Panel – IV Kongres”Nowego Przemysłu” 21czerwca 200 7 r

Maciej JurkowskiPaństwowa Agencja Atomistyki

ul. Krucza 36, 00-522 Warszawa

Energetyka jądrowa, nowoczesne technologie atomowe

Maciej JurkowskiDyrektor Departamentu Bezpieczeństwa

Jądrowego i Radiacyjnego,Państwowa Agencja Atomistyki

Panel – IV Kongres”Nowego Przemysłu”

21czerwca 2007 r.



Elektrownia jądrowa różni się od innych źródeł wytwarzania energii elektrycznej:

• wykorzystuje paliwo jądrowe, które wymaga zabezpieczenia przed wykorzystaniem niezgodnym z przeznaczeniem

• reżim zabezpieczeń przed proliferacją ma zasięg globalny• odpowiedzialność za nieproliferację spoczywa na Rządach

Państw• realizacja odpowiedzialności za zabezpieczenia przed

proliferacją i bezpieczeństwo jądrowe wymaga kontroli Państwa

Musi istnieć organ państwowy – niezależny od wykonujących kontrolowana działalność – wyposażony w odpowiednie uprawnienia, wykwalifikowany i fachowy personel, oraz

odpowiednie środki finansowe i techniczne



Polska jest stroną:

• Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej ...• Konwencji o ochronie fizycznej materiałów jądrowych • Konwencji bezpieczeństwa jądrowego • Konwencji o wczesnym powiadamianiu o awarii jądrowej• Konwencji o pomocy w przypadku awarii jądrowej• Wspólnej konwencji bezpieczeństwa w postępowaniu z

wypalonym paliwem jądrowym i bezpieczeństwa w postępowaniu z odpadami promieniotwórczymi

• Konwencji wiedeńskiej o odpowiedzialności cywilnej za szkody jądrowe

• podstawą prawa krajowego -

ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe



I. ODDZIELENIE FUNKCJI PROMOCYJNYCH OD

NADZORCZYCH

Minister Gospodarki

• wykorzystanie energii atomowej na potrzeby

społeczno – gospodarcze kraju

Prezes PAA

• bezpieczeństwo jądrowe i ochrona

radiologiczna



Ustawa Prawo atomowe z dnia 29 listopada 2000 r. i akty wykonawcze

Zezwolenia w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej

Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna oraz ochrona zdrowia pracowników

Obiekty jądrowe

Materiały jądrowe

Źródła promieniowania jonizującego

Odpady promieniotwórcze i wypalone paliwo jądrowe

Nadzór i kontrola w zakresie przestrzegania warunków bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej

Ocena sytuacji radiacyjnej kraju

Postępowanie w przypadku zdarzeń radiacyjnych

Odpowiedzialność cywilna za szkody jądrowe

Prezes Państwowej Agencji Atomistyki



Ustawa Prawo atomowe oraz akty wykonawcze do niej nie regulują:

• wymagań lokalizacyjnych elektrowni jądrowej,

• wymagań technicznych czy organizacyjnych, jakie powinna spełniać elektrownia jądrowa

Wymaganie te są uregulowane w dokumentach MAEA

Rozważenia wymaga uregulowanie ich w prawie krajowym

Wymaga uregulowania

Uprawnienia do zajmowania stanowisk istotnych dla bjior

w elektrowni jądrowej



REGLAMENTACJA DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZANEJ Z NARAŻENIEM NA PROMIENIOWANIE JONIZUJĄCE

(ZASTRZEŻENIE: omawiamy tu reglamentację jedynie z punktu widzenia bjior)

Zezwolenia (Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki) wymaga:

budowa rozruch próbna eksploatacja stała eksploatacja likwidacja obiektu jądrowego

Opinie w sprawach bj i or Prezesa PAA wymagane są na etapie lokalizacji



Opinie i Zezwolenia wydaje

Prezes PAA

Wniosek o wydanie

zezwolenia lub opinii wraz z wymaganymi dokumentami

składa

• inwestor

• kierownik jednostki eksploatującej



Podjęcie decyzji w przedmiocie wydania opinii lub zezwolenia

Poprzedzone przeglądem

dokumentacji i analizą, czy zostały spełnione wymagane prawem

warunki wykonywania działalności

rozwiązania techniczne i organizacyjne, które w świetle osiągnięć nauki i techniki są niezbędne do tego, aby narażenie osób i skażenie środowiska

było możliwie jak najmniejsze

+ dodatkowo:



Musi istnieć organ państwowy – niezależny od wykonujących kontrolowana działalność – wyposażony w odpowiednie uprawnienia, wykwalifikowany i fachowy personel, oraz

odpowiednie środki finansowe i techniczne

Konieczna decyzja o rozpoczęciu programu energetyki jądrowej w Polsce

Opiniowanie i licencjonowanie (analiza dokumentacji związanej z lokalizacja i budową) nowej EJ wymaga powiększenie obecnego zespołu dozoru jądrowego PAA o 15-20 wysokokwalifikowanych specjalistów



Szkolenie i kwalifikacje inspektorów dozoru jądrowego

Art. 65 ust. 1 Prawa atomowego

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 sierpnia 2002 r. w sprawie inspektorów dozoru jądrowego

Wykształcenie wyższe (fizyka, chemia, kierunki techniczne)

Praktyka stopnia I (9 miesięcy)

Egzamin przed komisją powołaną przez Prezesa PAA

Praktyka stopnia II (12 miesięcy)

Egzamin przed komisją powołaną przez Prezesa PAA

+ pożądany staż przy licencjonowaniu i budowie Elektrowni Jądrowej zagranicą



Elektrownia jądrowa w Olkiluoto (Finlandia)



Harmonogram INPP-3 (wg Min.Energetyki Litwy)Lokalizacja jest już ustalona!

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Law on NNPPPreliminary worksNational InvestorProject Development CompanyTender procedureContract awardDesign and construction licenceConstruction of a NNPPOperation licenseRun-up for operation Electricity production

2007

Main stages:



REAKTORY ENERGETYCZNE W EUROPIE

Na ca. 220 bloków jądrowych pracujacych obecnie w Europie, ponad 170 ma reaktory wodne wrzące (BWR) lub ciśnieniowe (PWR) z obudową bezpieczeństwa na pełne ciśnienie awaryjne lub z dławieniem nadciśnienia (WWER-440-213).



REAKTORY ENERGETYCZNE W EUROPIE

BWR, PWR (WWER440/213, WWER1000)

WWER 440/230

RBMK

GCR,AGR

HWR(CANDU)

FBR



Pomoc MAEA w przygotowaniu do rozpoczęcia programu jądrowego

Warunek spełnienia 19 szczegółowo opisanych kryteriów dla etapów:

1. Podjęcia decyzji rozpoczęcia realizacji programu jądrowego (ze świadomością stanu przygotowania kraju i wieloletnich konsekwencjach tej decyzji)

2. Osiągniecie gotowości do ogłoszenia przetargu na budowę i dostawy dla pierwszej EJ

3. Osiągniecie gotowości wybudowanej EJ do jej włączenia do sieci elektroenergetycznej kraju

Kryteria dotyczą elementów infrastruktury, która jest niezbędna by przedsiewzięcie odniosło sukces w rozsądnym czasie 15-20 lat



Etap decyzji o rozpoczęciu programu jądrowego wymaga m.in.:

1. Podjęcia samooceny stanu wyjściowego (wg 19 kryteriów MAEA) i uruchomienia prac wymagających realizacji w celu spełnienia kryteriów danego etapu.

2. Ustanowienia rządowej organizacji koordynującej przygotowania do realizacji programu jądrowego

Dokument MAEA „Milestones in the Development of a National Power Infrastructure” będzie wydany jako dokument Konferencji Generalnej MAEA we wrześniu 2007.

Jednym z istotnych kryteriów jest m.in. strategia postępowania z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym.



Co oznacza, że przed podjęciem decyzji o uruchomieniu programu energetyki jądrowej w Polsce powinna być

opracowana koncepcja dotycząca:

1) zlokalizowania, zaprojektowania, wybudowania i uruchomienia nowego składowiska odpadów promieniotwórczych nisko- i średnioaktywnych

2) zlokalizowania, zaprojektowania, wybudowania i uruchomienia składowiska w głębokich formacjach geologicznych przewidzianego dla wypalonego paliwa jądrowego, odpadów alfapromieniotwórczych i odpadów wysokoaktywnych

3) stworzenia stabilnego systemu finansowego dla zapewnienia budowy, eksploatacji, a w końcu likwidacji tych składowisk.



PODSUMOWANIE:

Budowa EJ ze względu na zabezpieczenia przed proliferacją i bezpieczeństwo jądrowe wymaga kontroli Państwa – instrumentów prawnych i organizacji

Akty prawne – kompleksowe, zharmonizowane z „Aquis Communautaire” Unii Europejskiej, zgodne z zaleceniami organizacji międzynarodowych

Organizacja – sprawna, mocno osadzona w administracji Państwa

Personel

– wysoko kwalifikowany, wystarczający na bieżące potrzeby;

– niewystarczający w przypadku powrotu do programu jądrowego



PODSUMOWANIE (c.d):

Jak najwcześniejsza decyzja o rozpoczęciu programu jądrowego umożliwiłaby podjecie potrzebnych przygotowań:

Proces podejmowania decyzji obudowie EJ ustalenie lokalizacji powinny być oparte na procedurze prawnej zapewniającej trwałość i niepodważalność podjętych decyzji aż do uruchomienia EJ (przykład Finlandii)

Podjęcie decyzji powinno poprzedzać określenie strategii postępowania z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem

Potrzebna samoocena stanu wyjściowego i utworzenie rządowej organizacji koordynujacej.

Documents

Panel – IV Kongres”Nowego Przemysłu” 21czerwca 200 7 r