PSSE w m. st. Warszawie

Oddział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia

Warszawa, 06-08 2010

Profilaktyka zatruć grzybami

Zbiory grzybów

Pierwsza fala grzybów zaczyna wyrastać wiosną. W czerwcu i lipcu zaczynają wyrastać gołąbki i kurki. W sierpniu i na początku września grzyby wyrastają po

większych opadach deszczu i w wilgotnych siedliskach. W połowie lub w końcu września zaczyna się jesienny

masowy wysyp grzybów. Wyrastają borowiki, podgrzybki, kozaki…

Najważniejsze zasady bezpiecznego zbierania grzybów

Grzyby zbieraj do przewiewnych koszy, nigdy do plastikowych torebek, gdyż ulegają zaparzeniu i powstają w nich substancje trujące.

Zbieraj tylko dobrze znane grzyby, delikatnie wykręcając z podłoża w całości. W ten sposób dostrzeżesz najbardziej charakterystyczne cechy występujące na trzonie grzyba

Zbieraj tylko młode, dobrze wyrośnięte owocniki. Zbyt młode nie wykształciły jeszcze cech charakterystycznych do rozpoznania, zbyt stare zaś mogą spowodować zatrucie.

Nie oceniaj grzybów po smaku

Nie spożywaj grzybów zbieranych wokół terenów przemysłowych lub szlaków komunikacyjnych gdyż łatwo wchłaniają zanieczyszczenia. .

Zadady…cd

Pamiętaj, aby potrawy z dobrych grzybów zjadać zaraz po przygotowaniu. Nie zostawiaj na dzień następny. Potrawy z grzybów psują się łatwo i szybko i powstają w nich substancje trujące.

Nie niszcz grzybów niejadalnych, ponieważ wiele z nich żyje w symbiozie z różnymi gatunkami drzew

i krzewów. Niszcząc grzyby negatywnie wpływasz na organizmy żyjące razem z nimi

Nie zbieraj grzybów na terenach chronionych: tereny upraw leśnych i młodników, rezerwaty przyrody, parki narodowe

Zachowaj rozwagę i zbieraj tylko grzyby dobrze Ci znane.

Obejrzyj dokładnie cały owocnik i ustal przynależność gatunkową

grzyba,

w przypadku wątpliwości okaz wyrzuć!

Oto budowa grzyba …

Podział grzybów

Grzyby jadalne Grzyby niejadalne Grzyby trujące

Wytwarzające jadalne owocniki

Owocniki nie nadają się do spożycia ze względu na nieprzyjemny smak, zapach,

twardy miąższ i inne czynniki powodujące nieprzydatność spożywczą

Zawierające substancje trujące

w ilościach toksycznych dla

ludzi

Goryczak żółciowy – zwany nieprawidłowo Szatanem Muchomor sromotnikowy

Gołąbek zielonawy

Grzyby trujące oraz niejadalne i podobne do nich jadalne

występujące w sezonie wakacyjnym oraz wczesną jesienią

bez pierścienia ipochwy

VI – X

Lasy mieszane

Muchomor sromotnikowy

Ma wyraźny pierścień,

Nasada trzonu jest otoczona wysoką odstającą pochwą

Grzyby jadalneGrzyb trujący

Gołąbek zielonawyVII - X

Brązowe blaszki, bez pierścienia ipochwy

Pieczarka

Gąska zielonkaOd IX

Czubajka kania VI - XI

Pierścień ruchomy Trzon bez pochwy

bez pierścienia ipochwy

Objawy zatrucia

Muchomor sromotnikowy

Jest najsilniej trującym grzybem!

10 – 12 godzin po spożyciu :

faza 1 – nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha; faza 2 – toksyczne uszkodzenie wątroby (żółtaczka, skaza

krwotoczna); faza 3 – śpiączka wątrobowa, niewydolność nerek, zgon/

powolne zdrowienie

UWAGA!

Należy pamiętać, że przy zatruciach muchomorem sromotnikowym występuje faza pozornej poprawy, po której stan chorego gwałtownie się pogarsza.Niezależnie od polepszenia stanu zdrowia osobę podejrzaną o zatrucie należy natychmiast przewieźć do szpitala !!!

Pieprznik jadalny Lisówka pomarańczowa

IV – X IX – XI

Lasy iglaste Kapelusz – pomarańczowożółty,

istnieją też jego białe i ametystowe odmiany

Rozszerzające i rozwidlające się listwy Rozwidlające i zbiegające się w trzon

Kapelusz - od żółtego do pomarańczowożółtego. Istnieją

też jego białawe odmiany

Grzyb jadalny Grzyb trujący

Objawy zatrucia

Lisówka pomarańczowa

3 – 5 godzin po spożyciu :

- nudności,

- wymioty, - bóle brzucha, - wzmożone pragnienie - biegunka

Od IX

Borowik szlachetny

Grzyb jadalny Grzyb niejadalny

Goryczak żółciowy

Lasy iglaste

Spotykany zwłaszcza w górach, rzadko w

okolicach wielkich miast

Po dotknięciu brązowiejeNie zmienia swojej barwy

Trzon ma barwę jasnożółtawą Pokryty wyraźną siateczką

Trzon pokryty mniej wyraźną siateczką

VI - X

Objawy po spożyciu

Goryczak żółciowy

- nawet niewielka ilość skutecznie psuje smak potrawy

- może spowodować niedyspozycje żołądkowe

Gołąbek cukrówka

Grzyb niejadalnyGrzyb jadalny

VIII – X VII – X

Gołąbek wymiotny

W LASACH ŚWIERKOWYCH I SOSNOWYCH, W ZAROŚLACH

Objawy zatrucia

Gołąbek wymiotny

0,5 – 1 godziny po spożyciu :

- nudności,

- wymioty, - biegunka

Pamiętajmy!Pamiętajmy!

Trzeba zawszeTrzeba zawsze

sprawdzać swój zbiór dwukrotniesprawdzać swój zbiór dwukrotnie

Większość najbardziej niebezpiecznych grzybów

to grzyby blaszkowe, które posiadają na spodniej

stronie kapelusza blaszki (cienkie listewki).

Najsmaczniejsze grzyby jadalne mają na spodniej

stronie kapelusza rurki, tzn. warstwę ułożonych

obok siebie rureczek, przypominającą gąbkę.

Popularnie nazywamy je grzybami rurkowymi. W tej

grupie nie spotyka się grzybów śmiertelnie trujących.

Przesądy dotyczące grzybów- znasz je?

To nie prawda, że zjadają tylko grzyby jadalne

To nieprawda, że sinieją i mają gorzki smak tylko grzyby ………

 To nieprawda , ze na łąkach rosną tylko

grzyby…………. Ciemnienie cebuli czy czarnienie srebrnej łyżki włożonej

do potrawy z grzybów nie dowodzi, że są one gatunkami ………………

Postępowanie w przypadku zatrucia grzybami

Powinniśmy natychmiast wezwać lekarza!!! Zanim przybędzie lekarz należy:• wypróżnić żołądek poprzez wywołanie wymiotów,

(nie wolno podawać mleka ani alkoholu).• zabezpieczyć wymiociny oraz resztki potrawy grzybowej• zabezpieczyć obierzyny z grzybów

Wymienione zabiegi należy zastosować, do osób które jadły tę samą potrawę, choć nie wystąpiły u nich jeszcze objawy zatrucia.

Sprawdź swoją wiedzę

Ważne elementy identyfikujące grzyby

……….

……….

……….

.………

………

Zbierz grzyby jadalne1 2

3 4

5

9

7

8

6

10

1.

2. P

3. N 4. W

5.

6. S

T

Hasło – NALEŻY ZBIERAĆ GRZYBY …

7

1. Ślimaki zjadają również grzyby …

2. Ma brązowe blaszki

3. Jeden z objawów zatrucia grzybami

4. Trzon Goryczaka żółciowego jest pokryty … siateczką

5. Większość najbardziej znanych grzybów niejadalnych ma na spodniej stronie kapelusza…

6. Goryczak żółciowy zwany jest nieprawidłowo…

7. Najbardziej charakterystyczne cechy występują w …grzyba

1. N I E J A D A L N E

2. P I E C Z A R K A

3. N U D N O Ś C I4. W Y R A Ź N Ą

5. B L A S Z K I

6. S Z A T A N E M

T R Z O N I E

Hasło – NALEŻY ZBIERAĆ GRZYBY …

7

1. Ślimaki zjadają również grzyby …

2. Ma brązowe blaszki

3. Jeden z objawów zatrucia grzybami

4. Trzon Goryczaka żółciowego jest pokryty … siateczką

5. Większość najbardziej znanych grzybów niejadalnych ma na spodniej stronie kapelusza…

6. Goryczak żółciowy zwany jest nieprawidłowo…

7. Najbardziej charakterystyczne cechy występują w …grzyba

Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w m. st. Warszawie

Oddział Oświaty Zdrowotneji Promocji Zdrowia

Nasz kontakt:

01-864 Warszawa ul. Kochanowskiego 21 tel. (022) 310-79-33 do 36; fax : (022) 310-79-01 oswiatazdrowotna@pssewawa.pl