32
Slide 1 Eric Matto Onderdirecteur Monetaireen EconomischeZaken Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten 1 Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010

Presentatie Pensioenseminar - centralbank.c onder een regulerend... · De grafiek toont aan dat de importdekking vanaf 2002 rond de norm fluctueert en dat we ... •Nederland betaalt

Embed Size (px)

Citation preview

Slide 1

Eric Matto

Onderdirecteur Monetaire en Economische Zaken

Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten

1Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010

Slide 2

Inhoud1. Beleggingsregel institutionele beleggers.

2. Karakteristieken beleggingen institutionelebeleggers.

3. Lokale kapitaalmarkt.

4. Conclusies.

2Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010

• Beleggingsregel:

� Wat houdt die regel in?

� Waarom is die regel er?

� Welke versoepelingen zijn de afgelopen jaren doorgevoerd?

• Beleggingskarakteristieken:

� Samenstelling van de beleggingsportefeuille.

� Rendementsontwikkeling in enkele beleggingsinstrumenten.

� Impact daarvan op de instellingen.

• In welke richting moet de lokale kapitaalmarkt ontwikkeld worden voor een voldoende

aanbod van aantrekkelijke beleggingsmogelijkheden?

Slide 3

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 3

Slide 4

Doelstellingen CBCS1. Het bevorderen van de stabiliteit van de waarde van

de geldeenheid van de Landen.

2. Het bevorderen van de gezondheid van het financiëlesysteem van de Landen.

3. Het bevorderen van een veilig en efficiëntbetalingsverkeer in de Landen.

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 4

•Doelstellingen CBCS zijn in artikel 3, lid 1 van het Centrale Bankstatuut opgenomen.

• 1e doelstelling betreft het monetaire toezicht; beleggingsregel is onderdeel van het monetaire

toezicht.

• 2e doelstelling betreft het bedrijfeconomische of prudentiele toezicht.

Slide 5

Monetair toezicht� Handhaving vaste koers van de NAf/CMg met de US$

(US$ 1 = NAf 1,79 sinds 1971).

� Operationele doelstelling: handhaving niveau officiëlereserves (excl. goud) om 3 maanden importen tekunnen dekken.

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 5

Slide 6

Importdekking

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

Importdekking

Norm

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 6

De grafiek toont aan dat de importdekking vanaf 2002 rond de norm fluctueert en dat we vanaf

2009 ruim boven de norm zitten. Dit komt vooral door de schuld-sanering, maar in 2009

daalden ook de importen a.g.v. lagere grondstofprijzen en de lichte krimp van de economie. De

vaste koppeling met de dollar is daarom solide.

Slide 7

Instrumenten monetair toezicht1. Monetair beleid.

2. Deviezenbeleid:

� Vergunningen voor kapitaaltransacties;

� Beleggingsregel voor institutionele beleggers.

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 7

• Monetair beleid: vooral gericht op de beinvloeding van de bedrijfsactiviteiten van de lokale

banken. Ik ga daar echter vandaag niet verder op in.

• Deviezenbeleid:

• Voor bepaalde kapitaaltransacties is een vergunning van de centrale bank vereist.

• In principe worden deze vergunningen altijd versterkt. Het dient vooral een informatiedoel

voor een complete en correcte registratie in de betalingsbalans (kapitaaltransacties

betreffen doorgaans grote bedragen).

• Echter, in een crisissituatie (bijvoorbeeld een sterke afname van de deviezenreserves) biedt

het de mogelijkheid om transacties te verbieden.

Slide 8

BeleggingsregelBekendmaking inzake het Deviezenverkeer K.7:

aan lokale verzekeringsmaatschappijen en pensioen-fondsen wordt een algemene vergunning verleend om in het buitenland te beleggen, mits minimaal volgens de volgende formule lokaal wordt belegd:

� 40% van de eerste NAf 10 mln. aan voorzieningen en schulden;

� 50% van de tweede NAf 10 mln. aan voorzieningen en schulden;

� 60% van de resterende voorzieningen en schulden.

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 8

Slide 9

BeleggingsregelMotieven voor deze regel:

1. Bescherming deviezenreserves.

2. Bevorderen dat lokale besparingen aangewendworden voor de ontwikkeling van de lokaleeconomie.

3. Ontwikkeling lokale kapitaalmarkt.

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 9

Opmerkingen bij bullets 2 en 3

2. Het is van belang dat een deel van de lokale besparingen wordt gebruikt voor de financiering

van projecten die een bijdrage leveren aan de duurzame ontwikkeling van de economie en

daarmee de toekomstige welvaart van de spaarders.

3. Door ervoor te zorgen dat er financiele middelen beschikbaar zijn om lokaal te investeren,

wordt de ontwikkeling van beleggingsproducten gestimuleerd,

waardoor de verdere ontwikkeling van de lokale kapitaalmarkt wordt bevorderd.

Slide 10

BeleggingsregelKnelpunten:

1. Aanbod lokale beleggingsmogelijkheden tegen eenaanvaardbaar (concurrerend) rendement-/risicoprofiel.

2. Prudentieel toezicht institutionele beleggers.

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 10

•Beschikbaarheid van lokale beleggingsmogelijkheden met een aanvaardbaar rendement-

/risicoprofiel wordt vaak te beperkt gevonden.

• Het prudentieel toezicht is gericht op een adequate dekking van de toekomstige

(pensioen)verplichtingen. Beleggingsbeslissingen van de instellingen om die dekking te

realiseren, kunnen gehinderd worden door de beleggingsregel.

Slide 11

Beleggingsregel1e versoepeling: Bekendmaking inzake het Deviezen-verkeer K.7A van 1 oktober 2005

� Onder bepaalde voorwaarden mogen lokaleinstitutionele beleggers extra beleggingen in het buitenland doen indien daar tegenover een even grootbedrag aan kwalificerende lokale beleggingen staat.

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 11

• Gegeven deze knelpunten en de adequate importdekking vonden we de tijd rijp om met een

versoepeling van de beleggingsregel te beginnen in oktober 2005.

• Kwalificerende lokale belegging: een belegging in de vorm van (quasi) eigen vermogen in een

project dat een bijdrage levert aan de economie (deviezen genereren). Deze versoepeling

komt neer op een 50/50 regel voor deze beleggingen.

Slide 12

Beleggingsregel2e versoepeling: Bekendmaking inzake het Deviezen-verkeer K.7B van 1 april 2006

� Lokale institutionele beleggers mogen minder lokaalbeleggen dan het minimum vereiste, maar tegen eenheffing.

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 12

De heffing is gelijk aan het 3-maands dollar libid in een kwartaal vermeerderd

met een aantal basispunten.

Libid: London Interbank Bid Rate; 3-maands dollar libid ligt 0,125% onder 3-maands dollar libor.

Slide 13

Beleggingsregel

0

1

2

3

4

5

6

7

820

06

-QII

QII

IQ

IV

200

7-Q

IQ

II

QII

IQ

IV

200

8-Q

I

QII

QII

I

QIV

200

9-Q

I

QII

QII

I

QIV

2010

-QI

QII

QII

I

Heffing (%)

Opslag

Gem. 3-maands US$ libid

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 13

•1e anderhalf jaar was de heffing prohibitief (opslag 150 basispunten).

• Vanaf 4e kwartaal 2007 begonnen met afbouwen van de opslag; vanaf 3e kwartaal 2008 is

deze 0 basispunten.

• Vanaf 1e kwartaal 2008 is dollar libid gaan dalen als gevolg van verlaging rente door centrale

banken in reactie op de financiele crisis.

• Vanaf 3e kwartaal 2009 heeft de heffing niet meer dan 0,3% bedragen, waardoor in feite geen

sprake meer is van een restrictie op beleggingen in het buitenland.

• Als dollar libid weer gaat stijgen, stijgt natuurlijk ook de heffing.

Slide 14

Beleggingsregel3e versoepeling: Bekendmaking inzake het Deviezen-verkeer K.7A van 1 januari 2009

� Reikwijdte kwalificerende lokale belegging uitgebreidmet leningen.

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 14

•Alleen belegging in (quasi) eigen vermogen bleek te beperkt; er werden maar weinig verzoeken

hiervoor ingediend.

• Meer verzoeken ontvangen voor belegging in de vorm van een lening, die ook in verschillende

gevallen zijn gehonoreerd.

• Deze versoepeling formaliseerde dan ook de praktijk.

Slide 15

Beleggingsregel4e versoepeling: Bekendmaking inzake het Deviezen-verkeer K.7C van 1 januari 2009

� Ontvangen bedragen in het kader van de aflossing van schulden van het Land en de eilandgebieden van de Nederlandse Antillen door Nederland mogen geheelin het buitenland worden uitgezet.

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 15

•Nederland betaalt de aflossingen in euro (deviezen). Dus zelfs als deze gelden vervolgens

geheel in het buitenland worden herbelegd, heeft dit geen negatief effect op de netto

deviezenpositie.

• Alleen institutionele beleggers die schuldtitels van de overheid in portefeuille hebben,

profiteren van deze versoepeling.

Slide 16

BeleggingsregelAandeel (%) 2005 2006 2007 2008

Pensioenfondsen

- Binnenland 51 50 49 55

- Buitenland 49 50 51 45

Levensverzekerings-maatschappijen

- Binnenland 56 64 64 62

- Buitenland 44 36 36 38

Schadeverzekerings-maatschappijen

- Binnenland 69 66 53 62

- Buitenland 31 34 47 38

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 16

•Pensioensector wijkt af van de regel:

� soepele toepassing van de beleggingsregel in de praktijk, waarbij rekening wordt

gehouden met specifieke omstandigheden van individuele instellingen.

� verschuiving in 2008 komt vooral door waardedaling buitenlandse beleggingen (met

name aandelen).

• Levensverzekerings- en schadeverzekeringssector voldoen aan de regel. De sterk afwijkende

verdeling bij de schadeverzekeringsmaatschappijen in 2007 komt door een incidentele factor bij

één maatschappij.

Slide 17

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 17

Slide 18

Beleggingsportefeuille

37%

20%

19%

10%

10% 4%

Institutionele beleggers (2007-2008)

Obligaties en andere vastrentende waarden

Aandelen

Leningen algemeen

Hypotheekleningen

Deposito's

Overig

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 18

Gemiddelde van 2007 (vóór financiele crisis) en 2008 (start financiele crisis) genomen.

Slide 19

Beleggingsportefeuille

32%

27%

18%

9%

10%4%

Pensioenfondsen (2007-2008)

Obligaties en andere vastrentende waarden

Aandelen

Leningen algemeen

Hypotheekleningen

Deposito's

Overig

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 19

•Wat opvalt t.o.v. de gezamenlijke institutionele beleggers is dat pensioenfondsen een groter

aandeel in aandelen hebben belegd, ten koste van obligaties en andere vastrentende waarden.

• Dit kan worden verklaard door het lange termijn karakter van pensioenopbouw en de

daarmee corresponderende beleggingshorizon: aandelen zijn dan een aantrekkelijk

beleggingsinstrument.

Slide 20

Beleggingsportefeuille

49%

2%

25%

11%

9% 4%

Levensverzekeringsmaatschappijen (2007-2008)

Obligaties en andere vastrentende waarden

Aandelen

Leningen algemeen

Hypotheekleningen

Deposito's

Overig

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 20

•Levensverzekeringsmaatschappijen hebben bijna de helft van hun beleggingen zitten in

obligaties en andere vastrentende waarden en 25% in leningen.

• Aandelen vormen de kleinste categorie (slechts 2%). Dit is verrassend laag. Je zou wel een

kleiner aandeel dan bij de pensioenfondsen verwachten, omdat ook producten met kortere

looptijden worden aangeboden: die worden dan gematched met beleggingen met kortere

looptijden.

• Aandelen van de overige categorieen komen overeen met de gezamenlijke institutionele

beleggers.

Slide 21

Beleggingsportefeuille

50%

2%

10%

3%

28%

7%

Schadeverzekeringsmaatschappijen (2007-2008)

Obligaties en andere vastrentende waarden

Aandelen

Leningen algemeen

Hypotheekleningen

Deposito's

Overig

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 21

•Schadeverzekeringsmaatschappijen hebben net zoals levensverzekerings-maatschappijen

ongeveer de helft van hun beleggingen in obligaties en vastrentende waarden zitten en heel

weinig in aandelen. Dit laatste is logisch, omdat de meeste verplichtingen een korte termijn

karakter hebben.

• Verder valt het relatief grote aandeel van deposito’s op (28%) en het relatief kleine aandeel

van leningen.

Slide 22

Rendement obligaties

0

2

4

6

8

10

12

10 jaar

Curacao

VS

Nederland

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 22

•Rendement op lokale overheidsobligaties bedroeg tot 2008 ongeveer het dubbele van het

rendement op vergelijkbare Amerikaanse en Nederlandse overheidsobligaties.

• Door “staande inschrijving” van Nederland is het rendement op lokale overheidsobligaties

vrijwel gelijk geworden aan het rendement op vergelijkbare Amerikaanse en Nederlandse

overheidsobligaties.

• Recente emissies van Curaçao en St. Maarten i.h.k.v. de afronding van de schuldsanering

hadden een rendement van ongeveer 2,5% voor een 10-jarige lening tot 3,0% voor een 30-

jarige lening.

Slide 23

Aandelenkoersen

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 23

Dow Jones

•Piek vóór crisis tot dal crisis: -49%.

• Herstel per 11 november 2010: +56%; niveau vóór de hausse van 2006.

Slide 24

Aandelenkoersen

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 24

AEX

•Piek vóór crisis tot dal crisis: -61%.

• Herstel per 11 november 2010: +57%; niveau vóór de hausse van 2005.

Slide 25

Aandelenkoersen

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 25

•Piek vóór crisis tot dal crisis: -60%.

• Herstel per 11 november 2010: +142%; bijna de piek vóór de crisis bereikt.

Slide 26

Termijndeposito

0

1

2

3

4

5

6

1 jaar

Curacao

VS

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 26

•Rendement termijndeposito Curacao ligt in het algemeen boven die in de VS.

• Pas vanaf 2008 is een overeenkomstige ontwikkeling te zien. Sterke daling Curacao door de

toenemende overliquiditeit in het bankwezen, o.a. door het sterk verslechterde internationale

beleggingsklimaat.

Slide 27

Gevolgen ontwikkelingen financiële

markten

� Negatief rendement op belegd vermogen.

� Daling dekkingsgraad pensioenfondsen.

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 27

•Negatief rendement in 2008 volledig toe te schrijven aan de buitenlandse portefeuille.

• Waardedaling beleggingen heeft geleid tot een negatief resultaat in de pensioensector in

2008. Dit komt door het relatief grote aandeel van aandelen in de beleggingsportefeuille. De

levensverzekerings- en schadeverzekeringssector realiseerden wel een positief resultaat in

2008.

• Dekkingsgraad is bij meeste pensioenfondsen boven 100% gebleven en nam in 2009 weer toe.

De meeste pensioenfondsen boekten weer een positief resultaat in 2009.

Slide 28

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 28

Slide 29

Overheidsobligaties

0.0

500.0

1,000.0

1,500.0

2,000.0

2,500.0

3,000.0

3,500.0

2000 2001 2002 2003 200420052006200720082009 2010 mei

(mln

. NA

f.)

Curacao

Land

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 29

•Overheidsobligaties domineren vermogensaanbod op de lokale kapitaalmarkt, maar aanbod

neemt sinds 2009 af door de schuldsanering. Bovendien is het rendement op nieuwe uitgiften

sterk gedaald.

• Ongeveer 75% van de uitstaande overheidsobligaties is in handen van de institutionele

beleggers.

Slide 30

Ontwikkelingsmogelijkheden1. Consortiumleningen.

2. Obligatiemarkt.

3. Aandelenmarkt.

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 30

• Verschillende financiele instellingen bundelen de krachten voor de financiering van een

groot project:

• In het verleden toegepast bij hotelprojecten, SEHOS;

• Recente mogelijkheden: CUC (BOO), nieuw ziekenhuis.

• Overheids-NV’s en particuliere bedrijven:

• In het verleden vooral door St. Maartense overheids-NV’s gebruik van gemaakt (PJIA,

St. Maarten Harbour Holding Company); recent voorbeeld is de uitgifte van

obligaties door Aqualectra.

• Grote regionaal georienteerde particuliere bedrijven.

• Hieraan kan de Dutch Caribbean Securities Exchange (DCSX) een belangrijke bijdrage

leveren:

• Grote regionaal georienteerde particuliere bedrijven.

• Venture capital fund.

• Ook uitgifte obligaties.

• Regionale orientatie trekt buitenlandse beleggers (verhoogt succes emissies) en

vermogensvragers (nieuwe buitenlandse beleggings-mogelijkheden) aan.

Slide 31

Conclusies1. Sinds oktober 2005 zijn verschillende versoepelingen

van de beleggingsregel doorgevoerd.

2. Verdere ontwikkeling lokale kapitaalmarkt omafname overheidsobligaties te compenseren.

3. Institutionele beleggers hebben crisis goeddoorstaan, maar langere periode van lage rentevormt grote uitdaging.

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 31

• Nu heffing op tekort lokale beleggingen marginaal is (0,3%), is er in feite momenteel geen

sprake van een restrictie op buitenlandse beleggingen. Maar deze situatie duurt slechts

voort zolang de internationale rente zeer laag blijft.

Verdere versoepelingen zijn zeker niet uitgesloten, maar zullen altijd gebaseerd zijn op een

afweging tussen de deviezenpositie en de situatie in de sector.

• Ontwikkeling kapitaalmarkt richting obligaties van bedrijven (overheid en particulier) en

aandelen om alternatieve lokale beleggingsmogelijkheden te kunnen aanbieden tegen

verschillende rendement-/risicoprofielen.

• Lage rente is vooral een internationaal fenomeen, versterkt door de schuldsanering en de

“staande inschrijving.” Dit is nu eenmaal een gegeven. De uitdaging is het beleggingsbeleid

zodanig aan te passen dat voldoende rendement wordt behaald om de toekomstige

verplichtingen te kunnen nakomen.

Slide 32

Seminar Onzekere Pensioenzekerheid 17 november 2010 32