SHKOLLA E MESME KOMUNALEGJIMNAZI:KIRIL PEJINOVIQ

PROJEKT DETYR

LNDA:HISTORI

TEMA:PASHALLKU I JANINS ALI PASH TEPELENA

Nxnsi: Mentor:Eliza Musliu Prof.Rametulla Munishi

Tetov,2015

PrmbajtjaParathnie3Pashallku i Janins.3Formimi i Pashallkut t Janins.4Ali Pash Tepelena..6Tepelena..7 Janina...8 Konflikti i vezirit t Janins me Stambollin9Shembja e Pashallkut t Janins (1822)12Prfundimi...14Literatura e shfrytzuar:..15

Parathnie

Pashallku i Janins

Pashallku i Janins lidhet ngusht me emrin e Ali Pash Tepelens. Ky lindi ne vitin 1740 n nj familje feudale ushtarake. Shum shpejt u dallua pr aftsin, energjin dhe zgjarsin e tij. Kto i vuri ne shrbim te planeve te tij ambicioze, duke prdorur t gjitha mjetet : dhunn dinakrin dhe lidhjet familjare me feudalt e tjer vends.Ne vitin 1784 Aliu mori gradn pashs dhe komandant ushtarak pran valiut t Rumelis. Po kt vit siguroi qeverisjen e sanxhakut t Delvins, kurse me von u b komandant i grykave (Derven) e qeveritar i sanxhakut te Trikalls (Greqi). Me prkrahjen e borgjezis zejtaro-tregtare t Janins, vuri dore mbi sanxhakun me t njjtin emr (1787) Porta e lart (perandoria osmane) ishte e zn n luft me Austrin prandaj e njohu Aliun si sundimtar t ligjshm.[footnoteRef:1] [1: www.Malesiaforum.com.org]

Formimi i Pashallkut t Janins

N mbarim t vitit vitit 1787 ,kur Ali Pash Tepelena vuri n dor sundimin e Janins ,n Shkodr kishte dshtuar ekspedita e par ndshkimore kundr Kara Mahmud Pashs.Po n kt koh ose m sakt n fillim t vitit 1788 hyri n luft kundr Perandoris Osmane edhe Austria.E gjetur n luft me Rusin dhe me Austrin,Porta e Lart e miratoi shtrirjen e qeverisjes s Aliut n sanxhakun e Janins jo vetm pse kishte nevoj t madhe pr forcat e tij luftarake,por edhe pse me kt veprim ajo synonte q t pengonte mundsin e marveshjes s dy pashallarve t fuqishm shqiptar ,t cilt dy vjet m par kishin qen aleat dhe t ndalonte kalimin e tyre n ann e Fuqive t Mdha.Shtrirja e pushtetit t Ali Pash Tepelens edhe n sanxhakun e Janins ose prqendrimi i qeverisjes s sanxhakve t Trhalls e t Janins n nj dor t vetme,krijoi brthamn e Pashallkut t Janins.Janina e cila n kt koh prjetonte fazn e lulzimit ekonomik,banohej n pjesn m t madhe t saj prej popullsis shqiptare dhe kishte nj aristokraci feudale shqiptare mjaft t zhvilluar.Nga mesi i shek.XVIII shprthyen her pas here n Janin luftime t armatosura midis tarafeve feudale pr t sunduar Janinn.Nj rol n jetn politike t Janins luanin edhe zejtart e tregtart,pothuajse t gjith energjin greke duke prkrahur njrin ose tjetrin taraf feudal.Me vdekjen e Mehmet Pashs m 1775 n Janin shprthyen prsri grindjet feudale pr trashigimin e pashallkut.Kt situat e shfrytzoi Ali Pash Tepelena,i cili me t marr emrimin si mytesarif i sanxhakut t Tralls m 1786,shpejtoi t vinte nn kontroll Pashallkun e Janins dhe ta zgjeronte at.Me t marr Janinn,Ali Pasha goditi me dor t hekurt feudal rival,shfarosi bandat e hajdutve dhe shpalli se n Pashallk do t administrohet me drejtsi,do t vendoste qetsin e brendshme,do t ndiqte shkaktart e trazirave dhe do t trajtonte njsoj t gjith banort si shqiptart edhe grekt,si muslimant edhe krishtert pastaj bashk me qetsin u vendos edhe autoriteti i Ali Pashs.N at koh Aliu i kushtoi kujdes t veant edhe grumbullimit t t ardhurave fiskale.Nga kto t ardhura u drgoi dhurata dhe ryshfete t majme funksionarve t lart t Stambollit.Me ann e dhuratave ai largoi dyshimet e qeveris turke dhe siguroi kshtu fermanet me t cilat sulltani e njohi at sundimtar t Janins.Me t hollat q grumbulloi Aliu filloi ndrtimin dhe mermetimin e kalave si dhe organizimin e nj ushtrie t prhershme t disiplinuar.Pas ktyre masave prgaditore,Ali Pasha filloi m 1789 fushatn pr zgjerimin e sundimit t vet.Shum shpejt arriti t nnshtronte Konicn,Prmetin,Kalyrn,Libohovn dhe Tepelenn.Ai arriti t shtinte n dor qytetin bregdetar t Arts dhe kshtu siguroi dalje n det.N fund t shek.XVIII dhe n fillim t shek.XIX Ali Pash Tepelena arriti t nnshtronte Himarn,Beratin,Vlorn,Delvinin dhe Gjirokastrn.Ali Pasha bri betejn m t ashpr me suilott i cili nuk u pajtua me marrveshjen q bri Veli Pasha i cili u propozoi toka suilotve q do t dshironin t qndronin n Shqipri,n rrug t lir do t krkonin t migronin jasht vendit.Mjaft suilot nuk deshn t dorzoheshin dhe vazhduan luftn derisa u farosn.Nj grup suilot pr t mos rn n duart e Aliut n astin e fundit u hodhn n Greminn bashk me fmijt e tyre nga shkmbijt e Zollogut.Ali Pash Tepelena ishte sundimtar absolut i Pashallkut.Ai kishte krijuar si organ ndihms nj Divan t prbr prej shtat vetash ku rol t madh lunate Omer Pash Virioni si kryekomandant i ushtris.Ndihms i Ali Pashs pr punt e jashtme ishte nj grup sekretarsh q njihnin mir gjuht e huaja.Meqnse ishte sundimtar I nj pashallku n nj pozicion strategjik pr marrdhniet e Stambollit me fuqit evropiane,Ali Pasha ndoqi nj politik t jashtme tepr aktive.Marrdhniet e tij me Rusin,Francn, dhe me Anglin,afrimet e tij me njrn dhe tjetrn fuqi ishin t prcaktuara jo vetm nga qndrimet e Ports s Lart,por n disa raste edhe nga intereset e tij politike.Fuqit evropiane si Rusia,Franca dhe Anglia vendosn lidhje t drejtprdrejta me Pashallkun e Janins dhe akridituan prfaqsuesit e tyre diplomatik pran Ali Pash Tepelens.Prve ushtris dhe nj flot t vogl luftarake,Ali Pasha krijoi edhe nj polici t fort me nj rrjet t gjr informatorsh q vepronin jo vetm brenda kufijve t pashallkut,por edhe jasht tij.[footnoteRef:2] [2: www.wikipedia.org/pashallekuijanines]

Ali Pash Tepelena

I lindur m 1744 n fshatin Beisht t Tepelens.Ali Pasha e kishte kaluar rinin e vet si pjesmarres aktiv n luftrat ndrfeudale n Shqipri n gjysmn e dyt t shek.XVIII.Jeta e till e kishte br at nj njeri me karakter t ashpr,zgjuarsi,dinakri mahnitse,intuit si dhe lakmitar i pangopur pr pushtet.I pajisur me kto cilsi ai arriti t dilte fitues n konfliktet e athershme dhe n vitin 1784 bashk m titullin Pash siguroi edhe emrimin nga sulltani n postin e mytesarifit t sanxhakut t Delvins dhe dy vjet m von kaloi si mytesarif i sanxhakut t Tralls,kshtu q n vitin 1788 Ali Pash Tepelena nn sundimin e tij futi Pashallkun e Janins.Me zgjerimin dhe fuqizimin e Pashallkut t Janins u shndrrua n nj sundimtar autonom,ai njkohsisht arriti t hynte n lidhje diplomatike t drejtprdrejta n fuqit e mdha si: Anglin,Francn,e Rusin.N kt mnyr Pashallku i Janins nn sundimin e Ali Pash Tepelens u kthye n nj formacion t rndsishm ku pati ndikim t konsiderueshm n ngjarjet q rodhn n Ballkanin Jugor n fund t shek.XVII dhe fillimit t shek.XIX.m 1822 Ali Pash Tepelena u vra pabesisht nga forcat ushtarake osmane.[footnoteRef:3] [3: www.wikipedia.org/alipashetepelena]

Tepelena

Ndodhet n nj gadishull shkmbor n afrsi t lumit Vjos,aty lumi zgjerohet ndrsa fshati rrethohet me disa vreshta t varfra,po kshtu ai rrethohet me disa arra nga t cilat fshatart mundohen t sigurojn grurin dhe elbin pr jetes.N t katr an fshatin e rrethojn male t larta ku karakteristik do t bhet vatra e nj familjeje nga ku do t dilte sundimtare i Epirit,sulltani i Janins.[footnoteRef:4] [4: Romani:Luani i Janins-William Palmer]

Janina

Janina,Kasiopea e lasht,prmendet pr her t par n analet e Ana Komnens,bij e perandorit Alesius t Konstandinopojs.N kto Ana thot se n shek.IX Janina ishte nj qytet i fortifikuar gj q tregon se ishte formuar koh m par.Kur Ali Pasha hyri n Janin,ajo ishte qendra e nj pashallku me katr krahina.Vet qyteti kishte njzet e pesmij banor,nga t cilat pesmij ishin musliman shqiptar e turq dhe nja dymij ifut.E par nga lartsia e Pindit,Janina i ngjante nj shpendi t plagosur me dy krer,q ka rn n breg t liqenit:kraht e tij ishin t dy lagjet,trungu,fortesa me t dyja kalat dhe bishti lagja e Llushs.Janina u quajt Shqiponja e Arbris.Ajo mund t mbrohej pr nj koh t gjat e t mos i trembej asnj rrethimi.[footnoteRef:5] [5: Pashai i Janins fq.56/Ali Pash Tepelena-Sabri Godo]

Konflikti i vezirit t Janins me Stambollit

Qysh n fund t vitit 1787 Ali Pasha kishte synuar,sikurse thuhej,t shpallej nj Mahmud Pasha i dyt sapo turqit t psonin disfatn e par.Prforcimi I tij ekonomik,dobsimi i vazhdueshm i pushtetit qendror dhe rrethanat politike ndrkombtare ushqenin vazhdimisht shpresn e nj pjese t krerve shqiptar q prfaqsoheshin nga Ali Pasha,pr t mnjanuar sa m shum vartsin nga Porta e Lart,pr t mos e ndar pushtetin dhe t ardhurat e vendit me pushtetin qendror osman.Nj varg dshmish tregojn se Ali Pasha nuk hoqi dor nga ideja e pavarsis.Kt cshtje e kan vn n dukje sidomos personalitetet diplomatike me t cilat ai pati lidhje.Nnadmirali rus Ushakov theksonte m 1789 se Ali Pasha prpiqet t jet sundimtar i pavarur,madje ksaj mund tia arrij s shpejti.Uillijam Hamiltoni,sekretar i ambasads angleze n Stamboll,q vizitoi Janinn m 1803,i raportoi qeveris angleze t njjtin mendim,madje ai vuri n dukje se Ali Pasha n fakt sht i pavarur nga qeveria turke.Edhe personalitetet turke kishin krijuar nj bindje t till nga veprimtaria e Aliut.Kapedan Pasha shfaqi m 1804 mendimin se Ali Pasha krkon t pushtoj gjith Shqiprin dhe pastaj t shpallet i pavarur .N korrespodencn q i drejtohej sulltanit,thuhej se Ali Pasha nuk ka lidhje me fen islame dhe ka pr ta tradhtuar shtetin osman me t gjitha forcat e tij gjer n shkalln e fundit.Por edhe sulltan Mahmudi II priste t vinte koha e prshtatshme pr t lar llogarit me mkmbsin e tij t fuqishm e t pabindur,edhe ose n marrdhniet zyrtare me Portn,ai ishte mga m t rrgullit n shlyerjen e detyrimeve ushtarake e sidomos t atyre financiare.N vitin 1812,kur lidhi paqen me Rusin dhe kur Fuqit e Mdha evropiane gjendeshin n pragun e fazs vendimtare t lufts midis tyre,sulltan Mahmudi II e drejtoi vmendjen n problemet e brendshme t perandoris.Pushteti qendror duhej forcuar,duke kufizuar dhe mnjanuar sundimtart e fuqishm t provincave.Vmendja e tij u drejtua n rradh t par mbi m t fuqishmin e m t rezikshmin e tyre.Ali Pash Tepelenn,i cili jo vetm kishte qen kundr prfundimit t paqes s Bukureshtit t muajit maj t vitit 1812,por kishte ndezur n sanxhakun e Ohrit luftn me Jusuf Beun e Dibrs,vartsin e vet t pabindur dhe ithtarin e vezirit t Shkodrs.Mirpo sulltani e njihte mir fuqin e ktij dhe nuk guxoi t merrte ndonj vendim.I nxitur nga ambasadori frng Andreosi,ai arriti t merrte nj mas t ndrmjetme,me qllim q ta kufizonte pushtetin e vezirit t Janins.Prandaj urdhroi q Veli Pasha t transferohej n sanxhakun e Trhalls dhe funksionet q mbante vet Aliu e Myftar Pasha t pezulloheshin deri n nj urdhr tjetr.Ky qndrim i sulltanit e shqetsoi Ali Pashn dhe e detyroi t merrte masa mbrojtjeje e t mbshtetej kryesisht n forcat e veta.Nga ana tjetr,ai ruajti dhe i forcoi lidhjet me Anglin,s cils ndihma e tij i shrbente pr dbimin e francezve nga ishujt jonian si dhe pr deprtimin e mallrave angleze n Evrop.

M 1820 sulltani deklaroi shkarkimin e Ali Pashs nga funksionet zyrtare.Dekretin e sulltanit e aprovoi edhe Sheih-ul-Islami.Ky urdhroi q Aliu t paraqitej n Stamboll brenda 40 ditve q t jepte llogarin, n vend t tij si qeveriss i Janins dhe i Delvins u emrua Ismail Pasha Beu.Ali Pasha u prpoq t anulonte vendimin e sulltanit me an t dhuratave t mdha q drgoi.Ai krkoi ndihm prej qeveris angleze,nga shoqata e Miqve(e cila punonte pr t organizuar kryengritje pr lirimin kombtar t Greqis do ti kishte aleat n luftn kundr sulltanit) por gjith orvatjet q bri nuk patn sukses.N prfundim t afatit Ali Pasha nuk u paraqit n Stamboll.Kjo do t thoshte se ai hynte n luft me Turqin.M 23 maj 1820 n nj mledhje t posatshme thiri krert shqiptar e grek,hoxhallar e priftrinj dhe u premtoi se pot thyenin ushtrit e sulltanit, do t krijonte nj shtet kushtetues ku prfshiheshin Shqipria e Thesalia,kurse Greqia Qendrore dhe Moreja do t bashkoheshin n nj shtet autonom nn mbrojtjen e Ali Pashs.Q prej ksaj kohe,i plotsuar me banor t rinj,t ardhur nga brendia e vendit,Parga,nga nj vatr grindjesh e lufte,u shndrrua n nj qytet paqsor dhe ne nj skel tregtare t rndsishme.Gjat viteve 1815-1820,meqnse kushtet ndrkombtare dhe ato t brendshme nuk ndihmonin n realizimin e procesit t bashkimit t trojeve shqiptare,Ali Pasha u detyrua ti prmirsonte marrdhniet e tij me Stambollin.Kshtu,ai mundi t ruante t parpekur sundimin e familjes s tij n Thesali,n Shqiprin Jugore,dhe n sanxhakt e Ohrit dhe t Elbasanit,ku u mundua t prforconte autoritetin e vet duke trhequr nga ana e tij nj varg feudalsh kryesor,t cilve u la n dor postet drejtuese dhe siprrmarjet.N sanxhakun e Ohrit mbajti si myteselim Xheladin Beun,dajn e Mustafa Pash Bushatlliut,n Elbasan Abdulla Pash Taushanin,ne siprrmarjen e Durrsit Alltunt e Toptant,ne Dibr bri pr vete ajanin e Dibrs,Abaz Beun dhe n Mat bejlert kryesor vendas,duke rekrutuar atje ushtart me rrog etj.Si rrjedhim,ai arriti t kufizonte shtrirjen e ndikimit t Mustafa Pash Bushatlliut n Tiran ku komandn e vendit e mori Molla Beu.Prvec ksaj,duke prkrahur qeveritart e Prizrenit dhe t Shkupit,dy nga rivalt kryesor t orvatjeve t vezirit Bushatlli pr t vendosur pushtetin e tij drejtprdrejt ose dhe t trthor n sanxhakun e Dugagjinit,Ali Pasha bri q t dshtonin kto orvatje n kt sanxhak.Porta e Lart vendosi ktu nj njeri t tyrin si qeveritar.Pra,mosmarveshjet ndrmjet vezirve t Shkodrs e t Janins,q filluan qysh n mesin e vitit 1812,nuk u ndrpren.T dyja palt u qndruan besnike vijave t tyre politike.Porta e Lart,q kishte ndjekur me kujdes t veant veprimtarin e dy vezirve dhe sidomos at t vezirit t Janins,nuk priste vese rastin t ndrhynte kundr tij.M 1819 sulltani kishte arritur n prfundimin se Ali Pash Tepelena ka ndrmend t shtjerr n dor edhe Gegrin dhe po shkuan punt kshtu,n Shqipri ka pr t plasur kryengritja.Mustafa Pash Bashatlliu,pushteti i t cilit gjat viteve 1812-1819 mbeti I lkundm si brenda,ashtu edhe jasht kufijve,doli kundr synimeve t Ali Pashs.Ky mbshtetej ather te Porta e Lart edhe te pashallart kosovar.

N kto rrethana Mustafa Bushatlliu vazhdoi ta nxiste Portn kundr ktij rivali t fuqishm.Bushatlliu shkruante se qllimi dhe ndrra e Ali Pashs qndronte n pushtimin e Gegris,ashtu si ka pushtuar vendet e Toskris.Por sulltan Mahmudi II nuk I besonte as Mustafa Pashs,sepse edhe te ky, sit e t gjith feudalt e mdhenj,shihte nj kundrshtar t reformave q synonin fuqizimin e pushtetit qendror.Pr sulltanin ishte e qart se edhe pashai shkodran kishte mendime rebelimi n kokn e tij.Duke par pozitn e dobt t Ports n Shqipri,sulltani zbatoi politikn e thyerjes s feudalve t mdhenj njri pas tjetrit,me an t rivalve t tyre.Mahmudi II u prpoq t prdort Bushatlliun kundr vezirit t Janins,sa pa u br ndonj marrveshje midis tyre,dhe filloi t merrte masa pr t prgaditur shembjen e Pashallkut t madh t Janins.N prputhje me kt vij, qysh n fillim t vitit 1820, sulltani urdhroi q ndaj Mustafa pash Bushatlliut t mbahej nj qndrim afrues, meqense, si thuhej n urdhr, mytesarifi i Shkodrs sht penduar nga rruga q ka ndjekur. M pas ai vuri n zbatim fazn e par t planit t vet, q parashihte kufizimin e pushtetit t Ali pash Tepelens.[footnoteRef:6] [6: www.shqiperia.com]

Shembja e Pashallkut t Janins (1822)Porta e Lart krkonte q qndresa n Janin t prfundonte nj or e m par me qllim q t'i kishte ushtrit e lira pr t prballuar gjndjen revolucionare n Greqi. Pr kt arsye Ismail Pasho Beu i propozoi Aliut t dorzohej duke dhn shkresn se do t falej nga sulltani.

Por Ali Pasha e hodhi posht propozimin dhe vendosi t vazhdonte qndresn me shpres se do t prmbysej raporti i forcave n favor t tij. Shpresat e Aliut mbeshteteshin te prarja q prpiqej t mbillte n radht e pashallarve turq, te prpjekjet q ndrmori pr t riorganizuar ushtrin, te shprthimi i kryengritjes greke q po organizonte "Shoqria e Miqve" dhe te kryengritjet e popullsive t tjera t Ballkanit.

Ndonse i rrethuar, Aliu nuk i humbi kontaktet me jasht. Me ann e informatorve q kishte n ushtrin armike, ai ishte n dijeni t antagonizmave q zienin midis pashallarve turq. Me dinakri t holl, ai u prpoq t'i shfrytzonte kto antagonizma dhe mundi t bnte pr vehte repartin e suliotve, t cilt nn komandn e kapedan Noti Boarit kishin marr pjes, krahas ushtrive turke, n rrethimin e Janins. Ai lidhi me Noti Boarin nj marrveshje. N mbshtetje t ksaj, suliott fitonin t drejtn t ktheheshin n Sul me kusht q t dezertonin dhe t hynin n luft kundr ushtrive turke. Pasi u shkmbyen midis tyre pengje, suliott dezertuan. Pastaj filluan t sulmonin ushtrin turke dhe t shqetesonin rrugt e furnizimit t saj.

Pr t riorganizuar ushtrin e mparshme, n fillim t vitit 1821, u nisn nga Janina disa nga bashkpuntort e Aliut (Tahir Abazi, Zylyftar Poda. Ago Vasjari, etj.) t cilt u shprndan n Shqipri dhe n Epir, dhe formuan disa eta vullnetarsh. N shkurt 1821 shpresat e Aliut u shtuan pasi Ismail Pasho Beu u shkarkua nga sulltani pr pazotsi. N vnd t tij u emrua ish-veziri i madh, Hurshit Pasha. Aliu hyri menjhere n bisedime me komandantin e ri pr t fituar koh deri sa t fillonte kryengritja n Greqi. Por nj muaj m von kur n More shprtheu kryengritja e armatosur dhe kur informatort turq diktuan shnjat e bashkpunimit midis Aliut dhe "Shoqris s Miqve", Hurshit Pasha e kuptoi dinakrin e Aliut, prandaj fiiloi sulmet kundr kshtjellave t rrethuara. Ali Pasha, gjithnj me qllim q t fitonte koh, i vazhdoi bisedimet, dhe luftimet her pas here u ndrpren.

N gusht 1821, rrjedhimi i ngjarjeve ndryshoi menjher n dm t Ali Pashs. Me urdhr t sulltanit, Mustafa Pash Bushatlliu bashk me ushtrit e tij i erdhi n ndihm Hurshid Pashs dhe e shtrngoi rrethimin e kshtjellave t Aliut. N shtator, ndrsa n Stamboll u ekzekutuan djemt dhe niprit e Ali Pashs n Janin malsort geg q bnin pjes n ushtrin e Aliut nuk pranuan t luftonin kundr malsorve t Mustafa Bushatlliut q ishin bashkatdhetar t tyre dhe u dorzuan ktyre kshtjelln Litharics, nj nga kshtjellat e Janins. etat e komanduara nga Tahir Abazi, Zylyftar Poda, Ago Vasjari. Noti Boari, q vepronin n amri dhe Toskri, nuk e ndryshuan gjendjen e Aliut. Presioni, i ushtrive turke erdhi duke u shtuar. Shpresat se kryengritja greke do t dobsonte presionin turk u prmbysn. Qeveria turke nuk i luajti fare ushtrit e veta nga Janina. Kto shkaktuan demoralizimin e bashklufttarve t Aliut. N dhjetor 1821 filluan dezertimet. N janar 1822 Aliun e braktisn edhe shokt me t ngusht t tij si Ago Vasjari, Tahir Abazi, Zylyftar Poda. Forcat q mbetn ua hapn turqve portat e kshtjells buz liqenit.

Ali Pasha mbeti me pak shok brenda n kshtjell. Pr t shptuar thesaret e Aliut q ndodheshin brenda n kshtjell, Hurshit Pasha rifilloi bisedimet pr t bindur at me dredhi t dorzohej, duke i dhn shpres pr falje Aliu pranoi t dorzohej pasi ta shikonte me syt e tij fermanin e faljes t nnshkruar nga sulltani. M 14 janar 1822, Aliu bashk me t shoqen Vasiliqin dhe me shokt e tij besnik, Thanas Vajen. Selfo Bono, Fehmi amin, etj. u vendos n manastirin e Shn-Pandelejmonit n nj ishull t liqenit t Janins.

Pas 10 ditsh, m 24 janar, Hurshit Pasha mundi ta mashtronte Aliun me nj ferman t rrem mbi akordimin e faljes nga sulltani. M 25 janar 1822 drgoi nj repart ushtarsh turq pr ta arrestuar. Por Aliu nuk u dorzua, dhe n prpjekje me ushtart turq mbeti i vrar. M 23 shkurt 1822 koka e tij u ua n Stamboll ku u ekspozua prpara publikut. Pastaj u varros pran bijve t tij nga nj dervish shqiptar i cili vuri mbi gurin e varrit kt mbishkrim: "Ktu sht varrosur koka e t famshmit Ali Pash Tepelens, ish qeveritar i Janins, cili m tepr se 30 vjet qeverisi i pavarur n Shqipri".

Pasurit e Aliut u konfiskuan t gjitha. ifligjet e tij t shumta u kthyen, n pjesn m t madhe n pron shtetrore dhe n pron t sulltanit. Vetm nj pjes e vogl u kthye, pronarve t mparshm feudal. Pasurit q u gjetn n thesarin e kshtjells, rreth 18 milion grosh, u konfiskuan nga sulltani.

Vrasja e Ali Pash Tepelens la nj prshtypje t thell n Shqipri. Lvizja e udhhequr prej tij dhe sidomos qndresa e fundit, patn nj jehon t madhe n ngjarjet e mvonshme.[footnoteRef:7] [7: www.letersia.fajtori.com/historia/pashalleqetemedha/]

Prfundimi

Ali Pash Tepelena ishte nj nga figurat m t rndsishme dhe m t famshme t histografis shqiptare npr kohra,nj sundimtar I fuqishm feudal n Shqiprin Jugore,themelues i Pashallkut faktikisht autonom t Janins,kryengrits kundr pushtetit t Ports Osmane n Shqipri i cili u dallua shum shpejt pr aftsit e tij dhe pr energjin me t ciln ndoqi planet e veta ambicioze pr tu br sundimtar i vetm i vendit.

Literatura e shfrytzuar

www.Malsiaforum.com www.wikipedia.org/alipashetepelena Romani:Luani i Janins-illiam Palmer Romani:Ali Pash Tepelena-Sabri Godo www.wikipedia.org/pashallkuijanins www.shqipria.com www.letersia.fajtori.com/historia/pashalleqetemedha/

15