การปรบปรงผลตภาพการผลตดวยระบบการผลตแบบดง กรณศกษา : โรงงานผลตหวเตาแกส

PRODUCTIVITY IMPROVEMENT BY PULL PRODUCTION SYSTEM : A CASE STUDY OF GAS STOVE HEAD INDUSTRY

วฒนชย ประสงค WATTANACHAI PRASONG

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวศวกรรมอตสาหการ ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ

คณะ วศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

พ.ศ. 2554

การปรบปรงผลตภาพการผลตดวยระบบการผลตแบบดง กรณศกษา : โรงงานผลตหวเตาแกส

วฒนชย ประสงค

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวศวกรรมอตสาหการ ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ

คณะ วศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

พ.ศ. 2554

PRODUCTIVITY IMPROVEMENT BY PULL PRODUCTION SYSTEM : A CASE STUDY OF GAS STOVE HEAD INDUSTRY

WATTANACHAI PRASONG

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF ENGINEERING

IN INDUSTRIAL ENGINEERING DEPARTMENT OF INDUSTRIAL ENGINEERING FACULTY OF ENGINEERING

RAJAMANGALA UNIVERSITY OF TECHNOLOGY THANYABURI 2011

วทยานพนธฉบบนเปนงานวจยทเกดจากการคนควาและวจยขณะทขาพเจาศกษาอยใน คณะวศวกรรมศาสตร มหาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร ดงนนงานวจยในวทยานพนธฉบบนถอเปนลขสทธของมหาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบรและขอความตางๆในวทยานพนธฉบบน ขาพเจาขอรบรองวาไมมการคดลอกหรอน างานวจยของผอนมาน าเสนอในชอของขาพเจา

นายวฒนชย ประสงค

COPYRIGHT ©2011 ลขสทธ พ.ศ. 2554 FACULTY OF ENGINEERING คณะ วศวกรรมศาสตร RAJAMANGALA UNIVERSITY OF TECHNOLOGY THANYABURI มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

ก

หวขอวทยานพนธ การปรบปรงผลตภาพการผลตดวยระบบการผลตแบบดง กรณศกษา : โรงงานผลตหวเตาแกส นกศกษา นายวฒนชย ประสงค รหสประจ าตว 115170440414-4 ปรญญา วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา วศวกรรมอตสาหการ ปการศกษา 2553 อาจารยผควบคมวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร. ณฐา คปตษเฐยร

บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงคเพอน าระบบการผลตแบบดง (Pull System) มาเปนเครองมอในการ

ชวยเพมผลตภาพใหกบสายการผลตตวอยาง จากการศกษาขอมลในอดตพบวาในสายการผลตขาดระบบสงการผลตทชดเจน จ านวนเครองจกรทไมไดใชงานมากถง 40% ของเครองจกรทงหมด การไหลของงานทไมตอเนอง จ านวนลอตการผลตมขนาดใหญถง 2,000-6,000 ชนตอลอต และมลคาสนคาคงคลงสงถง 2,239,804 บาทตอเดอน ขนตอนการด าเนนการวจยประกอบดวย การคนหาความสญเปลาในกระบวนการผลต โดยใชแผนภาพการไหลของงานและขอมล วเคราะหปญหาและสาเหตของการเกดปญหาโดยใชทฤษฎความสญเปลาทง 7 ประการ แลวท าการปรบปรงสายการผลตตวอยาง โดยการจดท าผงโรงงานใหม จดท าวธการปฏบตงานมาตรฐาน จดท าเวลามาตรฐาน และประยกตใชระบบคมบงในการควบคมวสดคงคลงทงกอนและหลงกระบวนการของสายการผลตตวอยาง

ผลการวจย แสดงวาระบบการผลตแบบดงสามารถเพมผลตภาพการผลตใหกบกระบวนการผลต 22.27% โดยมกระบวนการผลตทไหลอยางตอเนอง พนทใชในการผลตลดลง 192.25 ตารางเมตร คดเปน 33.10% รอบเวลาการผลตชนงานลดลง 14.55% มการปฏบตงานทเปนมาตรฐาน และมจ านวนสนคาคงคลงทเปนวตถดบกอนกระบวนการ ระหวางกระบวนและหลงกระบวนการลดลง 38.90% สามารถควบคมระดบวสดคงคลง และลดมลคาของสนคาคงคลงลง 23.54% ค าส าคญ : ระบบการผลตแบบดง / ความสญเปลา 7 ประการ / ระบบคมบง

ข

Thesis Title: PRODUCTIVITY IMPROVEMENT BY PULL PRODUCTION SYSTEM : A CASE STUDY OF GAS STOVE HEAD INDUSTRY

Student Name: Mr. Wattanachai Prasong Student ID: 115170440414-4 Degree Award: Master of Engineering Study Program: Industrial Engineering Academic year : 2010 Thesis Advisor: Assistant Professor Dr. Natha Kuptasthien

ABSTRACT

The objective of this research was to apply a Pull Production System to increase

productivity for a sample production line. Previous data showed uncleared production order release, 40% of unutilized machines, a large lot size of 2,000 – 6,000 pieces and high inventory cost up to 2,239,804 Baht per month.

The research methodology included a search of wastes in the production processes by using Material and Information Flow Charts, an analysis of problems and their causes by using the theory of 7 wastes, an improvement of the production line by setting a new plant layout, creating standard practices, preparing standard time and applying Kanban system for inventory control.

The result showed that the Pull Production System can increase productivity up to 22.27%, decrease production area to 192.25 m2 which account for 33.10 %, reduce cycle time to 14.55%, provide better work standard, decrease raw materials, work in process and output inventory 38.90%, control inventory level, and reduce inventory costs for 23.54 %. Keywords : Pull Production System / 7 Wastes / Kanban systems.

ค

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสามารถส าเรจลลวงและสมบรณได เนองจากความกรณาและความชวยเหลอเปนอยางยงจาก ผศ. ดร. ณฐา คปตษเฐยร อาจารยทปรกษาหลกวทยานพนธ ทไดใหความรค าแนะน า ขอเสนอแนะ และตรวจสอบขอบกพรอง ในการจดท าวทยานพนธ และขอบคณ ดร.กรกฎ เหมสถาปตย ดร.ระพ กาญจนะ และ ดร.กลชาต จลเพญ ประธานและคณะกรรมการสอบวทยานพนธ ส าหรบค าแนะน า ขอเสนอแนะ ขอคดเหนตางๆทเปนประโยชนในการวจยในครงนจนส าเรจ

ขอขอบพระคณ คณภาณพงศ มากสนธ ผจดการฝายสงเสรมและพฒนาระบบ JIT บรษทสามมตรมอเตอรสแมนแฟคเจอรง จ ากด (มหาชน) ทไดสอนและใหความร เรองระบบการผลตแบบโตโยตา (Toyota Production System: TPS) หรอระบบทนเวลาพอด (Just In Time: JIT) ซงเปนแนวทางในการจดท าวทยานพนธในครงน และขอขอบคณทมงาน หวหนางานและพนกงานของโรงงานผลตหวเตาแกสทกทานเปนอยางยง ทไดใหความรวมมอและชวยเหลอเปนอยางด ในการท างานวจยจนส าเรจลลวงไปไดดวยด

สดทายนผจดท าวทยานพนธขอกราบขอบพระคณ บดา มารดา ญาตพนอง และเพอนๆ ทกคน ทใหความรกและก าลงใจในการศกษาในระดบปรญญาโท วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวศวกรรมอตสาหการ จนส าเรจการศกษา

วฒนชย ประสงค 15 พฤษภาคม 2554

ง

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ก บทคดยอภาษาองกฤษ ข กตตกรรมประกาศ ค สารบญ ง สารบญตาราง ฉ สารบญรป ช บทท 1 บทน า 1

1.1 ความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา 3 1.3 สมมตฐานของการศกษา 3 1.4 ขอบเขตของการศกษา 3 1.5 ขนตอนของการศกษา 3 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 4

บทท 2 ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ 5 2.1 ระบบการผลตแบบโตโยตา 5 2.2 ระบบการผลตแบบดง 6 2.3 คมบง 8 2.4 การสรางการไหลอยางตอเนอง 12 2.5 Takt Time 17 2.6 แผนภาพการไหลของงานและขอมล 19 2.7 ความสญเสย 7 ประการ 24 2.8 การปฏบตงานมาตรฐาน 28 2.9 ผลตภาพ 32 2.10 การศกษาเวลา 34 2.11 การวางผงโรงงาน 40 2.12 การวจารณงานวจยทเกยวของ 44

จ

สารบญ (ตอ)

หนา บทท 3 วธด าเนนการวจย 47

3.1 จดท าแผนภาพการไหลของงาน 47 3.2 ศกษาเวลาและจดท าเวลามาตรฐาน 49 3.3 แผนภาพการไหลของงานและขอมล 53 3.4 วเคราะหสาเหตความสญเสย 53 3.5 เสนอแนวทางการแกไข 56 3.6 ด าเนนการแกไขปญหาตามแนวทางการแกไข 57 3.7 เกบขอมลหลงการปรบปรง 60

บทท 4 ผลการด าเนนงานวจย 62 4.1 แผนภาพการไหลของงาน 62 4.2 เวลามาตาราฐาน 65 4.3 แผนภาพการไหลของงานและขอมล 68 4.4 ผลการวเคราะหสาเหตของปญหาและความสญเสย 71 4.5 แนวทางการปรบปรงแกไขปญหา 72 4.6 ผลการด าเนนการปรบปรง 81 4.7 ผลการปรบปรงแกไข 84 บทท 5 สรปผล และขอเสนอแนะ 93 5.1 สรปผลวจย 93 5.2 อภปรายผลการวจย 94 5.3 ขอเสนอแนะ 95 เอกสารอางอง 97 ภาคผนวก ก เอกสารประกอบการศกษาแผนภาพการไหลของงานและผงโรงงาน 100 ข เอกสารประกอบการศกษาเวลา 115 ค ตารางการค านวณและการออกแบบเครองมอระบบการผลตแบบดง 139 ง เอกสารแบบฟอรมตางๆ 149 จ ผลงานตพมพเผยแพร 154 ประวตผเขยน 170

ฉ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1.1 รายการชนสวนและขอมลสนคาคงคลง 2 2.1 สญลกษณเครองมอตางๆ ในการเขยนแผนภาพการไหลของงานและขอมล 22 2.2 จ านวนครงในการศกษาเวลา ส าหรบการหาคาจากวธการพสยทระดบความเชอมน 95%

คาผดพลาด ± 5 % 37

2.3 มาตรการประเมนประสทธภาพ Westinghouse (4 Factors System) 38 3.1 ฟอรมตารางการค านวณหาเวลามาตรฐาน 51 3.2 แบบตารางการค านวณ Takt Time แยกรน 52 3.3 ฟอรมสรปรายการปญหา สาเหต และแนวทางการแกไข 55 3.4 ฟอรมรายการการปรบปรง 56 3.5 ฟอรมมาตรฐานการบรรจชนงาน 58 3.6 ฟอรมตารางการค านวณคมบง 59 4.1 การวเคราะหปญหา และแนวทางการแกไขปญหาดวย การขจดความสญเสย 7 ประการ 71 4.2 รายการการปรบปรง 73 4.3 รอบเวลาและระยะทาง กอนและหลงการปรบปรง 84 4.4 ปรมาณและมลคาสนคาคงคลง กอนและหลงการปรบปรง 89 4.5 ผลตภาพการผลตกอนและหลงการปรบปรง 91

ช

สารบญรป

รปท หนา 1.1 ผลตภณฑของบรษทตวอยาง 1 2.1 ระบบการผลตแบบโตโยตา 5 2.2 วธการตางๆ ทมความสมพนธซงกนและกนในการผลตแบบดง 8 2.3 ตวอยางคมบง 8 2.4 การหมนเวยนของคมบง 11 2.5 ตารางล าดบกระบวนการผลต 13 2.6 แผนภาพการไหลของงาน (Material Flow Chart: MFC) กอนปรบปรง 13 2.7 แผนภาพการไหลของงาน (Material Flow Chart: MFC) หลงปรบปรง 14 2.8 รปรางตางๆ ในการจดสายการผลตแบบเซล 17 2.9 ตวอยางแผนภาพการไหลของงานและขอมล 21 2.10 ตารางแสดงสมรรถนะแยกตามชนสวน 29 2.11 แบบฟอรมการปฏบตงานมาตรฐานรวม 30 2.12 แบบฟอรมการปฏบตงานมาตรฐาน 30 2.13 วฏจกรการท างาน 35 2.14 การวางผงโรงงานตามผลตภณฑ 41 2.15 การวางผงโรงงานตามกระบวนการผลต 42 2.16 การวางผงโรงงานแบบคงต าแหนง 42 2.17 การวางผงโรงงานแบบกลมของผลตภณฑ 43 3.1 ขนตอนการด าเนนการวจย 48 3.2 แบบฟอรมการจบเวลา 49 4.1 แผนภาพการไหลของงาน กอนปรบปรง 62 4.2 Cycle Time และ Takt Time กลมชนสวนปมสบน ามน กอนปรบปรง 65 4.3 Cycle Time และ Takt Time กลมชนสวนฝาหวเตาแกส กอนปรบปรง 66 4.4 Cycle Time และ Takt Time กลมชนสวนหวไฮ ทอและฝาปรบลมหวเตาแกสกอน

ปรบปรง 67

4.5 รอบเวลารวมและเวลารอคอยเครองจกรอตโนมต 68 4.6 แผนภาพการไหลของงานและขอมล (กอนการปรบปรง) 70 4.7 แผนภาพการไหลของงาน เปาหมาย 74 4.8 แผนภาพการไหลของงานและขอมลเปาหมาย 77

ซ

สารบญรป (ตอ)

รปท หนา 4.9 ผงโรงงานผลตหวเตาแกสเปาหมาย 80 4.10 คมบงสายการผลตตวอยาง 82 4.11 ตสะสมลอตการผลต และตคมบงชนสวนหมด 82 4.12 ชนเรยงล าดบค าสงผลต 83 4.13 ชนวางชนสวน 83 4.14 รอบเวลาการผลตกอนและหลงการปรบปรง 85 4.15 ระยะทางการขนสงระหวางกระบวนการ กอนและหลงการปรบปรง 86 4.16 เวลารอคอยเครองจกร กอนและหลงการปรบปรง 86 4.17 จ านวนเครองจกรในสายการผลตตวอยาง กอนและหลงการปรบปรง 87 4.18 พนทการผลตของสายการผลตตวอยาง กอนและหลงการปรบปรง 87 4.19 ปรมาณความตองการและลอตการผลตกอนและหลงการปรบปรง 88 4.20 ปรมาณความตองการและสนคาคงคลง กอนและหลงการปรบปรง 90 4.21 ผลตภาพการผลตกอนและหลงการปรบปรง 91