61
PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ PGS,TS LÊ HOÀNG NINH PGS,TS LÊ HOÀNG NINH VIỆN VỆ SINH-Y TẾ CÔNG VIỆN VỆ SINH-Y TẾ CÔNG CỘNG CỘNG

PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

Embed Size (px)

DESCRIPTION

PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ. PGS,TS LÊ HOÀNG NINH VIỆN VỆ SINH-Y TẾ CÔNG CỘNG. ĐẠI CƯƠNG. Tả là bệnh tiêu chảy cấp do nhiễm trùng đường ruột do Vibrio cholerea type 01 hoặc type 0139 - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢPHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

PGS,TS LÊ HOÀNG NINHPGS,TS LÊ HOÀNG NINH

VIỆN VỆ SINH-Y TẾ CÔNG VIỆN VỆ SINH-Y TẾ CÔNG CỘNGCỘNG

Page 2: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

ĐẠI CƯƠNGĐẠI CƯƠNG

Tả là bệnh tiêu chảy cấp do nhiễm trùng Tả là bệnh tiêu chảy cấp do nhiễm trùng đường ruột do Vibrio cholerea type 01 đường ruột do Vibrio cholerea type 01 hoặc type 0139hoặc type 0139

Chỉ có 20 % người nhiễm phát bệnh tiêu Chỉ có 20 % người nhiễm phát bệnh tiêu chảy nước cấp; và 10-20 % trong số tiêu chảy nước cấp; và 10-20 % trong số tiêu chảy nầy bị tiêu chảy mất nước nặng kèm chảy nầy bị tiêu chảy mất nước nặng kèm nôn mửanôn mửa

100 người nhiễm -> 20 t.chảy->1-2 nặng 100 người nhiễm -> 20 t.chảy->1-2 nặng nhập việnnhập viện

Tỷ suất chết/ mắc : 50 % cho đến < 1 % Tỷ suất chết/ mắc : 50 % cho đến < 1 %

Page 3: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

ĐẠI CƯƠNG ( t.t)ĐẠI CƯƠNG ( t.t) Lây truyền do phân có v.k tả làm nhiễm nước và Lây truyền do phân có v.k tả làm nhiễm nước và

thực phẩmthực phẩm Hiện nay trên toàn cầu thường bùng phát dưới Hiện nay trên toàn cầu thường bùng phát dưới

dạng tản phát ( sporadic) tại những nơi: hệ thống dạng tản phát ( sporadic) tại những nơi: hệ thống cung cấp nước, nhà vệ sinh, an toàn thực phẩm, cung cấp nước, nhà vệ sinh, an toàn thực phẩm, và thói quen vệ sinh kémvà thói quen vệ sinh kém

Thời kỳ ủ bệnh ngắn: 2 giờ-5 ngày nên số ca sẽ Thời kỳ ủ bệnh ngắn: 2 giờ-5 ngày nên số ca sẽ gia tăng nhanh chónggia tăng nhanh chóng

Không thể ngăn tả xâm nhập vào một vùng, khu Không thể ngăn tả xâm nhập vào một vùng, khu vực nào đó nhưng có thể ngăn chận sự lây lan vực nào đó nhưng có thể ngăn chận sự lây lan thông qua phát hiện ca bệnh sớm và xử lý đúng, thông qua phát hiện ca bệnh sớm và xử lý đúng, phù hợpphù hợp

Cần có sự phối hợp đáp ứng nhanh, hiệu quả Cần có sự phối hợp đáp ứng nhanh, hiệu quả

Page 4: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

ĐẠI CƯƠNG ( t.t)ĐẠI CƯƠNG ( t.t) Cải thiện hệ thống cung cấp nước, công trình vệ Cải thiện hệ thống cung cấp nước, công trình vệ

sinh, an toàn thực phẩm và làm cho cộng đồng có sinh, an toàn thực phẩm và làm cho cộng đồng có ý thức trong phòng ngừa tả là chiến lược tốt nhất ý thức trong phòng ngừa tả là chiến lược tốt nhất lâu dài phòng chống dịch tảlâu dài phòng chống dịch tả

Chiến lược mới: vaccin uống cho cộng đồng có Chiến lược mới: vaccin uống cho cộng đồng có nguy cơ cao bùng phát bệnh tảnguy cơ cao bùng phát bệnh tả

Việc sử dụng vaccin khi dịch và bệnh lưu hành địa Việc sử dụng vaccin khi dịch và bệnh lưu hành địa phương cần được đánh giá sâu hơnphương cần được đánh giá sâu hơn

WHO đang tiến hành đánh giá chủng ngừa đại trà WHO đang tiến hành đánh giá chủng ngừa đại trà nhằm bảo vệ dân số nguy cơ, đồng thời cũng còn nhằm bảo vệ dân số nguy cơ, đồng thời cũng còn cân nhắc : hậu cần, chi phí, thời gian, khả năng cân nhắc : hậu cần, chi phí, thời gian, khả năng sản xuất vaccin và các tiêu chí để triển khai sản xuất vaccin và các tiêu chí để triển khai chủng ngừa đại tràchủng ngừa đại trà

Page 5: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

1.1. Phát hiện bùng phát dịch:Phát hiện bùng phát dịch:A.Đánh giá sự bùng phátA.Đánh giá sự bùng phát

5 tiêu chí5 tiêu chí1.1. Ca đầu tiên được ghi nhận như thế nào?Ca đầu tiên được ghi nhận như thế nào?

h/t giám sát; phương tiện truyền thông, radio, h/t giám sát; phương tiện truyền thông, radio, nguồn chính thức/ bán chính thức khácnguồn chính thức/ bán chính thức khác

Kênh truyền thông báo cáo ca bệnh có tốt, vận Kênh truyền thông báo cáo ca bệnh có tốt, vận hành tốt không?hành tốt không?

2.2. Tại thời điểm khởi đầu cách nào để biết sự Tại thời điểm khởi đầu cách nào để biết sự bùng phát:bùng phát: Xảy ra đột ngột của bệnhXảy ra đột ngột của bệnh Sự gia tăng đều đặnSự gia tăng đều đặn Sự gia tăng đột ngột số ca bệnhSự gia tăng đột ngột số ca bệnh Số ca chết gia tăng bất thườngSố ca chết gia tăng bất thường

Page 6: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

1.Phát hiện bùng phát dịch:1.Phát hiện bùng phát dịch:A.Đánh giá sự bùng phátA.Đánh giá sự bùng phát

5 tiêu chí (tt)5 tiêu chí (tt)– 3. nền tảng nào để quyết định sự bùng phát:3. nền tảng nào để quyết định sự bùng phát:

1 ca1 ca 1 chùm ca1 chùm ca Tỷ suất mới mắc > dự kiếnTỷ suất mới mắc > dự kiến

– 4. thời gian để có các quyết định ( cấp địa 4. thời gian để có các quyết định ( cấp địa phương) nơi dịch xảy ra là bao lâu ( < 1 tuần)phương) nơi dịch xảy ra là bao lâu ( < 1 tuần)

– 5. Những hành động đầu tiên của cấp trung 5. Những hành động đầu tiên của cấp trung ương là gi?ương là gi?

Page 7: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

1.Phát hiện bùng phát dịch:1.Phát hiện bùng phát dịch:B.NB.Những đề nghị để cải thiện c. t chuẩn bịhững đề nghị để cải thiện c. t chuẩn bị

Kết luận rút ra từ hệ thống giám sát là Kết luận rút ra từ hệ thống giám sát là gi?gi?

Hệ thống giám sát có khả năng phát Hệ thống giám sát có khả năng phát hiện ra sự bùng phát không?hiện ra sự bùng phát không?

Cái gì là quan trọng nhất giúp cải thiện Cái gì là quan trọng nhất giúp cải thiện khả năng phát hiện sự bùng phát khả năng phát hiện sự bùng phát ( private, traditional healers)( private, traditional healers)

Những nguồn khác : hotline, journalist Những nguồn khác : hotline, journalist

Page 8: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

1.Phát hiện bùng phát dịch:1.Phát hiện bùng phát dịch:

1.1 xác định nhanh và đối phó nhanh1.1 xác định nhanh và đối phó nhanh– Đội chống dịchĐội chống dịch

1.2 Điều tra nguyên nhân : phương 1.2 Điều tra nguyên nhân : phương tiện lây truyền phải được điều tra và tiện lây truyền phải được điều tra và được xử lý bằng các biện pháp thích được xử lý bằng các biện pháp thích hợp:hợp:– Nước uống, nước đáNước uống, nước đá– Thực phẩm: trong và sau chuẩn bịThực phẩm: trong và sau chuẩn bị– Hải sản Hải sản – Rau và trái câyRau và trái cây

Page 9: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

2. Xác định sự bùng phát2. Xác định sự bùng phát( định nghĩa ca bệnh-kiểm nghiệm labo)( định nghĩa ca bệnh-kiểm nghiệm labo)

Đánh giá sự bùng phát: ( 6 tiêu chí)Đánh giá sự bùng phát: ( 6 tiêu chí)1.1. Chẩn đoán : Chẩn đoán :

Lâm sàngLâm sàng LaboLabo Lâm sàng + dịch tễLâm sàng + dịch tễ

2.2. Định nghĩa ca bệnh có được dùng để thu thập Định nghĩa ca bệnh có được dùng để thu thập thông tin thêm về ca bệnh, tử vong?thông tin thêm về ca bệnh, tử vong?

3.3. Ca xác định: lấu mẫu và vận chuyển mẫu?Ca xác định: lấu mẫu và vận chuyển mẫu?4.4. Xác định Labo mất bao lâu?Xác định Labo mất bao lâu?5.5. Lấy bao nhiêu mẫu?Lấy bao nhiêu mẫu?6.6. Tỷ lệ mẫu dương tínhTỷ lệ mẫu dương tính

Page 10: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

2.Xác định sự bùng phát2.Xác định sự bùng phát( định nghĩa ca bệnh-kiểm nghiệm labo)( định nghĩa ca bệnh-kiểm nghiệm labo)

1.1. Định nghĩa ca bệnh:Định nghĩa ca bệnh: Ca nghi ngờ:Ca nghi ngờ:

– Khu vực chưa có bệnh: 1 ca 5 years bị Khu vực chưa có bệnh: 1 ca 5 years bị tiêu chảy mất nước nặng / tử vong do tiêu chảy mất nước nặng / tử vong do tiêu chảy cấptiêu chảy cấp

– Khu vực dịch: 1 bệnh nhân 5 tuổi bị Khu vực dịch: 1 bệnh nhân 5 tuổi bị tiêu chảy cấp có hay không bị nôn óitiêu chảy cấp có hay không bị nôn ói

Ca xác định: Ca xác định: – Phân lập được Phân lập được V. choleraeV. cholerae 01 hay 0139 01 hay 0139

Page 11: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

2.Xác định sự bùng phát2.Xác định sự bùng phát( định nghĩa ca bệnh-kiểm nghiệm labo)( định nghĩa ca bệnh-kiểm nghiệm labo)

2. Xác định labo:2. Xác định labo:– Trị ngay không đợi k/qủa laboTrị ngay không đợi k/qủa labo– 2 days cần cho nuôi cấy2 days cần cho nuôi cấy– Serogroup of vibrio là gì ( 0 1 hay 0 159)Serogroup of vibrio là gì ( 0 1 hay 0 159)– Kháng sinh đồKháng sinh đồ

3. Số mẫu:3. Số mẫu:– 20-30 ca đầu cần xác định labo; không nhất thiếp phải 20-30 ca đầu cần xác định labo; không nhất thiếp phải

lấy mẫu tất cả các bệnh nhân khi đã xác định sự bùng lấy mẫu tất cả các bệnh nhân khi đã xác định sự bùng phát tả, tuy nhiên cần lưu ý lấy một số mẫu ngẫu nhiên phát tả, tuy nhiên cần lưu ý lấy một số mẫu ngẫu nhiên để đảm bảo độ nhạy kháng sinh và yếu tố bệnh sinh để đảm bảo độ nhạy kháng sinh và yếu tố bệnh sinh không thay đổikhông thay đổi

– Sau đó cần lấy khoảng 20 mẫu để xác định dịch kết thúc.Sau đó cần lấy khoảng 20 mẫu để xác định dịch kết thúc.– Nơi có tả nhưng chưa thành dịch thì tả có thể chiếm 5 % Nơi có tả nhưng chưa thành dịch thì tả có thể chiếm 5 %

tất cả các ca tiêu chảy cấptất cả các ca tiêu chảy cấp

Page 12: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

2.Xác định sự bùng phát2.Xác định sự bùng phát( định nghĩa ca bệnh-kiểm nghiệm labo)( định nghĩa ca bệnh-kiểm nghiệm labo)

4. Lấy mẫu:4. Lấy mẫu:– Mẫu phân cần lấy trước khi cho kháng sinh. Mẫu phân cần lấy trước khi cho kháng sinh.

Có nhiều cách lấy mẫu:Có nhiều cách lấy mẫu: Phân tươi ( cottom –tipped rectal swab soaked in Phân tươi ( cottom –tipped rectal swab soaked in

liquid stool, placed in steril plastic bags) chuyển liquid stool, placed in steril plastic bags) chuyển ngay tới la bo trong 2 giờngay tới la bo trong 2 giờ

Mo6o trường chuyên chở như Cary-Blair hay Mo6o trường chuyên chở như Cary-Blair hay peptone sẽ giữ mẫu được lâu hơnpeptone sẽ giữ mẫu được lâu hơn

Giấy lọc dìm trong phân cần để trong tube hay túi Giấy lọc dìm trong phân cần để trong tube hay túi nilong, nhỏ thêm 2 đến 3 giọt nước muối sinh lý để nilong, nhỏ thêm 2 đến 3 giọt nước muối sinh lý để giử ẩm. Không cần bảo quản lạnh trong thời gian giử ẩm. Không cần bảo quản lạnh trong thời gian vận chuyển tới labovận chuyển tới labo

Page 13: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

2.Xác định sự bùng phát2.Xác định sự bùng phát( định nghĩa ca bệnh-kiểm nghiệm labo)( định nghĩa ca bệnh-kiểm nghiệm labo)

4. Lấy mẫu:4. Lấy mẫu:– Môi trường chuyên chở Cary-Blair có thể để ở Môi trường chuyên chở Cary-Blair có thể để ở

nhiệt độ bên ngoài trong 1-2 năm. Môi trường nhiệt độ bên ngoài trong 1-2 năm. Môi trường nầy có thể dùng lâu nếu như không có hiện nầy có thể dùng lâu nếu như không có hiện tượng khô, bị nhiễm hay biến màutượng khô, bị nhiễm hay biến màu

– Dùng môi trường Cary-Blair:Dùng môi trường Cary-Blair: Làm ẩm que lấy phân trong môi trường Cary-BlairLàm ẩm que lấy phân trong môi trường Cary-Blair Đưa que vào hậu môn khoảng từ 2-3 cm và xoay trònĐưa que vào hậu môn khoảng từ 2-3 cm và xoay tròn Lấy que ra và quan sát xem có dính phân khôngLấy que ra và quan sát xem có dính phân không Đặt ngay que vào môi trường chuyên chở ( đạt xuống Đặt ngay que vào môi trường chuyên chở ( đạt xuống

tới đáy)tới đáy) Bẻ bỏ phần đã tiếp xúc với ngón tayBẻ bỏ phần đã tiếp xúc với ngón tay Đưa mẫu ngay đến labo (trong vòng 7 ngày), không Đưa mẫu ngay đến labo (trong vòng 7 ngày), không

cần giữ lạnhcần giữ lạnh

Page 14: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

3. TỔ CHỨC ĐÁP ỨNG3. TỔ CHỨC ĐÁP ỨNG( 6 tiêu chí)( 6 tiêu chí)

1.1. Có ban chỉ đạo chống dịch để theo dõi và ra các Có ban chỉ đạo chống dịch để theo dõi và ra các quyết định chống dịch ? Có liên ngành không?quyết định chống dịch ? Có liên ngành không?

2.2. Các phương tiện kiểm soát dịch:Các phương tiện kiểm soát dịch:1.1. Các quyết định pháp lý: cấm hội họp, kiểm tra về thực Các quyết định pháp lý: cấm hội họp, kiểm tra về thực

phẩm ở người chế biến, nhà hàngphẩm ở người chế biến, nhà hàng2.2. Có sự hổ trợ nào đối với khu vực bị ảnh hưởng không: Có sự hổ trợ nào đối với khu vực bị ảnh hưởng không:

kỹ thuật, nhân lực, trang bị…kỹ thuật, nhân lực, trang bị…3.3. Chiến dịch giáo dục sức khỏe không?phương tiện cấp Chiến dịch giáo dục sức khỏe không?phương tiện cấp

cứu từ quốc gia, tổ chức có kịp thời không?cứu từ quốc gia, tổ chức có kịp thời không?4.4. Thông tin kịp thời và có dùng các phương tiện truyền Thông tin kịp thời và có dùng các phương tiện truyền

thông không?thông không?5.5. Tổ chức huấn luyện như thế nào? ( giám sát và xử lý Tổ chức huấn luyện như thế nào? ( giám sát và xử lý

ca bệnh)ca bệnh)

Page 15: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

3. TỔ CHỨC ĐÁP ỨNG3. TỔ CHỨC ĐÁP ỨNG( 6 tiêu chí)( 6 tiêu chí)

3. Các đáp ứng được giám sát như thế nào:3. Các đáp ứng được giám sát như thế nào:– Có các báo cáo dịch tễ thường xuyên không?Có các báo cáo dịch tễ thường xuyên không?– Tác động của các hoạt động trên xu thế dịch Tác động của các hoạt động trên xu thế dịch

thế nào?thế nào?– Các điều tra thực địa có giúp nhận ra nguồn Các điều tra thực địa có giúp nhận ra nguồn

nhiễm không nhiễm không 4. Ai là người được chỉ định giám sát và lập tư 4. Ai là người được chỉ định giám sát và lập tư

liệu về các hoạt động kiểm soát dịchliệu về các hoạt động kiểm soát dịch5. Kế hoạch khẩn cấp chống tả đã có chưa?5. Kế hoạch khẩn cấp chống tả đã có chưa?6. Thông tin từ vùng dịch đến các cấp có trách 6. Thông tin từ vùng dịch đến các cấp có trách

nhiệm trong phòng chống dịch và ngược lại nhiệm trong phòng chống dịch và ngược lại có dễ dàng không?có dễ dàng không?

Page 16: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

4. QUẢN LÝ THÔNG TIN 4. QUẢN LÝ THÔNG TIN ( 5T.CHÍ)( 5T.CHÍ)

1.1. Có chiến lược để đưa những thông tin chính xác Có chiến lược để đưa những thông tin chính xác nhanh để chống la6i các loại tin đồn không?nhanh để chống la6i các loại tin đồn không?

– Lưu ý : tin đồn dê phát tán khi thông tin không đầy đủ Lưu ý : tin đồn dê phát tán khi thông tin không đầy đủ và kịp lúcvà kịp lúc

2.Có phương tiện truyền thông na2p góp phần vào 2.Có phương tiện truyền thông na2p góp phần vào kiểm soát dịch không?kiểm soát dịch không?

3. Ai là người được BYT chỉ định phát ngôn3. Ai là người được BYT chỉ định phát ngôn4. Có sự liên hệ tốt giữa các dịch vụ công cộng và 4. Có sự liên hệ tốt giữa các dịch vụ công cộng và

các tin tức không?các tin tức không?5. Có bất kỳ qui trình nào đánh giá tác động và sự 5. Có bất kỳ qui trình nào đánh giá tác động và sự

lan truyền thông tin không?lan truyền thông tin không?

Page 17: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

5. XỬ LÝ CA BỆNH5. XỬ LÝ CA BỆNH 6 TIÊU CHÍ CẦN XEM XÉT:6 TIÊU CHÍ CẦN XEM XÉT:

1.1. Có cây sơ đồ hướng dẫn điều trị cho nhân viên y tế ?Có cây sơ đồ hướng dẫn điều trị cho nhân viên y tế ?2.2. Cây sơ đồ có cung cấp thông tin rõ ràng giúp đánh giá Cây sơ đồ có cung cấp thông tin rõ ràng giúp đánh giá

độ mất nước, cung cấp thông tin rõ ràng về đề cương độ mất nước, cung cấp thông tin rõ ràng về đề cương điều trị theo tình trạng bệnh nhân không?điều trị theo tình trạng bệnh nhân không?

3.3. Kháng sinh có được dùng để điều trị ca nặng không? Kháng sinh có được dùng để điều trị ca nặng không? Bệnh nhân có nhận được điều trị nào khác không ngoài Bệnh nhân có nhận được điều trị nào khác không ngoài bù nước, thí dụ như dùng kháng sinh?bù nước, thí dụ như dùng kháng sinh?

4.4. Bệnh nhân và người nhà có được cung cấp thông tin về Bệnh nhân và người nhà có được cung cấp thông tin về cách phòng ngừa bệnh tại hộ gia đình và cho người cách phòng ngừa bệnh tại hộ gia đình và cho người xung quanh không?xung quanh không?

5.5. Bệnh nhân tả có được cách ly với các bệnh nhân khác Bệnh nhân tả có được cách ly với các bệnh nhân khác không?không?

6.6. Nhân viên y tế có thực hiện các biện pháp để tránh sự Nhân viên y tế có thực hiện các biện pháp để tránh sự lây nhiễm không như rửa tay, giường cách ly lây nhiễm không như rửa tay, giường cách ly

Page 18: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

5.1 BÙ NƯỚC5.1 BÙ NƯỚC

TÙY THEO TÌNH TRẠNG MẤT NƯỚC: TÙY THEO TÌNH TRẠNG MẤT NƯỚC: A,B, C bệnh nhân sẽ được bù nước A,B, C bệnh nhân sẽ được bù nước điện giải xác hợp ba72ng dịch truyền điện giải xác hợp ba72ng dịch truyền hay dịch uốnghay dịch uống

Dịch uống có thể dùng trong lúc Dịch uống có thể dùng trong lúc truyền dịch hay sau khi truyền dịchtruyền dịch hay sau khi truyền dịch

Cần giám sát bệnh nhân chặt chẻ Cần giám sát bệnh nhân chặt chẻ trong giai đoạn đầu của điều trịtrong giai đoạn đầu của điều trị

Page 19: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

5.1 BÙ NƯỚC5.1 BÙ NƯỚC Tình trạng mất nước Dấu hiệu Điều trịTình trạng mất nước Dấu hiệu Điều trị

– Nặng:Nặng: lơ mơ, lừ đừ, mắt mờ IV + lơ mơ, lừ đừ, mắt mờ IV + uống khó, không thể uống ORS +uống khó, không thể uống ORS + môi khô, độ chun giản da chậm KHÁNG SINHmôi khô, độ chun giản da chậm KHÁNG SINH không nước mắt ( trẻ em)không nước mắt ( trẻ em)

– Trung bình: Trung bình: dễ bị kích thích, khó chịu ORSdễ bị kích thích, khó chịu ORS mắt lừ đù, miệng khô GIÁM SÁT, mắt lừ đù, miệng khô GIÁM SÁT, khát, uống nước được THEO DÕIkhát, uống nước được THEO DÕI độ chun giản da chậm CHẶT CHẺđộ chun giản da chậm CHẶT CHẺ không nước mắt ( trẻ em) không nước mắt ( trẻ em)

– NHẸ:NHẸ: KHÔNG CÓ DẤU HIỆU NÀO Ở TRÊN ORS TẠI NHÀ KHÔNG CÓ DẤU HIỆU NÀO Ở TRÊN ORS TẠI NHÀ

Page 20: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

5.2 5.2 TRUYỀN DịCH CHO NHỮNG CA NĂNGTRUYỀN DịCH CHO NHỮNG CA NĂNG

Ringer lactate hay được dùngRinger lactate hay được dùng Normal saline hay ½ normal saline và Normal saline hay ½ normal saline và

glucose 5 % cũng có thể dùng, nhưng ORS glucose 5 % cũng có thể dùng, nhưng ORS Cần được cho cu2ngb lúc để thay thế điện Cần được cho cu2ngb lúc để thay thế điện giải bị mất. giải bị mất.

Chỉ dùng dung dịch glucose không thôi sẽ Chỉ dùng dung dịch glucose không thôi sẽ không hiệu quả trong điều trị mất nước ở không hiệu quả trong điều trị mất nước ở bệnh nhân tảbệnh nhân tả

Khi bệnh nhân không thể truyền tỉnh mạch Khi bệnh nhân không thể truyền tỉnh mạch được hat không thể uống đước thì có thể được hat không thể uống đước thì có thể cung cấp dung dịch ORS bằng ống nuôi, cung cấp dung dịch ORS bằng ống nuôi, ống nầy không được dùng nếu bệnh nhân ống nầy không được dùng nếu bệnh nhân hôn mê hôn mê

Page 21: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

5.3 KHÁNG SINH5.3 KHÁNG SINH CHỈ CHO KHÁNG SINH TRONG TRƯỜNG HỢP NẶNG NHẰM CHỈ CHO KHÁNG SINH TRONG TRƯỜNG HỢP NẶNG NHẰM

GIẢM HỘI CHỨNG VÀ TÌNH TRẠNG MANG TRÙNGGIẢM HỘI CHỨNG VÀ TÌNH TRẠNG MANG TRÙNG SỰ KHÁNG THUỐC HIỆN ĐANG TĂNG TẠI HẦU HẾT CÁC SỰ KHÁNG THUỐC HIỆN ĐANG TĂNG TẠI HẦU HẾT CÁC

NƯỚC: KHÁNG BACTRIM, TETRACYCLINENƯỚC: KHÁNG BACTRIM, TETRACYCLINE LABO CẦN GIÁM SÁT SỰ KHÁNG THUỐC KHI BẮT ĐẦU VÀ LABO CẦN GIÁM SÁT SỰ KHÁNG THUỐC KHI BẮT ĐẦU VÀ

TRONG SUỐT VỤ DỊCHTRONG SUỐT VỤ DỊCH DÙNG KHÁNG SINH ĐẠI TRÀ KHÔNG HIỆU QUẢ TRONG KIỂM DÙNG KHÁNG SINH ĐẠI TRÀ KHÔNG HIỆU QUẢ TRONG KIỂM

SOÁT DỊCH TẢSOÁT DỊCH TẢ HÓA DỰ PHÒNG ĐA75C HIỆU NHƯ MỘT LIỀU DOXYCYCLINE HÓA DỰ PHÒNG ĐA75C HIỆU NHƯ MỘT LIỀU DOXYCYCLINE

CÓ THỂ DÙNG CHO CÁC THÀNH VIÊN TRONG HỘ GIA ĐÌNH CÓ THỂ DÙNG CHO CÁC THÀNH VIÊN TRONG HỘ GIA ĐÌNH NHỮNG NGƯỜI CÙNG ĂN CÙNG SINH HOẠT VỚI BỆNH NHỮNG NGƯỜI CÙNG ĂN CÙNG SINH HOẠT VỚI BỆNH NHÂNNHÂN

HÓA DỰ PHÒNG CÓ THỂ DÙNG TRONG TRƯỜNG HỢP DỊCH HÓA DỰ PHÒNG CÓ THỂ DÙNG TRONG TRƯỜNG HỢP DỊCH XẢY RA TRONG MỘT CỘNG ĐỒNG QUÁ GẦN GỦI NHAU NHƯ XẢY RA TRONG MỘT CỘNG ĐỒNG QUÁ GẦN GỦI NHAU NHƯ TRONG NHÀ GIAMTRONG NHÀ GIAM

Page 22: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

5.4 GIÁO DỤC SỨC KHỎE5.4 GIÁO DỤC SỨC KHỎE

Thông điệp quan trọng nhất để Thông điệp quan trọng nhất để phòng tả cho các thành viện gia đình phòng tả cho các thành viện gia đình là:là:– Rửa tay sau khi chăm sóc , đụng chạn Rửa tay sau khi chăm sóc , đụng chạn

tới bệnh nhân, phân, chất nôn hay quần tới bệnh nhân, phân, chất nôn hay quần áo của họáo của họ

– Cần tuyệt đối tránh làm lây nhiễm Cần tuyệt đối tránh làm lây nhiễm nguồn nước do giặt quần áo, đồ dùng nguồn nước do giặt quần áo, đồ dùng của bệnh nhâncủa bệnh nhân

Page 23: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

6. GIẢM TỬ VONG6. GIẢM TỬ VONG7 tiêu chí cần xem xét, đánh 7 tiêu chí cần xem xét, đánh

giágiá1.1. Chỉ số case-fatality rate ( suất chết-mắc) có được tính Chỉ số case-fatality rate ( suất chết-mắc) có được tính

chưa? Có những bias nào không khi tính chỉ số nầy?chưa? Có những bias nào không khi tính chỉ số nầy?2.2. Khi CFR > 1 % cần lý giải, tìm những lý do như:Khi CFR > 1 % cần lý giải, tìm những lý do như:

Bệnh nhân không đến được cơ sở y tế?Bệnh nhân không đến được cơ sở y tế? Xử lý bệnh nhân không tốt?Xử lý bệnh nhân không tốt? Có suy dinh dưỡng kèm theo không?Có suy dinh dưỡng kèm theo không? Độc lực/ nguồn nhiễm mạnhĐộc lực/ nguồn nhiễm mạnh

3.3. Nhân viên y tế có được huấn kuye65n điều trị không?Nhân viên y tế có được huấn kuye65n điều trị không?4.4. Dịch truyền, ORS, kháng sinh có sẳn không?Dịch truyền, ORS, kháng sinh có sẳn không?5.5. Có đơn vị điều trị tả riêng biệt để xử lý nhanh, đúng và Có đơn vị điều trị tả riêng biệt để xử lý nhanh, đúng và

kịp thời cho bệnh nhân không?kịp thời cho bệnh nhân không?6.6. Việc theo dõi bệnh nhân nặng có chặt chẻ, phù hợp Việc theo dõi bệnh nhân nặng có chặt chẻ, phù hợp

không: mạch, độ mất nước. Hô hấp, sốt, nước tiểukhông: mạch, độ mất nước. Hô hấp, sốt, nước tiểu7.7. Có đơn vị điều trị tả và có góc ORS để bệnh nhân dễ tiếp Có đơn vị điều trị tả và có góc ORS để bệnh nhân dễ tiếp

cận không? Có rào cản nào không: địa dư, văn hóa, kinh cận không? Có rào cản nào không: địa dư, văn hóa, kinh tế, tôn giáo..tế, tôn giáo..

Page 24: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

6.1 TỶ SUẤT CHẾT/ MẮC ( CFR)6.1 TỶ SUẤT CHẾT/ MẮC ( CFR)

CFR > 1 % ĐƯỢC XEM LÀ CAO, CFR > 1 % ĐƯỢC XEM LÀ CAO, nhưng ở nông thôn hay những vùng nhưng ở nông thôn hay những vùng xa, hẻo lánh có khi lên đến 20 %.xa, hẻo lánh có khi lên đến 20 %.

Khi > 5 % cần điều tra để có những Khi > 5 % cần điều tra để có những can thiệp điều chỉnh kịp thời. Cũng can thiệp điều chỉnh kịp thời. Cũng cần lưu ý loại ra các sai lệch hệ cần lưu ý loại ra các sai lệch hệ thống ( bias) như tính non số mắc, thống ( bias) như tính non số mắc, tính già số chết do những nguyên tính già số chết do những nguyên nhân khác…nhân khác…

Page 25: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

6.2 NHÂN VIÊN TẠI6.2 NHÂN VIÊN TẠI ĐƠN VỊ ĐIỀU TRỊ TẢ ĐƠN VỊ ĐIỀU TRỊ TẢ

CẦN CÒ MỘT SỐ GIỪNG ĐƯỢC BỐ CẦN CÒ MỘT SỐ GIỪNG ĐƯỢC BỐ TRÍ RIÊNG BIỆT TRONG BỆNH VIỆN, TRÍ RIÊNG BIỆT TRONG BỆNH VIỆN, HAY HÌNH THÀNH MỘT ĐƠN VỊ HAY HÌNH THÀNH MỘT ĐƠN VỊ CHUYÊN BIỆT TRONG TÌNH HUỐNG CHUYÊN BIỆT TRONG TÌNH HUỐNG KHẨN CẤPKHẨN CẤP

PHẢI TRỰC 24/24 GIỜPHẢI TRỰC 24/24 GIỜ XOAY VÒNG NHÂN VIÊN TRONG ĐƠN XOAY VÒNG NHÂN VIÊN TRONG ĐƠN

VỊ NẦYVỊ NẦY

Page 26: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

6.3 GÓC ORT6.3 GÓC ORT

Công đồng cần được giào dục, huấn Công đồng cần được giào dục, huấn luyện tầm quan trọng của ORS và luyện tầm quan trọng của ORS và đến trung tâm y tế sớm, nhanh.đến trung tâm y tế sớm, nhanh.

Khi khó tới trung tâm y tế cần có tiểu Khi khó tới trung tâm y tế cần có tiểu đơn vị ( góc) ORT để xử lý những ca đơn vị ( góc) ORT để xử lý những ca nhẹ và trung bình. nhẹ và trung bình.

Người dân cần được thông báo những Người dân cần được thông báo những trường hợp nặng cần chuyển to71u trường hợp nặng cần chuyển to71u đơn vị điều trị tả chuyên biệtđơn vị điều trị tả chuyên biệt

Page 27: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

6.3 GÓC ORT6.3 GÓC ORT

Khu vực thành thị:Khu vực thành thị:– CTU ĐƠN VỊ ĐIỀU TRỊ CÁC CA NẶNG.CTU ĐƠN VỊ ĐIỀU TRỊ CÁC CA NẶNG.– ORT CHO CA NHẸ VÀ NGƯỜI DÂN DỄ TỚIORT CHO CA NHẸ VÀ NGƯỜI DÂN DỄ TỚI– CẦN LẬP HỒ SƠ CA BỆNH ĐẦY ĐỦCẦN LẬP HỒ SƠ CA BỆNH ĐẦY ĐỦ

Khu vực nông thôn, ngoại thành:Khu vực nông thôn, ngoại thành:– Khó tới cơ sở y tế/ bệnh việnKhó tới cơ sở y tế/ bệnh viện– Đơn vị CTU/ góc ORT là rất quan trọng trong Đơn vị CTU/ góc ORT là rất quan trọng trong

điều trịđiều trị– Vị trí của CTU tùy theo tỷ suất tấn công Vị trí của CTU tùy theo tỷ suất tấn công

( attack rate)( attack rate)

Page 28: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

6.4 6.4 THEO DÕI BỆNH NHÂN TẢ THEO DÕI BỆNH NHÂN TẢ NẶNGNẶNG

THEO DÕI VÀ ĐÁNH GIÁ BỆNH NHÂN NĂNG THEO THEO DÕI VÀ ĐÁNH GIÁ BỆNH NHÂN NĂNG THEO CÁC TIÊU CHÍ SAU ĐÂY:CÁC TIÊU CHÍ SAU ĐÂY:– MạchMạch– Dấu hiệu mất nướcDấu hiệu mất nước– Số lần và tính chất phânSố lần và tính chất phân– Nhịp thởNhịp thở– Nhiệt độ9 thường bệnh hha6n tả không sốt mà nếu có Nhiệt độ9 thường bệnh hha6n tả không sốt mà nếu có

sốt thì thường có phối hợp với bệnh cảnh khác t.dụ sốt sốt thì thường có phối hợp với bệnh cảnh khác t.dụ sốt rét…rét…

– Nước tiểu ( có hay không)Nước tiểu ( có hay không)– Tỉnh hay lơ mơ, mê…Tỉnh hay lơ mơ, mê…

Lư ý biến chứng: phù phổi nếu truyền dịch thái Lư ý biến chứng: phù phổi nếu truyền dịch thái quá, suy thận nếu dịch truyền quá ít; giảm đường quá, suy thận nếu dịch truyền quá ít; giảm đường huyết và kali huyết ở những trẻ bị suy dinh dưỡng huyết và kali huyết ở những trẻ bị suy dinh dưỡng mà chỉ được bù dịch với Ringer lactatemà chỉ được bù dịch với Ringer lactate

Page 29: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

7. PHƯƠNG TIỆN VỆ SINH 7. PHƯƠNG TIỆN VỆ SINH TẠI CƠ SỞ Y TẾ ( 7 TIÊU CHÍ)TẠI CƠ SỞ Y TẾ ( 7 TIÊU CHÍ)

1.1. Đơn vị điều trị tả có gần và làm nhiễm cho cộng đồng Đơn vị điều trị tả có gần và làm nhiễm cho cộng đồng không?không?

2.2. Có dụng cụ, phương tiện rửa tay tại bộ phận/ đơn vị điều Có dụng cụ, phương tiện rửa tay tại bộ phận/ đơn vị điều trị tả không?trị tả không?

3.3. Đơn vị điều trị tả có tổ chức thành 4 khu vực không? Chọn Đơn vị điều trị tả có tổ chức thành 4 khu vực không? Chọn lọc và thăm khám; nhập viện; khu vực đie762u trị ORS, lọc và thăm khám; nhập viện; khu vực đie762u trị ORS, và khu trung gian ( nhà bếp, trang thiết bị)và khu trung gian ( nhà bếp, trang thiết bị)

4.4. Phân và chất nôn có dụng cụ chứa và để nơi an toàn Phân và chất nôn có dụng cụ chứa và để nơi an toàn không? Có cầu tiêu riêng cho bệnh nhân tả tách biệt với không? Có cầu tiêu riêng cho bệnh nhân tả tách biệt với bệnh nhân khác không?bệnh nhân khác không?

5.5. Nước có đủ dùng cho nhu cầu sinh hoạt hàng ngày của Nước có đủ dùng cho nhu cầu sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân không? ( 50 lít/ người/ ngày)bệnh nhân không? ( 50 lít/ người/ ngày)

6.6. Cầu tiêu, quần áo, đồ dùng khác của bệnh nhạn có được Cầu tiêu, quần áo, đồ dùng khác của bệnh nhạn có được tẩy uế sát trùng phù hợp không?tẩy uế sát trùng phù hợp không?

7.7. Các vật dụng chuyên biệt cho bệnh nhân tả sẳn có Các vật dụng chuyên biệt cho bệnh nhân tả sẳn có không?không?

Page 30: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

7.1 ĐƠN VỊ ĐIỀU TRỊ TẢ 7.1 ĐƠN VỊ ĐIỀU TRỊ TẢ ( CTU)( CTU)

CTU nơi chăm sóc và là nơi hạn chế CTU nơi chăm sóc và là nơi hạn chế tối đa tiếp xúc để bảo vệ người dân. tối đa tiếp xúc để bảo vệ người dân.

CTU : Nên có hàng rào bảo CTU : Nên có hàng rào bảo ve65d9e63 giảm tối đa mọi sự tiếp ve65d9e63 giảm tối đa mọi sự tiếp xúcxúc

Page 31: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

7.2. BẢY CHỨC NĂNG CTU7.2. BẢY CHỨC NĂNG CTU

1.1. Phân loại và đánh giá bệnh nhân: đăng ký, đánh giá Phân loại và đánh giá bệnh nhân: đăng ký, đánh giá độ mất nướcđộ mất nước

2.2. Điều trị: giường nằm, của hàng thuốc, khu vực Điều trị: giường nằm, của hàng thuốc, khu vực chuẩn bị ORSchuẩn bị ORS

3.3. Chăm sóc bệnh nhân: bù nước, vệ sinh, nuôi ăn Chăm sóc bệnh nhân: bù nước, vệ sinh, nuôi ăn 4.4. Dự phòng và vệ sinh: nhà bếp nấu thức ăn, xử lý Dự phòng và vệ sinh: nhà bếp nấu thức ăn, xử lý

nước, pha chế dung dịch sát khuẩn, ghia85t quần nước, pha chế dung dịch sát khuẩn, ghia85t quần áo…áo…

5.5. Giáo dục sức khỏe: bên trong CTU và tại nhà bệnh Giáo dục sức khỏe: bên trong CTU và tại nhà bệnh nhân do hha6n viên sức khỏe cộng đồngnhân do hha6n viên sức khỏe cộng đồng

6.6. Xử lý chất thảy và thanh khiết môi trường: xử lý Xử lý chất thảy và thanh khiết môi trường: xử lý những chất thải bỏ; làm sạch và thanh trùng CTUnhững chất thải bỏ; làm sạch và thanh trùng CTU

7.7. An ninh: giám sát thông tin, có rào cản bà bảo vệ An ninh: giám sát thông tin, có rào cản bà bảo vệ

Page 32: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

7.3 KHỬ KHUẨN QUẦN ÁO, ĐỒ 7.3 KHỬ KHUẨN QUẦN ÁO, ĐỒ DÙNG BỆNH NHÂNDÙNG BỆNH NHÂN

Quần áo, đồ dùng của bệnh nhân có Quần áo, đồ dùng của bệnh nhân có thể được khử khuẩn bằng quấy đều thể được khử khuẩn bằng quấy đều chúng 5 phút trong nước đun sôi. chúng 5 phút trong nước đun sôi. Nệm ngủ… có thể được sa12t khuẩn Nệm ngủ… có thể được sa12t khuẩn bằng phơi khô dưới ánh nắng mặt bằng phơi khô dưới ánh nắng mặt trời ( xem phụ lục 4)trời ( xem phụ lục 4)

Page 33: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

8. SỰ THAM GIA CỦA CỘNG 8. SỰ THAM GIA CỦA CỘNG ĐỒNG ( 9 TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ)ĐỒNG ( 9 TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ)

1.1. Giáo dục sức khỏe có được thực hiện nhằm kiểm soát sự bùng Giáo dục sức khỏe có được thực hiện nhằm kiểm soát sự bùng phát dịch không?phát dịch không?

2.2. Thông điệp truyền đi có được minh họa, hướng dẫn cụ thể Thông điệp truyền đi có được minh họa, hướng dẫn cụ thể không?( chlor hóa nước, chuẩn bị pha chế d.d ORS)không?( chlor hóa nước, chuẩn bị pha chế d.d ORS)

3.3. Thông điệp có cụ thể, rõ ràng khi đưa tới cộng đồng không?Thông điệp có cụ thể, rõ ràng khi đưa tới cộng đồng không?4.4. Thông điệp được đưa tới cộng đồng hay các lãnh đạo cộng đồng Thông điệp được đưa tới cộng đồng hay các lãnh đạo cộng đồng

sao cho đạt đến số lượng tối đa người trong cộng đồng để làm sao cho đạt đến số lượng tối đa người trong cộng đồng để làm thay đổi hành vi của họ..thay đổi hành vi của họ..

5.5. Thông điệp có phù hợp với văn hóa địa phương về phòng chống Thông điệp có phù hợp với văn hóa địa phương về phòng chống bệnh tả và khả năng ứng dụng của cộng đồng? Xà phòng sẳn có bệnh tả và khả năng ứng dụng của cộng đồng? Xà phòng sẳn có không? Tro có thể thay thế để rửa tay không?không? Tro có thể thay thế để rửa tay không?

6.6. Có những hổ trở nào khuyến khích sử dụng cầu tiêu không?Có những hổ trở nào khuyến khích sử dụng cầu tiêu không?7.7. Có hành động nào phát hiện chủ động ca bệnh không?Có hành động nào phát hiện chủ động ca bệnh không?8.8. Có những thông điệp nào cho bệnh nhân và thân nhân của họ Có những thông điệp nào cho bệnh nhân và thân nhân của họ

tại cơ sở điều trị không?tại cơ sở điều trị không?9.9. Nhân viên y tế có thể đưa những thông tin giáo dục xác hợp Nhân viên y tế có thể đưa những thông tin giáo dục xác hợp

không? không?

Page 34: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

8.1 CHIẾN DỊCH GIÁO DỤC SỨC 8.1 CHIẾN DỊCH GIÁO DỤC SỨC KHỎE TRONG SUỐT VỤ BÙNG PHÁTKHỎE TRONG SUỐT VỤ BÙNG PHÁT Dịch có thể được kiểm soát nhanh nếu Dịch có thể được kiểm soát nhanh nếu

cộng đồng hiểu và tham gia hạn chế sự lây cộng đồng hiểu và tham gia hạn chế sự lây lan. Giáo dục là biện pháp quan trọng giúp lan. Giáo dục là biện pháp quan trọng giúp , làm cộng đồng tham gia., làm cộng đồng tham gia.– Lựa chọn phương tiện tốt nhất để phát tán Lựa chọn phương tiện tốt nhất để phát tán

thông điệpthông điệp– Cho thông tin rõ ràng nhưng không quá nhiều Cho thông tin rõ ràng nhưng không quá nhiều

thông tinthông tin– Thông tin phải phù hợp với văn hóa, kinh tế, xã Thông tin phải phù hợp với văn hóa, kinh tế, xã

hội của cộng đồng làm họ thay đổi hành vi của hội của cộng đồng làm họ thay đổi hành vi của họ.họ.

– Tổ chức nói chuyện tại những nơi mà người dân Tổ chức nói chuyện tại những nơi mà người dân chờ đợi như cơ sở y tế, tiệp cắt tócchờ đợi như cơ sở y tế, tiệp cắt tóc

Page 35: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

8.2 TÌM KIẾM CHỦ ĐỘNG CA 8.2 TÌM KIẾM CHỦ ĐỘNG CA BỆNHBỆNH

Hoạt động tìm ca bệnh chủ động Hoạt động tìm ca bệnh chủ động trong cộng đổng nên được tổ chức trong cộng đổng nên được tổ chức nhằm:nhằm:– Phát hiện ca tả ngay giai đoạn sớmPhát hiện ca tả ngay giai đoạn sớm– Tham vấn/ khuyên thành viên gia đình Tham vấn/ khuyên thành viên gia đình

và cộng đồng để họ khỏi phải nhiễm và cộng đồng để họ khỏi phải nhiễm bệnhbệnh

Page 36: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

8.3 THÔNG ĐIỆP QUAN 8.3 THÔNG ĐIỆP QUAN TRỌNGTRỌNG

Đến ngay cơ sở y tế nếu bị tiêu chảy Đến ngay cơ sở y tế nếu bị tiêu chảy cấpcấp

Dùng ORS tại nhà và trong suốt trên Dùng ORS tại nhà và trong suốt trên đường đi đến cơ sở y tếđường đi đến cơ sở y tế

Rửa tay trước khi nấu ăn, trước khi ăn Rửa tay trước khi nấu ăn, trước khi ăn và sau khi đi tiêuvà sau khi đi tiêu

Ăn thức ăn được nấu chínĂn thức ăn được nấu chín Uống nước an toàn( nước sôi để nguội)Uống nước an toàn( nước sôi để nguội)

Page 37: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

9. KIỂM SOÁT MÔI TRƯỜNG9. KIỂM SOÁT MÔI TRƯỜNGNƯỚC AN TOÀN ( 10 TIÊU CHÍ)NƯỚC AN TOÀN ( 10 TIÊU CHÍ)

1.1. Đã xác định nguồn nước nào bị nhiễm chưa?Đã xác định nguồn nước nào bị nhiễm chưa?2.2. Nguồn nước nầy có được khử khuẩn suốt vụ dịch không?Nguồn nước nầy có được khử khuẩn suốt vụ dịch không?3.3. Nếu nước giếng được chlor hóa thì nước giếng nầy có được giám Nếu nước giếng được chlor hóa thì nước giếng nầy có được giám

sát theo dõi chlor dư đều đặn không?sát theo dõi chlor dư đều đặn không?4.4. Giải pháp nào được đề nghị nhằm tránh ô nhiễm nguồn nướcGiải pháp nào được đề nghị nhằm tránh ô nhiễm nguồn nước5.5. Nếu việc chlor hóa nguồn nước không thực hiện được thì có Nếu việc chlor hóa nguồn nước không thực hiện được thì có

chương trình nước an toàn nào được thực hiện tại hộ gia đình chương trình nước an toàn nào được thực hiện tại hộ gia đình không?không?

6.6. Hóa chất để khử khuẩn nước có tại địa phương với giá cả hợp lý Hóa chất để khử khuẩn nước có tại địa phương với giá cả hợp lý không?không?

7.7. Có bất kỳ hệ thống nào cung cấp nước an toàn cho cộng đồng có Có bất kỳ hệ thống nào cung cấp nước an toàn cho cộng đồng có nguy cơ cao trong suốt vụ dịch không?nguy cơ cao trong suốt vụ dịch không?

8.8. Dân chúng có nhận được nước an toàn tối thiểu 20 lít/ người/ Dân chúng có nhận được nước an toàn tối thiểu 20 lít/ người/ ngày không?ngày không?

9.9. Nhạn viên y tế có huấn luyện người dân địa phương kỹ thuật sát Nhạn viên y tế có huấn luyện người dân địa phương kỹ thuật sát khuẩn và vệ sinh không?khuẩn và vệ sinh không?

10.10. Cộng đồng dân cư có được thông báo các biện pháp ngừa ô Cộng đồng dân cư có được thông báo các biện pháp ngừa ô nhiễm nguồn nước không?nhiễm nguồn nước không?

Page 38: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

9.1 CÁC DẠNG NƯỚC UỐNG Ở 9.1 CÁC DẠNG NƯỚC UỐNG Ở CỘNG ĐỒNGCỘNG ĐỒNG

Nước máy, mưa, ao hồ, giếng, sông, Nước máy, mưa, ao hồ, giếng, sông, xe bồn. Những nguồn nầy có thể bị xe bồn. Những nguồn nầy có thể bị nhiễm khi tiếp xúc với:nhiễm khi tiếp xúc với:– Tay, bộ phận cơ thể người có p/k tả cho Tay, bộ phận cơ thể người có p/k tả cho

dù không có triệu chứng lâm sàngdù không có triệu chứng lâm sàng– Nhiễm từ các vật liệu khác như quần áo, Nhiễm từ các vật liệu khác như quần áo,

vật dụng, đồ dùng người có p/k tảvật dụng, đồ dùng người có p/k tả– Chất liệu/ cầu tiêu chứa phân thấm nhập Chất liệu/ cầu tiêu chứa phân thấm nhập

vào giếng khi cách giếng dưới 30 métvào giếng khi cách giếng dưới 30 mét

Page 39: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

9.2 GIẾNG BỊ Ô NHIỄM9.2 GIẾNG BỊ Ô NHIỄM

Nguồn nước không được bảo vệ thường rất Nguồn nước không được bảo vệ thường rất dễ bị ô nhiễm. Do vậy việc bảo vệ cần đặt dễ bị ô nhiễm. Do vậy việc bảo vệ cần đặt ra ngay từ lúc đào giếngra ngay từ lúc đào giếng

Xử lý nguồn nước ô nhiễm là cách tốt nhất Xử lý nguồn nước ô nhiễm là cách tốt nhất ngăn chận sự lây truyền tả ra cộng đồng. ngăn chận sự lây truyền tả ra cộng đồng. Lượng chlor dư 0,5 mg/lít ( phụ lục 7)Lượng chlor dư 0,5 mg/lít ( phụ lục 7)

Khi nguồn nước quá đục cần lọc trước khi Khi nguồn nước quá đục cần lọc trước khi khử khuẩnkhử khuẩn

Lọc và khử khuẩn bằng chlor nên làm tại Lọc và khử khuẩn bằng chlor nên làm tại hộ gia đìnhhộ gia đình

Page 40: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

9.3 CUNG CẤP NƯỚC AN 9.3 CUNG CẤP NƯỚC AN TOÀNTOÀN

1.1. Tình trạng và thực hành lấy, tồn trử góp Tình trạng và thực hành lấy, tồn trử góp phần vào sự an toàn của nguồn nước. Có phần vào sự an toàn của nguồn nước. Có bằng chứng cho thấy rằng vật chứa miệng bằng chứng cho thấy rằng vật chứa miệng hẹp thì an toàn hơn vật chứa miệng rộng. hẹp thì an toàn hơn vật chứa miệng rộng. Nước uống tốt hơn là được rót ra chứ không Nước uống tốt hơn là được rót ra chứ không phải để vật múc vào vật chứa để lấy nước phải để vật múc vào vật chứa để lấy nước ra.ra.

2.2. Nồng độ của chlor trong xử lý nước thay Nồng độ của chlor trong xử lý nước thay đổi tùy theo mục đích, nước uống, nước đổi tùy theo mục đích, nước uống, nước giặt quần áo, nước rửa tay, hay các vật giặt quần áo, nước rửa tay, hay các vật dụng khác ( phụ lục 4)dụng khác ( phụ lục 4)

Page 41: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

9.4 XỬ LÝ NƯỚC TẠI HỘ GIA 9.4 XỬ LÝ NƯỚC TẠI HỘ GIA ĐÌNHĐÌNH

CÓ NHIỀU PHƯƠNG PHÁP KHÁC CÓ NHIỀU PHƯƠNG PHÁP KHÁC NHAU NHƯ:NHAU NHƯ:– Đun sôiĐun sôi– Chlor hóaChlor hóa– Diệt khuẩn bằng UV + nhiệt độDiệt khuẩn bằng UV + nhiệt độ– UV bằng đènUV bằng đèn– Lắng +lọc + chlor hóaLắng +lọc + chlor hóa– ( phụ lục 5)( phụ lục 5)

Page 42: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

10. KIỂM SOÁT MÔI TRƯỜNG:10. KIỂM SOÁT MÔI TRƯỜNG: AN TOÀN THỰC PHẨM ( 7 TIÊU AN TOÀN THỰC PHẨM ( 7 TIÊU

CHÍ)CHÍ)1.1. Nước dùng cho người bán thức ăn đường phố có phù hợp Nước dùng cho người bán thức ăn đường phố có phù hợp

không: đủ lượng, chất cho uống, rửa thực phẩm, rửa tay, không: đủ lượng, chất cho uống, rửa thực phẩm, rửa tay, rủa dụng cụ?rủa dụng cụ?

2.2. Có bất kỳ điều luật nào để đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh tối Có bất kỳ điều luật nào để đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh tối thiểu cho người nấu ăn trong suốt vụ dịch. Có kiểm tra thiểu cho người nấu ăn trong suốt vụ dịch. Có kiểm tra thực hành vệ sinh tay?thực hành vệ sinh tay?

3.3. Thức ăn đường phố có bị cấm trong thời gian dịch không?, Thức ăn đường phố có bị cấm trong thời gian dịch không?, nhà hàng có bị đóng cửa không?nhà hàng có bị đóng cửa không?

4.4. Có điều lệ nào qui định mức độ tối thiểu để đảm bảo thực Có điều lệ nào qui định mức độ tối thiểu để đảm bảo thực phẩm bán ở chợ là vệ sinh không?phẩm bán ở chợ là vệ sinh không?

5.5. Có bất kỳ loại hải sản sống hay rau sống được dùng Có bất kỳ loại hải sản sống hay rau sống được dùng không ?không ?

6.6. Có bảng ghi chú nào của người bán động vật sống, tiêu Có bảng ghi chú nào của người bán động vật sống, tiêu thụ ngay ghi ra cho cộng đồng biết rằng ăn những sản thụ ngay ghi ra cho cộng đồng biết rằng ăn những sản phẩm nầy có những nguy cơ về sức khỏe của họ không?phẩm nầy có những nguy cơ về sức khỏe của họ không?

7.7. Dụng cụ làm cầu tiêu và dụng cụ rửa tay có sẳn trên thị Dụng cụ làm cầu tiêu và dụng cụ rửa tay có sẳn trên thị trường địa phương không?trường địa phương không?

Page 43: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

10.1 CÁC NGUỒN NHIỄM 10.1 CÁC NGUỒN NHIỄM CHUNGCHUNG

1.1. Nước uống bị nhiễm tại nguồn từ phân người Nước uống bị nhiễm tại nguồn từ phân người bệnh, người mang trùngbệnh, người mang trùng

2.2. Nước đá làm từ nước bị nhiễmNước đá làm từ nước bị nhiễm3.3. Dụng cụ nấu ăn được rửa bằng nước ô nhiễmDụng cụ nấu ăn được rửa bằng nước ô nhiễm4.4. Thực phẩm bị nhiễm trong và sau khi chuẩn Thực phẩm bị nhiễm trong và sau khi chuẩn

bịbị5.5. Hải sản từ nguồn nước bị nhiễm ăn sống hay Hải sản từ nguồn nước bị nhiễm ăn sống hay

nấu không đủ chín hay bị nhiễm trong quá nấu không đủ chín hay bị nhiễm trong quá trình chuẩn bị thức ăntrình chuẩn bị thức ăn

6.6. Rau củ quả ăn sop61ng hay bị nhiễm trong Rau củ quả ăn sop61ng hay bị nhiễm trong quá trình rửa và chuẩn bịquá trình rửa và chuẩn bị

Page 44: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

10.2 THỰC PHẨM CÓ TÍNH 10.2 THỰC PHẨM CÓ TÍNH ACID VÀ NUÔI ĂN TRẺ NHỎACID VÀ NUÔI ĂN TRẺ NHỎ

Thực phẩm có tính acid như chanh, Thực phẩm có tính acid như chanh, cà chua, yaourt, sửa lên men giúp cà chua, yaourt, sửa lên men giúp ngăn chận sự phát triển Vibrio ngăn chận sự phát triển Vibrio choleraecholerae

Sửa mẹ vẫn tiếp tục cho trẻ còn bú Sửa mẹ vẫn tiếp tục cho trẻ còn bú khi trẻ bị tiêu chảykhi trẻ bị tiêu chảy

Page 45: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

11. KIỂM SOÁT MÔI TRƯỜNG: 11. KIỂM SOÁT MÔI TRƯỜNG: CẢI THIỆN VỆ SINH NGOẠI CẢNH( 6 TIÊU CHÍ)CẢI THIỆN VỆ SINH NGOẠI CẢNH( 6 TIÊU CHÍ)

1.1. Bao nhiêu % dân số có cầu tiêu hợp vệ sinhBao nhiêu % dân số có cầu tiêu hợp vệ sinh2.2. Có hệ thống xử lý phân và các chất thải khác Có hệ thống xử lý phân và các chất thải khác

hợp vệ sinh không?hợp vệ sinh không?3.3. Công trình vệ sinh có bị hư hại sau lũ lụt hay Công trình vệ sinh có bị hư hại sau lũ lụt hay

những thảm họa khác không?những thảm họa khác không?4.4. Có khả năng công trình vệ sinh nào đó làm Có khả năng công trình vệ sinh nào đó làm

nhiễm bẩn nguồn nước không?nhiễm bẩn nguồn nước không?5.5. Có cung cấp các dịch vụ vệ sinh cho dân số Có cung cấp các dịch vụ vệ sinh cho dân số

nguy cơ cao không?nguy cơ cao không?6.6. Nhân viên y tế có được huấn luyện để người dân Nhân viên y tế có được huấn luyện để người dân

có hành vi tốt trong phòng chống tả không?có hành vi tốt trong phòng chống tả không?

Page 46: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

11.1 Cải thiện công trình vệ 11.1 Cải thiện công trình vệ sinhsinh

Dân chúng phải có được các công Dân chúng phải có được các công trình vệ sinh, hợp vệ sinh: như cầu trình vệ sinh, hợp vệ sinh: như cầu tiêu tự hoại, thùng diệt khuẩn hay tiêu tự hoại, thùng diệt khuẩn hay những công trình vệ sinh khácnhững công trình vệ sinh khác

Những công trình không hợp vệ sinh Những công trình không hợp vệ sinh cần được cải thiện, thay thế bằng cần được cải thiện, thay thế bằng công trình hợp vệ sinhcông trình hợp vệ sinh

Page 47: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

11.2 Động viên sự tham gia 11.2 Động viên sự tham gia của cộng đồngcủa cộng đồng

Cộng đồng cần được tham gia vào tất cả các Cộng đồng cần được tham gia vào tất cả các giai đoạn triển khai công tác vệ sinh môi giai đoạn triển khai công tác vệ sinh môi trường. Không có sự tham gia của họ thì nguy trường. Không có sự tham gia của họ thì nguy cơ sử dụng sai hay không dùng các công cơ sử dụng sai hay không dùng các công trình vệ sinh thường xảy ratrình vệ sinh thường xảy ra

Công trình vệ sinh, cung cấp nước sạch, và Công trình vệ sinh, cung cấp nước sạch, và sức khỏe có liên hệ nhau qua hành vi con sức khỏe có liên hệ nhau qua hành vi con người. Lợi ích của các công trình vệ sinh sẽ người. Lợi ích của các công trình vệ sinh sẽ không có được nếu như người dân không có không có được nếu như người dân không có hành vi tốthành vi tốt

Đã là công trình vệ sinh là phải vệ sinh để Đã là công trình vệ sinh là phải vệ sinh để đảm bảo sức khỏe cho họ và cho cộng đồngđảm bảo sức khỏe cho họ và cho cộng đồng

Page 48: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

12. THỰC HÀNH MAI TÁNG 12. THỰC HÀNH MAI TÁNG (4 TIÊU CHÍ)(4 TIÊU CHÍ)

1.1. Có bất kỳ qui định, khuyến nghị nào của nhà Có bất kỳ qui định, khuyến nghị nào của nhà nước về mai táng người chết do tả không? Như nước về mai táng người chết do tả không? Như lấy xác, tấm rửa xác chết, chôn cất? Những lấy xác, tấm rửa xác chết, chôn cất? Những thông tin nầy được truyền đạt tới người dân như thông tin nầy được truyền đạt tới người dân như thế nào?thế nào?

2.2. Người tổ chức chôn cất có lưu ý đến nguy cơ và Người tổ chức chôn cất có lưu ý đến nguy cơ và có các công cụ phương tiện phòng ngừa sự lây có các công cụ phương tiện phòng ngừa sự lây nhiễm, phát tán bệnh không?nhiễm, phát tán bệnh không?

3.3. Cộng đồng có biết những gì cần phải làm khi Cộng đồng có biết những gì cần phải làm khi bệnh nhân chết do tả tại nhà không?bệnh nhân chết do tả tại nhà không?

4.4. Nhân viên y tế đặc biệt nhóm phòng chống tả Nhân viên y tế đặc biệt nhóm phòng chống tả có được huấn luyện để xử lý xác chết do tả có được huấn luyện để xử lý xác chết do tả không?không?

Page 49: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

12.1 NHỮNG ĐỀ NGHỊ MAI 12.1 NHỮNG ĐỀ NGHỊ MAI TÁNGTÁNG

Đám tang người chết do tả hay bất kỳ tử Đám tang người chết do tả hay bất kỳ tử vong nào trong khu vực dịch đều có nguy vong nào trong khu vực dịch đều có nguy cơ làm lây lan mạnh tả tại công đồng. cơ làm lây lan mạnh tả tại công đồng.

Nếu như do một lý do nào đó mà không Nếu như do một lý do nào đó mà không hủy được tổ chức đám ma, cần hạn chế hủy được tổ chức đám ma, cần hạn chế to61ui đa người tham dư, không tiệc tùng to61ui đa người tham dư, không tiệc tùng chè chén. Kiểm soát chặt những hành vi chè chén. Kiểm soát chặt những hành vi vệ sinh trong chuẩn bị thức ăn, nước uống, vệ sinh trong chuẩn bị thức ăn, nước uống, vệ sinh khi đi tiêu …vệ sinh khi đi tiêu …

Cần có một nhân viên y tế để tham vấn Cần có một nhân viên y tế để tham vấn việc thực hành vệ sinh tại đám tang việc thực hành vệ sinh tại đám tang

Page 50: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

12.2 XỬ LÝ XÁC CHẾT12.2 XỬ LÝ XÁC CHẾT Phải đảm bảo tử thi được xử lý bằng d/d chlorine 0,5 % Phải đảm bảo tử thi được xử lý bằng d/d chlorine 0,5 %

(phụ lục 4)(phụ lục 4) Phải dùng găng khi xử lý xác như vận chuyển, cuốn, quấn Phải dùng găng khi xử lý xác như vận chuyển, cuốn, quấn

xác phải hết sức cẩn thận.xác phải hết sức cẩn thận. Tốt nhất không cho gia đình tiếp xúc với xác bệnh nhân. Tốt nhất không cho gia đình tiếp xúc với xác bệnh nhân.

Nếu không thể cần lưu ý các điểm sau đây:Nếu không thể cần lưu ý các điểm sau đây:– Rửa tay bằng xà phòng saukhi tiếp xúc với xácRửa tay bằng xà phòng saukhi tiếp xúc với xác– Tránh để tay lên miệng sau khi tiếp xúc với xácTránh để tay lên miệng sau khi tiếp xúc với xác– Khử khuẩn quần áo, vật dụng của bệnh nhân bằng nước sôi Khử khuẩn quần áo, vật dụng của bệnh nhân bằng nước sôi

trong 5 phút, đốttrong 5 phút, đốt Người xử lý xác cần:Người xử lý xác cần:

– Mang găng và maskMang găng và mask– Rửa xác bằng d.d chlorine 0,5 %Rửa xác bằng d.d chlorine 0,5 %– Đậy miệng, mủi tử thi bằng gòn cứng có tẩm chlorineĐậy miệng, mủi tử thi bằng gòn cứng có tẩm chlorine– Băng đầu để làm miệng luôn đóngBăng đầu để làm miệng luôn đóng– Không cho khoảng hở nào ở đường ruột Không cho khoảng hở nào ở đường ruột

Page 51: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

13. GIÁM SÁT:13. GIÁM SÁT:10 PHÂN TÍCH CƠ BẢN10 PHÂN TÍCH CƠ BẢN

1.1. Những dữ liệu từ các vụ bùng phát trước có không và Những dữ liệu từ các vụ bùng phát trước có không và có được dùng để nhận định vụ dịch hiện nay không?có được dùng để nhận định vụ dịch hiện nay không?

2.2. Có phân tích dữ liệu theo thời gian, khu vực và nhóm Có phân tích dữ liệu theo thời gian, khu vực và nhóm dân số nguy cơ cao không?dân số nguy cơ cao không?

3.3. Những thông tin thu thập được có đủ để phân tích Những thông tin thu thập được có đủ để phân tích nhanh và dùng để giám sát trong suốt vụ dịch nhanh và dùng để giám sát trong suốt vụ dịch không?không?

4.4. Nhân viên y tế có hiểu được mục đích của việc thu Nhân viên y tế có hiểu được mục đích của việc thu thập thông tin không?thập thông tin không?

5.5. Những bệnh nhân có được thu thập những thông tin Những bệnh nhân có được thu thập những thông tin cơ bản như họ tên, tuổi, phái, ngày khởi phát triệu cơ bản như họ tên, tuổi, phái, ngày khởi phát triệu chứng lâm sàng đầu tiên, đánh giá lâm sàng ban chứng lâm sàng đầu tiên, đánh giá lâm sàng ban đầu, cơ địa bệnh nhân, và can thiệp điều trị như thế đầu, cơ địa bệnh nhân, và can thiệp điều trị như thế nàonào

Page 52: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

13. GIÁM SÁT13. GIÁM SÁT10 PHÂN TÍCH CƠ BẢN (T.T)10 PHÂN TÍCH CƠ BẢN (T.T)

6. Những thông tin có sẳn và dễ hiểu cho việc ra 6. Những thông tin có sẳn và dễ hiểu cho việc ra các quyết định không? ( t.d: ban chỉ đạo…)các quyết định không? ( t.d: ban chỉ đạo…)

7. Điều tra dịch tễ sự bùng phát dịch có được thực 7. Điều tra dịch tễ sự bùng phát dịch có được thực hiện không?hiện không?

8. Các loại phân tích cần thực hiện: mô tả: đặc điểm 8. Các loại phân tích cần thực hiện: mô tả: đặc điểm về người bệnh, thời gian, không gian-nơi chốn. về người bệnh, thời gian, không gian-nơi chốn. Đường lây có nguy cơ cao: nguồn nước thực Đường lây có nguy cơ cao: nguồn nước thực phẩm có được xác định chưa?phẩm có được xác định chưa?

9. Kết quả của các điều tra ảnh hưởng như thế nào 9. Kết quả của các điều tra ảnh hưởng như thế nào đến các đáp ứng bùng phát dịchđến các đáp ứng bùng phát dịch

10. Những khó khăn nào trong suốt quá trình điều 10. Những khó khăn nào trong suốt quá trình điều tra: hậu cần, phương tiện truyền thông, tổ tra: hậu cần, phương tiện truyền thông, tổ chức…?chức…?

Page 53: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

MỘT SỐ ĐIỂM CẦN LƯU ÝMỘT SỐ ĐIỂM CẦN LƯU Ý Thông tin thu thập là phần hết sức cơ bản, Thông tin thu thập là phần hết sức cơ bản,

quan trong trong xử lý ca bệnh. Nhân viên quan trong trong xử lý ca bệnh. Nhân viên y tế cần được huấn luyện để thu thập y tế cần được huấn luyện để thu thập thông tin nầy ngay khi không có dịch. Định thông tin nầy ngay khi không có dịch. Định nghĩa ca bệnh phải được sự nhất trí và nghĩa ca bệnh phải được sự nhất trí và chấp nhận rộng rãi trước vụ bùng phát chấp nhận rộng rãi trước vụ bùng phát dịchdịch

Một hệ thống giám sát tốt giúp có đủ Một hệ thống giám sát tốt giúp có đủ những thông tin cơ bản cho:những thông tin cơ bản cho:– Tiên lượng dịchTiên lượng dịch– Giúp xác định thể cách, thực trạng bùng phát Giúp xác định thể cách, thực trạng bùng phát

dịch khi có một chùm ca, hay có sự gia tăng dịch khi có một chùm ca, hay có sự gia tăng đột ngột ca bệnh hay tử vongđột ngột ca bệnh hay tử vong

Page 54: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

MỘT SỐ ĐIỂM CẦN LƯU Ý ( T.T)MỘT SỐ ĐIỂM CẦN LƯU Ý ( T.T)

Phân tích dữ liệu nền như con người, thời Phân tích dữ liệu nền như con người, thời gian, không gian thì có giá trị cho các gian, không gian thì có giá trị cho các chuẩn bị đối phó và cho giám sát tả. Những chuẩn bị đối phó và cho giám sát tả. Những giám sát mô tả dịch tễ thông thường giúp giám sát mô tả dịch tễ thông thường giúp nhận ra dân số nguy cơ nhưng không giúp nhận ra dân số nguy cơ nhưng không giúp nhận ra các đường lây truyền hay phương nhận ra các đường lây truyền hay phương tiện lây truyền trong dịch tả. Để khắc phục tiện lây truyền trong dịch tả. Để khắc phục thường dùng một số công cụ sau đây:thường dùng một số công cụ sau đây:– Form thu thập dữ liệuForm thu thập dữ liệu– Đề cương nghiên cứu bệnh-chứngĐề cương nghiên cứu bệnh-chứng– Phần mềm nhập và phân tích dữ liệu như Phần mềm nhập và phân tích dữ liệu như

EpiInfo…EpiInfo…

Page 55: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

13.1 MÔ TẢ DỊCH TỄ13.1 MÔ TẢ DỊCH TỄ

GHI NHẬN SỐ CA MẮC, TỬ VONG GHI NHẬN SỐ CA MẮC, TỬ VONG THEO KHU VỰC, THỜI GIAN VÀ THEO THEO KHU VỰC, THỜI GIAN VÀ THEO NHÓM DÂN SỐNHÓM DÂN SỐ

TÍNH TỶ SUẤT TẤN CÔNG, TỶ SUẤT TÍNH TỶ SUẤT TẤN CÔNG, TỶ SUẤT CHẾT-MẮC, ĐỂ CÓ THỂ SO SÁNH VỚI CHẾT-MẮC, ĐỂ CÓ THỂ SO SÁNH VỚI KHU VỰC KHÁC HAY TẠI MỘT KHU KHU VỰC KHÁC HAY TẠI MỘT KHU VỰC NHƯNG TẠI NHỮNG THỜI ĐIỂM, VỰC NHƯNG TẠI NHỮNG THỜI ĐIỂM, THỜI KHOẢNG KHÁC NHAU.THỜI KHOẢNG KHÁC NHAU.

Page 56: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

13.2 TỶ SUẤT CHẾT-MẮC ( CFR)13.2 TỶ SUẤT CHẾT-MẮC ( CFR)

CFR = ( số ca chết / số ca mắc) x 100 CFR = ( số ca chết / số ca mắc) x 100 trong một thời khoảng nào đótrong một thời khoảng nào đó

Khi CFR > 1 % là cao cho thấy:Khi CFR > 1 % là cao cho thấy:– Xử lý ca bệnh không tốt. Cần xem xét Xử lý ca bệnh không tốt. Cần xem xét

phân tích nguyên nhânphân tích nguyên nhân– Bệnh nhân đến cô sở y tế quá trể. Cần Bệnh nhân đến cô sở y tế quá trể. Cần

phân tích có giải pháp thích hợpphân tích có giải pháp thích hợp– Sai lệch hệ thống trong giám sát( thí dụ Sai lệch hệ thống trong giám sát( thí dụ

số chết ghi nhận tốt hơn số ca bệnh…)số chết ghi nhận tốt hơn số ca bệnh…)

Page 57: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

13.3 TỶ SUẤT TẤN CÔNG13.3 TỶ SUẤT TẤN CÔNG ( ATTACK RATE) ( ATTACK RATE)

Tỷ suất tấn công : số ca / dân số Tỷ suất tấn công : số ca / dân số nguy cơ tại một thời khoảng nhất nguy cơ tại một thời khoảng nhất định nào đóđịnh nào đó

Tỷ suất tấn công cao:Tỷ suất tấn công cao:– Có một nguồn nhiễm chungCó một nguồn nhiễm chung– Khu vực quá đông dân Khu vực quá đông dân

Page 58: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

14. 14. KÊU GỌI SỰ THAM GIA QUỐC KÊU GỌI SỰ THAM GIA QUỐC TẾTẾ

Hình thành cơ chế khi có sự tham gia của tổ chức Hình thành cơ chế khi có sự tham gia của tổ chức quốc tế trong đối phó với sự bùng phát, tùy theo quốc tế trong đối phó với sự bùng phát, tùy theo điều kiện hoàn cảnh cụ thểđiều kiện hoàn cảnh cụ thể

Lập danh sách các nhu cầu cần hổ trợLập danh sách các nhu cầu cần hổ trợ Có cơ chế tài chính nào để triển khai sự hổ trợ Có cơ chế tài chính nào để triển khai sự hổ trợ

kiểm soát sự bùng phát không. Có đề cương kiểm soát sự bùng phát không. Có đề cương chưa?chưa?

Những tổ chức nào đã từng đối tác trước đâyNhững tổ chức nào đã từng đối tác trước đây Kế hoạch đối phó có chưa, cần có từng phần việc Kế hoạch đối phó có chưa, cần có từng phần việc

cụ thể cho từng đối táccụ thể cho từng đối tác Vai trò của WHO trong đáp ứng vụ dịch là gì, như Vai trò của WHO trong đáp ứng vụ dịch là gì, như

thế nào, mức độ?thế nào, mức độ?

Page 59: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

14.1 CÁC THÔNG TIN CẦN CÓ 14.1 CÁC THÔNG TIN CẦN CÓ CHO NGƯỜI TRỢ GIÚPCHO NGƯỜI TRỢ GIÚP

MÔ TẢ SỰ BÙNG PHÁT:MÔ TẢ SỰ BÙNG PHÁT:– ĐỘ lớn của sự bùng phátĐỘ lớn của sự bùng phát– Phạm vi địa dưPhạm vi địa dư– Độ ác tính: ( CFR)Độ ác tính: ( CFR)– Tình hình dịch: cần có các biểu đồ dịch để mô Tình hình dịch: cần có các biểu đồ dịch để mô

tả diễn biến dịch, thực trạng dịch hiện naytả diễn biến dịch, thực trạng dịch hiện nay– Chỉ số chuyên của vụ dịch: AR, CFR cao, những Chỉ số chuyên của vụ dịch: AR, CFR cao, những

vấn đề khác, …lụt lội, hạn hán…vấn đề khác, …lụt lội, hạn hán… Nhu cầu nhân lực, trang thiết bịNhu cầu nhân lực, trang thiết bị Các hoạt động đã thực hiệnCác hoạt động đã thực hiện Các phương tiện hiện có: con người, trang Các phương tiện hiện có: con người, trang

thiết bịthiết bị

Page 60: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

14.2 NHU CẦU14.2 NHU CẦU

Huấn luyện và tham vấn trên thực địaHuấn luyện và tham vấn trên thực địa Cung cấp nguồn lực con người : nhân Cung cấp nguồn lực con người : nhân

viên y tế, nhân viên vệ sinh, nhân viên y tế, nhân viên vệ sinh, nhân viên giáo dục sức khỏe..viên giáo dục sức khỏe..

Điều tra dịch tễĐiều tra dịch tễ Xét nghiệm laboXét nghiệm labo Các hổ trợ để đảm bảo có sự phối hợp Các hổ trợ để đảm bảo có sự phối hợp

tốttốt

Page 61: PHÒNG CHỐNG DỊCH TẢ

14.3 SỰ PHỐI HỢP14.3 SỰ PHỐI HỢP

Trong tình huống khẩn cấp thì sự Trong tình huống khẩn cấp thì sự phối hợp với các tổ chức quốc tế phối hợp với các tổ chức quốc tế khác nhau là cực kỳ quan trọng. Do khác nhau là cực kỳ quan trọng. Do vậy cần tận dụng được mọi sự hổ trợ vậy cần tận dụng được mọi sự hổ trợ từ nhiều nguồntừ nhiều nguồn

Sự hổ trợ có thể là kỹ thuật, tài Sự hổ trợ có thể là kỹ thuật, tài chánh và kỹ thuật…chánh và kỹ thuật…