I

i I

230

250

287

313

Universityof Indonesia

USM

UM

UKM2

3

4

penyelidik QS, Sowter dalarn ulasannyaberkaitan kegagalan universiti-universitiMalaysia untuk berada dalarn senarai 200universiti terbaik dunia menegaskan baha­wa: "Tujuan laporan ini adalah untukmenunjukkan, dengan tahap keyakinanyang tinggi, bahawa keputusan ini kurangmenggarnbarkan prestasi sebenar, profilatau kualiti institusi-institusi Malaysia ­yang telah berusaha secara berterusan untukmengukuhkan reputasi antarabangsa me­reka - tetapi sebenarnya. lebih merujukkepada hasil daripada penarnbahbaikanmetodologi dan dinamik respons yang lebihbaik dalarn sistem penarafan ini."

Jika dibandingkan antara universiti-uni­versiti di Asia Tenggara, universiti diMalaysia menduduki tempat yang agakmemberangsangkan, seperti di Jadual2:

Jadual2: Kedudukan IPTAMalaysiaantarauniversiti di Asia Tenggara

NationalUniversitY,30Singapore

2

NanyangTechnical77University,Singapore

3

Chulalongkorn 166

University4

UM 230

5

UKM 250

6

MahidolUniversity251

7

Ateneode Manila254Univ

8

Uniof Philippines276

9

Uniof Indonesia 287

10

USM 313

11

BandungInst Tech.315

12

Uni.GadjahMada316

13

UPM 320

14

UTM 356

15

KasetsartUniversity,400Thailand

Malahan, jika dibandingkan antara insti-tusi pengajian tinggi (IPT) di negara-negaraOIC, kedudukan IPT awarn (lPTA)Malaysiajuga boleh dibanggakan, seperti di Jadual3: Jadual3: Kedudukan IPTAMalaysiaantarauniversitinegara OIC

UMUSM···.UKMUPMUTM

2004

89111---

2005

169326289394-

2006

192277185326-

2007

246307309364415

2008

230313250320356

roses globalisasi telah mewujud­an fenomena perbandingan

antara entiti yang menjalankanfungsi atau peranan yang sarna,termasuklah usaha penarafan

universiti terbaik dunia.Usaha-usaha penarafan sering diterima

kerana faedahnya kepada aspek pemasaransesebuah universiti terutarna bagi universitiyang tinggi kedudukannya, dan faedah lainseperti penelitian data yang membukaruang serta peluang kepada pembangunanberterusan dan penarnbahbaikan.

Pelbagai sistem penarafan telah diwujud­kan bagi menentukan kedudukan universi­ti, sarna ada oleh badan-badan bebas ataukumpulan penyelidikan universiti, danagensi-agensi kerajaan.

Bagaimanapun, berbanding dengansistem pengukuran atau penarafan lain didunia, Times Higher Education-QS (!HE­QS) mungkin sistem yang sering dirujukdan diguna pakai sebagai petunjuk prestasiinstitusi pengajian dunia.

Sistem ini menggunakan enarn penunjukprestasi institusi, masing-masing denganpemberat sendiri: Ulasan rakan kesepak­aran (40 peratus), ulasan majikan (10 pera­tus), nisbah pelajar - fakulti (20 peratus),bilangan citation ~tiap fakulti (20 peratus),fakulti antarabangsa dan pelajar antara­bangsa (5 peratus setiap satu, membawakepada jumlah 10peratus).

Sejak dilancarkan pada 2004, beberapapenarnbahbaikan metodologi telah dilaku­kan, yang mengakibatkan beberapa peruba­han drastik dalarn kedudukan institusi, ter­masuklah institusi di Malaysia, terutarnanyadalarn tempoh penilaian 2004-2006.

Dua buah universiti Malaysia, UniversitiMalaya (UM) dan Universiti Sains Malaysia(USM), berjaya memasuki ranking TIlESbuat pertarna kalinya pada penarafan tahun2004, diikuti pula pada ketika ini tiga uni­versiti lain iaitu Universiti KebangsaanMalaysia (UKM), Universiti Putra Malaysia(UPM) dan Universiti Teknologi Malaysia(O'I'lVl). UTM berjaya berada dalarn senarai500 terbaik pada tahun penilaian 2007.Kedudukan kelima-lima universiti tersebuttidak konsisten daripada tahun 2004-2008,seperti yang ditunjukkan'dalarn Jaduall.

Jaduall: Kedudukan universiti awamMalaysiadalam senaraiTHE-QS

Bagaimanapun, kedudukan tersebuttidak hams diterima secara simplistik seba­gai satu penunjuk kualiti dan prestasi uni­versiti-universiti berkenaan. Menurut ketua

5 ~dung Inst of 315Technology

6

Universiti Gadjah 316.Mada

7

UPM 320

8King Fahd University338

of Petroleum9

UTM 356

10

Bilkent University, 374Turkey

'11

Istanbul Tech 376University

12

National Univ of 376Science and Tech, Pakistan

Caharan sistem penarafan

Penelitian tentang sistem penarafan yangdigtmakan di dunia masa kini' menunjuk­kan bahawa terdapat kelemahan dalamhampir kesemuanya. Contohnya, pelbagaikritikan telah dilemparkan terhadap lliE­QS. Antaranya ialah kaedah persampelanyang digtmakan, saiz sampel yang digtma­kan, kriteria yang digtmakan untuk mengu­kur kecemerlangan sesuatu IPT, dan beber­apa lagi kelemahan dari segi perkaedahanyang digtma pakai oleh sistem tersebut.. Paling ketara adalah kelemahan yangdisebabkan prestasi yang diukur sebahagian

. besarnya berdasarkan reputasi semata­mata, yang ternyata memihak kepada uni­versiti yang telah berjaya mengukir namasekian lama dan mempunyai sumberkewangan yang besar yang boleh digtma­kan untuk 'tujuan tertentu yang bolehmenonjolkan universiti tersebut sebagaiuniversiti yang cemerlang.

Sistem lain yang juga semakin popularialah sistem Shanghai Jiao Tong University(SJTU).Bagaimanapun, sistem ini mendefi­nisikan 'kecemerlangan' dari perspektifpenyelidikan saintifik, penerbitan akademikdan Hadiah Nobel yang dianugerahkan,bukan dari aspek pengajaran atau punpenyelesaian kepada masalah-masalah tem­patan yang berkaitan. Hal ini menjadikan iasebagai sistem yang amat eksklusif meman­dangkan tidak banyak universiti yang dapatmemenuhi kriteria yang ditetapkan ini.

Walaupun terdapat kelemahan dalampengukuran yang digtmakan dalam sistempenarafan lliE-QS dan keraguan tentangkesahan data dan dapatan yang dihasilkan,serta ketidakmampuan IPT negara buatmasa ini untuk memenuhi kriteria sisrem­sistem lain yang lebih mencabar, mahutidak mahu, IPT Malaysia tidak dapatmelarikan diri daripada realiti bahawapenarafan akan terus berlaku, didorongoleh motivasi ekonomi, persepsi umum dankehendak pemegang taruh tentang institusipengajian tinggi terbabit.

Teguran dan kritikan semasa tentang kri­teria kecemerlangan dan kayu pengukuryang digtmakan dalam menentukan tarafkedudukan sesuatu institusi perlu diguna­kan oleh agensi dan badan-badan penara­fan sebagai petunjuk untuk memperbaikisistem yang wujud masa kini, seperti lliE­QSdanS]TU.

Ketaksuban terhadap penarafan yangdidorong terutamanya oleh faedah ekonomiyang boleh diraih hasil daripada kedudu­kan baik sesebuah institusi, telah membawakepada penggubalan "Berlin Principles"oleh International Ranking Expert Group.Berlin Principles memperincikan prinsip­prinsip penarafan yang baik, dan mengga­riskan panduan metodologi penarafan ber­dasarkan asas-asas intelek dan saintifik.

Tambahan pula, pelbagai set kriteria uni­versiti bertaraf dunia telah dibincangkan,dan dipertimbangkan serta diterlma untukmengukur ciri-ciri universiti bertaraf dunia,walaupun kriteria pengukuran yang digu­nakan tidak selalunya mudah untukdipenuhi.

Kita juga tidak dapat lari daripada realitibahawa hasil daripada penarafan ialah satuset universiti terbaik di dunia dari persepsidan perspektif umum, yang dianggap seba­gai elit, di mana penarafan menyebabkansetiap universiti terpaksa meletakkan mat­lamat untuk menjadi universiti bertarafantarabangsa kerana apabila tinggi kedudu­kan universiti tersebut pada peringkatantarabangsa, bermakna semakin terkenalNegara yang diwakilinya dan semakindihormati Negara tersebut.

Hal ini adalah selaras dengan hasratnegara di mana selain daripada menghasil­kan modal insan yang bermutu tinggi yangdapat menyumbang kepada tenaga kerjayang berinovatif dan kreatif, dan yangakhirnya dapat menyumbang kepada pem­bangtman ekonomi negara, Malaysia jugaberhasrat untuk menjadi hab kecemerlan­gan pengajian tinggi antarabangsa.

Dalam usaha ke arah mencapai hasratuntuk menjadi hab kecemerlangan pengaji­an tinggi antarabangsa, KPT telah mewu­judkan usaha tertentu melalui transformasipengajian tinggi negara.

Salah satu daripadanya ialah penganuger­ahan status APEX kepada USM yang jugasalah satu universiti yang telah diberi tarafuniversiti penyelidikan Malaysia, bersamatiga lagi universiti iaitu UM, UKM danUPM.

Salah satu hasrat universiti APEX danjuga universiti penyelidikan ialah untukmemperkasakan penyelidikan serta aktiviti­aktiviti yang berkaitan dengannya yangdapat membawa kepada keuntungan eke­nomi seperti pengkomersialan dan peng­hasilan paten.

Hasrat tersebut memerlukan usaha yangkhusus, di mana salah satu daripadanya

11IILlHAT HALAMAN 5