PUNA ME KOMPJUTER DHE BAZAT E PROGRAMIMIT

Algoritëm dhe programHYRJE, DEFINIMI, SHEMBUJ

Nga rrjedh fjala algoritëm?Fjala është përdorur nga matematicienti

Mohammed ibn-Musa al-Khwarizmi, • Pjesëtar i oborrit mbretëror në Bagdad. • Jetoi gjatë viteve 780-850. • Libri i Аl-Khwarizmi për numrat e Hindusëve është baza e

modernizimit të numrave dhjetor.

Çka është algoritmi?Kuptimi algoritëm kryesisht përdorej në veprimet

aritmetike,por, me zhvillimin e kompjuterëve shprehja fiton kuptim më

të gjërë, jashtë veprimeve aritmetike.Shpesh lidhet me matematikën dhe shkencat kompjuterike,

ku•Algoritmi paraqet procedurë ose formulë për zgjedhjen e ndonjë problemi.

Alogritmi në llogaritjeNjë numër i madh i këtyre problemeve mund të zgjidhen me anë të algoritmit.

Shembull: Cili është numri që duhet të jetë në vend të pikëpyetjes? + 2 = 5Cilat hapa i ke zbatuar? Çka është ajo që ke llogaritur?

Alogritmi në llogaritje• Çka paraqet algoritmi në një detyrë për llogaritje?

•Hapat (varg instruksionesh,komandash apo urdhëresash) me anë të të cilave mund të zgjidhet një lloj i caktuar (bashkësi) detyrash të ngjajshme

• Çka është ajo që zgjidhet me të? •Fitohen disa vlera të panjohura (si në shembullin paraprak)•Kyhet ndonjë punë, (shembull:të radhiten numrat 2,3,1,4 sipa madhësisë)

?+2=5?+2=5

Urdhëri 1: të zhvendoset numri 2 në anën tjetër me shenjë të kundërt

?=5 – 2Urdhëri 2: të kryhet operacioni i zbritjes

?=3

2*(3+3(2+1))Urdhëri 1: të kryhet operacioni brenda kllapave ku ska të futur kllapa të tjera dhe të hiqen

kllapat= 2*(3+3*3)

Urdhëri 2: të kryhet operacioni i shumëzimit brenda kllapave= 2*(3+9)

Urdhëri 3: të kryhet operacioni i mbledhjes brenda kllapave dhe të hiqen kllapat= 2*12

Urdhëri 4: të kryhet operacioni i shumëzimit= 24

Algoritmi në jetën e përditshme Bërja e pallaçinkave

1.1. Në një pjatë të rrifen 3 vezë. 2.2. Në të të shtohen 1 lug sheqer, 250g miell, 3 lug vaj, 250 ml ujë dhe 250 ml qumësht. 3.3. Përsëri kjo të rrifet. 4.4. Të ngrohet fërterja me një lug vaj për tre minuta. 5.5 .Të vendoset në fërtere një sasi e caktuar nga brumi i fituar6.6. Të pjeket nga njëra anë për një minutë7.7 .Të kthehet brumi nga ana tjetër8.9. Të piqet për një minutë9.10 .Të nxirret në pjatë10.11. Të lyhet me marmaladë11.12. Të mbeshtillet në formë të rolates

Algoritma në jetën e përditshmeHapat për dhënien e provimit si një algoritëm.

◦Pritet për afatin e dhënies së provimit◦Plotësimi i fletëparaqitjes së provimit◦Ngjitni pullën administrative në fletëparaqitje◦Fletëparaqitjen e lëshoni në zyrën për çështje studentore◦E kaloni provimin, ◦Nëse e kaloni, shkoni te profesori për të shkruajtur notën në indeks, përndryshe kthehuni në hapin e parë.

Çka është algoritmiZakonisht kur flitet për algoritëm nënkuptohet që një sistem transformohet nga një gjendje në tjetrën ku ky transformim percillet nga disa nëngjendje. Në rastin paraprak vezët, mielli, vaji, sheqeri, uji dhe qumeshti transformohen në brum që paraqet një nëngjendje. Pastaj ky brum transformohet në pallaçinka.

Algoritmat mund të paraqiten në shumë forma të ndryshme, prandaj definicion i përgjithshëm për algoritmin nuk ekziston.

◦Problemi është në atë se mund të kemi më shumë se një lloj apo formë “algoritmi” .

Definicioni për algoritminAlgoritmi paraqet procedurë(vijimsi,rrjedhshmëri) me anë të të cilit kryhet një punë me anë të dhenies së hapave të përgjithshëm me anë të të cilave:

◦Jepet “hyrja“ (diçka prej nga fillon kryerja e punës)◦Jepet “dalja" (që e kryejnë punën) ◦Pasataj, në këtë procedurë shfrytzohet varg i kufizuar i instruksioneve të definuara mirë dhe rregulla që një njeri mund ti kryejë vetëm me laps dhe fletë (pa u menduar fare).

◦Instruksionet fillojnë nga një gjendje fillestare◦Kur algoritmi do të mbarojë, detyra për të cilën është bërë duhet të ekzekutohet .

Cilët janë elementet e algoritmit për bërjen e pallaçinkave?

Hyrja: miell, sheqer, vezë,vaj,pjatë

Dalja: pallaçinka

Procedura: hapat e gatimit

Çka kërkohet nga një algoritëm•Algoritmat duhet të jenë të qartë, të saktë dhe preciz.•Duhet të jetë paraqitur saktë rradhitja e ekzekutimit të operacioneve•Të jet i kuptueshëm për secilin, pamvarësisht se kush e ka shkruar.

ME RËNDËSI:Për problemin e dhënë mund të shkruhen algoritma të ndryshëm

dhe të gjithë të jenë të saktë.

Definicioni sipas Knut-it (për mësimdhënësit)

Performancat që përshkruajnë kërkesat e një algoritmi:◦Hyrje – elementet e një bashkësie të dhënë.◦Dalje – vlera që varen nga hyrja.◦Definimi – hapa të definuara saktë. ◦Saktësia ose validiteti – duhet të rezultojë dalje të saktë për çdo vlerë hyrëse. ◦Mbarim(finish) – duhet të mbarojë, të mos jetë i pambarueshëm◦Efikasitet – ndonjëher kërkohet që të mbarojë detyra për kohë më të shkurtër◦Përgjithësim – të mund të përdoret për të gjitha problemet e formës së paraqitur, jo vetëm për vlerat hyrëse.

Algoritma kompleks (Gatimi i pallaçinkave)

1.Nëse keni vezë të klasës A, atëher rrifni 2 vezë, nëse keni vezë të klasës C rrifni 3.2.Të futet 1lug sheqer, 250g miell, 3l vaj, 250 ml ujë dhe 250ml qumësht. 3.Përsëri të rrifet. 4.Të nxehet në fërtere me një lug vaj 3 min. 5.Te vendoset sasia e caktuar e brumit në fërtere. 6.Të piqet në njërën anë një minutë. 7.Të kthehet brumi nga ana tjetër. 8.Të piqet një minutë. 9.Të vendoset në pjatë.

1.10. Nëse keni akoma brum, kthehuni në hapin e 5, nëse nuk ka shkoni në hapin e 2.11. Të mirret pallaçinka nga pjata. 3.12. Të lyhet me marmalad.4.13. Të mbeshtillet si rolad.5.14. Nëse keni akoma pallaçinka shkoni në hapin e 11, nëse jo shkoni në hapin 15. 6.15. Ju bëftë mirë.

Detyra:1. A dëshironi të ndërtoni algoritëm për pregaditje të kafes turke?

2. A mundeni të ndërtoni algoritëm për lajmërim me anë të telefonit?

3. A mundeni të ndërtoni algoritëm për përgaditjen e orës mësimore?

4. A mundeni të ndërtoni algoritëm për luajtjen e lojës „O njeri, mos u hidhero“?

Algoritëm i përgjithshëm për zgjedhje të shprehjeve matematikore (opcional)

1. Nëse ke një numër, atëher ai paraqet rezultat, shkruaje dhe përfundo, përndryshe shko në hapin e 2. 2. Nëse ke kllapa me një operacion- ekzekuto operacionin dhe fshi kllapat dhe shko në hapin e 1,

përndryshe shko në hapin e 3. 3. Nëse diku ke operacion shumëzimi të dy numrave, kryej operacionin dhe shko në hapin e 1,

ndryshe shko në hapin e 4. 4. Nëse ke diku operacion të mbledhjes të dy numrave, kryej operacionin dhe shko në hapin 1.

Algoritëm për mbledhjen e numrave

1. Mblidhi këto numra: 4+7=11, 2. Shkruaj shifrën 1 si të fundit, dhe mbaj në mend 1 24+37=

613. Mblidhi numrat së bashku me numrin 1 të

mbajtur mend: 2+3+1=64. Shkruaj numrin para numrit paraprak

A mundeni të ndërtoni algoritëm të përgjithshëm të mbledhjes së numrave?

Algoritmi për lidhje shoqerie(Bing Bang Theory)https://www.youtube.com/watch?v=k0xgjUhEG3U

Instrukcioni (urdhëresa apo komanda)Urdhëra ose hapa qartë të definuara të cilat duhet të ekzekutohen për të arritur një qëllim të caktuar. •Urdhërat duhet të jenë të thjeshta, shpesh të përmbajnë një kërkesë •Urdhërat janë të qarta, të sakta dhe të kuptueshme për atë që duhet të ekzekutohet

•P.sh, nëse një shtëpiake e mirë i themi që të shtojë miell gjatë përgaditjes së brumit, ajo do ta kuptojë urdhëresën, ndërsa dikush që nuk ka përgaditur brum nuk do ta kuptojë urdhëresën. Në këtë rast duhet ti themi saktë se sa ujë dhe miell duhet futur.

•Rradhitja e urdhëresave duhet të jetë e saktë.

Ilustrim për sqarimin e urdhëresësNjë lojë interesante është bërja e senduiçit nga ana e robotit. Nxënësit e programojnë mësimdhënësin të përgadis senduiç.https://www.youtube.com/watch?v=leBEFaVHllE

Algoritmi im I parë: Lavirint

Zgjidhet një nxënës të jetë robot dhe ka për detyrë të arrijë deri te qëllimi. Janë dhënë këto hapa që mund të shfrytëzohen:ECKTHEHU MAJTASKTHEHU DJATHTAS

Nxënësit mund të grupohen në grupe dhe të shkruajnë një listë me urdhëra (algoritëm) me anë të të cilave roboti do të arrijë deri te qëllimi. Respektivisht provohet nëse roboti ka arritur deri te qëllimi. Ka më shumë zgjidhje për të njëjtin problem (ka më shumë algoritme)

Shkruajtja e shkronjës

Vizato një vijë vertikale

Shkruajtja e shkronjës

Nga pika lartë vizato një vijë pak më të vogël horizontale

Shkruajtja e shkronjës

Nga pika poshtë vizato një vijë horizontale-e njëjtën në gjatësi si ajo paraprake

Shkruajtja e shkronjës

Nga mesi vizato një vijë pak më të vogël se vijat tjera por gjithashtu horizontalisht

Vizatim

Një nxënës e paraqet “programuesin”, i jep urdhërat për vizatimin e një figure ( vetëm ai e sheh figurën)Nxënësit tjerë i ndëgjojnë urdhërat e tij dhe e vizatojnë figurënNë fund kontrollohet se kush nga nxënësit ka vizatuar figurën e njëjtë me atë të programuesit

ProgramProgrami paraqet bashkësi(varg, listë) të urdhërave për zgjidhjen e

një problemi të caktuar me kompjuter. Programi duhet të ekzekutohet nga kompjuteri, respektivisht programet I tregojnë kompjuterit si të zgjedh një problem. Që kompjuterët të punojnë ju nevojiten programe. Programet në fakt janë algoritma të shkruar në gjuhë të dizajnuara posaçërisht të kuptueshme për kompjuterin.

Vizatim

Në një fletë të pastër vizato drejtkëndëshNë mes të tij vizato një pikëTërhiq një vijë të drejtë që kalon në atë pikë nga këndi I majtë lartë deri te këndi I djathtë poshtëTërhiq një vijë të drejtë që kalon në atë pikë nga këndi I djathtë lartë deri te këndi I majtë poshtëNë mes të trekëndshit të majtë shkruani emrin tuaj.

Vizatim

A e fituat këtë rezultat ?

Shembuj të tjerëBërja e kapuçit nga letrahttps://www.youtube.com/watch?v=0_tDKdXhv0g

Bërja e figurave nga kutijat ( semafor)

http://play.bbc.co.uk/play/pen/gktkmzxktl