PRATO IN DIECI TAPPE

www.marcopoloprato.edu.it/ALBANESE

SHQIPTAR

Passeggiate multiculturali: Progetto Kairos

I

Istituto Comprensivo "Marco Polo" Prato

Progetto PON "Spazio Prato” C.I. 10.2.5A- FSE PON-TO-2018-30  "Potenziamento dell’educazione al patrimonio culturale, artistico,

paesaggistico

28/7/2019 Prato

https://www.google.com/maps/d/u/0/print?hl=it&mid=1eMiVtU9C6MCfWhsc_sb-flSXIhzjbftI&pagew=792&pageh=612&llsw=43.874575%2C11.08272&llne=43.886221%2C11.114864&cid=mp&cv=2qICeS0Dsfk.it. 1/1

Prato

Le dieci cose da vedere a Prato

Prato - Piazza del Duomo

Piazza del Comune

Museo di Palazzo Datini

Piazza San Domenico

Castello dell'Imperatore

Museo del Tessuto

Piazza San Marco

Bastione delle Forche

Passerella

Prato Porta Al Serraglio

Giardini di S. Orsola

Porta Santa Trinita

PIAZZA DUOMO • Zbuloni historine e Brezit te

Shenjte.

• Veshtroni Terracen e Donatelos. 

• Vizitoni afresket e Filip Lipit ne brendesi te Katedrales.

Sheshi I Katedrales (Duomo) eshte sheshi kryesor I qytetit te  Pratos. Katedralja (Duomo) ka filluar te ndertonte ne shekullin XI dhe ka  perfundua ne shekullin e XV. Ne Katedrale  ruhet shume I çmueshmi “brezi I shenjte” (Sacra Cintola) qe eshte sjell  ne Prato ne vitin 1141 nga Mikel Dagomari (Michele Dagomari) qe kthehej nga Jeruzalemi (Gerusalemme).  Brezi ruhet ne nje kishez te vogel dhe hapet per publikun , 3 here ne vit, nga terraca e Donatelos (Pulpito di Donatello), me pamje nga sheshi. Ekspozita hapet  5 here ne vit: Krishtlindje, Pashke, 1 maj, 15 gusht e 8 shtator per festen e qytetit. Ne Kishes eshte ruajtur  nje cikel shume I bukur afreskesh te Filip Lipit ( Filippo Lippi).

1

PIAZZA del COMUNE • Veshtroni shatervanin e

Bakinos. 

• Vizitoni  Muzeun e Pallatit Pretoria. 

• Pershendetni statujen e Françesk Datinit.

Sheshi i Komunes u ndertua ne fund te shekullit XII, ne kryqezim te  dy rrugeve kryesore te qytetit. Ne kohet e lashta ishte I rrethuar nga harqe (galeri apo porta) ne dru dhe perdorej  si treg. Shatervani I Bakinos (La Fontana del Bacchino) u realizua midis viteve 1659 dhe 1665 nga Ferdinand Taka ( F e r d i n a n d o T a c c a ) . Shatervani perbehet nga nje statuje dhe nga nje vaske. Perpara Pallatit Pretorian ndodhet  monumenti i Françesk Datinit (Francesco Datini), tregtari i Pratos, qe tregon personazhin ne aktin u jep testamentit te varferve.  Piedesta l i paraqete n je bazoreliev ne bronx nga jeta e tregtarit te famshem. Pallati Komunal eshte akoma sot selia e komunes se Pratos.

2

PALAZZO DATINI • Lexoni historine e Françesk

Datinit. (Francesco Datini) dhe letrat e tij ne dhomat e shtepise.

• Imagjinoni jeten e perditshme ne periudhen mesjetare.

Françesko di Marco Datini ishte nje  tregtar I rendesishem mesjetar, qe ka  jetuar gjithe kohen ne Prato. Ne 1300 shkembimet  e tij perhapeshin ne te gjithe detin Mesdhe dhe kishte ndertuar nje ndermarrje te madhe, me shume zyra ne portet kryesore te Evropes.  Dhe s e b a s h k u m e v a s h e z e n Margerita (Margherita) qe e ndihmonte ne menaxhimin e biznesit, Datini ja arrinte qe te menaxhonte nje shkembim shume te madh mallrash.

3

Piazza san Domenico • Admironi sheshin, pike

kryqezimi e dy rrugeve, ku dikur ishin   te pranishem shume manastire.

• Shikoni fasaden dhe harqet ne baze te kishes. 

• Hyni ne oborrin e brendshem te manastirit e madh te shekullit te .

Kisha e San Domenikos eshte njera nga me te rendesishmet e qytetit  dhe u themelua ne shekullin e XII se bashku me manastirin  ngjitur. Fasadat mesjetare jane shume magjepse dhe është e veshur vetëm pjesërisht në mermer  (gure alberez) ndërsa në pjesën e sipërme është me gur normal e tulle. Nje sere haqesh dekorojne bazen e kishes  pergjate perimetrit qe kufizohet me sheshit. Pjesa e brendsheme e Kishes eshte e shekullit te  XVII, sepse ishte shkaterruar nga nje rrufe. Ngjitur  me kishen eshte hyrja ne Manastir, me obborrin e madhe te brendshem (Chiostro), ku jane varret monumentale te pratezve te famshem.

4

CASTELLO DEll’IMPERATORE • Kaloni porten e madhe dhe zhytuni ne te

kaluaren. 

• Ngjituni ne maje te Kështjelles dhe admironi qytetin dhe kodrat qe e rrethojne. 

• Shikoni  sheshin, me Kishen e Shen Merise se Burgjeve (Santa Maria delle Carceri), nje nga sheshet me bukur te Toskanes.

 Kështjella e Perandorit  eshte nje shembull I shkelqyer    - i vetmi ne Italine qendrore dhe veriore – I arkitetures sveva e epokes se Frederikut II, u ndërtua pas vitit 1240, sipas projektit  të Rikardos nga Lentini (Riccardo da Lendini). Pë r f a t t ë k e q p j e s a e brendshme e saj nuk ka përfunduar, por Kështjella, per kete arsye nuk ka humbur madhësinë e saj, e vendosur  në qendër të një sheshi të vetëm. Kështjella eshte e lidhur me  rrethin e tretë të mureve te qytetit nga një korridor i mbuluar i quajtur korridori  I Kështjelles ( Corridoio del Cassero ). Në këtë mënyrë trupat fiorentine mund të hynin lehtesisht nga jashte mureve,  duke përdorur një kalim të mbrojtur.

5

EX CIMATORIA CAMPOLMI • Hyni ne sheshin e brendshem,

ku gjenden akoma oxhaku gjigand dhe vaska qe sherbenin per aktivitetin tekstil.

• Vizitoni Muzeun Tekstil

• Hyni ne Bibloteken Laxerini, nje hapsire e jashtezakonshem kulturore.

• pushoni perballe hyrejes se Biblotekes, pergjate mureve te vjetra qytetare.

L e o p o l d o C o m p o l m i & C o , t h e m e l u a r s i n j ë ko m p a n i e s p e c i a l i z u a r n ë p ro d h i m i n e pëlhurave. Më pas, Kompolmi zgjerohet për shkak se ka zhvilluar të gjitha fazat dhe ka punuar në pëlhura, duke përfshirë pastrimin dhe ngjyrosjen. Aktiviteti i fabrikës ka përfunduar në vitin 1968, por disa lloje punësh vazhdojnë deri në fillim të viteve 90. Brenda fabrikave ekziston ende dhe ju mund të shihni një suva gjigante me avull dhe shekullin e nëntëmbëdhjetë, dhe në oborrin dhe brendësinë e fireplace të hollë, me çati të Prato, duke qëndruar në kulmet dhe qendra historike lëvizur këtu në 2003, muze fabrikë ai përfshin jo vetëm pëlhurat më të mëdha dhe më prestigjioze kombëtare, por edhe kujtimin historik të qytetit. Muzeu i panairit, Kompolmi, g j i thashtu strehon Bibloteken Laxerini, i cili mirëpret qindra studentë çdo ditë.

6

Scrivi per inserire una didascalia.

Piazza san Marco

• Veshtroni skulpturen e Moore dhe kuptoni arsyen e  kesaj vepre.

• Pershkoni bulevardin Piave, me madheshtine dhe rrugen  me peme.

• Drejtohuni  per ne Bizencio permes kalimit te Bastionit te  Forcheve.

S h e s h i I S h e n M a r k u t  p ë r f a q ë s o n p j e s ë n bashkëkohore të qytetit, me skulpturën e  famshme që ndodhet ne qendër. Pratezet e quajne “Vrima e Moore”, por në realitet emri i vepres  së Henry Moore eshte "Forma katrore me prerje". E dhuruar nga artisti anglez per qytetin, u instalua  në Sheshin e Shen Markut ne vitin 1974, duke u bërë pjesë integrale e panoramës së qytetit. Ve p ra k a n j e k l a s i c i t e t moderne, e bute e gjalle, qe e ben mjaft te ngjashem me nje porte, nje lidhje ndermjet te shkuares dhe te ardhmes se Pratos.

7

PASSEggIARE SUL BISENZIO • Filloni te ecni pergjate lumit nga

Bastini I Forkeve. 

• Ecni ne rrugen e biçikletave nen shoqerine e zogjeve qe jetojne ne lum.

• Lereni rrugen e biçikletave ne vendin e duhur qe te mund te shikoni muralin e Blu “A very long story”

Për të vlerësuar plotesisht qytetin, nuk mund ta beni pa bere nje shet i t je përg jatë Bizencios: lumi kufizohet me një rrugë biçikletash  mbi 10 km e gjate. Ju këshillojmë që të hyni ne rrugën e biçiklizmit nga Bastioni I Forche-ve ne afersi te Sheshit Merkatale. Emri I tij vjen nga funksioni qe kishte , dikur ketu kryheshin denimet me vdekje. Ju keshillojme  që të lini rrugen e biçikletave sapo te kaloni rrugen këmbësore në Bizencio. Nga këtu ju mund të kaloni poshte ures se hekurudhes dhe te shikoni vepren "Një histori shumë të gjatë" (A very long story) te  artistit ne rruge italian Blu, një nga më te vlersuarit ne nivel ndërkombëtare.

8

GIARDINI DI

SANT’ORSOLA • Beni nje pushim ne stolat  e ketyre

lulishteve te qeta. 

• Kaloni ne rrugicat e ngushta te lagjes se vjeter Datini.

• Imagjinoni Parkun Qytetare moderne qe do te realizohet ne vitet qe vijne.

• Ndaloni ne sheshin e afert Cicognini  per te pare Konviktin ku kane studiuar Curzio Malaparte e Gabriele D'Annunzio.

Pas një shëtitje të gjatë nëpër qytet, nuk mund të humbasësh rastin për t'u çlodhur në një vend të qetë. Nepermjet  qendrës historike mund të arrini në Lulishtet e Sant'Orsola, një oazë i gjelbër I zhytur ne një lagje te vogël mesjetare. Per te ardhur ketu duhet te shkoni ne rrugen Santa Trinita dhe nga mesi I rruges  te ktheheni djathtas. Perpara se te arrini tek lulishtet, mos harroni te kaloni nga  Sheshi C i c o g n i n i , k u n g r i h e t madheshtor, konvikti me te njejtin emer. Ne kete shkolle kane studiuar pratezet Curzio M a l a p a r t e e G a b r i e l e D'Aannunzio.

9

CIBO ETNICO E pratese • Provoni nje panine me

mortadele. 

• Shijoni raviolet kinez.

• Beni nje udhetim ne mes te shijeve te kebabit     dhe Kus kusit. 

• Perfundoni xhiron ne qytet me biskotat e Pratos, nje ikone e vertete qytetare.

Ne Prato jetojne 108 grupe të ndryshme etnike dhe prandaj keni mundesine qe të shijojni ushqime etnike të të gjitha llojeve.

10

Testi realizzati e tradotti da:

Battaglia Antonino

Beqiraj Stela

Cangioli Ruggero

Coulibaly Djibril

Coulibaly Seydousouleymane

Dana Ilva

Du Feya

Guan Xiaonxin

Guan Yu Xin

Hu Jia Jie

Hu Sandro

Jaballah Adem

Jaballah Aimen

Jaballah Isra

Karim Mohamed

Lafdali Walid

Liu Andrea

Lombardi Monica

Ogana Alice

Riska Gabriella

Veshaj Sotir

Voicu Aylin Natalia

Yang Ming Chao

Zocchi Vittoria

Alcune foto sono state gentilmente concesse da IMAGO FOTO CLUB di Prato

https://www.imagofotoclub.it/