Phat Giao Chanh Tin - HT Thanh Nghiem

8/4/2019 Phat Giao Chanh Tin - HT Thanh Nghiem

1/116

PHT GIO CHNH TN

HT.Thnh NghimPhn Vin Nghin Cu Pht Hc Vit Nam dch

Ngunhttp://thuvienhoasen.org

Chuyn sang ebook 26-7-2009Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc Lc2. PHT GIO CHNH TN L G3. C PHT C PHI L CHA SNG TH KHNG4. C PHT L G ?5. V TR V SINH MNH L T U N6. B TT L G7. V SAO GI L I THA V TIU THA8. PHT GIO C PHI L TN GIOC TNH TH GII ?

9. GIO L CN BN CA O PHT L G10. GIO IU CN BNCA O PHT L G11. TIN O PHT C PHI N CHAY KHNG12. THI CA O PHT I VI UNG RU, HT THUC V C BCNH TH NO13. TIN PHT GIO C PHI XUT GIA HAY KHNG14. TN O PHT C MY NG CP15. TR THNH MT TN PHT GIONH TH NO16. PHT T V SAO LI PHI TN NGNG TAM BO

17 - NHNG NGI LM CC NGH CA HT, T, SN BN, BT C, BNRU C TH TIN PHT C KHNG18. PHT GIO C TIN SM HI HAY KHNG19. PHT GIO C TIN THIN NG V A NGC HAY KHNG20. PHT GIO TIN C DIM VNG KHNG21. PHT GIO C TIN CNG DNG CA L CU SIU CHO VONG LINH HAYKHNG
http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Buoc%20Dau%20Hoc%20Phat/Phat%20Hoc%20Van%20Dap/Phat%20Giao%20Chanh%20Tin%20-%20HT%20Thich%20Thanh%20Nghiem%20-%20Tam%20Tu%20Doc/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Buoc%20Dau%20Hoc%20Phat/Phat%20Hoc%20Van%20Dap/Phat%20Giao%20Chanh%20Tin%20-%20HT%20Thich%20Thanh%20Nghiem%20-%20Tam%20Tu%20Doc/


2/116

22. PHT GIO C TIN L CNG C C TH HI HNG CHO NGIKHC HAY KHNG23. PHT GIO C TIN LUN HI L CHUYN CHNH XC C THC HAYKHNG25. PHT GIO C SNG BI QU THN KHNG

26. PHT T C TIN CNG NNG CA S CU O HAY KHNG27. PHT GIO C CH TRNG T VNG M HAY KHNG28. PHT GIO C TIN NH LUT NHN QU L CHNH XC?29. TT C PHT T U NGUYN VNG SINH V TH GII CC LC HAYKHNG30. PHT GIO C COI TRNG THN TCH HAY KHNG ?31. PHT GIO C SNG BI TRANH TNG KHNG ?32. PHT T C PHN I T ST KHNG ?33. PHT GIO C PHI L TN GIO CHN I V XUT TH KHNG34. T TIN PHT N THNH PHT PHI MT BAO LU?35. NGAY BY GI L THNH PHT LIN L IU C THC HAY KHNG ?

36. PHT GIO C BI QUAN TRC TIN CA NHN LOI ?37. KIP L G ?38. NI V I THIN TH GII NH TH NO39. PHNG PHP TU TR CA PHT GIO NH TH NO ?40. PHT GIO C PHI L TN GIO CH TRNG KH HNH?41. BN V "SU CN THANH TNH"42. BN I U KHNG L TH NO ?43. PHT T C HIU THUN VI CHA M KHNG ?44. PHT GIO C TRNG NAM KHINH N KHNG ?45. PHT GIO C PHN I CH GIA NH KHNG ?46. PHT T C TH KT HN VI NGI O KHC?47. PHT T C PHI TIN HNH HN L O PHT KHNG48. PHT T C TH LY HN CHNG49. PHT GIO C CHO RNG TR CON C TH TIN PHT?50. PHT T C QUAN NIM V QUC GIA HAY KHNG ?51. PHT GIO C TH THAM GIA QUN S CHNH TR ?52. PHT GIO C PHI L MT TN GIO HA BNH CH NGHA53. PHT GIO C CH TRNG THUYT TNH NGI VN THIN54. PHT GIO C BAO NHIU TN PHI55. DUY THC C PHI L DUY TM KHNG56. THIN TNG C PHI L THIN NH KHNG57. N V TIM L TH NO58. TT NHT NN TU HC THEO TNG PHI NO59. THI CA PHT T I VI KINH PHT NH TH NO60. KINH SCH PHT GIO C PHI L KH HIU KH C61. PHT T KHNG C C SCH CC TN GIO KHC?62. PHT GIO C CHO RNG NGI THEO TN GIO KHC L C TIKHNG63. QUAN NIM KH CA O PHT C TNG NG VI QUAN NIMTI CA O C C HAY KHNG ?


3/116

64. PHT GIO C TIN L THNG TN TI HAY KHNG65. PHT GIO CNG HIN G CHO NC TRUNG QUC66. CHN L PHT GIO L G67. HA THNG, NI C, C S L G68. THIN S, LUT S, PHP S L G

69. LA HN B TT PHT L G70. PHT GIO C MT T CHC HNH CHNH THNG NHT?PH CH CUN : "PHT GIO CHNH TN"

1. LI GII THIU

Sau khi cho xut bn quyn sch "Hc Pht qun nghi", Phn vin Nghincu Pht hc cho in tip quyn "Pht gio chnh tn" ca cng tc gi lPhp s Thnh Nghim, mt Ha thng - hc gi ni ting ngi Trung

Quc. Ngi sinh nm 1930 Giang T, tin s i hc Tokyo nm1975, sng lp Vin Nghin cu Pht hc Trung Quc nm 1985. Cng nhtrong "Hc Pht qun nghi", quyn sch ny, tc gi cng dng hnh thchi v p trnh by kin ca mnh. Qua cc vn c t ra v ligii p, tc gi mun chng minh Pht gio l chnh tn ch khng phi lm tn. l mt mc tiu tt p m tt c Tng Ni cng nh nhng ngimun nghin cu Pht gio u mong mun hiu bit, nhng s chng minh sc thuyt phc hay khng th cn ty nhn thc ca c gi.

Du sao, chng ti cng nhn thy rng trong tp sch ny, tc gi t ra

c nhng vn kh c bn ca Pht gio. Nhng nu trong "Hc Phtqun nghi", cc vn Pht gio c tnh cht ph thng hn, th trong quynsch ny, bn cnh nhng vn ph thng nh cc vn lin quan nhn nhn v gia nh, c nhiu vn c ngha thm thy v bn th lunv nhn thc lun. V vy, c quyn sch ny, chng ta s c nhng hiu

bit cao hn, su sc hn v Pht gio.

Tuy nhin, c mt im cn ch l khi vit quyn sch ny, tc gi nhmvo c gi ngi Trung Quc. V vy, Pht gio c trnh by y,khng nhng l theo kin gii ring trn lp trng i Tha ca tc gi, mcn c t trong bi cnh vn ha - x hi Trung Quc, d nhin l khcvi Vit Nam. Nhng chng ta u bit rng gia x hi Vit Nam v TrungQuc, c khng t nhng im gn gi vi nhau, cho nn phn ln li giip ca tc gi qu l rt hng th v b ch i vi c gi Vit Nam.


4/116

Trong quyn sch ny, tc gi cng i su vo mt s vn lin quann lch s Pht gio, c bit l lch s Pht gio Trung Quc, chng hn

phn ni v cc tng phi Pht gio. Nhng phn ny r rng l rt cn ivi nhng nh nghin cu Pht hc Vit Nam.

Tm li " Pht gio chnh tn" l, mt quyn sch va d hiu, va su sc,c th p ng nhu cu hiu bit v Pht gio ca qun chng rng ri, ngthi c th p ng yu cu nghin cu su ca gii Pht hc.

Vit c mt quyn sch ng thi p ng c c hai yu cu nh vy,Php s Thnh Nghim khin chng ta ngng m trnh uyn thm vqung bc v Pht gio ca Ngi.

Chnh v nhng l trn m Phn vin Nghin cu Pht hc cho phin dch

v xut bn tp sch ny. Trong lc vi vng, hn l bn dch cn nhiu saist, knh mong tc gi v c gi lng th v ch chnh cho.

Xin trn trng gii thiu quyn sch vi ch v Tn tc, Tng Ni, C s, Phtt cng qu v c gi trong v ngoi gio hi.

Gio s H VN TNPhn vin ph Phn vin Nghin cu Pht hc

2. PHT GIO CHNH TN L G

Ni dung c bn ca Pht gio, u cng l mt, mi mi vn l mt. Phtgio bt ngun t c Pht l bc i gic, tc l t bin ln tr tu v t bica c Thch Ca Th Tn. Pht gio trn y tr tu, trn y lng nhn t,trn y nh sng v s mt m, s yn n. Pht gio chnh l gio l nhvy v hnh thc gio on xy dng trn mt nim tin vo mt gio l nhvy gi l Pht gio.

Chnh tn l nim tin chn chnh, chnh xc, l s tin hiu chnh thng, l stin tng v hnh tr ngay thng, l s tin tng v nng ta ng n. Ni

dung ca chnh tn phi bao gm ba iu kin ch yu : Th nht l phi ctnh vnh cu. Th hai l phi c tnh ph bin. Th ba l phi c tnh ttnhin. Ni cch khc, tc l, qu kh trc y l nh vy, th hin ti ucng l nh vy v tng lai cng s l nh vy. Phm nim tin vo mt ol hay mt s vic g m khng chu ng ni s th thch ca ba iu kinc bn ni trn th khng phi l chnh tn, m l m tn. Gio l ca mt tngio, m khng chu ng ni s kho nghim ca thi i, ca hon cnh,
http://thuvienhoasen.org/pgchanhtin-01.htm#top


5/116

khng dn ti mt cnh gii mi v tt p, th l m tn, khng phichnh tn.

Th nhng, phi ni rng, nn Pht gio chnh tn, ti cc vng c lu hnhPht gio i Tha, nht l Trung Quc, tr thnh s hu ring canhng cao tng n trn ni, v ca mt s t nhn s tr thc. Cn trongdn gian, th Pht gio chnh tn n nay vn cha ph cp c. Dn chngni chung, trong cuc sng ca mnh, c mt quan nim tn ngng pha tpc ba gio Nho, Pht, Lo. Th d, nh vic sng bi qu thn hay l nimtin ngi cht bin thnh qu, khng th l sn vt ca Pht gio.

3. C PHT C PHI L CHA SNG TH KHNG

Khng phi. Pht gio chnh tn khng c quan nim Cha sng th. cPht l bc gic ng trong nhn gian, Ngi tuy thu r tt c mi nguyn lca th gian ny, nhng Ngi li khng th thay i trng thi vn c ca thgian ny. c Pht c th ha chng sinh, nhng chng sinh c c ha hay khng, cn phi do bn thn chng sinh, t mnh n lc mi c.c Pht l v thy thuc gii nht, c th chn on bnh kh ca chngsinh v cho thuc. Nu ung thuc ca Pht cho, th no chng sinh cngkhi bnh. Nhng nu khng chu ung thuc, th c Pht cng chu b tay.c Pht l ngi hng o gii nht, c th hng dn chng sinh vt rangoi bin kh, nu chng sinh chu cho Pht hng dn th th no cng

c , nhng nu khng chu, th c Pht cng ch bit thng m khngth lm g c.

Do , c Pht khng phi c a v Cha sng th, cng khng mun qunchng sng bi Ngi trn hnh thc. Nu thc hnh c nhng li dy caPht, th cng khng khc g thy Pht, knh l Pht. Bng khng th tuythy Pht trc mt , cng khng khc g khng thy Pht.

Nh vy, c Pht khng phi l Cha sng th, cng khng phi l mtng Thn ch t. c Pht ch c th dy cho chng sinh phng php thot

kh c vui. c Pht tuy bn thn mnh thot kh c vui, nhngkhng th thot kh v c vui thay cho chng sinh.

c Pht l nh gio dc v i, l bc o s cho loi Ngi v loi Tri,nhng khng phi l nh huyn thut hay ma thut, v Ngi khng th mdn vi khu hiu "chuc ti thay cho chng sinh". Ngi dy rng tt c mi


6/116

ngi phi chu trch nhim i vi bn thn mnh : "Trng da th cda, trng u th c u".

4. C PHT L G ?

Pht hay ni hn l Pht - , dch m t ng Sanskrit c i. T Phtbao hm cc ngha : T mnh gic ng, gic ng cho ngi khc v gic ng- thy bit tt c, khng g l khng thy bit, khng lc no l khng thy

bit. V vy m Pht cn c cc danh hiu "Nht bin tri" hay l "Chnh bintri".

Pht-, ni ngn hn l Pht, nguyn l Thi t Tt t a, sinh ti th giiny, cch y 2589 nm (T. L nm 623 trc cng nguyn) thnh Ca TLa V (n ). Sau khi thnh o, th c danh hiu l Thch Ca Mu Ni.Thch Ca l ging h, Mu Ni l danh hiu chung, ch cc bc Thnh thi ci n , v c ngha l tnh lng. l v gio ch ca o Pht.

Th nhng, cn c vo gio l do Pht Thch Ca ging dy, chng ta bitrng, ti th gii ny, t thi xa xa c nhng v Pht ra i, v trong mttng lai rt xa sau ny cng s c cc v Pht khc xut hin. V hin nay,ti cc th gii khc trong 10 phng, cng ang c nhiu Pht tn ti. Nhvy, theo o Pht, th Pht khng phi ch c mt v c mt khng hai mtrong qu kh, hin ti v trong thi v lai, c v lng v s Pht. Hn na,

Pht gio cn cho rng, tt c chng sinh, tt c cc loi hu tnh, d hinnay c tin hay khng tin Pht, u c kh nng thnh Pht trong tng lai.Pht gio cho rng Pht l chng sinh c gic ng, cn chng sinh lPht cha gic ng. ng v mt cnh gii m ni, phm thnh tuy khcnhau, nhng ng v bn cht m ni, Pht tnh l bnh ng, Pht haychng sinh u c Pht tnh nh nhau khng khc.

Ni tm li, Pht gio khng sng bi Pht nh l v Thn, cng khng xemPht nh l Cha sng the v vy, cng c th ni Pht gio ch trng vthn lun.

5. V TR V SINH MNH L T U N

Pht gio bc b quan nim c mt Cha sng th, nhng v tr tn ti lkhng th hoi nghi, sinh mng tn ti l khng th ph nh. Pht gio chorng, nhng nguyn t to thnh v tr c tnh cht vnh hng. Cng nh


7/116

nhng nhn to ra sinh mng cng c tnh vnh hng. Ni cch khc, vtcht to ra v tr l bt dit, m tinh thn cu thnh sinh mng cng l btdit. Vnh hng ngha l vn l nh vy, khng c sinh ra v hy dit. Tnhhnh thc t ca v tr v sinh mng l nh vy.

Pht gio cho rng, s bin ha ca v tr, s lu chuyn ca sinh mng, ldo nghip lc ca chng sinh to thnh.

Nghip lc (sc mnh ca nghip) chnh l nhng hnh vi thin hay c cachng sinh, chng ging nh mu sc vy, mt cch lin tc khng ngton, hun nhim tm thc ca chng sinh, l ch th ca sinh mng, ri lit trong tm thc, theo ngoi duyn (iu kin bn ngoi) m hin hnh

bc l, cng nh ht ging gieo trong t, nh c cc ngoi duyn l nhsng, m v khng kh m sinh trng. l ci m sch Pht gi l hin

hnh ca nghip. Hin hnh ca nghip chnh l kt qu to c ca nghip. l t ca cu : "thin c o u chung hu bo", ngha l thin hay ccui cng u c qu bo.

Nghip c th do c nhn mt mnh lm ra, cng c th do c nhn cng vinhiu ngi khc cng lm; c nhng nghip tuy l do c nhn ring mnht lm, nhng lm tng t nh nhiu ngi khc lm. C nhng nghip tuycng vi nhiu ngi khc lm, nhng s tham gia li nhiu t khc nhau.

Do vy, c th chia ra hai loi nghip l "cng nghip" (nghip cng lm) v

"bt cng nghip" (nghip khng cng vi ngi khc lm).

V l cng nghip cho nn dn ti qu bo ging nhau. Tri t ny l docng nghip ca v s chng sinh to ra trong qu kh v hin ti m hnhthnh. Do cng nghip khc nhau m c nhng th gii khc nhau. Trong vtr, c v s lng chng sinh sng trong v tr ny. V vy, nu trn hatinh c chng sinh th hnh dng ca chng sinh khng nht thit ginghnh dng ngi sng trn tri t chng ta. Ngoi ra, cn c nhng tinh cukhng c ngi , thm ch cng khng c sinh vt na, nhng s tn tica chng l cn thit i vi cuc sng ca chng sinh cc tinh cu csinh vt . Ni cch khc, s tn ti ca vn vt trong v tr bao la ny uc l do, c nguyn nhn tn ti ca chng. Th d, trn mt tri khng thc sinh vt tn ti, th nhng nu khng c mt tri, th sinh vt trn tri tny cng khng th tn ti. Hin nay, khoa hc cha c th chng minhc s tn ti ca nhiu hin tng v s vt. Cn o Pht th gii thch u l do cm ng ca nghip lc ca chng sinh.


8/116

Cn v s tn ti ca sinh vt (cng tc l sinh mng) trn a cu ny, thPht cho rng u do bin ha m thnh, v iu ny ng i vi sinh vtn bo cng nh i vi con ngi l loi sinh vt cao cp. Khi a cumi hnh thnh, th con ngi u tin xut hin l t ci tri Quang mthin l ci Tri th su thuc ci Sc gii bay ti, nhng sau v n phi mtloi thc vt thin nhin trn a cu ny, thn th tr thnh nng n khng

bay c na, ri vnh vin nh c trn a cu ny (Theo kinh Th k,kinh i lu khi, kinh Khi th v.v). Trn thc t, cng l do nghip

bo ca chng sinh thuc loi Tri . Phc bo ci Tri hng ht rith phi a xung a cu ny ty theo nghip m chu bo. Cng nhnhng con ngi hay chng sinh sng trn a cu ny cng vy, do cngnghip m chiu cm a cu ny th phi sinh a cu ny m chu bo.Chu bo ht ri, cng ty theo nghip ca mnh to hay ng to mvng sinh cc ci sng khc tip tc chu bo. ng thi li do bt cng

nghip, cho nn tuy l cng sinh ra trn a cu ny, nhng a v cao thpca mi chng sinh li khc nhau. C chng sinh l cn trng, c chng sinhl loi ngi. V gia ngi v ngi cng c ngi sang k hn, ngisng th, k cht yu.

Trn thc t, cng nghip ng thi cng l mt dng ca bt cng nghip.V sao ? Nu ng trn gc a cu m ni th a cu v cuc sng acu l do cng nghip ca chng sinh y m hnh thnh. Nhng nu emi chiu vi chng sinh mt ci sng khc, trn mt hnh tinh khc, thchnh l do bt cng nghip m c s khc bit gia cuc sng hnh tinh vi cuc sng trn a cu chng ta. Ni cng nghip l mt dng ca btcng nghip, t l nh vy. Th nhng ngc li, cng nghip cng l mtdng ca bt cng nghip. Th d, ni chng sinh trn a cu ny l docng nghip. Th nhng loi ngi Phi chu c da en, loi ngi chu c da vng. li l do ngi Phi chu v ngi chu c btcng nghip m thnh ra nh vy. Nhng v c hai ging ngi u cngsng trn mt qu a cu, cho nn cng li do cng nghip lm ngi msinh ra nh th. T m suy ra, mi hiu c v sao, trong cng mt qucgia, thm ch trong cng mt gia nh, vn c rt nhiu khc bit trong phm

cht, tnh cch v cnh ng gia ngi v ngi vi nhau. Tt c mun vnsai bit u l do cng nghip v bt cng nghip to thnh.

l li gii thch ca Pht gio i vi s tn ti ca v tr v sinh mng.


9/116

6. B TT L G

B - tt l dch m t ch Phn, v l lc dch. Nu dch m y l B--tt-a. B- ngha l gic. Tt-a l hu tnh. B-tt ngha l gic hutnh. Hu tnh l sinh vt c tnh tnh v tnh i, cng gi l ng vt. B ttl loi hu tnh c gic ng. Gic ng v ni kh ca tt c chng sinh, ngtnh v thng cm vi ni kh , v pht nguyn cu thot chng sinh rakhi nhng ni kh . V vy m i, h thy ai hay thng ngi, hay

b th, v cu gip ngi trong cn kh nn, th ni ngi y c tm B tt.

B tt hiu theo ng ngha, rt khc vi quan nim B tt trong dn gian.B tt l ngi, sau khi tin Pht, hc Pht, pht nguyn t , tha, thmch hy sinh c bn thn mnh cu gip ngi. B tt khng phi l thnTh a, cng khng phi l thn Thnh Hong m tng bng g, tng

bng t c th phc khp n miu. Chng sinh trc khi thnh Phttt yu phi tri qua mt qu trnh lm B tt. Mun lm B tt trc htphi c tm nguyn ln, ch yu l bn li nguyn : "Chng sinh v bin thnguyn , phin no v tn th nguyn on, Php mn v lng thnguyn hc, Pht o v thng th nguyn thnh". Ngha l : "

Pht li nguyn thot cho v s lng chng sinh;Pht li nguyn on tr v s lng phin no;Pht li nguyn hc tp v s lng php mn;Pht li nguyn thnh tu Pht o v thng".

Mi ngi t khi mi pht tm cho n khi thnh Pht u c gi l Btt, v vy m c phn bit B tt phm phu v B tt hin thnh. Cc B ttc ni ti trong cc kinh Pht thng l cc v B tt hin thnh. Qutrnh lm B tt chia lm 52 v (cp bc), trong s ny ch c 12 v B tthin thnh, tc l t S a n Thp a (a v 1 - 10), li thm hai v nal ng gic v Diu gic. Thc ra, B tt t ti v Diu gic l Phtri. Cn ngi v ng gic l v i B Tt sp thnh Pht. Cc v B ttm nhn dn rt quen thuc nh Quan Th m, i Th Ch, Vn Th, PhHin, a Tng v.v u l nhng v ng gic B tt.

7. V SAO GI L I THA V TIU THA

Trong thi Pht ti th, vn khng c phn bit Tiu tha v i tha. Phtphp l mt v thun nht. Ch do i tng thuyt php khng ging nhaucho nn ni dung v cnh gii thuyt php cng khc nhau m thi.


10/116

i vi nhng ngi c trnh thp, Pht ch ging o l lm ngi,ging nm gii, mi iu thin gi l nhn thin tha. i vi nhngngi nhm chn th gian, Pht ging phng php thot ly sinh t, gi lThanh vn tiu tha. i vi nhng ngi c trnh cao, c tm nguynnhn th, th Pht ging gio li tha b tt.

Trn s thc, Pht php chia lm nm tha : Nhn tha (tc l Pht gio canhn gian), Thin tha (Pht gio cho loi Tri), Thanh vn tha, c gictha v B tt tha.

Tu theo 5 gii v 10 iu thin bc cao (thng phm) th s c sinh lncc ci Tri. Tu theo 5 gii 10 iu thin bc trung bnh (trung phm) ths c sinh lm ngi. Tng hp c hai li gi chung l con ng loi

Ngi v loi Tri. Hng Thanh vn nh nghe php tu hnh m c gii

thot khi sinh t. Hng c gic khng nghe php, khng c thy m tmnh gic ng, c gii thot khi sinh t. Tng hp c hai li gi chung lcon ng gii thot ca Nh tha.

Con ng B tt l php mn va cu gii thot, va khng tch ri conng loi Ngi v loi Tri, do con ng B tt i tha l conng tng hp c hai con ng gii thot v con ng loi Ngi v loiTri.

Tu theo 5 gii v 10 iu thin trong con ng loi Ngi v loi Tri th

vn cn l phm phu. Ngi tu hnh, chng o gii thot khng cn lunhi sinh t na, mi gi l bc Thnh. V ch lo lng cho bn thn m cuPht php c gii thot, khng c tm nguyn quay tr li cu chng sinh, cho nn gi l Tiu tha. Con ng B tt gi l i tha, vrng v B tt, trn th cu o Pht v thng gii thot khi sinh t,di th pht nguyn thot v lng chng sinh cng thot khi binkh sinh t.

V mt phn b a l m ni, thng thng gi Pht gio Bc truyn theovn h Sanskrit, ly Trung Hoa lm trung tm, bao gm cc nc nh NhtBn, Triu Tin, Mng C, Ty Tng, Vit Nam th gi l Pht gio itha. Cn Pht gioNam truyn dng kinh in thuc vn h Pali, ly ncTch Lan lm trung tm v bao gm cc nc nh Min in, Thi Lan,Lo, Campuchia, thng c gi l Pht gio Tiu tha.

Thc ra, ch l s phn bit ca ring Pht gioBc truyn, cn Pht gioNam truyn th khng cng nhn s phn bit . y l do, trong Lut tng


11/116

ca Hu B, quyn 45 v Tp A Hm quyn 28 trang 69 u c ghi danh ti tha ch nhng ngi tu theo Bt chnh o v Tp A Hm quyn 26trang 204 dng danh t i s ch cho nhng ngi tu hnhBn nghip php.Tng nht A Hm cun 19 cng ni r su thuc v i tha. Pht gio

Bc truyn, trong lnh vc l lun, c phn pht huy hn Pht gio Namtruyn, th nhng v mt thc tin sinh hot th Pht gio Bc truyn khng

phi tt c theo i tha, v Pht gio Nam truyn cng khng phi tt cu theo Tiu tha. Pht gio Trung Quc, ngoi vic n trng trai ra, cngkhng c g xut sc hn Pht gio Nam truyn. Pht gio Trung Quc dochu nh hng ca t tng Lo Trang v li hc ni sung chuyn thanhcao (huyn hc tham m) cho nn cng b lp s phu i Ngy Tn i inh l mt th huyn hc tiu khin. L lun ca cc tng phi TrungQuc nh Thin Thai Tng v Hoa Nghim Tng u c chu mt phn nhhng ca hc phong ny. Chnh v vy, c mt hc gi Nht Bn cn i,

ng Mc Thn Thi Hin ph bnh Pht gio Trung Quc l loi Pht giohc vn, khng phi l Pht gio thc tin. Ph bnh nh vy, khng phi lkhng c l do. Trn s thc, cu trc t tng ca Hoa Nghim Tng vThin Thai Tng u xut pht t cnh gii chng ng ca cc cao tngTrung Hoa, ch khng c y c y trong t tng l lun ca Pht gion . Do , c th ni tinh thn i tha chn chnh ca Pht gio TrungQuc, cho n nay vn cha ph cp n dn gian Trung Quc, ch cn nig lm ni quy t ca tn ngng dn gian Trung Quc ! V vy m c ngini, Pht gio Trung Quc v t tng l i tha, v hnh vi l Tiu tha.

8. PHT GIO C PHI L TN GIOC TNH TH GII ?

ng vy, Pht gio l mt tn gio th gii. V c Pht khng phi l mtv Thn bo h cho mt dn tc, m l mt bc gic ng vi tr tu bao qutc v tr, khng g khng thy, khng bit mt cch chnh xc v thu trit,cho nn c Pht l thuc tm c v tr. S gic ng ca c Pht bao trmc v tr, nh sng t bi ca Pht ri chiu khp tt c. Do , bn cht caPht gio l c tnh th gii, c tnh v tr.

V vy, trong gn hn hai nghn nm trm nm li y, Pht gio dn dnc truyn b khp cc ni trn th gii.

Sau khi Pht nhp Nit Bn, khong ba bn trm nm, do trong ni b Phtgio c kin bt ng m hnh thnh hai h phi ln : Mt h phi gm cc

bc tui cao, v c tnh bo th gi l Thng ta b. Mt h phi th hai


12/116

gm nhng tng s tr tui, c u c tn tin, gi l i chng b. V sau,Thng ta b c truyn b hng v phng nam, n Tch lan. ThngTa B dng ting Pali phng nam ghi chp kinh in. V vy, v saucng gi Thng ta b l Pht gio theo ng h Pali. Cn i chng b thc mt nhnh truyn ln pha bc n , tuy n khng trc tip sn sinh raPht gio i tha, nhng chnh trong nhng khu vc thnh hnh ca ichng b, xut hin ra Pht gio i tha.

Trn y ch bn i khi v s phn b a l ca Pht gio Bc truyn vNam truyn. Nhng nu, phn tch su hn cc s liu, th thy Pht gioNam truyn n Min in sm nht li l Pht gio i tha theo vn hch Phn. Pht gio Nam phng u tin theo ng bin n Trung Quccng l i tha gio. Ngc li, trong Pht gio Bc truyn cng c th lckh mnh ca Pht gio Tiu tha.

Pht gio i tha tuy bt ngun t thi c Thch Ca Th Tn cn ti th,nhng sau khi Pht nhp dit, li rt t c Tng on T Khiu coi trngv pht huy. Tnh hnh ny ko di n ba bn trm nm. Sau , v trongni b ca Pht gio Tiu tha, c s phn phi phc tp, cho nn mi cyu cu Pht gio i tha xut hin v pht trin, vi nhng nhn vt i

biu xut sc nh M Minh, Long Th, V Trc, Th Thn v.v Pht gioi tha dng ch Phn su tp, ghi chp kinh in cho nn cng gi lPht gio vn h ch Phn.

Pht gio truyn vo Trung Quc t thi ng Hn, tng ng vi buiu ca k nguyn Thin cha.

i b phn kinh sch Pht gio Trung Quc l do dch t kinh Pht chPhn. Tuy i tha rt thnh hnh trong Pht gio Trung Quc, nhng kinhin Tiu tha cng c dch rt nhiu. Trung Quc c y nhng bndch ca nhng kinh sch Tiu tha quan trng.

T Ngy Tn, Nam Bc triu n Ty v ng l thi i hong kim caPht gio Trung Quc. C nhiu cao tng xut hin, s giao lu gia TrungQuc v n ni tip khng ngng. Trong thi k ny, Pht gio TrungHoa n hoa, kt tri, c i tha v Tiu tha c ti 13 tng phi, sau hpgn li cn 8 tng phi i tha. Tc l Thin Thai tng, Hoa Nghim tng,Tam Lun tng, Duy Thc tng, Tnh tng, Lut Tng, Thin tng, Mttng. Sau thi k Ng i do chnh tr suy vi, v hon cnh x hi thc bch,Pht gio Trung Quc lnh xa cc trung tm vn ha, n vo rng su, tng


13/116

s t cy rung ly c thc n, vic nghin cu ngha l trong kinh schkhng cn thch hp. V vy ch cn li mt mnh Thin tng ch trng btlp vn t, gio ngoi bit truyn. Trong thi k gia nh Tng v nhng, cn c mt s thin s chn tu thc ng, c kh nng cm ha cnhiu ngi, thng qua li ni v vic lm bnh d v cht phc ca h,nhng cng do t m gieo ci nhn xa cho mt loi Pht gio "ngu mui",khin cho sau i Tng v i Minh, cha chin v tng s tuy nhiu, nhng khng cn linh hn na, m ch cn tr ci xc khng m thi ! Gio dckhng c coi trng, ch thc hnh nhng nghi thc theo ng mn c, crt t cao tng, v phn ln tng u khng c tri thc, tuy gi l tu hnhm khng hiu bit th lm sao cm ha c ngi khc ? Do vy, phmcht ca tu s b h thp mt cch ph bin, ri li cng thm c s bi bcca Nho gia, khin cho dn chng n vi Pht gio cng ngy cng khnghiu Pht gio l th no.

n cui i nh Thanh, nh c nhng c gng ca c s u Dng NhnSn, s hng dn ca i s Thi H, s n lc hong ha ca cc cao tngnh u Dng i s, Hong Nht, H Vn v cc v nh u Dng Timv.v Pht gio Trung Quc c c may chuyn bin, th nhng v t oancn nhiu, thay i mt lc cng khng ht cho nn Pht gio Trung Hoa kc Pht gio i Loan cng vy, n nay cng ang giai on chuynmnh s b m thi.

Pht gio Nht Bn l do t Trung Hoa v Triu Tin truyn vo (Pht

gio Triu Tin cng do t Trung Quc n), khong sau th k 6 T. L. Chonn v bn cht m ni, Pht gio Nht Bn l thuc v m hnh ca Phtgio Trung Quc. Th nhng, do trong nhng th k gn y, nh tip xcv vn dng phng php nghin cu ca phng Ty cho nn nhng thnhtch nghin cu Pht php theo phng php mi Nht, khng nhng vtqu Trung Quc m cn dn u c th gii na. y l do cc hc gi NhtBn khng nhng nm c ton b kho tng qu bu ca Pht gio TrungQuc, m cn bit da vo vn ch Phn v vn ch Pali m truy tmnguyn ngha trong Pht gio c bn (nguyn thy), li thm bit s dng

phng php hc tp mi, cho nn h t c nhng thnh tch huy hongtrong lnh vc nghin cu Pht hc. Tuy nhin Pht gio Nht v mt tu trv gii thot, th cn xa mi t ti l tng trong sng ca cc nc theoPht gio Nam truyn.

Vo th k th 9, th 10 sau khi Pht nhp dit n th lc ca B lamn gio tri dy, kch mnh m khng thng tic vo Pht gio. Pht


14/116

gio trong bi cnh lch s lc by gi, cng theo th thng m chpnhn quan nim v Phm thin ca B la mn gio (by gi gi l n gio), v du nhp quan nim vo Pht gio i tha. y l nguyn nhnlm cho Pht gio vn l thanh tnh, li pha tp cc nhn t m tn ca dngian th tc, thm ch c n thut nam n giao hp trong phng kn lthi k gi l Mt gio i tha, thi k th ba ca Pht gio n . n gio bit tip thu nhiu u im ca o Pht, bin thnh nhn t lm chon gio tr nn hng thnh, cn Pht gio li tip thu nhng tn ngngh cp ca n gio, bin chng thnh nhng nhn t lm cho ni b Phtgio cng ngy cng h bi. Do vy, vo khong cui th k th 10, trchai mi kch ca n gio v Hi gio, va mi xm nhp n ,Pht gio b tn li n tuyt tch Th nhng, nh ti liu lch s ch r, tkhi o Pht b tiu vong n , th th lc ca c nc n cng ngymt b suy gim, i sng nhn dn cng ngy cng khn kh, t nc n

cng khng cn c thng nht. Mi n nm 1950, n mi ginhli c c lp trong tay bn thng tr ngi Anh. Nhng trn nc n xa, nay xut hin thm cc quc gia c ch quyn nh Pakitng v

NPan

Hin nay, Pht gio n , c s bo h ca lut php v c si i tt ca chnh ph v chnh tr, cho nn pht trin nhanh chng, tnm 1951 n nay. Th nhng, trong tng dn s hn 400 triu ngi n, Pht gio ch chim mt s lng khng ng k, t 10 vn 8000ngi tng ln 325 vn m thi. l iu ng lo ngi, bi v c ngi tco rng, n hn yu l do tn ngng Pht gio.

Pht gio Ty Tng tuy c quan h vi Trung Hoa, nhng l do truyn btrc tip t n sang. Pht gio Ty Tng tuy cng l i tha, nhng chl mt nhnh ca mt gio i tha, do Thng s Lin Hoa Sinh t bc n truyn sang. Ty Tng thi by gi c nn vn ha lc hu, theo tnngng a thn, cho nn Mt gio i tha thn b v c nhiu linh nghim,rt c nhn dn Ty Tng hoan nghnh c bit, bn thn ngi Lin HoaSinh l mt v cao tng Mt gio, rt gii php thut thn thng li cng

c ngi Ty Tng hm m. Lin Hoa Sinh vn l ng mn vi ba caotng Mt gio n Trung Hoa vo i nh ng, tc l Thin V y, KimCng v Bt Khng u cng l hc tr ca B Tt Long Tr. V Lin HoaSinh cng vi Pht gio Ty Tng lc by gi u mc o , cho nngio phi ca h gi l Hng gio. n thi k cui nh Nguyn, u nhMinh, sinh hot ca tng s Lt Ma Hng gio rt h bi, do m c i sT Lt Ba (Tsong Kha Pa) xut hin, ku gi tng s tr v vi np sng


15/116

thanh tnh, chu s ch ti ca Lut Pht. Tng Lt Ba ch trng y mnhnghin cu gio l, dng o c cm ha ton dn Ty Tng. V gio

phi ng mc o vng, cho nn gi l Hong gio. Mt gio Mng C,Npan v.v u l nhng chi nhnh ca Mt gio Ty Tng.

Sau khi Pht dit , Pht gio n , trn i th c th chia lm ba thik : Thi k th nht, t khi Pht dit cho ti 300 hay 400 nm, l thik ca Pht gio Thng ta b, m i biu hin nay l Pht gio ccnc nh Tch Lan v.v Thi k th hai, t 500/600 nm, l thi k caPht gio i tha hin gio (tc khng phi Mt gio - hin l c ngha l,sch v chp r rng). Pht gio cc nc hin nay nh Nht Bn, TrungQuc l i biu cho Pht gio i tha hin gio. Thi k th ba l thi kMt gio i tha, i biu hin nay l Pht gio Ty Tng. Thi k ny btu t khong 1000 nm sau khi Pht dit . Hin gio th ch trng ngha

l, vn c r rng, Mt gio th thin v gi gn nghi thc, tr ch, c bit ltin tng s gia h ca thn linh.

Nu din t mt cch khc th c th ni thi k th nht l Pht gioThanh vn ha. Thi k th hai l Pht gio B Tt ha. Thi k th ba lPht gio Thin thn ha. iu cn thit hin nay l trin khai mt thi kth t, thi k Pht gio nhn gian ha.

Pht gio phng Ty bt u vi trit gia c Shopenhauer, t tng ngny mang nng sc thi n , ch yu l sc thi ca o ngha th

(Upanishads), v ca kinh sch Pht gio thi k u. Hin nay, cc ncPhp, Anh, B, o, Lin X v c M, cging tin, Ba Ty u c Phtgio hot ng, nhng Pht gio hot ng mnh v c tin nht l hai nc c v M. c bit l M, c Pht gio Nam truyn, Bc truynv Pht gio Ty Tng u c hot ng. Nhng nu ni chung c hai chuu v chu M, v ng v mt ni dung vn ha m ni th Pht gio Namtruyn chim u th. y l do, t nm 1505 n nm 1947, Tch Lan lnlt b B o Nha, ri Ha Lan v nc Anh chim lm thuc a, v Tngs Tch Lan dng cc nc phng Ty ny nh ci cu qua phng Ty

truyn gio, cn Pht gio i tha nh hng ti cc nc u M l cnglao ch yu ca ngi Nht Bn. Trong nhng th k gn y, cng victruyn b nn vn ha Pht gio Trung Quc ra nc ngoi, lc hu rt nhiuso vi cc nc khc, thm ch so vi Ty Tng cng cn thua km. Hinnay Hoa kiu M tuy ni l tin theo i tha Pht gio, nhng li khnghiu gio l ca i tha Pht gio l g !


16/116

9. GIO L CN BN CA O PHT L G

Kinh sch Pht rt nhiu, l iu ai ny u bit, v vy m cho n hinnay, cng khng sch no ch r, b kinh no hay, b kinh no l tiu biucho o Pht. Trung Quc, s d c nhiu tng phi xut hin, ni chungl do lp trng ca cc tng phi suy tn cc b kinh lun no l cn bni vi h.

Th nhng, gio l o Pht c mt nguyn tc cn bn, do c Thch CaTh Tn chng ng, l o l duyn sinh chi phi v tr v nhn sinh.

Duyn sinh l do nhn duyn sinh ra. Cc hin tng v tr v nhn sinhu do nhiu mi quan h kt hp vi nhau m sinh ra. Th d, mt thinvn chng, gii thch mt s vn c lin quan n Pht gio, m n

c tay c gi, xem ra c v gin n nhng thc ra, l do nhng quan hnhn duyn cc k phc tp : Ngun gc ca vn t, tu dng vit vn, hpthu v tch ly tri thc, nhit tnh v kin gii ca tc gi, li thm s ch tov s dng vn phng phm, vic hiu nh v in n bn tho, vic k gisch qua bu in, cui cng li phi tnh n hng th v tinh thn ca cgi, mi gi l hon thnh nhim v chuyn tc phm t tay tc gi n tayngi c. Quan h nhn duyn, trong v d nu ra trn y l kh th thinv d thy; nu kho st thm mt bc na th mi mt quan h li kotheo nhiu mi quan h khc. Hin tng quan h ny lin quan n quan hkhc, tc l nhn duyn. Mt s vic xut hin l do nhn duyn hi t. S

vt tiu vong l do nhn duyn ly tn. Nh vy gi l duyn sinh, duyn dit.

Chnh v vn s vn vt trong v tr u l duyn sinh duyn dit, u binha v thng, cho nn tt c mi hin tng u l h huyn, tm b,khng gi, t mt bt nc, cho ti ton b th gii, cho n cc tinh tcng u nh vy, khng phi l vnh hng v khng tn ti vnh hng,th l khng gi. Pht gio gi l "duyn sinh tnh khng".

Pht gio s d b ngi ta nh gi l ca khng (khng mn), chnh l v l. Th nhng, i vi ngha khng ca o Pht, ngi ta li hiu lm rtnhiu. Bi v "khng" ca o Pht c ngha l khng c s vt no l cnh, khng bin i; s vt khng phi "thc ti" ch khng phi lkhng tn ti. i a s ngi u cho rng khngc ngha l khng c ght. Thc ra, Pht gio thng qua s phn tch quan h duyn sinh m giithch o l "khng c thc th". Cng nh mt chic xe hi, nu ly conmt ca nh ha hc m phn tch th chic xe hi l "khng thc ti". Chic


17/116

xe hi l do mt s nguyn t v quan h kt hp li m thnh. Nhng, xttrn hin tng, khi chic xe hi cn cha b thi b, cha b a vo l nu li, th chic xe hi vn l chic xe hi.

Do , khi Pht gio ging l "duyn sinh tnh khng" l ch trng mt phntch bn cht m ni, cnh tnh chng ta ang sng trong cnh gii hvng, ng c b danh li vt dc lm cho m hoc, bin thnh vt hy sinhca danh li vt dc. Nh vy gi l xem xt ph b, phng h. Cixem xt ph b l hin tng h huyn. Ci cn phng h (bung b) llng tham danh, li, vt dc, ch khng phi ph nh s tn ti ca hintng. V vy, Pht gio tuy ni bn th l khng, nhng vn khng th tnti tch ri khi hin tng h huyn c. Bi nu cha c kh nng giithot khi sinh t, th vn nm trong vng to tc v chu bo ca nghiplc. Nghip lc tuy cng l h huyn nhng vn c kh nng li ko sinh

mng tin hay thoi trong cc ci sng, c vui hay chu kh.

y, khng c qun rng, tt c mi hin tng h huyn, u donghip lc ca chng sinh cm ha m hnh thnh; do vy, nu thu r co l duyn sinh tnh khng, th s khng cn b huyn cnh m hoc,khng cn b ci huyn cnh li ko chi phi, s c t do, t ti. tc lgii thot khi sinh t. Mt con ngi khng cn b ngoi cnh chi phi, tri

buc, th ngi s khng cn to nghip dn ti sinh t, m c th giithot khi sinh t, t ch i vi sinh t.

tc l gio l cn bn ca o Pht.

10. GIO IU CN BNCA O PHT L G

ng v nguyn tc m ni, o Pht khng c gio iu nu ni c gioiu th l gii lut.

Th nhng, gii lut ca o Pht khng phi xut pht t mnh lnh, t

ch ca Thn Thnh nh cc tn gio khc, v vy cng khng c bao hmtnh cht thn b nh cc tn gio khc. Gii lut ca o Pht, da voyu cu ca chn l, v c tnh cht n thun l tnh.

Gii lut cn bn ca o Pht l 5 gii, 10 iu thin, 8 gii, v 10 gii cangi xut gia, gii lut ca T khiu, T khiu ni, ngoi ra li cn c giilut b tt ca i tha. Nhng tt c u ly 5 gii 10 thin lm nn tng.


18/116

Cc gii lut khc u ch da vo 5 gii 10 thin m nng cao ln hay lphn bit chi tit thm m thi. V vy, nu gi gn c hon thin 5 gii,10 thin, th chp hnh cc gii lut khc s cng khng kh khn g lm.

Nm gii l : khng st sinh, khng trm cp, khng t dm, khng ni di,khng ung ru.

Mi thin l da trn 5 gii ri m rng, i su thm, ng thi ngn lmc v khuyn khch lm iu thin. Nay lp biu nh sau :

NM GII

1. Khng st sinh : t b st sinh tc cu sinh

2. Khng trm cp : t b trm cp tc b th

3. Khng t dm : t b t hnh tc gi phm hnh

3 thin nghip v thn

4 thin nghip v khu

3 thin nghip v

= 10 thin nghip.

Ni tm li, yu cu ca o Pht v mt gii lut l trnh mi iu c, lmmi iu lnh. Phm tt c nhng vic g c hi i vi thn tm, gia nh,x hi, quc gia, nhn loi, cho n tt c mi loi hu tnh, u nm trong

phm vi cm on ca 5 gii, 10 thin, v chng ta gng ht sc trnh khng


19/116

lm. Nu khng c hi m c li th ra sc lm. Lm c l phm gii, khnglm iu thin cng l phm gii.

Th nhng, Pht gio l soi sng. Nu phm gii m khng bit th tuy clm m khng phi l ph gii. Nu v tm m phm gii, th tuy l c

phm y nhng khng mc ti ph gii. Nu c phm gii, th d ckhng ph gii cng vn mc ti. Nu ph n b cng dm, ch min lkhng cm thy khoi lc ca dm dc, th tuy l b lm nhc cng khng

phi l phm gii, cng vn l trong sch. Phm gii phi c ba iu kintm, cnh, s, mi gi l mc ti ph gii.

11. TIN O PHT C PHI N CHAY KHNG

Khng phi. Tuy o Pht khuyn khch n chay, nhng khng phi Pht tno cng bt buc phi n chay. n chay l mt nt c sc ca Pht gioi tha, l pht xut t lng t bi i vi tt c mi loi hu tnh. V vy, cc nc Pht gio Nam truyn, k c T khiu xut gia cng khng nchay. Cc Lt Ma Ty Tng cng khng n chay. Nhng bn thn hkhng st sinh.

Bi v, iu gii th nht ca 5 gii l khng st sinh. Sau khi tin Pht mthc hnh vic n chay l chuyn tt nht. Nhng v c kh khn v gia nhv x giao m khng n chay c cng khng sao. Th nhng, khng c

t mnh st sinh hay l ch huy ngi khc st sinh. Cn nu mua tht, c vnh n th khng c hi g.

12. THI CA O PHT I VI UNG RU, HT THUCV C BC NH TH NO

Trong gii lut nh Pht, khng c gii cm ht thuc. Thm ch, phngnga cc loi bnh nhit i. Pht cng cho php T khiu ht thuc. Thnhng, v l do phong tc v uy nghi, Pht gio Trung Quc trc nay

vn ch trng khng ht thuc. Tuy vy, cc loi ma ty v cc cht kchthch, c hi cho thn tm, Pht gio u cm ch, v vy cm ung ru lmt trong 5 gii. Bn thn ung ru khng phi l ti c; nhng sau khisay ru, con ngi c th b kch thch lm cc ti c. T suy ra th bit,Pht gio cng cm khng c ht thuc phin, dng cocain. C bc c tcdng xu hao thn, tn ca, khuynh gia, bi sn, cho nn trong kinh Pht, crn Pht t khng c c bc (Kinh Thin sinh - Trng A Hm). ng


20/116

thi bn thn c bc l mt hnh vi bp bm. Thm ch, c bc dn ti ccti c nh git ngi, trm cp, ph bng, ni c v.v V vy Pht giotuyt i cm ch c bc.

13. TIN PHT GIO C PHI XUT GIA HAY KHNG

Khng phi. Tn ch ca o Pht tuy l gii thot khi sinh t v xut gia lphng php tt nht thot khi sinh t. Th nhng, xut gia m khngthc tu, hay l tu khng ng php th v tt thot khi sinh t. Khng xutgia, m vn tu tr th v tt khng thot khi c sinh t. Pht gio Tiutha coi trng mc tiu gii thot. Ngi ti gia c th tu chng qu Thnhth ba ( tam qu). Qu th ba tuy cha phi l ra khi ba gii, nhngkhng tr li lun hi sinh t na. Ngi chng qu Thnh th ba, sau khi

cht, s sinh ln ci tri Tnh c thin ca Sc gii, v , s chng quThnh th t l A La Hn v c gii thot. V vy, ngi ti gia tu chngqu Thnh th ba, cng gn vi cnh gii gii thot ri.

Cn nu ng trn quan im i tha m xt th ha chng sinh, ccv B tt ty theo loi chng sinh m ng hin, thng lm ngi ti gia. Vvy m trong s cc v i b tt danh ting, ngoi 2 ngi Di Lc v aTng, cn th u l ngi ti gia. n c hai v c s l Trng LoDuy Ma Ct v phu nhn Thng Man, u c th thay Pht m thuyt php.V vy nhng Pht t thc hnh o B Tt chn chnh, khng nht nh

phi xut gia. Ngi xut gia c a v cao qu trong Pht gio, l v ldo ngi xut gia phi ch tr gio on, gi vng cho Pht gio tn ti vhong dng Pht php. Ngoi ra, cn c l do ng x o c trong ni bgio on na. Ni mt cch khc r rng hn, tng ni xut gia l xng tyca Pht gio, ngi ti gia l da tht ca Pht gio. ng v bn th th nixut gia l quan trng, ng v tc dng th ni ti gia l quan trng. V vy,ngi tin Pht c th xut gia, nhng khng phi bt buc phi xut gia.

14. TN O PHT C MY NG CP

ng v bn cht m ni, o Pht ch trng bnh ng. Ngi no cngc quyn li tin Pht, ngi no cng c kh nng thnh Pht. Th nhng,xt v th bc tu hnh m ni, v v tr gii lut c cao thp khc nhau, ngheo c sau trc khc nhau, cho nn nam n Pht gio chia thnh chncp bc nh sau :


21/116

Cn s nam, cn s n, cn tr nam, cn tr n, Sa di, Sa di ni, Thc xoa mana, T khiu, T khiu ni.

Nam n th tam quy, ng gii (thp thin) gi l cn s nam, cn s n.Ngi ti gia m gi tm gii v trong cha, gi l cn tr nam, cn trn. Nam n xut gia gi 10 gii gi l Sa di v Sa di ni. Nam n xut giagi y gii lut (c tc) gi l T khiu v T khiu ni. Thc xoa ma nal cp trung gian gia Sa di ni v T khiu ni. Thi gian lm Thc xoa mana ko di 2 nm. Mc ch l xt xem Sa di ni c kh nng tr thnh tkhiu ni hay khng v quen vi np sng xut gia hay cha ?

Cn ngi th B tt gii th khng th xp loi ng cp c. Bt cngi ng cp no v k c loi bng sinh na, u c th th tr B ttgii.

15. TR THNH MT TN PHT GIONH TH NO

Cc gio phi c hay mi ca o Thin Cha u coi trng l ra ti. Cchu l ra ti mi c tr thnh tn ca o Thin cha. Cng tng tnh cc ngoi o n coi trng vic tm ra sng Thnh (sngHng) xa b mi ti c.

Mun tr thnh Pht t, mun gia nhp Pht gio chnh tn, th phi qua nghithc "Ba quy y" (tam quy). Tnh quan trng ca nghi thc ny cng gingnh cc nghi thc ng quang ca vua, nhm chc ca Tng thng, vong ca ng vin. L mt loi nghi thc by t s trung thnh, mt schp nhn tha thit, mt s mong cu khao kht, mt s chuyn i mi,mt s quy ngng chn thnh. V vy m Pht gio xem l quy y l cc ktrng yu. Nu khng c quy y th tuy l c l Pht tin Pht, nhng ch lmt loi hc sinh d thnh, khng phi l hc sinh chnh kha. Nghi thcquy y c mt tc dng rt ln i vi tm l tn ngng c kin nh haykhng kin nh.

Trong nghi thc tam quy c mi mt v Tng hay Ni lm chng v thuytminh ni dung ca ba quy y nh sau :

Con l sut i xin quy y Pht, sut i xin quy y Php, sut i xin quyy Tng (c ba ln).


22/116

Con l quy y Pht ri, d c b thn mng ny, cng khng quy y thinma ngoi o.

Con l quy y Php ri, d c b thn mng ny, cng khng quy y ngoio t thuyt.

Con l quy y Tng ri, d c b thn mng ny, cng khng quy y t sngoi o.

Nghi thc tam quy gin n nhng long trng, mc ch ch yu l lm chongi tn mi ton tm, quy y Tam Bo, nng ta vo Tam Bo, cc nim tin trong sng v vng vng. Pht l Pht , Php l li dy caPht, Tng l ngi xut gia, hong dng Pht Php. Nh nng ta vo

ba i tng ln m ngay hin ti c thn tm an lc, sau ny c

chng qu v thng l gii thot sinh t v thnh Pht. V vy gi l Bangi bu (Tam Bo), v tn ngng Pht gio c ngha l quy y ba ngi bu.

16. PHT T V SAO LI PHI TN NGNG TAM BO

ng vy, tn ngng Tam Bo l ni dung rt ring bit ca Pht gio. Cctn gio thn quyn, hoc l ch tin Thng , (nh o Do Thi, o Hi),hoc l tin cha cha, cha con v cha Thnh Linh (nh o C c) hocl sng bi thm Thnh Mu na (nh o Thin Cha). Pht gio v l v

thn, cho nn khng sng bi Pht nh Thn linh, cng khng xem Pht lc mt khng hai, li cng khng xem Pht l cha sng to vn vt v xmin ti c cho nhn loi. Pht gio xem Pht cng nh hc sinh i vithy gio. Thy gio c th dy hc sinh, gip hc sinh thay i phm cch,tng trng tri thc, tu dng thn tm, nhng khng th hc tp thay chohc sinh, ln lp, nghe ging thay cho hc sinh c.

V vy, tn ngng Pht gio mang tnh cht thun l tnh, thun lun l. Ssng bi Pht ging nh lng hiu knh ca con ci i vi cha m, xut

pht t lng bit n. Mt Pht t chnh tn, sng bi Pht, quyt khng phi

l c phc trnh ha, nguyn lc ca Pht c th do sc mnh tm lca ngi cu nguyn m pht sinh cm ng linh nghim, nhng ch yul do bn thn ngi cu nguyn. Nu nh nghip ca mnh chn mui vhin hnh th d c cu nguyn my, Pht cng khng lm g c. Nu bitda vo chnh Php ca Pht ging m hnh ng, nh b th, gi gii, nhnnhc, n lc, tu nh, pht hu th c kh nng thay i nghip lc qu kh,ti nng nhng chu qu bo nh; ti nh th c khi qu bo; bi v,


23/116

nghip lc hin hnh th bo, cng ging nh ht ging ny mm v sinhtrng, phi nh vo s h tr ca nhiu nhn duyn. Mt ht ging nh ccc iu kin thun li nh nh nng, khng kh, nc, t, phn bn vcng phu ca nh nng, m sinh trng nhanh chng. Tri li, nu thiunhng tr duyn hay thm ch khng c nhng tr duyn th ht gings sinh trng chm, thm ch khng ny mm c. Pht gio xem vic tonghip thin, c v th bo cng theo mt o l nh vy. Tnh v i cac Pht khng phi ch Pht to ra vn vt v x ti cho chng sinh. Vv cn bn, khng c ai x ti cho ai c - Quan nim x ti ca tn giothn quyn ch l sn vt hn hp ca thn quyn v c ti. c Pht tmnh chng ng o l gii thot v em o l gii thot ging chomi chng sinh u r, da vo o l y m tu hnh v cng c giithot, t ti qu v Pht, khng khc g Pht.

V vy m tn Pht gio, i khi khng a gi mnh l Pht gio , ma t xng l hc tr Tam Bo ! Bi v ngi khai sng ra Pht gio tuy lc Pht, nhng iu m Pht gio coi trng l Php ch khng phi l Pht.V Pht khng th gii thot thay cho ngi c, cn Php th c th gipcho ngi t gii thot. Sng bi Pht l sng bi n c ca Pht chngng v thuyt php. c Pht, tri qua ba v lng kip, tu hnh o B Ttm chng ng c o l gii thot, v sau khi chng ng, thuyt gingtng tn o l y cho chng ta. n c y c th ni l v i v cao quhn hng nghn trm vn ln n c th gian, m khng ch l hn trm vnln, thc ra n c y khng th v d c, ngh bn c.

Th nhng, s truyn b Pht Php, li phi da vo cc cn b ca Pht,tc l tng s. Trong hng tng s c B tt tng nh Vn Th, Di Lc, Quanm, a Tng v.v c Thanh Vn tng nh cc v A La Hn : X Li Pht,Mc Kin Lin, i Ca Dip v.v, c phm phu Tng nh tt c mi Tkhiu, T khiu ni, gi gii thanh tnh, tu hc chnh php v thuyt php sinh. V tng si c kh nng em o l gii thot ca Pht, ging gii truyn

b cho chng ta, cho nn n c ca tng s cng l v lng.

Vic hong dng Pht Php khng phi l s nghip ca ring tng s. Phtt ti gia cng hong dng Pht Php; tr tr Pht Php th phi l ngixut gia, ni tr tr Pht Php c ngha l i biu cho Pht Php, tngtrng cho Pht Php, khin Pht Php an tr c th gian ny. Ngi

bnh thng, gp mt ngi xut gia th lin tng ngay n Pht gio,nhng nu gp mt Pht t ti gia th khng c ngay n tng (tr phi l


24/116

ngi Pht t t mnh ni ra, nhng t c trng hp Pht t t xng mnhl Pht t, khi gp mt ngi l).

V vy, khai sng ra Pht gio l Pht . Trng tm ca Pht gio l Php.Pht gio an tr th gian l tng chng. Chnh v l m Pht gio giPht, Php, Tng l ba ca bu. Tam Bo, ch yu l Php bo, gip chongi la kh c vui. Php bo do Pht t chng v thuyt ging, v dotng chng gi gn truyn b, cho nn u gi l Tam Bo. Khi Pht cnsng, Pht gio ly Pht lm trung tm, lm ni quy ngng. Sau khi Phtdit , Pht gio ly tng chng lm trung tm lm ni quy ngng. Quy yTam Bo l hc Php bo. Mun hc Php bo th phi c Tng bohng dn, k c 2 mt trao truyn t tng v nu gng sng trong hnhvi. V vy m sau khi Pht dit , i tng cng dng Tam Bo nng vTng Bo. Li v Pht gio ch trng "Y php bt y nhn" (da vo php,

khng da vo ngi) coi trng vic truyn b v quy y Pht Php, cho nnthng xem hnh vi sinh hot ca tng s l chuyn c nhn ca h. Chmin l tng s c kin gii ng n, c kh nng thuyt php, th d c

phm cm gii, cng vn c ngi th tc cung knh cng dng. lyu cu v mt o c, cng nh cu "Trong thin h, khng ai l khng

phi cha m chng ta". Cng nh ng thy dy tiu hc, cha tng hc ihc, nhng hc sinh tt nghip i hc khng th ph nhn ng thy xa camnh cp tiu hc.

V vy, i vi mt Pht t chnh tn, sng bi Pht bo l v Php bo; v

tip thu c Php bo th phi sng bi Tng bo. Sng bi B tt cngl cung knh i vi Tng. i vi cc bc Thnh tng i B tt, tt nhin

phi cung knh cng dng. i vi phm phu tng c tr gii thanh tnh vbit thuyt php cng phi cung knh, cng dng. Ngay i vi nhng tngs khng gi gii thanh tnh, nhng c kin gii ng n, bit thuyt phpcng phi cung knh cng dng (v iu quan trng l c kin gii ngn v bit ni chnh php). S thc, trong thi i cch Pht dit xa,Thnh Tng rt kh gp. i tng knh tng thng l phm phu tng, tkhiu v t khiu ni. Trong kinh cng ni cng dng Thnh Tng v cng

dng phm phu Tng khng c khc bit, u c cng c v lng, khngth ngh bn c.

Pht gio tuy l cao minh v i, nhng hai ch "Tam Bo" c th bao qutht. Do , tin Pht gio tc l tin Tam Bo, knh ngng Tng bo. Vothi Pht cn ti th hay hin nay, cc nc nh Thi Lan, Min in,Tch Lan c xem l chuyn ng nhin. Nhng, Pht gio Trung


25/116

Quc, quan nim knh tng trc nay cha hnh thnh mt tp tc ph bin,do phm cch ca tng ni khng ng u, cao tng ch chim s t trongtng chng m thi. Ngi lp trn th knh trng o c v hc vn cacao tng. Ngi lp di th m qung sng bi cao tng nh thn linh. Dotp tc knh ngng cao tng, cho nn sinh ra t nn c mt s tng s, gidi v lm chuyn by b, vn c sng bi nh thn linh. l nhngquan nim i hi phi gp c sa i, lm mt Pht t chnh tn thkhng c c quan nim nh vy (ch 2).

17 - NHNG NGI LM CC NGH CA HT, T, SN BN,BT C, BN RU C TH TIN PHT C KHNG

C th c. n c ca Pht gio rng ln nh bin c. Ch cn c mtnim tn tm l c th vo ca Pht, tr thnh hc tr "Tam Bo".

Tuy vy, trong gii nh Pht, c cc gii cm : T dm, st sinh, ung rucho nn cc ngh sinh sng ni trn u thuc v cc loi ngh nghip c, t,

bt chnh. Th nhng, nhn dn sng hi o, nu khng bt c th ly gsinh sng ? Th dn sng trn ni, nu khng sn bn th s cht i. Ph nngho, nu khng ma ht th cng khng bit lm g c mc sng tithiu. Nu th h trc lm ngh t hay bn ru, v t mnh cng chhc c ngh t v bn ru mu sinh, v nu l ngh duy nht h mu sng th Pht gio khng c yu cu h phi b ngay ngh ca h tin Pht. Nhng mt khi h tin Pht ri v tm cch i ngh, th Pht

gio s tch cc khuyn khch h i ngh. Bi v tn ch ca o Pht lkhuyn khch mi ngi sinh sng bng ngh nghip lng thin v chnhng. Hung h, bn thn nhng ngh nghip ca h l ti c. H tuy khngc th gii, v do khng c ti ph gii, nhng bn thn ngh nghip cah, v bn cht, l ti c.

Thm ch, do tnh hnh thc t m c nhng ngi khng c cch g ingh c th Pht gio cng khng cho rng h ph gii. Bi v, bc utn ngng Pht gio ch l quy y Tam Bo. Cn th gii, tr gii tuy l iuhy vng ca o Pht, v c rt nhiu cng c, nhng khng c p buc.

Nu khng gi c gii th ng c th gii. Khng c th gii th cngkhng c ph gii, v khng c ti ph gii. Nu mun th gii, c th gic bao nhiu gii th th by nhiu gii. Khng phi th tt c. Th giiri m khng gi c th xin x gii. X gii ri m c lm c nghip cngkhng phi l phm gii. Sau khi x gii ri m mun th gii li cngc. Nu khng x gii m phm gii th l phm ti !


26/116

Pht gio bao dung rng ri v cng. C nhng ngi tuy khng th nmgii, nhng i vi Tam Bo sinh ra mt nim tn tm hay i cht lngknh trng th c cng c rt ln ri, trng thin cn tng laithnh Pht ri.

Hung h l chu quy y Tam Bo ! Sau khi quy y Tam Bo, ch cn ng ctin theo mt tn gio khc, cn khng th nm gii cng c. V vy Phtgio khng c tuyt nim tin v tn ngng ca bt c mt ngi no.

18. PHT GIO C TIN SM HI HAY KHNG

C, Pht gio ch xc tin cng dng ca sm hi.

Pht gio tin rng, tr nhng ti cc nng phm nh st sinh, trm cp, tdm, i vng ng (t xng mnh l Thnh) phi ty nghip m th bo, cncc ti khc u c th da vo phng php do Pht quy nh m tin hnhsm hi.

Tc dng ca sm hi l hon ton thnh khn t mnh phn tnh, t mnhkim ch. Vi tm t gic v tnh to, vi tm t trng ty ra sch sthn tm mnh, pht nguyn t nay v sau khng cn ti phm na. Ch minl c quyt tm sa cha li lm v tr thnh con ngi mi, th s khngcn nhc ti chuyn c na, tm s c bnh tnh, ci b c mc cm

phm li lm. chnh l tc dng ca sm hi. Sau khi phm ti cn phichn thnh bc l (ty theo tnh tit nng nh m bc l vi ng ngi, viba ngi, vi mt ngi hay l vi lng tm ca ring mnh), bc l lilm ca mnh, tha thit hi li, quyt tm khng cn ti phm. Nu khngth bng dng ca ti c s vnh vin in tn trong tm khm, tr thnh htnhn dn ti qu bo trong tng lai. Sau khi sm hi, ht ging pht sinh raqu bo tng lai, cng s b tiu dit.

Bt qu, mc ch ca sm hi l lm cho tm mnh c trong sch, khngcn phm li ti c na. Nu c thng xuyn phm ti, li thng xuyn

sm hi, ri thng xuyn phm ti li, nh vy s lm mt cng dng casm hi.

Sm hi ca Pht gio khng ging vic cu thng x ti ca Gia Tgio. Pht gio tin rng khng c v thn linh no c th x ti cho ngi.Cng dng ca sm hi ch l ty sch ni tm, khin ni tm tr li thanhtnh.


27/116

19. PHT GIO C TIN THIN NG V A NGC HAYKHNG

C tin, Pht gio khng hoi nghi c tn ti thin ng v a ngc, bi v

thin ng, a ngc u cng nm trong phm vi lun hi, sinh t. Phtgio cho rng, con ngi khi cha thot khi gii hn ca sinh t lun hith vn c kh nng thc nghim thin ng v a ngc, thm ch c thni, mi ngi u tng sng qua thin ng v a ngc. Sng theo 5gii v 10 thin cp cao th s sinh thin ng. Phm cc ti ln nh 10c, 5 nghch th a a ngc. Chu kh bo ht ri, chng sinh a ngcvn c th sinh ln thin ng. thin ng, hng phc bo ht ri,chng sinh thin ng li c th xung a ngc. V vy, Pht gio chorng thin ng tuy l cnh gii sung sng, nhng khng phi l ni an

lc cu knh, a ngc tuy l cnh gii kh, nhng cng c ngy thot kh.ng thi, tu thin nghip c cao thp khc nhau, cho nn thin ng cngc th bc. Do c nghip cng c nng nh khc nhau, cho nn a ngccng c ng cp.

Thin ng ca Pht gio chi lm 28 ci Tri, thuc 3 gii. C su ci TriDc gii, gn gi vi ci ngi. Cao hn na, c 18 ci Tri thuc Sc gii.V trn Sc gii, c 4 ci Tri thuc V sc gii. Trn s thc, lm ngim tu thin nghip ch c th sinh 6 ci tri v Dc gii. Trong cc ci

Tri thuc Sc gii, tr ci tri Tnh c thin Sc gii, cn th tt c ccci tri khc u l nhng cnh gii thin nh, do tu thin m t c.

a ngc trong Pht gio, ln nh c rt nhiu, khng k xit, do kh boca chng sinh a ngc c khc bit, ch yu phn thnh 3 loi a ngcln : Cn bn a ngc, cn bin a ngc v c c a ngc. Loi a ngcthng c ni ti trong kinh Pht l cn bn a ngc. Cn bn a ngcli chia thnh tm a ngc i nhit (nng d) v tm a ngc i hn(lnh gi). Chng sinh, ty theo ti c phm m a vo cc cp a ngckhc nhau. Ngi th gian ni rng, ngi lm c b qu s a ngc bttri nhng thc ra, ln thin ng hay xung a ngc, u do nghip lcthc y, dt dn. Nghip lc hng ln cc ci tri th c sinh ln cc citri hng phc. Nghip lc hng xung a ngc, th a xung cca ngc chu kh.


28/116

20. PHT GIO TIN C DIM VNG KHNG

V i th m ni, Pht gio tin c Dim Vng. V trong nhiu kinh Pht,c ni ti Dim Vng (nh kinh Thin s quyn 12 Trung A Hm).

Nhng Dim Vng khng phi l do Pht gio u tin pht hin ra; Phtgio ch tip thu v "Pht gio ha" quan nim v Dim Vng ca tn gion c i.

Trong sch V xa, v tr c chia thnh 3 gii l Tri, H khng vt. Thin gii c Thin Thn. H khng gii c H khng thn; a giic a thn. Khi nim tam gii (dc gii, sc gii, v sc gii) ca Phtgio c th chu nh hng ca thuyt 3 gii ca tn gio n c i.Sch V gi Dim Vng l Yama (D Ma). D Ma vn l mt thin

thn, v sau bin thnh ng t u tin ca loi ngi, v cng l ngi chtu tin, nhng li sng trn ci tri. V vy, sch Rig-veda (L Cu Ph) ni, sau khi con ngi cht, phi ln Tri trnh din vi thn D Ma vng thn T php l Baluna. V sau, sch Atharvaveda (A Tht B Ph )ni Thn D Ma ci qun nhng ngi cht, v c quyn phn x i vingi cht. Thn D Ma trn tri c im ging vi thng ca Gia Tgio; n Pht gio th c s phn bit gia thn D Ma trn ci Tri (tcci Tri th 3 ca Dc gii) vi vua Dim Vng a ngc.

Dim Vng c quyn thm vn, xt x nhng ngi cht. a v ca

Dim Vng a ngc tng ng vi a v ca Thng trn ccci Tri. Pht gio khng sng bi Thng , tt nhin cng khngsng bi Dim Vng. ng thi, tuy rng o Pht ty theo th tc,

phng tin gio ha chng sinh m cng tin c Dim Vng tn ti, nhngv bn cht, khng tha nhn Dim Vng c tnh c lp, cho nn c b

phi Pht gio cho rng Dim Vng v ngc ti u do cm ng canghip lc chng sinh m tn ti, l do tm thc ca chng sinh a ngchin ra (duy thc hin).

Li ni, Pht gio chnh tn cng khng tin rng, ngi ta cht ri, b DimVng x ti; ch tha nhn c cc ci sng nh ci a ngc v ci qu cquan h vi Dim Vng. Cn vic Dim Vng sai ngc tt n bt bngi sp cht, ch l truyn thuyt dn gian. Trn quan im duy thc, Phtgio cng khng bc b truyn thuyt , l do tm thc biu hin, chonn sch Pht cng chp nhng truyn tng t nh th.


29/116

i nh Thanh, ng K Hiu Lam trong sch bt k ca ng ni rng, tinnhng khng hiu chuyn Dim Vng v ngc ti. ng ni th gii rt toln, c ngi trong nc ngoi nc, phng ng v phng Ty, vsao ch c tin tc v ngi Trung Quc t ci m tr v, khng thy cnhng ngi khc ? Phi chng ci m ca Trung Quc v ci m ca ngoiquc l 2 th gii khc nhau ? Thc ra, nu ng K Hiu Lam hiu c ol "Duy thc biu hin" ca Pht gio th s ht nghi. Trong ni tm cangi Trung Quc, ch tn ti m hnh ci m ca ngi Trung Quc mthi, lm sao c th hin ra m hnh ci m ca Lin hip quc c !

21. PHT GIO C TIN CNG DNG CA L CU SIU CHOVONG LINH HAY KHNG

Khng cn phi ni, Pht gio tin tng tc dng ca cu siu. Th nhng,tc dng y c gii hn nht nh. Cu siu ch l mt sc mnh th yu,khng phi l sc mnh ch yu. V thi gian ch yu tu thin lm thinl thi gian khi ngi ang cn sng. Sau khi ngi cht ri, chnh ngisng t chc l cu siu cho ngi cht v hi hng cng c tu thin lmthin ca mnh cho ngi cht. Kinh a Tng cho bit, li ch ca l cusiu c by phn, th su phn thuc v ngi cn sng (tc l ngi t chcl cu siu) cn ch c mt phn li ch thuc v ngi cht.

ng thi, Pht gio chnh tn, i vi phng thc l cu siu, c quan

nim hi khc vi tp tc dn gian. Ni siu l ni thot ci kh, siuthng n ci vui, l da vo cm ng ca nghip lc tu thin ca bn b,gia thuc ngi cht, ch khng phi do mt mnh tc dng tng kinh catng ni. l s cm ng do phi hp nghip thin ca ngi t chc siu v s tu tr ca ngi tng kinh (ch 3).

Do , Pht gio chnh tn cho rng, ch th ca cng vic cu siu khngphi l tng ni m l gia thuc ca ngi cht. Gia thuc ngi cht, tronggi pht lm chung, nu bit em cc vt a thch ca ngi sp cht,cng dng Tam Bo, b th k ngho, v lm cho ngi sp cht hiu r, l lm cng c h cho anh ta, th s c tc dng rt ln i vi vong linhngi cht. l do s cm ng ca mt nim thin nghip, do tm ngilc lm chung c an i, nh vy m nghip thc ca ngi cht hng tici lnh. khng phi l m tn, l o l tm thin hng ti ci thin.

Nu khi ngi thn cht m con chu, gia thuc c lng thnh knh thittha, t chc trai tng, b th, lm iu thin ln, t lng hiu tho khn thit


30/116

cng c th c cm ng, gip cho vong linh c siu linh ci thin. Thnhng, tc dng khng bng vic lm khi ngi ang cn sng, cha cht.Khi ngi con c lng hiu ch thnh, nh khi B Tt a Tng, cu mm pht li nguyn i bi, nguyn v cu m m i i kip kip s cu chng sinh ra khi bin kh. Da vo sc mnh ca li nguyn v i y,m cm thng c vi ngi cht, gip ngi cht gim bt hay tr bc ti c. khng phi l m tn, m l s cm thng ca lng hiu vi, ca tm nguyn v i, khin cho tm lc v nguyn lc ca ngi siu ha nhp v cm thng vi nghip lc ca ngi siu , c 2 thng sutcng mt kh, nh vy, m ngi cht c siu . V vy i vi Phtgio chnh tn, con ci gia thuc nu mun cu ngi cht, th nn lmcc vic nh cng dng Tam Bo, b th k ngho, ch khng nht thit

phi mi Tng Ni n tng kinh. Tng Ni khi c cng dng, th ch chnguyn cho th ch m thi. V Tng Ni tng kinh l cng vic lm hng

ngy ca h trong cc kha l, tng kinh l mt phng php tu hnh, mcch ca tng kinh khng phi l siu ngi cht. Th ch cng dngch Tng l cho ch Tng c th tu hnh v t mc ch ca tu hnh.Pht gio tuy c ni tng kinh siu ngi cht, nhng l hy vngmi ngi u tng kinh. Ch trong trng hp mnh khng bit tng kinhhay l tng kinh qu t, mi thnh Tng Ni tng kinh thay cho mnh. Thc ra,chc nng ca Tng Ni l duy tr o Pht th gian, ly Pht php ha chng sinh, ch khng phi chuyn lm vic siu cho ngi cht.Cng c ca tng kinh l nh lng tin Pht php v tu hnh Pht php,cho nn khng phi ch c Tng Ni mi tng kinh, li cng khng phi chkhi c ngi cht mi tng kinh. Hn na, thi hn siu tt nht l trongvng 49 ngy. Bi v, Pht gio tin rng, ch tr nhng trng hp nhngi c phc nghip ln, cht th ti sinh ngay su ci tri Dc gii, hayl nhng ngi tu nh c kt qu, khi cht th ti sinh cc ci tri Thinnh, hay l ngi c c nghip nng, cht th a a ngc lp tc; cn thi vi ngi bnh thng m ni, cht xong cn tri qua thi gian 49 ngych i cho nghip duyn chn mi mi quyt nh ti sinh ci no. Nutrong thi gian ny m con ci, thn nhn bit ly cng c cng dngTam Bo, b th k ngho hi hng cu siu th ngi cht, nh cng

c thin nghip y cm ng h tr m c sinh ln ci thin (Tri, Ngi)v c siu . Nu qua 49 ngy mi t chc cu siu th ch c th tngthm phc c cho ngi , ch khng th nh hng g n hng tisinh ca h na.

Tuy nhin, cng c ngoi l, trong trng hp ngi thn b cht oan, chtth thm, do oan tri cha tr cho nn c th sinh ci qu, v tip tc vi


31/116

vnh, i hi i vi ngi. Thng thng, ngi ta gi l qu m. Trongtrng hp c bit ny, th cn c tng kinh siu (ngha l thuyt phpcho qu nghe cho qu r hng i). Nh Pht lc gip cho vong linh tisinh ci thin. Pht gio thng gi ci qu l "ng qu" (qu i), chonn thng dng mt php (nh tr ch bin thc, th thc) gip , to ratc dng ln, c bit l i vi loi qu lnh. Cng vic Pht s c bitny, cc tn gio khc, k c Thn gio u khng bit.

ng nhin, nhng iu ni trn y u l ni theo lp trng o Pht. Trung Quc, ngi mi Tng Ni n tng kinh siu , i khi khng phil Pht t m li l "nho gia chnh cng". Nh gn y, c ng ng Qun

Ngh vn l mt tn nho danh ting, khi m ng cht, ng qua Hng Cnglm Pht s, v t linh v m ti cha Pht. ng than rng, trong vic ny,trit hc ca ng t ra bt lc. ng vn gi quan nim "t nh ti" (t ngi

cht nh l tn ti trc mt) ca Nho gia t an i mnh. Nhng trnghp nh vy rt nhiu. Khuyn khch h lm vic theo ng quan nimPht gio thc ra khng phi l d. V cng l mt vn ln t ra choPht gio vy.

22. PHT GIO C TIN L CNG C C TH HI HNGCHO NGI KHC HAY KHNG

Pht gio tin tng vng chc rng, cng c do mnh tu tp, c th hi

hng cho ngi khc c hng.

Hi hng l chuyn t pha mnh, sang pha ngi khc. l mt s cmng tm lc. Tm lc ca mnh, thng qua nguyn lc ca ch Pht, B Ttm t ti i tng ca s hi hng. Cng nh nh sng mt tri, thngqua vt phn x nh tm gng, mnh kinh loi, m c khc x, chiu divo cc gc ti tm. trong nh cng vy. Cc gc ti trong nh tuykhng trc tip c nh sng mt tri chiu n nhng vn tip thu cnh sng mt tri phn chiu.

ng thi, tuy c hi hng cng c cho ngi khc nhng bn thn cngc ca mnh khng b hao ht g ht. Trong kinh Pht, c nu v d : Mtci n sng, c th dng chm sng cho nhiu ci n khc, nhng nhsng ca ci n th nht vn khng b gim bt.


32/116

Do , cc Pht t chnh tn, mt khi lm nn mt cng c g u nn phtnguyn hi hng n ht c chng sinh cng c hng. cng l mt

biu hin t nhin ca lng t bi.

23. PHT GIO C TIN LUN HI L CHUYN CHNH XC CTHC HAY KHNG

Pht gio tr li khng nh. Pht gio cho rng tt c chng sinh, tr ccbc gii thot khi sinh t (cc v A La Hn ca Tiu tha gio) hay lcc bc t ch i vi sinh t (cc bc thnh B Tt ca i tha), cnth tt c u trong vng sinh t lun hi.

Lun hi l tri dt, ni ln chm xung trong vng sinh t, ch khng gingnh ci bnh xe quay vng. Phm vi lun hi bao gm su ci sng, Phtgio gi l 6 o, k t trn xung l ci Tri, ci Ngi, ci Tu La (thno), ci sc sinh, ci qu, ci a ngc. Su ci ny l phm vi lun hisinh t ca nhng chng sinh sng gi 5 gii 10 thin hay l phm 10 c, 5ti nghch (l git cha, git m, ph ha hp Tng, git A La Hn, lm chymu Pht). Nm gii, 10 thin chia thnh 4 phm (thng, trung, h) : sinhlm loi tri, loi ngi, A-tu-la. Mi c, 5 ti nghch cng chia lm 3

phm (thng, trung, h) : sinh lm sc sinh, lm qu, hay l ni a ngc.Lm nghip thin th sinh 3 ci trn, lm nghip c th sinh 3 ci di.Trong mi ci sng nh vy, hng ht phc, hay l chu ht ti bo l chm

dt mt k sinh t, m ra mt k sinh t khc. Lun chuyn trong su cisng nh vy, sng ri cht, cht ri li sng mt i khc, nh vy gi llun hi.

c bit, Pht gio tin rng, phm vi lun hi sinh t tuy l c 6 ci, nhngci ngi l ch o, v ch ci ngi, chng sinh va c th gieo cc nhnthin hay c nghip, va chu qu bo. Cn cc ci sng khc, chng sinhch c mt chiu hng phc bo, khng c c hi to nghip mi. Cn 3ci kh, sc sinh, qu i, a ngc th chng sinh mt chiu chu qu bokh, khng c nng lc phn bit c thin, c. Ch c ci Ngi, chngsinh va th qu bo vui, va chu qu bo kh, li c th phn bit cthin, c. Pht gio cho rng, nghip lc to tc, ch yu din ra trn bnhdin tm thc. Nu trn bnh din tm thc, khng c c hi, hay khng cnng lc phn bit thin, c th khng c to nghip. V vy m Pht gio rtcoi trng trch nhim ca hnh vi thin, c ni ci ngi.


33/116

Chnh v, nhn ch yu to nghip l ci ngi, cho nn chng sinh tisinh ln ci Tri, hay l a xung cc ci c u c c hi a xung haythng ln, ch khng c chuyn a xung vnh vin hay l thng ln vnhvin.

Chng sinh ci Ngi, to nghip nhn c thin c c, c nghip nng, cnghip nh. Con ngi trong cuc i to ra nhiu nghip khc nhau, hocthin, hoc c, hoc nhiu hoc t, hoc nng, hoc nh. Do m c hichu bo cng trc, sau khc nhau. Do mt ngi, khi th mng mt iht, c th b chi phi bi ba lc hp dn, dn ngi y i ti sinh. Mt lty theo trng lng ca nghip trong mt i, nu nghip thin c t trngln hn nghip c, th ngi y s ti sinh vo ci thin; nu t trng canghip sinh thin nng hn nghip sinh lm ngi, th ngi y s sinhthin, tc l sinh ln cc ci Tri. Nu nghip c chim t trng ln hn

nghip thin, th ngi y phi b ti sinh cc ci c; nu nghip a ngcnng hn nghip lm sc sinh, th ngi y phi b sinh a ngc, trc lchu qu bo ca nghip nng ri sau mi ln lt chu qu bo ca nhngnghip nh hn.

Th hai l ty theo tp qun. Mt ngi trong i, khng lm nghip thinln, cng khng lm nghip c ln, nhng trong i li c mt thi quen c

bit mnh m, v khi cht, h s ti sinh theo hng ca thi quen . Vvy tu thin, hc Pht, ch yu l da vo s n lc hng ngy.

Th ba l ty nim, hng ti sinh c quyt nh bi tm nim ca ngilm chung. Khi lm chung m c tm nim c lit nh s hi, lo lng, thamlam, gin d v.v, th s rt kh trnh c ti sinh vo ci c. V vy mPht gio khuyn i vi ngi hp hi sp cht, hay va mi cht, giathuc b con khng c khc, m nn thay mt ngi thn (sp cht haymi cht) lm cc vic tu phc, b th, v ni cho ngi thn bit l lmcng c v h, thay cho h. ng thi k li cho h bit mi vic thinngi y lm trong i, lm cho tm ca ngi y c an i, vui v.Mi ngi nn ln ting nim danh hiu Pht, lm cho ngi y nht tm

ngh ti cng c Pht, ci nc Pht. Nu khng phi l c nghip nng, thtm nim ca ngi sp cht c th gip cho ngi y khi phi a xungci c, hn na, c th tm lc ca ngi sp cht, cm ng c vinguyn lc ca ch Pht, B Tt m c vng sinh sang ci Pht. lnguyn nhn ch yu ca ch trng Pht gio t chc tr nim danh hiuPht cho ngi lm chung, sp cht.


34/116

Tn ngng dn gian cho rng ngi cht bin thnh qu khng ng vithuyt lun hi ca nh Pht, v rng ci qu ch l mt trong 6 ci sng, vkhi cht ngi ta ch c 1/6 kh nng sinh vo ci qu.

24. PHT GIO C TIN RNG C LINH HN TN TI HAYKHNG

Khng tin. Pht gio khng tin l c mt linh hn vnh hng, bt bin. Nutin c linh hn nh vy, th l "thn ng ngoi o", khng phi l ngiPht t chnh tn.

ng l trong quan nim ca ngi bnh thng, tr nhng ngi theo duyvt lun ra, cn th ai cng cho rng mi ngi u c mt linh hn vnhhng bt bin, gn y, u M, c lp ra "Linh tri hc hi", i tng

nghin cu ca Hi l linh hn. C c gio, Hi gio, n gio, Logio v.v u l nhng tn gio t nhiu tin tng c linh hn, cho rngngi ta lm thin hay c, sau khi cht i, s b Thng hay DimVng phn x, ngi tt th linh hn ln thin ng, ngi xu th linhhn a a ngc.

trong dn gian Trung Quc, s m tn linh hn c gc r rt su bn, licn thm sai lm to ln ny na l ngi Trung Quc tin rng, sau khi ngicht linh hn bin thnh qu. Linh hn l qu, trong tn ngng dn gianTrung Quc, l c mt m m tn ln v bng nhng kh g ra c. iu

ng bun ci l v qu c cht t thn thng cho nn li cho rng linh hnl mt vt tp hp ca "3 hn 6 phch".

K thc, qu ch l mt trong 6 loi chng sinh cng nh ngi l mt trong6 loi chng sinh khng khc. Sinh lm ngi, c sng c cht. Sinh lmqu, cng c sng c cht. Nhng ngi sinh t bo thai, cn qu l hasinh. Hung h, ngi cht ri v tt lm qu. Vn ny, s c bn rtrong mt tit khc.

i vi linh hn, Trung Quc c rt nhiu truyn thuyt, hoc cho rng,

trong vic sng cht ca ngi, linh hn c mt tc dng bc cu. Linh hnu thai l sinh, linh hn tch ri thn xc l cht, xem quan h gia linhhn v thn xc ging quan h gia ch h v nh ca. Nh c, h nt thdn n nh mi, nh mi thay nh c, thay i thay li, ch h i i li linhng vn vnh hng bt bin. Tc l ni con ngi l linh hn, p thmci o thn xc. Thn xc c th thay i, cn linh hn l bt bin, l ch thtrong dng lu chuyn sinh t.


35/116

Trn s thc, Pht gio khng cng nhn nhng quan nim v linh hn nhvy, v nhng quan nim khng th ng vng vi thuyt duyn sinh,duyn dit ca o Pht. Trn quan im sinh dit v thng, Pht gio xemtt c mi s vt u sinh dit v thng. Trong c hai th gii vt cht vtinh thn, u sinh dit v thng. Dng mt tht m nhn s vt, th i khinhn thy c s vt khng bin i, nhng nn dng dng c khoa hc tinhvi nhn, th thy khng c s vt no l khng bin i trong tng giy

pht mt. Kinh Dch ni "sinh, sinh", nhng k thc, ng sau "sinh, sinh"l "t, t", tc l bin bin, ha ha.

Hin tng vt l trong th gii vt cht, l sinh dit khng ngng. Hintng tm l tinh thn li cng d quan st. L bi v, hin tng tm l nysinh l do tinh thn bin ng. Hin tng tm l bin ng, dn ti hnh vithin, c. Hnh vi thin c nh hng tr li khuynh hng tm l, tin

ca chng ta, tng lai ca chng ta c quy nh bi tc dng tun hon ca tm l nh hng ti hnh vi, v hnh vi nh hng tr li tm l.

Th hi : Lm sao c th c linh hn bt bin, linh hn vnh hng ? Dngnh l khng th c c, khng nhng ngi cht ri, khng c linh hn cnh, m ngay khi cn sng, thn tm chng ta u bin i khng ngngtrong tng pht giy mt. Th nhng, Pht gio khng tin c linh hn, th

bn th ca vic lun hi trong su ci v siu phm nhp thnh l g ? Hayni cch khc, ci g "lun hi", ci g "siu phm, nhp thnh" ?

y chnh l im u vit c th ca Pht gio, va khng xem trng gitr vnh cu ca t ng, li va khng nh gi tr hng thng ca t tnh.

Pht gio ch trng thuyt "nhn duyn sinh" v "t tnh vn l khng" (ttnh bn khng).

Pht gio xem vt cht l nhn duyn sinh, xem tinh thn cng l nhnduyn sinh. Nhn duyn t hi gi l sinh, nhn duyn ly tn, gi l dit.Ln nh mt tinh cu, mt thin th cho n c th gii v tr, nh nh mtsi c, mt ht bi, mt nguyn t khng c mt s vt no l khng doni nhn, ngoi duyn hi t m tn ti.

Nu loi b nhn v duyn ra, khng c mt s vt no c th tn ti c.V vy, nu xt trn cn bn, th khng c mt s vt no ht. V vn ny, cc nh khoa hc vt l v ha hc, c th cung cp cho chng ta cutr li chnh xc v chnh din.


36/116

Cn tinh thn l g ? Pht gio tuy bc thuyt linh hn, nhng khng phi ltheo duy vt lun. Ci gi l tinh thn th Pht gio gi chng bng danh t"thc". Pht gio Tiu tha ch ni su thc, v ly thc th 6 ( lc thc)lm ch th ca sinh mng. Pht gio i tha ni thm hai thc na, tngcng c tm thc, v ly thc th tm ( bt thc) lm ch th ca sinhmng. y, ch gii thiu thuyt tm thc ca i tha.

Trong 8 thc ca i tha, th su thc u ging nh su thc ca Tiutha, v phn tch su hn cng nng ca thc th su, nhn ra thm thcth by v thc th tm.

Trn thc t, ch th ca 8 thc ch c mt, nhng do phn tch cng nngm chia thnh tm. Lm c, lm thin l by thc u, v em cc nhnthin, c k gi thc th tm. Thc th tm l ci kho tng chp cha

tt c ht ging ca nghip, tt c nghip nhn. Ngi tng qun ca khotng l thc th by. Ly ca ra, a ca vo kho l thc th 6, cn 5 thcu l to nghip.

Nh vy cng nng ca thc th tm l tng tr, nhng khng ging nhng Thn ti gi ca, ch nhp m khng xut kho, kho tng thc th tm,tnh hnh xut v nhp kho ni tip khng ngng, nhp kho l cc hnh vinh hng n tm l, v li du n trong thc th tm gi l nghipnhn hay chng t. Cn xut kho l tm l dn ti hnh vi to nghip haycm th, gi l nghip qu hay hin hnh. Chng t thnh hin hnh, l

xut. Hin hnh thnh chng t l nhp. Trong mt i, tnh hnh l nhvy. Trong 2, 3 i hay l v s i lin tip, tnh hnh cng l nh vy. Ttc mi din bin nhn qu trong i hin ti cng nh trong v s i qukh v i v lai, tnh hnh cng u nh vy, u khng ra ngoi quy lutquan h gia chng t v hin hnh. Do m c tinh hnh sinh t tngtc, sinh mng ni tip khng ngt on.

Do quan h xut nhp ca chng t v hin hnh, tin hnh thng xuynkhng ngt on nh vy, cho nn bn cht ca thc th tm cng l thngxuyn bin ng khng ngng. Khng nhng thc th tm ca i ny, sovi i trc v i sau l bin ng khng ngng m t mt nim trcn nim sau, c bin i ri. V tnh hnh ca thc th tm l nim nimsinh dit, nim nim bin i, cho nn chng ta mi lun hi sinh t v ngthi c kh nng thot ly sinh t. Thc th tm tn ti chnh l nghip nhnv nghip qu lin tc tn ti v bin ng. Ngoi s bin ng lin tc cady chuyn nghip nhn nghip qu ny, khng th tm u ra thc th tm !


37/116

Cng nh dng nc chy, l do nc chy m c, khng th tm u ra cigi l dng nc chy, ngoi nc ! Mc ch gii thot ca o Pht lct t dng chy sinh t nhn qu lin tc . Khi tc dng ca thc thtm khng cn na, thc th tm khng cn chp cha g na, cng khngcn hin hnh g na, th thnh tu c "tnh khng", thc (phin no)chuyn thnh tr (thanh tnh), khng cn b sinh t chi phi na, v tr thnht do trong sinh t.

C th thy thc th tm khng ging nh linh hn vnh hng. Nu tin clinh hn vnh hng, th s mt kh nng siu phm, nhp Thnh, gii thotkhi sinh t. Pht gio trn quan nim th ph nh linh hn, trn mc chth ph nh thc th tm. Ch c ph nh thc th tm nh l s gi hinca v minh phin no tng tc th mi c th c trit gii thot.

Nhng ph nh thc th tm khng c ngha l khng c g ht na, m l

cn tr tu lng chiu, siu vit hu v v, khng cn c v minh phin nobc nhiu na.

25. PHT GIO C SNG BI QU THN KHNG

Rt r rng, mt Pht t chnh tn ch sng bi Pht, Php, Tng, tc l TamBo, tuyt i khng sng bi qu thn. Th nhng, Pht gio chnh tnkhng ph nh s tn ti ca qu thn. Bi v qu v thn thuc 2 ci trong6 ci sng ca chng sinh nm trong vng sinh t lun hi. Do , thn ca

Pht gio khng phi l Thng ca tn gio thn quyn, qu m kinhPht ni cng khng phi l ma qu ca tn gio thn quyn. Thn m Phtgio ni cng l chng sinh ci phm. Ma ca Pht gio ni l chng sinh ci Tri th su ca Dc gii. Ma ca Pht gio ng l ma. Qu ca Phtgio ng l qu. Ma m sch Pht ni c bn loi : Thin ma, ma ng un,ma phin no, ma cht. Tr thin ma ra, cn ba loi ma kia u pht xut tsinh l v tm l ca con ngi.

Thn m Pht gio ni, thng thng chim v tr trung gian gia loi Triv loi qu. Qu c phc c ln gi l thn. Ty tng i theo cc loi Tricng thng thng l thn. Qu c cc loi : a ti qu, thiu ti qu, qui, a ti i phc qu (1). Cc loi qu ny, tuy ci qu nhng li chng phc c ca loi Tri. Cc thn c dn gian sng bi, hn nanu l loi qu c phc c ln. Thn th c thin thn, khng thn (thn trong h khng), a thn. Cng c th phn loi : Thin thn, sc thn (thnsc vt), qu thn, cc loi thn do dn gian sng bi nh thn rn, thn b,


38/116

thn linh tho mc, thn ni, thn sng v.v, phn ln u l a thn, scthn hay qu thn. Kinh Pht thng ni ti Bt b qu thn, tc l thinthn, long thn (thn loi rng), thn D Xoa (gi l phi khng qu - qu

bay trn khng), Cn tht b (thn nhc tri), A Tu La, Ca Lu La (chimcnh vng), Khn na la (chim c ging ht hay), Ma Hu La Gi (con trnthn). Trong Bt b qu thn, c thn thin, c thn c. Thng thng loithn thin c Pht gio cm ha v tr thnh thn h php. V vy, Phtt chnh tn khng sng bi qu thn, nhng gi thi knh l ng mc.Mt Pht t chnh tn m sng bi qu thn th c ti v nguyn tc. Ccthin thn u t ng gia h nhng ngi quy y Tam Bo, cho nn h nhtnh khng chu tip nhn s sng bi ca qu thn ca Pht t quy yTam Bo. Chnh v c s h tr ca thin thn, m c thn, c qu khngdm xm phm n nhng ngi quy y Tam Bo.

______

(1) Tn cc loi qu. Ti l tin ti.

26. PHT T C TIN CNG NNG CA S CU O HAYKHNG

ng l Pht gio c tin cng nng ca cu o. V mt trnh v t llinh nghim th cu o ca Pht gio hn xa cu o ca cc tn gio khc.

Nguyn l ca cu o l sc mnh tm l ca ngi cu o, l sc mnhca mt trng thi tm l siu t nhin, nh tnh, thng nht, t ti cnh c mt nim tin mnh m, nh m thng cm c vi nguyn lci bi ca i tng cu o (ch Pht, B Tt).

S giao tip gia nh lc ca bn thn vi nguyn lc ca ch Pht, B Tt,to thnh mt loi thn lc khng th ngh bn. N chnh l linh nghim vkinh nghim ca s cu o. cc vng nc Trung Hoa theo Pht gio itha, s cu o B Tt Quan m c nhiu linh nghim r rng. Hn na,

mt Pht t thun thnh, vn thng xuyn c thin thn ng h, cho nnd khng cu o, m gp bin c, cng thng khng mc nn, vic dchuyn thnh vic lnh. V cng nng ca cu o l nim tin kin nh,cho nn nhng Pht t c nim tin kin nh, cng khng khc g thngxuyn cu o v c hng cng nng ca s cu o.


39/116

Pht gio tuy tin tng su sc cng nng ca cu o, nhng khngcng iu tnh vn nng ca cu o. Th d, Pht t b bnh, cu an l cnthit, nu ngi bnh c lng t tin, li bit cu xin khn thit, th c th ccm ng v bnh gim. V vy, thuyt php nghe php cng c th tr bnh(Tng A Hm quyn 6 v Tp A Hm quyn 5 v.v), nu bnh nhn thiulng t tin, li thiu kinh nghim v cu o, th nn mi thy thuc nxem bnh, cha bnh. Cho nn, khi c Pht Thch Ca cn li th, T khiumc bnh, thng thng l dng thuc cha bnh. (4)

V vy, ni chung, ngi ta tin rng Pht gio ch yu l cha tm bnh,bnh sinh t ca chng sinh. Cn y hc l cha thn bnh. Khi mc bnh,cu an l cn thit, xem bnh cha bnh cng l cn thit. l kin giica Pht gio chnh tn.

27. PHT GIO C CH TRNG T VNG M HAY KHNG

Khng ! Pht gio khng c mt quy nh m tn nh vy. Ngi TrungQuc c tp tc t tin giy, ngay t sau i nh Hn. Bc s Vng Di ng vit rng : "T i nh Hn, c tc chn tin, v i sau ly giythay tin". Nh vy, t i nh Hn v sau, c tp tc chn tin cng vingi cht. V Trung Quc, t thi xa, c nim tin l ngi cht binthnh qu. Sch v cng vit : "Ngi cht bin thnh qu". Th gii caqu cng ging nh th gii ca ngi, ch c m dng khc nhau m thi.

Qu cng phi c tin sng, do m chn tin. V sau, ngi ta thyrng chn tin tht l lng ph, bn ly giy ct thnh tin giy, ri t i cho qu dng. thi cn i, tin giy lu thng, c c tin ca "Ngn hngdi m ph" c lm pht rng ri !.

Li m tn h ng ny, b tc nguyn thy no cng c t nhiu. Ngi tacng chn vi ngi cht vt, tin ti, chu bu, vi vc, thm ch c nngi sng v sc vt sng na.

V sao li t tin giy ? iu ny c lin quan n mt loi tn gio gi l

Ha gio. Ha gio tin rng Thn Ha c kh nng a vt b t n choqu thn dng. Trong n gio th Ha thn Agui (A K Tu) c cngnng em t b t n cho qu thn.

Trong dn gian Trung Quc, ngi ta khng nhng t tin giy, bc giy,m cn lm c nh ca, gia c bng giy, thm ch lm c tu bay, thuyn b

bng giy t vng m, cng ngi cht.


40/116

S thc, Pht gio khng cho rng, ngi cht u bin thnh qu. Ci quch l mt trong su ci sng ca chng sinh. Pht gio li cng khng tinqu c th dng c tin giy v cc dng c bng giy b t ! Pht gioch tin rng, con ci thn thuc ca ngi cht c th lm cc vic nh bth, cng Pht, trai tng, ri hi hng cng c y cho vong linh, v siu vong linh. Cn tt c mi vic lm khc u ch l m tn v ch m thi.Pht gio khng nhng khng ch trng mai tng vt, m cn chtrng khng nn dng quan ti t tin, khng nn cho ngi cht mcqun o t tin, khng nn lng tr qu nhiu cng v ca. Tri li, nn mccho ngi cht qun o bnh thng, sch s, cn qun o tt p v mi thnn em b th cho k ngho, nu c tin th nn em cng dng Tam Bov b th cho ngi ngho, ch c lm nh vy, vong linh ngi cht mitht s c li ch; cn nu em cc vt qu cng mai tng vi ngicht, th l hnh vi ngu si nht, khng xng ng l mt Pht t chnh tn.

ng tic l hin nay, a s tng ni cng khng hiu o l y, thm chPht t Trung Hoa lc a sang i Loan cn pht minh ra loi tin giyc bit gi l "tin giy vng sinh", tc l trn mt t giy mu vng, dngmc in bi ch vng sinh bng ch Phn. Thc ra, cng dng tng ch vtc dng t tin giy l 2 chuyn cn bn khc nhau. Nu hiu ng theokinh Pht, th khng c t kinh v ch, nu t th c ti.

Hn na, cc tng ni tng kinh, l sm, cu o v.v u c vit s. c sxong ri t s i. l bt chc o gia c s cho qu thn nghe, l

m tn, hon ton khng c cn c g trong gio l o Pht c. Trong mivic, Pht gio u ch trng ly tm thnh knh c cm ng. t tich tm thnh v cm ng ri, l c linh nghim, ch khng cn phi t ls. Bng khng th d c t n trm ngn l s, cng chng c ch g.

28. PHT GIO C TIN NH LUT NHN QU L CHNH XC?

ng nh vy, Pht gio tin tng nh lut nhn qu l chnh xc, cng nhmi ngi u tin, n th c no vy.

Ngi ta hoi nghi tnh chnh xc ca lut nhn qu l v ngi ta nhn theogc mt i ngi cho nn thy s bo ng thin c l khng cng bng;c ngi sng lnh li b kh; khng nhng khng gp iu may mn m licn cht kh ! C ngi n hi l, lm tri lut php, lm chuyn rt tm

by, nhng vn sng t do ngoi vng php lut, c c phc, c th !


41/116

K thc, lut nhn qu tc ng thng sut c 3 i. Con ngi, ngoi isng hin ti, tng sng nhng i sng qu kh nhiu v lng, v ssng nhng i sng v lai nhiu v lng. Mt i sng hin ti, em sovi v s i sng qu kh, v v s i sng v lai, th tht l b nh, ngnngi khng ng k. nh lut nhn qu qun xuyn c ba i. Vic th boln lt s din bin theo th t. Nghip lc nh ln, nh nng khc nhau,quyt nh th t v mc th bo khc nhau. i ny, lm thin lm c,v tt phi chu bo trong i ny. i ny, chu kh c vui, v tt donghip nhn to ra trong i ny. Hn phn na chuyn xy ra trong i nyl qu bo ca nghip nhn, to ra i sng trc. Phn ln vic lm trongi ny, phi ch ti i sau mi c qu bo. Nu nhn sut c ba i th skhng cn thc mc g na i vi lut nhn qu !

Hn na, lut nhn qu ca o Pht khng ging nh tc mnh lun hay

nh mnh lun. Pht gio tin rng, ch c nhng nghip lc cc nng mikhng th chuyn bin c, mi l nh nghip, cn th ngi ta c th davo s n lc v sau ca mnh ci bin nghip nhn qu kh. Th d, itrc to ra nghip nhn ca s ngho kh. i ny, ng l gp cnh tngqun, th nhng sinh ra trong cnh ngho kh khng phi l quan trng. Nu

bit c gng th hon cnh ngho kh s c ci thin. Nh vy l kt hpnghip nhn hin to, vi nghip nhn to ra trong i qu kh, cho nn mic hon cnh ngy nay. V vy, lut nhn qu ca o Pht khng phi l tcmnh lun, cng khng phi l nh mnh lun, m l "n lc lun". NuPht gio ri vo tc mnh lun hay nh mnh lun, th thuyt chng sinhthnh Pht khng th no ng vng c. Nu mnh vn do i sngqu kh sp xp an bi c ri, th vic tu thin i ny s l ung cng haysao ?

C th thy, lut nhn qu ca o Pht cng khng tch ri l nhn duynsinh. T nghip nhn ca i qu kh cho n qu bo hin ti, khu trunggian cn phi thm bao nhiu ngoi duyn na, th nghip qu mi thnh sthc c. Nhng ngoi duyn l s n lc hay l li bing. Nging sng lm thin hay c cng nh mt chn nc ng vn c v ngt,

nhng nu li b thm chanh hay c ph vo y th v ngt ca chn ncs thay i.

Ni chung lut nhn qu ca nh Pht qun thng v lin kt c ba i hinti, qu kh v v lai. i ny, tip thu nghip nhn ca i qu kh. Hnhvi i ny, s l nghip nhn ca i sau, v cng c th gia nhp vonghip nhn ca i trc, to thnh nghip qu ca i ny.


42/116

nh lut nhn qu, nghe ra th gin n, th nhng ging ra th khng ginn. Pht gio l mt tn gio xem ra th ta h nh gin n, nhng thc tth khng gin n.

29. TT C PHT T U NGUYN VNG SINH V TH GIICC LC HAY KHNG

l Pht t chnh tn, th khng ly vic sinh ln cc ci Tri lm mc chcu knh, bi v ngoi tr Tnh c thin v ni vin u sut ca Ngi DiLc ra, cc ci Tri vn nm trong phm vi lun hi sinh t.

l Pht t chnh tn th u mun gii thot khi vng sinh t. y liu hin nhin, bi v ch c gii thot khi vng sinh t lun hi mi tti c cnh gii an lc vnh hng.

Th gii Cc lc l ci Pht hnh thnh trn nguyn lc ca Pht A Di ;nhng trong php gii 10 phng c cc ci Tnh ca nhiu c Pht.Th gii Cc lc phngg Ty ch l mt trong v s lng ci Pht.Trong Pht t cng c nhng ngi khng mun vng sinh v ci Cc lcm li nguyn vng sinh v cc th gii khc. Th d : i s o n ing Tn, hai i s Huyn Trang v Khuy C i nh ng v i sThi H trong thi cn i u nguyn vng sinh ln ci Tnh ca PhtDi Lc ni vin u Sut. Li c nhng Pht t c lng bi nguyn ln v

nim tin vng mnh th khng nguyn vng sinh cc th gii khc m linguyn i i sinh ci ngi lm cng vic sinh cho loi ngi.

Cn Pht t ca cc x Pht gio nam truyn (Thng ta b) th cn bnkhng bit n s tn ti ca th gii Cc lc. Hy vng cao nht ca giixut gia cc x l ngay trong i hin ti, chng qu A-La-Hn, giithot khi sinh t. Nu i ny khng thnh, th h ch i c tu chngtrong cc i sau k tip. H khng bit c th gii Cc lc v cng khngtin c th gii Cc lc. Nu Pht gio i tha ni vi h rng c th giiCc lc, th h khng tin, hay l nu c tin th h cho rng, th gii Cc lc

l trn cc ci Tri. (Xem Hi Triu m quyn 45 s thng 4, trang 211).

Bt qu, i vi nhng Pht t theo Pht gio i tha thuc h duy tmbnh thng th s tn ti ca th gii Cc lc vn l nim tin su sc; dosc bi nguyn ca Pht A-Di-, cho nn trong ao sen ca th gii Cc lcc n chn phm. Ngay nhng ngi phm ti 5 nghch 10 c m khi lmchung, mt lng nim danh hiu Pht A-Di-, nim 10 nim khng dt


43/116

ting, vn c th mang theo nghip vng sinh trong hoa sen cp thp nhttrong 9 phm. y, tri qua 12 i kip, hoa sen s n, c nghe 2 B TtQuan m v Th Ch thuyt php, ging gii o l thc tng ca cc phpv duyn sinh, gic ng thc tng ca cc php, chng ng c thctng ca cc php, tc l th tnh vn khng ca cc php v cc php ul duyn sinh, th h s ph b c cc quan nim v thin, c, ci b cmi thin nghip c nghip. i vi nhng ngi , mi nghip chngu tiu tr, nghip lc khng cn chi phi h na; h khng cn chm mtrong sinh t na. Tuy nhin, nhng ngi y c th pht ra li bi nguynln lao, tr li ci ngi hong ha sinh, hnh B Tt o, tuy rngvn ch ng i vi sinh t ch khng b sinh t chi phi. Do vy, c ththy tn ngng Pht A Di l loi tn ngng an n ln nht, an tonnht, ng tin cy nht, cng l nim an i ln nht, n c ln nht ivi nhiu ngi thiu tinh thn t ch.

Th nhng, nh kinh "A Di " ni ngi c t thin cn, t phc c khngth vng sinh th gii Cc lc c. Nguyn lc ca Pht A Di tuy lnlao, vn phi da vo np sng hng ngy tu nhn tch c ca Pht t. Nukhng th n lc lm chung, rt c th l ng s khng cn sc nimPht c na. Lc y, d Pht A Di c mun ra tay cu , cng khnglm g c.

30. PHT GIO C COI TRNG THN TCH HAY KHNG ?

Trong Pht gio, thn tch tc l thn thng.

Pht gio cng nhn thn thng l c tht, v cng tha nhn cng dng cathn thng. Hn na, cnh gii thn thng ca Pht gio cao siu hn nhiu,so vi cc tn gio khc.

Pht gio tin rng tt c qu thn, do qu bo ca chng m c thn thng.Cc tin nhn phm phu (tuy l tin nhng cha thot khi sinh t, cho nngi l tin phm phu) cng c th nh tu nh m c thn thng. Trong o

Gia T khi thnh tm cu nguyn, tm lc hon ton tp trung thng nht,cng l mt loi thin nh. Tuy nhin, phm phu v qu thn, ch c ththnh tu c nm thn thng (1-5) mc nhiu t, su cn khc nhau.Ch c cc bc Thnh trong Pht gio, gii thot khi sinh t, mi thnhtu c thm mt thn thng na, gi l lu tn thng, tc l c y suthn thng.


44/116

Th nhng, Pht gio khng cho rng thn thng l vn nng. Vic sngcht, ha phc ca chng sinh l do quy lut nhn qu chi phi, do nghiplc thin, c quyt nh, t mnh lm t mnh chu. Cng dng thn thngtuy rt ln, nhng n khng th ph c nh lut nhn qu. i vi loinghip bo trng i, c tnh quyt nh th d l sc thn thng ca Phtcng khng xoay chuyn c th cc, nu khng th s khng cn c nhlut nhn qu na. V vy, khi c Pht cn ti th, tuy c nhiu ln ngi cth hin thn thng, nhng ngi khng lm cch ty tin. Trong cc v A LaHn t ln ca Pht, cng c nhiu v c thn thng, nhng Pht khngcho php hin thn thng trc ngi th tc [Xem Cn bn tp s quyn IIv lun Nghip quyn 9]. V Pht bit rng, thn thng tuy c th lm chongi ta phn chn rm r mt thi gian, nhng nu s dng khng kho thc th gy ra qu bo xu ngc li. (1

(1) Xem thm "Pht hc tri tn". Bi "Cnh gii v cng dng ca thnthng" ca Php s Thnh Nghim (738-824)

31. PHT GIO C SNG BI TRANH TNG KHNG ?

C. Pht gio vi thi thnh knh, c sng bi tng Pht v B Tt.Nhng Pht gio chnh tn khng bao gi xem tranh tng Pht, B Ttchnh l Pht, B Tt bn thn [Tng nht A Hm quyn 29 vit rng qunkhng l l Pht].

Pht gio chnh tn cho rng, sng bi tranh tng Pht, B Tt l c mcch da vo s sng bi tranh tng , dng sc mnh ca tn ngng,cm thng vi bi nguyn ca Pht, B Tt. Cng nh ngi x th trng

bn, khi ngm bn, hng tm ca bia, phi ngm hng tm ngang qua cithc ngm v u rui bn trng ch. Tt nhin, ngi bn gii khngcn n thc ngm v u rui. Cng nh vy mt Pht t hiu ng PhtPhp, th thy bn thn Pht trn y h khng v php gii v khng cndng tranh tng Pht lm mi gii cm thng v cm ng na. V vy mc s tch t s an H ca Thin Tng i ng. Ch tng Pht lm ci si (Xem Ng ng hi nguyn). Th nhng mt Pht t cha chngng, h li c th c thi bt knh i vi tng Pht v B Tt hay sao ?C khc no mt cng dn h li c thi bt knh i vi tranh tng canguyn th quc gia vy.


45/116

32. PHT T C PHN I T ST KHNG ?

C phn i. Trong gii lut, c quy nh r. Pht t khng c t st, nut st th c ti [Xem T phn lut v lun Nhip, quyn 2].

y, ni t st l v chn cuc sng hin ti, m lm ngh rng, sau khi tst s c gii thot.

Ngi Pht t tin nh lut nhn qu, nu khng chng ng thc tng cacc php, nu khng ly cng phu tu tr thot khi sinh t th t st khngc tc dng g ht. V nu cha ht nghip bo, th d c t st, cng phichu mt k sinh t tip theo. Cng nh mt con n, trnh mt ch n in, bn di nh t ni A n ni B. Nhng sm hay mun, ch n cng stm ra ni mi ca con n, tip tc i n. V vy, Pht t phn i t

st, Pht gio ng vin mi ngi hy tn dng thi gian trong mt iNgi n lc tu thin, tch c nhm ci thin vn mnh hin ti vtng lai ca mnh.

Th nhng, Pht gio khng phi l mt tn gio khuyn khch v k. NgiPht t, v s nghip sinh, trong trng hp cn thit cng sn sng xthn. bo v tin ngng thn thnh ca mnh, c nhng Pht t tuntit. Mt ngi hnh B Tt o chn chnh, c th x b c tay chn, tht,mt cho n ci u ca mnh.

Cng nh c Thch Ca Th Tn, trong cc kip sng trc ca Ngi, trongthi k hnh o B Tt, Ngi nhiu ln x thn khng tic sinh mng.Nh trong kinh Php Hoa ni : "Khng c mt bi trn no nh nh ht ci,khng phi l ni B Tt x b thn mng". Kinh Tp A Hm quyn 39 v47 k truyn c ba v A La Hn t st m c Pht cng tn thnh.

33. PHT GIO C PHI L TN GIO CHN I V XUT THKHNG

Tin ny c th c hai p n. Mt khng nh mt ph nh. Nu nhntrn b mt th p n l khng nh nhng nu nhn vo bn cht th p nl ph nh.

Mc ch ca Pht gio l gii thot khi sinh t. C sng c cht l phpth gian. Khng sng khng cht l php xut th gian. Trong php th gian,c sng cht cho nn vui t kh nhiu v bin ng v thng, v vy khng


46/116

ng tham m. Pht gio hnh dung ci vui ca ngi say m ti scth gian ging nh tr con lim mt mi dao nhn, mt ming n khngth b cho lim mt mi dao nhn, mt ming n khng th b cho ci hat li (Kinh 42 chng). Ci vui ca 5 mn dc (hm ti, hiu sc, thamdanh, n, ng) cng nh bnh nga, khi gi th thy thch, dng tay li lincm thy au rt. Do , ci vui ca th gian ch l chc lt, cn ci kh cath gian l lu di.

V nhm chn th gian kh nhiu vui t, m yu cu gii thot sinh t. C ththy, Pht gio l nhm chn th gian, l xut th.

Nhng Pht gio khng phi l tn gio t t t li. Pht t khng phi chcn bn thn mnh thot khi th gian, m cn tm cch gip tt c chngsinh cng thot khi kh no th gian. Mt ngi mun thnh Pht trc ht

phi hnh B Tt o, m mun hnh B Tt o mt cch thc t th phidn thn nhp th, vo i; ch c i vo gia qun chng th mi c th ha qun chng. Mun ha qun chng th phi tch cc khng nh gi trca hnh vi con ngi v pht huy gi tr o c ca con ngi. Nu khngth t mnh sng gia qun chng li khng c cng hin, khng c s phcv g c bit, khng c biu hin g xut sc, th lm sao qun chng c thvui v, chu s hng dn v gio ha. V vy, cc Pht t chnh tn udng phng tin nhp th, nh vy c th bit chnh v nhm chn th gianm nhp th, v xut th l mc ch cu knh ca nhp th.

Tuy vy, cng c cc bc A La Hn l bc Thnh ca Tiu tha, sau khi nhp Nit Bn ri, khng cn c mun tr li th gian na. Nhng, nhkinh Php Hoa ni, cc bc A La Hn, cui cng s hng ti i tha, phti tha tm, hnh B Tt o.

34. T TIN PHT N THNH PHT PHI MT BAO LU?

Thnh Pht, ni ra thc l mt chuyn v cng gian nan v xa vi. Gii thotsinh t khng phi l ci kh ln. Chng qu Bch Chi Pht nhiu nht mt

100 kip, t th bn i. chng A La Hn, c th mt mt i, ba i,nhiu nht l mt trm kip. Ngi li cn tu theo i tha, c th ngaytrong mt i c th t ti cp su cn u thanh tnh [Tc l gn thotkhi sinh t v sp ln a v Thnh ca S a]. Nhng mun thnh Pht thkhng phi chuyn gin n. Thng thng t tin Pht n thnh Pht, phitri qua ba i kip v lng. Mt kip thi cng rt di hung h l bai kip v lng [V lng, c ngha l di kh tnh bng con s c, ch


47/116

khng phi l v cng tn]. Trong khong thi gian di ng ng y, hnhB Tt o, lm li lc cho chng sinh, nu tinh tin c bit th c th rtngn, nhng nu khng th thi gian s ko di. Ni chung li, nu khngt ti ch phc c v tr tu y hon ton, th khng th gieo c nc gio ha n khp 10 phng php gii, v khng th thnh Pht.

Thc ra, thi gian v khng gian ch l s phn bit ca hng phm phu. BTt ln ti a v Thnh, khng c tnh ton khng gian v thi gian nhvy. V rng thi gian v khng gian ch l tiu ch ca th gii vt l. Trongth gii thun ty tinh thn, thi gian di ngn, khng gian ln hay nh ukhng th an lp c. Ngay cnh gii trong mng ca ngi bnh thngcng khng b thi gian v khng gian tm thng hn ch ri, hung hl i vi cc bc Thnh xut th ? V vy m trong kinh Pht c cc cunh : "Kip di nhp vo kip ngn; kip ngn nhp vo kip di, mt kip

nhp vo tt c cc kip, tt c cc kip nhp vo mt kip; mt nim nhpvo ba i, ba i nhp vo mt nim; i thin th gii nhp vo mt htbi, mt ht bi ging nh i thin th gii; hay l trong mt l chn lng,cha ng v s lng th gii [kinh Hoa Nghim]. Nhng cu nh vy,xem ra ging nh chuyn thn thoi khng th tin c, nhng nu chu khsuy ngh khch quan v su sc th s thy, khng phi l khng c o l.ng nhin, hng phm phu, quyt khng th thc nghim c cnh giinh vy.

35. NGAY BY GI L THNH PHT LIN L IU C THC HAYKHNG ?

ng nh vy, nh Pht c cu : "B con dao git tht xung, ngay by gil thnh Pht ngay". Cng nh cu th gian : "Lng t hi u kim bt hon"ngha l chng lng t quay u tr li, vng cng khng i. Bt qu khichng lng t quay u, ci qu ha l ch chng lng t bit ci t quychnh, i mi cuc i mnh, mi gi l t c mc ch ca s "quayu li" v khi y, chng lng t c gi tr hn vng, vng cng khng emi c. Cu ca nh Pht "B con dao git tht xung, l thnh Pht ngay"c chp nhn l ng, nu ng v t tnh - v Pht tnh m ni, chkhng phi ni, lp tc hin tin chng ngay c qu v Pht, thnh tuc qu v thng chnh ng chnh gic.

V vy, Tng Thin Thai nu ln su khi nim v Pht, gi l lc tc (sutc).
http://thuvienhoasen.org/pgchanhtin-04.htm#top


48/116

Su tc :

1. L Tc Pht tc l chng sinh vn c y Pht tnh hay gic tnh.2. Danh t tc Pht : Ngha l, nghe bit rng bn thn mnh c Pht

tnh, bng nhin gic ng (gic ng rng mnh c Pht tnh).3. Qun hnh tc Pht : Ngha l nim nim, t xem xt tm mnh, tr

b phin no - l cp v phm th nm ca t [ty h, c tng,thuyt php, kim thc hnh su - su chnh hnh].

4. Tng t tc Pht : L cng phu tu tr kh thm su, n cp vsu cn u thanh tnh l Thp tn v.

5. Phn chng tc Pht : vo hng ng cc bc Thnh, on trtng phn v minh; v tng phn thc chng c gic tnh, tc lPht tnh. y, lit k cc nhn duyn thnh tu Thnh qu gm cThp tr v, Thp hnh v, Thp hi hng, Thp a v v ng gic

tnh.6. Cu knh tc Pht : L on tr ht v minh, cng c y ,chng ng gic tnh, n ch hon thin, thnh tu v v thng chnhng chnh gic, gi

Documents

Phat Giao Chanh Tin - HT Thanh Nghiem