MGA SAWIKAIN AT SALAWIKAIN

Ang Pantig at Palapantigan

Ano ang pantig?

Ang pantig o silaba ay isang yunit ng tunog na binubuo ng isang patinig o kambal-patinig at isa o mahigit pang katinig.Kayarian ng PantigKayarianHalimbawang SalitaPa.aKPbi.bePKok.okKPKpat.pat, fag,fag.toKKPpla.plaPKKarm, urnKPKKdorm, formKKPKplan, tram, fak, ghetKKPKKtsartKKPKKKshortsPagpapantig ng Salita Ang pagpapantig ay paraan paghati sa isang salita alinsunod sa mga pantig na ipinambuo dito.

Mga Tuntunin Sa Pagpapantig Kapag may maggkasunod na dalawa o higit pang patinig sa posisyong pang-una, panggitna, at pandulo, ito ay inihihiwalay na pantig.Halimbawa: /a.ak.yat/ (aakyat) Kapag may magkasunod na katinig sa loob ng isang salita, ang una ay isinasama sa sinundang patinig at ang ikalawa ay isinasama sa kasunod na pantig.Halimbawa: /ak.lat/ (aklat)

Kapag may tatlong magkakasunod na katinig sa loob ng isang salita, ang unang dalawa ay sumasama sa patinig ng sinindang pantig at ang ikatlo ay napupunta sa kasunod na pantig.Halimbawa: /trans.fer/ (transfer) Kapag ang una sa tatlong magkakasunod na katinig ay M o N ang kasunod sa alinman sa BL, BR, DR, PL, at TR, ang unang katinig (M/N) ay isinasama sa unang patinig at ang sumunod na dalawang katinig ay napupunta sa kasunod na pantig.Halimbawa: /tim.bre/ (timbre)

Kapag may apat na magkakasunod na katinig sa loob ng isang salita, isinasama ang unang dalawang katinig sa sinusundang patinig at isinasama ang huling dalawang katinig sa kasunod na pantig.Halimbawa: /eks.plo.si.bo/ (eksplosibo)

Tuntunin sa Pantig na Inuulit Kapag ang salita ay nagsisimula sa patinig, ang patinig lamang ang inuulit.Halimbawa: /a.ak.yat/Kapag nagsisimula sa kayariang KP ang salita, ang unang pantig lamang ang inuulit.Halimbawa: /la.la.kad/Kapag nagsisimula ang salita sa kambal-katinig o kumpol-katinig(consonang clustera), ang unang katinig at patinig lamang ang inuulit.Halimbawa: /i.pa.pla.no/Ang gamit ng GitlingGinagamit ang gitling sa loob ng salita sa mga sumusunod na pagkakataon:Sa pag-uulit ng salitang-ugat o mahigt sa isang pantig ng salitang ugat Hal. Gabi-gabi buwan-buwan sari-sarili2. Kung sa unlapi ay nagtatapos sa katinig at ang salitang nilalapian ay nagsisimula sa patinig na kapag hidi ginitlingan ay magkakaroon ng ibang kahulugan Hal. Pag-alis tag-init mag-utos3. Kapag may katagang kinaltas sa pagitan ng dalawang salitang pinagsama Hal: dalagang tagabukid-dalagang-bukidhumigit at kumulang humigit kumulangbahay na aliwan bahay-aliwanSubalit kung sa pagsasama ng dalawang salita ay magbago ang kahulugan, hindi na gagamitin ng gitling ang pagitan nito. Hal. Dalagambukid buntunghininga4. Kapag may unlapi ang tanging ngalan ng tao, lugar, brand, o tatak ng isang bagay o kagamitan, sagisag o simbolo. Ang tanging ngalan ay walang pagbabago sa ispeling.Hal. Maka-diyos taga-maynilamag-coronaSa paguulit ng unang pantig ng tanging ngalang may unlapi, ang gitling ay nalilipat sa pagitan ng inuulit na unang pantig ng tanging ngalan ng buong tanging ngalan.Hal. Magja-JapanMagzo-ZonroxMagfo-Ford5. Kapagang panlaping ika- ay inuunlapi sa numero o pamilang.Hal. Ika-7:30 ng umagaIka-20 pahinaIka-12 kabanata6. Kapag hinati ang salitang salita sa dulo ng isang linya.Hal. Patuloy na nililinang at pinalalawak ang pag-gamit ng Filipino.7. Kapag isinulat nang patitik ang mga yunit ng fraction.Hal. Isang-kapat Tatlong-kanim Limat dalawang kalima 5 2/5 8. Kapag pinagkakabit o pinagsasama ang apelyido ng babae at ng kanyang asawa.Hal. Jane Kirba-LartecOlimpia Zorilla-ZunigaAnita Linda-CruzMGA DIAGRAPO1.Diagrapong CH-Panatilihin ang diagrapong ch kapag ang salita ay hiniram sa orihinal na anyo.Hal. Chosuey-palitan ang diagrapong ito ng ch kung ang tunog ay /ts/ sa hiniram na salitaHal. Chinelas tsinelas2. Diagrapong SH-panatilihin ang diagrapong sh kapag ang salita ay hiniram sa orihinal na anyo-Shell-sh-sy kung ang tunog ay /sy/Scholarship iskolarsyip3. Diagrapong ngPanatilihin ang ng para sa tunog na /ng/ sa dahilang mahalagang ambag ito ng palatunugang Filipino. Ang tunog na ito ay maaring nasa inisyal, midyal at final posisyon.Tanghalan

MaramingSalamat Po!!!