Perkembangan teknologi maklumat dan komunikasi yang pesat membolehkan pembelajaran dan pengajaran dibuat melalui penggunaan rangkaian yang mampu menghubungkan guru dengan pelajar, pelajar dengan pelajar dan pelajar dengan bahan web global secara dalam ta

Perkembangan teknologi maklumat dan komunikasi yang pesat membolehkan pembelajaran dan pengajaran dibuat melalui penggunaan rangkaian yang mampu menghubungkan guru dengan pelajar, pelajar dengan pelajar dan pelajar dengan bahan web global secara dalam talian. Penggunaan teknologi maklumat dan komunikasi untuk memudah cara proses pembelajaran dan pengajaran atau lebih khususnya e-Pembelajaran menjadikan pelajar lebih aktif dan bertanggungjawab terhadap pembelajarannya. Konsep pembelajaran sedemikian yang tertumpukan pelajar melalui teknologi e-Pembelajaran dijangka melahirkan siswazah yang lebih bertanggungjawab, bebas dan berdikari serta boleh bersaing di persada antarabangsa.

Dalam mengharungi arus transformasi pendidikan ini, salah satu inisiatif awal Projek Agenda Kritikal (CAP) e-Pembelajaran ialah menggubal Dasar e-Pembelajaran Negara (DePAN) untuk menyediakan satu kerangka e-Pembelajaran berkualiti yang sesuai dengan konsep 1Malaysia dan Model Baharu Ekonomi. Dasar e-Pembelajaran ini juga mendukung intipati strategik Rancangan Malaysia Kesepuluh (RMKe-10) dan Agenda Inovasi Malaysia (AIM). Salah satu daripada lima teras strategik yang digariskan dalam RMKe-10 ialah membangun modal insan bertaraf dunia dengan memberi tumpuan kepada 12 Bidang Ekonomi Utama Nasional (NKEA) terutamanya dalam bidang teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) serta perkhidmatan pendidikan.

Dasar e-Pembelajaran IPT digubal oleh Pasukan Projek CAP e-Pembelajaran bertujuan untuk menyediakan pendidikan yang berkualiti pada semua peringkat IPT serta memberi akses yang saksama dan adil kepada rakyat jelata. Ini adalah selari dengan keperluan bidang kritikal e-pendidikan yang dikemukakan oleh National IT Council (NITC, 2010). Dasar dan kerangka e-Pembelajaran telah juga mengambil perhatian dan keperluan Program Transformasi Ekonomi (ETP) di mana lebih 60% dari Entry Point Project (EPP) menggunakan teknologi komunikasi dan maklumat. Keperluan ini lebih ketara akibat proses globalisasi yang dibawa oleh teknologi komunikasi dan Internet terkini.e-Pembelajaran mempunyai beberapa kepentingan dan ini dapat diterjemahkan kepada beberapa objektif seperti berikut:Membangunkan satu repositori dan direktori bahan pembelajaran digital yang boleh diguna pakai oleh semua IPT sekali gus membangunkan budaya berkongsi sumber e-Pembelajaran dan e-Kandungan;Membudayakan e-Pembelajaran di IPT untuk membina komuniti pengamal e-Pembelajaran dan penjana e-Kandungan tulen;Menyediakan infrastruktur yang sesuai dan mesra e-Pembelajaran;Menghasilkan pelbagai e-Kandungan bagi mengukuh pembelajaran dan instruksi;Meningkatkan kemahiran staf, pelajar dan pihak berkepentingan melalui e-Pembelajaran; danMenjalankan Penyelidikan dan Pembangunan dalam pedagogi dan teknologi e-Pembelajaran.

HYPERLINK "http://www.fp.utm.my/ePusatSumber/listseminar/5.IsuPendidikan05/Kertaspenuh/Kertas 2.pdf#page=2"

HYPERLINK "http://www.fp.utm.my/ePusatSumber/listseminar/5.IsuPendidikan05/Kertaspenuh/Kertas 2.pdf#page=3"

HYPERLINK "http://www.fp.utm.my/ePusatSumber/listseminar/5.IsuPendidikan05/Kertaspenuh/Kertas 2.pdf#page=4"

HYPERLINK "http://www.fp.utm.my/ePusatSumber/listseminar/5.IsuPendidikan05/Kertaspenuh/Kertas 2.pdf#page=5"

HYPERLINK "http://www.fp.utm.my/ePusatSumber/listseminar/5.IsuPendidikan05/Kertaspenuh/Kertas 2.pdf#page=6"

HYPERLINK "http://www.fp.utm.my/ePusatSumber/listseminar/5.IsuPendidikan05/Kertaspenuh/Kertas 2.pdf#page=7"

HYPERLINK "http://www.fp.utm.my/ePusatSumber/listseminar/5.IsuPendidikan05/Kertaspenuh/Kertas 2.pdf#page=8"

HYPERLINK "http://www.fp.utm.my/ePusatSumber/listseminar/5.IsuPendidikan05/Kertaspenuh/Kertas 2.pdf#page=9"

HYPERLINK "http://www.fp.utm.my/ePusatSumber/listseminar/5.IsuPendidikan05/Kertaspenuh/Kertas 2.pdf#page=10"

HYPERLINK "http://www.fp.utm.my/ePusatSumber/listseminar/5.IsuPendidikan05/Kertaspenuh/Kertas 2.pdf#page=11"Muka surat 1/11

INTERNET SEBAGAI MEDIA DALAM PENGAJARAN DAN

PEMBELAJARAN:

CIRI-CIRI DAN APLIKASINYA

Saharani bt. Abdullah

Nazila bt. Abdullah

Siti Rafidah bt. Bachok

R.Kalyani

Kertas kerja ini membicarakan tentang penggunaan internet sebagai

media pengajaran dan pembelajaran. Kehadiran komputer dalam

pendidikan telah mengubah corak pemb

elajaran dan pengajaran tradisi

kepada corak yang lebih moden. Pe

nggunaan komputer menerusi talian

internet menawarkan pelbagai kemudahan dan maklumat yang

menguntungkan pelajar dan juga pe

ndidik dan telah menarik ramai

pengguna untuk mencubanya. Ciri-ciri dan keistimewaan internet

sebagai media pengajaran yang berkes

an, efektif, fleksibel dan menarik

menjadi sebab mengapa ia perlu diaplikasikan dalam sistem pendidikan

kini. Kertas kerja ini juga mema

parkan bukti-bukti pengaplikasian

internet sebagai media pengajaran

dan pembelajaran. Kesimpulan yang

mempertikaikan kebergunaan sepenuhnya internet dalam pengajaran

dan pembelajaran telah diketeng

ahkan berdasarkan isu-isu yang

menjurus kepada ketidaksesuaiannya dari segi rekabentuk kepada

pelajar-pelajar peringkat rendah dan menengah.

Katakunci : Internet, Media Penga

jaran, Penggunaan, Ciri-Ciri,

Aplikasi, Kebergunaan

1.0

PENGENALAN

Perkembangan teknologi maklumat yang

begitu pesat menyebabkan institusi

pendidikan terpaksa mengikut arus penggunaan

komputer di semua pusat pengajian

bermula di peringkat rendah hingga ke peri

ngkat yang lebih tinggi.

Terdapat pelbagai

media pengajaran yang boleh digunakan pada ma

sa kini. Antaranya ia

lah alat tayangan,

audio-video, OHP (kemudahan dari pusat sumber), penggunaan teks, menggunakan

media elektronik yang lebih sofistikated se

perti slaid, filem,

video dan komputer.

Perkembangan teknologi telah mengubah corak

pengajaran dan pembelajaran daripada

tradisi kepada kaedah yang le

bih sofistikated dan moden.

Media yang paling popular dewasa ini ia

lah penggunaan komputer atas talian

(internet). Beberapa faktor menyumb

ang kepada kepopularan ini termasuk

kesediaannya secara percuma untuk semua la

pisan pengguna dan juga adanya ciri-ciri

internet yang boleh dimanfaatkan un

tuk pengajaran dan pembelajaran.

Telah terbukti bahawa usaha kearah pe

ngaplikasian internet sebagai media

pengajaran dan pembelajaran sedang giat d

ilakukan oleh semua pihak diseluruh dunia.

Muka surat 2/11

Malaysia juga tidak ketingalan. Laman-

laman web banyak dibina dan disenggara

untuk tujuan, walau kadangkala tidak secara langsung, pengajaran dan

pembelajaran.

Kertas kerja ini memaparkan dalam teks

utamanya ciri-cir

i internet yang

membolehkan ia dianggap sebagai medi

a pengajaran dan pembelajaran dan

memberikan bukti-bukti pengaplikasiannya di da

lam sektor pendidikan. Teks utama ini

diikuti dengan perbincangan mengenai isu-

isu kebergunaan ciri

-ciri ini yang boleh

menyebabkan permasalahan kepada pengaplikas

ian internet sebaga

i media pengajaran

dan pembelajaran. Dari perbincangan yang di

bentangkan ternyata bahawa kebergunaan

internet sebagai media pengajaran dan pe

mbelajaran masih boleh dipertikaikan.

2.0

DEFINISI MEDI

A DAN INTERNET

Media adalah saluran komunikasi yang di

ambil dari perkataan Latin bermaksud

di antara. Perkataan ini merujuk kepada maklumat antara sumber dan penerima.

Contoh media termasuklah slide, video, gamb

arajah, bahan bercetak dan komputer.

Bahan-bahan ini juga dipanggil instructiona

l media di mana ia membawa mesej yang

bertujuan untuk memudahkan komunikas

i dan meningkatkan pembelajaran.

Kassim Abbas (1989), mendefinisikan me

dia pendidikan seba

gai segala jenis

dan bentuk sumber / bahan yang digunakan

dalam bidang pendidikan untuk membantu

keberkesanan pengajaran dan pembelajaran. Beliau membahagikan media pendidikan

kepada dua kategori iaitu media pendidika

n bercetak dan media pendidikan bukan

bercetak. Media pendidikan bercetak te

rmasuklah buku-buku, majalah, akhbar, jurnal,

risalah dan sebagainya manakala media pe

ndidikan bukan bercetak termasuklah semua

jenis alat projektor, sist

em audio, video, transparensi

, komputer dan sebagainya.

Mengikut Ismail (2002) media dalam kont

eks pengajaran dan pembelajaran

dikait rapatkan dengan komputer dan ICT.

Media berbantukan komputer ialah dengan

menggunakan perkakasan dan peralatan komputer secara terus samada melalui perisian

persembahan elektronik seperti

powerpoint

atau penggunaan CD-ROM

atau secara atas

talian melalui internet. Sementara mod tid

ak berbantukan komputer ialah menggunakan

bahan-bahan yang dihasilkan berasaskan

perkakasan komputer tetapi mod

penyampaiannya tidak dibantu peralata

n komputer contohnya menggunakan helaian

transparensi menggunakan cetakan komputer at

au melalui edaran lembaran kerja atau

hand-out samada berbentuk grafik atau te

ks yang diambil daripada internet, CD-ROM

atau perisian aplikasi seperti

powerpoint atau words.

Internet merupakan jaringan globa

l yang menghubungkan dengan beribu bahkan

berjuta jaringan komputer (local/wide ar

ea network) ajaran dan medan komputer

peribadi (stand alone), yang memungki

nkan setiap komputer yang terhubung

dengannya boleh melakukan komunikasi dianta

ra satu sama la

in (Brace, 1997).

Jaringan ini bukan merupakan suatu organisasi

atau institusi kerana tiada satu pihak

pun yang mengatur dan memilikinya.

Muka surat 3/11

Brace juga menyebutkan Internet seba

gai suatu "kesepakatan", kerana

untuk membolehkan hubungan dan ber

komunikasi setiap komputer harus

menggunakan protokol piawai ia

itu TCP/IP ( Transmission

Control Protocol/Internet

Protocol) yang disetujui bersama. Dengan ka

ta lain walaupun suatu komputer terhubung

ke dalam jaringan Internet, tetapi kalau

ia tidak menggunakan komunikasi pengiriman

dan penerimaan yang piawai telah disetuju

i tersebut, maka kom

unikasi tidak boleh

dilaksanakan.

3.0

APLIKASI DAN CIRI-CIRI INTERNET SEBAGAI MEDIA

PENGAJARAN

Terdapat berbagai-bagai kemudahan ap

likasi internet yang mampu memberikan

sokongan keperluan yang tidak terhingga

kepada para pendidik. Zawawi (1999)

menyenaraikan enam kemudahan inte

rnet yang utama yang boleh menyokong

keperluan pendidikan masakini iaitu

Email

(Mel Eletronik),

Laman Web

(WWW),

Internet Relay Chat

(IRC),

Telnet

, Kumpulan Diskusi dan Berita (

News group

) ,

File

Transfer Protocal

(FTP) dan Telesidang Video (

Video Conferencing

)

3.1 Mel Elektronik (E-mail)

Mel eletronik adalah satu perkhidmat

an komunikasi melalui internet. Mel

elektronik biasanya bentuk teks. Tetapi ia ju

ga boleh melibatkan imej grafik dan suara

(voice mail). Setiap pesanan yang dihantar,

akan melibatkan kos yang amat minimum.

Pesanan dan pertanyaan boleh ditulis bila-b

ila masa dan dihantar

dari rumah atau

pejabat dan akan sampai kepada peneri

ma dalam masa yang singkat. Penghantaran

maklumat tersebut boleh dilakukan sama ada da

ri seorang ke seorang atau dari seorang

kepada ramai, iaitu sekumpulan penerima secara serentak.

Antara aktiviti yang boleh dilakukan oleh guru dengan mengunakan e-mail

ialah berkomunikasi secara dalaman dan luar

an sesama guru, ibu-bapa, pelajar dan

pihak jabatan serta kementerian, mendapatk

an khidmat nasihat pakar dan bantuan

teknikal, berkongsi dan bertukar pendapa

t berhubung dengan proses pengajaran dan

pembelajaran, teknik pengajaran terbaik, idea kr

eatif dan inovatif, latihan dan penilaian,

bahan bantu mengajar dan sebagainya dan

menghubungi agensi pusat dan swasta serta

institusi pendidikan lain mengenai sesuatu program dan polisi yang di gunakan

khususnya dalam menyelesaikan sesuatu

masalah yang timbul (Zulkifli, 1998).

Antara aktiviti yang boleh dilakukan oleh

pelajar melalui e-

mail ialah berkongsi

menjalankan sesuatu projek dengan pelajar

di sekolah-sekolah lain, berbincang dengan

rakan dari kalangan berbagai budaya dan la

tarbelakang negara mengenai berbagai isu

semasa, mengalakkan perkembangan bahasa

terutama bahasa Inggeris melalui

komunikasi dengan rakan pena di luar ne

gara, dan memperolehi bahan dan teknik di

dalam menyelesaikan sesuatu masalah pelajaran secara "

on-line

".

Muka surat 4/11

Seorang guru atau pensyarah boleh me

nerima dan memeriksa hasil tugasan

pelajarnya melalui kemudahan e-mail.

Kajian oleh Christie (1996) terhadap

penggunaan mel eletronik dan penerokaan makl

umat di kalangan para pelajar sekolah

rendah mendapati bahawa, selain daripada semangat belajar secara kumpulan

(cooperative learning), para pelajar juga se

makin mesra dengan alat teknologi ini dan

sentiasa berusaha untuk meneroka 'alam ya

ng baru ditemui' (virtual reality). Kang

(1995) dalam kajiannya untuk menilai kesan akti

viti mel eletronik ke atas sikap pelajar

terhadap internet telah menda

pati bahawa para pelajar amat

kagum dan tertarik kepada

internet.

Zoraini (1996) menambah aktiviti-aktiviti

seperti di atas akan memberi banyak

faedah kepada para pelajar.

Ini termasuk pelajar lebih peka

terhadap isu semasa dunia,

dapat membiasakan diri dengan aplikasi kom

puter, berpeluang menjalankan aktiviti

kumpulan dan dapat meningkatkan kemahi

ran berfikir, kemahiran bahasa atau

kemahiran berkomunikasi.

3.2 Laman Web ( World Wide Web)

Rangkaian sedunia WWW adalah sebahagian

daripada internet dan merupakan

satu koleksi besar dokumen yang dikena

li sebagai halaman web (TMB, 1998,

Crumlish, 1996). Halaman web merupakan komponen yang menjadikan internet lebih

menarik dan paling diminati oleh sesiapa sahaja yang dapat mengaksesnya. Dengan

lebih 50 juta tapak halaman web dan de

ngan pertumbuhan 10 peratus setiap hari,

halaman web merupakan sumber maklumat

tak terhingga kandungannya

. Para pendidik

boleh mendapatkan kandungan teks penuh, arti

kel, rancangan pengajaran dan lain-lain

bahan pengajaran pembelajaran seperti ma

klumat mengenai projek-projek yang boleh

dijalankan oleh pelajar, pendidikan kei

bu-bapaan dan maklumat kesihatan serta

bermacam-macam. Laman (

http://k12.cnidr.org:90/web.intro.html

) contohnya

menghuraikan cara-cara menggunakan Wo

rld Wide Web khususnya dalam

mereformasikan kurikulum. Crumlish (

1996) mencadangkan supaya WWW dalam

pendidikan dugunakan sebagai tutor, pusat se

baran dan penerbitan, medan perbincangan

(forum), dan pemandu (search engine).

3.3

Internet Relay Chat

Internet Relay Chat (IRC) biasanya me

rujuk kepada sekumpulan orang berbual

sesama sendiri dengan menggunakan papan kekunc

i. Walau bagaimanapun pada hari ini

sudah terdapat perisian yang membolehkan ko

munikasi secara audi

o dan visual dengan

bantuan beberapa alatan tambahan. Komuni

kasi seperti ini sering disebut sebagai

telesidang (video conferenci

ng). IRC menyediakan berbagai

-bagai tajuk perbualan dan

pengguna-pengguna di seluruh dunia

berbincang tentang berbagai

tajuk tersebut secara

serentak.

IRC berasaskan model pelayan pelangga

n dimana perisian pelanggan dan

pelayan diperlukan untuk melihatnya. Antara

perisian yang terkenal ialah mIRC

(http://www.mirc.com ), ne

tmeeting, ICQ ( http://www.mirabilis.com ). Perisian

pelanggan IRC akan berkomunikasi dengan

pelayan IRC dalam Internet. Pengguna log

Muka surat 5/11

masuk pelayan dengan menggunakan perisian

pelanggan dan kemudian pilihlah

saluran yang diminati. Melalui kemudaha

n yang disediakan oleh beberapa web

server (contohnya Xoom http://www.xoom.com ) , pengguna berpeluang membina

ruang perbualan sendiri. Ruang-ruang per

bualan ini boleh diubahsuai untuk digunakan

sebagai bilik mesyuarat siber.

3.4

Telnet

Telnet ialah kemudahan menggunakan kom

puter yang berlokasi di benua lain,

seolah-olah sama seperti menggunakan komputer yang ditempatkan dalam sebuah

bangunan yang sama. Ia menggunakan protokol

piawai bagi membolehkan seseorang

pengguna komputer membuat sambungan ke

pada komputer lain. Bagi menggunakan

telnet, pengguna hanya perlu melaksanakan

atur cara yang dinamakan telnet di

komputer sendiri dan beliau akan disambungka

n kepada komputer yang dikehendakki.

Sebaik sahaja sambungan dibuat, telnet bert

indak sebagai agen pertengahan di antara

kedua-duanya. Dengan itu semua yang di

taip menggunakan papan kekunci akan

dihantar kepada komputer yang dihubungi ma

nakala semua yang

dipaparkan oleh

komputer yang dihubungi itu akan dipapark

an di skrin di hadapan pengguna.

3.5 Kumpulan berita dan diskusi

Internet menyediakan pent

as-pentas perbincangan dalam pelbagai subjek.

Kumpulan berita dan diskusi secara asas

nya adalah aplikasi dan lanjutan kepada

penggunaan e-mail secara berkesan. Komu

niti-komuniti yang terbentuk secara

elektronik yang mempunyai minat yang sama

membolehkan ahli-ahli yang menyertai

kumpulan diskusi berkongsi pendapat dan memb

antu di antara satu sama lain tanpa

batasan sempadan geografi. Terdapat beribu-r

ibu kumpulan diskusi yang boleh disertai

oleh pendidik mengikut minat mereka. Se

baagai contoh senarai kumpulan diskusi

eletronik dalam pendidikan

boleh didapati dari laman

http://k12.cnidr.org:90/list.html

Pangkalan data amat popular dikalangan

pendidik dari semua peringkat. Ia

membekalkan data-data soal-selidik, artike

l-artikel, rancangan pengajaran, ujian dan

lain-lain. Contoh pengkalan da

ta yang terdapat di internet ialah ERIC dan Test

Collection yang disenggara di Amerika Syarikat. Di Malaysia pula Universiti Teknologi

Malaysia dan universiti-univers

iti tempatan yang lain juga

menyediakan katalog bagi

berbagai-bagai dokumen elektronik.

3.6 Pemindahan Fail ( FTP )

Menerusi internet, segala fail sama ad

a dalam bentuk teks,

grafik, audio atau

video amat mudah untuk dipi

ndahkan dari satu komputer

kepada komputer yang lain

dengan menggunakan "File Transfer Protocol

(FTP)". Segala bahan pembelajaran yang

terdapat dalam sesuatu server (di mana-mana institusi pendidikan) boleh dipindahkan

ke dalam komputer kita di rumah atau di

sekolah tanpa mengalami sebarang perubahan.

Muka surat 6/11

Pada hari ini, terdapat pelbagai perisian yang boleh dimuat turun (

download

) sama

ada secara percuma ataupun berbayar.

Kita juga boleh memuatkan kembali

(

upload

) segala fail ke dalam sesuatu server un

tuk di pamirkan atau dimanfaatkan oleh

orang lain, terutama para pendidik da

n pelajar di seluruh dunia. Semuanya

menggunakan kemudahan FTP.

3.7

Telesidang Video

Telesidang adalah sistem penyampaian

elektronik yang melibatkan komunikasi

dua hala antara dua atau lebih pusat te

lesidang secara langsung. Telesidang video ini

juga amat sesuai bagi melaksanakan Pendidika

n Jarak Jauh kerana ia sesuai bagi tujuan

menjalankan seminar, kuliah, ceramah jemp

utan, tutorial, tunj

ukcara, mesyuarat,

perdebatan, persidangan, pembentangan ka

jian, viva, temuduga dan juga bimbingan

kaunseling. Menurut J.Maki

(2001) penggunaan telesidang video ini menyelesaikan

banyak masalah pembelajaran di kalangan

pelajar menerusi guru-guru ICT. Walau

bagaimanapun, pelaksanaan telesidang ini memerlukan perancangan dan latihan yang

rapi malah latihan dan percubaan perl

u dijalankan sebelu

m menggunakan bahan

sokongan media ini.

Berdasarkan kajian, di dapati telesidang ini

adalah di antara jenis yang sesuai

diaplikasi dalam sistem Pendidikan sese

buah negara yang membangun yang berteraskan

teknologi maklumat dan komunikasi sepert

i yang berlaku di Findland(J.Maki, 2001)

dan Singapura (Hu. Chun, 2001)

4.0 APLIKASI INTERNET SEBA

GAI MEDIA PENGAJARAN DAN

PEMBELAJARAN

Internet telah digunakan sebagai sumb

er untuk penyediaan pelbagai bahan dan

maklumat yang berkaitan dengan proses penga

jaran dan pembelajaran. Ia juga telah

digunakan sebagai sebuah saluran komunika

si antara guru dengan guru lain, guru

dengan murid, guru dengan ibubapa, atau muri

d dengan murid lain. Berikut adalah

beberapa kategori aplikasi internet

dan lokasinya yang telah dibangunkan

sebahagiannya untuk tujuan pengajaran dan pembelajaran.

4.1

Projek

Projek ialah aktiviti pembelajaran secar

a individu atau kumpulan yang banyak

dilakukan diluar kelas. Ianya perlu disia

pkan dalam tempoh masa tertentu. Sesuatu

projek boleh merangkumi beberapa konsep dan

kemahiran yang telah dipelajari. Projek

berasaskan Internet perlu diintegrasikan ke

dalam pelajaran yang bi

asa diajar di dalam

kelas. Kenal pasti terlebih dahulu objektif ya

ng perlu dicapai di dalam kelas. Kemudian

fikirkan cara Internet boleh digunakan de

ngan berkesan. Kemudi

an, cari bahan yang

sesuai dan rancangkan langkah-langkah ya

ng diperlukan untuk melaksanakan serta

menjayakan projek tersebut.

Terdapat beberapa projek yang telah

dan boleh dijalankan oleh para guru

berasaskan kepada Internet

. Antara beberapa tapak web yang mempunyai cadangan

tersebut ialah

http://www.nptn.org.cyber.serv/AOneP/academyone/project-index.html

,