Problemy pielęgnacyjne osób uzależnionych - psychoterapia poznawczo-behawioralna

psychologiadlabiznesu.pl_psychologiadlabiznesu.pl_psychologiadlabiznesu.pl_psychologiadlabiznesu.pl_psychologiadlabiznesu.pl

Psychologia Poznawcza

Warunkowanie - podstawowe

pojęcia.


Definicja

o Psychologia poznawcza, nazywana niekiedy kognitywną (ang. cognitive psychology), to dziedzina psychologii zajmująca się problematyką poznawania przez człowieka otoczenia - tworzenia wiedzy o otoczeniu, która może być następnie wykorzystana w zachowaniu. Wiedzę przedstawia się jako struktury (reprezentacje umysłowe), mechanizmy jej tworzenia - jako procesy (procesy poznawcze), a całość zagadnienia - jako tworzenie i przekształcanie struktur poprzez procesy. Stąd też można stwierdzić, że psychologia poznawcza zajmuje się badaniem struktur i procesów poznawczych[1]. Aktywność poznawczą opisuje się także jako przetwarzanie informacji przez system poznawczy (umysł) i stąd też można powiedzieć, że psychologia poznawcza zajmuje się badaniem organizacji i funkcjonowania umysłu.

o Człowiek jako istota logiczna.

o Zachowanie człowieka wynika z jego wcześniejszych doświadczeń.


Odruch

o Odruch

bezwarunkowy – bez

pośrednictwa mózgu.

o Odruch warunkowy –

w odruchu

pośredniczy mózg.


Warunkowanie

o Rozróżnia się dwa rodzaje warunkowania: warunkowanie klasyczne oraz warunkowanie instrumentalne. Ich sens biologiczny i różnicę najłatwiej przedstawić na zachowaniu się kury i psa. Mała kura (kurczak) ma wrodzony odruch dziobania małych obiektów na ziemi. Początkowo dziobie co popadnie (generalizacja), jednak skojarzenie wyglądu obiektu dziobanego z jego smakiem ogranicza liczbę obiektów dziobanych (różnicowanie). Później kura ma już takie doświadczenie, że wie, co warto dziobać, czasami dla ciekawości dziobnie, a nawet połknie jakieś nowe znalezisko (w żołądku kury są kamienie, które pomagają w trawieniu). Kura chcąc jeść, wykonuje instrumentalne ruchy dziobania w stosunku do wyuczonych warunkowo obiektów.

o Warunkowanie klasyczne to powiązanie bodźca bezwarunkowego z warunkowym.


Wzmocnienie

o Działanie utrwalające odruch

(warunkowy i bezwarunkowy).

o Gdy po jakimś działaniu następuje

nagroda dochodzi do skojarzenia

działania z nagrodą. Działanie jest

podejmowane częściej bo

prowadzi ono do otrzymania

nagrody.


Wygaszanie

o Działanie

zmniejszające siłę

działania odruchu.

Zmieniające jeden

odruch na innych.


Ośrodek Nagrody

o Układ nagrody, zwany także ośrodkiem przyjemności – zbiór struktur mózgowych, związanych z motywacją i kontrolą zachowania. Ewolucyjnie, mechanizm ten wykształcił się, aby zwiększać prawdopodobieństwo niektórych zachowań, potencjalnie korzystnych dla organizmu. U naczelnych (a być może u filogenetycznie niższych zwierząt) jego pobudzenie związane jest z subiektywnym odczuwaniem przyjemności. System nagrody aktywowany jest w sytuacjach zaspokajania popędów (pożywienie, zachowania seksualne), a także w trakcie wykonywania innych, niepopędowych czynności, ocenianych jako przyjemne.

o Wiele substancji psychoaktywnych (m.in. alkohol, opiaty, amfetamina), mogących powodować uzależnienia, wiąże się z jego aktywacją. Szczury laboratoryjne, mogące kontrolować elektryczną stymulacje tego ośrodka (np. przez naciśnięcie dźwigni w swojej klatce), koncentrują się na tej czynności, całkowicie zaniedbując odżywianie.


Psychoterapia Poznawczo-

Behawioralna

o Nurt psychoterapii behawioralno-poznawczej wywodzi się z podejścia behawioralnego. Podstawą rozwoju terapii behawioralnej były osiągnięcia psychologii eksperymentalnej, zajmującej się badaniem procesów uczenia się. Podejście to koncentruje się na zachowaniach jednostki ujmowanych w kategoriach bodziec – reakcja. Główną ideą tego podejścia jest przekonanie, że różnego typu zaburzenia w zachowaniu są w zasadzie reakcjami wyuczonymi. Jeżeli więc zachowanie neurotyczne jest wyuczone, to musi podlegać ustalonym prawom uczenia się, a więc również przeuczaniu i oduczaniu.

Documents

Problemy pielęgnacyjne osób uzależnionych - psychoterapia poznawczo-behawioralna