Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
Katedra
Chemii
Analitycznej
11
PRÓBNIKI PASYWNE - NIEDOCENIANE
NARZĘDZIE ANALITYCZNE
Mariusz Marć, Bożena Zabiegała, Jacek Namieśnik
Katedra Chemii Analitycznej
Wydział Chemiczny
Politechnika Gdańska
ul. G. Narutowicza 11/12
80-233 Gdańsk, Polska
tel: (58) 347 10 10
fax: (58) 347 26 94
e-mail: [email protected]
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 2
Identyfikacja źródeł
emisji zanieczyszczeń
Ocena efektywności
zabiegów
sozotechnicznych
Oszacowanie zasięgu
oddziaływania źródeł
emisji zanieczyszczeń
Standardowa ocena
jakości elementów
środowiska
(zgodność z
normami i
przepisami)
Badanie tła i trendów
długookresowych
Pomiar ekspozycji
Badanie przemian
chemicznych,
biochemicznych i
footchemicznych
zanieczyszczeń
środowiska
Badanie dróg
przemieszczania się
zanieczyszczeń
Badania
ekotoksykologiczneOszacowanie
emisjiPomiar imisji
Badania procesów
zachodzących w
środowisku
Badania procesów
kumulacji i
metabolizmu
zanieczyszczeń
przez organizmy
żywe
Badanie wpływu
zanieczyszczeń na
zmiany klimatyczne
WYKORZYSTANIE ANALITYKI I MONITORINGU
ŚRODOWISKOWEGO
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 3
ANALITYKA POWIETRZA
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
ANALITYKA I MONITORING ZANIECZYSZCZEŃ
ŚRODOWISKA
Techniki bezpośredniego pomiaru poziomów
zawartości poszczególnych składników w czasie
rzeczywistym przy wykorzystaniu automatycznych
monitorów i analizatorów w postaci:
ourządzeń stacjonarnych (na stacjach
pomiarowych),
ourządzeń mobilnych (przenośne, przewoźne).
4
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
ANALITYKA I MONITORING ZANIECZYSZCZEŃ
ŚRODOWISKA
Pobieranie próbek powietrza do odpowiednich
pojemników:
oo stałej objętości – pojemniki zbudowane z
polerowanej stali nierdzewnej – SUMMA®,
oo zmiennej objętości – pojemniki zbudowane z
tworzyw sztucznych: Tedlar, Teflon, Nafion.
Konieczny jest transport do laboratorium w celu
przeprowadzenia analizy
5
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
ANALITYKA I MONITORING ZANIECZYSZCZEŃ
ŚRODOWISKA
Proces izolacji/wzbogacania analitów z badanego
medium – zatrzymywanie analitów w pułapce na
drodze:
owymrażania (pułapka kriogeniczna),
oabsorpcji,
oadsorpcji,
o rozpuszczania,
o reakcji chemicznej.
6
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 7
KONFIGURACJA ZESTAWÓW DO DYNAMICZNEGO
POBIERANIA PRÓBEK ANALITÓWURZĄDZENIA
DYNAMICZNE
POMPAP
UŁ
AP
KA
DO
ZA
TR
ZY
MY
WA
NIA
AN
AL
ITÓ
W
FILTR DO
ZATRZYMYWANIA
MATERII
ZAWIESZONEJD
EN
UD
ER
STRUMIEŃ MEDIUM GAZOWEGO PRZEPUSZCZANY PRZEZ PUŁAPKĘ
URZĄDZENIA
DENUDACYJNE
POMPA
FILTR DO
ZATRZYMYWANIA
MATERII
ZAWIESZONEJ
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 8
DENUDACJA – TECHNIKA POBIERANIA PRÓBEK
ANALITÓW Z FAZY GAZOWEJ
A. Kloskowski , M. Pilarczyk, J. Namieśnik, Crit. Rev. Anal. Chem., 32 (2002) 301-335
Zasada działania klasycznego
denudera cylindrycznego:
1 — cząstki stałe,
2 — cząsteczki medium gazowego,
3 — cienki film medium
zatrzymującego,
4 — ścianki denudera
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 9
DENUDACJA – TECHNIKA POBIERANIA PRÓBEK
ANALITÓW Z FAZY GAZOWEJ
L
R
wlot strumienia
medium gazowego
faza
stacjonarna
Równanie Gormleya-Kennedy’ego oraz
Cooneya-Kima-Davisa:
gdzie:
Co – stężenie analitu A w powietrzu na wlocie do denudera,
Cśr – średnie stężenie analitu A w fazie gazowej opuszczającej
denuder,
L – długość cylindra denudera [cm],
V – objętościowe natężenie przepływu w denuderze [cm3/s],
DA – współczynnik dyfuzji analitu A w powietrzu [cm2/s].
A. Kloskowski , M. Pilarczyk, J. Namieśnik, Crit. Rev. Anal. Chem., 32 (2002) 301-335
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
PASYWNA TECHNIKA POBIERANIA PRÓBEK
ANALITÓW
10
c0
LM
x
c0
L
L
c0
medium
zatrzymujące
anality
c
ME
MB
RA
NA
warstwa
stojącego
powietrza
cząsteczki
analitów
medium
zatrzymujące
anality
próbniki pasywne
typu dyfuzyjnegopróbniki pasywne
typu permeacyjnego
A. Kot-Wasik, B. Zabiegała, M. Urbanowicz, E. Dominiak, A. Wasik, J. Namieśnik, Anal. Chim. Acta, 602 (2007) 141-163
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
TEORIA PASYWNEGO POBIERANIA PRÓBEK
ANALITÓW (I prawo dyfuzji Ficka)
U – dyfuzyjna szybkość przenoszenia analitu [mol/s]
A – przekrój poprzeczny strefy dyfuzji [cm2]
D – współczynnik dyfuzji analitu [cm2/s]
x – długość strefy dyfuzji [cm]
c – stężenie danego składnika w odległości x [mol/cm3]
(p1-p2) – różnica ciśnień cząstkowych analitu po obu stronach membrany
S – stała przenikalności (permeacji) analitu związana z materiałem membrany [cm2/min]
Lm – grubość membrany [cm]
dx
dcDAU
mm L
pSA
L
ppSAU
)( 21
11
próbniki pasywne
typu dyfuzyjnego
próbniki pasywne
typu permeacyjnego
A. Kot-Wasik, B. Zabiegała, M. Urbanowicz, E. Dominiak, A. Wasik, J. Namieśnik, Anal. Chim. Acta, 602 (2007) 141-163
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
SIŁA NAPĘDOWA DO TRANSPORTU CZĄSTECZEK
ANALITÓW
PRÓBNIKI PASYWNE TYPU DYFUZYJNEGO:
Różnica stężeń analitu: otoczenie próbnika
pasywnego – powierzchnia medium zatrzymującego
PRÓBNIKI PASYWNE TYPU PERMEACYJNEGO:
Różnica ciśnień cząstkowych analitu po obu stronach
membrany
12
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
TEORIA DOZYMETRII PASYWNEJ
t – czas ekspozycji próbnika [min]
m – masa analitu zatrzymana w dozymetrze [ng]
(SR) – szybkość pobierania analitów (sampling rate) [ml/min]
k – stała kalibracyjna
ctSRtx
DAcUtm )(
tSR
mc
)(
k
ctt
L
DApUtm
m
t
mkc
13
próbniki pasywne
typu dyfuzyjnego
próbniki pasywne
typu permeacyjnego
A. Kot-Wasik, B. Zabiegała, M. Urbanowicz, E. Dominiak, A. Wasik, J. Namieśnik, Anal. Chim. Acta, 602 (2007) 141-163
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
JAKI PARAMETR TRZEBA ZNAĆ PRZED ETAPEM
EKSPOZYCJI PRÓBNIKA PASYWNEGO
14
PRÓBNIKI PASYWNE TYPU DYFUZYJNEGO:
Szybkość pobierania próbek analitów: SR [ml/min]
PRÓBNIKI PASYWNE TYPU PERMEACYJNEGO:
Stała kalibracyjna: k
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
ekspozycja pobieranie próbki analitów
transport i przechowywanie
wykrywanie, identyfikacja i oznaczanie analitów
TOK POSTĘPOWANIA ANALITYCZNEGO
urządzenie pasywne urządzenie dynamiczne i
denudacyjne
uwalnianie analitów
15
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
KROKI MILOWE W DZIEDZINIE PASYWNEGO
POBIERANIA ANALITÓW – PODEJŚCIE ILOŚCIOWE
16
1973 - Oznaczanie ditlenku azotu z wykorzystaniem dyfuzyjnego próbnika pasywnego
o budowie rurkowej do pobierania próbek analitu z powietrza atmosferycznego (rurka
Palms’a)
E. D. Palmes, A. F. Gunnison, Am. Ind. Hyg. Assoc. J., 34 (1973) 78-81
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
KROKI MILOWE W DZIEDZINIE PASYWNEGO
POBIERANIA ANALITÓW – PODEJŚCIE ILOŚCIOWE
17
1973 - Oznaczanie ditlenku siarki z wykorzystaniem permeacyjnego próbnika
pasywnego typu pudełkowego.
K. D. Reiszner, P. W. West, Environ. Sci. Technol., 7 (1973) 526-532
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
DLACZEGO PRÓBNIKI PASYWNE?
urządzenia o prostej konstrukcji, małej masie i
gabarytach,
eliminacja urządzeń do wytwarzania strumienia
badanego medium (pompy) i źródeł zasilania w energię
elektryczną,
pobieranie zintegrowanych próbek analitów i określenie
średniego ważonego w czasie stężenia (TWA) bez
znajomości objętości pobranej próbki a jedynie na
podstawie znajomości czasu ekspozycji,
przydatność do długookresowego pobierania próbek
analitów,
możliwość pobierania próbek analitów w miejscach
trudnodostępnych i bez nadzoru
18
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
RODZAJ INFORMACJI ANALITYCZNEJ
Zastosowanie techniki pasywnej
pobierania próbek analitów może
być podstawą do obliczenia
średniego ważonego w czasie
stężenia analitu za czas
ekspozycji urządzenia
(Time-Weighted Average
Concentration
– TWA)
19
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 20
KLASYFIKACJA PRÓBNIKÓW PASYWNYCHParametr klasyfikujący:
Przeznaczenie dozymetru
Zjawisko wykorzystywane
na etapie pobierania
analitów
Rodzaj bariery dyfuzyjnej
Rozwiązania konstrukcyjne
Rodzaj medium
zatrzymującego anality w
dozymetrze
Sposób określenia
średniego ważonego w
czasie stężenia analitów
dozymetry indywidualne
(osobiste)
ocena jakości atmosfery
na stanowiskach pracy
dozymetry powierzchniowe
(pomiar imisji)
ocena jakości powietrza
wewnętrznego
permeacja dyfuzja
porowata
zatyczka
membrana
porowata
warstwa stojącego
powietrza
membrana
półprzepuszczalna
rurkowypudełkowy
stały sorbentodczynnik chemiczny osadzony na nośnikuroztwór absorpcyjny
węgiel aktywny syntetyczne
polimery porowate
sadze grafityzowaneodczynnik do konwersji
chemicznej
bezpośredni odczyt (długość
lub rozmiar barwnej plamy)
pośredni odczyt (po zastosowaniu
odpowiedniego przyrządu pomiarowego )
w laboratorium – po uwolnieniu i
ilościowym oznaczeniu analitów
zmiana intensywności zabarwienia
roztworu pochłaniającego
zmiana intensywności zabarwienia
taśmy nasączonej reagentem
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
PROFILE STĘŻEŃ ANALITÓW W CZASIE EKSPOZYCJI
PRÓBNIKÓW PASYWNYCH
Próbnik permeacyjny
Próbnik dyfuzyjny
Powietrze
atmosferyczne medium
zatrzymujące
Bariera
dyfuzyjna
Odległość
Stę
że
nie
Powietrze
atmosferyczne
Odległość
Stę
że
nie
21
S. Seethapathy, T. Górecki, X. Li, J. Chromatogr. A, 1184 (2008) 234–253
Stężenie analitu
Stężenie analitu
medium
zatrzymujące
ME
DIU
M G
AZ
OW
E
Grubość
membrany
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
PROFIL STĘŻEŃ ANALITÓW W CZASIE EKSPOZYCJI
PRÓBNIKÓW PASYWNYCH W ŚRODOWISKU WODNYM
Odległość
Stę
że
nie
22
Membrana
Woda
powierzchniowa
Stężenie analitu
warstwa
graniczna
warstwa
graniczna
(medium sorpcyjne)
Strefa dyfuzji/permeacji
medium
zatrzymujące
S. Seethapathy, T. Górecki, X. Li, J. Chromatogr. A, 1184 (2008) 234–253
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
CHARAKTER PRACY PRÓBNIKÓW W TRAKCIE POBIERANIA
PRÓBEK ANALITÓW
23
B. Zabiegała, A. Kot-Wasik, M. Urbanowicz, J. Namieśnik, Anal. Bioanal. Chem., 396 (2010) 273–296
CZAS
MA
SA
AN
AL
ITU
PO
BR
AN
A P
RZ
EZ
PR
ÓB
NIK
PA
SY
WN
Y
OBSZAR RÓWNOWAGOWY
PRÓBNIKI PASYWNE PRACUJĄCE W
OBSZARZE RÓWNOWAGOWYM
PRÓBNIKI PASYWNE PRACUJĄCE W
OBSZARZE KINETYCZNYM
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
OBSZARY WYKORZYSTANIA TECHNIKI PASYWNEGO
POBIERANIA ANALITÓW W ANALITYCE ŚRODOWISKOWEJ
24
HY
DR
OS
FE
RA
B. Zabiegała, A. Kot-Wasik, M. Urbanowicz, J. Namieśnik, Anal. Bioanal. Chem., 396 (2010) 273–296
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
KRYTERIA DOBORU PRÓBNIKÓW PASYWNYCH W
MONITORINGU ŚRODOWISKA
25
Rodzaj medium, w którego pobierane mają być anality (powietrze
wewnętrzne, powietrze atmosferyczne, cieki wodne, gleba itd.),
Charakter analitów (związki organiczne, związki nieorganiczne),
Czas ekspozycji (8 godzin, 24 godziny, 7 dni, 14 dni, miesiąc,
rok),
Miejsce instalacji próbników pasywnych (pomiar tła miejskiego,
„gorące miejsca”)
Charakterystyka metrologiczna próbnika pasywnego
(szybkości pobierania analitów, charakter pracy próbnika, wymiary
próbnika),
Technika uwalniania analitów z medium zatrzymującego,
Koszty eksploatacyjne
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
OBSZAR PRAKTYCZNEGO WYKORZYSTYWANIA
PRÓBNIKÓW PASYWNYCH
26
Ocena jakości atmosfery na stanowisku pracy,
Pobieranie próbek analitów ze strefy oddychania człowieka,
Ocena jakości powietrza wewnętrznego (atmosfera
w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt stały ludzi,
Ocena poziomów zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego
Ocena ekspozycji indywidualnej (próbniki osobiste),
Ocena powietrza wydychanego przez człowieka,
Ocena emisji zanieczyszczeń z materiałów konstrukcyjnych
i wyposażenia pomieszczeń mieszkalnych,
Oszacowanie strumienia emisji składników emitowanych przez skórę,
Ocena poziomu zanieczyszczeń wód powierzchniowych (cieki
i zbiorniki wodne,
Badanie poziomu zanieczyszczeń gleby i osadów dennych,
Pomiar emisji związków biogennych przez roślinność
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
PRÓBNIKI PASYWNE DOSTEPNE W OBROCIE
HANDLOWYM
27
Nazwa
handlowaProducent Obszar wykorzystywania Anality
Ogawa PS Ogawa & Co. USA Inc• Monitoring powietrza atmosferycznego
• Kontrola jakości powietrza wewnętrznegoNO, NO2, O3, SO2
ORSA 5,
National DrägerDraeger Safety UK Ltd
• Monitoring indywidualny,
• Monitoring powietrza atmosferycznego,
• Kontrola jakości powietrza wewnętrznego
Związki chemiczne z grupy LZO
Próbnik
pasywny
Perkin–Elmer
Perkin Elmer
• Monitoring indywidualny,
• Monitoring powietrza atmosferycznego,
• Kontrola jakości powietrza wewnętrznego
Związki chemiczne z grupy LZO
OMV 3500 3M Company• Monitoring indywidualny,
• Kontrola jakości powietrza wewnętrznego
Związki chemiczne z grupy LZO
UMEx Series SKC Inc.• Monitoring indywidualny,
• Kontrola jakości powietrza wewnętrznego
Aldehydy (w tym formaldehyd),
SO2, NO2, aminy,
Radiello SeriesFundazione Salvatore
Maugeri
• Kontrola jakości powietrza atmosferycznego,
• Kontrola jakości powietrza wewnętrznego,
• Monitoring atmosfery na stanowisku pracy
Związki chemiczne z grupy LZO,
Aldehydy, SO2, NO2, HF, HCl,
H2S, O3, NH3,
G.A.B.I.E. Tecora• Monitoring indywidualny,
• Monitoring atmosfery na stanowisku pracyZwiązki chemiczne z grupy LZO,
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
PRÓBNIKI PASYWNE DOSTEPNE W OBROCIE
HANDLOWYM
28
Nazwa
handlowaProducent Obszar wykorzystywania Anality
Chemcatcher®
University of
Portsmouth, Chalmers
University of Technology
• Monitoring jakości cieków oraz zbiorników
wodnych
pestycydy, związki z grupy PCB
i WWA, trwałe zanieczyszczenia
organiczne
Gore-Sorber® W. L. Gore &
Associates, Inc.
• Monitoring jakości cieków i zbiorników
wodnych,
• Pobieranie próbek analitów z gleby i osadów
dennych
związki chemiczne z grupy
lotnych oraz średniolotnych
związków organicznych, związki
z grupy WWA
MESCO Gerstel Mühlheim• Monitoring jakości cieków oraz zbiorników
wodnych
pestycydy, związki z grupy
WWA i PCB
SPMDEnvironmental Sampling
Technologies Inc.
• Monitoring jakości powietrza
atmosferycznego,
• Monitoring jakości cieków oraz zbiorników
wodnych,
• Pobieranie próbek analitów z gleby i osadów
dennych
związki z grupy WWA i PCB,
pestycydy
AQUASENSE-
P (POCIS)
Environmental Sampling
Technologies Inc.
• Monitoring jakości cieków oraz zbiorników
wodnych
pestycydy, naturalne i
syntetyczne hormony, związki
hydrofilowe, farmaceutyki
PETREXNortheast Research
Institute (NERI)
• Pobieranie próbek analitów z gleby i osadów
dennych
związki chemiczne z grupy
lotnych oraz średniolotnych
związków organicznych
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
INSTALACJA PRÓBNIKÓW PASYWNYCH W CELU POBRANIA
PRÓBEK ANALITÓW Z WODY POWIERZCHNIOWEJ
M. R. Rosen, D. A. Alvarez, S. L. Goodbred, T. J. Leiker, R. Patiño, J. Environ. Qual., 39 (2010) 1161–1172
29
Dno zbiornika wodnego
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 30
ROZWIĄZANIA KONSTRUKCYJNE PRÓBNIKÓW
PASYWNYCH OPRACOWANYCH W KATEDRZE
CHEMII ANALITYCZNEJ, WCH, PG
Permeacyjny próbnik pasywny typu pudełkowego
przeznaczony do oznaczania lotnych związków
organicznych w powietrzu wewnętrznym (np.
pomieszczenia przeznaczone na pobyt stały ludzi);
Próbnik pasywny przeznaczony do pobierania
próbek analitów z grupy: WWA, chlorofenoli,
pestycydów chloroorganicznych z wody (z
rozpuszczalnikiem jako medium sorpcyjne),
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
PERMEACYJNY PRÓBNIK PASYWNY TYPU PUDEŁKOWEGO Z
WARSTWĄ SORBENTA
31
1. Polietylenowa pokrywa usuwana podczas
ekspozycji próbnika,
2. Podkładka teflonowa,
3. Membrana z PDMS (powierzchnia 13 cm2),
4. Podkładka z metalową siatką ochronną,
5. Podkładka teflonowa,
6. Gwintowana osłona zewnętrzna próbnika,
7. Uszczelka z tworzywa sztucznego,
8. Tylna pokrywa próbnika,
9. Gniazdo na uchwyt próbnika,
10. Śruba mocująca,
11. Złoże sorpcyjne (węgiel aktywny ok. 200
mg o granulacji 40-50 mesh)
12. Zwitek waty bawełnianej
Desorpcję zatrzymanych na złożu sorpcyjnym analitów przeprowadza się w
naczynkach chromatograficznych z wykorzystaniem 1 ml rozpuszczalnika CS2
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 32
PRÓBNIK PASYWNY TYPU PERMEACYJNEGO (typu
pudełkowego) DO POBIERANIA PRÓBEK ANALITÓW
ORGANICZNYCH Z WODY Z ROZPUSZCZALNIKIEM JAKO
MEDIUM SORPCYJNE
A. Kot, B. Zabiegała, J. Namieśnik, Trend. Anal. Chem., 19 (2000) 446–459
uszczelka
rozpuszczalnik
miedziana siatka ochronna
korpus ze stali
nierdzewnejnakrętki ze stali
nierdzewnej
uszczelka
teflonowa membrana
Czas ekspozycji próbnika
pasywnego: od 30 do 60 dni,
Objętość komory próbnika: 1 ml,
Stosowane medium sorpcyjne:
cykloheksan lub izo-oktan,
Wykorzystywany do pobierania
próbek analitów z grupy: WWA,
chlorofenoli, pestycydów
chloroorganicznych,
Możliwość oznaczania analitów
zatrzymanych w medium
sorpcyjnym bez wcześniejszego
etapu przygotowania próbki
(bezpośrednia analiza próbek
medium zatrzymującego)
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 33
PRÓBNIKI PASYWNE OPRACOWANE W INNYCH
OŚRODKACH NAUKOWYCH
Rurki z polietylenu ze złożem sorpcyjnym (Versatile,
Easy and Rapid Atmospheric Monitor - VERAM)
przeznaczone do oznaczania w powietrzu wewnętrznym
związków z grupy LZO opracowany przez zespół prof. M.
de la Guardia (University of Valencia);
Waterloo Membrane Sampler™ (WMS) opracowany w
Uniwersytecie Waterloo przez zespół prof. T.
Góreckiego, przeznaczony do pobierania próbek
analitów z grupy LZO z medium gazowego
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
RURKI Z POLIETYLENU ZE ZŁOŻEM SORPCYJNYM
(Versatile, Easy and Rapid Atmospheric Monitor - VERAM)
34
S. Ly-Verdu et al., Anal. Chim. Acta, 677 (2010) 131–139
Przygotowanie odcinków
rurek z LDPE
Zgrzanie rurki od dołu
Wypełnienie rurki porcją materiału
sorpcyjnego
Zgrzanie rurki od góry i
homogenizacja
5 mg węgla
aktywnego20 mg Florisilu
Czas ekspozycji
próbników w
pomieszczeniu
zamkniętym - od 8 do
24 godziny,
Badania jakości
powietrza wewnętrznego
prowadzono w takich
pomieszczeniach jak:
magazyn, laboratorium
oraz warsztat naprawy
pojazdów
mechanicznych.
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
RURKI Z POLIETYLENU ZE ZŁOŻEM SORPCYJNYM
(VERAM)
35
Przygotowanie próbnika pasywnego do pracy
D. Sanjuan-Herraez et al., Talanta, 98 (2012) 40–48
Napełnienie
próbnika,
Zgrzanie
zewnętrznych
ścianek próbnika,
Homogenizacja.
Pobieranie
próbek analitów
z medium
gazowego
Zakończenie etapu pobierania
próbek analitów z medium
gazowego i przechowywanie
próbników w hermetycznie
zamykanych naczynkach
Transport do
laboratorium
Jakościowe i ilościowe oznaczanie analitów zatrzymanych na złożu sorpcyjnym próbnika pasywnego
Umieszczenie próbników w naczynkach do analizy fazy nadpowierzchniowej
Analiza fazy nadpowierzchniowej:
150oC, 10 min.GC-MS
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
WATERLOO MEMBRANE SAMPLER (WMS)™
Membrana z
PDMS
Aluminiowy
kapsel
Naczynko
chromatograficzne
o obj. 2 mlZłoże sorpcyjne
S. Seethapathy, T. Górecki, J. Chromatogr. A, 1218 (2011) 134–155
Złoże sorpcyjne – węgiel aktywny 250
mg,
Dostępne dwie wersje: użytek
jednorazowy lub do wielokrotnego
użycia,
Grubość membrany z PDMS – 75 mm,
Mały koszt i łatwy dostęp do
elementów konstrukcyjnych
próbnika,
Różne funkcje pojemnika:
pojemnik na sorbent,
naczynko do ekstrakcji za pomocą
rozpuszczalnika – CS2 (1 ml)
36
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
WATERLOO MEMBRANE SAMPLER (WMS)™
S. Seethapathy, T. Górecki, J. Chromatogr. A, 1218 (2011) 134–155
Ekspozycja
próbnika
(od 3 do 16 dni)
37
Koniec etapu
ekspozycji
próbnika. Transport
do laboratorium
Usunięcie
aluminiowego kapsla
z membraną (PDMS)
Desorpcja za pomocą
rozpuszczalnika (1 ml CS2)
Nałożenie
aluminiowego kapsla
z membraną pokrytą
PTFE
Automatyczny
podajnik
próbek
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
Określenie poziomu zawartości związków chemicznych z
grupy BTEX (benzen, toluen, etylobenzen, ksyleny) w
powietrzu atmosferycznym na terenie aglomeracji
Trójmiejskiej i Tczewa z wykorzystaniem próbników
pasywnych na etapie pobierania próbek analitów
38
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
CEL POMIARÓWUzyskanie informacji na temat:
Obecności i poziomach stężeń potencjalnychzanieczyszczeń powietrza atmosferycznego naterenie objętym monitoringiem,
Zmienności składu zanieczyszczeń i ich ilości w czasie iprzestrzeni,
Potencjalnych zródeł emisji zanieczyszczeń,
Procesów transportu i przemian zanieczyszczeń wpowietrzu,
Poziomu imisji i intensywności depozycjizanieczyszczeń
39
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
PRÓBNIK PASYWNY TYPU DYFUZYJNEGO Radiello®
40
Parametr 1. Bariera/membrana dyfuzyjna
Bariera dyfuzyjna Mikroporowaty polietylen
Długość membrany 60 mm
Średnica zewnętrzna 16 mm
Grubość 5 mm
Porowatość 10 ± 2 mm
Długość strefy dyfuzyjnej 150 mm
Parametr 2. Rurka wypełniona złożem sorpcyjnym
Materiał Stalowa siatka
Medium sorpcyjne Carbograph 4 (sadza grafityzowana 35-50 mesh)
Masa złoża sorpcyjnego 300 ± 10 mg
Długość 60 mm
Średnica zewnętrzna 4.8 mm
M. Marć, B. Zabiegała, J. Namieśnik, Inter. J. Environ. Anal. Chem., 94 (2014) 151-167 ; http://www.radiello.it/
Typ
monitorowanego
powietrza
Czas
ekspozycji
próbnika
Pobierane
anality
Powietrze
atmosferyczne14 dni
Związki chemiczne
z grupy BTEX
Technika
uwalniania analitów
ze złoża
termiczna desorpcja
Warunki pracyWilgotność powietrza: 15 – 90%,
Prędkość wiatru: 0,1 – 10 m/s
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
PRÓBNIK PASYWNY TYPU DYFUZYJNEGO Radiello®
41
1 – bariera dyfuzyjna, 2 – stalowa rurka wypełniona medium sorpcyjnym
Próbniki pasywne umieszcza się w stalowej klatce w
celu zabezpieczenia przed niekorzystnym
działaniem warunków atmosferycznych,
Próbniki pasywne są instalowane na wysokości ok.
3 m,
W każdej klatce instaluje się dwa próbniki pasywne
w odległości co najmniej 20 cm,
M. Marć, B. Zabiegała, J. Namieśnik, Inter. J. Environ. Anal. Chem., 94 (2014) 151-167
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
SIEĆ STACJI POMIAROWYCH FUNDACJI ARMAAG NA
TERENIE AGLOMERACJI TRÓJMIEJSKIEJ
42
AM1 - Gdańsk ul. Powstańców Warszawskich;
AM2 - Gdańsk ul. Kaczeńce;
AM3 - Gdańsk ul. Wyzwolenia;
AM4 - Gdynia ul. Porębskiego;
AM5 - Gdańsk ul. Ostrzycka;
AM6 - Sopot ul. Bitwy pod Płowcami;
AM8 - Gdańsk ul. Leczkowa;
AM10 - Gdynia ul. Wendy;
www.armaag.gda.pl
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
PROCEDURA ANALITYCZNA OZNACZANIA ZWIĄZKÓW Z GRUPY
BTEX W POWIETRZU ATMOSFERYCZNYM
43
M. Marć, J. Namieśnik, B. Zabiegała, Air Quality, Atmosphere & Health, doi:10.1007/s11869-014-0247-x, 2014
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
ŚREDNIOMIESIĘCZNE WAŻONE W CZASIE STĘZENIE BEZNENU
W POWIETRZU ATMOSFERYCZNYM NA TERENIE AGLOMERACJI
TRÓJMIEJSKIEJ W ROKU 2012
44
M. Marć, J. Namieśnik, B. Zabiegała, Air Quality, Atmosphere & Health, doi:10.1007/s11869-014-0247-x, 2014
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
PROFIL STĘŻENIA TOLUENU, ETYLOBENZENU I KSYLENÓW W
POWIETRZU ATMOSFERYCZNYM NA TERENIE AGLOMERACJI
TRÓJMIEJSKIEJ W ROKU 2012
45
M. Marć, J. Namieśnik, B. Zabiegała, Air Quality, Atmosphere & Health, doi:10.1007/s11869-014-0247-x, 2014
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
ŚREDNIOROCZNE STĘŻENIE BEZNEZNU W POWIETRZU
ATMOSFERYCZNYM NA TERENIE AGLOMERACJI
TRÓJMIEJSKIEJ W LATACH 2008-2012
46
9,7oC
8,7oC
7,3oC
11,2oC
8,4oC
M. Marć, B. Zabiegała, V. Siemonov, J. Namieśnik, CLEAN – Soil, Air, Water, DOI: 10.1002/clen.201300188, 2013
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
PORÓWNANIE WYNIKÓW POMIARU STĘŻENIA BENZENU W
POWIETRZU ATMOSFERYCZNYM Z WYKORZYSTANIEM DWÓCH
PROCEDUR ANALITYCZNYCH
0
1
2
3
4
5
6
7
2008 2009 2010
Stę
że
nie
be
nze
nu
[m
g/m
3]
Procedura oparta na wykorzystaniu
próbników pasywnych na etapie
pobierania próbek analitów
Pomiar bezpośredni z wykorzystaniem
automatycznego analizatora
47
S. Król, B. Zabiegała, J. Namieśnik, Anal. Bioanal. Chem., 403 (2012) 1067-1082
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
Badanie jakości powietrza wewnętrznego (IAQ) w
pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt stały
ludzi z wykorzystaniem techniki pasywnego
pobierania próbek analitów
48
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
POWODY PROWADZENIA BADAŃ JAKOŚCI
POWIETRZA WEWNĘTRZNEGO
jako odpowiedź na narzekania użytkowników pomieszczeń
na złą jakość powietrza wewnętrznego objawiającą się np.
wystąpieniem objawów związanych z tzw. syndromem
chorych budynków (SBS),
jako część badań epidemiologicznych,
w celu oceny skuteczności działań podjętych na rzecz
poprawy jakość powietrza wewnętrznego,
w celu sprawdzenia czy określone parametry powietrza
wewnętrznego (np. poziom stężenia związków chemicznych
z grupy lotnych związków organicznych) są zgodne zapisami
zawartymi w obowiązujących przepisach prawnych.
49
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
ANALITYKA I MONITORING ZANIECZYSZCZEŃ
POWIETRZA WEWNĘTRZNEGO – PROBLEMY I
WYZWANIA
stężenie analitów w powietrzu wewnętrznym jest na znacznie
wyższym poziomie niż w powietrzu atmosferycznym –
endogenne źródła emisji,
duża różnorodność zanieczyszczeń,
możliwość występowania tego samego związku na różnych
poziomach zawartości w pomieszczeniach o podobnej wielkości i
przeznaczeniu,
konieczność prowadzenia badań w trakcie normalnej
eksploatacji pomieszczeń,
brak odpowiednich wzorców i materiałów odniesienia.
50
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
WYKORZYSTANIE PRÓBNIKÓW PASYWNYCH TYPU
DYFUZYJNEGO Radiello® W BADANIACH JAKOŚCI POWIETRZA
WEWNĘTRZNEGO
51
S. Król, J. Namieśnik, B. Zabiegała, Sci. Total Environ., 468-469 (2014) 985-995
Próbniki pasywne instalowano wewnątrz
pomieszczenia zamkniętego na wysokości ok.
180 cm, w odległości co najmniej 1 m od siebie,
Czas ekspozycji próbników pasywnych typu
dyfuzyjnego Radiello® w pomieszczeniu zamkniętym
wynosił od 12 do 24 godzin,
Zidentyfikowanie potencjalnych źródeł emisji
związków zaliczanych do monoterpenów w powietrzu
wewnętrznym,
Oznaczanie związków zaliczanych do monoterpenów
(a-Pinen, 3-Karen, D-Limonen) w powietrzu
wewnętrznym mieszkań zlokalizowanych na terenie
Gdańska, Gdyni oraz Tczewa,
Określenie wpływu aktywności człowieka na
zawartość związków zaliczanych do monoterpenów w
powietrzu wewnętrznym,
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
ŚREDNIE WAŻONE W CZASIE STĘZENIE (12 godzinne) D-
LIMONENU W CZASIE DNIA I NOCY W POWIETRZU
WEWNĘTRZNYM POMIESZCZENIA MIESZKALNEGO
52
S. Król, J. Namieśnik, B. Zabiegała, Sci. Total Environ., 468-469 (2014) 985-995
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
ŚREDNIE WAŻONE W CZASIE STĘŻENIE ZWIĄZKÓW
ZALICZANYCH DO MONOTERPENÓW W POWIETRZU
WEWNĘTRZNYM NOWOWEGO POMIESZCZENIA MIESZKALNEGO
53
M. Marć, J. Namieśnik, B. Zabiegała, Sci. Total Environ., 481 (2014) 35–46
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
ŚREDNIE WAŻONE W CZASIE STĘŻENIE TOLUENU W
POWIETRZU WEWNĘTRZNYM POMIESZCZEŃ
MIESZKALNYCH
0
100
200
300
400
500
600
700
800
Stę
żen
ie t
olu
en
u [
µg
/m3]
m-1
m-2
m-3
m-4
m-5
m-6
m-8
m-9
m-10
m-11
m-12
m-13
numer mieszkania
technika pasywna
technika dynamiczna (rurki sorpcyjne)
54
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
SUMARYCZNA ZAWARTOŚĆ ZWIĄZKÓW
CHEMICZNYCH Z GRUPY LZO (TVOC) W POWIETRZU
WEWNTRZNYM
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32
numer mieszkania
technika pasywna
technika dynamiczna (rurki sorpcyjne)
Stę
że
nie
[m
g/m
3]
55
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
Badanie wielkości strumienia emisji związków
organicznych emitowanych z powierzchni materiałów
wewnętrznych w pomieszczeniach przeznaczonych na
pobyt stały ludzi z wykorzystaniem małogabarytowych
pasywnych komór emisyjnych
56
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 57
ZWIĄZKI ORGANICZNYCH EMITOWANE Z MATERIAŁÓW
WEWNĘTRZNYCH
węglowodory
alifatyczne
węglowodory
aromatyczne
aldehydy i ketony
(formaldehyd)
alkohole
terpeny
estry
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 58
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 59
Podstawowymi zaletami próbników pasywnych do badania procesu
emisji różnego typu zanieczyszczeń organicznych są:
możliwość pracy in-situ,
eliminacja źródła zasilania w energię,
brak dodatkowego wyposażenia w postaci linii do transportu
strumienia gazu obojętnego,
określenie strumienia emisji zanieczyszczeń w warunkach
rzeczywistych (temperatura, ciśnienie i wilgotność powietrza
wewnątrz pomieszczenia),
prostota obsługi,
możliwość instalacji w dowolnym miejscu pomieszczenia
mieszkalnego bez ingerencji w zachowanie i aktywność
użytkowników.
PRÓBNIKI PASYWNE (Passive Flux Sampler - PFS) i
MAŁOGABARYTOWE PASYWNE KOMORY EMISYJNE
M. Marć, B. Zabiegała, J. Namieśnik, Crit. Rev. Anal. Chem., 43 (2013) 55-61
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 60
ROZWIĄZANIE KONSTRUKCYJNE MAŁOGABARYTOWEJ
PASYWNEJ KOMORY EMISYJNEJ (opracowanie zespołu z
Katedry Chemii Analitycznej, WCh, PG) ciężarek (0,5 kg) zapewniający
odpowiedni docisk komory dopodłoża,
obudowa z wypolerowanej stalinierdzewnej o objętościwewnętrznej 3,65 dm3 i średnicypodstawy rzędu 24 cm,
uchwyt zapewniający łatwytransport urządzenia w dowolnemiejsce pomieszczeniazamkniętego,
silikonowa uszczelkazapewniająca szczelność układu wtrakcie pobierania próbek analitów,
próbnik pasywny typudyfuzyjnego Radiello®,zainstalowany w centralnympunkcie komory emisyjnej.
M. Marć, J. Namieśnik, B. Zabiegała, Sci. Total Environ., 481 (2014) 35–46
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 61
czas ekspozycji – 5 godzin
temperatura pomieszczenia - 18 ± 1oC
Pierwszy etap :
desorpcja analitów zatrzymanych na złożu sorpcyjnym próbnika pasywnego typu
dyfuzyjnego Radiello® oraz ich transport na złoże sorpcyjne mikropułapki (0oC)
Drugi etap:
desorpcja analitów z mikropułapki (300oC) – transport analitów na czoło kolumny
chromatograficznej
kolumna kapilarna DB-5ms 0,25 mm x 30 m x 0,25mm,
temperatura linii przesyłowej GC-MS: 300oC,
spektrometr mas (5873 Network Mass Selective Detector)
M. Marć, J. Namieśnik, B. Zabiegała, Sci. Total Environ., 481 (2014) 35–46
TOK POSTĘPOWANIA ANALITYCZNEGO
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
PROFIL EMISJI ZWIĄZKÓW Z GRUPY MONOTERPENÓW Z
POWIERZCHNI MATERIAŁU DREWNOPOCHODNEGO
62
M. Marć, J. Namieśnik, B. Zabiegała, Sci. Total Environ., 481 (2014) 35–46
str
um
ień
em
isji
a-P
ine
nu
[mg
/2. h
]
str
um
ień
em
isji
3-K
are
nu
[mg
/m2
. h]
str
um
ień
em
isji
D-L
imo
ne
nu
[mg
/m2
. h]
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 63
ROZWIĄZANIE KONSTRUKCYJNE PRÓBNIKA PASYWNEGO
(opracowanie zespołu z Katedry Chemii Analitycznej, WCh, pg)
uszczelka
wykonana
z teflonu
rurka wykonana z
nierdzewnej
stalowej siatki
wypełniona
medium
sorpcyjnym
(Carbograph 4)
korpus próbnika
pasywnego
wykonany z
wypolerowanej
stali nierdzewnej
pokrywa
wykonana z
wypolerowanej
stali nierdzewnej
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 64
masa – 400 g,
wysokość – 35 mm,
średnica wewnętrzna – 50 mm,
zainstalowana wewnątrz próbnika
pasywnego rurka wykonana jest
z nierdzewnej stalowej siatki o długości 60
mm i średnicy zewnętrznej rzędu 4,8 mm.
Wnętrze rurki wypełnione jest medium
sorpcyjnym (Carbograph 4):
wielkość ziaren sorbentu: 35 – 50
mesh,
masa sorbentu: 300 ± 10 mg.
wysokość złoża sorpcyjnego nad badaną
powierzchnią – 20 mm.
ROZWIĄZANIE KONSTRUKCYJNE PRÓBNIKA PASYWNEGO
(opracowanie zespołu z Katedry Chemii Analitycznej, WCh, pg)
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
KURZ DOMOWY – SPECYFICZNY TYP PRÓBNIKA
PASYWNEGO
65
ŚRODOWISKO
WEWNĘTRZNE
ŚRODOWISKO
WEWNĘTRZNE
ZWIĄZKI Z GRUPY PBDE
(środki opóźniające procesy palenia) ZWIĄZKI Z GRUPY WWA I PCB
PESTYCYDY ZWIĄZKI Z GRUPY LOTNYCH I
ŚRDNIOLONYCH ZWIĄZKÓW
ORGANICZNYCH
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
RODZAJE KURZU DOMOWEGO
66
Kurz zbierany z powierzchni elementów wyposażenia
pomieszczeń mieszkalnych,
Kurz „odkurzaczowy”,
Kurz zbierany z miejsc trudnodostępnych (rzadko
oczyszczanych):
Telewizory,
Radia,
Sprzęt AGD,
Komputery i monitory,
Drukarki itd.
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
PROCEDURA ANALITYCZNA OZNACZANIA
ZWIĄZKÓW Z GRUPY PBDE W PRÓBKACH KURZU
DOMOWEGO
67
S. Król, J. Namieśnik, B. Zabiegała, J. Chromatogr. A, 1294 (2012) 201-214
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
UDZIAŁ PROCENTOWY POSZCZEGÓLNYCH ZWIĄZKÓW Z
GRUPY PBDE W OGÓLNEJ ILOŚCI TYCH ZWIĄZKÓW W
PRÓBKACH KURZU DOMOWEGO
68
S. Król, J. Namieśnik, B. Zabiegała, Chemosphere, http://dx.doi.org/10.1016/j.chemosphere.2014.02.014, 2014
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
STĘŻENIE WYBRANYCH ZWIĄZKÓW Z GRUPY PBDE
W OZNACZONYCH W DWÓCH PRÓBKACH KURZU
69
S. Król, B. Zabiegała, J. Namieśnik, J. Chromatogr. A, 1294 (2012) 201-214
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
LISTA WYBRANYCH PRAC PRZEGLĄDOWYCH ZWIĄZANYCH Z
WYKORZYSTANIEM TECHNIKI PASYWNEJ W ANALITYCE
ŚRODOWISKA
70
1. J. Namieśnik, B. Zabiegała, A. Kot-Wasik, M. Partyka, A. Wasik, Passive sampling and/or extraction techniques in
environmental analysis: A review, Anal Bioanal Chem, 381 (2005) 279 – 301,
2. M. Partyka, B. Zabiegała, J. Namieśnik, A. Przyjazny, Application of passive samplers in monitoring of organic
constituents of air, Crit Rev Anal Chem, 37 (2007) 51-78,
3. A. Kot-Wasik, B. Zabiegała, M. Urbanowicz, E. Dominiak, A. Wasik, J. Namieśnik, Advances in passive sampling in
environmental studies, Anal. Chim. Acta, 602 (2007) 141-163
4. B. Zabiegała, A. Kot-Wasik, M. Urbanowicz, J. Namieśnik, Passive sampling as a tool for obtaining reliable
analytical information in environmental quality monitoring, Anal Bioanal Chem, 396 (2010) 273-296,
5. S. Król, B. Zabiegała, J. Namieśnik, Monitoring VOCs in atmospheric air II. Sample collection and preparation,
TrAC, 29 (2010) 1101-1112,
6. S. Król, B. Zabiegała, J. Namieśnik, Monitoring and analytics of semivolatile organic compounds (SVOCs) in
indoor air, Anal Bioanal Chem, 400 (2011) 1751-1769,
7. M. Marć, B. Zabiegała, J. Namieśnik, Testing and sampling devices for monitoring volatile and semi-volatile
organic compounds in indoor air, TrAC, 32 (2012) 76-86,
8. M. Marć, B. Zabiegała, J. Namieśnik, Miniaturized Passive Emission Chambers for In Situ Measurement of
Emissions of Volatile Organic Compounds, Crit Rev Anal Chem, 43 (2013) 55-61.
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
LISTA WYBRANYCH PRAC ORYGINALNYCH ZWIĄZANYCH Z
WYKORZYSTANIEM TECHNIKI PASYWNEJ W ANALITYCE
ŚRODOWISKA
71
1. B. Zabiegała, M. Urbanowicz, K. Szymanska, J. Namiesnik, Application of passive sampling technique for monitoring of
BTEX concentration in urban air: Field comparison of different types of passive samplers, J Chromatogr Sci, 48 (2010) 167-
175,
2. B. Zabiegała, M. Urbanowicz, J. Namieśnik, T. Górecki, Spatial and seasonal patterns of benzene, toluene, ethylbenzene,
and xylenes in the Gdańsk, Poland and surrounding areas determined using radiello passive samplers, J Environ Qual, 39
(2010) 896-906,
3. B. Zabiegała, C. Sǎrbu, M. Urbanowicz, J. Namieśnik, A comparative study of the performance of passive samplers, J Air
Waste Manag Assoc, 61 (2011) 260-268,
4. S. Król, B. Zabiegała, J. Namieśnik, Measurement of benzene concentration in urban air using passive sampling, Anal
Bioanal Chem, 403 (2012) 1067-1082,
5. S. Król, J. Namiesnik, B. Zabiegała, α-pinene, 3-carene and d-limonene in indoor air of Polish apartments: The impact on air
quality and human exposure, Sci Total Environ, 468–469 (2014) 985–995,
6. S. Król, B. Zabiegała, J. Namieśnik, Determination of polybrominated diphenyl ethers in house dust using standard addition
method and gas chromatography with electron capture and mass spectrometric detection, J Chromatogr A, 1249 (2012) 201-
214
7. M. Marć, B. Zabiegała, J. Namieśnik, Application of passive sampling technique in monitoring research on quality of
atmospheric air in the area of Tczew, Poland, Inter J Environ Anal Chem, 94 (2014) 151-167
8. M. Marć, J. Namieśnik, B. Zabiegała, Small-scale passive emission chamber for screening studies on monoterpene emission
flux from the surface of wood-based indoor elements, Sci Total Environ, 481 (2014) 35-46,
9. M. Marć, J. Namieśnik, B. Zabiegała, BTEX concentration levels in urban air in the area of the Tri-City agglomeration
(Gdansk, Gdynia, Sopot), Poland, Air Quality, Atmosphere & Health, DOI: 10.1007/s11869-014-0247-x, 2014,
10. M. Marć, B. Zabiegała, V. Siemonov, J. Namieśnik, The relationships between BTEX, NOx and O3 concentrations in urban air
in Gdansk and Gdynia, Poland, Clean – Soil, Air, Water, DOI: 10.1002/clen.201300188, 2014.
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 7272
Katedra Chemii Analitycznej
http://chem.pg.edu.pl/katedra-chemii-analitycznej/strona-glowna
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 7373
Kursy i szkolenia organizowane przez Katedrę Chemii
Analitycznej
Kursy indywidualne "Na zamówienie„,
Kursy grupowe „Na zamówienie”,
Chromatografia Gazowa - poziom podstawowy,
Aspekty praktyczne wykorzystania Chromatografii Gazowej,
Kontrola i jakość wyników pomiarów analitycznych,
Współczesna chromatografia cieczowa,
Praktyczne zastosowania chromatografii cieczowej,
Kurs LC-MS,
Przygotowanie próbek do analizy,
ABC techniki SPE,
Szkolenia indywidualne w zakresie HPLC.
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r.
WSPÓŁPRACA Z ZAGRANICZNYMI UCZELNIAMI I
INSTYTUCJAMI NAUKOWYMI
JEDNOSTKA NAUKOWA SZEF ZESPOŁU
The Hebrew University of Jerusalem prof. Shela Gorinstein
The Sofia University, Bulgaria prof. Vasil Simeonov
prof. Stefan Tsakovski
The Vienna University of Technology, Austria prof. Erwin Rosenberg
University of Waterloo, Canada prof. Tadeusz Górecki
University of Valencia, Spain prof. Miguel de la Guardia
University of the West of Scotland, UK prof. Calum Morrison
Ioanninna University, Greece prof. Ioannis Constantinou
University of Patras, Greece prof. Ioannis Kalavrouziotis
prof. Georgios Tsiamis
Joint Institute for Nuclear Research, Russian Federation prof. Marina Frontasyeva
Technical University of Lvow, Ukraine prof. Michal Bratyczak
Babes- Bolai University, Romania prof. Costel Sarbu
Laboratory of Analytical Bioinorganic and Environmental
Chemistry (LCABIE) in Pau, France
prof. Ryszard Łobiński
Daugavpils University, Latvia prof. Sergiejs Osipovs
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 75
Ocena i kontrola jakości wyników
pomiarów analitycznych, (praca
zbiorowa pod redakcją P. Konieczki i
J. Namieśnika), WNT, Warszawa,
2007
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 76
European Master in Quality in Analytical Laboratories - EMQAL
http://eacea.ec.europa.eu/erasmus_mundus/
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 7777
GRANTprzyznany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju
„M O D A S”
„Opracowanie i atestacja nowych typów materiałów odniesienia
niezbędnych do uzyskania akredytacji europejskiej przez polskie
laboratoria, zajmujące się analityką przemysłową.”
Realizatorzy:• prof. Baranowska (WCh PŚl)
• prof. E. Bulska (WCh UW)
• prof. B. Buszewski (WCh UMK)
• prof. K. Chojnacka (WCh PWr)
• prof. M. Jarosz (WCh PW)
• dr hab. H. Motrenko-Polkowska (ICHTiJ)
• prof. J. Namieśnik (WCh PG) - Kierownik
Info: http://www.pg.gda.pl/chem/modas/
Kontakt: [email protected]
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 7878
GRANTprzyznany przez Narodowe Centrum Nauki
„Przenośny system e-nos do określania pochodzenia surowcowego
destylatów rolniczych” 2012/05/B/ST4/01984
GRANTprzyznany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju
„Monitoring uciążliwości zapachowej pochodzenia rafineryjno-
bytowego w Aglomeracji Trójmiejskiej przy wykorzystaniu technologii
elektronicznego nosa” DZP/PBSII/1933/2013
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 79
TraceSpec 2016
15th Workshop on Progress in
Trace Metal Speciation for
Environmental Analytical
Chemistry
Gdańsk, Poland, September 04-07, 2016
Info: http://chem.pg.edu.pl/tracespec/
Kontakt: [email protected]
„Nowa aparatura, stare problemy” Ślesin, 26-28.05.2014 r. 8080
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ