PEMBINAAN DAN PENILAIAN KESESUAIAN MODUL · PDF fileSIMs for Form Four KBSM Physics subject that includes SIM 1: ... 5.3.4 Penggubal Kurikulum 101 ... 4.2 Penilaian Formatif Kelompok

PEMBINAAN DAN PENILAIAN KESESUAIAN MODUL PENGAJARAN

KENDIRI SIFAT JIRIM BAGI MATA PELAJARAN FIZIK

TINGKATAN EMPAT

NORLIANA BINTI HASHIM

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

PEMBINAAN DAN PENILAIAN KESESUAIAN MODUL PENGAJARAN

KENDIRI (MPK) SIFAT JIRIM BAGI MATA PELAJARAN

FIZIK TINGKATAN EMPAT

NORLIANA BINTI HASHIM

Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi sebahagian daripada syarat

penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Sains Serta Pendidikan (Fizik)

Fakulti Pendidikan

Universiti Teknologi Malaysia

OKTOBER, 2004

iii

Buat dua insan yang amat ku sayangi..

Ayah dan Emak

Hashim Bin Mohamad dan Fatimah Binti Yusoh

Terima kasih di atas kasih sayang dan pengorbanan kalian selama ini

iv

PENGHARGAAN

Syukur ke hadrat Ilahi kerana dengan limpah kurnia dan izinNya maka projek

pembinaan dan penilaian Modul Pengajaran Kendiri Sifat Jirim bagi Projek Sarjana

Muda ini telah disempurnakan dengan jayanya.

Jutaan terima kasih yang tidak terhingga kepada penyelia Projek Sarjana

Muda, iaitu P.M Dr. Hj Shaharom Bin Noordin yang tidak pernah mengenal erti

jemu dalam memberikan bimbingan dan tunjuk ajar sehingga tesis ini dapat

disempurnakan.

Sekalung terima kasih juga diucapkan kepada semua pengetua dan guru Fizik

yang berkhidmat di kawasan Alor Gajah, Kluang, Pontian dan Johor Bahru di atas

kerjasama yang telah diberikan semasa proses menilai status kesesuaian Modul

Pengajaran Kendiri dijalankan.

Akhir kata terima kasih buat ahli keluarga tersayang dan teman-teman setia

yang tidak pernah mengenal erti jemu memberikan perangsang untuk menjayakan

penyelidikan ini.

v

ABSTRAK

MPK merupakan salah satu alternatif bagi mengatasi masalah kekurangan

bahan pengajaran dan pembelajaran (P&P) yang bermutu serta sesuai untuk

digunakan oleh para pelajar dan guru. Kajian ini dijalankan merangkumi pembinaan

serta penilaian kesesuaian tiga MPK Sifat Jirim bagi mata pelajaran Fizik Tingkatan

Empat. MPK Sifat Jirim yang dibina ialah MPK 1: Kekuatan dan Ketegaran Bahan,

MPK 2: Tegangan Permukaan, Daya Lekitan dan Daya Lekatan dan MPK 3:

Tekanan. Model yang digunakan untuk pembinaan MPK ialah Model Teras-Cabang

(Shaharom, 1994). Alat kajian yang digunakan adalah set borang Soal-selidik

Kesesuaian Modul Pengajaran Kendiri (MPK) (Guru) (Shaharom, 1994). Pemboleh

ubah bebas yang digunakan ialah kedudukan sekolah yang dikategorikan sebagai

sekolah bandar dan sekolah luar bandar. MPK Sifat Jirim yang dibina dinilai

kesesuaiannya oleh guru Fizik yang berkhidmat di sekolah daerah Alor Gajah

(Melaka), Johor Bahru, Kluang dan Pontian (Johor) menerusi dua peringkat

Penilaian Formatif iaitu Penilaian Formatif Satu dengan Satu (PFSS) dan Penilaian

Formatif Kelompok Kecil (PFKK). Seramai empat orang guru terlibat dalam PFSS

dan 10 orang dalam PFKK. Data yang diperolehi dianalisis secara statistik deskriptif

dalam bentuk min, sisihan min, maksimum dan minimum. Hasil kajian mendapati

status ketiga-tiga MPK yang dibina adalah sesuai dan amat sesuai pada kedua-dua

peringkat PFSS dan PFKK. Namun begitu terdapat perbezaan status kesesuaian MPK

yang dibina merentas kedudukan sekolah. Penggunaan MPK banyak membawa

implikasi positif kepada pelajar, guru, penggubal kurikulum, institusi pendidikan dan

Bahagian Buku Teks KPM.

vi

ABSTRACT

Self Instructional Module (SIM) is an alternative to fulfill the lack of a

quality of teaching and learning materials and suitable for students and teachers

usage. This research study incorporated the design and evaluation of three Sifat Jirim

SIMs for Form Four KBSM Physics subject that includes SIM 1: Kekuatan dan

Ketegaran Bahan, SIM 2: Tegangan Permukaan, Daya Lekitan dan Daya Lekatan

and SIM 3: Tekanan. Model Teras-Cabang (Shaharom, 1994) had been used as a

model in developing those SIMs and the set of Soal Selidik Kesesuaian Modul

Pengajaran Kendiri (MPK) (Guru) (Shaharom, 1994) had been selected as the

research study task. The location of school, which had been categorized into two

category; Urban School and Rural School, was used as the independent variable. The

Physics teachers from selected school around Alor Gajah, Johor Bahru, Kluang and

Pontian assessed those three Sifat Jirim SIMs. These SIMs were assessed at two

phases, which are One-to-One Formative Evaluation (OOFE) and Small Group

Formative Evaluation (SGFE). Four teachers were involved in OOFE and another 10

teachers participated in SGFE. Statistics descriptive in terms of mean, mean

deviation, minimum and maximum were used to analyze the data collected. The

study indicated that SIM design was suitable and very suitable at both levels of

evaluation, OOFE and SGFE. But, there ware differences of suitability status in Sifat

Jirim SIMs in different schools location. The usage of those SIMs had offered

positive implications to the pupils, teachers, curriculum legislators, education

institution and Textbook Department (Ministry of Education).

vii

KANDUNGAN

BAB PERKARA MUKA SURAT

PENGAKUAN ii

DEDIKASI iii

PENGHARGAAN iv

ABSTRAK v

ABSTRACT vi

KANDUNGAN vii

SENARAI JADUAL xii

SENARAI RAJAH xiii

SENARAI SINGKATAN / SIMBOL xiv

SENARAI LAMPIRAN xv

1 PENGENALAN

1.0 Pendahuluan 1

1.1 Latar Belakang Masalah 3

1.1.1 Teks Yang Kurang Penglibatan

Pelajar 3

1.1.2 Gambarajah Yang Kurang

Penglibatan

Pelajar 6

1.1.3 Soalan Di Akhir Bab Yang Kurang

Penglibatan Pelajar 7

1.1.4 Ringkasan Bab Yang Kurang

Penglibatan Pelajar 9

viii1.1.5 Aktiviti Yang Kurang Penglibatan

Pelajar 10

1.1.6 Objektif Pembelajaran Yang

Kurang Penglibatan Pelajar 11

1.2 Pernyataan Masalah 12

1.3 Objektif Kajian 12

1.4 Persoalan Kajian 13

1.5 Rangka Kerja Konsep 14

1.6 Kepentingan Kajian 15

1.6.1 Pelajar 15

1.6.2 Guru 16

1.6.3 Penggubal Kurikulum 17

1.6.4 Institusi Pendidikan 17

1.6.5 Bahagian Buku Teks KPM 18

1.7 Skop Kajian 19

1.8 Takrifan Istilah 19

1.8.1 Kesesuaian 19

1.8.2 Pembinaan 19

1.8.3 Modul Pembelajaran Kendiri 20

1.8.4 Kedudukan Sekolah 20

1.8.5 Guru 20

1.8.6 Penilaian Formatif 20

1.9 Rumusan 21

II SOROTAN KAJIAN

2.0 Pendahuluan 22

2.1 Teori Yang Berkaitan Dengan Pembinaan

MPK 23

2.1.1 Penilaian Formatif 23

1.9.1.1 Penilaian Formatif Satu Dengan Satu 24

2.1.1.2 Penilaian Formatif Kelompok Kecil 26

ix2.1.1.3 Penilaian Lapangan 27

2.1.2 Pembelajaran Penguasaan 28

2.2 Model-Model MPK 32

2.2.1 Model Burns 33

2.2.2 Model Klingstedt 35

2.2.3 Model Eijl 36

2.2.4 Model De Vito 37

2.2.5 Model Meyer 39

2.2.6 Model Teras-Cabang Shaharom 41

2.2.6.1 Bahagian Teras 43

2.2.6.2 Bahagian Cabang 44

2.3 Rasional Penggunaan Model Teras-Cabang 45

2.4 Kajian-kajian Yang Berkaitan Dengan

Pembinaan Dan Penilaian MPK 47

2.4.1 Kajian Tentang Pembinaan dan

Penilaian MPK Dalam Bidang Fizik

Di Dalam Negara 47

2.4.2 Kajian Tentang Pembinaan dan

Penilaian MPK Dalam Bidang Fizik

Di Luar Negara 52

2.4.3 Kajian Tentang Pembinaan dan

Penilaian MPK Dalam Bidang Fizik

Merentas Kedudukan Sekolah 59

2.5 Rumusan 62

III PENGKAEDAHAN

3.0 Pendahuluan 63

3.1 Kandungan MPK 63

3.1.1 MPK 1: Kekuatan Dan Ketegaran Bahan 64

3.1.2 MPK 2: Tegangan Permukaan, Daya

Lekitan Dan Daya Lekatan 64

x 3.1.3 MPK 3: Tekanan 64

3.2 Subjek Kajian 65

3.3 Alat Kajian 65

3.4 Tatacara Kajian 65

3.4.1 Kajian Tahap 1: Pembinaan MPK 69

3.4.2 Kajian Tahap 2 72

3.4.2.1 Kajian Rintis 72

3.4.2.2 Penilaian Formatif 73

3.5 Analisis Data 75

3.6 Andaian 77

3.7 Batasan Kajian 77

3.8 Rumusan 78

IV KEPUTUSAN KAJIAN

4.0 Pendahuluan 79

4.1 Kajian Rintis 80

4.2 Penilaian Formatif Terhadap Kesesuaian

MPK Oleh Guru Fizik 81

4.2.1 Persoalan Kajian 1 82

4.2.2 Persoalan Kajian 2 83

4.3 Penilaian Formatif Merentas Kedudukan

Sekolah 84

4.3.1 Persoalan Kajian 3 84

4.3.2 Persoalan Kajian 4 86

4.4 Rumusan 87

V PERBINCANGAN, KESIMPULAN DAN

CADANGAN

5.0 Pendahuluan 89

xi5.1 Ringkasan Dan Perbincangan 90

5.2 Kesimpulan 97

5.3 Implikasi 98

5.3.1 Pelajar 99

5.3.2 Guru 100

5.3.3 Institusi Pendidikan 101

5.3.4 Penggubal Kurikulum 101

5.3.5 Bahagian Buku Teks KPM 102

5.4 Cadangan 102

5.5 Cadangan Penyelidikan Masa Depan 107

5.6 Rumusan 109

RUJUKAN 107

LAMPIRAN

Lampiran A- I 115-127

xii

SENARAI JADUAL

NO. JADUAL TAJUK MUKA S