12 қазан 2018 ж. жұма №119 (18767)

"Қостанай таңы" – сенің газетің!2019 жылға жазылу жүріп жатыр

Газет аптасына үш рет: сейсенбі, сәр-сенбі, жұма күндері шығады.

"Қостанай таңы" газетіне жазылу бағасы:

– кәсіпорындар, мекемелер мен ұй-ымдар үшін:

1 жылға – 6800 теңге6 айға – 3400 теңге.– жеке оқырмандарға:1 жылға – 5000 теңге6 айға – 2500 теңге.– Ұлы Отан соғысы ардагерлері үшін:1 жылға – 4800 теңге6 айға – 2400 теңге."Қостанай таңы" газетіне "Қазпошта" бөлімшелерінде және аймақтық

"Костанайские новости" газеті редакциясының баспасөз тарату қызметінде жазыла аласыз.

БАСПАСӨЗ -2019

Қасқырбай ҚОЙШЫМАНОВ

І.Омаров атындағы қазақ драма театрында Қазақстан халқы Ассамблеясының «Қазақтану» мәдени-ағартушылық жобасына арналған қоғамдық келісім және жалпыұлттық бірліктің қазақстандық моделін насихаттау бойынша лекторий өтті.

Шара басталмас бұрын халық қолөнер шеберлері бұй-ымдарының көрмесін тамашалады. Көрмеге қатысқан ше-бер Таңатқан Бажақовтың айтуынша, «Қазақтану» жоба-сы халық құндылықтарын қайта жаңғыртуға мүмкіндік береді.

– Сарыкөлден облыс орталығына 1999 жылы көшіп кел-дік. Содан бастап қымызға арналған ожау, тегене, сапты-аяқ, зерен, күбі, табақ, астаулар жасап жүрдім. Кейін, «Рухани жаңғыру» бағдарламасы шыққан соң, түрлі көр-

мелерге қатысып, төл өнеріміздің жаңғыруына атсалыса бастадым. «Қазақтану» жобасы дер кезінде қолға алынды. Жақында Петропавлда өтетін халық-аралық көрмеге барамыз, – дейді қолөнер шебері.

Суретте: қолөнер шебері Таңатқан БАЖАҚОВреспубликалық лекторий барысында.Суретті түсірген Бердіболат КӨРКЕМБАЕВ

QAZAQTANÝ 3-бет.

АЗАМАТТЫҚ ҚОҒАМ

212 қазан 2018 жыл

БАС РЕДАКТОР ӘЛЕМІ

*Осы таяуда Татарстанда, Қа-занда болып қайт-тық. Сонау ғасыр-ларда қазақ арқа сүйеген Қазанның шырайы да, сымбаты да келісті-ақ. Татар ағайындардың дәулеті асқан, қазынаға бай, та-мағы тоқ, көйлегі көк, сән-салтанаты жарасып-ақ тұр.

Оңаша қалған сәттің бірінде оларға осындай күйіне ри-залығымды айтып, қолпаш-қошамет көрсетіп жатсам:

– Е, бәрі жөн-ау. Бірақ Сізде бар, Бізде жоқ қой деп күрсінді.

– Е, ол не, туған?– Ол – Тәуелсіздік! Апырай, мен бұл сөзді Қостанайда жүргенде ел аға-

сының аузынан естіп едім. Енді, міне, қайта алдымнан шығып отыр. Бұл өзі тамырлас туысқандардың қай-қай-сысының болса да жанды жері екен ғой.

* Өмір – келі, уақыт – келсап.

* Айбарлы адам айналасын өзгерткісі келеді. Ақылды адам әлемді, ал парасатты адам өзін өзгерт-кісі келеді.

* Күншілдік бізді жегідей жейді. Сондықтан өмір бізді одан қорқуды үйретті. Күншілдік ылғи үлкенді-кішілі қасіреттің басы болған – құлаққа ай-тылған өсектен бастап, төңкеріске дейін. Сондықтан байлыққа ие бола бастасаң, оның көзге ұрып тұр-масын, көздің құрты болмасын.

* Қазақтың тойы бітпесін. Бірақ, құдалыққа шақы-рылсақ, соларды шауып алатындай 50-60 адам болып баруды қойсақ қайтеді? Әйелдер жағы құдды базарға баратындай ыздиып, сөмке, пакеттерін құшақтай жүр-месе қайтеді? Сөйтіп, дастарқанды жылан жалағандай етпесе шіркін... Рас, «тойдан тобықтай» деген бар. Үй-дегі немерелеріне бірер алма, кәмпит алсын. Аштық келгендей қайдағы бір жаман әдетке неге үйірміз осы?!

* Қазір кейбір жастар жыртық шалбар киіп жүр. Қыз-дарымыз етегін қысқартып, шашын жайып жүр. Қа-зақта байы өлген қатындар шашын жайып жіберіп, жоқтау айтатын еді.

* Жүрегі салқын адамның қаны қарайған. Қаны қарайған адамнан еш жақсылық күтпе.

* «Сіз кімді үлгі тұтасыз?» – деген сауалға, мек-теп жасындағы оқушылардың үштен екі бөлігі өнер адамын, оның ішінде кино әртістерін, әсіресе, әнші болғысы келетінін айтып, әншілерді үлгі тұтатынын көрсеткен.

* Өзі туралы өсекке құлақ түрмейтін адам бол-майды.

* Жетістікке жеткен сайын күндесім көбейді дей бер.

* Қазақ танысқанда: «жақсың кім еді?» – деп сұраған(М.Кемел).

* Өмірі жүгірумен өтіп келе жатқан адам жәй жүре алмай қалады.

* Ұстамдылық – өмір стилі. Голландияда кез келген артықшылық – киім киісте болсын, ғимарат құрылысында болсын әдепсіздік, әбестік саналады.

* Кейбіреулер ақылдылық пен қулықты шатас-тырып жүреді. Жоқ, бұны шатастырмау керек, қайта арасын ашып алған жөн. Ақылдыға барша жан тәнті болады, ал қудан бәрі қашады.

* Ұлтыңнан жерігенмен, түріңнен қашып құтыла алмайсың...

* Өзіңнен жиіркене білу керек. Менің күнделі-гімнің бәрі – басынан-аяқ өзімді сынау. Мен өзімді ұнатпаймын, өзіме көңілім толмайды

(Әкім Тарази).

Жанұзақ АЯЗБЕКОВ

Оңаша қалған сәттің бірінде оларға осындай күйіне ри-

ЕЛ СӨЗІ

Нұрқанат ҚҰЛАБАЕВ

Мәслихат депутаттарының ке-зектен тыс сессиясында 2018-2020 жылдарға арналған облыс бюджеті қайта қаралды. Жиында Экономика және бюджеттік жоспарлау басқарма-сы басшысының орынбасары Елена Дерий баяндама жасады. Оның ай-туынша, Мемлекеттік сатып алуға арналған бюджеттік бағдарламаларға бөлінген қаржыдан 2 млрд теңге үнемделді. Оның 452,6 млн теңгесі Аманқарағай ауылына көгілдір отын тартуға жұмсалады. Облыс ор-талығында бой көтеріп жатқан жаңа шағын аудандарға көше салуға және

қала көшелерінің ой-шұқырын жама-уға 404,5 млн теңге бөлінді. Өңірдегі кәсіпкерлікті дамытуға 280,5 млн теңге қарастырылған. Биыл «Бизне-стің жол картасы – 2020» бағдарлама-сы арқылы 101 кәсіпкерге қаржылай қолдау көрсетілмек. Сонымен қатар, биыл Таран ауданындағы Новои-линов мектебіндегі күрделі жөндеу жұмыстарын аяқтауға 82,2 млн теңге бөлініп отыр. Алдағы жылы Аман-келді - Үрпек - Рахмет - Әліби тас жолына орташа жөндеу жалғасады. Аманкелді кентіндегі М. Мәметова атындағы көше оңдалып, Арқалық - Торғай бағытындағы күре жол ер-неуін нығайтып, бекіту жұмыстары басталады. Сондай-ақ, Арқалыққа 10

мың тонна мазут жеткізу көзделген. Оған 140,6 млн теңге қаржы бөлінді. Қостанай қаласының «Юбилейный» шағын ауданындағы блокты-модуль-ды жылу қазандығының құрылысына қосымша 100 млн теңге қаржы қара-стырылған. Бұл ұсынысты депутат-тар бірауыздан қолдап, мақұлдады.

Облыс әкімі Архимед Мұхамбе-товтің айтуынша, биыл облыстық бюджет қоржынында игерілмеген 782 млн теңге қаржы бар. Ол келесі жылдың бюджетіне көшеді. Биыл жоспарланған міндеттің барлығы ойдағыдай орындалды. Ендігі мін-дет – мемлекеттік қызметкерлер мен бюджеттік сала мамандарының еңбе-кақысын уақтылы төлеу.

Облыс бюджетіне өзгеріс енді

Облыс әкімі Архимед Мұхамбе-тов Қазақстанның халық жазушысы Шерхан Мұртазаның отбасына көңіл айту жеделхатын жолдады. Жедел-хатта Шерхан Мұртазаның бақилық сапарға аттанғаны туралы қаралы хабар күллі қазақ елінің қабырғасын қайыстырғаны туралы жазылған.

«Алатаудай айбарымен, Қара-таудай қайратымен елдің еңсесін көтеріп, рухын асқақтатқан қазақ әдебиетінің қара нары – Шер-аға-ның орны бір күнде ойсырап қал-ды. Шерхан ағаның қазақ әдеби-

етіне, қазақ журналистикасына қосқан қомақты үлесі сан ғасыр-лар бойы ұрпақ игілігіне жарайтыны сөзсіз. Оның мемлекет және қоғам қайраткері, Жоғары Кеңес пен Пар-ламент Мәжілісінің депутаты сана-тындағы халыққа жасаған қызметі орасан зор. Әрдайым халықтың мұң-мұқтажын жоқтап, жұртшылықтың көкейіндегі мәселелерді дөп басатын атпал азаматқа деген елдің ықыласы айрықша. «Әке – асқар тау, ана – ба-урайындағы бұлақ, бала – жағасын-дағы құрақ» демекші, әрбір адамның

өмірінде ата-анасының алатын орыны ерекше.

Дана халқымыз қашанда «Тас түскен жеріне ауыр», – деп қаралы үйге қамқорлық жасап, көңілін біл-дірген. Біз де бүгін Сіздің отбасыңы-зға келген ауыр қазаға ортақтасып, көңіл айтамыз.

Артында қалған ұрпақтарына, туыс-туғандарына сабырлық беріп, қазаның артын қайырлы қылғай!» – делінген жеделхатта.

Облыс әкімініңбаспасөз қызметі

Облыс әкімі көңіл айтты

Халық жазушысы, қоғам қай-раткері, қазақ әдебиетінің қызыл жебесі Шерағаң 86 жасында дүние-ден озды.

Шерхан Мұртаза 1932 жылы Жамбыл облысының Жуалы ауда-нында дүниеге келді. М.В.Ломоно-сов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінің журналистика фа-культетін бітірген соң, «Лениншіл жас» пен «Социалистік Қазақстан» газетінің тілшісі болды. 1963-1970 жылдар аралығында «Лениншіл жас» газетінің редакторы қызметін атқарды. Кейін «Жазушы» баспа-сы мен «Жалын» альманахының, «Жұлдыз» журналының Бас редак-торы, Қазақстан Жазушылар одағы басқармасының екінші хатшысы, «Қазақ әдебиеті» газетінің бас ре-дакторы әрі Қазақстан Жазушылар одағы басқармасының хатшысы қызметтерін атқарды. 1989-1992 жылдары «Егемен Қазақстан» га-зетінің бас редакторы, 1992-1994

жылдары – Қазақстан Республи-касы мемлекеттік телерадио ком-паниясына төрағалық етті. ҚР Парламентінің Мәжіліс депутаты болды. Жазушы «Табылған теңіз», «Белгісіз солдаттың баласы», «Ах-метжанның анты», «Мылтықсыз майдан» повестері, «41-жылғы келіншек», «Интернат наны» әң-гімелері, «Қара маржан», «Жүрек-ке әжім түспейді», «Не жетпейді?», бес кітаптан тұратын «Қызыл жебе», «Ай мен Айша» романдары, «Сталинге хат», «Бесеудің хаты» пьесалары сияқты кесек туынды-лар қалдырды.

Шерхан Мұртаза ел тәуелсізді-гін баянды ету үшін мемлекеттік тіл тұғырлы, билік пен бұқара мемлекетшіл, жас ұрпақ білімпаз әрі намысшыл болу керек деп біл-ді. Бұл жайында өзі де өндіре жа-зып, батыл ойларымен қоғамға жиі қозғау салып отырды.

«Қостанай таңы» редакциясы

ауыр қайғыға ортақта-са отырып, жазушы-ның отбасына, жақын ағайын-туыстарына, қабырғалы қалың елге көңіл айтады! Қазақ әдебиетінің бүтін бір дәуірі жазушымен бір-ге кетті. Ұлт рухани-яты ортайып қалды. Артында өлмес мұра, өшпес белгі қалдырған қайраткер қаламгердің

қазасы бүкіл қазақ елін күйзелтіп кетті.

Заңғар жазушы: «Жалған дүние-ден өтер алдында жарты әлемді жаулаған Әмір Темір жанындағы-ларға аманат айтты.

– Мен өлген соң жылап-сықтап, дауыс көтермеңдер. Оның түкке қажеті жоқ. Ажалды біреу айқайлап, қорқытып қу-ады ма екен? Киімдеріңді жыр-тып, жынды адамша жүгіргеннен гөрі Алладан «Аллаһуакбар» деп маған мейірім тілеңдер. Жүре-гімді жылыту үшін «Фатиханы» оқыңдар.

Жарты әлемді жаулаған Әмір Темір де мейірімге мұқтаж. Бір кем дүние...» – деп жазыпты. Иә, бұ дүниеде хан болсын, қара болсын, пенденің бәрі бақилық болған соң мейірімге мұқтаж. Құран аяттарына орап, Алладан мейірім тілеп, Шерағаңның әру-ағына дұға бағышта, ағайын!

Шерағаң өтті дүниеден...Жасың ұлғайған сайын құрбы-құрдас, қатарың кеми

бастайды.Өз қатарың болмаса тойға барма деген....Тараз шаһарында сол 1950 жылы мектепті бітір-

гендер суретіне қарап отырып:– Апырай, мен әлі тірі жүрмін, ә, – деп қоямын. –

Мүмкін, Алла қиянаттан қырыққа жетпей қайтыс болған әкемнің жасамаған жасын маған қосқан шығар?

Бір Алла өзі біледі.Дегенмен, жалғыздық жаман.Бұл да бір кем дүние.

Шерхан Мұртаза

«Қазақтелеком» АҚ Басқарма Төрағасы Қуанышбек Есекеев Солтүстік ӨТД ұжы-мына жана бас директор – Ерсайын Дүйсем-әлиевті таныстырды.

Ерсайын Дүйсемәлиев «Қазақтелеком» компаниясында 2003 жылдан бері қызмет етеді. 2007 – 2017 жылдар аралығында Атырау облыстық телекоммуникация ди-

рекциясын басқарған. Филиалдардың жаңа ұйымдастырушылық құрылымын енгізуге және өңірлік дирекциялардың құрылуына байланысты 2018 жылы Ерсайын Дүйсем-әлиев Батыс өңірлік телекоммуникация ди-рекциясының қолдайтын функциялардың операциялық тиімділігі жөніндегі дирек-торы болып тағайындалды.

ЖАҢА ТАҒАЙЫНДАУ

312 ќазан 2018 жыл

"Жасыл" ќаржытуралы не білеміз?

Ќостанайда инвестор-лардыњ екінші халыќара-лыќ апталыѓы (WIW-2018)аясында "Астана" халыќ-аралыќ ќаржы орталыѓы-ныњ (АХЌО) μкілдері жоѓар-ѓы жєне арнаулы оќу орын-дарыныњ студенттеріменкездесу μткізді.

Жастардыњ ќаржылыќжєне инвестициялыќ сауат-тылыѓын арттыруѓа баѓыт-талѓан шара А.Байт±рсы-нов атындаѓы Ќостанаймемлекеттік университеті-ніњ ѓимаратында басталды.Жиынды "Астана" Халыќ-аралыќ ќаржы орталыѓы-ныњ "жасыл" ќаржыланды-ру департаменті директо-ры Єсел Н±рахметова ж‰р-гізді. Оныњ айтуынша, "жа-сыл" экономика б‰гіндеадамзаттыњ дамуына айтар-лыќтай єсер етеді.

– Єуелі, "жасыл" ќаржыдегенде доллар еске т‰седі.Негізі, ќалыпќа келетінэнергия кμздері, яѓни, эко-логия "жасыл" ќаржы т‰сі-нігіне жаќындайды. "Жа-сыл" инвестициялар – "Ас-тана" Халыќаралыќ ќаржыорталыѓыныњ дамуыныњнегізгі баѓыттарыныњ бірі.1992 жылы Б¦¦ єлемніњбірнеше мемлекетініњ ќа-тысуымен климатќа ќатыс-ты конвенция ќабылданды.2015 жылы μткен Парижкелісімін жаќсы білесіздер.Б±л жиындардыњ бєріндеэкологиялыќ т±раќтылыќтуралы жан-жаќты айтыл-ды. Келісім бойынша дамы-ѓан елдер мен μтпелі эконо-микасы бар елдер жылыжайгаздар шыѓарындыларыназайту жєне т±раќтандырукерек. Ќазаќстан б±л ке-лісімніњ аясында 2030 жы-лы жылыжай газдар шыѓа-рындыларын 15 пайызѓаазайтуѓа міндеттелді, –деді Єсел Н±рахметова.

Жиынѓа ќатысушыларѓаАХЌО негізгі стратегия-лыќ баѓыттары, маќсаты,аймаќта капитал нарыѓындамыту, активтерді басќа-ру сияќты ќаржылыќ кењес-

тер берілді. Орталыќтыњаѓылшын ќ±ќыѓы принцип-теріне сай ж±мыс істейтінТМД-даѓы жалѓыз ќаржыорталыѓы екені айтылды.

Сондай-аќ, Єсел Н±рах-метова студенттерге жасылоблигациялардыњ ќарызкапиталы нарыѓыныњ негіз-гі ќ±ралы ретінде рμлі ту-ралы т‰сіндірді. АХЌОмемлекеттік дењгейде тєу-елсіз облигациялар мен

мемлекеттік кепілдіктерберу мєселесінде ќ±зырлыминистрліктермен тыѓызќарым-ќатынас жасайды.АХЌО-ѓа шаѓын жєне ортабизнес μкілдері μтініш-терін жібереді, оныњ ішін-де ќалдыќтарды ќайта μњ-деу жєне "жасыл" μнім-дерді шыѓару бойыншазауыттар бар. Ірі μнеркєсіпкєсіпорындары жањарты-латын энергия кμздері жєнеэнергияны ‰немдеу бойын-ша жобаларын жібереді.Єрбір жоба кіріс жєнетиімділік мєселесі бойын-ша барлыќ дењгейлердем±ќият тексеруден μтеді.

Жиында АХЌО ислам-дыќ ќаржыландыру депар-таментініњ менеджері Ќа-зыбек Ж±ман исламдыќжєне жасыл ќаржыланды-ру жайында баяндама жа-сады.

– Ќазаќстанда дєст‰рлібанктерден бμлек ислам-дыќ ќаржыландыру да бар.Б±л єлдебір діни наным-се-німдерге байланысты іскеасатын банк деп ойлауы-њыз м‰мкін. Єсте олай

емес. Исламдыќ ќаржылан-дыру ‰лестерді тењдейбμлу арќылы ж‰зеге асады.Б±л ж‰йе 2009 жылданбастап негізге ќойылѓан.Исламдыќ ќаржыландыруОрталыќ Азиядаѓы ќаржы-ландыру хабы саналады.Сонымен ќатар, бізде ин-весторлармен ж±мыс біржолѓа ќойылѓан, – деді ол.

"Астана" халыќаралыќќаржы орталыѓыныњ μкіл-

дері μњірлік бизнеске ар-налѓан презентацияны та-ныстырмаќ. Онда АХЌОсарапшылары жалпы биз-нес, жасыл жєне исламдыќоблигацияларды шыѓаруерекшеліктерін, АХЌО тір-келу процедурасыныњ ар-тыќшылыќтарын кμрсе-теді.

Айта кетейік, елімізде 1 ќа-заннан бастап Инвестор-лардыњ екінші халыќара-лыќ апталыѓы μтіп жатыр.WIW-2018 жаћандыќ бас-тамасын ќолдау маќсатын-да "Астана" халыќаралыќќаржы орталыѓы Ќазаќ-станныњ Астана, Алматы,Шымкент, Атырау, Ќара-ѓанды, Ќостанай жєне¤скемен сынды ірі ќалала-рында т±рѓындардыњ ќар-жылыќ жєне инвестиция-лыќ сауаттылыѓын артты-ру бойынша т‰рлі формат-таѓы іс-шаралар μткізіп жа-тыр. Бір апта бойы 80-ненастам ќаржылыќ реттеуші±йым мен 6 ќ±рлыќтыњќаржы нарыѓына м‰дделіќатысушылары бас ќосу-да.

ИНВЕСТИЦИЯ ИІРІМДЕРІ

Ќасќырбай ЌОЙШЫМАНОВ

Жолдау жањам‰мкіндікке жол ашты

Ќостанай ќаласында"Ќазаќстан–2050"демократиялыќ к‰штеріаймаќтыќ коалициясы-ныњ отырысы μтті.Кезекті басќосуѓаеліміздегі жетекші саясипартиялардыњ облыс-таѓы филиалдарыныњбасшылары, мєслихатдепутаттары, Ќазаќстанхалќы Ассамблеясыныњμкілдері ќатысты. ОларМемлекет басшысыныњ"Ќазаќстандыќтардыњєл-ауќатыныњ μсуі:табыс пе т±рмыс сапа-сын арттыру" депаталатын жања Жолдау-ын талќылап, пікірќосты.

Саяси партиялардыњ же-текшілері жања Жолдаудыќолдап, онда айтылѓан ма-њызды мєселелерді к‰нтєртібіне енгізу керектігінжеткізді. Аймаќтыќ коали-цияныњ тμраѓасы МихаилДєуенов жастарѓа ќаратаайтылѓан Елбасыныњ баста-масына ерекше тоќталды.

– Жолдауды саралайотырып, мынадай ойѓа кел-дім. Елбасы баспана мєсе-лесінен бастап т±рѓындар-дыњ денсаулыѓына, білімалуына, жалаќысына дейінмєн береді. Егер, ойланаќарасаќ, осы аталѓан єлеу-меттік проблемалар жастолќынныњ μмірінде асамањызды роль атќармаќ.Себебі, жоѓары оќу орнынжања аяќтаѓан т‰лекті жо-ѓары жалаќыѓа ешкім де ж±-мысќа алмайды. Алѓашын-да ењ тμменгі мμлшердегіжалаќыны белгілейтіні аныќ.Ондай ењбекаќыѓа к‰нкμру, баспана алу м‰мкінбе? Жастар ‰йленіп, отба-сылы болѓысы келеді. Ал-ѓан білімі нарыќ заманы-

ныњ талабынан шыќпайќалуы да м‰мкін. Сол се-бепті Елбасы еліміздегі же-текші министрлердіњ ал-дында жастарѓа ќамќор-лыќ жасау керектігін ќадапайтты. Адам есейеді, ќар-таяды. Б±л – табиѓи про-цесс. Біздіњ ізімізді басыпμкшелеп келе жатќан жас-тар елдіњ ертењі ѓой. Солсебепті кейінгі толќынныњжаѓдайын кμбірек ойлауы-мыз керек. Елбасы осыт±рѓыдан алѓанда асќан ке-мењгерлік танытып отыр, –деді "Ќазаќстан-2050" де-мократиялыќ к‰штері ай-маќтыќ коалициясыныњтμраѓасы Михаил Дєуенов.

Коалиция жетекшісіненсоњ сμз алып, мінберге шыќ-ќан "Н±р Отан" партиясыЌОФ тμраѓасыныњ біріншіорынбасары Жањабай Би-симбаев жања Жолдаудыњжариялану форматына тоќ-талды.

– Жања Жолдауѓа мєнбермей, ‰нсіз ќалу м‰мкінемес. Себебі, б±л жолѓыЖолдау жариялау форматыбойынша да, мазм±ны жа-ѓынан да ерекше. Елбасыатќарушы органныњ бас-шыларымен ж‰збе-ж‰з кез-десіп, бірќатар тапсырма-ларды ж‰ктеді. Б±л жолѓыќ±жат єлеуметтік сала, эко-номика, бизнес, мемле-кеттік басќару, ќ±ќыќќорѓау органдары сияќтыењ мањызды салаларды ќам-тыды. Соныњ бєрі елімізге

жања м‰мкіндіктер береді.Жолдауда айтылѓан мєсе-лелер б±ѓан дейін Елбасытапсырмасымен ќолѓа алы-нѓан "Президенттіњ 5 єлеу-меттік бастамасыныњ" жа-њаша мазм±ндаѓы жалѓасыіспеттес, – деді ЖањабайЖолтай±лы.

"Ауыл" халыќтыќ-де-мократиялыќ патриоттыќпартиясы облыстыќ фи-лиалыныњ тμраѓасы Сє-бит Есм±ратов ЕлбасыныњЖолдауын елдіњ келешегі-не сенім беретін ќ±ндыќ±жат деп баѓалады.

– ¦лт Кμшбасшысы ал-ѓашќы Жолдауын таныс-тырѓанда, сол тарихи оќи-ѓаѓа мен де кує болѓанмын.Сол кезде залда отырѓан-дар биік жетістікке, ‰лкенмежеге жете аламыз ба депбір-біріне тањырќай ќара-сып еді. Сол кездегі баста-маларѓа кμпшілік к‰мєнменќараѓан болатын. Уаќытбір орнында т±рсын ба?Біз Президентімізге сенімбілдіріп, Елбасы халќынаарќа с‰йеп алѓашќы жыл-дардаѓы ќиындыќтардыењсеріп, артта ќалдырдыќ.Ќазаќстанныњ ќазіргі дамуќарќыны к‰шейе т‰сті.Осындай жетістіктерді ес-кере келе біз жања Жолдау-дыњ м‰мкіндіктеріне сеніп,ќолдауымыз керек, – дедіС.Есм±ратов.

Суретті т‰сірген Берді-болат К¤РКЕМБАЕВ.

Ќымбат ДОСЖАНОВА

QAZAQTANY1-бет

Сонымен, "Ќазаќ-тану" идеясы ќайданпайда болды? Лекто-

рий модераторы, ЌХА тμр-аѓасыныњ орынбасары Ви-талий Иононыњ айтуынша,жоба идеясы алѓаш рет ЌХАXXVI сессиясында кμте-рілді.

– Біз ќазаќтыњ басынќосќан ќасиетті Абылайхан алањында ЌХА ќолдау-ымен ж‰зеге асатын ѓылы-ми-аѓартушылыќ "Ќазаќта-ну" концепциясыныњ т±-саукесер рєсімін μткіздік.Жобаныњ негізгі маќсаты –ќазаќстандыќтардыњ ор-таќ мєдени кодыныњ, бір-т±тас ќ±ндылыќтарыныњжєне жалпы±лттыќ тарихисанасыныњ негізінде ха-лыќтыњ бірлігін ныѓайту.Б±л бастама Ќазаќстан эт-ностарыныњ арасында ќа-заќ халќыныњ тарихын,дєст‰рлерін, гуманитар-лыќ жєне адамгершілікпринциптерін дєріптеугебаѓытталѓан. Жоба аясын-

жаќсы таныс. Жалпы Ќос-танайды "μзендер μрнекте-ген μлке" деп атауѓа бола-ды. Осылай брэнд ќалыпта-сады. Б±дан бμлек, шекара-да т±рѓан облыс. Ќазаќы-ландыруѓа байланысты ша-ралар неѓ±рлым кμп болѓансайын, рухани, ±лттыќ т±р-ѓыда кμбірек ±тамыз. Осы-ны ойланайыќ, – дейді та-рихшы.

Ќостанай мемлекеттікпедагогикалыќ универси-тетініњ ректоры Еркін Єбіл±лттыќ код туралы баянда-ма оќыды. Жазушы Ка-мал Єлпейісова "Ќазаќта-нудыњ" басты баѓыттарынтаныстырып, жоспарлары-мен бμлісті.

Лекторий шењберіндедєрістер циклы μтеді. Ж±-мысшы топ Ќоѓамдыќ ке-лісім кењесі м‰шелерініњќатысуымен Лисаков, Руд-ный ќалаларына барады.Сондай-аќ, облыстаѓы мє-дени нысандарѓа экскурсия±йымдастырылмаќ.

да єлі де кμптеген іс-шара-лар ±йымдастырылады, –деді Виталий Ионо.

Облыс єкімініњ орынба-сары Марат Ж‰ндібаевелдіњ т‰кпір-т‰кпіріненкелген меймандарѓа Ќоста-найда μтіп жатќан руханиіс-шаралар турады баянда-ма жасады. Ол μз сμзінде"Жањѓыру жолы" атты жас-тардыњ бірлескен жобасы-ныњ басталѓанын айтты.

Лекторий ж±мысынаЌХА м‰шелері, елдегі же-текші институттардыњ ѓа-лымдары, ќоѓам ќайраткер-лері, атќарушы билік μкіл-дері, студенттер ќатысты.Солардыњ бірі – белгілі та-рихшы Жамбыл Артыќ-баев Ќостанайѓа μзіндікбрэндін ќалыптастыру ке-рек деп есептейді.

– Мен Ќазаќстанныњбірнеше μњірінде болыпж‰рмін. Дегенмен, Ќоста-найдыњ с±лулыѓы μзгешеекені байќалады. Тобыл,Аят μзендерініњ саласы

'

12 ќазан 2018 жыл 4

¤ркениетке бастайтынбастамалар

Кемел ойлы кемењгер бас-шы Н.Є.Назарбаевтыњ жањаЖолдауында халыќтыњ кμ-кейінде ж‰рген келелі мєсе-лелер ќозѓалды. ¦стаздар-дыњ ќызметін, μнегелі ењбе-гін де атап μтті – Елбасы.Интеграция мен ѓаламдасты-ру ќатар ж‰ріп келе жатќанб‰гінгі тањда мектептегі жет-кіншектерге беріліп жатќанбілімніњ сапасы мен дењ-гейін жан-жаќты кμтеру к‰нтєртібіндегі мєселе болыпќала бермек. Білім берудіњсапасын арттыру арќылыќоѓамды, болашаќ ±рпаќтытєрбиелейміз.

Елбасымыздыњ єр жылѓыЖолдауы ќалыњ б±ќараѓа‰міт сыйлап, елдіњ ќарыш-тап дамуына тыњ серпін бе-ріп келеді. Осыѓан дейінгі"Рухани жањѓыру" баѓдарла-малыќ маќаласында, "100наќты ќадам" ¦лт Жоспа-рында айтылѓан алѓы-шарт-тар, кешегі Жолдауда кμр-сетілген негізгі ойлар – Ќа-заќстан ќоѓамыныњ жањашадамуыныњ жалѓасы іспеттес.Биылѓы Жолдаудыњ аста-рында аса ‰лкен мєн-маѓы-

на, стратегиялыќ маќсат-міндеттер жатыр. Єсіресе,білім саласына ќатысты ай-тылѓан ойлар, ±сынылѓанбастамалар бізді ќуантады.Президентіміз ‰здік ±стаз-дардыњ іс-тєжірибесін бей-несабаќтар мен бейне лек-циялар арќылы интернеткеорналастыру ќажеттігін сμзетті. Б±л дегеніњіз барша±стаздар ќауымына ќол-жетімді єрі пайдалы д‰ниеекені даусыз.

¦стаздар ќауымын наќты

ќолдау дегеніміз жас ±р-паќќа деген ќамќорлыќтыњжарќын кμрінісі. ¦стаздыњбеделін μсіру, мєртебесінкμтеру арќылы аталѓан ма-мандыќтыњ мєн-мањызы,жауапкершілігі одан єрі артат‰спек. Мемлекет басшысы-ныњ ±стаздар ењбегін жоѓа-ры баѓалауы м±ѓалімдердіњкμњілін бір серпілтіп таста-ды. ¤з ортасында сыйлы±стаздыњ шєкірттері де ал-ѓыр, зерек, болашаќќа ныќќадам басар азамат болыпμсері аныќ.

Жас ±рпаќќа сапалы бі-ліммен бірге саналы тєрбиеберу ќай кезде де μзектілігінжоѓалтќан емес. Ќазір де со-лай. Арѓы ата-бабаларымызжас μренді елін, жерін с‰ю-ге ‰ндеп, ±лттыќ салт-дєс-т‰рмен сусындатуды м±ратт±тќан. Сол рухани ‰ндестікк‰ні б‰гінге дейін мањызынжоѓалтќан емес. Жоѓалтпай-ды да. Себебі білім – сар-ќылмас ќазына.

Ќымбат БІРМАНОВА,Рудный ќаласындаѓы

№7 мектеп-гимназиясы-ныњ директоры.

Мемлекет басшысы Н±р-с±лтан Назарбаевтыњ 2018жылдыњ 5 ќазандаѓы Ќазаќ-стан халќына арналѓан ке-зекті Жолдауыныњ μзіндікерекшеліктері μте кμп. Єсі-ресе, Елбасыныњ 2019 жыл-ды "Жастар жылы" деп жа-риялауы біз ‰шін ‰лкен жа-њалыќ болды деп айта ала-мын.

Б±л дегеніміз осы уаќыт-ќа дейін мемлекет тарапы-нан жастарѓа кμрсетіліп кележатќан ќамќорлыќты оданєрі дамытып, т±тастай ±рпаќісін жан-жаќты ќолдау. Осы-лайша жастар мен отбасыинститутын кешенді ќолдаумемлекеттік саясаттыњ ба-сым баѓытына айналады.

Президент тапсырмасы-нан кейін жастардыњ барлыќсанатын ќолдауѓа арналѓаншараларды ж‰зеге асыру ар-ќылы ‡кімет ел болашаѓы‰шін таѓы да мањызды ќадамжасайды деп сенемін. Алб±ѓан дейін ќолѓа алынѓан"Рухани жањѓыру" баѓдарла-масы жас ±рпаќ пен жастар‰шін жасалатын негізгіж±мыстардыњ алѓышарты

Елбасы μзініњ биылѓы"Ќазаќстандыќтардыњ єл-ауќатыныњ μсуі: табыс пент±рмыс сапасын арттыру"атты Ќазаќстан халќынаЖолдауында ќазаќстандыќ-тардыњ μмір сапасын артты-руѓа баѓытталѓан 6 наќтыќадамды атап μтті.

Елбасыныњ Ќазаќстан ха-лќына Жолдауын Ќостанайоблысында орналасќан 6697єскери бμлімніњ офицерлері,келісім-шарт бойынша ќа-былданѓан ќызметкерлерменќатар сарбаздар тікелейэфир барысында тыњдайалды. Елбасы жастар мєсе-лесін ешќашан бμлек ќалды-рѓан емес. Елдіњ келешегі,тєуелсіздік т±тќасын арыќарай ±стайтын Елбасыныњауќымды стратегиялыќ ме-желерін, маќсаттарын іскеасыратын да жастар екені да-усыз. Сондыќтан да Елбасыќашан да жастардыњ мєселе-сіне ерекше назар аударып,єрбір Жолдауында жастарѓа‰лкен ыќылас танытады. Ке-лер жылдыњ "Жастар жылы"деп жариялануы – μњіріміз-дегі жастар саясатына таѓыда бір ‰лкен серпін беретіні-не сеніп отырмыз. Біздіњ об-лыстаѓы жас сарбаздары-мыздыњ потенциалы μте жо-ѓары. Біз ќазіргі тањда Елба-сыныњ алѓа ќойып отырѓанмєселелерініњ барлыѓын зер-делеп, зерттеп, бірќатарыніске асыруды алдын ала бас-тап та кеткенбіз. Б‰гінгіЖолдау жасап жатќан ж±-мысымызѓа, ќазіргі іске асы-рып жатќан жобаларымызѓа

жања серпін беретініне кμзі-міз жетіп отыр.

Елбасы аныќтаѓан алтывектор бірін бірі толыќты-рып т±р. Жолдаудыњ "ХА-ЛЫЌ ТАБЫСЫНЫЊ ¤СУІ"бірінші баѓыты бойынша2019 жылдыњ 1 ќањтарынанбастап ењ тμменгі жалаќы 1,5есе, 28 мыњнан 42 мыњѓадейін μсетін болады. "Т¦Р-МЫС САПАСЫН АРТТЫ-РУ" атты екінші баѓытындаМемлекет басшысы білім,ѓылым, денсаулыќ салала-рында ќаржыландырудыарттыру, мектепке дейінгібілім беру сапасын т‰бегейліжаќсарту, педагог мєселесінзањды т‰рде белгілеу. "¤МІРС‡РУГЕ ЖАЙЛЫ ОРТАЌАЛЫПТАСТЫРУ" бμлі-мінде "Н±рлы жер" мен "7-20-25" баѓдарламасы ар-ќылы ќазаќстандыќтарды са-палы єрі ќолжетіміді т±рѓын‰ймен ќамтамасыз ету,еліміздіњ аумаќтыќ дамуыжєне ќ±ќыќ ќорѓау органда-ры мен сот ж‰йесін одан єріжањѓырту мєселелері туралыбаяндалды. Елбасы "АЗА-МАТТАР С¦РАНЫСЫНАБЕЙІМДЕЛГЕН МЕМЛЕ-КЕТ АППАРАТЫН" ќалып-тастыру міндетіне баса назараударды. "ТИІМДІ СЫРТ-ЌЫ САЯСАТ" Президенттіњєрбір Жолдауыныњ мањыз-ды баѓыты болып табылады.Жолдаудыњ соњында "ЄРБІРЌАЗАЌСТАНДЫЌ ЕЛІМІЗ-ДЕГІ ¤ЗГЕРІСТЕР ‡ДЕ-РІСТЕРІНЕ АТСАЛЫСУЫ"мєселесіне тоќталды. Єр-біріміз ж‰ргізіліп жатќан ре-

Жетістіктергежеткізер жоспар

ЕЛ ПІКІРІ

болмаќ.Биылѓы Жолдаудыњ дєл

ќазір жолдануыныњ μзі дееліміздегі єлеуметтік мєсе-лелердіњ сондай бір мањызѓаие болып отырѓандыѓынкμрсетеді. Елдіњ т±рмыс-тіршілігі, єл-ауќаты ‰неміЕлбасыныњ, ‡кіметтіњ наза-рында екенін таѓы бір мєртееске салды. Сондыќтан да,биылѓы Жолдау таќырыбы –"Ќазаќстандыќтардыњ єл-ауќатыныњ μсуі: табыс пент±рмыс сапасын арттыру"деп аталды. Меніњше, биыл-ѓы Жолдаудыњ басты артыќ-шылыѓы жалпылама емес,наќты єлеуметтік салаѓа, яѓ-ни, єр азаматтыњ ахуал-т±р-мысына баѓытталды. Меносылай деп айта аламын.Меніњ байќаѓаным, Жолдауэкономикалыќ мєселелердіќамтып басталды да аяѓын-да єрбір адамныњ, Ќазаќ-станда т±рып жатќан єр аза-маттыњ мєселесін ќамтыпμтті.

Ќазіргідей жылдам μзге-ріп, кμз ілеспес жылдамдыќ-пен дамып келе жатќанєлемде ењ мањыздысы – єр-бір адамныњ бєсекеге ќабі-леттілігі болуы. Жолдаудыњбасында Елбасы Ќазаќстан-ныњ ењбеккерлік ќоѓамынќалыптастыру деген мањыз-ды мєселені айтты. Єрине,ењбекќорлыќ ќана біздіњелдіњ μзгелермен бєсекеле-суіне, азаматардыњ ењбек-

керлігін μсіруге ыќпал етеді.Сондыќтан да б±л мањыздыфактор. ¤йткені елдіњ эко-номикасын μз азаматтары-мыз жасауы керек. Соданкейін, Елбасы μз Жолдауын-да еліміздегі ѓылым менбілім саласына басты назарбμлді. Єсіресе, орта білім бе-ретін мектептерге, мектепкедейінгі білім беру орталыќ-тарына назар аударды. Со-дан кейін, меніњ бір ќуанѓа-ным – Елбасы келер жылы"М±ѓалімніњ мєртебесі" ту-ралы зањ ќабылданатынынайтты. Б±л μте ќуантарлыќжањалыќ. М±ѓалімдер к‰ніќарсањында б±л ‰лкен сыйболды десе де болады. Єрбірадамныњ т±лѓа болып ќалып-тасуында, дамуы мен білімалуына да ±стаздыњ ењ ма-њызды рμл атќаратынынбілеміз.

Ќорыта айтќанда, Елбасыатап μткендей єрбір ќазаќ-стандыќ ж‰ргізіліп жатќанреформалардыњ мєнін жєнеолардыњ Отанымызды μр-кендету жолындаѓы мањы-зын жете т‰сінуге тиіс. Ре-формаларды табысты ж‰зе-ге асыру ‰шін ќоѓамымыз-дыњ ортаќ маќсатќа ж±мы-луы аса мањызды.

КємшатЄБДІКОВА,

№ 1 М.Дулатов сайлауокругі бойынша аудан-

дыќ мєслихат депутаты.

Мемлекет басшысыныњжыл сайынѓы Ќазаќстан хал-ќына Жолдауы жаќсы дєс-т‰рге айналды. Жолдаудытыњдай отырып єр адам μзі-ніњ ‰міттеріне дєлел к‰теді.Осы жолы да Елбасы істеліпжатќан істердіњ жаѓдайынанаќты баѓа берді. Ол мемле-кеттік биліктіњ μкілдерінμзекті мєселелерді шешугебаѓыттады. Елдіњ экономи-касын дамыту ‰шін, бєсеке-ге ќабілеттілігін жоѓарылату‰шін – бюрократизмменк‰ресу, бизнесті ќорѓаудыжоѓарылату, агроμнеркєсіпкешенініњ єлеуетін дамыту,дайын μнімді экспорттаушы-ларды ќолдау, коммуналдыќшаруашылыѓыныњ монопо-лиялыќ саласын тєртіпкекелтіру, наќты сектордыкредиттеуді арттыру ќажет-тігі айтылды.

Мањызды міндеттердіњбірі болып халыќтыњ табы-сын жєне т±рмыс сапасынарттыруы белгіленді. Прези-

Жолдау ‰лкенміндеттер ж‰ктейді

денттіњ осындай назары ќа-рапайым халыќтыњ кμњіл-к‰йіне, біздіњ еліміздіњ сая-си жєне экономикалыќ кли-матына жаќсы єсер етуде.

Біз ќаржыгерлер ретінде,аќшасыз тμлемдерді дамыту,наќтыраќ айтсаќ, бизнестіаќшасыз есеп айырысудыпайдалануѓа ынталандыруќ±ралдарын ќолданумєселе-сіне кμњіл бμлінгеніне назараудардыќ. Єкімшілік єдіс-терден экономикалыќ ынта-

ландыру ќ±ралдарына кμ-шуге уаќыт келді. Єлемдіктєжірибеде олар μзініњ тиім-ділігін кμрсетіп, б±рыннанќолданылып келе жатыр.

Мемлекет басшысы "7-20-25. Єрбір отбасына баспа-на алудыњ жања м‰мкін-діктері" ипотекалыќ т±рѓын‰й кредиттеу Баѓдарламасыніске асыру ќарќыны жμніндеєділ ескерту жасады. Б±л єрдењгейдегі барлыќ м‰дделіоргандардыњ іс-єрекетінеайќын ќозѓалыс беріп, Баѓ-дарламаны іске асыруды же-делдетеді деп ойлаймыз.

Жалпы, Елбасымыздыњайтќан сμздері єрбірімізгежолданды деуге болады,сондыќтан ќойылѓан барлыќміндеттерді шешуге єркім μз‰лесін ќосуѓа тиісті.

ЖомартКАЖРАХИМОВ,¦лттыќ Банктіњ

Ќостанай филиалыныњдиректоры.

Ќоѓам ‰шінќажетті ќ±жат

формалардыњ мєнін жєнеолардыњ Отанымызды μр-кендету жолындаѓымањы-зын жете т‰сінуге тиіспіз.

– Бірлігіміз мызѓымаса,ынтымаѓымыз ыдырамаса,біз ‰шін алынбайтын асу, ба-ѓынбайтын белес болмайды,– деп атап μтті Президентμзініњ Ќазаќстан халќынаЖолдауында. Б‰гінгі Елба-сыныњ Жолдауы халыќ ара-сында кењ ќолдауѓа ие бол-ды. Біздіњ міндетіміз – ќысќауаќытта аталѓан тапсырма-ларды ж‰зеге асыру. Жарќ-ын болашаѓымызды достыќ-та, келісімде жєне бірліктіќ±рудыњ ќажеттігін т‰сі-нетін уаќыт келді. Сыбайласжемќорлыќпен к‰ресудеќоѓамныњ ќолдау кμрсетуіб±дан да артыќ нєтижелер-ге ќол жеткізуге жєне єлем-ніњ дамыѓан 30 мемлекетініњќатарына кіруге μз септігінтигізетініне кєміл сенім-дімін.

Ерлан ИПАТОВ,6697 єскери бμлім

командирі,подполковник.

512 ќазан 2018 жыл

Мониторинг ж‰ргізбек

Ќостанай облысындасыбайлас жемќорлыќ-тыњ алдын алу монито-рингініњ ќорытындысыбойынша жемќорлыќќаењ жаќын т±ратын ‰шбаѓыт аныќталды. Олар– білім беру, денсаулыќсаќтау жєне ќ±ќыќќорѓау ж‰йесі.

Б±л туралы "Н±р Отан"партиясы Ќостанай облыс-тыќ филиалы мен ЌР Мем-лекеттік ќызмет істері менсыбайлас жемќорлыќќаќарсы іс-ќимыл жμніндегіагенттіктіњ Ќостанай облы-сы бойынша департамен-тініњ бірлескен отырысын-да айтылды. Департаментж‰ргізген мониторингілеу-діњ нєтижесіне сєйкес,2016 жылы сыбайлас жем-ќорлыќ бойынша 45 адамісті болса, 2017 жылы 55адам сотталѓан кμрінеді.

– Аталѓан 55 адамныњ25-і єкімдіктер мен оѓанќарасты ±йымдардыњ ќыз-меткерлері, 20-сы ішкі іс-тер органдарыныњ ќызмет-керлері. Сыбайлас жемќор-лыќ орын алу м‰мкіндігібар субъектілерден 8 адамжєне єділет органдарынан2 адам, – деді ЌР ЌІСЌІАЌостанай облысы бойын-ша департаментініњ сыбай-лас жемќорлыќтыњ алдыналу басќармасыныњ бас-шысы Рустем Болатов.

"Н±р Отан" партиясыЌостанай облыстыќ филиа-лы тμраѓасыныњ біріншіорынбасары Жањабай Би-симбаев партия ќызметін

ЌР Мемлекеттік ќызметістері жєне сыбайлас жем-ќорлыќќа ќарсы іс-ќимылагенттігініњ ресми μкіліЖанна Бастарова Ќостанайоблысы сыбайлас жемќор-лыќ ќылмысы бойынша ал-дыњѓы орындарда т±рѓа-нын айтты.

"Соњѓы 2 аптада Ќоста-най облысында бірќатарсыбайлас жемќорлыќ фак-тілері аныќталды. Б±рынбіз атап μткендей, биылѓы8 айдыњ ќорытындысыбойынша ¦лттыќ бюро-мен Ќостанай облысында109 сыбайлас жемќорлыќќылмыстары тіркелді. Б±лоблыс ±ќсас ќ±ќыќб±зу-шылыќтардыњ ењ кμп са-ны тіркелген ‰штіктіњ ќа-тарына кіреді", – деп тоќ-талды агенттіктіњ ресмиμкілі.

Оныњ сμзіне ќараѓанда,"Ќостанай облысыныњ мем-лекеттік архиві" мемле-кеттік мекемесі директоры-ныњ орынбасары параќор-

І.Омаров атын-даѓы ќазаќ драматеатрында таза,ашыќ ќоѓам меназаматтыќ жауап-кершілікті дєріп-теп, жыр еткенерекше айтыс бо-лып μтті. ШараныМемлекеттік ќыз-мет істері жєнесыбайлас жемќор-лыќќа ќарсы іс-ќимыл Агенттігіоблыстыќ депар-таментініњ басшы-сы Салауат М‰ксімов аш-ты. "Ќазіргі мемлекеттіксаясаттыњ к‰н тєртібіндежемќорлыќќа ќарсы мєде-ниетті ќалыптастырумєселесі т±р. Б±л тура-лы Елбасымыз да: "Сы-байлас жемќорлыќ ќо-ѓамѓа, мемлекеттіњконституциялыќ негі-зіне ќауіп тμндіреді,сондыќтан онымен к‰-рес ж‰ргізу – жалпы±лттыќ міндет", – де-ген болатын. Біз μњір-дегі жемќорлыќ дењ-гейін тμмендету баѓы-тында елеулі ќадам-дар жасадыќ. Ќазір бізќоѓамдыќ дерттіњ сал-дарларымен к‰ресугек‰ш ж±мылдырып жа-тырмыз. Сондыќтанб±л к‰рес жалпы б±ќа-ралыќ сипатќа ие бо-луы керек. Б‰гін мєдениетбасќармасымен бірлесіп±йымдастырып отырѓанайтыстыњ басты маќсатыда осы, аузы дуалы, сμзіуєлі айтыскер аќындардыњμткір жыры арќылы ќоѓам-ѓа ой тастау", – деді депар-таментініњ басшысы. ¤нерсайысын белгілі аќын, б‰-гінде аталмыш агенттік-тіњќоѓаммен байланыс жμнін-дегі басќармасыныњ бас-шысы Арман Бердалин детамашалады. "Аќындар ќа-шанда аќиќатты ашып,шындыќты шырылдатыпжеткізеді. Осы бір-екі к‰н-де Астанада халыќаралыќ

айтыс болайын деп жатыр.Ол жерде де кілењ "сен т±р,мен атайын" дейтін аќын-дар жиналып, ќазіргі

ќоѓамда болып жатќан на-ѓыз μзекті мєселелерді ќоз-ѓаѓалы отыр. Ал ќазіргіќоѓамдаѓы ењ μзекті мєсе-ле – б‰гінгі айтысќа арќауболып отырѓан сыбайласжемќорлыќ", – деді ол.

Айтысќа Салтанат ¤тел-баева (Ќостанай), Марѓ±ланОспанов (Ќостанай), Ма-май Ізтелеу (Таран), ЄсемЌажи (Ќамысты) сынды ай-тыскер аќындар ќатысты.Салтанат пен Марѓ±ланелді ендеп, ќоѓамды мењдепт±рѓан жемќорлыќ індетінашыќ сынап, мєнді де маз-м±нды айтыс ‰лгісін кμр-сетті. Марѓ±лан аќын:

– Жазылѓан осы болсапешенеміз,

Аѓайын ќайѓы шекпей,не шегеміз?

Жемќорлыќќа кμзж±мып, "к‰штілердіњ",

Алдына кілем болыптμселеміз.

Ќоѓамды б±л індеттентазартпасаќ,

Кμгереді дей алманкμсегеміз.

Деген бар ет сасыса,т±з себеміз,

Ал енді т±з сасыса,не себеміз?

– дей келіп, емхана, бала-баќша, білім ошаќтары си-яќты єлеуметтік салалардабелењ алып т±рѓан жењ±шынан жалѓасу мен кμзќысты бармаќ басты та-мыр-таныстыќтыњ тамы-рына балта шабар не амалбар деген мєселе кμтерді.Аќындар жемќор шенеу-ніктерді шеней отырып,ќоѓамдыќ кеселге ќарсыќауќар танытып, ќарсыєрекет етудіњ орнына, кері-сінше, соѓан мыњќ етпейкμніп отырѓан ќарапайымхалыќтыњ кμнтерілігін сы-нап жырѓа ќосты. Б±л ай-тыстыњ ерекшелігі сол –м±нда жењген-жењілгенаќын болѓан жоќ. Айтыс-керлердіњ кμздеген маќса-ты жењіске жетіп ж‰лде алуемес, жемќорлыќќа ќарсы‰ндеу тастап, кμпшіліктіќоѓамдыќ індетке ќарсыымырасыз к‰реске шаќыруболды.

жањѓыртудыњ жања жаѓ-дайларында Президенттіњжєне "Н±р Отан" партиясыОрталыќ аппаратыныњ тап-сырмасы бойынша сыбай-лас жемќорлыќтыњ кез-келген кμріністерін жоюжμніндегі ж±мыстыњ к‰-шейтіліп отырѓанын атапμтті.

– "Президенттіњ бес єлеу-меттік бастамасы" атты ха-лыќќа ‰ндеуін іске асырубарысында сыбайлас жем-ќорлыќ кμріністерін бол-дырмау маќсатында оѓанќарсы мониторингті т±раќ-ты т‰рде ж‰ргізіп отырутапсырылды. Осы маќсат-та департаментпен жасал-ѓан μзара єріптестік мемо-рандумы шењберінде мони-торинг ж‰ргізіліп отырады,– деп мєлімдеді ЖањабайБисимбаев.

Ќазаќстан Республика-сы Мемлекеттік ќызметістері мен сыбайлас жем-ќорлыќќа ќарсы іс-ќимылжμніндегі агенттіктіњ Ќос-танай облысы бойынша де-партаментініњ басшысы μзкезегінде б±л ауќымда ќол-даныста ж‰рген зањнама-лар халыќаралыќ стандарт-

тарѓа толыѓымен сєйкес-тігін, ал оны т±тастай іскеасыру ‰шін департамент"Н±р Отан" партиясыныњоблыстыќ филиалымен жє-не басќа да ќоѓамдыќ ±й-ымдармен тыѓыз єріптес-тікте болуды кμздейтінін ай-тып μтті.

– Сыбайлас жемќорлыќ-ќа ќарсы партиялыќ іс-ќи-мылдыњ 2015-2025 жылдар-ѓа арналѓан баѓдарламасыбіздіњ мекеменіњ ж±мысынтолыѓымен ќамтиды. Сон-дыќтан біз партиялыќтарменбірлесе отырып, мемлекеттікмекемелердіњ μз ќызметте-рін тиісінше орындаулары-на баќылауды ж‰зеге асыра-мыз. Біз ќаражатты тиімдіж±мсауѓа баќылау ќою жμ-ніндегі бірлескен іс-жоспар-ларымызѓа сєйкес облыстаденсаулыќ саќтау, білім бе-ру, сол сияќты ќ±ќыќќор-ѓау органдарына сыбайласжемќорлыќ ќылмыстарынажаќын т±руларына байла-нысты баќылау ж‰ргізе-міз, – деп атап кμрсетті ЌРЌІСЌІА Ќостанай облысыбойынша департаментініњбасшысы Салауат М‰ксі-мов.

Пара алѓандар ќамалдылыќ ќылмысы бойыншак‰дікке ілінді. 2018 жылѓымаусым айында мемле-кеттік мекеме бір жауап-кершілігі шектеулі серікте-стікпен 55 млн тењге сома-даѓы 6 сканерді сатып алубойынша мемлекеттік са-тып алулар туралы келісім-шарт жасаѓандыѓы аныќ-талды. Жедел-іздестіру ша-раларын ж‰ргізу нєтиже-сімен мемлекеттік мекемебасшысыныњ орынбасары-мен жеткізілген тауар ‰шінтμлем жасау барысындажалпы ќамќорлыѓы ‰шін300 000 тењгені алу фактісітіркелді. Белгілі болѓандай,жеткізілген сканерлер тех-никалыќ сипаттамаѓа сєй-кес келмеген.

Б±дан бμлек, биылѓыќырк‰йек айыныњ соњында¦лттыќ бюро Ќостанай об-лысы бойынша департамен-тімен "Ќостанай облыстыќєкімдігініњ жолаушыларкμлігі жєне автомобильжолдары басќармасы" мем-лекеттік мекемесініњ техни-калыќ ќадаѓалау бμлімініњбасшысы ќылмыс ‰стінде

±сталды. Ол ±заќтыѓы 71километр "Ќостанай ауда-нындаѓы облыстыќ мањы-зы бар автомобиль жолда-рын аѓымдаѓы жμндеу" ны-саны бойынша атќарылѓанж±мыстар актісіне ќол ќою‰шін бір ЖШС директоры-нан делдал арќылы 2 млн950 мыњ тењге пара алѓан-дыѓы ‰шін к‰дікке ілінді.М±нымен ќоса, Ветерина-риялыќ баќылау жєне ќада-ѓалау комитетініњ Ќостанайќалалыќ аумаќтыќ инспек-циясыныњ басшысы тара-пынан ќ±ќыќќа ќайшыєрекеттер аныќталды. Мем-лекеттік мекеме басшысыауылшаруашылыќ μнімде-рін экспорт жєне импорт-теумен айналысатын кєсіп-керлердіњ м‰дделес бол-ѓан-мыс.

"Ол кєсіпкерлерге р±ќ-сат беру ќ±жаттары менсєйкестік сертификатта-рын зањсыз рєсімдеген.Лауазымдыќ μкiлеттiктердітеріс пайдалану фактісібойынша сотќа дейінгітергеу ж‰ргізілуде", – дедіЖ.Бастарова.

Жемќорлыќтыжыр ќылып...

ЖЕМЌОРЛЫЌ – ЖЕГІ Ќ¦РТ

Ќымбат ДОСЖАНОВА

Н±рќанат Ќ¦ЛАБАЕВ

Ќасќырбай ЌОЙШЫМАНОВ

12 ќазан 2018 жыл 6

лософия ѓылымыныњ докторы Рида Зекрист, БАЌμкілдері жєне басќа да ќызметшілер бар. Осы сапардаардагерлерге ќызмет кμрсетудіњ бар ауыртпалыѓы об-лыстыќ "Ата" ќорыныњ тμраѓасы, ЌР АрдагерлерініњРеспубликалыќ Кењесініњ м‰шесі Марат Ќабдысалы-ќов пен " Стеклоцентр-2008" ЖШС Бас директоры Ма-рат Ахметзановќа т‰сті. Тμрт к‰н бойы ‰лкен-кішініњауанына ќарап, жайылып жастыќ, иіліп тμсек болады.

Зењгір кμктегі мамыражай кμњіл-к‰йдіњ єсерімен Ќа-занѓа да єп-сєтте жеткендей болдыќ. Єуежайда ±лттыќкиімдегі татар мен орыс ќыздары нан-т±з ±сынып, та-тар бауырлар "Хош келдіњіздер?" – деп ќ±шаќ жая ќарсыалды. Бірден кμлікке отырып, Ќазанѓа ж‰ріп кеттік. К‰нашыќ, кєдімгі ќоњыр к‰з. Асфальт жол теп-тегіс, м±нтаз-дай таза.

Бізді Ќазанныњ ортасындаѓы Ќазан мотор μндірісібірлестігініњ санаторий-профилакторийіне орналастыр-ды. Баяѓы кењестік ‰лгіде салынѓан сауыќтыру орны,сыны кетпепті, саќадай сай жабдыќталѓан. Т‰скі астансоњ жергілікті аѓайындар алдымен Ќазан ќаласын ара-лап, танысуѓа шаќырды. Б±л бєріміздіњ де кμкейіміздееді, ќуана ќ±п алдыќ.

Ќазан – Еділ μзенініњ сол жаѓасында 13 ѓасырдыњ2 жартысында іргесі ќаланѓан кμненіњ кμзі. Ќазір Та-тарстанда жалпы халыќ саны 3 миллион 894 мыњнан ас-са, ал Ќазанда 1 миллион 231 мыњнан астам адам т±радыекен. Б±л Ресей бойынша ірілігі жаѓынан алтыншы ќала.

Бізді алдымен Ќазанныњ басты бренді – Ќазан Крем-лімен таныстырды. Еділдіњ сол жаѓалауында орналас-ќан Кремльдіњ аумаѓы 1 500 шаршы метр, бірнеше та-рихи жєне архитектуралыќ кешендер орналасыпты. Б±лаумаќ 2000 жылдан бастап ЮНЕСКО-ныњ Б‰кілєлемдікм±расы ретінде тіркелген. Кремльдегі губернатор са-райы ќазіргі уаќытта Татарстан Президентініњ резиден-циясы. Анадайдан кμз тартатыны Татарстанныњ басмешіті – Ќ±л Шариф мешіті. Мешітке Ќазан хандыѓы-ныњ батыры, аќын, ѓалым, діни ќызметкер жєне дипло-мат Ќ±л Шарифтіњ есімі берілген. Біз барѓанда кешкінамаз оќылып жатыр екен. Садаќа салып, єруаќтарѓаЌ±ран баѓыштадыќ.

Ќазан бекінісініњ ортасындаѓы ±шар басы кμкке±мтылѓан єйгілі С‰йімбике м±нарасы т±р. Т±ла бойы

...Біз к‰ндізгі саѓат 11.05-те Ќостанайдыњ єуежайы-нан "АН-24" ±шаѓына отырып, Татарстанѓа бет алдыќ.¦шаѓымыз шырќау биікке кμтерілгенде, иллюмина-тордан аќша б±лттар мамыќтай ќалќып, к‰н сєулесі-мен ерекше с‰йкімді кμрінді.

К‰ні кеше облыстыњ Ардагерлер кењесініњ тμраѓа-сы, абыз-аќсаќал Кенжебек ‡кі±лы сапарѓа шыѓар де-легация алдында сμз сμйлеп, сєтті сапар тілеп, аќ бата-сын бергені есіме т‰сті.

– Ежелден татар халќы т‰п-тамыры ортаќ, бауырласхалыќ. Сонау μткен ѓасырлардан келе жатќан екі ел ара-сындаѓы ќарым-ќатынас жања ѓасырда, жања замандаќайта жанданды. Елбасы да, Татарстан Президенті детуысќан аѓайындардыњ μзара татулыѓы мен бірлігінныѓайтуѓа байланысты кμп іс тындыруда. Сол жарасым-ды дєст‰рді одан єрі жалѓастыруѓа біздер де μз ‰ле-сімізді ќосудамыз. Сапарларыњыз сєтті болып, бауыр-ластармен ж‰здесіп, марќайып ќайтыњыздар, – депаѓынан жарылѓан еді Кенжекењ.

¦шаќ Ќазан ќаласына дейін 2 саѓат 40 минут ±шадыекен. Ќостанайдан сапарѓа шыќќан кісілердіњ дені – ар-дагерлер. Топ жетекшісі – Ќазаќстан Ардагерлер ±йы-мыныњ орталыќ Кењесі тμраѓасыныњ бірінші орынба-сары, ЌР ењбек сіњірген ќайраткері, тарих ѓылымыныњдокторы, профессор, академик ¤мірзаќ Озѓанбаеваѓамыз. Астанадан тањертењ келген бетімен іле топ бас-тады. Сапарластардыњ кμбісі ж‰зтаныс, есімдері облыс-ќа танымал, ќадірменді ќарт-ќариялар. Олардыњ ќата-рында алды сексенніњ сењгіріне шыќќан соѓыс жєнеењбек ардагерлері Леонид Дячков, Николай Гордеев,Алмат ‡сенов, Есімхан Жакин, Мырзасалыќ Орќашба-ев, Тілеубай Шектібаев, Венера Бондаренко, ЌадырханЌ±дайбергенов, Теміртас С±раѓанов, ќайраткерлерќатарында б±рынѓы ЌР т±рмыстыќ ќызмет кμрсету ми-нистрі Александр Середенко, ЌР Парламентініњ экс-де-путаты Ольга Киколенко, бірнеше аудан мен ќаладаєкімі болѓан Сабыржан Ахметов, Марат Ќасымов,Т±рсын Ќ±лмаѓанбетов, танымал кєсіпкер ЫбырашЕстаев, кезінде Ќостанайдыњ ірі (КСК) кєсіпорнынбасќарѓан Шєміл Ќапќаев, ќ±рметті теміржолшы Ва-силий Васильев, Молдабай Ќайдаров, зиялы ќауымμкілдері, Ќазаќстан Жазушылар одаѓы облыстыќ фи-лиалыныњ директоры Ѓ±мар Ахметчин, аќиыќ аќын,Ыбырайтанушы ѓалым Серікбай Оспанов, ѓалым, фи-

БАРМАСАЊ, КЕЛМЕСЕЊ – ЖАТ БОЛАСЫЊ

ЖОЛЖАЗБА

Жан±заќ АЯЗБЕКОВ

т±нѓан тарих. Ноѓай Ордасын ќ±рѓан Едіге бидіњбесінші ±рпаѓы, "мырзалардыњ мырзасы", "с±лтандар-дыњ с±лтаны" атанѓан – Ж‰сіп мырзаныњ ќызы. Ањызѓас‰йенсек, Ќазанды жаулап алѓан кезде Иван ГрозныйС‰йімбикені єйелдікке алмаќ болады. С‰йімбике билеу-ші оѓан шарт ќояды. "Жеті к‰нніњ ішінде биік м±нарат±рѓызсањ ѓана мен сендік боламын", – дейді ол. Айдайс±лудыњ сμзіне ‰йіріліп т‰скен патша ємір беріп, м±на-ра салдырады. Сμйтіп м±нара салынып біткен кезде

С‰йімбике оныњ ±шар биігіне шыѓады да, далаѓа кμзжіберіп т±рып, μзі тμмен ќарай ќ±лайды. Ќазан патшай-ымы μзініњ асќаќ, елдікке адал текті екендігін осылай-ша кμрсетіпті. Ж±рт С‰йімбике м±нарасын ПариждегіЭйфель м±нарасы мен Нью-Йорктегі Бостандыќ статуя-сына тењейді.

Жалпы, Ќазанда ќазаќтардыњ ізі молынан ќалѓан.Абайды т‰ркітілдес шыѓыс халыќтарына таныстыру-да Ќазан ќаласы елеулі ќызметі зор. Осында шыќќан"Кнєз блан заѓифа" атты ќисса кітапта (1897), М.Кєши-мовтыњ "С±лу ќыз"деген μлењдер жинаѓында (1909)Абайдыњ μлењдері жарияланѓан. 1922 ж. Б.К‰леевтіњбастыруымен "Абай Ќ±нанбай±ѓылыныњ μлењі" жинаѓыжарыќ кμрген. Маѓжан шыѓармалары да алдымен осыЌазанда басылып шыќќан.

Ал ќазаќтардыњ арасындаѓы татарлардыњ тμрт ѓасыр-дан астам тарихы бар. Оѓан дєлел кμп. Мысалы, АкрамЃалимов (1892-1913) Ќостанайда туѓан, μзініњ аќындыќшыѓармаларын татар жєне ќазаќ тілдерінде жазѓан. ОлТроицк ќаласында ќазаќ тілінде шыѓатын "Айќап" жор-налыныњ хатшысы болѓан. Оныњ аќындыќ шыѓармала-ры да татар жєне ќазаќ тілдерінде жазылѓан. Ѓ.Тоќай-

ќонаѓы ретінде ќатысуѓа шаќырды. Б±л бір-екі жарымсаѓатќа созылѓан тамаша єн-би тойы болды. Біздіњ ара-мыздан єнші аѓамыз Теміртас С±раѓанов сахнаѓа шы-ѓып, ќазаќтыњ ќоњыр домбырасымен Абайдыњ "Айттымсєлем, Ќаламќасын" нєшіне келтіре ќазаќша-орысша ай-тып бергенде, б‰кіл зал ±заќ ду ќол шапалаќтады.

Ќазаќ-татар арасындаѓы жарасымды бауырластыќ-тыњ жарќын бір куєсі – Татарстан республикалыќ ар-дагерлер ±йымында болѓан кездесу. М±нда Татарстанардагерлерініњ кμшбасшысы Хабир Иштеряков, ТР Ењ-бек, ж±мыспен ќамту жєне халыќты єлеуметтік ќорѓауминистрі Эльмира Зарипова жергілікті ардагерлерге жа-салып жатќан ќамќорлыќтарын баяндап берді. М±ндаардагерлер ±йымы бюджеттен ќаржыландырыладыекен. Ќамќорлыќ деген осы! Біздіњ кμшбасшымыз¤мірзаќ Озѓанбаев пен Хабир Иштеряков екі ел арда-герлерініњ ќарым-ќатынасын ныѓайту жолындаѓы ме-морандумѓа ќол ќойды.

– Маѓан б±л республикамен жыл μткен сайын араќатынасымыз ныѓая т‰скені ±найды, – деді ¤мірзаќаѓамыз. – Себебі, бізіњ туысќандыѓымыз терењде жа-тыр. Ал енді сол аѓайындардыњ б‰гінгі т±рмыс жаѓдай-лары жаќсарып, заман талабына сай дамып келе жатќа-нына неге ќуанбасќа?! Мысалы, Ќазан таза ќала екен.Кμлік жаѓдайы жаќсы шешіліпті. Метро, трамвай, трол-лейбус, автобусы бар. Ауылдан ќалаѓа аѓылып кμшіпж‰ргендерді байќамайсыњ. Б±л ауылдыњ жаѓдайы жаќ-сы деген сμз. Ќазан – б‰кіл Ресей бойынша ‰шінші ас-тана болып есептелуі тегін емес. Кμлік жєне газ жаѓы-нан мемлекет бойынша Татарстанныњ алѓашќы бес-тіктен кμрінуі кμп нєрсені ањѓартады.

Бізге ерекше єсер ќалдырѓан Ќазандаѓы кμне татарауылы(слобода). М±ныњ да бастауы сонау ѓасырларќойнауында. Шићабуддин єл-Маржани мешіті – ИванГрозный ќаланы басып алѓаннан кейін салынѓан алѓаш-ќы тас ѓимарат. Оныњ ќ±рылысын ж‰ргізуге Ресей им-ператрицасы Екінші Екатеринаныњ μзі р±ќсатын беріп,тіпті, ќ±рылыстыњ орнын да белгілеп берген екен.Мешіттіњ есігі алѓаш рет 1770 жылы ашылѓан. Соданбері ќандай ќилы замандар μтсе де, мешіт ќызметі‰зілмепті. Мешіт кμрнекті діни ќайраткер, ойшыл-та-рихшы Шићабуддин Єл-Маржани есімін иеленген. Ол1850 жылдан бастап осында дінбасылыќ ќызмет атќар-ѓан. Кейін оныњ имандылыќ істерін баласы, одан кейіннемересі жалѓастырѓан. Маржани мешіті тμњірегіндем±сылман мєдени орталыѓы ќ±рылыпты. Онда ќартай-

12 ќазан 2018 жыл 7

ѓан адамдар ‰йі, балалар ‰йі, ислам кітапханасы, м±сыл-ман медициналыќ орталыѓы, халал ризыќ д‰кені, халыќшеберлері орталыѓы, ќонаќ ‰йі ж±мыс істейді.

– Ќазандаѓы кμне ѓимараттар μзіндік архитектура-лыќ ерекшелігімен кμз тартады, – деді сапарлас Сабыр-жан Ахметов аѓамыз, – М±нда облыстыќ мєдениет бас-ќармасыныњ μкілі Шалќар Ќосабаев екеуміз облыс єкіміАрхимед М±хамбетовтыњ арнайы тапсырмасыменкелдік. Маќсат – Ќостанайдаѓы Марал Ишан мешітін

ќайта жањѓырту. Ѓимаратты аѓайынды кμпестер Яушев-тар осы Ќазандаѓы байырѓы ‰йлердіњ архитектурасы‰лгісімен салѓаны белгілі. Енді біз сол ‰йдіњ сызба-жо-басын іздестіріп кμруіміз керек. Ќазір Ќазан сєулетші-лерімен келіссμз ж‰ргізіп, дидарластыќ. Т‰сіністікпенќ±п алып, кμмектесетінін айтты.

Раифа кентіндегі Богородицкий ерлер монастырынаралап кμрдік. М±ндаѓы ќ±нды д‰ние Ќазан Ќ±дай-Ана иконасы екен. Ѓибадатхана аумаѓында 6-16 жас-таѓы таѓдыр тєлкегіне ±шыраѓан балалар 25 жылданбері тєрбиеленуде.

– Маѓан Ќазан кμнелігімен кμз тартты. Кμненіњќадірін баѓалай білетіндігіне риза болдым. Татарлар-дыњ ќазаќ зиялыларына істеген ќызметі μлшеусіз. Бізбір-бірімізді танып білуіміз керек, – деді ќайтар жолдаСерікбай Оспанов аѓам, – Бірлесіп шешер ортаќ мєсе-леміз кμп.

– Егер байыппен сμйлегенде татар тілін жаќсыт‰сінесіњ, – дейді Ыбыраш Естаев. – Б±л μњірді шаруа-шылыќ басшысы болып ж‰ргенде талай рет шарладыќ.Білеміз, – деді ол. Меніњ осы ќырк‰йектіњ соњына та-ман Астанада "Astana Media week" форумына ќатыс-ќан "Татар-информ" аќпарат агенттігініњ бас директо-ры Шєміл Садыќовтыњ: "Мен форумда ќазаќша сμйле-ген сμздердіњ бєрін т‰сініп отырдым, б±л мен ‰шін асаќуанышты к‰тпеген тосынсый болды. Ќазаќ пен татарбауыр ел. Мен μз ‰йімде ж‰ргендей сезіндім. Ќазаќшасμздіњ 99% т‰сіндім. Б±л мені тањырќатќан аса жаѓым-ды сезім еді", – дегені есіме т‰сті.

Жалпы, облыс ардагерлері Татарстан сапарына ќол-дау кμрсеткен облыс єкіміне, оныњ орынбасары МаратЖ‰ндібаевќа, ќала єкімі Базыл Жаќыповќа, облыстыќардагерлер Кењесініњ тμраѓасы Кенжебек Укингеыќыласы ерекше. Сондай-аќ демеушілік кμрсеткен ат-пал азаматтар Р.Файзуллин, В.Маќс±тов, Р.Байм±хаме-тов, Н.Ахметов, Р.Фалахутдинов, А.Степаненко жєнеде басќаларѓа газетіміз арќылы дєн ризалыѓын білдірудіμтінді.

дыњ досы, танымал педагог жєне журналист ЃабдуллаЃыйсмати Ќостанайда д‰ниеге келген. Ол бірнеше оќуќ±ралдарыныњ авторы.

Ал Мифтахетдин Мухаммадьяр±лы (1831-1895) та-тарлар, ќазаќтар мен башќ±рлардыњ с‰йікті аќыны бол-ѓан. Ол Ќазаќстанда м±ѓалім болып ж±мыс істеген. Ќазаќкедейлері танымал єнші-аќынды Аќмолда деп атаѓан.Ќарабалыќ μњірінде ізі ќалѓан Аќмолда ќазаќ балала-рын оќыту ‰шін Ќазаннан кітап тасып, табанынан тау-сылѓан ќайраткер аќын. Т‰рме циклы мен басќа да ту-ындыларында Шыѓыс пен батыс поэзиясына жањалыќенгізген шайырдыњ ќазаќ халќына деген с‰йіспеншілігіайрыќша. Ол μзініњ жазбаларыныњ бірінде: "ЌазаќсызЌазан жоќ, Ќазансыз ќазаќ жоќ" деп жазѓан екен.

Б‰гінде Татарстанда т±ратын ќазаќтардыњ саны 1758адам (2010). Б±л республикада Ќазаќстаннан келіп оќыпжатќан 1200 студент бар екен. Оныњ ішінде 500-денастамы Ќазандаѓы федералдыќ университетте дєрісалуда. Тарихи деректерге сєйкес, Ќазан университетін-де 1877 жылдан бастап ќазаќ интеллигенциясы да білімала бастаѓан. Оќу орныныњ Ќазаќстанмен тарихи бай-

ланысы б‰гінге дейін жалѓасып келе жатќаны ќуанта-ды, – деген еді Татарстан сапарында Н±рс±лтан Назар-баев.

Айтпаќшы, єріптес жазушы аѓамыз Ѓ±мар Ахмет-чинніњ немересі Ѓазиза да осы университеттіњ 2 кур-сында оќып ж‰р екен.

– Немеремді осы Ќазанда кμрудіњ сєті т‰сті. Ќуаныпќалдым. Жаѓдайы жаќсы, сабаѓынан ќалма, ізден, та-лаптан деп жатырмын, – дейді Ѓ±мекењ, – Мен Татар-станѓа осыдан 55 жыл б±рын єкемді ертіп келгенмін.Туѓан жері Аќболат деген, шешемніњ туѓан жері То-былѓы деген ауылдарды кμрсеткен едім. Содан кейінтабаным тиіп т±рѓаны осы. Содан бері кереметμзгеріпті, ќайта жањѓырыпты. Жаныњ с‰йсінеді. Был-тыр Татарстан президенті Р.Минниханов Ќостанайѓаіссапармен келгенде, кездесудіњ соњында аќ батамдыберген едім.

Келесі к‰ні ќостанайлыќ делегация Ќазандаѓы Жењіспаркінде болып, ¦лы Отан соѓысында ќ±рбан болѓан-дарѓа мєњгілік от басында таѓзым етіп, г‰л шоќтарынќойдыќ. М±нда да сол бір с±рапыл соѓыстыњ іздерісайрап жатыр.

Татарстанда 1-10 ќазан арлыѓында ќарттар к‰нінеарналѓан онк‰ндік μткізіледі екен. Осы орайда ќоста-найлыќтарды республикалыќ Ѓабдолла Тоќай атындаѓыфилармонияда болѓалы жатќан Татарстан ардагер-лерініњ дєст‰рлі "Балќыш" фестивалініњ ќ±рметті

8 12 қазан 2018 жыл

Күз көріністері

Тарғын ӘБЕНОВ

КүзКүз келіп айналаны ызғар жапқан,Сарғайып қара жер де ылғал тартқан.Жаздайғы сайрандаған мекенінен,Асығыс жылы жаққа құстар қайтқан.

Аулада бала да жоқ жүрген шулап,Шық түсті шөп біткеннің бәрін сулап.Қайнаған қызу еңбек қыр басында,Диқан жүр тыным таппай егін жинап.

Бір әуен сызылтады қырда қурай,Құлын-тай жүгірмейді бұрынғыдай.Төпелеп жауынымен, нөсерімен Биыл күз бермей тұр ғой бізге ыңғай.

Ағаштың жапырағын үсік алған, Осылай өте берер өмір жалған.Қалыпты қара жерге түсіп қырау,Сияқты қыста енді келіп қалған.

Туған жерiм – Жалдама

Туған жерім – алтын ұям Жалдама,Ауасынан жанға шипа табылған.Көрген адам қарайды ғой таңдана,Келбетіңе таңдай қағып табынған.

Алқабында қозы-лағы ойнаған,Аспанында қыран құсы самғаған.Танабында егін өскен жайқалып,Қырларында қызғалдағы жайнаған.

Туған жерім сен неткен әдемісің,Құдды бір ғажайыптар әлемісің.Жұпар ауаң сергітер бойы басын,Үлкен-кіші, баршаның жан емісің.

Туған жерім сенде туып, сенде өстім,Талай қызық күндерімді мен кештім.Сенен артық жер бар десе әлемде,Мен оған ешқашанда сенбеспін. МектебiмМектебім, аяулы орда бесігім,Айқара ашқан бізге әрдайым есігін.Өзіңде мен білім алып жетілдім,Жүрегімде мәңгі қалар есімің.

Мектебім, алтын ұя мекенім,Мен сені мақтаныш етемін.Аз уақыт көрмесем өзіңді,Асыға қуанып жетемін.

Маңайы көңілді толған үн,Есімде мектепке барғаным.Жатсынбай мені де оқытып,Білімді бердің сен – Ардағым!

ТабиғатТабиғатта демаласың тынығып,Күн сәулесі шуағына жылынып.Маңайдағы хош иіске шомылып,Қалғандайсың тамаша бір сыр ұғып.

Қандай әсем құстардың сайрағаны,Бөбектердің жүгіріп ойнағаны,Бәрі-бәрі табиғаттың сәні ғой,Ағаштың да бүр жарып жайнағаны.

...Табиғатты аялаймын досымдай,Бұл сөзіме кім қалады қосылмай.Суы-нуы, жер мекені келіскен,Мен сүйемін табиғатты осындай.

Ұл туса ат ұстары, тектісі де.Қыз туса өрісі де, елшісі де.Ағалы, қарындастай туыстығы,Алланың бергені ғой еншісіне.Өмірдің тағдыр деген өлшемі бар, Əлпештер, бірде салар тəлкегіне.Жіңішке қыздың жолы, əрі нəзік,Алданып, «отқа күйер» көбелекше. Көргенсіз, арам ниет «сүмелектер», Қорлайды, айналдырып ермегіне.Аналық құдіретін сыйламайтын,Не дерсің, тексіз туған жетесізге?Осындай ауыр тұрмыс қасіреті,Соқтырар «тастанды» мен «некесізге».Сүйдім деп, ғашықпын деп, ант берген соң, Кінəсі, «азамат»деп сенгені ме?Бəріне кінəлаймыз қыз баласын,Мəн бермей, «Əтеші» мен «Текесіне».Бəрі де ана сүтін емген жоқ па?Қызы да, еркексінген «текесі» де.

Қыздарға, қырық үйден тыйым салып, Ұлдарың тəрбиесіз кетеді ме?Ол қыздар - қарындасы, не апайы, Əумесер, осыны да білмейді ме?Жасаған жазықсызға қиянаты,Күн ертең өз алдына келмейді ме? Құбылған, алмағайып дүние кезек,Таяқтың келер басы тимейді ме?«Кінəні» екі жағы тең бөліспей,Еш нəрсе өзгермейді білесің бе?! Ғасырдан, ғасыр өтіп жатқанменен,Осыған түсінбей-ақ жүреміз бе?Бəрін де «Қыз байғұсқа» жаба салып,Обал ғой, аяламай, күлгенің не?Заңменен қорғау керек əйел затын,Жібермей, қорлық-зорлық індетіне.Сазайын бірге тартсын «Қоразсымақ»,Ұшырап ару-қыздың киесіне.Əкелген бұл дүниеге сені анаң,Кешегі сол қыздардың бірі емес пе?!

ЎЛ -ТЕКТІМІЗ, ЌЫЗ - ЕЛШІМІЗ

Кіп-кішкентай, сүп-сүйкімді қарақыз,Жарда ойнаған «лақтайын» қараңыз.Айсыз түнде жымыңдаған жұлдыздай,Жүзден емес, мыңнан біреу дара қыз.Болған менен «тобығындай» тоқтының, Сезгендей-ақ жан-дүние толқынын.Бір көргеннен кілтін тауып ашқандай,«Таудай үлкен» махаббаттың түндігін. Жақсы оқы, қас-қабақты «боямай»! Әлдекімше, қызарғанға жоламай. Дипломың – болашағың өмірлік, Еңбектенер елің үшін аянбай! Аман жүрші, айналайын, сәбиім!

Бақытты да, нұрлы болсын тағдырың! О, Жаратқан, жомартсыз-ау – жомартсыз, Сыйлағайсыз, бір тамшысын бақыттың! Сырттай ұқсас, бәріміз де – адамбыз. Қызғаншақпыз, көре алмаймыз, сараңбыз. Айналайын, кешіре көр, Атаңды,«Көз тимесін», – дей салайын «жаман қыз».

Қасым ДҮЙСЕНБАЕВ, зейнеткер, кенші.

Рудный қаласы.

Айзат ҚАНАФИНА,Н.Құлжанова атындағы

колледждің студенті.

РЕДАКЦИЯ ПОШТАСЫНАН

Жапырақтар жауғанда

Күз де келді жасқана есік ашып,Құбылмалы ауаның құты қашып.Қаптайды да қара бұлт көк аспаңды,Жылап-жылап алады мауқын басып.

Қыз көркіне қараймын ләззат алып,Күз көркіне қараймын қайран қалып. Ақша бұлттар аспанда жөңкіледі, Көшкен елін қазақтың еске салып.

Күзді адамдар қарсы алат құшақ ашып,Кенеледі байлыққа көңілі тасып.Жапырақтар аспаннан төгіледі,Жеңгелерім тұрғандай шашу шашып.

Бар өнімді алады күзде жинап, Жемістерін береді жер де сыйлап. Бейнетінің зейнетін көреді жұрт,Тер төккен соң жаз бойы жанын қинап.

«...ЖАМАН ЌЫЗ»

912 қазан 2018 жыл

Алып таулардың алыстаған сайын биіктей түсетіні тәрізді, абыройлы азаматтардың бейнесі де уақыт өт-кен сайын ел жадында мәңгіге бекіп, жатталып қала береді. Көзі тірісінде атқарған игі істерімен көпшіліктің есінде қалған еңселі тұлғаның бірі – мемлекет және қоғам қайраткері Орал Байғонысұлы Мұхамеджанов болатын. Оның көркем бейнесін, елі үшін, туған жері үшін сіңірген еңбегін қалай ғана жоққа шығарайын?!

Кейбір жұлдыздар соңынан із қал-дырып ағады. Енді бірі көмескілеу ғана жарқ етіп барып сөнеді. Енді бірінің қашан жоқ болып кеткені еленбей де қалады. Адамның ғұмыры да сондай. Біздің Орал соңынан із қалдырып ба-рып сөнген шоқ жұлдыз еді. Саналы ғұмырын туған халқына қалтқысыз қызмет етуге арнаған адал да әділет-ті жанның өмірден озғанына биыл бес жыл болады. Дәлірек айтқанда, марқұм 2013 жылдың 15-қазанында келместің кемесіне мініп, мәңгілік мекеніне кете барды.

Орал інім туралы айтпас бұрын, оның ата-бабасын, өскен ортасын ауызға алған ләзім. Оның арғы атасы Тоғызбайдан Өтеулі, Өтелбай, Өте, Сейітжан, Сәтжан, Ұсақбай деген алты бала туады. Осы алты ағайындының алғашқы үшеуінен ұрпақ бар, кейінгі үшеуінің соңынан бала ермеген. Орал-дың атасы Мұхамеджан Өтелбайдан туған. Мұхамеджан әкесі Өтелбайдан жастай қалған. Алты ағайындының үл-кені Өтеулі кіші інісі Ұсақбайды шақы-рып алып: «Өтелбайдан қалған бала мен әйелді қолыңа ал!» – дейді. Бірақ олардың ішіп-жемін, мал-мүлкін, киер киім-кешегін Өтеулі өзі беріп отырады. Мұхамеджан тату ағайынның арасында әкесін жоқтамай, Өтеулінің өз баласы сияқты өсіп, ержетеді. Кейін, Мұха-меджан өскенде әкесі Өтелбайдың аты ала бермепті. Оны замандастары: «Өте-улінің Мұхамеджаны», – дейді екен. Жақсы адамның бейнесі көз алдыңнан кеткен соң, көңілден де өше беретіні бар емес пе. Ал менің әкем Оспан Өте-улінің бел баласы.

Мұхамеджанның өзі 7 ұл, төрт қыз көрген кісі. Бірақ солардың көбі шеті-неп, Шайынғазы, Кәкімжан, Кәкімбек және Байғоныс деген 4 ұл аман қалады. Орал – Байғоныстың ұлы.

Біздің әулет өнермен қазақ дала-сының біраз жеріне белгілі болған. Атамыз Өтеулі Тоғызбайұлы айтысқа түскен азулы ақын болған кісі. Оның қыз Қағазбен, Орынбаймен, Қожа-

бекпен айтысы, сөз қағысулары ел ау-зында сақталған. 1988 жылы «Жазушы» баспасынан шыққан «Айтыс» жи-нағына Өтеулінің қыз Қағазбен сөз қағыстыруы енген. Өтеулі атамыздың арғы атасы Жанақ Төлекұлы да ақын болған. Оның бізге «Данышпан баба-лар» атты толғауы жеткен. Сонымен қатар, Өтеулінің өз анасы да ешкімге өлеңнен есесін жібермеген кісі болып-ты. Оралдың өз атасы Мұхамеджанның есімі ел ішінде әншілігімен, сазгерлі-гімен кең тараған. Қазақ энциклопедия-сында Мұхамеджан жайлы мынандай мәліметтер бар: «Мұхамеджан Өтел-байұлы Қостанай облысы, қазіргі На-уырзым ауданында туып, сонда дүние

салған. Қазақтың әнші, композиторы. Арқа әншілік мектебінің ірі өкілдерінің бірі. Жасында Троицк, Боқырау, Қа-раөткел, Атбасар жәрмеңкелерінде ән салып, өнер жарыстырған. Халық арасында кең тараған «Бәтжан қыз», «Мұхамеджанның хиләуі», «Көтерме», «Жайлау», «Итүрген», «Назқоңыр», «Жиырма бес» (кейінгі екеуі осы ат-тас әндерден басқа) ладтық құрылысы күрделі, ырғағы қиын асқақ әндердің авторы. Мұхамеджанның әндерінің шығу тарихы толық сақталған. 1972 жылы М.О.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты Мұхамеджанның әндерінің біразын баспадан шығарды», – делінген.

Мұхамеджан ақсақал жетімдікпен, тапшылықпен өскен, өзінің зеректі-

гімен, кейінгі өнерімен қатардан озбаса, қал-маған адам. Ел ішінде оның өнеріне тәнті бо-ларлықтай әңгімелер аз

сақталмаған. Өзінің руы Арғынның Тағышы деген тайпасынан Жапалақ деген кісінің үйінде жақсы домбыра болған екен. Мұхамеджан домбыраға қызығады. Сонда әлгі кісі: «Мұхамед-жан, егер осы түнде 100 ән айтсаң, осы домбыраны саған сыйлаймын», – дейді. Мұхамеджан: «Таң атып кетеді, үлгермеймін ғой», – дейді. Отырған жұрт кеу-кеулеп қоймайды. Сонда Мұхамеджан шырқай жөнелген де-седі. Тоқсан ән айтқанда, домбыраның иесі ризалығын білдіріп: «Енді қоя ғой, таң атты, сөзіңде тұрдың, домбы-рам сенікі», – деген екен. Біздің әулет жайлаған Күйік деген жерден Мұха-меджан ән айтқанда көрші Қызбел

ауылының кісілері: «Мұхамеджанның әні-ай!», – деп таңдай қағып, таңыр-қасады екен. Оралдың туған атасы туралы осындай ақиқатқа суарылған аңыз-әңгімелер әлі де айтыла жатар. Оралдың аталары өнерімен қоса, ке-сек мінездің де иелері болған. Жылы су сияқты жылбыраған адамға киелі өнердің қонуы да қиын. Өтеулінің де, Мұхамеджанның да қарсы келген-ді бір ауыз сөзбен тоқтатқан шешен-дігі, қысаң жерде тауып айтар тап-қырлығы бөлек әңгімеге арқау болар-лық тақырып.

Мұ хамед жан н ы ң кен же ұл ы, Ора лдың өз әкесі Байғоныс та же з т а ң да й ән ш і б ол ғ а н . 1938 ж ы лы А манкел ді-Торғай аудан-аралық колхоз-совхоз театры ашылып,

ақын Нұрхан Ахметбеков оның ди-ректоры, Байғоныс оның орынбасары болады. Байғоныс ағамыз соғысқа қатысып, екі рет ауыр жараланады да, 1944 жылы мүгедек болып елге оралады. Сол жылы Қостанай облыс-тық филармониясына әншілік қызмет-ке алынады. Кейін оның директоры бо-лады. Байғоныс 1937 жылы Қазақстан көркем- өнерпаздары жарысында үшінші орынға ие болады. Байғоны-стың репертуары мол болған. Ол кей-ін денсаулығына байланысты әншілік қызметті қойып, туған ауылына келіп тұрды. Ақсақал 1994 жылы 80 жасында қайтты, өзіміз туған жеріне арулап қой-дық. Аталарының бойындағы өнерден, қанмен келген әншіліктен Орал да құр алақан емес еді. Оның сұлу лирикалық баритон дауысы әлі құлағымда тұрған-дай.

Орал осындай текті әулеттің тұяғы еді. Ол ағайынның арасында қарапай-ым, бауырмал болатын. Менің алдым-нан кесіп өткен емес. Көзі тірісінде қыз-метінің жауаптылығына, уақытының тапшылығына қарамастан отбасылық қуаныштарыма келіп, қатысып жүрді. Ол ағайынға көсемсіп, ділмарсып ақыл айтпайтын. Балалардың оқып, алға ұмтылған талабын қолдап, қуанып қа-латын. «Жасы кіші демегін, ақылы асса атадан» деген ғой дана халқымыз. Орал мен үшін анадайдан асқақтап тұратын алып таудай көрінетін. Ағайынның емес, халықтың, қазақтың қамын жейтін аза-матты бір мүшелден артық кішілігіне қарамастан әкемдей сыйладым. Әрине, туыстығын, атамыз бір інілігін мақта-ныш тұттым. Тағдыр мұндай ініні екінің біріне жаза берген дейсіз бе?!

Орал Байғонысұлы ҚР Парламенті мәжілісінің үшінші және төртінші шақы-рылымының төрағасы болған. Оған дей-ін үкіметте, президент әкімшілігінде түрлі қызметтер атқарған. Елбасының сенімді серігі ретінде ел тәуелсізді-гін нығайтуға, Қазақстан парламента-ризмінің қалыптасуы мен дамуына еңбек сіңірген азамат еді. Өз ортасында сыйлы, абыройлы болған, мемлекеттік қызмет-ті адал атқарған азаматтың өмір жолы мен еңбек өтілі келер ұрпаққа үлгі бо-лары анық.

Орал жаққан шамның жарығы бү-гінде бүтіндей бір әулетті нұрға бөлеп отыр. Біздің соңымыздан ерген кейінгі жастар да сол шамшырақтың сәулесінен нәр алып, ата жолын жалғайтын болады. Бес күн жалғанда толағай істерді тын-дырып кеткен азаматтың есімі мәңгі есте. 65 жасында өмірден озған марқұм-ды қайғыра еске аламыз.

Сұңқар қажы ОСПАНҰЛЫ,Қазақстанның Құрметті қажысы,

ардагер ұстаз.

Орал Мұхамеджанов еске түскенде

Жарқ етіп Жарқ етіп сөнген шоқ сөнген шоқ

жұлдызжұлдыз

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

12 ќазан 2018 жыл 10

Облыста 2 балалар ‰йіжабылды

Жетім балалар мен ата-анасыныњ ќам-ќорлыѓынсыз ќалѓан балалардыњќ±ќыќтарын ќамтамасыз етудегі бастыміндет – б±л баланыњ отбасыѓа ќ±ќыѓынќамтамасыз ету. Осыѓан байланысты,облыста жетім балалар мен ата-анасы-ныњ ќамќорлыѓынсыз ќалѓан балалардыќорѓаншылыќќа, патронаттыќќа, асы-рауѓа беру жєне ќонаќ немесе асырапалушы отбасыѓа орналастыру бойыншааќпараттыќ-насихаттыќ ж±мыстары бел-сенді ж‰ргізілуде. Бес жыл ішінде осыбаѓытта атќарылѓан ж±мыстыњ нєтиже-сінде 366 бала отбасын тапты, 778-і ќан-дас отбасыларѓа ќайтарылды. Жалпыоблысымызда 2257 бала жетім жєне ата-анасыныњ ќамќорлыѓынсыз ќалѓан.Оныњ ішінде 1547 бала немесе 69 пайы-зы ќазаќстандыќ азаматтардыњ отбасы-ларында, соныњ ішінде 1357-сі ќорѓан-шылыќ ќамќорлыќта, 170-і патронаттыќтєрбиеде болса, 20-сы асырап алушыотбасыѓа берілген, ал 454 бала интернат‰йлерін паналауда. Облыста жергіліктіатќарушы органдар Мемлекет басшысы-ныњ жетім балалар мен ата-анасыныњќамќорлыѓынсыз ќалѓан балаларѓа ар-налѓан білім беру ±йымдарын ќайта±йымдастыру жєне деинституционализа-циялау жμніндегі тапсырманы іске асы-ру бойынша маќсатты ж±мыстардыж‰ргізу ‰стінде. 2016 жылы облыстыќбілім басќармасы осы баѓыттаѓы ж±мыс-тар бойынша жоспарды єзірлеп бекіт-кен болатын. Соњѓы ‰ш жыл ішінде же-тім балалар мен ата-анасыныњ ќамќор-лыѓынсыз ќалѓан балаларѓа арналѓан±йымдарыныњ желісі 2 бірлікке азайды.Олар – Федоров ауданындаѓы жєне об-лыстыќ балалар ‰йлерініњ жабылуы.Мєселен, Федоров балалар ‰йініњ 24тєрбиеленушісініњ 5-уі ќорѓаншылыќпен ќамќоршылыќќа, 8-і патронаттыќтєрбиеге берілсе, 8-і ќандас отбасылар-ѓа ќайтарылды, ал 3-і Рудный балалар‰йіне ауыстырылды. Сондай-аќ, Ќоста-най облыстыќ балалар ‰йініњ 32 тєрбие-ленушісініњ 22-сі Рудный балалар ‰йіне,9 бала отбасылыќ ‰лгідегі "Жан±я" ба-лалар ауылына, 1 бала №1 Рудный ар-найы мектеп-интернатына ауыстырылды.

К‡ЛТ¤БЕНІЊ БАСЫНДА

"Бала асырап алу –к‰рделі єрі жауапты

ќадам"

Бибі КЄРІБАЕВА, Ќостанай ќалалыќбілім бμлімініњ инспекторы:

– Жалпы асырап алѓан баланыњ бауырбасып кететіні рас, біраќ балалар ‰йіндегіб‰лдіршінніњ єке-шешесі ата-аналыќ ќ±-ќыќтарынан айырылмаса жєне шарттыт‰рде одан бас тартпаса оны асырап алуќиын. Алайда, баланы ќамќорлыќќа, пат-ронатты тєрбиеге алуѓа немесе жетім‰шін "ќонаќ отбасы" болуѓа болады. ЌР"Неке жєне отбасы туралы" зањында ќор-ѓансыз ќалѓан балаларды асырап алу меноныњ басќа да шарттары аныќ жазылѓан.Мысалы, ж±мысќа ќабілетті, табысы, бас-панасы, азаматтыѓы бар, дєст‰рлі жыныс-тыќ баѓыттаѓы, сотталмаѓан, белгілі дертіжоќ, ата-аналыќ ќ±ќыѓынан айырылмаѓан,наркологиялыќ жєне неврологиялыќ дис-пансерде тіркеуде т±рмаѓан т±лѓалар асы-рап алушы бола алады. Жетімді ќамќоры-на алуды шешкен адам жергілікті жердегіќорѓаншылыќ жєне ќамќоршылыќ бμлім-деріне ж‰гінуі ќажет. Ќажетті ќ±жаттар-дыњ бєрін тапсырѓаннан кейін бμлім онбес к‰нніњ ішінде μтініш берушініњ т±р-ѓын-‰й жаѓдайын тексереді. Барлыѓы та-лапќа сай болса, асырап алушыѓа оњдыжазбаша ќорытынды беріледі. Б±рын балаасырап алатын кісілер ќорѓаншылыќорганнан р±ќсат алып, балалар ‰йі болсын,сєбилер ‰йі болсын, баланы μздері барыпкμретін. Ал ќазір республикалыќ деректербанкі деген бар. Бала асырап алу ‰шін ќор-ѓаншылыќ органѓа тіркелген ата-анаѓабіз деректер банкіне кіруге р±ќсат кілтінбереміз. Онда еліміз бойынша жетім бала-

лардыњ деректері тіркелген. Осы банк ар-ќылы ќарап, асырап алатын баланы тањ-дауѓа болады. Болашаќ балањыз аныќтал-ѓанда зањ бойынша жетімдер ‰йініњ ќа-бырѓасында онымен ќарым-ќатынас жа-сау ‰шін сізге екі апта уаќыт беріледі. Балатањдалѓан жаѓдайда сотќа баланы асырапалу жμнінде μтініш беруіњізге болады. Сотшешімі шыќќан уаќыттан бастап Сіз оныњзањды асырап алушысы болып саналасыз.Отбасыњыздыњ жања м‰шесініњ атын, те-гін, єкесініњ атын, туѓан жерін μзгертугеќ±ќылысыз. Егер бала ‰ш жастан аспаѓанболса, оныњ туѓан к‰нін де μзгерте аласыз(біраќ негізгі туѓан к‰нінен алты айѓа ±за-мауы керек). Ресми ата-анасы болѓаннанкейін сіз бала 18 жасќа толѓанѓа дейінжылына бір рет оныњ μмір с‰ру, оќу, тєр-бие, денсаулыќ жаѓдайы туралы аќпарат-ты беріп отыруыњыз керек болады. Асы-рап алуѓа байланысты сізге арнайы бірреттік тμлемаќы, ал бала ‰ш жастан кішіболса – декреттік демалыс беріледі.

Ќамќоршылыќ пенпатронаттыќ тєрбие

Ќамќоршылыќ – бала 14 жасќа толѓан-ѓа дейін, ќорѓаншылыќ – 14-тен 18 жасќадейін белгіленетін кμрінеді. Зањ бойыншабала 14 жасќа толѓаннан кейін ќамќоршы-лыќ тоќтатылып, ќамќоршысы автоматтыт‰рде ќорѓаншыѓа айналады екен. Асырапалынѓан бала туѓан бала санатына жатса,ќамќорлыќќа алу уаќытша форма болыпсаналады. Баланыњ биологиялыќ ата-ана-сы кез келген уаќытта балаѓа деген ќ±-ќыќты ќайтаруды талап етсе, сот олардыњжаѓында болады. Ал патронаттыќ тєрбиеќамќоршылыќ органмен келісім-шартќаотыру арќылы белгіленеді. Тμленген со-маларды ќамќоршылыќ органдары жартыжыл сайын тексеріп отырады.

– Б‰гінгі тањда зањнамаѓа асырап алу-шы отбасы жєне ќонаќќа ќабылдайтынотбасы т‰сініктері енгізілген. Мєселен,бала асырап алушы отбасы ±ѓымы еліміз-де былтыр ѓана пайда болды. Асырап алу-шы ата-аналар тєрбиеге тμрттен кем емес,не оннан артыќ емес баланы алуѓа мін-детті. Ќонаќ отбасы деген де бар. Балаларм±ндай отбасыларѓа тек демалыс к‰ндерінемесе каникул кезінде келеді. Сондай-аќ,мектепке дейінгі жастаѓы б‰лдіршіндербір айѓа дейін ќала алады. Олар белгілі біротбасында ќонаќ болѓанымен, балалар‰йінде тіркеуде т±рады. ‡йдіњ ересектеріолардыњ μмірі мен денсаулыѓына жауап-ты болады. Б±л ж±мыстар ‰шін ќонаќ от-басына арнаулы жалаќы немесе басќа да

Б‰гінгі ќоѓамда жетімніњ жарым кμњіліне ќуаныш сыйлап, баланы μзќамќорлыѓына алып, оларѓа ата-аналыќ махаббатын сыйлап жатќанжандар аз да болса арамызда баршылыќ. Дегенмен, ±лтымыздыњ болашаѓыболар ±рпаќтыњ тєрбиесіне еліміздіњ єрбір азаматы μз ‰лесін ќосып, бірбаладан асырап алса, м‰мкін жетімдердіњ кμбеюіне тосќауыл болар ма едік.Елбасымыз да мемлекеттік органдарѓа балалар ‰йлерінде тєрбиеленіпжатќандардыњ санын азайту туралы тапсырма берген болатын. Б‰гінгібіздіњ кезекті дμњгелек ‰стел басындаѓы єњгіме де осы бала асырап алунемесе ќорѓаншылыќќа, патронаттыќ тєрбиеге алудыњ жолдарын т‰сіндіру,жетім балаларды отбасылыќ ќамќорлыќќа алуды насихаттау тμњірегіндеμрбіді. К‰лтμбеніњ басында – Ќостанай ќалалыќ білім бμлімініњ инспекторыБибі Кєрібаева, облыстыќ кємелетке толмаѓандардыњ істері жμніндегімамандандырылѓан ауданаралыќ сотыныњ судьясы Манарбек Орымбаев,облыстыќ "Аймаѓамбет ќажы Спан±лы" мешітініњ наиб имамы ЄлішерБалахмет, "Дельфин" сєбилер ‰йініњ тєрбиешісі Айнаг‰л Мінайдарова,патронатты ана Г‰лжаућар Тμлегенова.

тμлемдер тμленбейді. Сонымен ќатар,аѓалы-інілі, апалы-сіњілілерді бμліп жаруѓаболмайды. Егер бір баланы ќабылдаудышешсењіз, оныњ бауыр-ќарындастарын даќатар алуыњызѓа тура келеді. Сондай-аќ,б±рын бала асырап алушы мен баланыњарасы 45 жастан кем болмауы тиіс бола-тын. Ал ќазір м±ны алып тастады. Егержасыњыз 45-те болса да бала асырап алуѓам‰мкіндігіњіз бар. Т±рмысќа шыќпаѓанєйелдер жаѓдайы келіп т±рса, баланыбаѓуѓа шамасы жетіп т±рса, асырап алаалады. Тек, некеде жоќ ер адамдарѓа балаасырап алуѓа р±ќсат берілмейді. Ќоста-найда "Аналар ‰йі" АЌ-на ќарасты "Жан-±я" асырап алуды ќолдау орталыѓы ж±мысістейді. Бала асырап алѓысы келген кісілеросы орталыќќа барып, кењес алуларынаболады. Ондаѓы психолог мамандар пси-хологиялыќ т±рѓыда кењес береді. М±ндайорталыќтардыњ берер кμмегі мол, – дейдіБибі Серікќызы.

"Бала таѓдырыойыншыќ емес"

Манарбек ОРЫМБАЕВ, облыстыќкємелетке толмаѓандардыњ істері жμ-ніндегі мамандандырылѓан ауданара-лыќ сотыныњ судьясы:

– Біздіњ кємелетке толмаѓандардыњ ісіжμніндегі мамандандырылѓан ауданара-лыќ соты тек бала асырап алушылардыњарызын ќарайды. ¤ткен жылы 12 айдыњішінде бала асырап алу туралы 44 μтінішт‰ссе, биыл 8 айда 17 іс т‰сті. Бір ќуанар-лыѓы, соњѓы жылдары бала асырап алушы-лардыњ ќатары кμбейіп келеді. Б±л т±рѓы-да облыс бойынша Ќостанай ауданы алдакеледі. М‰мкін, ќорѓаншылыќ органдары-

Сєбидіњ бєрі баќыттыСєбидіњ бєрі баќыттыСєбидіњ бєрі баќыттыСєбидіњ бєрі баќыттыСєбидіњ бєрі баќыттыболу ‰шін жаралѓан...болу ‰шін жаралѓан...болу ‰шін жаралѓан...болу ‰шін жаралѓан...болу ‰шін жаралѓан...

12 ќазан 2018 жыл 11ныњ ж±мысыныњ нєтижесі болар, єсіресепатронаттыќ жєне ќорѓаншылыќ тєрбие-ге алушылар саны кμбейген. Жалпы єке-шешені ата-аналыќ ќ±ќыѓынан айырѓан-да, кμбісі баласын тастап кеткені ‰шін депойлайды. Негізінде олай емес. Ќазір эко-номикалыќ жаѓдайдыњ салдары ма екен,кμбісі сотќа келгенде жаѓдайыныњ жоќты-ѓын ашып айтады. Біраќ, жарты не біржылдан кейін "біздіњ ќ±ќыќтарымыздыќайтарып беріњдер", – деп келетіндер декμп. Мєселен, μткен жылы ата-аналыќќ±ќыѓын ќайтару бойынша бір жылдыњішінде 6 істі ќарасаќ, биыл 8 айда 7 істіќарадыќ. Балалардыњ μз отбасына оралѓа-ны, єрине, ќуантарлыќ жаѓдай. Асырапалып, кейін бас тартып жататындар бола-ды. Асырай алмайтын болса, не себептібала алатындарын т‰сінбейсіњ. Баланыњтаѓдыры ойыншыќ емес ќой. Ќазір ата-аналыќ ќ±ќыќтар бойынша істердіњ кμ-бейгендігін де айта кеткен жμн. Былтыросындай 90 істі ќарасаќ, биыл 8 айдыњішінде 90 іс ќаралды. Б±л μте μзекті єрієлеуметтік мєселе. Б‰гінде біздіњ сотта дамєселені медиация тєртібімен шешу дежаќсы жолѓа ќойылып келеді. Осындайжолмен екі істі шештік. Жалпы неке б±зу-даѓы ењ μзекті мєселе – ол бала. Бала кімменќалады, єкесімен бе, анасымен бе? Біздекењес ‰кіметінен келе жатќан стереотипбар, бала анасымен ќалады деген. Ќазіргізаманда олай айта алмаймыз. Біраз істер-де бала єкелерімен ќалып жатады. Себебі,бала тєрбиесіне анасынан артыќ ќарайтынєкелер де баршылыќ.

"Жетімін жылатпаѓанел едік"

Айнаг‰л МІНАЙДАРОВА, "Дельфин"балалар ‰йініњ тєбиешісі:

– Б‰гінгі кμтеріп отырѓан таќырыпта-рыњыз μте орынды. Бала асырап алу ‰рдісіќазаќта ежелден бар ѓой. Ќазаќта: "сєбис‰ймеген шањыраќ бала асырап алса, балакμтере алмай ж‰рген єйел ќ±рсаќ кμтеріп,сєбилі болуы м‰мкін" деген ырым, сенімбар. Біраќ, ќазіргі заманда кім μз баласынμзгеге бере ќояр дейсіз. Сондыќтан, амал-дыњ жоќтыѓынан балалар ‰йінен алуѓатура келеді. Єрине, тастанды сєбидіњ дееш кінєсі жоќ. Ќазаќта: "бала тапќандікіемес, баќќандыкі" деген де сμз бар. Асы-рап алѓан баласынан рахат кμріп отырѓан-дарды да білеміз. Керісінше, туѓан бала-сынан кμресіні кμріп отырѓандар да бар-шылыќ. Сол себепті, балалар ‰йлеріненбала асырап алуѓа ќорыќпау керек. Ењ бас-тысы, Алладан балањызѓа сана берсін дептілењіз. Ќазіргі тањда μзім ќызмет ететін"Дельфин"сєбилер ‰йінде 40 бала тєбие-ленуде, оныњ 11-ініњ ата-анасы бас тарт-ќан балалар. Ќалѓаныныњ єке-шешелерібар, кейбіреулері келіп-кетіп т±рады. Биыл16 бала отбасына берілді. Былтыр бізде:"бала саны 25 болѓанда жабамыз" деді. Кμ-бісі: "балалар ‰йі жабылса, ондаѓы тєрби-ешілер ж±мыссыз ќаламыз деп ќорќады"деп ойлайды. Єрине, балалар ‰йініњ жа-былып, жетімдердіњ саны азайып жатса,біз де ќуанамыз. Біз ж±мыссыз ќалмаймыз,ењ бастысы осындай жетім балалар отба-

сына оралса, біздіњ болашаѓымыз да жар-ќын болар еді. Жетімін жылатпаѓан елмізѓой, біз де ќолымыздан келгенше б±л сєби-лерге μз баламыздай ќарап, солардыњкμњілін табуѓа тырысамыз. Негізі, бізгежања туѓан нєрестелер т‰седі, ал м±ндайкішкентай балаларды баѓу да оњай емес,оларѓа ерекше к‰тім керек. Б‰гінде сєби-лер ‰йінде бес топ бар, оларѓа 16 тєрбие-ші ќызмет кμрсетеді. Рас, бμтен баланыбауырыња басу оњай емес. М±ндай ќадам-ѓа бармас б±рын психологиялыќ т±рѓыдадайын болуыњ керек. Мен бір мысалдыайтќым келеді, былтыр бір отбасы бізденпатронатты тєрбиеге бала асырап алды.Ерлі-зайыптылардыњ жасы отызѓа таяпќалѓан. Асырап алардыњ алдында оларбірнеше рет балаѓа келіп ж‰рді. Бала сон-дай с‰йкімді-тін. Жеткіншекті алып кет-кенде біз де оныњ отбасыѓа оралѓанынасондай ќатты ќуандыќ. ¤кініштісі, єлгіерлі-зайыптылар екі к‰н μтпей жатып, ба-ланы кері єкеп тастады. Біз келіп-кетіпж‰ргенде бєрі жаќсы еді ѓой, не бопќалды?" – деп т‰сінбедік. Себебін с±ра-саќ, олар сєбилер ‰йінен шыќќан бетте ба-ланы "Март" сауда орталыѓына апарѓан,ондаѓы эскалаторды кμрген бала шошып,баќырып жылаѓан. Б±лар оны ж±бата ал-маѓан. Содан: "келесі к‰ні таѓы да жыла-ды", – деп єкеп тастаѓан екен. ¤зіміздіњќаракμздеріміздіњ б±л ісіне тањ ќалѓаны-мыз да рас. Єдетте, біз ќазаќтар біреудіњбаласы болса да елжіреп т±рамыз ѓой. Ба-ланыњ т‰ріне ѓана ќарап, ќызыѓып асырапалуѓа болмайды ѓой.

"Жетім кμрсењ,жебей ж‰р..."

Г‰лжаућар Т¤ЛЕГЕНОВА, патро-натты ана:

– ¤зімді кμп балалы ана деп есептеймін,себебі, бμтен бала болмайды. Патронат-тыќ тєрбиеге алсаќ та, бєрін μзіміздіњ ту-ѓан баламыздай кμреміз. Баланы жаќсыкμрмесењ, ол ішінен сезіп т±рады. Бала де-ген μтірік айтќаныњды, ішкі сезіміњніњ бє-рін біледі. Ењ алѓаш біз 2004 жылы кішкен-тай ќыз баланы асырап алдыќ. ¤зіміздіњтуѓан ±лымыз бар. Одан кейін Алланыњ жа-зуы шыѓар, перзент с‰йе алмадыќ. Жол-дасым, ќайта-ќайта: "кішкентай бала асы-рап алайыќ", – деп ќоймады. Ол кезде ±лы-мыз 13-те. Меніњ тартыншаќтаѓаным рас,себебі бμтен баланы бауырѓа басу оњайемес. Сондыќтан да болар, б±л мєселенібіз ‰ш жылдай талќыладыќ. Бір к‰ні жол-дасым μзі менсіз сєбилер ‰йіне барып, біркішкентай ќызды кμріп келген екен. "Ењболмаѓанда бір рет баршы менімен", – де-ген соњ, кμњілі ‰шін бардым. ¤мірімде сє-билер ‰йін кμрдім бе, кμздері жаутањда-ѓан кіп-кішкентай бμбектерді кμргенде ж‰-регім елжіреп кетті. Жолдасым кμрсеткенќызды кμргенде, оѓан деген аналыќ махаб-батым оянып, тезірек ‰йге алып кеткім кел-ді. Ќ±жаттар жинап ж‰ріп, ќызымызды кμ-ру ‰шін к‰нара келетінбіз, солай 2-3 ай-дай келіп ж‰рдік. Туѓан анасы бас тартпа-ѓан екен, тек "емделемін "деп сол кеткен-нен мол кеткен кμрінеді. Бір жарым жыл-дай балаѓа келмеген. Біз болсаќ, ќ±жаттар-

ды тапсырып ќойдыќ, "анасы бас тартпа-ѓан баланы ала алмайсыздар", – деді. Со-дан анасын іздедік, т±рѓылыќты мекен-жайы бойынша т±рмайды екен. Шыны ке-рек, машаќатты кμп кμрдік. Єйтеуір, сотарќылы бєрін шешіп, ќызымызды ќ±ша-ѓымызѓа алдыќ. Аллаѓа ш‰кір, ќазір 15-кекелді, барымызды салып тєрбиелеп жа-тырмыз, тіл-кμзден саќтасын, єп-єдеміболып μсіп келеді. Каратэдан спорт ше-бері, єлемніњ біраз елін аралап ‰лгерді.Ќызымыз μсіп, ‰шке жаќындаѓанда таѓыбір ±л бала асырап алдыќ. Одан кейін ата-анасыныњ ќамќорлыѓынсыз ќалѓан жеткін-шектерді патронаттыќ тєрбиеге ала бас-тадыќ. Б‰гінде сондай сегіз баланы тєрби-елеп отырмыз. Олардыњ бірќатары μсіп,єжесіне, анасына, єкесіне кетті. Бєріменде араласамыз. Туыстары келіп жатады.Жаќында екі ±лымды бμлелері іздеп келді.Пединститутта оќиды екен. Ќазір оларараласып т±рады, біз де ќарсылыќ таныт-паймыз. ‡лкен ќызым да анасымен арала-сады, кейде μзі келеді. Толик єжесіне кетті.Женямызды бір кєсіпкер отбасы ќонаќретінде шаќырып т±рады. Жалпы бала онсегізге толѓанда кіммен ќалатынын μзішешеді. Патронаттыќ тєрбиедегі бірќызым т±рмысќа шыќќан еді, μзі де анаболды. Кішкентайын екі жыл баѓыпбердім. Кейін анасымен т±рѓысы келетінінайтты, т±рамын деген соњ ќарсылыќ та-нытпадыќ. Кμбісі ойлайды: "патронатќаалѓандар байып жатыр", – деп м‰лде олайемес. Жаќында спортшы ќызым Жапо-нияѓа барып келді. Ќаншама елдерге жа-рысќа барады, соныњ жол ќаражатынμзіміз кμтереміз. Онан ќалды ‰ш баламдзюдомен айналысады. Олар да єр елдеμтетін сайыстардан ќалмайды. Екі ±лымробот техникасы ‰йірмесіне, тμрт ќызымвелоспортпен айналысады. Соныњ бєріаќша, μзіміз табуѓа тура келеді. Себебі, менбаланы біреу ‰шін алѓам жоќ. Жетім бала-ларѓа жаѓдай жасайын, адам ќатарынаќосайын деп алдым. Солардыњ μмірде μзжолдарын тауып, баќытты болуына‰лесімізді ќоссаќ, бізге одан артыќ баќытбар ма?

Судья:– Д±рыс айтасыз, сіздер ерлікке пара-

пар игі іс істеп отырсыздар. Жалпы балаасырап алу туралы мєселені газет бетіндеболсын, телеарналардан болсын кμбірекќаузау керек сияќты. Тастанды балалар-дыњ еш кінєсі жоќ. Себебі, бала отбасын-да тєрбиеленуі тиіс. Ал отбасында тєрбиекμрген бала мен балалар ‰йінде тєрбие-ленген баланыњ арасы жер мен кμктей.

Патронатты ана:– Сμзіњіздіњ жаны бар, балалар ‰йіндегі

жеткіншектер мен отбасында тєрбиелен-ген балаларды салыстыруѓа болмайды.¤йткені, отбасында μскен бала ењбектену-ге ‰йренеді, болашаќта μзін асырауѓа бей-імделеді. Тіл кμзден саќтасын, ќамќор-лыќќа алѓан балаларымныњ б‰гінде тєртібіде, тєрбиесі де жаќсарды. Осы жерде га-зет арќылы бізге екі ќабатты ‰й салуѓажєрдем берген "БК Строй" ЖШС дирек-торы И.Ким мен жалпы халыќќа алѓымы-сызды білдіргім келеді. Алла разы болсын,Игорь Романович биыл да есік алдынабрусчатка тμсеп, ќора-ќопсы салуѓа ќ±ры-лыс материалдары жаѓынан кμп жєрдемінтигізді. Балаларѓа планшет, компьютералып берді. Мал ±стап, ќ±с μсіріп, шаѓыншаруашылыќ ашсаќ дейміз. Балалардыњжейтін тамаѓы ѓой єрі ењбекке де ‰йренеді.¤зі тапќан нанныњ ќадірін біліп μсетінболады. ¤зім де ауылдан шыќтым, ењбек-пен тапќан нанныњ тєтті болатынын бі-лемін. Сондыќтан балалар ‰йінде тєрбие-леніп жатќандарды кішкентайынан осы-лай отбасына алып тєрбиелесе, олардыњболашаѓы да жарќын болады. Меніњ ±лда-рым пысыќ, єкелерімен бірге кез келгеншаруаны атќара береді. Ерге тєн ж±мыс-тыњ бєрін μздері атќаруда. Єкелеріменбірге ќораны да μздері салды, есік алдынабрусчатканы да μздері тμседі. Кішкентай±лымыз: "μскенде ‰й саламын, меніњ 3 ќа-батты ‰йім болады" деп армандаѓанда,

осындай тєрбиелі, тєртіпті болып μсіп ке-ле жатќанын кμргенде тєубе дейсіњ, ерік-сіз кμзіње жас аласыњ. Єрине, жаќсы тєр-биелесењ, μз балањдай болып кетеді. Ењбастысы, Аллатаѓалам сана берсін деймін.

Судья:– Патронаттыќ болсын, ќамќоршылыќ

болсын, ењ бастысы отбасындаѓы балатєрбие кμріп μседі. Кішігірім ѓана мысал,тамаќ істеп, μз кірін жууды да ‰йренеді.Ал балалар ‰йіндегілерге бєрі дайын,кємелетке толып, балалар ‰йімен ќош ай-тысќаннан кейін ол жеткіншектер μміргебейімделе алмай ќалады.

"Бала асырап алу – сауапты іс"

Єлішер БАЛАХМЕТ, облыстыќ "Ай-маѓамбет ќажы Спан±лы" мешітініњнаиб имамы:

– ¦лыќ пайѓамбарымыз М±хаммед(с.ѓ.с.) былай деген: "Ешкімі жоќ жетімбалаларды μз асырауына алѓан адам, мен-імен ж±маќта екі саусаќ сияќты кμршіболады". Біраќ та жетім балаларды асы-рап алѓанда ата-тегі (фамилиясы) бар бол-са, шариѓат шарты бойынша оны μз атынаауыстыруѓа болмайды. Жалпы исламдінінде бала с‰ю, с‰ймеу Алланыњ б±йры-ѓымен болатын іс. Ислам діні тек ќана на-маз оќу, ќ±лшылыќ жасау, ораза ±стауменѓана шектелмейді. Асыл дініміздегі бастымєселеніњ бірі – ол бала тєрбиесі. Ата-анаμзініњ баласыныњ алдында жєне баланыњμз ата-анасы алдында беретін аманаттарыболады. Алла таѓала б±л μмірде єрбірадамѓа μзініњ басына кμтере алатын ѓанасынаќ береді. Тастанды балаларды асы-рап алуѓа дініміз де ќарама-ќайшылыќкелтірмейді. Біздіњ мешітте ќазіргі тањда"Ислам жєне отбасы" деген орталыќж±мыс істейді. Осы орталыќќа бала асы-рап алу туралы сауалдармен ж‰гінетіндерде баршылыќ. Шариѓат бойынша Исламдінінде бала асырап алуѓа болады. Тек,оныњ μзіндік шарттары бар. Егер ерлі-зай-ыпты бала асырап алатын болса, онда олбалаѓа туѓан баласындай ќарауы керек. Ба-ланыњ к‰тімі, тєрбиесі, болашаќта оныбелгілі бір т±лѓа ќылып ќалыптастыру –асырауѓа алѓан ата-ананыњ міндеті. Ал,тегін ауыстыру мєселесіне келер болсаќ,Аллатаѓала єрбір адамды аќырет к‰ніндеμзініњ азан шаќырып ќойѓан атымен ша-ќырады екен. Сондыќтан азан шаќыры-лып ќойѓан есімді μзгертуге болмайды,біраќ сєбилер ‰йіндегі балаларѓа кім азаншаќырып жатыр дейсіз, ондай жаѓдайдабаланыњ атын, не тегін μзгерте ме, оѓанешќандай зиян келтірмейді. Яѓни, жетімбала бір отбасына барып, сол отбасы оѓанμзініњ тегін беріп жатса, яѓни, шариѓатќарама-ќайшылыќ келтірмейді. Ењ басты-сы, ол балаѓа туѓан баласындай ќамќор-лыќ таныту. Ал жетім баланы асырап алып,бауырѓа басу ол дінімізде де ‰лкен сауап-ты іс болып саналады. Ондай кісілерге Ал-ланыњ н±ры жаусын, екі д‰нияныњ раха-тын кμрсін дейміз!

Ќарлыѓаш ОСПАНОВА,Ш±ѓа ЌОЊЌАБАЙ.

1212 ќазан 2018 жыл

1Меніњ єкем – м‰гедек.¤здігінен ж‰ріп-т±раалмайды. Оныњ зейнетаќы

ќорына ќатысты бірќатарс±раќтары бар еді. Ќордыњжергілікті кењсесі алыстаорналасќан. ¤зі бара алмайды.Ал мен к‰ні бойыж±мыстамын. Айтыњызшы,б±л жаѓдайда не істеугеболады?

– Бірыњѓай жинаќтаушы зейнетаќыќоры Ќазаќстан Республикасында т±ра-тын барлыќ азаматтар, шетелдіктер жєнеазаматтыѓы жоќ адамдар ‰шін зейнетаќыќызметтеріне бірдей ќолжетімділіктіќамтамасыз етеді. Кімде-кім ќандай да бірсебептермен, бірінші кезекте денсаулы-ѓына байланысты Ќор кењсесіне келе ал-майтын болса, Ќор ќызметкерлері оѓанμздері барады. Сіз єкењіз ‰шін "Мо-бильдік агент" ќызметіне тапсырыс береаласыз. Б±л ‰шін Ќордыњ байланыс орта-лыѓына телефон шалу немесе Ќор сайты-ныњ "Электрондыќ ќызмет кμрсету"бμлімініњ "Халыќтыњ єлеуметтік т±рѓы-дан осал топтары ‰шін электрондыќμтініш беру" нысаны арќылы μтінім береаласыз. Б±л ќызмет туралы мына сілтемеарќылы толыѓыраќ білуге болады:https://www.enpf.kz/kz/elektronnye-servisy/mo.php. Егер єкењізде электрон-дыќ цифрлыќ ќолтањбаныњ (ЭЦЌ) μзектікілті бар болса, ол соныњ кμмегімен шартжасаудан бастап зейнетаќы тμлемдеріналуѓа дейін зейнетаќы ќызметтерініњ бар-лыќ дерлік т‰рін ала алады.

2 Мен аптасына 6 к‰нж±мыс істеймін. Яѓни,сенбі де – ж±мыс к‰ні.

Сондыќтан БЖЗЌ бμлімшесінекелуге м‰мкіндігім жоќ.Не істеуге болады?

– БЖЗЌ ќашанда заман талабына сайќызмет атќаруѓа к‰ш салады. Б‰гінде Ќорнегізгі ќызметтердіњ барлыѓын ќашыќ-тыќтан кμрсетеді. Сондыќтан салымшыμз мєселелерін шешу ‰шін Ќор бμлімше-сіне келуге міндетті емес. БЖЗЌ ќашыќ-тыќтан ќызмет кμрсету ж‰йесін ±сыныпотыр. Мысалы, байланыс орталыѓы жєнеинтернет бойынша кері байланыс ныса-ны арќылы дербес аќыл-кењес алуѓа бо-лады. Ќордыњ байланыс орталыѓыныњ ме-неджері с±раѓыњызды тыњдап болып, онысол мезетте шешуі м‰мкін. К‰рделі с±раќ-тар бойынша єрі ќарай не істеу керектігінт‰сіндіреді. Б±дан басќа Сіз электрондыќцифрлыќ ќолтањбаныњ (ЭЦЌ) кμмегіменЌор сайтында барлыќ дерлік операция-ларды ж‰зеге асыра аласыз. Мысалы, жекезейнетаќы шотын ашу жєне зейнетаќытμлемдерін таѓайындау жμнінде μтінішберуге, жеке деректемелерге μзгеріс енгі-зуге, зейнетаќы шоты бойынша аќпараталу тєсілін интернет байланысына ауыс-тыруѓа жєне берілген μтініштердіњ орын-далу мєртебесін ќадаѓалауѓа болады. Со-

нымен ќатар "Жеке зейнетаќы шотын ашужμніндегі μтініштіњ кμшірме н±сќасыналу" жєне "¤з пайдасына ерікті зейнетаќыжарналары есебінен шарт жасасу" элек-трондыќ ќызметтері де іске ќосылѓан.

3Мен 10 жылдан кейінзейнеткерлік жасќатоламын. Сол кезде

шамамен ќанша мμлшердезейнетаќы алатынымды білгімкеледі. Ай сайынѓы тμлемніњмμлшері ќалай есептеледі?

– Ќазаќстан Республикасында жиын-тыќ зейнетаќы екі тμлем кμзінен ќ±рала-ды. Олар – мемлекеттік бюджеттен тμле-нетін базалыќ жєне ортаќ зейнетаќы, сон-дай-аќ БЖЗЌ-дан – міндетті зейнетаќыжарналары жєне ерікті ќ±рамдауыш есе-бінен ќалыптасќан тμлемдер. 2018 жыл-дыњ 1 шілдесінен бастап базалыќ зейнет-аќыны есептеу механизмі μзгертілді. Ендіоны таѓайындаѓанда 1998 жылѓа дейінгіењбек μтілі жєне зейнетаќы жарналарынтμлеумен расталатын, 1998 жылданкейінгі жылдардаѓы ењбек μтілі ескеріледі.Яѓни, ењбек μтілі кμп болѓан сайын база-лыќ зейнетаќыныњ мμлшері де ±лѓаят‰седі. Базалыќ зейнетаќыны таѓайын-даумен "Азаматтарѓа арналѓан ‰кімет"мемлекеттік корпорациясы коммерция-лыќ емес акционерлік ќоѓамы айналыса-ды. Сондыќтан базалыќ зейнетаќыны та-ѓайындауѓа ќатысты с±раќтар бойыншакорпорацияѓа бірыњѓай "1414" тегін те-лефон нμмірі арќылы хабарласуѓа неме-се оныњ "Facebook", "Twitter" жєне"Instagram" єлеуметтік желісіндегі ресмипараќшасына μтініш жазып ќалдыруѓаболады.

Атап μту керек, жинаќтар кμлемді бол-ѓан сайын ай сайынѓы тμлемніњ сомасыда жоѓары болады. Сєйкесінше б±л тμлем-дер ±заќ уаќыт ж‰зеге асырылады. Б±лќ±рамдауыш бойынша тμлемдердіњкμлемі адамныњ μзіне байланысты. Ењбекжолында болашаѓыња ќанша ќаражатжинасањ, зейнет жасында сондай кμлем-де зейнетаќы аласыњ деген сμз. Осылай-ша, азаматтар ќазірден бастап Ќордаѓыжеке шоттарына зейнетаќы жарналарынжиі жєне ќомаќты мμлшерде аударыпт±рулары керек. ¤йтпеген жаѓдайда зей-нетаќы мμлшері аз болады. Мысалы, бір

ЄЛЕУМЕТТІК КЕПІЛДЕНДІРУ

салымшыныњ шотында 6 млн тењге, албасќа салымшыда бар болѓаны 1 милли-он тењге болса, олардыњ ай сайын алатынзейнетаќы тμлемдерініњ мμлшері деєрт‰рлі болады.

4 Мен жеке зейнетаќышотын ашуым керек. Б±л‰шін ќанша аќша тμлеу

керек жєне ќандай ќ±жатќажет?

– Жеке зейнетаќы шоты тегін ашыла-ды. Міндетті зейнетаќы жарналары есе-бінен зейнетаќымен ќамсыздандыру ту-ралы шарт (ќосылу шарты) зањда кμздел-ген ќ±ќыќтарды, міндеттемелерді жєнежауапкершілікті, сондай-аќ БЖЗЌ менміндетті зейнетаќы жарналарыныњ са-лымшысы (міндетті зейнетаќы жарнала-ры есебінен зейнетаќы тμлемдерін алу-шы) арасындаѓы ќ±ќыќтыќ ќатынастар-дыњ басќа да ерекшеліктерін бекітеді.Егер Сіз б±ѓан дейін зейнетаќымен ќам-сыздандыру туралы шарт жасаспаѓан бол-сањыз, онда жеке зейнетаќы шотын(ЖЗШ) ашу туралы μтініш толтыруыњызкерек. ЖЗШ ашу туралы μтініштірєсімдеу ‰шін Ќор кењсесіне барѓан кез-де мына ќ±жаттар ±сынылады:

– жеке μзі келгенде – жеке басты кує-ландыратын ќ±жат (т‰пн±сќа);

– сенім білдірілген т±лѓа келіп μтінішбілдірген кезде – сенім білдірілген т±лѓа-ныњ жеке басын куєландыратын ќ±жат(т‰пн±сќа), нотариат куєландырѓан се-німхат немесе оныњ нотариат куєлан-дырѓан кμшірмесі, салымшыныњ (алушы-ныњ) жеке басын куєландыратын ќ±жат-тыњ нотариат куєландырѓан кμшірмесі.Сонымен ќатар, Сіз Ќор сайтыныњ мынамекенжайында орналасќан электрондыќќызметтерді пайдалана отырып, жеке зей-нетаќы шотын ашу туралы μтінішті береаласыз: https://www.enpf.kz/kz/services/

depositors/ipa/cpc.php. Б±л ‰шін Сіздеэлектрондыќ цифрлыќ ќолтањбаныњμзекті кілті (ЭЦЌ) немесе Жеке кабинетќолжетімді болуы ќажет. Одан басќа Ќорсайтындаѓы басќа да электрондыќ ќыз-меттерді пайдалануѓа болады. Олар: зей-нетаќы шотын ашу жєне зейнетаќытμлемдерін таѓайындау жμнінде μтінішберу, жеке деректемелерге μзгерістер ментолыќтырулар енгізу, интернет-хабарлаутєсілін тањдау жєне берілген μтініш-тердіњ орындалу барысын ќадаѓалау.Биыл ќор сайтында зейнетаќы шартыныњкμшірме н±сќасын алу жєне "Ерікті зей-нетаќы жарналары есебінен (μз пайдасы-на) зейнетаќымен ќамсыздандыру тура-лы шарт жасасу" ќызметі іске ќосылды.Б±л сервистерді пайдалану бар болѓаныбірнеше минутты алады. Ќордыњ"Facebook", "ВКонтакте", "Twitter","Одноклассники" жєне "Instagram" єлеу-меттік желілерінде ресми параќшаларыбар екені белгілі. Сонымен ќатар Ќорбиыл Telegram жєне Whatsapp мессен-джерінде μзініњ чатботын енгізді. Барлыќкоммуникация арналары зейнетаќы ж‰йе-сі жєне БЖЗЌ ќызметі туралы ќажеттіаќпараттарды алуѓа жєне ќажет жаѓдай-да жеке мєселелер бойынша Ќор маман-дарына ж‰гінуге м‰мкіндік береді.

5 БЖЗЌ бμлімшесіндеменеджер маѓан дербескењес беру ќызметін

±сынды. Мен сол кезде оданбас тарттым. ¤йткені, б±лќызметтіњ аќылы, аќылы емесекендігін білген жоќпын.

Бірыњѓай жинаќтаушы зейнетаќыќоры алдына сапалы ќызмет кμрсетуденбасќа, ќазаќстандыќтардыњ зейнетаќы-мен ќамсыздандыру саласындаѓы ќаржы-лыќ-ќ±ќыќтыќ сауаттылыѓын арттыру,жинаќтаушы зейнетаќы ж‰йесіне дегенсенімін ныѓайту маќсаты ќойылѓан. 2018жылдыњ сєуір айында Ќор дербес кењесберу ќызметін іске ќосты. Ол тегін кμрсе-тіледі. Салымшылар мен алушыларѓа ке-њес беру барысында оларды ењ алдымензейнеткерлікке шыѓу, ерікті зейнетаќыжарналарын тμлеу, инвестициялыќ табыс,зейнетаќы жинаќтарыныњ саќталуынакепілдік беру жєне зейнетаќы тμлемдерінарттыру мєселелері ќызыќтыратыныбелгілі болды. Осы жєне μзге де с±раќтар-ѓа Ќор мамандары жан-жаќты жауап бе-реді жєне болжамды зейнетаќы тμлем-дерініњ мμлшерін есептеп, оныњ арттыружолдарын кμрсетеді.

"БЖЗЌ" АЌ Ќостанайоблыстыќ филиалы.

Білгім келген5 с±раќ

18 ќазан18 ќазан18 ќазан18 ќазан18 ќазан,,,,,бейсенбібейсенбібейсенбібейсенбібейсенбі

6.05 Концерт. 7.00 Tan-sholpan. 10.00 Hit Qazaqstan.10.55 М.х. 11.10 Qyzyq eken...12.00 "Кμзайым". 13.00Aqparat. 13.15 "Кешіккен ба-ќыт".14.30 "Єйел таѓдыры".15.35 Sha-nyraq. 17.00 Aqparat.17.15 Elden habar. 17.30 Жарќ-ын бейне. 17.55 Qyzyq eken...18.45 "Кешіккен баќыт". 20.00Aqparat. 20.55 Qareket. 21.50"Кμзайым". 22.50 "Єйел таѓды-ры". 23.50 Tungi studio. 0.25Aqparat.

6.00 Концерт. 7.00 Тањѓыхабар. 9.10 "Большая малень-кая ложь". 10.10 Ана мен бала.10.50 "Аѓа". 11.30 "Детективєже". 12.00 Новости. 12.10 Білумањызды. 12.25 "Меніњ таѓды-рым". 13.00 Жањалыќтар.13.10 "Уйти, чтобы вернуться".

1312 ќазан 2018 жыл

ќазанныњ15-нен 21-не дейінАпталыќ телебаѓдарлама

15 ќазан,15 ќазан,15 ќазан,15 ќазан,15 ќазан,д‰йсенбід‰йсенбід‰йсенбід‰йсенбід‰йсенбі

6.05 Senbilik tan. 7.00 Tan-sholpan. 10.00 Hit Qazaqstan.10.55 Apta. 12.00 Т.х. "Кμзай-ым". 13.00 Aqparat. 13.15 Т.х."Кешіккен баќыт". 14.30 Т.х."Єйел таѓдыры". 15.35 Sha-nyraq. 17.00 Aqparat. 17.15Elden habar. 17.30 MeninQazaqstanym. 18.05 Кμњіл тол-ќыны. 18.45 "Кешіккен баќыт".20.00 Aqparat. 20.55 Qareket.21.50 "Кμзайым". 22.50 "Єйелтаѓдыры". 23.55 Tungi studio.0.35 Футбол. Испания – Анг-лия.

6.00 Концерт. 7.00 Тањѓыхабар. 9.10 Кμрімдік. 10.00Джио научит. 10.20 Zerde.10.50 К.ф. "Тањѓажайып єлем".11.35 Журналистік зерттеу.12.00 Новости. 12.10 Біздіњназарда. 12.25 ¤негелі ѓ±мыр.13.00 Жањалыќтар. 13.10 Т.с.

16 ќазан,16 ќазан,16 ќазан,16 ќазан,16 ќазан,сесесесесейсенбійсенбійсенбійсенбійсенбі

6.05 Концерт. 7.00 Tan-sholpan. 10.00 Hit Qazaqstan.10.55 М.х. 11.10 Qyzyq eken...12.00 "Кμзайым". 13.00Aqparat. 13.15 "Кешіккен ба-ќыт". 14.30 "Єйел таѓдыры".15.35 Sha-nyraq. 17.00 Aqparat.17.15 Elden habar. 17.30 Janjyluy. 17.55 Qyzyq eken... 18.45"Кешіккен баќыт". 20.00Aqparat. 20.55 Qareket. 21.50"Кμзайым". 22.50 "Єйел таѓды-ры". 23.55 Tungi studio. 0.35Футбол. Франция – Германия.

6.00 Концерт. 7.00 Тањѓыхабар. 9.10 "Большая малень-кая ложь". 10.10 Ана мен бала.10.50 "Аѓа". 11.30 "Детективєже". 12.00 Новости. 12.10 Білумањызды. 12.25 Сана. 13.00Жањалыќтар. 13.10 "Уйти, что-бы вернуться". 15.00 Давайтеговорить! 15.50 Тур де хабар.

"Уйти, чтобы вернуться". 15.00Давайте говорить! 15.45 Лет-ние юношеские Олимпийскиеигры. Хоккей. 18.00 Важнознать. 18.15 Т.х. "Пєленшеев-тер". 18.40 Т.х. "Детектив єже".19.10 Т.х. "Аѓа". 20.00 Жања-лыќтар. 20.30 Online. 21.00Итоги дня. 21.30 Т.с. "Большаямаленькая ложь". 22.30 Х.ф."Одиннадцать друзей Оуше-на". 0.25 Летние юношескиеОлимпийские игры. Прыжки вводу. 1.35 Кμрімдік.

7.00 Тобыл тањы. 9.00 Аpta-Аqparat. 10.05 Т.х. "Ана". 11.05Дела житейские. 12.00 Та-лантTime. 13.00 Аqparat. 13.15Сарбаз. 13.30 Aqparat. 13.45"Бала бол". 14.00 Т.х. "Бєрі деанам жайлы". 15.10 Д.с. "Ќазаќдаласыныњ ќ±пиялары". 16.00Т.х. "Айналайын". 17.05 М.с.17.35 Д.с. "Сіз білесіз бе?".18.00 Аqparat. 18.20 Елбесік.18.40 Аqparat. 19.00 Біріншістудия. 19.30 Т.х. "Ќуанышым

16.20 Т.х. "Тайталас". 18.00Народный контроль. 18.15"Пєленшеевтер". 18.45 "Детек-тив єже". 19.15 "Аѓа". 20.00Жањалыќтар. 20.30 Online.21.00 Итоги дня. 21.30 "Боль-шая маленькая ложь". 22.30Х.ф. "Двенадцать друзейОушена". 0.25 Летние юно-шеские Олимпийские игры.Баскетбол.

7.00 Тобыл тањы. 9.00 Аpta-Аqparat. 10.05 "Ана". 11.05 Аќорамал. 12.00 ТалантTime.13.00 Аqparat. 13.15 Д.ф. 13.30Aqparat. 13.45 "Бала бол". 14.00"Бєрі де анам жайлы". 15.10"Ќазаќ даласыныњ ќ±пияла-ры". 16.00 "Айналайын". 17.05М.с. 17.35 Д.с. "Сіз білесіз бе?".18.00 Аqparat. 18.20 Регион 10.18.40 Аqparat. 19.00 Перваястудия. 19.30 "Ќуанышымменіњ". 20.30 Аqparat. 21.10Цифрлы Ќазаќстан. 21.30

ЌАЗАЌСТАН

ЌАЗАЌСТАН

ЌАЗАЌСТАН

ХАБАР

ХАБАР

ЌАЗАЌСТАН-ЌОСТАНАЙ

ЌАЗАЌСТАН-ЌОСТАНАЙ

ЌАЗАЌСТАН-ЌОСТАНАЙ

АСТАНА

АСТАНА

АСТАНА

НТК

НТК

7 АРНА

7 АРНА

АЛАУ

АЛАУ

ЕВРАЗИЯ

КТК

ЕВРАЗИЯ

КТК

15.00 Тайны. Судьбы. Имена.15.45 Летние юношескиеолимпийские игры. Бокс. 19.15Народный контроль. 19.30 "Де-тектив єже". 20.00 Жањалыќ-тар. 20.40 Журналистік зерт-теу. 21.00 Итоги дня. 21.30"Большая маленькая ложь".22.30 Летние юношескиеОлимпийские игры. Футзал.1.00 Жањалыќтар.

7.00 Тобыл тањы. 9.00 Аpta-Аqparat. 10.05 "Ана". 11.10 IQдода. 11.30 1 студия. 12.00ТалантTime. 13.00 Аqparat.13.15 "Радуга". 13.30 Aqparat.13.45 "Бала бол". 14.00 "Бєріде анам жайлы". 15.10 "Ќазаќдаласыныњ ќ±пиялары". 16.00"Айналайын". 17.05 М.с. 17.35Д.с. "Сіз білесіз бе?". 18.00Аqparat. 18.20 Акцент. 18.40Аqparat. 19.00 Первая студия.19.30 "Ќуанышым меніњ".20.30 Аqparat. 21.00 Рухани

жањѓыру. 21.30 Аqparat. 22.05Сазды сєлем. 23.05 "Ана". 0.00Аqparat.

6.00 Жањалыќтар. 7.10"Зехра". 8.20 М.ф. "Маша иМедведь". 10.00 "Абысындар".12.00 "Г‰нештіњ ќыздары".13.10 Мєдениет жаућарлары.14.00 Жањалыќтар. 14.15 Ма-мина школа. 14.35 М.ф. 15.00"Гадание при свечах". 17.00Маќпал мекен. 18.00 Ќошкелдіњіз! 19.00 "Зехра". 20.00Жањалыќтар. 20.30 "20:30".21.00 "Г‰нештіњ ќыздары".22.00 "Абысындар". 23.30"Ќыналы ќар". 0.30 "Г‰лдершайќасы".

7.05 М.х. 7.30 "Телепорт".8.20 М.х. 8.35 "Шыда ж‰рек".9.30 "Универ". 10.00 Битва эк-страсенсов. 11.30 Однажды вРоссии. 12.00 Где логика?13.10 Ревю. 13.30 М.с. 15.05

меніњ". 20.30 Аqparat. 21.10Секундомер. 21.30 Аqparat.22.00 Сазды сєлем. 23.05"Ана". 0.00 Аqparat.

6.00 Kaznet. 6.45 Т.х. "Зех-ра". 8.00 М.ф. "Маша и Мед-ведь". 9.15 Біздіњ уаќыт. 10.00Т.х. "Абысындар". 12.00 Т.х."Г‰нештіњ ќыздары". 13.00 Из-бранное за неделю. 14.00 Жа-њалыќтар. 14.15 М.ф. 15.00 Т.с."Королева красоты". 17.00Маќпал мекен. 18.00 Ќошкелдіњіз! 19.00 "Зехра". 20.00Жањалыќтар. 20.30 "20:30".21.00 "Г‰нештіњ ќыздары".22.00 "Абысындар". 23.30 Т.х."Ќыналы ќар". 0.30 Т.х."Г‰лдер шайќасы".

7.05 М.х. 7.30 Т.х. "Теле-порт". 8.20 М.х. 8.35 Т.х."Шыда ж‰рек". 9.30 Т.с. "Уни-вер". 10.00 Битва экстрасен-сов. 11.40 Однажды в России.12.00 Х.ф. "Гарри Поттер и

КТК

ЕВРАЗИЯ17 ќазан17 ќазан17 ќазан17 ќазан17 ќазан,,,,,сєрсенбісєрсенбісєрсенбісєрсенбісєрсенбі

Профилактика. 17.00 Aq-parat. 17.15 Elden habar. 17.30Кμњіл толќыны. 17.55 Qyzyqeken... 18.45 "Кешіккен баќыт".20.00 Aqparat. 20.55 Qareket.21.50 "Кμзайым". 22.50 "Єйелтаѓдыры". 23.50 Tungi studio.0.25 Aqparat.

Профилактика. 17.00 "Тай-талас". 17.45 Сана. 18.15

"Пєленшеевтер". 18.40 "Детек-тив єже". 19.10 "Аѓа". 20.00Жањалыќтар. 20.30 Online.21.00 Итоги дня. 21.30 "Боль-шая маленькая ложь". 22.30Х.ф. "Тринадцать друзейОушена". 0.30 Летние юно-шеские Олимпийские игры.Баскетбол.

Профилактика. 18.00 Аqpa-rat. 18.20 Рухани жањѓыру.18.40 Аqparat. 19.00 Перваястудия. 19.30 "Ќуанышымменіњ". 20.30 Аqparat. 21.10Блогер. 21.30 Аqparat. 22.00

Сазды сєлем. 23.05 "Ана". 0.00Аqparat.

Профилактика. 17.00 Маќ-пал мекен. 18.00 Ќош келдіњіз!19.00 "Зехра". 20.00 Жањалыќ-тар. 20.30 "20:30". 21.00"Г‰нештіњ ќыздары". 22.00"Абысындар". 23.30 "Ќыналыќар". 0.30 "Г‰лдер шайќасы".

Профилактика. 17.05Байќа, балаќай! 18.30 "Ауыл-дастар 3". 19.00 Ревю. 19.55"Универ". 20.30 Битва экстра-

сенсов. 22.00 Однажды в Рос-сии. 22.20 "Ауылдастар 3".22.50 Х.ф. "Сумасшедшаяезда". 1.05 Х.ф. "Охотники нагангстеров".

Профилактика. 17.00 "Де-тектив ханым". 18.30 "Таќия-сыз періште". 19.10 "Элиф".21.10 "Таќиясыз періште".21.50 "Последний мент". 0.40Реальная мистика.

Технический перерыв.17.00 "Ќыздыњ жолы жіњішке".

ЌАЗАЌСТАН

ХАБАР

ЌАЗАЌСТАН-ЌОСТАНАЙ

АСТАНА

7 АРНА

31 АРНА

АЛАУ

НТК

КТК

ЕВРАЗИЯ

31 АРНА

АЛАУ

7 АРНА

Аqparat. 22.00 Сазды сєлем.23.05 "Ана". 0.00 Аqparat.

6.00 Жањалыќтар. 7.10"Зехра". 8.20 М.ф. "Маша иМедведь". 10.00 "Абысындар".12.00 "Г‰нештіњ ќыздары".13.10 Ел аузында. 13.30Теngeland. 14.00 Жањалыќтар.14.15 М.ф. 15.00 Т.с. "Гаданиепри свечах". 17.00 Маќпалмекен. 18.00 Ќош келдіњіз!19.00 "Зехра". 20.00 Жањалыќ-тар. 20.30 "20:30". 21.00"Г‰нештіњ ќыздары". 22.00"Абысындар". 23.30 "Ќыналыќар". 0.30 "Г‰лдер шайќасы".

7.05 М.х. 7.30 "Телепорт".8.20 М.х. 8.35 "Шыда ж‰рек".9.30 "Универ". 10.00 Битва эк-страсенсов. 11.30 Однажды вРоссии. 12.00 Где логика?13.10 Ревю. 13.30 М.с. 15.05Байќа, балаќай! 15.30 "Шыда

ж‰рек". 16.30 "Телепорт". 17.20Екі езу. 17.50 Тек к‰лкі ‰шін.18.30 "Ауылдастар 3". 19.00Ревю. 19.55 "Универ". 20.30Битва экстрасенсов. 22.00Однажды в России. 22.20"Ауылдастар 3". 22.50 Х.ф."Пункт назначения 4". 1.00 Х.ф."Шафт".

6.00 Ќ±раќ кμрпе. 6.40 Елен-ген есім. 7.40 "Элиф". 9.00 Га-далка. 9.30 Т.с. "Женатики 2".10.00 Т.с. "Лучше не бывает".11.10 "Последний мент". 13.50Реальная мистика. 15.00 ¤зойым. 16.40 "Детектив ханым".18.30 "Таќиясыз періште".19.10 "Элиф". 21.10 "Таќиясызперіште". 21.50 "Последниймент". 0.40 Реальная мисти-ка.

6.00 Информбюро.7.00 Х.ф. "Жауж‰рек мыњбала". 10.00 "Ќыздыњ жолыжіњішке". 12.00 М.с. 13.00 Т.с.

"Два короля". 14.00 "ОтельЭлеон". 15.00 Келіндербєйгесі? 16.00 Лотерея 777/Лотерея КENO. 16.10 "Ќыздыњжолы жіњішке". 18.00 Орел ирешка. 19.00 "Отель Элеон".20.00 Информбюро. 21.00 Т.х."Кμрген сіздер". 22.10 Х.ф."Неудержимые". 0.40 What`sUp? 1.30 Алдараспан, Ныса-на, Шаншар єзілдері.

6.00 Тєулік тынысы. 6.30Zerde. 7.00 Разбудильник. 9.00РТН. 9.30 Жарќын жол. 10.00Жањалыќтар. 10.30 Кμкейтестіс±хбат. 11.00 ¤мір аѓымы.13.00 Т.х. "Ake serti". 14.10 Ру-хани жањарту. 15.00 Террито-рия происшествий. 15.10Zerde. 16.00 Жањалыќтар.16.30 Hello, Balapan. 17.00Кμкейтесті с±хбат. 17.30 Zerde.18.00 ¤мір аѓымы. 19.00 Жа-њалыќтар. 19.30 Герои рядом.20.00 РТН. 20.30 В ладу с при-родой. 21.00 "Ake serti". 22.00РТН. 22.30 Неизведанный Ка-

Байќа, балаќай! 15.30 "Шыдаж‰рек". 16.30 "Телепорт". 17.20Екі езу. 17.50 Тек к‰лкі ‰шін.18.30 "Ауылдастар 3". 19.00Ревю. 19.55 "Универ". 20.30Битва экстрасенсов. 22.00Однажды в России. 22.20"Ауылдастар 3". 22.50 Х.ф."Заклятие". 1.20 Х.ф. "Его со-бачье дело".

6.00 Ќ±раќ кμрпе. 6.40 Елен-ген есім. 7.40 "Элиф". 9.00 Га-далка. 9.30 "Женатики 2". 10.00"Лучше не бывает". 11.10 "Пос-ледний мент". 13.50 Реальнаямистика. 15.00 ¤з ойым. 16.40"Детектив ханым". 18.30 "Та-ќиясыз періште". 19.10"Элиф". 21.10 "Таќиясыз пері-ште". 21.50 "Последний мент".0.40 Тће Эфир.

6.00 Алдараспан, Нысана,Шаншар єзілдері. 7.00 Ин-форм-бюро. 8.00 Х.ф. "Не-удержимые 2". 10.30 What`s

Up? 11.00 "Ќыздыњ жолыжіњішке". 12.00 М.с. 13.00 "Двакороля". 14.00 "Отель Элеон".15.00 Келіндер бєйгесі? 16.00Лотерея 777/ Лотерея КENO.16.10 "Ќыздыњ жолы жіњішке".18.00 Орел и решка. 19.00"Отель Элеон". 20.00 Инфор-мбюро. 21.10 "Кμрген сіздер".22.10 Х.ф. "Неудержимые 3".1.00 What`s Up?

6.00 Тєулік тынысы. 6.30Zerde. 7.00 Разбудильник. 9.00РТН. 9.30 Неизведанный Ка-захстан. 10.00 Жањалыќтар.10.30 Кμкейтесті с±хбат. 11.00¤мір аѓымы. 13.00 "Ake serti".14.00 Hello, Balapan. 14.20 Ќыл-мыстыќ іс №. 15.00 Террито-рия происшествий. 15.10Zerde. 16.30 Б±л меніњ μмірім.17.00 Кμкейтесті с±хбат. 17.30Zerde. 18.00 ¤мір аѓымы. 19.00Жањалыќтар. 19.30 Маленькиепутешествия по родномукраю. 20.00 РТН. 20.30 ПроАг-

ро. 21.00 "Ake serti". 22.00РТН. 22.30 Это моя жизнь.23.00 ¤мір аѓымы. 0.00 Пано-рама дня.

8.00 Доброе утро. 11.00 "Фа-мильные ценности". 12.00Ќалаулым. 15.00 На самомделе. 15.55 "Ищейка 3". 16.55Пусть говорят. 18.00 Жања-лыќтар. 18.45 Кешкі кездесу.20.00 Новости. 20.45 "Ментов-ские войны 11". 22.35 П@утina.23.25 "Ментовские войны 11".1.00 "Операция "Сатана". 1.50П@утina.

7.05 Жањалыќтар. 7.30 "Таѓ-дыр ќосќан асыл жар". 8.50"Перекаты судьбы". 9.50"Сильнее судьбы". 12.10 Но-вости. 12.50 "Лесник". 15.00Кел, келінім. 18.00 "М±њайма,Нефисе". 19.30 Жањалыќтар.20.00 "Пес". 21.00 Новости.21.40 "Идеальный враг". 0.10"Лесник". 1.50 "Племяшка".

захстан. 23.00 ¤мір аѓымы.0.00 Панорама дня.

8.00 Доброе утро. 11.00 Т.с."Фамильные ценности". 12.00Ќалаулым. 15.00 На самомделе. 15.55 "Ищейка 3". 16.55Пусть говорят. 18.00 Жања-лыќтар. 18.45 Кеш ќалмайыќ.20.00 Новости. 20.45 "Ментов-ские войны 11". 22.35 П@утina.23.25 "Ментовские войны 11".1.00 "Операция "Сатана". 1.50П@утina.

7.05 Жањалыќтар. 7.30 "Таѓ-дыр ќосќан асыл жар". 8.50 Т.с."Перекаты судьбы". 9.50 Т.с."Сильнее судьбы". 12.10 Но-вости. 12.50 "Лесник". 15.00Кел, келінім. 18.00 "М±њайма,Нефисе". 19.30 Жањалыќтар.20.00 "Пес". 21.00 Новости.21.40 "Идеальный враг". 0.10"Лесник". 1.50 "Племяшка".

ХАБАР

31 АРНА

НТК

31 АРНА

дары смерти. Часть 2". 14.50М.с. 15.05 Байќа, балаќай!15.30 "Шыда ж‰рек". 16.30 "Те-лепорт". 17.20 Екі езу. 17.50Тек к‰лкі ‰шін. 18.30 Т.х."Ауылдастар 3". 19.00 Ревю.19.55 "Универ". 20.30 Битва эк-страсенсов. 22.00 Однажды вРоссии. 22.20 "Ауылдастар 3".22.50 Х.ф. "Робокоп". 1.20 Х.ф."Звездный путь".

6.00 Ќ±раќ кμрпе. 6.40 Гу-гулет. 7.40 Т.х. "Элиф". 9.00Х.ф. "Пенелопа". 11.10 Q-елі.11.40 Х.ф. "Эффект колибри".13.50 Реальная мистика. 15.00¤з ойым. 16.40 Тылсым т±ѓыр.17.10 Т.х. "Детектив ханым".19.10 "Элиф". 21.10 Т.х. "Та-ќиясыз періште". 21.50 Т.с."Последний мент". 0.40 Реаль-ная мистика.

6.00 Алдараспан, Нысана,Шаншар єзілдері. 6.30 Ин-форм-бюро. 7.30 Х.ф. "Шан-

хайские рыцари". 10.00 Т.х."Ќыздыњ жолы жіњішке". 12.00Готовим с Адель. 12.30 М.ф."Лерой и Стич". 14.30 Т.с."Отель Элеон". 15.00 Келіндербєйгесі? 16.00 Лотерея 777/Лотерея КENO. 16.10 "Ќыздыњжолы жіњішке". 18.00 Орел ирешка. 19.00 "Отель Элеон".20.00 Информбюро. 21.00 Х.ф."Жауж‰рек мыњ бала". 0.00What`s Up? 1.20 Алдараспан,Нысана, Шаншар єзілдері.

6.00 Музыка настроения.6.30 Zerde. 7.00 Разбудильник.9.00 РТН Подробности. 9.40Почемучки. 10.00 Жањалыќ-тар. 10.30 Кμкейтесті с±хбат.11.00 ¤мір аѓымы. 13.00 Т.х."Парыз". 14.00 ПроАгро. 14.30Это моя жизнь. 15.10 Zerde.16.00 Жањалыќтар. 16.30 ¤міртынысы. 17.00 Кμкейтестіс±хбат. 17.30 Zerde. 18.00¤мір аѓымы. 19.00 Жањалыќ-тар. 19.30 Ќазаќстан байтаќμлке. 20.00 РТН. 20.30 Дело №.20.50 Hello, Balapan. 21.10 "Па-

рыз". 22.00 РТН. 22.30 Неиз-веданный Казахстан. 23.00¤мір аѓымы. 0.00 Панорамадня.

8.00 Доброе утро. 11.00 Фа-мильные ценности. 12.00Ќалаулым. 15.00 На самомделе. 15.55 Т.с. "Ищейка 3".16.55 Пусть говорят. 18.00 Жа-њалыќтар. 18.45 Пендеміз ѓой.20.00 Новости. 20.45 Т.с. "Мен-товские войны 11". 22.35П@утina. 23.25 "Ментовскиевойны 11". 1.00 Т.с. "Опера-ция "Сатана". 1.50 П@утina.

7.05 Дау-дамайсыз. 7.30Т.х. "Таѓдыр ќосќан асыл жар".8.40 Т.с. "Чужая милая". 13.00Х.ф. "Жених по объявлению".15.00 Кел, келінім. 18.00 Т.х."М±њайма, Нефисе". 19.30 Жа-њалыќтар. 20.00 Т.с. "Пес".21.00 Новости. 21.40 Т.с. "Иде-альный враг". 0.10 Т.с. "Лес-ник". 1.40 Т.с. "Племяшка".

18.00 Орел и решка. 19.00"Отель Элеон". 19.50 ЛотереяLOTO 6/49. 20.00 Информбю-ро. 21.00 "Кμрген сіздер". 22.10Х.ф. "Неудержимые 2". 0.40What`s Up? 1.30 Алдараспан,Нысана, Шаншар єзілдері.

6.00 Профилактика. 17.00Кμкейтесті с±хбат. 17.30 Zerde.18.00 ¤мір аѓымы. 19.00 Жа-њалыќтар. 19.30 Ќылмыстыќ іс№. 20.00 РТН. 20.30 Это мояжизнь. 21.00 "Ake serti". 22.00РТН. 22.30 Герои рядом. 23.00¤мір аѓымы. 0.00 Панорамадня.

Профилактические рабо-ты. 17.00 П@утina. 18.00 Жа-њалыќтар. 18.45 Пендеміз ѓой.20.00 Новости. 20.45 "Ментов-ские войны 11". 22.35 П@утina.23.25 "Ментовские войны 11".1.00 "Операция "Сатана". 1.50П@утina.

Профилактика. 17.05 Кон-церт. 18.00 "М±њайма, Нефи-се". 19.30 Жањалыќтар. 20.00"Пес". 21.00 Новости. 21.40"Идеальный враг". 0.10 "Лес-ник". 1.50 "Племяшка".

19 ќазан19 ќазан19 ќазан19 ќазан19 ќазан,,,,,ж±маж±маж±маж±маж±ма

6.05 Концерт. 7.00 Tan-sholpan. 10.00 Hit Qazaqstan.10.55 М.х. 11.10 Qyzyq eken...12.00 "Кμзайым". 13.00Aqparat. 13.15 "Кешіккен ба-ќыт".14.30 "Єйел таѓдыры".15.35 Sha-nyraq. 17.00 Aqparat.17.20 Shahmat. 18.00 Qyzyqeken... 18.50 "Кешіккен баќыт".20.00 Aqparat. 20.55 Qareket.21.50 "Кμзайым". 22.50 "Єйелтаѓдыры". 23.50 Parasatmaidany. 0.25 М.М±хамедќы-зыныњ концерті.

6.00 Концерт. 7.00 Тањѓыхабар. 9.10 "Большая малень-кая ложь". 10.10 Ана мен бала.10.50 Церемония закрытияюношеских Олимпийских игр.12.00 Новости. 12.25 Сана.13.00 Жањалыќтар. 13.10"Уйти, чтобы вернуться". 15.00

14сєлем. 23.00 В пятницу вече-ром. 0.00 Аqparat..

6.00 Жањалыќтар. 7.10"Зехра". 8.20 Мамина школа.8.40 М.ф. "Маша и Медведь".10.00 "Абысындар". 12.00"Г‰нештіњ ќыздары". 13.10Мєдениет жаућарлары. 14.00Жањалыќтар. 14.30 М.ф. 15.00"Гадание при свечах". 17.00Маќпал мекен. 19.00 Ќошкелдіњіз! 20.00 Жањалыќтар.20.30 "20:30". 21.00 "Г‰нештіњќыздары". 22.00 "Абысындар".23.30 "Ќыналы ќар". 0.30"Г‰лдер шайќасы".

7.05 М.х. 7.30 "Телепорт".8.20 М.х. 8.35 "Шыда ж‰рек".9.30 "Универ". 10.00 Такси.10.30 Ревю. 11.00 М.ф. "Кара-пузы встречаются с Торнбер-ри". 12.30 Х.ф. "Эрагон". 14.40М.с. 15.05 Байќа, балаќай!

15.30 Караоке-такси. 16.00"Шыда ж‰рек". 17.00 "Теле-порт". 17.50 Тек к‰лкі ‰шін.18.30 "Ауылдастар 3". 19.00 Екіезу. 19.30 Где логика? 20.30"Универ". 21.10 Однажды вРоссии. 22.20 Qaraberi. 23.30Х.ф. "Пророк". 1.40 Х.ф. "Вер-сия".

6.00 Ќ±раќ кμрпе. 6.40 Елен-ген есім. 7.40 "Элиф". 9.00День аиста. 9.20 "Лучше небывает". 11.10 "Последниймент". 13.50 Реальная мисти-ка. 15.00 ¤з ойым. 16.40 "Де-тектив ханым". 18.30 "Таќия-сыз періште". 19.10 "Элиф".21.20 Гу гулет. 22.00 Удиви-тельные люди. 0.20 Х.ф. "Сер-дце из стали".

6.00 Информбюро. 7.00Х.ф. "Неудержимые 3". 10.00"Ќыздыњ жолы жіњішке". 12.00

ЌАЗАЌСТАН

ХАБАР

ЌАЗАЌСТАН-ЌОСТАНАЙ

АСТАНА

НТК

7 АРНА

31 АРНА

АЛАУ

ЕВРАЗИЯ

КТК

М.с. 13.00 М.ф. "ПриключенияВинни". 15.00 Келіндербєйгесі? 16.00 Лотерея 777/Лотерея КENO. 16.10 "Ќыздыњжолы жіњішке". 18.00 Айтаберсін. 19.00 What`s Up? 20.00Информбюро. 21.00 Х.ф. "Пи-раты Карибского моря: Накраю света". 0.50 Алдараспан,Нысана, Шаншар єзілдері.

6.00 Тєулік тынысы. 6.30Zerde. 7.00 Разбудильник. 9.00РТН. 9.30 ПроАгро. 10.00 Жа-њалыќтар. 10.30 Кμкейтестіс±хбат. 11.00 ¤мір аѓымы.13.00 "Ake serti". 14.00 В ладус природой. 14.30 Неизведан-ный Казахстан. 15.10 Zerde.16.00 Жањалыќтар. 16.30Ќазаќстан байтаќ μлке. 17.30Zerde. 18.00 ¤мір аѓымы. 19.00Жањалыќтар. 19.30 ¤мір тыны-сы. 20.00 РТН. 20.30 Hello,Balapan. 21.00 "Ake serti". 22.00РТН. 22.30 Маленькие путеше-ствия по родному краю. 23.00

12 ќазан 2018 жыл

20 ќазан20 ќазан20 ќазан20 ќазан20 ќазан,,,,,сенбісенбісенбісенбісенбі

6.05 Концерт. 7.30 Т.х. "Ай-налайын". 8.10 Дара жол. 9.20Shahmat. 10.00 Senbilik tan.11.00 Shipager. 11.50 Hit Qa-zaqstan. 13.10 Єзіл єлемі. 14.05М.ф. 15.35 Т.х. "Елім-ай!". 17.50Jaidarman. 20.00 Minber. 21.00Masele. 21.40 Ќайырлы кеш,Ќазаќстан! 23.40 Nazar. 0.20Qazaqstan fighter.

6.00 Ќалжыњ ќоржыны. 7.30Єсем єуен. 8.40 М.с. 10.10 Мен– чемпион. 10.40 Джио научит.11.00 Муз. шоу вокалистов.12.40 Т.х. "Батыл ж‰рек". 14.10К.ф. "Тањѓажайып єлем". 15.00Х.ф. "50 первых поцелуев".16.45 "Детектив єже". 19.00Ќызыќ times. 20.15 Миллион

кімге б±йырады? 21.00 7 к‰н.22.00 Х.ф. "Тихоокеанский ру-беж". 23.30 "Батыл ж‰рек". 1.00Мен – чемпион.

8.00 Аqparat. 8.30 1 студия.9.00 Аqparat. 9.30 "Елге сєлем"А.Бекс±лтанныњ єн кеші. 12.00В пятницу вечером. 13.00 Бло-гер. 13.20 "К‰ншуаќ". 13.40"Бала бол". 14.00 К.ф. "Ќыз-Жібек". 16.30 Єуендер єлемі.17.00 Ќаламгер. 17.30 К.ф."Жамбыл". 19.30 Т±њѓыш.20.00 Дела житейские. 21.00Аpta aqparat. 21.30 Топжарѓан.22.00 Сазды сєлем. 22.30 Х.ф."Расплата".

6.00 Кім к‰шті. 7.00 "Зехра".8.00 М.ф. "Маша и Медведь".9.00 М.ф. 10.00 "Абысындар".

12.00 "Г‰нештіњ ќыздары".13.30 М.ф. "Маша и Медведь".14.30 М.ф. "Охотники на дра-конов". 16.10 Х.ф. "Беляночкаи Розочка". 17.40 Той жыры.18.20 Ел аузында. 19.00 "Зех-ра". 20.00 Біздіњ уаќыт. 20.45Бірегей. 21.10 "Г‰нештіњ ќыз-дары". 22.00 "Абысындар".23.00 Х.ф. "Акаш и Вани". 2.00"Г‰лдер шайќасы".

7.05 К.ф. "Рождестводаѓысыйлыќ". 8.40 Ж±лдыздаршеруі. 9.20 Караоке-такси. 9.50М.ф. "Кунг-фу Панда". 10.30Х.ф. "Эрагон". 12.30 М.ф."Шрек 3". 14.20 Такси. 14.50М.ф. "София Прекрасная: Ис-тория принцессы". 15.50Байќа, балаќай! 16.10 "Шыдаж‰рек". 18.10 "Ауылдастар 3".21.00 Х.ф. "Человек из стали".0.10 Х.ф. "Ночной беглец".

6.00 Т.х. "Алѓашќы махаб-бат". 8.00 Гу гулет. 9.00 М.ф."Чебурашка". 10.30 Удиви-тельные люди. 13.00 Измай-ловский парк. 15.00 Таѓан елім.15.30 "Таќиясыз періште".16.40 Шап, шаншар. 18.00 Q-елі. 18.40 Х.ф. "Закусочная наколесах". 21.00 Юрмала.23.00 Х.ф. "Возьми меня штур-мом". 1.20 Реальная мистика.

6.00 Алдараспан, Нысана,Шаншар єзілдері. 7.00 Ин-форм-бюро. 8.00 М.ф. "При-ключения Винни". 10.00 Гото-вим с Адель. 10.30 I`m a Singer-2. 12.30 Х.ф. "Пираты Карибс-кого моря: На краю света".16.00 Лотерея 777/ ЛотереяКENO. 16.10 Х.ф. "Пираты Ка-рибского моря: На краю све-

ЌАЗАЌСТАН

ХАБАР

ЌАЗАЌСТАН-ЌОСТАНАЙ

АСТАНА

НТК

7 АРНА

31 АРНА

АЛАУ

ЕВРАЗИЯ

КТК

21 ќазан,21 ќазан,21 ќазан,21 ќазан,21 ќазан,жексенбіжексенбіжексенбіжексенбіжексенбі

6.30 Ќайырлы кеш, Ќазаќ-стан! 7.40 "Айналайын". 9.05Аќсауыт. 9.30 Tansholpan.10.55 Дара жол. 12.10 Д.ф."Кμшпенділер". 12.35 К.ф."Жања ќоныс 3". 13.40 К.ф."Б‰лік". 15.35 К.ф. "Елім-ай!".17.50 "Парыз бен ќарыз". 18.20¦мытылмас єндер. 20.00 Аptа.21.05 Men qazaqpyn. 22.20Кμњілді тапќырлар алањы. 0.25Dara jol.

6.00 Бокс. 8.00 Єсем єуен.8.40 М.с. 10.10 Мен – чемпи-он. 10.45 Миллион кімге б±йы-рады? 11.30 Кім мыќты? 12.30Ключ к успеху. 12.40 "Батылж‰рек". 14.15 Одна история.14.45 Х.ф. "Тихоокеанский ру-беж". 16.30 "Аѓа". 19.15 Муз.

шоу вокалистов. 21.00 7 к‰н.22.00 Zerde. 22.30 Н.Абдул-линніњ концерті. 0.30 "Батылж‰рек".

8.00 Єуендер єлемі. 8.30Халыќ ертегілері. 9.00 К.ф. "Гау-ћартас". 11.00 Єуендер єлемі.11.30 Аманат. 12.00 М.ф. 12.25Кμњілашар. 14.00 К.ф. "Ою-μрнек ќ±пиясы". 15.25 "Маќсат& Маќсат" концерті. 17.00Ќаламгер. 18.00 Ел м‰ддесі.19.00 Д.Тањатаровтыњ кон-церті. 20.00 Аќ орамал. 21.00Аpta aqparat. 21.30 Секундо-мер. 22.00 Сазды сєлем. 22.25К.ф. "Тристан мен Изольда".

6.00 Kім к‰шті. 7.00 "Зехра".

8.00 М.ф. "Маша и Медведь".9.00 М.ф. 10.00 "Абысындар".11.20 Ел аузында. 12.00"Г‰нештіњ ќыздары". 13.30М.ф. "Алдар Кμсе". 14.50 Х.ф."Акаш и Вани". 18.20 Ел аузын-да. 19.00 "Зехра". 20.00 Из-бранное за неделю. 20.45 Но-вый курс. 21.00 "Г‰нештіњ ќыз-дары". 22.00 "Абысындар".23.00 Х.ф. "Монстры". 1.00"Г‰лдер шайќасы".

7.05 К.ф. "Ќарѓыс атќанжол". 9.10 Екі езу. 9.30 М.ф."Кунг-фу Панда". 9.55 М.ф.10.10 М.ф. "Шрек 3". 11.50 Х.ф."Человек из стали". 14.55 Х.ф."Приключения Паддингтона".17.00 "Шыда ж‰рек". 19.20 Текк‰лкі ‰шін. 20.00 Где логика?21.00 Х.ф. "Путешествие 2:Таинственный остров". 23.00Х.ф. "Матрица: Перезагрузка".1.50 К.ф. "Аяулы с‰йектер".

ЌАЗАЌСТАН

ХАБАР

ЌАЗАЌСТАН-ЌОСТАНАЙ

АСТАНА

НТК 31 АРНА

ЕВРАЗИЯ

КТК

7 АРНА

6.00 "Алѓашќы махаббат".8.00 Гу гулет. 9.00 Юрмала.10.30 "Лучше не бывает". 15.00Туѓан елім. 15.30 "Таќиясызперіште". 16.40 Шап, шаншар.18.00 Гу гулет. 18.40 КонцертТ.Серикова. 21.00 Х.ф. "Безкомпромиссов". 23.00 Х.ф."Сердце из стали". 1.20 Х.ф."Возьми меня штурмом".

6.00 Алдараспан, Нысана,Шаншар єзілдері. 7.00 Айтаберсін. 8.00 М.ф. "Тарзан иДжейн". 10.00 Т.с. "Кμргенсіздер". 13.00 К.ф. "Понт".15.10 Х.ф. "Такси". 16.00 Ло-терея 777/ Лотерея КENO.16.10 Х.ф. "Такси". 17.40 М.ф."Реальная Белка 2". 19.40 М.ф."Новые приключения Стича".21.00 I`m a Singer-2. 23.10What`s Up? 0.00 Алдараспан,

та". 16.50 К.ф. "Понт". 19.10М.ф. "Реальная белка 2". 21.20М.ф. "Тарзан и Джейн". 23.20Келіндер бєйгесі?

6.00 Тєулік тынысы. 6.30Концерт. 8.30 Жањалыќтар.9.00 РТН. 10.00 Туѓан ел. 11.00Это моя жизнь. 11.30 Руханижањарту. 12.00 Творческоепредставление ARTiKO. 12.50Неизведанный Казахстан.14.00 Ќоѓам жєне єйел. 15.30Герои рядом. 16.00 ПроАгро.16.30 ¤мір тынысы. 17.00 Не-изведанный Казахстан. 17.30Б±л меніњ μмірім. 18.00 Кон-церт. 19.00 Жарќын жол. 20.00РТН Подробности. 20.50 Ге-рои рядом. 21.20 Маленькиепутешествия по большомукраю. 21.40 "Барып ќайт, ба-лам, ауылѓа...". 0.00 Неизве-данный Казахстан.

Тарих. Таѓдыр. Т±лѓа. 15.45Символы нашей Родины.16.15 "Тайталас". 18.00 Bilim.18.15 "Пєленшеевтер". 18.45"Детектив єже". 19.15 "Аѓа".20.00 Жањалыќтар. 20.30 Бет-пе-бет. 21.00 Итоги дня. 21.30Церемония закрытия юношес-ких Олимпийских игр. 22.30ММА

7.00 Тобыл тањы. 9.00 Аpta-Аqparat. 10.05 "Ана". 11.10 Ел-бесік. 11.30 1 студия. 12.00ТалантTime. 13.00 Аqparat.13.15 Д.ф. 13.30 Aqparat. 13.45"Бала бол". 14.00 "Бєрі де анамжайлы". 15.10 "Ќазаќ даласы-ныњ ќ±пиялары". 16.00 К.ф."Долана". 17.05 М.с. 17.35 Д.с."Сіз білесіз бе?". 18.00 Аqparat.18.20 Топжарѓан. 18.40Аqparat. 19.00 Первая студия.19.30 "Ќуанышым меніњ".20.30 Аqparat. 21.00 Акцент.21.30 Аqparat. 22.05 Сазды

6.00 Т.х. "Мир без конца".7.50 Жањалыќтар. 8.45 ¦шќа-лаќ. 9.00 М.с. 9.30 Х.ф. "В тес-ноте, да не в обиде". 11.40Фабрика грез. 12.00 Т.х. "Анаж‰регі". 12.55 П@утina+. 14.00Тамада battle. 15.00 Ералаш.15.30 Т.с. "Слезы на подуш-ке". 19.50 X Factor. 21.00 Bastybagdarlama. 21.45 Кешкі кезде-су. 23.00 П@утina+. 0.00 Экс-клюзив. 1.30 Х.ф. "Андроид".

7.05 К.ф. "Ќап-ќара бажа-лар". 8.40 "Перекаты судьбы".9.30 "Розыскник". 14.00 Х.ф."Один на всех". 17.50 К.ф."Ќ±далар". 20.30 Нацио-нальная безопасность. 21.00Большие новости. 22.00 Х.ф."Лишний". 2.20 Верните мнекрасоту.

¤мір аѓымы. 0.00 Панорамадня.

8.00 Доброе утро. 11.00 "Фа-мильные ценности". 12.00Ќалаулым. 15.00 Х.ф. "Буду-щее совершенное". 16.50 Ждименя. 18.00 Жањалыќтар.18.45 Зањ сμйлесін. 20.00 Но-вости. 20.50 Поле чудес. 22.00Х.ф. "Группа "Zeta". 23.00П@утina. 0.00 "Группа "Zeta".2.15 П@утina.

7.05 Жањалыќтар. 7.30 "Таѓ-дыр ќосќан асыл жар". 8.50"Перекаты судьбы". 9.50"Сильнее судьбы". 12.10 Но-вости. 12.50 "Лесник". 15.00Кел, келінім. 18.00 "М±њайма,Нефисе". 19.30 Жањалыќтар.20.00 "Пес". 21.00 Новости.21.40 Т.с. "Розыскник". 1.40Было дело.

Нысана, Шаншар єзілдері.

6.00 Ќазаќстан байтаќ μлке.7.00 Г.Шємшиева єндері. 9.00Неизведанный Казахстан.10.00 Ќазаќстан байтаќ μлке.10.50 В ладу с природой. 11.10Почемучки. 11.20 Герои ря-дом. 12.00 ПроАгро 12.30 РТНПодробности. 13.20 Это мояжизнь. 14.00 Концерт. 17.00 Этомоя жизнь. 17.30 Неизведан-ный Казахстан. 18.30 Творчес-кое представление ARTiKO.19.30 Рухани жањарту. 20.00Маленькие путешествия породному краю. 20.30 Неизве-данный Казахстан. 21.00 Туѓанел. 22.00 Ќазаќстан байтаќμлке. 22.30 ¤мір тынысы. 23.00Ќоѓам жєне єйел. 0.00 Музыканастроения.

6.00 "Мир без конца". 7.55

Basty bagdarlama. 8.45 Вос-кресные беседы. 9.00 Теориязаговора. 9.45 Старше всех.11.30 X Factor. 12.40 Кешкі кез-десу. 14.00 Ayel siri... 14.50П@утina+. 15.45 Х.ф. "Цветспелой вишни". 20.00 Анали-тика. 20.55 Тамада battle. 21.55П@утina+. 23.00 "Ана ж‰регі".0.00 КВН. Высшая лига. 2.15П@утina+.

7.05 Єн шашу. 8.40 Юрма-ла. 10.40 Х.ф. "Снова один навсех". 15.00 Схема. 15.30 На-циональная безопасность.16.00 Алдараспан. 17.10 К.ф."Ќ±далар". 19.30 Дау-дамай-сыз. 20.00 Аптап. 21.00 Порт-рет недели. 22.00 Слуги на-рода. 22.40 Министерствоправды. 23.40 Необрати-мость. 0.50 Я стесняюсь сво-его тела.

АЛАУ

Ќостанайдыњ халыќара-лыќ єуежайында жања рейс-тер ашылуы м‰мкін. Б±лтуралы облыс єкімдігіндеμткен актив жиналысындаоблыстыќ жолаушылар кμ-лігі жєне автомобиль жол-дары басќармасыныњ бас-шысы Баќытбек Есенѓ±ловайтты. Негізі, "Ќостанай"єуежайындаѓы ±шу-ќонужолаѓын жμндеу ж±мыста-ры аяќталды. Б±л ж±мыс-тарѓа 4,6 млрд тењге ќаржыбμлінді. Нєтижесінде, єуе-жай кμлемді ж‰к бортта-рын жеткізіп, ќабылдай ала-

тын м‰мкіндікке ие.– ¦шу-ќону жолаѓын

жμндеу ж±мыстарыныњ аяќ-талуымен єуежайда жањабаѓыттар ашуѓа м‰мкіндікалдыќ. Енді жазда ѓанаемес, ќыс айларында да"Ќостанай-Ганновер (Гер-мания)" баѓытында ±шуѓаболады. Б±л туралы AirAstana компаниясымен ке-ліссμздер ж‰ргізілуде. Осыєуе жолыныњ ашылуы ќос-танайлыќтар ‰шін жаќ-сы жањалыќ болары сμзсіз,– деді Баќытбек Есенѓ±-лов.

Басќарма басшысыныњайтуынша, алдаѓы уаќытта

Шымкент-Ќостанай-Екате-ринбург рейсі ашылады.SCAT Airlines єуе компа-ниясымен келісім жасалыпжатыр. Сонымен ќатар,ќостанайлыќтар Аќтμбемен Атырауѓа тікелей±шуы м‰мкін. Себебі, атал-ѓан баѓыттарѓа халыќтыњс±ранысы жоѓары. Айтакетейік, єуежай ќырк‰йекайына дейін ЌР Инвести-циялар жєне даму ми-нистрлігініњ балансындаболып келді. Аталѓан нысанжаќында республикалыќменшік тізімінен алыныптасталып, коммуналдыќменшікке μтті.

Ќасќырбай ЌОЙШЫМАНОВ

"Ќостанай-Ганновер"єуе рейсі ашылмаќ

ІІД ш±ѓыл єрекет ету ар-найы отряды жасаѓыныњинспекторы Жандос Рай-ымбеков 7 ќазан к‰ні ж±-мыстан тыс уаќытта ±рлыќ-ты болдырмай, ±рыны ќыл-мыс жасап жатќан жеріндеќолѓа т‰сірді. Б±л жайын-да ІІД баспасμз ќызметі ха-барлайды.

Аќпаратќа сєйкес, поли-цей т±ратын ‰йдіњ т±сынанєйел адамныњ жан дауысышыќќан. Пєтерінен атыпшыќќан тєртіп саќшысынаєйел адам жолыѓып, сμм-кесін тартып алѓанын айта-ды. "Жастар" шаѓын ауда-ны бойынша із кескен по-лицей к‰діктіні дереу ±ста-

ды. Осы уаќытта жолайμтіп бара жатќан ЌР ІІМШ.Ќабылбаев атындаѓыЌостанай академиясыныњ 4курс студенті Оњайбек Ора-заќов та келіп кμмектесті.Екеуі де ±рлыќќа тосќауылболамыз деп ойламапты.

¦рыны ±стады

К‰дікті Ќостанай ќалалыќІІБ оњт‰стік бμліміне жет-кізілді.

Ќазіргі уаќытта осы оќи-ѓаѓа байланысты тергеушаралары басталды.

Ш.АЊСАЃАНЌЫЗЫ.

1512 ќазан 2018 жыл

Еске алуАяулы анамыз Єбілдєќызы К‰лсінге баѓыш-

талѓан ас 2018 жылдыњ 1 ќарашасында саѓат12.00-де Аманкелді ауданыныњ "Н±рлан" кафе-сінде беріледі

Сіз жоќсыз, ана, бейнењіз есте біраќ та,Жылытып бойды ‰ніњіз т±рар ќ±лаќта.Жаратќан ием, жар болып сіздей асылѓа,Иманыњ тасып, пейіштіњ тμрін т±раќта...

Еске алушылар: балалары, немерелері,шμберелері.

ЕСКЕ АЛУ

"Ќостанай облысы єкімдігініњ ќаржы басќармасы" ММ ±жымы БєтимаБекділдєќызы Бєкіроваѓа

енесініњќайтыс болуына байланысты туыстары мен жаќындарыныњ ќайѓысынаортаќтасып, кμњіл айтады.

Ќазаќ журналистикасыныњбірегей т±лѓасы Ж±матай Са-быржан±лыныњ туындыларыоќырмандарыныњ ж‰регіненорын тапты. Бар жоѓы елу бесжыл ѓ±мырында халќына μшпесм±ра ќалдыра білген ќалам иесікμзі тірі болѓанда б‰гінде 70жасќа келер еді. Ж±матай Са-быржан±лы – ќарымды ќалам-гер, аќиќатты ту еткен азамат.Жарыќ кμрген ‰ш кітабы ж±ртжабыла іздеп ж‰ріп оќитынμшпес туындыѓа айналды. Оныњєр сμзін ќашап, мінсіз м‰сінк‰йінде жеткізген сμйлем-дері мен ой толѓамдары –ойлы оќырманныњ руханиазыѓы. Ж±матайдыњ туѓантіліміздіњ таѓдыры ‰шінк‰рескен табанды жігері,азаматтыќ ±станымы, мєртмінезі жайлы аз жазылѓанжоќ. Кμпен Ємірбек, сати-рик-жазушы: – Сыќаќшы-лар ќауымында "сатира –ќаћарлы ќару, оны ќолдант‰сіруге болмайды" дегенбір ±ран бар. Ж±матай Са-быржан±лы сол ќарудыќолдан т‰сірмеген кереметсыќаќшы болды. Оспанханаѓамыздыњ бір ауыз μлењібар. "Ќажымайтын, ќайыс-пайтын ќара нар, ЕртедегіЕр Тμстікке пара-пар".Ќазаќ сатирасыныњ ќара нарыЖ±матай Сабыржанов болды.Аманкелді ауданыныњ Алакμлауылынан т‰леп ±шќан, атыб‰кіл елге белгілі журналистЖ±матай Сабыржан±лыныњ 70жылдыѓына орай аудандыќ ор-талыќ кітапхананыњ ±йымдасты-руымен "Аќиќатты ту еткен"атты таќырыпта еске алу кешіμтті. Сонымен бірге жары ЄминаМірж‰сіпќызыныњ Ж±матай ту-

ралы "Шындыќ ‰шін шарпыс-ќан" жєне "Ѓ±мыр дария" аттыестелік кітаптарыныњ т±сау ке-сері μткізілді. Естелік кітаптыњт±сауын Ќазаќстан жазушыларжєне Журналистер Одаќтары-ныњ м‰шесі "Амангелді арайы"газетініњ бас редакторы Хамит-бек Ќуандыќ±лы кесті. Ќаламгертуралы єњгімеледі. Жазушыныњаудандыќ газетте бірге ж±мысістеген замандастары, сыныпта-стары, аѓайын туыстары жина-лып сμз тізгінін алды. Ардагер-

лер кењесініњ тμраѓасы ЕсімЖетпісбай±лы, замандасы зей-неткер Аѓыбай Єбдікєрім±лы,туысы Єлия Ж‰нісќызы, Ж±лды-зай Олжаѓ±ловалар ќаламгер ту-ралы пікірін ортаѓа салды. Кеш-те ќаламгерлерге арналѓан єндершырќалды. Еске т‰сіру кеші μтетартымды μтті.

М.ЄМІРЖАНОВА,кітапхана ќызметкері.

Аманкелді ауданы.

Ќостанай ќалалыќєкімдігінде ќалалыќ ТЖБбастыѓы азаматтыќ ќорѓауполковнигі Є.Оразовтыњтμраѓалыѓымен тμтеншежаѓдайлардыњ алдын алуѓаќатысты жєне жылумаусымына дайындыќшараларын талќылаѓанотырыс болып μтті.

Жиынѓа ќаланы тіршілік-пен ќамтамасыз етіп отырѓан"Ќостанай жылу-энергетикалыќкомпаниясы", "Ќостанай-Су",ЖПИК, саяжай жєне гараж коо-перативтерініњ басшылары ментμтенше жаѓдай ќызметкерлеріќатысты. Ќостанай жылу-энерге-тикалыќ компаниясыныњ бас ин-женерініњ мєліметінше, алдаѓыжылу маусымына профилактика-лыќ-жμндеу ж±мыстары 100 пай-ызѓа орындалды. Ал тμтеншежаѓдай ќызметкерлері аѓымдаѓыжылдыњ аќпан жєне мамыр ай-лары аралыѓында білім нысанда-рына 85 жоспарлы жєне 50 жос-пардан тыс тексерулер ж‰ргіз-ген. Нєтижесінде, 83 нысан та-лапќа сай болса, ал 52 нысандаμрт ќауіпсіздігі ережелері саќ-талмаѓан болып шыќты. Барлыѓы183 б±зушылыќ аныќталѓан.Мектеп басшыларына ќателік-терді жоюѓа ескертулер берілді.

Сондай-аќ, аныќталѓан б±зушы-лыќтар бойынша 52 лауазымдыт±лѓа єкімшілік жауапкершілік-ке тартылды. Ескерту ќорытын-дысын орындамаѓандары ‰шінбес материал сотќа жолданды.

Тμтенше жаѓдай ќызметкер-лері μз баяндамаларында ќалааумаѓындаѓы саяжайларда даμрт оќиѓаларыныњ жиі орын ала-тындыѓын алѓа тартты. "Ќоста-най облысы аумаѓында μртќауіпсіздігі айлыѓын μткізу ту-ралы" облыс єкімініњ ќаулысы-на орай, б‰гінде тμтенше жаѓдайќызметкерлері ай сайын т±рѓын-дармен кездесіп, оларѓа тілсізжауды болдырмау, оныњ алдын

Жітіќара ауданыныњ аумаѓында 6-7ќазан аралыѓында μрттердіњ, адамдардыњќаза болуы мен жараќаттануыныњ алдыналу маќсатында ауданныњ т±рѓын ‰йсекторында μрттерді болдырмау бойыншаауќымды профилактикалыќ ж±мыстарж‰ргізілді.

К‰згі-ќысќы кезењ басталѓаннан бастапμрттердіњ кμбі т±рѓын ‰й секторында бола-ды. ¤рттіњ негізгі себептері кμбінесе отпенабай болмау жєне электр жабдыќтарын орна-ту жєне пайдалану ережелерін б±зу болып та-былады. Жітіќара μртке ќарсы ќызметі гарни-зоныныњ ќызметкерлері к‰н сайын т±рѓын ‰йсекторында алдын алу іс-шараларын ж‰ргізеді,оныњ шењберінде кμп пєтерлі ‰йлердіњ, тμменμрт т±раќтылыѓы бар ‰йлердіњ, сондай-аќ жатаќ-ханалардыњ т±рѓындарымен μртке ќарсы н±сќау-лыќтар, μрт ќауіпсіздігі талаптарын м‰лтіксіз саќ-тау туралы с±хбаттар, электр сымдары мен электржабдыќтарын, розеткалар мен сμндіргіштердіоќшаулау жаѓдайын, газ жєне пеш жабдыќтарын±стау туралы с±хбаттасулар ж‰ргізіледі. Іс-шара-ларды μткізу кезінде ќызметкерлер ш±ѓыл ќызмет-тердіњ телефондарын кμрсете отырып, μртќауіпсіздігі шаралары туралы жадынамалар тара-тады. Жыл сайын "ќауіп-ќатер тобына" – алко-гольді шектен тыс пайдалануѓа бейім азаматтарѓа,сондай-аќ т±рмысы тμмен отбасыларѓа, жалѓызбасты ќарт адамдарѓа жєне м‰мкіндігі шектеуліадамдарѓа ерекше кμњіл бμлінеді. Осындай т±раќ-ты т‰сіндіру ж±мысы т±рѓын ‰йде μртті болдыр-мауѓа баѓытталѓан ќажетті тєртіп ережелерін ескет‰сіруге м‰мкіндік береді. Ал кμрнекі жерде ор-наласќан μртке ќарсы таќырып бойынша жады-намалар мен параќшалар ќауіпсіз ж‰ріс-т±рысмєдениетін ќалыптастырады. Азаматтар μз ‰йініњμрт ќауіпсіздігіне аса м±ќият жєне байыпты

Аќиќаттыту еткен

ЌарлыѓашОСПАНОВА

К‰рес бєсењдемейді

алу жμнінде кењестер беріп,тегін ‰нпараќтар таратып оты-рады. Жиында "Ќостанай-Су"мекемесініњ μкілдері ќаланыњμртке ќарсы сумен жабдыќтаужаѓдайы туралы мєселені кμ-терді. Б‰гінде "Ќостанай-Су"мекемесініњ иелігінде 950 μртсμндіру гидранттары бар болса,соныњ ішінде 141-і ж±мыс істе-мейді екен. Ал оларды жμндеуж±мыстары кесте бойынша ж‰-зеге асырылмаќ. Б‰гінгі к‰ніаталѓан мекемеде инвестиция-лыќ жоба шењберінде жалпы со-масы 8,5 млн тењге болатын 19жања гидрант орнатылѓан кμріне-ді.

Алдын алу шарасы ж‰ргізілді

ќарайды.Ауданныњ μртке ќарсы ќызметі азаматтарѓа μрт

ќауіпсіздігініњ ќарапайым талаптарын саќтауќажеттігін ескертеді:

– ќолдан жасалѓан жєне заќымдалѓан электрќ±ралдарын пайдаланбањыз;

– ешќашан тμсекте темекі тартпањыз, осы се-бепті жиі μрт болады;

– газ ќ±ралдарын пайдалану кезінде абай болы-њыз;

– пештер, газ плиталар жєне электр ќыздыр-ѓыш аспаптарыныњ мањында киім-кешектерді кеп-тірмењіз;

– электр сымдарыныњ жаѓдайын ќадаѓалањыз;– балаларды ќараусыз ќалдырмањыз!Б±л талаптарды саќтау Сізді жєне жаќындары-

њызды ќайѓыдан ќорѓайды. Тμтенше жаѓдай ту-ындаѓан жаѓдайда μртке ќарсы ќызметке "101"телефоны бойынша (±ялы телефондардан – 101,112) ќоњырау шалыњыз.

Є.БІРАЛИНА,Жітіќара аудандыќ ТЖБ аѓа инженері.

¤РТ – ТІЛСІЗ ЖАУ

1612 қазан 2018 жыл

Арқалықта: 7-55-91Рудныйда: 8-714-31-2-72-56Аманкелдіде: 2-17-40Жанкелдинде: 2-10-75, 5-00-02Сарыкөлде: 2-25-17

Редакцияныңмекенжайы:

110000, Қостанай қаласы, Əл-Фараби даңғылы, 90

Меншiк иесi:

Қоғамдық-саяси, экономика: 54-79-68.Əлеумет, білім, мəдениет: 54-28-42.Социологиялық зерттеу орталығы:

54-53-21,39-26-25.Жарнама бергіңіз келсе: 39-26-88, 54-33-22.

Бухгалтерия: 54-99-88, 39-26-88

Компьютер орталығы:54-54-45

Корректура: 54-34-49

Бөлiмдер:

Меншiктi тiлшiлер:

Таралымы 9246. Тапсырыс 2651. Нөмiрдiң кезекшi редакторлары: Шұға ҚОҢҚАБАЙ, Қымбат ДОСЖАНОВА.

Директор-Бас редакторЖАНҰЗАҚ

АЯЗБЕКОВ

“Қостанай таңы” газетi редакциясы” ЖШС

Газетте жарық көрген оқырман пiкiрi редакция көзқарасымен сəйкес келе бермейдi. Редакция оқырман хаттарына жауап бермейдi, оны қайтармайды. Үш компьютерлiк беттен асатын материалдар қабылданбайды. “Қостанай таңында” жарияланған материалдарды сiлтемесiз көшiрiп басуға болмайды. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұны мен мəтiнiне жарнама берушi жауап бередi.

Редакция авторлар мақаласының мазмұнына жауап бермейді. А – ақылы жарияланым.

Директор-бас редактордың қабылдаубөлмесi: 54-12-66, факс: 54-99-69.

Директор-бас редактордың орынбасары: 54-84-44.

Жауапты хатшы: 54-67-65.Бөлім редакторлары: 54-79-68, 54-28-42.

Газет аптасына үш рет шығады. Газет Қазақстан Республикасының Мəдениет жəне ақпарат министрлiгiнде 28.04.2016 жылы тiркелiп, № 15979-Г куəлiгi берiлген. Газет “Қостанай таңының” компьютер орталығында терiлiп, беттелдi. Офсеттiк басылым. “Қостанайполиграфия” ЖШС баспаханасы. Мекенжайы: С.Мəуленов көшесі, 16.Бағасы келiсiм бойынша.

Гимназияның 2-сынып оқу-шылары «Қазақ ертегілері – тәрбие-нің бастауы» атты тәрбие сағаты-на қатысты. Бұған түрткі болған 2 «В» сыныбының оқушысы Жә-мила Сейітқанова «Қанбақ шал» ертегісінің тілдік танымдық ерекшелігі туралы ғылыми жұ-мыс жазған еді. Ол өз сыныптас-тарымен ой бөлісіп, 2-сыныптар арасында сауалнама жүргізген болатын. Балалар «Қанбақ шал» ертегісін оқып келіп, кейіпкер-лерге мінездеме берді. Қазақ ер-тегілерінің танымдық ерекшелік-теріне назар аударды. Ертегінің құрлымымен танысты. «Қанбақ шал» ертегісі оқушылардың бой-ына жақсы әсер қалдырды. Олар да Қанбақ шал сияқты тапқыр

әрі ақылды болуды армандады. Ертегі бала тілін дамытудың бірден-бір құралы екендігіне көз жеткізді.Жәмиланың ғылыми жұмыс жазып, оларды балаларға таныстыруы оқушылардың қы-зығушылығын арттыра түсті. Оқушылар топтарға бөлініп, жаңартылған білім мазмұны бойынша ертегі тақырыбын сан қырлы аша білді. Оқушылардың қызығушылығы артып, қазақ ер-тегілерінің өте көркемдігін тілге тиек етті, ертегі кештерін ұйым-дастыруды сұрады.

Қазақ ертегілері өскелең ұрпақты дұрыс тәрбиелеудегі бірден-бір таптырмас құрал деу-ге де болады. Ертегі ауыз әде-биетінің бір саласы екенін бәрі

де біледі. Міне, осы сала бала қиялын дамытып, әр баланың тілдік қорын дамытуға мүм-кіндік береді. Бүгінгі күні өзек-ті мәселелердің бірі – балалар көркем әдебиетті көп оқымай-ды. Балаларды ғылыми жұмыс-тарға тартып, қызығушылығын ояту мұғалім үшін де, ата-ана үшін де парыз деп ойлаймын. Ба-лалар ертегілер мен әңгімелерді көп оқыса, тілдерінің жан-жақты дамитынын еске салғым келеді.

Г.ТОРҒАЕВА,

Қостанай қаласы әкімдігі білім бөлімінің

М. Горький атындағы гимназияның қазақ тілі пәні

мұғалімі.

Ертегі – тәрбие бастауы

Қарлығаш ОСПАНОВА

9 қазан – халықаралық пошташылар күні. Осыған орай, “Қазпошта” АҚ Қостанай облыстық филиалында аудан және қалалардан келген пошта қызметкерлері үшін мерекелік іс-шара ұйымдастырылды.

Салтанатты шара барысында “Қазпошта” АҚ облыстық филиал-ының директоры Е.Төребекова әр-дайым халықтың ортасында жүр-ген сала мамандарын кәсіби мере-келерімен құттықтап, оларға зор денсаулық, отбасыларына аман-дық, жұмыстарына табыс тіледі.

– Қашанда халықпен жұмыс істеген соң сенімнен шыға білу керек. Осы орайда, біз де заман талабына сай сол мақсат-мүдде-ден шығып, қызмет істеудеміз.

Осы жолда аянбай қызмет жа-сап жүрген барлық әріптестеріме өз мақсаттарына жете беру үшін

үлкен күш-жігер, табыс тілеймін, – деді Елена Төребекова.

Мерекелік шара аясында пошта қызметіне елеулі еңбек сіңірген азаматтарға “Алтын кө-гершін” сыйлығы табыс етілді. Марапат он номинация бойынша берілді. Әр номинацияда төрт үміткерден. Сонымен, “Ең үздік қала пошташысы” аталымын жітіқаралық Алмаш Мұқанова жеңіп алса, Жанкелдин аудандық

пошта торабының қызметшісі (Ақкөл ауылы ) Света Ибжарова “Ең үздік ауыл пошташысы” атан-ды. Сондай-ақ, “Үздік сұрыптау-шы”, “Үздік байланыс операто-ры”, “Үздік инкассатор”, “Үздік фельдъегерь” сынды аталымдар да өз иелерін тапты. Бәріне мақтау қағазы мен ақшалай сыйлықтар табыс етілді.

Суретті түсірген Б.АХМЕТБЕКОВ

Пошташыларға құрмет

Күз көрiнiстерi

Суреттерді түсірген Бағдат АХМЕТБЕКОВ

ЌЎТТЫЌТАЙМЫЗ! «Қостанай таңы» газетінің

ұжымы Юрий Николаевич Леоновты 70 жасқа толуымен құттықтайды. Юрий Николаевич «Қостанай таңы» газетінде 30 жыл суреттерді әрлеп, өңдеу жұмыстарын атқарған. Бұдан бөлек, әр жылдарда республикалық газет-журналдарда да жемісті жұ-мыс істеген жан.

Газет ұжымы ардагерге зор денсаулық, қажымас қайрат

тілейді!