdod.;a
fudyq kS;Hdkql=,j m;a ù isá rcq urd oud
rclu mjrd .;af;a h' tfia u rc;=ukg
mlaImd;Sj isá msßi o urd oeuqfõh' fï
fya;=fjka rclug Wreulalrej isá
rcl=urd bkaÈhdjg mek .sfha h' Tyq tys
.sfha lu rdcH Èkd .ekSug mD;=.SiSkaf.a
iydh ,nd .kSu ms‚i h' hdmkh wjg
msysá fkd.eUqre uqyqÿ je,s jeáfha /fok
ishÆ keõ ;ukg wh;a jk nj hdmkfha
rcjrekaf.a ms<s.;a iïm%odhla úh' fï wkqj
wjg uqyqÿ je,af,a /ÿkq keõ fndfydauhla
ixlS,s meyer .;af;a h' fï fya;=ka ksid
l%s'j' 1543 § mD;=.SiS udáka w,af*dkafida
o fi!id úYd, keõ yuqodjla o lsre<
wh;a l=ureka iu. meñK ixls,s mD;=.d,
rcqg nÿ f.jk jevjiï md,lhl= njg
m;a flf<ah' tfy;a ixls,s tu .súiqu
fkdi,ld yeßfha h' fï ld,h ;=<
hdmkhg wh;a ukakdrfï isá ck;dj
bkaÈhdfõ isg Yd' m%ekaisia idúfh¾
uqks;=ud .ek;a Wkajykafiaf.a b.ekaùï
yd m%d;syd¾hhka .ek;a wid Wkajykafiag
tys meñfKk f,i wdrdOkd l<y'
ukakdrfï fï msßig fuu ˜ iqÿ iajdñh¾
˜ jirla muK ld,hla ;=< l/;s fiajdj
.ek wdrxÑ ,eì‚' t;=ukaf.a oeyeñ yd
YslaIdldñ meje;au .ek;a" ck;d ióm
fiajdj .ek;a ukakdrfï msßi oek.kaky'
zfmßh mdføda zfyj;a zf,dl= iajdñz kñka
tys úYd, f.!rjhg md;% ù isá t;=uka
fuys o f.kajd .ekSu Tjqkaf.a wfmalaIdj
úh' fufia idúfh¾ msh;=ukg ukakdru
fj; jevu lrk f,i wdrdOkd lrk ,È'
ukakdrfï ls;=kq msßi yqfola lu wdrCIdj
ms‚i mD;=.Siskaf.a is;a Èkd .ekSfï
fÉ;kdfjka fufia wdrdOkd l<yq o hkak
we;eïyq m%Yak lr;s' tfy;a Yd' m%ekaisia
idúfh¾ uqks;=udf.a ,sms j,ska u meyeÈ,s
jkafka tfia fkdjk nj hs' Yd' m%ekaisia
idúfh¾ uqks;=udf.a fiajdj o fydÈka yÿkd
f.k isà' fï msßi ls;= oyu je<eo .ekSfï
msßisÿ fÉ;kdfjka tfia l< nj meyeÈ
jkafka h' fufia wdrdOkd ,o Yd' m%ekaisia
idúfh¾ uqks;=udg fuys meñ‚u ioyd
myiqlï fkd;sì‚' tu ksid ;u ys;j;a
iydhl ukais,aydia msh;=uka tjkakg
t;=fuda ie,eiqï lf<da h' tu W;aiyh o
wid¾:l úh' tu msh;=udg o ;uka isá
;=;a;=l=äfha meje;s úreoaOjdÈkaf.a .egqï
ksid isá ;ekla nj;a ùu ksid wmyiq nj
okajk ,È' tys isá tl u moú mqcl cqjdï
o ,sidfkda msh;=uka fuys tjk ,È' cqjdï
o ,sidfkda msh;=fuda fuys meñK l%s'j' 1536
§ úis oyila jq ck iuqyhla ls;= oyfï
l=,jeoaÿy' fï msßi ,enq oyï oekqu w,am
nj wuq;=fjka lsj hq;= fkdfõ' tfy;a
m%ekaisia idúfh¾ uqks;=uka ie,eiqï l<
mßÈ" ta oekqu l%ufhka jHdma; ler ÈhqKq
lrk ,È' flfia fj;;a l,a .; jkakg
fmr fuys j.;=. oek.;a mrrdcfialrka
fyj;a ixls,s rc;=ud fï .ek úhre úh' ta
ioyd fya;=jqfha l=ulaoehs m%Yak l< yelsh'
fï jk úg;a mD;=.Siska iu. WrK ù isá
ksid ;u rgjeis msßila mD;=.%Sis f.kd
wd.u je<eo .ekSfuka ;udg úreoaOj Tjqka
yg mlaImd;s fj;a oehs w;s jq ielh ksid
o @ tfia ke;a;ï Tjqka ls;= oyu je<eo
.ekSu muKla ksid tfia wruqK jqfha o@
hkq m%Yak lsysmhls' ta l=ula jqj;a rc fï
uq¿ msßiu urd oeuqfõ h' fï wkqj uereï
lE msßi kj ls;=kq msßila jqj;a tä;rj
Èú msÿfõ lf;da,sl ou flfrys ;uka
oela jq úYajdish ksidu h' fudjqka >d;kh
lrk ,oafoa f;daÜgfõ,s yd mÜáf;daÜgï
kue;s ia:dkfha §h' miq l< fy<s ú we;s
f,aLK wkqj uereï lE ixLHdj yh ishhh
blau jkafkah' fï isÿúu fÄockl jk
kuq;a Èjhsfka lf;da,slhskg ch.%yKfha
m%;suq¾;shla iy kso¾YKhla o jkafka h'
fï ish,af,da ksielju m%dK mß;Hd.jre
h' fuu m%dKmß;Hd.sjre jq l,s ´,kao
hq.fha úfrdaodr lf;da,slhkaf.a mq¾j
rEmK fj;s' l%s'j' 1544 foieïn¾ udifha§
m%ekaisia idúfh¾ uqks;=uka ol=Kq bkaÈhdfõ
ngysr uqyqÿlrfha úiq uqlal¾ ck;djg
O¾uh foaYkd lrk l< ukakdrfï
m%dKmß;Hd.Sjreka ms<snoj wdrxÑ jQ w;r "
ukakdrfï kj ls;=kqjka t;rï blaukska
foúÿka Wfoid Èú ms§u .ek foúÿkag
;=;s msÿ w;r ixls,s jeks lDDr md,lhkag
ovqjï l< hq;= hehso m%ldY lrk ,§' Y%S
,xldfõ mD;=.Sis b;sydih ms<sn| wiydh
.%ka:hla rÑ; *¾kd´ o lafõfrdia fÊiq
ksldhsl msh;=ud fï m%dK mß;Hd.s ùu .ek
úÑ;% jQ úia;rhla bÈßm;a lrhs' Y%S ,xldj
.ek we;s ish we,au;a widOdrKhg tfrys
ùug ks;e;ska t;=uka ;=<e;s .=Kdx.h;a
t;=ukaf.a ,sms j,ska ukdj ms<sìUq fõ'
l%s'j' 1545 ckjdß 20 jeks Èk fldÑka
ys isg ;=kafjks cqjka mD;=.Sis wêrdchd
fj; ,shk fu;=ud hdmkfha rdcHfha
oyï foiqfï jeo.;alu wjOdrKh lrhs'
bka i;shlg miq frdaufha ish ksldhsl
fidhqrkag ,shk t;=ud ukakdrfï m%dK
mß;Hd.sjreka yd fldaÜfÜ rc jdi,
nqjfklndyq rc úiska l< >d;khla
yd fldaÜfÜ oyï ¥; m%.;sh .ek
i|yka lrhs' l%s'j' 1545 § Y=' m%ekaisia
idúfh¾;=ud fld<U jrdhg fiakaÿ jk
w;r tys§ t;=ukaf.a fiajfhka kefjys
lms;dkajrhdf.a isÿjk is;ayeÍu yd
ðú; fjki b;sydifhda b;d úÑ;%j
olaj;s' fï .ufka § fldaÜfÜ rcq i;ajk
nqjfklndyq rcq yuqjk t;=ud rcqg
mD;=.d,fha wêrdchdf.ka ,smshla Ndr
fohs' we;eï b;sydihkag wkqj bkamiqj
ukakdru olajd hd;%d lrk m%ekaisia
idúfh¾ ;=ud bkamiq keÿka;sõ ¥m;g
f.dvng nj lshefõ'
iaj¾.ia: ùu iy Y=oaOjrhl%s'j' 1552 foieïn¾ ui 03 jk Èk
m%ekaisia idúfh¾ uqks;=uka Ökfha
ikaÑhka ÿm; kï ¥mf;a § iaj¾.ia:
jq‚' túg t;=ukaf.a jhi wjqreÿ 45 ls'
iamd[a[fha kdj¾ ckmofha idúfh¾
ukaÈrfha ro<hl= f,i Wm; ,enqjo
iñÿkaf.a werhqug m%;spdr olajd fÊiq
ksldhg ne|S wfmdaia;,sl ;dkdm;sjrfhl=
iy O¾uÿ;jrfhl= f,i ,laÈjg meñK
È<skaokaf.a È<skafol= fjñka ienE l%sia;=
wkq.dñlhl= jQ m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ud
ienúkau wiydh O¾uÿ;jrfhls' t;=ukaf.a
iïmq¾K O¾uodksh fufyjr jir 10ls'
l%s'j' 1619 Tlaf;daïn¾ ui 25 jk Èk §
mia jk mdjqÆ Y=oafOda;a;u msh;=ud úiska
fu;=ukaj Nd.Hjrhg tijQ w;r l%s'j'
1622 ud¾;= ui 22 jk Èk 15 jk f.%.ß
Y=oafOda;a;u msh;=ud úiska fu;=uka úYaj
iNdfõ Y=oaOjka;fhl= f,i m%ldYhg m;a
lrk ,§' ckjkaokd jif¾ fu;=ukaf.a
ux.,Hh foieïn¾ ui 03 jk Èkg fh§
we;s w;r " — O¾uÿ;sl fufyjf¾ kdu
idka;=jrhd˜ hk wdor kdufhka fu;=uka
yeÈkafõ'
Yd' m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ukaf.a fkdÈrk YÍrh ,xldj yryd f.daj mqrhg jevu lsÍu
l%s'j' 1552 foieïn¾ ui 03 jkod Yd'
m%ekaisia idúfh¾ uqks;=uka iqrf,da m%dma;
jQy' t;=ukaf.a uD; Yßrh ngysr iïm%odhg
wkqj ,S fmÜáhl nyd fï ¥mf;a je<,Sug
fudfyd;lg fmr tys isáhjqkaf.ka
Tjqka b;d f.!rjdor l< m%ekaisia
fiaúh¾;=ukaf.a weg lgq b;d blaukska
,ndf.k th bkaÈhdfõ f.dajd m%foaYhg
fyda iamd[a[ foaYhg f.k hdug fhdackd
flreKq w;r fï i|yd Yßrfha udxYh
yels ;rï blaukska Èheù hdug Wmldß jk
l%uhla f,i w¿ yqKq uD; Yßrh nydÆ ñkS
fmÜáhg oeuq w;r bkaÈhdjg f.k hk
f;la ;djld,slj flreKq ñysofka ñysoka
ia:dkh wu;l fkdjkq jia wkaf;daksfhda
kï t;=uka iu. isá mqoa.,hl= úiska .,a
lSmhla ;nk ,§'
jir .Kkdjl Ökfha fldñhqksiaÜjd§
md,kh ksid" fkdi,ld .rd jeà ;snqKq
fuu ia:dkfha bÈl< iaudrlh yd l=vd
foõue`ÿr id' m%ekaisia fiaúh¾ uqks;=ukaf.a
500 jeks ckau ixj;airh fjkqfjka"
fydxfldx ys fÊiq ksldhsl úoHd,fha
ueÈy;aùfï yd Wmldrfhka kej; ms<silr
lrk ,§'
l%s'j' 1553 fmnrjdß ui ueo jk úg udi
2 1$2 muK j, oud ;snQ m%ekaisia fiaúh¾
;=ukaf.a uD; Yßrh kej; f.dvf.k
u,laldjg f.k hdug lghq;= lrk ,§'
l%s'j' fmnrjdß ui 17 jk Èk uD; Yßrh
nyd¨ ñks fmÜáh f.dvg f.k újr l<
úg Tjqka uy;a jQ mqÿuhg m;ajQfha fkdÈrd"
kejqïj ;ju;a iq.kaOfhka hq;=j ;sfnk
isrer oel.kakg ,enQ fyhsks'
,laÈj Yd' m%ekaisia idúfh¾ uqks;=ukaf.a Nla;sh
YS% ,xldfõ iskudj fj; udyeÛs
fiajhla bgq l< wEIa,s r;ak
úN+IK ms<sn| we.hqula mqols¯u
miq.sh i;sfha° rEmjdysksfha
wdf,dalukaodfjys ° fkdms˙fy,d
bgq ls¯u meiish hq;=h' oeka
siginis kñka ye¢kafjk ocic YS%
,dxlsl iskud mr®Iofha ksr®ud;D
.re wr®kiaÜ fmdaref;dg msh;=ud iu. hdj „j le,◊fhys
tlaj tu wdh;kfhys wNsjDoaêh i|yd wEIa,s r;ak úN+IK
fidhqrd úiska YS% ,dxlsl iskudj fj; is≥ lrk ,o fiajh
w;s uy;ah'
;u ksiÛ PdhdrEmlrKfhka m˙K;fhka hq;=j
fmdaref;dg iajdñ iu. ;u „ú;hu YS% ,dxlsl iskudfõ
wNsjDoaêh i|yd uy;a lem l< wfhl= jk Tyq uy;a
f.!rjhg m;a ocic Ñ;%mg Ñ;%mg iïudk Wf,<j,a
ixúOdkh ls¯fuys úfYaI ldr®hNdrhla bgq l< wfhls'
fmdaref;dg msh;=ud iu. Ñ;%mg úpdrh i|yd Ñ;%mg
we.hSï úksYaph uKav,hka iy YS% ,xldfõ Ñ;%mg
ms<sn| iúia;r úia;rhka we;=,;a mqia;lhka .Kkdjla
iïmdokh ls¯fuys ,d fukau jdr®Isl Ñ;%mg we.hSï
Wf,<j,a ixúOdkh ls¯fuys ,d uy;a fiajhla wEIa,s
r;ak úN+IK úiska bgq lrk ,°'
ocic ys rEmdka;r fjkfika miqjo YS% ,dxlsl iskudj
i|yd ;u m˙Y%uh fjkia Wiia ;,hlska fh°ug msúi
wm YS% ,dxlsl iskudj cd;Hka;r ;,fhys iskudlrejka
iy iïudk Wf,<j,a fj; y∫kajd °ug Tyq úiska
lghq;= ls¯u fY%aIaG ls%hdjls' ±kg YS% ,dxlsl iskud
ksr®udKfhys m%ùkhka
jk m%ikak chfldä" wfYdal y|.u
jekakka ;uka fuu fCIa;%hg fhduq
ùfuys ,d wEIa,sf.ka jQ ∞hl;ajh
tu jevigyfka ° fkdms˙fy,d w.h
ls¯fuys YS% ,dxlsl iskudfõ Ñ;%mg
fCIa;%fhys fma%laIlhka we;=Ω ishÆu
m%cdj fjkqfjka wEIa,sj wu;l ùu
j<ld Tyq fjkqfjka fkdms˙fy,d
±laúh hq;= lD;.=Kfha hq;=lu bgq
ls¯fï m%udoh j<ld tu w.kd hq;=lu bIag ls¯fuys rg
±kqj;a ls¯u i|yd rEmjdysks iyDo ms˙i fj; lD;
úh hq;=h'
wEIa,s YS% ,xldfõ iskudj flfrys ocic yryd
l< fiajh ;j;a m˙phlska Wiia ;,hlg f.k hk
,°' tkï" úúO cd;Hka;r iskud Wf,<j,a i|yd
úfYaIfhka cmdkh we;=Ω wdishd;sl rgj, iskud
we.hqï fõ†ldjka iy Wf,<j,a fj; wm iskud
ksr®udK iy ksr®udKlrejka Ys,amSka y∫kajd°u wdishd
iskud moku msysgqjñka tu.ska l,dmh fj; ,xldfõ
wo m%ùkhka njg m;a ù we;s iskudlrjeka iy Tjqkaf.a
ksr®udK cd;Hka;r we.hSulg m;a jk
fia f.k hdfï Tyq w;ska is≥jQ w;s
úYsIaG fiajh .ek iqñ;%d mS˙ia jeks
iïNdjkSh Ys,amsksh iu.ska fjk;a foia
úfoia iskud m%ùkhka úiska o tu jev
igyfkys fkdmss˙fy,d w.h ls¯u wEIa,s
r;ak úN+IK fj; ms˙keuqk úÑ;% u,a
ouls'
Tyq úiska YS% ,xldfõ ixúOdkh lrk
,o úúO rgj, iskud Wf,<j,a iy úpdr
iïNdIK .ek tu ms˙ia jev igyfkys
mqΩ,aj woyia ±laùu w.h l< hq;=h'
i;H‚;a rdhs úh;dKka f.ka miqj ìysjQ
Ndr;fha úYsIag iïNdjH iskudlrefjl= jk
w¥r® f.damd,ka jeks fY%aIaG ksr®udKlrejka
iu. Tyq b;d iómj lghq;= ls¯u;a" Tyq
úiska wEIa,sf.a fiajh fnfyúka w.h ls¯u;a
YS% ,dxlsl wmg uy;a f.!rjhls' f,iagr® f–ïia mS˙ia
Ñ;%mg úYdrohd wfmka fjkaj hk fudfyd; i|yd w¥r®
f.damd,ka uy;d úfYaIfhka W;aij iNdjg meñK jpk
iaj,amhlska f.!rj ±laùu wEIa,s r;ka úN+IK fj;o
l< ms<s.ekSuls'
uy;a ≥Ialr .uklska" b;du;a lem ùulska yd
wêIaGdkhlska YS% ,xld iskud fCIa;%fhys u,a M,.ekajQ
ksy;udkS .;s .=Kj,ska ms˙ wEIa,s r;ak úN+IK fj;a
yDohdx.ufhkau iqN m;uq'
10 l,d ix.%yhls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeks od b˙∞
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
wy, my<" <Û md;" w,a,mq f.j, we;af;da
wi,ajeisfhdah' mrK iqΩmfoaY fmd; wkqj ishÆ ukqIHfhda
wi,ajeisfhdah' ;j;a wd.ñl fmd;la Bg idka;=jrhkao
foaj¥;hkao Y=oaêld.aksia:dkfha wd;auhkao tl;= lrhs'
wi,af.hl fidrlï .sh ojil - l=yq,a is;ska b¢fka ;u
f.h /l ^f,da jev iÛrdj&'
<Û" wi," wdikak" ióm" wNHdi iudk mohs' wìhi
hkq <Ûhs' b†˙msg f;areug fh†h hq;af;a wìuqL" wìuqj
fyda iïuqLhs' wNHdih kï kej; kej; mqyqKqùuo fõ'
wi,ajeishd fuka f,dajeishd" ,lajeishd" rgjeishd"
k.rjeishd" .ïjeishd yd ksjeishdh' mqrjeishd iE°
we;af;a bx.S%is isáika n,df.kh'
tfuka iajr®.jdis" f,daljdiS" k.rjdiS" .%dujdiS"
úydrjdiS" jkjdiS" wrKHjdiS yd wd†jdiSh' tfiau ksjdih"
wdjdih" ix>djdih" úfõljdih' jkjdih yd ckdjdihhs'
crdjdi hkak kgnqka i|yd o fhfoa' jdi i|yd Wmir®.
fh¥úg wêjdi" wdjdi" Wmjdi" ksjdi" m˙jdi" ixjdih
yd úm%jdihs' jdiia:dk" jdiN+ñ" jdiNjk ;j;a wdldrhls'
jdi.u fïjdg iïnkaO ke;'
kqU kqUg fma%ulrk f,iu kqfò wi,ajeishdg fma%u
l< hq;=h' uu iñπKka jykafia fjñ' ^f,ù 19(17&
iuor®Yl iqúfYaIj, i|yka fï fY%aIaG mdGhg ¨la;=ud
muKla iu˙;dkqjdf.a yDohx.u l:dka;rh hd lrhs'
ie'hq' wxl 437 fla,ï kï ,smshg fï ál;a we;=Ω úh
hq;=h' ´m¥m$ ´md¥m jpkfha ksrela;sh Wmcdmúhyels
nj iqux., YíofldaIh lshhs' th wkqj ´m¥m;a fla,ïh'
wkqkaf.a j.;=.h' fï j. ´m¥md rg me;sfrkakd
áls˙f. fmï ,;dfõ u,a mqnq†kakd ^iqf∞aiq≥ flahia&
iqniµs,SIka wnhfldakaf.a
wi,ajeishd
449
l,dN+IK .dhsld iy fõ†ld ks<s is˙ud
wekiagd ur®i,ska uy;añh miq.shod
yDohdndOhlska wNdjm%dma; jQjdh' ñh hk
úg 78 jk úfha miqjQ is˙ud wekiagd orejka
ihfofklaf.a ujls'
ó.uqj je,sfyak m%foaYfha m†xÑj
isá weh mdi,a úfha°u foajia:dk
lka;dre .S lKavdhï j,g iïnkaO ù
isàfï fya;=fjka .dhkhg tla jQjdh'
1993 jr®Ifha° relau◊ foaú wkqiaurK
ix.uhg ne£ ks;H .dhsldjla njg m;a
jQ w;r fudrgqj kju.l hkafkda kdgH
ix.ufha fõ†ld kdgHj,o rÛ mEjdh'
relau◊foaú zjer≥k l=reudkuZ
Ñ;%máfha .dhkd lrk ,o zkfuda u˙hksZ
.S;sldj weh úiska .dhkd lrk ,o tlu
.S;sldj úh' fuu .S;sldj .dhkd ls¯ug
flfkl= fidhñka isáh° is˙ud wekiagd
úiska kfuda u˙hks .S;sldj .ehqjdh'
tu W;aijh mej;s ur∞k iudch yd
iud„hh flakaøfha° is˙ud .dhkd lrkq
ta wi, µd;sud foajia:dkfha isáñka wid
isá is,afjiagr® úchl=,iQ˙h msh;=ud
relau◊foaúhg iudkju kfuda u˙hks
.S;h .dhkd l< is˙ud wekiagd <Ûg
meñK Y=N m;d relau◊foaú wkqiaurK
ix.ufha wh r|jd .; hq;= oCI .dhsldjla
nj mejiSh' 1993 isg weh tu ix.ufha
ks;H .dhsldjla njg m;a jQjdh' relau◊
yerek fldg kfuda u˙hks .S;sldj
tf,iskau .dhkd ls¯ug yels ,xldfõ
isá tlu .dhsldj weh jq w;r rEmjdysks
udOHj," .=jka ú≥,sfha m%isoaêhg m;a
jQjdh'
jrla gjr® fyda,a rÛy, moku u.ska
ó.uqj relau◊foaú rx. Ys,am flakaøfha
meje;ajQ relau◊foaú .S m%ix.hl°
ldka;djla zkfuda u˙hks .S;sldj .ehSug
fõ†ldjg ke. lshd .;
fkdyelsj wmyiq;djhg
m;a jQ wjia:dfõ W;aijh
keröug meñK isá
ix.S; fI,agka
fma%ur;ak iy iskud
ks<s tâkd iq.; md,
f.a b,a,Su u; tjlg gjr® fyda,a rÛy,
moku wOHCI fckrd,a v.a,ia is˙jr®Ok
uy;d úiska tu wjia:dfõu zkfuda
u˙hksZ .S;sldj is˙ud wekiagd ,jd
.dhkd lrjQjdh' w;s úYd, fma%CIlhka
ms˙ila weh .S;h .hkq wid m%fndaOu;aj
w;a fmd<ika foñka" mS%;sf>daId m;=rejñka
wehj ms<s.;a w;r" t;ek isg weh
ñh hk ;=reu zkfuda u˙hksZ .S;sldj
relau◊foaú m%ix. j,† .dhkd l<dh'
tjka .dhsldjla rgg wysñ ùu iy
relau◊ foaú wkqiaurK ix.uhg weh
wysñ ùu ±lsh fkdyels mdvqjls'
is˙ud wekiagd ur®i,ska .dhl
ys;j;sh Tn fï jkúg iajr®.fha isák
nj oksñ'
fykaß ms%hYdka; fukaÈia
hïlsis fCI;%hl kshef,kafkl= tlS fCIa;%fhys ms˙mqka njla ,nkakg fndfyda ld,hla
.;fõ' fndamsáh f,dfhd,d úoHd,fhka ismai;r yudr l< ˆNdkq m%NdI˜ kï fhdjqka l,d
lrejd .dhkh" jdokh" l:kh yd rx.kh hk ish¨ fi!kaor®hh Odrdjka Tiafia ;u
jhig;a jvd uqyql=rd .sh yelshdjka ms<sìUq lrkakg iu;alï olajd we;af;a l,d f,djg
isiq ore oe˙hka rdYshla ìysl< Tyqf.a ohdnr uE◊hka yd mshdKkaf.a wdNdIfhka jkakg
we;' ˆNdkq m%NdI˜ f.a uj fndamsáh f,dfhd,d úoHd,fha ix.S;dpd˙◊ ˆchrd◊ fldaia;d˜
uy;añhhs' Tyqf.a mshdo w;solaI ix.S; wdpdr®jrfhl=h" fndamsáh f,dfhd,d úoHd,fhau
fiajh lf<ah' ˆrùkaø m%kdka≥˜ kï m%lg l,d lrefjl= jQ ta .=re mshdKka ˆNdkq˜ f.a
olaI;d
l<t<s
olajkakg
.;a hq.fhau
fuf,dúka
úfhdaùu
Ndkqg" ujg"
ifydao˙hg muKla fkdj uqΩ uy;a m%foaYhgu fõokdjla yd úYd, wvqjla tla lf<ah'
zNdkq m%NdIZ mdif,a ix.S; lKavdhfï fukau foajia:dkfha .S;sld lKavdhu ;=<ska o ;u yelshdjka j,g
mkakrh ,nd .;af;ah' jh,Skh" .sgdrh" lS fndavh wd° ix.S; NdKav yiqrjñka ukd f,i y~ yeisrùug Tyq
W.;af;ah' tmuKla fkdj jhi wjqre≥ úiaila muK jk fï fh!jkhd" ±kgu;a ix.S;h bf.k .kakd mdi,a
ore ±˙hka /ilgu ix.S; «Kh fn∞ y∞ fok ix.S; .=rejrhl= ùuo úfYaI;ajhls' fi!kaor®hh úYaj úoHd,
m%fõYfha isák Ndkq" zfcfrdaï t,a' ã' is,ajdZ zf.a Workshop PlayersZ kdgH lKavdhfï idud‚lfhl=j" rx.khg
msúi" Tyqf.au zfï˙ fmdmskaiaZ ^Mary Poppins& we,äka ^Alladin& zla,sfhda meÜg%d ^cleopatra&" bx.S%is fõ†ld kdgHka
ySo" zfµfrdia lur®äkaZ f.a wdisla,Ekaâ ^Arsikland& ix.S;uh kdgHfhao" iqfr®ka ã úf–jr®Okf.a zuhs fµhd ^r®&
f,aä ^My fair lady& hk bx.S%is kdgHhka j,o" z¨Ika nq,;aisxy,hkaZ f.a zfjia uqyqK .,jkakZ isxy, fõ†ld
kdgHfhao m%Odk p˙;j,g mKfmdjk olaI rx.k Ys,amsfhls'
fï iEu lghq;a;la w;fr® zNdkq m%NdIaZ forK kd,sldfõ zã%ï iagdr®Z ;r. ìug je† oyia .Kka ;r. lrejka
w;˙ka wjika mkia fokd w;rg msúi we;' zNdkq m%NdIZ kï fï ys˙u,a fh!jkhdg Tn wm ieuf.a w;ys;
Yla;sh wjeis ld,hhs fï' muqKq.u" fndamsáh" .uueo mdfr® m†xÑj isák Ndkq m%NdIf.a ≥rl:k wxlh 076-6822942
fõ'
kQ;k iskud úpdrl mrmqf¾ iqúfYaI úpdrlhd
wEIa,s r;ak úN+IK
chisß iur;=x. -
.dhsldj yd fõÈld ks<sh
i. iem; Èkhs
-
Ndkq m%NdI
ieïika fmf¾rd -
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeks od b˙∞
11úYaj iNdj
Ysrdka ffu;%s
úis tlajk ishjfia hCIhdf.a re≥re udhï wka;r®.%yKh
jQ wiNH foaj,a" orejka wmfhdackh fukau ore mrmqr
kmqrg fmd<Ujd ;dCI◊l ms<sfj;a j,ska ore mrmqr wdrCId
lr .ekSfï m%n, j.lSula fukau hq;=lula ;dCI◊l
wdh;k i;= neõ lsis fia;a wu;l lr oeóugj;a" fkdi,ld
ye¯ugj;a fkdyels nj w;sW;=ï m%ekaisia Y=oafOda;a;u msh;=ud
bl=;aod wjOdrKh lf<ah'
f,dj m%Odk fmf<a ;dCI◊l yd ldr®ñl iud.
ïj, m%Odkska yuqfõ foaYkhla meje;ajQ iiqka mshd
m˙.Kl iy wka;r® cd,fha iSud udhsï ksje/†j ±k
y∫kdf.k tajd md,khlska hq;=j uq∞ ye¯fï wjYH;djh
fmkakd ≥kafkah' wka;r® cd,h f,dalh mqrd YS>%fhka
m%p,s; ùu;a iu.ska lsis≥ md,khlska f;drj ksoyfia
kdufhka whym;" kmqr yd úkdYld¯ foa uq∞ye¯u
wiSudka;sl ksoyi je/† f,i fhd∞ .ekSfï nrm;,
w;aje/oaola f,i Y=oafOda;a;u msh;=ud fmkakd ≥kafkah'
mqoa., ksoyia leue;a; yeuúgu iudch ;=< hym;g
fya;=ldrl ùfï jeo.;alu wjOdrKh l< iiqksiqrdfKda
ä‚g,a udOH ¥ orejkag tfrysj kmqr ls%hd;aul lrk
hCIhdf.a fuj,ï njg m;aúh hq;= ke;ehs wjOdrKh
l<y'
ä‚g,a ;dCIKh f,dalh kej; jrla kmqfr®"
úkdYfha" whymf;a iy id;kaf.a Wml%uj,g f.d≥rej
úkdYh lrd /f.k hEu ljr kï ixjr®Okhla ±hs
m%Yak l< iiqka mshd <ud wmfhdackh u.ska ore mrmqr
úkdYfha udj;g weo oukafka ;%ia;jd° ls%hdldrlï j,
uq,a w†hr f,i neõ fy<s lf<ah' fndfyda orejka wo
cx.u ≥rl;k Ndú;d lrk nj;a wieì foa orejdf.a
idlal=jg f.k tk fuj,u fï cx.u ≥rl;kh ù ;sîu
lK.gq∞hl neõ fmkakd ≥ka iiqka mshd wOHhkhkaf.
ka fidhdf.k we;s m˙† jhi wjqre≥ 11 ° wieì foa
orejka fj; <Ûd ls¯u uq,a mshjr jk nj;a" fuh
lsisfia;a wkqu; l< yels i∞pdr iïmkak iudchl
,CIKhla úh fkdyels nj;a Wkajykafia ;rfha meye†<s
l<y'
f,dalfha uq,a fmf<a ;dCI◊l iy ldr®ñl iud.ï
f,i md˙fNda.slhkag ,ndfok fiajdjka ms<sn|j
j.lSfuka ksoyia ùug fkdyels njg wk;=re weÛjQ
iiqka mshd úfYaIfhka nd, mrmqr ms<sn|j j.lSfïk
ñfokakg j.lsj hq;= jeäysáhkag lsisfia;a fkdyels
ksid fï .ek ±ä wjOdkhla fhduqlr wjYH wdrCIK
kshdukhka mj;ajdf.k hEug lghq;= lrkakehs b,a,d
isáfhah' iudc úoHdjka ms<sn| iiqka welvñh ixúOdkh
l< fï yuqjg uhsfl%dafidµaÜ wem," weufidaka .+.,a"
fµaianqla iy merujqkaÜ Ñ;%mg iud.ï j, m%Odk
ks<Od˙ka tlaúh'
w;sW;=ï m%ekaisia Y=oafOda;a;u
msh;=ud Y=oaOdikfha wdr®:sl
f,alï ldr®hdxYfha wêm;s OQrhg
iamd[a[fha f–iq ksldhsl .re
cqjdka wekafgdaksfhda .=jfrfrda
w,afjia msh;=ud m;alr ;sfí' tys
wêm;s OQrh oerE w;sW;=ï fcdar®–
ld†k,a fm,a ysñmdKkaf.a OQr
ld,h bl=;a fmnrjd˙ udifha ksud
jQ w;r .re cqjdka wekafgdaksfhda
msh;=ukaj 2020 ckjd˙fha isg
m;alr ;sfí'
w;sW;=ï m%ekaisia Y=oafOda;a;u msh;=ud j;sldkfha ish m%;sixialrK jev ms<sfj<
hgf;a 2014 ° wdr®:sl f,alï ldr®hdxYh msysgjQ w;r tu.ska frdau lshq˙hdfõ
fukau j;sldk rdcH wdr®:sl lghq;= m˙md,kfha o j.lSï mjrd ;sfí' tys uq,a
wêm;s OQrhg m;a w;sW;=ï fcdar®– ld†k,a fm,a ysñmdKkaf.a OQrld,h bl=;a
fmnrjd˙ 26 jeks∞ ksudúh' 2017 cQks udifha mgka t;=ukag OQrfha lghq;= ls¯ug
wjldY fkd,enqKq w;r ´iafÜ%,shdjg fmr<d hEug is≥úh' 2014 ° m;õSï ,o
t;=ukaf.a mia wjqre≥ OQr ld,h 2019 fmnrjd˙fha ksudjQ w;r t;=ukaf.a b,a,d
wiaùu Y=oaOdikfha ie,ls,a,g ,lafkdjq w;r †km;d mqj;a m%ldYk j,go ta .ek
i|ykla fkdùh' ta wkqj t;=ukaf.a OQrld,h ksudjQ w;r th h<s wÆ;a fkdl<
fihla olakg ,eìK'
kj m;aùï ,o .re cqjdka wekafgdaksfhda msh;=ud 1979 ° f–iq ksldhg tlajQ
f,i fâ¯â iriúfhka wdr®:sl úoHd Wmdêh †kd we;' 1992 ° mQcl jrï ,o t;=ud
f–iq ksldfha f,dal kdhl ksjfia WmfoaYlhl= f,i lghq;= lr we;' 2014 isg
2017 olajd fudieïìla ys f–iq ksld jHdmD;s iïnkaêldrl yd ksldfha NdKavd.
d˙l ;k;=re ord we;' zfï m;aùu uqΩukska n,dfmdfrd;a;= rys; le|ùula' tfy;a
b;d ksy;udkSj fuh ms<s.kakd w;r foúhka jykafia ;=< taldhk úYajdifhka
fï ¥;ld˙h ;=< fiaj lrkakg jrï ,efnkq we;s njg ;ud is;kafka hehs t;=ud
j;sldk m%jD;a;s wxYhg m%ldY lr ;sìK' yeg yeú˙† .re wekafgdaksfhda msh;=ud
b;d,s" bx.S%is" m%xY" mD;=.Sis iy iamd[a[ NdId j,ska jev ls¯ug iu;ah' wdr®:sl
f,alï ldr®hdxYfha wêm;s OQrh ±¯ug ro.=re jrhl= ùug wjYH ke;s ksid .re
msh;=udg ish OQr ld,fhka miq idudkH meú†" mqcl „ú;hg wdmiq fhduqùug
yelsneõ Y=oaOdikfhka jdr®;dfõ' Y=oaOdikfha wdr®:sl lghq;= úIhfha úksúo
Ndjhlska lghq;= ls¯ug t;=ud n,dfmdfrd;a;= jk neõ lshefõ'
bl=;a b˙od ieurE f;jk
f,dal †<s∫kaf.a †kh
ksñ;af;ka j;sldkfha idka;
mS;r neis,sldfõ w;sW;=ï
m%ekaisia Y=oafOda;a;u msh;=udf.a
m%Odk;ajfhka meje;ajQ foaj
fufyfhka miq j;sldkfha ijeks
mdjqΩ iiqka msh Yd,dfõ° †<s∫ka"
ksjdi ke;s wh iy iafjÉPd
fiajlhka 1500 la iu. †jd
fNdack ix.%yhlg tlaúh' jr®I
2016 ° ohd lreKdfõ chka;s
jir iksgqyka lrñka w;sW;=ï
m%ekaisia iiqka mshdKka úiska f,dal †<s∫kaf.a †kh m%ldYhg m;alrk ,o w;r Bg iu.dój
jdr®Islj †<s∫ka fjkqfjka úfYaI fNdack ix.%yhla meje;aùug;a" fï iufha° Y=oaOdikfha
wkq.%yfhka cx.u fi!LH fiajd l|jqre meje;aùug;a mshjr f.k ;sfí'
fujr †jd fNdack ix.%yhg †<s∫ka 1500 la iu. iafjÉPd fiajlhka 50 la tlajQ
w;r †jd wdydrh i|yd ,ika.d" l=l=Ω uia iu. y;=" w," w;=remi" m<;=re iy
fldams wvx.= úh' fï w;r iiqka mshd fkdjeïnr® 15 isl=rd∞ miajre 4'40 g muK jeis
ueo †<s∫ka yd ksjdi ke;s ms˙ia fjkqfjka Y=oaOdikh ixúOdkh l< ffjoH l|jqr
lrd meñ◊fhah' tys° iafjÉPdfjka ffjoH l|jqfr® fiajh lrk ffjoHjreka m%uqL
fi!LH fiajlhkag ;=;s ms≥ iiqka mshd m%;sldr i|yd meñK isá ms˙ia fjkqfjka úfYaI
he≥ulao is≥lf<ah' fï fi!LH l|jqrg iiqka mshd we;=Æjkjd;a iu. tys isá ms˙ia
i;=áka T,ajrika fokakg jQ w;r iiqka mshd Tjqka ish,a,ka iu. l;d nia lrñka
iqj ≥la úuiñka" iskd uqiq uqúka .; lf<ah' fï ffjoH l|jqr ;=< úúO fi!LH fiajd
imhk w;r" idudkH ffjoH fiajd" yoj;a frda." fndajk frda." ldka;d frda." m%ij
kd˙ fi!LH fiajd" ifï frda." jd;rla; frda. we;=Æ me;sreKq fiajd /ilg m%;sldr
,nd°ug myiqlï i,id ;sfí' fuys° w∞< idhksl m¯CIK i|yd ffjoH mr®fhaIKd.
drhla fuys wrUd ;sfí'
w;sW;=ï m%ekaisia iiqka mshd tu ia:dkfhka kslauf.dia idka; mS;r p;=ri%hg
tmsáka j;sldk rdcHfhka msg; msysá iiqka bvul wÆ;ska wrUd we;s wfmdaia;,sl ohd
fiajd ldr®hd,h neye±lSuog .sfhah' fujr f,dal †<s∫kaf.a †kfha f;audj f;ys,s 9
wvx.= z†<s∫kaf.a n,dfmdfrd;a;=j i∞ld,hg myj fkdhkafkah' hkak fõ'
orejka wdrCId lr .ekSfï j.lSu kj ;dCI◊l wdh;k i;= hq;=lula∑
Y=oaOdikfha wdr®:sl wxYhg iamd[a[ f–iq ksldhslhl= m;a lrhs
È<s÷ka 1500 la iu. iiqka mshd Èjd fNdackhg tlafõ
jekSishg bl=;a mkia jir ;=< n,md we;s oreKqu .xj;=r ;;a;ajh we;sùu;a iu.
tys idka; udr®la ;=ukaf.a neis,sldj .xj;=rg hgù we;s njg jdr®;dfõ' jekSisfha
n,Od¯ka y†is ;;a;ajhla m%ldYhg m;alr we;s w;r" tla mqoa.,hl= ñhf.dia we;s njo
lshefõ' oYl .Kkdjlg miq we;sj ;sfnk oreKq .xj;=r ;;a;ajh wä yhla Wig ke.
we;s w;r 1966 isg th by<u .xj;=r uÜgu f,i ie,fla'
idka; udr®la ;=ukaf.a neis,sldjg .xj;=frka is≥j we;s ydksh úuid ne,Sug
jekSisfha fma;s%hdla w;s.re m%ekaisiaflda fudr.a,shd jekSisfha k.rdêm;s Æhs‚
nD.akdfrda iu. bl=;a∞ tys meñ◊hy' jekSishg weoyef,k wêl jr®Idj ksid
k.rhg fukau ≥m;ao .xj;=frka hgù we;s w;r idka; udr®la ;=ukaf.a neis,sldjgo
.xj;=frka nrm;, ydks is≥ù we;s njg k.rdêm;sjrhd iy;sl lf<ah' ish gqúgr®
.sKqug igykla ;nk k.rdêm;sjrhd jekSish oKla olajd j;=frka hgù we;ehs
wkdjrKh lf<ah'
jekSisfha fma;s%hdla w;s.re m%ekaisiaflda fudr.a,shd mjikafka jekSisfha uxudj;a
ish ksjyk lr.;a tys ks∞.kakd wirKhka .ek ;u wjOdkh fhduqù we;s
njla jekSisfha óiï ish f∞rgq fï wkd:hkag újr lrkq we;s njg ish úYajdih
m<lf<ah' fuys° t;=ud l˙gdia wdh;khg y†is iykdOdr imhk f,i;a úm;g m;a
wkd:hkag irK ùug jydu mshjr .kakd f,i;a Wmfoia ,nd° ;sfí'
jir 926 l ft;sydisl
Wreuhlg ysñlï lshk
idka; udr®la ;=ukaf.a
neis,sldj ish b;sydih mqrd
ih j;djla .xj;=rg f.d≥re
ù we;' 2018 Tlaf;danrfha°
we;sjQ .xj;=r ;;a;ajfhka
neis,sldj we;=<g c,h .,d
wd w;r" msÛka .fvd,a we,aÆ
fmdf<dfõ fldgila ydkshg
m;aúh' fujro neis,sldj
;=<g j;=r .,d wdjo tys
fiajl ms˙ia hqyqiqΩj j;=r
bj;a ls¯ug lghq;= lf<a
bl=;a jifr® úkdYh h<s tys
is≥ fkdjkq i|ydh' flfia fj;;a fujro fï ft;sydisl msÛka .fvd,a fmdf<dj
meh 16 la j;=rg hgù ;snq◊'
jekSisfha idka; ud¾la ;=ukaf.a neis,sldj .xj;=rg hgfõ
m%ekaisia fI,agka m%kdka≥
hym;a tfård ksldfha.re fï˙ ,skÜ meú† fidhq˙h
f.k tk
iQodkï o Tn @ljqo rcd" uuhs rcd lshñka ;uka jgd muKhs
lerflkafka'''" uu;ajfhka wkaO fj,d" úl,a fj,d" wka wh .ek ys;k mqreoao;a ≥re ù we;af;a"
wE; w;Sf;;a jr®;udkfh;a fudav rcqka fjkakhs fmdr lEfõ∑ fmdrlkafka∑∑ rgg;a cd;shg;a fiajh l< wh ke; ñka wu;l lr we;af;a''' tfia jqj;a
rdc mqgqjghs" rdc lsre<ghs wehs fu;rï fmdrlEfõ∑ fmdrlkafka∑∑
kgmq kegqul=;a kE" fnfr® mΩjl=;a kE" fmdfrdka≥ ish,a, wu;l lr,d" b;d l=vd fldgila †la
lr,d" wgq fldgq mqrjd .kafka'' nexl=j,;a mqrjd .kafka'' §wo ? uu kqU yuqjg tkjd" fudav rcd
lvd jefgkjd∑∑ †˙h cjh fokafka ljqrekaf∞a∑∑ i∞ „jkh ysñ lr fokafka''
tf,djg fuf,djg wêm;s jkafka f–iqia ls%ia;=ia foú W;=udfKdauhs' ls%ia;= rcdKkaf.a fï ux., †kfha kshu rcdKkaf.a W;=ïu fiajhghs Tn wm le|jd
we;af;a∑∑ †˙h cjh we;s ≥fõ mqf;a is;a fhduq lrñka fufkys lrkakg ld,h fokakg iQ∞kïo Tn@@
fï †kfha mdjqÆ ;=udf.ka ,smshla tkafka'''fkdksfjk wdf,dalhghs Tn wm iEu fokd le|jd
we;af;a'''mõ iudj ysñ lr fokafka'''i∞ úuqla;sfh ch udj;ghs f.k hkafka''''
fjk;la n,ñka w∫fr® .efgñka fkdfhla fkdfhla N+;dê foú foaj;djka miqmi hkafka''' fndre lshkd
wh" wehs ms<s.kafka@@
kej; ke.sg,d bkak ;ekska" bkakd ú,iska" f–iqia ls%ia;=ia tlu rcdKkaf.a" isxydikhg <`.djkakghs wm iQ∞kï úh hq;af;a" iudj °,d ms<s.kakguhs
t;=udfKda ≤;u †.= lrñka n,d isákafka'''' W;=ïu jia;=j t;ekhs we;af;a'' le|ùula wm ,en we;af;a
ta i|yd iQ∞kïo Tn@@
mqrdK .súiqfu ∞ú;a rc;=u fyd|u mdvula wm yg fokjd' wjia:dj ,enqKd idjq,a jrñka ;udf. rc oykla fï f,dj m;=rd" rclu †.gu lrf.k
hkakg" tfia jqj;a" Y=oaO;ajh ;=<" ;ud ,enQ wNsfIalh Tiafia ish lemjQ †úfha W;=ïluhs Tyq f;areï .kafka∑∑
;ukag by<ska ke.S isáh yels wh urd oukakg" ke; t;=udfKda bv ≥kafka'
ish lemùuguhs úYajdijka; jqfKa'''foaj jpkhg is; fhduq lrñka lshjd n,ñka f;areï .kakg
iQ∞kïo Tn@@
f–iqia ls%ia;=ia foú W;=udfKda ñksi;a nj f.k fm<yr mdñka" oyï ∞kfha fh≥fka udr®.h;a
„jkh;a i;Hh;a jQfha iuyr ñksiqkaf.a iuÉp,hg;a fldka lrkq ,eîug;a ,lajQfha'''
.j Trefõ isg lmd, l∫ uq≥kg ke.af.a wdorfha reërhhs .,d .sfha" §fydaikakd"¶ §chfõ ls%ia;=kS¶ y~ rdjh úYajh mqrdu ke.S .sfha" wog;a ta y~ me;sfrkafka'''wjika fudfydf;a fidre fofofkla
w;rg ue† jQfha"
tlafidr fogqfjla wmydih t,a, lrk w;fr® wksld ms<s;=re jYfhka mjid isáfha
§f–iqia jykai" Tn rdcY%Sfhka jvkd l,ays ud isysl< uekj¶ lSfõ'''
wo †kfha wms;a fidreka∑∑ tfia jqj;a iudj ,nñka isákd fidreka fjkakg;a mqΩjka∑∑
yo j; l=áhg ˙x.d,d ljqΩ mshka wer,d fida†is lr,d neÆfjda;ska Tn uu bkafka fldhs fidrdf.
me;af;af∞a∑∑ ls%ia;= rcdKkag iaf;da;% fõjd∑ i∞l,ays ch fõjd∑∑ lshkak mqΩjka ;;a;ajhlo Tn
bkafka''@@ ld,h °,d fufkys lrkakg''iQ∞kïo Tn@@@
fï „ú; .ufka wjidku fudfydf;a ls%ia;= rcdKkaf.a wNshighs Tn wm iEu fokdu;a <Ûd fjù hkafka''' .kq fokq mshjk fudfyd;hs ta∑∑
l=reish foi n,ñka wdorfha joka j,g lka ° iudj .ekqug iQ∞kïo Tn@@
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeks∞ b˙∞
12 úfYaIdx.
;Kaydj ksid wd;auh úhf<kafkah
Ôj;=ka Èß.kajk urKh
wo iudcfha fndfyda fofkla
úúO jD;a;Ska f;dardf.k ;u
†ú fmfj; mj;ajdf.k hkjd' úúO
≥la .eyeg ueo ;u /lshdjkaj,
fhfoñka ;j mjq,a kv;a;= ls¯ug
Tjqka fjfyi fjkjd' ;ukag
,efnk wd∞hu b;d iqΩ jQj;a
i;=áka ;u „ú; mj;ajdf.k
hkakg Tjqka W;aidy lrkjd' ;u
wd.u oyug wkqj .=K Or®u ;u
„ú;j, r|jdf.k iudchg jev∞hS
mqoa.,hka f,i Tjqka „j;a jkafka'
mdi,a úfha isg tlu mx;sfha
bf.kqu ,enQ ñ;=rka fofofkla
fndfyda ld,hlg miq yuqjqKd'
;u ;ukaf.a „ú; mj;ajdf.k .sh
wdldrh ms<sn|j fofokdu l;d nia
lr.;a;d' tla ñ;=frla ;u /lshdj
yeáhg lf<a im;a;= ye°uhs' im;a;=
ye°fuka f,dl= wd∞hula fkd,enqk
ksid Tyq b;du;a †<s∫ mqoa.,fhla
f,i ;u mjq, kv;a;= l<d' wfkla
ñ;=rd /lshdj jYfhka lf<a
Trf,daiq iE°u iy levqKq Trf,daiq
wÆ;ajeähd ls¯uhs' Tyqg iEfyk
wd∞hula Trf,daiq iE°fuka ,enqKq
ksid im;a;= yok ñ;=rdg jvd Tyq
Okj;aj isáhd'
†kla fï ñ;=rka fofokd
ms<si|fr® fh° isáoa† tla ñ;=frla
úfkdao pd˙ldj fhfokakg leu;s
nj fhdackd l<d' ld,hlg miqj
yuqjQ ksid tla;rd jkhl weúoñka
úfkdaojkakghs fofokdu ;SrKh
lf<a' tu jkfha lDDr jk i;=ka
isák ksid ñ;=rka fofokd mjq,aj,
wh fuu .ukg Tjqkaf.a úfrdaOh
m< l<d' Tjqka mejiqfõ jkfha
weú°u wk;=re∞hl njhs'
tfy;a ñ;=rka fofokd mjq,aj,
whf.a úfrdaOh o fkd;ld jkfha
ie˙irkakg ;SrKh l<d' fofokdu
jkhg we;=Æ ù ál ≥rla hk úg
tla;rd ia:dkhl .,a wÛ=re f.dvla
jg lrf.k lE .iñka kgk
nysrjhka ms˙ila Tjqka fofokdg
uqK .eiqKd' uq,° Tjqka fofokd
NS;shg m;aj wdmiq †j hkakg is;=j;a
kdhl nysrjhd Tjqka fofokd wu;d
fufia lSjd
§nhjkakg tmd' wms Tn fom<g
ys˙yerhla lrkafka keye' Tn
leu;s kï fï .,a wÛ=re j,ska
Tnf.a idlal= mqrjd .kak¶ tu .,a
wÛ=re j,ska Tjqkag m,la ke;ehs
lshd Tjqkag is;=K;a nysrjhdf.a
fm/;a;h wyl ±óug ne˙ ksid
;ukaf.a idlal= j,g .,a wÛ=re
mqrjd .;a;d' Tjqka wdmiq ;u ksfjia
j,g meñ◊ miq Tjqka ≥gqfõ ;u
idlal=j, oudf.k meñ◊ .,a wÛ=re
r;arka njg m;aù ;sfnk njhs' Tjqka
fofokd muKla fkdj Tjqkaf.a
mjq,aj, wh o i;=gg yd mq≥uhg
m;ajqKd' fï isoaêfhka jvd;a i;=gq
jqfKa im;a;= idokakdhs' Tyqf.a
w.ysÛlï wld uld f.k i;=áka
†ú f.jkakg yels ksid im;a;=
idokakd jvd;a i;=gq jqKd' kuq;a
Trf,daiq idokakdg f,dl= ;Kaydjla
we;s jqKd' Tyq lf<a myqj∞ Wfokau
ke.sg ;u ñ;=rdg;a fkdlshd úYd,
f.daks folla /f.k nysrjhd
yuqùug .shd' túg kdhl nysrjhd
f.daks j,g we;s ;rï .,a wÛ=re
mqrjd .kakd f,i lSjd' Tyq b;du
i;=áka ;u ksfjig <Ûd jQjd' kuq;a
Tyq is;+ ú†yg ta .,a wÛ=re fmr fia
r;arka l=Üá njg m;ajQfha keye'
miqj f.or ;snqK r;arka l=Üáo
h<s;a .,a wÛ=re njg m;aj ;snqKd'
Trf,daiq idokakdg we;sjqfKa ord.;
fkdyels f,dl= ≥lla' Tyq lE .id
y~kakg mgka .;a;d' jeä ;Kaydjg
.sh ksid uq,° Tyqg ,enqK rka l=Üá
ál;a Tyqg wysñ jqKd'
wfma „ú; j,;a jeä ;Kaydj
;sfnkjd' ta jf.au jeä ;Kaydfjka
jia;= iïm;a /ialrf.k „j;ajk
úg m%Yak .egÆ jeäfjkjd' ta jf.au
tajd wdrlaId lr .ekSu .ek is;oa†
is;g iykhla we;af;au keye' ,o
mu◊ka i;=gq ù †ú f.jkakg ks;ru
W;aidy l< hq;=hs' WmfoaYlhdf.a
fmdf;ka Wmqgd.;a jokska †˙u;a
fjuq' tu jpk fufkys lruq'
§;Kayd iy.; ñksid ;udg
we;s fohska ;Dma;su;a fkdjkafkah'
;Kaydj wd;auh úh< jkafkah'
uiqrd yeu ;ek f,daNlï lrkafkah'
Tyqf.a fïih u; id.;h we;af;ah'¶
^WmfoaYlhd 14(9-10&
.re we;fkaishia iurisxy msh;=ud
ioyï is;sú,s
,nk i;shg
fkdjeïnr® udih
u<jqkaf.a
udih f,i i,l;s'
tfy;a „j;=ka uefrkakg
ìh fj;s' urKhg nh
ñksiaiq u<jqka isyslr;s'
u<jqkag mska muqKqj;s'
u<jqka fjkqfjka hdÉ∆
lr;s' u<jqka fjkqfjka
mQcd mj;aj;s' ∞k Or®u
fo;s' tfy;a urKh y∫kd
.ekSug W;aidy fkdlr;s'
urKh ksh; nj Tn
iefjdu oks;s' tfy;a
urKh .ek u;la lrk
úg iuyre ;e;s .ks;s'
„j;a ùug fmdrlk
ñksiaiq urKhg ìh fj;s'
ksh; jYfhkau iEu
c.;l=u urKhg uqyqK
†h hq;=h' flfia fj;;a
w;S;fha isg jr®;udkh
yryd wkd.;h Tiafia
ñksiaiq urKh lrd
wefo;s' w;S;h" jr®;udkh
yd wkd.;h ixfhda.
fhka ñksidf.a „jk pl%h
ilia fjhs' w;S;fha Wmka
ñksid jr®;udkfha „j;a ù
wkd.;fha ñh hhs' w;S;h
yd wkd.;h úYd, ld,
mrdihl úys° hhs' tfy;a
jr®;udkh ksfïIhls'
„ú;hg jeo.;a jkafka ta
ksfïIhhs' „ú;h yev.
iajd .ekSu fkdfyd;a
ksjer† meje;aul ia:dms;
ùu i|yd bvlv we;af;a
jr®;udkh ;=< w;S;h
fyj;a miq.sh ld,h
fjkia l< fkdyel' th
is≥ùï f.dkakg tl;= ù
yudrh' wkd.;h ks;ru
b†˙fhka we;s ksid wmg
is≥ jkafka Bg uqyqK
°ugh' idudkHfhka
wkd.;h n,dfmdfrd;a;=
u; /¢ isysk úudkhls'
w;S;h kej; ilia
l< fkdyels kuq;a
jr®;udkfha f.dvk.k
ksjer† meje;au wkd.;hg
M,∞hs msúiqula fjhs'
„ú;h wjidkfha urKh
lrd t<fUk úg jeo.;a
jkafka tu M,∞hS msúiquhs'
urKh wjidkhla fkdj
wdrïNhla njg m;a
jkafka „ú; M,∞hs;djh
;=< /∫kq wOHd;añl
ia:djrNdjh ksidh'
wm urKhg ìh
jkafka fN!;sl ;,fha
ne£fuka f,!lsl rduq
;=< fldgqùu ksidh'
jr®;udkh ;=< iDKd;aul
wkd.; isyskhka jmqrd
fk<d .kakd wd;audr®:ldó
wiajekak „ú;fha wruqKq
njg m;a lr .ekSu ksidh'
urKfhka miq „jkhla
fkdolsk Tjqyq „ú;fha
f,!lsl iem iïm;a N=la;s
ú£u urKh ksid wysñ
ùug wlue;s fj;s' fï
miqìu u; wur”h „ú;h
m;d u<jqkaf.a fkajdisld
.drhla mju;ajdf.k hk
weu˙ldfõ iud.ula .ek
miq.sh ld,fha jdr®;d úh'
Bg wkqj u<jqka
ke.sgqùfï Ys,amhla fidhd
.kakd ;=re u<ñkS .nvd
lr ;eîu is≥fõ' tfy;a
fï jk;=re tu jHdmdrfha
idr®:l;ajhla olakg
ke;' ñksid .scq f,i
iqfLdamfNda.S „ú;hg
weíneys ù isà' wOHd;añl
ukao fmdaIKfhka fmf<k
ñksiqka wkqka kid
±ófuka ;j l,la fï
fmdf<dfõ jecöug orK
W;aidyfha w;=reM,hla
f,i tlS u<jqkaf.ka
ke.sàfï isysk yUd hdu
is≥jk nj is;sh yelsh'
´iafÜ%,shdfõ ihsuka
ldgr®úiska ñh.sh
miq wdmiq ke.sàfï
n,dfmdfrd;a;=fjka
weu˙ldfõ we,alr® wekÜ
l%fhdakslaia bkaiaááhqÜ
kue;s fmr lS iud.u
^u< ñkS .nvdj& g
jdr®Islj rlaIK .dia;=
jYfhka re' 160000$- la
yd idud‚l .dia;= re'
80"000$- la f.jkq ,nk
nj jir .Kklg fmr
´iafÜ%,shdfõ mqj;am;l
m< jQ ,smshlska jeä ≥rg;a
jdr®;d ù we;'
f,!lsl ne£fuka ñ°u
wiSre h' wd;audr®:ldufhka
ñ° f,!lsl wd,h ;Hdc
ls¯u myiq ldr®hhla
fkdfõ' jr®;udkfha
wmf.a ksjer† meje;au
wkd.;fha hym;a m%;sM,
f.k ths' w;S;fha
is≥jQ jer† jr®;udkfha
is≥ùug bv fkd;nñka
wkd.;hg uqyqK fokafka
kï urKhg ìhùug
lsis≥ fya;=jla fkdue;'
ksfïIhla jk jr®;udkh
„ú;hg wñ, jákdlula
f.k fok nj ±lafjkafka
tneúks' tfy;a mgq mdfrka
.uka ls¯ug fndfyda
fofkla ue,s fj;s' jia;=j
n∞ f.k" ;dkak udkak"
cvlï" uerlï" me<|f.k
fuf,dj úrdcudk ñksiaiq
urKh .ek wik úg
u<dksl fj;s' §Tnf.a
Ok OdkH †rd f.dia we;'
Tnf.a jia;% ldjqka ld
oud we;' Tnf.a rka ˙°
u<lv ld we;' ta u,lv
Tng úreoaOj idlaIshla
ù .skakla fuka Tnf.a
udxi ld oukq we;' Tn
jia;= f.dv.id we;af;a
ksu fõ.k hk hq.hl h'
¶ ^cdfldí 5(2-3&" §tfy;a
iajr®.fhys Tng jia;= /ia
lr .kak' tys° u,lvj;a"
ldfjdaj;a tajd kdia;s
fkdlr;s' fidre o Wux
leK tajd fidrd fkd.
ks;s'¶ ^uf;õ 6(20&
urKfhka is≥jkafka
w;E¯uhs' „ú w„ú
ishÆu fN!;sl jia;+ka
flfrys mj;sk f,!lsl
iïnkaOlï wfydais fõ'
¥ orejka" wUq ieñhka"
kE≤ ysj;=ka" ys;j;shka"
ñ, uqo,a" yrl ndk"
hdk jdyk" j;= msá hkd
ish,af,ka fjkafõ'
13úfYaIdx.dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeks od b˙∞
yE∑ flfi,a .y mS†,d∑
flda,sl=Ügq∑
msksndkjg ne|.;a; iqïnfr® ;j álla ;o lr,
ne|f.k flfi,a m∫r <Ûg .sh f,dl= biafldaf,
uy;a;hdf.a bfya u,la msmqkd'
'''' wmafma jeäysá ix.fï úfkdao .uk .sysx tk fldg ux
l,amsáfhka f.kd flfy,a mef<a''''
zpQá mq;d fufy tkavflda nâvla fmkakkav'Z mq;df.a
mq;d - pQá mq;d biair fï jdf.a wΩ;a fohla ±lalu f,dl=
biafldaf, uy;a;hdf. ;d;a;d thdg;a w~.y,d fmkakkjd'
'''' mqxÑ ldf, <uhs ,nk w;a±lSï f,dl= fjk fldg
fyd| mqre≥ njg m;a fjkjd' me<hla ysgj,d jefvk yeá
±l,d i;=gqfjkak mqxÑ ys;lg mqre≥ lrkag ´kE''''
foierhlau uy yhsfhka lE.eyqj;a Tfy wdj pQá mqf;la
kE'
''' fldhs ux .sys,a,u n,kav' wo ksjdvq oji' ta jqk;a br
uq≥ka fjkl,a ksokafk kE fk ñksiaiq''''
zyE∑Z
pQá mq;d fµdaka tlg jYSfj,d' ks† me∫fr b|kau f.aï
.ykjd' Tnkjd Tnkjd bjrhla kE'
zwmQrehs b,ka∞˙hd' fmdrjk froao;a ´x ìu'Z
f,dl= biafldaf, uy;a;hd lE.eyqjd'
zwfka ;d;af; wo ksjdvq oji' orejd mdvqfj ysáh fox'
fjkog b;sx uy mdkaor bial+,a jEka tlg mgjkjfk'Z
f,a,s hdmamqfjka lsjqjd' ly mdg" ;U mdg" lΩ mdg
fldkafâ uq≥kg .egy,d' ysr l,siula oKysi <Ûg †.
;sfhk we|,d' Bg Wäka w;a ke;s nekshula' f,dl= biafldaf,
uy;a;hd f,a,s †yE n,df.k ysáhd' fï orejf. wïud∑
mq;df.a fkdakd∑ f,dl= ≤jeoaola tlal W.;alu" riaidj
Tlafldu tlal wdj f,a,s∑
ixialD;sh fjkia fjkj' ldf,;a tlal' ''' ta;a idrOr®u
fjkia fjkav nE' jeäysálug f.!rfõ ;sfhkav ´kE' f,dl=
biafldaf, uy;a;hd ;kshu ys;=jd' ta;a jpk msg lf<a kE'
zwfm uy;a;hd äx.lg tkavfld'Z
idf, me;af;ka biafldaf, fkdakdf.a lg y~∑
f,dl= biafldaf, uy;a;hdg yskd .shd' biafldaf, fkdakd
uqød kdgHhla fmkakkjo@
zfïx fuydg tkav'Z ryiska lsjqjd'
zwo ksjdvq oji' wïuhs mq;hs ksoyfia ysáhfoka' ta whf.
lghq;= ±x wmsg whs;s kE uy;a;hd' ta f.d,af,d fjku
mjq,la'Z
zta meáhd uf.;a uqKqmqrd' ta orejd y˙hg y∞.kav ug;a
hq;=lula ;sfhkjd'Z biafldaf, uy;a;hd l=gq l=gq .Ejd'
ztõjg ;ekla fj,djla ;sfhkjd' biafldaf, fkdakd
wjjd∞;aulj lsjqjd' mq;d újdyfj,d ≤wjqreoaola jqk;a
kekaoïuhs f,a,shs w;fr mqxÑu úrilhlaj;a fj,d kE'
biafldf, fkdakd fidavd fnda;,hla fkfjhs' uy fmdf<dj
jf. ord.;a; .E◊fhla' jdikdjg ta ldf,a zia;S%jdohZ ;sì,
kE' lf;da,sllfuka wdj mQcd ùu l=reim;a ùu ;uhs yojf;a
;sfhkafk' biafldaf, fkdakd mqnq≥ lKqjla'
zfï∑ flfi,a .y mS°,d∑Z .dì%fh,a foaj¥;hd u˙h;=óg
ux.,ï lSjd jdf.a∑
ymamd∑ biafldaf, fkdakdf.a uqyqfK ;re oyila msì≥kd'
fldiai ì;a;shg fya;a;= lr,d flfi,a .y <Ûg fokaku
†õjd'
z''' wfka∑ f–iq msysghs'Z biafldaf, fkdakd flfi,a .fya
pu;aldrh ú¢kjd'
zjfÜ fldg,d fld< fmdfydr oukav ´kE'Z f,dl=
biafldaf, uy;a;hd ;kshu fufyu ys;=jd'
''' uf.a ‚úf;a fn∞.kav'''' uf.a is;sú,s Wrd.kav'''' ud;a
tlal „j;afjkav mqΩjka tlu tlaflkd biafldaf, fkdakd
ú;rhs'''
ug fY%a◊h ,eì,d uyd úoHd,fha ú≥y,am;s ;k;=r ndr
.;a; ojfi msÉp u,a oumq j;=r ù≥rejla tlal ug uq,sÉÑ
fjkav f∞rlv ysgf.k mEj yskdj wo;a ta uqyqfK tfyug
k;r fj,d' ioygu wms fokakg wms fokakd∑
.re ,s,shka ueá,avd ;ka;s%wdrÉÑ Y=' m' ks' mejÈ fidhqßh
;udf.a leue;a;g úreoaOj hñka" ;ks leue;a;g
újdyhla lr.;a ;u †h◊h iu. mej;s ish¨
in|;djhka kj;d ;snQ tla oeä u;Od˙ msfhla" oeä f,i
.s,ka ù frdayf,a we|l „ú;fha wjidk ;;amr lsysmh
miqlrñka je;s¯ isáhd' ;u ieñhd yd orejka fofokd iu.
b;du mS%;su;a hq. †úhla .;lrñka isá Tyqf.a †h◊h"
wjia:djka lsysmhl°u ;u uyf.org ú;a mshdf.ka iudj
whe°ug W;aidy l<;a" ta .,a ys;e;s mshd" ;udf.a u;hg
msáka .sh ;u tlu †h◊hg lsisod iudj ≥kafka keye' ;u
mshdf.a wjika fudfyd; ms<sn| wdrxÑ jQ †h◊h" frday,g
f.dia mshdf.a w; w,a,d f.k we~q l∫,ska hq;=j iudj
b,a,d isáh;a" ta oro~q mshd ;u ysi fomig jkñka" wehf.a
ohdnr b,a,Su ta wjidk fudfydf;a;a m%;sfCIam l<d' Bg
iaj,am fj,djlg miq Tyq ;u is; ;=<
mej;s noaO ffjrh;a iu.u „ú;fhka iuq.;a;d' foúhka
jykafia ta mshdg wjika j;djg;a ≥ka uyÛ= wjia:dj" b;d
wjdikdjka; f,iska Tyq wysñ lr f.k iod;ksl ksrfha
fodrgqj ;ud úiska u yer.;a;d'
wo wm w;r;a bkakd iuyr mqoa.,hka f.a is;a ;=<"
tfia úúO mqoa.,hka ms<sn| ffjr is;=ú,s ksOka ù
;sfhk nj Tjqka iu. flfrk l;d nfya° wmg ±kS
;sfnkjd' yenehs tjka fndfyda mqoa.,hka mqk mqkd
mjikafka" Tjqka fjk whg jvd wd.ñl nj hs' fï jf.a
wh wfma ckl;dj,° ye¢kafjkafka zylafl nq≥/ia -
fndlafl ovuiaZ lsh, hs' tjeks mqoa.,hka .ek Tng;a
w;a±lSï we;s' jrla tla isoaOia:dk N+ñhl° yuqjQ tjka
mqoa.,fhla wmg mejiqfõ" ;ud mdfmdaÉpdrKh ls¯ug
msh;=fula <Û fmda,sï .efykafka ke;s nj;a" ;udf.a
ysf;a we;s foaj,a foúhka jykafia okakd neúka" Tyq
foúhka iu. iu.s ikaOdk.; ù we;s nj;a h' tfia
lshd meh nd.hla hkakg;a m%:ufhka" ;ud wdydrhg .;a
n;a melÜ tfla b;=re fldgia kshñ; li< Ndckhg
fkd∞" Tyq lsisu ys˙ls;hla ke;sj" bj;g úisl<d'
Tyq foúhka iu. jQ ikaOdkh" wfma foaYmd,k mlaI
iu. flfrk ikaOdkhla fuka f,ighs Tyq ys;df.k
we;af;a' ta lshkafka" zuu foúhka woyk ksid" ug ´kEu
jrola lrkak mqΩjka' tal fohsfhd n,d.kS∑Z
we;af;kau" msh;=ul= <Ûg f.dia zfldñiï lr.kakZ
hehs f–iq;=ud lsis∞l mjid keye' ta;a t;=ud mjid
isáfha z;d;a;dg lshkakZ lshd hs' fï f,!lsl f,dalfha
oyila mdm wjia:djka w;r" wm ;ju;a bkafka w;rux
fjñka nj wu;l lrkak tmd' ;d;a;d Tn foi n,d
isákjd' Tn lshkafka l=ula o@ Tn ys;kafka zuu
leu;s foa uu lrkjdZ lshd hs' Tn leu;s tajd Tng
lrkakg ne˙ nj Tng f;afrkjd ±hs wm okafka keye'
ta;a Tn bkafka fï úYaj cd,fha hs' Tnf.a w;S;hg
f.dia ne¨úg Tn wo fï lrk foaj,a j,g zfya;=mdGZ
fidhd.; yelsjkq we;s nj kï f–iq;=ud we;=Ω ishÆ
Ydia;Djre mjid ;ssfnk nj wu;l lrkak;a tmd' iu.s
ikaOdk.; ùu hkq .srfjla fuka Tn tf;la l< mõ
lkaordj msh;=ful=g lshdf.k lshdf.k hdu fkdfõ'
iu.s ikaOdkh hkq" Tfí is;a ika;dkhg jvd" hym;a
jQ úYaj h:dr®:hla iu. iïmd; ùu hs' úYajfha ksr®u,
iajNdjh yd iïmd; jk m<uq ;;amrfha°u Tn zksoyiaZ
fjkjd' ienE mdfmdaÉpdrKh hkq th hs' msh;=ul=
yuqfõ is≥lrk mdfmdaÉpdrKh hkq" ta uyd ie,iqfï
zfudv,hlaZ muKhs'
Tfí mshdg Tng i,l .kak ne˙jqkd hehs fYdalhla
Tfí isf;a mj;skjd kï" Tfí mshd fuka u jQ
jfhdajDoaO wfhla fj; f.dia" Wjegka lrkakg m%udo
jkafka wehs@ tu jhil ;eke;a;d Tfí mshd u úh hq;=
keye' zw,am jqkg lrk fiafj''' iqΩ jqj;a ug lf<aZ
hkqfjka .S;sld menef|kafka fï i;Hh lshd fokakg
hs' Tng nia r:fha° wirK ukqiaifhla yuqjQfjd;a" Tfí
mshdg fokakg fkdyels jQ foh" Tyqg fkdfokafka wehs@
wfma ienE z;d;a;dgZ lSlre jkafka tfia hs'
tuksid Tng iekiSu wjYHh kï" Tn wjg
;j;a iekiSu wjYHh wfhla isákjd ±hs
úuiqfuka n,kak' hym; is≥lrkakg f,dalh fmr<sh
hq;= fkdfõ' tfuka u" Tng is≥jQ hï whym;la" miqj
jvd hym;la njg m;aj we;s nj fmkqk wjia:d o"
Tfí „ú;h ;=< we;sjdg iel keye' wmg is≥jk ishÆ
whym;j,a ;=< /£ we;s hymf;a îc fidhd.ekSu wfma
jevla' túg ta whym; is≥j we;af;a" wmg fmrg jvd
jeä hym;la W∞lr°ug nj jgyd .; yels fõú'
z;d;a;df.aZ jev f;areï .; yelafla túg hs' wfma w;ska
jer† is≥fkdfjkjdg jvd" jer† is≥fjk tl jvd hym;a
jkq we;s nj .eUqfrka f;areï .kak'
mdmh hkq wfma ‚ú;h zlkZ Nhdkl i;=frla nj
±kgu;a Tn okakjd' mdmh wfma „ú;h b,a,d isákjd'
ziudj °uZ wmg ‚ú;h ,nd fokjd' fï ,smsfha uq,ska
u i|yka l< ta kmqre mshd l<d fia" Tfí ‚ú;h
fokafka mdmhg o@ ;d;a;dg o@ iu.s ikaOdkfha ienE
wre; jkafka' Tfí uqΩ isf;ka o" uqΩ wd;aufhka o"
uqΩ Yla;sfhka o" Tfí ienE ;d;a;d iu. uqiq ùu hs'
túg" zwd''' tal foúfhd n,d.kSZ hehs m%isoaêfha lhsjdre
.ikakg wjYHh jkafka keye' Tn ;d;a;d f.a ;=ref,a
isák orefjl= jkakg W;aidy .;af;d;a kï" urKh
o „jkhla jkjd ñi" fYdaldka;hla fkdjk nj Tng
u f;areï .;yels jkq we;s' wlSlre mq;%hd f.a ;d;a;d"
mdm lkaordjla l< ;u mq;dj ms<s.kakg b†˙hg †j
.sfha ≤;a úys∞f.k nj wu;l lrk tl ;rï mdmhla
;j;a ke;s nj jr®;udk wlSlre mq;%hska jk wm yeu
fudfyd;lu isysfha ;nd.ekSu" wfma u wd;au úuqla;shg
.=K∞hl fjõs'
f,dl= biafldaf, uy;a;hd
-
-
lf;da,slfhda ˆfoaj leue;a;˜ kue;s
jpk fol hï wjia:dj,† m%ldY
lr;s' jeä jYfhka is; lïmd
lrk f,v≥la" urKh jeks ixfõ†
wjia:dj,° wkqlïmdj olajk
úg ˆfudkj lrkako@Z fohshkaf.a
leue;a;fka˜ lshd ikaiqka fj;s'
fn!oaOhka w;fr;a fujka m%ldYhlska
iekiqula ,n;s' ˆlrefu j<lajkak
neyefk˜ ta m%ldY hhs' fï m%ldY folu
we;a; ;uhs lshd ms<s.ekqk;a fï m%ldY
fol mriamr úfrdaêhs' fn!oaOfhda
ish¨u is≥ùï lrefug ndr° iekiqu
,n;s' kuq;a lf;da,slfhda ;u úYajdih
fmroe˙ lrf.k ˆfohshkaf.a leue;a;la
fõjd˜" ˆfohshkag Tmamqfõjd˜" ˆfohsfhd
n,d.kS˜ lshd ys; yE,a¨ lr .ks;s'
foaj úYajdih ;yjqre lr .ekSug
ifydaor ohdj w;HdjYH idOlhls'
W∞yrKhla f,i i;H
is≥ùula" b†˙m;a lrñ' uy uÛg
nei mhska .ukla hk flfkl=
fï lrorhg uqyqK mEfõh' Tyq
.uka lf<a mdfr® ol=Kq me;af;ks'
Tyq hk †Ydjgu w;s fõ.fhka
Yío k.d f.k tk jdykhls'
u.shd „ú;h fírd .ekSug mdr
bfï .,ajeáhla u;g kÛs;au Bg
my<ska ;snQ †h w.,g fmrΩ◊' ta
iu.u Tyqf.a mdohla ì∫Kq fnda;,a
lgqjl wekS f,a .,kakg úh' ta
iu.u fõ.fhka meñ◊ jdykh
wi, .il .eà kej;=◊' jdykhg
;on, w,dNhla is≥j ;snqK;a tys
meñ◊ lsisfjl=gj;a wk;=rla ke;'
;ukaf.a mdvqfõ .uka l< u.shd
frday,a .; fl˙◊' ffjoHjrekaf.a
olaI;djh ksid u.shdf.a ll=<
fkdlmd iqjm;a úh' fï is≥ùï
folgu fya;=j jer† ˙h Odjkhhs'
˙h .fia yemSu;a" tys lsisfjl=gj;a
wk;=rla fkdùu;a" u.shdg is≥jQ
weneoa†h;a foaj leue;a;o@
fkdfyd;a lrefu mäika °ulao@
jgyd .ekSu wudrehs' Y=' ¨la iqmqjf;a
±lafjk hym;a iud˙hd ms<sn|
Wmudfjka iudchg ifydaor ohdj
fkdfyd;a wi,ajeishdg fma%u ls¯u
W.kajhs' fidrekaf.a wvkaf;aÜgug
uqyqK mE wirK u.shdg ifydaor
fma%ufhka Wmia:dk lr Tyq iqjm;a
lf<a" Tyqf.a «;sfhl=j;a" fkdjQ
ñ;=frl=j;a fkdjQ" Tyqf.a cd;shgj;a
whs;s fkdjQ" mdfr® hñka isá iud˙h
cd;slhdh' foaj leue;a;g wjk;ùu
ksid Tyqf.a is; ifydaor ohdfjka
msì≥◊' úm;g m;a ˙h Odjkh l<
˙he≥rd ;=< ifydaor ohdj kue;s
foaj .=Kdx.h ;snq◊ kï mdfr® hñka
isá u.shdg taksid lrorhla fkdjkq
we;'
foaj leue;a; yd isÿùï
mS%;s chiQßh
15 jk msgqjg'' »tï' ã' fnkacñka fmf¾rd-
wo mgka we/fUka kj úfYaIdx.h
mD;=.Sis mQcljre lf;da,sl ck jkaokd
NdIdjla iïmdokh lr .ekSug .;a
W;aidyhka fudjqyq fkdoks;s' mD;=.Sis
mQcljreka jQ buekqfj,a o fldia;d ,;ska
niska o msfhr® fnr®f.dhska mD;=.Sis niska
o isxy, jHdlrK fmd;a ,shq nj;a" fyka˙
fyka˙lia msh;=ud mD;=.Sis niska fou<
jHdlrK fmd;la iy b.afkaIia nDDfkda
fou< niska ks>kavqjla rpkd l< nj;a"
wkaaf;daksfhda fmhslafIdafgda iy frdnÜ ã
fudì,s mshjreka hdÉ∆ Or®fudamfoaY" ls%ia;=
p˙;h" idka;=jr p˙; w<,d fmd;a ,shQ
nj;a" cqjdï ú,d † fldKafâ msh;=ud fou<
niska m%Yxid .S rpkd lrjQ nj;a fudjqyq
fkdokakjd úh yelsh' wjdikdjg fuu
fmd;a ish,a,u jdf.a úkdY ù we;s kuq;a
oekg b;s˙ ù ;sfnkafka fyka˙ fyka˙lia
msh;=udf.a fou< jHdlrK .%J:h mu◊'
^,la†j lf;da,sl W∞j wdpdr®h we,a' ta' f∞ka
mSgr® ysñ - msgq 57-58& by; mQcl lr®;D
jykafia fuu .%J: rpkd lf<a oyï ¥;
fiajfha fh° yqka mD;=.Sis mshjrekg isxy,"
fou< hk foaYSh NdIdjka .ek oekqula ,nd
° foaj jpkh foaYkd ls¯ï myiq ls¯ugh'
lf;da,sl iNdj úiska mD;=.Sis ld,fha °
wdrïN l< fuu NdId wOHhkfha idys;ahsl
jHdmdrh ,kafoais hq.fha ° cqfiajdia yd
cdfldafï f.dkaid,afõia ysñjreka hgf;a
úi,a idys; rella njg fmdaIKh l<
whqre úoaj;ayq fmkajd fo;s' uydpdr®h
mqxÑ nKavdr ikakia.,g wkqj ˆ.oHfhka
úoHd;aul YíofldaIlrKh mjd rgg ydmqrd
mqre≥ lrk ,oafoa 16 jk ishjfia cdfldafï
f.dkaid,afjia msh;=udh' ,xldjg y∫kajd
≥ka ta YíofldaI l%uh wkq.ukh l< B<Û
,dxlsl W.;d je,súg ix>rdc ysñhkaf.a
YsIH w;a;r.u .=Kr;k ysñ fyj;a
miq lf,l Wmeú† jQ w;a;r.u rdc.=re
nKavdrh'˜Z ^ikakia.,f.a ,smsh - ixialD;s"
18 l,dmh" 1 iÛrdj" msgq 44-45" 1984&
NdIdjla fyda tys jpk fyda mQckSh
jkafka th fn!oaO fyda yska≥ fyda ls;=kq
fyda wd.ulg wh;a jk ksid fkdfõ' tu
ni fyda jpk jyrk ñksiqkaf.a is;eÛs
W;=ï jk úgh' y˙hg ñksid wh;ajk
l=,h ksid Tyq W;a;uhl= fyda wOuhl=
fyda fkdjkakd fiah' wfma .eñ jyfr® tk
m˙† wefik zje† nKZ mQckSho@ mryg
Tjd foñka ≥Iapr®hdfõ fhfok whf.a nK
mQckSh fkdfõ hkq tys wr®:hhs'
udr®áka úl%uisxyfhda fufia mji;s'
zcd;shlg" jr®.hlg" mka;shlg lsisu
iïnkaOlula ke;s NdIdj .ek wm
tlsfkld jr®. j,g" mka;sj,g fn°
ygka lrkafka l=ula ksido@ úoHd;aul
or®Ykh wkqj NdIdj úNd. lrk l,
th lsisu cd;shlg" jr®.hlg muKla
fkdj wd.ulg jqjo ysñ wvhd,ula hehs
lshkakg mqΩjkao@ wd.ula tlu cd;shlg"
jr®.hlg" l=,hlg" mka;shlg ysñ fohla
fkdfõ" wvhd,ula fkdfõ' ljr NdIdjla
jqjo ´kEu jr®.hl ñksiqkag W.; yelshZ
^udkj úoHdj yd isxy, ixialD;sh' f;jk
uqøKh" msgqj 155" 2007& isxy, NdIdj
nq≥oyfï Wreuhg iúlr .kafka th ;u
wêm;s Ñka;kh jHdma;lr .ekSu i|yd
jrm;la f,i Ndú;d ls¯ughs' tfia kuq;a
ksjy,a u;Od˙hdg kï tu jHdhduh
fmfkkafka Bkshd cd;sl Ñka;kfha
w~yer mEula f,ih" isxy, ni udOHh
lr.;a ls;=kq iNdjka fldka ls¯ug .kakd
≥Iag W;aidyhla f,ih'
rx‚;a ksu,a l=fr®rd
14 dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeks od b˙∞
úfYaIdx.
^.sh i;sh yd nef|a'''&
isxy, lf;da,slhdf.a wd.ñl NdId Wreuhg wNsfhda. ls¯u
-
ˆurKh˜ hkq iqkaor ne°ul iod;ksl fjkaùuls' fï f,dfõ Wmka wm ish¨ fokdgu fl†kl
fyda urKh uqK.efia" thhs iajNdjh' ckjkaokd jifr® wjidk ld,hg meñK isák wm
fuu ui ;=< u<djq ish¨ fokd isysm;a lrhs' tf,i ish¨ idka;=jrhkaf.a ux.,Hfhka miqj
u<jqkaf.a ux.,Hho iurhs' fï ish¨ foaj,a iu. ls;=kq wm l;d lrk ;j;a me;slvla f,i
u<jqkaf.a W;a:dk ùu i|yka l< yelsh'
hï wdldrhlska lsishï flfkl= Tnf.ka u<jqka W;a:dk jkafka flfiao@ Tyq l=uk
wdldrhl Y¯rhla we;sj W;a:dk jkafka o hkak weiqjfyd;a Tn Bg fok ms<s;=r l=ulao@
úfgl Tng isf;a th fld;rï wkqjK mekhlao hkak' kuq;a th wkqjK mekhla fkdfõ'
ls;=kqjka jk wmg wur”h wd;auhla we;' ud tfia i|yka lf<a wmf.a foú iñπfKda
f,dal wdrïNfha° ueú,af,a W;=ïu ia:dkh ñksidg ,nd ° tys md,kho ñksid fj;
Ndr ≥kay' tf,i Ndr ≥ka ñksidf.a mdmh ksid ztkï Y=' nhsn,fha i|yka jk ueú,a,
ms<sn| m<uq l;dj ;=< ñksid mdmhg jeàu fya;= fldg ñksid yd foúhka jykafia ;=<o
iaNdjOr®uh w;r meje;s in|;dj ì| jeàu ;=<ska ñksidg ,enqKq wur”h;ajh ì| jegq◊'
tf,iu Y=oaO jQ ,shú,af,a ^1fld˙ka;s 15(39-40& Tn lshjd n,k l, u<jqkaf.a W;a:dkh
l=ulg iudk lr ;sfí ±hs i|yka fõ' ;jo wm Y¯rh mqkr®„jkh .;a l< fï mqkr®„jk
hkafkka woyia lrkqfha wcrdurKfhka W;a:dk ùuhs' Y=oaO jQ ,shú,af,a i|yka jkjd zf,a
uia iys; isrerg iajr®. rdcHh Wreu lr.; fkdyels nj'Z tfiau †rd hkakg fkd†rkakla
Wreu lr.; fkdyels njhs' tf,iu fï Y¯r mqkr®„jkh ;=<ska †rk iqΩ fï isrer
fkd†rk iqΩ njg m;a lr.ksñka uefrk iqΩ fï isrer wur”h;ajhg m;alr.ksñka †rk
iqÆ fï iajNdjh wur”h;ajhg meñ◊ l,ays urKh ch.; yel' ;jo wm „j;a jkqfha
fjkia jk f,dalh ;=<hs' fï fjkia jk f,dalh ;=< wm o fjkia ùug W;aiy orhs' ta
ukaoh;a kùK;ajh u; wms wka wh wkqlrKh ls¯ug;a úúO foaj,a j,g weÆï ls¯ug;a
fhduqfõ' úfYaIfhka wmf.a rEm iajNdjh mj;ajd .kakg fndfyda f,i fjfyi jk kuq;a
ud by; i|yka l< m˙† fï †rk Y¯r l+vqjg fu;rï w,xldr l=ulgo@
tfy;a ls;=kq jka jk wmg w,xldr lr .ekSu úfYaI hula we;' ta ukaoh;a wm
yg iaNdúl Y¯rhla fukau wOHd;añl Y¯rhlao we;' tfia jQj;a uq,skau meñfKkafka
wOHd;añl foh fkdj iajNdúl fohhs' wm ñh.shdg miq wmf.a iaNdúl Y¯rh l=vqj †rd
.sh;a th ¥ú,a,la njg m˙jr®;kh jQj;a wmf.a wOHd;añl Y¯rh tfia fkdfõ' wmg i∞;k
„jkh ,eîu;a wmf.a weys,a,;a ;=< wmg W;a:dkh ,eìh yelsh'
by; i|yka l< lreKg fyd|u ksoiqk f,i fï jifr®
is≥ jQ mdial= m%ydrh i|yka l< yelsh' wmf.a weoys,a, ;=<
wm ishÆ fokdg yels nj fmkakqï lrhs' wm lsis†kl
foú∫ka fj;g f.dia urKh m%dr®:kd fkdlrhs'
kuq;a Tyqf.a ;=<ska ls;=kq wmf.a muKla fkdj
iuia; ckhdf.a o úYajdih jr®Okh ùug bjy,a
jqks' tf,iu wm idïm%∞hsl f,i u<djQ wh
isysm;a fkdfldg Bg jvd .eUq˙ka yd wOHd;añl
.=Kfhka hqla;jQ ls%hdldr lï ls¯ug fm<fUuq'
jr®;udkfha „j;a jQj;a ñh.shdfia isák
ms˙ila we;' tkï Yd¯˙l yd udkisl mSvd
ú†k wh úfYaIfhka mdial= m%ydrhg
,la jQ whf.a mjq,aj, ishÆ
fokd Tyqkag udkislj yd
Yd¯˙lj f.dvke.Sug W;aiyd
oruq' b†˙fha° tk k;a;, ;=<
Tyqkag fld;rï ≥lla ±fkaúo'
kuq;a Tyqkag i;=gq úh yels lreKla we;' Tyqkaf.a mjq,a j, foúhka jykafia fjkqfjka
†úmqo l< m%dK m˙;Hd.skaf.a mjqf,a flfkla ùu is;d kdñlj Tyqka m%dK m˙;Hd.Ska
jYfhka kï fkdl<;a wmf.a yoj;a ;=< Tyqka jecfò' tuksid wm fï u<jqkaf.a udih ;=<
ishÆu wd;auhka fjkqfjka foú∫ka h†uq'
zuefrk †kfha ° iïm;ska jevla ke;" tfy;a ±yeñ „ú;h ur◊ka uqohs' fuh wmf.a
„jk mdGh lr.ksuq'
frdk,aâ uhsl,a m%kdka≥ id' fcdaYma lksgq foõi;ay, - mQr®Kj;a;
foaj úYajdih ;ru je<| f.k th
„ú;h mqrdjg f.k hkafkda f,dj
´kE ;rïh' fujeks Woúhf.ka ;j;a
whg ,efnkafka wdor®Yhls' ffOr®hhls'
iuyr Woúh ish foaj úYajdih ;yjqre
lr .kafka th idr®:lj w;aolsk wh
foi n,d f.kh'
tlai;a ckmofha úiQ iqm%lg fíia
fnda,a lS%vhl= jk .e˙ldgr®;a tjeks
flfkls' Tyq ;ud ;=< ;snQ foaj
úYajdih ;=<ska fndfyda fokd †˙u;a
lrñka „j;a jQ flfkls' wjdikdjka; f,i frda.hlg f.d≥rej 57 yeú˙†
úfha† fuf,dúka iuq .kakd ;=reu f–iq ;=ud flfrys ±äj ne¢ yqka ldgr®
fndfyda fofkl=g ffOr®hu;a p˙;hla úh'
zTn fõokdj ord f.k „j;a jk flfkls' fldfykao fï ffOr®h Tng
,efnkafka'Z jrla mqj;am;a udOH fõ†hl= ldgr®f.ka úuiSh' zuf.a ffOr®h
f–iq ;=udhs' Wkajykafia ks;ru ud iu.hs' uu Wkajykafiaj je<| .;a;
flfkls' Wkajykafia udj w;ay˙kafka ke;s nj okakjdZ hs lshq ldgr® Y=oaOjQ
nhsn,fha i|yka jelshla udOHfõ†hdg u;la lr ≥kafkah' th zfoúhka
jykafiaf.a wdorh iu. wmg „j;a úh yelshsZ hkakhs'
we;eï úg wm fõokdfjka fmÆKo foúhka jykafiaf.a wdorh wmj
Tijd ;nk nj lS%vl ldgr® f,djg ≥ka m◊jqvhhs' fuh lshjk Tn;a foaj
úYajdih ;j;a ;r lr .kak'
ls%iafgdamr® rKisxy
wo iudc /,a, wkqj fndfydafokd W;aiy lrkqfha iudcfha by< ;k;=re
,ndf.k iudcfha by<skau jecfUkakghs' ;u ifydaorhdj md.d oud fyda
iudcfha by<u ;;a;ajh jecöug iuyr ñksiqka b;d lEorlula olajhs' tod
fõ, ms˙uid .ekSug yelshdjla fkdue;sj uy u. ñhfok ñksiqka isákd iudchl
;Ügq msáka wyi Wig f.j,a yokakg ñksiqkao ke;=jdu fkdfõ' lgjyrg
lshkakdjQ ˆuõ f. ls˙hs" ysref. /ihs f,djla ;khs˜ hk mdGhg wr®: leúh
hq;af;a mjq, ;=<skauhs' ;u orejkaag ˆmqf;a f,dl= ñksfyla fjhka˜ hehs lshk
wïu,d ;d;a;,d wo ˆmqf;a f,dl= ñksfyla fkdù fyd| ñksfyla fjkak˜ lshkjd kï
ta ;rug jákd fohla ;j;a ke;s ;rïh'
foú iñπKka wm tlsfkldj le|jd we;s wdldrh úúOdldr h' wfmka
n,dfmdfrd;a;= jk ≤ úúOdldrh' wmg ∞kh lr we;s jrm%ido úúOdldrh'
Wkajykafia ∞kh lr we;s ;f,ka;= wms jr®Okh lr.; hq;=fjuq' t∞ f–iqia
jykafia ;u Y%djlhkaf.a mdo fia°ug yd isîug ;rï ne.Em;a jQjd fia wm
o wka wh b†˙fha ksy;udkS úh hq;af;uq' wmg úm;a meñfKk úg iuia;
iudchu wm ms<sl=,a lrk úg" t∞ fcrñhd †jeiam%id† ;=ud foaj wdrCIdj
who isáhd fia wm;a foaj wdOdrh who isáuq'
tfukau kQ;k f,dalfha ;sfnk úúO jQ m¯CId" weíneysùï" n, ;kaydj"
uu;ajh jeks Wj≥re j,ska ñ°ug wm yeuúgu foú∫ka ;=< úish hq;af;uq'
foaj wdrlaIdjg Ndrúh hq;af;uq' foaj;ajh mfil,d ukqI;ajh f.k
fuf,djg meñ◊ foúhka jykafia fiajl;ajh ;=<ska wmyg f.kyer
±lajQ ta wdorfha oyu wm o wka wh iu. fn∞ .; hq;af;uq' Tfnka Woõ
n,dfmdfrd;a;=jk wfhl=g Woõ lrkakg ksy;udks fjuq'
tï' rYañl ;sfr®Ia m%kdka≥id' mdjqΩ foõi;ay, - y,dj;
kdhl;ajh" fiajl;ajh" foaj;ajh
foaj úYajdih Ôj;a lrjQ lS%vl ldg¾
-
-
u<jqkaf.a W;a:dkh iy Yßrfha mqk¾ Ôjkh
-
«kdr®: m%°mh i|yd Tn tjk ,sms iy PdhdrEm [email protected] B fï,a ,smskhg wm fj; tjkak' meye†,s fukau jeo.;a jk PdhdrEm muKla
tùug ldre◊l jkak'
mqj;a ú;a;sls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeks∞ b˙∞
15dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
Wkajykafia fï neõ i|yka lr isáfha miq.sh∞ iS≥j
,shkf.auq,a, idka; f;dauia cd;Hka;r lf;da,sl ú≥y,
wdrïN lr jir oyhla ims¯u ksñ;s fldgf.k mej;s
tu ú≥yf,a kj f;uy,a f.dvke.s,a, yd Y%jKd.drh
wdis˙ .kajd újD; ls¯fuka wk;=rej mej;s W;aij iNdj
wu;ñks' fuys° ;j≥rg;a woyia ±lajQ ld†k,a ysñmdfKda
fufia o mejiQy'
†jH mQcd hd.fhka miqj mej;s W;aijh ú≥y,a kj
Y%jKd.drfha ° meje;s w;r ú≥y,a ore ±˙hkaf.a úúO
m%ix.hlska th jr®Kj;a úh'
ó.uqj l,dmSh kdysñ w;s.re isiajdka o lDDia msh;=ud
iu. .re msh;=uka tlaj isá fuu wjia:djg ú≥yf,a kj
f;uy,a f.dvke.s,a, b†ls¯u i|yd ∞hl jQ foia" úfoia
m˙;Hd.YS,ska o tlaù isáhy'
f–iq frda.Ska iqjm;a lf<a fm%auh kue;s Tiqfjka h'
wdorh kue;s f;,ska h' ohd lreKdj kue;s iamr®Yfhka
h' Wkajykafia ;uka <Ûg meñ◊ frda.Ska iqjm;a fkdlr
wdmiq ye˙fha ke;' f,dalfha ffjoHjre ;ukag iqj l<
fkdyels frda.Skaj fjk;a ffjoHjreka fj; fhduq lr;s'
foú mshdKka jykafiaf.ka wNsfIal ,enQ ;ekeka jykafia
ohd fifkyiska ≥n,hka k.d isgqjk fial' §ohd fm%auh
we;s ;ek foúfhda jev jikq we;'¶
hl=ka ≥re lrk ñ:HdoDIaál hle≥frda tajd lrkafka
n,s" ì<s" f∞< msfoaks" ;=gq m~qre hyñka ,nd f.k h' kuq;a
f–iqia jykafia ta lsisjla fkdn,d" fkd;ld jpkfha
wkqyiska muKlska hl=ka ≥re l< fial' mshdKka jykafia
f,dalh;a tys we;s ish,a,;a ujd j∞f<a lsis≥ fuj,ula
w;g f.k fkdj jpkfha wkqyiskah'
weoySu" úYajdih yd Y%oaOdj Wkajykafiaf.a b.ekaùuhs'
wmiaudr frda.S <uhl= iqjm;a l< f–iqia jykafia
§woykakdg ish,a, l< yelshe¶hs lS fial' ^udla 9(23&
wkaOhl=j isá nr®;sfïhiag fmkSu °fuka wk;=rej f-
iqia jykafia §hkak Tfí Y%oaOdj Tng iqj iïm; ,nd
° we;e¶hs j∞< fial' ^udla 10(52&' iΩjg w; .eiQ ia;s%h
iqjm;a l< iajdñka jykafia §†h◊hkS" Tfí Y%oaOdj Tn
iqj lf<ah¶hs lS fial ^¨la 8(48&' Y;dêm;shdf.a weoys,a,
.ek meye≥k iajdóka jykafia fufylrejd iqjm;a l<
fial' ^uf;õ 8(5&
foúhka ms<sn| úYajdih ;yjqre jkafka Y%oaOdj yd
weoys,a, †hqKq lr.;a ;rugh' bjiSu yd neyem;alu" Y%oaOdj
yd weoys,a, wjqΩjd .ekSug ufydamld¯ fõ' l=reisfha l=˙re
urKh ,nk leue;a;g tl fy<d wjk; jQfha bjiSfuka
yd neyem;alñka lSlre ùu ksid' §fohshkaf.a leue;a;la
fõjd¶ hkafkys ie`.jqk wr®:h thhs' bjiSu" neyem;alu"
lSlreùu foaj m%Yxidjg w;sYhskau f,ka.;=h' tfyu kï
wfma ishÆ fyd| ldrKdj,a §fohshkagu Tmamq fjÉpdfõ¶
lshd iekiqï iqiqula fy<uq'
m%Odk;ajfhka meje;ajqkq w;r thg w;s W;=ï uelaiaj,a
is,ajd" w;s W;=ï f–' ã' weka;ks ysñmdfKda iyNd.s jQy'
ld†k,a ysñmdKka ye¢kaùula lrñka .re is˙,a fcdaYma
msh;=udg mejrE ldr®hhka m%Yak ls¯ï j,ska f;drj i;=áka
Ndr .;a nj m%ldY lf<ah' foaYkh .re µ%S,s uq;=l=vwdrÉÑ
msh;=ud is≥ l< w;r .re msh;=uka" meú† fidhq˙hka yd
mQcl isiqka úYd, ms˙ila óg iyNd.s jQy'
yxje,a, óiï fiajl yd .=reneú, †idkdhl .re
wekagka rx‚;a" iyhl .re ik;a W∞r msh;=fuda ixúOdk
lghq;= is≥ l<y'
fld<U w.ro.=re moú ,xld wm iajdñ¥f.a
fldñÜishï iNdfõ 60 jeks jc% chka;s mQfcda;aij
;=;s ms°fï †jH mQcdj yd W;aij iNdj 2019
fkdjeïnr® 26 wÛyrejd∞ fm'j' 8'30 g fld<U iyhl
ro.=re w;s W;=ï f–' ã' weka;ks chfldä ysñmdKkaf.a
m%Odk;ajfhka .,ajeáh Y=' cmud, rdf–Yaj˙hf.a
foajia:dkfha ° W;aijYS%fhka mj;ajkq ,efí'
u˙h yuq∞ w†hqre .re fmdkaishia frdkS msh;=ud m%uqL
ks< u~q,a, fuu W;aijh ixúOdkh lrkq ,nk w;r u˙h
Nghkg wdrdOkd∑
1 msgqfjkadkdr®: m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
13 msgqfjkadkdr®: m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
Or®u∞kh i|yd ''''foaj leue;a; yd is≥ùï ''''
foõi;ay,a .=re mshd ''''
,xld wm iajdñ¥ ''''
Y=' cqfia jdia uqks;=ukaf.a ''''fï wjia:djg fld<U iy .d,a, ro.=re jiï j, cqfia
jdia uqks lñgq iïnkaëlrK msh;=uka iyNd.S jQ w;r"
tys§ ,nk jif¾ ckjdß udifha meje;afjk Yd' cqfia jdia
uqks;=ukaf.a ux.,Hh tla tla ro.=re jiï uÜgñka tla
f;audjla Tiafia iurkakg l;sld flß‚'
tfiau cd;sl Y=' cqfia jdia uqks;=ukaf.a ld¾hxYfha
wkqu;sh ;=< m%ñ;slrKhlska hq;= Y=' cqfia jdia uqks;=ukaf.a
m%;sudjla ioyd ks¾udKhg wjir ,nd ÿka w;r "
ld¾hxYh i;=j mj;sk cqfia jdia uqks;=ukaf.a pß;dmodkh
iy t;=ukaf.a O¾uÿ;sl fufyjr ms<sn|j ioyka fmd;a
m;a iy uqøs; udOH ;=<ska t;=ukaf.a Nla;sh ck;dj w;r
m%p,s; lsÍug;a " j¾;udkfha we,auereKq iajNdjfhka
isys.ekafjk cQfia uqks;=ukaf.a Nla;sh ia:dmkh fldg
iEu ÈjH hd.hlu iaf;da;% hd.sl ms<sfjf;a § Y=' cqfia jdia
uqks;=ukaf.a kduh isysm;a lrk f,i msh;=uka Wkkaÿ
lrjk f,i o fuys§ m< úh'
id' cqfia jdia uqks;=ukaf.a m<uQ .S;sldj jQ ix.S;fõ§
.re' fÊ'fla'tia' fmf¾rd Y=ßka úiska rÑ; — jkaokSh jQ
mQckSh jQ''' ˜ .S;sldj lsisfia;a fjkia fkdl< hq;= njo
fuys§ l;sld jq‚' 2020 ux.,Hh ms<sn|j wmf.a lf;da,sl
mqj;am;a iy ckudOH j,ska m%pdrhla ,nd §ug;a ,laÈj ;=<
Y=' cqfia jdia uqks;=ukaf.a Nla;sh ms<sn|j iy t;=ukaf.a
f.!rjh ioyd wNskjfhka bÈjqKq foajia:dk iy wdh;k
ms<sn|j igyka ;nk f,i;a fuys§ idlÉPdjg n`ÿka úh'
iñ∫kaf.a ksjdih udf.a i∞;k jdih jkafkah
iuia; ,xld iud∞k úksiqre moúfhka ms≥ï ,nhs
brnv.u ls;=kq ¥; fiajd iNdj †jqreï fohs
†jhskgu idu úksiqre moú ,nhs
y,dj; óiug uy;a fiajd-
jla l< .re iSuka m%elaisâ
msh;=ud miq.sh∞ i.iqj †kSh'
msámk ù†h" ó.uqfõ
ñys∫l=,iQ˙h wdrÉÑf.a il˙hia
tïudkqfj,a m%kdka≥ iy
ñys∫l=,iQ˙h fï˙ f;fr®id
m%kdka≥ hqj<f.a wdor”h
mq;%hl= f,i 1944 cQ,s 21 †k
fuf,dj t<sh ≥gq t;=ud orejka
mia fokl=f.ka imsreK mjqf,a
fofjkshd úh'
uQ,sl wOHdmkh msámk uOH uyd ú≥yf,ka ,nd
.;a t;=ud bkamiq ó.uqj ud˙iafg,a,d lf;da,sl ú≥y,ska
wOHdmkh y∞rd ;ukg ,enqKq foaj le|ùug wjk;j
udrú, Yd' mdjqÆ l=vd foõi;ay,g we;=Ω úh'
tys wOHdmkh y∞rd miqj wïmsáh cd;sl foõi;ay,g
we;=Ω úh' kshñ; wOHdmkh ,nd f;ajdpd˙Oqrfhka ms≥ï
,eîh' 1972 cq,s ui 22 jk ∞ y,dj; ldr®fu,a wdik
foõue∫fr®° tjlg ro.=rej isá iajr®.ia: w;s W;=ï
m%Ekala udlia ysñmdKkaf.a w;ska mQcl jrï ,eîh' t;eka
isg .re m%elaisâ msh;=ud foú mshdKkaf.a ñ† Whfka
fiajhg lemúh'
óiï iyhl f,i mq;a;,u" fnda,j;a;" ys˙fmdl=K"
wÛ=Kú," nlaóf.d,a," khskuvu" udrú, yd rdcloΩj
óiïj, fiajh lf<ah' fu;=ud nlaóf.d,a, óiï fiajl
f,i lghq;= lrk ld,fha ° fudfrd;a; foõue∫r iE°u
t;=ukaf.a uQ,sl;ajfhka is≥ úh'
bkamiq fougmsáh óifï fkajdislj o mdxl=,dj
óifï fkajdislj o 2017 isg fu;=ud iajr®.ia:jk
;=re udrú, §ksixi,¶ mQcl ksjfiao úfõlSj .;
lf<ah' miq.sh ∞ fuf,dúka iuqf.k foõuõ ;=re<g
iem;a úh' y,dj; ro.=re ysñmdKka m%uqL mQcl mq;=ka
ms˙jrd meje;ajQ †jH hd.fhka miqj ó.uqj msámk ù†h
foajia:dk N+ñfha° wjika lghq;= is≥lf<ah'
iõn,e;s foú mshdKks" Tnjykafiaf.a rdcHh m;<
ls¯ug uqΩ „ú;hu lem l< .re iSuka m%elaisâ msh;=udg
Tnjykafiaf.a rdcHfha f∞rgq újD; lrk fuka wms
iefjdu wheo isáuq' ^ví' laf,dá,avd f∞ka°kq&
r;akmqr c,dYh mdr wxl 72
ksjfia m†xÑj isá r;akmqr id'
fma≥re mdjqÆ wdik foõue∫rg
wkqnoaO .sys ¥; fiajdjkays ksr;j
isá ta' ú,aika fmfr®rd uy;d uqΩ
†jhskgu n,mdk m˙† iud∞k
úksYaphldrhl= f,i bl=;a
r;akmqr w;sfr®l ufyaia;%d;a ≥ñkao
ùrjr®Ok uy;d b†˙fha †jqreï
≥kS'
ú,aika uy;d m%foaYfha iudc
fiajd lghq;= j,g fukau r;akmqr lf;da,sl tluq;=
jeäysá iñ;sfha NdKavd.d˙l f,i;a r;akmqr wxl 5
ls;=kq tallfha NdKavd.d˙l f,i;a fiajh lrkq ,eîh'
r;akmqr wdik foõue∫rg wh;a mQcd NdKav fj<|ie,
Ndrj .re fiajdjl ksheÆk ta uy;d j. óiug wh;a
je,slkak .%dufha bl=;a ∞ ;djld,slj m†xÑ ù we;'
r;akmqr ls;=ok mqnq≥ ix>fha wdrïNl idud‚lhl= jk
w;r ta uy;d r;akmqr lDIslr®u fomdr®;fïka;=fõ o tu
uy;añh r;akmqr ;eme,a fomdr®;fïka;=fõ o fiajh lr
úY%du ,nd we;'
tu uy;df.a †h◊h ld,hla r;akmqr wdik
foõue∫fr® fufyhka i|yd ´.ka jdokfhka uyÛ=
fiajdjla bgq lr we;s w;r mq;=ka fofokl=f.a wo/;s
mshl=o fjhs' iud∞k úksiqre Oqrfhka ms≥ï ,o ú,aika
uy;dg wfma iqN me;=ï∑ ^;shfnda,aâ iur;=x.&
brnv.u Y=' fma≥re mdjqΩ uqksjrekaf.a foajia:dkfha
ls;=kq tall j,g m;a lr .;a kj kdhlhska
lemls¯fï foaj fufyh miq.sh †k meje;aú◊'
l=reKE., moú wkqkdhl w;s.re Tiaáka udlia
m%kdka≥ msh;=udf.a m%Odk;ajfhka meje;s tu foaj
fufyfhka miq mQcdikh b†˙fha tall kdhlhska
lemls¯u is≥lrk ,°' thg .re óiï fiajl msh;=ud o
iyh úh'
tu foaj fufyfha° woyia ±lajQ .re wkqkdhl
msh;=ud fufia mejiSh' wo †k fuu iNdjg úfYaI
jeo.;a †khla jk nj;a f–iqia ls%ia;=ka jykafia úiska
wfmdaia;=Ωjrekag mjrk ,o Or®u¥; fiajdj wo Tng
ysñù we;' w;s úfYaI Or®u¥; udih jk Tlaf;danr®
udihg muKla th iSud fkdúh hq;=h'
brnv.u óiï fiajl .re fgrkaia lkakka.r
msh;=udf.a fufyhùfuka ls;=kq tallj, ixúOdkfhka
tu foaj fufyfha lghq;= is≥le˙◊' ^fmda,a úf–;=x.&
fudrgqfõ fldr<je,a,
fldkaiagkaghska udjf;a
m†xÑ ir;a la,erkaia v.a,ia
mS˙ia uy;d uqΩ †jhskgu idu
úksYapldr ;k;=r i|yd wêlrK
iy nkaOkd.dr weue;sksh úiska
m;alr we;'
ir;a mS˙ia uy;d uqΩ †jhskgu
idu úksiqre f,i fudrgq
ck;djg fldr<je,a, .ug
úYd, ksy~ fiajdjla l< pdr®,aia
,sfhdafmda,aâ mS˙ia ^ pdr®,aia mS˙ia& iy fi!LH fiaúldjla
jQ à' úu,dj;S mS˙ia uy;añhf.a mq;%fhls' fudrgqj id'
finia;shka ú≥yf,a wd† YsIHhl= jk fudyq §fmd,sia
wmrdO m˙laIK fomdr®;fïka;=fõ¶ iy YS% ,xlka .=jka
fiajfha fiajh lr we;'
mkaksmsáh ls%ia;= rcdKkaf.a jdr®Isl ux.,Hhg
óiïjdiSka iQ∞kï ls¯fï wruq◊ka kqjdk
fldÜGdYj, ksfjia neye±lSu fï †kj, is≥fõ' óiï
fiajl .re wkqr is,afjiagr® iy iyhl .re ks,ka;
rxcq, m%kdka≥ msh;=uka iu. kqjdk uQ,slfhda fï i|yd
∞hl fj;s' foõue∫rg wh;a kqjdk fldÜGdY 22 l
ksfjia neye±lSu fuf,i is≥jk w;r fujr ux.,
Wf,< i|yd óiï jdiska ishÆ fokdf.a iyNd.s;ajh
fuu.ska wfmalaId flfr®'
fujr ux.,Hh fkdje' 24 ^wo& isg foie' 01 olajd
ld,h ;=< meje;aùug lghq;= fhd∞ we;' Or®ufiajd
iNdfõ iy iñ;s iud.ïj, ∞hl;ajh fuu lghq;=
fjkqfjka ,efí' ^ls%iafgdamr® rKisxy&
ls%ia;= rcdKkaf.a ux.,Hhg iQ∞kula
lΩ;r kdf.dv Y=' ñLdfh,a w.%¥; foajia:dkfha
oyï mdi,a f.dvke.s,a,g wdOdr ms◊i fouõmsh
ix.uh úiska ixúOdkh lrk ,o f,d;/hs †kqï we°u
miq.sh∞ tu foajia:dk m˙Y%fha° mj;ajkq ,eì◊'
kdf.dv óiï fiajl .re rxcka ms%hor®Yk
msh;=udf.a wkqYdil;ajh u; óiï Or®u fiajd iNdj
fuh ixúOdkh lf<ah' Tnf.a wdOdr kdf.dv uyck
nexl=fõ 039200130066363 .sKqug ner lrkak' jeä
úia;r i|yd 0777449585 ls%Idka; uy;d wu;kak'
^rx‚;a fkdaksia &
f,d;/hs †kqï we°u
ld†k,a ysñmdfKda Wmka †kh iurd me< isgqùug tlafj;s
YS% ,xldfõ m<jk bme/◊u isxy, mqj;am;
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr®® ui 24 jeksod b˙∞ 154 fjΩu 25 l,n i;sm;d m;%h - msgq 32 - ñ, re' 50'00 mqj;am;la f,i ,shdm†xÑ lrk ,†' QD/47/NEWS/2019
dkd¾:
m%§mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
fld<U w.ro.=re w;s W;=ï ue,alï ld†k,a rx‚;a ysñmdKkaf.a kdu idka;=jr
ux.,Hh yd Wmka †kh ksñ;af;ka foú∫kag ;=;s ms°fï †jH mQcd hd.hla
miq.shØ fld<U w.ro.=re ue≥re †jH yDoh foõue≥fr®° meje;aúK' iyhl ro.=re w;s
W;=ï uelaiaj,a is,ajd ysñmdKka iuÛ w;s .re meá%la fmfr®rd msh;=uka fï †jH hd.h
is≥ls¯ug ld†k,a ysñmdKkag iyhjQ w;r tu †jH mQcd hd.fhka wk;=rej ld†k,a
ysñmdfKda w.ro.=re ue≥re N+ñfha me<hla isgqjd ish Wmka †kh ieure whqre'
wi,a jeishka iuÛ ixfõ° fjkakg we˙hqula∑
wm foaj orejka yeáhg ≥j,d mq;d,d
foaj orelu ,nd .ekSu .ek wfma
úYajdih ;eìh hq;=hs' ta ksid Tn ieu
wi,a jeishka iuÛ ixfõ° fjñka foaj
orejka fjkakg hdÉ∆ lrkak'
n≥,a, ro.=re w;s W;=ï úkaiagka
m%kdka≥ †'i'ks' ysñmdfKda miq.shØ
n≥,a, moúfha ;Ku,aú, iqjiykfha
iñ∫kaf.a foajia:dkfha meje;ajQ ux.,
†jH mQcdfõ° mejiQy' tu foajia:dkhg
wh;a l=vd ls;=kq ix>fha uy;a lem
ùfuka fujr isõfjks jdr®Isl ux.,Hh
is≥ le˙K' l=vd ls;=kq ix>fha iNdm;s
Ir®,s uy;d .re msh;=uka iuÛ l=vd mjq,a
ixLHdjla iuÛ l%shd;aul ùfuka
óiula njg m˙jr®;kh lf<a ±kg jir
tlyudrlg muK fmr°h'
†jH mQcdj wjidkfha ro.=re ysñmdKka
iqjiykfha iñ∫kaf.a m%:sudj /f.k
foajia:dkfha isg ;Ku,aú, k.r iSudj
olajd ógr® 200 la muK ≥r ie±yej;=ka
iuÛ ù† f.dia foajia:dkhg meñK
m%;sudfjka wdis˙ .kajk ,°'
l%siafgdamr® is,ajd
;Ku,aú, iqjiykfha iñ∫kaf.a ux., hd.fha° we˙hqula∑
à' iqks,a m%kdka≥
ñksiqka „j;=ka w;r isák ld,fha° foõoyug lsis≥ m˙;Hd.hla" we,aula" wdorhla
lrkafka keye' cmud,h lsis úgl WÉpdrKh lrkafka keye' uereKg miafia
w;g ouk fldka;h mjd oukafka fjk;a flfkla' th iØld,sl „ú;h ch.kak
m%udKj;a jkafka ke;ehs cd-we, óiï fiajl .re m%sh chudkak msh;=ud lkqjk iqidk
N+ñfha mej;s u<jqkaf.a ux.,H †k †jH mQcdfõ° m%ldY lf<ah'
foaj jpkh ;=< wms „j;=ka w;r isáh° lghq;= l< hq;= nj;a ta .ek .eUq˙ka
wOHkh l< hq;= nj;a Wkajykafia jeä≥rg;a mejiQy' †jH mqcdjg úYd, ms˙ila iyNd.S
jQ w;r .re k°I chfldä fidhqre;=udo yjq,a úh' uelaisuia frdahs fmfr®rd fjkSIshia wekagks
nqre,a,msáh óiï fiajl .re bka†l m%idoa fmfr®rd msh;=udf.a u.fmkaùu hgf;a
nqre,a,msáh Y=oaOjq W!f.da uqks;=ukaf.a oyï mdif,a ore ±˙hka úiska foajud;d
ne;sh m%p,s; ls¯u wruqK lr wr®:dkaú; or®YkSh m%or®Ykhla miq.shØ mj;ajk ,°'
foajud;djkaf.a „ú;fha jeo.;a wjia:d" cmud,h WÉpdrKh ls¯fï jeo.;alu" Ñ;%
u`.ska yd kdgHdkqidrfhka uekúka b†˙m;alr ;snq◊'
.re fï˙ ;sfiard meú† fidfydhq˙h we;=`M oyï mdif,a wdpdr®h uKav,h
fuu lr®;jH idr®:l lr.ekSu i|yd ±ä lemùfuka orejka Wkka≥ l< w;r"
fouõmshkaf.a fkduo iyfhda.ho ,eìK' m%or®Ykh keröu i|yd úYd, ms˙ila
iyNd.s jQy'
fldaÜfÜ id' f;dauia ú≥y,a YsIH kdhl †kh fldaÜfÜ †idkdhl .re fm%ã
Ydka;s l=udr msh;=udf.a m%Odk;ajfhka meje;aúK' fuys° 2019$2020
jir i|yd YsIH kdhlhkag molalï me<`oùu is≥ lrk ,°' ú≥y,am;s .re ks,ka;
Wvqjl msh;=udf.a u.fmkaùfuka YsIH kdhl ixioh iuÛ wdpdr®h uxv,h lghq;=
ixúOdkh ler ;sìK' ksu,a ' ta' w,afïod
l%sia;shdks lghq;=
wud;HdxYh
u`.ska mj;ajk ,o
cd;sl nhsn,a ±kqu
ñkqu ;r.fha°
l=reKE., ro.=re
moúhg wh;a
ue,ais˙mqr is˙yo
oyï mdif,a
hq' foõñ◊ rIs
m%Nd fmfr®rd iy
weï'fla' fkrkackd
†jHhkac,s hk YsIHdjka cd;sl uÜgfï ch.%yKh ,nd we;' tu orejka fofokd
,nd.;a iy;sl m;a iuÛ f∞ñksldk ksldfha oyï .=re †,arelaIs m%kdka≥ meú†
fidhq˙h m%°m PdhdrEmhg fmkS isá whqre'
moaud meää,shka
wdrïNh ( 1866 cQks 07
dkdr®:
m%°mhls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeks∞ b˙∞
18 úfYaIdx.
wjidk cjksldj iy bkamiq
wm wjáka foaj uysuh w;a olsuq
- 29-
miq.sh i;sfhka''''
urKh iy bkamiq „ú;hla@
fï ms<sn|j úúO
wd.ïj, úúO u; ;snqK;a
tajd fndfyduhlu
W.kajkafka ur◊ka
miq ñ≥kq wd;auh ;j;a
„ú;hla ;=<g we;=Ωjk
njhs'
ta nj wm Or®ufha
ksr®ud;D f–iq iñ∫ka
ñh f.dia kej;;a kj
„ú;hla ,eîu fyj;a
mqkr® W;a:dkhla ,nd
f.k ur◊ka miq „ú;hla
mj;sk nj Tmamq lr fmkajd j∞<y'
tmuKla fkdj mõldrhska jqj;a ukia:dmkh
yryd ≥r®j, ñksil= f,i fï mdm;r „ú;fhka
ñ° urKfhka miq iajr®.Sh iïm;a ,nd .; yels
nj b.ekajQ Wkajykafia thg ls%hdfjkau Tmamq lr
fmkajQfha fufiah'
Wkajykafia iu. tlu fõ,dfõ ° l=rei .fiys
t,a,d urKhg m;a jQ fidrd ;u mdmj,g yoj;skau
iudj b,a¨ úg f–iq;=ud lSfõ §wo kqU ud iu.
mdrd°ifhys isákq we;'¶ hkakhs' ta wkqj f–iq;=ud
iu.u tu miq;ejqKq fidrd t†ku mdrd°ih fj;
we;=Ωù we;' mõ ludj ,eîu t;rïu m%n,h'
fï „ú;fhka miq „ú;h .ekurKfhka „ú;h wjidkhs u;jd† hkak ms<sn|j
ñksid ;=< mj;sk l=;=y,h buy;a h' fï ksidu
fndfyda úoHdhska o úoaj;=ka o" .%ka: l;=jreka o ta
ms<sn|j úúOdldr .fõIK is≥lrñka isá;s'
thg fya;=j jkafka iuyre ur◊ka miq „ú;hla
fkdmj;sk njg u;jdo b†˙m;a ls¯uhs' tfia kï ñh
.sh Ydka;=jrhska h<s „ú;h ,en wmg msysg jkafka
flfiao@
úoHd;aul m˙laIK fï ms<sn|j úfYaI mr®fhaIKhkays ksr; jQ
úoaj;l= jk fr®ukaâ uQâ urKfha f∞rlv isá oreKq
frda.Ska ^kshr® fv;a tlaiamS˙hkaiia& fukau idhksl
f,i ffjoH úoHdjg wkqj ñh .shd hhs ffjoHjreka
úiska ksr®foaY l< miq h<s fuf,dj taug h<s mK
,enQ wh lsysm fofkl= fhd∞ is≥ l< mr®fhaIKj,
jdr®;d t<s olajd we;'
tys° Tyq ,ndf.k ;snQ idlaIs fufia 1975 ° §,hsµa
wdµag ,hsµa¶ hk kñka t<s olajd we;' tu .%ka:h
f,dj b;du;a ckms%h jQ w;r jir lsysmhl ° tys
msgm;a ñ,shk 10 g wêl ixLHdjla wf,ú ù ;snq◊'
ñksil= ñh.sh miq isrer ksii, fõ' tfy;a wd;auh(
Ú ;u isre˙ka bj;aj wyfia fyda ñh.sh isrerg
by<ska mdfjñka ;sîu'
Ú my< is≥fjk foa ks¯CIKh ls¯u'
Ú miqj tlS wd;auh wE;g mdù f.dia °r®> Wu.la
†f.a .uka ls¯u'
Ú B<Ûg hï °ma;su;a buy;a wdf,dalhla mj;sk
ia:dkhlg meñ”u'
Ú b;du;a hym;a" m%ikak" wdlr®YkSh lreKdN˙;
lgy~la ^f–iq;=ud jeks& l;d ls¯u'
fï wd† jYfhka tu i;Hh w;a±lSï tlS
.%ka:fhka úoHd;aul miqìula u; t<solajd we;'
^fuhg wmg uE;l° we;s W∞yrKhla kï
bka†hdfõ 1949 bme° mQcl;=ul= jQ fcdafia udkshx.=Ü
msh;=ud 1985 ° oreKq wk;=rlska ñhf.dia h<s m%dKh
,o i;H is≥ùu' fuu jdr®;dj wo o wka;r®cd,h
Tiafia ±l n,d .; yel' t;=ud f–iq;=ud w;a≥gq
whqre tys ±lafõ'&
ls;= oyug wkqjo ñksil= ñh .sh miq fjkia
„ú;hlg fhduq jk njg fï is≥ùï idlaIs fõ'
tfiau wm fuf,dj lS ≤ ms<sn|j o wmg tys°
uqyqK °ug is≥fõ'
,nk i;shg
lf;da,sl iNdj ;=<
nyq;rhla .re msh;=uka,d
is,aj;a Ôú; .;lrñka"
foúhka jykafiaf.ka ;ukag
,enqk foaj le|ùug ksis
m%;spdr olajñka" lemjq
mß;Hd.fha Ôú; ;=< ck;d
fiajfha fhÿk;a" fndfyda úg
wmg wikakg ,efnkafka"
msh;=uka,d ms<sn|j wY=Nodhl
úfõpkhka h'
th tfia isÿjkafka
fndfyda ne;su;=ka i¾j
wY=Njd§j ;uka .ek muKla
fkdj wka wh .ek;a n,kakg
W;aidy oeÍfï wjdikdjka;
m%:sM,hla f,ihs'
fujka jd;djrKhla ueo"
is,aj;a lf;da,sl msh;=ul=
.ek t;=udf.a úfhdafjka miqj
jd.a m%Kduhla ±laùu t;rï
myiq lreKla fkdjQj;a"
miq.shod wfmka ioygu iuq.;a .re isß,a fcdaYma msh;=ud
.ek .=K j¾Kkdjla lsÍu t;rïu wmyiq fkdjkafka"
wújdofhkau oeyeñ" is,aj;a" .=K .rel" wdo¾Yj;a
msh;=ul= f,i t;=udf.a weiqr ,enQ wm ljqreka úiskq;a
meyeÈ<sj okakd ksiduh'
ud .re isß,a fcdaYma msh;=udj m<uq jrg uqK
.eiqfka" tod 1971 jif¾ tjlg ymq;f,a ydjvka
foõi;ayf,a mQcl isiqjl=j isáh§ h' ta jif¾
foõi;ayf,a isáfha isiqka y;a fofkl= mu‚' .re fykaß
is,ajd msh;=ud tys wÈhqre mshku úh' fld<ôka wE;"
;rula kqyqre foaY.=Khl" kEoE ys;j;=kaf.ka wE;aj"
tod wm .; l< ta foõi;ay,a Ôú;h isiqkag ;rula
mSvdldÍ jqj;a ks;e;skau ±ä yqfol,d njla ;=< ld,h
.;l< wÈhqre msh;=udg th udkislj fndfyda mSvdldÍ
úh hq;=uh'
fï nj b;d ;Èka .re fykaß is,ajd msh;=udg oeKqkq
whqre wmg tod fkdf;areK;a oeka kï th fyd|ska jgyd
.; yelsh' fujeks ;;a;ajhla hgf;a Èkla t;=ud wmg
Y=N wdrxÑhla f,i okajd isáfha t;=udf.a iyhg ;j;a
msh;=ul= tùug tjlg w.ro.=re foaj fiajl f;dauia
ldÈk,a l=f¾ ysñmdKka ;SrKh lr we;s njhs'
wm tod ta kjl msh;=ud ljqreka o" fldhs jf.a
flfkla o" oeä úkhdkql+, md,lfhla o" fï jf.a
fndfyda foaj,a .ek is;ñka t;=ud ms<s.ekSug iqodkï
úh'
flfia fj;;a .re isß,a fcdaYma msh;=udj wm
m<uq jrg ÿgq fudfydf;a foõi;ay,a isiqka lsisfjl=;a
n,dfmdfrd;a;= jQ iajrEmhla t;=ud ;=<skaa olskakg
kqmq¿jka jQfha t;=ud ndysrj uyd fm!reIhlg ysñlï
lshQ mqoa.,hl= fkdjQ ksid úh yelsh'
tod iji foõi;ay,g meñ‚ t;=ud" miqÈk oyj,a
wms kej; oelafla" l=vd Woe,a,la f.k u,aj;af;a Wo¨
.dñka isáh§h' t;=ud fuf;la ÿr meñ‚fha u,aj;a;
n,d.kakg oehs wm ;=< ydxlúishla we;sjqj;a" jeä
ojila hkakg fmr wm ieu isß,a fcdaYma msh;=ud ;=<sska
olskakg mgka .;af;a uyd wOHd;añl;ajhlg Wreulï
lshk" wfhdauh mqoa.,fhl=hs'
.re isß,a fcdaYma msh;=ud fuf,dj ñKqï oKafvka
id¾:l;ajh f,i ueksh yels fndfyda foaj,ska mrsmq¾K
mqoa.,hl= fkdùh' Wmdê mÜgï fyda iqúfYaIS wê
idudkH yelshdjka lsisjlg t;=ud iycfhkau Wreulï
fkdlsõj;a" t;=udgu wdfõksl wkkH;djhla ;snqKq nj
t;=ud hgf;a mQcl mqyqKqj ,en wo foaYSh yd úfoaYShj
úisÍ isák t;=udf.a mQcl yd .sys f.da,nd, msßi fyd|skaa
okakd lreKls' úfgl t;=ud wka;.dó
úkh md,lfhls' ;j;a úfgl woyd .kakg neß
wdldrfha lreKdjka; yd fifkfynr msfhls' ñ;=frls'
úfgl pgia mgia .d lïuq, yryd mdr folla .eiq
oE;u" lrjgd hjñka foõi;ay,a isiqkaj ;uka fj;
,xlr.kafka" mQcl mqyqKqfõ wjeis yeu wx.hlau ukdj
ixl,kh lr.kakg t;=ud ;=< ;snq mqÿudldr yelshdj
ksidh' isß,a fcdaYma msh;=ud we;af;kau ;u È.=ld,Sk
mQcl Èúh ;=< fndfyda ld,hla .; lf<a foõi;ay,aj,
úúO ;dkdka;r orñka mQcl mqyqKqj ioyduhs' ta
ld,fha l=uk ;dkdka;rhla oerej;a" ;udf.a ¥; fiajdj
l=ulaoehs y÷kd .ekSug t;=udg yelsùu yd ta fiajhg
wkq.;ùug t;=udg mq¿jka jqfha wka lsisjla ksid fkdj"
t;=udf.a .eUqre wOHd;añl;ajh ksidu úh hq;=hs' t;=ud
hgf;a mQcl mqyqKqj ,enQ ud miqld,Skj t;=ud idka;
wef,daishia foõi;ayf,a wOHlaIlj isáh§ ud tys
NdKavd.dßl f,i m;aúh'
ta jk úg t;=ud jir .Kkla tu foõi;ayf,au
NdKavd.dßl moúh ord ;snqfKah'
kuq;a ud m;aùu ,nd jev ndr.;a od isg lsisu
lreKla .ek t;=ud uf.a jevj,g weÕs,s fkd.eiqfha"
oeka th ;ukaf.a ld¾h fkdjk nj fyd|ska oekf.k
isá ksidh' we;af;kau fï yeisÍï rgdj" fï Ôú; ±lau"
mQcl ;=ukag muKla fkdj .sys Ôú;fha mjq,a j,g o
wNsfhda.hls' bkamiq ud l¿;r oyï fijk foõi;ayf,a
wÈhqre f,i m;aj hoaÈ" .re isß,a fcdaYma msh;=ud wd;añl
wOHlaIl f,i m;aùï ,eîh'
t;=udg flfia fj;;a ug kï th b;d wiSre
lghq;a;la úh' uf.au .=rejrhl=" uf.au wOHlaIl
msh;=ud oeka ud hgf;a isàu ug tla;rd úÈhl udkisl
mSvkhla jqj;a" th t;=udg kï lsisÿ m%Yakhla fkdùh'
ug fï m;aùu ÿka ú.iu ud ksl,ia udlia
w.ro.=re;=uka yuqù lshd isáfha" .re isß,a fcdaYma
msh;=ud wOHlaIl f,i m;a lrk f,ihs' túg w.ro.=re
ysñmdKka lshd isáfha z.re isß,a fcdaYma msh;=ud uu
fyd|ska okakjd' lsis m%Yakhla fjkafk keye' nh ke;=j
.syska jevlrkakZ hkqfjks' ta isß,a fcdaYma msh;=udf.a
wkkH;djhs' t;=ud b;d mqoa.,sl úh' t;=udg fndfyda
ñ;=rka fkdisáfhah' t;=udf.a Ôú;h b;d ir, úh'
;ukg w;HjYH foa yefrkakg lsisod iqfLdamfNda.S
lsisjla mßyrKh fkdlf<ah'
t;=ud ug Èkla lshd isáfha ;ukaf.a we| <Õ ;nd.
kakd úÿ,s mkaou jir ;siamyla ;siafia mdúÉÑ lrk
njhs' ud w¨;a udÈ,sfha úÿ,s mkaoula f.k fokakg
oehs weiQ úg t;=udf.a ms<s;=r jqfha" zwehs fïl fyd|g
m;a;=fjkjfk" ;j tlla fudlgoZ hkakhs' t;=ud
i;= jQfh;a" b;d iaj,amhhs' t;=udg wjYH jqfha;a b;d
iaj,amhls'
fuf,i .re isß,a fcdaYma msh;=udg wm yeuf.a Ôú;
j,g uyd n,mEula lrkakg yelsjqfha wkalsisjla ksid
fkdj" t;=ud ;=< ;snq .eUqre wOHd;añl;ajh ksiduhs'
t;=ud ;u Ôú;fha mkakrh ,enqfha wOHd;añl;ajh ;=<
ksid ks;e;skau t;=udf.a Ôú;h ;=< je<| .kakg fyda
w;ayßkakg lsisjla ;snqfKa ke;'
t;=ud i;=jqfha fuf,dj jia;+ka fkdj" neyem;alu"
lSlrelu" È<s÷lu" jD;Y=oaêh jeks iaj¾.hSh jia;+kah'
meh .Kkla iuyr úg jre .Kkla t;=ud foõi;ayf,a
foõue÷r ;=< yqfol,dj isá whqre we;af;kau
foõi;ay,a isiqkg ;u wOHd;añl;ajh .eUqre lr.kakg
uyd wdo¾Yhla yd uÕ fmkaùula úh' uyd f,dl=
jevj,ska fkdj" t;=udf.a Ôú;fhka fndfyda fofkl=f.a
yoj;a j,g <ÕdjQ msh;=ul= f,i wújdofhka fu;=udj
ioyka l< yelsh'
t;=ud ;udg uqK .eiqKq yeu flfkl=u weu;=fõ ;u
yelshdjka fyda l=i,;djka ;=<ska fkdj" ;ukaf.a mQcl
Èúh ;=<sks'
zuu hym;a igfkys igka lf<ñ' uu Èùu wjika
lf<ñ' ±yeñ Ôú;fha lsÍgh ug oeka fjkalr ;sfí' ta
uyd ojfia§ idOdrK úksYapldr iñ|dKka jykafia th
ug fok fial' ug muKla fkdj" Wkajykafiaf.a m%ldY
ùu wdYdfjka n,dfmdfrd;a;= jk ish,a,kag o th fok
fialehs Y=Ojq mdjq¨ ;=ud ;sfuda;sg ,shq wdldrhg u isß,a
fcdaYma msh;=ukag o ìh iel ke;sj foúhka jykafia
bÈßfha m%ldY lrkakg yels nj uf.a úYajdihhs'
t;=ukag ks;H iekiSu ,efíjdæ
w;s.re m%ekaisia ksla,ia fiakdkdhl msh;=ud
.re isß,a fcdaYma msh;=ud ;=<sska olskakg ,enqfKa uyd wOHd;añl;ajhlg Wreulï lshk iqúfYaIS mqoa.,fhls
furg lf;da,sl iNdj ;=< uE;
hq.fha mQcl mqyqKqfõ úúO
me;slv idlaId;a lr .ekaug Wr
≥ka h;sjrhdKka fjkqfjka msfok
W;a;udpdr igyk'''
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeks∞ b˙od
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
fndamsáh lS mu◊ka wmf.a
isf;ys my<jkafka Ydka;
ksl=,d jQ uqks;=ud yg lemjqkq ft;sydisl
foõue∫rhs' fï foõue∫r wm YS% ,xld
lf;da,sl jdiSka ldyg;a b;d yqremqre≥
isoaOia:dkhla hhs i|yka lrkakg yelsh'
fï foajia:dkh fj;g jdr®Islj .,d
tkakkaf.a ixLHdj †fkka †ku fo.=K
f;.=K ù we;s nj fkdryils' úfYaIfhka
ux.,Hh yd iïnkaO jljdkqfõ°
ñksia „ú;fhys uqyqK †h hq;= úúO
wjia:djka fjkqfjka wjYH yõyrK
m;d meñfKkafkda fndfydah' tl w;lska
isoaOia:dkhla f,i fuh jeä†hqKq jQ nj
ie,lsh hq;= w;r foajia:dkh jgd tlafrdla
jQ ms˙i ;u jdiia:dkhla f,ig f.dvk.d
n,.;= óiula f,iska o uqyql=rd hdu úfYaI
isoaëka yeáhg i|yka l< yelsh'
fuhdldrj l=vd YdLhla f,ig ye≥Kq
jevqKq fuu fndamsáh lf;da,sl .ïudkh
b;du;a ld,Sk fukau jeo.;a whq˙ka
ls%hd;aul fjñka fï jk úg wjqre≥ 129
la iïmQr®K ùuhs' tfy;a fndamsáh uq,a
m†xÑlrejka fldaÜfÜ rdcOdksh mej;s jr®I
1378 jeks ld,jljdkqjl fuys .%duhka
;=< „j;a ùu ms◊i ixl%uKh ù we;s nj
mer◊ uqL mrïmrd.; mdGj,ska lshfõ'
,kafoais hq.fha uy;a ≥Ialr;dj,g Ndckh
jqkq fuys lf;da,sl ck;dj ì%;dkHhka rg
w;am;a lr.;a miq w;ajqKq wd.ñl ksoyiska
m%fhdack .ekSug wu;l fkdl<y' tl,
fndamsáh kq.fma kï .%dufha „j;a jQ mjq,a
lSmhl mqfrda.dó;ajfhka jr®I 1936 °
fndamsáh foõue∫r b;du;a l=vdjg wdrïN
fl˙◊' l,ah;au ,xldfõ kdfhl=;a
foiska ne;su;=ka w;s úYd, f,i fndamsáh
foõue∫r lrd we° tkakg jQy' jr®I 1890 °
wo" olakg ;sfnk iqúi,a foõue∫r b†lss¯u
i|yd w;s W;=ï ls%iafgdamr® fnka‚hka
w.%rdc.=re m%id°;=uka úiska uq,a., ;nk
,°' f–' we,a' r;akdhl msh;=ud óiï
fiajl msh;=ud jYfhka lghq;= lr we;'
ls%'j' 270 udr®;= ui 15 jk †k
b;d,sfha ñrdka kqjr ,Sishdmgqfka mdka;r
.fï úiQ Okj;a yd jxij;a hqj,la jQ
tamsmdks yd cqjdkd hk Or®ñIaG foudmshka
;=<ska §ksl,ia¶ hk <orejdf.a Wm;
is≥úh' Wmf;ys zchZ hk Y=N kduh
m%ido iakdkfha° ,oao jQ fuu <orejd
jxYl=, uysufhkq;a ftYapr®hh iïm;a
j,skq;a ms˙mqka úh' ;u foudmshkaf.a
Or®ñIaG „ú;fha fijke,a, Wmf;a isg
w;aú†kakg ,eîu fuu <orejd ,o iqúfYaIS
jrm%idohls' ;u foudmshka wkqj hñka
fkdlvjd oyï lghq;=j, ksr; úh' ny
f;ark jhig;a fmr isg l=vd ksl,ia
foúhka flfrys uy;a Nla;sfhka lghq;=
lr we;' ksrdydrh rCId ls¯u - iqΩ
úfõlhla ,o iEu úgu foajia:dkhg
f.dia foaYkd weiSfuka iy foaj Nla;sfhka
hqla;j lghq;= lf<ah' bf.kSug iy wd.u
oyug uq,a ;ek≥ks' ksl=,ia ;=ukaf.a ;reK
„ú;h weröu;a iu. foudmshkaf.a y†is
úfhdaj is≥úh' uõmsh Wreufhka ,o uyd
Okh †<s∫ka w;r fn∞° ;dmi †úhg
tlaùug fuys° uu ;reK ksl,ia ;SrKh
lf<ah' tys° z†<s∫kaf.a mshdZ hk kñka
m%lg úh' Or®ñIaGlu ksidu foaj wkqyiska
hï hï m%d;sydr®hhka mEugo fu;=udg
yelshdj ;snq◊' jfrl rej,a kejla .uka
lrñka isáh° whym;a ld,.=Kh ksid
is≥jkakg .sh úkdYh ksl=,ia;=udf.a
foaj Nla;sh yd úYajdih u; j,lajd
.kakg yelsúh' tu ksid zkdúlhkaf.a
wdrCIlhdfKdaZ kñka mqokakg jk' tfiau
;u †h◊hka újdy lr°ug fkdyelsj
iudc wiïu; jevj,ska Tjqka fírdf.k
újdy lr°ug i,iajd we;' tys° t;=uka
z;re◊hkaf.a wdrCIlhdKkaZ yeáhg
.re nqyquka ,nkakg jQy' b;d,sfha órdï
k.rfha ro.=re;=uka iajr®.ia: jQ miq
B<Ûg tu ;k;=rg m;aùug ydialulska
fuka fu;=udg yelsúh' ≥r®NsCI iuhl°
tla fNdack Yd,djl uiaudxY ms◊i
<uhska ;sfofkl= gexlshl oud we;s nj;a
ksl,ia uqks;=ud ±k.;a miq jyd t;kg
f.dia tu orejka urKfhka fírdf.k
we;s nj;a i|yka fjhs' fï ksid fu;=ud
orejkaf.a foajdrCIl jQ njg m;a úh' ta
ksidu §<orejkaf.a wdrCIl mshdfKda¶
hk wkajr®: kdufhka ms≥ï ,oy' .ï
kshï.ï j, fukau foaYfoaYdka;rj,
ixpdrfha ksfhf,ñka wkHd.ñlhska fj;
i;H foaYkd lrkakg úh' wms˙is≥lfï
mdmhg yiqfkdù ;u jD;Y=oaO;djh
/l.;a fu;=udfKda §,Sishd mgqfka iq.kaO
mqIamh¶ hk f.!rjkSh kdufhkao ms≥ï
,oy' fï ld,h ;=< órdka foaYh mqrdjgu
uyd id.;hla me;sfrkakg úh' c,h yd
wdydr fkdue;slñka oyia .Kka ckhd ñh
hkakg mgka .eksK' fï Wj≥˙ka foaYh
wdrCIdlr°ug foúhka whoñka isák
w;r fldia;ka;Skq wNskdhlhd fj; ;s˙Û=
mgjd.;a kejla isis,sfha isg iamd[a[h
n,d hk w;r" keõm;s yd l;dnialr tu
kej órdka
foaYfha oreKq
id.;hla neúka
tu m%foaYhg
yrjd heùug
fu;=ukag
yelsúh' ≥Iag
†fhdalaf,aishdkq
wNskdhlhdf.a
oreKq id.;hla
neúka tu
m%foaYhg
yrjd heùug
fu;=ukag
yelsúh' ≥Iag
†fhdalaf,aishdkq
wNskdhlhdf.a
oreKq kS;s ¯;s
j,g hg fkdù
ls%ia;= Or®uh
foaYkdlr
nkaOkd.dr
.;ùug mjd
is≥úh' h<s;a
ls%ia;= Or®uh
m%isoaêfha
foaYkd lf<a
T.iagia iSir®
frdau wêrdcHhdf.a mkjk ,o oreKq
kS;s j,g ìh fkdùh' ro.=re ksl=,ia;=ud
hqla;shg .re lf<ah' oreKq wmrdOlrejka
ohd wkqlïmdfjka wjjdo wkqYdikd
lr iqu.g yerjQy' fï ksidu fu;=ud
zOr®ñIaGhskaf.a mshdZ hk kdufhkao ms≥ï
,oy' fï whq˙ka ;u uqΩ Okfhka „ú;
ld,hu;a wka wh fjkqfjka lem l<
fu;=ud ls%'j' 343 foieïnr® ui 06 fjks
†k mQr®jNd.fha° iajr®.ia: úh' fu;=udg
leml< †kh f,i foieïnr® ui 06
fjks∞ fjkalr we;' bkamiq meñfKk
m<uq bre†k fndamsáh .%dufha foõ úufka
uy;a cfhda;aijfhka t∞ fu∞;=r ux.,Hh
mj;ajkq ,efí'
.ïmy †ia;s%lalfha j;a;, ue;sjrK
fldÜGdYfha bka†hka id.rhg;a
uq;=rdcfj,a hdhg;a ue† jQ uqyq≥ nv ;Srefõ
ó.uqj yd fld<U k.rh w;r we;s iqkaor
.ïudkhls' ta iufhys fuu m%foaYj,
fldaÜfÜ rcjdi,ska ,enqKq l=Uqrej, ù
f.dú;eka ls¯u iYS%lj mej;=◊' uq;=jka
iy,a rcjdi,g imhk fj, kñka
§uq;=rdcfj,¶ lshd Ndú;d úh' mD;=.Siskaf.a
meñ”u;a iu. lf;da,sl Or®uh l%ufhka
jHdma; úh' tfy;a ,kafoaiskaf.a meñ”u;a
iu. lΩ;r isg mq;a;,u olajd
.ukd.uk lghq;= ioyd we, udr®. lemsks'
le<◊ .fÛa isg ó.uqj l,mqj olajd
fndamsáh .u yryd yeñ,agka we, lmd
we;' fï ksidu ÆKq ñY% c,h uq;=rdcfj,g
m;s; ùu ksid l=Uqre mqrka úh' uqΩ ìï
m%udKh wlalr 8000 la jQ uq;=rdcfj,
;kslru uv f.dfydrla njg m;a úh'
wojk úg ≥mam;a ñksiqkag f.j,a id∞
.ekSu i|yd l=vd ìï fldgia fjka lr
° we;' lr®udka;lrejkaf.a f.dvke.s,s
±lsh yel' W;=re wka;fhka Ydka; ksl=,d
foõ úuk †iafjk w;r ol=◊ka fmfkkag
we;af;a flrj,msáh n,d.drhhs' lgqkdhl
wêfõ.S udr®.h uq;=rdcfj, isidrd we;'
fndamsáh .u b;d iS>%dldrfhka †hqKq jk
w;r lf;da,sl ck;dj b;du;a nyq;rhla
fjfik m%foaYhls' fuu .%duhg meñ”u
i|yd kùk moaO;sfha mdrj,a j,ska
iukaú;hs' uxikaêia:dkhlao fjhs'
uqΩ f,da jeis okka y∫kk" ieug
irKh jQ Y=oaO jQ ksl=,d uqks;=udg leml<
úYd,;u
foajia:dkhla
jYfhka b;du;a
m%p,s; Y=oaO jq
ia:dkhla YS%
,xldfõ fndamsáh
.%dufha msysgd
;sîu .ïjdiSka
jk wm ,oa∞
jQ Nd.Hhls'
tfiau th úfYaI
wdYsr®jdohls' b;ska
jr®Ihla mdid
fuu foõue∫fr®
is≥lrkq ,nk
jdr®Isl ux.,Hh
i|yd †k
lSmhlg m%:u
isg meñfKk
jkaokdlrejkaf.
ka fuu ia:dkh
ms¯ b;s¯ hkjd
we;' ux.,H
iufhys fuys
meñfKk
oioyia ixLHd;
jkaokdlrejka
wjg msysá ;=re
fijfkys yd iómj we;s mdGYd,dj,
úfõl iqjh ,nñka foõue∫r iómfhys
we;s b;d mer◊ isis,a †h W,am;ska iakdkh
fldg frda. ksjdrKh lr.kq jia fuys
meñfKk úYajdijka;hskaf.a ixLHdj b;d
wêlh' t;=ukaf.a foõ úufka we;s ,sf|ys
meka ì|lska is≥jk m%d;sydr®hhka wmuKh'
ta ;rug woyd .; fkdyels ;rïh' tfiau
ndrkQ,a lrkd ydialï .eksh fkdyels
;rïh'
ux., †k b;du;a .reire wkaoñka
meje;afjk ux., †jH mQcdj wjik
Y=oaO jQ ksl=,jQ uqks∫kaf.a m%;sudj uy;a
cfhda;aijfhka úis;=re f,i irKf.k
we;s udr®.fhys fmrye˙ka jevujd kej;
foõue∫r lrd muqKqjkq ,nkafka frda.Ska
oi oyia .Kkla ia;S% - mqreI nd, - uyÆ
;reK ;re◊hka ;u frda. ksjdrKh
lr.kqjia Y=oaO jQ ksl=,d jQ uqks∫kaf.a
iqreju wNshi yevQ l∫f,kah' ienE
úYajdifhka Y=oaOjQ ksl=,d jQ uqks∫kaf.a
irKh fidhkakd jQ .r®NkS ud;djkag
;u m%iQ;fha° mjd lsisu mSvdjlg m;a
fkdjk m˙oafoka Wkajykafia wdYsr®jdoh
fojd j∞rK nj i;Hhls' orem, ke;s
whg orem, ,nd°u o fï;dla oyia .Kka
uõjre fuu foõ úukg meñfKkafka
ia;+;s m%Yxid uqLfhka l:d ls¯ugh'
fkdfhl=;a ≥la lïlfgdÆ j,g ndckh
jQjka o frda. mSvd hkd†fhka mSä; jQjkao
Y=oaOjQ ksl=,d jQ uqks∫kaf.a msysg wdrCIdj
m;d Wkajykafiaj fidhd fuys meñfK;s'
Ndr kqjdkh †k ° is˙;a m˙† úfYaI
foaj fufyhla oyj,a ld,fha° is≥fjhs'
fu†k Woh ld,fha isg kdkd foiska
meñfKk jkaokdlrejka ;uka úiska
fmdfrdka≥jk wdldrhg mqo m~qre Tmamq
lrkq ,nkafkdah' fu†k Y=oaO jQ ksl=,d
uqks∫kaf.a m%d;sydr®hd;aul jQ l=vd m%;sudj
isidrd w;=re is≥re ke;sj /ialld isák
ckldh foi n,k l,ays ljrl=f.a jqjo
is;ai;ka Wkajykafia fj; we° hkjd
fkdwkqudkhs' w;S;fha isg wo olajd
Ndr kqjdkh †k is≥ lrkq ,nk ∞kuh
msxluo b;d jeo.;a ia:dkhla .kS' úfYaI
foaj fufyhka <orejka wdis˙ .ekaùfï
fufyhka t†k uqΩ oji mqrdjgu we;s
neúka msg m<d;aj, isg meñfKk
jkaokdlrejkag th uyÛ= fi;ls'
wdYsr®jdohls'
Wkajykafia leml< †kh jQ
n%yiam;ska∞ †k fndamsáh fuu foõúuk
lrd meñfKk jkaokdlrejka nyq,hs'
i;sfha iEu n%yiam;ska∞ †k Wkajykafiag
lem l< †kh fõ' b;d,sfha órdka foaYfha
Y=oaOjQ ksl=,d uqks foõue∫r lrd wm
hdug yelshdjla fkdue;' tfy;a wm YS%
,xldfõ fndamsáh .%duh Wkajykafia kñka
w;súrdcudkj ;sîu .ïjdiS wmg uy;a
wdvïnrhls' jdr®Islj meje;afjk fuu
ux., W;aijh i|yd t∞ wE; w;S;fha
fndfyda jkaokdlrejka yeñ,agka we,
udr®.fhka Tremdre yd kÛ=,a j,ska o ;j
iuyrla uqyq≥ fjr< †f.a o meñ◊ nj
we;a;h' tfy;a wo ;u ;ukaf.a jdyk
j,ska fndfyda fofkla meñfK;s' fuu
†khkays jkaokdlrejkag ishÆu myiqlï
óiu Ndr msh;=uka iy iñ;s iud.ï
ksfhda‚;hska lghq;= lrkq ,efí' meú†
fidfydhq˙hkaf.ka ie,fik fiajh
buy;ah' tfia jqjo ie±yej;a ck;djf.ka
fuu mQckSh ia:dkfha meje;au i|yd wdOdr
wjYHhs' Okj;a Okm;shka fuu úukg
úfYaIdldrfhka Woõ lrkq we;' m%foaYfha
m%Odk uxikaê ia:dkj, ±l.kakg
we;af;a Ydka; ksl=,ia uqks;=udf.a iqúi,a
m%;sudh' .ï mqrdjgu fldä.iah' .u jfÜg
fldäje,ah' fndamsáh óifï we;s ishÆu
iñ;s iud.ï fuu foõ úukg uy;a
w;aje,ls' úfYaIfhka .re wdkkao ú;dk
óiï Ndr msh;=udg iy iyhl msh;=udg
fuu foõ úuk mqoìula ls¯u i|yd
yom;af,ka óiï ck;dj ;=;s mqouq'
fma%ukSh jQ Y=oaO jQ ksl=,d uqksøfhks"
lreKdN˙; mshdKks" Tn jykafiaf.a
jkaokSh jQ fndamsáh .%duhg meñK isák
†<s∫ orejka jQ wm fj; ohd ne,au,d
j∞< uekj' fudaCIrdcfhys f;acia
N˙;j jev isákakd jQ Tn fï ≥la l∫Æ
úf,ys isg wm úiska b,a,kakd jQ wehe≥ï
j,g weyqïlka ≥k uekj' fYdalfhka
mSä; jQ wmf.a yDohka ikid j∞<
uekj' wm b;du;a Nh Nla;s wdpdrfhka
hqla;j Tnf.a YS% mdo moauhg jkaokd
ms◊i meñKfhuq' Tn flfrys we;a;d jQ
wmf.a fma%uh yd úYajdih jeä †hqKq l<
uekj' fõokdfjka yd †<s∫lñka mSä;
j isák wmf.a wirK mjq,a fj; Tnf.a
wdYsr®jdoh fojd j∞< uekj' iafkaN˙; jQ
mshdKkS" Tn jykafiaf.a úfYaI wdrCIdj
n,dfmdfrd;a;=fjka Tng Tmamq lr isák
wfma l=vd orejka wdorfhka Ndr.kq uekj'
Tjqka i∞ld,hgu Tnf.a wdrCIdjg
Ndrlruq' wdorjka; msfhla fuka Tn fj;
tk iEu flfklau lreKdfjka je<|f.k
woaN+; m%d;sydr®hh mdkakd jQ Y=oaO jQ ksl=,d
uqksøfhks" wo †k Tn jykafia b†˙fha
je| jeà b,a,kakd jQ wmf.a fï wehe≥u
m%;sfCIam fkdl< uekj' wirKhskaf.a
irKh yd /ls rCId fkdue;s jQjkaf.a
rCId ia:dkho †<s∫kaf.a n,dfmdfrd;a;=jo
jkakd jQ Tn jykafia wm fj; wkqlïmd
l< uekjhs Tng wdrdOkd lruq'
úfYaIfhka wfma ksfrda.S;djh wdrCId
lr .ekSug Tn jykafiaf.a wdYsr®jdoh wm
fj; fojd j∞rK fuka Tnf.ka Wolau
b,a,d isáuq'
fla'mS'ã' ksl,ia wekagks
fndamsáfha Ydka; ksl=,d mqoìfï
ux., isßfudrgqj lHq˙hd iNdj" jdr®Islj ñh.sh ishΩu u˙hNghka isyslr" u˙h yuq∞ ksr®ud;D m%ekalavµa fidfydhqrd" u˙h yuq∞j f,dj mqrd jHdma; ls¯fï fjfyiqk we,ams ,eïí
fidfydhqrd" tv,a l=ùka fidfydhq˙h" is˙,l mqrd u˙h yuq∞j jHdma; ls¯ug w;ys; ≥ka foaj fiajl f;dauia ld†k,a l=fr® ysñmdKka Nd.Hjrhg Tijk f,io m;ñka
u˙hNghkaf.a mjq,a j,ska úfhdajQjkago" ks;H fudaCI iqjh m;ñka j,dk zúlafIdam foajud;djkaf.aZ foajia:dkfha° fudrgq lHq˙hd iNdfõ wd;aól wOHCIl .re pñ,a iór msh;=ud mqo
l< †jH mQcd hd.fhka miq fudrgqj lHq˙hd iNdjg wh;a m%iSähï j, u˙hNg wd;aól wOHCIl msh;=ud iu. PdhdrEmhg fmkS isá whqre'
^igyk ( „kj,S iajr®K,;d" fiahd ( wef,laia m%kdka≥&
l,uq,a, óiï fiajl .re bkaød r;akis˙ m%kdka≥ msh;=ukaf.a yd óiï iyhl .re ix„j wmamqydñ msh;=udf.a u. fmkaùu
hgf;a l,uq,a, óifï ;reK iñ;sh úiska ;reK ;re◊hka fjkqfjka ixúOdkh l< tla†k jevuqΩj miq.sh∞
l,uq,a, foaj ud;d foajia:dkfha wekia,s uy;d m%uqL lKavdhfï fufyhùfuka ;reK ;re◊hka 80lf.a iyNd.s;ajfhka
b;d idr®:lj meje;aú◊' wjidkfha ishÆ fokd iuQy PdhdrEmhlg fmkS isáhy'
^ñ;=ka †jHdx.&
wka;jd° uqia,sïjrekaf.a ;%ia; m%ydrfhka ñh.sh wh
i|yd;a" ;=jd, ,nd úm;g m;a jQjkaf.a iqjh i|yd;a
f,a oka°fï iy jl=.vq" weia" oka°fï uyd mqkHlr®uhla
≥ïu,fldgqj rcfha frdaudkq lf;da,sl ú≥yf,a° meje;aú◊'
.re yr®I nKavdr msh;=ud f,a oka °fï wjia:djg fufia
iyNd.s úh'
^fgla,d l,afoard&
muqKq.u fiao Whk ishΩ idka;=jrhskaf.a ux., †kfha°
muqKq.u óiï fiajl .re Ydka; id.r fyÜáwdrÉÑ
msh;=ud foõuõ ms<srefjka ëjr fndaÜgq yd ëjr wdïmkako
ëjr ck;dj fufia wdis˙ .ekaùh'
^fnkacñka ls˙fyÜá&
miq.sh∞ ì<s∫kaf.a ∞kh °u ≥ka.d,amsáh f∞ka fndiaflda
wdh;kfha° is≥úh' tys° f∞ka fndiaflda <ore mdif,a
ore ±˙hkag lekao fld,hg wdydr fn°u is≥ lrk .re
f–iq∞ika msh;=ud tu wdydr wkqNj lrk ore ±˙hka'
^finia;shka&
≤,;=r ngysr jeäysá
iñ;sfha ishΩu
idud‚l idud‚ldjka
iyNd.s jQ jkaokd yd
úfkdao pd˙ldjla
miq.sh∞ idr®:lj ksu
lr meñfKk ,°' l,d
Th foajia:dkh" uvq
foajia:dkh jkaokdudk
l< Tjqka wk;=rej
ukakdru fmaidf,a"
oUfld, mgqk yd †jhsfka
W;=re fl<jr jk
fma≥re ;=vqjo ±ln,d
f.k wjidkfha fv,aµa
¥m;go" k,a¨r® fldaú, yd
hdmkhg wh;a úfYaI isoaOia:dk ±ln,d .kakg fh†◊' iñ;sfha iNdm;s áhq˙ka fmfr®rd .=re uy;do" f,alï chka;s
.=re uy;añho" NdKavd.d˙l jh,Ü uy;añho ork w;r fuu pd˙ldj ixúOdkfhka ifrdackS fmfr®rd yd fïn,a" v,ais"
ñ,avd hk uy;aóka we;=Ω ldrl iNsl uy;aóka ishΩu fokd lghq;= lf<dah' iyNd.s jQ ms˙i PdhdrEmhg fmkS isá
whqre' ^ieïika fmfr®rd&
u;lhs tl fodia;rfhla l<d wuk jevla
fldaá j,ska leïmia ye≥jdÆ weu;s tflla
fndaïn yokd melag˙ flrejÆ ;j tflla
Wka nnd, ls˙ imamfhd lshhs rfÜ fjfola
.re ;s,lis˙ m%kdka≥ me';='ks' msh;=ud
ldg lshkako@
†h,f.dv óiug wh;a y,al|ú, Y=oaOjQ cQâ ;oafoajqia
uqks∫kaf.a foõue∫fr® jdr®Isl ux., Wf,< w.ro.=re
moú Or®fudamfoaY wOHCI .re f,iagr® fkdaksia msh;=udf.a
m%∞k;ajfhka mj;ajk ,°' ux., †jH mQcd fufyfhka miq
Y=' cQâ uqkss∫kaf.a m%;sudj /f.k fmryer hEfuka miqj
∞kh fn∞ fok ,°' †h,f.dv kj óiï fiajl .re ≥,sma
lu,a ms%hYdka; msh;=udf.a uQ,sl;ajfhka y,al|ú, ls;=kq
ck;djf.a iyfhda.fhka fuu ux., Wf,< uy;a yri˙ka
mj;ajk ,°' ^ã' wekai,ï m%kdka≥&
m%°mh f,aLl tia' fyaud,a fmfr®rd uy;df.a kj;u
.%ka:h §ls;= oyfï úldYkh II¶ fld<U lf;da,sl
uqøKd,fha wOHCI yd «kdr®: m%°mh lr®;D .re leñ,iaa
m%kdka≥ msh;=ukag ms<s.ekajQ whqre'
^l=ur&
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeks∞ b˙od
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
dkdr®:
m%°mhwdrïNh ( 1866 cQks 07
fndamsáh lS mu◊ka wmf.a
isf;ys my<jkafka Ydka;
ksl=,d jQ uqks;=ud yg lemjqkq ft;sydisl
foõue∫rhs' fï foõue∫r wm YS% ,xld
lf;da,sl jdiSka ldyg;a b;d yqremqre≥
isoaOia:dkhla hhs i|yka lrkakg yelsh'
fï foajia:dkh fj;g jdr®Islj .,d
tkakkaf.a ixLHdj †fkka †ku fo.=K
f;.=K ù we;s nj fkdryils' úfYaIfhka
ux.,Hh yd iïnkaO jljdkqfõ°
ñksia „ú;fhys uqyqK †h hq;= úúO
wjia:djka fjkqfjka wjYH yõyrK
m;d meñfKkafkda fndfydah' tl w;lska
isoaOia:dkhla f,i fuh jeä†hqKq jQ nj
ie,lsh hq;= w;r foajia:dkh jgd tlafrdla
jQ ms˙i ;u jdiia:dkhla f,ig f.dvk.d
n,.;= óiula f,iska o uqyql=rd hdu úfYaI
isoaëka yeáhg i|yka l< yelsh'
fuhdldrj l=vd YdLhla f,ig ye≥Kq
jevqKq fuu fndamsáh lf;da,sl .ïudkh
b;du;a ld,Sk fukau jeo.;a whq˙ka
ls%hd;aul fjñka fï jk úg wjqre≥ 129
la iïmQr®K ùuhs' tfy;a fndamsáh uq,a
m†xÑlrejka fldaÜfÜ rdcOdksh mej;s jr®I
1378 jeks ld,jljdkqjl fuys .%duhka
;=< „j;a ùu ms◊i ixl%uKh ù we;s nj
mer◊ uqL mrïmrd.; mdGj,ska lshfõ'
,kafoais hq.fha uy;a ≥Ialr;dj,g Ndckh
jqkq fuys lf;da,sl ck;dj ì%;dkHhka rg
w;am;a lr.;a miq w;ajqKq wd.ñl ksoyiska
m%fhdack .ekSug wu;l fkdl<y' tl,
fndamsáh kq.fma kï .%dufha „j;a jQ mjq,a
lSmhl mqfrda.dó;ajfhka jr®I 1936 °
fndamsáh foõue∫r b;du;a l=vdjg wdrïN
fl˙◊' l,ah;au ,xldfõ kdfhl=;a
foiska ne;su;=ka w;s úYd, f,i fndamsáh
foõue∫r lrd we° tkakg jQy' jr®I 1890 °
wo" olakg ;sfnk iqúi,a foõue∫r b†lss¯u
i|yd w;s W;=ï ls%iafgdamr® fnka‚hka
w.%rdc.=re m%id°;=uka úiska uq,a., ;nk
,°' f–' we,a' r;akdhl msh;=ud óiï
fiajl msh;=ud jYfhka lghq;= lr we;'
ls%'j' 270 udr®;= ui 15 jk †k
b;d,sfha ñrdka kqjr ,Sishdmgqfka mdka;r
.fï úiQ Okj;a yd jxij;a hqj,la jQ
tamsmdks yd cqjdkd hk Or®ñIaG foudmshka
;=<ska §ksl,ia¶ hk <orejdf.a Wm;
is≥úh' Wmf;ys zchZ hk Y=N kduh
m%ido iakdkfha° ,oao jQ fuu <orejd
jxYl=, uysufhkq;a ftYapr®hh iïm;a
j,skq;a ms˙mqka úh' ;u foudmshkaf.a
Or®ñIaG „ú;fha fijke,a, Wmf;a isg
w;aú†kakg ,eîu fuu <orejd ,o iqúfYaIS
jrm%idohls' ;u foudmshka wkqj hñka
fkdlvjd oyï lghq;=j, ksr; úh' ny
f;ark jhig;a fmr isg l=vd ksl,ia
foúhka flfrys uy;a Nla;sfhka lghq;=
lr we;' ksrdydrh rCId ls¯u - iqΩ
úfõlhla ,o iEu úgu foajia:dkhg
f.dia foaYkd weiSfuka iy foaj Nla;sfhka
hqla;j lghq;= lf<ah' bf.kSug iy wd.u
oyug uq,a ;ek≥ks' ksl=,ia ;=ukaf.a ;reK
„ú;h weröu;a iu. foudmshkaf.a y†is
úfhdaj is≥úh' uõmsh Wreufhka ,o uyd
Okh †<s∫ka w;r fn∞° ;dmi †úhg
tlaùug fuys° uu ;reK ksl,ia ;SrKh
lf<ah' tys° z†<s∫kaf.a mshdZ hk kñka
m%lg úh' Or®ñIaGlu ksidu foaj wkqyiska
hï hï m%d;sydr®hhka mEugo fu;=udg
yelshdj ;snq◊' jfrl rej,a kejla .uka
lrñka isáh° whym;a ld,.=Kh ksid
is≥jkakg .sh úkdYh ksl=,ia;=udf.a
foaj Nla;sh yd úYajdih u; j,lajd
.kakg yelsúh' tu ksid zkdúlhkaf.a
wdrCIlhdfKdaZ kñka mqokakg jk' tfiau
;u †h◊hka újdy lr°ug fkdyelsj
iudc wiïu; jevj,ska Tjqka fírdf.k
újdy lr°ug i,iajd we;' tys° t;=uka
z;re◊hkaf.a wdrCIlhdKkaZ yeáhg
.re nqyquka ,nkakg jQy' b;d,sfha órdï
k.rfha ro.=re;=uka iajr®.ia: jQ miq
B<Ûg tu ;k;=rg m;aùug ydialulska
fuka fu;=udg yelsúh' ≥r®NsCI iuhl°
tla fNdack Yd,djl uiaudxY ms◊i
<uhska ;sfofkl= gexlshl oud we;s nj;a
ksl,ia uqks;=ud ±k.;a miq jyd t;kg
f.dia tu orejka urKfhka fírdf.k
we;s nj;a i|yka fjhs' fï ksid fu;=ud
orejkaf.a foajdrCIl jQ njg m;a úh' ta
ksidu §<orejkaf.a wdrCIl mshdfKda¶
hk wkajr®: kdufhka ms≥ï ,oy' .ï
kshï.ï j, fukau foaYfoaYdka;rj,
ixpdrfha ksfhf,ñka wkHd.ñlhska fj;
i;H foaYkd lrkakg úh' wms˙is≥lfï
mdmhg yiqfkdù ;u jD;Y=oaO;djh
/l.;a fu;=udfKda §,Sishd mgqfka iq.kaO
mqIamh¶ hk f.!rjkSh kdufhkao ms≥ï
,oy' fï ld,h ;=< órdka foaYh mqrdjgu
uyd id.;hla me;sfrkakg úh' c,h yd
wdydr fkdue;slñka oyia .Kka ckhd ñh
hkakg mgka .eksK' fï Wj≥˙ka foaYh
wdrCIdlr°ug foúhka whoñka isák
w;r fldia;ka;Skq wNskdhlhd fj; ;s˙Û=
mgjd.;a kejla isis,sfha isg iamd[a[h
n,d hk w;r" keõm;s yd l;dnialr tu
kej órdka
foaYfha oreKq
id.;hla neúka
tu m%foaYhg
yrjd heùug
fu;=ukag
yelsúh' ≥Iag
†fhdalaf,aishdkq
wNskdhlhdf.a
oreKq id.;hla
neúka tu
m%foaYhg
yrjd heùug
fu;=ukag
yelsúh' ≥Iag
†fhdalaf,aishdkq
wNskdhlhdf.a
oreKq kS;s ¯;s
j,g hg fkdù
ls%ia;= Or®uh
foaYkdlr
nkaOkd.dr
.;ùug mjd
is≥úh' h<s;a
ls%ia;= Or®uh
m%isoaêfha
foaYkd lf<a
T.iagia iSir®
frdau wêrdcHhdf.a mkjk ,o oreKq
kS;s j,g ìh fkdùh' ro.=re ksl=,ia;=ud
hqla;shg .re lf<ah' oreKq wmrdOlrejka
ohd wkqlïmdfjka wjjdo wkqYdikd
lr iqu.g yerjQy' fï ksidu fu;=ud
zOr®ñIaGhskaf.a mshdZ hk kdufhkao ms≥ï
,oy' fï whq˙ka ;u uqΩ Okfhka „ú;
ld,hu;a wka wh fjkqfjka lem l<
fu;=ud ls%'j' 343 foieïnr® ui 06 fjks
†k mQr®jNd.fha° iajr®.ia: úh' fu;=udg
leml< †kh f,i foieïnr® ui 06
fjks∞ fjkalr we;' bkamiq meñfKk
m<uq bre†k fndamsáh .%dufha foõ úufka
uy;a cfhda;aijfhka t∞ fu∞;=r ux.,Hh
mj;ajkq ,efí'
.ïmy †ia;s%lalfha j;a;, ue;sjrK
fldÜGdYfha bka†hka id.rhg;a
uq;=rdcfj,a hdhg;a ue† jQ uqyq≥ nv ;Srefõ
ó.uqj yd fld<U k.rh w;r we;s iqkaor
.ïudkhls' ta iufhys fuu m%foaYj,
fldaÜfÜ rcjdi,ska ,enqKq l=Uqrej, ù
f.dú;eka ls¯u iYS%lj mej;=◊' uq;=jka
iy,a rcjdi,g imhk fj, kñka
§uq;=rdcfj,¶ lshd Ndú;d úh' mD;=.Siskaf.a
meñ”u;a iu. lf;da,sl Or®uh l%ufhka
jHdma; úh' tfy;a ,kafoaiskaf.a meñ”u;a
iu. lΩ;r isg mq;a;,u olajd
.ukd.uk lghq;= ioyd we, udr®. lemsks'
le<◊ .fÛa isg ó.uqj l,mqj olajd
fndamsáh .u yryd yeñ,agka we, lmd
we;' fï ksidu ÆKq ñY% c,h uq;=rdcfj,g
m;s; ùu ksid l=Uqre mqrka úh' uqΩ ìï
m%udKh wlalr 8000 la jQ uq;=rdcfj,
;kslru uv f.dfydrla njg m;a úh'
wojk úg ≥mam;a ñksiqkag f.j,a id∞
.ekSu i|yd l=vd ìï fldgia fjka lr
° we;' lr®udka;lrejkaf.a f.dvke.s,s
±lsh yel' W;=re wka;fhka Ydka; ksl=,d
foõ úuk †iafjk w;r ol=◊ka fmfkkag
we;af;a flrj,msáh n,d.drhhs' lgqkdhl
wêfõ.S udr®.h uq;=rdcfj, isidrd we;'
fndamsáh .u b;d iS>%dldrfhka †hqKq jk
w;r lf;da,sl ck;dj b;du;a nyq;rhla
fjfik m%foaYhls' fuu .%duhg meñ”u
i|yd kùk moaO;sfha mdrj,a j,ska
iukaú;hs' uxikaêia:dkhlao fjhs'
uqΩ f,da jeis okka y∫kk" ieug
irKh jQ Y=oaO jQ ksl=,d uqks;=udg leml<
úYd,;u
foajia:dkhla
jYfhka b;du;a
m%p,s; Y=oaO jq
ia:dkhla YS%
,xldfõ fndamsáh
.%dufha msysgd
;sîu .ïjdiSka
jk wm ,oa∞
jQ Nd.Hhls'
tfiau th úfYaI
wdYsr®jdohls' b;ska
jr®Ihla mdid
fuu foõue∫fr®
is≥lrkq ,nk
jdr®Isl ux.,Hh
i|yd †k
lSmhlg m%:u
isg meñfKk
jkaokdlrejkaf.
ka fuu ia:dkh
ms¯ b;s¯ hkjd
we;' ux.,H
iufhys fuys
meñfKk
oioyia ixLHd;
jkaokdlrejka
wjg msysá ;=re
fijfkys yd iómj we;s mdGYd,dj,
úfõl iqjh ,nñka foõue∫r iómfhys
we;s b;d mer◊ isis,a †h W,am;ska iakdkh
fldg frda. ksjdrKh lr.kq jia fuys
meñfKk úYajdijka;hskaf.a ixLHdj b;d
wêlh' t;=ukaf.a foõ úufka we;s ,sf|ys
meka ì|lska is≥jk m%d;sydr®hhka wmuKh'
ta ;rug woyd .; fkdyels ;rïh' tfiau
ndrkQ,a lrkd ydialï .eksh fkdyels
;rïh'
ux., †k b;du;a .reire wkaoñka
meje;afjk ux., †jH mQcdj wjik
Y=oaO jQ ksl=,jQ uqks∫kaf.a m%;sudj uy;a
cfhda;aijfhka úis;=re f,i irKf.k
we;s udr®.fhys fmrye˙ka jevujd kej;
foõue∫r lrd muqKqjkq ,nkafka frda.Ska
oi oyia .Kkla ia;S% - mqreI nd, - uyÆ
;reK ;re◊hka ;u frda. ksjdrKh
lr.kqjia Y=oaO jQ ksl=,d jQ uqks∫kaf.a
iqreju wNshi yevQ l∫f,kah' ienE
úYajdifhka Y=oaOjQ ksl=,d jQ uqks∫kaf.a
irKh fidhkakd jQ .r®NkS ud;djkag
;u m%iQ;fha° mjd lsisu mSvdjlg m;a
fkdjk m˙oafoka Wkajykafia wdYsr®jdoh
fojd j∞rK nj i;Hhls' orem, ke;s
whg orem, ,nd°u o fï;dla oyia .Kka
uõjre fuu foõ úukg meñfKkafka
ia;+;s m%Yxid uqLfhka l:d ls¯ugh'
fkdfhl=;a ≥la lïlfgdÆ j,g ndckh
jQjka o frda. mSvd hkd†fhka mSä; jQjkao
Y=oaOjQ ksl=,d jQ uqks∫kaf.a msysg wdrCIdj
m;d Wkajykafiaj fidhd fuys meñfK;s'
Ndr kqjdkh †k ° is˙;a m˙† úfYaI
foaj fufyhla oyj,a ld,fha° is≥fjhs'
fu†k Woh ld,fha isg kdkd foiska
meñfKk jkaokdlrejka ;uka úiska
fmdfrdka≥jk wdldrhg mqo m~qre Tmamq
lrkq ,nkafkdah' fu†k Y=oaO jQ ksl=,d
uqks∫kaf.a m%d;sydr®hd;aul jQ l=vd m%;sudj
isidrd w;=re is≥re ke;sj /ialld isák
ckldh foi n,k l,ays ljrl=f.a jqjo
is;ai;ka Wkajykafia fj; we° hkjd
fkdwkqudkhs' w;S;fha isg wo olajd
Ndr kqjdkh †k is≥ lrkq ,nk ∞kuh
msxluo b;d jeo.;a ia:dkhla .kS' úfYaI
foaj fufyhka <orejka wdis˙ .ekaùfï
fufyhka t†k uqΩ oji mqrdjgu we;s
neúka msg m<d;aj, isg meñfKk
jkaokdlrejkag th uyÛ= fi;ls'
wdYsr®jdohls'
Wkajykafia leml< †kh jQ
n%yiam;ska∞ †k fndamsáh fuu foõúuk
lrd meñfKk jkaokdlrejka nyq,hs'
i;sfha iEu n%yiam;ska∞ †k Wkajykafiag
lem l< †kh fõ' b;d,sfha órdka foaYfha
Y=oaOjQ ksl=,d uqks foõue∫r lrd wm
hdug yelshdjla fkdue;' tfy;a wm YS%
,xldfõ fndamsáh .%duh Wkajykafia kñka
w;súrdcudkj ;sîu .ïjdiS wmg uy;a
wdvïnrhls' jdr®Islj meje;afjk fuu
ux., W;aijh i|yd t∞ wE; w;S;fha
fndfyda jkaokdlrejka yeñ,agka we,
udr®.fhka Tremdre yd kÛ=,a j,ska o ;j
iuyrla uqyq≥ fjr< †f.a o meñ◊ nj
we;a;h' tfy;a wo ;u ;ukaf.a jdyk
j,ska fndfyda fofkla meñfK;s' fuu
†khkays jkaokdlrejkag ishÆu myiqlï
óiu Ndr msh;=uka iy iñ;s iud.ï
ksfhda‚;hska lghq;= lrkq ,efí' meú†
fidfydhq˙hkaf.ka ie,fik fiajh
buy;ah' tfia jqjo ie±yej;a ck;djf.ka
fuu mQckSh ia:dkfha meje;au i|yd wdOdr
wjYHhs' Okj;a Okm;shka fuu úukg
úfYaIdldrfhka Woõ lrkq we;' m%foaYfha
m%Odk uxikaê ia:dkj, ±l.kakg
we;af;a Ydka; ksl=,ia uqks;=udf.a iqúi,a
m%;sudh' .ï mqrdjgu fldä.iah' .u jfÜg
fldäje,ah' fndamsáh óifï we;s ishÆu
iñ;s iud.ï fuu foõ úukg uy;a
w;aje,ls' úfYaIfhka .re wdkkao ú;dk
óiï Ndr msh;=udg iy iyhl msh;=udg
fuu foõ úuk mqoìula ls¯u i|yd
yom;af,ka óiï ck;dj ;=;s mqouq'
fma%ukSh jQ Y=oaO jQ ksl=,d uqksøfhks"
lreKdN˙; mshdKks" Tn jykafiaf.a
jkaokSh jQ fndamsáh .%duhg meñK isák
†<s∫ orejka jQ wm fj; ohd ne,au,d
j∞< uekj' fudaCIrdcfhys f;acia
N˙;j jev isákakd jQ Tn fï ≥la l∫Æ
úf,ys isg wm úiska b,a,kakd jQ wehe≥ï
j,g weyqïlka ≥k uekj' fYdalfhka
mSä; jQ wmf.a yDohka ikid j∞<
uekj' wm b;du;a Nh Nla;s wdpdrfhka
hqla;j Tnf.a YS% mdo moauhg jkaokd
ms◊i meñKfhuq' Tn flfrys we;a;d jQ
wmf.a fma%uh yd úYajdih jeä †hqKq l<
uekj' fõokdfjka yd †<s∫lñka mSä;
j isák wmf.a wirK mjq,a fj; Tnf.a
wdYsr®jdoh fojd j∞< uekj' iafkaN˙; jQ
mshdKkS" Tn jykafiaf.a úfYaI wdrCIdj
n,dfmdfrd;a;=fjka Tng Tmamq lr isák
wfma l=vd orejka wdorfhka Ndr.kq uekj'
Tjqka i∞ld,hgu Tnf.a wdrCIdjg
Ndrlruq' wdorjka; msfhla fuka Tn fj;
tk iEu flfklau lreKdfjka je<|f.k
woaN+; m%d;sydr®hh mdkakd jQ Y=oaO jQ ksl=,d
uqksøfhks" wo †k Tn jykafia b†˙fha
je| jeà b,a,kakd jQ wmf.a fï wehe≥u
m%;sfCIam fkdl< uekj' wirKhskaf.a
irKh yd /ls rCId fkdue;s jQjkaf.a
rCId ia:dkho †<s∫kaf.a n,dfmdfrd;a;=jo
jkakd jQ Tn jykafia wm fj; wkqlïmd
l< uekjhs Tng wdrdOkd lruq'
úfYaIfhka wfma ksfrda.S;djh wdrCId
lr .ekSug Tn jykafiaf.a wdYsr®jdoh wm
fj; fojd j∞rK fuka Tnf.ka Wolau
b,a,d isáuq'
fla'mS'ã' ksl,ia wekagks
fndamsáfha Ydka; ksl=,d mqoìfï
ux., isßfudrgqj lHq˙hd iNdj" jdr®Islj ñh.sh ishΩu u˙hNghka isyslr" u˙h yuq∞ ksr®ud;D m%ekalavµa fidfydhqrd" u˙h yuq∞j f,dj mqrd jHdma; ls¯fï fjfyiqk we,ams ,eïí
fidfydhqrd" tv,a l=ùka fidfydhq˙h" is˙,l mqrd u˙h yuq∞j jHdma; ls¯ug w;ys; ≥ka foaj fiajl f;dauia ld†k,a l=fr® ysñmdKka Nd.Hjrhg Tijk f,io m;ñka
u˙hNghkaf.a mjq,a j,ska úfhdajQjkago" ks;H fudaCI iqjh m;ñka j,dk zúlafIdam foajud;djkaf.aZ foajia:dkfha° fudrgq lHq˙hd iNdfõ wd;aól wOHCIl .re pñ,a iór msh;=ud mqo
l< †jH mQcd hd.fhka miq fudrgqj lHq˙hd iNdjg wh;a m%iSähï j, u˙hNg wd;aól wOHCIl msh;=ud iu. PdhdrEmhg fmkS isá whqre'
^igyk ( „kj,S iajr®K,;d" fiahd ( wef,laia m%kdka≥&
l,uq,a, óiï fiajl .re bkaød r;akis˙ m%kdka≥ msh;=ukaf.a yd óiï iyhl .re ix„j wmamqydñ msh;=udf.a u. fmkaùu
hgf;a l,uq,a, óifï ;reK iñ;sh úiska ;reK ;re◊hka fjkqfjka ixúOdkh l< tla†k jevuqΩj miq.sh∞
l,uq,a, foaj ud;d foajia:dkfha wekia,s uy;d m%uqL lKavdhfï fufyhùfuka ;reK ;re◊hka 80lf.a iyNd.s;ajfhka
b;d idr®:lj meje;aú◊' wjidkfha ishÆ fokd iuQy PdhdrEmhlg fmkS isáhy'
^ñ;=ka †jHdx.&
wka;jd° uqia,sïjrekaf.a ;%ia; m%ydrfhka ñh.sh wh
i|yd;a" ;=jd, ,nd úm;g m;a jQjkaf.a iqjh i|yd;a
f,a oka°fï iy jl=.vq" weia" oka°fï uyd mqkHlr®uhla
≥ïu,fldgqj rcfha frdaudkq lf;da,sl ú≥yf,a° meje;aú◊'
.re yr®I nKavdr msh;=ud f,a oka °fï wjia:djg fufia
iyNd.s úh'
^fgla,d l,afoard&
muqKq.u fiao Whk ishΩ idka;=jrhskaf.a ux., †kfha°
muqKq.u óiï fiajl .re Ydka; id.r fyÜáwdrÉÑ
msh;=ud foõuõ ms<srefjka ëjr fndaÜgq yd ëjr wdïmkako
ëjr ck;dj fufia wdis˙ .ekaùh'
^fnkacñka ls˙fyÜá&
miq.sh∞ ì<s∫kaf.a ∞kh °u ≥ka.d,amsáh f∞ka fndiaflda
wdh;kfha° is≥úh' tys° f∞ka fndiaflda <ore mdif,a
ore ±˙hkag lekao fld,hg wdydr fn°u is≥ lrk .re
f–iq∞ika msh;=ud tu wdydr wkqNj lrk ore ±˙hka'
^finia;shka&
≤,;=r ngysr jeäysá
iñ;sfha ishΩu
idud‚l idud‚ldjka
iyNd.s jQ jkaokd yd
úfkdao pd˙ldjla
miq.sh∞ idr®:lj ksu
lr meñfKk ,°' l,d
Th foajia:dkh" uvq
foajia:dkh jkaokdudk
l< Tjqka wk;=rej
ukakdru fmaidf,a"
oUfld, mgqk yd †jhsfka
W;=re fl<jr jk
fma≥re ;=vqjo ±ln,d
f.k wjidkfha fv,aµa
¥m;go" k,a¨r® fldaú, yd
hdmkhg wh;a úfYaI isoaOia:dk ±ln,d .kakg fh†◊' iñ;sfha iNdm;s áhq˙ka fmfr®rd .=re uy;do" f,alï chka;s
.=re uy;añho" NdKavd.d˙l jh,Ü uy;añho ork w;r fuu pd˙ldj ixúOdkfhka ifrdackS fmfr®rd yd fïn,a" v,ais"
ñ,avd hk uy;aóka we;=Ω ldrl iNsl uy;aóka ishΩu fokd lghq;= lf<dah' iyNd.s jQ ms˙i PdhdrEmhg fmkS isá
whqre' ^ieïika fmfr®rd&
u;lhs tl fodia;rfhla l<d wuk jevla
fldaá j,ska leïmia ye≥jdÆ weu;s tflla
fndaïn yokd melag˙ flrejÆ ;j tflla
Wka nnd, ls˙ imamfhd lshhs rfÜ fjfola
.re ;s,lis˙ m%kdka≥ me';='ks' msh;=ud
ldg lshkako@
†h,f.dv óiug wh;a y,al|ú, Y=oaOjQ cQâ ;oafoajqia
uqks∫kaf.a foõue∫fr® jdr®Isl ux., Wf,< w.ro.=re
moú Or®fudamfoaY wOHCI .re f,iagr® fkdaksia msh;=udf.a
m%∞k;ajfhka mj;ajk ,°' ux., †jH mQcd fufyfhka miq
Y=' cQâ uqkss∫kaf.a m%;sudj /f.k fmryer hEfuka miqj
∞kh fn∞ fok ,°' †h,f.dv kj óiï fiajl .re ≥,sma
lu,a ms%hYdka; msh;=udf.a uQ,sl;ajfhka y,al|ú, ls;=kq
ck;djf.a iyfhda.fhka fuu ux., Wf,< uy;a yri˙ka
mj;ajk ,°' ^ã' wekai,ï m%kdka≥&
m%°mh f,aLl tia' fyaud,a fmfr®rd uy;df.a kj;u
.%ka:h §ls;= oyfï úldYkh II¶ fld<U lf;da,sl
uqøKd,fha wOHCI yd «kdr®: m%°mh lr®;D .re leñ,iaa
m%kdka≥ msh;=ukag ms<s.ekajQ whqre'
^l=ur&
19wdrïNh ( 1866 cQks 07
ls%ia;= jr®I 2019 la jQ fkdjeïnr® ui 24 jeks∞ b˙∞
dkdr®:
m%°mhÿla l÷¨ ueo ke.sák Ôú;
fuhg y;a uilg fmr wfm%a,a 21 jeks∞
t,a, jqKq mdial= m%ydrfha fõokdj
;ju;a wjika ù fkdue;' ta fõokdjka
Tjqkg ú¢kakg;a" wmg wikakg;a ,eîu
fmr l< wl=i, lr®uhla ±hs úfgl wmg o
isf;a'
mdial= m%ydrhg j.lsj hq;a;ka ;ju;a
Tjqkaf.a jrm%ido N=la;s ú¢k w;r foaYmd,k
;s˙ikqka n,dfmdfrd;a;= jQ m%;sM, N=la;s ú¢k
fï wysxil ñksiqkag ±ka wysñ fjkakg
fohla b;s˙ ù fkdue;' i;=g" iskyj ta „ú;
j,ska i∞ld,slju kslau f.diskah' mdial=
m%ydrfhka ñh .sh" ;=jd, ,enQjkag rch
úiska ,nd fok jka† uqof,kq;a .id lk
md,lhska" wdKavqfõ ks,Od˙ka isák rgl fï
ñksiqka b,a,k idOdrKh ,eîu ñ˙Û=jls'
tfy;a „j;a ùug foúhka jrï ≥ka fï
wysxil „ú; kej; ysi tiúh hq;=h'
fndaïnhg ydks l< fkdyels jQ weh
o mdial= m%ydrfhka ydialulska †ú .,jd
.;a 26 yeú˙† ujls' .eínr ujlf.a ore
fifkyfia i;=g;a" ieñhdf.a úfhdafõ
fõokdj;a mdial= m%ydrfhka b;s˙ l<
l∫Ω l;djka ;=< fï l;dj wmg weyqfKa
fldÉÑlfâ idka; wkaf;daks foajia:dkfhka'
§wms fokaku tlg foúhka h†ñka ysáfha'
ta;a Tjqka l=˙re fndaïnfhka uf.a r;a;rx
ieñhdf.a „ú;h W≥rd .;a;d' „j;a fjkak
wdidj w;Er,d ysgmq ug kej; „ú;h ≥kafka
uf.a ore meáhd¶ weh lshkakSh'
wfm%a,a 21 jeks∞ lshkafka weh;a
wdidfjka n,d isá mdial= b˙∞j' wo fygu
t<sh olskakg ierfik ore meáhdg wdYsr®jdo
.kak fyd|u oji lsh,d" lj∞j;a fkdis;mq
ú†yg wehg t∞ isf;kakg we;s' tfy;a
t∞ Ydka; wkaf;daks foajia:dkhg foúhka
h†kak .sh mqxÑ mjqf,ka kej; ksjig
tkakg ta l=˙re fndaïnfhka b;s˙ lf<a
fY¯kajhs" l=fia jevqKq ore meáhdjhs ú;rhs'
nrm;< ;=jd, le<e,a fkdjqK;a ±ä lïmkfhka
frday,a .; l< fY¯ka mqxÑ mqf;la fï f,daflg ìys
l<d' ta;a isysh tk úg wehg" isáfha keye Tyq weh .dj'
weh mqxÑ meáfhla ìys l<d' ta iqkq úiqkq fj,d .sh ;%ia;
m%ydrfhka f,a ú,la ueo wdor”h ieñhd ñh .sh nj
fkd±ku'
§t∞ uuhs uy;a;hhs ú;rhs m,a,sfha mQcdjg .sfha"
t;aa f.o˙ka hoa† t∞ álla mrlal= jqKd' f.dvla fik.
ysgmq ksid m,a,sfha t<shg fj,d b|,d mQcdj mgka .kak
fldg we;=<g .shd'
ta;a jdäfjkak bv ;snqfKa ke;s ksid ysgf.k
ysáfha' orejd ,efnkak †k <x fj,d ysgmq ksid uf.a
ll=,a folla álla b†ñ,d ;snqKd' Bg miafia thdu
.sys,a,d msámiafia nxl=fj ysgmq flfkl=f.ka bv
b,a,,d °,d udj jdä lr,d uy;a;hd uf.a msámiaigu
fj,d ysáhd' tl mdrgu f,dl= ioaohla wdjd' ug
tÉprhs u;l' ug isysh ke;s jqKd' ta;a isysh ke;s .;sh
;snqfKa ál fõ,djhs' weia fol wer,d TΩj Wiaikak
ye≥jg tl mdrgu ne˙ jqKd' ta;a uu ldf.kaj;a Woõ
b,aÆfõ keye' ug fldfydu isysh wdjo lshkak uu
okafka keye' weia fol wermq .uka ug ueú,d fmkqfKa
uy;a;hj' udj ljqre y˙ ke.sÜgkjd jf.a f,dl=
Yla;shla wdjd ug ke.sákak'
uu fldfydu y˙ nxl=j w,a, f.k ke.sÜgd' jfÜ
ysgmq whf.a w;a ll=,a TΩ lE,s álla ú;rhs uu ±lafla'
ue˙,d jeá,d ysgmq wh" w;a ll=,a j,g hg fj,d ysgmq
whj fmr<d fmr<d uu uqΩ m,a,sh we;=f<u uf.a
uy;a;hj fiõjd' uf.a nfâ orefjla bkakjd fkao@
lshk wudrejj;a ug ±kqfka keye' we;a;gu jf.a nfâ
orefjla bkakjd lsh,d ug ta fj,dfõ wu;l jqKd'
uf.a ukfia jev lf<a uy;a;hd .ek ú;rhs'
uy;a;h,f. f.or ;sfhkafka fldÉÑlfâ m,a,sh
<Ûu' Bg miafia uy;a;hdf.a f.or wh m,a,s hg weú;a
udj biams˙;df,g wrf.k .shd'
Bg miafia ojia .dKlau uy;a;hd wdfõ kEfka
lsh,d u. n,df.k ysáhd' n,kak tk whf.kq;a
weyqjg lsõfõ keye' Bg miafia ug iqΩ ;=jd, ksid udj
uy;a;hdf.a f.org tlalf.k .shd' uy;a;hdf.a fµdaka
tlg .;a;dg l;d lf<a ke;s ksid ys;g fmdä nhl=;a
±kqKd' ta;a uy;a;hdf.a wïud lsõjd thd fydiamsg,a
bkafka nh fjkak tmd lsh,d uf.a ys; ye≥jd'
thdj fndaïn msmsrejg miafia fydiamsg,a tlg f.ks
hkjd ±lald lsõjd' fmdä ;=jd, ú;rhs ;sfhkafka
lsh,d f.or wh udj f.dvla iekiqjd' uu we;a;gu
úYajdi l<d uf.a uy;a;hd „j;=ka w;r we;s lsh,d'
ta;a †k lsysmhlg miafia m,a,sfha µdor®,d
uy;a;hdf.a f.or wh uf.a ys; yo,d lsõjd uy;a;hd
ke;s fj,d lsh,d' ta fj,dfõ ug f,dl= wirKlula
±kqKd' uy;a;hdf.a uQKj;a n,kak ,enqfKa keye'
iS,a lrmq fmÜáhl ;uhs thd f.or wdfõ' t∞ mdial=
mQcdjg y˙u i;=fgka yskdfj,d m,a,shg .sh uQK ;uhs
uf.a ysf;a yeu∞u „j;a fjkafka' ojia .dKlau uu lE
.y,d we~qjd' ysf;a ≥l ;=kS fjklïu lf<a w~mq tl'
wehs" udjhs orejhs ú;rla b;s˙ jqfKa lsh,d uu ks;ru
l,amkd l<d' uf.a uy;a;hd y˙u .=K hym;a' ug y˙u
wdofrhs' udj f.dvla m˙iaiï l<d'
uf.a uy;a;hd fndaïn mqmqrkak i;shlg l<ska lsõjd"
§,efnkak bkak orejd mqf;la jqK tlg f.dvla i;=gqhs'
Thd nh fjkak tmd' uu y†iaisfha fyg uereK;a Thdj
wfma mq;d uu jf.au wdofrka n,d .ksú¶ lsh,d'
§uu uerefKd;a Thdj ;ks fjkafka keye' lÜáh
Thdg Woõ lrdú¶ lsh,d;a lsõjd' ug ≥l ys;s,d t∞
uu we~qjd' úysΩjg lsõfõ lsh,d t∞ thd udj f.dvla
iekiqjd' fuÉpr ldf,lg thd lj∞j;a tfyu fohla
ud;a tlal l;d lr,d keye' ke;sfjkak l<ska i;sfha
thdg fudlla y˙ wk;=rl bjla ±kqko lsh,;a ug
fj,djlg ysf;kjd' thd uefrkak i;shlg l<ska lshmq
foa wo uu ta ú†ygu w;aú¢kjd ioygu'
§uu wjqre≥ wglau fld<U fm!oa.,sl
frday,l fy†hla ú†yg fiajh l<d' uf.a
uy;a;hd iafgjka tlal uu hdΩ jqfKa fld<U
jev lrk ldf,a' thd lf<a ˙h≥re /lshdj'
uy;a;hd fld<U jqKdg uf.a .u ;s%l=Kduf,a
uQ;+r®j,' jir 7 la wms wdofr® l<d' ta;a uf.a
uy;a;hdf.a f.o˙ka wfma wdor iïnkaOhg
leue;s jqfKa keye' újdy fjkak wjirhla
,enqfKu keye' uf.a f.o˙ka wdYsr®jdoh ,enqK
ksid wms fokakf.a leue;af;ka újdy jqKd'
wjqre≥ wgla hdΩ fj,d b|,d újdy fj,d udi
tfld<yhs uy;a;hd ke;s fjkfldg'
wfma újdyhg uy;a;hdf.a f.o˙ka leu;s
ke;s ksid újdy jqKdg miafia uuhs uy;a;hhs
fokaku /lshdfjka whska fj,d uf.a .ug
^uQ;=r®& .shd' .sys,a,d udi ;=klska kej; uy;a;hd
fld<U ysgmq /lshdjgu wdjd'
ta bkak w;r;=r ug orefjla ,efnkak
bkakjd lsõju uy;a;hdf.a f.o˙ka udj
tlalf.k tkak lsh,d ;snqKd' nnd ,efnkak
udi 7 la lsh,d' miq.sh wfm%a,a udfia uq, ;uhs
lido nekaog miafia uq,skau uf.a uy;a;hdf.a
f.or wdfõ'
uf.a uy;a;hdg f,dl= Wjukdjla ;snqKd
mdial= ux.,Hhg fï mdr fldÉÑlfâ Ydka;
wkaf;daks m,a,shg hkak' thd „úf;a .;a; ;SrK
j,° fldÉÑlfâ m,a,shg .sys,a,d wdYsr®jdo .kak
y˙u leue;shs' fldÉÑlfâ m,a,sfha wkqyia thd
f.dvla úYajdi l<d'
wms fokakd hdΩ fj,d ysgmq ldf,;a ks;r
fldÉÑlfâ m,a,shg wdjd wdYsr®jdo .kak' ug
orejd ,efnkak bkakjd lsh,d oek .;a;u;a
uy;a;hd uq,skau ndr jqfKa fldÉÑlfâ m,a,shg'
orejd ,efnkak <Û ksid fï mdr mdial=
ux.,Hhg fldÉÑlfâ m,a,shg .sfha orejg
wdYsr®jdo ,nd .kak'¶
§uu újdyfhka miafia /lshdfjka bj;a
fj,d ysgmq ksid f.or úhou" wfkl=;a wjYH;d
ishÆ foa lf<a uf.a ieñhdf.a jegqfmka' „úf;a
jefgkak mqΩjka wka;hgu wms ±ka jeá,d bkafka' uf.a
uy;a;hdg thdf.a mqxÑ mq;df.a uQKj;a olskak ,enqfKA
keye' mq;d fjkqfjka uu wdfha TΩj Wiaikak ´kE'
uf.a uy;a;hd fldfya y˙ b|f.k talg ug Yla;sh
fjkjd lshk úYajdih ug ±fkkjd' uy;a;hdf.a
wïu,d udjhs mq;djhs n,kak ks;ru jf.a uQ;+r® tkjd'
mq;dg wjqreoaola jqKdg miafia uf.a wïu;a tlal kej;
fld<Ug tkak ;uhs ys;df.k bkafka' ìfIdma yjqia
tflka jqK;a ug yeu∞u Woõ n,dfmdfrd;a;= fjkak
neye' ta whg mqΩjka Wm˙ufhka wmg i,lkjd' ta
fjkqfjka uu ìfIdma yjqia tfla fi;a irK ldr®h
uKav,hg msx fokjd' mq;dg wjqreoaola jqKdu uu kej;
fld<U jev lrmq fydiamsg,a tflau /lshdjg hkak
n,dfmdfrd;a;= fjkjd' §uy;a;hd ke;s jqK fj,dfõ
.%dufiajl weú,a,d urfKa jev lrkak lsh,d ,laIhla
≥kakd' tal uu ta fj,dfju urfKa jev j,g .kak
uy;a;hdf. wïug ≥kakd' ±ka udjhs orejjhs n,d.kak
bkafka uf.a wïud ú;rhs' we;a;gu ug ±kg kï f,dl=
úhoula hkafka keye' orejd ál ál f,dl= fjkfldg
;uhs wdr®:sl m%Yak j,g uQK fokak fjkafka' uu jev
lrmq fydiamsÜ,a tflkq;a ug f.dvla Woõ l<d' Woõ
lrmq yeufokdgu f.dvla msx'
wmg tl mdrgu TΩj Wiaikak wudrehs' uki
y∞f.k kej; b|mq ;;a;ajhgu ke;;a idudkH
;;a;ajhlg y˙ tkak wmg ál ld,hla hdú' t;lï
wmg Yla;shla fjkak lsh,d uu b,a,kjd' cd;s
wd.ï fNaohlska f;drj wmg f.dvla wh Woõ l<d'
uu lf;da,sl jqK;a" isxy, fn!oaO rgl bm°u .ek
wdvïnrhs' wmg wd.ï m%Yak keye' lsisu flfkla
tlal ffjr n¢kafk;a keye' ta;a „ú; mQcd lrmq
wh fjkqfjka idOdrKhla ú;rhs wms n,dfmdfrd;a;=
fjkafka'¶ Tjqka fjkqfjka Tng hula l< yels fõ
kï th flfiao hkak úuiSug wm fi;a irK l˙gdia
wdh;kfha uQ,H wxYfha ksfhda‚; wdis˙kS jEúg
uy;añhj tl;= lr .;a;d'
§ieñhd fyda ì˙| fuu jHikfhka ñh .syska orejka
iu. ;ksjqKq uõjreka mshjreka .Kkdjlau bkakjd'
fï w;r orejka iu. ;ksjqKq uõjreka .Kkdj jeähs'
mjqf,a .Dy uQ,slhd fuu jHikfhka ñh .sys,a,d kï
wms ta mjq,a j,g b†˙ udi 6 lg „j;a fjkak uqo,a
±kg fjka lr,d ;sfhkjd' wjqre≥ 3 g wvq orejka
bkakjd kï ta whg wjqre≥ 18 jk f;la wms YsIH;aj
jevms<sfj<la fhdackd lr,d ;sfhkjd' w.ro.=re
ld†k,a ysñmdKkaf.a fhdackdjla wkqj ;uhs fuu
YsIH;aj jevms<sfj, ls%hd;aul fjkafka'
;%ia; m%ydrfhka uõmshkag †ú wysñj fï f,dafla ;ks
jqK orejka fjkqfjka Tjqkaf.a wOHdmkh fjkqfjka
fï orejkag Woõ lrkak foia úfoia ´kEu flfkl=g
yelshdj ;sfhkjd'
fï orejkaf.a „ú; j,g Yla;shla fjkak
ohdkqlïms; yoj;a we;s wh wmg l;d lrkak mqΩjka'
fï Tjqkag Tfí Yla;sh wjYHu fudfyd;la' fi;a irK
wdh;kh" w.ro.=re ksji 0112 688999'
26 yeúß˙† mq.,doka ir◊hd uy;añhf.a wdor”h
iajdñmqreIhd 28 yeú˙† fokshdh wkskalkao óiug
wh;a lf;da,sl ne;su;l= jk iqn%ukshï ls%iafgdamr®
uy;d 2019 wfm%a,a 21 †k fldÉÑlfâ id' wkaf;daks
uqks∫kaf.a foõue∫fr®° is≥jQ ;%ia;jd° fndaïn m%ydrhg
yiqù ñh.sh w;r weh t†ku ì<s∫ mq;l= ìys lrk ,°'
fuu fndaïn m%ydrfhka weho nrm;< f,i ;=jd, úh'
weh Y,Hlr®uhg o Ndckh fldg wf;a yd ll=f,a
wmyiq;d j,g ±kg;a ffjoH m%;sldr .kshs' l˙gdia
YS% ,xld cd;sl wdh;kh úiska wehg ffjoH m%;sldr
i|yd re' 20"000 la o „jfkdamdh iyh f,i re' 75"000
la o yd „jk °ukdjla f,i re' 30"000 ^uqÆ uqo,
re' 125000& uqo,la m˙;Hd. lrk ,°' tu uqo,a 2019
Tlaf;danr® ui 23 jk †k .d,a, l˙gdia fiâ f.da,a
wdh;kfha ° wOHCI .re yr®uka m%kdka≥ msh;=ud
w;ska wehg ,nd fok ,°' ñh.sh wehf.a iajdñmqreIhd
fjkqfjka óg wu;rj rch úiska re' ,laI 10 l jka†
uqo,la o ,nd ° we;' tu uqo,ska ,laI myl uqo,la
wehg o b;s˙ ,laI myl uqo, orejdf.a kug ia:Sr
;ekam;=jla o wdrïN lr we;'
fld<U w.ro.=re moúfha w.ro.=re ysñmdKka
úiska o re' ,laI 3 l uqo,la jka† f,i ,nd ° we;'
weh orejd iu. ±kg ;ukaf.a uõmshka iu. „j;a
jk w;r mshdg fÜ,r® ^we∫ï ueiSfï& idmamqjla wdrïN
ls¯ug wjYH uqo,a ,nd ° mshd iu. fr† ñ<° f.k
we∫ï uid úls”fï jHdmdrfhka „jfkdamdh udr®.h
f,i mj;ajd f.k hkq ,nhs'
.re yr®uka m%kdka≥ msh;=udwOHCI"
l˙gdia fiâ f.da,a wdh;kh
ore meáhd ksid ug h<s Èúh ,enqKd