PSE AUSTRO.docx

Embed Size (px)

Citation preview

PSE AUSTRO-HUNGARIA KRKONTE KRIJIMIN E NJ SHTETI SHQIPTAR?BYALKOILL TETOVA 10/10/2015Alkoill FB

Gazeta m e madhe e majt austriake, Der Standard, ka br nj shkrim t gjat ku tregon dokumente t vjetra arkivore sesi konsulantt e Austro-Hungaris dshironin krijimin e nj shtetit shqiptar dhe q pritet t dalin s shpejti nga historiani Oliver Schmidt.Austria nuk dshiron t intervenoj m n problemet e Ballkanit. Mirpo n fazn e fundit t Perandoris Osmane, 1870-1914, shum dokumenta nga konsulatat austriake n Mitrovic, Prizren dhe Shkup nxjerrin n pah se Kosova nuk ishte nj problem vetm mes shqiptarve dhe serbve, por edhe m shum se aq, shkruan n hyrje t artikullit gazeta austriake, duke treguar edhe fitimin e nj projekti shkencor nga historiani Oliver Schmidt, pr t kontrolluar t gjitha arkivat dhe dokumentat nga ajo koh.Projekti kryesor i politiks s jashtmeSipas historianit zviceran, Oliver Jens Schmidt, q ka shkruar disa libra mbi historin e shqiptarve, Austria kishte m shum informacion mbi ndodhit n Kosov sesa Perandoria Osmane.Monarkia austro-hungareze ka drguar shum njohs t regjionit n Ballkan. Kjo ishte nj projekt i jashtm i saj, thot Schmidt pr Der Standard.Ai gjithashtu tregon se kjo histori fillon edhe m hert n shekullin e XVIII-t ku Austria dshironte mbrojtjen e katolikve shqiptar, por hasi n konkurenc nga Italia dhe Franca. Sipas nj dokumenti t 1899, t dhn nga konsuli austriak Alfred Ritter Rappaport, kleri katolik duheshte t luan rolin kryesor n ndrmjetsimin e popullats shqiptare me perandorin Austro-hungareze.T dobsohet SerbiaRappaport nxjerr n pah gjithashtu edhe tendencn e krijimit t nj shtetit shqiptar, pasi vetm n kt form do dobsohej Serbia.Ideja kryesore e propagands s shtetit ton, sht q t shfrytzohen momentet ku ndarja e Vilajetit t Kosovs t prdoret pr interesat tona, citohet t ket thn konsulati austriak. Kjo sipas tij mund t arrihet duke iu dhn vendin natyral klerit katolik n sistemin ton politik dhe dobsimin e Serbis.Por sipas Rappaport, ktu kishte pak probleme, se jo vetm katolikt, por edhe muslimant shqiptar nuk kishin shum interes pr krijimin e shtetit shqiptar.N dokumentin e 19 Tetorit 1899, ai raporton: Muhamedant shqiptar sht e vshtir ti bindsh pr nj shtet shqiptar, pasi shumica e tyre jan t lidhur fanatikisht me Portn e Lart. Po ashtu, lidhja nacionale mes katolikve dhe muslimanve shqiptar sht e dobt, pasi ata drejtohen m shum kah feja.Rappaport tregon gjithashtu fakte sesi muslimant shqiptar do ishin t gatshm t luftojn pr mbrojtjen e muslimanve sllav n sanxhak, por jo edhe pr krijimin e shtetit shqiptar.Historia prsritetPr ta br m t kapshme historin e Kosovs ather, Oliver Schmidt e lidh me gjendjen e situats sot, ku shum forca t jashtme krkojn ndikimin dhe aplikimin e interesave t veta.Problemi i interesave t ndryshme n Kosov n fundin e Perandoris Osmane sht i ngjashm si sot, pretendon historiani Schmidt.