Warszawa - 17.04.2005 1

Pierwsza Konferencja Naukowo-Szkoleniowa dla Kierowników

Hurtowni Farmaceutycznych

NACZELNA IZBA APTEKARSKA

Warszawa - 17.04.2005 2

OKRĘGOWE IZBY APTEKARSKIE

Białostocka Beskidzka Pomorsko-Kujawska Częstochowska Gdańska Katowicka Kielecka Środkowopomorska Krakowska Lubelska

Łódzka Olsztyńska Opolska Wielkopolska Podkarpacka Zachodniopomorska Warszawska Dolnośląska Lubuska Kaliska (od 1995 r.)

Warszawa - 17.04.2005 3

Liczba członków OIA w Polsce(w dniu 31.12.2003 roku wg danych z izb aptekarskich)

Białystok 643 / 435 / 24 Łódź 2033 / 875 / 55

Bielsko-Biała 478 / 222 / 15 Olsztyn 438 / 256 / 37

Bydgoszcz 1021 / 532 / 42 Opole 426 / 241 / 26

Częstochowa 376 / 238 / 15 Poznań 1590 / 739 / 56

Gdańsk 1848 / 647 / 37 Rzeszów 980 / 505 / 32

Katowice 2104 / 898 / 79 Szczecin 487 / 271 / 29

Kielce 589 / 347 / 23 Wrocław 1924 / 831 / 68

Koszalin 397 / 195 / 14 Zielona Góra 441 / 272 / 25

Kraków 2198 / 864 / 49 Warszawa 3087 / 1230 /111

Lublin 1810 / 735 / 42 Kalisz 298 / 163 / 11

Warszawa - 17.04.2005 4

Liczba członków OIA w Polscezmiany od I do XII 2004 roku (wg danych z izb aptekarskich)

2003 / 2004 2003 / 2004

Białystok 643 → 644 Łódź 2033 → 2144

Bielsko-Biała 478 → 488 Olsztyn 438 ← 434

Bydgoszcz 1021 = 1021 Opole 426 → 438

Częstochowa 376 → 386 Poznań 1590 → 1739

Gdańsk 1848 → 1870 Rzeszów 980 ← 977

Katowice 2104 ← 2096 Szczecin 487 ←- 486

Kielce 589 → 601 Wrocław 1924 ← 1923

Koszalin 397 = 397 Zielona Góra 441 → 455

Kraków 2198 ← 2194 Warszawa 3087 → 3183

Lublin 1810 ← 1790 Kalisz 298 ← 293

Warszawa - 17.04.2005 5

Według danych Naczelnej Rady Aptekarskiej w końcu 2003 roku liczba farmaceutów wykonujących swój zawód w Polsce wynosiła 23.168 osób

31.12.2004 roku było nas 23.549

Aptek ogólnodostępnych 31.12.2003 roku było 10.406

Rok później – ponad 10.700 zakładowych i szpitalnych ponad 600 Stały wzrost liczby aptek ogólnodostępnych oraz brak przepisów regulujących ich rozmieszczenie (geograficzne bądź demograficzne) wpływa negatywnie na kondycję ekonomiczną tych podmiotów gospodarczych. Coraz trudniej jest im wykonywać zadania ustawowe z zakresu np. doradztwa czy tzw. opieki farmaceutycznej.

Warszawa - 17.04.2005 6

PODSTAWOWE DANE Z ZAKRESU OCHRONY ZDROWIA wg GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO

Liczba ludności przypadająca na jedną aptekę w Polsce w 2004 roku.

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

18000

20000

dolnośląskie

kuj.-pomorskie

lubelsk ie

lubuskie

łódzkie

małopolskie

mazowieckie

opolskie

podkarpackie

podlaskie

pomorskie

śląskie

świętokrzyskie

warm.-mazurskie

wie lkopolskie

zach.-pomorskie

ogółemna wsi

Warszawa - 17.04.2005 7

SCHEMAT ORGANIZACYJNY NACZELNEJ IZBY APTEKARSKIEJ

GŁÓWNY KOORDYNATORmgr Joanna Marczak MBA

DYREKTOR BIURAmgr Halina Roszkowska-Filip

PREZES NRAmgr Andrzej Wróbel

KOORDYNATORZYDEPARTAMENTÓW

PIONUORGANIZACYJNEGO (PO)

KOORDYNATORZYDEPARTAMENTÓW

PIONU GOSPODARCZEGO (PG)

KOORDYNATORZYDEPARTAMENTÓW

PIONU PRAWNEGO (PP)

WICEPREZES NRAmgr Maria Głowniak

WICEPREZES NRAdr Wojciech Giermaziak

WICEPREZES NRAdr Danuta Ignyś

KSIĘGOWOŚĆTeresa OlborskaMarzanna Stosio

SEKRETARIAT NRAMonika Lipińska

SEKRETARIAT NROZ I NSAmgr Jadwiga Setlak

NACZELNY SĄD APTEKARSKImgr Janina Przedpełska-Szerlowska

NACZELNY RZECZNIK OZmgr Ewa Kokot

NACZELNA RADA APTEKARSKA

KRAJOWY ZJAZD APTEKARZY

PREZYDIUM NRA

BIURO PRAWNEmec.dr Edward Jędrzejewski

mec.Elżbieta Waniewskamgr Krzysztof Baka

SEKRETARZdr Jerzy Łazowski

SKARBNIKmgr Marek Płuska

NACZELNA KOMISJA REWIZYJNAmgr Ryszard Jasiński

Warszawa - 17.04.2005 8

Pion Prawny (PP)

DEPARTAMENT PRAWNY dr Wojciech Giermaziak (Łódź) DEPARTAMENT ETYKI I DEONTOLOGII ZAWODU mgr Marian Mikulski (Lublin) DEPARTAMENT INFORMACJI I REJESTRU

FARMACEUTÓW mgr Michał Grzegorczyk (Lublin) DEPARTAMENT NAUKI I SZKOLENIA dr Elwira Telejko (Białystok)

Warszawa - 17.04.2005 9

Pion Organizacyjny (PO)

DEPARTAMENT SPRAW ZAGRANICZNYCH, PRAWA WYKONYWANIA ZAWODU I UZNAWANIA DYPLOMÓW

dr Jerzy Łazowski (Warszawa) DEPARTAMENT ODWOŁAWCZY, SKARG I ZAŻALEŃ

dr Stefan Kaliszuk (Lublin) FORUM MŁODYCH APTEKARZY dr Paweł Chrzan (Gdańsk) DEPARTAMENT KONSOLIDACJI, INTEGRACJI I STRATEGII

PROGRAMOWEJ mgr Joanna Piątkowska (Wrocław)

Warszawa - 17.04.2005 10

Pion Gospodarczy (PG)

DEPARTAMENT SKARBU

mgr Marek Płuska (Częstochowa) DEPARTAMENT EKONOMIKI, ZARZĄDZANIA I INICJATYW GOSPODARCZYCH dr Danuta Ignyś (Poznań) DEPARTAMENT APTEK SZPITALNYCH I ZAKŁADOWYCH

mgr Janina Pawłowska (Kraków) DEPARTAMENT HURTOWNI FARMACEUTYCZNYCH mgr Henrietta Kania (Kielce) DEPARTAMENT OBRONY I KONSOLIDACJI APTEK dr Stanisław Piechula (Katowice)

Warszawa - 17.04.2005 11

PODSTAWOWE DANE Z ZAKRESU OCHRONY ZDROWIA wg GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO

2002 / 2003

Farmaceuci pracujący w aptekach i punktach aptecznych 20.767 21.739 w tym na wsi 4.405 2.398 !!! Punkty apteczne 272 553 !!! w tym na wsi 248 518

Apteki ogólnodostępne 9.332 9.585 w tym na wsi 1.659 1.711

Liczba ludności przypadająca 4.095 3.984

na jedną aptekę w tym na wsi 8.815 8.578 !!!

Warszawa - 17.04.2005 12

Kierunki i cele działania NRA w latach 2004-2007

Uzyskanie społecznej i rządowej aprobaty do przeprowadzania zmian legislacyjnych służących poprawie warunków wykonywania zawodu aptekarza.

Warszawa - 17.04.2005 13

Współpraca z organizacjami branżowymi (naukowymi i gospodarczymi) w celu realizacji ustawowych zadań postawionych przed izbą.

Warszawa - 17.04.2005 14

Wypracowanie zasad współpracy z uczelniami wyższymi w celu stałego podnoszenia jakości świadczonej pracy przez farmaceutów.

Warszawa - 17.04.2005 15

Podnoszenie i utrwalenie rangi farmaceuty w strukturach jednostek ochrony zdrowia (w tym w szpitalnictwie).

Warszawa - 17.04.2005 16

Troska o zachowanie godności i niezależności zawodu, krzewienie zasad i deontologii zawodu.

Warszawa - 17.04.2005 17

Zapewnienie najmłodszej i przyszłej kadrze fachowej farmaceutów pomocy i opieki w trakcie poznawania specyfiki pracy w zawodzie.

Warszawa - 17.04.2005 18

Przeorganizowanie izb aptekarskich w taki sposób, aby działały one sprawnie, terminowo realizowały ustawowe zadania i były każdemu aptekarzowi (farmaceucie) wsparciem przy wykonywaniu zawodu.

Warszawa - 17.04.2005 19

Przygotowanie naszego środowiska do funkcjonowania w nowych uwarunkowaniach zewnętrznych, po wejściu Polski w struktury Unii Europejskiej.

Warszawa - 17.04.2005 20

Polityka Lekowa Państwa 2004-2008Ministerstwo Zdrowia – Warszawa, 18 marca 2004 r.

„4.2.Apteki.- W Polsce prawie 88% leków sprzedawanych przez hurtownie trafia do

aptek ogólnodostępnych…

- Obserwuje się znaczny rozwój sprzedaży pozaaptecznej, która powinna być należycie kontrolowana ze względu na bezpieczeństwo pacjenta.

- W 2003 roku w Polsce na jedną aptekę przypadało 3700 osób i jest to wskaźnik lokujący nas w grupie krajów europejskich o największym zagęszczeniu aptek.

- Apteki ogólnodostępne są niemal w całości w rękach prywatnych…”

Warszawa - 17.04.2005 21

Polityka Lekowa Państwa2004-2008Ministerstwo Zdrowia – Warszawa, 18 marca 2004 r.

Ciąg dalszy…

„ Apteka jest nie tylko miejscem, w którym nabywa się produkty lecznicze lecz placówką ochrony zdrowia. Pracownicy apteki przejmują rolę doradców farmaceutycznych w ramach szeroko rozumianej opieki farmaceutycznej.”

Warszawa - 17.04.2005 22

Rynek leków refundowanych.Kto zyskał, kto stracił ? Zmiany na listach leków refundowanych dokonane w dniu 1.01.2005 roku (w mln PLN) wg Pharma Expert

-238 -23 -33

40 254

-250-200-150-100

-500

50100150200250300

Prod. Hurt. Apteki Pacjent NFZ

Zysk/Strata

Warszawa - 17.04.2005 23

Struktura marż leków w krajach UE (uszeregowanie wg wysokości marży dla hurtowników)

Producent Hurtownik Apteka Producent Hurtownik Apteka

Holandia 67,2 11,4 21,4 Portugalia 72,0 8,0 20,0

Austria 59,0 10,0 31,0 Włochy 66,9 7,6 25,5

Niemcy 62,3 9,9 27,8 Francja 67,8 6,3 25,9

Wielka Brytania

63,4 9,1 27,5 Grecja 68,7 6,3 25,0

Polska 77,1 8,91 (10,4)

14,0 (19,0)

Dania 69,4 5,5 25,1

Szwajcaria 58,1 8,4 33,5 Szwecja 77,3 2,7 20,0

Hiszpania 61,7 8,4 22,9 Finlandia 68,5 2,5 29,0

Belgia 64,7 8,3 27,0Opracowanie: OPTIMA FARMA

S.A.

Warszawa - 17.04.2005 24

Producenci i hurtownie.

Na początku 2004 roku w Polsce działało: - 328 producentów

(w tym 15 posiadających ponad 1% udział w rynku).

- 543 hurtowni (w zdecydowanej większości lokalnych lub o regionalnym

zasięgu. Od kilku lat postępuje w tym sektorze proces wzmożonej konsolidacji. Obecnie 5 największych hurtowni posiada ponad 60% rynku).

Warszawa - 17.04.2005 25

Model polskiego rynku farmaceutycznego jest bardzo złożony

Skład celny

ProducentProducent

Hurtowniaproducenta

HurtowniaHurtownia HurtowniaHurtownia HurtowniaHurtownia

PrzedhurtPrzedhurt

Szpital(1)

Szpital(1)

Apteka(1)

Apteka(1)

Apteka(n)

Apteka(n)

Inny(1)

Inny(1)

Apteka(n)

Apteka(n)

ProducentProducentProducentProducent

Warszawa - 17.04.2005 26

Narastająca koncentracja hurtu w Polsce Udział w rynku głównych hurtowni

19%

9%

7%2%

10%

54%

20%

10%

10%3%

9%

49%

20%

13%

9%

6%

10%

42%

20%

16%

9%

7%

8%

41%

19%

17%

10%

8%

8%

39%

19%

17%

10%

10%

8%

37%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

1999 2000 2001 2002 2003 2004

Pozostali

ORFE

Torfarm

Prosper

Farmacol

PGF

Warszawa - 17.04.2005 27

92%

8%

Rynek farmaceutyczny w PolsceRynek farmaceutyczny w Polsce

Apteki ogólnodostępne

Szpitale

Warszawa - 17.04.2005 28

Produkty Rx

Produkty OTC

Rynek apteczny w PolsceRynek apteczny w Polsce

24%

76%

Warszawa - 17.04.2005 29

Rynek apteczny w PolsceRynek apteczny w Polsce

Produkty RxREFUNDOWANE

Produkty OTC

Produkty RxNIEREFUNDOWANE

24%

19%

57%

Warszawa - 17.04.2005 30

Programy handlowe wiążące apteki

W ciągu ostatnich kilku lat nastąpił gwałtowny rozwój programów handlowych w branży farmaceutycznej

Równolegle nastąpiła ewolucja celów realizowanych za pomocą tych programów

– Jeszcze kilka lat temu podstawowym celem programów było pozytywne wyróżnienie podmiotu gospodarczego na tle innych

– Obecnie programy powodują uzależnienie, głównie ekonomiczne, apteki od dostawcy

Warszawa - 17.04.2005 31

Programy handlowe wiążące apteki

Przykłady zobowiązań związanych z realizacją programów handlowych:

– Zobowiązania obrotowe. – Apteka ma obowiązek utrzymywania wyznaczonego poziomu

cen na określone produkty. Aby to osiągnąć często musi obniżać swoją marżę.

– Obce dla apteki podmioty zarządzają jej powierzchnią ekspozycyjną i reklamową.

– Apteka ma obowiązek dokonywać zakupu określonego asortymentu leków.

– Dodatkowo, dzięki programowi budowana jest np. baza danych o pacjentach na użytek firm zewnętrznych.

Warszawa - 17.04.2005 32

Wzmożona konkurencja cenowa

Negatywny wpływ na relacje pomiędzy aptekami :

– Apteki zmuszone są do konkurowania między sobą cenami wszystkich leków.

– Zawyżane są marże na innych produktach: - Podmioty gospodarcze uczestniczące w systemie dystrybucji

leków muszą odzyskać marżę oddaną w promocji, podnoszą więc ceny innych produktów.

- Aptekarz musi aktywnie śledzić ceny innych produktów, następuje nadmierna koncentracja nie na działalności merytorycznej – leczniczej w aptece lecz na działalności typowo handlowej.

Warszawa - 17.04.2005 33

Podsumowanie Mając powyższe na uwadze, stoimy u progu bardzo poważnych zmian na

rynku dystrybucji farmaceutyków już w 2005 roku.

Liczba aptek ogólnodostępnych przypuszczalnie będzie utrzymywała się na podobnym poziomie. Jedne powstaną, inne będą likwidowane lub zostaną przejęte. Licznie będą zakładane punkty apteczne. Wystąpią silne tendencje do tworzenia sieci aptecznych.

Potrzebna jest natychmiastowa nowelizacja polskiego prawa np. w celu ograniczenia rozwoju sieci aptecznych oraz wyniszczającej walki cenowej. Jedno i drugie zjawisko jest negatywne w skutkach perspektywicznych dla naszego społeczeństwa.

Na polskim rynku farmaceutycznym, w bieżącym roku kalendarzowym,

możemy być świadkami kilku spektakularnych transakcji kupna-sprzedaży dużych firm dystrybucyjnych.

Najprawdopodobniej zaistnieje system bezpośredniej sprzedaży leków.

Warszawa - 17.04.2005 34

Prezentację przygotowano na podstawie materiałów: Departamentu Polityki Lekowej Ministerstwa Zdrowia, firmy IMS Heathl Polska, Pracowni Badań Społecznych, Kamsoft sp.zoo, Pharma Expert sp.zoo, danych Głównego Urzędu Statystycznego i opracowań własnych.

Dziękuję za uwagę … Andrzej Wróbel