II.1. Bối cảnh và mục tiêu hội nghịII.1.1. Bối cảnh hội nghị - Những sự kiện làm suy thoái môi trường thế giới tính tới năm1992: Vụ nổ hóa chất gây phát tán chất độ màu da cam ở Seveso,ngoại ô Milan (1976); Nhà máy năng lượng hạt nhân đảo Three

Miledò rỉ hoá chất lỏng, gây thẩm thấu cục bộ (1979); Thảm hoạ nổ nhàmáy điện nguyên tử Chernobyl tại Ukraina làm 31 người thiệt mạngngay lập tức (1986); Vụ tràn hoá chất Sandoz trên sông Rhine, ThuỵSỹ (1989)…

- Năm 1989, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã thông qua Nghịquyết kêu gọi tổ chức một Hội nghị nhằm tạo cơ sở cho cuộc sốngbềnvững trên trái đất và ngăn chặn sự suy thoái về môi trường củahànhtinh tại tại Rio de Janeiro, Brazil từ ngày 14/6/1992.

II.1.Tuyên bố Rio về môi trường và phát triển II.1.2. Năm văn kiện hội nghị:

* Hai công ước quốc tế + Công ước khung về biến đổi khí hậu + Công ước về đa dạng sinh học * Ba văn kiện không có tính ràng buộc về mặt pháp lý + Tuyên bố các nguyên tắc về rừng + Chương trình nghị sự 21 + Tuyên bố Rio về môi trường và phát triển gồm 27

nguyên tắcTrong đó, chương trình nghị sự 21 là kim chỉ nam cho con

đường phát triển bền vững ở các quốc gia trên thế giới.

II.1.Tuyên bố Rio về môi trường và phát triển II.1.3. Nội dung chủ đạo của 27 nguyên tắc (tác giả quan tâm)

- Bảo vệ môi trường là hoạt động không thể tách rời của phát triển bền vững.

- Đảm bảo công bằng trong cùng một thế hệ và giữa các thế hệ. - - Duy trì, gìn giữ hòa bình, đảm bảo kiểm soát tác động của chiến tranh, xung đột, áp bức bóc lột để hạn chế tác động xấu đến tài nguyên môi trường.- - Xóa nghèo, giảm chênh lệch mức sống là một mục tiêu cần và đặc biệt cấp bách của phát triển bền vững. - - Khác nhau về trách nhiệm giữa các quốc gia.- - Cam kết về hợp tác đa quốc gia

II.2. Chương trình nghị sự 21Thiết lập sơ đồ cho sự PTBV. Xã hội PTBV về kinh tế,

chính trị, xã hội và môi trường phải dựa trên cơ sở trách nhiệm của mỗi quốc gia và gắn kết bằng sự hợp tác quốc tế.

+ Mục tiêu:

Giảm các mẫu hình tiêu thụ lãng phí và không hiệu quả, khích lệ sự phát triển gia tăng nhưng bền vững ở những nơi khác.

Đạt sự cân bằng bền vững giữa tiêu thụ, dân số và khả năng duy trì cuộc sống.

Chống lại sự suy thoái về đất, không khí và nước, bảo vệ rừng và tính đa dạng của các loài động vật.

Loại trừ tận gốc sự nghèo đói-tạo người nghèo có nhiều cơ hội trong việc sử dụng nguồn tài nguyên trên một cơ sở bền vững.

II.2. Chương trình nghị sự 21 + Kế hoạch hành động chủ yếu:

sử dụng hợp lý tài nguyên và tính bền vững,

duy trì đa dạng sinh học và tính bền vững,

phương thức tiêu thụ trong phát triển bền vững,

vai trò của khoa học công nghệ trong phát triển bền vững.

(Vấn đề dân số, tiêu thụ và công nghệ là những động lực trước tiên dẫn đến sự biến đổi môi trường).

+ Yêu cầu:

Tất cả mọi người đều có vai trò: các chính phủ, các nhà kinh doanh, các hiệp hội thương mại, các nhà khoa học, các nhà giáo, các người dân bản xứ, phụ nữ, thanh niên và trẻ em.

II.2. Chương trình nghị sự 21Phần lớn trách nhiệm cho các chính phủ: Chính phủ cần

phải cộng tác trên tinh thần bằng hữu rộng rãi với các tổ chức Quốc

tế, với các tổ chức kinh doanh, với các chính quyền từ cấp khu vực

quốc gia, tỉnh đến cấp địa phương, với các nhóm phi chính phủ và

các nhóm công dân khác.

Các quốc gia phát triển cần có nghĩa vụ hơn trong BVMT

đối với các quốc gia kém phát triển: kinh phí, chuyên môn, năng

lực…

Người gây ô nhiễm phải gánh chịu mọi chi phí do ô nhiễm.

Đánh giá môi trường phải được tiến hành trước khi khởi đầu

các dự án có khả năng gây ra các tác động xấu.

II.3. Kết quả hội nghịII.3.1. Những thành tựu đạt được

- Thế giới đã nâng cao được nhận thức về môi trường, có rất nhiều thành tựu cụ thể đã đạt được, đặc biệt là ở những cộng đồng đã có Chương trình Nghị sự 21 của địa phương: 113 nước trên thế giới xây dựng và thực hiện Chương trình nghị sự 21 về phát triển bền vững cấp quốc gia và 6.416 Chương trình nghị sự 21 cấp địa phương.

- Các nước công nghiệp hoá đã nhận thức được rằng họ có một vai trò lớn hơn trong việc làm sạch môi trường so với các quốc gia nghèo gây ra ô nhiễm tương đối ít hơn: kinh phí, kiến thức chuyên môn, công nghệ…

II.3.2. Những mặt hạn chế hội nghị

10 năm sau RIO lại là 10 năm thoái trào, những thành tựu đạt

được còn nghèo nàn:

+ Khoảng cách giàu nghèo giữa khối Bắc và khối Nam, giữa người giàu và người nghèo rộng thêm.

+ Số người không được hưởng nước sạch tăng lên, chỉ có 2 tỷ người được tiếp cận năng lượng.

+ Bệnh tật còn tồn tại.

+ Môi trường đất, nước, đại dương, rừng vẫn tiếp tục suy thoái. Các rủi ro như từ sự biến đổi khí hậu cũng như các lĩnh vực khác tiếp tục tăng lên.