Petrus «1» 1:1 1 Petrus «1» 1:2

Petrus «1»

«Rosul Petrus yazƣan birinqi mǝktup»1 Əysa Mǝsiⱨning rosuli bolƣan mǝnki Petrustin Pontus,Galatiya, Kapadokiya, Asiya wǝ Bitiniyǝ ɵlkiliridǝtarⱪaⱪ yaxawatⱪan musapir bǝndilǝrgǝ salam.□  ■2 Silǝr HudaAtining aldin bilgini boyiqǝ tallinip, Roⱨtǝripidin pak-muⱪǝddǝs ⱪilindinglar. Buningdin mǝⱪsǝt,silǝrning Əysa Mǝsiⱨning itaitidǝ boluxunglar wǝ□ 1:1 «Əysa Mǝsiⱨning rosuli bolƣan mǝnki Petrustin Pontus, Galatiya,Kapadokiya, Asiya wǝ Bitiniyǝ ɵlkiliridǝ tarⱪaⱪ yaxawatⱪanmusapir bǝndilǝrgǝ salam» — «tarⱪaⱪ musapirlar» toƣruluⱪ«Yaⱪup»tiki «kirix sɵz»imizni kɵrüng. «Tarⱪaⱪ musapir-lar» — Asuriyǝning wǝ keyinki Babil imperiyǝsidinbaxlap, Israilning on ikki ⱪǝbilisi dunyaning ⱨǝrⱪaysi bu-lung-puqⱪaⱪliriƣa tarⱪilip kǝtkǝnidi. Pǝlǝstin'gǝ ⱪaytipkǝlmǝy, qǝt yǝrlǝrdǝ ⱪalƣanYǝⱨudiylar «tarⱪaⱪmusapir-lar» (grek tilida «diaspora») dǝp atilatti. Lekin muxuyǝrdǝ «tarⱪaⱪ yaxawatⱪan musapir bǝndilǝr» kɵqmǝmǝnidǝ ixlitilidu, xundaⱪla hǝttǝ tilƣa elinƣan jaylardaturuwatⱪan barliⱪ etiⱪadqilarni kɵrsitidu, dǝp ⱪaraymiz(2:10ni kɵrüng). «Tarⱪaⱪ yaxawatⱪan musapir bǝndilǝr»bizningqǝ: (1) etiⱪadqilar bu dunyada ⱨǝⱪiⱪǝtǝn musapirsalaⱨiyitidǝ yaxaydu. Ular yurtimiz muxu yǝrdǝ ǝmǝs,jǝnnǝttǝ bolidu, dǝp bilidu; (2) etiⱪadqilar yǝr yüzidikiyurtlarning kɵpinqisidǝ kɵp sanliⱪni tǝxkil ⱪilmaydu,bǝlki tarⱪaⱪ «kiqik bir pada»dǝk yaxawatidu, degǝnnikɵrsitidu. «Kirix sɵz»imiznimu kɵrüng. ■ 1:1 Yaⱪ. 1:1.

Petrus «1» 1:3 2 Petrus «1» 1:7

ⱪenining üstünglarƣa sepilixi üqündur. Meⱨir-xǝpⱪǝtwǝ hatirjǝmlik silǝrgǝ ⱨǝssilǝp ata ⱪilinƣay!□  ■

Ⱨayatliⱪ ümidi3 Ɵzining zor rǝⱨimdilliki bilǝn, Əysa Mǝsiⱨning ɵlümdintirilixi arⱪiliⱪ bizni yengidin tuƣdurup, ɵlmǝs ümidkǝnesiwǝ ⱪilƣan Rǝbbimiz Əysa Mǝsiⱨning HudaAtisiƣamubarǝk-mǝdⱨiyilǝr oⱪulƣay!■ 4 Demǝk, silǝr üqünqirimǝs, daƣsiz wǝ solmas miras ǝrxlǝrdǝ saⱪlanmaⱪta.■5 Ahir zamanda axkarilinixⱪa tǝyyarlanƣan nijat üqün,silǝr etiⱪadinglar bilǝn Hudaning ⱪudriti arⱪiliⱪ ⱪoƣdal-maⱪtisilǝr. 6Silǝr bu nijattin zor xadlinisilǝr — gǝrqǝ ⱨazirzɵrür tepilƣanda silǝrning ⱨǝrhil sinaⱪlar tüpǝylidinⱪisⱪa waⱪit azab-oⱪubǝt qekixinglarƣa toƣra kǝlsimu.■7Altun ⱨaman yoⱪilip ketidiƣan nǝrsǝ bolsimu, sapliⱪi otbilǝn sinilidu. Xuningƣa ohxax altundin tolimu ⱪimmǝt-lik bolƣan etiⱪadinglar sinilip ispatlinidu. Buning bilǝn□ 1:2 «Silǝr HudaAtining aldin bilgini boyiqǝ tallinip, Roⱨ tǝripidin pak--muⱪǝddǝs ⱪilindinglar» — «Roⱨ» muxu yǝrdǝ Hudaning Muⱪǝddǝs Roⱨinikɵrsitidu. «Buningdin mǝⱪsǝt, silǝrning Əysa Mǝsiⱨn-ing itaitidǝ boluxunglar wǝ ⱪenining üstünglarƣa sepil-ixi üqündur» — «Əysa Mǝsiⱨning ⱪenining üstünglarƣasepilixi»: — demǝk, Əysa Mǝsiⱨning ⱪeni «Tǝwratdǝwri»diki ⱪurbanliⱪlarning ⱪenidǝk, adǝmning bǝdiniüstigǝ ǝmǝs, bǝlki etiⱪad ⱪilƣuqilarning wijdan-ⱪǝlbigǝsepilidu, xuning bilǝn gunaⱨliridin pak bolidu («Yǝx.»52:15 wǝ izaⱨatini, «Ibr.» 9:13, 12:24ni kɵrüng). ■ 1:2Rim. 1:7; 1Kor. 1:3; Gal. 1:3; Əf. 1:2; 2Pet. 1:2; Yǝⱨ. 2. ■ 1:3 Rim. 6:23;1Kor. 15:20; 2Kor. 1:3; Əf. 1:3; Yaⱪ. 1:18. ■ 1:4 Kol. 1:5; 2Tim. 1:12.■ 1:6 Rim. 5:3; Ibr. 10:37; 1Pet. 5:10; Yaⱪ. 1:2.

Petrus «1» 1:8 3 Petrus «1» 1:9u Əysa Mǝsiⱨ ⱪayta axkarilanƣan waⱪtida mǝdⱨiyǝ, xan-xǝrǝp wǝ izzǝt-ⱨɵrmǝt kǝltüridu. □  ■

8 Əysa Mǝsiⱨni ilgiri kɵrüp baⱪmiƣan bolsanglarmu, Unisɵyüp kǝldinglar; wǝ ⱨazirmu Uni kɵrmǝysilǝr, lekinUningƣa yǝnila etiⱪat ⱪilip ⱪǝlbinglar ipadiligüsiz xan-xǝrǝpkǝ tolƣan huxalliⱪ bilǝn yayraydu.■ 9Xuning bilǝnsilǝr etiⱪadinglarning nixani, yǝni jeninglarning nijatiƣa

□ 1:7 «Altun ⱨaman yoⱪilip ketidiƣan nǝrsǝ bolsimu, sapliⱪi ot bilǝnsinilidu. Xuningƣa ohxax altundin tolimu ⱪimmǝtlik bolƣan etiⱪadinglarsinilip ispatlinidu. Buning bilǝn u Əysa Mǝsiⱨ ⱪayta axkarilanƣan waⱪtidamǝdⱨiyǝ, xan-xǝrǝp wǝ izzǝt-ⱨɵrmǝt kǝltüridu» — oⱪurmǝnlǝrgǝayanki, altunning sapliⱪi yaki ⱨǝⱪiⱪiy ikǝnliki ot bilǝn ispatlinidu. Hudaetiⱪadimizning ⱨǝⱪiⱪiy yaki ⱨǝⱪiⱪiy ǝmǝslikini bilidu, ǝlwǝttǝ, lekin Ɵzin-ing xan-xǝripi ⱨǝmdǝ bizni bu jǝⱨǝttǝ hatirjǝm ⱪilix üqün bizni ⱨǝrhilsinaⱪlarƣa uqritidu. Muǝllipmuxu sinaⱪlar toƣruluⱪ eytⱪan bolsimu, ularn-ing etiⱪadidin guman ⱪilƣan ǝmǝs, ǝksiqǝ 8-ayǝttǝ ularning etiⱪadiƣa ixǝn-qini bildürüp, dǝrwǝⱪǝ ⱨǝⱪiⱪiy, sap ikǝnlikini eniⱪ kɵrsitidu. «Etiⱪad-inglar... mǝdⱨiyǝ, xan-xǝrǝp wǝ izzǝt-ⱨɵrmǝt kǝltüridu»— muǝllip muxu yǝrdǝ bu «mǝdⱨiyǝ, xan-xǝrǝp wǝ iz-zǝt-ⱨɵrmǝt» kimgǝ bolidiƣanliⱪini oquⱪ kɵrsǝtmǝydu.Bizningqǝ etiⱪadimiz sinilixi arⱪiliⱪ «mǝdⱨiyǝ, xan-xǝrǝpwǝ izzǝt-ⱨɵrmǝt»ni ⱨǝm Rǝb Ɵzigǝ ⱨǝm bizlǝrgimukǝltüridu. Qünki etiⱪadimiz sinaⱪtin ɵtküzülsǝ, bu Hu-daning xapaiti ⱨǝm küq-ⱪudritidinla bolidu, xundaⱪlabuning arⱪiliⱪ uning xapaiti ⱨǝm ⱪudriti roxǝn boliduwǝ Hudaning uluƣluⱪiƣa ispat bolidu (5-ayǝtni kɵrüng).■ 1:7 Yǝx. 48:10; 1Kor. 3:13; Yaⱪ. 1:3; 1Pet. 4:12. ■ 1:8 Yuⱨ. 20:29.

Petrus «1» 1:10 4 Petrus «1» 1:12muyǝssǝr boluwatisilǝr. □ 10 Silǝrgǝ ata ⱪilinƣan bumeⱨir-xǝpⱪǝtni aldin eytⱪan ilgiriki pǝyƣǝmbǝrlǝr bunijat-ⱪutⱪuzulux toƣrisida tǝpsiliy izdǝn'gǝn, uni qüx-inixkǝ tirixⱪanidi. ■ 11 Ularda bolƣan Mǝsiⱨning RoⱨiularƣaMǝsiⱨ kǝlgüsidǝ tartidiƣan azab-oⱪubǝtlǝrwǝ bu-lardin keyinki kelidiƣan xan-xǝrǝplǝr toƣrisida aldinalamǝlumat berip bexarǝt kǝltürginidǝ, ular bu ixlarningⱪandaⱪ yol bilǝn wǝ ⱪaysi zamanda yüz beridiƣanliⱪiüstidǝ izdǝn'gǝn. □  ■ 12 Xuning bilǝn ularƣa bu ixlarnialdin eytixi ular ɵzliri üqün ǝmǝs, bǝlki silǝrning hizmit-inglarda bolƣan, dǝp ayan ⱪilinƣan. Əmdi bügünkikündǝ bu ixlar ǝrxtin ǝwǝtilgǝn Muⱪǝddǝs Roⱨning küqibilǝn silǝrgǝ hux hǝwǝrni yǝtküzgüqilǝr arⱪiliⱪ silǝrgǝjakarlandi. Ⱨǝtta pǝrixtilǝrmu bu ixlarning tegi-tǝktini□ 1:9 «Xuning bilǝn silǝr etiⱪadinglarning nixani, yǝni jeninglarningnijatiƣamuyǝssǝr boluwatisilǝr» —muxu ayǝttin eniⱪ kɵrgili boliduki,nijatning ⱨazir nǝtijisi ⱨǝm mewisi bar ⱨǝmdǝ kǝlgüsidǝ(5-ayǝttǝ) Mǝsiⱨ ⱪayta kǝlgǝndǝ tehimumukǝmmǝllixidu(nijatning kǝlgüsidiki bǝht-bǝrikǝtliri bolsa gunaⱨningⱨǝrⱪandaⱪ tǝsiridin azad bolux, yengi tǝndǝ boluxni ɵziqigǝ alidu). Muxu yǝrdǝ «jeninglarning nijati» bǝlkimadǝmning iqki dunyasini kɵrsitidu, demǝk, adǝmningoy-pikir, ⱨessiyatliri wǝ mijǝzining gunaⱨning tǝsiridinazad boluxini kɵrsitidu. ■ 1:10 Yar. 49:10; Dan. 2:44; Ⱨag.2:8; Zǝk. 6:12. □ 1:11 «Ularda bolƣan Mǝsiⱨning roⱨi ularƣaMǝsiⱨ kǝlgüsidǝ tartidiƣan azab-oⱪubǝtlǝr wǝ bulardin keyinki kelidiƣanxan-xǝrǝplǝr toƣrisida aldinala mǝlumat berip bexarǝt kǝltürginidǝ, ularbu ixlarning ⱪandaⱪ yol bilǝn wǝ ⱪaysi zamanda yüz beridiƣanliⱪi üstidǝizdǝn'gǝn» — «ⱪandaⱪ yol bilǝn» degǝnning baxⱪa birhil tǝrjimisi «kimningwujudida». Bu ayǝttin xu roxǝnki, Mǝsiⱨ tehi dunyaƣa kǝlmigini bilǝn,Tǝwrattiki pǝyƣǝmbǝrlǝrning bexarǝt berixi Uning Roⱨi arⱪiliⱪ bolƣan;Mǝsiⱨning Roⱨi ularda tursimu, ularning Mǝsiⱨning kimliki yaki toluⱪsalaⱨiyiti toƣruluⱪ hǝwiri müjmǝl yaki yoⱪ deyǝrlik idi. ■ 1:11 Zǝb. 22:6;Yǝx. 53:3; Dan. 9:24.

Petrus «1» 1:13 5 Petrus «1» 1:18sǝpselip qüxiniwelixⱪa tǝlpünmǝktǝ.□  ■

Pak yaxanglar13 Xunga, zeⱨinliringlarning belini baƣlap, ɵzünglarnisǝgǝk-salmaⱪ tutunglar, ümidinglarni Əysa Mǝsiⱨ ⱪaytakɵrün'gǝn künidǝ silǝrgǝ elip kelidiƣan bǝht-xapaǝtkǝpütünlǝy baƣlanglar. □  ■ 14 Hudaning itaǝtmǝnpǝrzǝntliri süpitidǝ, ilgiriki ƣapilliⱪ qaƣliringlardikidǝkⱨawayi-ⱨǝwǝslǝrgǝ berilmǝnglar. 15 Əksiqǝ, silǝrniqaⱪirƣuqi pak-muⱪǝddǝs bolƣanƣa ohxax barliⱪ yürüx-turuxinglarda ɵzünglarni pak-muⱪǝddǝs tutunglar. ■16 Qünki muⱪǝddǝs yazmilarda: «Pak-muⱪǝddǝs bolunglar,qünki Mǝn pak-muⱪǝddǝsturmǝn» dǝp hatirilǝn'gǝn.■17 Silǝr dua ⱪilƣininglarda kixilǝrning ⱨǝrbirining ix-ⱨǝrikitigǝ ⱪarap yüz-hatirǝ ⱪilmay Soraⱪ Ⱪilƣuqini «Ata»dǝp qaⱪiridikǝnsilǝr, undaⱪta bu dunyada musapir bolupyaxawatⱪan waⱪtinglarni Uning ⱪorⱪunqida ɵtküzünglar.■ 18 Qünki silǝrgǝ mǝlumki, silǝr ata-bowiliringlar tǝri-pidin silǝrgǝ ⱪaldurulƣan ǝⱨmiyǝtsiz turmuxning ⱪul-luⱪidin azad boldunglar. Bu, ⱪimmitini ⱨaman yoⱪi-tidiƣan altun yaki kümüxtǝk nǝrsilǝrning tɵlimi bilǝn□ 1:12 «Xuning bilǝn ularƣa bu ixlarni aldin eytixi ular ɵzliri üqünǝmǝs, bǝlki silǝrning hizmitinglarda bolƣan, dǝp ayanⱪilinƣan» — «bu ixlar» degǝnlik pǝyƣǝmbǝrlǝr aldinala eytⱪan Mǝsiⱨn-ing ɵlümi (azab-oⱪubǝtliri) arⱪiliⱪ bolƣan barliⱪ nijatliⱪixlar, jümlidin «Muⱪǝddǝs Roⱨning küqi bilǝn» huxhǝwǝrni yǝtküzüxni kɵrsǝtsǝ kerǝk. ■ 1:12 Ros. 2:4;Əf. 3:10. □ 1:13 «ümidinglarni Əysa Mǝsiⱨ ⱪayta kɵrün'gǝnkünidǝ silǝrgǝ elip kelidiƣan bǝht-xapaǝtkǝ pütünlǝybaƣlanglar» — «pütünlǝy baƣlanglar» degǝnning baxⱪa hil tǝrjimisi:«ahirƣiqǝ baƣlanglar». ■ 1:13 Luⱪa 12:35; Əf. 6:14. ■ 1:15 Luⱪa1:75. ■ 1:16 Law. 11:44,45; 19:2; 20:7. ■ 1:17 Ⱪan. 10:17; 2Tar. 19:7;Ayup 34:19; Ros. 10:34; Rim. 2:11; Gal. 2:6; Əf. 6:9; Kol. 3:25.

Petrus «1» 1:19 6 Petrus «1» 1:23bolƣan ǝmǝs, □  ■ 19 bǝlki ⱪimmǝtlik ⱪeni bilǝn, yǝnikǝm-kütisiz wǝ daƣsiz ⱪoza kǝbi Mǝsiⱨning ⱪimmǝtlikⱪenining bǝdiligǝ kǝldi. ■ 20 U dǝrwǝⱪǝ dunya apiridǝⱪilinixtin ilgirila Huda tǝripidin xu süpitidǝ tonulƣan,ⱨazir U zamanlarning muxu ahirⱪi waⱪitlirida silǝr üqünbu dunyaƣa ǝwǝtilip axkara ⱪilindi. □  ■ 21 Silǝr Un-ing arⱪiliⱪ Uni ɵlümdin tirildürüp, Uningƣa xan-xǝrǝpbǝrgǝn Hudaƣa etiⱪad ⱪiliwatisilǝr. Hudaning xuni ⱪilƣinietiⱪadinglar wǝ ümidinglar Ɵzigǝ baƣlansun üqündur.■

22 Silǝr ⱨǝⱪiⱪǝtkǝ itaǝt ⱪilƣanliⱪinglardin ⱪǝlbinglarnipaklap, ⱪerindaxlarni sɵyidiƣan sahtisiz meⱨir-muⱨǝbbǝtkǝ kirixtinglar; xunga, bir-biringlarni qinⱪǝlbinglardin ⱪizƣin sɵyünglar. ■ 23 Qünki silǝryengiwaxtin tuƣuldunglar — bu qirip ketidiƣan uruⱪarⱪiliⱪ ǝmǝs, bǝlki qirimas uruⱪ, yǝni Hudaning ⱨayatiyküqkǝ igǝ wǝ mǝnggü turidiƣan sɵz-kalami arⱪiliⱪ boldi.

□ 1:18 «ⱨaman ⱪimmitini yoⱪitidiƣan altun yaki kümüxtǝk nǝrsilǝr» —grek tilida «ⱨaman qiriydiƣan altun yaki kümüxtǝk nǝrsilǝr». ■ 1:181Kor. 6:20; 7:23. ■ 1:19 Ros. 20:28; Ibr. 9:12; Wǝⱨ. 1:5.□ 1:20 «U zamanlarning muxu ahirⱪi waⱪitlirida silǝr üqün bu dunyaƣaǝwǝtilip axkara ⱪilindi» — «zamanlarning muxu ahirⱪi waⱪitliri» degǝnlikƏysa Mǝsiⱨning birinqi ⱪetim bu dunyaƣa kelixidin tartip, ikkinqi ⱪetimkelixigiqǝ bolƣan waⱪit, yǝni «Injil dǝwri»ni kɵrsitidu. ■ 1:20 Rim.16:25; Əf. 1:9; 3:9; Kol. 1:26; 2Tim. 1:9; Tit. 1:2. ■ 1:21 Ros. 2:33; Fil. 2:9.■ 1:22 Rim. 12:10; Əf. 4:3; Ibr. 13:1; 1Pet. 2:17.

Petrus «1» 1:24 7 Petrus «1» 2:2-3

□  ■ 24Qünki huddi muⱪǝddǝs yazmilarda yezilƣinidǝk:«Barliⱪ ǝt igiliri ot-qɵptur, halas,Ularning barliⱪ xan-xǝripi daladiki gülgǝ ohxax;Ot-qɵp solixidu, gül hazan bolidu,■25 Biraⱪ Rǝbning sɵz-kalami mǝnggügǝ turidu!»Silǝrgǝ yǝtküzülgǝn hux hǝwǝrdǝ jakarlanƣan sɵz-kalamdǝl xudur.□

21 Xuning üqün silǝr barliⱪ rǝzillik, barliⱪ mǝkkarliⱪ,sahtipǝzlik, ⱨǝsǝthorluⱪ wǝ ⱨǝmmǝ tɵⱨmǝthorluⱪlarnitaxlap,■ 2-3Rǝbning meⱨribanliⱪini tetip bilgǝnikǝnsilǝr,huddi yengi tuƣulƣan bowaⱪlardǝk bolup Hudaning sɵz-kalamidiki sap sütkǝ tǝxna bolunglar. Buning bilǝn, silǝr□ 1:23 «Qünki silǝr yengiwaxtin tuƣuldunglar — bu qirip ketidiƣan uruⱪarⱪiliⱪ ǝmǝs, bǝlki qirimas uruⱪ, yǝniHudaningⱨayatiy küqkǝ igǝwǝmǝnggüturidiƣan sɵz-kalami arⱪiliⱪ boldi» —muxu yǝrdǝ «qirip ketidiƣanuruⱪ» degǝnning mǝnisi bǝlkim «ⱨaman ɵlüp ketidiƣan insanlar(qirip ketidiƣan ǝt igiliri)»ni kɵrsitixi mumkin — demǝk,ⱨeqkim etiⱪadqi bolƣan ata-anisidin yaki mǝlum mil-lǝttin (mǝsilǝn, Yǝⱨudiylardin) tuƣulƣanliⱪi bilǝn yengiⱨayatⱪa erixmǝydu. Ⱨǝr adǝm ɵzi etiⱪad bilǝn «ⱪayta(yengidin) tuƣuluxi» kerǝktur. ■ 1:23 Yaⱪ. 1:18; 1Yuⱨ. 3:9.■ 1:24 Yǝx. 40:6-8; 1Kor. 7:31; Yaⱪ. 1:10; 4:14; 1Yuⱨ. 2:17. □ 1:25

«Barliⱪ ǝt igiliri ot-qɵptur, halas, ularning barliⱪ xan-xǝripidaladiki gülgǝ ohxax; ot-qɵp solixidu, gül hazan bolidu,biraⱪ Rǝbning sɵz-kalami mǝnggügǝ turidu!» — bu sɵzlǝr«Yǝx.» 40:6, 8 (LXX)tin nǝⱪil kǝltürülgǝn. ■ 2:1 Mat. 18:3;Rim. 6:4; 1Kor. 14:20; Əf. 4:23; Kol. 3:8; Ibr. 12:1.

Petrus «1» 2:4 8 Petrus «1» 2:6nijatning kamalitigǝ yetip ɵsisilǝr.□  ■4 Əmdi silǝr Uningƣa, yǝni adǝmlǝr tǝripidin ǝrzimǝsdǝp taxlinip, lekin Huda tǝripidin tallanƣan wǝⱪǝdirlǝn'gǝn tirik tax Bolƣuqining yeniƣa kelip□  ■5 silǝr ɵzünglarmu tirik taxlar süpitidǝ bir roⱨiyibadǝthana ⱪilinixⱪa, Əysa Mǝsiⱨ arⱪiliⱪ Hudani hursǝnⱪilidiƣan roⱨiy ⱪurbanliⱪlarni sunidiƣan muⱪǝddǝskaⱨin ⱪataridikilǝr boluxⱪa ⱪuruluwatisilǝr;□  ■ 6 Qünkimuⱪǝddǝs yazmilarda mundaⱪ deyilgǝn: —«Mana, tallanƣan, ⱪǝdirlǝn'gǝn bürjǝk ul texini Zionƣa□ 2:2-3 «Rǝbning meⱨribanliⱪini tetip bilgǝnikǝnsilǝr» — «Zǝb.» 34:8.«huddi yengi tuƣulƣan bowaⱪlardǝk bolup Hudaning sɵz-kalamidikisap sütkǝ tǝxna bolunglar» — «Hudaning sɵz-kalamidiki sapsüt» yaki «roⱨiy sap süt». «buning bilǝn, silǝr nijatningkamalitigǝ yetip ɵsisilǝr» — «nijat» toƣruluⱪ «kirix sɵz»wǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng. ■ 2:2-3 Zǝb. 34:8 □ 2:4«Əmdi silǝr Uningƣa, yǝni adǝmlǝr tǝripidin ǝrzimǝs dǝp taxlinip, lekinHuda tǝripidin tallanƣan wǝ ⱪǝdirlǝn'gǝn tirik tax Bolƣuqining yeniƣakelip...» — «tirik tax Bolƣuqi» Əysa Mǝsiⱨni kɵrsitidu, ǝlwǝttǝ. UHudaning salmaⱪqi bolƣan ibadǝthanisining tirik ul tex-idur. Barliⱪ etiⱪadqilar Uning üstigǝ selinip ⱨǝmdǝ Uningbilǝn baƣlinip «Hudaning tirik, künmu-kün ɵsüwatⱪan(roⱨiy) ibadǝthanisi» boluxⱪa ⱪurulmaⱪta. ■ 2:4 Əf.2:20. □ 2:5 «silǝr ɵzünglarmu tirik taxlar süpitidǝ birroⱨiy ibadǝthana ⱪilinixⱪa, Əysa Mǝsiⱨ arⱪiliⱪ Hudanihursǝn ⱪilidiƣan roⱨiy ⱪurbanliⱪlarni sunidiƣanmuⱪǝd-dǝs kaⱨin ⱪataridikilǝr boluxⱪa ⱪuruluwatisilǝr» — «roⱨiyⱪurbanliⱪlar» ⱪoy-kalilardin ǝmǝs, bǝlki Hudaƣa sunƣan rǝⱨmǝt-mǝdⱨiy-ilǝr wǝ hizmitidiki ixlar, xundaⱪla baxⱪilarƣa kɵrsǝtkǝn meⱨir--muⱨǝbbǝt, hǝyr-sahawǝtlik ixlardin bolidu. «Muⱪǝddǝskaⱨinliⱪ ⱪataridikilǝr» «Lawiylar»din bolƣan kaⱨinliⱪǝmǝs, yengi ǝⱨdigǝ baƣlanƣan roⱨiy kaⱨinliⱪ tüzümidinbolidu. ■ 2:5 Rim. 12:1; Ibr. 3:6; 12:28; Wǝⱨ. 1:6; 5:10.

Petrus «1» 2:7-8 9 Petrus «1» 2:9ⱪoydum.Uningƣa etiⱪad ⱪilƣuqi ⱨǝrkim ⱨǝrgiz yǝrgǝ ⱪarap ⱪal-maydu».□  ■

7-8 Əmdi etiⱪad ⱪilƣuqi bolƣan silǝrgǝ nisbǝtǝn taxningⱪǝdiri bolidu. Lekin Uningƣa etiⱪad ⱪilmaydiƣanlarƣanisbǝtǝn U muⱪǝddǝs yazmilarda deyilginidǝk boldi: —

«Tamqilar ǝrzimǝs dǝp taxliwǝtkǝn bu tax,Burjǝk ul texi bolup tiklǝndi!»,Wǝ: — «Bu tax kixilǝrgǝ putlikaxang tax,Adǝmni yiⱪitidiƣan ⱪoram tax bolidu».

Qünki muxundaⱪ kixilǝr Hudaning sɵz-kalamiƣa itaǝt ⱪil-masliⱪi tüpǝylidin putlixip yiⱪilidu; ularning bundaⱪboluxi aldin bekitilgǝndur.□  ■9 Lekin silǝr bolsanglar Huda talliƣan bir jǝmǝt, xaⱨanǝbir kaⱨinliⱪ, pak-muⱪǝddǝs bir ǝl, xundaⱪla Ɵzigǝalaⱨidǝ has bolƣan bir hǝlⱪsilǝr; buning mǝⱪsiti,silǝrni ⱪarangƣuluⱪtin Ɵzining tilsimat yoruⱪluⱪiƣaqaⱪirƣuqining pǝzilǝtlirini namayan ⱪilixinglardin

□ 2:6 «Mana, tallanƣan, ⱪǝdirlǝn'gǝn bürjǝk ul texini Zionƣa ⱪoydum.Uningƣa etiⱪad ⱪilƣuqi ⱨǝrkim ⱨǝrgiz yǝrgǝ ⱪarap ⱪalmaydu» — «Yǝx.»28:16ni kɵrüng. «Zion» — Ⱪǝdimki Israilning paytǝhti,Yerusalemning yǝnǝ bir atilixidur. ■ 2:6 Yǝx. 28:16.□ 2:7-8 «Əmdi etiⱪad ⱪilƣuqi bolƣan silǝrgǝ nisbǝtǝn taxning ⱪǝdiribolidu» — yaki, «Bu ul texi etiⱪad ⱪilƣan silǝrgǝ nisbǝtǝn ⱪimmǝtliktur».«Tamqilar ǝrzimǝs dǝp taxliwǝtkǝn bu tax, burjǝk ul texi bolup tiklǝndi!», wǝ:— «Bu tax kixilǝrgǝ putlikaxang tax, adǝmni yiⱪitidiƣan ⱪoram tax bolidu»— «Zǝb.» 118:22, «Yǝx.» 8:14. ■ 2:7-8 Zǝb. 118:22; Mat. 21:42; Ros. 4:11;Rim. 9:33; Yǝx. 8:14.

Petrus «1» 2:10 10 Petrus «1» 2:12ibarǝt. □  ■ 10 Burun silǝr bir hǝlⱪ ⱨesablanmayttinglar,lekin ⱨazir Hudaning hǝlⱪisilǝr; burun Hudaning rǝⱨim-xǝpⱪitigǝ erixmigǝnidinglar, lekin ⱨazir erixtinglar.□  ■

Hudaning sadiⱪ hizmǝtkarliri bolunglar11 I sɵyümlüklirim, silǝr bu dunyaƣa musapir wǝmeⱨmandursilǝr, silǝrdin ɵtünümǝnki, roⱨ-ⱪǝlbinglarbilǝn ⱪarxilixidiƣan ǝtliringlardiki nǝps-xǝⱨwǝtlǝrdinɵzünglarni yiraⱪ tutunglar. □  ■ 12 Yürüx-turuxunglaretiⱪadsizlar arisida esil-pǝzilǝtlik bolsun. Muxundaⱪⱪilƣanda, gǝrqǝ ular silǝrgǝ yamanliⱪ ⱪilƣuqilardǝp tɵⱨmǝt ⱪilsimu, dǝl tɵⱨmǝt ⱪilƣan ixlardasilǝrning yahxi ǝmǝlliringlarƣa ⱪarap, Hudaningularni oyƣitip yoⱪlaydiƣan künidǝ uni uluƣlixi□ 2:9 «lekin silǝr bolsanglar Huda talliƣan bir jǝmǝt, xaⱨanǝ bir kaⱨinliⱪ,pak-muⱪǝddǝs bir ǝl, xundaⱪlaƟzigǝ alaⱨidǝ has bolƣanbir hǝlⱪsilǝr; buningmǝⱪsiti, silǝrni ⱪarangƣuluⱪtin Ɵzining tilsimat yoruⱪluⱪiƣa qaⱪirƣuqiningpǝzilǝtlirini namayan ⱪilixinglardin ibarǝt» — «Mis.» 19:5-6, 23:22 (LXX),«Yǝx.» 43:20-21, «Mal.» 3:17ni kɵrüng. ■ 2:9 Mis. 19:5; Ⱪan. 7:6;14:2; 26:18; Əf. 1:14; Wǝⱨ. 1:6; 5:10. □ 2:10 «Burun silǝr birhǝlⱪ ⱨesablanmayttinglar, lekin ⱨazir Hudaning hǝlⱪisilǝr; burun Hudaningrǝⱨim-xǝpⱪitigǝ erixmigǝnidinglar, lekin ⱨazir erixtinglar» — «Ⱨox.» 1:6-9,2:23ni kɵrüng. ■ 2:10 Ⱨox. 2:1; 2:25; Rim. 9:26. □ 2:11«silǝrdin ɵtünümǝnki, roⱨ-ⱪǝlbinglar bilǝn ⱪarxilixidiƣanǝtliringlardiki nǝps-xǝⱨwǝtlǝrdin ɵzünglarni yiraⱪ tu-tunglar» — grek tilida «roⱨ-ⱪǝlb» muxu yǝrdǝ «jan» bilǝn ipadilinidu.«Ətliringlardiki (yaki pǝⱪǝt «ǝtlǝrdiki») nǝps-xǝⱨwǝtlǝr» — oⱪurmǝnlǝrn-ing esidǝ barki, Injilda «ǝt» bolsa adǝttǝ «gunaⱨning ⱪorali», yǝni gunaⱨǝtlirimizni ⱪoral ⱪilip u arⱪiliⱪ bizni azduridiƣanliⱪi wǝ baxⱪuridiƣan-liⱪini kɵrsitidu. «Rimliⱪlarƣa»diki «kirix sɵz»ni kɵrüng.■ 2:11 Rim. 13:14; Gal. 5:16.

Petrus «1» 2:13-14 11 Petrus «1» 2:16mumkin.□  ■ 13-14 Xunga Rǝbning ⱨɵrmitidǝ insanlararisidiki ⱨǝrbir ⱨakimiyǝtning tüzümigǝ, mǝyli ǝngyuⱪiri mǝnsǝptiki padixaⱨⱪa bolsun yaki u tǝyinligǝnⱨoⱪuⱪdarlarƣa bolsun boysununglar. Qünki buⱨoⱪuⱪdarlar padixaⱨ tǝripidin yaman ix ⱪilƣuqilarnijazaƣa tartix, yahxi ix ⱪilƣuqilarni ⱨɵrmǝtkǝ sazawǝrⱪilix üqün tǝyinlǝn'gǝndur. ■ 15 Qünki Hudaningiradisi xundaⱪki, yahxi ǝmǝlliringlar bilǝn nadanadǝmlǝrning orunsiz xikayǝtlirini tuwaⱪlaxtur. ■16 Silǝr ǝrkin-azad bolƣininglar bilǝn, bu ǝrkinlikinglarniyamanliⱪ ⱪilixning baⱨanisi ⱪiliwalmanglar, bǝlki

□ 2:12 «Yürüx-turuxunglar etiⱪadsizlar arisida esil-pǝzilǝtlik bolsun»— «etiⱪadsizlar» muxu yǝrdǝ «yat ǝlliklǝr» yaki «yat ǝllǝr» degǝn sɵzbilǝn ipadilinidu. Adǝttǝ bu sɵz «Yǝⱨudiy bolmiƣanǝllǝr»ni kɵrsitidu, lekin muxu yǝrdǝ kɵqmǝ mǝnidǝ ixli-tilidu. «Muxundaⱪ ⱪilƣanda, gǝrqǝ ular silǝrgǝ yamanliⱪⱪilƣuqilar dǝp tɵⱨmǝt ⱪilsimu, dǝl tɵⱨmǝt ⱪilƣan ixlardasilǝrning yahxi ǝmǝlliringlarƣa ⱪarap, Hudaning ularnioyƣitip yoⱪlaydiƣan künidǝ uni uluƣlixi mumkin» —«Hudaning oyƣitip yoⱪlaydiƣan küni» degǝnlik grektilida «yoⱪlax küni» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu. Hudan-ing adǝmni «yoⱪliƣanda» ikki hil nǝtijining biri bolidu:(1) bǝht-bǝrikǝt, Huda xapaitini alaⱨidǝ kɵrsitip, insannitowa ⱪilixⱪa oyƣitidu; (2) Huda adǝmning gunaⱨlirinijazalaydu. Muxu yǝrdiki nǝtijǝ yahxi bolƣaqⱪa, «oyƣitipyoⱪlax» dǝp tǝrjimǝ ⱪilduⱪ. ■ 2:12 Mat. 5:16; Luⱪa 1:68; 19:44;Rim. 12:17; 2Kor. 8:21; Fil. 2:15; Tit. 2:8; 1Pet. 3:16. ■ 2:13-14 Rim. 13:1;Tit. 3:1. ■ 2:15 Tit. 2:8.

Petrus «1» 2:17 12 Petrus «1» 2:18Hudaning ⱪuli süpitidǝ bolup, □  ■ 17 Barliⱪ insanlarniⱨɵrmǝtlǝnglar, etiⱪadqi ⱪerindaxliringlarƣa meⱨir-muⱨǝbbǝt kɵrsitinglar, Hudadin ⱪorⱪunglar, padixaⱨniⱨɵrmǝtlǝnglar.□  ■

Əysa Mǝsiⱨ sǝwr ⱪilixning ülgisidur18 Ⱪullar, hojayinliringlarƣa toluⱪ ⱪorⱪunq bilǝn boysu-nunglar — yalƣuz meⱨriban wǝ hux peil hojayinlarƣila

□ 2:16 «Silǝr ǝrkin-azad bolƣininglar bilǝn,...» — bizningqǝ, xübⱨi-sizki, rosul Petrus muxu yǝrdǝ Rǝb Əysaning «Mat.» 17:24-27dǝ ɵzigǝeytⱪan sɵzlirini ǝslitidu. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.«bu ǝrkinlikinglarni yamanliⱪ ⱪilixning baⱨanisi ⱪili-walmanglar» — grek tilida «bu ǝrkinlikinglarni yaman-liⱪ ⱪilixning niⱪabi ⱪiliwalmanglar». «bǝlki Hudaningⱪuli süpitidǝ bolup...» — «Hudaning ⱪuli» toƣrisida:— oⱪurmǝnlǝrgǝ eniⱪki, Tǝwrat-injil boyiqǝ Hudaningⱪulluⱪida bolux adǝmning toluⱪ ǝrkinliki, ɵz ihtiyarliⱪibilǝn bolmisa «Hudaning ⱪulluⱪida bolux» ⱨesablan-maydu. Hudaning ⱪulluⱪida bolux insanlarƣa nis-bǝtǝn uluƣ imtiyazdin ibarǝttur. Qünki Mǝsiⱨ kɵpyǝrlǝrdǝ «Pǝrwǝrdigarning ⱪuli» dǝp atilidu (mǝsilǝn,«Yǝx.» 42:1dǝ wǝ baxⱪa kɵp yǝrlǝrdǝ). Tǝwratta, Yǝx-aya pǝyƣǝmbǝrning kitabidiki «Pǝrwǝrdigarning ⱪuli»toƣruluⱪ bexarǝtlǝrni kɵrüng). ■ 2:16 Yuⱨ. 8:32; Rim. 6:18;Gal. 5:1. □ 2:17 «Hudadin ⱪorⱪunglar, padixaⱨni ⱨɵrmǝtlǝnglar» —Hudaning ⱪorⱪunqi bolmisa ⱨɵkümdarlarni ⱨɵrmǝtlǝx pǝⱪǝt in-sanlardin ⱪorⱪux bolidu, halas. Mǝsilǝn, rosul Petrusning«Ros.» 4:19dǝ hatirilǝn'gǝn sɵzlirini kɵrüng. ■ 2:17 Mat.22:21; Rim. 12:10; Əf. 4:3; Ibr. 13:1; 1Pet. 1:22; 5:5.

Petrus «1» 2:19 13 Petrus «1» 2:22ǝmǝs, bǝlki terikkǝk hojayinlarƣimu boysununglar. □  ■19 Qünki ǝgǝr birsi Huda aldida pak wijdanliⱪ boluxüqün naⱨǝⱪ azab-oⱪubǝt qǝksǝ ⱨǝmdǝ bularƣa sǝwr-taⱪǝt ⱪilsa, bu Hudani hursǝn ⱪilidu. □  ■ 20 Qünkiǝgǝr silǝr gunaⱨ ɵtküzüp, tegixlik urulƣininglarda, un-ingƣa bǝrdaxliⱪ bǝrsǝnglar, buning mahtanƣudǝk ne-misi bar! Lekin yahxi ixlarni ⱪilip azab-oⱪubǝt qǝk-sǝnglar ⱨǝmdǝ uningƣa bǝrdaxliⱪ bǝrsǝnglar, u Hudanihursǝn ⱪilidu. ■ 21 Qünki silǝr dǝl xuningƣa qaⱪirild-inglar. Qünki Mǝsiⱨmu silǝr üqün azab-oⱪubǝt qekip,silǝrni Ɵzining izidin mangsun dǝp, silǝrgǝ ülgǝ ⱪaldurdi;■ 22 «U gunaⱨ sadir ⱪilip baⱪmiƣan, Uning aƣzidinⱨeqⱪandaⱪ aldamqiliⱪ-yalƣanqiliⱪmu tepilmas». □  ■□ 2:18 «Ⱪullar, hojayinliringlarƣa toluⱪ ⱪorⱪunq bilǝn boysununglar»— «ⱪullar» degǝn sɵz muxu yǝrdǝ ⱨǝm ⱪullarni ⱨǝm ɵyhizmǝtkarlirini ɵz iqigǝ alidu. «toluⱪ ⱪorⱪunq bilǝnboysununglar» — «toluⱪ ⱪorⱪunq bilǝn» degǝn sɵzlǝrgrek tilida «barliⱪ ⱪorⱪunq bilǝn» degǝn bilǝn ipdilinidu.Mǝnisi xübⱨisizki, ⱪullarning hojayinlirini ⱨɵrmǝtlixidǝHudadin ⱪorⱪuxning türtkisi boluxi kerǝk. Mǝsilǝn,«Kol.» 3:22 wǝ «Əf.» 6:5-7ni kɵrüng. ■ 2:18 Əf. 6:5; Kol.3:22; 1Tim. 6:1; Tit. 2:9. □ 2:19 «ǝgǝr birsi Huda aldida pakwijdanliⱪ bolux üqün naⱨǝⱪ azab-oⱪubǝt qǝksǝ...» — buning ikki mǝnisiboluxi mumkin: — (1) bu adǝm wijdani arⱪiliⱪ mǝlum bir ixning Hudaningiradisi ikǝnlikini bilip, bu yahxi ixⱪa ǝmǝl ⱪilidu, lekin hojayini yahxiⱪilƣinini qüxǝnmǝyla uni jazalaydu; ⱪul bu naⱨǝⱪlikkǝ sǝwr-taⱪǝt ⱪilidu; (2)ⱪul-hizmǝtkar hizmitini yahxi, puhta ⱪilsimu, hojayin bǝribir uningƣa ⱪopalmuamilǝ ⱪilidu. Ⱪul-hizmǝtkar ⱪorⱪunqtin ǝmǝs, bǝlki Hudani hursǝn ⱪilixüqün, ⱧǝmmigǝⱩadirningƟzi bu yaman ixlarƣaƟz yahximǝⱪsǝtliri bilǝn yolⱪoyƣanliⱪiƣa iman kǝltürüp, bu yaman muamiligǝ sǝwr-taⱪǝt ⱪilip qidap,hojayinini kǝqüriwetidu. ■ 2:19 Mat. 5:10. ■ 2:20 1Pet. 3:14; 4:14.■ 2:21 Yuⱨ. 13:15; Fil. 2:5; 1Yuⱨ. 2:6. □ 2:22 «U gunaⱨ sadir ⱪilip

baⱪmiƣan, Uning aƣzidin ⱨeqⱪandaⱪ aldamqiliⱪ-yalƣanqiliⱪmu tepilmas»— bu sɵzlǝr «Yǝx.» 53:9din elinƣan. ■ 2:22 Yǝx. 53:9; 2Kor.5:21; 1Yuⱨ. 3:5.

Petrus «1» 2:23 14 Petrus «1» 2:2523 U ⱨaⱪarǝtlǝn'ginidǝ, til ⱪayturmaytti. Azab-oⱪubǝtqǝkkǝndǝ, U ⱨeq tǝⱨdit salmaytti; ǝksiqǝ, Ɵzini adilⱨɵküm qiⱪarƣuqining ⱪolliriƣa tapxuratti. □  ■ 24 UƟzi bizning gunaⱨⱪa nisbǝtǝn ɵlüp, ⱨǝⱪⱪaniyliⱪⱪa nis-bǝtǝn yaxiximiz üqün yaƣaq tüwrüktǝ gunaⱨlirimiznizimmisigǝ aldi; silǝr Uning yariliri bilǝn xipa taptinglar.□  ■ 25 Qünki burun silǝr ⱪoylardǝk yoldin ezip kǝtkǝn-silǝr, lekin ⱨazir jeninglarning padiqisi ⱨǝmyetǝkqisiningyeniƣa ⱪaytip kǝldinglar.□  ■

3Ər-ayalliⱪ munasiwǝt

□ 2:23 «U ⱨaⱪarǝtlǝn'ginidǝ, til ⱪayturmaytti. Azab-oⱪubǝt qǝkkǝndǝ,U ⱨeq tǝⱨdit salmaytti; ǝksiqǝ, Ɵzini adil ⱨɵküm qiⱪarƣuqiningⱪolliriƣa tapxuratti» — Petrusning bu sɵzidǝ «Yǝx.» 53:7dikibexarǝt kɵzdǝ tutulidu. ■ 2:23 Mat. 27:39; Yuⱨ. 8:48,49.

□ 2:24 «U Ɵzi bizning gunaⱨⱪa nisbǝtǝn ɵlüp, ⱨǝⱪⱪaniyliⱪⱪanisbǝtǝn yaxiximiz üqün yaƣaq tüwrüktǝ gunaⱨlirimiznizimmisigǝ aldi; silǝr uning yariliri bilǝn xipa taptinglar» —«yaƣaq tüwrüktǝ» (grek tilida «dǝrǝhtǝ»), «krest»ni kɵrsitidu, ǝlwǝttǝ.Muxu yǝrdǝ tilƣa elinƣan «dǝrǝh» erǝn baƣqisi otturi-sidiki ikki dǝrǝhni, xundaⱪla Tǝwrattiki kɵp baxⱪa yǝr-lǝdǝ deyilgǝn «dǝrǝh» toƣrisidiki temini oⱪurmǝnlǝrningesigǝ kǝltüridu (mǝsilǝn, «Mis.» 15:23-26, «Ⱪan.» 21:22-23,«Pǝnd.» 3:18, 11:30 ⱪatarliⱪlar). ■ 2:24 Yǝx. 53:4; Mat. 8:17;Rim. 6:11. □ 2:25 «Qünki burun silǝr ⱪoylardǝk yoldin ezip kǝtkǝn-silǝr...» — grek tilida «ketiwattatisilǝr». «Yǝx.» 6:53ni kɵrüng. «lekinⱨazir jeninglarning padiqisi ⱨǝm yetǝkqisining yeniƣaⱪaytip kǝldinglar» — «jeninglarning padiqisi ⱨǝm (ⱪoƣ-daydiƣan) yetǝkqisi» Rǝb Əysa Mǝsiⱨ, ǝlwǝttǝ. ■ 2:25Yǝx. 53:6; Əz. 34:6; Luⱪa 15:4.

Petrus «1» 3:1-2 15 Petrus «1» 3:71-2 Xuningƣa ohxax, i ayallar, silǝr ǝrliringlarƣaboysununglar. Xundaⱪ ⱪilsanglar, ⱨǝtta sɵz-kalamƣaitaǝt ⱪilmaydiƣan ǝrlǝr bolsa, ɵz ayalining bu pǝzilitidintǝsirlinip, ihlasmǝnlik bilǝn ɵtküzgǝn pak yürüx-turuxinglarƣa ⱪarap, gǝp-sɵzsizla ⱪayil ⱪilinidu.■3 Güzǝllikinglar sirtⱪi kɵrünüxtin, yǝni alaⱨidǝɵrüwalƣan qeqinglarwǝ taⱪiƣan altun zibu-zinnǝtlǝrdinyaki esil kiyimlǝrdin bolmisun,■ 4 bǝlki «ⱪǝlbinglardikiɵzünglar», yǝni mɵmin wǝ tinq roⱨtin bolƣan qirimasgüzǝlliktin bolsun; bundaⱪ güzǝllik Hudaning aldidaintayin ⱪimmǝtliktur.□ 5 Qünki burunⱪi qaƣlarda,Hudaƣa ümidini baƣliƣan ihlasmǝn ayallar dǝlmuxundaⱪ güzǝllik bilǝn ɵzlirini zinnǝtlǝp, ǝrlirigǝ itaǝtⱪilatti.□ 6Dǝlmuxundaⱪ yolda Saraⱨ Ibraⱨimni «ƣojam»dǝp atap, uning sɵzlirigǝ boysunatti. Silǝr ⱨeqⱪandaⱪwǝswǝsilǝrdin ⱪorⱪmay ixlarni durus ⱪilsanglar, silǝrmuSaraⱨning pǝrzǝntliri bolƣan bolisilǝr.□  ■7 Xuningƣa ohxax, ǝy ǝrlǝr, silǝrmu ayalliringlar bilǝnturuxta, ularni ayal kixilǝr bizdin ajiz bǝndilǝr dǝp bilip■ 3:1-2 Yar. 3:16; 1Kor. 14:34; Əf. 5:22; Kol. 3:18; Tit. 2:5. ■ 3:31Tim. 2:9; Tit. 2:3. □ 3:4 «bǝlki «ⱪǝlbinglardiki ɵzünglar»,yǝni mɵmin wǝ tinq roⱨtin bolƣan qirimas güzǝlliktinbolsun» — «ⱪǝlbinglardikiɵzünglar» grek tilida «ⱪǝlbdiki iqkiinsan» degǝn sɵz bilǝn bildürülidu. □ 3:5 «Hudaƣa ümidinibaƣliƣan ihlasmǝn ayallar» — «ihlasmǝn» muxu yǝrdǝ «muⱪǝddǝs» bilǝnipadilinidu. □ 3:6 «Silǝr ⱨeqⱪandaⱪwǝswǝsilǝrdin ⱪorⱪmay ixlarni durusⱪilsanglar, silǝrmu Saraⱨning pǝrzǝntliri bolƣan bolisilǝr» — «ⱨeqⱪandaⱪwǝswǝsilǝrdin ⱪorⱪmay ixlarni durus ⱪilsanglar» degǝnliktǝ tǝkitlǝydiƣan ixbǝlkim, ayallar ɵz yoldaxlirini ⱨɵrmǝtlixi bilǝn tǝng ulardinⱨeqⱪandaⱪ ⱪorⱪmasliⱪi, bǝlki Hudadinla ⱪorⱪup, ihlas-mǝn boluxi kerǝk. Demǝk, ayallarning durus ixlarniⱪilixning türtkisi ǝrliridin ⱪorⱪux ǝmǝs, bǝlki Hudaƣaihlasmǝn boluxtin ibarǝt boluxi kerǝk. ■ 3:6 Yar. 18:12.

Petrus «1» 3:8 16 Petrus «1» 3:10

ularni qüxinip yetinglar; silǝr ular bilǝn Huda xapaǝtⱪilƣan ⱨayatⱪa ortaⱪ mirashor bolup, ularni ⱨɵrmǝtⱪilinglar. Xundaⱪ ⱪilsanglar, dualiringlar tosalƣuƣauqrimaydu.□  ■

Ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ üqün azab qekix8 Ahirida, ⱨǝmminglar bir niyǝt bir mǝⱪsǝttǝ,bir-biringlarƣa ⱨǝmdǝrd bolup, bir-biringlarniⱪerindaxlarqǝ sɵyünglar, iq-baƣri yumxaⱪ wǝ kǝmtǝrbolunglar.□  ■ 9 Yamanliⱪⱪa yamanliⱪ, aⱨanǝtkǝ aⱨanǝtbilǝn ǝmǝs, ǝksiqǝ, bǝht tilǝx bilǝn jawab ⱪayturunglar.Qünki silǝr dǝl bu ixⱪa qaⱪirilƣansilǝr; xuning bilǝnɵzünglar bǝhtkǝ mirashor bolisilǝr. ■ 10Qünki muⱪǝddǝsyazmilarda yezilƣinidǝk: —«Kimki ⱨayatni sɵyüp, yahxi kün kɵrgüqi bolay desǝ,Tilini yamanliⱪtin tartsun,□ 3:7 «Xuningƣa ohxax, ǝy ǝrlǝr, silǝrmu ayalliringlar bilǝn turuxta,ularni ayal kixilǝr bizdin ajiz bǝndilǝr dǝp bilip ularni qüxinip yetinglar» —«ajiz bǝndǝ» grek tilida «ajiz ⱪaqa-ⱪuqa» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu.Rosul Petrusning muxu yǝrdǝ ⱨǝm ǝrlǝr ⱨǝm ayallarmuHudaning hizmitidǝ bolƣan ⱪorallar yaki ǝswablar ikǝn-likini tǝkitlimǝkqi. Muxu yǝrdǝ «qüxinip yetix» grektilida «bilix» bilǝn ipadlinidu. «Yar.» 4:1 wǝ izaⱨatinikɵrüng. Bu ibarǝ ǝrning ayalining ɵz jinsiy muⱨǝbbitigǝbolƣan moⱨtajliⱪini untumasliⱪini ɵz iqigǝ alidu. «silǝrular bilǝn Huda xapaǝt ⱪilƣan ⱨayatⱪa ortaⱪ mirashorbolup, ularni ⱨɵrmǝt ⱪilinglar» — «Huda xapaǝt ⱪilƣanⱨayatⱪa mirashor» — grek tilida «ⱨayatning xapaitigǝmirashor...». ■ 3:7 Əf. 5:25-33; Kol. 3:19. □ 3:8 «...iq-baƣriyumxaⱪ wǝ kǝmtǝr bolunglar» — yaki «... iq-baƣri yumxaⱪ wǝ ǝdǝplikbolunglar». ■ 3:8 Rim. 12:16; 15:5; 1Kor. 1:10; Fil. 2:2; 3:16. ■ 3:9Law. 19:18; Pǝnd. 20:22; 24:29; Mat. 5:39; 25:34; Rim. 12:17; 1Kor. 6:7; 1Tes.5:15; 1Tim. 4:8.

Petrus «1» 3:11 17 Petrus «1» 3:15Lǝwliri mǝkkarliⱪtin neri bolsun;■11 Yamanliⱪtin ɵzini tartip,Güzǝl ǝmǝllǝrni ⱪilip yürsun;Aman-hatirjǝmlikni izdǝp, uni ⱪoƣlap yürsun.□  ■12 Qünki Pǝrwǝrdigarning kɵzi ⱨǝⱪⱪaniylarning üstidǝturidu,Uning ⱪuliⱪi ularning iltijaliriƣa oquⱪ turidu;Lekin Pǝrwǝrdigarning yüzi rǝzillik yürgüzgüqilǝrgǝⱪarxi turidu».□  ■13 Əgǝr silǝr daim yahxi ixlarni ⱪilixⱪa intilsǝnglar, kimsilǝrgǝ yamanliⱪ ⱪilar? □ 14 Lekin ⱨǝtta ⱨǝⱪⱪaniyliⱪyolida azab-oⱪubǝt qǝksǝnglarmu, ohxaxla bǝhtliksilǝr!Lekin ularning wǝⱨimisidin ⱪorⱪmanglar wǝ alaⱪzadǝbolmanglar;□  ■ 15 bǝlki ⱪǝlbinglarda Rǝb Mǝsiⱨni ⱨǝm-midin üstün dǝp bilinglar; silǝrdǝ bolƣan ümidningsǝwǝbini soriƣanlarƣa mɵmin-mulayimliⱪ wǝ ihlasliⱪ

■ 3:10 Zǝb. 34:12-16; Yaⱪ. 1:26 □ 3:11 «aman-hatirjǝmlikni izdǝp,..»— yaki «ⱨǝmmǝylǝn bilǝn inaⱪ ɵtüxkǝ tirixip,...». ■ 3:11 Zǝb.37:27; Yǝx. 1:16; 3Yuⱨ. 11. □ 3:12 «...Qünki Pǝrwǝrdigarningkɵzi ⱨǝⱪⱪaniylarning üstidǝ turidu, Uning ⱪuliⱪi ularn-ing iltijaliriƣa oquⱪ turidu; lekin Pǝrwǝrdigarning yüzirǝzillik yürgüzgüqilǝrgǝ ⱪarxi turidu» — (10-12-ayǝt) «Zǝb.»34:12-16. ■ 3:12 Zǝb. 34:12-16 □ 3:13 «Əgǝr silǝr daim yahxi ixlarniⱪilixⱪa intilsǝnglar,...» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «ǝgǝr silǝr yahxiⱪilƣuqilarni ülgǝ ⱪilsanglar,...» deyilidu. □ 3:14 «Lekinularning wǝⱨimisidin ⱪorⱪmanglar wǝ alaⱪzadǝ bolmanglar...» — «Yǝx.»8:12. ■ 3:14 Yǝx. 8:12-13; Yǝr. 1:8; Mat. 5:10; 1Pet. 2:20; 4:14.

Petrus «1» 3:16 18 Petrus «1» 3:18bilǝn jawab berixkǝ ⱨǝmixǝ tǝyyar turunglar. □  ■16 Ⱨǝrdaim wijdaninglarni pak tutunglar; xuning bilǝnsilǝrgǝ «yamanliⱪ ⱪilƣuqilar» dǝp tɵⱨmǝt ⱪilƣanlarsilǝrningMǝsiⱨdǝ bolƣan pǝzilǝtlik yürüx-turuxunglarnikɵrüp, ɵzliri ⱪilƣan tɵⱨmǝtlǝrdin hijil bolsun. ■17 Qünki Hudaning iradisi xundaⱪ bolsa, yahxiliⱪ ⱪilƣin-inglar üqün azab-oⱪubǝt qǝksǝnglar, bu yaman ix ⱪilƣin-inglar tüpǝylidin azab-oⱪubǝt qǝkkininglardin ǝwzǝl, ǝl-wǝttǝ. 18 Qünki Mǝsiⱨ bizni Huda bilǝn yaraxturux üqün,yǝni Ⱨǝⱪⱪaniy Bolƣuqi ⱨǝⱪⱪaniy ǝmǝslǝrni dǝp, birla ⱪe-timliⱪ azab-oⱪubǝt qǝkti; gǝrqǝ U tǝn jǝⱨǝttǝ ɵltürülgǝn

□ 3:15 «bǝlki ⱪǝlbinglarda Rǝb Mǝsiⱨni ⱨǝmmidin üstün dǝp bilinglar»— bu sɵzlǝr «Yǝx.» 8:13dǝ tepilidu. «Rǝb Mǝsiⱨni ⱨǝm-midin üstün dǝp bilinglar» grek tilida «rǝbni muⱪǝddǝsⱪilip» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu. Muxu ayǝttǝ «muⱪǝd-dǝs» degǝn sɵz «pak» degǝn adǝttiki mǝnidǝ ixlitilmǝy,bǝlki Rǝbning ⱨǝmmǝ baxⱪa zatlardin pütünlǝy baxⱪiqǝ,pütünlǝy üstün ikǝnlikini bildüridu. «silǝrdǝ bolƣanümidning sǝwǝbini soriƣanlar» — «ümid» — mǝnggülükⱨayatⱪa baƣliƣan, ǝlwǝttǝ. «silǝrdǝ bolƣan ümidningsǝwǝbini soriƣanlarƣa mɵmin-mulayimliⱪ wǝ ihlasliⱪbilǝn jawab berixkǝ ⱨǝmixǝ tǝyyar turunglar» — «ih-lasliⱪ bilǝn» grek tilida «ⱪorⱪunq bilǝn» degǝn sɵz bilǝnipadilinidu. Bizningqǝ bu ⱪorⱪunq: (1) Hudadin bolidu— demǝk, mǝn jawab bǝrginimdǝ adǝmning qirayidinyaki uni rǝnjitixtin ⱪorⱪmaymǝn, bǝlki pǝⱪǝt Hudadinⱪorⱪimǝn, wǝ (2) jawabimning birǝr jayining ⱨǝⱪiⱪǝttinezip ketixidin, gepimining hataliⱪ yeri bolup ⱪelixidinⱪorⱪuxmu bar. ■ 3:15 Ayup 1:21; Zǝb. 119:46; Ros. 4:8. ■ 3:16Tit. 2:8; 1Pet. 2:12,15.

Petrus «1» 3:19 19 Petrus «1» 3:21bolsimu, lekin roⱨta janlanduruldi;□  ■ 19 xuning bilǝnU solap ⱪoyulƣan roⱨlarning yeniƣa muxu roⱨiy ⱨay-atliⱪi bilǝn berip, Ɵzining bu ƣǝlibisini jakarlidi. □  ■20 solap ⱪoyulƣan bu roⱨlar burunⱪi zamanda, yǝni Nuⱨpǝyƣǝmbǝrning künliridǝ, kemǝ yasiliwatⱪan mǝzgildǝHuda sǝwrqanliⱪ bilǝn kixilǝrning towa ⱪilixini kütkinidǝ,Uningƣa itaǝtsizlik ⱪildi. Pǝⱪǝt xu kemigǝ kirgǝn birⱪan-qisi, yǝni jǝmiy sǝkkiz jan su arⱪiliⱪ ⱪutⱪuzuldi. □  ■21 Mana bu «suƣa qɵmüldürüx»ning bexariti bolƣan.Əmdi qɵmüldürüx — bǝdǝnning kirdin tazilinixi ǝmǝs,□ 3:18 «yǝni Ⱨǝⱪⱪaniy Bolƣuqi ⱨǝⱪⱪaniy ǝmǝslǝrni dǝp, birla ⱪetimliⱪazab-oⱪubǝt qǝkti» — «Ⱨǝⱪⱪaniy Bolƣuqi» Mǝsiⱨni kɵrsitidu, ǝlwǝttǝ.«gǝrqǝ U tǝn jǝⱨǝttǝ ɵltürülgǝn bolsimu, lekin roⱨtajanlanduruldi» — bu ajayib ⱨǝⱪiⱪǝt toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝsɵz»imizdǝ tohtilimiz. ■ 3:18 Rim. 5:6; Ibr. 9:15,28.□ 3:19 «xuning bilǝn U solap ⱪoyulƣan roⱨlarning yeniƣa muxu roⱨiyⱨayatliⱪi bilǝn berip, Ɵzining buƣǝlibisini jakarlidi» —«muxu roⱨiy ⱨayatliⱪbilǝn berip...» grek tilida «uningda berip...» bilǝn ipadilinidu. Əyni grekqǝtekisttǝ uning nemini jakarliƣini eniⱪ deyilmigǝn. Biz «Ɵzining ƣǝlibisi»niⱪoxup yazduⱪ. Qünki uyƣur tilida «jakarlax» degǝn peilning mǝlum birtoldurƣuqisi boluxi kerǝk, xuningdǝk Mǝsiⱨ ularƣa uⱪturƣan hǝwǝrningmǝzmuni qoⱪum Ɵzining bayatin ada ⱪilƣan uluƣ ⱪurbanliⱪi bilǝn munasi-witi boluxi lazim. ■ 3:19 1Pet. 4:6. □ 3:20 «...solap ⱪoyulƣan buroⱨlar burunⱪi zamanda, yǝni Nuⱨ pǝyƣǝmbǝrning künliridǝ, kemǝ yasili-watⱪan mǝzgildǝ Huda sǝwrqanliⱪ bilǝn kixilǝrning towa ⱪilixini kütkinidǝ,Uningƣa itaǝtsizlik ⱪildi. Pǝⱪǝt xu kemigǝ kirgǝn birⱪanqisi, yǝni jǝmiysǝkkiz jan su arⱪiliⱪ ⱪutⱪuzuldi» — «solap ⱪoyulƣan bu roⱨlar» toƣrisidaalimlarning ikki hil ⱪarixi bar: (1) ular Nuⱨ pǝyƣǝmbǝrning dǝwridǝ ⱪiz-ay-allarƣa nǝps-xǝⱨwǝt ⱪilƣan pǝrixtilǝrni kɵrsitidu («Yar.» 6:1-6niwǝ izaⱨatni, «2Pet.» 2:4-5, «Yǝⱨ.» 6-8ni kɵrüng); (2)Nuⱨ pǝyƣǝmbǝr dǝwridiki Hudaning sɵzigǝ kirmigǝn,rǝⱨimini rǝt ⱪilip topanda ɵlgǝn itaǝtsiz adǝmlǝrninginsaniy roⱨlirini kɵrsitidu. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ bu ikkipikir wǝ toluⱪ ayǝtning mǝnisi üstidǝ tohtilimiz. ■ 3:20Yar. 6:3,14; 8:18; Mat. 24:37; Luⱪa 17:26; Rim. 2:4; 2Pet. 2:5.

Petrus «1» 3:22 20 Petrus «1» 4:3bǝlki adǝmning pak wijdan bilǝn Əysa Mǝsiⱨning tir-ildürülüxi arⱪiliⱪ Hudadin tiligǝn tǝlipi — bizni ⱨazirⱪutⱪuzuwatidu □  ■ 22 (Mǝsiⱨ tirilip ǝrxkǝ qiⱪip, pǝrix-tilǝr, barliⱪ roⱨiy ⱨoⱪuⱪdarlar wǝ küqlüklǝr Uningƣabosunduruldi wǝ u Hudaning ong yenida turmaⱪta).■

4Huda yolida yaxax

1 Əmdi Mǝsiⱨ tenidǝ azab-oⱪubǝt qǝkkǝnikǝn, silǝrmuxundaⱪ iradǝ bilǝn ɵzünglarni ⱪorallandurunglar. (qünkiHuda yolida ɵz tenidǝ azab-oⱪubǝt qǝkkǝn kixi gu-naⱨtin ⱪol üzgǝn bolidu;■ 2 undaⱪ kixi tenidǝ ⱪalƣanⱨayatini yǝnǝ insaniy nǝps-ⱨǝwǝslǝrgǝ berilix bilǝnǝmǝs, bǝlki Hudaning iradisigǝ muwapiⱪ ɵtküzidu).■3 Qünki künlirimizni yat ǝllik etiⱪadsizlarning iradisigǝǝmǝl ⱪilix bilǝn, yǝni ⱨǝrtürlük buzuⱪqiliⱪ-xǝⱨwaniyliⱪ,nǝps-ⱨǝwǝslǝr, ⱨaraⱪkǝxlik, ǝyx-ixrǝt, mǝyhorluⱪ wǝ□ 3:21 «Mana bu «suƣa qɵmüldürüx»ning bexariti bolƣan.Əmdi qɵmüldürüx — bǝdǝnning kirdin tazilinixi ǝmǝs,bǝlki adǝmning pak wijdan bilǝn Əysa Mǝsiⱨning tir-ildürülüxi arⱪiliⱪ Hudadin tiligǝn tǝlipi — bizni ⱨazirⱪutⱪuzuwatidu» — «adǝmning pak wijdanining ... Hudadin tiligǝntǝlipi» degǝnning baxⱪa birhil tǝrjimisi «adǝmning pak wijdan üqün... Hu-dadin tiligǝn tǝlipi». Bu ikki tǝrjimǝ, xundaⱪla bu muⱨim ayǝt oƣruluⱪ«ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ tohtilimiz. ■ 3:21 Ros. 2:38-39; Əf. 5:26;Kol.2:11-13 ■ 3:22 Əf. 1:20. ■ 4:1 Rim. 6:7; Ibr. 12:1. ■ 4:2Rim. 14:7; 2Kor. 5:15; Gal. 2:20; Əf. 4:24; 1Tes. 5:10; Ibr. 9:14.

Petrus «1» 4:4 21 Petrus «1» 4:7yirginqlik butpǝrǝsliklǝr iqidǝ ɵtküzginimiz ǝmdi ku-payǝ ⱪilar!□  ■ 4 Bu ixlarda ular silǝrning ularƣaⱨǝmraⱨ bolup xundaⱪ iplasliⱪⱪa yügürmigǝnlikinglarƣaǝjǝblinip, silǝrni ⱨaⱪarǝtlimǝktǝ. 5 Ular ⱨaman ⱨǝmtiriklǝrni wǝ ɵlgǝnlǝrni soraⱪ ⱪilixⱪa tǝyyar Turƣuqiƣaⱨesab bǝrmǝy ⱪalmaydu.□ 6 Xunga dǝl xu sǝwǝbtin,ɵlgǝnlǝr ǝttǝ yaxawatⱪan insanlar soraⱪ ⱪilinidiƣandǝksoraⱪ ⱪilinip, Hudaƣa nisbǝtǝn roⱨta yaxisun dǝp,ularƣimu hux hǝwǝr yǝtküzülgǝn.□  ■

Hudaning sadiⱪ hizmǝtqisi7 Əmdi barliⱪ ixlarning ahirlixidiƣan küni yeⱪinlax-maⱪta; xunga, salmaⱪ bolunglar wǝ dua ⱪilixⱪa sǝgǝk□ 4:3 «Qünki künlirimizni yat ǝllik etiⱪadsizlarning iradisigǝ ǝmǝl ⱪilixbilǝn...» — «yat ǝllik etiⱪadsizlar» grek tilida «yat ǝlliklǝr» yaki «taip-ilǝr» degǝn birla sɵz bilǝn ipadilinidu. Injil dǝwri kǝlgüqǝYǝⱨudiylardin baxⱪa pütkül dunyadikilǝr («yat ǝllǝr»)degüdǝk butpǝrǝs idi; xunga muxu yǝrdǝ Petrus buibarǝ bilǝn «butpǝrǝs kapirlar»ni kɵrsitidu. Petrusningbu hetining ǝslidiki oⱪurmǝnliri, xübⱨisizki, muxundaⱪadǝmlǝrdin idi. «ⱨǝrtürlük buzuⱪqiliⱪ-xǝⱨwaniyliⱪ, nǝp-s-ⱨǝwǝslǝr, ⱨaraⱪkǝxlik, ǝyx-ixrǝt, mǝyhorluⱪ wǝ yir-ginqlik butpǝrǝsliklǝr iqidǝ ɵtküzginimiz ǝmdi kupayǝⱪilar!» — «kupayǝ ⱪilar!» — Bu intayin kinayilik, ⱨǝjwiygǝp, ǝlwǝttǝ. ■ 4:3 Əf. 4:17. □ 4:5 «ular ⱨamanⱨǝm tiriklǝrni wǝ ɵlgǝnlǝrni soraⱪ ⱪilixⱪa tǝyyar Turƣuqiƣaⱨesab bǝrmǝy ⱪalmaydu»—«soraⱪ ⱪilixⱪa tǝyyar Turƣuqi»Mǝsiⱨnikɵrsitidu. □ 4:6 «Xunga dǝl xu sǝwǝbtin, ɵlgǝnlǝr ǝttǝ yax-awatⱪan insanlar soraⱪ ⱪilinidiƣandǝk soraⱪ ⱪilinip, Hu-daƣa nisbǝtǝn roⱨta yaxisun dǝp, ularƣimu hux hǝwǝryǝtküzülgǝn» — «hux hǝwǝr» — Muⱪǝddǝs kitabta Mǝsiⱨning ɵlümiwǝ tirilixidin bolƣan nijat toƣruluⱪ, ǝlwǝttǝ. Bu ayǝttoƣruluⱪ nurƣun pikirlǝr bar. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝbularni bayan ⱪilimiz. ■ 4:6 Yuⱨ. 5:25; 1Pet. 3:19.

Petrus «1» 4:8 22 Petrus «1» 4:13turunglar.■ 8 Lekin ⱨǝmmidin muⱨimi, bir-biringlarƣaⱪizƣin meⱨir-muⱨǝbbǝttǝ turuweringlar. Qünki «meⱨir-muⱨǝbbǝt nurƣunliƣan gunaⱨlarni yapar».□  ■ 9 Bir-biringlardin aƣrinmay ɵzara meⱨmandost bolunglar.■ 10 Huda tǝripidin ⱨǝrbiringlarƣa ata ⱪilinƣan ilti-patⱪa binaǝn, uningⱨǝrtǝrǝplikmeⱨri-xǝpⱪitini kixilǝrgǝyǝtküzidiƣan yahxi ƣojidarlar süpitidǝ, bu iltipat bilǝnbir-biringlarƣa hizmǝt ⱪilinglar. ■ 11Kim sɵz ⱪilsa, u Hu-daning kalam-bexarǝtlirini yǝtküzgüqi süpitidǝ sɵzlisun.Kim baxⱪilarƣa hizmǝt ⱪilsa, u Huda ata ⱪilƣan küq-ⱪudriti bilǝn hizmǝt ⱪilsun. Xundaⱪ bolƣanda, Hudaⱨǝmmǝ ixta Əysa Mǝsiⱨ arⱪiliⱪ uluƣlinidu. Barliⱪ xan-xǝrǝp wǝ küq-ⱪudrǝt Uningƣa ǝbǝdilǝbǝdgiqǝ mǝnsup-tur, amin!□  ■

Etiⱪadqilarning azab-oⱪubǝtkǝ sǝwr ⱪilixi12 Sɵyümlüklirim, otluⱪ sinaⱪning bexinglarƣa qüxkǝn-likigǝ ⱪarap, ajayib ixⱪa yoluⱪup ⱪaldim, dǝp ⱨǝyranⱪalmanglar. ■ 13 Bǝlki, Mǝsiⱨning azab-oⱪubǝtlirigǝⱪandaⱪ ortaⱪ bolƣan bolsanglar, silǝr xundaⱪ xadlin-inglar. Xuning bilǝn Uning xan-xǝripi ayan ⱪilinƣinida,■ 4:7 Luⱪa 21:34; 1Yuⱨ. 2:18. □ 4:8 «meⱨir-muⱨǝb-bǝt nurƣunliƣan gunaⱨlarni yapar» — bu sɵzlǝr Tǝwrattiki Su-laymanning «pǝnd-nǝsiⱨǝtlǝr»i din, «Pǝnd.» 10:12dinelinƣan. Mǝnisi, xübⱨisizki, ⱨǝm baxⱪilarning gu-naⱨlirini kǝqürüm ⱪilix ⱨǝm mumkin bolsa baxⱪilarƣayaymasliⱪni ɵz iqigǝ alidu. ■ 4:8 Pǝnd. 10:12. ■ 4:9Rim. 12:13; Fil. 2:14; Ibr. 13:2. ■ 4:10 Pǝnd. 3:28; Rim.12:6; 2Kor. 8:11. □ 4:11 «Kim sɵz ⱪilsa, u Hudaningkalam-bexarǝtlirini yǝtküzgüqi süpitidǝ sɵzlisun» — «sɵzⱪilix» muxu yǝrdǝ, xübⱨisizki, jamaǝttǝ sɵzlǝx, bolupmutǝlim berixni kɵrsitixi mumkin. ■ 4:11 Yǝr. 23:22. ■ 4:12Yǝr. 48:10; 1Kor. 3:13; 1Pet. 1:7.

Petrus «1» 4:14 23 Petrus «1» 4:18silǝrmu yayrap xadlinisilǝr. □ 14 Silǝr Mǝsiⱨning namitüpǝylidin ⱨaⱪarǝtkǝ uqrisanglar, bǝhtlik bolisilǝr! Qünkixan-xǝrǝpning Roⱨi, yǝni Hudaning Roⱨi wujudunglarƣaqüxkǝn bolidu. □  ■ 15 Aranglardin birining azab-oⱪubǝt qekixi ⱨǝrgizmu ⱪatil, oƣri, rǝzil yaki qepilƣaⱪbolux sǝwǝbidin bolmisun. 16 Biraⱪ qǝkkǝn azab-oⱪubiti«Mǝsiⱨiy» dǝp atalƣanliⱪi sǝwǝbidin bolsa, u buningdinnomus ⱪilmisun; ǝksiqǝ, muxu nam bilǝn atalƣanliⱪiüqün Hudaƣa mǝdⱨiyǝ oⱪusun. □ 17 Qünki soraⱪningbaxlinidiƣan waⱪti-saiti kǝldi; soraⱪ aldi bilǝn Hudaningɵyidikiliridin baxlinidu; wǝ ǝgǝr biz bilǝn baxlansa, uⱨalda Hudaning hux hǝwirigǝ ⱪulaⱪ salmiƣanlarningaⱪiwiti nemǝ bolar? □  ■ 18 Dǝl muⱪǝddǝs yazmilardayezilƣinidǝk: —«Əgǝr ⱨǝⱪⱪaniylarning ⱪutⱪuzuluxi tǝs bolsa,Ihlassizlar ⱨǝm gunaⱨkarlarning aⱪiwiti ⱪandaⱪ bo-□ 4:13 «Xuning bilǝn Uning xan-xǝripi ayan ⱪilinƣinida, silǝrmu yayrapxadlinisilǝr» — «Uning xan-xǝripi ayan ⱪilinƣinida»: — demǝk, Mǝsiⱨⱪayta kǝlginidǝ. □ 4:14 «Silǝr Mǝsiⱨning nami tüpǝylidin ⱨaⱪarǝtkǝuqrisanglar, bǝhtlik bolisilǝr! Qünki xan-xǝrǝpning Roⱨi, yǝni HudaningRoⱨi wujudunglarƣa qüxkǝn bolidu» — «Yǝx.» 11:2ni kɵrüng. Bǝzikona kɵqürmiliridǝ «Ular tǝripidin uningƣa kupurluⱪⱪilinidu, lekin silǝrning tǝripinglardin uluƣlinidu» dǝpⱪoxulidu. ■ 4:14 Mat. 5:10; 1Pet. 2:20; 3:14. □ 4:16 «Biraⱪqǝkkǝn azab-oⱪubiti «Mǝsiⱨiy» dǝp atalƣanliⱪi sǝwǝbidin bolsa, u buningdinnomus ⱪilmisun; ǝksiqǝ, muxu nam bilǝn atalƣanliⱪi üqün Hudaƣamǝdⱨiyǝoⱪusun» — «Mǝsiⱨiy» grek tilida «Hristiyan». «Mǝsiⱨ» grek tilida «Hristos»dǝp ipadilinidu. □ 4:17 «Qünki soraⱪning baxlinidiƣan waⱪti-saiti kǝldi;soraⱪ aldi bilǝn Hudaning ɵyidikiliridin baxlinidu» — xübⱨisizki,rosul Petrus yuⱪirida tilƣa alƣan azab-oⱪubǝtlǝr wǝ sinaxlar Hudaningɵz ailisidikilǝrgǝ nisbǝtǝn birhil soraⱪning baxlinixi yakitǝrbiyǝ bolup, kǝmqiliklirimizni oquⱪ ⱪilidiƣan sinaⱪlar,dǝp ⱨesabliƣili bolidu. ■ 4:17 Yǝr. 25:29; Luⱪa 10:12; 23:31.

Petrus «1» 4:19 24 Petrus «1» 5:2lar?»□  ■19 Xuning üqün, Hudaning iradisi bilǝn azab-oⱪubǝtqǝkkǝnlǝr yahxi ǝmǝllǝrni dawam ⱪilip, jenini wǝdisidǝturidiƣan Yaratⱪuqiƣa amanǝt ⱪilip tapxursun.□

5

Aⱪsaⱪallar wǝ yaxlarƣa ⱪilinƣan nǝsiⱨǝt1 Əmdi mǝn aranglardiki aⱪsaⱪallardin (Mǝsiⱨning azab-oⱪubǝtlirining guwaⱨqisi, namayan ⱪilinidiƣan xan-xǝrǝpkǝ nesip bolƣuqi wǝ silǝrgǝ ohxax bir aⱪsaⱪalsüpitidǝ) xuni ɵtünimǝnki,□ 2 — Hudaning silǝrningaranglardiki padisini obdan beⱪinglar; ularƣa yetǝkqi-lik hizmitidǝ bolup, uni mǝjburǝn ǝmǝs, bǝlki ihtiyarǝnzimminglarƣa elinglar; pul-dunya üqün ǝmǝs, bǝlki hux-□ 4:18 «Əgǝr ⱨǝⱪⱪaniylarning ⱪutⱪuzuluxi tǝs bolsa, ihlassizlar ⱨǝmgunaⱨkarlarning aⱪiwiti ⱪandaⱪ bolar?» — Tǝwrat «Pǝnd.» 11:13, LXXgrekqǝ tǝrjimisidin elinƣan. Grek tilida «Ihlassizlar ⱨǝm gunaⱨkarlar nǝdǝkɵrünidu?!» degǝn sɵzlǝr bilǝn ipadilinidu. ■ 4:18 Pǝnd.11:31. □ 4:19 «... Hudaning iradisi bilǝn azab-oⱪubǝt qǝkkǝnlǝr yahxiǝmǝllǝrni dawam ⱪilip, jenini wǝdisidǝ turidiƣan Yaratⱪuqiƣa amanǝt ⱪiliptapxursun» — «wǝdisida turidiƣan Yaratⱪuqi» degǝn ibarǝ intayin ǝⱨmiyǝt-lik. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ uning üstidǝ azraⱪ tohtilimiz.□ 5:1 «Mǝsiⱨning azab-oⱪubǝtlirining guwaⱨqisi, namayan ⱪilinidiƣanxan-xǝrǝpkǝ nesip bolƣuqi wǝ silǝrgǝ ohxax bir aⱪsaⱪal süpitidǝ...» — «na-mayan ⱪilinidiƣan xan-xǝrǝp» degǝnlik Mǝsiⱨning ⱪaytip kelixidǝ namayanbolidiƣan xan-xǝrǝp.

Petrus «1» 5:3 25 Petrus «1» 5:5alliⱪ bilǝn ⱪilinglar.□  ■ 3 Hudaning padisiƣa ƣojin-ing ɵz tǝǝlluⱪatliriƣa bolƣinidǝk bolmay, bǝlki ularƣaülgǝ bolunglar.□  ■ 4 Xundaⱪ ⱪilsanglar, Bax Padiqiaxkarǝ bolƣanda, mǝnggü tozumas xan-xǝrǝp tajiƣa er-ixisilǝr.□  ■5 Əy yaxlar, qonglarƣa boysununglar. Xuningdǝk,ⱨǝmminglar bir-biringlarƣa nisbǝtǝn kiqik peilliⱪniüstünglarƣa oriwelinglar. Qünki: «Huda tǝkǝbburlarƣa□ 5:2 «Hudaning silǝrning aranglardiki padisini obdan beⱪinglar» — «Hu-daning ... padisi» jamaǝt, ǝlwǝttǝ. «ularƣa yetǝkqilik hizmitidǝ bolup, unimǝjburǝn ǝmǝs, bǝlki ihtiyarǝn zimminglarƣa elinglar» — «ularƣa yetǝkqi-lik hizmitidǝ bolup...» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «Hudaƣa ⱪarapularƣa yetǝkqilik hizmitidǝ bolup...» deyilidu. «pul--dunya üqün ǝmǝs, bǝlki huxalliⱪ bilǝn ⱪilinglar» — «pul--dunya üqün ǝmǝs» degǝnlik Petrusning ǝyni sɵzliri: —«ⱨaramdin bolƣan pul üqün ǝmǝs» — Petrusning muxusɵzlǝr bilǝn kɵrsǝtkini: «pul adǝmni qoⱪum gunaⱨkarⱪilidu» degǝnlik ǝmǝs, qünki ⱨǝrbirimiz pulni ixlitiximizkerǝk; uning kɵrsǝtkini, xübⱨisizki, pulning dǝrwǝⱪǝadǝmni gunaⱨkar ⱪilix hǝtiri bardur. Pulning ɵzi ǝslidǝgunaⱨning dunyada pǝyda bolƣanliⱪidin pǝyda bolƣan;gunaⱨbolmisa pul bolalmaytti; xu tǝrǝptinmu«ⱨaramdinbolƣan». ■ 5:2 Ros. 20:28; 1Tim. 3:3; Tit. 1:7. □ 5:3«Hudaning padisiƣa ƣojiningɵz tǝǝlluⱪatliriƣa bolƣinidǝk bol-may, bǝlki ularƣa ülgǝ bolunglar» — yaki «ɵzigǝ amanǝtⱪilinƣanlarƣa (jamaǝttikilǝrgǝ, demǝk) ɵzi bǝg ɵzi hanboluwalmay, bǝlki ularƣa ülgǝ bolunglar». ■ 5:3 2Kor.1:24; Fil. 3:17; 1Tim. 4:12; Tit. 2:7. □ 5:4 «Bax Padiqi ⱪaytipaxkarǝ bolƣanda» —RǝbƏysa ⱪaytip kǝlgǝndǝ. «mǝnggü tozumas xan-xǝrǝptajiƣa erixisilǝr» — grek «Olimpik» musabiⱪisidǝ ƣaliblarƣa gül-giyaⱨtinɵrülgǝn taj inam ⱪilinatti. Bu bir kün iqidila tozupketidiƣan taj, ǝlwǝttǝ. ■ 5:4 Yǝx. 40:11; Əz. 34:23; Yuⱨ. 10:11;1Kor. 9:25; Ibr. 13:20; 2Tim. 4:8; Yaⱪ. 1:12; 1Pet. 1:4; 2:25.

Petrus «1» 5:6 26 Petrus «1» 5:9ⱪarxidur, lekin mɵmin-kǝmtǝrlǝrgǝ xǝpⱪǝt ⱪilidu».□  ■6 Ɵzünglarni Hudaning ⱪudrǝtlik ⱪoli astida tɵwǝntutunglar. Xundaⱪ ⱪilsanglar, waⱪti-saiti kǝlgǝndǝHuda silǝrni yuⱪiri kɵtüridu;□  ■ 7 Barliⱪ ƣǝm-ⱪayƣuliringlarni Uning üstigǝ taxlap ⱪoyunglar. QünkiU silǝrning ƣeminglarni ⱪilidu.■8 Ɵzünglarni ⱨoxyar wǝ sǝgǝk tutunglar. Qünkidüxmininglar bolƣan Iblis huddi ⱨɵrkirǝwatⱪan xirdǝk,yutⱪudǝk birsini izdǝp ⱪatrap yürmǝktǝ;■ 9 silǝretiⱪadinglarda qing turup uningƣa ⱪarxi turunglar.Qünki bilisilǝrki, pütün dunyadiki ⱪerindaxliringlarmuohxax azab-oⱪubǝtlǝrning tügixigüqǝ qidawatidu.

□ 5:5 «Əy yaxlar, qonglarƣa boysununglar. Xuningdǝk, ⱨǝmminglarbir-biringlarƣa nisbǝtǝn kiqik peilliⱪni üstünglarƣa oriwelinglar» —«qonglar» degǝnning baxⱪa birhil tǝrjimisi «aⱪsaⱪallar». Lekin muxu yǝrdǝ«qonglar» yaki «yaxanƣanlar»ƣa toƣra kelidu. «Huda tǝkǝbburlarƣaⱪarxidur, lekin mɵmin-kǝmtǝrlǝrgǝ xǝpⱪǝt ⱪilidu» — «Pǝnd.»3:34; «Yaⱪ.» 4:6nimu kɵrüng. ■ 5:5 Pǝnd. 3:34; Rim. 12:10;Fil. 2:3; Yaⱪ. 4:6. □ 5:6 «Ɵzünglarni Hudaning ⱪudrǝtlik ⱪoliastida tɵwǝn tutunglar. Xundaⱪ ⱪilsanglar, waⱪti-saitikǝlgǝndǝ Huda silǝrni yuⱪiri kɵtüridu» — buning toluⱪ mǝnisibǝlkim «Hudaning ⱪudrǝtlik ⱪoli üstünglarƣa tǝrbiyǝ berix üqün qüxkǝnbolsa, uning astida tɵwǝn turunglar, ɵzünglarni uning astidatɵwǝn tutunglar». ■ 5:6 Ayup 22:29; Pǝnd. 29:23; Mat. 23:12; Luⱪa14:11; Yaⱪ. 4:10. ■ 5:7 Zǝb. 55:22; Mat. 6:25; Luⱪa 12:22; 1Kor. 9:9; Fil.4:6; Ibr. 13:5; 1Tim. 6:8. ■ 5:8 Ayup 1:7; Luⱪa 22:31; 1Tes. 5:6; 1Pet. 1:13;4:7.

Petrus «1» 5:10 27 Petrus «1» 5:12

□  ■ 10 Əmma silǝrni Mǝsiⱨ Əysa arⱪiliⱪ Ɵziningmǝnggülük xan-xǝripigǝ qaⱪirƣan, pütkül meⱨir-xǝpⱪǝtning Igisi bolƣan Huda azraⱪⱪinǝ waⱪit azab-oⱪubǝt qǝkkininglardin keyin, Ɵzi silǝrni ǝsligǝ kǝltürüp,dǝs turƣuzup, mustǝⱨkǝm wǝ ulƣa bekitilgǝndǝktǝwrǝnmǝs ⱪilidu. □  ■ 11 Uningƣa barliⱪ xan-xǝrǝpwǝ küq-ⱪudrǝt ǝbǝdilǝbǝd mǝnsup bolƣay, amin!□

Ahirⱪi salam12 Mǝn bu ⱪisⱪiƣina hǝtni yezip, ɵzüm sadiⱪ ⱪerindiximdǝp bilidiƣan Silwanusning wasitisi bilǝn silǝrgǝ yol-lidim. Uxbu hǝtni yeziximning mǝⱪsiti, silǝrgǝ jekilǝxwǝ silǝrni riƣbǝtlǝndürüx, xundaⱪla Hudaning ⱨǝⱪiⱪiy□ 5:9 «Qünki bilisilǝrki, pütün dunyadiki ⱪerindaxliringlarmu ohxaxazab-oⱪubǝtlǝrning tügixigüqǝ qidawatidu» — «pütün dunyadikiⱪerindaxlar» degǝnlik bǝlkim (1) Yǝⱨudiyǝ-Galiliyǝdǝ turuwatⱪan,ɵz yurtdaxliri tǝripidin ziyankǝxlikkǝ uqrawatⱪanYǝⱨudiy ⱪerindaxlarni; (2) «yat ǝllik ⱪerindaxlar» —yat ǝllik butpǝrǝslǝr arisida turuwatⱪan, ular tǝripidinziyankǝxlikkǝ uqrawatⱪan Yǝⱨudiy ǝmǝs ⱪerindaxlarni,yaki; (3) ⱨǝr ikkisini kɵrsitidu. «... tügixigüqǝqidawatidu» degǝn sɵz bu azab-oⱪubǝtlǝrning; (1)Hudaning mǝⱪsǝtlirigǝ, xundaⱪla Ɵz muⱪǝddǝsbǝndilirigǝ zɵrür ikǝnlikini wǝ; (2) qǝklik ikǝnlikinikɵrsitidu. ■ 5:9 Əf. 4:27; Yaⱪ. 4:7. □ 5:10 «Huda... Ɵzi silǝrniǝsligǝ kǝltürüp...» — ǝsligǝ kǝltürüp» yaki «ⱪorallandurup» yaki «kamilⱪilip...». «silǝrni ... ulƣa bekitilgǝndǝk tǝwrǝnmǝs ⱪilix» — grek tilida bir peilbilǝnla ipadilinidu. ■ 5:10 Ibr. 10:37; 1Pet. 1:6. □ 5:11 «Uningƣabarliⱪ xan-xǝrǝp wǝ küq-ⱪudrǝt ǝbǝdilǝbǝd mǝnsup bolƣay, amin!» —bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ pǝⱪǝt «Uningƣa barliⱪ küq-ⱪudrǝtǝbǝdilǝbǝd mǝnsup bolƣay, amin!» deyilidu.

Petrus «1» 5:13 28 Petrus «1» 5:14meⱨir-xǝpⱪitining ǝnǝ xundaⱪ ikǝnlikigǝ guwaⱨliⱪ berix-tin ibarǝttur. Bu meⱨir-xǝpⱪǝttǝ qing turunglar.□13 Silǝr bilǝn billǝ tallanƣan Babilda turuwatⱪan jamaǝtwǝ oƣlum Markustin silǝrgǝ salam. □14 Bir-biringlar bilǝn meⱨribanlarqǝ sɵyüxüp salamlix-inglar.Silǝrgǝ, yǝni Mǝsiⱨdǝ bolƣan ⱨǝmminglarƣa amanliⱪ-hatirjǝmlik yar bolƣay!■□ 5:12 «Mǝn bu ⱪisⱪiƣina hǝtni yezip, ɵzüm sadiⱪ ⱪerindiximdǝp bilidiƣan Silwanusning wasitisi bilǝn silǝrgǝyollidim» — muxu Silwanus bǝlkim ǝslidǝ rosul Pawlusning ⱨǝmraⱨi wǝhizmǝtdixi bolƣan Silwanus idi (mǝsilǝn «Ros.» 16-17-bablarni kɵrüng)«Silwanusning wasitisi bilǝn» — yǝni mumkinqilikbarki, uxbu hǝtni yezixⱪa Silwanus rosul Petrusⱪa katipbolƣanidi. «Uxbu hǝtni yeziximning mǝⱪsiti, silǝrgǝjekilǝx wǝ silǝrni riƣbǝtlǝndürüx...» — «jekilǝx» wǝ«riƣbǝtlǝndürüx» grek tilida bir peil bilǝnla ipadilinidu.□ 5:13 «Silǝr bilǝn billǝ tallanƣan Babilda turuwatⱪan jamaǝt» —bǝzi tarihxunaslar «Babil» degǝnlikni ⱨǝⱪiⱪiy (Əfrat dǝryasi boyidiki)Babilon (Babil) xǝⱨirini kɵrsitidu, dǝp ⱪaraydu. Yǝnǝ bǝzilǝr«Babil»ni «Rim xǝⱨirining etiⱪadqilar arisidiki mǝhpiynami» dǝp ⱪaraydu — xu waⱪittiki etiⱪadqilar Rimxǝⱨirini mǝhpiy ⱨalda Babil (qiriklixip kǝtkǝn «budunya»ning simwoli) dǝp atiƣan boluxi mumkin.Rosul Petrusning Babil xǝⱨiridǝ bolƣanliⱪi toƣrisidatarihta mǝlumat yoⱪ wǝ uning Rim xǝⱨiridǝ turƣanliⱪitoƣruluⱪ ispat bar. «jamaǝt» — ǝslidiki grekqǝ tekisttǝ— «turuwatⱪan ⱪiz». Bu ibarǝ Rimdiki jamaǝtnikɵrsitixi mumkin. «oƣlum Markustin silǝrgǝ salam»— «oƣlum Markus» rosul Petrusning roⱨiy jǝⱨǝttikioƣli. Əmǝliyǝttǝ Markus Petrusningki jiyǝn ukisi boluximumkin idi. ■ 5:14 Rim. 16:16; 1Kor. 16:20; 2Kor. 13:12; 1Tes. 5:26.

29Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ)

The Holy Bible in the Uyghur language, written in Pinyin script维吾尔语圣经 (拉丁文字)

Copyright © 2010 Mukeddes Kalam - Uyghur Bible Translation CommitteeLanguage: Uyghur tili (Uyghur)This translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution Share-Alike license 4.0.You have permission to share and redistribute this Bible translation in any format andto make reasonable revisions and adaptations of this translation, provided that:

You include the above copyright and source information.If you make any changes to the text, you must indicate that you did so in a way

that makes it clear that the original licensor is not necessarily endorsing yourchanges.

If you redistribute this text, youmust distribute your contributions under the samelicense as the original.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.Note that in addition to the rules above, revising and adapting God's Word involves agreat responsibility to be true to God's Word. See Revelation 22:18-19.2019-11-13PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 29 Jul 2020 from source files dated 29 Jun2020b6bd0959-14d2-5233-b340-6f210a8f13c5