Piyasalarda Bu AyTemmuz 2016

Şebnem Mermertaş

Sermaye Piyasaları ve Makro Ekonomik Araştırmalar

2

Yurtdışı göstergeler

• Yurtdışı göstergelerde sert dalgalanmalaryaşanmasına rağmen, kapanışlar yataygerçekleşti. Fed’in faiz artışı olasılığınındüşmesi, Brexit sonucunun euroda değerkaybı sonrasında toparlanma getirmesiparitelerin yatay kalmasına neden oldu.

• Yurtdışında ayın dikkat çekeni ay boyuncaaşağı yönlü seyrini sürdüren ABD 10 yıllığıoldu.

• Petrol başta olmak üzere emtia fiyatlarındayükselişler devam etti.

Haziran

sonu

Aylık

Değişim

YBB

Değişim

DXY 95.81 -0.1 -2.8

Euro/dolar 1.1112 -0.002 0.026

ABD 10Y 1.4841 -0.4 -0.1

VIX 16.0 1.8 -2.3

BDRY 640.0 28.0 162.0

Petrol 50.26 1.5% 33.3%

Altın 1319.2 8.5% 24.3%

YBB: Yılbaşından Beri

Geçen ay neler oldu?• BIST-100 haziran ayında %1,3 geriledi. Haziran küresel piyasalara paralel olarak yurtiçinde de İngiltere

referandumuna dair fiyatlamaların dalgalanma yarattığı bir ay oldu. Ay başında ABD’nin zayıf istihdam verisininFed’in faiz artışını ötelemesine neden olacağı beklentisiyle 79.400’e yükselen endeks Fed’ten gelen güvercinaçıklamaya rağmen anket sonuçlarında çıkışın öne geçmesiyle 74.600’e kadar geriledi. Referandumdan öncekiüç gün ise pozitif fiyatlamayla yeniden 78.000’i aşan endeks sonucun çıkış yönünde olmasıyla 74.000’e geriledi.Türkiye’nin dış politikasında ekonomiyi olumsuz etkileyen sorunlar yaşadığı İsrail, Rusya ve Mısır’la belirenanlaşma ihtimalleri sert düşüşün ardından yeniden toparlanma eğilimini öne çıkardı.

• Tahvil faizi haziranda 0.55 puan geriledi. Merkez Bankası’nın borç verme faizinde indirime 50 baz puan iledevam etmesi, enflasyonun mayısta %6,58’e gerilemesi tahvil faizinde düşüşü destekledi. Yabancıların haziranınilk üç haftasında tahvilde 309mn dolarlık satış yapmalarına rağmen, enflasyon beklentisinin %7,6’ya gerilemesive TCMB’nin faiz indirimine devam edeceği beklentisi faizde düşüşü getirdi.

• Merkez Bankası politika faizini %7,50’de bıraktı, faiz koridorunu %7,25-%9,50’den, %7,25-%9,00’a değiştirdi.Merkez Bankası faiz indirimini geçen ay gibi ekonominin şoklara dayanıklılığının artmasından dolayı sadeleşmeyönünde ölçülü bir adım olarak değerlendirdi.

• Eşit döviz sepeti haziranda %2,4 geriledi. Zayıfistihdam verileri ve Fed’in güvercin açıklamalarıyladolar endeksindeki gerileme ay içinde dolar/TL’yi2,85’e kadar çekse de İngiltere referandumusonrasında yeniden 3 lira görüldü. Rusya’ylaanlaşma ve yurtdışı piyasalarda referandumsonrası toparlanma kapanışta dolar/TL’yi 2,88’edüşürdü. Referandum sonrasında euro/dolar’ın1,14’ten 1,10’a gerilemesi, euro/TL’nin %2,4gerilemesine neden oldu.

3

Haziran

sonu

Aylık

Değişim

YBB

Değişim

BIST 100 76,817 -1.3% 7.1%

Tahvil 8.74 -0.55 -2.12

MB faizi 7.50 0.0 0.00

Dolar 2.8848 -2.3% -1.1%

Euro 3.2078 -2.4% 0.8%

Sepet 3.0463 -2.4% -0.2%

YBB: Yılbaşından Beri

Sektörler

4

90

95

100

105

110

115

120

125

130

31/1

2/15

05/0

1/16

10/0

1/16

15/0

1/16

20/0

1/16

25/0

1/16

30/0

1/16

04/0

2/16

09/0

2/16

14/0

2/16

19/0

2/16

24/0

2/16

29/0

2/16

05/0

3/16

10/0

3/16

15/0

3/16

20/0

3/16

25/0

3/16

30/0

3/16

04/0

4/16

09/0

4/16

14/0

4/16

19/0

4/16

24/0

4/16

29/0

4/16

04/0

5/16

09/0

5/16

14/0

5/16

19/0

5/16

24/0

5/16

29/0

5/16

03/0

6/16

08/0

6/16

13/0

6/16

18/0

6/16

23/0

6/16

28/0

6/16

03/0

7/16

BIST Getiri Grafiği

XU100 XUSIN XBANK

Fiyat

Son Haziran YBB 2015

30/06/2016

BIST 100 76,817 -1.3% 7.1% -16%

BIST 30 94,535 -1.0% 8.1% -18%

Bankacılık Endeksi 129,406 0.6% 7.9% -25%

Sanayi Endeksi 77,885 -2.8% 7.3% -8%

BIST 100-30 97,365 -2.6% 1.7% -9%

Piyasa Değeri (milyar dolar)

BIST 100 168.71 0.4% 8% -32%

Performans

Global Borsalar

• Yılın en önemli iki kritik gelişmesini –Fed toplantısı veİngiltere referandumu- içeren haziran ayı gelişmiş ülkelerdeağırlıklı olarak düşüşle geçti.

• Ay başında ABD’de istihdamın 155.000 beklenirken,sadece 38.000 artış göstermesiyle gelişmiş ülkelerdebüyüme endişeleri artarken, Fed’in faiz artışını erteleyeceğibeklentisi gelişmekte olan ülkelerde pozitif etki yarattı.

• İngiltere referandumuna dair anketler ise ay boyuncaborsa endekslerinde dalgalanma yarattı. Başlangıçta çıkışsonucu fiyatlanırken, referandumdan önceki dört gündekalma senaryosu fiyatlandı ve piyasalar referanduma buşekilde girdi.

• Sürpriz çıkış sonucu iki günde Avrupa borsalarında %11,S&P 500’de %5, gelişmekte olan ülkelerde %5 düşüş getirsede kayıpların bir kısmı ay sonunda telafi edildi.

• Yeni ayda borsaların gözü AB’den gelecek açıklamalardaolacak. Referandum sonrasında derhal çıkış prosedürününbaşlatılmasını savunan AB’nin hangi adımları atacağı,İngiltere’de yeni süreçte başbakanlığa gelmesi beklenenTheresa May’in açıklamaları izlenecek.

• Bu süreçte Fed’in faizini artıracak ortam oluşmaması, faizinartmamasına sevinçten daha fazla umutsuzlukgetirebilecekken, İtalya ve Portekiz bankalarının sermayeihtiyacı, İngiltere’de emlak folarının kapanması ve emlakfiyatlarının gerilemesi olumsuzluğa neden olabilir.

5

Ülke Son* 1 Ay Yılbaşından Beri

Arjantin 14,635 15.4% 25.3%

Brezi lya 51,212 5.7% 18.1%

Fi l ipinler 7,796 5.3% 12.1%

İngi l tere 6,504 4.0% 3.8%

MSCI EM 834 3.3% 5.1%

Rusya 931 2.9% 23.0%

Romanya 6,473 1.8% -7.6%

Tayvan 8,667 1.5% 3.9%

Hindis tan 27,000 1.2% 3.4%

Meks ika 45,827 0.8% 6.6%

Çin 2,930 0.5% -17.2%

Dow Jones 17,831 0.2% 2.3%

Hong Kong 20,794 -0.1% -5.1%

G. Kore 1,970 -0.7% 0.5%

S&P 2,083 -0.7% 1.9%Macaris tan 26,326 -0.7% 10.1%

Türkiye 76,817 -1.3% 7.1%

Norveç 541 -2.2% 0.4%

İsviçre 8,020 -2.4% -9.1%

Hol landa 436 -2.7% -1.3%

Nasdaq 4,393 -2.9% -4.4%

Polonya 1,751 -3.2% -5.8%

AB 2,813 -3.2% -9.3%

Belçika 3,346 -4.8% -9.6%

Almanya 9,680 -5.7% -9.9%

Fransa 4,237 -6.0% -8.6%

Mıs ır 6,943 -7.2% -0.9%

Avusturya 2,096 -7.3% -12.6%

Çek 817 -8.6% -14.6%

Japonya 15,576 -9.6% -18.2%

İspanya 8,163 -9.6% -14.5%

İta lya 16,198 -10.1% -24.3%

Portekiz 4,454 -10.2% -16.2%

Yunanis tan 542 -16.2% -14.1%

Gelişen piyasalar performansı*

6

*Haziran ayı

Dolar Kur değişimi Faiz (10y) Faiz değişimi Borsa performansı

Brezilya -10.4% Tayvan 0.45 Brezilya -4.42 Brezilya 6%

Güney Afrika -5.9% Çek 0.45 Endonezya -1.53 Endonezya 5%

Rusya -4.1% G. Kore 1.38 Türkiye -1.48 Rusya 3%

Endonezya -3.3% İsrail 1.61 Rusya -1.43 Tayvan 2%

G. Kore -3.1% Tayland 1.87 Güney Afrika -1.15 Tayland 1%

Türkiye -2.3% Çin 2.86 Tayland -0.65 Hindistan 1%

Tayland -1.4% Polonya 2.91 G. Kore -0.63 Meksika 1%

Tayvan -1.1% Macaristan 3.09 İsrail -0.46 Çin 0%

Meksika -0.1% Meksika 5.74 Meksika -0.38 G. Kore -1%

Hindistan 0.2% Endonezya 7.49 Hindistan -0.29 Macaristan -1%

İsrail 0.4% Hindistan 7.64 Macaristan -0.23 Türkiye -1%

Polonya 0.9% Rusya 8.37 Çek -0.14 Polonya -3%

Çin 1.0% Güney Afrika 8.54 Tayvan -0.07 İsrail -3%

Çek 1.1% Türkiye 9.07 Polonya -0.05 Güney Afrika -4%

Macaristan 1.6% Brezilya 12.09 Çin 0.01 Çek -9%

İngiltere referandumunda AB’de kalma oranı %48,11, çıkma oranı %51,89 oldu. Referandum sonucu Londra’da%59,93, İrlanda’da %55,78, İskoçya’da %62 ile kalma yönünde, kalan 9 bölgede çıkıma yönünde oldu.

Lizbon anlaşmasının 50. maddesi üyelikten çıkma konusunu düzenliyor. Bu maddenin devreye girmesi içinİngiltere’nin Avrupa Komisyonuna başvurması gerekiyor. Komisyonun ayrılma koşullarını ve İngiltere ile gelecekilişkileri belirlemesinin 2 yıllık süreyi alabileceği tahmin ediliyor.

Avrupa Komisyonu İngiltere’nin önceliği çıkış koşulları üzerinde anlaşma sağlanmasına vermesini, ayrılıksonrasındaki ilişkilerin ikinci planda kaldığını açıkladı.

Brexit bir formalite olarak görülebilir. Ticaret anlaşmaları ve politik düzenlemeler içeren bu sürecin en büyükkaybedeni İngiltere’nin kendisi olacak.

Diğer üye ülkelerdeki AB’ye karşı partiler bu durumu izliyorlar. Cazip bir çıkış gerçekleşmesi, diğer ülkelerde buyönde atılacak adımları cesaretlendirebilir. AB liderleri yeni ayrılmaları özendirmemek için ticaret koşullarınıolabildiğince zorlaştırıcı yönde yapabilir.

Brexit

51.9

48.1

40

42

44

46

48

50

52

54

Çıkma Kalma

Referandum Sonucu İskoçya’nın AB’de kalma yönünde oy kullanmış olmasıylabağımsızlığının gündeme gelmesi İngiltere’nin durumunudaha da zorlaştırabilir. İskoçya’da AB’de kalmak uğrunaİngiltere’den ayrılmak isteyenlerin oranının %60 olduğutahmin ediliyor.

Anlaşma sağlanırsa İngiltere Norveç gibi AB pazarınaserbestçe girebilir fakat hiçbir düzenlemede söz sahibiolamaz.

• İngiltere dünya için çok önemli bir ülke değil. Dünyanın 9. büyük ekonomisi olan ülkenin global GSYH’daki payı sadece %2 seviyesinde. Ancak AB için önemli bir ülke. Çünkü AB bütçesi içinde İngiltere %14 paya sahip. Ayrıca İngiltere’nin dış ticaretinin %50’si AB ile gerçekleşiyor.

• İngiltere Hazinesi AB dışında GSYH’nın iki yılda içinde olmaya göre %3,6 daha düşük olacağını, OECD 2020’ye kadar%3’lük bir kayıp olacağını, IMF 2019’a kadar %5,5 kayıp olacağını açıkladı.

• İngiltere’nin çıkışı, AB’de resesyon riskini artırabilir. Yeni resesyon riskine sıfır faizde yakalanan Avrupa MerkezBankası’nın faiz indirme yeri olmadığı için ek gevşeme tedbirleri açıklaması beklenebilir.

• İngiltere’nin ABD’nin dış ticareti içindeki payının %3 gibi çok düşük bir seviyede olması ABD’ye etkinin çok düşükolacağını gösteriyor. Ancak Avrupa’daki resesyon riski artışı Fed’in bu yıl beklenen faiz artışını aralık ayına kadarötelemesine neden olabilir. Temmuz ayı olasılığı tamamen ortadan kalkmış görünüyor.

• İngiltere Merkez Bankası’nın ilk etapta politika faizini %0,5’ten %0,25’e indirmesi bekleniyor. Ancak sterlindeki değerkaybı faiz indirimine imkan vermeyebilir. Ayrıca sterlindeki %15-20’Lik bir değer kaybının enflasyonu %0,3 seviyesinden%3-4’e çıkarabileceği bunun da 2017 sonunda faiz artışına yol açabileceği tahmin ediliyor.

• S&P referandum öncesinde İngiltere’nin AAA notunun riske girebileceğini açıklamıştı ve sözünü tutarak ülkenin kredi notunu iki basamak birden düşürerek AAA’dan AA’ya çekti. Fitch de benzer şekilde İngiltere’nin kredi notunu AA+’danAA’ya düşürdü. Moody’s ise referandum sonrasında AAA notunu korumasına rağmen, not görünümünü negatife çekti.

• Çok fazla yabancının çalıştığın finansal hizmetler İngiltere ekonomisinin %8’ini oluşturuyor. Bu kişiler ve ülke dışında çalışan İngilizler için yeni düzenlenmeler gerekebilecek.

• Londra’nın finans merkezi olması durumu riske girmiş olabilir. Uluslararası bankalar İngiltere faaliyetlerini başka bir AB üyesi ülkeye kaydırmak isteyebilirler.

• İngiltere bizim için önemli bir ülke. Almanya’dan sonra en büyük pazarımız olan İngiltere’nin ihracatımız içindeki payı %9. İngiltere’nin Gümrük Birliği kapsamında ihracat avantajı elde ettiğimiz AB’den ayrılması ihracatımıza ciddi bir darbe vurabilir. Sterlinin değer kaybı İngiltere’nin ihracatına destek olabileceği için diğer ülkelere ihracatımız açısından güçlü birrakip olabilir.

Ekonomik yansımaları

• İlk şoku yaraları sararak atlatan piyasalarda referanduma ilişkin fiyatlamalar yaz boyunca etkili olabilir. Referandum öncesine göre en sert düşüş Avrupa borsalarında yaşandı. Sterlinin %12 düşüşü, İngiltere borsasındaki düşüşü önledi.

• Referandum sonucu en az gelişen piyasaları etkiledi, hatta Brezilya referandumdan sonra pozitif seyir gösterdi. Polonya, Macaristan, Çekya ve Türkiye gibi ülkeler İngiltere ile ticaret bağlarından dolayı olumsuz etkilendiler.

• Avrupa Merkez Bankası Brexit’in neden olabileceği ekonomik daralmaya sıfır faizde yakalandı. Faiz indirerek müdahale edemeyeceği için varlık alımlarının Mart 2017’de bitecek süresini uzatma yoluna gidebilir ve tahvil alım bölgesini genişletebilir.

• Ekonomik daralma beklentileri 2008’i anımsatsa da, bankaların sermayelerinin güçlendirilmiş olması ve gelişen ülkelerde varlık fiyatlarının oldukça düşük olması o döneme dönülmeyeceğini gösteriyor.

• Fed artık dostumuz olacak. Brexit belirsizliği varken, faiz artış beklentimizi eylülden aralık ayına erteliyoruz. Piyasalara güvenin aşırı sarsılması, Fed’in faizini artıracak ortam bulamaması bu defa olumsuzluğa neden olabilir. Bu nedenle ABD’de güçlü istihdam verisinin piyasalara olumsuz yansımadığını düşünüyoruz.

• Bol para ve düşük faiz dönemine giriş gelişen piyasalar açısından pozitif olabilir.

• Sterlinin gözü AB ile çıkış görüşmelerinin seyrinde olacak. Görüşmeler olumsuz ilerlerse zaten çok hızlı düşüş göstermiş olan sterlinin daha fazla değer kaybı sınırlı kalabilir.

• Piyasalar bundan sonra gelecek açıklamalara ve gelişmelere göre yön bulacaktır, ancak en kötünün geride kalmış olabileceğini tahmin ediyoruz.

Piyasalara yansımaları

Referandum öncesine göre

Borsalar

ABD 2.48%

Avrupa -1.63%

İngiltere 6.76%

Almanya -0.87%

Nikkei 0.19%

MSCI EM 2.1%

Brezilya 7.6%

Türkiye 4.0%

Paralar

Dolar Endeksi 2.8%

Euro/dolar -1.9%

Sterlin/dolar -10.7%

Dolar/yen -0.6%

Dolar/real -2.0%

Dolar/TL -0.1%

Temmuz Takvimi

11

• Brexit referandumunu beklenmedik sonuçla geride bırakan piyasaların temmuz gündeminde takvime ekleyemediğimiz İngiltere – AB görüşmeleri, İngiltere’deki siyasi gelişmeler ve açıklamalar yer alacak.

• Temmuz ayının gündeminde İngiltere, Avrupa, Fed, Japonya ve içerde Para Politikası Kurulu’ndan oluşan merkez bankaları toplantıları demeti yer alıyor.

• Zayıf istihdam verileri sonrasında ve Brexit öncesinde haklı olarak faiz artışı yapamayan Fed’in 27 Temmuz toplantısında faiz değişimi beklemiyoruz. Ancak İngiltere’de beklenen ekonomik durgunluğun AB ve ABD ekonomilerine yansıma derecesini anlayacağımız küresel gelişmelerle ilgili vurgu öne çıkacak.

FED TUTANAKLARI, 15 HAZ TOPL.

ABD ISTIHDAM RAPORU, HAZ

EURO BÖLGESI MALIYE

BAKANLARI TOPL.

İNGILTERE MB TOPLANTISI

PPK TOPLANTISI

HAZINENIN 5 YILLIK KIRA SERTIFIKASI

IHRACI

AVRUPA MB TOPLANTISI

G20 MALIYE BAKANLARI,

MERKEZ BANKALARI

TOPL.

TCMB, ENFLASYON RAPORU-III

FED TOPLANTISI

ABD, BÜYÜME, 2Ç, ILK VERI

JAPONYA MB TOPLANTISI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30Temmuz

Fed• Fed’in toplantısı 27 Temmuz’da gerçekleşecek. Hazirantoplantısı ve Brexit referandumu temmuz toplantısı için önemliipuçları içeriyor.

• Haziran açıklamasında bundan sonraki faiz kararlarındaenflasyon ve istihdam hedeflerine ilişkin göstergelerin yanısıra,finansal ve uluslararası gelişmelerin dikkate alınacağı cümlesiikinci kez yer aldı. Yani bundan sonraki dönemde istihdamıngüçlü gelmesi, Fed’in faizini artıracağı sonucuna götüremeyebilir.

• Nisan toplantısından beri haziranın canlı bir ay olduğunu, faizartması gerektiğini açıklayan hiçbir üye haziranda faiz artışıyönünde oy kullanmadı. Üyelerin ortalama büyüme tahmini2016 için %2,2’den %2’ye 2017 için %2,1’den %2’ye düştü.

• Mayıs istihdam verisi 38.000 artıştan 11.000 artışa revizeedilirken, Haziranda tarım dışı istihdam 287.000 ile son sekiz ayınen güçlü artışını gösterdi. İlk çeyrek büyümesi %0,8’den %1,1’erevize edildi.

• Güçlü verilere rağmen Önümüzde süreci ve sonuçlarıöngörülemeyen Brexit olduğu sürece Fed’in faiz artışı olasılığıdüşük görünüyor. İngiltere çıkış sürecini yılın 3. ya da 4.çeyreğinde başlatır ve sürecin belirsizliği azalırsa, aralık ayınıcanlı bir ay olarak görebileceğimizi düşünüyoruz.

• Piyasalar faizin sabit kalma olasılığını temmuzda %96, eylülde%86 fiyatlıyor. Aralık toplantısı için artış olasılığı ise sadece %29seviyesinde görülüyor.

0%

2%

4%

6%

8%

0

200

400

600

Jan

-14

Ap

r-1

4

Jul-

14

Oct

-14

Jan

-15

Ap

r-1

5

Jul-

15

Oct

-15

Jan

-16

Ap

r-1

6

Bin

ABD İstihdam Raporu

Tarım Dışı İstihdam İşsizlik

-2.0

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

1Ç13

2Ç13

3Ç13

4Ç13

1Ç14

2Ç14

3Ç14

4Ç14

1Ç15

2Ç15

3Ç15

4Ç15

1Ç16

ABD Büyüme (%)

Emtia

50

5957

61

6664

57

48 49 4946

39

3234

4043

4850

30

35

40

45

50

55

60

65

70

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

Tem

mu

z

Ağu

sto

s

Eylü

l

Ekim

Kas

ım

Ara

lık

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

May

ıs

Haz

iran

2015 2016

Petrol (aylık ortalama, $/varil)

18

Büyüme

• Türkiye ekonomisi 2016’nın ilk çeyreğinde %4,8büyüdü. Harcamalar tarafında özel tüketim büyümeye4,8 puan katkı yaparken, kamu harcamalarının 1,2puan, stokların 0,4 puanlık katkıları dış talebin 1,5puanlık eksi etkisiyle sıfırlandı. Üretim tarafındasektörlerin geneline yayılan pozitif bir görünümdenbahsetmek mümkün. İnşaat sektörünün 2015’e göreivme kazanarak %6,6 büyümesi, imalat sanayinin %5,9gibi yüksek bir büyüme kaydetmesi ve mali sektörün%6,5 büyümesi ilk çeyrekte %4,8 olan güçlü ekonomikbüyümenin arkasındaki faktörler oldu. Mevsim vetakvim etkilerinden arındırılmış veriye göre 2016 yılı ilkçeyreğinde bir önceki çeyreğe göre GSYİH’da %0,75artış oldu. Mart 2016 sonu itibarıyla Türkiyeekonomisinin büyüklüğü 2,00 trilyon TL’ye (708 milyarABD doları) ulaştı.

• Sanayi üretimindeki ivme kaybı, turizm sektöründekidurgunlukla yılın ikinci ve üçüncü çeyreğindeyavaşlayabilecek olan büyümenin son çeyrekte tekrarhızlanabileceğini tahmin ediyoruz. Yılsonu beklentimiz%3,5 seviyesinde bulunuyor.

3.1%2.7%

1.5%1.3%

3.1%

4.7%4.3%

4.6%5.2%

2.4%1.8%

3.0%2.5%

3.7% 3.9%

5.7%

4.8%

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I

2012 2013 2014 2015 2016

Çeyreklere Göre Büyüme (%)

Kaynak: TÜİK, TSKB

2012 2013 2014 2015 1Ç16

Tarım 3.1 3.5 -2.1 7.6 2.7

Madencilik 0.8 -3.4 5.6 -2.3 2.4

İmalat sanayi 1.7 3.7 3.7 3.8 5.9

Elektrik, gaz, buhar 3.5 1.3 4.1 2.4 4.0

İnşaat Sanayi 0.6 7.0 2.2 1.7 6.6

Ticaret 0.0 4.9 1.9 2.1 5.6

Ulaştırma 3.1 3.7 3.1 2.9 3.8

Mali kuruluşlar 3.2 9.8 7.3 10.0 6.5

GSYH 2.1 4.2 3.0 4.0 4.8

19

Enflasyon

• Mayısta TÜFE %0,47 arttı. Bizim beklentimiz %0,35 artış yönündeydi. Yanılmanın nedeni son dört aydır beklentinin aksinesürpriz düşüşler gösteren ve tarihsel trendlerden ayrışmasıyla tahmini zorlaşan gıda kaleminin bu defa yukarı yönlü sürprizyapması oldu.

• Diğer kalemlerde geçen yıldan gelen kur artışının etkilerinin azalmakla birlikte petrolün yükselişinin ve sıcak havanın etkisininhissedildiğini söyleyebiliriz. Giyimde beklentimize paralel mevsim normallerinde düşüş olurken, konutta talep artışıyla kira veinşaat malzemelerinin fiyat artışı, sağlıkta asgari ücretteki artışın yansıması, ulaştırmada benzin yukarı yönlü etki yaptı.

• Hazirandaki 0,47’nin geçen yılın aynı ayındaki -0,51’in yerine geçmesiyle yıllık enflasyon yaklaşık 1 puanlık yükselişle%6,58’den %7,64’e yükseldi. Haziran enflasyonunun 0,47 olmasına rağmen, Türkiye’de enflasyonun %1’i aştığı iller oldu.İstanbul’da İTO’ya göre 0,19 olan enflasyon, TÜİK’e göre 0,30 oldu.

• Yılın ikinci yarısında kurların dar bantta dalgalanacağı ancak TL’nin değer kazanması ihtimalini düşük gördüğümüz bir ortamdaenflasyon görünümü gıda ve petrole dayalı oluşmaya devam edecek. Temmuz ayında gıda ve giyimde mevsim normallerinigörürsek, enflasyonun 0,05’te olabileceğini tahmin edebiliriz. Geçen yılın aynı ayında 0,09 olduğunu düşünürsek, yıllıkenflasyonun mevcut 7,64 seviyesini koruyabileceğini tahmin edebiliriz.

7.1

0.00

2.00

4.00

6.00

8.00

10.00

12.00

Oca'13

Nis Tem Eki Oca'14

Nis Tem Eki Oca'15

Nis Tem Eki Oca'16

Nis Tem Eki

Enflasyon (%)

TÜFE Çekirdek (H) MB Tahmini (yılsonu)

Tahminlerimiz

Dış ticaret & Cari açık

• Mayıs ayında ihracat %10 artışla 12,1 milyar dolar, ithalat %4düşüşle 17,2 milyar dolar oldu. Dış ticaret açığı geçen yılın aynıayına göre %25 düşüşle 5,1 milyar dolar olarak gerçekleşti.İhracattaki artışta otomotiv ihracatındaki %41, tekstilihracatındaki %3 artış, ithalat tarafında enerji ithalatındaki%37, demir çelik ithalatındaki %19 düşüş etkili oldu. Mayısayında dış ticarette altın yeniden ön plana çıktı. Mayısta altınihracatı geçen yılın aynı ayına göre 1 milyar dolar artışla 1,1milyar dolara yükseldi ve ihracattaki artışın büyük bir kısmınısağladı. Altın ihracatının 596mn dolarlık kısmı İngiltere’yeyapıldı. Altın ithalatı ise 400mn dolar artışla 600mn dolar oldu.Net altın ihracatı 500mn dolar olarak gerçekleşti. Yılın ilk beşaylık döneminde ise ihracat altın, enerji, gıda kaynaklı olarak%4,4, ithalat enerji kaynaklı olarak %9,5 düştü, dış ticaret açığı%21 daraldı. Yıllık dış ticaret açığı arka arkaya 10. aydakesintisiz düşüşle 57,6 milyar dolara geriledi.

• Dış ticaret açığına paralel olarak cari açıktaki düşüş desürüyor. Nisan ayında %23 düşüşle 2,9 milyar dolar olan cariaçığın mayısta %34 düşüşle 2,8 milyar dolara gerilemesinibekliyoruz. Nisanda 28 milyar dolar ile Temmuz 2010seviyesine dönen cari açığın mayısta 27 milyar dolaragerileyebileceğini tahmin ediyoruz. Portföy yatırımlarınınpozitife dönmesiyle finansman sorunu yaşanmazken, yılın ilkdört aylık döneminde rezervlere 2,5 milyar dolarlık eklemesağlandı.

20

-57.6

-30.3

-120

-100

-80

-60

-40

-20

0

J-1

1A

-11

J-1

1O

-11

J-1

2A

-12

J-1

2O

-12

J-1

3N

-13

J-1

3O

-13

J-1

4N

-14

J-1

4O

-14

J-1

5N

-15

J-1

5O

-15

J-1

6N

-16

Enerji Hariç Dış Açık

Dış Ticaret Açığı (milyar $, yıllık)

Kaynak: TÜİK

Dış Ticaret (mn $)

Mayıs 5 aylık Mayıs 5 aylık Mayıs 5 aylık

İhracat 11,081 61,484 12,140 58,789 9.6% -4.4%

İthalat 17,869 88,555 17,194 80,174 -3.8% -9.5%

Dış Ticaret Açığı -6,788 -27,071 -5,054 -21,385 -25.5% -21.0%

Karşılama oranı %62.0 %69.4 %70.6 %73.3

Kaynak : TÜİK

Değişim2015 2016

mn $ Nisan '16 Ocak-Nisan '16 2015

Cari işlemler -2,956 -10,778 -32,199

Finansman 3,373 13,302 20,361

Sermaye Hesabı 0 15 -21

Finans Hesabı 4,734 12,366 10,724

Doğrudan Yatırımlar 299 1,708 11,495

Portföy Yatırımları 3,628 6,194 -15,411

Bankalar -872 -777 3,501

Diğer sektörler 1,873 6,199 12,813

Net Hata & Noksan -1,361 921 9,658

Rezerv değişimi 417 2,524 -11,838

Göstergeler

21

Tahmin

Dönem Değer Önceki Dönem Değer 2016

Büyüme

Büyüme 2016-1Ç/2015-1Ç 4.8% 2015 4.0% 3.5%

GSYİH (mlr $) 2016/1Ç - yıl l ık 709 2015 720 738

Kişi Başına gelir ($) 2016/1Ç - yıl l ık 9,000 2015 9,261 9,400

Enflasyon

TÜFE (aylık) Mayıs 0.58% Nisan 0.78% 0.05% (Tem)

TÜFE (yıl l ık) Mayıs 6.58% Nisan 6.57% 7.0%

Dış Ticaret

İhracat (aylık, mlr $) Mayıs 12.1 Nisan 12.0

İthalat (aylık, mlr $) Mayıs 17.2 Nisan 16.2

İhracat (yıl l ık, mlr $) Mayıs 141.2 Nisan 140.1 150

İthalat (yıl l ık, mlr $) Mayıs 198.8 Nisan 199.5 225

Dış Ticaret Açığı (aylık, mlr $) Mayıs 5.1 Nisan 4.2

Dış Ticaret Açığı (yıl l ık, mlr $) Mayıs 57.7 Nisan 59.4 75

Cari Açık

Cari denge (aylık, mlr $) Nisan -3.0 Mart -3.7

Cari denge (yıl l ık, mlr $) Nisan -28.6 Mart -29.5 40

Cari denge/GSYİH Nisan -4.0% Mart -4.1% 5.4%

Bütçe

Bütçe dengesi (aylık, mlr TL) Mayıs 3.7 Nisan 5.4

Bütçe dengesi (yıl l ık, mlr TL) Mayıs -11.1 Nisan -13.1

Bütçe dengesi/GSYİH Mayıs -0.6% Nisan -0.7%

Faiz

MB haftalık repo faizi Haziran 7.50% Mayıs 7.50% 8.00%

Ağırlıklı fonlama maliyeti (aylık ortalama) Haziran 8.3% Mayıs 8.5%

İç Borçlanmanın ağırlıklı ortalama maliyeti Mayıs 9.6% Nisan 9.6%

Reel Efektif Döviz Kuru Mayıs 99.14 Nisan 101.76

Borç

Merkezi Yönetim Borç Stoku (Brüt, mlr TL) Mayıs 700.5 Nisan 682.7

Borç stoku / GSYİH Mayıs 36% Nisan 35%

Sanayi (Önceki yılın aynı ayına göre değişim)

Sanayi üretimi Nisan 0.6% Mart 4.6% 4.75% (May)

Elektrik üretimi Nisan 3.9% Mart 2.6%

Otomotiv üretimi Nisan 2.3% Mart 3.8%

İşsizlik

İşsizlik Mart 10.1% Şubat 10.9%

Son Durum

Yabancılar ne yaptı?• Piyasalardaki pozitif görünüme rağmen, yabancılar

alım için çok iştahlı görünmediler.

• Şubat-Nisan döneminde aylık bazda kesintisiz alıştarafında olan yabancılar mayıs başında yurtdışıpiyasalarda risk iştahındaki azalış, iç piyasadabaşbakan değişimi sürecinde artan politik risklesatışa geçtiler. Mayıs ayında hisse senetlerinde711mn dolarlık satış yapan yabancılar, haziranın ilküç haftasında da 82mn dolarlık satışgerçekleştirdiler. Yılbaşından beri hisse senetlerindeyapılan işlemler 886mn dolarlık alıma işaret etti.Geçen yılın aynı döneminde 117mn dolarlık satışvardı.

• Tahvilde ise şubattan itibaren aylık bazdakesintisiz alım olan işlemler haziranın ilk üçhaftasında eksiye döndü ve 309mn dolar gibiyüksek bir rakama ulaştı. Buna rağmen, yılbaşındanberi tahvildeki işlemler 2,2 milyar dolar alımyönünde oldu.

• IIF verilerine göre Brexit sonucu gelişen ülkelereportföy akımlarını haziranda etkilemedi. Mayısta1,2 milyar dolara gerileyen toplam portföy akımlarıhaziranda 16,7 milyar dolara yükseldi. Bu rakamın9,3 milyar doları hisseye, 7,4 milyar doları tahvilegitti. Referandum öncesinde güçlü bir akımoluştuktan sonra referandum haftasında hafifçeçıkışı, Fed’in faiz artışını öteleyeceği beklentisiyleyeniden artan alımlar izledi.

22

1.6

1.8

2.0

2.2

2.4

2.6

2.8

3.0

3.2

-2,500-2,000-1,500-1,000

-5000

5001,0001,5002,0002,5003,000

Oca

k

Ma

rt

Ma

yıs

Tem

mu

z

Eyl

ül

Kas

ım

Oca

k

Ma

rt

Ma

yıs

Tem

mu

z

Eyl

ül

Kas

ım

Oca

k

Ma

rt

Ma

yıs

2014 2015 2016

Yabancı İşlemleri ve DolarHisse (mn $) Bono (mn $) Dolar/TL (aylık ort)

Kaynak: TCMB

Faiz

• Enflasyonun ocaktaki %9,58 seviyesinden %7,64’e, yılsonubeklentilerinin %8,20’den %7,6’ya kadar gerilemiş olması,Merkez Bankası’nın borç verme faizini %10,75’ten %9’a kadardüşürmüş olması ve yabancıların yılbaşından beri 2,2 milyardolarlık tahvil alımı tahvil faizini %8,5’e kadar düşürdü.

• Yılbaşından beri gerçekleşen ortalama faiz ve yılsonuenflasyon beklentisiyle ölçtüğümüz Faiz & Enflasyon makasıhala çok açık. Bu durum eğer enflasyon beklentisindeyükseliş olmazsa tahvil faizinin önümüzdeki dönemde%8’lere doğru gerileyebileceğini ve orada kalıcı olabileceğinigösteriyor.

• Temmuz ayı iç borçlanma açısından 12 milyar liralık borçitfasıyla önemli bir ay olarak görülebilir. Yurtdışında negatiffaizler Türkiye’yi cazip kılmaya devam ederse, yoğun ihaletakvimi yabancılar için giriş fırsatı olarak oluşturabilir.

8.5 8.8 8.47.3

9.3 9.7 10.1

6.4

10.5

6.2

7.48.2

8.8

7.6

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016*

Faiz & Enflasyon

2 yıllık tahvil faizi (yıllık ort) yıllık enflasyon

*Haziran sonu

12

4

13

2

11

5

11

5

17

24

0

5

10

15

20

25

30

35

Tem

mu

z

Ağu

sto

s

Eylü

l

Ekim

Kas

ım

Ara

lık

Oca

k

Şub

at

Mar

t

Nis

an

May

ısMerkezi Yönetim İç Borç Geri Ödemeleri (mlr TL)

Kaynak: Hazine

BIST-100

• Kasım seçimlerinin ardından ekonomi yönetimine dair endişeli bekleyiş ve Rusya’yla ilişkilerin bozulmasıyla, ocak ortasında68.000’leri gören endeks BIST-100 endeksi emtia fiyatlarındaki yükselişin global piyasalarda yarattığı olumlu havayla 86.000’e kadaryükseldikten sonra, başbakan değişimi sürecinde ve Brexit referandumu sonrasında kazançlarının yarısını geri alarak 75.000’in altınageriledi.

• Brexit’in uzun bir süreç olacak olması, en önemlisi dünyada bol para döneminin devamını garantilemesi gelişen ülkelere fonakışını yeniden başlattığı için Türk hisse senetlerinde de toparlanma yaşandı. Bu süreçte Rusya’yla anlaşmanın sağlanması ekonomikreform programları hisse senetleri için pozitif faktörler oldu.

• Endeks 24 Haziran’dan beri %8,6 prim yaptı ve 80.000’in üzerine yükseldi. Teknik olarak endeksin bu yükselişle kısa ve uzun vadelihareketleri ortalamalarının üzerine çıkmış olması, pozitif görünümün temmuz ayında devam edebileceğine işaret ediyor.

• Ancak haziran ayında gelişen ülke borsalarına 9,7 milyar dolarlık girişe karşılık tüm pozitif faktörlere rağmen iç piyasada alımolmaması, hisse senetlerinde temkinli olunması konusuna dikkat çekiyor.

Borsalar F/K

Macaristan 18.38

Meksika 26.07

Hindistan 19.75

Tayland 16.84

G. Afrika 17.24

Endonezya 18.22

Çin 12.14

Polonya 13.69

Tayvan 13.75

Kore 12.10

Brezilya 12.42

Çek 11.25

Türkiye 9.44

Rusya 7.34Arjantin

Almanya 13.82

ABD 20.01

TSKBEkonomik Araştırmalar

research@tskb.com.tr

MECLİSİ MEBUSAN CAD. NO 81

FINDIKLI İSTANBUL 34427, TÜRKİYE

tel: (90) 212 334 50 50 faks: (90) 212 334 52 34

2016 Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. her hakkı mahfuzdur.

Bu doküman Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.’nin yatırım bankacılığı faaliyetleri kapsamında, kişisel kullanıma yönelik olarak ve bilgi için

hazırlanmıştır. Bu dokümana dayalı herhangi bir işlem yapılması tarafımızdan öngörülen bir husus değildir. Belirtilen görüşler sadece bizim

güncel görüşlerimizdir. Bu raporda yer alan bilgileri makul bir esasa dayalı olarak güncelleştirirken, bu konuda mevzuat, uygunluk veya diğer

başka nedenlerle amaca uygunluk tam olarak sağlanamamış olabilir.

Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve/veya bağlı kuruluşları veya çalışanları, burada belirtilen senetleri ihraç edenlere ait menkul kıymetlerle

ilgili olarak bir pozisyon almış olabilir veya alabilir; menkul kıymetler üzerinde opsiyonları olabilir veya ilgili diğer bir yatırıma girebilir; bu menkul

kıymetleri ihraç eden firmalara danışmanlık yapmış, hisselerinin halka arzına aracılık veya yüklenim taahhüdünde bulunmuş olabilir.

Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve/veya bağlı kuruluşları bu raporda belirtilen herhangi bir şirket için yatırım bankacılığı da dahil olmak

üzere önemli tavsiyeler veya yatırım hizmetleri sağlıyor veya sağlamış olabilir.

Bu raporun ilgili olduğu yatırım fiyatı veya değeri, direkt veya dolaylı olarak, yatırımcıların menfaatlerine ters düşebilir. Döviz kurlarındaki

herhangi bir değişmenin yatırımın değeri veya fiyatı veya bu yatırımdan sağlanan gelir üzerinde olumsuz bir etkisi olabilir. Geçmişteki

performans her zaman gelecekteki performansın kılavuzu olacak demek değildir. Yatırım geliri dalgalanma gösterebilir.

Bu rapor kamuya açık bilgilere dayalıdır. Doğru veya tamam olmayan hiçbir beyan yapılmamıştır. Bu rapor söz konusu menkul kıymetlerin

alınması veya satılması için bir teklif, yorum ya da yatırım tavsiyesi değildir veya bu menkul kıymetlerin alınıp satılmasına yönelik bir teklif için

de bir istek veya zorlama değildir. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve kendisiyle bağlantılı olan diğerleri bahsedilen şirketlerin menkul

kıymetleriyle ilgili pozisyon alabilirler veya bu menkul kıymetlerle ilgili işlem yapabilirler, ayrıca bu şirketler için yatırım bankacılığı hizmetleri de

verebilirler.

Herhangi bir yatırım kararı yatırımcının tamamıyla kendi kişisel seçimine dayanmalıdır. Bu rapordaki bilgiler herhangi bir yatırım tavsiyesi

olmayıp, raporda yer alan firmalara yatırım yapılmasından ötürü Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. hiç bir sorumluluk kabul etmez.

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar

tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir.

Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım

kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.