1. Phân mêm DENFORD.Phân mêm DENFORD cua Anh la môt giai phap CAD/CAM-CNC tron goi

ơ mưc đơn gian hơn so vơi hai phân mêm CIMTRON, MasterCAM; nhưng cung đi tư khâu thiêt kê kêt câu chi tiêt cơ khi (Design), qua khâu tao lâp cac lênh gia công theo ISO Code (Create GIM-Code), mô phong gia công CNC trên man hinh may vi tinh (Simulation) va cuôi cung la điêu khiên may gia công CNC (CNC execute/manufacturing/operate) đê tao ra cac bê măt yêu câu (surfaces) trên phôi gia công (workpiece) vơi bô điêu khiên CNCFANUC.

Phân mêm DENFORD hoat đông trong môi trương Windows 3.1 hoăc Windows 95.

Phân mêm DENFORD gôm co cac menu tuy chon, đươc hiên thi trên man hinh khi đa vao thư muc DENFORD, như sau:

1. Mill – CAM Designer (Ve chi tiêt đê phay/khoan).2. Lather – CAM Designer (Ve chi tiêt đê tiên).3. Fanuc Milling (Khoan/phay chi tiêt dung ban phim may tinh).4. Funuc Turning (Tiên chi tiêt dung ban phim may tinh).5. Funuc Milling Tutor (Phay/khoan chi tiêt dung ban điêu khiên cua may

phay NOVAMILL, nghia la dung DESKTOP TUTOR DENFORD).6. Fanuc Turning Tutor (Tiên chi tiêt dung ban phim điêu khiên cua may

tiên MIRAC, nghia la dung DESKTOP TUTOR DENFORD).Nôi dung chinh cua phân mêm DENFORD gôm:

A. Chương trinh điêu khiên.B. Ban điêu khiên (DESKTOP TUTOR).C. Cac yêu câu cua CNC.D. Môt sô lênh chu trinh (Cycles) va vi du.

May vi tinh cai đăt chương trinh DENFORD đươc quy đinh như sau:- May tinh ca nhân (IBM PC, XT, AT, Simen...) co ô đia 1,2Mb.- Man hinh may tinh CGA, EGA, VGA.- Co môt công (Port) đê nôi vơi ban điêu khiên DESKTOP TUTOR.- Co môt công (Port) đê nôi vơi may gia công NOVAMILL/MIRAC.- Co công song song đê nôi vơi khoa cưng/khoa an ninh (Security key),

may in.Cac phim nhanh (ơ lê bên dươi man hinh DENFORD) gôm co: F1 (Get help): Tim sư giai thich, hương dân.

F2 (Quick Save CNC Program): Ghi nhanh chương trinh CNC.F3 (Quick Load CNC Program): Tai nhanh chương trinh CNC.F5 (Get Information): Tim thông tin.F9 (Check/Run CNC Program): Kiêm tra/Chay chương trinh CNC.F10 (Get Main Menu): Vao menu/chương trinh chinh.

Khi cân sư hương dân tac đông ơ moi nơi, moi luc vơi cac môi liên quan dung cac phim sau:

F1 (To select Help/To select Sub – related Help): Lưa chon sư hương dân, Ctrl+F1 (To select G and M Code Help): Lưa chon giai thich vê lênh G, M

1

arrow keys (cac phim mui tên): Lưa chon cac giai thich tuy chon (To select from Help Options).

Page Up/Down: Hien thi trang hương dân (lên/xuông môt trang man hinh).

ESC: Thoat khoi chê đô hương dân, giai thich.Ban điêu khiên may CNC theo DENFORD (desktop tutor denford) co tac dung giup ngươi thưc hanh lâp trinh gia công NC bươc đâu lam quen va sư dung ban điêu khiên cac may thưc hanh cua hang DENFORD (Anh) vơi hê CNC FANUC.Ban điêu khiên cua cac may khoan/phay va tiên CNC do hang DENFORD

(Anh) chê tao co cac chưc năng tương tư như nhau, chi khac nhau ơ môt sô phim như: cac phim toa đô (may phay/khoan co 3 phim la X, Y, Z; con ơ may tiên chi co cac phim X, Z).

Cac phim cua ban điêu khiên CNC DENFORD gôm co:RESET: Đăt lai môt thông bao, đăt lai chương trinh khi băt đâu trong

vung soan thao (Edit).AlPHA/NUMERIC PAD: Nap vao cac thông sô xac đinh.CURSOR: DI chuyên con tro qua cac phân chương trinh trong hương xac

đinh.PAGE: Di chuyên con tro qua cac trang chương trinh theo hương xac

đinh.ULTILS: Băt buôc dung khi khai bao (khai bao phôi/dung cu gia công).PRG: Nhưng lưa chon vung chi soan thao (Edit only), chi mô phong

(simulation), soan thao va mô phong (edit and simulation).NEW OFFSET: Vao dư liêu băng tay va đăt dung cu.POS. GRAPH: Mô phong, soan thao va nap dư liêu băng tay.INPUT OUTPUT: Goi liên kêt thiêt bi tư xa (xuât/nhâp dư liêu vơi bên

ngoai).ALTER: Thay đôi đia chi/tư lênh NC (xoa cu va chen mơi).INSERT: Chen đia chi/tư lênh NC.DELETE: Xoa đia chi/ tư lênh NC./:#EOB: Phim nhiêu chưc năng (trong đo: EOB tương đương vơi phim

ENTER cua ban phim may vi tinh).CANCEL: Huy bo môt đia chi (trươc khi thưc hiên chen).AUTO: Lưa chon đê chay chương trinh gia công trên may CNC.EDIT: Lưa chon đê soan thao chương trinh gia công trên may CNC.SINGLE BLOCK: Thưc hiên tưng khôi/ câu lênh cua chương trinh CNC.BLOCK SKIP: Lưa chon trong vung soan thao bo qua khôi khi chay

chương trinh.HOME: Vê lai điêm không (M) cua may (Return To Machine Zero/

Reference Point).JOG: Đăt chê đô dich chuyên: Theo câp (steps) la 0,01/ 0,1/ 1,00 hoăc

liên tuc (continuous).

2

CYCLE START: Băt đâu chay chương trinh gia công CNC (sau khi ân AUTO).

CYCLE STOP: Dưng chay chương trinh gia công CNC.TRVRS: Di chuyên nhanh (khi ân HOME rôi TRVRS nghia la dich

chuyên gâp vê gôc may (MachineZero) M).Hương dich chuyên theo cac truc X, Y, Z: ân JOG hoăc MPG đê thưc hiên

cac lưa chon:-X (Cac hương âm cua truc X), +X (Cac hương dương cua truc X).-Y (Cac hương âm cua truc Y), +Y (Cac hương dương cua truc Y).-Z (Cac hương âm cua truc Z), +Z (Cac hương dương cua truc Z).

CW: Truc may quay thuân chiêu kim đông hô.CCW: Truc may quay ngươc chiêu kim đông hô.STOP: Dưng quay truc may.CLNT ON: Mơ chât lam mat.CLNT OFF: Đong chât lam mat.

Cac hinh ve dươi đây trinh bay vê hai vi du ưng dung phân mên DENFORD đê thiêt kê, lâp trinh công nghê va gia công cac chi tiêt tiên, phay/khoan co cac bê măt 2D đơn gian trên cac may thưc hanh điêu khiên CNC la may tiên DENFORD – MIRAC va trung tâm phay/khoan NOVAMILL.

Nôi dung chi tiêt vê phân mêm DENFORD dung cho thưc hanh trong đao tao vê giai phap CAD/CAM – CNC se đươc trinh bay ơ muc 4.4.32. Nhưng quy đinh cơ ban cua phân mêm DENFORD.2.1. Menu chinh (Main menu).

Menu chinh (Main menu) hiên thi trên man hinh khi ta ân phim F10.Trong menu chinh gôm co cac tuy chon sau:

+ Edit only: Chi soan thao.+ Edit and Simulate: Soan thao va mô phong.+ Simulate only: Chi mô phong.+ Machine link: Nôi vơi may.+ CNC file: Têp CNC gôm:

- Load: Goi chương trinh đa lưu.- New: Xoa chương trinh cu.- Save: Lưu trư mơi.- Save as: Lưu trư vao têp cu.- Change dir: Thay đôi ô đia.

+ Print: In ân.+ Remote link: Kêt nôi vơi thiêt bi ngoai vi.+ Setting: Cai đăt, nap (đăt cac chê đô khi mô phong).+ Unilities: Cac tiên ich.+ Quit: Kêt thuc toan bô công viêc va thoat khoi chương trinh gia công

CNC.2.2. Kiêm tra va chay thư chương trinh gia công CNC.

3

Khi lam viêc vơi chương trinh gia công NC đa chon tư môt têp CNC hoăc chương trinh hiên hanh ân phim F9 đê thưc hiên cac tuy chon sau:

+ Check Syntax: Kiêm tra lôi cu phap cua chương trinh theo câu truc quy đinh cua phân mêm DENFORD.+ Run Program: Chay chương trinh thê hiên trên man hinh.+ Set Datum (set tooling): Đăt lai môc toa đô gia công hoăc bô tri dung cu gia công.+ Set view: Thay đôi (phong to/thu nho) pham vi quan sat.+ 3D view: Xem hinh ve 3D cua phôi hoăc chi tiêt trươc hoăc sau khi gia công.

2.3. Hê ma lênh NC (NC Code).- Cac lênh gia công/ dich chuyên G (G-Code).a)- Cac lênh dung chung cho may phay va may tiên CNC – DENFORD.

G00: Lênh dich chuyên nhanh không căt vât liêu phôi (Positioning/Rapid Traverse).

G01: Nôi suy theo đương thăng/chuyên đông căt theo đương thăng (Linear Interpolation/Feed).

G02: Nôi suy theo đương tron (chuyên đông căt cong, tron) theo chiêu kim đông hô (Cicular Interpolation Clockwise).

G03: Nôi suy theo đương tron ngươc chiêu kim đông hô (Cirular Interpolation Counter Clockwise).

G04: Dưng chuyên đông căt vơi thơi gian nhât đinh (Dwell).G20: Dư kiêu đâu vao tinh theo hê Anh (inches), Inch Data Input.G21: Dư liêu đâu vao tinh theo hê Met (mm), Metric Data Input.G27: Kiêm tra thưc hiên OTrơ vê điêm gôcO (Reference Point Returm

Check).G28: Trơ vê điêm gôc (Reference Point Return).G29: Xuât phat tư điêm gôc (Return From Reference Point).G30: Vê điêm gôc thư hai (Return to 2nd Reference Point).G31: Lênh nhay. (Skip Function).G40: Huy bo hiêu chinh lươi căt (Tool Nose Radius Compensation

Cancel).G41: Hiêu chinh lươi căt vê phia trai quy đao dao (Tool Nose Radius

Compensation Left). G42: Hiêu chinh lươi căt vê phia phai quy đao dao (Tool Nose Radius

Compensation Right).G65: Goi chu trinh Macro (Macro Call).G66: Goi chu trinh chuân (Macro Modal Call).G67: Huy bo lênh dung chu trinh chuân (Macro Modal Call Cancel).

b)Cac lênh dung riêng cho may phay/khoan G09: Dưng chinh xac (Exact Stop).G10: Đăt dư kiêu (Data Setting).G11: Huy bo phương thưc dư liêu (Data Setting Mode Cancel).

4

G17: Chon măt gia công XY (XY Plane Selection).G18: Chon măt gia công XZ (XZ Plane Selection).G19: Chon măt gia công YZ (YZ Plane Selection).G33: Căt ren (Thread Cutting).G39: Đăt goc nôi suy đương tron (Corner offset Circular Interpolation).G43: Hiêu chinh chiêu dai dao theo chiêu Dương (Tool Length

Compensation + Direction).G44: Hiêu chinh chiêu dai dao theo chiêu âm (Tool Length

Conpensation - Direction).G49: Huy bo lênh hiêu chinh chiêu dai dao (Tool Length Compensation

Cancel).G50: Huy bo lênh ty lê (Scaling Cancel).G51: Lênh ty lê (Scaling).G54: Chon hê toa đô lam viêc 1 (Work Co-ordinate System 1

Selection).G55: Chon hê toa đô lam viêc 2 (Work Co-ordinate System 2

Selection).G56: Chon hê toa đô lam viêc 3 (Work Co-ordinate System 3

Selection).G57: Chon hê toa đô lam viêc 4 (Work Co-ordinate System 4

Selection).G58: Chon hê toa đô lam viêc 5 (Work Co-ordinate System 5

Selection).G59: Chon hê toa đô lam viêc 6 (Work Co-ordinate System 6

Selection).G60: Xac đinh vi tri theo môt hương (Single Direction Positioning).G61: Chê đô dưng chinh xac (Exact Stop Mode).G62: Tư đông không chê goc trong giơi han (Automatic Corner

Override).G63: Chê đô căt ren (Tapping Mode).G64: Phương thưc căt (Cutting Mode).G68: Quay/xoay toa đô (Co-ordinate Rotation).G69: huy bo lênh quay/xoay toa đô (Co-ordinate Rotation Cancel).G73: Chu trinh khoan lô sâu (Peck Drilling Cycle).G74: Chu trinh ta-rô ren trai (Counter Tapping Cycle).G76: Chu trinh doa lô (Fine Boring).G80: Xoa lênh dung chu trinh gia công nhât đinh (Canced Cycle

Cancel).G81: Chu trinh khoan, khoan tâm (Drilling Cycle, Spot Boring).G82: Chu trinh khoan, khoet rông, khoa măt (Drilling Cycle, Counter

Boring).G83: Chu trinh khoan sâu (Peck Drilling Cycle).G84: Chu trinh ta-rô ren (Tapping Cycle).

5

G85: Chu trinh doa, ta-rô ren, truc chinh không đôi chiêu quay (Boring Cycle).

G86: Chu trinh doa (Boring Cycle).G87: Chu trinh doa ngươc (Back Boring Cycle).G88: Chu trinh doa (Boring Cycle).G98: Chu trinh doa (Boring Cycle).G90: Gia tri kich thươc tuyêt đôi (Absolute Command).G91: Gia tri kich thươc tương đôi/gia tăng (Increment Command).G92: Đăt hê toa đô lam viêc hoăc hê kep chăt ơ gia tri tôc đô quay lơn

nhât cua truc may (Setting for word co-ordinate system or clamp at maximum spindle speed).

G94: Lương tiên dao theo mm/phut (Feed per minute).G95: Lương tiên dao theo mm/vong (Feed per rotation).G96: Điêu khiên tôc đô căt bê măt không đôi (Constant surface speed control).G97: Huy lênh G96 (Constrant surface speed control cancel).G98: Trơ lai điêm khơi đâu cua chu trinh nhât đinh (Return to initial

point in cancel cycle).G99: Trơ vê điêm gôc R trong chu trinh nhât đinh (Return to R point in

cancel cycle).G170/171: Chu trinh gia công hôc tron (Circular Pocketing).G172/173: Chu trinh gia công hôc vuông (Rectangular Pocketing).

c)- Cac lênh dung riêng cho may tiên G10: Cai đăt gia tri đươc xac đinh theo chương trinh (offset value

setting by program).G22: Phat lênh kiêm tra ô tich dao (Stored Stroke Check On).G24: Ngưng lêng kiêm tra ô tich dao (Stored Stroke Check Off).G31: Lêng nhay (Skip function).G32: Căt ren (Thread Cutting).G34: Căt ren co bươc thay đôi (Variable Lead Thread Cutting).G36: Tư đông hiêu chinh dao theo phương X (Automatic Tool

Campensation X).G37: Tư đông hiêu chinh dao theo phương Z (Automatic Tool

Campensation Z).G50: Thay đôi hê toa đô lam viêc/Đăt tôc đô truc chinh lơn nhât (Work

Co-ordinate system change/Max.Spindle Speed Setting).G70: Chu trinh tiên tinh (Finishing Cycle).G71: Tiên boc vo/Tiên thô ngoai (Stock Removal in Turning).G72: Tiên măt đâu (Stock Removal in Facing).G73: Pattem Repeating.G74: Khoan, khoet lô theo truc Z (Peck Drilling in Zaxis).G75: Tiên ranh theo truc X/tiên ranh măt đâu (Grooving in X Axis).G76: Chu trinh căt ren (Thread Cutting Cycle).

6

G90: Chu trinh căt A/Tiên măt ngoai (Cutting Cycle A).G92: Chu trinh căt ren (Thread Cutting Cycle).G94: Chu trinh căt B/Tiên măt đâu (Cutting Cycle B).G96: Lêng điêu chinh tôc đô căt bê măt băng hăng sô (Constant Surface

Speed Control).G97: Huy bo lênh G96 (Constant Surface Speed Control Cancel).G98: Tôc đô tiên dao mm/phut (Feed per Minute).G99: Tôc đô tiên dao mm/vong (Feed per Rotation).

- Cac lênh phu trơ.a)- Cac lênh dung chung cho may phay va may tiên CNC – DENFORD.

M00: Dưng chương trinh (Program Stop).M01: Dưng tuy chon (Optional Stop).M02: Đăt lai chương trinh (Program Reset).M03: Truc chinh quay theo chiêu thuân/tiên (Spindle Forward).M05: Dưng truc chinh (Spindle Stop).M06: Thay dao tư đông (Auto Tool Change).M07: Mơ chât lam mat B (Coolant B ON).M08: Mơ chât lam mat A (Coolant A ON).M09: Đong chât lam mat (Coolant OFF).M10: Mơ kep phôi (ơ may tiên: CHUCK OPEN 1, ơ may phay: WORK

CLAMP OPEN).M11: Đong kep phôi (ơ may tiên: CHUCK CLOSE, ơ may phay:

WORK CLAMP CLOSE).M13: Quay truc chinh theo chiêu thuân/tiên va mơ chât lam mat

(Spindle Forword and Coolant ON).M14: Quay truc chinh theo chiêu ngươc/lui va mơ chât lam mat

(Spindle Reverse and Coolant ON).M15: Nap chương trinh OMINPO (ham đăc biêt) (Program Input using

OMINPO (Special Function)).M19: Đinh hương truc chinh (Spindle Orientate).M20: Chon chê đô điêu khiên tâp chung trưc tiêp DNC (Select ODNCO

Mode).M30: Kêt thuc chương trinh (Đăt lai/tai hiên chương trinh) (Program

Reset and Rewind).M31: Increment Parts Counter.M38: Mơ cưa may (Door OPEN).M39: Đong cưa (Door CLOSE).M48: Lock % Feed and % Speed at 100%.M49: Huy bo lêng M48, ngâm đinh (Cancel M48 (Default)).M62: Chưc năng phu 1 mơ/hoat đông (AUX.1 ON).M63: Chưc năng phu 2 mơ/hoat đông (AUX.2 ON).M64: Chưc năng phu 1 đong/dưng (AUX.1 OFF).M65: Chưc năng phu 2 đong/dưng (AUX.2 OFF).

7

*M66 hoăc M66: chơ nap vao 1 (Wait for Input 1), may tiên: *M66; may phay: M66

*M67 hoăc M67: Chơ nap vao 2 (Wait for Input 2), may tiên: *M67; may phay: M67.

M70: Thưc hiên phep đôi xưng gương theo truc X (Mirror in X ON).M76: Chơ nap 1 suy giam (Wait for Input 1 to go low).M77: Chơ nap 2 suy giam (Wait for Input 2 to go low).M80: Ngưng phep đôi xưng gương theo truc X (Mirror in X OFF).M98: Goi chương trinh thư câp/Goi chương trinh con (Sub program

Call).M99: Kêt thuc chương trinh thư câp/Kêt thuc chương trinh con (Sub

program End).b)- Cac lênh phu trơ M dung cho may phay/khoan

M20: Tay (đon) thay dao tiên vao vi tri thay dao (ATC arm IN/arm in to Change Position).

M21: Tay (đon) thay dao lui ra trơ vê vi tri chơ (ATC arm BACK/arm to Park Position).

M22: Tay (đon) thay dao đi xuông (ATC arm DOWN).M23: Tay (đon) thay dao đi lên (ATC arm UP).M24: Thanh keo thay dao không kep/nha dao (ATC Drawbar Unclamp /

Release Tool).M25: Thanh keo thay dao kep chăt dao (ATC Drawbar Clamp/ Camp

Tool).M27: Đăt lai ô quay tơi hôc 1 (dung khi nap dư liêu băng tay) (Reset

Carousel To Pocket One).M28: Đăt lai ô quay tơi vi tri hôc (Reset Carousel To Pocket Position).M32: ô quay ngươc chiêu kim đông hô. sô hiêu dao tăng dân (Carousel

rotates Clocwise, Tool No.increases).M33: ô quay theo chiêu kiem đông hô, sô hiêu dao giam dân (Carousel

rotates Clocwise, Tool No.decreases).M71: Thưc hiên phep đôi xưng gương theo truc Y (Mirror in Y ON).M81: Ngưng phep đôi xưng gương theo truc Y (Mirror in Y OFF).

c)- Cac lênh phu trơ M dung cho may tiên.M07: Mơ chât lam mat B (Coolant B ON).M16: Lênh goi dao đăc biêt, bo qua đâu dao (Special Tool Call, Tool

Call ignores Turret).M20: Sô hiêu truc chinh A (Spindle Index A).M21: Sô hiêu truc chinh 2A (Spindle Index 2A).M22: Sô hiêu truc chinh 3A (Spindle Index 3A).M23: Sô hiêu truc chinh 4A (Spindle Index 4A).M25: ông kep mơ/gian (Quill extend).M26: ông kep bop/co (Quill retract).M29: Chon chê đô/phương thưc điêu khiên (Select Control Mode).

8

M37: Huy lênh mơ cưa may (Door Open to Stop).M40: Tay tom phôi/chi tiêt mơ ra (Parts Catcher extend).M41: Tay tom phôi/chi tiêt năm lai (Parts Catcher retract).M43: Thung tai phoi tiên (Swart Conveyor Forward).M44: Thung tai phoi lui (Swart Conveyor Reverse).M45: Thung tai phoi dưng (Swart Conveyor Stop).M48: Lock % Feed & % Speed at 100%.M49: Huy lênh M48, ngâm đinh (Cancel M48, default).M50: Chơ vơi truc vơi tin hiêu vi tri, xoa đương dân dao liên tuc (Wait

for axis in position signal, cancel continuous path).M51: Huy bo lênh M50, ngâm đinh (Cancel M50, default).M52: Lui ra khi căt ren = 900, ngâm đinh (Pull-out in threading = 900,

default).M53: Xoa lênh M52 (Cancel M52).M54: Kiêm nghiêm dao đông không phu hơp co thê xay ra cua truc

chinh, ngâm đinh (Disable Spindle Fluctuation Testing, default).M56: Chon phương an kep phia trong, tư chê đô PLC OFO (Select

internal Chucking, from PLC Edition OFO).M57: Chon phương an kep phia ngoai, tư chê đô PLC OFO (Select

external Chucking, from PLC Edition OFO).M68: Chi co sô hiêu vơi moi truc ơ vi tri gôc (Only index with all axis

at home position).M69: Sô hiêu đâu dao ơ vi tri bât ky (Index Turret Anywhere).

- Cac kiêu chư cai khac nhau trong câu lênh.a)- Đôi vơi may phay/khoan

O - Sô hiêu cua chương trinh NC, đưng sau chư cai O la 4 con sô chi sô hiêu chương trinh gia công NC, vi du O0002.

N - Sô thư tư cua câu lênh (Sequence Number).X - Chuyên đông chinh theo truc X (Primary Motion OXO axis).Y - Chuyên đông chinh theo truc Y (Primary Motion OYO axis).Z - Chuyên đông chinh theo truc Z (Primary Motion OZO axis).G - Chưc năng tăt/dich chuyên (Preparatory Functions).I - Thay đôi/tăng khoang cach song song vơi truc X (Incremental

Distance Parallel to OXO axis).J - Thay đôi/tăng khoang cach song song vơi truc J (Incremental

Distance Parallel to OJO axis).K - Thay đôi/tăng khoang cach song song vơi truc K (Incremental

Distance Parallel to OKO axis).R - Ban kinh (Radius).M - Chưc năng hôn hơp (Miscellaneous Functions).T - Sô hiêu cua dung cu căt (Tool Number).S - Tôc đô quay cua truc chinh (Spindle Speeds).F - Lương tiên dao/Tôc đô tiên dao (Feed Rates).

9

b)- Đôi vơi may tiênO - Sô hiêu cua chương trinh NC (Program Number), vi du: O1000.N - Sô thư tư cua câu lênh (Sequenece Number).X - Truc điêu khiên CNC vê chuyên đông vuông goc vơi truc chinh

(Perpendicular to the Z Axis); chuyên dich cua ban dao la âm nêu co chiêu hương vao tâm quay cua truc chinh may, con la dương nêu co chiêu tư tâm quay đo đi ra ngoai. Lênh vê truc điêu khiên X (X Axis Command) la môt tư lênh NC đươc lâp trinh la môt sô tri sô đương kinh (diameter); tri sô nay dung đê phat lênh thay đôi vi tri theo chiêu vuông goc vơi đương tâm truc chinh may tiên ngang (Spindle Centre - line).

U - Lênh vê truc điêu khiên X (X Axis Command), đê thay đôi/ gia tăng khoang cach (Incremental Distance), la gia tri đương kinh (Diameter Value), dung đê phat lênh thay đôi vê vi tri theo hương vuông goc vơi đương tâm truc chinh may tiên ngang (Perpendicular to the Spindle Centre - line). U la chuyên đông dich chuyên song song vơi truc X va ưng vơi môt gia tri lâp trinh (Programed Value).

Z - Truc điêu khiên CNC doc theo đương nôi thăng tư truc chinh may tiên ngang đên u đông (u sau) , nghia la đương tâm quay cua truc chinh may. Chuyên đông cua ban dao theo đương tâm cua truc chinh may se la âm nêu co chiêu hương tơi đâu truc chinh may (Toward the Headstock), con se la dương khi co chiêu hương tơi u đông (Toward the Tailstock).

W - Lênh vê truc điêu khiên Z (Z Axis Command) , la lênh thay đôi/ gia tăng khoang cach, dung đê phat lênh thay đôi vê vi tri song song vơi đương tâm cua truc chinh may.

Chu y: - Không sư dung X va U hoăc Z va W trong cung môt câu lênh.- Khi môt lênh vê truc X đươc phat ra, nhưng lai không đươc dung

đê thưc hiên môt dich chuyên lênh đo co thê bi loai bo.X, U hoăc P : lênh Dưng !(X, U or P : Dwell), cu thê: X dung vơi G04 đê phat lênh Dưng theo đơn vi giây (a Dwell in seconds), P dung vơi G04 đê phat lênh Dưng theo đơn vi Mi – li giây (a Dwell in Miliseconds).

I - Tri sô đươc lâp trinh đê xac đinh lương thay đôi/gia tăng khoang cach song song vơi truc X, dung khi lâp trinh gia công cung tron theo lênh G02 hoăc G03, đo la khoang cach cua tâm cung so vơi điêm đâu cung theo truc X.

K - Tri sô đươc lâp trinh đê xac đinh lương thay đôi/ gia tăng khoang cach song song vơi truc Z, dung khi lâp trinh gia công cung tron theo lênh G02, hoăc G03, đo la khoang cach cua tâm cung so vơi điêm đâu theo cung theo truc Z.

F - Lương tiên dao/tôc đô tiên dao (Feed).

10

Theo lênh G99: F đươc tinh cho môt vong quay cua truc chinh may (mm/vong, Feed/revolution).Theo lênh G98: F đươc tinh cho môt phut (mm/phut, Feed/minute).

P - Xac đinh sô hiêu cua chương trinh con; trong chu trinh tư đông P đươc dung đê xac đinh khôi lênh NC đâu tiên cho môt biên dang/ bê măt (Used in automatic cycles to define the first book of a contour), P dung vơi G98 đê xac đinh sô hiêu cua chương trinh con (Used with G98 to define a subroutine number).

Q - Dung trong chu trinh tư đông xac đinh khôi lênh NC cuôi cung cua môt biên dang/bê măt (Used in automatic cycles to define the last block of a contour).

R - Xac đinh ban kinh cua cung khi căt theo đương tron. Đôi vơi phep nôi suy đương tron (Circular interpolation) theo G02 hoăc G03 thi R xac đinh ban kinh cung tron tư tâm cua ban kinh mui dao (khi G40 tac đông), hoăc ban kinh tưc thơi đươc yêu câu (khi G41 hay G42 hoat đông).

S - Tôc đô quay cua truc chinh may (Speed). Trong chê đô tôc đô không đôi (G96), tư lênh S gôm co 4 con sô dung đê phat lênh vê tôc đô căt theo yêu câu, thương tinh theo đơn vi fit/phut hoăc m/phut. Trong chê đô trưc tiêp tinh theo sô vong quay trong môt phut (r.p.m = rotations per minute) ưng vơi G97, tư lênh S gôm co 4 con sô dung đê phat lênh vê tôc đô quay truc chinh gia tăng, tinh theo đơn vi vong/phut, theo điêu kiên cua may co săn.Trong chê đô nap tôc đô cô đinh (G96), tư lênh S dung đê ân đinh môt giơi han tôc đô (tôc đô tôi đa mong muôn cua truc chinh may). Đê cai đăt giơi han nay, tư lênh S đươc lâp trinh trong quan hê vơi G50.

T - Sô hiêu dung cu căt. Tư lênh T đươc dung vơi M06 đê goi dung cu căt theo yêu câu gia công ơ may co ban dao ma hiêu tư đông va đê kich hoat qua trinh cai nap dung cu.

M - Chưc năng phu trơ (thay dung cu, quay truc may, dưng quay truc may, bât/tăt chât lam mat,v.v...). Môt tư lênh M dung đê khơi tao môt thao tac phu trơ khi gia công trên may CNC, co thê đươc lâp trinh kêt hơp vơi môt khôi chương trinh NC nao khac.

2.4. Câu truc chương trinh gia công CNC – DENFORD.Chương trinh gia công CNC dưa trên cơ sơ ưng dung phân mêm

DENFORD co câu truc tông quat gôm 3 phân la : phân đâu phân thân va phân cuôi. Nôi dung cua tong phân như sau:

1. Phân đâu:Phân đâu cua chương trinh gia công CNC – DENFORD gôm co cac nôi dung la: khai bao vê phôI, gôc phôI, dung cu gia công, sô hiêu chương trinh.Khai bao:

11

- Kich thươc phôi:+ Vơi may phay/khoan: [Billet X..Y..Z..;+ Vơi may tiên: [Billet X..Z..;

- Gôc phôI (gôc chương trinh):+ Vơi may phay/khoan: [Edgemove X0Y0Z0;+ Vơi may tiên: [X0Z0; {co thê không cân khai bao

gôc phôI tiên}.- Dung cu:

+ Vơi may phay/khoan: [Tooldef T1 D10 Z0;T2 D8 Z0;

+ Vơi may tiên: [Tooldef T1; T2;- Vơi sô hiêu chương trinh: Vi du O 0001;

2. Phân thân:- Vê điêm gôc may R (Reference point), rôi vê điêm gôc phôi:

+ Vơi may phay/khoan: G91 G21 G28 X0 Y0 Z0;+ Vơi may tiên: G21 G28 U0 W0;

{Toa đô gôc R la X0, Y0, Z0 (hoăc U0, W0), G28 la quay vê điêm gôc, G21 la Hê đo lương Met (mm), G91 la kich thươc gia tăng (tương đôi)}.

- Chon dao: M06 T01; {T01 la sô hiêu dao, M06 la lênh thay dao tư đông}.

- Vê điêm gia công va cho truc chinh may quay:+ Vơi may phay/khoan:

G90 G00 X..Y..Z..M03;+ Vơi may tiên:

G00 X..Y..S..M03; {M03: Lênh mơ may cho truc dao quay hoăc quay truc chinh,S: Tôc đô quay cua truc chinh (vong/phut),X..Y..Z hoăc X..Z.. la toa dô dich chuyên đên (đich),G00 la chay nhanh không căt,G90 la kich thươc tuyêt đôi (absolute)}.

- Tiên dao tơi măt gia công va căt phôi:+ Vơi may phay/khoan: G01 Z..F..;+ Vơi may tiên: G01 X..Z..;

YG01: tiên thăng, Z: toa đô theo truc Z, X: toa đô theo truc X, F: lương tiên dao (mm/phut)Y.

- Gia công song: lui dao vê vi tri an toan (cach xa phôi)+ Vơi may phay/khoan: G00 Z25 M05;+ Vơi may tiên: G00 X..Z5 M05;{G00: Chay nhanh không căt, Z.. hoăc X..Z..: Lui dao tơi vi tri cach măt phôiĂ.mm, M05: Dưng chuyên đông quay cua dao hay truc chinh}.

12

- Cac câu lênh gia công khac:.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..;.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..;.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..;- Hoan thanh qua trinh căt va quay vê điêm gôc R hoăc chuân bi thay dao:

+ Vơi may phay/khoan: G91 G28 X0 Y0 Z0;+ Vơi may tiên: G28 U0 W0;{G91: Kich thươc gia tăng (tương đôi), G28: Trơ vê điêm gôc R, Toa đô điêm gôc la X0 Y0 Z0 hay U0 W0}.

3. Phân kêt thuc:M30; (Lênh dưng va kêt thuc chương trinh gia công CNC).

2.5. Giai thich cac lênh ISO - NC - Code cơ ban.- chuân tham chiêu cua may (maschine reference) G28/G30

May gia công NC co hê toa đô tham chiêu riêng (Maschine Reference Coordinate System); tư đo ma đo đươc cac chuyên dich tôi đa theo cac truc điêu khiên. Hinh sau đây cho biêt vi tri cua truc chinh may khoan/phay NC tai chuân tham chiêu cua may theo cac truc điêu khiên X, Y va Z.

MÆt ph¼ng tham chiÕu trôc X

G28

VÞ trÝ theo trôc Y

G28

G30VÞ trÝ theotrôc Z

VÞ trÝ theo trôc X

(H×nh chiÕu n»m)

Trôc khoan/phay

Bµn m¸y phay/ khoan NC

(H×nh chiÕu ®øng)

13

- Lâp trinh hê toa đô lam viêc (word coordinate system programming) G54..G59

Hê toa đô lam viêc dung đê đăt điêm gôc cua phôI gia công (điêm gôc cua chương trinh gia công NC) trong quan hê vơi hê toa đô tham chiêu cua may gia công NC.

Cac gia tri theo cac truc X va Y đươc ding vơi cac hê toa đô lam viêc G54..G49.

Cac gia tri toa đô ưng vơi điêm gôc cua phôI gia công đa đươc xac nhân se đươc nap vao bô nhơ danh cho hê toa đô lam viêc. VIêc nay đươc thưc hiên theo 2 cach như sau:

a) Nap gia tri toa đô điêm gôc cua phôI gia công trưc tiêp thông qua ban phim cua may gia công NC.b) Nap gia tri toa đô điêm gôc cua phôi gia công băng môt câu lênh phu hơp trong chương trinh gia công NC. Câi lênh nay co dang như vi du sau:

N10 G10 G90 L2 P01 X-275.0 Y-300.0;(Chu thich: G10 L2 = Nap dư liêu cai đăt vê toa đô lam viêc.

P01 (WCS) = Xac đinh bô nhơ cua hê toa đô lam viêc tương ưng vơi G54,

ơ đây: WCS (Work Co – ordinate System) la hê toa đô lam viêc,PO2 (WCS) = Xac đinh bô nhơ cua hê toa đô lam viêc tương

ưng vơi G55, G56, G57, G58, G59).

-275 mm

Trôc X

£-T«kÑp(M/CVICE)

Ph«i gia c«ng

£-T«kÑp(M/CVICE)

G28 chuÈn tham chiÕu theo trôc X vµ Y

§ iÓm gèc ph«i

Trôc Y

(It is necessary to use a separate datum for each component).

14

Hinh ve sau đây cho thây la co 6 phôi (six component) cân đươc gia công như nhau vơi cung môt chương trinh NC, vi du vơi chương trinh sô 02015. Gia tri toa đô điêm gôc cua tưng phôi, sau khi đươc xac đinh se đươc nap vao chương trinh gia công NC phu hơp vơi hê toa đô may cho trươc. Trong trương hơp nay, vi tri cua tưng phôi 1..6 đươc bô tri theo cac hê toa đô lam viêc như sau trên ban may gia công NC:

Phôi 1 = G54Phôi 2 = G55Phôi 3 = G56Phôi 4 = G57Phôi 5 = G58Phôi 6 = G59

-149,8

-300,1

-449,9

-200

,1

-349

,9

-150,1

-300,2

-300

,2

-450,1

Ph«i 4 Ph«i 5 Ph«i 6

Ph«i 3Ph«i 2Ph«i 1

- Hiêu chinh ban kinh dao (Cutter radius offset) G40/ G41/ G42kha năng hiêu chinh (bu) ban kinh dao khi điêu khiên may gia công tao điêu

kiên hiêu chinh quy đao căt đa đươc lâp trinh, thông qua cac tư lênh sau đây:G41 - Hiêu chinh (bu) vê bên trai theo hương căt (hương dich chuyên),

Yoffset applied to the LEFT, in the direction of traveY.G42 - Hiêu chinh (bu) vê bên phai theo hương căt (hương dich chuyên),

Yoffset applied to the RIGHT, in the direction of traveY.G40 - Đăt chê đô hiêu chinh (bu) ban kinh dao, Yoffset cutter radius offsetY.

Ghi nhơ: Khi bô nhơ hiêu chinh (bu) đươc dung cho ca hai chưc năng la hiêu chinh chiêu dai va hiêu chinh ban kinh dao thi cân theo quy ươc la cac gia tri sô hiêu tư 1 đên 20 la danh cho hiêu chinh vê chiêu dai dao, con tư 21 đên 32 la danh cho hiêu chinh vê ban kinh dao.

15

Nhưng quy ươc vê hiêu chinh ban kinh dao đươc nêu trong cac tai liêu hương dân vân hanh FANUC OPERATOR’S MANUAL.Hinh ve sau đây giai thich vê chưc năng hiêu chinh (bu) ban kinh dao trai/phai (G41/ G42):

G41 G42

Hu í ng dÞch chuyÓn (Hu í ng c¾t)

Hu í ng dÞch chuyÓn (Hu í ng c¾t)

Nhưng quy đinh cân lưu y:1. Luôn luôn dung va huy bo chưc năng hiêu chinh ban kinh dao ưng vơi môt

dich chuyên. (Always apply and cancel cutter radius compensation on a move).

2. Khi dung hoăc huy bo chưc năng hiêu chinh ban kinh dao thi (tôc đô/ lương) dich chuyên phai lơn hơn ban kinh dung cu, (When applying or cancelling radius compensation the movement must be larger than the tool radius).

3. ap dung va huy bo chưc năng hiêu chinh ban kinh dao 900 đôi vơi chuyên dich đâu tiên va cuôi cung (nêu co thê), (Apply and cancel cutter radius 900

first move and finish).- Nôi suy cung tron khi tiên (Cicular arc interpolation in turning) G02/ G03

Nhưng lênh sau đây se điêu khiên dao khi tiên dich chuyên đê căt cung tron (ban kinh cung không đôi):

Thư tư lênh NC

Dư liêu phai nap cho lênh NC

Lênh NC

y nghia cua lênh NC

1 Chiêu cătG02G03

Căt theo chiêu kim đông hô (CW)Cat ngươc chiêu kim đông hô (CCW)

2

Toa đô diêm cuôi cua cung tron, cho theo X va Z hoăc la U va W, vơi gia tri la kich thươc tuyêt đôi (absolute) hoăc kich thươc gia tăng (increment)

X..Z..Toa đô điêm cuôi cua cung tron theo cac truc điêu khiên X va Z, kich thươc tuyêt đôi (absolute).

U..W..

Khoang cach tư điêm đâu đên điêm cuôi cua cung tron theo cac truc điêu khiên U va W, kich thươc gia tăng (increment)

3 Toa đô tâm cung I..K.. Khoang cach va hương tư điêm đâu

16

so vơi điêm đâu cung

đên tâm cung tron, luôn luôn la gia tri kich thươc gia tăng (increment) ưng vơi ban kinh cung tron

4Ban kinh cung tron

R.. Gia tri ban kinh cung tron

5 Tôc đô tiên dao F.. Tôc đô tiên dao doc theo cung tron

Hương căt thuân (CW) hoăc (CCW) vơi chiêu kim đông hô con thay đôi theo hê toa đô phai hay trai, tuy theo vi tri cua ban dao tiên như sau:

X

G02

G03

X

Z Z

X X

Z

G03

Z

Ph¶i Tr i

Bµn dao tiÖn

Ph«i tiÖn

Đuêng t©m m¸y tiÖn CL (Center line)

Bµn dao tiÖnPh«i tiÖn

CL

T©m cung trßn

§ iÓm cuèi cung trßn (X..Z..)

ĐiÓm ®Çu cung trßn (I..K..)

I

K

Dâu cua gia tri I va K phai phu hơp vơi chiêu căt thuân (CW) hoăc ngươc (CCW) chiêu quay cua kim đông hô.

Ban kinh cua cung tron (arc radius) đươc xac đinh băng tư lênh NC gôm co chư cai R va gia tri con sô kem theo (vi du R25.0); thay cho tư lênh mô ta toa đô đâu cung tron so vơi điêm đâu (dung chư cai I va K, vi du I10.0 K5.0). Khi sư dung vê ban kinh cung tron (R) thi câu lênh NC se la:

G02 X..Z..R..F..; Yhoăc: G03 X..Z..R..F..;Y.Khi sư dung I va K thi câu lênh NC se la : G02 Yhoăc G03YX..Z..K..F..;Cân chu y hai loai cung tron thương găp la: Cung tron nho hơn 1800 va

cung tron lơn hơn 1800.Đôi vơi cung tron nho hơn 1800 thi co thê chi cân gia công vơi môt câu lênh

(block) NC, vi du:G91 G02 Z60.0 X20.0 R50.0 F300.0;

17

Đôi vơi cung tron lơn hơn 1800 thi co thê cân gia công vơi nhiêu câu lênh (bock) NC hơn.Chu y:

Cac câu lênh I0 va K0 co thê xoa bo.Khi ca hai lênh X(U) va Z(W) bi bo qua; hoăc khi điêm cuôi cua cung tron bi

không chê tai toa đô đung như điêm đâu cua no (điêm đâu cung trung vơi điêm cuôi cung); va nêu tâm cung tron đươc phat lênh vơi I va K thi se tao ra môt cung tron đây (cung 3600), nghia la tao môt đương tron.

Khi dung đông thơi cac lênh I, K va R thi cung tron đươc tao trươc hêt vơi lênh R va bo qua lênh I va K.- Nôi suy cung trong trên may phay (CIRCULAR ARC INTERPOLATION IN MILLING) G02/ G03

Điêm cuôi cua cung tron đươc mô ta băng đia chi (address) gôm cac chư (absolute) ưng vơi tư lênh G90 hoăc la gia tăng/ tương đôi (increment) ưng vơi tư lênh G91. Đôi vơi gia tri gia tăng / tương đôi (increment) toa đô điêm cuôi cua cung tron đươc quan sat tư điêm đâu cung tron.

Tâm cung tron đươc mô ta băng đia chi vơi chư cai I (theo chiêu song song vơi truc X) va J (theo chiêu song song vơi truc Y) khi gia công cung tron trên măt phăng căt XY (ưng vơi tư lênh chon măt phăng căt la G17), hoăc vơi căp chư cai I va K (truc K song song vơi truc Z) khi gia công cung tron trên măt phăng căt XZ (ưng vơi tư lênh chon măt phăng căt G18), hoăc vơi căp chư cai J va K khi gia công cung tron trên măt phăng căt YZ (ưng vơi tư lênh chon măt phăng căt G19).

Gia tri con sô đưng sau cac chư cai I, J, K cho biêt khoang cach cua tâm cung so vơi điêm đâu cung. Đo luôn luôn la gia tri gia tăng/ tương đôi (increment) cho du la lênh G90 hay G91.

K

J

§ IÓm ®Çu cung trßn

§ iÓm cuèi cung trßn (X..Y..)

T©m cung trßn (I..J ..)

G03

X

Y

G03

G02

Dâu cua gia tri con sô đưng sau cac chư cai I, J, K phai phu hơp vơi chiêu căt khi gia công (ưng vơi G02 hoăc G03); vi du như hinh trên: chiêu căt ưng vơi G03 (Căt theo chiêu ngươc vơi chiêu quay kim đông hô) thi gia tri con sô đưng sau cac chư cai I va J đêu la âm, nghia la câu lênh nôi suy cung tron ơ hinh trên la:

G03 X..Y..I-..J-..F..;Trong đo: X..Y.. la toa đô điêm cuôi cung tron; I..J.. la vi tri tâm cung so vơi

điêm đâu cung tron, F.. la lương tiên dao khi căt cung tron.

18

Khi cung tron nho hơn 3600 co thê dung tư lênh vê ban kinh cung tron vơi chư cai R va gia tri con sô ưng vơi kich thươc ban kinh cung tron thay cho I, J, K; vi du: câu lênh trên co thê viêt vơi R như sau:

G03 X..Y..R..F..;Khi cung tron co gia tri tơi 1800 thi con sô đưng sau chư cai R co gia tri

(thiêu)Cung tron đây 3600 chi dung I, J, K (tuy theo măt phăng gia công XY, YZ),

không dung R.Hinh hoc cua chi tiêt co khi đươc tao ra nhơ chuyên đông tương đôi giưa dung

cu va phôi trên may gia công NC. Cac chuyên đông tao hinh nay phu thuôc vao kha năng vê công suât vătva hê điêu khiên NC cua may gia công. Nhưng chuyên đông cân thiêt đo phai đươc mô ta ro rang trong chương trinh gia công NC ưng vơi tưng chi tiêt gia công.

Ban ve chi tiêt cơ khi la cơ sơ đê lâp chương trinh gia công NC cho chi tiêt. Ban ve nay mô ta chi tiêt cơ khi cân gia công vê măt hinh hoc. Cac kich thươc chi tiêt gia công cân đươc ghi theo cach phu hơp nhât vơi qua trinh gia công trên may NC.

Trong chương trinh gia công NC cân chi ro la cac kich thươc gia công đươc ghi theo hê Met (đơn vi đo la Mi-Li-Met, mm) vơi tư lênh NC tương ưng la (thiêu), hoăc la theo hê Anh (đơn vi đo la inch) vơi tư lênh NC tương ưng la G20.

Cac kich thươc trên ban ve chi tiêt gia công cân đươc ghi hơp ly, tao điêu kiên thuân lơi cho ngươi lâp trinh gia công NC xac đinh tôt cac điêm môc, cac điêm chuân va co thê chuyên đôi trưc tiêp biên dang hinh hoc cua ban ve chi tiêt thanh môt chương trinh gia công NC. Co khi ngươi lâp trinh gia công NC cho chi tiêt theo yêu câu phai lâp bang đê ghi nhân cac gia tri toa đô cua nhưng điêm kho xac đinh vê măt hinh hoc, như cac điêm trên môt biên dang cong phưc tap cua bê măt gia công lôi hoăc lom co ban kinh cong thay đôi bât ky.

Ngay nay, cac hê điêu khiên CNC hiên đai va cac ngôn ngư lâp trinh gia công CNC cao câp la công cu hô trơ rât co hiêu qua đôi vơi ngươi lâp trinh gia côngNC khi biêu diên cac biên dang gia công phưc tap, băng cach tinh toan tư đông cac (thiêu) điêm va cac điêm tiêp tuyên. cach đo đươc goi la phep nôi suy tư đông.

Tom lai, ban ve chi tiêt cơ khi gia công trên may CNC cân đươc ghi kich thươc stheo hai cach la:

Cach 1: Ghi kich thươc tuyêt đôi (absolute); nghia la kich thươc co chung cac gôc kich thươc (thương la điêm không cua phôi gia công W). Tưng kich thươc cho biêt khoang cach tư điêm không (W). Lâp trinh gia công NC theo kich thươc tuyêt đôi đươc thê hiên qua tư lênh NC la G90 trong chương trinh gia công NC ưng vơi tưng chi tiêt gia công. Cach nay co ưu điêm la: sai sô cua môt kich thươc không co anh hương gi đên cac kich thươc khac trên chi tiêt gia công, không co dung sai tich luy nên chi tiêt co kich thươc ôn đinh, khi thay đôi môt

19

kich thươc se không co anh hương gi đên cac kich thươc khac con lai cua chi tiêt.

Cach 2: Ghi kich thươc tương đôi/ gia tăng (increment) ; nghia la ghi cac kich thươc nôi tiêp nhau. Kich thươc tông công đươc tinh băng tông cac kich thươc nôi (thiêu) biêt trên môt chi tiêt gia công, cac đoan chương trinh NC tương ưng co thê đươc truy câp lai co hiêu qua ma không phai dich chuyên toa đô. Nhươc điêm cua cach nay la khi co môt kich thươc sai se anh hương đên cac kich thươc khac trên chi tiêt gia công.

§ iÓm kh«ng cña ph«i (W)

C¸ch 1

580

250

300 560 720 960

C¸ch 2

§ iÓm kh«ng cña ph«i (W)

300 260 360 270

250

330

Chu y:- Cac ban ve chi tiêt gia công trên may CNC không nhât thiêt chi dung môt

trong hai cach ghi kich thươc như trên, ma co thê ap dung kêt hơp linh hoat ca hai cach đê co hiêu qua hơn; trong chương trinh gia công NC co thê chuyên giưa hai tư lênh G90 va G91 khi cân thiêt.

- Trong chương trinh gia công NC phai khai bao ro kich thươc phôi gia công (thiêu).- Môt sô vi du vê nôi suy cung tron trên may phay CNC – DENFORD.

Vi du 1: Gia công vong tron (3600) trên môt phôi dang tâm (dai 200, rông 100, dây 30) vơi dao phay ngon co lươi căt măt đâu va đương kinh dao la 3 mm, tâm cua vong tron ơ chinh giưa phôi:

20

R30

A B

X100

Y50

[Billet X200 Y100 Z30;[Edgemove X0 Y0 Z0;[Tooldef T01 D3 Z0;O2001;G21;G91 G28 X0 Y0 Z0;M06 T01;G90 G00 X130 Y50 Z10;S2000 M03;G01 Z-2 F70; G03 X130 Y50 I-30 J0 F40;

(hoăc G02 X130 Y50 I-30 J0 F40;)G00 Z10 M05;G91 G28 X0 Y0 Z0;M30;

Vi du 2: Gia công cung tron 2700 trên môt phôi dang tâm (200x100x30mm) vơi cac điêu kiên gia công như ơ vi du 1, căt cung tron tư A đên B:

X100

A B

R30

Y50

[Billet X200 Y100 Z30;[Edgemove X0 Y0 Z0;[Tooldef T01 D3 Z0;O2002;G21;G91 G28 X0 Y0 Z0;M06 T01;G90 G00 X130 Y50 Z10;S2500 M03;G01 Z-2 F70; G03 X100 Y20 I-30 J0 F40;G00 Z10 M05;G91 G28 X0 Y0 Z0;M30;

21

Vi du 3: Gia công nưa vong tron trên phôi co kich thươc va điêu kiên căt như ơ cac vi du 1 va 2, gia công theo chiêu thuân va ngươc vơi chiêu quay cua kim đông hô:

R30

A B

X100

Y50

.........................................O2003;G21;G91 G28 X0 Y0 Z0;M06 T01;G90 G00 X130 Y50 Z10;S2500 M03;G01 Z-2 F70; G03 X70 Y50 I-30 J0 F40;G00 Z10 M05;G91 G28 X0 Y0 Z0;M30;

- Môt sô khai niêm mơ rông- Spline Interpolation la phep nôi suy đê tao đương cong phưc tap vơi ham sô

toan hoc bâc cao, nhăm gia công cac bê măt phưc tap như canh tur – bin, manh vo may bay, long khuôn. Hiên nay dung trưc tiêp cac dư liêu CAD trên cơ sơ toan Spline, vi du như dung hê NURBS (Non Uniform Rational B-Splines) la hê dư liêu CAD vê cac bê măt đăc biêt ưng vơi ham sô toan hoc bâc cao B-Spline.

- Cycle (chu trinh) la tiên trinh cô đinh cua môt sô bươc công nghê, đươc nhơ trong hê CNC va đươc truy câp thông qua cac chưc năng G va M đa đươc lâp trinh; đươc thưc hiên lăp lai băng cach thay đôi gia tri cua cac thông sô đăc trưng; vi du: chu trinh (cycle) ta-rô ren, chu trinh khoan sâu, chu trinh thay dao, chu trinh thay bê/ phiêm ga phôi, chu trinh đo kiêm.. ..

- Macro (Vi lênh) la cac chương trinh đươc lưu giư lâu dai; vi du: chu trinh khoan, chu trinh phay .. .., đươc thay đôi va bô xung cac dư liêu cân thiêt (gia tri cac thông sô co thê thay đôi đươc), đươc truy câp (goi ra) va thưc hiên tuy y.

MACRO con đươc goi la chương trinh thư câp (sub program), chương trinh con vơi thông sô thay đôi.

- Offset la Hiêu chinh điên tư (Electronical compensation) đôi vơi phôi, dao đê giam khâu điêu chinh cơ khi.

- Reset la chưc năng cua đâu ro cam biên đê xoa cac dư liêu hiên thơi trong bô nhơ va đăt gia tri 0 ơ bô nhơ, do ky thuât viên cua hang chê tao may CNC thưc hiên.

22

- Scan la Do hoăc Quet trên bê măt vât thê vơi đâu ro cam biên (sensor) hoăc tia LASER, đông thơi ghi nhơ cac tri sô vê toa đô cua cac điêm đa ro hoăc đa quet qua đê tai tao lai hoăc phong to, thu nho tuy y bê măt vât thê; cân co bô nhơ vơi dung lương lơn trong hê CNC.

- Slope la Cai đăt tac đông tăng hoăc ham cac truc NC đê tranh va đâp khi gia công.

- Stereo Lightography (Rapid Prototyping) la Công nghê tao mâu nhanh tư cac dư liêu CAD dươi tac đông cua tia LASER cưc tim (ultra violet LASER). Dư liêu CAD dươi tac đông cua tia LASER cưc tim se tao ra môt long khuôn sô hoa. Chât co kha năng kêt đông dươi tac đông cua tia LASER cưc tim se đông đăc lai trong long khuôn đo va tao ra hiên vât chi trong vai giơ. Bươc đâu, vât liêu kêt đông co thanh phân bôt giây hoăc chât deo thuy tinh. Ngay nay chât kêt đông co (thiêu)

-CÁC CHU TRÌNH GIA CÔNG (CYCLES)1. Chu trinh gia công hôc tròn trên may phay DENFORD-NOVAMIL (Circular Pocketing) G170/G171Khi gia công môt hôc tron co đương kinh hôc lơn hơn nhiêu so vơi đương kinh dao phay trên may phay CNC co thê thưc hiên như sau: trươc hêt căt thăng xuông phôi ơ toa đô tâm gôc tron, rôi lăp đi lăp lai phep nôi suy cung tron 3600 tao ra cac vong tron đông tâm nhau va co đương kinh tăng dân đương kinh hôc tron cho đên khi đat gia tri đương kinh yêu câu. Đê đơn gian khâu lâp trinh NC gia công hôc tron, phân mêm DENFORD đa tao lâp chu trinh (cycle) vơi căp tư lênh NC la G170/G171.

-Nhâp dư liêu cho G170:R Điêm gôc (R point) R la vi tri cua dao khi băt đâu chu trinh, vi du R0 la vi

tri dao căt khi băt đâu căt (dao cham vao măt trên phôi), {R=position of tool to start cycle i.e. 0(surface of job)},

P P=0 cho căt thô (rough), P=1 cho căt tinh (finish),Q Lương gia tăng theo truc Z (Z increment), Tri sô cua Q luôn la dương (+),X Toa đô tâm tui tron theo truc X (Pocket centre X),Y Toa đô tâm tui tron theo truc Y (Pocket centre Y),Z Toa đô đay tui tron theo truc Z (Pocket base Z), Z co gia tri âmI Căt tinh măt thanh bên tui tron (Side finish allowance),K Ban kinh tui tron (radius), tri sô cua K la dương tưc la căt theo chiêu kim

đông hô (CW), tri sô cua K la âm tưc la căt theo chiêu ngươc kim đông hô (CCW),

Cac gia trị Q,I,J không xét đên khi cắt tinh (finishing : P=1)

-Nhâp dư liêu cho G171:P Bê rông căt, tinh theo % đương kinh dao (cut width percentage),

23

S Tri sô vong quay n khi căt thô (roughting spindle speed),R Lương tiên dao khi căt thô theo truc Z (rough feed Z),F Lương tiên dao khi căt thô theo XY (rough feed Xy),B Tôc đô truc chinh khi căt tinh (finish spindle speed),J Lương tiên dao khi căt tinh (finish feed)

-Câu truc cua chu trinh G170/G171 như sau:G170 R…P…Q…X…Y…Z…I…J…K…;G171 P…S…R…F…B…J…;

-Vi du: Gia công hôc tron ơ giưa tâm phôi phăng (X75 Y90 Z30) vơi đương kinh 48 mm, sâu 6 mm dung chu trinh G170/G171, khi điêm gôc phôi ơ chinh giưa phôi:

[Billet X75 Y90 Z30;[Edgemove X-37,5 Y-45.0;{Điêm gôc phôi (điêm goc trai dươi) so vơi

điêm tâm phôi} [Tooldef T1 D6 Z0; {Sô hiêu dao, đương kinh dao, vi tri đinh lươi căt

theo truc Z}G0002;G91 G21 G28 X0 Y0 Z10 S3000 M03;G01 Z0 F300;{Co thê căt hôc tron theo cac phương an : căt thô (roughing) hoăc căt thô + căt tinh (roughing and finishing), hoăc căt tinh môt bươc (one step finishing cycle) như sau:

-Căt thô (roughing program):G170 R0 P0 Q3 X0 Y0 Z-6 I0 J0 K-24;G171 P75 S3000 R75 F250 B3500 J200;-Căt thô va căt tinh (roughing and finishing program):G170 R0 P0 Q3 X0 Y0 Z-6 I0.5 J0.1 K-24;G171 P75 S3000 R75 F250 B3500 J200;-Căt tinh môt bươc (one step finishing cycle):G170 R0 P1 Q3 X0 Y0 Z-6 I0.5 J0.1 K-24;G171 P75 S3000 R75 F250 B3500 J200;}G00 Z25 M05;

G91 G28 X0 Y0 Z0;M30

24

2. Chu trinh gia công hôc vuông trên may phay DENFORD-NOVAMIL (Rectangular Pocketing) G172/G173Khi gia công môt hôc vuông hoăc hôc hinh chư nhât trên may phay CNC theo cach sau: trươc hêt căt thăng xuông phôi ơ giưa tâm phôi, sau đo lăp lai phep nôi suy đương thăng (G01) co đôi hương căt lien tuc tao ra cac hinh vuông hoăc hinh chư nhât co kich thươc theo 3 chiêu X, Y, Z tăng dân cho đên khi tao đươc hôc vuông hoăc chư nhât co cac kich thươc dai rông va sâu yêu câu. Phân mêm DENFORD đa tao lâp chu trinh gia công hôc vuông (Rectangular Pocketing) R172/G173 đê hô trơ gia công NC trên cac may phay tương ưng.

-Nhâp dư liêu cho G172:I Chiêu dai lô vuông theo X (Pocket X length),J Chiêu dai lô vuông theo Y (Pocket Y length),K Ban kinh goc lô (Radius of Corner roundness),P P=0 căt thô (0=roughing), P=1 căt tinh (1=finish),Q Lương gia tăng chiêu sâu lô vuông theo Z (Pocket Z increment),R Vi tri điêm gôc R theo gia tri tuyêt đôi Z (absolute Z ‘R’ point),X Toa đô goc cua lô vuông theo truc X (Pocket corner X),Y Toa đô goc cua lô vuông theo truc Y (Pocket corner Y),Z Chiêu sâu cua lô vuông (vi tri đay tui theo gia tri tuyêt đôi Z)

{absolute Z base of pocket}.

-Nhâp dư liêu cho G173:I Căt tinh măt thanh cua lô vuông (Pocket Side finish),

K Căt tinh măt đay cua lô vuông (Pocket Base finish),

25

P Bê rông căt tinh theo % so vơi đương kinh dao,(Cut width percentage),

T Sô hiêu dao gia công lô vuông (Pocket Tool),S Tôc đô quay cua truc dao khi căt thô

(Spindle Speed for roughing)R Lương tiên dao theo truc Z khi căt thô (roughing feed for Z),F Lương tiên dao trong măt phăng ZY khi căt thô (roughing feed XY),B Tri sô vong quay cua truc dao khi căt tinh (finishing spindle speed),J Lương tiên dao khi căt tinh (finishing feed),Z Đô cao an toan theo truc Z, phia trên điêm gôc R, đê lui dao lên cach măt

trên cua tâm phôi môt khoang an toan,vi du : Z = 5 mm, (Safety Z, above ‘R’ point),

-Câu truc cua chu trinh G172/G173 theo quy đinh như sau:G172 I…J…K…P…Q…R…X…Y…Z…;G173 I…K…P…S…R…F…B…J…Z;

-Vi du: Gia công lô vuông ơ chinh giưa tâm phôi (X75 Y90 Z30) vơi kich thươc lô vuông 50x50x6 mm dung chu trinh G172/G173, khi điêm cua gôc la điêm giưa cua măt trên phôi:

[Billet X75 Y90 Z30;[Edgemove X-37,5 Y-45.0;[Tooldef T1 D6 Z0; O1000;G91 G21 G28 X0 Y0 Z0;M06 T1;G90 G00 X0 Y0 Z10 S3000 M03;G01 Z0 F300;{Co thê căt hôc tron theo cac phương an : căt thô (roughing) hoăc căt thô + căt tinh (roughing and finishing), hoăc căt tinh môt bươc (one step finishing cycle) cu thê la:

-Căt thô (roughing program):G172 I-50 J-50 K0 P0 Q3 R0 X-25 Y-25Z-6;G173 I0 K0 P75 T1 S3000 R75 F250 B3500 J200 Z5;-Căt thô va căt tinh (roughing and finishing program):G172 I-50 J-50 K0 P0 Q3 R0 X-25 Y-25 Z-6;G173 I0.5 K0.1 P75 T1 S3000 R75 F250 B3500 J200 Z5;-Căt tinh môt bươc (one step finishing cycle):G172 I-50 J-50 K0 P1 Q3 R0 X-25 Y-25 Z-6;G173 I0.5 K0.1 P75 T1 S3000 R75 F250 B3500 J200 Z5;}G00 Z25 M05;

G91 G28 X0 Y0 Z0;M30;

26

3. Cac chu trinh khoan trên may phay DENFORD-NOVAMILL G83,G73,G84,G81/G82,G74

-Chu trinh khoan G83 (G83 Peck Drilling Cycle)G83 X…Y…Z…Q…R…K…FX,Y Toa đô tâm cua lô khoan theo truc X,Y;Z Đô sau cua lô khoan (toa đô đay cua lô khoan theo

phương Z), nêu tinh tư măt trên cua phôi thi Z co gia tri âm,Q Chiêu sâu ưng vơi môi lân căt vao phôi theo truc Z,

(vi du : Q = 3 mm),R Khoang lui dao an toan sau môi lân căt theo truc Z,

(vi du : R = 2 mm),F Lương tiên dao (Feed), vi du F = 200 mm/phut.

Vi du : …………………………………..;M06 T03;

S2000 M03;G90 G00 X10 Y10 Z10;G83 G99 X10 Y10 Z-20 Q3 R2 F200;X20;G98 X30;G80;

27

…………………………………..;

-Chu trinh khoan G73 (G73 High Speed Peck Drilling)G73 G99 X…Y…Z…P…Q…R…F

vơi P la Thơi gian dưng tam thơi theo đơn vi 10-3 giây (Mi-li giây),Vi du:

………………………………..;M06 T03;S2500 M03;G90 G00 X10 Y10 Z10;G73 G99 X10 Y10 Z-20 P500 Q3 R2 F200;X20;X80;G80;………………………………..;

28

Chu trinh ta-rô ren G84 (G84 Tapping Cycle)

G84 X…Y…Z…R…P…;X,Y Toa đô đay lô ren theo truc X va Y;

Z Toa đô đay lô ren theo truc Z, tri sô cua Z la âm,R Chiêu cao lui dao lên ơ môi lân căt đê thoat phôi;F Lương tiên dao theo truc Z (Feed) tinh theo mm/phut,

Vi du: …………………………..;M06 T03;S250 M03;G90 G00 X10 Y10 Z10;G84 G00 X10 Y10 Z-20 R5 F250;X20;G98 X30;G80;……………………………….;

29

-Chu trinh khoan G81/G82(G81/G82 Drilling Cycle, Spot Boring Cycle)Hai chu trinh khoan nay đêu co chê đô dưng dao tam thơi (dwell) khi dao căt tơi đay lô vơi tư lênh P… đăt sau tư lênh Z…; gia tri con sô đưng sau P la theo đơn vi mi-i giây G81{hoăc G82} G99 X…Y…Z-…R…KVi du : …………………………….;

G90 G00 X30 Y20 Z10;G81 G99 X30 Y20 Z-10 R2 F200;X40;G98 X60;G80;……………………………..;

30

Chu trinh khoan G74 (G74 Left Hand Tapping Cycle)Đây la chu trinh ta-rô ren trai vơi khôi lênh NC sau đây:

G74 X…Y…Z-…R…P…K…;Vi du ……………………………….;

M06 T04;S200 M04;G90 G00 X00 Y20 Z10;G99 G74 X20 Y20 Z-10 R5 F300;G80;…………………………………;

4)-Cac Chu trinh gia công trên may tiên DENFORD-MIRAC

-Chu trinh tiên mặt đâu G94 (G94 Facing Cycle))G94 X…Z…R…F…;X,Z Toa đô điêm cuôi cung cua đương căt (Final cutting position) theo truc

X va Z;R Khoang cach gia tăng tư điêm băt đâu căt so vơi điêm cuôi cua đương

căt theo truc Z, co thê không cân R khi căt song song vơi truc X (incremental distance to start of cut from final cutting position. This R function can be omitted for cuts parallel to the X axis)

F Lương tiên dao (mm/vong)

Vi du ……………………………….;G00 X130.00 Z2.0;G94 X20.0 Z-5.0 F0.3;……………………………….;

31

Vi du : …………………………………..;G00 X130.00 Z2.0;G94 X20.0 Z-10.0 R-22.5 F0.3;…………………………………..;

{The sign of R depends on the direction of the taper}

32

-Chu trinh tiên ngoai G90 (G90 Turning Cycle).G90 X…Z…R…F…;

X,Z Toa đô điêm cuôi cua đương căt theo cac truc X va Z (Final Cutting Position),

R Khoang cach gia tăng tư điêm băt đâu căt so vơi điêm cuôi cua đương căt theo truc Z, co thê không cân R khi căt song song vơi truc X (incremental distance to start of cut from final cutting position. This R function can be omitted for cuts parallel to the X axis)

F Lương tiên dao (mm/vong)

Vi du …………………………….;G00 X44.0 Z2.0;G90 X30.0 Z-50.0 F0.09;……………………………;

33

Vi du: ……………………………;

G00 X44.0 Z2.0;G90 X36.0 Z-20.0 R-2.2 F3;…………………………….;

-Chu trinh tiên ren G92 (Canned Cycle (92)-Threading)G92 X…Z…F…;Vi du …………………………….;

M06 T05;M13 G00 X50.0 Z7.0;G92 X39.35 Z-45.0 F2.0;

34

X38.954;X38.65;…………………………….;

-Chu trinh tiên thô G71 (Stock Removal Turning G71)Chu trinh nay dung đê căt vât liêu tao ra bê măt yêu câu. Bê măt gia công đươc tao ra theo cac khôi lênh (blocks) cua chương trinh NC. Chu trinh G71 chu yêu dung cho phôi thanh va vât liêu đăc, trong trương hơp chuyên đông căt chu yêu thưc hiên theo truc X.

G71 U…R…;G71 P…Q…U…W…F…;U X axis stock allowance for finishing (diameter),R Tool relief amount,S Sequence number of the first block defineing the

contour (Sô thư tư cua khôi lênh đâu tiên cho bê măt gia công)

Q Sequence number of the last block defineing the contour

(Sô thư tư cua khôi lênh cuôi cung cho bê măt gia công)

W Z axis stock allowance for finishing (length),F Tôc đô tiên dao (mm/vong) cho căt thô

(Feed rate for roughing cycle)

Vi du: ………………………….;G00 X42.0 Z2.0;G71 U1.5 R1;

35

G71 P70 Q160 U1.0 Ư1.3 F0.075;G01 X10;Z-5 F0.1;X15 Z-12;X20 Z-15;Z-27;G02 X26 Z-30 R3;…………………………..;

-Chu trinh tiên thô mặt đâu G72 (G72 Stock Removal Facing)Chu trinh nay tương tư như G71 va dung khi hương căt chu yêu la theo truc Z.

G72 W…R…;G72 P…Q…U…W…F…;

Vi du …………………………;M06 T08;G00 X40 Z2.0;G72 W1.0 R1;G72 P70 Q130;G00 Z-20;G01 X40.0;X30.0 Z-15;X25;G02 X20.0 Z-10 R5;G01 X18.0;X2.5 Z0;…………………………;

36

-Chu trinh tiên G70 (G70 Finishing Cycle)G70 P…Q…

-VÍ DỤ VỀ LẬP TRÌNH GIA CÔNG CNC-DENFORD-Vi du 1:

Lâp chương trinh gia công cho chi tiêt tư phôi thep co dang tâm, vơi kich thươc va cac bê măt gia công như hinh ve; chi tiêt đươc gia công trên trung tâm phay/ khoan CNC-DENFORD-NOVALMILL va cân co lô sâu 6mm, ranh sâu 2 mm

37

[Billet X150 Y100 Z30;[Edgemove X0 Y0 Z0;[Tooldef T1D12Z0;

T2 D4 Z0;T3 D8 Z0;T4 D10 Z0;

P1000;G21;G91 G28 X0 Y0 Z0;M06 T1;G90 G00 X20 Y68 Z10 S2000 M03;G01 Z0 F100;G01 Z-6 F100;G00 Z25 M05;G91 G28 X0 Y0 Z0;M06 T02;G90 G00 X50 Y50 Z10 S2500 M03;G01 X0 F100;G01 Z-2 F70;G01 X100;G00 Z25 M05;G91 Z25 M05;G91 G28 X0 Y0 Z0;M06 T3;G90 G00 X120 Y65 Z10 S2000 M03;G01 Z0 F100;G01 Z-6 G80;G00 Z25 M05;G91 G28 X0 Y0 Z0;M06 T4;G90 G00 X75 Y15 Z10 S1500 M03;G01 Z0 F100;G01 Z-6 F100;G00 Z25 M05;G91 G28 X0 Y0 Z0;M30;

-Vi du 2:Gia công chi tiêt dang tron như hinh ve, tư phôi nhôm thanh tru đăc

co chiêu dai 70 mm, đương kinh phôi la 25mm trên may tiên CNC-DENFORD-MIRAC co sư dung cac chu trinh tiên (turning cycle), Chi tiêt phai co chiêu dai la 30 mm, đương kinh lơn nhât la 24 mm, đương kinh nho

38

nhât la 8 mm. Dung cu căt la dao tiên thương (T01) va dao căt đưt (T03). Phôi ga trên mâm căp.

[Billet X25 Z70;[Tooldef T01;

T03;O1001;G99 G21 G40 G97 S2500 M13;G28 UO W0;M06 T01;G00 X26 Z2;G01 Z0 F0.2;X-1 F0.1;G00 X25 Z1;G71 U1.5 R0.5;G71 P1 Q2 U1 W1.0 F0.125;N1 G00 X8;G01 Z-10 F0.1;G02 X16 Z-14 R4.0;G01 Z-20;G03 X24 Z-24 R4.0;G01 Z-30;N2 X25;G28 U0 W0;M06 T03;G00 X25 Z1;G70 P1 Q2;

39

G28 U0 W0;M06 T03 S2000;G00 X26 Z-30;G70 P1 Q2;G28 U0 W0;M06 T03 S2000;G00 X26 Z-30;G01 X-2 F0.075;G00 X26;G28 U0 W0;M30;

40

CHƯƠNG 5 ĐỘ CHÍNH XÁC GIA CÔNG VÀ ỨNG DỤNG KỸ THUẬT GIA

CÔNG NC, CNC 5.1 Độ chinh cac gia công trên may NC,CNC5.1.1 Tổng quat vê độ chinh xac va sai sô gia công trên may NC,CNC

Đô chinh xac gia công cua chi tiêt cơ khi la mưc đo giông nhau vê hinh hoc, vê tinh chât cơ ly cua lơp bê măt trên chi tiêt đa đươc gia công so vơi chi tiêt theo ban ve thiêt kê.

Trong thưc tê không thê nao chê tao đươc chi tiêt cơ khi tuyêt đôi chinh xac : nghia la tao ra chi tiêt hoan toan phu hơp vê hinh dang, kich thươc va tinh chât cơ ly theo yêu câu. Kê ca khi gia công môt loat chi tiêt trong cung môt điêu kiên xac đinh, măc du nhưng nguyên nhân sinh ra sai sô cua môi chi tiêt la giông nhau, nhưng sai sô tông công trên tưng chi tiêt lai khac nhau. Sơ di co hiên tương như vây la do tinh chât khac nhau cua cac sai sô thanh phân. Môt sai sô xuât hiên trên tưng chi tiêt cua ca loat co gia tri cô đinh hoăc thay đôi theo quy luât nhât đinh. Nhưng sai sô nay đươc goi la sai sô hê thông cô định hoăc sai sô hê thông thay đôi. Ngoai ra con co loat sai sô ma gia tri cua no xuât hiên trên tưng chi tiêt lai không theo môt quy luât nao ca, đươc goi la sai sô ngẫu nhiên.

Như vây, kich thươc thưc cua môi chi tiêt trong môt loat la khac nhau, khac nhau ca vơi kich thước điêu chinh sẵn va kich thước lập trinh, gia tri cua kich thươc thưc tê dao đông trong môt giơi han nao đo.

Sai sô hê thông cô định khi gia công trên may NC, CNC thương do nhưng nguyên nhân sau:

-Sai sô ly thuyêt cua phương phap gia công (phương phap căt)-Sai sô chê tao cua may, đô ga, dung cu gia công,-Biên dang cua phôi gia công,

-Sai sô chuân bi chương trinh, sai sô lâp trinh NC (sai sô tinh toan toa đô tưng điêm dich chuyên cua quy đao căt, vi du : sai sô nôi suy, sai sô xâp xi hoa,…),

Sai sô hê thông thay đôi khi gia công trên may NC, CNC thương do nhưng nguyên nhân sau đây:

-Tinh chât vât liêu gia công không đông đêu, vi du : chô cưng qua, chô lai mêm qua,…-Lương dư gia công không đông đêu,-Vi tri phôi gia công bi thay đôi gây ra sai sô đặt phôi,-Sư thay đôi cua ưng suât dư trong vât liêu phôi,-Dung cu căt (dao) đươc ga đăt nhiêu lân.-Dao đông nhiêt do sư thay đôi cua chê đô căt got,-Sai sô phuc hôi chương trinh.

41

5.1.2 Phân tich tổng quat nhưng nguyên nhân chinh gây ra sai sô gia công trên may NC,CNC5.1.2.1 Sai sô do biến dang đan hồi cua hê thông công nghê

Hê thông công nghê gôm : may, đô ga, dung cu căt va phôi gia công. Hê thông nay không phai cưng vưng tuyêt đôi ma ngươc lai, khi co ngoai lưc tac đông no se bi biên dạng đan hôi va biên dạng tiêp xuc. Nhưng biên dang cua hê thông công nghê se gây ra sai sô kich thước va sai sô hinh dạng hinh hoc cua chi tiêt gia công. Đê khao sat va đanh gia anh hương cua biên dạng đan hôi trong hê thông công nghê đên đô chinh xac gia công thương phai dung phương phap thưc nghiêm va xet cu thê tưng yêu tô anh hương như : đô cưng vưng cua hê thông công nghê, dao cun, sai sô cua phôi gia công.

a) Sai sô gia công do anh hương cua đô cưng vưng trong hê thông công nghê co nhưng nguyên nhân cu thê la : biên dang cua đô ga, biên dang cua phôi, biên dang cua dao va ô ga dao.

b) Sai sô gia công do anh hương cua sai sô phôi gia công:Do sai sô hinh hoc cua phôi nên chiêu dây lơp phôi căt bi biên đôi, lam thay đôi lưc căt, gây ra biên dang thay đôi trong hê thông va gây ra sai sô hinh dang cung loai trên chi tiêt gia công.

5.1.2.2 Sai sô gia công do anh hưởng cua độ chinh xac va tinh trang mòn cua may, ga, dao

Sai sô cua may gia công NC, CNC phu thuôc vao đô chinh xac chê tao va đô mon cua may theo thơi gian sư dung may. Cac sai sô hinh hoc cua may co anh hương đên đô chinh xac gia công chi tiêt thương la : đô đao truc chinh may theo hương kinh, đô đao cua lô côn truc chinh may, đô chinh xac cua cơ câu dân hương (sông trươt băng may), đô chinh xac cua cơ câu truyên đông vit-me/bi,…Cac sai sô cua may se phan anh toan bô hoăc môt phân lên chi tiêt dươi dang sai sô hê thông.

Sai sô ga đặt phôi trên may gia công NC,CNC bao gôm sai sô đô ga (sai sô chê tao đô ga, đô mon cua đô ga, sai sô do lăp đô ga lên may gia công), sai sô do chon chuân đinh vi phôi va sai sô do kep chăt phôi.

Sai sô cua dung cu cắt trên may gia công NC,CNC phu thuôc vao đô chinh xac chê tao, sai sô ga đăt dung cu trên hê tiêp nhân dao (đâu revolver, ông côn,…), đô mon cua dung cu căt theo thơi gian gia công va sai sô do hiêu chinh (bu) dao trong qua trinh gia công. Sai sô cua dung cu cắt sẽ giảm nêu ap dung co hiêu quả giải phap hiêu chinh dao trước khi gia công va dung cac lênh bu dao trong chương trinh gia công NC.

5.1.2.3 Sai sô do anh hưởng vi nhiêt trong hê thông công nghêHê thông công nghê bi nong lên trong qua trinh căt do ma sat, do

nhiêt truyên tư ngoai vao (tư hê thông ky thuât khac hoăc tư môi trương xung quanh). Tac dung nhiêt lam cho cac chi tiêt, linh kiên, bô phân cua hê thông công nghê bi gian nơ vơi mưc đô khac nhau gây ra biên dang cua hê thông va anh

42

hương đên đô chinh xac gia công. Tươi dung dich lam mat va bôi trơn vao vung căt theo phương thưc hơp ly vân la môt giai phap hưu hiêu đôi vơi may NC,CNC thông qua cac tư lênh M trong chương trinh gia công NC cua chi tiêt cơ khi.

5.1.2.4 Sai sô do rung động trong qua trinh cắtHiên tương rung đông thương xay ra chu yêu do hê thông công nghê

kem cưng vưng, lam cho vi tri tương đôi giưa dung cu căt va phôi gia công thay đôi gây anh hương đên đô chinh xac gia công. Trên cac may gia công CNC mưc đô anh hương cua rung đông khi căt vât liêu đươc giam sat va xư ly phu hơp thông qua hê điêu khiên CNC, nhăm đam bao đô chinh xac gia công yêu câu.

5.1.2.5 Sai sô cua hê thông điêu khiên NC,CNCNgoai cac loai sai sô đa nêu trên, may NC,CNC con co sai sô cua hê

thông điêu khiên sô (NC,CNC), cu thê la : sai sô chuẩn bị chương trinh NC va sai sô truy cập va phuc hôi chương trinh NC đê truyên lênh tư vât mang chương trinh (băng lô, đia mêm, đia CD,…) đên cơ câu châp hanh cua may gia công. Ngoai ra, sai sô cua hê đo lường dịch chuyên điêu khiên NC,CNC cung la môt yêu tô anh hương quan trong đôi vơi đô chinh xac gia công chi tiêt trên may NC,CNC.

5.1.3 Xây dựng chuỗi kich thươc công nghê trên may gia công NC,CNCChuôi kich thươc công nghê co thê đươc xây dưng trưc tiêp tư sơ đô

kich thươc cua qua trinh công nghê gia công chi tiêt cơ khi, hoăc đươc xây dưng nhơ ưng dung ly thuyêt GRAPH. Du chuôi kich thươc công nghê đươc xây dưng theo cach nao, no vân phai đam bao cac yêu câu sau đây:

1. Sô chuôi kich thươc cân xây dưng se luôn luôn băng sô bâc tư do ma no xac đinh đô chinh xac vê vi tri tương quan cua chi tiêt cơ khi

2. Đôi vơi yêu câu vê đô chinh xac vi tri cac điêm, đương hay măt phăng trên môt chi tiêt trong qua trinh gia công thi sô khâu khep kin hay chuôi kich thươc cân xây dưng se đung băng sô kich thươc nguyên công thanh phân đươc thưc hiên trong qua trinh gia công. Cac khâu khep kin ơ đây se la cac lương dư nguyên công, cac sai lênh giơi han cua no hay đô đao hương kinh cua cac bê măt gia công.

Như vây, viêc xây dưng chuôi kich thươc công nghê chi phu thuôc vao cac kich thươc cua chi tiêt cân gia công va cac kich thươc nguyên công thanh phân cua qua trinh công nghê gia công chi tiêt đo. Nêu qua trinh công nghê thưc hiên trên may thương va may NC, CNC la giông nhau thi cach xây dưng va giai chuôi kich thươc công nghê đôi vơi ca hai loai may la như nhau.

Điêu đang lưu y ơ đây la: Cach ghi kich thươc trên ban ve chê tao chi tiêt cơ khi khi gia công trên may NC,CNC co khac so vơi khi gia công trên may thương. Thông thương, cac kich thươc trên ban ve chi tiêt cho may gia công cho may NC,CNC đươc ghi theo cach ghi kich thước tuyêt đôi, nghia la tât ca cac kich thươc co chung nguôn gôc xuât phat (dưa vao cac đường thẳng chuẩn va giao điêm cua chung la gôc toạ đô lên trung với điêm 0 cua phôi gia công (workpiece

43

zero), điêm W ).. Cach ghi kich thước tương đôi (gia tăng) , nghia la cac kich thươc lien tiêp nhau, thương đươc ap dung vi tao ra cac sai sô tich luy. Con cach ghi kich thươc ap dung tư xưa đên nay đôi vơi may thương hâu như không đươc dung vơi may NC,CNC.

Viêc xây dưng chuôi kich thươc công nghê trên may gia công NC, CNC cung đươc thưc hiên tương tư như đôi vơi may thương, sư khac biêt khi gia công trên may NC,CNC va trên may thương co thê la viêc chon chuân đinh vi; cu thê la: Khi gia công phôi trên may thương co thê phai thay đôi chuân đinh vi theo cac bươc nguyên công, con khi gia công trên may NC,CNC thi chuân đinh vi phôi đươc chon chi môt lân va đươc dung suôt trong qua trinh gia công, kêt hơp vơi cach ghi kich thước tuyêt đôi, lam cho viêc xây dưng chuôi kich thươc công nghê thuân tiên hơn, chuôi kich thươc cung đơn gian hơn.

5.2 Ứng dung kỹ thuật gia công NC,CNC trong san xuâtThông thương khi gia công trên may NC,CNC cho đô chinh xac cao hơn

trên may thương, ti lê phê phâm rât it hoăc hâu như không co. Sư khac biêt vê qua trinh gia công chi tiêt cơ khi trên may NC,CNC so vơi may thương chinh la viêc thay thê sư điêu khiên trưc tiêp cua thơ đưng may băng viêc lập chương trinh gia công NC theo ngôn ngư lập trinh quy định va may NC,CNC thong qua hê điêu khiên băng sô cung tao điêu kiên gia công đat hiêu qua cao cac măt đinh hinh phưc tap (3D).

Tom lai, nhưng ưu điêm nôi bât cua may gia công NC,CNC la: Toan bô qua trinh gia công (căt vât liêu) đươc thưc hiên tư đông

nên đat đươc chinh xac cao, không phu thuôc vao tay nghê cua thơ vân hanh may.

Gia công chi tiêt đat đô chinh xac cao, sai lênh vê kich thươc co thê nho hơn 0,001 mm.

Tao đươc cac bê măt co biên dang phưc tap (măt cong lôi, lom phưc tap) nhơ cac dang điêu khiên phu hơp (3D,4D,5D,…).

Đông cơ điêu khiên vô câp (servomotor) cho phep gia công vơi chê đô căt tôi ưu.

Co chưc năng hiêu chinh (bu) dao trong qua trinh căt, han chê anh hương cua lương mon dao, đam bao tao ra biên dang bê măt gia công phưc tap theo cac kich thươc lâp trinh NC.

Cac trung tâm gia công, tê bao gia công CNC con co thêm chưc năng cung ưng, thay đôi dung cu va phôi tư đông linh hoat.

Vân đê cân phai xem xet cân thân ơ đây la hiêu qua thưc tê do ky thuât gia công NC,CNC mang lai nêu no đươc ưng dung trong san xuât.

Noi chung, hiêu qua kinh tê ma giai phap đâu tư sư dung môt hoăc nhiêu may gia công NC,CNC mang lai trong san xuât la hoan toan tuy thuôc vao nhưng điêu kiên sau đây:

1. Đô lớn cua loạt

44

Pham vi ưng dung cua ki thuât cua ky thuât gia công NC, CNC thương la trong pham vi 5…500 chitiêt/loạt. Cac chi phi chinh phai chiu khi gia công trên may thương (không phai la may NC, CNC) như: phi tôn vê thơi gian điêu chinh may, phi tôn vê ga lăp va dung cu chuyên dung thương co gia tri lơn; nhưng lai co gia tri thâp hơn nhiêu khi gia công trên may NC, CNC.

2. Đô phưc tạp cua chi tiêt gia côngChi tiêt cơ khi co đô phưc tap cao đươc gia công dê dang hơn va nhanh hơn trên may NC, CNC. Cac tiên trinh công nghê NC chi cân lâp trinh môt lân, nhưng lai co thê sư dung lăp lai nhiêu lân môt cach chinh xac trên cac may gia công NC, CNC tương ưng.

3. Nhưng thay đôi vê kêt câu chi tiêt Khi gia công trên may thương, kêt câu chi tiêt thay đôi se gây ra chi phi cao vê điêu chinh va chuyên đôi công nghê va tô chưc san xuât. Ngươc lai, khi gia công trên may NC, CNC nêu kêt câu chi tiêt thay đôi chi cân thay đôi vât mang tin(phương tiên ghi nhân va chuyên tiêp chương trinh gia công NC), vi du: băng lô, đia CD, con ga lăp dung cu thương không phai thay đôi.

4. Thời gian chuẩn bị sản xuâtKhâu chuân bi san xuât cho san phâm mơi đươc thưc hiên nhanh hơn nêu dung may gia công NC, CNC. Như vây se tao điêu kiên đê san phâm mơi chiêm linh thi trương nhanh hơn, nhơ đo tao sưc canh tranh manh hơn cho hang san xuât.

5. Chi phi dung cu Dung may gia công NC, CNC co thê giam đươc chi phi vê dung cu căt nhơ ưng dung giai phap tôi ưu hoa tuôi bên dung cu cắt. Ở may NC, CNC giải phap thich nghi tôi ưu tôc đô quay cua truc chinh may va tôc đô tiên dao trong phạm vi đặc biêt đươc vân dung.

6. Chi tiêt đắt tiên Cac chi tiêt cơ khi phai chê tao tư vât liêu đăc biêt va đăt tiên, vi du: kim loai mau, hơp kim cao câp, co ti lê căt got cao ( tơi 95%), đăt ra yêu câu la: khi gia công phai đam bao đat đô tin cây cao nhât, bơi vi khi co phê phâm không nhưng chi gây ra lang phi vê tiên ma con kem theo nhiêu phiên phưc khac như không đam bao thơi han san xuât.Cac hê thông giam sat hưu hiêu đươc lăp ơ cac may gia công NC, CNC tao kha năng gia công đat đô an toan va tin cây tôi đa.

7. Kiêm tra chât lượng gia công Trên may thương, khâu kiêm tra chât lương gia công gôm nhiêu phep đo phưc tap, tôn thơi gian va chi phi cao, nhưng kem tin cây. Khi gia công trên may NC,CNC nhơ tiên trinh gia công đươc hê NC,CNC đam bao thưc hiên đêu đăn, tin cây ma khâu kiêm tra chât lương gia công đươc giơi han va đam bao tin cây trong pham vi thưc hiên cac phép thử.

8. Diên tich sản xuât

45

Khi dung may NC,CNC thi diên tich san xuât đươc tân dung tôi đa va tăng đươc sô lương chi tiêt chê tao trên 1m2 diên tich san xuât ma không cân phai co giai phap xây dưng tôn kem. Măt khac, dung may NC,CNC con co lơi la không phai xây dưng mơ rông kho dung cu va ga lăp.

9. Hợp tac va phôi hợp sản xuâtCac cơ sơ hơp tac/liên kêt san xuât bên ngoai hoăc cac phân xương vê tinh ơ xa co thê phôi hơp vơi nhau dê dang hơn nhiêu khi dung may NC,CNC, bơi vi nhơ giai phap sư dung cac vât mang tin (băng lô, đia mêm, đia CD) đươc phân phôi tư trung tâm co thê đam bao cung câp va đap ưng tôt cac chi tiêt đat kich thươc yêu câu vơi ti lê chi phi hơp ly.

10. Gia công thử nghiêm trước khi chê tạo hang loạtCông viêc nay khi thưc hiên vơi may NC,CNC la kinh tê hơn so vơi may thương: Trươc hêt, khi san xuât hang loat lơn băt đâu, nên san xuât đươc triên khai trên cac may Transfer. Bên canh sư ưu tiên duy tri hoat đông cua cac may Transfer la kha năng co thê gia công cac chi tiêt thay thê, vơi đô lơn loat nho nhât, trên cơ sơ vât mang tin (băng lô) dung cho gia công tao mâu (prototyp) trong nhiêu năm vơi hiêu qua đăc biêt.

11. Thời gian gia công Thơi gian gia công đươc xac đinh chinh xac ơ may NC,CNC. Như vây co thê xac đinh thơi gian chinh xac cho cac khâu gia công tiêp theo va cho cac tiên trinh kiêm tra, qua đo co thê đat hiêu qua sư dung thiêt bi hơp ly.

12. Kho chưa chi tiêt thanh phẩm Tương tư như khâu lưu trư va bao quan ban thanh phâm, khâu lưu kho cac chi tiêt thanh phâm cung tao ra khoan chi phi lơn cho môt xi nghiêp. Măt khac, tuy theo kich thươc cua cac chi tiêt thanh phâm ma se co nhu câu diên tich kho chưa lơn. Nêu như muc 10 đa nêu, khâu gia công lại co kha năng thưc hiên vơi sô lương rât it trên may NC,CNC thi co thê giam đang kê chi phi vê kho chưa khi dung may NC,CNC.

13. Nhiêu thao tac/bước công nghê trong môt lân ga phôi gia công Kha năng thưc hiên nhiêu thao tac/bươc công nghê trong môt lân ga phôi gia công la thưc hiên trên may NC,CNC , đăc biêt la ơ cac trung tâm gia công (MC=manufacturing centre). Thao tac chuyên đôi/điêu chinh tôn kem va cac kho chưa trung gian la không con cân thiêt khi dung may NC,CNC. Đây cung la tiêu chuẩn quyêt định đôi vơi cac hê thông gia công linh hoat (FMS=Flexible Manufacturing System).

14. Chi tiêt co chât lượng tôt hơnDung may NC,CNC nghia la thưc hiên khâu gia công chi tiêt cơ khi trên dây chuyên gia công ma anh hương cua con ngươi gia công hâu như loai trư, lam cho chât lương chi tiêt đam bao tôt hơn. Nghia la co thê giam đươc thơi gian lăp rap san phâm, vi khôi lương công viêc sưa lai chi tiêt khi lăp rap không nhiêu, co khi không cân thiêt nưa.

46

15. Thời gian lưu thông ngắn hơnThơi gian lưu thông cua đôi tương gia công trên dây chuyên công nghê la ngăn hơn nhiêu nêu dung may NC,CNC do giam đươc thơi gian chơ đơi va lưu kho cua cac chi tiêt gia công; con khi dung may thương thi cac thanh phân thơi gian nay chiêm tơi 95% tông thơi gian lưu thong.

16. Xử lý trưc tiêpHê NURBS (Not Uniform Rational B-Splines) cua cac hê thông CAD dung cho cac bê măt đinh hinh phưc tap (măt cong lôi/lom phưc tap) tao điêu kiên lâp trinh NC nhanh hơn, vi xư ly trưc tiêp cac dư liêu thiêt kê trong giai phap liên hoan CAD/CAM-CNC, giam thơi gian chuân bi công nghê, loai trư sai sô hinh hoc, tao ra cac chi tiêt chinh xac hơn. Đây la bươc cân thiêt quan trong đê đi vao khâu gia công bằng sô (Digital Manufacturing) ơ mưc hoan thiên hơn.

Gia tri khoan đâu tư cân thiêt đê mua săm va sư dung môt may gia công NC,CNC rât lơn (hang trăm triêu thâm chi vai ty đông); do vây phai xem xet hiêu qua kinh tê ưng vơi giai phap nay trên cơ sơ so sanh vơi may thương (may không điêu khiên NC,CNC).

Tai cac nươc công nghiêp phat triên ơ Tây Âu, ty lê may NC,CNC dung trong san xuât tai cac hang cơ khi cung chưa phai la nhiêu hơn hăn so vơi may thương. Ở đây, cac may NC,CNC hâu như đươc dung ơ nhưng khâu quan trong/nhưng khâu thắt (co yêu câu chinh xac cao) trong qua trinh gia công chi tiêt cơ khi.

Quyêt đinh đâu tư mua săm may NC,CNC trong san xuât dưa trên hiêu quả kinh tê do loai may nay mang lai so sanh vơi may thương như sau:

(đ/năm)

Trong đo: Q -Hiêu qua kinh tê, đ/nămC1 -Gia thanh công nghê gia công chi tiêt cơ khi trên may

thường, (đ/chi tiêt).C2 -Gia thanh công nghê gia công chi tiêt cơ khi trên may

NC,CNC , (đ/chi tiêt).E -Đai lương nghich đao cua thơi han hoan vôn mua săm

may NC,CNC (vi du : nêu thơi han hoan vôn mua săm may la 5 năm thi E=1/5=0.2).

K1 -Chi phi đâu tư cho may thương (đ/chi tiêt)K2 -Chi phi đâu tư cho may NC,CNC (đ/chi tiêt)N -San lương chi tiêt cân gia công (chitiêt/năm)

Chi phi vê công nghê (C1,C2) đê gia công chi tiêt cơ khi (đ/chi tiêt) thương đươc xac đinh theo cac thanh phân như sau:

L -Lương cho thơ vân hanh may gia công, Đ -Chi phi vê điên năng tiêu thư đê gia công

47

S -Chi phi vê bao dương, sưa chưa may gia côngP - Chi phi vê nha xương gia côngM -Chi phi vê lâp chương trinh gia công CNCNghia la:

+ Chi phi công nghê trên may thương: C1= L1+ Đ1+ S1+ P1

+ Chi phi gia công trên may NC, CNCC2= L2+ Đ2+ S2+ P2+ M

Tom lai, nhưng lơi ich khi dung may CNC la: Nâng cao đô chinh xac gia công vi hê đo lương dich chuyên cua

hê điêu khiên NC, CNC co sai lêch nho hơn 0,001mm, nhơ đo ma han chê va co thê loai trư công viêc thu công (cao sưa nguôi) sau khi gia công trên may NC, CNC.

Không cân dung đô ga chuyên dung đê ga đăt phôi gia công Tâp trung nguyên công cao ( gia công nhiêu bê măt khac nhau

trên chi tiêt chi trong môt lân ga phôi trên may gia công NC, CNC), nhơ đo ma rut ngăn thơi gian san xuât va giam chi phi vân chuyên.

Giam thơi gian đao tao thơ vân hanh may gia công: vi khi dung thương thi thơi gian đao tao môt thơ lanh nghê la 5..7 năm, con nêu dung may NC, CNC thi chi cân đao tao thơ vơi thơi gian 3..6 thang ( thương la ơ dang tham gia khoa tâp huân vân hanh va lâp trinh gia công NC tai hang chê tao may trong pham vi hơp đông mua ban may NC, CNC).

48