Psychologia Społeczna

psychologiadlabiznesu.pl_psychologiadlabiznesu.pl_psychologiadlabiznesu.pl_psychologiadlabiznesu.pl_psychologiadlabiznesu.pl

Psychologia Społeczna

Człowiek w kontakcie z grupą i

autorytetem.

Jakub Bętkowski


Plan

o Definicja.

o Człowiek a grupa.

o Człowiek a autorytet.


Psychologia Społeczna

o Dziedzina nauki z pogranicza psychologii i socjologii badająca w jaki sposób obecność innych ludzi i ich działania wpływają na psychikę jednostki. Innymi słowy jest to nauka badająca procesy psychiczne i zachowanie się ludzi znajdujących się w sytuacjach społecznych – takich, w których występują inni ludzie.


Człowiek a grupa

o Konformizm - w psychologii społecznej to zmiana zachowania na skutek rzeczywistego, bądź wyobrażonego wpływu innych ludzi. Podporządkowanie się wartościom, poglądom, zasadom i normom postępowania obowiązującym w danej grupie społecznej. W tym rozumieniu jest to zmiana związana z faktem, że członek grupy miał początkowo inne zdanie czy inaczej się zachowywał niż grupa, a następnie je zmienił w kierunku zgodnym z oczekiwaniami grupy.


Konformizm - motywy

o Lęk przed odrzuceniem. Ludzie boją się ośmieszenia, odrzucenia i "wyjścia przed szereg", dlatego dostosowują się do zachowań innych w grupie. Inaczej przeżywają lęk przed tym, że nie będą akceptowani w grupie. (konformizm normatywny).

o Pragnienie posiadania racji. W niektórych sytuacjach ludzie nie wiedzą jakie zachowania są słuszne. Naśladują więc innych, przyjmując, że skoro ktoś postępuje w dany sposób, to znaczy, że tak należy zrobić. Na przykład: skoro wszyscy stoją przed przejazdem kolejowym, mimo że nic nie jedzie, to znaczy, że należy stać z jakiegoś powodu. (Konformizm informacyjny).

o Do zachowań konformistycznych jesteśmy mobilizowani poprzez istnienie sankcji za przestrzeganie (sankcje pozytywne) lub nieprzestrzeganie norm grupowych (sankcje negatywne). W niektórych małych grupach społecznych sankcje zmuszające ludzi do uległości mogą przybrać skrajną formę, jak na przykład miało to miejsce w sekcie Świątynia Ludu.


Która linia jest takiej samej długości jak linia X?

Eksperyment Ascha


Społeczny dowód

słuszności

o Społeczny dowód słuszności - zasada, według której człowiek, nie wiedząc, jaka decyzja lub/i jaki pogląd jest słuszny (co może zależeć od różnych czynników), podejmuje decyzje lub/i przyjmuje poglądy takie same, jak większość grupy. Uważamy, że jakieś zachowanie jest poprawne wtedy, gdy widzimy innych ludzi którzy tak właśnie się zachowują.

o Przykład o Jeśli mężczyzna nie wie, która ubikacja jest damska, a

która męska, ponieważ nie ma oznaczeń na drzwiach, to użyje tej, do której wchodzi inny mężczyzna.


Reaktancja

o Reaktancja – (...) dążenie do przywracania wolności wyboru, zagrożonej przez kogoś, kto próbuje nam coś narzucić lub czegoś zakazać. o Reaktancją nazwać można „opór psychiczny”. Pojęcie oporu ma jednak osobne znaczenie w psychoanalizie.

o Działanie to jest tym silniejsze im: o ważniejsza możliwość działania jest nam odebrana;

o więcej jest zablokowanych, odebranych możliwości;

o bardziej nieoczekiwana jest blokada;

o większe jest zagrożenie swobody działania.

o To czego się nam zakazuje staje się bardziej atrakcyjne (tzw. „zakazany owoc”, łac. nitimur in vetitum – tak tłumaczy się zainteresowanie ludzi ocenzurowanymi treściami, co można zauważyć np. w zwiększaniu zainteresowania ludzi produktami, podobnie zakazy rodziców rozgrzewają miłość nastolatków). Jednocześnie pojawia się niechęć wobec źródła przeszkód oraz motywacja do przywrócenia stanu swobody, wolności.

o Ludzie różnią się tolerancją na odebranie im możliwości i swobody. W skrajnych przypadkach są w stanie rezygnować z wielu osobistych dóbr po to, aby przywrócić sobie możliwość wyboru („na złość babci odmrożę sobie uszy”, „nie będę zażywać przepisanych lekarstw”, „zrobię odwrotnie niż mi każą”).

o Zjawisko to nasila się szczególnie tam, gdzie występują duże różnice poziomów mocy: np. duma bezsilnych wobec wyższej, pewniejszej siebie, mniej wahającej się mocy zewnętrznej – lub, przeciwnie, pogarda ludzi silnych, zdeterminowanych dla tych, którzy nie wiedzą, czego chcą, ciągle się wahają, szukają kierunku itd. A zatem, używając języka filozoficznego, jest to przede wszystkim konflikt pomiędzy wolnością pojętą pozytywnie a negatywnie.


Myślenie Grupowe

o Syndrom grupowego myślenia albo gromadomyślenie (ang. groupthink) – termin w psychologii społecznej oznaczający uleganie ograniczającej sugestii i naciskowi grupy, której jest się członkiem.

o W wyniku narzuconej autocenzury członkowie grupy podlegającej temu zjawisku, zubażają dobrowolnie swoje zdolności intelektualne. Myślenie grupowe prowadzi w skrajnym stadium do zupełnej utraty przez grupę poczucia rzeczywistości, przecenianie własnej siły i możliwości działania. Syndrom ten oznacza również izolację grupy od otoczenia i zamknięcie się grupy we własnym świecie.


Syndrom Myślenia

Grupowego - objawy

o Według Irvinga Janisa syndrom ten charakteryzuje się następującymi objawami: o iluzja nieomylności i pewności siebie,

o lekceważenie niepomyślnych informacji,

o wiara we własną etykę zawodową, nieuwzględnianie etycznych i moralnych aspektów decyzji,

o lekceważące traktowanie wyników i osób spoza zespołu,

o wywieranie nacisku dla wymuszenia konformizmu,

o samocenzurowanie się (aby uniknąć powtarzających się negatywnych reakcji grupy, krytyczni jej członkowie decydują się w końcu milczeć),

o iluzja jednomyślności (milczenie jest traktowane jako wyraz zgody),

o filtrowanie informacji, tzn. członkowie grupy starają się nie dopuścić informacji sprzecznych ze zdaniem grupy.


Autorytet

o Autorytet (łac. auctoritas - powaga, znaczenie) – pojęcie mające kilka odmiennych, choć nakładających się często znaczeń. o społeczne uznanie, prestiż osób lub grup bądź instytucji społecznych oparte na cenionych w danym

społeczeństwie wartościach.

o Osoba lub instytucja ciesząca się uznaniem, mająca kredyt zaufania co do profesjonalizmu, prawdomówności i bezstronności w ocenie jakiegoś zjawiska lub wydarzenia.

o w kontaktach międzyludzkich osoba mająca cechy przywódcze, z wysoką inteligencją emocjonalną lub charyzmą.

o w teorii socjologicznej jeden z typów idealnych legitymizacji władzy. Zinternalizowane przeświadczenie o świętości i nadrzędności przywódcy. Por. władza charyzmatyczna

o Najczęściej autorytet postrzegany jest jako czynnik stabilizujący więzi społeczne i ma wydźwięk pozytywny. Istnieje jednak niebezpieczeństwo, iż nadmierne zaufanie do autorytetów grozi skostnieniem poglądów a czasem nawet ich zwyrodnieniem. Brak autorytetów w danej społeczności grozi jej rozpadem lub anarchią. Istnienie w społeczności jednego, dominującego, autorytetu grozi jej faszyzacją. Zbyt wielka ich liczba zagraża atomizacją.

o w psychologii osoba, której jesteśmy skłonni ulegać, podporządkowywać się i wykonywać jej polecenia.


Eksperyment Milgrama

Documents

Psychologia Społeczna