Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Isala
Endocriene functietesten:
Van uitvoering tot interpretatie
dr J.M.M. Rondeel, arts klinische chemie
Isala
Functietesten op het lab
Endocriene functietesten: van uitvoering tot interpretatie pagina 2
•150 testen per jaar
•Ervaring met ≈ 1500 testen
•Kleine groep uitvoerders: 2 labartsen en 2 Physician Assistants i.o.
2012
Isala
Zelfstandig uitvoeren van functietesten
Endocriene functietesten: van uitvoering tot interpretatie pagina 3
Patiënt krijgt afspraak, incl. patiëntenfolder (www.isala.nl)
Patiënt meldt zich bij KCL, functiekamer
Isala
Receptuur, toediening en bloedafname
Endocriene functietesten: van uitvoering tot interpretatie pagina 4
Isala
Diverse pathologie
Endocriene functietesten: van uitvoering tot interpretatie pagina 5
Isala
Casus 1: moe
Endocriene functietesten: van uitvoering tot interpretatie pagina 6
Vrouw, 23 jaar, altijd zeer actieve student geweest
Sinds enkele maanden erg moe, inactief
Uitgebreid internistisch onderzoek: laag ochtend cortisol
Isala
Synacthen test: rapportage als tekst in EPD.
Endocriene functietesten: van uitvoering tot interpretatie pagina 7
Functietest: low dose synacthen test
Indicatie: moeheid; uitsluiten bijnierinsufficiëntie
Medicatie: microgynon (sinds 6 maanden gestopt)
Uitgevoerd door: mw Koekkoek, PA i.o.
Tijdstip en dosis inspuiten (T=0): 9.00u; 0.001 mg synacthen i.v.
Bijzonderheden: geen
Resultaten:
cortisol (umol/L)
T0 : 0.32T30 : 0.88
Referentiewaarden: *cortisol (umol/L): T30 > 0.50 umol/L
Conclusie: voldoende hoge piekwaarde van cortisol; dit sluit bijnierinsufficiëntie uit.
Isala
Casus 2: moe
Endocriene functietesten: van uitvoering tot interpretatie pagina 8
Man, 36 jaar, extreem moe, duizelig, lage bloeddruk, salt craving….
Conclusie: M Addison; patiënt direct na test naar endocrinoloog
doorverwezen.
Tijdstip (min) Cortisol (umol/L)
0 <0.03
30 <0.03
Isala
Insuline tolerantietest: GH deficiëntie
Endocriene functietesten: van uitvoering tot interpretatie pagina 9
Actrapid oplossing: snel werkend insuline
Glucose daling < 20-30 min, maar zeer onvoorspelbaar
N ≈ 75: veilige test, maar strikte supervisie noodzakelijk
Alternatief: GHRH+Arginine test
Isala
Casus 3: hypofyse na schedeltrauma
Endocriene functietesten: van uitvoering tot interpretatie pagina 10
Multicenter studie (Eur J Endocrinol 2011; 165: 225)
Man, 46 jr; contusio cerebri na auto ongeval
Tijd
min
Glucose
mmol/L
ACTH
ng/L
Cortisol
umol/L
GH
mE/L
0 5.4 19 0.35 <0.1
20 2.6 15 0.35 <0.1
30 1.6 23 0.30 <0.1
40 1.4 74 0.31 1.3
60 2.4 264 0.50 30
90 3.1 50 0.57 38
120 3.4 36 0.62 25
Isala
Voordeel zelf uitvoeren
Direct patiëntencontact heeft meerwaarde voor interpretatie en expertise.
Bij relatief geringe werklast…..
Endocriene functietesten: van uitvoering tot interpretatie pagina 11
Isala
Een Physician Assistant in het lab??
Endocriene functietesten: van uitvoering tot interpretatie pagina 12
Isala
Physician assistant
Endocriene functietesten: van uitvoering tot interpretatie pagina 13
Naar Amerikaans model:
• neemt laag-complexe taken over van medisch specialist
• goedkoper
• opleiding 2,5 jaar (intern en extern): instroom HBO
• zeer aantrekkelijk carrière perspectief:
� FWG 60
� BIG geregistreerd
� proactief beleid VWS, KNMG/OMS, NVZ
� Actieve ondersteuning door maatschap/vakgroep
Isala
Een PA op het KCL Isala
Endocriene functietesten: van uitvoering tot interpretatie pagina 14
Gerekruteerd uit analistengroep; m.n. consultatieve taken:
1e lijn: antistolzorg
stollingsanamneses
interpretatie anemie analyses
contact huisartsen en patiënten
2e lijn: functietesten
consulentschap
etc. etc.
�Versterkt link tussen lab en kliniek
�Biedt meer continuïteit dan assistent i.o.
Isala
Een PA in het lab: van harte aanbevolen!
Endocriene functietesten: van uitvoering tot interpretatie pagina 15