Dominika Kowalczyk

Patrycja Lekki – Małek

PROGRAM NAUCZANIA

dla uczniów Szkół Specjalnych Przysposabiających do Pracy

„Prowadzenie domu – moja pierwsza praca”

2011

- 1 -

SPIS TREŚCI

WROWADZENIE .......................................................................................................................... - 2 -

OGÓLNE ZAŁOŻENIA PROGRAMU ......................................................................................... - 3 -

CELE EDUKACYJNE ................................................................................................................... - 4 -

TREŚCI PROGRAMOWE ........................................................................................................... - 13 -

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA ........................................................................................... - 17 -

METODY NAUCZANIA ............................................................................................................. - 32 -

OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW .............................................................................................. - 34 -

BIBLIOGRAFIA .......................................................................................................................... - 35 -

- 2 -

WROWADZENIE

Program nauczania opracowano w oparciu o podstawę programową kształcenia ogólnego

dla szkół specjalnych przysposabiających do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym

w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi

(załącznik nr 7 Rozporządzenia MEN z 23. grudnia 2008r.). Zgodnie z jej założeniami szkoła

specjalna przysposabiająca do pracy ma „przygotować młodzież do pełnienia różnych ról

społecznych oraz do autonomicznego (na miarę ich możliwości rozwojowych) i aktywnego

dorosłego życia.”

Program jest wynikiem naszych kilkuletnich doświadczeń w pracy z uczniami

z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz z uczniami

z niepełnosprawnościami sprzężonymi. Punktem wyjścia jest prowadzenie gospodarstwa

domowego m.in. przygotowywanie posiłków, sprzątanie, zakupy. Wynika to z faktu, że dla osoby

z upośledzeniem umysłowym dom i rodzina to często jedyne środowisko, w którym prowadzi ona

aktywne życie społeczne. Celem naszego programu jest jednak wielokierunkowość nabywanych

umiejętności. Nie chcemy ograniczać się do organizowania i prowadzenia domu (choć na te

umiejętności kładziemy szczególny nacisk), dlatego oprócz zajęć w pracowni gospodarstwa

domowego proponujemy zajęcia w pracowni multimedialnej i artystycznej. Zależy nam, aby

uczniowie mieli szansę samodzielnie szukać, poznawać i tworzyć. Nauka w różnych pracowniach

ma umożliwić im zdobycie szerokiego wachlarza kompetencji społecznych.

W pracy z uczniami z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym

oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi bardzo ważne jest wielokrotne powtarzanie nauczanych

kwestii i czynności. Uczniowie ci mają bowiem problemy z logicznym myśleniem i wyciąganiem

wniosków. Ich percepcja wzrokowa i słuchowa są zaburzone. Występują u nich problemy

z porozumiewaniem się za pomocą mowy, kłopoty z zapamiętywaniem, jak również niesprawność

manualna. Stąd nie przewidujemy sztywnego podziału treści na poszczególne lata nauki,

pozostawiamy tę kwestię nauczycielowi, który zna swoich uczniów i dostosuje treści do ich

możliwości.

- 3 -

OGÓLNE ZAŁOŻENIA PROGRAMU

Nasz program opiera się na następujących założeniach:

1. Jego podbudowę stanowią treści nauczania realizowane w gimnazjum.

2. Przekazywane treści edukacyjne należy wiązać z praktycznym działaniem, a opanowane

umiejętności stale utrwalać i odnosić je do realnych sytuacji życiowych.

3. Wszystkie zaplanowane działania edukacyjne muszą być zgodne z obowiązującymi zasadami

ortodydaktyki:

- gruntowna znajomość ucznia i przychodzenie mu z racjonalną pomocą

- indywidualizacja wymagań, metod, doboru środków dydaktycznych oraz organizacji

i tempa pracy

- przystępność treści nauczania

- stopniowanie trudności

- aktywny udział ucznia w procesie nauczania – uczenia się

- wszechstronna poglądowość i przykład

- zintegrowane oddziaływanie specjalistów w procesie edukacji

- systematyczność

- trwałość wiedzy

- wiązanie teorii z praktyką

Zaplanowałyśmy realizację treści kształcenia dostosowanych do rodzaju

niepełnosprawności, wieku uczniów, stopnia upośledzenia umysłowego oraz jego potrzeb

i zainteresowań.

W trakcie realizacji programu nauczyciel ma prawo modyfikować i rozbudowywać

proponowane przez nas treści zgodnie z potrzebami uczniów. Materiał nauczania przeznaczony jest

do realizacji w ciągu trzech lat nauki (z możliwością wydłużenia etapu edukacyjnego) na

przedmiotach: funkcjonowanie osobiste i społeczne oraz przysposobienie do pracy.

Zajęcia będą prowadzone w formie zajęć warsztatowych w szkolnych pracowniach (lub

poza nią, jeśli będą takie możliwości).W ramach zajęć zakłada się wykonywanie usług na rzecz

szkoły np.: prace porządkowe, przygotowywanie menu na imprezy szkolne i ich obsługa kelnerska.

Część wytworów uczniów (dekoracje, przetwory) będzie służyła promocji szkoły.

Ocena osiągnięć będzie dokonywana zgodnie z założeniami podstawy programowej oraz

z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania szkoły.

- 4 -

CELE EDUKACYJNE

1. Cele ogólne.

Celem edukacji uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym

oraz uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi jest (wg podstawy programowej):

- utrwalenie i poszerzenie zakresu posiadanej przez nich wiedzy

- kształcenie ich kompetencji społecznych i zdolności adaptacyjnych

- nabywanie przez nich nowych umiejętności umożliwiających im samodzielne, niezależne

funkcjonowanie w społeczeństwie

2. Cele szczegółowe.

NA MIARĘ MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW

FU

NK

CJ

ON

OW

AN

IE O

SO

BIS

TE

I

SP

OŁ

EC

ZN

E

zagadnienia z języka polskiego

- ćwiczenie umiejętności uważnego słuchania

- wzbogacanie słownictwa czynnego

- doskonalenie umiejętności tworzenia wypowiedzi ustnych: poprawnych pod względem

logicznym i gramatycznym (na temat własnych przeżyć, wydarzeń z życia, ilustracji,

przeczytanego lub usłyszanego tekstu)

- kształcenie umiejętności komunikowania się w różnych sytuacjach społecznych

- rozwijanie i utrwalanie umiejętności czytania: głośnego (z uwzględnieniem interpunkcji i

intonacji) i cichego, ze zrozumieniem

- ćwiczenie umiejętności wyszukiwania informacji w tekście

- doskonalenie umiejętności pisania: czytelnego, zgodnego z zasadami gramatyki,

ortografii i interpunkcji (przepisywanie, pisanie ze słuchu i z pamięci)

- rozwijanie uwagi i pamięci

- doskonalenie umiejętności rozwiązywania rebusów, zagadek, krzyżówek

zagadnienia matematyczne

- utrwalanie umiejętności klasyfikowania, porównywania i segregowania (tworzenie

zbiorów i podzbiorów)

- ćwiczenie umiejętności orientacji w schemacie ciała, w przestrzeni i na kartce papieru

- doskonalenie umiejętności liczenia i przeliczania w dostępnym zakresie oraz

porównywania liczb za pomocą znaków:<,>,=

- kształcenie umiejętności dokonywania pomiarów długości przedmiotów za pomocą

linijki i miary krawieckiej; rysowanie odcinków za pomocą linijki

- doskonalenie umiejętności rozróżniania monet i banknotów będących w obiegu

- 5 -

FU

NK

CJ

ON

OW

AN

IE O

SO

BIS

TE

I

SP

OŁ

EC

ZN

E

- ćwiczenie umiejętności dokonywania obliczeń pieniężnych w dostępnym zakresie

- doskonalenie umiejętności odczytywania godzin na zegarze w systemie 12 – godzinnym

- ćwiczenie umiejętności praktycznego wykorzystywania kalendarza i stosowania cyfr

rzymskich

- doskonalenie umiejętności ważenia przedmiotów/surowców spożywczych za pomocą

różnych wag i odmierzania płynów różnymi miarkami, w szczególności miarą litrową

zagadnienia plastyczno - techniczne

- doskonalenie umiejętności rysowania i malowania

- ćwiczenie umiejętności łączenia materiałów różnymi sposobami (np.: szycie tkanin)

- doskonalenie umiejętności modelowania z plasteliny, bibuły, modeliny, masy solnej itp.

- ćwiczenie obrysowywania, składania, wycinania, wydzierania i sklejania papieru

- rozwijanie wyobraźni plastycznej i sprawności manualnej

zagadnienia z informatyki

- przypominanie podstawowych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy na komputerze

- kształcenie umiejętności poprawnego uruchamiania i zamykania komputera oraz

posługiwania się myszką i klawiaturą

- ćwiczenie stosowania podstawowego słownictwa dotyczącego pracy z komputerem:

pulpit, plik, folder itp.

- zapoznanie z wybranymi narzędziami edytorów graficznych

- ćwiczenie umiejętności wykonywania prostych rysunków za pomocą narzędzi edytorów

- kształcenie umiejętności kopiowania, usuwania, powiększania i pomniejszania

elementów rysunku

- zapoznanie z wybranymi narzędziami edytorów tekstu

- ćwiczenie umiejętności posługiwania się klawiszami: enter, delete, alt, shift, spacja, caps

lock

- doskonalenie umiejętności kopiowania, wycinania i wklejania tekstu

- ćwiczenie umiejętności przepisywania i pisania tekstu (ze słuchu i z pamięci)

w edytorze tekstu

- doskonalenie umiejętności korzystania z multimedialnych programów użytkowych

i edukacyjnych (uruchamianie stacji dysków, odtwarzanie płytki przy pomocy

klawiatury i myszki)

- zapoznanie z „netykietą” czyli internetowym savoir – vivre obowiązującym wszystkich

użytkowników Internetu oraz zasadami bezpieczeństwa

- ćwiczenie umiejętności wpisywania adresów internetowych do przeglądarki

- doskonalenie umiejętności uruchamiania i obsługi przeglądarek internetowych

- 6 -

FU

NK

CJ

ON

OW

AN

IE O

SO

BIS

TE

I

SP

OŁ

EC

ZN

E

zagadnienia przyrodnicze

- doskonalenie umiejętności obserwowania i oceniania zjawisk atmosferycznych

- kształcenie umiejętności dobierania stroju w zależności od warunków pogodowych

- ćwiczenie umiejętności odczytywania wskazań termometra

- doskonalenie umiejętności odczytywania informacji z mapy

- rozwijanie świadomości i postawy proekologicznej

- poznawanie wpływu negatywnej działalności człowieka na środowisko przyrodnicze

- wdrażanie do oszczędnego gospodarowania wodą, energią elektryczną i cieplną

- ćwiczenie praktycznej umiejętności segregowania śmieci

- uświadamianie konieczności stosowania recyklingu i używania opakowań ekologicznych

oraz wielokrotnego użytku

zagadnienia społeczno – wychowawcze

- doskonalenie umiejętności określania własnych cech fizycznych, potrzeb

i zainteresowań

- ćwiczenie umiejętności rozpoznawania i nazywania emocji oraz poznanie sposobów

właściwego radzenia sobie z nimi

- rozwijanie umiejętności oceny własnego postępowania

- uświadamianie prawa do ochrony intymności

- kształtowanie postawy ograniczonego zaufania wobec innych osób

- uświadamianie, że niepełnosprawność nie oznacza bycia gorszym; wdrażanie do

akceptowania własnej niepełnosprawności

- poznawanie przywilejów i uprawnień osób niepełnosprawnych

- doskonalenie umiejętności komunikowania się z otoczeniem

- kształtowanie prawidłowych relacji międzyludzkich w tym, między osobami różnej płci

- doskonalenie umiejętności rozwiązywania konfliktów w sposób akceptowany społecznie

- rozwijanie postawy asertywnej

- kształtowanie umiejętności przyznawania się do błędu/porażki oraz brania

odpowiedzialności za własne słowa i czyny

- uświadamianie wartości rodziny w życiu człowieka

- poznawanie praw obywatelskich

- kształtowanie poczucia przynależności do regionu przez poznawanie jego dziedzictwa

kulturowego i tradycji

- wzmacnianie postawy patriotycznej i proeuropejskiej

- przypominanie zasad bezpieczeństwa w najbliższym otoczeniu

- 7 -

NA MIARĘ MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW P

RZ

YS

PO

SO

BIE

NIE

D

O P

RA

CY

gospodarstwo domowe

- zapoznanie z pojęciem: ergonomia

- nauka urządzania pomieszczeń zgodnie z zasadami ergonomii

- poznanie instalacji w domu i rozpoznawanie ich elementów konstrukcyjnych

- wdrażanie do bezpiecznego korzystania z instalacji wodnej, elektrycznej i gazowej

- nauka odczytywania wskazań liczników energii

- wdrażanie do oszczędnego gospodarowania wodą, energią cieplną, elektryczną i gazem

- ćwiczenie umiejętności przewidywania skutków nieprawidłowych zachowań w domu

oraz sposobów zapobiegania im

- wdrażanie do korzystania z urządzeń/narzędzi zgodnie z instrukcją obsługi i zasadami

bezpieczeństwa

- przypominanie numerów alarmowych oraz doskonalenie umiejętności powiadamiania

dyspozytora o zagrożeniu

- zapoznanie z różnymi środkami czystości: ich przeznaczeniem i sposobami stosowania

- doskonalenie umiejętności wykonywania prostych prac porządkowych z użyciem

odpowiednich środków czystości

- ćwiczenie umiejętności praktycznego segregowania odpadów

- nauka rozpoznawania oznaczeń na odzieży dotyczących sposobu prania i prasowania

- zapoznanie z instrukcją obsługi pralki automatycznej i żelazka

- nauka praktycznej obsługi pralki

- kształcenie umiejętności segregowania prania wg koloru, rodzaju tkaniny, temperatury

prania

- nauka prasowania: dobór temperatury do tkaniny, zapoznanie z techniką prasowania

- wdrażanie do utrzymywania porządku w szafach z odzieżą i obuwiem

- zapoznanie z różnymi sposobami dbania o obuwie w zależności od materiału, z którego

jest ono wykonane

- doskonalenie umiejętności szycia, w tym: przyszywanie guzika, naszywanie łatki

- kształcenie umiejętności planowania wydatków i sporządzania listy zakupów

- doskonalenie umiejętności dokonywania zakupów w różnych rodzajach sklepów

- zapoznanie ze sposobami oszczędzania pieniędzy

- doskonalenie umiejętności dysponowania własnymi pieniędzmi

- nauka wypełniania blankietów i płacenia rachunków

- doskonalenie umiejętności dbania o rośliny doniczkowe: podlewanie, zraszanie,

przesadzanie, rozsadzanie, wzmacnianie odżywką – w zależności od potrzeb roślin

- 8 -

PR

ZY

SP

OS

OB

IEN

IE D

O P

RA

CY

przygotowywanie i podawanie potraw

- kształcenie nawyku zakładania odpowiedniego obuwia i stroju ochronnego na zajęcia

w pracowni gastronomicznej

- zapoznanie się z regulaminem pracowni oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy

- kształcenie nawyku przestrzegania regulaminów i zasad bhp

- kształceni nawyku przestrzegania właściwej organizacji oraz czystości na stanowisku

pracy

- omówienie przeznaczenia sprzętu i narzędzi kuchennych oraz naczyń i sztućców

- kształcenie umiejętności dobierania odpowiedniego naczynia i sztućców do

potrawy/napoju

- przypomnienie pojęcia: witaminy i omówienie ich wpływu na zdrowie człowieka

- zapoznanie z podstawowymi składnikami odżywczymi i ich funkcją w organizmie

- omówienie pojęć: surowiec, półprodukt, potrawa, posiłek

- wprowadzenie pojęcia: ocena organoleptyczna surowca/potrawy

- nauka oceniania surowca/potrawy za pomocą zmysłów (organoleptycznie)

- ćwiczenie umiejętności określania zasad żywienia wg piramidy żywieniowej

- omówienie pojęcia: dieta i próba tworzenia diety dla ucznia

- omówienie pięciu podstawowych posiłków

- zapoznanie z pojęciem: jadłospis

- nauka tworzenia dziennego i tygodniowego jadłospisu

- ćwiczenie umiejętności odczytywania przepisów kulinarnych z książki kucharskiej

- zapoznanie z celem ważenia i odmierzania

- ćwiczenie praktycznej umiejętności ważenia i odmierzania za pomocą wagi, naczynia

miarowego, łyżki, szklanki

- nauka określania charakterystycznych cech surowców i warunków ich przechowywania

- nauka utrwalania żywności poprzez: zamrażanie, suszenie, pasteryzacja, sterylizacja,

kiszenie, marynowanie

- nauka praktycznej obsługi chłodziarko – zamrażarki (zgodnie z instrukcją obsługi)

- omówienie pojęcia: obróbka wstępna surowców – zapoznanie z celem i etapami: mycie,

obieranie i płukanie, rozdrabnianie, mieszanie, porcjowanie i wyrabianie

- ćwiczenie umiejętności niezbędnych przy dokonywaniu obróbki wstępnej surowców

- wdrażanie do oszczędnego gospodarowania surowcem

- wprowadzenie pojęcia: obróbka cieplna surowców

- omówienie celów i metod obróbki cieplnej surowców: gotowanie, smażenie, duszenie,

pieczenie

- 9 -

PR

ZY

SP

OS

OB

IEN

IE D

O P

RA

CY

- nauka dokonywania obróbki cieplnej surowców poznanymi metodami

- omówienie podziału, wartości odżywczej oraz zastosowania warzyw i grzybów

- nauka dokonywania ich oceny organoleptycznej oraz wykonywania przetworów

i potraw (obróbka wstępna i cieplna) wg receptury

- omówienie podziału, wartości odżywczej oraz zastosowania owoców

- nauka dokonywania ich oceny organoleptycznej oraz wykonywania przetworów,

napojów i potraw (obróbka wstępna i cieplna) wg receptury

- omówienie podziału, wartości odżywczej oraz zastosowania mleka i produktów

mlecznych (napoje mleczne, fermentacyjne, sery, śmietanki)

- nauka dokonywania ich oceny organoleptycznej oraz wykonywania napojów i potraw

wg receptury

- omówienie budowy i wartości odżywczej jaj

- nauka odkażania jaj, dokonywania ich oceny organoleptycznej oraz wykonywania

potraw wg receptury

- omówienie rodzajów zbóż i mąki oraz możliwości ich zastosowania w produkcji potraw

- omówienie cyklu produkcji chleba „od ziarenka do bochenka”

- nauka pieczenia chleba i przygotowywania kanapek

- nauka przygotowywania ciast: zarabianych na stolnicy, wyrabianych w naczyniu

i mieszanych

- nauka przygotowywania wg receptury potraw z użyciem: mąk, makaronów i kasz

- przeprowadzenie charakterystyki różnych rodzajów mięsa (wołowina, cielęcina,

wieprzowina, drobiowe)

- omówienie wartości odżywczej oraz zastosowania mięsa w przygotowaniu potraw

- nauka dokonywania jego oceny organoleptycznej oraz wykonywania potraw (obróbka

wstępna i cieplna) wg receptury

- omówienie podziału, wartości odżywczej oraz zastosowania ryb

- nauka dokonywania ich oceny organoleptycznej oraz wykonywania potraw (obróbka

wstępna i cieplna) wg receptury

- omówienie podziału i charakterystyka zup

- nauka przyrządzania wg receptury zup oraz dodatków do nich

- omówienie ciast: ciasta: drożdżowych, kruchych, półkruchych, biszkoptowych,

biszkoptowo – tłuszczowych, parzonych, francuskich, piernikowych

- nauka przygotowywania wg receptury i dekorowania omówionych ciast

- nauka przygotowywania wg receptury, dekorowania i podawania różnych deserów

- omówienie napojów zimnych i gorących

- 10 -

PR

ZY

SP

OS

OB

IEN

IE D

O P

RA

CY

- nauka przygotowywania napojów, w tym parzenia kawy różnymi sposobami

- omówienie przypraw i ziół – czym są i w jakim celu je stosujemy

- nauka dokonywania oceny organoleptycznej przypraw i ziół oraz dobierania ich

odpowiednio do potrawy

- nauka właściwego podawania różnych potraw

- nauka przygotowywania naparów z ziół na różne dolegliwości

- omówieni kuchni polskiej i śląskiej (regionalnej)

- nauka przygotowywania wg receptury charakterystycznych potraw

- omówienie charakterystycznych potraw bożonarodzeniowych i wielkanocnych

- nauka przygotowywania wg receptury charakterystycznych potraw świątecznych

- omówienie podstawowych zasad nakrywania i dekorowania stołu

- nauka składania serwetek do dekoracji stołu

- ćwiczenie nakrywania i dekorowania stołu na różne okazje

rękodzieło

- doskonalenie umiejętności posługiwania się znanymi technikami plastycznymi

- omówienie techniki składania papieru – origami

- nauka składania podstawowych wzorów zwanych bazami

- ćwiczenie wykonywania różnych dekoracji metodą origami/origami kółkowego

- omówienie techniki zdobienia przedmiotów – decoupage

- nauka wykonywania dekoracji i upominków techniką decoupage

- omówienie techniki ozdabiania zdjęć – scrapbooking

- nauka wykonywania albumów techniką scrapbooking

- omówienie techniki ozdabiania kartek papierowymi paseczkami tzw. quilling

- nauka praktycznego stosowania metody quilling

- omówienie techniki ozdabiania kartek za pomocą zużytych papierowych torebek po

herbatach ekspresowych tzw. tea bags folding

- nauka praktycznego stosowania metody tea bags folding

- ćwiczenie umiejętności odpowiedniego planowania pracy, dobierania właściwych

narzędzi i materiałów w zależności od stosowanej techniki

- wdrażanie do racjonalnego gospodarowania materiałem i dbania o estetykę prac

- omówienie metody filcowania na mokro i na sucho

- nauka wykonywania broszek, kolczyków, ozdób do włosów za pomocą filcowania

- przypominanie o konieczności zachowania zasad bezpieczeństwa podczas pracy

z ostrymi narzędziami

- zachęcanie do podejmowania twórczego działania przy wykonywaniu dekoracji

- 11 -

PR

ZY

SP

OS

OB

IEN

IE D

O P

RA

CY

- nauka wykonywania stroików, wieńców i bukietów ze świeżych i suszonych kwiatów

oraz roślin (gałązki, szyszki, owoce)

- ćwiczenie umiejętności malowania farbami witrażowymi na płaskich i wypukłych

powierzchniach szklanych

- zapoznanie z techniką tworzenia biżuterii z gotowych elementów (półproduktów)

- nauka wykonywania kolczyków, bransoletek, wisiorków, korali i broszek

- doskonalenie umiejętności skupienia uwagi na zadaniu i dbania o estetykę wytworu

- nauka pakowania prezentów na różne okazje – odpowiednie dobieranie ozdób

zdrowie i higiena; pierwsza pomoc

- przypomnienie zasad higienicznego trybu życia i racjonalnego odżywiania się

- kształtowanie nawyku codziennego dbania o higienę jamy ustnej i całego ciała

- nauka wykonywania makijażu stosownie do okazji

- omówienie prawidłowej postawy ciała podczas wykonywania różnych prac

- wdrażanie do przestrzegania omówionych zasad

- nauka nazywania swoich dolegliwości i samodzielnego radzenia sobie z tymi drobnymi

np.: ból głowy

- zaznajomienie z funkcją lekarza pierwszego kontaktu i przychodni „rodzinnej”

- nauka rejestrowania się w przychodni i zgłaszania na wizytę w umówionym terminie

- omówienie konieczności stosowania się do zaleceń lekarza

- nauka korzystania z usług apteki m.in. wykupywanie recept

- wdrażanie do zapoznawania się (samodzielnie lub z pomocą) z ulotką dołączoną do leku

przed jego zażyciem

- ćwiczenie umiejętności opatrywania drobnych skaleczeń, zakładania opatrunku na

złamania

- omówienie schematu działania w sytuacji realnego zagrożenia np.: pożar, wypadek

- ćwiczenie omówionych czynności

- przypomnienie numerów telefonów alarmowych

- omówienie schematu udzielania pierwszej pomocy

- nauka wykonywania kolejnych czynności podczas udzielania pierwszej pomocy

- omówienie uzależnień od różnych używek oraz sposobów radzenia sobie z nimi

- kształcenie umiejętności dbania o własne zdrowie

- nauka odmawiania przyjmowania używek

technologia informacyjna i biurowa

- doskonalenie umiejętności korzystania z komputera jako narzędzia do tworzenia

informacji (np.:obsługa edytora tekstu) oraz ich odbioru (np.: korzystanie z płyt CD)

- 12 -

PR

ZY

SP

OS

OB

IEN

IE D

O P

RA

CY

- ćwiczenie umiejętności zdobywania różnego rodzaju informacji w Internecie

- doskonalenie umiejętności korzystania z encyklopedii, słowników, leksykonów

multimedialnych

- doskonalenie umiejętności prowadzenia rozmowy telefonicznej: odbiór i przekazywanie

informacji

- nauka kserowania i drukowania dokumentów

- ćwiczenie umiejętności pieczętowania, dziurkowania i zszywania kartek

- nauka obsługi laminatora i bindownicy zgodnie z instrukcją obsługi

- wdrażanie do cierpliwości i sumienności podczas prac biurowych

- ćwiczenie poprawnego adresowania kopert, wypisywania druczków na przesyłki

polecone i paczki

- doskonalenie umiejętności pisania listów, pism urzędowych

- nauka segregowania dokumentów wg określonej cechy segregatorów wg alfabetu

praca i wypoczynek

- ćwiczenie umiejętności dokonywania własnej samooceny i autoprezentacji

- nauka pisania CV, życiorysu i podania o pracę

- kształtowanie umiejętności związanych z poszukiwaniem pracy, w tym korzystania

z różnych źródeł informacji

- zapoznanie z prawami i obowiązkami pracownika, przepisami bhp i ppoż

- wdrażanie do przestrzegania przepisów i regulaminów

- kształtowanie prawidłowej postawy uczniów wobec pracy, w aspekcie motywacji,

kompetencji i wykonania,

- przygotowanie do wykonywania (indywidualnie i zespołowo) różnych prac, mających

na celu zaspokojenie potrzeb własnych i otoczenia,

- kształtowanie poczucia odpowiedzialności za wykonaną prace

- nauka planowania dnia tak, aby było w nim miejsce na pracę i wypoczynek

- proponowanie różnych form spędzania czasu wolnego

- propagowanie aktywnych i zdrowych form wypoczynku

- uczenie spędzania czasu wolnego samodzielnie np.: czytanie książki, słuchanie muzyki

i w towarzystwie np.: granie w gry planszowe, wyjście do kina

- uświadamianie zainteresowań i zachęcanie do ich rozwijania

- zapoznanie z ofertą organizacji i grup hobbystycznych w najbliższym otoczeniu

- zachęcanie do brania udziału w konkursach, imprezach i zawodach zgodnie

z zainteresowaniami

- 13 -

TREŚCI PROGRAMOWE

Treści nauczania obejmują wiadomości ogólne, umożliwiające utrwalenie i poszerzenie

zakresu zdobytej dotychczas wiedzy i umiejętności oraz nabywanie nowych.

W ramach funkcjonowania osobistego i społecznego uczniowie będą poszerzali

i doskonalili swoją wiedzę i umiejętności z działów:

Język polski.

- aktywne słuchanie

- umiejętność wypowiadania się; wzbogacanie słownictwa

- komunikowanie się w różnych sytuacjach społecznych

- umiejętność czytania ze zrozumieniem

- pisanie zgodnie z zasadami gramatyki, ortografii i interpunkcji

- uwaga i pamięć

Matematyka.

- klasyfikowanie, segregowanie i porównywanie

- orientacja przestrzenna

- liczenie i przeliczanie w dostępnym zakresie

- dokonywanie pomiarów długości; rysowanie odcinków

- rozróżnianie monet i banknotów; dokonywanie obliczeń pieniężnych

- odczytywanie godzin na zegarze

- kalendarz; stosowanie cyfr rzymskich

- ważenie, odmierzanie i pomiar temperatury

Plastyka. Technika.

- odbiór sztuki

- aktywność plastyczna

- materiały i narzędzia techniczne

Przyroda.

- obserwacja przyrody

- doświadczenia przyrodnicze i umiejętności praktyczne

- świadomość i postawa proekologiczna

- 14 -

Informatyka.

- bezpieczeństwo i higiena pracy na komputerze

- prawidłowa obsługa komputera

- obsługa edytora graficznego

- obsługa edytora tekstu

- programy multimedialne

- Internet

Zagadnienia społeczno – wychowawcze.

- znajomość i akceptacja siebie

- prawo do ochrony intymności

- świadomość i akceptacja własnej niepełnosprawności

- umiejętność komunikowania się z otoczeniem

- prawidłowe relacje międzyludzkie, w tym między osobami przeciwnej płci

- świadomość wartości rodziny w życiu człowieka

- pełnienie różnych ról społecznych

- znajomość praw obywatelskich, dbanie o ich przestrzeganie

- poczucie przynależności do regionu, znajomość jego kultury i tradycji

- kształtowanie postaw: patriotycznej i proeuropejskiej

- zasady bezpieczeństwa w otoczeniu i w kontaktach międzyludzkich

Na przysposobieniu do pracy uczniowie będą zdobywali wiedzę i umiejętności praktyczne

z działów:

Gospodarstwo domowe.

- urządzanie i eksploatacja miejsca zamieszkania

- zasady bezpieczeństwa w domu

- prace porządkowe

- pranie i prasowanie

- przechowywanie ubrań i obuwia oraz drobne naprawy

- posługiwanie się pieniędzmi (zakupy, płacenie rachunków, oszczędzanie)

- pielęgnacja roślin doniczkowych

- 15 -

Przygotowywanie i podawanie potraw.

- higiena i bezpieczeństwo podczas sporządzania potraw

- naczynia i sztućce oraz sprzęty gastronomiczne

- wartość odżywcza pożywienia

- ważenie i odmierzanie

- warunki przechowywania żywności

- obróbka wstępna i cieplna surowców

- sporządzanie potraw z różnych surowców:

- potrawy i przetwory z warzyw i grzybów

- potrawy, przetwory i napoje z owoców

- potrawy i napoje z mleka i przetworów mlecznych

- potrawy z jaj

- potrawy i przetwory zbożowe

- potrawy z mięsa i ryb

- sporządzanie zup

- przygotowywanie ciast i deserów

- sporządzanie napojów

- zioła i przyprawy w kuchni

- kuchnia polska i regionalna

- nakrywanie i dekorowanie stołu

Rękodzieło.

- wytwarzanie dekoracji i pamiątek przy pomocy różnych technik:

- plastyczne (rysowanie, malowanie, wyklejanie, modelowanie z plasteliny)

- papieroplastyka (origami, decoupage scrapbooking, quiling, tea bags folding)

- filcowanie

- bukieciarstwo

- witrażownictwo

- tworzenie biżuterii z półproduktów

- pakowanie upominków

Zdrowie i higiena. Pierwsza pomoc.

- dbanie o własne zdrowie i higienę

- korzystanie z pomocy lekarza, apteki

- radzenie sobie z drobnymi dolegliwościami

- 16 -

- udzielanie pierwszej pomocy

- poznawanie czynników zagrażających zdrowiu

- sposoby unikania zagrożeń

Technologia informacyjna i biurowa.

- obsługa komputera

- korzystanie z Internetu jako nośnika informacji

- odbiór i przekazywanie informacji telefonicznych

- obsługa urządzeń biurowych

- pisanie listów i adresowanie kopert

- porządkowanie dokumentów

Praca i wypoczynek.

- efektywne szukanie pracy

- model pracownika

- planowanie dnia i organizacja czasu wolnego

- rozwijanie własnych zainteresowań i uzdolnień

- 17 -

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA

Zagadnienia z języka polskiego.

Treści nauczania Uczeń:

- aktywne słuchanie

- umiejętność wypowiadania się;

wzbogacanie słownictwa

- komunikowanie się w różnych

sytuacjach społecznych

- umiejętność czytania ze

zrozumieniem

- pisanie zgodnie z zasadami

gramatyki, ortografii i interpunkcji

- uwaga i pamięć

- słucha i rozumie dłuższe wypowiedzi, polecenia

- słucha utworów literackich, audycji radiowych itp.

- potrafi zachować kulturę słuchania: nie przeszkadza,

nie przerywa

- potrafi zbudować dłuższe wypowiedzi ustne na dany

temat stosując zasady gramatyki

- poprawnie intonuje wypowiedzi np.: rozkazy, pytania

- poszerza słownictwo poznając nowe pojęcia i zwroty

- umie komunikować swoje potrzeby i poglądy

- potrafi rozwiązywać problemy i konflikty przy

pomocy rozmowy

- umie czytać głośno i cicho, indywidualnie i zbiorowo

- potrafi oddać głosem nastrój tekstu

- umie odszukać i wskazać w tekście określone

informacje

- czyta czasopisma i książki wg zainteresowania

- zna i stosuje zasady gramatyczne podczas pisania

- zna i stosuje podstawowe zasady ortograficzne

- zna najczęściej używane znaki interpunkcyjne

i potrafi je odpowiednio zastosować podczas pisania

- umie przepisywać wyrazy i zdania oraz dłuższe

formy wypowiedzi

- umie uzupełniać luki w tekście wyrazami

w odpowiedniej formie

- podejmuje próby pisania z pamięci i ze słuchu

- umie skoncentrować się na wykonywanej czynności:

pisaniu/czytaniu

- potrafi opanować pamięciowo rymowanki, zwrotkę

wiersza itp.

- 18 -

Zagadnienia matematyczne.

Treści nauczania Uczeń:

- klasyfikowanie, segregowanie

i porównywanie

- orientacja przestrzenna

- liczenie i przeliczanie w dostępnym

zakresie

- dokonywanie pomiarów długości;

rysowanie odcinków

- rozróżnianie monet i banknotów;

dokonywanie obliczeń pieniężnych

- odczytywanie godzin na zegarze

- kalendarz; stosowanie cyfr

rzymskich

- ważenie, odmierzanie i pomiar

temperatury

- potrafi porównać i uporządkować przedmioty wg

określonej cechy

- umie tworzyć zbiory i podzbiory wg danej cechy

- stosuje ze zrozumieniem określenia: prawa, lewa, na

ukos, w górę, w dół, z przodu, z tyłu, nad, pod, obok

- umie określić kierunki względem siebie i innych

osób także w lustrzanym odbiciu

- przelicza do przodu i do tyłu po 1 i dziesiątkami od

danej liczby w zakresie 100

- umie porównać liczby przy pomocy znaków <,>,=

- dodaje i odejmuje (w dostępnym zakresie)

- wykonuje działania mnożenia i dzielenia

w dostępnym zakresie (w pamięci lub na konkretach)

- zna podstawowe jednostki miary: mm, cm, m

- umie zmierzyć i narysować odcinek o podanej

długości przy pomocy linijki

- zna i rozpoznaje podstawowe jednostki monetarne:

grosz, złotówka

- potrafi rozmieniać złotówki na grosze i dopełniać

grosze do złotówek

- umie dokonać typowych dla życia codziennego

obliczeń pieniężnych (na monetach i banknotach)

z uwzględnieniem pojęć: cena, ilość, wartość

- zna podstawowe jednostki zegarowe: sekunda,

minuta, godzina

- rozumie pojęcia: kwadrans, doba

- odczytuje godziny na zegarze w systemie 12 i 24

– godzinnym z uwzględnieniem pojęć: rano, po

południu, wieczorem

- umie wykonać proste obliczenia zegarowe

- zna nazwy pór roku, miesięcy i dni tygodnia

- potrafi zapisać datę stosując cyfry rzymskie

- umie przeliczać dni tygodnia i miesiące

- potrafi odczytać informacje z kalendarza

- rozumie pojęcia: pół roku, kwartał

- zna podstawowe jednostki wagi: gram, dekagram,

kilogram i objętości: mililitr, litr

- umie ważyć przedmioty na wadze elektronicznej

- potrafi odmierzać płyn przy pomocy miarki litrowej

- posługuje się pojęciem: stopnie Celsjusza

- umie odczytać wskazania termometra (bez

stosowania cyfr ujemnych)

- 19 -

Zagadnienia plastyczno – techniczne.

Treści nauczania Uczeń:

- odbiór sztuki

- aktywność plastyczna

- materiały i narzędzia techniczne

- poznaje dziedzictwo kulturowe najbliższego regionu

- potrafi określić kształt i fakturę obserwowanego

przedmiotu/obiektu

- rozpoznaje i nazywa wskazane barwy

- umie rysować ołówkiem, kredkami, flamastrami itp.

- potrafi malować różnymi farbami

- umie lepić z plasteliny i modeliny

- potrafi rzeźbić w masie solnej, glinie, mydle

- umie wykonywać prace plastyczne wg modelu,

z pamięci i z wykorzystaniem własnej wyobraźni

- potrafi obrysowywać, wycinać, wydzierać, składać

i sklejać (szeroko rozumiany) papier

- umie wykorzystać materiały przyrodnicze do

tworzenia kompozycji płaskich i przestrzennych

- rozróżnia materiały: papiernicze, drewniane,

metalowe, szklane, z tworzyw sztucznych,

włókiennicze, naturalne

- potrafi określić właściwość danego materiału

- umie wybrać materiał adekwatny do realizacji

konkretnego zadania

- potrafi posługiwać się różnymi narzędziami

technicznymi stosując zasady bezpieczeństwa

- zna różne sposoby łączenia materiałów

- potrafi oszczędnie gospodarować materiałem

Zagadnienia przyrodnicze.

Treści nauczania Uczeń:

- obserwacja przyrody

- doświadczenia przyrodnicze

i umiejętności praktyczne

- świadomość i postawa

proekologiczna

- umie obserwować przyrodę i nazywać zachodzące

w niej cyklicznie zmiany

- potrafi prowadzić obserwacje pogody

- umie zamieniać wodę w trzy stany skupienia

- potrafi odczytywać informacje z mapy fizycznej

- rozpoznaje i opisuje krajobrazy Polski

- umie wyróżnić faunę i florę lasu, parku, ogrodu, sadu

oraz łąki

- odczytuje wskazania termometra

- potrafi dostrzec piękno otaczającego świata

- dba o przyrodę i rozumie potrzebę jej ochrony

- potrafi segregować odpady

- dba o najbliższe środowisko

- zbiera surowce wtórne: makulatura, puszki, butelki

- 20 -

Zagadnienia z informatyki.

Treści nauczania Uczeń:

- prawidłowa obsługa komputera

- praca w edytorach graficznych

i edytorach tekstu

- korzystanie z programów

multimedialnych

- uruchamianie i bezpieczna obsługa

przeglądarek internetowych

- zna zasady właściwego korzystania z komputera

- ma świadomość niebezpieczeństw związanych

z jego niewłaściwym użytkowaniem

- zna elementy zestawu komputerowego i umie

prawidłowo się nimi posługiwać

- umie prawidłowo uruchomić i zamknąć komputer

- uruchamia i posługuje się wybranymi narzędziami

edytorów graficznych

- umie wykonać prosty rysunek za pomocą wybranych

narzędzi

- potrafi kopiować, usuwać, powiększać i pomniejszać

elementy rysunku

- uruchamia i posługuje się wybranymi narzędziami

edytora tekstu

- umie posługiwać się klawiszami: enter, delete, alt,

shift, spacja, caps lock

- potrafi formatować i modyfikować dokument

tekstowy poprzez: zmianę wyglądu czcionki,

wyrównanie tekstu, wypunktowanie i numerowanie

- umie wstawiać polskie znaki w edytorze tekstu

- potrafi kopiować, wycinać i wklejać tekst

- potrafi uruchomić płytę CD, DVD i obsługiwać ją

zgodnie z instrukcja

- umie korzystać z multimedialnych encyklopedii,

leksykonów i słowników i innych programów

- wie, co to jest adres internetowy, umie go wpisać

- uruchamia i obsługuje przeglądarki internetowe

- zna zbiór zasad obowiązujących użytkowników

Internetu czyli „netykietę”

- wie, jakie zagrożenia może nieść ze sobą Internet

i potrafi im zapobiegać

- korzysta z Internetu jako źródła informacji i rozrywki

z zastosowaniem koniecznych zasad bezpieczeństwa

- 21 -

Zagadnienia społeczno - wychowawcze.

Treści nauczania Uczeń:

- znajomość i akceptacja siebie

- prawo do ochrony intymności

- świadomość i akceptacja własnej

niepełnosprawności

- umiejętność komunikowania się

z otoczeniem

- prawidłowe relacje międzyludzkie,

w tym między osobami przeciwnej

płci

- wartość rodziny w życiu człowieka

- potrafi określić własne cechy fizyczne, nazwać

potrzeby i zainteresowania

- rozpoznaje i akceptuje istotę podstawowych

przemian psychofizycznych zachodzących w jego

organizmie

- umie dbać o własne ciało (zdrowie, higienę)

- rozpoznaje i nazywa emocje

- zna sposoby właściwego radzenia sobie z nimi

- umie dokonać oceny własnego postępowania

(dobre/złe)

- rozumie, czym jest intymność i, że każdy człowiek

ma do niej prawo

- rozumie konsekwencje przekraczania sfery intymnej

człowieka

- rozumie potrzebę stosowania zasady ograniczonego

zaufania wobec innych osób

- ma świadomość swojej niepełnosprawności

i ograniczeń jakie ze sobą niesie

- akceptuje siebie jako osobę niepełnosprawną

- zna przywileje i uprawnienia niepełnosprawnych

- zna instytucje/urzędy pomagające niepełnosprawnym

- komunikuje się z otoczeniem w dostępny sposób,

w tym pozawerbalnie

- umie wyrażać swoje poglądy i oczekiwania

- szanuje zdanie innych osób

- potrafi prosić o pomoc

- korzysta z urządzeń komunikacyjnych

- potrafi dostrzec różnice między ludźmi warunkowane

przez płeć

- przejawia wrażliwość na potrzeby i uczucia innych

- potrafi też samodzielnie podejmować decyzje

- akceptuje wady i zalety innych osób

- potrafi współdziałać z innymi, pomagać im

- potrafi rozwiązywać ewentualne konflikty w sposób

akceptowany społecznie

- potrafi być asertywny

- jest ostrożny w zawieraniu nowych znajomości

(także w Internecie)

- potrafi poinformować o zjawisku przemocy, które go

dotyczy lub, którego był świadkiem

- zna pojęcie rodziny, umie określić jej podstawowe

funkcje i znaczenie w życiu człowieka

- identyfikuje się ze swoją rodziną, jej wartościami

- 22 -

- pełnienie różnych ról społecznych

- znajomość praw obywatelskich

- poczucie przynależności do regionu

- postawa patriotyczna

i proeuropejskiej

- zasady bezpieczeństwa w otoczeniu

i tradycjami; szanuje je i pielęgnuje

- utrzymuje prawidłowe relacje z członkami rodziny

- bierze aktywny udział w życiu rodziny pełniąc w niej

pozytywnie swoje role i wypełniając powierzone

obowiązki

- rozumie, że każdy człowiek pełni wiele ról

społecznych

- pełni role społeczne zgodnie z obowiązującymi

normami

- rozumie, że posiada prawa obywatelskie

- potrafi korzystać i dochodzić swoich praw

- posługuje się dowodem osobistym i innymi

dokumentami

- potrafi wypełnić druki formularzy

- wie, w jakim urzędzie/instytucji można załatwić daną

sprawę

- zna dobra kulturowe i zabytki swojego regionu

- potrafi korzystać z ofert instytucji kulturalnych

- potrafi podać przykłady tradycji i zwyczajów

związanych z regionem

- zna symbole narodowe i umie okazać im szacunek

- ma świadomość przynależności narodowej

- zna pojęcie Unia Europejska i posiada podstawową

wiedzę na jej krajów członkowskich i symboliki

- wie, jak zachować się w sytuacji pożaru

- zna drogi ewakuacyjne w budynkach, w których

przebywa

- zna i respektuje zasady ruchu drogowego

- rozpoznaje wybrane znaki drogowe

- potrafi bezpiecznie poruszać się po różnych drogach

(pieszo i na rowerze)

- bezpiecznie korzysta z komunikacji publicznej

- 23 -

Gospodarstwo domowe.

Treści nauczania Uczeń:

- urządzanie i eksploatacja miejsca

zamieszkania

- zasady bezpieczeństwa w domu

- prace porządkowe

- pranie i prasowanie

- przechowywanie ubrań i obuwia

oraz drobne naprawy

- rozpoznaje charakterystyczne dla danego

pomieszczenia elementy wyposażenia

- rozumie potrzebę estetycznego i ergonomicznego

urządzania pomieszczeń

- zna podstawowe rodzaje instalacji

- rozpoznaje ich elementy konstrukcyjne

- potrafi odczytywać wskazania liczników energii

- rozumie potrzebę racjonalnego gospodarowania

energią elektryczną i cieplną oraz gazem i wodą

- potrafi określić prawidłowe i nieprawidłowe

zachowania w domu

- przewiduje skutki nieprawidłowych zachowań

i zapobiega im

- zna zasady bezpiecznego korzystania z instalacji

- korzysta z urządzeń technicznych zgodnie

z instrukcją obsługi i zasadami bhp

- zna numery telefonów alarmowych i potrafi

odpowiednie służby zawiadomić o sytuacji

zagrożenia

- potrafi określić, które prace porządkowe powinny

być wykonywane codziennie, a które rzadziej

- rozpoznaje różne środki czystości i określa ich

przeznaczenie

- wykonuje proste prace porządkowe w domu i w jego

obejściu

- segreguje odpady

- rozpoznaje oznaczenia na metkach dotyczące

sposobu prania, suszenia i prasowania i stosuje się do

nich

- stosuje środki piorące i wywabiające plamy zgodnie

z zaleceniami producenta

- potrafi posegregować pranie wg kolorów,

temperatury prania

- umie nastawić pralkę automatyczną na odpowiedni

cykl prania

- potrafi ustawić odpowiednią temperaturę na żelazku

w zależności od rodzaju prasowanej tkaniny

- przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas

prasowania i obsługi pralki automatycznej

- utrzymuje porządek w szafach z odzieżą i obuwiem

- umie zadbać o czystość obuwia

- potrafi przyszyć guzik, naszyć łatkę i zacerować

dziurę

- 24 -

- posługiwanie się pieniędzmi

- pielęgnacja roślin doniczkowych

- dokonuje obliczeń pieniężnych w dostępnym

zakresie

- potrafi zaplanować wydatki

- rozumie potrzebę oszczędzania

- dysponuje własnymi pieniędzmi

- samodzielnie lub ze wsparciem dokonuje zakupów

w różnych rodzajach sklepów

- samodzielnie lub ze wsparciem opłaca rachunki

- potrafi wycenić własne wytwory na sprzedaż

- rozpoznaje potrzeby roślin po ich wyglądzie

- potrafi podlewać, przesadzać, rozsadzać, zraszać,

podlewać i wzmacniać rośliny odżywką

- 25 -

Przygotowywanie i podawanie potraw.

Treści nauczania Uczeń:

higiena i bezpieczeństwo podczas

sporządzania potraw

naczynia i sztućce oraz sprzęty

gastronomiczne

wartość odżywcza pożywienia

ważenie i odmierzanie

warunki przechowywania żywności

obróbka wstępna i cieplna surowców

- zakłada odpowiednie obuwie i strój ochronny do prac

w pracowni gastronomicznej

- wie, jakie znaczenie ma w kuchni właściwa

organizacja pracy oraz higiena

- zna i stosuje się do regulaminu pracowni oraz

przepisów bhp

- rozpoznaje urządzenia i sprzęt stosowany w kuchni

- stosuje sprzęt kuchenny zgodnie z instrukcją obsługi

- potrafi dobrać naczynia i sztućce do podawanej

potrawy i napoju

- potrafi wymienić składniki odżywcze i określić ich

funkcję w organizmie

- zna pojęcie: witaminy i wie, jaki jest ich wpływ na

zdrowie człowieka

- zna pojęcia: surowiec, półprodukt, potrawa i posiłek

- potrafi ocenić surowce/potrawy za pomocą zmysłów

(ocena organoleptyczna)

- określa zasady żywienia wg piramidy żywieniowej

- potrafi scharakteryzować posiłki: śniadanie,

II śniadanie, obiad, podwieczorek i kolacja

- wie, co to jest dieta i potrafi podać przykłady

- umie zaplanować dzienny i tygodniowy jadłospis

- potrafi korzystać z książki kucharskiej

- potrafi wyjaśnić cel mierzenia i ważenia

- umie odważyć surowce wykorzystując różne wagi

- odmierza surowce za pomocą naczynia miarowego,

łyżki, szklanki

- umie określić charakterystyczne cechy wybranych

surowców oraz warunki ich przechowywania

- umie właściwie korzystać z chłodziarko – zamrażarki

- potrafi wykorzystać w praktyce odpowiednie metody

utrwalania żywności: zamrażanie, suszenie,

pasteryzacja, sterylizacja, kiszenie, marynowanie

- zna cele obróbki wstępnej surowców

- umie wykonać czynności obróbki wstępnej: mycie,

obieranie i płukanie, rozdrabnianie, mieszanie,

porcjowanie i wyrabianie

- umie wymienić cele i metody obróbki cieplnej

- potrafi scharakteryzować wybrane metody obróbki

cieplnej: gotowanie, smażenie, duszenie, pieczenie

- umie przeprowadzić obróbkę cieplną wybranych

surowców wskazaną metodą

- 26 -

potrawy i przetwory z warzyw

i grzybów

potrawy, przetwory i napoje z owoców

potrawy i napoje z mleka i przetworów

mlecznych

potrawy z jaj

potrawy i przetwory zbożowe

potrawy z mięsa i ryb

sporządzanie zup

przygotowywanie ciast i deserów

- wymienia przetwory z warzyw i grzybów

- zna zasady przygotowywania surówek

- potrafi przyrządzić wg receptury wybrane surówki

- umie przyrządzić wg receptury wybrane potrawy

z warzyw i grzybów

- potrafi wymienić potrawy, przetwory i napojów

sporządzane z owoców

- umie przyrządzić wg receptury wybrane potrawy,

przetwory i napoje

- zna asortyment produktów mlecznych

- potrafi wskazać możliwości zastosowania mleka

i jego przetworów

- umie przyrządzić wg receptury wybrane potrawy

i napoje z zastosowaniem mleka i jego przetworów

- potrafi omówić budowę jaj i określić ich świeżość

- zna wartość odżywczą jaj

- umie odkazić jaja

- potrafi przyrządzić wg receptury wybrane potrawy

z jaj

- zna różne rodzaje zbóż i mąki oraz możliwości ich

zastosowania w produkcji potraw

- umie dokonać podziału i przyrządzić ciasta:

zarabiane na stolnicy, wyrabiane w naczyniu,

mieszane

- potrafi przyrządzić wg receptury potrawy z użyciem

mąk, makaronów i kasz

- umie upiec chleb i przygotować kanapki na różne

okazje

- zna różne rodzaje mięsa

- potrafi ocenić świeżość mięsa i ryb

- zna różne sposoby przygotowywania mięsa i ryb:

gotowanie, smażenie, duszenie i pieczenie

- umie przyrządzić według receptury wybrane potrawy

z mięsa i ryb

- potrafi odpowiednio podać przyrządzone potrawy

- umie przyrządzić według receptury wybrane zupy

- potrafi dobrać dodatki do zup czystych

- umie odpowiednio podać przyrządzone zupy

i dodatki

- umie przygotować wg receptury ciasta: drożdżowe,

kruche, półkruche, biszkoptowe, biszkoptowo –

tłuszczowe, parzone, francuskie, piernikowe

- potrafi upiec i wykończyć ciasta zgodnie z przepisem

- umie wykonać wg receptury wybrane desery,

udekorować je i odpowiednio podać

- 27 -

sporządzanie napojów

zioła i przyprawy w kuchni

kuchnia polska i regionalna

nakrywanie i dekorowanie stołu

- umie sporządzić napoje zimne i gorące

- potrafi przyrządzić napary kawy różnymi metodami

- wie, jak podać przyrządzone napoje

- potrafi określić, co to są przyprawy i zioła oraz

w jakim celu je stosujemy

- umie dokonać podziału przypraw i ziół

- rozróżnia najczęściej stosowane przyprawy i zioła za

pomocą zmysłów (organoleptycznie)

- potrafi dobrać przyprawy i zioła do określonych

potraw, zrobić napar z ziół na różne dolegliwości

- potrafi wykonać na podstawie receptury

charakterystyczne potrawy kuchni polskiej

- potrafi sporządzić wg receptury wybrane potrawy

kuchni śląskiej

- zna i umie przygotować wg receptury

charakterystyczne potrawy świąteczne

- zna podstawowe zasady nakrywania i dekorowania

stołu

- potrafi złożyć serwetki wg różnych wzorów

- umie nakryć stół na różne okazje: święta, przyjęcia

- 28 -

Rękodzieło.

Treści nauczania Uczeń:

- wytwarzanie dekoracji i pamiątek

przy pomocy technik plastycznych

- posługiwanie się technikami

papieroplastycznymi: origami,

decoupage, scrapbooking, quilling,

tea bags folding

- filcowanie

- bukieciarstwo

- witrażownictwo

- tworzenie biżuterii z półproduktów

- pakowanie upominków

- zna różne techniki plastyczne i potrafi je zastosować

- rysuje, maluje, modeluje z plasteliny, bibuły,

wydziera, wykleja, wycina

- zna podstawowe wzory tzw. bazy w technice origami

- potrafi składać wg wzoru proste modele

- stosuje technikę origami kółkowego

- zna podstawy techniki decoupage i stosuje ją

- zna technikę ozdabiania zdjęć tzw. scrapbooking

- zna technikę ozdabiania kartek papierowymi

paseczkami tzw. quilling

- zna technikę ozdabiania kartek za pomocą zużytych

papierowych torebek po herbatach ekspresowych

tzw. tea bags folding

- potrafi zaplanować pracę, dobrać odpowiednie

narzędzia i materiały

- umie wykonać kolejno wszystkie czynności, które

pozwolą na ozdobienie danego przedmiotu/kartki

wybraną metodą

- stara się pracować cierpliwie i dokładnie

- dba o racjonalne wykorzystanie materiału oraz

o estetykę wykonywanych prac

- zna technikę filcowania na mokro i na sucho

- przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas pracy

z igłami

- wykonuje z filcu broszki, ozdoby do włosów,

kolczyki

- potrafi wykonać proste dekoracje (stroiki, wieńce)

i bukiety ze świeżych i suszonych kwiatów

- przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas pracy

z ostrymi narzędziami

- rozwija pomysłowość i stara się podejmować

twórcze działania

- potrafi malować farbami witrażowymi na płaskich

i wypukłych powierzchniach szklanych

- dba o estetykę pracy

- umie dobrać półprodukty w zależności od tego, czy

mają powstać kolczyki, bransoletka czy korale

- potrafi pracować cierpliwie i precyzyjnie wykonywać

swoje czynności

- potrafi dobrać wielkość pudełka czy papierowego

arkusza do pakowanego przedmiotu

- umie dobrać wstążkę i ozdoby do pudełka/papieru

- 29 -

Zdrowie i higiena. Pierwsza pomoc.

Treści nauczania Uczeń:

- dbanie o własne zdrowie i higienę

- korzystanie z pomocy lekarza, apteki

- radzenie sobie z drobnymi

dolegliwościami i udzielanie

pierwszej pomocy

- czynniki zagrażające zdrowiu oraz

sposoby ich unikania

- zna zasady higienicznego trybu życia

- dba o estetykę wyglądu zewnętrznego

- dba o higienę jamy ustnej i całego ciała

- (dotyczy dziewcząt) potrafi wykonać makijaż

stosowny do okazji

- przyjmuje prawidłową postawę ciała podczas

wykonywania różnych czynności

- zna podstawowe zasady racjonalnego odżywiania

- potrafi nazwać swoje dolegliwości

- rozpoznaje przychodnię, do której należy i lekarza

rodzinnego

- potrafi (samodzielnie lub ze wsparciem)

zarejestrować się w przychodni i zgłosić się na

wizytę w umówionym terminie

- przestrzega zaleceń lekarskich

- potrafi wykupić recepty w aptece

- przed zażyciem leku zapoznaje się z ulotką

dołączoną do opakowania

- zna sposoby radzenia sobie z drobnymi

dolegliwościami i skaleczeniami

- umie właściwie zareagować w sytuacji realnego

zagrożenia

- zna schemat pierwszej pomocy przedmedycznej

- potrafi wymienić numery alarmowe

- umie wezwać pomoc do wypadku

- zna skutki uzależnień oraz sposoby radzenia sobie

z nimi

- dba o swoje zdrowie

- potrafi propagować zasady zdrowego stylu życia

- umie odmawiać, gdy ktoś proponuje mu używkę

- 30 -

Technologia informacyjna i biurowa.

Treści nauczania Uczeń:

- komputer i Internet jako nośniki

informacji

- odbiór i przekazywanie informacji

telefonicznych

- obsługa urządzeń biurowych

- pisanie listów i adresowanie kopert

- porządkowanie dokumentów

- potrafi prawidłowo korzystać ze sprzętu

komputerowego

- używa komputera jako narzędzia do tworzenia (np.:

pisanie życiorysu) i odbioru informacji (np.: płyty

multimedialne)

- korzysta z Internetu jako nośnika informacji

z zastosowaniem koniecznych zasad bezpieczeństwa

- potrafi odbierać telefon

- umie wysłuchać i przekazać uzyskane w rozmowie

telefonicznej informacje

- potrafi wybrać numer telefonu i zainicjować

i przeprowadzić rozmowę

- potrafi kserować i drukować

- umie pieczętować, zszywać, obsługiwać bindownicę

i laminator

- przestrzega zasad bezpieczeństwa w czasie pracy

z urządzeniami biurowymi

- potrafi prawidłowo zaadresować kopertę

- umie wypisać druczek na list polecony lub paczkę

- zna podstawowe zasady epistolografii

- potrafi samodzielnie lub ze wsparciem napisać list,

pismo do urzędu itp.

- umie posegregować dokumenty wg określonej cechy

np.: przepisy kulinarne wg typu potrawy (zupa, deser

itp.)

- potrafi opisać zawartość teczek/segregatorów

- potrafi ułożyć teczki/segregatory w określonym

porządku np.: alfabetycznie

- 31 -

Praca i wypoczynek.

Treści nauczania Uczeń:

- efektywne szukanie pracy

- model pracownika

- organizowanie czasu wolnego

- rozwijanie własnych zainteresowań

i uzdolnień

- zna swoje mocne i słabe strony

- ma motywację do podjęcia pracy i potrzebne

kompetencje

- korzysta z różnych źródeł informacji podczas

szukania pracy

- potrafi przygotować swój życiorys i cv

- zna podstawowe prawa i obowiązki pracownika

- posiada odpowiednie wiadomości i umiejętności

niezbędne do wykonywania zestawu zadań

zawodowych właściwych dla danego zawodu

(kwalifikacje zawodowe)

- umie zadbać o bezpieczeństwo i higienę pracy

- przestrzega przepisów przeciwpożarowych

- potrafi zorganizować sobie stanowisko pracy

- umie współpracować i współdziałać w zespole

- potrafi rozwiązywać ewentualne konflikty

interpersonalne w sposób akceptowany społecznie

- potrafi zaplanować i zorganizować czas wolny

- zna aktywne i zdrowe formy wypoczynku

- potrafi wykazać zalety aktywnego spędzania czasu

wolnego

- dokonuje realnej samooceny

- potrafi dokonać autoprezentacji

- definiuje i rozwija swoje zainteresowania

- świadomie wybiera przynależność do grup

hobbystycznych i organizacji

- bierze aktywny udział w konkursach, imprezach

i zawodach zgodnie ze swoimi zainteresowaniami

- 32 -

METODY NAUCZANIA

Przy realizacji programu konieczne jest właściwe zaplanowanie wszystkich zajęć. Od

wyboru metod nauczania zależy, czy zaplanowane przez nas cele zostaną osiągnięte. W pracy

z uczniami z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz

z niepełnosprawnościami sprzężonymi zaleca się wprowadzenie zróżnicowanych metod nauczania,

zależnie od rodzaju przekazywanych treści. Najczęściej stosowanymi metodami nauczania są

zaproponowane przez F. Szloska (1998):

1. Metody podające – polegają na podaniu uczniowi przez nauczyciela gotowych treści lub pracę

ze źródłami informacji. Należy je uatrakcyjniać planszami, tabelami lub filmami. Należą tu przede

wszystkim:

- wykład informacyjny – polega na przekazywaniu za pomocą odpowiednio dobranych słów

określonych informacji np.: zasady bezpieczeństwa i pracy na zajęciach

- pogadanka – polega na stawianiu uczniom kolejnych, przemyślanych pytań oraz

uzyskaniu od nich odpowiedzi np.: rodzaje i zastosowanie materiałów plastycznych

- objaśnienie lub wyjaśnienie – polega na zwięzłym określeniu faktu charakterze

teoretycznym np.: instrukcje obsługi urządzeń

- praca z książką/ćwiczeniami np.: przepisywanie regułki, sporządzanie notatki

2. Metody aktywizujące – polegają na stworzeniu sytuacji problemowej i poszukiwaniu przez

uczniów sposobu jej rozwiązania:

- gry dydaktyczne – są to celowo zorganizowane sytuacje, w których uczniowie otrzymują

przydzielone zadania i rozwiązują je indywidualnie lub grupowo, mogą to być np.: rebusy,

krzyżówki, zagadki

- metoda projektów – polega na przydzieleniu uczniom zadań cząstkowych, realizowanych

indywidualnie oraz na ustaleniu terminu ukończenia całości pracy np.: planowanie

okresowych prac porządkowych w gospodarstwie domowym

3. Metody eksponujące – polegają na przyswajaniu określonej wiedzy poprzez ogląd czyli np.:

- film/program telewizyjny np.: pierwsza pomoc przy oparzeniach

- pokaz np.: wycieczki do zakładów pracy i zapoznanie się z ich specyfiką

- foliogram np.: etapy produkcji chleba

- prezentacja wyrobów np.: dekoracje wykonane metodą decoupage

Metody te wymagają przygotowania uczniów do ich odbioru oraz pełnego uczestnictwa podczas

ekspozycji. Obejmują również dyskusje po zakończeniu ekspozycji i wyciąganie wniosków.

- 33 -

4. Metody praktyczne – to praktyczne działanie uczniów, wykonywanie zadań, projektów. Są one

charakterystyczne dla lekcji wytwórczych:

- pokaz z objaśnieniem – jest to demonstracja czynności, kolejność wykonywania, ich

prawidłowości, połączonej z słownym komentarzem nauczyciela, metodę tę można

stosować przy realizacji wszystkich działów programowych np.: pokaz prawidłowej

organizacji stanowiska pracy

- ćwiczenia przedmiotowe – polegają na zastosowaniu w praktyce wiedzy teoretycznej

zdobytej przez uczniów np.: sposoby opatrywania skaleczeń

5. Metody programowe z użyciem komputera np.: obliczanie wartości energetycznej produktów

spożywczych

Wybór metod pracy zależy oczywiście do nauczyciela, który będzie kierował się oceną ich

przydatność w drodze do osiągnięcia zamierzonych celów.

- 34 -

OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW

Istotnym elementem procesu kształcenia jest sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów.

Dzięki niemu możliwe jest informowanie ucznia (i rodzica) o poziomie jego osiągnięć,

wskazywanie i wspieranie rozwoju oraz motywowanie do dalszej pracy. Ocenianie stanowi

integralną część procesu nauczania i uczenia się. Powinno być dokładne i systematyczne.

Dokonując oceny należy kierować się ściśle określonymi kryteriami, jak również jasno określić

zakres umiejętności i obszar, który oceniamy.

Ze względu na specyficzny charakter edukacji uczniów z upośledzeniem umysłowym

w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi,

a także indywidualne tempo i zakres nauki każdego ucznia, osiągnięcia w poszczególnych sferach

oddziaływań pedagogicznych są planowane indywidualnie. /podstawa programowa/

W praktyce stosowane są dwa sposoby oceniania: bieżące i okresowe. Bieżące motywuje

ucznia do systematycznej pracy, pozwala rozpoznać jego mocne i słabe strony, obserwować jego

rozwój. Nauczyciel ma dzięki niemu możliwość obserwowania efektywności stosowanych metod

i form pracy, dzięki czemu może ciągle doskonalić swój warsztat. Ocenianie okresowe

przeprowadzane jest najczęściej pod koniec semestru czy roku szkolnego. Ma ono formę oceny

opisowej, w której podkreśla się głównie mocne strony ucznia, w mniejszym stopniu zwracając

uwagę na występujące trudności – słabe strony.

W procesie nauczania proponujemy zastosować następujące sposoby kontroli postępów ucznia:

- obserwację pracy ucznia na lekcji – dostarcza ona nauczycielowi informacji o ogólnych

predyspozycjach ucznia: umiejętności koncentracji, organizowania warsztatu pracy,

współpracy w grupie i aktywności na zajęciach;

- kontrolę ustną – podstawą tej metody jest formułowanie przez nauczyciela jasnych

i precyzyjnych pytań; nauczyciel nie musi do tego wywoływać ucznia na środek klasy, pytania

mogą być zadawane grupie, a odpowiada ten, który potrafi; za każdą poprawną odpowiedź

uczeń otrzyma np.: plus, a ten który zbierze ich najwięcej ocenę (zgodną z WSO);

- kontrolę pisemną – może ona być przeprowadzana w różnych formach np.: prace domowe,

uzupełnianie ćwiczeń na podstawie tekstu itp.; nauczyciel ocenia ucznia pod kątem

umiejętności poszukiwania i selekcji informacji oraz wykazywania się samodzielnością

w działaniu; kryteria oceniania powinny być jasno sformułowane;

System sprawdzania i oceniania uczniów powinien być zgodny z aktualnym rozporządzeniem

MEN oraz wewnątrzszkolnym systemem oceniania i promowania uczniów.

- 35 -

BIBLIOGRAFIA

Białka U.: Zajęcia techniczne. Podręcznik, Wydawnictwo Operon, Gdynia 2009

Dzięgielewska Z.: Porady praktyczne na cztery pory roku, Wydawnictwo Spółdzielcze,

Warszawa 1988

Gumowska I.: Dom bez tajemnic, Wydawnictwo „Alfa”, Warszawa 1990

Kent C.: Wszystko dla domu, Wydawnictwo „Świat Książki”, Warszawa 1998

Kiałka D.: Informatyka Europejczyka. Podręcznik do szkoły podstawowej kl. IV – VI,

Wydawnictwo Helion, Gliwice 2006

Konarzewska M., Zielonka B., Konarzewska – Sokołowska M.: Technologia gastronomiczna

z towaroznawstwem Podręcznik dla zawodu kucharz małej gastronomii w zasadniczej

szkole zawodowej, Wydawnictwo REA, Warszawa 2003 (cz. 1) i 2004 (cz.2)

Kowalczyk I.: Zajęcia papieroplastyczne. Zeszyt tematyczny z ćwiczeniami dla ucznia, Wyd.

Operon, Gdynia 2009

Łapińska U.: Poradnik pani domu, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1984

Magalska D.: Technologia gastronomiczna z elementami higieny i wyposażenia. Dla klasy I szkoły

zasadniczej, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 1997

Magalska D.: Technologia gastronomiczna. Dla klasy II szkoły zasadniczej, Wydawnictwo WSiP,

Warszawa 1998

Magalska D.: Technologia gastronomiczna. Dla klasy III szkoły zasadniczej, Wydawnictwo WSiP,

Warszawa 1999

Mikołajczak A.: Pierwsza pomoc. Ilustrowany poradnik, Wydawnictwo Publicat, Poznań 2008

Phillips B.: ABC gospodarstwa domowego. 4000 porad, Wydawnictwo Agencja Muza, Warszawa

1991

Piszczek M.: Przewodnik dla nauczycieli uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu znacznym

i umiarkowanym, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno – Pedagogicznej,

Warszawa 2001

Podręcznik do nauki pierwszej pomocy dla nauczyciela red. Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej

Pomocy, Warszawa 2006

Ros D.: Ozdoby z ceramiki, Wydawnictwo „Świat Książki”, Warszawa 1998

Rybarska M.: Zajęcia kulinarne. Zeszyt tematyczny z ćwiczeniami dla ucznia, Wydawnictwo

Operon, Gdynia 2009

Serafin T.: Ponadgimnazjalna, specjalna szkoła przysposobienia do pracy. Poradnik dla nauczycieli

i specjalistów, MENiS, Warszawa 2005

- 36 -

Serafin T.: Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do

podjęcia nauki w szkole. Poradnik dla organizatorów działań, dla terapeutów oraz dla

rodziców, MENiS, Warszawa 2005

Smith E.: Stroiki wiankowe na różne okazje, Wydawnictwo „Klub dla ciebie”, Warszawa

Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych, Wydział Nauczycielski Wyższej

Szkoły Inżynierskiej im. K. Pułaskiego w Radomiu, Radom 1998

Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych, Wydział Nauczycielski Wyższej

Szkoły Inżynierskiej im. K. Pułaskiego w Radomiu, Radom 1998