مفهوم شناسی رضایت

آگاهانه

دکتر احسان شمسی گوشکی

استادیار اخالق پزشکی

دانشگاه علوم پزشکی تهران

مرکز تحقیقات اخالق و تاریخ پزشکی

مبانی و بسترهای اخالقی، اجتماعی و تاریخی

قاعده رضایت آگاهانه

کرامت ذاتی انسان احترام به استقالل و آزادی افراد در تصمیم گیری های

مربوط به خود

رضایت

آگاهانه

روند شکل گیری مداخالت سالمت

مراجعه

-بررسی زیست پزشکی

بررسی توسط دریافت کننده

تطبیق با استانداردهای اخالقی

تطبیق با قوانین و مقررات

انجام مداخله

روند ارائه خدمات سالمت به دریافت کنندگان

شکل گیری رابطه

تعیین مداخالت نافع پزشکی

نفع تعیین مشترک

مداخالت اخالقی

مداخالت قانونی

مداخله پزشکی

نگرش نسبت به بیماران

قطع رابطه درمانی/عدم شکل گیری

آنچه بیمار به نفع خود

. می داند

آنچه پزشک به نفع بیمار

. می داند

تالش برای نزدیک کردن دیدگاه ها

آنچه بیمار به نفع خود

. می داند

آنچه پزشک به نفع بیمار

. می داند

نفع

ذهنی

نفع

پزشکی1 2

3

حالت ایده آل

دیدگاه پزشک و بیمار در

مورد منفعت .منطبق است

1

2

3

اخالق

مصلحت جامعه

نفع

پزشکی

نفع

2 3 4 ذهنی

1

5

6 7

8

مفاهیم مرتبط با موضوع

رضایت آگاهانه

اذن برائت

قاعده اذن

.است اختیاریاذن دادن، عملی •

در صورتی که اذن صادر از اذن دهنده، مطلق نبوده و مقید •

باشد؛ مأذون مجاز نیست کاری خارج از محدوده اذن انجام

.دهد، هرچند انجام آن کار متعارف باشد

. فرد استحقوق مشروع موضوع اذن شامل تمام •

. باشدمعلوم و معین برای صحت اذن، موضوع اذن باید •

قاعده برائت

در متون فقهی دست کم سه مصداق برای قاعده تبری، بیان •شده است اول تبری فروشنده، دوم تبری دامپزشک و نهایتاً

تواند پیش از تبری پزشک است که بر اساس آن پزشک میآغاز اقدامات درمانی، از بیمار خود نسبت به نتیجه حاصل

.از آن، برائت بگیرد

پیامد هایی بینی پیش خود فعل برای شخص که مواردی در•ی را برای وی به همراه مسؤولیت می کند که ممکن است

ضمن بیان ،عقالیی شرط به استناد با تواند می ،داشته باشد .برهاند مسؤولیت از را خوداحتماالت ممکن با اخذ برائت

رضایت آگاهانه

آزادانه

آگاهانه

داوطلبانه

رضایت آگاهانه

ابراء طبیب

اذن مریض