Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Ślemieńslemien.pl/images/Artykuł/Plan_gospodarki_niskoemisyjnej_dla_Gminy... · Brama Ślemieńska w zachodniej części łączy się z

Plan gospodarki niskoemisyjnej

dla Gminy Ślemień

Zamawiający

Gmina Ślemień

Autorzy

Mgr inż. Anna Góra

Mgr Paweł Syrek

Opracowanie

Grupa Doradcza ALTIMA Sp. z o.o.

Data opracowania

Czerwiec 2015


dla Gminy Ślemień

2 | S t r o n a

Spis treści

1 Streszczenie .................................................................................................... 3

1.1 Podstawa prawna i formalna opracowania dokumentu, zakres ................................... 3

1.2 Zakres merytoryczny Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Ślemień na lata 2014-

2020 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..3

1.3 Źródło informacji .......................................................................................... 4

1.4 Cel Opracowania ........................................................................................... 4

1.5 Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Ślemień – etapy ...................................... 5

2 Ogólna strategia................................................................................................ 7

2.1 Cele strategiczne i szczegółowe ........................................................................ 7

2.2 Stan Obecny ................................................................................................ 7

2.2.1 Charakterystyka Gminy Ślemień .................................................................. 7 2.2.2 Zgodność Planu z dokumentami strategicznymi krajowymi, regionalnymi oraz lokalnymi ……………………………………………………………………………………………………………………………………22 2.2.3 Przyjęte założenia dla potrzeb opracowania BEI ............................................ 34 2.2.4 Metodyka obliczeń ................................................................................ 35 2.2.5 Ogrzewanie budynków – infrastruktura, zużycie energii, emisja CO2 .................... 38 2.2.6 Energia elektryczna – infrastruktura, zużycie energii, emisja CO2 ....................... 41 2.2.7 Paliwa gazowe – infrastruktura, zużycie, emisja CO2 ....................................... 44 2.2.8 Transport – infrastruktura, emisja CO2 ........................................................ 44 2.2.9 Emisja CO2 nie związana ze zużyciem energii ................................................ 46 2.2.10 Ukończone działania modernizacyjne istniejącej infrastruktury, które wpłynęły na spadek zużycia energii i paliw oraz emisję CO2 .......................................................... 46

2.3 Identyfikacja obszarów problemowych .............................................................. 48

2.4 Aspekty organizacyjne i finansowe (struktury organizacyjne, zasoby ludzie, zaangażowane

strony, budżet, źródła finansowania inwestycji, środki finansowe na monitoring i ocenę) ......... 50

2.4.1 Struktury organizacyjne, zasoby ludzkie ...................................................... 50 2.4.2 Źródła finansowania inwestycji w tym finansowanie monitoringu i oceny .............. 52 2.4.3 Budżet programu .................................................................................. 54

3 Wyniki bazowej inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla ............................................. 56

3.1 Sektory objęte bazową inwentaryzacją emisji ..................................................... 56

3.2 Zmiany całkowitej emisji CO2 w Gminie Ślemień w latach 2005 -2013 ........................ 57

3.3 Potencjał zmian emisji CO2 w sektorach objętych BEI ............................................ 58

4 Działania/zadania i środki zaplanowane na okres 2014-2020 ........................................ 66

4.1 Długoterminowa strategia, cele i zobowiązania ................................................... 66

4.1.1 Zobowiązania wynikające z prawa europejskiego ........................................... 66 4.1.2 Długoterminowy cel strategiczny ............................................................... 68

4.2 Krótko/średniookresowe cele/działania............................................................. 70

5 Wskaźniki monitorowania .................................................................................. 76

6 Aktualizacja Planu Gospodarki Niskoemisyjnej ......................................................... 77

7 Uwagi i wnioski ............................................................................................... 78

Spis tabel ............................................................................................................ 79

Spis rysunków ....................................................................................................... 81

Załączniki ........................................................................................................... 82


dla Gminy Ślemień

3 | S t r o n a

1 Streszczenie

1.1 Podstawa prawna i formalna opracowania dokumentu, zakres

Sporządzenie i realizacja Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wynika ze zobowiązań

określonych w ratyfikowanym przez Polskę Protokole z Kioto oraz w pakiecie klimatyczno-

energetycznym, przyjętym przez Komisję Europejską w grudniu 2008 roku.

Działania zdefiniowane w ramach Planu obejmują okres do 2020, zgodnie z obowiązującym

okresem budżetowym.

Celami wyznaczonymi w polityce klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej są:

redukcja emisji gazów cieplarnianych o przynajmniej 20 % w stosunku do poziomu

z roku 1990 lub innego, możliwego do inwentaryzacji,

zwiększenie udziału zużycia energii z odnawialnych źródeł energii do 20%

w ogólnym zużyciu energii,

redukcję zużycia energii pierwotnej o 20% w stosunku do prognoz na 2020 rok czyli

podniesienie efektywności energetycznej.

Istotą Planu jest zapewnienie korzyści ekonomicznych, społecznych i środowiskowych,

zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, płynących z działań zmniejszających emisje

gazów cieplarnianych.

Potrzeba opracowania Planu jest zgodna z polityką Polski i wynika z Założeń Narodowego

Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, przyjętych przez Radę Ministrów 16 sierpnia

2011 roku.

Podstawą formalną opracowania jest umowa pomiędzy Grupą Doradczą Altima Sp. z o.o.,

a Gminą Ślemień.

1.2 Zakres merytoryczny Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Ślemień na lata

2014-2020

Zakres merytoryczny Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Ślemień na lata 2014-

2020 jest zgodny z:

wytycznymi wynikającymi z Poradnika SEAP (Sustainable Energy Action Plan)

opracowanego w ramach Porozumienia Burmistrzów (Covenant of Mayors

Committed to local sustainable energy).

obowiązującymi przepisami prawa wspólnotowego i krajowego,

wytycznymi w zakresie opracowania Planu współfinansowanego przez UE w ramach

IX osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013,


dla Gminy Ślemień

4 | S t r o n a

Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna,

Działanie 9.3 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej – plany

gospodarki niskoemisyjne (konkurs nr 2/POIiŚ/9.3/2013).

Przedmiotem opracowania (PGN) został objęty cały obszar administracyjny Gminy Ślemień.

Przy opracowywaniu Planu Gospodarki Niskoemisyjnej uwzględniono działania zaplanowane

do realizacji na szczeblu gminnym.

PGN obejmuje swoim zakresem obszar w którym gmina ma wpływ na zużycie energii

finalnej oraz redukcję CO2 (sektor obiektów komunalnych, dotacja do wymiany źródeł

ciepła w sektorze mieszkaniowym).

Przy opracowywaniu Planu wzięto pod uwagę potrzebę realizacji działań wpływających na

zmianę postaw konsumpcyjnych wśród mieszkańców Gminy dotyczących postaw pro

środowiskowych, które przełożą się między innymi na wzrost udziału energii pochodzącej

z Odnawialnych Źródeł Energii (instalacje prosumenckie) na terenie jednostki gminnej.

Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wykazuje zgodność z dokumentami strategicznymi

szczebla europejskiego, krajowego, regionalnego i lokalnego.

1.3 Źródło informacji

Podstawowe źródło informacji przy opracowaniu dokumentu stanowiły dane udostępnione

przez:

Urząd Gminy Ślemień,

Starostwo Powiatowe w Żywcu,

TAURON Dystrybucja S.A Oddział w Bielsku – Białej,

Polską Spółkę Gazownictwa Sp. z o.o.,

Operatora Gazociągów Przesyłowych Gaz - System S.A. Oddział w Świerklanach,

Urząd Statystyczny w Warszawie,

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie (liczba

dofinansowanych instalacji solarnych).

1.4 Cel Opracowania

Celem opracowania jest określenie wizji rozwoju Gminy w kierunku gospodarki

niskoemisyjnej. Jego kluczowym elementem jest wyznaczenie celów strategicznych

i szczegółowych, realizujących określoną wizję Gminy.

Realizacja założeń Planu Gospodarki Niskoemisyjnej ma na celu:


dla Gminy Ślemień

5 | S t r o n a

- poprawę jakości powietrza poprzez redukcję emisji zanieczyszczeń i gazów

cieplarnianych związaną ze spalaniem paliw na terenie gminy,

- zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych,

- redukcję poziomu zużytej energii finalnej na terenie gminy.

Mając na uwadze te założenia w przedmiotowym dokumencie został zidentyfikowany cel

główny strategiczny oraz trzy cele szczegółowe.

1.5 Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Ślemień – etapy

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej jest dokumentem strategicznym dlatego na etapie jego

przygotowania niezwykle istotna jest wzajemna współpraca wszystkich środowisk

lokalnych, które wywierają wpływ na gospodarkę niskoemisyjna w Gminie.

Zdefiniowani interesariusze Planu to:

Właściciele nieruchomości,

Samorząd,

Producenci energii elektrycznej (TAURON Dystrybucja S.A. Oddział w Bielsku –

Białej S.A),

Producenci i dostawcy paliw kopalnych,

Inwestorzy, osoby planujące budowę domu,

Przedsiębiorcy lokalni,

Użytkownicy sieci drogowej,

Ogół mieszkańców Gminy,

WFOŚ/NFOŚ.

Na etapie przygotowania dokumentu autorzy opracowania wystąpili do dystrybutorów

zarządzających infrastrukturą sieciową energetyczną na teren Gminy.

Właścicieli nieruchomości oraz mieszkańców Gminy scharakteryzowano (w zakresie

stosowanych indywidualnych źródeł ciepła) na podstawie przeprowadzonej wizji w terenie.

Wystosowano również ankietę do przedsiębiorców w zakresie planowanych do realizacji

inwestycji wpływających na obniżenie zużycia energii. Indywidualnie zwrócono się

z ankietą do przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność na terenie Gminy w zakresie

transportu samochodowego. Dokonano również ankietyzację przedsiębiorców z obszaru

Gminy mającą na celu pozyskanie informacji w zakresie stosowanych w przedsiębiorstwach

źródeł ciepła, powierzchni oraz wykorzystania źródeł OZE.


dla Gminy Ślemień

6 | S t r o n a

Rysunek 1 Plan Gospodarki Niskoemisyjnej – kolejne kroki

Źródło: Opracowanie własne


dla Gminy Ślemień

7 | S t r o n a

2 Ogólna strategia

2.1 Cele strategiczne i szczegółowe

Biorąc pod uwagę:

- zapotrzebowanie Gminy na energię pierwotną,

- zapisy prawa europejskiego w zakresie efektywności energetycznej,

- identyfikację stanu powietrza atmosferycznego na terenie jednostki gminnej,

został określony długoterminowy cel główny /strategiczny, który brzmi:

Poprawa stanu powietrza na terenie Gminy Ślemień poprzez zrównoważone

i efektywne wykorzystanie nośników energii na terenie Gminy.

Wskazany wyżej długookresowy cel strategiczny będzie realizowany poprzez cele

szczegółowe.

Cel szczegółowy I – Redukcja zużycia energii finalnej na terenie Gminy do roku 2020

poprzez wzrost efektywności energetycznej obiektów ze szczególnym uwzględnieniem

budynków sektora komunalnego.

Cel szczegółowy II – Redukcja emisji zanieczyszczeń szczególnie PM10, CO2 do roku 2020

pochodzących zwłaszcza z indywidualnych źródeł ciepła.

Cel szczegółowy III – Wzrost udziału energii pochodzącej z Odnawialnych Źródeł Energii do

roku 2020 ze szczególnym uwzględnieniem sektora budownictwa mieszkaniowego.

Cel szczegółowe będą realizowane poprzez konkretne działania zidentyfikowane w dalszej

części opracowania.

2.2 Stan Obecny

2.2.1 Charakterystyka Gminy Ślemień

Położenie Gminy Ślemień

Gmina Ślemień administracyjnie położona jest w powiecie żywieckim w województwie

śląskim. Gmina rozciąga się na powierzchni 4587,04 ha i zamieszkiwana jest przez 3502

osoby (dane GUS na 31 XII 2013r.). Gminę tworzą 3 sołectwa: Ślemień, Kocoń oraz Las.

Ślemień graniczy:

od zachodu z gminą Łękawica i Gilowice,

od południa z gminą Świnna,

od wschodu z gminą Stryszawa,


dla Gminy Ślemień

8 | S t r o n a

od północy z gminą Andrychów.

Rysunek 2 Położenie Gminy Ślemień.

Źródło: http://mapy.geoportal.pl

Gmina Ślemień usytuowana jest w północnej strefie Karpat Zachodnich. Północna, wyższa

część obszaru należy do Beskidu Małego, który jest zaliczany do gór niskich o szczytach

przekraczających 900 m n.p.m. Większość z nich niewiele różni się od siebie wysokościami,

dlatego z zewnątrz sprawia on wrażenie wielkiego, lesistego płaskowyżu. Najwyższym

wzniesieniem gminy jest Łamana Skała (929 m n.p.m.) znajdująca się w Beskidzie Małym.

Południowa, niższa cześć gminy położona jest w Bramie Ślemieńskiej. Rzeźba

o charakterze pogórskim stanowi tu 65% powierzchni, a wyższe grzbiety zajmują 25%.

Brama Ślemieńska w zachodniej części łączy się z Kotliną Żywiecką.

Zagospodarowanie przestrzenne oraz powierzchnia i własność gruntów

Gmina Ślemień ma charakter typowo wiejski, co odzwierciedla sposób zagospodarowania

przestrzennego terenów oraz stopień urbanizacji. Ślemień oraz pozostałe sołectwa cechuje

zabudowa rozlokowana wzdłuż jednej ulicy.

Tabela 1 Powierzchnia gruntów na terenie Gminy Ślemień, podział ze względu na własność.

Rodzaj użytkowania Powierzchnia gruntu [ha]

grunty osób fizycznych i wspólnot gruntowych 2474,30

grunty spółek Skarbu Państwa, przedsiębiorstw państwowych i innych państwowych osób prawnych

1734,81


dla Gminy Ślemień

9 | S t r o n a

grunty gminne i związków międzygminnych państwowych i innych państwowych osób prawnych

72,40

grunty kościołów i związków wyznaniowych 29,94

grunty powiatów z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie 10,02

pozostałe grunty 265,54

Źródło: UG Ślemień

Formy Ochrony Przyrody na terenie Gminy Ślemień

Na terenie gminy istnieją następujące formy ochrony przyrody:

Specjalny obszar ochrony siedlisk Natura 2000 „Beskid Mały” (PLH 240023),

Obszar obejmuje północną część gminy Ślemień. Położony jest w Masywie Beskidu Małego

w paśmie Magurki Wilkowickiej oraz w grupie Łamanej Skały i zajmuje powierzchnię około

7186,2 ha z czego około 25% przypada na teren gminy Ślemień.

Park Krajobrazowy Beskidu Małego,

Park Krajobrazowy znajduje się w północnej części Gminy Ślemień. Beskid Mały

charakteryzuje się stosunkowo dużym udziałem (10%) roślin górskich, wśród których

dominują gatunki reglowe i ogólno górskie.

Rezerwat przyrody „Madohora”

Na terenie gminy Ślemień obszar szczególnie cenny został objęty ochroną rezerwatową –

Rezerwat „Madohora" o powierzchni 71,38 ha, z czego 33,23 ha znajduję się na terenie

gminy. Obejmuje partie szczytowe oraz zbocza Łamanej Skały (Madahora - 929 m n.p.m.,

drugi co do wysokości (po Czuplu) szczyt Beskidu Małego). Przedmiotem ochrony są

naturalne zbiorowiska buczyny górskiej i żyznej buczyny karpackiej oraz dolnoreglowego

lasu jodłowo-świerkowego, rzeżuchy trójlistkowej i rzadkiego mchu.

Pomniki przyrody

Według danych Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach na terenie gminy

znajduje się 9 pomników przyrody ożywionej i nieożywionej:

pomniki przyrody ożywionej:

- Dąb szypułkowy – miejscowość Las; w pasie drogi Żywiec – Sucha Beskidzka,

- Lipa drobnolistna – miejscowość Ślemień, środkowa część zabytkowego parku

podworskiego,

- Klon jawor – miejscowość Ślemień, zabytkowy park podworski, na części gruntów

używanych rolniczo,

- Jesion wyniosły – miejscowość Ślemień, prawa strona drogi do Koconia (30 m od

Ośrodka Zdrowia),

- Grupa drzew – miejscowość Ślemień, drzewostan w zabytkowym parku podworskim,


dla Gminy Ślemień

10 | S t r o n a

- Grupa drzew – miejscowość Ślemień, zabytkowy park podworski, przy drodze do

Koconia,

pomniki przyrody nieożywionej:

- Jaskinia skalna „Czarne Działy I” – miejscowość Ślemień; północno-wschodnie

zbocza pasma o nazwie Czarne Działy,

- Jaskinia skalna „Czarne Działy II” – miejscowość Ślemień; powyżej jaskini „Czarne

Działy I”,obok wysokiego świerka,

- Jaskinia skalna „Komanieckiego” – miejscowość Las; zachodnie zbocze Pośredniego

Gronia, kilkadziesiąt metrów od wodospadu na dopływie potoku Dusiła.

Mieszkalnictwo

Zdecydowaną większość obiektów na terenie Gminy stanowią budynki z sektora

mieszkaniowego. W przeważającej ilości są to budynki należące do osób prywatnych sama

Gmina dysponuje niewielkimi zasobami lokali komunalnych. Według danych UG Ślemień na

rok 2013 liczba mieszkań komunalnych wynosiła 12 lokali.

Tabela 2 Formy własności i administrowania zasobami mieszkaniowymi

forma własności i administrowania zasoby mieszkaniowe

mieszkania w zasobach komunalnych 12

zasoby osób fizycznych 1200


Infrastruktura drogowa

Sieć dróg występująca na terenie Gminy stanowią:

droga wojewódzka nr 946 relacji Żywiec – Sucha Beskidzka,

drogi powiatowe:

- S1413 relacji Żywiec – Moszczanica – Ślemień – Knurów,

- S1415 relacji Ślemień – Pewel Ślemieńska,

- S1411 stanowiąca połączenie drogi powiatowej nr 04322 z DW 946.

System dróg uzupełniają drogi gminne, zapewniające połączenie poszczególnych sołectw

i przysiółków oraz drogi wewnętrzne, mające znaczenie gospodarcze (leśnictwo

i rolnictwo) oraz turystyczne (oznakowane i nieoznakowane szlaki wędrówek górskich).

Przez teren Gminy Ślemień nie przebiega linia kolejowa, a najbliższy dworzec kolejowy

położony jest w Żywcu oraz Suchej Beskidzkiej. Transport osobowy pomiędzy gminami

ościennymi oraz ośrodkami miejskimi (np. Bielsko-Biała, Maków Podhalański, Sucha

Beskidzka, Zawoja, Żywiec) zapewniają przewoźnicy prywatni.


dla Gminy Ślemień

11 | S t r o n a

Rysunek 3 Mapa dróg na terenie Gminy Ślemień.

Źródło: maps.google.pl

Demografia

Gmina Ślemień zajmuje 12 miejsce w rankingu gęstości zaludnienia gmin powiatu

żywieckiego. Miejsca przed Gminą Ślemień zajęły kolejno: Żywiec, Łodygowice, Gilowice,

Świnna, Radziechowy-Wieprz, Węgierska Górka, Lipowa, Czernichów, Łękawica, Milówka

oraz Jeleśnia.

W poniższej tabeli przedstawiono zmiany liczby mieszkańców gminy na przestrzeni lat

2011-2013. Analiza wskazuje na stabilną sytuację demograficzną gminy.

Tabela 3 Liczba mieszkańców Gminy Ślemień w latach 2011-2013 (faktyczne miejsce zamieszkania)

lata Ogółem

2011 3479

2012 3521

2013 3502

Źródło: GUS, BDL.

Od roku 2011 saldo migracji było dodatnie i wynosiło 2 osoby. W kolejnych latach wynosiło

odpowiednio 2012 – 16 osób, a w roku 2013 – 10 osób.

Analiza liczby migracji oraz przedstawiony w powyższej tabeli wzrost liczby mieszkańców

na terenie gminy wnioskować można, iż brak jest inicjatyw ludności Gminy do zmiany


dla Gminy Ślemień

12 | S t r o n a

miejsca zamieszkania, co może oznaczać, iż Gmina Ślemień spełnia oczekiwania

mieszkańców, co do warunków osiedlania się.

Otoczenie gospodarcze

Zgodnie ze stanem na koniec 2013 roku w Gminie Ślemień zarejestrowanych było 319

podmiotów gospodarki narodowej, w tym 13 działało w sektorze publicznym, natomiast 306

w sektorze prywatnym.

Tabela 4 Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w Gminie Ślemień, bank danych lokalnych za lata 2011-2013

podmioty gospodarcze wg sektorów własnościowych

2011 r. 2012 r. 2013 r.

ogółem 300 300 319

sektor publiczny 11 11 13

sektor prywatny 289 289 306

osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 262 261 277

spółki handlowe 5 5 6

stowarzyszenia i organizacje społeczne 7 8 7

Źródło: GUS, BDL

Liczba podmiotów gospodarczych wzrasta z roku na rok. W sektorze publicznym również

odnotowuje się wzrost liczby podmiotów. W podziale na sektory własnościowe największą

liczbę jednostek zanotowano wśród osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą

(277 podmiotów). Na terenie gminy działa ponadto 6 spółek handlowych oraz 7

stowarzyszeń i organizacji społecznych.

Tabela 5 Zestawienie podmiotów gospodarczych wg sekcji i działów PKD 2007 w Gminie Ślemień, stan na 31.12.2013r.

sekcja PKD liczba

podmiotów w 2013 r.

A rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 12

C przetwórstwo przemysłowe 47

E dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją

4

F budownictwo 49

G handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle

113

H transport i gospodarka magazynowa 19

I działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 16

J informacja i komunikacja 2

K działalność finansowa i ubezpieczeniowa 3

M działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 9

N działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 3

O administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne

5

P edukacja 10

Q opieka zdrowotna i pomoc społeczna 5

R działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 7

SiT pozostała działalność usługowa i T gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na

15


dla Gminy Ślemień

13 | S t r o n a

własne potrzeby

Źródło: GUS, BDL

Zgodnie ze statystykami GUS na terenie Gminy Ślemień w 2013r. było zarejestrowanych

189 bezrobotnych. W śród bezrobotnych obserwuje się niewielką przewagę kobiet, co jest

zgodne z tendencją dla całego kraju. Liczba bezrobotnych na terenie Gminy Ślemień

wzrosła od 2011 roku o 5%, w roku 2011 liczba ta wyniosła 180 osób. W 2013r. w Gminie

pozostawało bezrobotnych 8,5% ogółu ludności gminy w wieku produkcyjnym.

Stopa bezrobocia w 2014 roku wyniosła natomiast 17,65 % z czego około 51 % tej wartości

stanowiły osoby trwale bezrobotne.

Stan powietrza w Gminie Ślemień

Źródłami zanieczyszczenia powietrza na terenie gminy są:

stosowanie do celów grzewczych przestarzałych źródeł ciepła bazujących

na paliwach stałych,

transport drogowy,

spalanie odpadów w piecach indywidualnych gospodarstw domowych.

Stężenie zanieczyszczeń zależy również od pory roku.

sezon zimowy, charakteryzuje się zwiększonym zanieczyszczeniem atmosfery,

głównie przez niskie źródła emisji,

sezon letni, charakteryzuje się zwiększonym zanieczyszczeniem atmosfery przez

skażenia wtórne powstałe w reakcjach fotochemicznych.

W perspektywie otoczenia gminy, powiat żywiecki charakteryzuje się częściowym

zgazyfikowaniem oraz korzystaniem jedynie przez część podmiotów gospodarczych oraz

odbiorców indywidualnych tylko z gazu jako podstawowego nośnika energii, co sprawia, że

emisja niska w powiecie stanowi istotne zagrożenie dla jakości powietrza

atmosferycznego. Dodatkowo ze względu na wysokie ceny gazu odbiorcy indywidualni

rezygnują często z ogrzewania pomieszczeń mieszkalnych gazem korzystając z mniej

ekologicznych nośników energii (piecyki węglowe, kozy).

Najbliżej położoną względem Gminy Ślemień stacją pomiarową Wojewódzkiego

Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach jest automatyczna stacjonarna stacja

pomiarowa mieszcząca się przy ul. Kopernika w Żywcu. Na stacji są mierzone stężenia

substancji w powietrzu (dwutlenek siarki, tlenki azotu, tlenek węgla, pył zawieszony PM10,

ozon) oraz parametry meteorologiczne.


dla Gminy Ślemień

14 | S t r o n a

Rysunek 4 Mapa punktów pomiarowych w bezpośrednim otoczeniu Gminy Ślemień

Źródło: monitoring.katowice.wios.gov.pl

Stan średnioroczny za 2013 rok zanieczyszczenia powietrza odnotowany na stacji przy

ul. Kopernika 83a w Żywcu przedstawia poniższe zestawienie.

Tabela 6 Zestawienie zanieczyszczenia powietrza w odniesieniu na miesiące za rok 2013

Źródło: monitoring.katowice.wios.gov.pl


dla Gminy Ślemień

15 | S t r o n a

Z powyższego zestawienia widać, iż w roku 2013 poziom emisji pyłów zawieszonych

przekraczał dopuszczalny poziom. Biorąc pod uwagę fakt, iż Gmina Ślemień oddalona jest

od stacji pomiarowej, położonej na obrzeżach Żywca o 16 km można przyjąć, iż pomiary te

na terenie Gminy Ślemień osiągałyby nieznaczne niższe poziomy, ze względu na zielony

charakter gminy, natomiast można przypuszczać, iż nadal wskazywałyby na przekroczenia

wartości dopuszczalnej w tym zakresie normy.

Należy, zatem podkreślić, iż zdefiniowane w ramach Planu Gospodarki Niskoemisyjnej cele

przyczynią się do zmniejszenia obciążenia substancjami szkodliwymi powietrza

atmosferycznego, gdyż przekroczenia dotyczące pyłu zawieszonego (PM 10) i b-a-p

występują głównie za sprawą emisji z indywidualnych źródeł ciepła (niska emisja).

Potencjał zasobów Odnawialnych Źródeł Energii (OZE) na terenie Gminy Ślemień

Biogaz

Działalność człowieka wiąże się z powstawaniem dużych ilości odpadów, pochodzą one

z gospodarstw domowych, działalności rolniczej oraz produkcji przemysłowej. Większość

z nich po odpowiednim przygotowaniu nadaje się do pozyskania z nich energii. Produkcja

biogazu jest jedną z możliwości wykorzystania odpadów. Biogaz powstaję w procesie

fermentacji z substratów dostarczonych do komory fermentacyjnej.

Skład biogazu może być różny w zależności od technologii jego pozyskania warunków

procesu, oraz substratu wyjściowego. Biogaz składa się z:

metanu – 50 – 70%,

dwutlenek węgla 35 – 40%,

siarkowodór 0,5 – 0,6%,

tlenek węgla 0,3 – 0,4%,

azot 2,8 – 3,5%.

Wartość opałowa biogazu wynosi 20 – 23 MJ/m3.

Biogazownia gwarantuje energię stabilną, mogącą wspomagać wytworzenie: c.w.u., pary

oraz wody lodowej jako źródła chłodu.

Zalety biogazu:

- uniwersalność:

ze względu na sposób wykorzystania biogazu:

a) do wykorzystania na miejscu do wytwarzania ciepła i energii elektrycznej,

b) do wprowadzenia do sieci gazowniczej,

c) gaz wykorzystywany w silnikach samochodowych,


dla Gminy Ślemień

16 | S t r o n a

ze względu na rodzaj substratu (wsadu):

a) pochodzenia zwierzęcego,

b) pochodzenia roślinnego – w zależności od warunków upraw,

- możliwość przechowywania substratu – elastyczność dyspozycyjna,

- duży potencjał w warunkach polskich,

- możliwa utylizacja uciążliwych dla środowiska odpadów – najbardziej przyjazna dla

środowiska technologia.

Wady biogazu:

- uzależnienie od stałego dostępu do surowca,

- opory społeczne związane z brakiem informacji na temat wpływu biogazowi na stan

środowiska.

Biogaz ze składowiska odpadów

Na terenie Gminy nie zidentyfikowano składowiska odpadów, zatem nie ma możliwości

wykorzystania tego nośnika.

Biogaz z oczyszczalni ścieków

Równie duże możliwości pozyskania darmowej energii są w oczyszczalniach ścieków.

Oczyszczalnie są obiektami, które mają dość wysokie zużycie energii na potrzeby własne.

Odzysk biogazu staje się dla nich szansą na znaczne zmniejszenie kosztów własnych oraz

ograniczenie uciążliwości obiektu dla okolicznych mieszkańców.

Na terenie oczyszczalni ścieków w Gminie Ślemień brak jest jednak instalacji do ujęcia

biogazu.

Biogaz rolniczy

Biogaz rolniczy oznacza paliwo gazowe otrzymywane w procesie fermentacji metanowej

surowców rolniczych, produktów ubocznych rolnictwa, płynnych lub stałych odchodów

zwierzęcych, produktów ubocznych lub pozostałości z przetwórstwa produktów

pochodzenia rolniczego lub biomasy leśnej, z wyłączeniem gazu pozyskanego z surowców

pochodzących z oczyszczalni ścieków oraz składowisk odpadów.

W śród gmin województwa śląskiego da się wyróżnić gminy o wysokim potencjale rozwoju

biogazowi rolniczych. Zgodnie z rysunkiem poniżej gminy te zostały zakwalifikowane do

grupa A, gdyż na ich terenie występuje pogłowie podstawowych gatunków zwierząt

gospodarskich w ilości ponad 2 000 SD.


dla Gminy Ślemień

17 | S t r o n a

Do grupy gmin, które charakteryzują się korzystnymi warunkami do rozwoju biogazowi

rolniczych - grupa B zaliczono z kolei te gminy, dla których spełniony jest przynajmniej

jeden z poniższych warunków:

- występuje pogłowie w ilości 1 000 sztuk bydła,

- występuje pogłowie w ilości 4 000 sztuk trzody,

- występuje pogłowie w ilości100 000 sztuk drobiu.

Obszar Gmina Ślemień nie charakteryzuje się wysokim potencjałem technicznym do

rozwoju biogazu rolniczego Gmina zakwalifikowana została do grupy C, w której to grupie

Gminy nie spełniają ww. warunków.

Rysunek 5 Potencjał techniczny biogazu na z biogazowi rolniczych na terenie Gminy Ślemień

Źródło: Opracowanie metody programowania i modelowania systemów wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenach nieprzemysłowych….(http://www.slaskie.pl/oze/oze_2.pdf.).

Biomasa

Gmina Ślemień zalicza jest do gmin, o potencjale technicznym poniżej 7 TJ/rok –

klasyfikacja zaczerpnięta z dokumentu pn. „Metody programowania i modelowania

systemów wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenach nieprzemysłowych na

terenie województwa śląskiego wraz z programem wykonawczym dla wybranych obszarów

województwa w którym wzięto pod uwagę możliwy do pozyskania potencjału drewna oraz

słomy i siana.


dla Gminy Ślemień

18 | S t r o n a

Rysunek 6 Potencjał techniczny [TJ/rok] w na terenie gminy Ślemień


Energia słoneczna

Ze względu na niewielką rozciągłość geograficzną województwa śląskiego, potencjał

energii słonecznej na całym jego terenie jest zbliżony – odchylenie od wartości średniej

rocznych sum promieniowania wynosi około 5%. Większe różnice występują pomiędzy

poszczególnymi latami dochodząc do około 10%. Uwzględniając powyższe dane cały teren

województwa zakwalifikowano jako strefę A – biorąc pod uwagę termokonwersję energii

promieniowania słonecznego za pomocą płaskich kolektorów słonecznych i produkcję

ciepłej wody użytkowej (c.w.u.).


dla Gminy Ślemień

19 | S t r o n a

Rysunek 7 Potencjał techniczny wykorzystania energii na terenie gminy Ślemień


Zaletami energii solarnej są:

- wszechobecność,

- darmowa energia – pomijając koszty instalacji,

- brak emisji gazów cieplarnianych,

Wady helioenergetyki:

- cykliczność (pory dnia, pory roku),

- znaczne koszty urządzeń,

- duże rozproszenie energii.

Kolektory słoneczne

Z 1 m2 powierzchni czynnej kolektora możemy uzyskać 75 litrów ciepłej wody. Oznacz to,

że taka powierzchnia kolektora pokrywa zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową dla

jednej osoby. Na takie parametry powinno dobierać się instalację, aby uniknąć

przewymiarowania. Dla budynków użyteczności publicznej powierzchnia kolektora

przypadająca na jedną osobę powinna wynosić 0,7 m2. Ilości promieniowania słonecznego

wykorzystywane przez kolektor w różnych miesiącach roku są znacząco różne. Dla miesięcy

letnich wartość ta wynosi 150 kWh/ miesiąc, natomiast dla okresu zimowego około 20

kWh/ miesiąc.


dla Gminy Ślemień

20 | S t r o n a

Przy wyborze technologii kolektora słonecznego należy wziąć pod uwagę fakt, iż kolektory

płaskie są bardziej wytrzymałe niż rurowe, ale równocześnie mają gorszą izolację, co za

tym idzie w czasie ostrych mrozów wykazują duże straty. Kolektory rurowe są o 30 %

bardziej wydajne w ciągu roku niż płaskie.

Zastanawiając się nad wykorzystaniem kolektora na potrzeby ogrzewania należy zwrócić

uwagę na fakt, że w momentach najlepszej pracy kolektora, czyli w miesiącach letnich,

ogrzewanie pomieszczeń nie jest potrzebne. Sensowne staje się zastosowanie takiego

rozwiązania w momencie znalezienia możliwości zagospodarowania tego ciepła w lecie, np.

podgrzewając przydomowy basen. W przypadku zainstalowania kolektora na potrzeby

ogrzewania pamiętać musimy, że w budynku powinna być instalacja niskotemperaturowego

ogrzewania i zamontowany osobny zbiornik buforowy (oddzielenie co i c.u.w.).

Panele fotowoltaiczne

Urządzeniem pozwalającym na bezpośrednią zamianę energii słonecznej na energię

elektryczną jest ogniwo fotowoltaiczne. Istnieje wiele typów i odmian tych urządzeń,

w zależności od stosownego materiału fotoelektrycznego (np. krzemu, półprzewodniki)

oraz struktury tego materiału (monokryształy, polikryształy, struktura amorficzna).

Podstawowym materiałem na ogniwa jest krzem (Si).

Pojedyncze ogniwa fotowoltaiczne (formatu widokówki) nie dostarczają dużej mocy

elektrycznej dlatego muszą być połączone szeregowo lub równolegle, aby uzyskać żądaną

wartość napięcia, natężenia lub mocy elektrycznej. Zespół ogniw fotowoltaicznych

tworzących baterię zwaną „modułem” ma typową powierzchnię około 1m2, z której można

uzyskać 100-250W energii elektrycznej.

Ogniwa fotowoltaiczne mogę być wykorzystywane wszędzie tam gdzie wykorzystywana jest

energia elektryczna i występują dobre warunki nasłonecznienia. Ogniwa dobrze sprawdzają

się jako źródło zasilania dla znaków drogowych – zapotrzebowanie na energię elektryczną

nie jest duże, a koszty budowy sieci zasilającej byłyby wysokie.

Reasumując budowa instalacji solarnych i fotowoltaicznych zwłaszcza w sektorze

indywidualnego sektora mieszkaniowego przełoży się bezpośrednio na ograniczenie zużycia

energii w tym sektorze oraz redukcje emisji CO2.

Energia wiatru

Teren powiatu żywieckiego cechuje wysoki potencjał wykorzystania energii wiatru, co

obrazuje poniższy schemat.


dla Gminy Ślemień

21 | S t r o n a

W latach ubiegłych na terenie Gminy Ślemień prowadzone były pomiary przez prywatnego

inwestora planującego realizację inwestycji związanej z budową farmy wiatrowej.

Ustawiono wówczas na okres jednego roku maszt o wysokości 7 m w celu pomiaru

prędkości i kierunków wiatru maszt został umieszczony w północnej części Gminy przy

w kierunku Suchej Beskidzkiej trudno odnieść się do wyników tych pomiarów gdyż

prowadzone one były przez podmiot prywatny i autorzy opracowania nie otrzymali

wyników pomiarów na etapie opracowania dokumentu. Wiadomo natomiast, iż do dnia

dzisiejszego inwestycja nie została zrealizowana.

Niewykluczonym jest jednak, iż w przyszłości tego typu inwestycja zostanie zrealizowana.

Przy realizacji tego typu inwestycji należy brać pod uwagę ograniczenia wynikające

z lokalizacji na terenie Gminy terenów obszarów cennych przyrodniczo (NATURA 2000,

park Krajobrazowy, rezerwat przyrody).

Rysunek 8 Potencjał techniczny wykorzystania energii wiatrowej na terenie Gminy Ślemień

Źródło: Opracowanie metody programowania i modelowania systemów wykorzystania odnawialnych

źródeł energii na terenach nieprzemysłowych….(http://www.slaskie.pl/oze/oze_2.pdf.).

Energia geotermalna

Aktualnie na terenie Powiatu Żywieckiego na terenie między innymi gmin Ślemień,

Milówka, Łodygowice, Węgierska Górka, Ujsoły i Żywiec funkcjonuje kilkanaście

prywatnych i gminnych instalacji pomp ciepła ogrzewających budynki mieszkalne w sezonie

zimowym. Instalacje te nie są jeszcze popularne ze względu na duże koszty na etapie

inwestycyjnym, (są to koszty około 35-50 tys. dla jednego budynku jednorodzinnego) Nie


dla Gminy Ślemień

22 | S t r o n a

mniej jednak na etapie eksploatacji koszty ogrzewania budynku są na tyle małe, że

inwestycja zwraca się w ciągu kilkunastu lat.1.

Rysunek 9 Potencjał techniczny energii geotermalnej na terenie Gminy Ślemień


2.2.2 Zgodność Planu z dokumentami strategicznymi krajowymi, regionalnymi oraz

lokalnymi

Zdefiniowane w ramach Planu Gospodarki Niskoemisyjnej cele wpisują się w założenia

dokumentów strategicznych krajowych, regionalnych i lokalnych zgodnie z poniższą tabelą.

Tabela 7 Zgodność Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Ślemień na lata 2014-2020 z dokumentami strategicznymi szczebla krajowego, regionalnego i lokalnego

Lp. Nazwa dokumentu Poziom krajowy Poziom regionalny Poziom lokalny

1 Długookresowa Strategia

Rozwoju Kraju. Polska 2030.

Trzecia Fala Nowoczesności

+

2 Średniookresowa Strategia

Rozwoju Kraju 2020

+

3 Polityka energetyczna Polski

do roku 2030

+

1 Dane zaczerpnięte z Aktualizacji Programu Ochrony Powietrza dla Powiatu Żywieckiego na lata 2010-2017


dla Gminy Ślemień

23 | S t r o n a

4 Strategia Bezpieczeństwo

energetyczne i

środowiskowe perspektywa

do 2020

+

5 Krajowy Plan Działania

w Zakresie Energii ze Źródeł

Odnawialnych (KPD)

+

6 Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności

energetycznej Przyjęty przez Radę

Ministrów w październiku 2014

+

7 Strategia Rozwoju

Województwa Śląskiego

„Śląskie 2020+”

+

8 Program ochrony powietrza dla terenu województwa śląskiego mający na celu

osiągnięcie poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu oraz pułapu

stężenia ekspozycji, przyjęty uchwałą Sejmiku

Województwa Śląskiego Nr IV/57/3/2014 z dnia 17

listopada 2014r.

+

9 Plan zagospodarowania przestrzennego

województwa śląskiego

+

10 Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego

+

11 Aktualizacji Programu Ochrony Powietrza dla

Powiatu Żywieckiego na lata 2010-2017

+

12 Strategia Rozwoju Gminy Ślemień na lata 2014 - 2022

+

13 Miejscowego Plan Zagospodarowania

Przestrzennego przyjęty Uchwałą Rady Gminy

Ślemień z dnia 28 czerwca 2013 r. uchwała nr XXXVII

196.2013

+

14 Program Ochrony Środowiska

dla Gminy Ślemień na lata

2015 – 2018 z perspektywą

do roku 2022

+


Zgodność z krajowymi dokumentami strategicznymi


dla Gminy Ślemień

24 | S t r o n a

Zgodność Planu ze strategicznymi długookresowymi dokumentami prawa krajowego

przedstawiona zostaje poniżej:

Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesności

Celem głównym Strategii jest poprawa jakości życia Polaków.

Kierunki interwencji podporządkowane są schematowi trzech obszarów strategicznych,

które zostały podzielone na osiem części (zgodnych ze strategicznymi celami

rozwojowymi). Są to:

W obszarze konkurencyjności i innowacyjności gospodarki:

- Innowacyjność gospodarki i kreatywność indywidualna,

- Polska Cyfrowa,

- Kapitał ludzki,

- Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko,

W obszarze równoważenia potencjału rozwojowego regionów Polski:

- Rozwój regionalny,

- Transport,

W obszarze efektywności i sprawności państwa:

- Kapitał społeczny,

- Sprawne państwo.

Założenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej są zgodne z celem głównym Długookresowej

Strategii Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesności działania wskazane do

realizacji w ramach Planu przyczynią się do poprawy jakości życia mieszkańców Gminy

Ślemień, założenia Planu wpisują się bowiem w obszar strategiczny – Konkurencyjność

i innowacyjność gospodarki – Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko.

Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju 2020

Celem głównym Strategii jest: wzmocnienie i wykorzystanie gospodarczych, społecznych

i instytucjonalnych potencjałów zapewniających szybszy i zrównoważony rozwój kraju oraz

poprawę jakości życia ludności.

Strategia wyznacza trzy obszary strategiczne:

Sprawne i efektywne państwo,

Konkurencyjna gospodarka,

Spójność społeczna i terytorialna.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Ślemień jest kompatybilny z zapisami Strategii

Rozwoju Kraju określonymi w drugim obszarze strategicznym Cel II.6 Bezpieczeństwo

energetyczne i środowisko gdyż działania zaplanowane do realizacji w ramach Planu


dla Gminy Ślemień

25 | S t r o n a

wpłyną na zwiększenie efektywności energetycznej obiektów na terenie Gminy i ograniczą

emisję CO2 z zewidencjonowanych sektorów.

Polityka energetyczna Polski do roku 2030

Celem głównym Strategii jest Zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych

pokoleń z uwzględnieniem ochrony środowiska oraz stworzenie warunków do

zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić

Polsce bezpieczeństwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną gospodarkę.

Cele szczegółowe:

Zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska,

Zapewnienie gospodarce krajowej bezpiecznego i konkurencyjnego zaopatrzenia

w energię,

Poprawa stanu środowiska.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Ślemień wpisuje się swoimi założeniami

w określone wyżej cele szczegółowe Polityki energetycznej Polski do roku 2030.

Strategia Bezpieczeństwo energetyczne i środowiskowe perspektywa do 2020

Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne środowiskowe (BEiŚ) jest jedną z 9 zintegrowanych

strategii rozwoju. Z jednej strony uszczegóławia zapisy średniookresowej strategii rozwoju

kraju (Strategia Rozwoju Kraju 2020) w dziedzinie energetyki i środowiska, z drugiej zaś,

stanowi ogólną wytyczną dla Polityki energetycznej Polski i innych programów rozwoju,

które staną się elementami systemu realizacji BEiŚ. Ponadto w związku z obecnością Polski

w Unii Europejskiej, BEiŚ koresponduje z celami rozwojowymi określanymi na poziomie

wspólnotowym, ujętymi przede wszystkim w dokumencie Europa 2020 – Strategia na rzecz

inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu (wpisując

się także w jej kluczowe inicjatywy przewodnie) oraz celami pakietu klimatyczno-

energetycznego.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej wpisuje się w założenia SEiŚ.

Krajowy Plan Działania w Zakresie Energii ze Źródeł Odnawialnych (KPD)

Krajowy Plan Działania w Zakresie Energii ze Źródeł Odnawialnych został przyjęty przez

Radę Ministrów w dniu 6 grudnia 2010 r.

Realizuje on zobowiązania wynikające z art. 4 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i

Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r.

Dokument określa krajowe cele w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych zużytej

w sektorze transportowym, sektorze energii elektrycznej, sektorze ogrzewania i chłodzenia

w 2020 r.


dla Gminy Ślemień

26 | S t r o n a

Założone do realizacji w ramach PGN działania zwłaszcza te wpisujące się w Cel

szczegółowy III wpisują się w Krajowy Plan Działań w Zakresie Energii ze Źródeł

Odnawialnych gdyż przyczynią się do zwiększenia udziału energii pochodzącej z OZE

w ogólnym bilansie energetycznym kraju.

Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej

Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej dla Polski 2014 został

przygotowany w związku z obowiązkiem przekazywania Komisji Europejskiej sprawozdań

z wdrażania dyrektywy 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej, a także na

podstawie obowiązku nałożonego na Ministra Gospodarki na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy

z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. Nr 94, poz. 551, z późn.

zm.).

Dokument ten został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 20 października 2014.

Krajowy Plan Działań zawiera opis planowanych środków poprawy efektywności

energetycznej określających działania mające na celu poprawę efektywności

energetycznej w poszczególnych sektorach gospodarki, niezbędnych dla realizacji

krajowego celu w zakresie oszczędnego gospodarowania energią na 2016 r., a także

środków służących osiągnięciu ogólnego celu w zakresie efektywności energetycznej

rozumianego, jako uzyskanie 20 % oszczędności w zużyciu energii pierwotnej w Unii

Europejskiej do 2020 r.

Zdefiniowany w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej Cel szczegółowy I bezpośrednio odnosi

się do konieczności redukcji energii finalnej na terenie gminy, co za tym idzie definiuje

potrzebę zwiększenia efektywności energetycznej obiektów głównie z sektora

komunalnego na terenie gminy. Realizacja zadań wpisujących się w ten cel szczegółowy

Planu jest zgodna zatem z zapisami Krajowego Planu Działań dotyczącego efektywności

energetycznej.

Zgodność z regionalnymi dokumentami strategicznymi

Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020+”

Sejmik Województwa Śląskiego uchwałą III/47/1/2010 na posiedzeniu w dniu 17 lutego

2010 roku przyjął Strategię Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020”, stanowiącą

aktualizację Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000-2020. W dniu 1 lipca

2013 r. uchwałą IV/38/2/2013 Sejmik przyjął kolejną aktualizację, ustanawiając Strategię

Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020+”.


dla Gminy Ślemień

27 | S t r o n a

Sformułowana w Strategii „Śląskie 2020+” wizja rozwoju podkreśla konieczność

podniesienia jakości usług publicznych, rozwój gospodarczy regionu, a jednocześnie

stanowi kontynuację już realizowanych kierunków rozwoju województwa. Zakłada się, że

Województwo Śląskie w roku 2020 będzie „regionem zrównoważonego i trwałego rozwoju

stwarzającym mieszkańcom korzystne warunki życia w oparciu o dostęp do usług

publicznych o wysokim standardzie, o nowoczesnej i zaawansowanej technologicznie

gospodarce oraz istotnym partnerem w procesie rozwoju Europy wykorzystującym

zróżnicowane potencjały terytorialne i synergię pomiędzy partnerami procesu rozwoju”.

Na podstawie nakreślonej wizji rozwoju o horyzoncie do roku 2020 wyznaczono cele

strategiczne, następnie określono kierunki działań i przedsięwzięcia.

W ramach znowelizowanej strategii określono następujące obszary priorytetowe:

A. Nowoczesna gospodarka i cel strategiczny: Województwo Śląskie regionem

nowoczesnej gospodarki rozwijającej się w oparciu o innowacyjność i kreatywność.

B. Szanse rozwojowe mieszkańców i cel strategiczny: Województwo Śląskie regionem

o wysokiej jakości życia opierającej się na powszechnej dostępności do usług

publicznych o wysokim standardzie.

C. Przestrzeń i cel strategiczny: Województwo Śląskie regionem atrakcyjnej

i funkcjonalnej przestrzeni.

D. Relacje z otoczeniem i cel strategiczny: Województwo Śląskie regionem otwartym

będącym istotnym partnerem rozwoju Europy.

W ramach celu strategicznego C wymieniono między innymi cel operacyjny C.1

Zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiskowych. Jednym z kierunków działań

wskazanych w tym celu operacyjnym jest wspieranie wdrożenia rozwiązań ograniczających

niską emisję oraz zużycie zasobów środowiska i energii w przedsiębiorstwach,

gospodarstwach domowych, obiektach i przestrzeni użyteczności publicznej. Zatem należy

wskazać iż założenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wpisują się w założenia Strategii

Rozwoju Województwa Śląskiego – Śląskie 2020+.

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa śląskiego

Plan Zagospodarowani Przestrzennego Województwa Śląskiego przyjęty został uchwałą Nr

II/21/2/2004 Sejmiku Województwa Śląskiego w dniu dnia 21 czerwca 2004 roku,

zmieniono jego zapisy uchwałą Nr III/56/1/2010 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 22

września 2010r.

W 2013 r. przeprowadzono okresową ocenę aktualności Planu, która wykazała, że Plan

wymaga aktualizacji ze względu na:


dla Gminy Ślemień

28 | S t r o n a

zmieniające się uwarunkowania przestrzenne,

nowe edycje strategicznych dokumentów krajowych i regionalnych.

Dodatkowo nastąpiły zmiany w przepisach prawa:

zmiana ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (określa nowy

zakres planu),

zmiana ustawy o prowadzeniu polityki rozwoju (obliguje samorząd województwa do

dokonania zmiany planu do kwietnia 2016 r.)

Podstawowe zasady polityki przestrzennej województwa określone w obecnie

obowiązującym Planie, podporządkowane są nadrzędnej zasadzie zrównoważonego

rozwoju:

- zasada kształtowania regionu jako zrównoważonego policentrycznego systemu

przestrzennego;

- zasada kształtowania efektywnej sieci infrastruktury;

- zasada ochrony innych wartości wysoko cenionych o podstawowym znaczeniu dla

racjonalnego gospodarowania przestrzenią, takich jak:

- wymagania ładu przestrzennego;

- walory architektoniczne i krajobrazowe; wymagania ochrony środowiska;

- wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury

współczesnej;

- wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia, a także osób

niepełnosprawnych;

- walory ekonomiczne przestrzeni; prawa własności; potrzeby obronności

i bezpieczeństwa państwa; potrzeby interesu publicznego.

Cele polityki przestrzennej województwa przyjęte w Planie to:

1.Dynamizacja i restrukturyzacja przestrzeni województwa,

2.Wzmocnienie funkcji węzłów sieci osadniczej,

3.Ochrona zasobów środowiska, wzmocnienie systemu obszarów chronionych

i wielofunkcyjny rozwój terenów otwartych,

4.Rozwój ponadlokalnych systemów infrastruktury

5.Stymulowanie innowacji w regionalnym systemie zarządzania przestrzenią,

6.Rozwój współpracy międzyregionalnej w zakresie planowania przestrzennego.


dla Gminy Ślemień

29 | S t r o n a

Zapisy Planu Gospodarki Niskoemisyjnej uwzględniają obowiązujące zapisy prawa

przestrzennego zaplanowane w ramach planu działania wpływają pozytywnie na ochronę

zasobów środowiskowych oraz pozytywnie oddziaływają na walory ładu przestrzennego.

Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013

z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018.

W 2010 roku został opracowany „Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego

do roku 2013 z perspektywą do roku 2018” zaproponowano w nim cele zaliczające się do

każdej z dziedzin ochrony środowiska, w tym:

Powietrze atmosferyczne (P) Kontynuacja działań związanych z poprawą jakości

powietrza oraz ograniczanie zużycia energii i wzrost wykorzystania energii

z odnawialnych źródeł,

Zasoby wodne (W) Przywrócenie wysokiej jakości wód powierzchniowych oraz

ochrona jakości wód podziemnych i racjonalizacja ich wykorzystania,

Gospodarka odpadami (GO) Minimalizacja ilości powstających odpadów, wzrost

wtórnego wykorzystania i ograniczenie składowania pozostałych odpadów,

Ochrona Przyrody (OP) Zachowanie, odtworzenie i zrównoważone użytkowanie

różnorodności biologicznej na różnych poziomach organizacji: na poziomie

wewnątrzgatunkowym (genetycznym), gatunkowym oraz ponadgatunkowym

(ekosystemowym) oraz georóżnorodności,

Tereny poprzemysłowe (TP) Przekształcenie terenów poprzemysłowych

i zdegradowanych województwa śląskiego zgodnie z wymaganiami ekologicznymi

oraz uwarunkowaniami społeczno – ekonomicznymi,

Hałas (H) Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców województwa

śląskiego i środowiska poprzez obniżenie jego natężenia do poziomu

obowiązujących standardów,

Elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące (PR) Ochrona przed

promieniowaniem elektromagnetycznym,

Zapobieganie powstawaniu poważnych awarii przemysłowych (PPAP)

Ograniczenie ryzyka wystąpienia poważnych awarii przemysłowych oraz

minimalizacja ich skutków,

Zasoby Naturalne (ZN) Zrównoważona gospodarka zasobami naturalnymi,

Gleby użytkowane rolniczo (GL) Racjonalne wykorzystywanie zasobów glebowych.

Zapisy Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wpisują się w zagadnienia zdefiniowane w ramach

Programu Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego w obszarze Ochrony Powietrza.

Aktualizacji Programu Ochrony Powietrza dla Powiatu Żywieckiego na lata 2010-2017


dla Gminy Ślemień

30 | S t r o n a

Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Żywieckiego na lata 2010-2017

opracowana została z uwzględnieniem układu strukturalnego „Wytycznych...” i zawiera

wszystkie wyszczególnione w Polityce ekologicznej elementy. Są to głównie:

racjonalne użytkowanie zasobów naturalnych,

poprawa jakości środowiska,

narzędzia i instrumenty realizacji programu,

harmonogram realizacji i nakłady na realizację programu,

kontrola realizacji programu.

Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Żywieckiego zawiera takie

elementy jak:

Ochrona dziedzictwa przyrodniczego,

- Ochrona przyrody i krajobrazu,

- Ochrona i zrównoważony rozwój lasów,

- Ochrona powierzchni ziemi,

- Ochrona zasobów kopalin,

Zrównoważone wykorzystanie materiałów, wody i energii,

- Materiałochłonność, wodochłonność, energochłonność i odpadowość produkcji,

- Wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych,

- Kształtowanie zasobów wodnych oraz ochrona przed powodzią i skutkami suszy,

Środowisko i zdrowie. Dalsza poprawa jakości sadowiska i bezpieczeństwa

ekologicznego,

- Jakość wód,

- Zanieczyszczenie powietrza,

- Gospodarka odpadami,

- Poważne awarie,

- Oddziaływanie hałasu,

- Oddziaływanie pól elektromagnetycznych.

Najważniejszymi problemami ekologicznymi zidentyfikowanymi w opracowaniu na terenie

Powiatu Żywieckiego są:

niska emisja,

zły stan dróg na terenie powiatu,

nieprawidłowa gospodarka odpadami,


dla Gminy Ślemień

31 | S t r o n a

powstawanie terenów osuwiskowych,

nieuporządkowana gospodarka wodno-ściekowa,

niezgodna z MPZP lokalizacja uciążliwych działalności,

niska świadomość ekologiczna mieszkańców.

Przeprowadzona analiza stanu zanieczyszczenia powietrza wykazała, że na terenie Powiatu

Żywieckiego w celu zmniejszenia emisji i imisji wskazane są działania dążące do poprawy

czystości atmosfery.

Reasumując założenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wpisują się w założenia

przedmiotowego dokumentu wpływają bowiem na ograniczenie niskiej emisji na terenie

gminy Ślemień, a co za tym idzie również powiatu żywieckiego. Działania zaplanowane do

realizacji w ramach PGN wpływają korzystnie na świadomość ekologiczną mieszkańców

powiatu (docelowo mieszkańców gminy).

Aktualne dokumenty strategiczne w Gminie

Strategia Rozwoju Gminy Ślemień na lata 2014-2022

Strategia jest długofalowym planem działania określającym główne cele i kierunki rozwoju

społeczno-gospodarczego Gminy, których realizacja służy zaspokajaniu potrzeb

mieszkańców. Dokument systematyzuje dotychczasowe działania oraz w zakresie

długoterminowym pozwala określić wizję gminy w przyszłości, określa cele rozwojowe,

pozwala na analizę zasobów, funduszy i czasu potrzebnych na ich realizację oraz sposób

i stopień zaangażowania poszczególnych podmiotów w ich realizację.

pobudzenie lokalnego potencjału gospodarczego,

wzmocnienie miejscowej infrastruktury,

prężnie funkcjonująca społeczność lokalna,

zapewnienie warunków umożliwiających realizację celów Strategii Rozwoju

Społeczno-Gospodarczego Gminy Ślemień.

Wizję rozwoju rozumianą jako wyobrażenie o stanie docelowym, jako wzorzec, który

należy realizować, ujęto następująco: „Gmina Ślemień to znana w Polsce i Europie

górska enklawa z unikatowym krajobrazem, kulturą i historią. To gmina przyjazna

dla mieszkańców, turystów, przedsiębiorców”.

Założenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wpisują się z założenia ww. dokumentu

strategicznego, gdyż działania wskazane do realizacji w ramach PGN – u wpłyną na

poprawę stanu powietrza na terenie Gminy, co przełoży się na jakość życia

mieszkańców Gminy.


dla Gminy Ślemień

32 | S t r o n a

Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego

28 czerwca 2013 roku Uchwałą Rady Gminy Ślemień (Uchwała nr XXXVII.196.2013) został

przyjęty Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego. Stanowi on strategiczny

dokument planistyczny na terenie Gminy.

Plan obejmuje swoim obszarem gminę Ślemień w granicach administracyjnych i reguluje

wszelkie zasady kształtowania zagospodarowania przestrzennego.

Biorąc pod uwagę cele i działania wskazane do realizacji w ramach Planu Gospodarki

Niskoemisyjnej należy wskazać, iż wpisują się one w zapisy MPZP, który to dokumencie

w rozdz. 4.Zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego czytamy:

W Zakresie ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem nakazuje się stosowanie paliw

ekologicznych w celach grzewczych, o niskiej zawartości związków siarki i popiołu oraz

technologii gwarantujących dotrzymanie dopuszczalnych stężeń w powietrzu oraz w gazach

wylotowych.

Z kolei w rozdz.12 Zasady modernizacji, Rozbudowy i budowy systemów infrastruktury

technicznej i gospodarowania odpadami §49. Ustalenia Planu dla modernizacji, rozbudowy

i budowy sieci ciepłowniczych czytamy:

Zaopatrzenie obiektów w ciepło zapewnić należy z indywidualnych źródeł

z zastosowaniem urządzeń i technologii, które ograniczają wielkość emisji

i zanieczyszczeń powietrza,

Dopuszczenie ekologicznych systemów grzewczych wykorzystujących m.in. energię

elektryczną, olej, gaz, energię słoneczną, energię geotermalną.

Reasumując zapisy Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego uwzględniają

aspekty środowiskowe związane z ograniczaniem niskiej emisji zwłaszcza

z indywidualnych źródeł ciepła, co jest zgodne z założeniami Planu Gospodarki

Niskoemisyjnej do roku 2020.

Program Ochrony Środowiska dla Gminy Ślemień na lata 2015 – 2018 z perspektywą do

roku 2022 – Projekt

Program Ochrony Środowiska dla Gminy Ślemień na lata 2015-2018 z perspektywą do roku

2022” został opracowany zgodnie z zapisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo

ochrony środowiska (t.j.: Dz. U. z 2013 r., poz. 1232 z późn. zm.) jako narzędzie

prowadzenia polityki ochrony środowiska w gminie. Polityka ochrony środowiska to

stworzenie warunków do działań związanych z ochroną środowiska i zrównoważonym


dla Gminy Ślemień

33 | S t r o n a

rozwojem czyli takim rozwojem Gminy Ślemień, który będzie zarówno z rozwojem

gospodarczym, rozwojem ekonomicznymi i rozwojem ekologicznym.

Polityka ochrony środowiska w gminie Ślemień prowadzona jest zgodnie z zapisami

wcześniejszych dokumentów strategicznych oraz nadrzędnych programów ochrony

środowiska (Wojewódzki Program Ochrony Środowiska, Powiatowy Program Ochrony

Środowiska).

Program Ochrony Środowiska dla Gminy Ślemień na lata 2015-2018 z perspektywą do roku

2022” zawiera między innymi takie elementy jak:

Ocena aktualnego stanu środowiska,

- Jakość powietrza,

- Gospodarka wodno-ściekowa,

- Ochrona przez powodzią i suszą,

- Gospodarka odpadami,

- Ochrona powierzchni ziemi i gleb,

- Ochrona zasobów geologicznych,

- Klimat akustyczny - ochrona przed hałasem

- Ochrona przed polami elektromagnetycznymi,

- Zasoby przyrodnicze,

- Ochrona i zrównoważony rozwój lasów,

- Nadzwyczajne zagrożenia środowiska (poważne awarie),

- Edukacja dla zrównoważonego rozwoju,

- Aspekty ekologiczne w planowaniu przestrzennym,

Priorytety ekologiczne, cele i kierunki ochrony środowiska,

Plan operacyjny,

Zagadnienia systemowe,

Aspekty finansowe realizacji programu,

Streszczenie w języku niespecjalistycznym.

„Program...” to przede wszystkim przedstawienie stanu aktualnego i na jego podstawie

wyspecyfikowanie zadań, które zostaną zrealizowane w celu zapewnienia bezpieczeństwa

ekologicznego gminy i tworzenia podstaw do zrównoważonego rozwoju społeczno-

gospodarczego.

Zidentyfikowane w ramach Planu Gospodarki Niskoemisyjnej cele oraz zadania wpisują

się założenia Programu Ochrony Środowiska, gdyż wpływają na poprawę stanu

powietrza atmosferycznego na terenie gminy oraz zwiększają świadomość ekologiczną

mieszkańców (działania nieinwestycyjne), co wpije się w tworzenie podstaw do

zrównoważonego rozwoju społeczno – gospodarczego na terenie Gminy.


dla Gminy Ślemień

34 | S t r o n a

2.2.3 Przyjęte założenia dla potrzeb opracowania BEI

Zgodnie z wytycznymi poradnika SEAP2 autorzy opracowania przeanalizowali wszystkie

sektory, dla których zgodnie z wytycznymi należy określić zużycie energii finalnej oraz

emisję dwutlenku węgla w odniesieniu do przyjętego roku bazowego.

Po przeprowadzeniu analizy pozyskanych dla potrzeb opracowania Planu Gospodarki

Niskoemisyjnej danych od instytucji wskazanych w pkt.1.3. opracowania podjęto decyzję

o przyjęciu, jako roku bazowego rok 2005, gdyż kompletność danych na ten rok jest

akceptowalna i najwyższa w porównaniu z latami poprzednimi.

Poniżej charakterystyka założeń zastosowanych dla poszczególnych analizowanych

sektorów.

Sektor budownictwa mieszkaniowego

Zastosowano analizę sektora mieszkaniowego na podstawie grupy referencyjnej n=90

budynków. Do próby zbadano budynki w trzech miejscowościach Gminy, proporcjonalnie

do liczby obiektów na terenie każdej z nich. Budynki wybrano na podstawie siatki

100x100m.

Określane w inwentaryzacji zmienne to:

stan ocieplenia obiektu,

źródło ciepła.

Dane pozyskane z badania w terenie naniesiono na powierzchnię budynków mieszkalnych

w gminie (na bazie ewidencji podatkowej) i w ten sposób przyporządkowano powierzchnie

do danych paliw i charakterystyki energetycznej.

Sektor budynków urządzeń i wyposażenia komunalnego

Dane dla sektora komunalnego pochodzą od zarządcy obiektów. Emisję CO2 obliczono na

bazie realnego zużycia paliw. Zapotrzebowanie na energię jest orientacyjne.

Sektor przemysłu (z wyjątkiem zakładów objętych systemem handlu uprawnieniami do

emisji UE – ETS)

Dane dotyczące przemysłu określono na podstawie badania ankietowego. Otrzymano

informacje od 2 zakładów i na tej podstawie sporządzono prognozę sektora, biorąc pod

uwagę strukturę paliw uwzględniającą niedoszacowanie sektora na dostępnych danych.

Powierzchnia pochodzi z baz podatkowych.

2 Sustainable Energy Action Plan


dla Gminy Ślemień

35 | S t r o n a

Sektor usługowy

Sektor usługowy scharakteryzowano na podstawie otrzymanych danych od właścicieli

obiektów usługowo-handlowych (ankiety zwrócone – 5 szt.). Na tej podstawie wykonano

prognozę dla sektora - odnosząc się do powierzchni zadeklarowanej przez przedsiębiorców

w ewidencji podatkowej.

2.2.4 Metodyka obliczeń

W opracowaniu przyjęto założenia niezbędne do prawidłowego określenia emisji dwutlenku

węgla. W obliczeniach wykorzystano zużycie energii finalnej w obrębie Gminy Ślemień.

W inwentaryzacji ujęte zostały wszystkie emisje dwutlenku węgla wynikające ze zużycia

energii finalnej na terenie Gminy Ślemień.

Pod pojęciem energii finalnej rozumie się energię zużytą przez odbiorcę końcowego.

W analizowanym przypadku inwentaryzacją objęte zostały następujące formy energii

finalnej:

Energia elektryczna,

Energia paliw kopalnych:

- węgiel kamienny,

- olej opałowy

- olej napędowy,

- benzyna,

energia ze źródeł odnawialnych.

Wartości niezbędne do obliczeń pozyskiwane były na kilka przedstawionych poniżej

sposobów w zależności od źródła emisji CO2.

Energia elektryczna

Na terenie Gminy Ślemień nie występuje zakład produkujący energię elektryczną. Całość

energii elektrycznej jest importowana za pomocą infrastruktury przesyłowej.

Głównym dystrybutorem tej formy energii finalnej jest TAURON Dystrybucja S.A. Oddział

w Bielsku Białej. Roczne zużycie energii elektrycznej, zostało określone na podstawie

danych otrzymanych z:

TAURON Dystrybucja S.A. - dane otrzymane od Spółki dotyczyły całkowitego zużycia

energii dla całego powiatu żywieckiego oraz wyodrębnione dane dotyczące zużycia

energii dla Miasta Żywiec,

Głównego Urzędu Statystycznego – Banku Danych Lokalnych.


dla Gminy Ślemień

36 | S t r o n a

Ciepło i chłód

Na terenie Gminy nie zidentyfikowano przedsiębiorstw wytwarzających ciepło, brak

również na terenie Gminy infrastruktury przesyłowej dostarczającej ciepło sieciowe do

obiektów na terenie Gminy.

Paliwa kopalne

Na terenie Gminy zidentyfikowano indywidualne źródła ciepła wykorzystujące jako paliwo

energetyczne węgiel. Przeprowadzona analiza sektora mieszkaniowego (zgodnie

z przyjętymi założeniami w pkt.2.2.3) wskazała, iż źródła ciepła opalane węglem stanowią

główne źródło grzewcze w budynkach sektora mieszkaniowego na terenie Gminy.

Gaz ziemny - Zgodnie z informacją pozyskaną od Spółki PGNiG Obród Detaliczny Sp. z o.o.,

głównego dostawy paliwa gazowego w Polsce na dzień 04.11.2014 na terenie Gminy brak

jest podmiotów wykorzystujących paliwo gazowe w indywidualnych źródłach ciepła.

Benzyna i olej napędowy - ilość paliwa zużytego na cele transportowe została określona

na podstawie analizy natężenia ruchu na drogach będących w obrębie gminy (sieci dróg

gminnych).

W analizie zużycia poszczególnych rodzajów paliw petrochemicznych, wykorzystano dane

odnośnie ilości pojazdów pokonujących dany odcinek w ciągu doby, podział na kategorie

(osobowe, dostawcze, ciężarowe i inne) oraz rodzaj paliwa.

Wszystkie te dane pozwoliły na oszacowanie rocznego zużycia poszczególnych paliw, oraz

emisję CO2 związaną z transportem poruszającym się po drogach gminnych. W zestawieniu

nie ujęto dróg krajowych, wojewódzkich oraz powiatowych, gdyż leżą poza gestią Urzędu

Gminy.

Osobno dokonano analizy zużycia paliw przez gminne środki transportu, a jej wynik odjęto

od całościowej kalkulacji dla sektora drogowego. Przedsiębiorcy z sektora transportowego

nie odpowiedzieli na przesłane ankiety, a gmina nie realizuje komunikacji publicznej.

Odnawialne źródła energii

Energia słoneczna wykorzystywana do produkcji ciepła - oszacowanie ilości energii

wyprodukowanej przy użyciu kolektorów słonecznych było możliwe dzięki danym

z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie o ilości

udzielonych dofinansować w zakresie zakupu i montażu kolektorów na terenie Gminy.

Na terenie Gminy zgodnie z informacją z NFOŚiGW zamontowanych jest 18 instalacji

o łącznej powierzchni 105,6 m2.


dla Gminy Ślemień

37 | S t r o n a

Biomasa – ze względu na charakter przyrodniczy Gminy – Gminę Ślemień cechuje wysoki

procent zalesienia zwłaszcza w jej północnej i południowej części – na terenie Gminy

zidentyfikowano źródła ciepła opalane drewnem. Jest to popularne paliwo zastępujące

droższy węgiel.

Tabela 8 Poziom lesistości gminy Ślemień na tle powiatu żywieckiego, województwa śląskiego oraz kraju

gmina Ślemień powiat żywiecki województwo

śląskie

Polska

Lesistość 56,4% 51,7% 31,9% 29,4%

Źródło: Strategia Rozwoju Gminy Ślemień na lata 2014 -2020

Wysoki poziom zalesienia w stosunku do średniej wojewódzkiej, powiatowej i krajowej

pozwala w pewnym stopniu zniwelować negatywny efekt emisji CO2 na obszarze Gminy.

Należy jednak wskazać, iż drzewostan nie absorbuje pozostałych substancji szkodliwych

(zwłaszcza rakotwórczego benzo(a)piranu, tlenków siarki i azotu), które powstają

w procesie spalania w indywidualnych kotłowniach zwłaszcza starszego typu.

Obliczanie emisji w poszczególnych kategoriach

W obliczeniach emisji CO2 z poszczególnych źródeł energii wykorzystano podstawowy wzór

obliczeniowy:

gdzie:

wielkość emisji dwutlenku węgla, wyrażona w Mg,

ilość energii finalnej zużytej w przypadku danego źródła, wyrażona w MWh,

współczynnik przeliczeniowy dla danego źródła energii, wyrażony

w MgCO2/MWh.

Jako wskaźniki dla poszczególnych źródeł wybrano te proponowane przez Międzynarodowy

Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC). Wartości poszczególnych wskaźników przeliczeniowych

zostały zestawione w tabeli.

Wskaźnik dla energii elektrycznej przyjęto na poziomie 1,191 MgCO2/MWh.

Tabela 9 Wskaźniki emisji CO2

Emisja IPCC [MgCO2/MWh]

Benzyna silnikowa 0,249

Olej napędowy 0,267

Olej opałowy 0,279

Antracyt 0,354

Pozostały węgiel bitumiczny 0,341

Węgiel podbitumiczny 0,346


dla Gminy Ślemień

38 | S t r o n a

Węgiel brunatny 0,364

Gaz ziemny 0,202

Odpady komunalne (oprócz biomasy) 0,33

Drewno 0,1

Olej roślinny 0

Biodiesel 0

Bioetanol 0

Energia słoneczna 0

Energia geotermalna 0

Źródło: IPCC

2.2.5 Ogrzewanie budynków – infrastruktura, zużycie energii, emisja CO2

Sektor mieszkaniowy

Analizując strukturę budynków na terenie Gminy łatwo zauważyć, iż budynki mieszkaniowe

stanowią przeważającą cześć obiektów na terenie jednostki. Podobnie jak w innych

gminach z rozwiniętym zapleczem turystycznym i rekreacyjnym również na terenie

Ślemienia występują budynki mieszalne ogrzewane sezonowo. Emisje związane z tymi

budynkami ujęto w danych dla sektora mieszkaniowego.

Ogrzewanie budynków na terenie Gminy Ślemień realizowane jest głównie przez kotłownie

obsługujące pojedyncze budynki. Wszystkie budynki mieszkalne są budynkami

ogrzewanymi.

Z informacji uzyskanych z UG Ślemień na terenie gminy znajdują się 1092 budynki

mieszkalne o łącznej powierzchni 11 8953,80 m2.

Stosując analizę sektora mieszkaniowego szczegółowo opisaną w pkt.2.2.3. opracowania

wyznaczono grupę referencyjną 90 budynków dla których dokonano analizy indywidualnych

źródeł ciepła w sektorze mieszkaniowym. Strukturę zidentyfikowanych źródeł przedstawia

poniższy wykres.


dla Gminy Ślemień

39 | S t r o n a

Wykres 1 Udział źródeł ciepła w sektorze mieszkaniowym na terenie Gminy Ślemień na podstawie analizy grupy referencyjnej.


Zgodnie z procedurą obliczeniową zawartą w punkcie 2.2.4. obliczono sumaryczne zużycie

energii na cele grzewcze w sektorze mieszkaniowym (źródła ciepła opalane węglem,

biomasą, ujęto również energię z instalacji solarnych) w roku 2013, które wyniosło 21114

MWh. Emisja CO2 odpowiadająca wskazanemu wyżej zużyciu energii finalnej wynosi 6691

MgCO2.

Sektor komunalny

Informacje dotyczące ogrzewania budynków z sektora komunalnego uzyskano bezpośrednio

od zarządcy obiektów tj. Gminy Ślemień.

Z pozyskanych danych wynika, iż na terenie Gminy zlokalizowane jest 12 obiektów

komunalnych w większości poddanych termomodernizacji.

Jedynie Gminny Ośrodek Kultury "Jemioła" w Ślemieniu w budynku, w ramach którego

funkcjonuje także Gminna Biblioteka Publiczna i Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej

w Ślemieniu oraz budynki znajdujące się na terenie oczyszczalni ścieków w Ślemieniu są

obiektami nieocieplonymi.

Indywidualne źródła ciepła zamontowane do celów grzewczych w obiektach to w głównej

mierze kotły opalane węglem – 8 spośród obiektów komunalnych stosuje źródła ciepła

opalana węglem - trend ten jest zgodny z trendem występującym w sektorze


dla Gminy Ślemień

40 | S t r o n a

mieszkaniowym, gdzie źródła ciepła opalane węglem stanowią 86,50 % spośród

rozpatrywanych obiektów.


energii na cele grzewcze w sektorze komunalnym (źródła ciepła opalane węglem, olejem

opałowym uwzględniono również instalacje oparte o pompy ciepła zainstalowane

w obiektach komunalnych) w roku 2013, które wyniosło 648 MWh. Emisja CO2

odpowiadająca wskazanemu wyżej zużyciu energii finalnej wynosi 115 MgCO2.

Sektor usługowy

Sektor usługowo-biznesowy został przeanalizowany na bazie informacji otrzymanych od 5

właścicieli obiektów usługowo-handlowych.

Na tej podstawie wykonano prognozę dla sektora - odnosząc się do powierzchni

w ewidencji podatkowej.

W ramach sektora działają małe pensjonaty i kilkanaście małych zakładów usługowo-

rzemieślniczych i punktów handlowych.

Na podstawie uzyskanych informacji dokonano oszacowania struktury źródeł ciepła w tym

sektorze.

Zużycie energii finalnej oraz odpowiadającą mu emisję CO2 na podstawie procedury

obliczeniowej wskazanej w pkt. 2.2.4 opracowania.

Zużycie energii finalnej w roku 2013 na cele grzewcze w sektorze usługowym rozpatrując

jedynie źródła ciepła opalane węglem (zużycie odnoszące się do energii elektrycznej jest

sumą energii wykorzystanej w sektorze nie tylko do celów grzewczych, ale i produkcyjnych

oraz oświetleniowych i ze względu na brak informacji w tym zakresie zarówno spółki

TAURON Dystrybucja S.A. jak i samych przedsiębiorców nie ma możliwości rzetelnego

wyodrębnienia poszczególnych zużyć) wyniosło 1096 MWh, emisja CO2 odpowiadająca

temu zużyciu wyniosła 379 Mg.

Sektor przemysłowy

Dane dotyczące przemysłu umieszczono na podstawie badania ankietowego. Otrzymano

informacje od 2 zakładów i na tej podstawie sporządzono prognozę sektora, biorąc pod

uwagę strukturę paliw uwzględniającą niedoszacowanie sektora na dostępnych danych.

Powierzchnia pochodzi z baz podatkowych.


energii na cele grzewcze w sektorze przemysłowym (biorąc pod uwagę źródła ciepła


dla Gminy Ślemień

41 | S t r o n a

opalane węglem)w roku 2013, które wyniosło 259 MWh. Emisja CO2 odpowiadająca

wskazanemu wyżej zużyciu energii finalnej wynosi 259 MgCO2.

2.2.6 Energia elektryczna – infrastruktura, zużycie energii, emisja CO2

Dystrybucją energii elektrycznej na terenie Gminy Ślemień zajmuje się TAURON

Dystrybucja Oddział w Bielsku Białej.

Głównym źródłem zasilania sieci 15 kV na obszarze Gminy Ślemień jest stacja

transformatorowa 110/15 kV GPZ Sporysz w Żywcu wyposażona w dwa transformatory

110/15Kv o mocy 25 MVA i 16 MVA i zasilana liniami napowietrznymi 110 kV relacji: Żywiec

– Sporysz i Sporysz – Zabłocie, przyłączonymi pośrednio (poprzez inne stacje

transformatorowe 110/15 kV) do stacji transformatorowej 220/110 kV Komorowice

w Bielsku Białej, wyposażonej w dwa autotransformatory 220/110 kV o mocy 160 MWA.

Dodatkowym źródłem zasilania sieci 15 kV na obszarze Gminy Ślemień jest stacja

transformatorowa 110/15/6 kV GPZ Andrychów w Andrychowie, wyposażona w dwa

transformatory 110/15/6 kV o mocy 31,5 MWA i zasilana liniami napowietrznymi 110 kV

relacji: Kęty – Andrychów i Poręba – Andrychów – Wadowice, przyłączonym pośrednio przez

inne stacje transformatorowe 110/15 kV) do stacji transformatorowej 220/110 kV

Komorowice w Bielsku – Białej, wyposażonej w dwa autotransformatory 220/110 kV o moc

160 MWA oraz do stacji transformatorowej 220/110 kV Poręba w Porębie, wyposażonej

w jeden autotransformator 220/110 kV o mocy 160 MWA.

Odbiorcy energii na terenie Gminy Ślemień zasilani są poprzez napowietrzne linie 15 kV,

stacje transformatorowe 15/0,4 kV oraz sieć (napowietrzną, kablową, napowietrzno –

kablową i kablowo – napowietrzną) 0,4 kV.

Stacje transformatorowe 110/15 kV (GPZ), z których odbywa się zasilanie stacji

transformatorowych 15/0,4 kV na obszarze Gminy Ślemień to:

GPZ Żywiec (97% stacji),

GPZ Andrychów (3%stacji).

Długość linii elektroenergetycznych i ich napięcie na obszarze Gminy Ślemień:

linie napowietrzne 15 kV – około 23,5 km,

linie napowietrzne 0,4 kV– około 27,5 km,

linie kablowe 0,4 kV – około 13,0 km.

Na obszarze Gminy Ślemień nie występują przyłączeni do sieci dystrybucyjnej wytwórcy

energii elektrycznej produkujący energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii (OZE)

lub kogeneracji.


dla Gminy Ślemień

42 | S t r o n a

Plany rozwojowe

Z informacji uzyskanej od spółki TAURON Dystrybucja S.A Oddział w Bielsku – Białej na

terenie Gminy Ślemień w latach 2014 -2019 planowane są inwestycje związane z:

przyłączeniem nowych odbiorców

Tabela 10 Lista projektów inwestycyjnych związana z przyłączeniem nowych odbiorców w latach 2014 – 2019 –grupa przyłączeniowa IV – VI.

Województwo/Gmina

Nazwa/rodzaj projektu

inwestycyjnego

Moc przyłączeniowa

[Kw]

Informacje dotyczące

przyłączenia Zakres rzeczowy

Śląskie/Ślemień przyłączenie nowych obiektów do sieci nN

300 podpisano umowę o

przyłączenie

budowa przyłączy

napowietrznych i kablowych nN

budowa linii i urządzeń nN

Śląskie/Ślemień przyłączenie nowych

obiektów do sieci nN 1856

wydano warunki

przyłączenia

Budowa przyłączy

napowietrznych i kablowych nN

oraz budowa linii i urządzeń nN

Źródło: TAURON Dystrybucja S.A. Oddział w Bielsku – Białej

modernizacją i odtworzeniem majątku

Tabela 11 Lista projektów inwestycyjnych związana z modernizacją i odtworzeniem majątku na lata 2014 – 2019.

Województwo/ Gmina

Nazwa/rodzaj projektu

inwestycyjnego

Informacje dotyczące modernizacji

Zakres rzeczowy

Śląskie/Ślemień Modernizacja stacji transformatorowej

SN/nN.

modernizacja sieci SN na terenie Gminy

Stacja transformatorowa SN/nN 23 szt.

Śląskie/Ślemień

Modernizacja urządzeń i obiektów sieci dystrybucyjnej

nN

modernizacja sieci nN na terenie Gminy

Linia napowietrzna AsXSn 4x95

mm2 - 5,0 km2

Śląskie/Ślemień

Modernizacja urządzeń i obiektów sieci dystrybucyjnej

nN

modernizacja sieci nN na terenie Gminy

Linia napowietrzna AsXSn 4x95 mm2 – 10,0 km

Linia kablowa YAKXS 4x120 mm2 – 0,5 km

Śląskie/Ślemień Wymiana słupów

w liniach SN

modernizacja sieci SN

na terenie Gminy 8 szt.

Śląskie/Ślemień Wymiana słupów

w liniach nN

modernizacja sieci nN

na terenie Gminy 20 szt.

Śląskie/Ślemień Modernizacja i odtworzenie

istniejącego majątku, związane z poprawą jakości usług i/lub

wzrostem

modernizacja sieci nN

na terenie Gminy

Linia napowietrzna AsXSn 4x95 mm2 – 1,0 km


dla Gminy Ślemień

43 | S t r o n a

zapotrzebowania na moc – sieć nN

Źródło: TAURON Dystrybucja S.A. Oddział w Bielsku – Białej

Zużycie energii

TAURON Dystrybucja S.A Oddział w Bielsku – Białej w przesłanej dla potrzeb opracowania

przedmiotowego dokumentu korespondencji w zakresie ilości odbiorców oraz zużytej

energii na terenie Gminy Ślemień przesłał jedynie informacje odnoszące się do w/w

zakresu na poziomie powiatu żywieckiego oraz indywidualnie do Miasta Żywiec.

Autorzy opracowania dokonali zatem szacunków odnoszących się do ilości zużytej energii

na terenie Gminy biorąc pod uwagę dane przesłane przez spółkę oraz dane dostępne na

stronie Głównego Urzędu Statystycznego/Bank Danych Lokalnych.

Tabela 12 Zużycie energii na terenie Gminy w roku 2013 oraz w roku bazowym 2005

sektory MWh w roku 2013 MWh w roku 2005

mieszkaniowy 2718 2610

komunalny 47 46

usługi 1397 1189

przemysł 2183 1300

oświetlenie 139 141

Razem 6484 5286

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z TAURON Dystrybucja Oddział w Bielsku Białej oraz danych GUS

Wykres 2 Zużycie energii elektrycznej na terenie Gminy Ślemień z perspektywą do 2020


Zużycie energii elektrycznej w Gminie Ślemień wyniosło zatem w 2013 roku 6484 MWh.

Oszacowana na podstawie procedury obliczeniowej zawartej w punkcie 2.2.4. emisja

dwutlenku węgla w odpowiadająca ww. zużyciu energii wyniosła natomiast 7722 MgCO2.


dla Gminy Ślemień

44 | S t r o n a

2.2.7 Paliwa gazowe – infrastruktura, zużycie, emisja CO2

Dystrybucyjną siecią gazową na terenie Gminy Ślemień zarządza Polska Spółka

Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Zabrzu.

Z otrzymanej na potrzeby opracowania Planu korespondencji od Spółki wynika, iż w roku

2014 wybudowana została sieć gazowa średniego ciśnienia o średnicy Ø 160 i Ø 110 PE

w rejonie ulic: Krakowskiej, Za Wodą, Ojca Michała, Sportowej.

Ww. sieć gazowa jest w stanie technicznym dobrym i może być źródeł gazu dla

potencjalnych odbiorców znajdujących się terenie objętym planem zagospodarowania

przestrzennego.

Jednocześnie zgonie z przesłaną informacją Spółka informuje, iż wszelkie inwestycje

związane z rozbudową sieci gazowej na w/w terenach będą realizowane w miarę

występowania przyszłych potencjalnych odbiorców o warunki techniczne podłączenia do

sieci gazowej i spełniające warunek opłacalności ekonomicznej.

Z informacji otrzymanych od spółki PGNiG Obrót Detaliczny Sp. z o.o. wynika, iż pomimo

możliwości przyłączenia w listopadzie 2014 nie występowali odbiorcy paliwa gazowego na

terenie Gminy Ślemień.

Zatem w inwentaryzacji emisji nie brano pod uwagę zużycia energii oraz emisji CO2

wynikającej ze zużycia tego nośnika.

2.2.8 Transport – infrastruktura, emisja CO2

Gmina Ślemień oraz jednostki jej podległe zarządzają następującymi pojazdami:

Jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej według poniższego zestawienia

OSP ŚLEMIEŃ

JELCZ325, rok prod. 1989, przebieg 25555 km,

STAR244, rok prod. 1988, przebieg 17621 km,

GAZELA, rok produkcji 2005, przebieg 12358 km,

OSP KOCOŃ

STAR266, rok prod. 1978, przebieg 43040 km,

OSP LAS

JELCZ005, rok prod. 1981, przebieg 20974 km.

Szkolne Schronisko Młodzieżowe w Ślemieniu

- Fiat DOBLO CARGO BASE 1, 3 MULTIJET.

Urząd Gminy w Ślemień

- Autobus szkolny, JELCZ L090M,


dla Gminy Ślemień

45 | S t r o n a

- VW Transporter, typ T5 7HJ7172.

Zakład Usług Komunalnych w Ślemieniu

- Samochód GAZ, typ GAZELA.

Zużycie energii finalnej w sektorze transportowym w roku 2013 wyniosło 2851 MWh.

Wyznaczona zgodnie z informacjami zawartymi w punkcie 2.2.4. emisja CO2 wyniosła

w przypadku transportu 863 Mg w roku 2013.

Emisja ta uwzględnia wszystkie drogi lokalne drogi gminne i poruszający się po nich tabor

(gminny, prywatny, innych podmiotów) na obszarze Gminy Ślemień. Do obliczenia emisji

CO2 przyjęto wskaźniki kg CO2/t danego paliwa zgodne z wytycznymi Poradnika SEAP3.

Danymi wsadowymi było natężenie ruchu na lokalnych drogach gminnych oraz

wyznaczonego z trendu PKB poziomu na rok 2005. Podstawowe założenia dotyczyły

struktury ruchu wg. tabeli poniżej.

Tabela 13 Założenia do inwentaryzacji emisji w sektorze transportu drogowego

drogi lokalne [km]

2013 długość dróg km 36,00

2005 długość dróg km 37,00

2013 SDR 250

2005 SDR 187,5

SO 90,0% 85,0% 93,5%

SD 5,0% 10,0% 2%

SC 1,5% 1,5% 4%

SCP 0,5% 0,5% 0,5%

A 3,0% 3,0% 0,0%

2013 l/100km kgCO2 100 poj.km udział Diesli

SO 8,50 - 50%

SD 10,00 - 95%

SC 25,00 - 100%

SCP 30,00 - 100%

A 55,00 - 100%

2005

kgCO2 100 poj.km udział Diesli

SO 10,00 - 10%

SD 12,00 - 30%

SC 27,00 - 50%

SCP 35,00 - 70%

A 55,00 - 70%


3 Sustainable Energy Action Plan (SEAP)


dla Gminy Ślemień

46 | S t r o n a

Tabela 14 Wyniki BEI w sektorze transportu drogowego.

2013 SUMA [MgCO2] 862,75 przyrost 137,26 MgCO2

2005 SUMA [MgCO2] 725,49 przyrost 19% % MgCO2


Od roku 2005 emisja roczna z transportu na drogach gminnych wzrosła o 19% i o 137,26

MgCO2.

2.2.9 Emisja CO2 nie związana ze zużyciem energii

Na terenie Gminy Ślemień nie zidentyfikowano emisji bezpośredniej związanej ze zużyciem

energii, a związanej z sektorem gospodarki odpadami. Na terenie Gminy bowiem nie

znajduje się składowisko odpadów.

2.2.10 Ukończone działania modernizacyjne istniejącej infrastruktury, które wpłynęły

na spadek zużycia energii i paliw oraz emisję CO2

Gmina Ślemień od roku 2003 sukcesywnie dokonuje modernizacji obiektów będących w jej

zarządzie. Działania te wpływają na spadek zużycia energii w tym sektorze.

W tabeli poniżej przedstawiono działania modernizacyjne przeprowadzone w obiektach

gminnych, które to działania wpłynęły na parametry energetyczne tych budynków.

Tabela 15 Zestawienie wszystkich inwestycji komunalnych od 2003r., które przyczyniły się do obniżenia zużycia energii (emisji CO2).

Lp. Nazwa inwestycji Data realizacji Zakres realizacji Źródło ciepła

1.

Termomodernizacja

budynku Urzędu Gminy

Ślemień

2003 Docieplenie ścian

Kocioł

centralnego

ogrzewania

2004 Ocielenie stropu

2009 Wymiana kotła centralnego ogrzewania

2009 Wymiana części stolarki okiennej

2. Termomodernizacja

budynku OSP Kocoń


Kocioł

centralnego

ogrzewania

2012 Wymiana kotła centralnego

ogrzewania

2013 Wymiana części stolarki

okiennej w budynku

3.

Termomodernizacja

budynku Szkoły

Podstawowej w Lasie


i wymiana stolarki okiennej Kocioł

centralnego

ogrzewania 2010 Wymiana kotła centralnego

ogrzewania

4.

Termomodernizacja

budynku Szkoły

Podstawowej w Ślemieniu


i wymiana stolarki okiennej Kocioł

centralnego


ogrzewania


dla Gminy Ślemień

47 | S t r o n a

5.

Rozbudowa budynku

wielofunkcyjnego poprzez

budowę Szkolnego

Schroniska

Młodzieżowego

w Ślemieniu, Przedszkola

Publicznego i sali

bankietowej

2004 - 2005

Rozbudowa budynku,

docieplenie ścian, montaż

nowej stolarki okiennej

i drzwiowej

Dwie pompy

ciepła

6.

Rozbudowa klubu „Kuba” w Lasie, w którym

funkcjonuje obecnie filia Szkolnego Schroniska

Młodzieżowego w Lasie i sala bankietowa oraz

Ochotnicza Straż Pożarna

w Lasie

2006 - 2007

Rozbudowa budynku, docieplenie ścian, montaż nowej stolarki okiennej i

drzwiowej

Kocioł centralnego

ogrzewania

8.

Termomodernizacja

Ośrodka Zdrowia

w Ślemieniu

2009 Wymiana stolarki okiennej Kocioł

centralnego


ogrzewania

9.

Termomodernizacja

budynku Lecznicy

w Ślemieniu

2010 Wymiana kotła centralnego

ogrzewania Kocioł

centralnego

ogrzewania 2013 Wymiana stolarki okiennej

10.

Termomodernizacja hali sportowej przy Zespole

Szkół w Ślemieniu 2014

Termomodernizacja hali sportowej wraz z częściową zmianą konstrukcji dachu

i wymianą całego pokrycia dachowego.

Kocioł centralnego

ogrzewania


W zakresie sieci energetycznej i oświetlenia

Spółka TAURON Dystrybucja S.A. Oddział w Bielsku – Białej nie przekazał w przesłanej dla

potrzeb opracowania przedmiotowego Planu informacji dotyczących zrealizowanych

inwestycji/modernizacji infrastruktury sieciowej na terenie Gminy Ślemień.

Z kolei z informacji uzyskanych z Urzędu Gminy Ślemień wynika, iż Gmina Ślemień

zarządza 282 sztukami opraw oświetlenia publicznego. Oprawy są wymieniane w ramach

bieżących potrzeb i możliwości finansowych Gminy.

W zakresie transportu

Dotychczas Gmina nie prowadziła działań ukierunkowanych na obniżenie emisji z sektora

transportowego, gdyż zarządza jedynie lokalnymi drogami gminnymi nie posiada transportu

gminnego.


dla Gminy Ślemień

48 | S t r o n a

Potencjalne obniżenie emisji z transportu może nastąpić na głównych drogach

wojewódzkich i powiatowych, które jednak nie są drogami gminnymi i prowadzone na nich

inwestycje nie leżą w gestii Gminy.

2.3 Identyfikacja obszarów problemowych

Na podstawie informacji uzyskanych z Urzędu Gminy Ślemień oraz wizji w terenie można

stwierdzić, że głównym obszarem problemowym jest obszar indywidualnych źródeł ciepła.

Biorąc pod uwagę fakt, iż przeważającą ilość obiektów na terenie gminy stanowią budynki

mieszkaniowe to właśnie indywidualne źródła ciepła z sektora mieszkaniowego

w przeważającej mierze mają wpływa na wielkość emisję CO2 na terenie Gminy.

Sektor indywidualnych źródeł ciepła na terenie Gminy Ślemień w głównej mierze bazuje na

węglu. Jak pokazuje wykres nr 1 obecnie 86,50% kotłów stosownych do celów grzewczych

w sektorze mieszkaniowym występujących na obszarze Gminy to kotły węglowe.

W poniższym zestawieniu tabelarycznym wskazano emisję CO2 w roku 2013 w podziale na

paliwa wykorzystywane we wszystkich sektorach poddanych bieżącej inwentaryzacji emisji

zgodnie z wytycznymi poradnika SEAP.

Tabela 16 Emisja CO2 w roku 2013 w podziale na wykorzystywane na terenie gminy paliwa

Paliwo Emisja CO2 Mg/2013 rok

Energia elektryczna 7722

Olej opałowy 5

Olej napędowy 526

Benzyna 337

Węgiel kamienny 7197

Biomasa 242



dla Gminy Ślemień

49 | S t r o n a

Wykres 3 Udział emisja CO2 [MgCO2 ] ze spalania paliw na terenie Gminy w 2013 roku


Jak widać z powyższego zestawienia największą emisyjność w roku 2013 odnotowano

w związku z wykorzystaniem na terenie Gminy energii elektrycznej wielkość ta odnosi

jednak do całkowitego zużycia energii na terenie Gminy (nie tylko zużycie do celów

grzewczych) i jak argumentowano wcześniej ze względu na brak precyzyjnych danych

dotyczących wielkości odnoszących się do zużyć energii elektrycznej brak jest możliwości

wyodrębnienia zużycia tego nośnika tylko na cele grzewcze.

Drugim najbardziej emisyjnym nośnikiem emisji CO2 jest węgiel kamienny (emisja na

poziomie 7197 MgCO2). Emisja ta jest związana przede wszystkim z wykorzystaniem węgla

w indywidualnych źródłach ciepła w sektorze mieszkaniowym.

Zidentyfikowany obszar problemowy oraz analiza wielkości emisji CO2 wynikającej ze

zużycia paliw grzewczych w sektorze mieszkaniowym sugeruje konieczność podjęcia

działań zmierzających do zwiększenia udziału urządzeń ekologicznych o wyższej

sprawności w ogólnym bilansie indywidualnych źródeł ciepła w tym sektorze.


dla Gminy Ślemień

50 | S t r o n a

2.4 Aspekty organizacyjne i finansowe (struktury organizacyjne, zasoby ludzie,

zaangażowane strony, budżet, źródła finansowania inwestycji, środki finansowe

na monitoring i ocenę)

2.4.1 Struktury organizacyjne, zasoby ludzkie

Gmina Ślemień jest jednostką samorządu terytorialnego. Działa ona w oparciu o Ustawę

z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jednolity z 2013 roku poz. 594

z późniejszymi zmianami)

Gmina posiada zagwarantowaną konstytucyjnie osobowość prawną. Przysługuje jej prawo

własności oraz inne prawa majątkowe, wykonuje określone ustawami zadania publiczne

w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Funkcję organów miasta sprawują Rada Gminy i Wójt Gminy.

Jednostką bezpośrednio odpowiedzialną za realizację celów wskazanych w PGN – e

zarówno odnoszących się do działań inwestycyjnych i tych nieinwestycyjnych oraz

monitowanie określonych w nim wskaźników jest Urząd Gminy Ślemień, a zwłaszcza

Referat ds. inwestycji, ochrony środowiska i pozyskiwania środków unijnych w skład

którego wchodzą stanowiska:

- stanowisko ds. rolnictwa, gospodarki gruntami, gospodarki komunalnej i ochrony

środowiska,

- stanowisko ds. budownictwa, planowania przestrzennego,

- stanowisko ds. pozyskiwania środków unijnych,

- stanowisko ds. inwestycji i zamówień publicznych.


dla Gminy Ślemień

51 | S t r o n a

Rysunek 10 Schemat organizacji Urzędu Gminy w Ślemieniu

Źródło: Urząd Gminy w Ślemieniu


dla Gminy Ślemień

52 | S t r o n a

Urząd Gminy Ślemień dysponuje dodatkowo odpowiednim zapleczem technicznym (sprzęt

komputerowy, dostęp do sieci Internet, urządzenia biurowe) oraz lokalowym

umożliwiającym sprawną organizację działań w celu realizacji celów oraz monitorowanie

wskaźników PGN.

2.4.2 Źródła finansowania inwestycji w tym finansowanie monitoringu i oceny

Istnieje kilka możliwości finansowania zadań inwestycyjnych niezbędnych z punktu

widzenia osiągnięcia założonych w PGN celów są to:

środki własne gminy,

Samorząd może realizować inwestycje będące w jego kompetencjach z wykorzystaniem

środków pochodzących z dochodów własnych – jest to najpopularniejsza metoda

finansowania inwestycji, jednakże ograniczająca ich skalę i zakres do limitu wydatków

uchwalonych na daną inwestycję w Wieloletniej Prognozie Finansowej.

kredyty komercyjne oraz pożyczki preferencyjne z możliwością umorzenia

(głównie WFOŚ/NFOŚ),

Kredyty, pożyczki bankowe itp. o charakterze krótko i długoterminowym – standardowe

kredyty bankowe należą do stosunkowo kosztownych, dlatego częściej wykorzystywane

są kredyty i pożyczki o charakterze preferencyjnym, tj. nisko oprocentowane bądź

z możliwością częściowego umorzenia. Do najczęściej wykorzystywanych źródeł

współfinansowania inwestycji należą środki będące w dyspozycji Narodowego

i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zarówno

WFOŚiGW jak i NFOŚiGW dysponują w swojej ofercie:

- preferencyjnymi, częściowo umarzalnymi, pożyczkami na

termomodernizację, wymiany źródła ciepła, montaż instalacji OZE, etc.,

- dotacjami na przygotowanie programów efektywności energetycznej,

- dotacjami na działania z zakresu edukacji ekologicznej, w tym dot.

efektywności energetycznej.

inwestycje realizowane w trybie ustawy o Partnerstwie Publiczno-Prywatnym,

PPP umożliwia realizację celów publicznych za pomocą inwestycji sektora prywatnego,

który w zależności od wybranego modelu współpracy przynajmniej częściowo pokrywa

koszty budowy infrastruktury, a później czerpie z niej korzyści, ponosząc też ryzyko

rynkowe (popyt).

Ustawa z dnia z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym definiuje,

że: „Przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego jest wspólna realizacja


dla Gminy Ślemień

53 | S t r o n a

przedsięwzięcia oparta na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym

i partnerem prywatnym. Partnerstwo publiczno-prywatne może stanowić sposób

realizacji przedsięwzięcia tylko wtedy, gdy ze współpracy z sektorem prywatnym

wynikają korzyści dla interesu publicznego, przeważające w stosunku do korzyści

wynikających z innych sposobów realizacji tego przedsięwzięcia przez podmiot

publiczny, tj. samodzielnej jego realizacji lub realizacji w inny sposób niż określony

w ustawie.

inwestycje realizowane w systemie ESCO (ang. Energy Saving Company)4,

ESCO to firmy działające w sektorze inwestycji energooszczędnych, które finansują

inwestycje w celu udziału w oszczędnościach w kolejnych latach, które z kolei stanowią

wynagrodzenie za zaangażowany kapitał i ryzyko. Umowa precyzyjnie określa zakres

inwestycji na majątku gminy, parametry obiektu po modernizacji, prognozowane

zużycie ciepła, energii elektrycznej dla obiektu oraz udział podmiotu ESCO

w przyszłych oszczędnościach jak i sposób ich kalkulacji (wyznaczenie okresu

referencyjnego, inflacja, anomalie pogodowe).

dotacje: środki europejskie – fundusze strukturalne, Inicjatywy europejskie,

W okresie programowania w perspektywie 2014-2020 na działania wspierające przejście

na gospodarkę niskoemisyjną, a więc dotyczące m.in. odnawialnych źródeł energii oraz

efektywności energetycznej, przewidziano ponad 9 mld euro.

Środki Europejskie na działania w tym zakresie, będą dostępne przede wszystkim w:

Programie Infrastruktura i Środowisko 2014-2020,

Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Śląskiego – Priorytet IV

Efektywność Energetyczna, Odnawialne Źródła Energii i Gospodarka Niskoemisyjna,

Tabela 17 Priorytety inwestycyjne oraz cele szczegółowe w ramach Priorytetu IV RPOWSL na lata 2014-2020

Priorytet inwestycyjny Cel szczegółowy

4a - wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych

zwiększony poziom produkcji energii ze źródeł odnawialnych

4b - promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii

w przedsiębiorstwach

zwiększona efektywność energetyczna w sektorze przedsiębiorstw

4c - wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania

odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych

i w sektorze mieszkaniowym

zwiększona efektywność energetyczna w sektorze publicznym i mieszkaniowym

4e - promowanie strategii niskoemisyjnych dla zwiększona atrakcyjność transportu

4 Firma ESCO wykonuje i finansuje inwestycję w zamian za udział w przyszłych oszczędnościach w zużyciu mediów.


dla Gminy Ślemień

54 | S t r o n a

wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej

multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na

zmiany klimatu

publicznego dla pasażerów

4g - promowanie wykorzystywania wysokosprawnej Kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu

o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe

zwiększony udział produkcji energii w wysokosprawnej kogeneracji

Źródło: Opracowanie własne na podstawie zapisów RPO WSL na lata 2014-2020

Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie

http://www.nfosigw.gov.pl/są to miedzy innymi programy:

- LEMUR – Energooszczędne Budynki Użyteczności Publicznej,

- Dopłaty do kredytów na budowę domów energooszczędnych,

- Inwestycje energooszczędne w małych i średnich przedsiębiorstwach,

- BOCIAN – Rozproszone, odnawialne źródła energii,

- PROSUMENT – linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż

mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii.

2.4.3 Budżet programu

W poniższym zestawieniu ujęto wszystkie działania planowane w ramach Planu.

W trakcie realizacji budżety ulegną zmianie (procedura przetargowa), mogą także pojawić

się inne źródła finansowania. Finansowanie z EFRR założono na poziomie 85%.

Z uwagi na to, że w budżecie Gminy nie można zaplanować wydatków z wyprzedzeniem do

roku 2020, kwoty przewidziane na realizację poszczególnych zadań należy traktować jako

szacunkowe zapotrzebowanie na finansowanie, a nie planowane kwoty do wydatkowania.


dla Gminy Ślemień

55 | S t r o n a

Tabela 18 Zestawienie działań planowanych do realizacji w ramach planu

Nazwa działania Organ

odpowiedzialny Skutki finansowe

dla Gminy EFRR

NFOŚiGW / WFOŚiGW

Prywatne Inne Koszt całkowity Termin realizacji

Termomodernizacja budynków: Gminnego

Ośrodka Kultury „Jemioła” i hali

sportowej przy Zespole Szkół w Ślemieniu

UG Ślemień 195 000, 00zł 1 105 000, 00 zł 1 300 000, 00 zł Do 2020

Konkursy dla szkół w zakresie oszczędzania

mediów UG Ślemień Bezkosztowo - zł Do 2020

Promocja dobrych praktyk wpływających

na redukcję emisji zanieczyszczeń

zwłaszcza z sektora indywidualnych źródeł

ciepła

UG Ślemień Bezkosztowo - zł Do 2020

Dopłaty do wymiany źródeł ciepła w sektorze

mieszkaniowym UG Ślemień 52 500,00 zł5 52 500, 00 zł Do 2020

Dopłaty do montażu instalacji solarnych

UG Ślemień 17 500,00 zł6 17 500, 00 zł Do 2020

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Gminy

5 Montaż finansowy odnoszący się do tego zadania może ulec zmianie w zależności od kondycji finansowej gminy (może ulec wzrostowi lub obniżeniu) oraz w zależności o możliwości współfinansowania inwestycji ze środków krajowych lub europejskich. Gmina zakłada możliwość ubiegania się o środki na dopłaty dla wymiany źródeł ciepła np. do WFOŚiGW w Katowicach (preferencyjna pożyczka do 75% kosztów kwalifikowanych). W w/w montażu założono dopłatę na poziomie 1750,00 zł do wymiany źródła ciepła. 6 Montaż finansowy na to działania zakłada dofinansowanie na poziomie 1750,00 zł (docelowo dopłaty do 10 instalacji solarnych) finansowanie to tak jak w przypadku dopłat do wymiany kotłów może ulec zmianie (zostać podwyższone lub obniżone) w zależności od kondycji finansowej jednostki oraz nowych możliwości dofinansowania przedmiotowych inwestycji.


dla Gminy Ślemień

56 | S t r o n a

3 Wyniki bazowej inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla

3.1 Sektory objęte bazową inwentaryzacją emisji

Celem bazowej inwentaryzacji emisji (BEI) było wyliczenie ilości CO2 wyemitowanego

wskutek zużycia energii na terenie gminy w roku bazowym za który przyjęto rok 2005.

Decyzja o przyjęciu roku bazowego, jako roku 2005 wynika z faktu, iż po przeanalizowaniu

pozyskanych dla potrzeb opracowania przedmiotowego dokumentu danych właśnie w roku

2005 charakteryzowały się one największą precyzyjnością (w latach poprzednich w wielu

rozpatrywanych obszarach brak było danych pozwalających na określenie zużycia energii

finalnej na terenie Gminy oraz wyznaczenie emisji CO2 objętych (zgodnie z wytycznymi

BEI). Brak danych na lata przed rokiem 2000, a dane z lat 2000-2005 są fragmentaryczne

i niespójne

BEI pozwala zidentyfikować główne antropogeniczne źródła emisji CO2 oraz odpowiednio

zaplanować i uszeregować pod względem ważności środki jej redukcji.

Zgodnie z wytycznymi poradnika SEAP bazowa inwentaryzacja emisji objęła:

Budynki i wyposażenie/urządzenia komunalne,

Oświetlenie publiczne,

Inne budynki i urządzenia,

- budynki i wyposażenie/urządzenia usługowe (niekomunalne),

- budynki mieszkalne,

- przemysł (opcjonalnie, z wyłączeniem zakładów objętych ETS-EU),

Transport drogowy.

Metodologia zastosowana dla potrzeb określenia emisji w zakresie w/w sektorów została

opisana w rozdziale 2.2.3 przedmiotowego opracowania.


dla Gminy Ślemień

57 | S t r o n a

3.2 Zmiany całkowitej emisji CO2 w Gminie Ślemień w latach 2005 -2013

Całkowita Emisja CO2 na terenie Gminy Ślemień w oparciu o sektory wskazane powyżej

wynosiła odpowiednio:

dla roku bazowego 2005 – 14589 Mg,

dla roku 2013 – 16029 Mg.

Całkowita redukcja emisji CO2 w odniesieniu do ww. sektorów na lata 2005 - 2013

kształtuje się na poziomie 9%, co odpowiada 1440 Mg CO2.

Tabela 19 Porównanie emisji CO2 na lata 2005 – 2013

SEKTORY i emisja CO2 2005 2013

Budynki, wyposażenie/urządzenia komunalne 195 1,3% 171 1,1%

Budynki, wyposażenie/urządzenia usługowe (niekomunalne) 1736 11,9% 2042 12,7%

Budynki mieszkalne 10061 69,0% 9928 62%

Komunalne oświetlenie publiczne 168 1,2% 165 1,0%

Przemysł (z wyjątkiem zakładów objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji UE – ETS) 1703 11,7% 2859 17,8%

Tabor gminny 10 0,1% 36 0,2%

Transport publiczny 0 0,0% 0 0,0%

Transport prywatny i komercyjny 715 4,9% 827 5,2%

Pozostałe 0 0,0% 0 0,0%

RAZEM 14589 100% 16029 100%


Wykres 4 Udział emisja CO2 w roku 2005 na terenie Gminy Ślemień w sektorach objętych PGN



dla Gminy Ślemień

58 | S t r o n a

Wykres 5 Udział emisja CO2 w roku 2013 na terenie Gminy Ślemień w sektorach objętych PGN


3.3 Potencjał zmian emisji CO2 w sektorach objętych BEI

Sektor mieszkaniowy

Z powyższego zestawienia tabelarycznego (tabela nr 19) jednoznacznie wynika, iż

największy udział w ogólnym bilansie emisji CO2 na terenie Gminy Ślemień przypada na

sektor obejmujący budynki mieszkalne, co jest zgodne z zdefiniowanym w rozdziale 2.3

obszarem problemowym jakim są zlokalizowane na terenie Gminy indywidualne źródła

ciepła.

Biorąc pod uwagę strukturę funkcji budynków na terenie Gminy (znaczną część przypada

na budynki mieszkalne) można wnioskować, iż główne źródło emisji na terenie Gminy

stanowią indywidualne źródła ciepła zlokalizowane w budynkach mieszkalnych. Z kolei

zgodnie z wykresem nr 1, aż 86,5% źródeł ciepła występujących w budynkach mieszkalnych

to kotły węglowe. Fakt ten bezpośrednio przekłada się na wysoką emisję z tego sektora

zarówno dla roku bazowego 2005 jak i roku 2013.

W ogólnym bilansie emisji CO2 w roku 2005 emisja z sektora mieszkaniowego wyniosła 69%

natomiast w roku 2013 udział ten odpowiednio wyniósł 62 %.

Należy jednak wskazać, iż rozpatrując indywidualnie sektor mieszkaniowy zauważamy

potencjał zmian w tym sektorze w roku 2013 w stosunku do roku bazowego 2005. Zużycie

energii na cele grzewcze w tym sektorze (uwzględniając zużycie węgla, biomasy oraz

energii z OZE) uległo, bowiem zmniejszeniu o 106 MWh odpowiednio emisja CO2

zmniejszyła się 262 MgCO2.


dla Gminy Ślemień

59 | S t r o n a

Spadek ten jest efektem zachodzących zmian w wykorzystaniu źródeł ciepła zwłaszcza

wymiany przestarzałych mocno emisyjnych źródeł na te bardzie ekologiczne.

Reasumując sektor mieszkaniowy w ogólnym bilansie emisji CO2 na terenie Gminy jest

najbardziej emisyjny, natomiast można zaobserwować redukcję zużycia energii finalnej,

a co za tym idzie redukcję emisji CO2 w tym sektorze w porównaniu do roku bazowego

2005. Należy zatem prowadzić dalsze działania zmierzające do ograniczania emisji w tym

sektorze.

Sektor transportowy

Znaczny wzrost zanieczyszczenia zaobserwować możemy w sektorze transportowym

związany on jest ze zwiększającą się liczbą samochodów na terenie Gminy oraz

statystycznie większymi przebiegami niż w roku 2005.

Największy udział w emisji w tym sektorze przypada na transport prywatny

i komercyjny wzrósł on w porównaniu do roku bazowego, o 16 % co stanowi 112

MgCO2.

Gmina nie jest organizatorem transportu publicznego, a dysponuje jedynie taborem

samochodowym, w głównej mierze specjalistycznym: pojazdy OSP, ZUK, których

emisyjność CO2 w ogólnym bilansie emisji na terenie Gminy zarówno w roku bazowym 2005

jak i w roku 2013 była stosunkowo niska.

Biorąc powyższe pod uwagę sektor transportu na terenie Gminy Ślemień cechuje wzrost

głównie za sprawą transportu komercyjnego i prywatnego. Sektor transportu prywatnego

nie wykazał zainteresowania realizacją jakichkolwiek inwestycji (brak odpowiedzi na

ankiety). Przyczyną tego może być fakt, iż w sektorze tym występuje szara strefa handlu

paliwami, a także brak perspektywy dofinansowania z funduszy UE środków transportu. Nie

zidentyfikowano inwestycji w sektorze prywatnym – konsumenci z natury wybierają

pojazdy o jak najniższym zużyciu paliwa zgodnie z trendem technologicznym.

Trudno wskazać działania, jakie Gmina mogłaby podjąć w tym sektorze, gdyż promocja

samochodów elektrycznych czy zakupu nowych pojazdów o określonym niskim wskaźniku

emisji CO2/km nie jest uzasadniona ekonomicznie z punktu widzenia budżetu Gminy

i osiągalnych efektów. Największe oszczędności można by uzyskać na ruchu po drogach

wojewódzkich poprzez jego upłynnienie.

Można jedynie wskazać na zadania o charakterze nieinwestycyjnym, które mogą zostać

realizowane przez władze gminne, jak np. działania promujące zdrowy styl życia przy

wykorzystaniu sieci ścieżek rowerowych na terenie Gminy. Działania te mogą stać się

początkiem dobrych praktyk w wyborze środka transportu, jakim może stać się rower.


dla Gminy Ślemień

60 | S t r o n a

Sektor komunalny

Sektor komunalny w głównej mierze został zidentyfikowany na podstawie danych

uzyskanych z UG Ślemień i charakteryzuje się najlepszymi jakościowo informacjami

i danymi.

Analizując emisję z tego sektora w roku 2005 oraz w 2013 zauważamy spadek emisji CO2

na poziomie 12%, co odpowiada 24 MgCO2.

Redukcja ta niewątpliwie stanowi konsekwencję prac modernizacyjnych w obiektach

należących do sektora komunalnego, które zostały wymienione we wcześniejszym rozdziale

przedmiotowego opracowania. W celu dalszego ograniczenia emisji w tym sektorze należy

prowadzić dalsze działania zmierzające do modernizacji obiektów znajdujących się

w zarządzie Gminy.

Sektor usługowy

W sektorze usługowym w porównaniu do roku bazowego 2005 zauważamy wzrost emisji

o blisko 18% to jest o 306 MgCO2.

Niewątpliwie związane jest to z faktem rozwoju sektora usługowego (zwłaszcza zaplecza

gastronomiczno hotelarskiego, punktów handlowych obrębie Gminy) niż miało to miejsce

w roku 2005.

Potencjał redukcji emisji CO2 w tym sektorze można upatrywać w stosowaniu urządzeń

i instalacji mniej energochłonnych/mniej emisyjnych, oraz wzrostem efektywności

energetycznej obiektów usługowych (termomodernizacja, montaż OZE).

Sektor przemysłu

W sektorze przemysłu w zakresie emisji CO2 w roku 2013 odnotowano znaczny wzrost

w emisji CO2 w stosunku do roku bazowego 2005. Wzrost ten wynosi około 68% to jest

1156 Mg CO2.

Znaczny wzrost w tym sektorze wynika ze wzrostu zużycia energii elektrycznej na

przełomie lat 2005 -2013, niewątpliwie związane jest to ze wzrostem produkcji na terenie

Gminy, a co za tym idzie wzrostem zapotrzebowania na energię linii

produkcyjnych/maszyn produkcyjnych.

Potencjał redukcji emisji w tym sektorze związany jest przede wszystkim z zastosowaniem

rozwiązań technologicznych efektywnych energetycznie – energooszczędnych. Nie

otrzymano informacji o przedsiębiorcach planujących przedsięwzięcia w tym zakresie.

Sektor oświetlenia publicznego


dla Gminy Ślemień

61 | S t r o n a

Emisja z tego sektora w roku 2013 w stosunku do roku bazowego pozostaje na podobnym

poziomie z niewielką tendencją spadkową ok. 1% tj.2 MgCO2.

W ogólnym bilansie emisji CO2 na terenie Gminy emisja z tego sektora zarówno w roku

2013 jak i w roku bazowym 2005 osiągała wartości stosunkowo niskie.

Redukcję emisji w tym sektorze upatrywać należy w pracach modernizacyjnych istniejącej

infrastruktury oświetleniowej i montażu (w razie konieczności) nowoczesnych

energooszczędnych opraw świetlnych.


dla Gminy Ślemień

62 | S t r o n a

Tabela 20 BEI – Zużycie energii finalnej w roku 2013 na terenie Gminy Ślemień

Kategoria

Końcowe zużycie energii MWh

Energ

ia

ele

ktr

yczna

Cie

pło

/chłó

d Paliwa kopalne Energia odnawialna

Razem

Gaz z

iem

ny

Gaz c

iekły

Ole

j opało

wy

Ole

j napędow

y

Benzyna

Węgie

l

bru

natn

y

Węgie

l

kam

ienny

Inne p

aliw

a

kopaln

e

Bio

paliw

o

Ole

j ro

ślin

ny

Inna b

iom

asa

Sło

neczna

cie

pln

a

Geote

rmic

zna

BUDYNKI, WYPOSAŻENIE/URZĄDZENIA I PRZEMYSŁ:

Budynki, wyposażenie/urządzenia komunalne 47 0 19 319 310 695

Budynki, wyposażenie/urządzenia usługowe (niekomunalne) 1397 0 1096 0 2492

Budynki mieszkalne 2718 0 18638 2421 55 23832

Komunalne oświetlenie publiczne 139 0 0 139

Przemysł (z wyjątkiem zakładów objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji UE – ETS) 2183 0 749 0 2932

Budynki, wyposażenie/urządzenia i przemysł razem 6484 0 0 0 19 0 0 0 20801 0 0 0 2421 55 310 30090

TRANSPORT:

Tabor gminny 117 0 117

Transport publiczny 0

Transport prywatny i komercyjny 1607 1127 2734

Transport razem 0 0 0 0 0 1724 1127 0 0 0 0 0 0 0 0 2851

Razem 6484 0 0 0 19 1724 1127 0 20801 0 0 0 2421 55 310 32941



dla Gminy Ślemień

63 | S t r o n a

Tabela 21 BEI – Emisja CO2 w roku 2013 na terenie Gminy Ślemień

Kategoria

Emisje CO2(Mg)/emisje ekwiwalentu CO2 [Mg]

Energ

ia

ele

ktr

yczna

Cie

pło

/chłó

d Paliwa kopalne Energia odnawialna

Razem

Gaz z

iem

ny

Gaz c

iekły

Ole

j opało

wy

Ole

j

napędow

y

Benzyna

Węgie

l

bru

natn

y

Węgie

l

kam

ienny

Inne p

aliw

a

kopaln

e

Bio

paliw

o

Ole

j ro

ślin

ny

Inna b

iom

asa

Sło

neczna

cie

pln

a

Geote

rmic

zna


Budynki, wyposażenie/urządzenia komunalne 56 0 0 0 5 0 0 0 110 0 0 0 0 0 0 171

Budynki, wyposażenie/urządzenia usługowe (niekomunalne) 1663 0 0 0 0 0 0 0 379 0 0 0 0 0 0 2042

Budynki mieszkalne 3238 0 0 0 0 0 0 0 6449 0 0 0 242 0 0 9928

Komunalne oświetlenie publiczne 165 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 165

Przemysł (z wyjątkiem zakładów objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji UE – ETS) 2600 0 0 0 0 0 0 0 259 0 0 0 0 0 0 2859


TRANSPORT:

Tabor gminny 0 0 0 0 0 36 0 0 0 0 0 0 0 0 0 36

Transport publiczny 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Transport prywatny i komercyjny 0 0 0 0 0 490 337 0 0 0 0 0 0 0 0 827

Transport razem 0 0 0 0 0 526 337 0 0 0 0 0 0 0 0 863

INNE:

Gospodarowanie odpadami

0

Gospodarowanie ściekami 0

Tutaj należy wpisać inne emisje 0

Razem 7722 0 0 0 5 526 337 0 7197 0 0 0 242 0 0 16029

Odnośne współczynniki emisji CO2 [Mg/MWh] 1,191 0,000 0,202 0,227 0,267 0,305 0,299 0,364 0,346 0 0,1 0 0,1 0 0 Współczynnik emisji CO2 dla energii elektrycznej

niewytwarzanej lokalnie [Mg/MWh] 1,191 Źródło: Opracowanie własne


dla Gminy Ślemień

64 | S t r o n a

Tabela 22 BEI – Zużycie energii w roku bazowym 2005 na terenie Gminy Ślemień

Kategoria

Końcowe zużycie energii MWh

En

erg

ia e

lekt

rycz

na

Cie

pło

/ch

łód

Paliwa kopalne Energia odnawialna

Raz

em

Gaz

zie

mn

y

Gaz

cie

kły

Ole

j op

ało

wy

Ole

j nap

ędo

wy

Ben

zyn

a

Węg

iel b

run

atn

y

Węg

iel k

amie

nn

y

Inn

e p

aliw

a ko

pal

ne

Bio

pal

iwo

Ole

j ro

ślin

ny

Inn

a b

iom

asa

Sło

nec

zna

ciep

lna

Geo

term

iczn

a


Budynki, wyposażenie/urządzenia komunalne 46 0 0 2 405 0 453

Budynki, wyposażenie/urządzenia usługowe (niekomunalne) 1189 0 0 926 0 2115

Budynki mieszkalne 2610 0 0 19606 1694 0 23910

Komunalne oświetlenie publiczne 141 0 0 0 141

Przemysł (z wyjątkiem zakładów objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji UE – ETS) 1300 0 0 446 1746


TRANSPORT:

Tabor gminny 33 0 33

Transport publiczny 0

Transport prywatny i komercyjny 385 2000 2385

Transport razem 0 0 0 0 0 418 2000 0 0 0 0 0 0 0 0 2418

Razem 5286 0 0 0 2 418 2000 0 21383 0 0 0 1694 0 0 30783



dla Gminy Ślemień

65 | S t r o n a

Tabela 23 Emisja CO2 w roku bazowym 2005 na terenie Gminy Ślemień

Kategoria

Emisje CO2(Mg)/emisje ekwiwalentu CO2 [Mg]

En

erg

ia e

lekt

rycz

na

Cie

pło

/ch

łód

Paliwa kopalne Energia odnawialna

Raz

em

Gaz

zie

mn

y

Gaz

cie

kły

Ole

j op

ało

wy

Ole

j nap

ędo

wy

Ben

zyn

a

Węg

iel b

run

atn

y

Węg

iel k

amie

nn

y

Inn

e p

aliw

a ko

pal

ne

Bio

pal

iwo

Ole

j ro

ślin

ny

Inn

a b

iom

asa

Sło

nec

zna

ciep

lna

Geo

term

iczn

a


Budynki, wyposażenie/urządzenia komunalne 55 0 0 0 1 0 0 0 140 0 0 0 0 0 0 195

Budynki, wyposażenie/urządzenia usługowe (niekomunalne) 1416 0 0 0 0 0 0 0 320 0 0 0 0 0 0 1736

Budynki mieszkalne 3108 0 0 0 0 0 0 0 6784 0 0 0 169 0 0 10061

Komunalne oświetlenie publiczne 168 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 168

Przemysł (z wyjątkiem zakładów objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji UE – ETS) 1548 0 0 0 0 0 0 0 154 0 0 0 0 0 0 1703


TRANSPORT:

Tabor gminny 0 0 0 0 0 10 0 0 0 0 0 0 0 0 0 10

Transport publiczny 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Transport prywatny i komercyjny 0 0 0 0 0 117 598 0 0 0 0 0 0 0 0 715

Transport razem 0 0 0 0 0 127 598 0 0 0 0 0 0 0 0 725

INNE:

Gospodarowanie odpadami

0

Gospodarowanie ściekami 0

Tutaj należy wpisać inne emisje 0

Razem 6295 0 0 0 1 127 598 0 7399 0 0 0 169 0 0 14589

Odnośne współczynniki emisji CO2 [Mg/MWh] 1,191 0 0,202 0,227 0,267 0,305 0,299 0,364 0,346 0 0,1 0 0,1 0 0

Współczynnik emisji CO2 dla energii elektrycznej niewytwarzanej lokalnie [Mg/MWh] 1,191



dla Gminy Ślemień

66 | S t r o n a

4 Działania/zadania i środki zaplanowane na okres 2014-2020

4.1 Długoterminowa strategia, cele i zobowiązania

4.1.1 Zobowiązania wynikające z prawa europejskiego

Działania podejmowane w celu zapewnienia lokalnego bezpieczeństwa energetycznego

mieszkańców należą do obowiązków własnych jednostki samorządu terytorialnego.

Jednocześnie władze samorządowe zobligowane są do przestrzegania zapisów prawa

krajowego i wspólnotowego wynikającego z członkostwa Polski w Unii Europejskiej.

Pakiet energetyczno-klimatyczny. Pakiet 3x20

W marcu 2007 roku został przyjęty przez Parlament Europejski i przywódców krajów

członkowskich UE pakiet klimatyczno- energetyczny, który zawiera następujące cele dla

Unii Europejskiej:

zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych przynajmniej o 20% w 2020 r.

w porównaniu do bazowego 1990 r. i 30% zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych

w 2020 r. w UE w przypadku, gdyby uzyskano światowe porozumienie, co do

redukcji gazów cieplarnianych,

zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej do

20% w 2020 r., w tym 10% udziału biopaliw w zużyciu paliw pędnych,

zwiększenie efektywności wykorzystania energii o 20% do 2020 r. w porównaniu do

prognozy zapotrzebowania na paliwa i energię.

Wdrożenie pakietu klimatycznego wsparte jest szeregiem dyrektyw na mocy, których

zostały zainicjowane postawy proekologiczne we wszystkich energochłonnych sektorach

gospodarki poszczególnych krajów do głównych aktów prawnych w tym zakresie należą:

Dyrektywa 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej

Dyrektywa ustanawia wspólne ramy działań na rzecz promowania efektywności

energetycznej w UE dla osiągnięcia jej celu – wzrostu efektywności energetycznej o 20%

(zmniejszenie zużycia energii pierwotnej o 20%) do 2020 r. oraz utorowania drogi dla

dalszej poprawy efektywności energetycznej po tym terminie. Ponadto, określa zasady

opracowane w celu usunięcia barier na rynku energii oraz przezwyciężenia

nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku. Przewiduje również ustanowienie krajowych

celów w zakresie efektywności energetycznej na rok 2020.

Wymogi dyrektywy są kluczowe dla wdrażania środków UE w latach 2014-2020. Państwa

członkowskie mają zachęcać do stosowania instrumentów finansowania, by ułatwiać

realizację celów dyrektywy.


dla Gminy Ślemień

67 | S t r o n a

Dodatkowo wdrożenie dyrektywy nakłada na państwa członkowskie UE poniższe obowiązki:

- Wspieranie inwestycji w renowację zasobów budynków mieszkaniowych

i użytkowych i coroczna renowacja 3% powierzchni ogrzewanych/ chłodzonych

budynków rządowych - za 40 % zużycia energii końcowej w UE odpowiadają

budynki,

- Nabywanie produktów, usług i budynków o dobrej charakterystyce energetycznej –

do końca 2020 wszystkie nowe budynki o niemal zerowym zużyciu energii,

- Wdrożenie systemu zobowiązującego do uzyskania oszczędności przez

dystrybutorów energii w wysokości 1,5% rocz. wolumenu sprzedaży energii,

- Podawanie do publicznej wiadomości oszczędności energii osiągniętych przez każdą

stronę zobowiązaną,

- Program zachęt dla MŚP7 do wykonania audytów energetycznych,

- Poddanie dużych przedsiębiorstw audytowi energetycznemu.

Odnosząc wyżej wskazane obowiązki na płaszczyznę jednostki samorządu terytorialnego

niezwykle istotnym jest podejmowanie działań zmierzających do przyjmowania

zintegrowanych i zrównoważonych planów na rzecz efektywności energetycznej (np.

SEAP, PGN) wraz z jasno określonymi celami, do włączania obywateli w proces

opracowywania i wdrażania tych planów oraz do właściwego informowania ich o treści

planów i o postępach w realizacji celów.

Plany takie mają przynieść znaczną oszczędność energii, w szczególności, jeżeli są

wdrażane w ramach systemów zarządzania energią, które umożliwiają zainteresowanym

instytucjom publicznym lepsze zarządzanie zużyciem energii.

Dyrektywa ramowa 2005/32/WE

Dyrektywa ustanawia ogólne zasady dotyczące wymogów ekoprojektu dla produktów

wykorzystujących energię, zmieniona dyrektywą 2009/125/WE ustanawiającą ogólne

zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią.

Więcej niż 80% wpływu na środowisko mają decyzje podejmowane na etapie

projektowania. Dlatego niezwykle ważnym jest świadome projektowanie konkretnych

wyrobów z uwzględnieniem ich wpływu na środowisko w całym cyklu ich życia: produkcji,

eksploatacji i na etapie unieszkodliwiania odpadów.

Dyrektywa 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki

energetycznej budynków.

7 Małych i Średnich Przedsiębiorstw


dla Gminy Ślemień

68 | S t r o n a

Celem dyrektywy 2010/31/UE jest stosowanie ekonomicznie uzasadnionej poprawy

charakterystyki energetycznej budynków na skutek m.in. mniejszego zapotrzebowania na

ciepło do ogrzewania, chłodzenia, przygotowania ciepłej wody, oraz oświetlenia poprzez

stosowanie m.in. odpowiednich materiałów (o dobrych parametrach izolacyjności

cieplnej), technologii wykonywania instalacji c.o. i c.w.u. oraz technik montażu przy

odpowiedzialnym i przemyślanym zastosowaniu wybranych źródeł zasilania.

4.1.2 Długoterminowy cel strategiczny

Biorąc pod uwagę:

- zapotrzebowanie Gminy na energię pierwotną,

- zapisy prawa europejskiego w zakresie efektywności energetycznej,

- identyfikację stanu powietrza atmosferycznego na terenie jednostki gminnej,

został określony długoterminowy cel główny /strategiczny, który brzmi:

Poprawa stanu powietrza na terenie Gminy Ślemień poprzez zrównoważone

i efektywne wykorzystanie nośników energii na terenie Gminy.

Długofalowe procesy realizacji celu strategicznego.

Bardzo duże znaczenie z punktu widzenia realizacji długoterminowego celu strategicznego

mają długofalowe procesy w zakresie m.in. monitoringu energetycznego i szeroko pojętej

edukacji ekologicznej mieszkańców Gminy oraz Urzędu Gminy i podległych mu jednostek

oraz działania horyzontalne wpływające na efektywność energetyczną dostaw

i ograniczenie emisji substancji szkodliwych jak i działania inwestycyjne w obszarze

zużycia energii w transporcie. Działania te nie są projektami, lecz długofalowymi

procesami, które w perspektywie czasu przynoszą kumulujące się oszczędności energii.

Monitoring energetyczny Gminy,

Monitoring zużycia oraz produkcji energii jest metodą powszechnie znaną, jako sposób

ograniczenia finansowego, który w konsekwencji przełoży się na poziom obniżenia emisji.

Najprostszą metodą umożliwiającą prowadzenie monitoringu zużycia energii elektrycznej

i cieplnej jest utworzenie bazy energetycznej w gminie obejmującej obiekty gminne oraz

punkty oświetleniowe.

Aby monitoring energetyczny gminy przyniósł oczekiwane rezultaty kluczowym jest

przeprowadzenie:

- audytu początkowego pozwalającego określić bieżący stan obiektów

administrowanych przez Gminę,

- bieżącej aktualizacji danych dotyczących zużycia mediów,


dla Gminy Ślemień

69 | S t r o n a

- analizy danych w ustalonych okresach i porównywanie obiektów w zakresie

wskaźników zużycia, kosztów i efektów na jednostkę (m2, użytkownik).

Utworzona w ramach Planu Gospodarki Niskoemisyjnej baza danych stanowić będzie

doskonały instrument do bieżącego monitoringu zużycia energii finalnej w obiektach

administrowanych przez Gminę, jednocześnie przy bieżącej analizie zużycia mediów

w poszczególnych obiektach pozwoli przeciwdziałać wszelkim nieprawidłowościom w ich

zużyciu.

Edukacja ekologiczna społeczeństwa,

Edukacja ekologiczna winna być prowadzona pośród:

- Pracowników jednostek samorządowych, jednostek organizacyjnych.

Ma ona na celu wskazywanie dobrych praktyk w bieżących działaniach pracowników

jednostek samorządowych.

- Mieszkańców Gminy w tym dzieci i młodzieży

Akcje edukacyjne można prowadzić podczas imprez cyklicznie organizowanych

przez władze gminne. Kluczowym jest wskazanie możliwości działań wpływających

na prawidłową gospodarkę odpadami, gospodarowanie zużyciem wody oraz

zużyciem światła, zakupem sprzętu gospodarstwa domowego o parametrach wysoce

energooszczędnych, a przede wszystkim stosowanie nowoczesnych źródeł ciepła

w gospodarstwach domowych. Wprowadzenie działań prośrodowiskowych przyczyni

się do ograniczenia zużycia energii pierwotnej w obrębie Gminy.

Akcje edukacyjne powinny być również skierowane do dzieci i młodzieży, aby

standardy zachowań były wdrażane już od najmłodszych lat.

Działania horyzontalne wpływające na efektywność energetyczną i ograniczenie

emisji substancji szkodliwych.

Niezwykle istotnym jest również, aby Gmina prowadziła horyzontalne działania

związane z efektywnością energetyczną i ograniczenie emisji substancji szkodliwych w

obszarach:

- zakupu urządzeń elektronicznych o możliwie niskim poborze energii (stosowne

zapisy w dokumentach odnoszących się do zamówień publicznych),

- elektronicznego obiegu dokumentów w celu obniżenia emisji CO2,

- polityki racjonalnego użytkowania wody, ciepła i energii w obiektach gminnych.

Działania inwestycyjne w obszarze zużycia energii w transporcie


dla Gminy Ślemień

70 | S t r o n a

W ramach swoich kompetencji Gmina utrzymuje sieć dróg lokalnych, których stan

często jest niezadowalający (spękania, uskoki, pęknięcia, ubytki, wyrwy), które

powodują obniżenie średniej prędkości przejazdu i płynności ruchu, a co za tym idzie

powodują zwiększenie zużycia paliwa i emisję szkodliwych substancji. W ramach

nakładów na bieżące utrzymanie dróg wykonywane są prace remontowe poprawiające,

jakość sieci drogowej, a tym samym upłynniające ruch i zmniejszenie zużycia paliwa

i emisji zanieczyszczeń. Działania te są planowane w okresach rocznych i nie są

ujmowane, jako odrębne inwestycje, jednakże ich wpływ na obniżenie emisji jest

niezaprzeczalny.

4.2 Krótko/średniookresowe cele/działania

Wskazany wyżej długookresowy cel strategiczny do roku 2020 będzie realizowany poprzez

cele szczegółowe.

Cele szczegółowe

Cel szczegółowy I – Redukcja zużycia energii finalnej na terenie Gminy do roku 2020


budynków sektora komunalnego.

Cel szczegółowy II – Redukcja emisji zanieczyszczeń szczególnie PM10, CO2 do roku 2020


Cel szczegółowy III – Wzrost udziału energii pochodzącej z Odnawialnych Źródeł Energii do

roku 2020 ze szczególnym uwzględnieniem w sektora budownictwa mieszkaniowego.

Cele szczegółowe realizowane będą poprzez konkretne działania inwestycyjne wskazane

w kolejnym rozdziale opracowania.

Tabela 24 Zestawienie celów wynikających z programu gospodarki niskoemisyjnej

Długoterminowy cel strategiczny

Poprawa stanu powietrza na terenie Gminy Ślemień poprzez zrównoważone i efektywne wykorzystanie nośników energii na terenie Gminy

Cele szczegółowe

Cel szczegółowy I

Redukcja zużycia energii finalnej na terenie Gminy do roku 2020 poprzez wzrost efektywności energetycznej obiektów ze szczególnym uwzględnieniem budynków sektora komunalnego

Cel szczegółowy II Redukcja emisji zanieczyszczeń szczególnie PM10, CO2

do roku 2020 pochodzących zwłaszcza z indywidualnych źródeł ciepła.

Cel szczegółowy III Wzrost udziału energii pochodzącej z Odnawialnych Źródeł Energii do roku 2020 ze szczególnym uwzględnieniem w sektora budownictwa mieszkaniowego.

Źródło: opracowanie własne


dla Gminy Ślemień

71 | S t r o n a

Zarówno długoterminowy cel strategiczny jak i cele szczegółowe wpisują się

w założenia dokumentów o znaczeniu strategicznym dla kraju regionu i Gminy, co

zostało uargumentowane w pkt.2.2.2 przedmiotowego opracowania.


dla Gminy Ślemień

72 | S t r o n a

Tabela 25 Tabela działań średniookresowych

Cel Szczegółowy Nazwa działania Organ

odpowiedzialny Termin

realizacji Wskaźnik Produktu Wskaźnik rezultatu Uwagi

Cel szczegółowy I

Redukcja zużycia energii finalnej na terenie Gminy

do roku 2020 poprzez wzrost efektywności

energetycznej obiektów ze szczególnym

uwzględnieniem budynków sektora komunalnego

1.1Termomodernizacja budynków: Gminnego

Ośrodka Kultury „Jemioła” i hali sportowej przy Zespole

Szkół w Ślemieniu

UG Ślemień Do 2020 2 obiekty komunalne

poddane termomodernizacji

Redukcja emisji CO2 – 6,0 Mg/a Zakres wg fiszki ZIT

1.2. Konkursy dla szkół w zakresie oszczędzania

mediów UG Ślemień Do 2020

Wszystkie placówki oświatowe

Redukcja emisji CO2 - 0,5 Mg/a

Regulamin do doprecyzowania. Konkurs

obejmie wszystkie placówki po uprzedniej analizie

zużycia mediów

Cel szczegółowy II

Redukcja emisji zanieczyszczeń szczególnie

PM10, CO2 do roku 2020 pochodzących zwłaszcza z indywidualnych źródeł

ciepła.

2.1. Promocja dobrych praktyk wpływających na

redukcję emisji zanieczyszczeń zwłaszcza z sektora indywidualnych

źródeł ciepła

UG Ślemień Do 2020 5 szkoleń Niemierzalne Bezkosztowo – szkolenia przeprowadzone przez podmioty zewnętrzne

2.2.Termomodernizacja budynków: Gminnego

Ośrodka Kultury „Jemioła” i hali sportowej przy Zespole

Szkół w Ślemieniu

UG Ślemień Do 2020 2 obiekty komunalne

poddane termomodernizacji

Redukcja emisji CO2 – 6,0 Mg/a

Zakres wg fiszki ZIT Zadanie związane z termomodernizacja obiektów wpisuje się

zarówno w zidentyfikowany cel szczegółowy I jak i cel

szczegółowy II

2.3.Dopłaty do wymiany źródeł ciepła w sektorze

mieszkaniowym UG Ślemień Do 2020 30 źródeł ciepła Redukcja emisji CO2 - 30 x 5 Mg/a

Dopłaty udzielane będą na podstawie opracowanego i przyjętego przez Radę

Gminy Ślemień regulaminu udzielania dofinansowań

Cel szczegółowy III Wzrost udziału energii

pochodzącej z Odnawialnych Źródeł

Energii do roku 2020 ze szczególnym

uwzględnieniem w sektora budownictwa

mieszkaniowego.

3.1. Dopłaty do montażu instalacji solarnych

UG Ślemień Do 2020 10 instalacji solarnych Redukcja emisji CO2 - 10 x 1 Mg/a

Dopłaty udzielane będą na podstawie opracowanego i przyjętego przez Radę

Gminy Ślemień regulaminu udzielania dofinansowań

Razem 172,5 Mg CO2



dla Gminy Ślemień

73 | S t r o n a

Szczegółowy opis zadań wskazanych w tabeli 25 w podziale na odpowiadające im cele

szczegółowe.

Cel szczegółowy I Redukcja zużycia energii finalnej na terenie Gminy do roku 2020


budynków sektora komunalnego

Działanie 1.1.Termomodernizacja budynków: Gminnego Ośrodka Kultury „Jemioła” i hali

sportowej przy Zespole Szkół w Ślemieniu.

Działanie to jest kontynuacją działań modernizacyjnych wskazanych obiektów będących

w zarządzie Gminy (działania wskazane we wcześniejszej części opracowania). Działanie to

wpłynie zarówno na zwiększenie efektywności energetycznej obiektów na terenie Gminy

jak i na ograniczenie emisji substancji szkodliwych zatem wpisuje zarówno w cel

szczegółowy I Jak i w zdefiniowany cel szczegółowy II.

Działanie 1.2. Konkursy dla szkół w zakresie oszczędzania mediów.

Działanie bezinwestycyjne polegające na kontynuacji programu oszczędności w zużyciu

mediów w placówkach oświatowych i edukacyjnych znajdujących się na terenie Gminy

Ślemień. Działania te zmierzają do osiągnięcia jak najwyższych oszczędności w zużyciu

energii elektrycznej, wody i paliwa do celów grzewczych. Oszczędności te zostaną

uzyskane poprzez świadome i racjonalne zarządzanie mediami przez pracowników

placówek oraz użytkowników.

W oparciu o opracowany regulamin, w konkursie zostanie przeprowadzona ocena

uczestniczących placówek, a zwycięzcy otrzymają nagrody. Istotnym elementem jest

kontynuacja prowadzenia pełnego monitoringu mediów i zaangażowanie wszystkich szkół,

tak by wskazać liderów działań, a jednocześnie móc nagrodzić za udział w oszczędnościach

każdą placówkę.

Cel szczegółowy II Redukcja emisji zanieczyszczeń szczególnie PM10, CO2 do roku 2020


Działanie 2.1. Promocja dobrych praktyk wpływających na redukcję emisji zanieczyszczeń

zwłaszcza z sektora indywidualnych źródeł ciepła.

Promocja dobry praktyk związanych z gospodarką energetyczną w sektorze mieszkaniowym

zdefiniowanym jako obszar najbardziej problemowy z punktu widzenia gospodarki

niskoemisyjnej mana celu wzrost świadomości społecznej dotyczącej wykorzystania

indywidualnych źródeł ciepła na terenie Gminy. Działanie to polegać będzie docelowo na

organizacji 5 szkoleń dedykowanych mieszkańcom Gminy. Spotkania te będą prowadzone


dla Gminy Ślemień

74 | S t r o n a

przez jednostki (stowarzyszenia, firmy),które takie kampanie realizują. Z punktu widzenia

wydatkowania kosztów będzie to działanie bezkosztowe dla Gminy, a przynoszące korzyści

w aspekcie realizacji zadań zidentyfikowanych do realizacji w ramach PGN-u.

Działanie 2.2. Termomodernizacja budynków: Gminnego Ośrodka Kultury „Jemioła” i hali

sportowej przy Zespole Szkół w Ślemieniu.

Działanie opisane w ramach celu szczegółowego I.

Działanie 2.3. Dopłaty do wymiany źródeł ciepła w sektorze mieszkaniowym.

Zadanie stanowiące mechanizm zachęty do wymiany przez mieszkańców Gminy mocno

emisyjnych źródeł ciepła na źródła mniej emisyjne. Dofinansowanie tego typu inwestycji

ma na celu zmniejszenie emisji CO2 z sektora mieszkaniowego.

W ramach tego działania zakłada się dofinansowanie mieszkańcom Gminy wymiany źródeł

ciepła – przestarzałych i mocno emisyjnych na nowoczesne i niskoemisyjne kotły (np.

retortowe IV, V klasy) szczegółowe zasady udzielania dofinansowania mieszkańcom zostaną

określone na podstawie odrębnego regulaminy Gminy.

Gmina zakłada ponad to ubieganie się o Środki na dopłaty dla mieszkańców np.do

WFOŚiGW w Katowicach w ramach naboru ciągłego (uruchamiany od 01.07.2015 roku) dla

zadań z zakresu ochrony atmosfery (możliwość pozyskania do 75% środków w ramach

preferencyjnej pożyczki).

W związku z powyższym wskazane w dokumencie środki finansowe na to działanie mogą

ulec zmianie ( zostać obniżone lub podwyższone) w zależności od kondycji finansowej

jednostki jak również ze względu na uruchomione w przyszłości dofinansowania do tego

typu działań. Na dzień opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej założono dopłaty do

wymiany 30 kotłów.

Cel szczegółowy III Wzrost udziału energii pochodzącej z Odnawialnych Źródeł Energii do

roku 2020 ze szczególnym uwzględnieniem w sektora budownictwa mieszkaniowego.

Działanie to stanowi mechanizm zachęty do montażu instalacji opartych na energii

słonecznej. Dofinansowania będą udzielane na podstawie opracowanego i przyjętego przez

Radę Gminy regulamin źródeł ciepła. Niewykluczonym jest stworzenie wspólnego

regulaminu dofinansowań dla działań związanych w dopłatami do wymiany źródeł ciepła na

mniej emisyjne i dofinansowania montażu instalacji solarnych. Również w przypadku tego

działania środki finansowe przeznaczone na jego realizację mogą ulec zmianie (zostać

obniżone lub podwyższone) w zależności od kondycji finansowej jednostki jak również ze

względu na uruchomione w przyszłości dofinansowania do tego typu działań. Na dzień


dla Gminy Ślemień

75 | S t r o n a

opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej założono dopłaty na poziomie 10 instalacji

solarnych.


dla Gminy Ślemień

76 | S t r o n a

5 Wskaźniki monitorowania

Dla docelowego roku realizacji (2020) Planu przewiduje się następujące wskaźniki:

poziom redukcji emisji CO2 w stosunku do roku bazowego (2005): 133 Mg (redukcja)

Zużycie energii finalnej – redukcja w stosunku do prognozy na 2020: -1,5%

(przyrost)

Udział energii z OZE w bilansie na rok 2020: 10,9%8.

Na podstawie wykonanej inwentaryzacji bazowej na rok 2005, zebranych danych z roku

2013, wykonanej prognozy w scenariuszu „as is” na rok 2020 i naniesieniu działań objętych

niniejszym planem na ten scenariusz (scenariusz „z projektem”) otrzymano ww. wskaźniki

na rok 2020. Na obszarze gminy uzyskano redukcję emisji CO2 o 133 Mg przy jednoczesnym

zwiększeniu zużycia energii finalnej (w relacji do roku 2005) o 1,5%. Gmina zużywać będzie

więcej energii, ale bardziej efektywnie. Planowany udział OZE w bilanse energetycznym

wyniesie prawie 11%.

Częstotliwość monitorowania postępów osiągnięcia wskaźników

Zgodnie z wytycznymi poradnika SEAP częstotliwość monitorowania postępów osiągnięcia

wskaźników nie może być zbyt duża (<2 lat), gdyż zmiany będą przypuszczalnie na granicy

błędu pomiaru. Z kolei przyjmowanie okresów zbyt dużych (> 4 lat) powoduje, iż

zarządzanie planem i reakcja na odchylenia od zamierzonych wartości są znacznie

utrudnione i powolne.

Gmina wykona pośrednią inwentaryzację emisji9 (podstawa do ewaluacji wdrażania

programu) w połowie okresu realizacji programu, kierując się identyczną metodologią jak

w poniższym opracowaniu, aktualizując opracowaną na cele przygotowanie PGN bazę

danych.

Zgodnie z zakresem kompetencji referatów wchodzących w skład Urzędu Gminy Ślemień,

Referat ds. inwestycji, ochrony środowiska i pozyskiwania środków unijnych zajmować

się będzie szerokopojętymi zagadnieniami z zakresu gospodarki niskoemisyjnej.

Monitorowanie wskaźników wskazanych powyżej znajdzie się gestii przedmiotowego

referatu.

8 Wliczając obligatoryjny udział 15% zielonej energii w każdej kWh prądu elektrycznego 9 Metodologia zgodna z poradnikiem SEAP odnośnie MEI


dla Gminy Ślemień

77 | S t r o n a

6 Aktualizacja Planu Gospodarki Niskoemisyjnej

Procedura aktualizacja dokumentu będzie prowadzona w identyczny sposób jak dla

pozostałych dokumentów strategicznych Gminy.

Podstawą do aktualizacji PGN będą:

Wnioski interesariuszy,

Wyniki pośredniej inwentaryzacji emisji (MEI),

Ewaluacja programu,

Zmiany otoczenia prawnego i gospodarczego (polityka klimatyczna, nowe

technologie),

Otwarcie nowych możliwości finansowania.

Jednostką odpowiedzialną za przeprowadzenie procedury aktualizacyjnej będzie Urząd

Gminy w Ślemieniu.


dla Gminy Ślemień

78 | S t r o n a

7 Uwagi i wnioski

Niniejszy dokument wyznacza kierunek działań dla Gminy w zakresie gospodarki

niskoemisyjnej. Realizacja konkretnych zadań oraz ich zakres uzależnione będą od

kondycji finansowej Gminy.

Zastrzeżenia:

1. Realizacja zadań może być uzależniona od możliwości dofinansowania ich przez środki

zewnętrzne.

2. Wysokość proponowanych dofinansowań może ulec zmniejszeniu.

3. Realizacja proponowanych dofinansowań nie wyklucza kontynuacji prowadzonych

obecnie przez Gminę programów dofinansowań.

Opracowanie:

Grupa Doradcza Altima Sp. z o.o.

ul. Żeliwna 38

40-599 Katowice

fax 32 750 86 84

www.biuroaltima.pl


dla Gminy Ślemień

79 | S t r o n a

Spis tabel

Tabela 1 Powierzchnia gruntów na terenie Gminy Ślemień, podział ze względu na własność. .......... 8

Tabela 2 Formy własności i administrowania zasobami mieszkaniowymi .................................. 10

Tabela 3 Liczba mieszkańców Gminy Ślemień w latach 2011-2013 (faktyczne miejsce zamieszkania)

.......................................................................................................................... 11

Tabela 4 Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w Gminie Ślemień, bank danych

lokalnych za lata 2011-2013 ....................................................................................... 12

Tabela 5 Zestawienie podmiotów gospodarczych wg sekcji i działów PKD 2007 w Gminie Ślemień,

stan na 31.12.2013r. ................................................................................................ 12

Tabela 6 Zestawienie zanieczyszczenia powietrza w odniesieniu na miesiące za rok 2013 ............ 14

Tabela 7 Zgodność Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Ślemień na lata 2014-2020

z dokumentami strategicznymi szczebla krajowego, regionalnego i lokalnego .......................... 22

Tabela 8 Poziom lesistości gminy Ślemień na tle powiatu żywieckiego, województwa śląskiego oraz

kraju ................................................................................................................... 37

Tabela 9 Wskaźniki emisji CO2 .................................................................................... 37

Tabela 10 Lista projektów inwestycyjnych związana z przyłączeniem nowych odbiorców w latach

2014 – 2019 –grupa przyłączeniowa IV – VI. ..................................................................... 42

Tabela 11 Lista projektów inwestycyjnych związana z modernizacją i odtworzeniem majątku na lata

2014 – 2019. .......................................................................................................... 42

Tabela 12 Zużycie energii na terenie Gminy w roku 2013 oraz w roku bazowym 2005 ................. 43

Tabela 13 Założenia do inwentaryzacji emisji w sektorze transportu drogowego ....................... 45

Tabela 14 Wyniki BEI w sektorze transportu drogowego. .................................................... 46

Tabela 15 Zestawienie wszystkich inwestycji komunalnych od 2003r., które przyczyniły się do

obniżenia zużycia energii (emisji CO2). .......................................................................... 46

Tabela 16 Emisja CO2 w roku 2013 w podziale na wykorzystywane na terenie gminy paliwa .......... 48

Tabela 17 Priorytety inwestycyjne oraz cele szczegółowe w ramach Priorytetu IV RPOWSL na lata

2014-2020 ............................................................................................................. 53

Tabela 18 Zestawienie działań planowanych do realizacji w ramach planu .............................. 55

Tabela 19 Porównanie emisji CO2 na lata 2005 – 2013 ........................................................ 57

Tabela 20 BEI – Zużycie energii finalnej w roku 2013 na terenie Gminy Ślemień ........................ 62

Tabela 21 BEI – Emisja CO2 w roku 2013 na terenie Gminy Ślemień ........................................ 63

Tabela 22 BEI – Zużycie energii w roku bazowym 2005 na terenie Gminy Ślemień ...................... 64

Tabela 23 Emisja CO2 w roku bazowym 2005 na terenie Gminy Ślemień .................................. 65

Tabela 24 Zestawienie celów wynikających z programu gospodarki niskoemisyjnej .................... 70

Tabela 25 Tabela działań średniookresowych .................................................................. 72


dla Gminy Ślemień

80 | S t r o n a

Spis wykresów

Wykres 1 Udział źródeł ciepła w sektorze mieszkaniowym na terenie Gminy Ślemień na podstawie

analizy grupy referencyjnej. .................................................................................................................. 39

Wykres 2 Zużycie energii elektrycznej na terenie Gminy Ślemień z perspektywą do 2020 .................. 43

Wykres 3 Udział emisja CO2 [MgCO2 ] ze spalania paliw na terenie Gminy w 2013 roku ..................... 49

Wykres 4 Udział emisja CO2 w roku 2005 na terenie Gminy Ślemień w sektorach objętych PGN ....... 57

Wykres 5 Udział emisja CO2 w roku 2013 na terenie Gminy Ślemień w sektorach objętych PGN ....... 58


dla Gminy Ślemień

81 | S t r o n a

Spis rysunków

Rysunek 1 Plan Gospodarki Niskoemisyjnej – kolejne kroki ................................................................... 6

Rysunek 2 Położenie Gminy Ślemień....................................................................................................... 8

Rysunek 3 Mapa dróg na terenie Gminy Ślemień. ................................................................................ 11

Rysunek 4 Mapa punktów pomiarowych w bezpośrednim otoczeniu Gminy Ślemień ........................ 14

Rysunek 5 Potencjał techniczny biogazu na z biogazowi rolniczych na terenie Gminy Ślemień .......... 17

Rysunek 6 Potencjał techniczny [TJ/rok] w na terenie gminy Ślemień ................................................. 18

Rysunek 7 Potencjał techniczny wykorzystania energii na terenie gminy Ślemień .............................. 19

Rysunek 8 Potencjał techniczny wykorzystania energii wiatrowej na terenie Gminy Ślemień ............ 21

Rysunek 9 Potencjał techniczny energii geotermalnej na terenie Gminy Ślemień ............................... 22

Rysunek 10 Schemat organizacji Urzędu Gminy w Ślemieniu ............................................................... 51


dla Gminy Ślemień

82 | S t r o n a

Załączniki

Założenia do obliczeń (zapotrzebowanie na ciepło i paliwa w budynkach)

Wartość Jednostka

Zapotrzebowanie na ciepło budynku nieocieplonego 2005/2013 200/2001 W/m2

Zapotrzebowanie na ciepło budynku ocieplonego 2005/2013 150/1101 W/m2

Średnia ilość dni grzewczych w latach 1990-2013 2071 dzień

Sprawność kotła węglowego komorowego starego typu 502 %

Sprawność nowego typu komorowego kotła węglowego 652 %

Sprawność kotła węglowego z aut. podajnikiem paliwa 752 %

Sprawność kotła biomasowego z aut. podajnikiem paliwa 852 %

Sprawność kominka 502 %

Sprawność kotła olejowego 912 %

Sprawność kotła gazowego 952 %

Sprawność kolektora słonecznego 222 %

Sprawność pompy ciepła 3002 %

Sprawność elektrycznego grzejnika bezpośredniego 992 %

Sprawność przesyłu 952 %

Sprawność akumulacji 962 %

Sprawność regulacji i wykorzystania 902 %

Całkowita sprawność instalacji grzewczej budynku:

ηH,tot= ηH,g • ηH,d • ηH,s • ηH,e

gdzie:

ηH,tot – sprawność całkowita

ηH,g – sprawność wytwarzania dla źródła ciepła

ηH,d – sprawność przesyłu

ηH,s – sprawność akumulacji

ηH,e – sprawność regulacji i wykorzystania

Rzeczywiste zużycie ciepła w budynkach [J]

Qr= (A • Z • t • 0,33)/ ηH,tot

gdzie:

A – powierzchnia budynku [m2]

Z – oszacowane zapotrzebowanie [W/m2]

t – okres grzewczy [sekundy]

Ograniczenie zużycia po termomodernizacji lub modernizacji źródła ciepła

Qpt=Qr1 - Qt


dla Gminy Ślemień

83 | S t r o n a

gdzie:

Qr1 - rzeczywiste zużycie ciepła w budynkach przed termomodernizacją lub wymianie źr.

ciepła

Qt- rzeczywiste zużycie ciepła w budynkach po termomodernizacji lub wymianie źr. ciepła

Bibliografia

[1] „Audyt systemu grzewczego – Wytyczne” FEWE

[2] Żurawski J., „Energooszczędność w budownictwie część II – energochłonność”, Izolacje

2/2008

[3] Alsabry A., Pigalski W., Maciejewski T., „Teoretyczne i rzeczywiste zapotrzebowanie

energetyczne na centralne ogrzewanie i wentylację mieszkań w budownictwie

wielorodzinnym”, Przegląd Budowlany 11/2010

[4] Żurawski J., „Energochłonność budynków mieszkalnych”

Kopie pozostałej korespondencji przekazano w formie elektronicznej, inwentaryzację

przekazano w pliku xls.

Documents

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Ślemieńslemien.pl/images/Artykuł/Plan_gospodarki_niskoemisyjnej_dla_Gminy... · Brama Ślemieńska w zachodniej części łączy się z