Procesi na u~ewe · Motivacija za u~ewe ... im pomagaat na vrabotenite da gi izveduvaat ve{tinite i procedurite koi gi nau~ile za vreme na obukata

29 септември 2014 1

Razvoj na humani resursi

Procesi na u~ewe

Fakultet za zemjodelski nauki i hrana - Skopje

Katedra za ekonomika i organizacija


Definicija za u~ewe

U~eweto e proces na sintetizirawe i transformirawe na iskustvoto vo znaewe, ve{tini, stavovi, vrednosti, emocii, setila i veruvawa.

Seto u~ewe po~nuva so na{eto razbirawe na sopstvenoto iskustvo vo site situacii, so nivno obrabotuvawe vo stavovi i odnesuvawa i so toa steknuvawe na novi znaewa i ve{tini ili zajaknuvawe na ve}e steknatite.

Sredinata vo koja se raboti e va`na vo procesot na u~ewe


Teorii za u~eweto

Bihevioristi~ki:fokusirano na promenata na odnesuvaweto (Pavlov,

Skiner, Vatson)

Kognitivno: (Pixet, Vigotski i dr.)

Socijalno: se odnesuva na imitacijata na odnesuvawe i idejata

za modelirawe (Bandura i dr.)

Iskustveno: gi opfa}a site vidovi na u~ewe (Kolb, Xarvis)


Biheviorizam

Koga se odnesuva na u~ewe vklu~uva

pottik i reakcija

Pavlov: reagirawe na stimulans, npr.

ku~e - yvon~e – hrana - plunka

Torndajk: povtoruvaweto na reakcija na

stimulans go zajaknuva u~eweto

Skiner: nagradenata reakcija go

zajaknuva u~eweto


Kognitiven pristap

Pixet: detskata sposobnost da konceptualizira se razviva so nivnoto rastewe

Arlin: sposobnosta za pra{uvawe se razviva so procesot na stareewe

Noigarten, Mo{man: vozrasnite se porefleksivni razmisluva~i

Rigel: razvoj na dijalo{kata misla

Gaw: devet procesi vo u~eweto


Teorija na socijalno u~ewe

Lu|eto moàt da u~at so nabquduvawe

na aktivnostite na drugite i ishodite

od tie aktivnosti bez pomo{ na u~itel

ili trener

Imitiraweto e najvoobi~aen na~in na

socijalno u~ewe

Vo organizaciite potrebno e da se znae

koi lu|e treba da se sledat, odnosno da

ima obu~eni mentori


Iskustveno u~ewe

Ciklusno u~ewe na Kolb:

Konkretno iskustvo

Reflksivna opservacija

Apstraktna konceptualizacija

Aktivno eksperimentirawe

Formi na u~ewe na Xarvis:

Neu~ewe

Nerefleksivno u~ewe

Refleksivno u~ewe


Konkretno iskustvo

Observacija i

refleksija

Formulacija na

apstraktni koncepti

i generalizacija

Testirawe na

koncepti na novi

situacii

Ciklusno u~ewe na Kolb


Zo{to lu|eto ne u~at od svoeto

iskustvo?

Pretpostavuvaat za situacijata i deluvaat bez razmisluvawe. Nivnata ekspertiza e deka nemaat potreba da u~at

Bezobzirnost, lu|eto znaat deka se vo situacija da u~at, no od razli~ni pri~ini ne go pravat toa – prezafatenost, stres ili znaat deka e polesno da se prodolì da se pravi ve}e zapo~natoto

Odbivawe poradi mentalna blokada ili informaciite koi gi imaat ili ve{tinite koi gi koristat go {titat nivniot identitet itn.


Formi na refleksivno u~ewe

Kontemplacija: u~enikot zapo~nuva so obi~na

pretpostavka i gradi argument, iako ne go

isprobuva vo prksa

Refleksivni ve{tini: razmisluvaat za svoite

ve{tini ili ulogi i od edna ili druga pri~ina

~uvstvuvaat deka treba da go prilagodat

svoeto odnesuvawe na novata situacija

Eksperimentalno znaewe: razmisluvawe za

ona {to ve}e se znae i se steknuva novo, li~no

znaewe


Motivacija za u~ewe

Koga lu|eto ne se vo harmonija so sopstvenata

sredina, obi~no se motivirani da u~at za da ja

vratat ramnoteàta

Ako pak, ne se svesni za taa potreba ili

nemaat volja da u~at treba da ima motivatori

koi }e im pomognat da preminat od

bezobzirnost i odbivawe vo sostojba da u~at

od sopstvenite iskustva


Hierarhija na potrebi na

Maslov (1954)

Fiziolo{ki potrebi

Potrebi za sigurnost

Socijalni potrebi

Potrebi za po~ituvawe

Samoispolnuvawe


Rabotni motivatori spored

Hercberg (1959)

Nadvore{ni faktori – plata i rabotna

sredina, poteknuvaat od nadvore{nata

organizaciska sredina

Vnatre{ni faktori – napreduvawe,

priznanie i dr. vnatre{ni faktori za

individuata


Strategii i stilovi na u~ewe

Aktivno Pasivno

Asimilatori Akomodatori

Konkretno Apstraktno

Konvergentni Divergentni

Zavisni Nezavisni od poleto

Fokusirawe Skenirawe

Holisti~ko Serialisti~ko

Refleksivni Impulsivni

Rigidnost Fleksibilnost


Stilovi na u~ewe

Aktivisti – dru{tveni, otvoreni i entuzijasti za novi

raboti. Naj~esto im prio|aat na problemite so genijalnost

Razmisluva~i – pretpazlivi lu|e koi razmisluvaat za svoite

iskustva od razli~ni perspektivi vo relativno dolg period.

Ne kaùvaat mnogu na sostanoci i diskusii, no se dobri

slu{ateli

Pragmatici – sakaat da se realni sigurni lu|e koi brzo

deluvaat za da isprobaat novi idei i sakaat da

eksperimentiraat so niv. Sakaat da nosat prakti~ni odluki i

da nao|aat podobri na~ini za izvr{uvawe na rabotite

Teoreti~ari – perfekcionisti koi gi promisluvaat

problemite na temelen logi~en na~in, imaat navika da

odbivaat s# {to ne se soglasuva so nivniot mentalen svet.


U~ewe bazirano na rabotata

Uslovite za u~ewe na rabotnoto mesto treba da bidat isto tolku dobri kako onie vo ustanovite za obuka

Treba da ima dosledna filozofija kon podu~uvawe, obuka i u~ewe vo organizacijata

Treba da ima mentori na rabotnoto mesto, osobeno spremni da im pomagaat na vrabotenite da gi izveduvaat ve{tinite i procedurite koi gi nau~ile za vreme na obukata

Treba da se dade mo`nost da se praktikuvaat novi ve{tini i znaewe za da moàt vrabotenite da go nagraduvaat svoeto u~ewe i so povtoruvawe da go prenesat od kratkotrajna vo dogotrajna memorija

Informaciite treba da se prezentiraat na smisloven na~in vo kontekst na celata operacija

Pomo{ i povratna reakcija treba da bide filozofija na obukata vo celata organizacija


Vozrasnite …

U~eweto e osnovna ~ove~ka potreba

U~eweto e osobeno motivirano ako ima disharmonija me|u individualnata percepcija i percepcijata na svetot

… sakaat da u~estvuvaat vo procesot na u~ewe

… go dodavaat sopstvenoto iskustvo i sistem na zna~ewa na situacijata na u~ewe

… gi dodavaat sopstvenite potrebi vo situacijata na u~ewe

… ja dodavaat svojata samodoverba, gledaweto na samite sebe i samopo~ituvaweto

… najdobro u~at ako nivnoto ego ne e pod zakana

… imaat potreba da ~uvstvuvaat deka se tretirani kako vozrasni

… imaat razvieno sopstven sistem na u~ewe

… moàt da u~at so razli~na brzina

… imaat razvieno kristalizirana inteligencija

… postavuvaat razli~ni psiholo{ki uslovi vo situacijata na u~ewe


U~ewe za li~en i

profesionalen razvoj

S# {to u~ime vliajae na nas

Nema podelba me|u li~no i profesionalno

u~ewe – s# e li~no u~ewe

Odnosot me|u li~noto i profesionalno

u~ewe treba da bide celosno priznato vo

organizacijata

Documents

Procesi na u~ewe · Motivacija za u~ewe ... im pomagaat na vrabotenite da gi izveduvaat ve{tinite i procedurite koi gi nau~ile za vreme na obukata