81

PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ ve GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Embed Size (px)

DESCRIPTION

PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ ve GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU. Prof. Dr. Orhan Arseven İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. Konsültasyon. Hastadaki major bulgular ve tetkilerin sonuçları yer almalı - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU
Page 2: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU
Page 3: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ ve

GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Prof. Dr. Orhan Arseven

İ.Ü. İstanbul Tıp FakültesiGöğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

Page 4: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Konsültasyon

Hastadaki major bulgular ve tetkilerin sonuçları yer almalı

Perioperatif dönemde hastanın medikal problemi nedeniyle karşılaşabileceği komplikasyonlar ve riskler belirtilmeli.

Preoperatif ve Postoperatif dönemde tedavi açısından öneriler yazılmalı.

Yeni bir inceleme veya konsültasyon gerekiyorsa belirtilmeli.

Page 5: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Preoperatif değerlendirmede hedef

Perioperatif ve postoperatif dönemde

Yüksek riskli hastanın belirlenmesi.

Önlem alınması.

Page 6: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Preoperatif fonksiyonel değerlendirme

Cerrahi : - Elektif - Acil

İdeal bir test yoktur ! Kullanılan testlerden hiçbiri cerrahi için

mutlak kontrindikasyon kararı verdirtemez !

Page 7: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Postoperatif akciğer komplikasyonları

Trakeobronşit , pnömoni başta olmak üzere infeksiyonlar Atelektazi Bronkospazm

Altta yatan kronik hastalığın alevlenmesi Solunum yetersizliği, uzamış mekanik ventilasyon ( > 48

saat), yeniden entübasyon

Pulmoner tromboembolizm Obstrüktif uyku-apne

Page 8: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Spesifik torasik cerrahi komplikasyonları

Frenik sinir hasarı Plevral sıvı Bronkoplevral fistül ve ampiyem Sternal yara infeksiyonu Mediyastinit Gastroözofageal anastamoz sızıntısı

Page 9: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Cerrahi ve anestezinin

akciğer fonksiyonları üzerine etkileri

Page 10: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Hangisi postoperatif atelektazi gelişimindeana rol oynar ?

a. FEV1 de azalma

b. Kapanma volümünde azalma

c. Fonksiyonel residüel kapasitede azalma

d. Residüel volümde artma

1

Page 11: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU
Page 12: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Akciğer hacımlarında azalma

Üst batın ve toraks cerrahisi :

Vital kapasitede %50 – 60 azalma

* Bir haftaya kadar uzayabilir !

FRC’ de : Yaklaşık % 30

Page 13: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

PREOPERATİFPOSTOPERATİF

Page 14: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Fonksiyonel residüel kapasite ve kapanma volümü arasındaki ilişkiyi değiştiren faktörler

FRC 'yi azaltan CV’ yi arttıranSırtüstü pozisyon İleri yaşGebelik KOAHObesite Sigara içimiGenel anestezi Akciğer ödemiAbdominal ağrı

Atelektazi, pnömoni Mikroatelektaziler ( V/Q bozukluğu ) Hipoksemi

Page 15: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

TV TV TV

FRC

CV

FRC

CV

FRC

CV

FRC > CV

NORMAL AKCİĞER ATELEKTATİK AKCİĞER Düşük V/Q bölgesi

CV > FRC + TV FRC< CV < FRC+TV

FRC ve Kapanma volümü arasındaki ilişki

Page 16: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Diyafragma fonksiyonlarında azalmaAğrı, kesi Üst abdomen, akciğer, özofagus, kalp cerrahisi

Sekresyon klirensinde azalma Pozisyon, soğuk gaz - O2 nedeniyle kuruma

Öksürük etkinliğinde azalma Ağrı , kesi, narkoz

Solunum depresyonu Anestezinin residüel etkisi, postoperatif narkotikler

Page 17: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Elektif batın cerrahisi

Akciğer komplikasyonları :

Kardiyak komplikasyonlardan daha sık görülürler.

Hastanede yatış süresinin uzamasına daha fazla

neden olurlar.

Sıklığı : Literatürde % 2-70 ......... !

Page 18: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

RİSK FAKTÖRLERİ

• Preoperatif

• İntraoperatif

• Postoperatif

Page 19: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Cerrahi risk faktörleri - Preoperatif

Kronik akciğer hastalığı Sigara içilmesi Genel sağlık durumunun bozukluğu

İleri yaş Obezite Kötü beslenme ve metabolik bozukluk Solunum yolu infeksiyonları Hipoventilasyon / uyku-apne

Page 20: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

KOAH

Komplikasyon riski 3 – 6 kat artmakta

Postop. akc.komplikasyonları %

Sağlıklı kişilerde (ortalama) 5-10Genç, sağlıklı, sigara içmeyenlerde < 1

KOAH 25 – 90

KOAH (FEV1< %65 ) > 50

Ciddi KOAH ( solunum yetmezliği riski): > % 5

Page 21: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

KOAH

Komplikasyon riskinin yüksekliğine rağmen :

Hiçbir SFT değeri cerrahi için kesin kontrindikasyon

Yaratmaz !

12 KOAH ( FEV1 < 1 L ) Sadece 3’ ünde komplikasyon Ölüm yok

Milledge JS Br Med J 1975

Yüksek risk………Önlem !

Page 22: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Postoperatif komplikasyon riskinde anlamlı bir azalma için sigara ameliyattan ne kadar süre önce kesilmelidir ?

a. 24 saat önce

b. Bir hafta önce

c. İki hafta önce

d. Sekiz hafta önce

2

Page 23: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Sigara içilmesi

10 P / yıl sigara içimi : Rölatif post op. komplikasyon

riski 1.5 – 4 kat .

KOAH olmadan da risk önemli derecede yüksek

Son iki aydır sigara içmekte olan hastada postoperatif komplikasyonlar en yüksek oranda:

Post op. Komplikasyon

Koroner bypass , 200 hasta 2 aydır içen 57.1 2 ay önce kesen 14.5 6 ay önce kesen 11.1 Hiç içmeyen 11.9

Warner MA. Mayo Clin proc 1989

Page 24: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Sigara içilmesi

Komplikasyonlarda anlamlı azalma için 8 hafta önce kesilmeli.

Cerrahi öncesi kısa süre için de olsa mutlaka kesilmeli !

Page 25: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Astım

Stabil astımda risk artıyor mu ? ( eskiden ..... Evet )

Yeni çalışmalar : Hayır.

Wheezing olmaması Zirve akım hızı > predikte değerin %80 ’ i

Page 26: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Genel sağlık durumu

Amerikan anestezi derneği (ASA) sınıflaması pulmoner risk ile genellikle korelasyon göstermekte.

ASA > 2 Risk: 1.5-3.2 kat Goldman ‘ın kardiyak risk indeksi:

* Hem kardiyak hem de pulmoner komplikasyonları predikte etmekte

Page 27: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Amerikan anestezi birliği ( ASA ) klinik skorlaması

ASA- I Elektif cerrahi uygulanan sağlıklı hastalar

ASA- II Tek bir sistem ya da günlük yaşamını etkilemeyen kontrol altında hastalığı olanlar

ASA- III Multisistem ya da günlük aktivitelerini kısıtlayan kontrol altında major sistem hastalığı olanlar

ASA- IV Ağır, kontrol altında olmayan ya da son dönem hastalığı olanlar

ASA- V Ölüm riski olan ya da 24 saatten kısa yaşam beklentisi olan hastalar

Page 28: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Ciddi KOAH’ lı hastalarda perioperatif ve postoperatif komplikasyonları etkileyen ana faktör hangisidir ?

a. İleri yaş

b. Altta yatan ek hastalıklar

c. Obezite

3

Page 29: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Obezite

6 çalışma , 4526 hasta: obez ve obez olmayanlar arasında pulmoner komplikasyonlar farklı değil ! Smetana GW. N. Engl. J Med 1999

1000 hasta, Laparatomi BMI > 25 kg/m2. Obezite bağımsız risk faktörü olarak bulunmuş Brooks JA Chest 1997

272 hasta, non-torasik cerrahi BMI > 30 kg/ m2 Komplikasyonlar 4.2 kat yüksek McAlister FA. Am J Respir Crit Care

Med 2003

EK HASTALIKLAR !

Page 30: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

İleri yaş / ÜSYS / Metabolik faktörler

500 hasta, elektif torasik ve abdominal cerrahi Moller AM. Acta Anesthesiol 2001 Ciddi KOAH (FEV1< %50 ) Kroenke K. Arch Intern Med 1992

Yaş komplikasyonları belirleyici faktör değil !

ÜSYS...... veri yetersiz, elektif cerrahi ise ertele

Albumin< 3.0 mg/dL OR: 2.53 BUN > 30 mg/dL OR: 2.29

Arozullah AM. Ann Surg 2000.

Page 31: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Cerrahi risk faktörleri

İntraoperatif Postoperatif

Anestezi çeşidi İmmobilizasyon Anestezi süresi Yetersiz ağrı kontrolu Nöromüsküler blokaj tipi Cerrahi uygulanan bölge Cerrahi insizyon tipi

Page 32: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Hangisi doğrudur ?

a. 3 saati aşan cerrahilerde postoperatif komplikasyon riski, kısa süreli cerrahilere göre 3-4 kat artmaktadır.

b. Kolesistektomi için epidural anestezi, genel anesteziden daha yüksek postoperatif komplikasyona neden olur.

c. Postoperatif komplikasyon riskini azaltmak için : uzun etkili nöromüsküler blokerler (pancuranium) kullanılmalıdır.

4

Page 33: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Anestezi süreci

Genel anestezi 3-4 saati aşan uygulama ( 2 saat, >4 saat 520 hasta pnömoni 5 kat yüksek )

Moller AM. Acta Anest 2001

Epidural ve spinal anestezi

KOAH, 475 hasta genel anestezi ile 9 ölüm, spinal ile 0 .

Pedersen T. Acta Anesthesiol Scand 1990.

141 çalışma, 9559 hasta: Pnömoni riski % 39, solunum depresyonu riski % 59 azalmakta. Rodgers A. BMJ 2000

Page 34: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

• Uzun etkili nöromüsküler bloker ( Pancuranium)

Postoperatif residüel nöromüsküler blokaj !

* Postoperatif hipoventilasyon ! * Postoperatif komplikasyon 3 kat daha yüksek

• Kısa etkili olanlar (atracurium, vecuronium)

Anestezi süreci

Page 35: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Cerrahi uygulanan bölge ve teknik

Pulmoner Komplikasyon %

Üst batın 17-76 Toraks 19-59 Alt batın cerrahisi < 5 Diğer cerrahi türleri < 1

Açık kolesistektomi 13-33 Laparoskopik kolesistektomi 0.3-0.4

Page 36: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Postoperatif dönem

Yetersiz ağrı kontrolu Öksürük ve derin soluk almayı engeller

Uzamış yatak istirahati Yatarken FRC 500 – 1000 ml azalır.

Atelektazi

Venöz tromboembolizm riski

Page 37: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

PREOPERATİF RİSK BELİRLENMESİ

Page 38: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Preoperatif RİSK BELİRLENMESİ

Anamnez Fizik muayene Akciğer grafisi ! Solunum fonksiyon testleri Arter kan gazları Egzersiz testleri

Page 39: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Preoperatif solunum fonksiyonları ile postoperatif pulmoner komplikasyonlar arasında her zaman tutarlı bir korelasyon vardır. Solunum fonksiyon testlerinin normal bulunmasıpostoperatif komplikasyon riskinin düşük olacağını Gösterir.

a. Doğru

b. Yanlış

5

Page 40: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Anamnez

Geçmiş / mevcut akciğer durumu İstirahat ve egzersizde dispne Kronik öksürük-balgam çıkarma Uyku apne semptomları KOAH ,astım, bronşektazi, solunum yetmezliği,Tüberküloz, pnömoni

Diğer hastalıklar Sigara kullanımı Kullanılan ilaçlar ve dozları Fonksiyonel kapasite tayini

Page 41: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Anamnez / fonksiyonel kapasite tayini

- Kendi kendine bakabilme - 1 Kat merdiven çıkma

- Yemek yeme, giyinme - Yokuş yukarı yürüme- Kendi başına tuvalet - Düz yolda yürüme- Ev içinde yürüme ( 6.4 km/saat )

- Dışarıda 50-100m.yürüme - Kısa mesafe koşma (3-5 km/saat) - Ağır ev/bahçe işleri- Hafif ev işleri - Golf, tenis, dans

- Yüzme,futbol, basketbol

Page 42: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Fizik muayene

Aşırı sekresyon bulguları ( orta - kaba raller )

Obstrüksyon bulguları ( wheeze, ronküs , ekspiryum )

İleri amfizem bulguları Solunum yetmezliği bulguları

Hipertansiyon, ritm bozukluğu, taşikardi

Page 43: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Akciğer rezeksiyon cerrahisi dışındaki ameliyatlaröncesinde :

Akciğer hastalığına ilişkin öykü, semptom ve fizik muayene bulguları saptanmayan hastalarda preoperatif solunum fonksiyon testi yapılması gerekmez.

a. Doğru

b. Yanlış

6

Page 44: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Solunum fonksiyon testleri

FEV1, FVC < % 70 ( eskiden ! ) FEV1 / FVC < 65 Komplikasyon riski artar !

SFT ile komplikasyonlar arasında her zaman korelasyon YOKTUR.

SFT ‘nin normal bulunması postoperatif komplikasyon riskinin düşük olacağını GÖSTERMEZ

Anamnez ve klinik bulgular komplikasyonları daha iyi predikte EDER.

SFT primer faktör olarak REZEKSİYON DIŞI cerrahiyi engeller mi ? HAYIR

Page 45: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Preoperatif solunum fonksiyon testleri

Ciddi KOAH FEV1 < % 50

Preoperatif SFT : Post op. pulmoner komplikasyon

riskini predikte etmemiş

Cerrahi uygulama süresi ASA grubu Anlamlı şekilde predikte Cerrahi tipi etmiş

Kroenke L. Arch Intern Med 1992

Page 46: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Solunum fonksiyon testleri kimlere yapılmalı ?

İleri yaş Obezite Nedeniyle yapılan rutin

testlerin Malnütrisyon yararı gösterilememiştir ! Batın cerrahisi

Öksürük Dispne öyküsü Egzersiz intoleransı SFT indikasyonu vardır > 20 P/ yıl sigara Kronik akciğer hastalığı

Rezeksiyon cerrahisi

Page 47: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Hangisi akciğer rezeksiyon cerrahisinde postoperatif morbidite ve mortalite üzerine en fazla etkilidir ?

a. PaO2 < 60 mmHg

b. O2 satürasyonu < % 90 ve egzersizde satürasyonu > %4 düşmesi

c. PaCO2 > 45 mmHg

7

Page 48: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Arter kan gazları

PaCO2 > 45 mmHg ( agresif preoperatif değerlendirme ! )

Koroner bypass, üst batın cerrahisi + ( Sigara öyküsü, dispne )

Toraks dışı cerrahi + KOAH varlığı Rezeksiyon cerrahisi

Semptomlar Solunum fonksiyonları Egzersiz kapasitesi ( > % 4 desatürasyon )

Tek başına hipoksemi ?PaO2 >60 mmHg , PaCO2 < 45 mmHg Düşük risk

Page 49: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Egzersiz testleri

Genel cerrahi öncesi rutin kullanımı önerilmez

Page 50: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Pulmoner risk indeksleri

• Kardiyopulmoner risk indeksi Epstein SK. Chest 1993;104:694.

• Lawrenci risk indeksi Lawrence WA. Chest 1996; 110: 744

• Brooks – Brunn risk indeksi Brooks-Brunn JA. Chest 1997;111: 564

• Çok faktörlü risk indeksi

Arozullah AM. Ann Surg 2000; 232: 242

Page 51: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Kardiyak risk indeksi

Öykü Yaş > 70 5Myokard infarktüsü < 6 ay 10

Fizik muayene Belirgin aort stenozu 8KKY (S3 gallop , venöz dolgunluk, pulm. ödem) 11

EKG Sinüs dışı herhangibir ritm 7> 5 / dakika ventriküler erken vuru 7

Genel durum bozukluğu PaO2< 60mmHg, PaCO2 > 50mmHg, K+ < 3 mEq/L, BUN > 50 3 Kreatinin > 2.6 , yatalak olmak

Cerrahi Acil cerrahi 4

İntratorasik veya intra-abdominal aortik 3

Kardiyak risk indeksi skoru : 1 (0-5 puan), 2 ( 6-12 puan), 3 ( 13-25 puan), 4( 2–53 puan )

Page 52: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Pulmoner risk indeksi

Obezite ( vücut kitle indeksi > 27 kg/m2 1 Sigara kullanımı ( son 8 hafta )

1 Öksürük ( son 5 gün ) 1 Yaygın wheezing veya ronküs duyulması 1 FEV1 / FVC < % 70 (beklenenin ) 1 PaCO2 > 45 mmHg 1

Pulmoner risk indeksi skoru : 0 – 6

Page 53: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Kardiyopulmoner risk skorlaması

Kardiyak risk indeksi skoru :

1: (0-5 puan), 2: ( 6-12 puan), 3: (13-25 puan), 4:(25–53 puan)

Pulmoner risk indeksi skoru : 0 – 6

Kardiyopulmoner risk indeksi skoru Kardiyak ( 1- 4 ) + Pulmoner ( 0 - 6 )

İndeks > 4 : Komplikasyon riski 22 kat yüksek bulunmuşİndeks < 2 : Komplikasyon yok.

Epstein SK. Chest 1993;104:694.

Page 54: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Cerrahinin tipiAbdominal aorta anevriması 27Torasik 21Üst abdomen, nöroşirurji, periferik vasküler14Boyun 11

Acil cerrahi 11Albumin< 3.0 g/dL 9BUN> 30 g/dL 8Fonksiyonel bağımlılık ( kısmen veya tam )

7KOAH 6Yaş >70

6 60-69 4

Çok faktörlü risk indeksi ( Post op. solunum yetmezliği )

Arozullah AM. Ann Surg 2000; 232: 242

Page 55: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Çok faktörlü risk indeksi

Derece Puan Solunum yetmezliği %

1 < 10 0.52 11-19 1.83 20-27 4.24 28-40 10.15 > 40 26.6

Arozullah AM. Ann Surg 2000; 232: 242

Page 56: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

ÖZET (Risk faktörleri )

Üst abdomen, toraks, abdominal aort anevrizması 3 saatten uzun cerrahi Kötü genel durum ASA > 2 KESİN KOAH varlığı Son 8 haftada sigara kullanımı

Genel anestezi Acil cerrahi gereksinimi OLASI ** PaCO2 > 45 mmHg

ÜSYS varlığı PA grafi anormalliği OLASI * Yaş > 70

Page 57: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

SONUÇ

Dikkatli öykü al ve fizik muayene yap. Altta yatan hastalığa ilişkin semptomlara dikkat et. Egzersiz intoleransı, öksürük, açıklanamayan dispne varlığını sorgula. Pulmoner komplikasyonlar için risk faktörlerini gözden

geçir

PA grafi, SFT, Arter kan gazları ( Gereken durumlarda ! )

Risk skorlaması yap ( risk indeksleri )

SONUÇ: Orta risk veya Yüksek risk varlığını belirle ÖNLEM AL

Page 58: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

RİSK AZALTICI STRATEJİLER

Page 59: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Preoperatif risk azaltıcı stratejiler

Sigara içiminin en az 8 hafta önce kesilmesi.

KOAH ve astımlı hastalarda havayolu obstrüksiyonunun agresif tedavisi.

Alt solunum yolu infeksiyonu var ise cerrahinin ertelenip, antibiyotik uygulanması. ( Viral ÜSYS ! .........)

Hastaya akciğer ekspansiyon manevralarının öğretilmesi.

Page 60: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

KOAH - Semptomların en alt düzeye indirilmesi

Sigara kesilmesi Fizyoterapi Agresif bronkodilatör tedavi ( antikolinerjik, beta-2 adren.

) * Nebülizatör tedavisi * Stabil hastada teofiline hayır !

Antibiyotik !! Kısa süreli kortikosteroid tedavi !

Alevlenme dönemi .... Elektif cerrahi ertelenmeli !

Page 61: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Astım

Astım iyi düzeyde kontrol altında olmalı !

Cerrahi öncesi Beta-2 kullanımı Gerekirse cerrahi sırasında nebülizasyon Uzayan cerrahide gerekirse anestezi tüpünden

Preoperatif ve perioperatif dönemde sistemik steroid 3 haftadan fazla >20mg/gün predn. kullanımı

( surrenal ! ) < 3 hafta herhangi bir doz veya uzun süre < 5mg/gün

Page 62: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

İntraoperatif risk azaltıcı stratejiler

Cerrahi süresinin 3-4 saatten kısa olması ( anestezi ! )

Yüksek riskli hastalarda Spinal veya epidural anestezi kullanılması*

Yüksek riskli hastalarda bölgesel anestezinin (sinir blokajı )

Pancuranium kullanımından kaçınılması

Mümkünse laparoskopik cerrahinin kullanılması

Üst abdominal ve torasik cerrahide mümkün olduğu kadar az agresif yöntemlerin kullanılması

Page 63: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Postoperatif risk azaltıcı stratejiler

Derin soluk egzersizleri veya insentif spirometri

Sürekli pozitif havayolu basıncı (CPAP) kullanılması (İntermittan pozitif basınç uygulaması : masraflı, abdominal distansiyon, yararlı

değil )

Epidural analjezi kullanımı * ( parenteral narkotik yerine ! )

AĞRI KONTROLU İnterkostal sinir blokajı yapılması* Erken ambulasyon,

derin soluk

Postoperatif doxapram ( solunum merkezi stimülanı ) Venöz tromboembolizm proflaksisi

Page 64: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Prostat kanseri nedeniyle üroloji kliniğinde cerrahi tedaviUygulanacak olan 45 yaşındaki hasta için hangisi uygundur ? ( DVT için ek risk faktörü yoktur ! )

a. DVT proflaksisi gerekmez.b. Antitrombotik çorapc. Subkutan proflaksi dozunda DMAH + çorapd. Subkutan 3x 5000 Ü anfraksiyone heparin + çorape. Aspirin

8

Page 65: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Operabl adenokarsinom nedeniyle lobektomi için hazırlanan70 yaşındaki KOAH’lı erkek hastada ameliyat için belirlenentarihten 3 gün önce Obstrüktif tipte pnömoni gelişiyor.

Klinikte yatmakta olan bu hastaya DVT proflaksisi uygularmısınız ?

a. Evet

b. Hayır

9

Page 66: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

REZEKSİYON CERRAHİSİ

Page 67: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Major akciğer rezeksiyonu öncesi pulmoner risk değerlendirmesi

Test Düşük risk için sınır değerlerler

FEV1 (pnömonektomi için ) > 2000 ml.FEV1 ( Lobektomi için ) > 1000 - 1500 ml. % FEV1* ( Preop.) Bronkodilatör sonrası > % 60% DLCO* ( Preop.) Bronkodilatör sonrası > % 60 FEV1 ( poh )** > 800 ml veya % FEV1 (poh ) > % 40% DLCO (poh ) > % 40Egzersizde VO2 max > 15 ml / kg / dakika

* Kişi için beklenen normal değerin (predikte değerin ) yüzdesi** poh : Post operatif hesaplanan

Page 68: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Difüzyon kapasitesi ( DLCO )

Rezeksiyon cerrahisinde yüksek oranda belirleyici ( özellikle amfizemli hastalarda )

Page 69: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Cerrahi dışı seçenekleri teklif et

< 15 ml/ kg/dak.

III. Basamak Egzersiz O2 tüketimi VO2 max > 15 ml/kg/dak

< % 40 ( post operatif hesaplanan )

II. Basamak Kantitatif Post operatif FEV1 > % 40 sintigrafi tahmin edilen DLCO > % 40 CERRAHİ

ÖNERİSİ < % 60 ( Preoperatif )

Rutin solunum FEV1 > % 60I. Basamak fonksiyonları DLCO > % 60

Rezeksiyon cerrahisi öncesi değerlendirme

Page 70: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Arter kan gazları

Hipoksemi tek başına önemli bir belirleyici değil. Endobronşiyal obstrüksiyonda cerrahi sonrası düzelme

! ( V/ Q ) .

PaCO2 > 45 önemli risk faktörü mü ? Kanıtlanmamış ! Fark olmadığını gösteren çalışmalar da mevcut. Kearny DJ. Chest 1994;105:753. Marshall MC. Clin Chest Med 1993; 14:305.

Ama bu hastaların çoğunda zaten ppo FEV1 düşük , egzersiz kapasitesi kötü

Page 71: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Lobektomi için problemli !

Page 72: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Rezeksiyon sonrası FEV1 tahmini

Pnömonektomi için :

Tahmin edilen

postoperatif FEV1 = Preoperatif FEV1 X Kalan akciğerin

perfüzyon yüzdesi

Lobektomi için :

Tahmin edilen

postoperatif FEV1 = Preoperatif FEV1 X Rezeksiyon sonrası kalan segment sayısı Her iki akciğerdeki toplam segment

sayısı

Page 73: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Rezeke edilen segmentlerden bir bölümü bronkoskopik

olarak tıkalı ise :

Tahmin edilenPostoperatif FEV1 = Preop. FEV1 X { ( 19-a ) -

b } 19 - b

a- Rezeke edilen tıkalı segment sayısıb- Rezeke edilen açık segment sayısı

Rezeksiyon sonrası FEV1 tahmini

Page 74: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU
Page 75: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Aşağıdaki egzersiz testlerinden hangisi VO2 max.İle daha yüksek oranda korelasyon gösterir ?

a. 6 dakika yürüme testi

b. Merdiven çıkma testi

c. Shuttle walk testi

10

Page 76: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Performans egzersiz testleri

Step ( Basamak ) testi ( Tek aşamalı, çok aşamalı) Merdiven çıkma testi ( Semptomların kısıtlandığı maksimumda durana kadar )

6-12 dakika yürüme testi Submaksimal test ( VO2max ile korelasyon r= 0.4 – 0.6 )

10 metre mekik testi Kademeli maksimal test ( VO2max ile korelasyon r=0.98 )

( Shuttle walk )

Maksimal oksijen alımı ( tüketimi ) testi ( VO2 max) ( Kademeli artan egzersizle erişilebilen ve ölçülebilen O2 alımının en yüksek değeri )

VO2max = Aerobik kapasite : 5-15 dakkada büyük kas gruplarının kullanması gereken O2 miktarı.

Page 77: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Akciğer kanseri rezeksiyonlarında algoritmik değerlendirme: I. Basamak

REZEKTABL AKCİĞER KANSERİ

Kür sağlayacak en geniş rezeksiyon nedir ?

Lobektomi Pnömonektomi

Bronkodilatör sonrası FEV1 Bronkodilatör sonrası FEV1 > 1500 ml > 2000 ml

British Thoracic Society Thorax 2001;56: 89-108.

Page 78: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Akciğer kanseri rezeksiyonlarında algoritmik değerlendirme: II. Basamak

Lobektomi Pnömonektomi

Bronkodilatör sonrası FEV1 Bronkodilatör sonrası FEV1 < 1500 ml < 2000 ml

Tahmin edilen postoperatif FEV1’i hesapla DLCO ölçümü yap ve tahmin edilen postoperatif DLCO ‘yu hesapla Hesaplanan bu parametrelerin beklenen yüzde predikte

değerlerini bul

Page 79: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

DİĞERPostoperatif FEV1 < % 40 Postoperatif FEV1 > %40 Ve Ve Postoperatif DLCO < % 40 Postoperatif DLCO > % 40

ve satürasyon > % 90

YÜKSEK RİSK ORTA RİSK - Planlanan cerrahi yüksek riskli - Daha küçük rezeksiyon düşün - Radikal radyoterapi !

İleri testler gerekmez

Egzersiz testleri

Akciğer kanseri rezeksiyonlarında algoritmik değerlendirme: II. Basamak

British Thoracic Society Thorax 2001;56: 89-108.

Page 80: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Basit Egzersiz testi ( Shuttle walk testi )

< 25 shuttle veya > 25 shuttle veya > % 4 desatürasyon < % 4 desatürasyon

YÜKSEK RİSK Kardiyopulmoner egzersiz testleri ( Maksimal oksijen tüketimi )

VO2 max < 15 VO2 max > 15

(ml/kg/dak.) ( ml/kg/dak.)

ORTA RİSK

Akciğer kanseri rezeksiyonlarında algoritmik değerlendirme: III. Basamak

Page 81: PREOPERATİF HASTA DEĞERLENDİRİMİ  ve  GÖĞÜS HASTALIKLARI KONSÜLTASYONU

Akciğer rezeksiyonundan 3 ay sonra gelişen solunum yetersizliğinin rezeksiyona bağlı olma olasılığı düşüktür.

a. Doğru

b. Yanlış

11