P - Ministria e Drejtësisë · Web viewMeqë Aktivitetet 1.3-2.3 dhe 1.4-2.4 janë ngushtë të ndërlidhura me njëra tjetrën dhe duhet të kryhen nga ekipet e njëjta të EASh,

Projekt i financuar nga BE-ja, menaxhuar nga ZBE në Kosovë dhe implementuar nga Konzorciumi i udhëhequr nga GIZ IS

MBËSHTETJE PËR KODIN CIVIL DHE TË DREJTAT PRONËSORE EUROPEAID/133833/C/SER/XK

KONTRATA NR. 2014/344-574__________________________________________________

RAPORTI I 2-TË I PROGRESITPRILL 2015

Faqe 1 nga 25


Titulli i projektit : “Mbështetje për Kodin Civil dhe të drejtat pronësore”

Numri i projektit: EuropeAid/133833/C/SER/XK

Shteti: Kosovë

Kontraktori kryesor: Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH GIZ International ServicesKontakt person: znj. Elena Fernández Frontán, Drejtore e projektitTel.: +377 45 352428 / +381 38 223 138E-mail: [email protected]

Në konzorcium me: KLSC L.L.C dhe B&S Europe

Autoriteti kontraktues: Zyra e Bashkimit Evropian në KosovëRr. Kosova 1, 10000 Prishtinë, Kosovë, Kutia postare 331Kontakt person: Znj. Burbuqe Kelmendi, Menaxhere e detyrës për sundim tëligjitTel: +381 38 5131279E-mail: [email protected]

Përfitues: Ministria e DrejtësisëNdërtesa e Qeverisë nr. II (ish ndërtesa “Rilindja”)Ministria e Drejtësisë, 10000 Prishtinë, KosovëKontakt person: z. Eset Rama, Sekretar i PërgjithshëmTel: +381 38 20018244 / +377 45 302317

E-mail: [email protected]

Periudha Raportuese: Shkurt, Mars dhe Prill 2015

Data e raportit: 30 Prill 2015

Autor i raportit: Dr Victor ChimientiUdhëheqës i ekipit & Ekspert i Ligjit mbi detyrimetTel: +377 45 899144E-mail: [email protected]

Faqe 2 nga 25

mailto:[email protected]





MOHIM I PËRGJEGJËSISË

Ky raport i progresit është përgatitur nga udhëheqësi i ekipit të projektit. Të gjeturat, përfundimet dhe interpretimet e shprehura në këtë dokument janë opinione vetëm të autorëve dhe në asnjë mënyrë nuk duhet të kuptohen si reflektime të politikave ose opinioneve të Zyrës së Bashkimit Evropian në Kosovë.

Faqe 3 nga 25


Faqe 4 nga 25


Tabela e Përmbajtjes

1. Përmbledhja ekzekutive.........................................................................................62. Shkurtesat.............................................................................................................103. Aktivitetet e Përfunduara gjatë Periudhës Raportuese.....................................11

3.1 Komponenta 0 (“Koordinimi i donatorëve dhe strategjia e përgjithshme”), TeR...113.1.1 Prapavija........................................................................................................113.1.2 Aktivitetet dhe Rezultatet...............................................................................12

3.2 Komponenta 1(“E Drejta Pronësore”) dhe 2(“Kodi Civil”), TeR.............................183.2.1 Prapavija........................................................................................................183.2.2 Aktivitetet dhe Rezultatet...............................................................................18

4. Aktivitetet e vazhdueshme...................................................................................225. Të ndryshme..........................................................................................................226. Çështjet e mbetura pezull.....................................................................................237. Supozimet dhe Rreziqet.......................................................................................248. Aktivitetet e Planifikuara për Periudhën e Ardhshme Raportuese...................25

Faqe 5 nga 25


1. Përmbledhja ekzekutive

Projekti “Mbështetje Kodit Civil dhe të Drejtave Pronësore” (më tutje “Projekti”) ka filluar me 1

Korrik 2014. Raporti Fillestar është aprovuar nga Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë (ZBE)

me 28 Gusht 2014 dhe miratuar në mbledhjen e parë të Këshillit Drejtues të Projektit (KDP) me

10 Shtator 2014. Ngjarja e inaugurimit është mbajtur me 8 Tetor 2014. Raporti i Parë i Progresit

është dorëzuar me 31 Janar 2015 dhe miratuar nga KDP me 12 Shkurt 2015. Ky raport i 2-të i

Progresit mbulon periudhën prej 1 Shkurt deri më 30 Prill 2015. Gjatë periudhës raportuese,

Projekti ka ndërmarrë veprimet e mëposhtme apo ka arritur rezultatet e mëposhtme:

I. Komponenta 0, TeR: “Koordinimi i donatorëve dhe strategjia e përgjithshme”

Përpjekjet me qëllim të sigurimit të koordinimit të fuqishëm me projektet tjera,e ne veçanti me

atë të USAID-it Programi për të Drejtat e Pronës (PDP) kanë vazhduar. Kjo përfshin

pjesëmarrjen e ekspertëve nga të dy projektet në aktivitete. Me 2 Mars 2015, Udhëheqësi i

Ekipit të Projektit ka marrë pjesë në Mbledhjen e Akterëve të të Drejtave Pronësore të lehtësuar

nga PDP-ja dhe iu drejtua audiencës së shquar me prezantim rreth Projektit. Qëllimi i takimit

ishte të prezantohej koncepti i Grupit Punues të Sektorit të të Drejtave Pronësore - detyra e të

cilëve është të zhvillojnë një Strategji gjithëpërfshirëse për të reformuar sektorin – për të gjithë

organizatat donatore, si dhe ministritë dhe agjencitë e Qeverisë së Kosovës (QeK). Me 22 Prill

2015, Udhëheqësi i Ekipit të Projektit dhe EK2 i të Drejtës Pronësore morën pjesë në diskutimin

e tryezës së rrumbullakët “Çështjet gjinore, pronësore dhe mundësitë ekonomike në Kosovë”

organizuar nga PDP-ja. Ekspertët e PDP-së kanë qenë gjithashtu të ftuar në Punëtoritë/Tryezat

e rrumbullakëta të organizuara nga Projekti në fushën e të drejtës pronësore dhe trashëgimore,

përkatësisht me 18-19 Shkurt dhe 18 Mars 2015.

Në mënyrë që të fuqizojmë edhe më tej bashkëpunimin mes Projektit dhe PDP-së, është

mbajtur edhe një mbledhje me 29 Prill 2015 në ndërtesën e Ministrisë së Drejtësisë (MD) për të

diskutuar koordinimin mes Projektit dhe PDP-së, përkatësisht në fushën e të drejtës

Faqe 6 nga 25


trashëgimore. Në mbledhje kanë marrë pjesë përfaqësues të MD-së, ZBE-së, USAID-it, PDP-së

dhe Projektit ku është ofruar mundësia të sqarohet se edhe përhapja e forumeve që merren me

çështjet gjinore në trashëgimi dhe procedura mund të ndihmojë në gjenerimin e sinergjive si dhe

mbajtjen e vrullit të reformave, një fragmentim i tepërt i bërjes së politikave dhe hartimit të

legjislacionit duhet të shmanget meqë kjo mund të çojë ne konfuzion dhe përfundimisht të

ç’orientoj punën e Komisionit për hartimin e Kodit Civil, që duhet të shihet si forumi kryesor për

të gjitha problemet në lidhje me trashëgiminë, duke pasur parasysh se ligji i trashëgimisë do të

jetë pjesë integrale e Kodit Civil. Në të njëjtën mbledhje, është pajtuar që për të zgjidhur

problemet e të drejtave trashëgimore të grave në Kosovë, është e nevojshme të kombinohen

masat në të dy nivelet substanciale dhe procedurale, në domenin e legjislacionit substantiv, dhe

jo vetëm për të drejtën trashëgimore por edhe për ligjet tjera gjithashtu. Kjo mund të arrihet

nëse Projekti dhe PDP-ja punojnë së bashku drejtë të njëjtit qëllim. Është pajtuar gjithashtu se

Projekti dhe PDP-ja do të ftohen të marrin pjesë dhe kontribuojnë me inputet e tyre në aktivitetet

e grupit punues të Ministrisë të thirrur për të hartuar koncept dokumentin e të drejtës

trashëgimore. E gjithë kjo do e lehtësoj bashkëpunimin mes të dy projekteve dhe të sigurojë se

të dy projektet e plotësojnë njëri tjetrin sa më shumë që është e mundur.

Gjatë periudhës raportuese, Projekti ka arritur të siguroj bashkëpunim të ngushtë edhe me

projektet tjera gjithashtu, të financuara nga të dy BE-ja dhe USAID-i. Në veçanti, Udhëheqësi i e

Ekipit të Projektit dhe Eksperti Kyç 2 në të Drejtën Pronësore janë takuar me 10 Mars 2015 me

një ekspert i cili punon në Programin e USAID-it “Përmbarimi dhe Legjislacioni Komercial”

(PLK). Ky program është duke hartuar një ligj për pagesat e vonshme dhe rregullore të

ndryshme për Bankën Qendrore të Kosovës (BQK) që kanë ose mund të kenë ndërlidhje me

kodifikimin e Kodit Civil që kërkon koordinim. Përveç kësaj, me 23 Mars 2015 Udhëheqësi i

Ekipit të Projektit është takuar me një ekspert të angazhuar në Projektin e Binjakëzimit

“Përmirësimi i Përafrimit të Ligjeve dhe Koherenca e Kornizës Ligjore” implementuar nga IRZ

dhe menaxhuar nga ZBE në Kosovë. Eksperti ka pas detyrë të vlerësoj kornizën ligjore sa i

përket ndërmjetësimit në Kosovë. Qëllimi i takimit ishte koordinimi me Projektin sa i përket

statutit të kufizimit (si rrjedhojë e “acquis” të BE-së) të aplikuara në ndërmjetësim në rast të

procedurave gjyqësore në pritje. Një koordinim i mëtutjeshëm u mbajt me 5 Maj 2015. Me këtë

rast, Udhëheqësi i Ekipit të Projektit dhe EASh për të drejtën e detyrimeve janë takuar me një

Faqe 7 nga 25


tjetër ekspert të angazhuar në të njëjtin projekt të binjakëzimit për të zhvilluar vlerësimin e

nevojave vis-a-vis amendamentimeve të Ligjit për Noterët. Gjatë mbledhjes, janë diskutuar disa

çështje sa i përket koordinimit të nevojshëm mes hartimit të Kodit të ardhshëm Civil dhe

rishikimi i ardhshëm i Ligjit për Noterët.

II. Komponenta 1, TeR: “Të Drejtat Pronësore” dhe Komponenta 2, TeR: “Kodi Civil”

Implementimi i Aktiviteteve 1.2 dhe 2.2 të TeR (përkatësisht, Aktivitetet C.2 dhe B.2, Raporti

Fillestar) është duke vazhduar, gati në përfundim. Në veçanti, tri ekipet tematike janë aktualisht

në proces të rishikimit të të drejtës civile ekzistuese dhe legjislacionit të të drejtave pronësore.

Nga secili ekip pritet të prodhohet njëvlerësim i përgjithshëm i ndikimit të kornizës ligjore dhe

rregullative në fushën përkatëse të përgjegjësisë. Të tri vlerësimet e ndikimit kanë për qëllim të

ofrojnë një ekzaminim të çështjeve kryesore që prekin legjislacionin ekzistues dhe aplikimin e tij

praktik. Për shkak të kompleksitetit teknik të detyrës dhe gjerësisë së fushës që mbulohet nga

të tri vlerësimet e ndikimit, si dhe rrethanave jashtë kontrollit të Projektit, finalizimi i raporteve të

vlerësimit mund të zgjatet më shumë se sa korniza kohore e paraparë në TeR të aprovuara dhe

mund të kompletohen në Maj 2015. Si pasojë, secili ekip do të prodhojë një vlerësim sa i përket

përputhshmërisë së legjislacionit ekzistues me standardet ligjore të BE-së (Aktivitetet 1.3 dhe

2.3 të TeR; përkatësisht Aktivitetet C.3 dhe B.3, Raport Fillestar). Duke iu falënderuar këtyre

aktiviteteve, Projekti do të ketë mundësi të këshillojë MD-në në përmirësimet teknike dhe

përafrimin e legjislacionit ekzistues në fushën e Kodit Civil dhe të drejtave pronësore.

Si pjesë e Aktiviteteve 1.2 dhe 2.2 të TeR të referuara më lartë, secili nga tri ekipet tematike ka

organizuar një apo më shumë Punëtori/Tryeza të rrumbullakëta mes Shkurtit dhe Marsit 2015,

me qëllim të sigurimit të shkëmbimit të informatave dhe konsultimeve me akterët vendor dhe

akterët ligjor të përfshirë së secilën prej fushave relevante të ligjit që mbulohen me Kod Civil, në

veçanti të drejtën pronësore, të drejtën e detyrimeve, të drejtën familjare dhe trashëgimore. Në

pajtim me TeR të Projektit, qëllimi i këtyre ngjarjeve ishte mbledhja e informatave dhe

opinioneve relevante për vlerësim të legjislacionit ekzistues në sektorit e Kodit Civil dhe të

drejtave pronësore. Për të gjitha ngjarjet e ofruara nga Projekti, përshtypjet e marra nga

Faqe 8 nga 25


audiencat ishin gjithmonë shumë pozitive. Të gjeturat e Punëtorisë/Tryezave të rrumbullakëta

janë përfshirë në Raportet e Vlerësimit të Ndikimit si të duhura.

Një rezultat tjetër i madhë i arritur gjatë Periudhës Raportuese ishte se me 11 Mars 2015, ashtu

siç është paraparë në TeR, është themeluar Komisioni për hartimin e Kodit Civil për Kosovë

(“Komisioni”) me vendim të QK. Disa nga EASh të angazhuar në Projekt, veçse janë emëruar si

anëtarë të Komisionit tanimë. Ekspertët ndërkombëtarë janë gjithashtu të mirëseardhur të

marrin pjesë. Me 30 Mars 2015, Udhëheqësi i Ekipit të Projektit ka marrë pjesë si folës në

mbledhjen inauguruese të Komisionit. Mbledhja është udhëhequr nga Ministri i Drejtësisë, Z.

Hajredin Kuçi. Ndër folësit e mirënjohur, ishin edhe BESR/Udhëheqësi i Zyrës së BE-së në

Kosovë, Z. Samuel Žbogar.

Gjatë periudhës së ardhshme Raportuese, Projekti do të fokusohet në kompletimin e

implementimit të Aktiviteteve 1.3 dhe 2.3 (përkatësisht, Aktivitetet C.3 dhe B.3, Raporti Fillestar)

qëllimi i të cilave është punimi i vlerësimit i legjislacionit ekzistues në dritë të standardeve ligjore

të BE-së, si dhe Aktiviteteve 1.4 dhe 2.4 (përkatësisht, Aktivitetet C.4 dhe B.4, Raporti fillestar)

qëllimi i të cilave është të ofrojnë rekomandime për MD-në në përmirësimin dhe harmonizimin e

Kodit Civil dhe të drejtave pronësore.

Faqe 9 nga 25


2. Shkurtesat

BE Bashkimi Evropian

BQK Banka Qendrore e Kosovës

EASh Ekspert Afat Shkurtër

GIZ Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit GmbH

GIZ IS Shërbimet Ndërkombëtare të GIZ

GPS Grupi Punues i Sektorit të të Drejtave Pronësore

KEDNj Konventa Evropiane për të Drejtat e Njeriut

KDP Këshilli Drejtues i Projektit

MD Ministria e Drejtësisë

MM Memorandum i Mirëkuptimit

MSA Marrëveshja e Stabilizim Asocimit

OJQ Organizatat Jo-Qeveritare

OShC Organizatat e Shoqërisë Civile

PLK Programi i USAID-it për Përmbarim dhe Legjislacion Komercial

PDP Programi i USAID-it për të Drejtat Pronësore

QeK Qeveria e Kosovës

Strategjia Strategjia Kombëtare për të Drejtat Pronësore

TeR Termat e Referencës

UA Urdhër Administrativ i ZBE-së

USAID Agjencia e Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar

ZBE Zyra e BE-së në Kosovë

Faqe 10 nga 25


3. Aktivitetet e Përfunduara gjatë Periudhës Raportuese

3.1 Komponenta 0 (“Koordinimi i donatorëve dhe strategjia e përgjithshme”), TeR

3.1.1 Prapavija

Qëllimi i kësaj komponente është sigurimi se projekti vepron nën kornizën e përbashkët të

koordinimit me donatorët tjerë në mënyrë që të shmanget mbingarkesa dhe mospërputhja e

legjislacionit të ri të prodhuar.

Nën këtë komponentë, TeR të Projektit përcaktojnë Aktivitetin e mëposhtëm:

Aktiviteti 0.1: Përcaktimi i mekanizmit të fuqishëm të koordinimit me donatorët tjerë ndërkombëtarë për të shmangur mospërputhjet dhe mbingarkesat në çështjet e fushës së të drejtës pronësore dhe kodit civil.

TeR kërkojnë që Projekti të koordinoj ngushtë me të gjithë donatorët relevant dhe partnerët e

tyre implementues e në veçanti me PDP (shih p.sh. faqe 18, TeR). Qëllimi i përgjithshëm i PDP-

së është të përmirësojë regjimin e të drejtave pronësore në Kosovë, të fuqizojë sundimin e ligjit

dhe të rrit rritjen ekonomike dhe investimet. Rrjedhimisht, ngarkesat dhe konfliktet potenciale

mes PDP-së dhe Projektit ekzistojnë, veçanërisht sa i përket komponentës së të drejtës

pronësore (por edhe komponentës së Kodit Civil, me referencë të veçantë të drejtën

trashëgimore) të Projektit, veçanërisht në shikim të Objektivave të mëposhtme të PDP-së:

Objektiva 1: Koordinimi më i mirë dhe prioritetet e politikave : Në këtë drejtim, PDP-së pritet të

ekzaminoj kualitetin e legjislacionit dhe identifikoj fushat që kanë nevojë për

rishikim, fuqizim dhe/apo harmonizim. Sidoqoftë, ashtu siç specifikohet në termat e

referencës së tyre, PDP-ja duhet të identifikoj hapësirat dhe mospërputhjet në

legjislacionin e të drejtës pronësore duke u fokusuar në ato ligje që janë kritike për

implementim të programit, p.shtë drejtat e grave dhe komunitetit të minoriteteve.

Faqe 11 nga 25


Objektiva 3: Rritja e të drejtave të grave për të përdorur pronën në praktikë. PDP-ja është e

përkushtuar në përmirësimin e ligjeve që kanë të bëjnë me pronësinë e grave dhe

të drejtave trashëgimore.

3.1.2 Aktivitetet dhe Rezultatet

Aktiviteti 0.1: Përcaktimi i mekanizmit të fuqishëm të koordinimit me donatorët tjerë ndërkombëtarë për të shmangur mospërputhshmëritë dhe mbingarkesat në çështjet e të dy fushave, atë të të drejtës pronësore dhe kodit civil.

3.1.2.1 Koordinimi me Programin e të Drejtave Pronësore të USAID-it

A) Të drejtat pronësore

Përderisa është pajtuar për një kornizë fillestare për bashkëpunim dhe koordinim me PDP-në

mes udhëheqësve të projekteve në fund të Gushtit 2014, pas negociatave të gjata dhe

komplekse, një Memorandum i Mirëkuptimit (MM) gjithëpërfshirës është aprovuar mes ZBE-së

dhe USAID-it dhe më pas nënshkruar nga të dy kontraktorët ashtu siç u prezantua nga

udhëheqësi i ekipit me 11 Dhjetor 2014.

MM-ja përcakton aranzhimet specifike për bashkëpunim dhe koordinim mes dy projekteve në

implementim të aktiviteteve të veçanta të projekteve, me theks të veçantë në asistimin e QK dhe

MD në veçanti, në zhvillimin e Strategjisë Kombëtare në të Drejtat Pronësore (“Strategjia”).

Bazuar në Seksionin 3.3.1 të MM-së, PDP-ja do të jetë përgjegjëse për koordinimin e

përgjithshëm të donatorëve, ministrive përkatëse dhe agjencive të QeK në sektorin e të drejtave

pronësore dhe do të siguroj pjesëmarrje të plotë të Projektit në të gjitha aktivitetet e planifikuara

dhe implementuara në fushën e koordinimit të donatorëve. Krahas kësaj prapavije, PDP-ja

është duke asistuar MD-në në themelimin e Grupit Punues të Sektorit të të Drejtave Pronësore

(GPS), detyra e të cilit do të jetë zhvillimi i Strategjisë gjithëpërfshirëse për reformim të sektorit.

Projekti është konsultuar gjithashtu edhe në procesin e themelimit të GPS: që nga Shkurti,

Faqe 12 nga 25


Eksperti Kyç2 (Ekspert në të Drejtën Pronësore) është takuar në baza të rregullta me

Specialistin për Zhvillim të PDP-së, Z. Xhevat Azemi, për të diskutuar konceptin e GPS-së.

Në linjat e koordinimit dhe bashkëpunimit mes dy projekteve, Udhëheqësit e Ekipeve të

Projekteve dhe Drejtori i Programit i PDP-së kanë pasur disa takime (4 dhe 24 Shkurt) për të

diskutuar rreth lehtësimit të Mbledhjes së Akterëve të të Drejtës Pronësore (“Mbledhja”), qëllimi i

së cilës është prezantimi i konceptit të GPS-së tek të gjithë organizatat donatore, si dhe

ministrive përkatëse dhe agjencive të QK-së. PDP-ja ka lehtësuar Mbledhjen me 2 Mars 2015.

Drejtori i Misionit të USAID-it, Z. James Hope, dhe Ministri i Drejtësisë, Prof. Hajredin Kuçi,

deklaruan mbështetjen e tyre për sektorin e të drejtës pronësore para pjesëmarrësve si dhe

theksuan koordinimin mes Ministrisë së Drejtësisë, PDP-së dhe Projektit për të themeluar GPS-

në që do zhvilloj Strategjinë gjithëpërfshirëse. Udhëheqësi i Ekipit të Projektit ka marrë pjesë në

ngjarje si folës dhe i’u adresua audiencës së mirënjohur me prezantim për Projektin. Ngjarja u

ndjek nga të gjitha organizatat donatore, ministritë përkatëse dhe agjencitë e Qeverisë së

Kosovës, dhe ishte gjerësisht e mbuluar nga mediat e shtypura, elektronike dhe TV.

Asnjë mbledhje tjetër për GPS-në nuk është mbajtur që atëherë. PDP-ja është aktualisht në

proces të përgatitjes së listës së gjerë të çështjeve të Strategjia duhet të adresojë në konsultim

me të gjithë akterët.

Me 22 Prill 2015, Udhëheqësi i Ekipit të Projektit dhe EK2 i të Drejtës Pronësore kanë marrë

pjesë në diskutimin e tryezës së rrumbullakët “çështjet gjinore, pronësore dhe mundësitë

ekonomike në Kosovë” moderuar nga Ushtrues Drejtor i Programit Z.Jack Keefe,dhe udhëhequr

nga Ministri i Drejtësisë, Prof. Hajredin Kuçi.

B) E Drejta Trashëgimore

Ka fokus në rritje të autoriteteve lokale dhe komunitetit ndërkombëtar në çështjet e ndërlidhura

të barazisë në të drejtën trashëgimore dhe procedurat. Kjo është shumë e rëndësishme meqë si

vizion i ndarë mund të ndihmojë gjenerimin e sinergjive dhe të mbajë vrullin e reformës.

Faqe 13 nga 25


Raporti i Progresit i Komisionit Evropian (2014) thekson se “qasja praktike e grave në

trashëgimi të pronës mbetet sfidë, edhe pse ligji e ofron atë” dhe shton se “E drejta pronësore

ka nevojë të fuqizohet, përfshirë qasjen e gruas në trashëgiminë e pronës”. Për arsye të tilla,

Projekti është plotësisht i përkushtuar të kontribuojë në zgjidhjen e këtij problemi dhe pret të

ndihmojë në identifikimin e mënyrave të duhura për trajtim të saj e që janë në pajtim me

Kushtetutën dhe Ligjet e Kosovës, angazhimet nën të drejtën ndërkombëtare si dhe standardet

ligjore të BE-së dhe praktikat më të mira Evropiane.

Si rezultat i vëmendjes së rritur në Kosovë përkushtuar të drejtës trashëgimore të gruas, numri i

forumeve që merren më të drejtën trashëgimore është rritur dukshëm nga më herët. Përveç

Ekipit të Projektit për të drejtën familjare dhe trashëgimore, që ka filluar punën në Shtator 201

dhe pritet të mbështes punën e Komisionit qeveritar në hartimin e Kodit Civil, MD-ja me 25 Mars

2015 ka themeluar grupin punues për të hartuar koncept dokumentin për çështjet trashëgimore,

fokusuar në problemet me të cilat ballafaqohen gratë në Kosovë. Në Prill, PDP-ja ka ofruar

gjithashtu themelimin e Task Forcës së çështjeve gjinore dhe pronësore që do të mund të

koordinonte inputet nga grupe të ndryshme të akterëve për të dy ekipet, atë të Projektit për të

drejtën familjare dhe trashëgimore që mbështet Komisionin Qeveritar për hartimin e Kodit Civil

dhe grupin punues të Ministrisë për të drejtën trashëgimore.

Sidoqoftë, fragmentimet e panevojshme të bërjes së politikave dhe hartimit të kornizës ligjore

duhet të shmangen meqë mund të qojnë në konfuzion dhe eventualisht tëçorientojnë punën e

Komisionit qeveritar për hartimin e Kodit Civil, që duhet të shihet si forum “natyral” për

diskutimin e të gjitha problemeve që kanë lidhje më trashëgiminë, marrë parasysh faktin që e

drejta trashëgimore do të jetë pjesë integrale e Kodit Civil. Diskriminimi në baza gjinore paraqet

vetëm njëçështje – shumë të rëndësishme – të të drejtës trashëgimore.

Dhënë “qendrën e vëmendjes” Komisionit të Kodit Civil, është e këshillueshme që të gjitha

hulumtimet e çështjeve trashëgimore të prodhuara jashtë kornizës institucionale të Komisionit të

Kodit Civil të jenë në dispozicion të nëngrupit të të drejtës trashëgimore dhe familjare, që do të

themelohet në Maj, e që duhet të mbetet autoriteti i hartimit final të fushës (substanciale) të të

drejtës trashëgimore. Për çështjet e natyrës procedurale, administrative apo të juridiksionit, MD-

Faqe 14 nga 25


ja mund të dëshiroj të vendos për mënyrën më të mirë së bashku me të gjithë donatorët dhe

akterët relevantë. Sidoqoftë, Komisioni i Kodit Civil dhe nëngrupet e tij duhet të mbesin forumi

udhëheqës i bërjes së politikave dhe hartimit legjislativ sa i përket pjesëve substanciale të

kodifikimit të Kodit Civil.

Me datën 29 Prill 2015, është mbajtur një mbledhje në ndërtesën e MD-së për të diskutuar

çështjet e koordinimit mes Projektit dhe PDP-së. Në mbledhje kanë marrë pjesë përfaqësuesit e

MD-së, ZBE-së, USAID-it, PDP-së dhe Projektit. Në kontekst të kësaj mbledhjeje, Projekti

theksoj se problemi i të drejtave trashëgimore të grave në Kosovë është shumëdimensional dhe

mund të përfshijë rishikimin substantiv si dhe atë të rregullave procedurale. Brenda sferës së të

drejtës substanciale, heqja dore nga e drejta trashëgimore e grave nuk duhet të konsiderohet si

mundësia e vetme e mundshme, por duhet të bëhet vlerësimi i ndikimit për të identifikuar qasjen

më të mirë pas vlerësimit të përfitimeve dhe kostove të opsioneve të disponueshme. Për më

shumë, zgjidhja e kësaj çështje shkon shumë më shumë përtej amendamentimit të rregullave të

refuzimit të trashëgimisë dhe kërkon amendamentim edhe të ligjeve tjera p.sh të drejtës së

detyrimeve (meqë sigurisht kontratat mund të përdoren për të anashkaluar rregullat e

trashëgimisë). Boshllëqet e konsiderueshme mund të observohen me referencë në rregullat

qeverisëse të sistemit të regjistrimit të statusit civil. Për të zgjidhur problemin në fjalë, është i

nevojshëm kombinimi i masave në nivel substancial dhe procedural si dhe në domenin e të

drejtës substanciale, në më shumë se një ligj, e që mund të arrihet nëse Projekti dhe PDP-ja

punojnë së bashku ngushtë drejtë të njëjtit qëllim. Me fjalë të tjera, të dy projektet duhet t’a

“plotësojnë” njëra tjetrën mesë kjo është mënyra për të arritur rezultate të shquara dhe të

qëndrueshme.

Në kontekst të të njejtës mbledhje, është vendosur gjithashtu që të dy, Projekti dhe PDP-ja do

të jenë të ftuara të marrin pjesë dhe kontribuojnë me inputet e tyre në aktivitetet e grupit punues

të Ministrisë të themeluar me 25 Mars 2015 për të hartuar koncept dokumentin në të drejtën

trashëgimore me theks të veçantë në heqjen dorë të grave nga e drejta trashëgimore. Të dy

projektit do të jenë gjithashtu të përfshira edhe në punën e grupit punues ministror në tokën

ndërtuese.

Faqe 15 nga 25


Përveç kësaj, PDP-ja mirëpriti propozimin e Projektit për të themeluar nën-grupin e të drejtës

familjare dhe trashëgimore një “grup të fokusuar në barazi” të përbërë nga ekspert të QK-së,

PDP-së, Projektit, OJQ-ve/OShC-ve që duhet te merret me të gjitha problemet e trashëgimisë

në Kosovë të bazuara në çështje gjinore, nga të dy këndvështrimet, atë substancial dhe

procedural (pasi këto dy dimensione janë të gërshetuara ngushtë). Në anën tjetër, ideja e PDP-

së për të formuar Task Forcën për çështje gjinore dhe pronë u braktis përfundimisht.

Përfundimisht u pajtua që të gjitha palët relevante do të takohen periodikisht (të Mërkurën e

parë të secilit muaj) për të siguruar një rrjedhë adekuate të informacionit në të dy drejtimet dhe

çështjet e adresuara.

3.1.2.2 Koordinimi me projektet tjera të financuara nga donatorët

Me 10 Mars 2015, Udhëheqësi i Ekipit të Projektit dhe Eksperti Kyç 2 i të Drejtës Pronësore

kanë takuar Z. Ardi Shita, Këshilltar i Lartë Ligjor në Programin e USAID “Përmbarimi dhe

Legjislacioni Komercial” (PLK). PLK-ja është në proces të hartimit të ligjit në pagesat e vonuara

dhe rregulloret e ndryshme për Bankën Qendrore të Kosovës (BQK), që kanë apo mund të kenë

ndikim në të drejtën e detyrimeve dhe në përgjithësi në Kodin Civil. Gjatë mbledhjes është

pajtuar që PLK-ja do të ndajë me Projektin draft ligjin në pagesat e vonuara (për t’u finalizuar në

Mars) dhe draft rregulloret e BQK-së (për t’u finalizuar në mes të 2015). Projekti pret të merr

draft ligjin sa më parë që është e mundur. Në kohën e këtij raporti, me Projekt nuk janë ndarë

ende as draft ligji apo dokumente tjera të shkruara. Është e paqartë nëse draft ligji në pagesat e

vonuara është finalizuar apo jo.

Me 23 Mars 2015, Udhëheqësi i Ekipit të Projektit u takuar me një EASh të angazhuar nga

Projekti i Binjakëzimit “Përmirësimi i përafrimit të ligjeve dhe koherenca e kornizës ligjore”

implementuar nga IRZ dhe menaxhuar nga ZBE-së në Kosovë. Detyra e ekspertit është të

vlerësojë kornizën ligjore rreth ndërmjetësimit në Kosovë (përfshirë përputhshmërinë me

standardet ligjore të BE-së). Qëllimi i takimit ishte koordinimi me Projektin sa i përket statutit të

kufizimeve (që derivojnë nga acquis të BE-së) të aplikuara në ndërmjetësim në rastet e

procedurave gjyqësore në pritje, si dhe të përcaktohet nëse amendamentimet e propozuara në

Faqe 16 nga 25


ligjin ekzistues të ndërmjetësimit duhet të adresojnë drejtpërdrejtë një çështje të tillë, apo nëse

do të jetë më e preferueshme që Kodi Civil të merret me to në shkallë më të vonshme. Pas

diskutimeve të thella, u pajtua që duke marrë parasysh rrethanat – veçanërisht faktin se Kodi

Civil nuk do të jetë i gatshëm para një apo dy viteve – opsioni më i mirë do të jetë

amendamentimi i ligjit ekzistues të ndërmjetësimit në pajtim me acquis të BE-së, dhe më pas

(gjatë hartimit të Kodit Civil) mundësisht të konsiderohet inkorporimi i ndryshimeve relevante në

Kodin Civil nën të drejtën e detyrimeve.

Me 5 Maj 2015, Udhëheqësi i Ekipit të Projektit ka takuar një tjetër EASh të angazhuar nga

Projekti i BE-së i Binjakëzimit i përmendur më lartë. Përderisa qëllimi i misionit të ekspertit ishte

të bëjë një vlerësim të nevojave vis-a-vis amendamentimeve të Ligjit për Noterët, mbledhja

shërbej si mundësi për të diskutuar rreth koordinimit të mundshëm me kodifikimin e Kodit Civil.

Mes tjerash, u theksua se Ligji për Noterët duhet të përdor terminologji të transportuar lehtë në

Kodin Civil. U përmend gjithashtu se ky ligj rregullon situatat ku noterizimi i kontratës është i

detyrueshëm. Sidoqoftë, ligjet tjera speciale si ligji për detyrimet apo ligjet për pronën mund të

përmbajnë gjithashtu rregulla sa i përket noterizimit të kontratave. Në disa raste, ky fragmentim

dhe mbingarkesat pasuese rrisin mospërputhjet. Për shembull, Ligji për Noterët kërkon

noterizimin e kontratave mbi paluajtshmërinë – në pajtim me Ligjin për Pronën dhe të drejtat

tjera pronësore – përderisa Ligji për Marrëdhëniet e Detyrimeve thotë se këto kontrata duhet të

jenë vetëm më shkrim. Kështu, u sugjerua që Ligji për Noterët duhet të definoj format e

ndryshme të noterizimit dhe detyrat e noterëve publik. Se cilat kontrata duhet të noterizohen

dhe nëçfarë forme, duhet të rregullohen në kontekst të ligjit i cili rregullon këto kontrata në

substancë, kështu në pjesën e Kodit Civil që kodifikon ligjin relevant (detyrimet, pronën,

familjen, trashëgiminë, etj). Meqë Ligji për Noterët mund të nënshtrojë amendamentimin para se

të kodifikohet Kodi Civil, rishikimi i ligjit të tillë me qëllim që të vijë në pajtim me Kodin Civil duhet

të shtyhet pas hartimit të Kodit Civil – në të kundërtën do të krijohet vakum ligjor për format e

caktuara të kontratave – kështu ndryshimet e nevojshme mund të bëhen në fazë më të

hershme.

Faqe 17 nga 25


3.2 Komponenta 1(“E Drejta Pronësore”) dhe 2(“Kodi Civil”), TeR

3.2.1 Prapavija

Nga këndvështrimi substantiv, implementimi i projektit është i organizuar nën dy komponentë

tematike – Komponenti 1 (e drejta pronësore) dhe 2 (kodi civil). Përmes Raportit Fillestarë këto

komponentë janë ri-numëruar, përkatësisht si Komponenta C dhe B. Qëllimi i Komponentës 1

është të ndihmojë MD-në në reformimin e të drejtës pronësore në pajtim me acquis të BE-së,

standardet e KEDNJ-së dhe praktikat më të mira ndërkombëtare (praktikat më të mira

Evropiane). Komponenta 1 nuk ka të bëjë vetëm me të drejtën pronësore private si pjesë e

Kodit Civil por është e zgjeruar në përfshirjen e legjislacionit që ka të bëjë me pronën, si për

shembull ligjet e pronës shoqërore dhe publike.

Gjatë periudhës raportuese, projekti ka vazhduar implementimin e Aktiviteteve të mëposhtme:

Aktiviteti 1.2:Ndërmarrja e vlerësimit të ndikimit të legjislacionit ekzistues në të drejtën pronësore. Aktiviteti 2.2: Ndërmarrja e vlerësimit të ndikimit e legjislacionit ekzistues në fushat e ndërlidhura me

kodin civil.

3.2.2 Aktivitetet dhe Rezultatet

Aktiviteti 1.2: Ndërmarrja e vlerësimit të ndikimit të legjislacionit ekzistues në të drejtën pronësore.

Dhe

Aktiviteti 2.2: Ndërmarrja e vlerësimit të ndikimit të legjislacionit ekzistues në fushën e kodit civil.

Që nga Tetori 2014, Projekti ka aktivizuar në të njëjtën kohë tri ekipe në fushë (të përbërë nga

ekspert senior dhe të rinjë dhe të mbështetur nga ekspertët kyç): dy ekipe për komponentën e

Kodit Civil – ekipi i të drejtës familjare dhe trashëgimore (që mbulon edhe ligjin për persona)

Faqe 18 nga 25


dhe ekipi i të drejtës detyrimore – plus një ekip plotësues për komponentën e të drejtës

pronësore.

Në Dhjetor 2014, të tri ekipet tematike kanë kompletuar Aktivitetit 1.1. dhe 2.1 të TeR

(përkatësisht Aktivitetet C.1 dhe B.1, Raporti Fillestar). Në veçanti të gjitha ligjet relevante dhe

rastet udhëheqëse ligjore të fushës së Kodit Civil dhe të drejtës pronësore janë mbledhur dhe

kataloguar. Përveç kësaj, edhe pse nuk është kërkuar me TeR të projektit, të tri ekipet kanë

hartuar analizat “fillestare” të çështjeve ligjore që ndikojnë ligjet e fushave të caktuara, në

përgatitje të aktiviteteve të projektit.

Siç parashihet me Aktivitetet 1.2 dhe 2.2 TeR (përkatësisht, Aktivitetet C.2 dhe B.2, Raporti

Fillestar), të tri grupet tematike janë aktualisht në proces të shqyrtimit të të drejtës ekzistuese

civile dhe legjislacionit të të drejtës pronësore, në kuptim të rishikimit në zyrë si dhe përmes

konsultimeve publike. Në veçanti, pritet që secili ekip të prodhojë një vlerësim të përgjithshëm të

ndikimit të të tri kornizave ligjore e rregullative në perspektivën e fushës së përgjegjësisë. Këto

vlerësime kanë për qëllim të ofrojnë ekzaminim të çështjeve kryesore që ndikojnë legjislacionin

ekzistues dhe aplikimin e tij praktik (përfshirë mospërputhjet e brendshme dhe të jashtme,

zbrazëtirat, dispozitat e paqarta apo të mangëta, çështjet terminologjike, etj). Qëllimi

përfundimtar është t’i ofrohet MD-së këshillë në përmirësimin teknik të legjislacionit ekzistues në

fushat e Kodit Civil dhe të drejtës pronësore.

EASh-të e propozuar për implementimin e aktiviteteve të përmendura më lartë janë pranuar nga

ZBE-ja me 8 Dhjetor 2014. Kërkesa për aprovim të tri ekspertëve të rinj shtesë është aprovuar

nga ZBE-ja me 28 Janar 2015. Angazhimi i EASh shtesë pati për qëllim fuqizimin e

mëtutjeshëm të ekipeve ekzistuese të ekspertëve. Qëllimi ka qenë edhe në plotësimin dhe

theksimin e pronësisë lokale në Projekt përmes rekrutimit të ekspertëve që kanë besimin e MD-

së si ekspert të fushave përkatëse.

Fatkeqësisht, një nga EASh të rijë që është aprovuar nga ZBE-ja në Janar, Z. Robert

Muharremi ka hequr dorë me 9 shkurt për arsye mospajtimi, për shkak të emërimit si Këshilltar i

Ministrit të Punëve të Jashtme, pa filluar punën në projekt. Prof. Nerxhivane Dauti u aprovua si

Faqe 19 nga 25


zëvendësim me 7 Prill 2015.

Përkundër kompleksitetit teknik të detyrës dhe gjerësisë së fushës së mbulimit nga të tre

vlerësimet e ndikimit, finalizimi i raporteve është në përfundim e sipër dhe do të bëhet finalizimi i

tyre do të bëhet së shpejti. Për këtë arsye, nuk ka qenë e mundur të bashkëngjiten të tri raportet

në këtë raport tremujor të progresit. Çështja se aktivitetet vazhduese nuk do të jenë të

kompletuara në fund të periudhës raportuese (Shkurt, Mars dhe Prill 2015) u ngrit edhe në

mbledhjen e fundit tëKDP-së (shih procesverbalin e mbledhjes së 12 Shkurtit 2015). Në atë

ngjarje u sugjerua dhe pajtua se në Maj do të do mbahet mbledhje e shkurtër e KDP-së. Me pas

në fund të Gushtit apo Shtatorit mbledhja e tretë e KDP-së do të konsideroj Raportin e Progresit

që do të përfshijë aktivitetet e kompletuara dhe rezultatet deri në fund të Korrikut 2015.

Si pjesë e Aktiviteteve 1.2 dhe 2.2 TeR, të tri ekipet tematike kanë organizuar një apo më

shumë Punëtori/Tryeza të rrumbullakëta me qëllim të shkëmbimit të informatave dhe konsultave

me akterët vendor dhe ligjor të përfshirë në fushat e ligjit të mbuluara me Kod Civil, të drejtën

pronësore, të drejtën e obligimeve, familjare dhe trashëgimore. Në pajtim me TeR të projektit,

qëllimi i këtyre ngjarjeve ishte mbledhja e informatave dhe opinioneve relevante të vlerësimit të

legjislacionit ekzistues në sektorët e Kodit Civil dhe të drejtave pronësore.

Punëtoria/Tryeza e rrumbullakët dy ditore për të drejtën pronësore u mbajtë në dy ditë të

njëpasnjëshme, përkatësisht 18 dhe 19 Shkurt 2015 ne Hotel Sirius në Prishtinë. Pjesëmarrësit

janë zgjedhur në atë mënyrë që të arrihet një balancim mes praktikuesve, përfshirë

përfaqësuesit e Odës së Avokatëve, gjyqtarëve, noterëve dhe të tjerë si dhe anëtarë nga

akademia. Ngjarjet janë fokusuar në çështjet kryesore që ndikojnë në ligjet e ndërlidhura me

pronën (prona private, shoqërore dhe publike) dhe aplikimi i tyre praktik. Ministri i Drejtësisë,

Prof. Hajredin Kuçi, përfaqësuesi i përfituesit kryesor të projektit ishte i ftuar në hapjen e të dy

ngjarjeve, por për shkak të presionit të punës të Ministrit, për të hapur ngjarjen e parë u delegua

z. Eset Rama, Sekretari i Përgjithshëm i MD-së. Z. Baki Gimolli, Udhëheqësi i Departamentit

Ligjor të MD-së u delegua të hapë ngjarjen e dytë. Prof. Tomislav Boric dhe Prof. Iset Morina të

dy EASh të rekrutuar nga Projekti për Aktivitetin 1.2, dhanë fjalim që ofrojë bazë të mirë për

Faqe 20 nga 25


diskutime. Pjesëmarrësit kontribuan pozitivisht në diskutim gjatë të dy ditëve. Vërehej se

pjesëmarrja ishte e limituar nga praktikuesit, veçanërisht në ditën e dytë. Në përgjithësi, ishin 50

pjesëmarrës në ngjarjen dy ditore të të drejtës pronësore.

Punëtoria/Tryeza e rrumbullakët e të drejtës së detyrimeve u organizua si ngjarje një ditore me

26 Shkurt 2015 në Hotel Sirius në Prishtinë. Pjesëmarrësit përfshinin përfaqësues të MD-së,

ministrive tjera dhe agjencive qeveritare, praktikues ligjor (gjyqtar, avokat, noter), akademive,

bankave, projekteve tjera (UNDP, USAID), OJQ-ve dhe OShC-ve. Ngjarja u fokusua në çështjet

kryesore që ndikojnë të drejtën e detyrimeve dhe aplikimin e saj praktik. Folësit kryesor ishin

Prof. Helmut Ruessmann, Gjykatësi Marko Brush, Prof. Iset Morina dhe Noteri Sefadin Blakaj,

të gjithë të rekrutuar nga Projekti si EASh për Aktivitetin 2.2. Punëtoria/Tryeza e rrumbullakët u

hap nga Sekretari i Përgjithshëm i MD-së, Z. Eset Rama. Eventi pati pjesëmarrje të mirë dhë u

mirëprit nga përfaqësuesit nga i gjithë komuniteti lokal. Në përgjithësi, 49 pjesëmarrës morën

pjesë në Punëtorinë/Tryezën e rrumbullakët të të drejtës së detyrimeve.

Punëtoria/Tryeza e rrumbullakët në të drejtën familjare dhe trashëgimore u organizua si ngjarje

një ditore, me 18 Mars 2015 në Hotel Sirius në Prishtinë. Pjesëmarrësit përfshinin përfaqësues

nga Projekti, MD-ja, Agjencia për Barazi Gjinore/Zyra e Kryeministrit, Zyra e Qeverisjes së

Mirë/Zyra e Kryeministrit, Ministria e Punëve të Brendshme, praktikues ligjor (gjyqtar, avokat,

noter), akademia, ZBE-ja, EULEX-i, projekt tjera (USAID, PLK, etj) OJQ dhe OShC. Ngjarja u

fokusuar nëçështjet kryesorë që ndikojnë në të drejtën familjare dhe trashëgimore dhe aplikimin

e saj praktik. Folësit kryesor përfshinin Prof. Bea Verschraegen, Prof. Arta Mandro dhe Dr.

Bedri Bahtiri, të gjithë të rekrutuar nga Projekti si EASh për Aktivitetin 2.2. Punëtoria/Tryeza e

rrumbullakët u hap (në emër të Ministrit të Drejtësisë) nga Udhëheqësi për Integrim Evropian

dhe Koordinim të Politikave, Z. Lulzim Beqiri. Ngjarja ofroj një forum të nevojshëm për

shkëmbim të opinioneve dhe shikimeve. Në përgjithësi, 36 pjesëmarrës morën pjesë në

Punëtori/Tryezë të rrumbullakët.

Për të gjitha ngjarjet e organizuara nga Projekti, përgjigjet e marra nga audienca ishin gjithmonë

shumë pozitive. Të gjeturat e Punëtorive/Tryezave të rrumbullakëta janë përfshirë në Raportet e

Vlerësimit si të duhura.

Faqe 21 nga 25


4. Aktivitetet e vazhdueshme

Gjatë Periudhës Raportuese, Projekti ka filluar implementimin e Aktiviteteve të mëposhtme:

Aktiviteti 1.3: Ndërmarrja e vlerësimit ligjor në dritë të standardeve ligjore Evropiane dhe praktika më e mirë për të identifikuar mospërputhjet dhe zbrazëtirat (pronësia);

Aktiviteti 2.3: Ndërmarrja e vlerësimit ligjor në dritë të standardeve ligjore Evropiane dhe praktika më e mirë për të identifikuar mospërputhjet dhe zbrazëtirat (kodi civil);

dhe

Aktiviteti 1.4: Ofrimi i këshillave të MD-së në thjeshtësimin dhe harmonizimin e të drejtës pronësore në bazë të zbrazëtirave dhe mospërputhjeve të identifikuara nën aktivitetin 1.3 (dhe 1.4);

Aktiviteti 2.4: Ofrimi i këshillave të MD-së në thjeshtësimin dhe harmonizimin e legjislacionit ekzistues në lidhje me kodin civil.

Meqë Aktivitetet 1.3-2.3 dhe 1.4-2.4 janë ngushtë të ndërlidhura me njëra tjetrën dhe duhet të

kryhen nga ekipet e njëjta të EASh, Projekti ka dorëzuar një kërkesë të vetme në ZBE për

implementim të të dy aktiviteteve me 3 Prill 2015 dhe Kërkesa Administrative e ZBE-së (KA) që

aprovon të gjithë ekspertët e propozuar dhe TeR u lëshua me 7 Prill 2015. Mobilizimi i

ekspertëve ka filluar në fillim të Prillit dhe do të zgjasë deri në fund të Korrikut 2015.

5. Të ndryshme

Me 10 Mars 2015, Udhëheqësi i Ekipit të Projektit dhe EK2 i të drejtës pronësore kanë pasur

takim me Z. Lulzim Beqiri, Drejtor i Departamentit për Integrime Evropiane dhe Koordinim të

Politikave në MD. Gjatë takimit u ngritën çështjet e fitimit të pronës dhe tokës nga të huajt në

Kosovë. Për momentin nuk ka ligj që specifikisht adreson këtë çështje dhe pak qytetarë jo-

Kosovar që blejnë pronë në Kosovë janë këshilluar nga praktikuesit ligjor që të blejnë vetura

përmes kompanive komerciale. Kjo nuk është zgjidhje e kënaqshme, meqë blerjet e tilla

shkaktojnë shpenzime të mëdha për një veturë që atyre nuk ju duhet. Me kërkesë të Drejtorit,

Faqe 22 nga 25


Projekti është angazhuar të ndihmoj MD-në në këtë drejtim meqë Kosova së shpejti do të jetë e

kërkuar të plotësoj kërkesat e MSA në këtë drejtim. Kështu, në kornizën e punës të vlerësimit të

vazhdueshëm, Projekti do të kryej një studim krahasues të gjendjes aktualë në këtë drejtim në

shtetet tjera të regjionit për të identifikuar praktikat më të mira dhe zgjidhjet e mundshme

praktike (qoftë amendamentimi i legjislacionit ekzistues apo hartimi i ligjit ad-hoc).

Me 17 Mars 2015, Udhëheqësi i Ekipit të Projektit ka takuar Znj. Rasa Jautakaite- Tunaitiene,

Zyrtar i Politikave Ekonomike dhe Politikave Integruese të BE-së në BESR, për të diskutuar

sfidat dhe problemet në fushën e të drejtës pronësore në Kosovë, veçanërisht sa i përket blerjes

së patundshmërisë nga të huaj, si vazhdimësi e mbledhjes së SAPD. Pas takimit, ashtu siç u

sugjerua nga Udhëheqësi i Ekipit të Projektit, pyetje sa i përket sektorit pronësor janë dorëzuar

me shkrim dhe përgjigjur me 25 Mars 2015.

6. Çështjet e mbetura pezull

TeR të Projektit specifikojnë se nën Aktivitetet 1.3 dhe 2.3 (përkatësisht, Aktivitetet C.3 dhe B.3,

Raporti Fillestar) MD-ja do të kërkohet të emërojë stafin për Grupet Punuese (GP) për Kodin

Civil dhe të drejtat pronësore për të bërë detyrat e tyre në procesin legjislativ.

Me 11 Mars 2015, u themelua Komisioni për hartimin e Kodit Civil për Kosovë (“Komisioni”) me

vendim të QeK-së. Disa EASh lokal të angazhuar nga projekti janë emëruar si anëtarë të

Komisionit. Ekspertët ndërkombëtarë janë të mirëseardhur të marrin pjesë gjithashtu. Mbledhja

u udhëheq nga Ministri i Drejtësisë, Z. Hajredin Kuçi. Ndër folësit e mbledhjes ishin

BESR/Udhëheqësi i Zyres së BE-së në Kosovë, Z. Samuel Žbogar.

Komisioni u pajtua të takohet sërish në Prill për të diskutuar për metodologjinë e punës dhe

themelimin e nëngrupeve tematike. Sidoqoftë, asnjë mbledhje tjetër e Komisionit nuk është

mbajtur ende. Themelimi i nëngrupeve është krucial që Komisioni të bëhet plotësisht

operacional. Bazuar në informatat e fundit në dispozicion, pritet që nëngrupet të themelohen në

Maj.

Faqe 23 nga 25


7. Supozimet dhe Rreziqet

Nuk ka ndryshime tjera krahasuar me rreziqet dhe supozimet e identifikuara në Raportin

Fillestar, përveç këtyre në vijim:

- Për të mirëmbajtur një ndjenjë të fortë të pronësisë vendore në kodifikimin e Kodit Civil

pritet që nëngrupet e Komisionit qeveritar për hartim të Kodit Civil të themelohen sa më

parë që është e mundur dhe të udhëhiqen në mënyrë efikase nga MD-ja përmes

implementimit të projektit. Projekti është duke zbutur këtë rrezik duke ndjekur procesin e

themelimit të nëngrupeve nga afër, dhe duke konsideruar masat e mundshme për të

siguruar funksionim efikas dhe të efektshëm të nëngrupeve si rekrutimin e një apo më

shumë EASh me mandat specifik të ndihmojnë kryetarin e secilit nëngrup për detyrat

administrative (p.sh mbajtjen e takimeve, organizimin e logjistikës, përgatitjen e ftesave

dhe agjendave, hartimin e procesverbaleve, adresimin e kërkesave specifike dhe

anëtarët e nëngrupeve etj).

- Projekti nuk synon vetëm kodifikim e Kodit Civil por qëllimet më ambicioze janë të filloj

procesin e përmirësimit të kornizës rregullative të të drejtës pronësore duke hartuar një

plan të përgjithshëm për sektorin e reformës dhe hartimin e legjislacionit specifik.

Korniza 2 vjeçare duket të jetë e shkurtër në dritë të përvojave të kaluara dhe të

tanishme të BE-së dhe Ballkanit1. Për më shumë, bazuar në TeR, përgjegjësia e hartimit

të Kodit Civil dhe legjislacionit pronësor bie mbi MD-në2. Kjo nënkupton që Projekti mund

të mos ketë kontroll të plotë në tërë procesin, kështu mund të ndodhin vonesa në arritjen

e rezultateve të pritshme të projektit. Sa i përket kompleksitetit të kodifikimit të Kodit Civil 1 Për shembull, në Shqipëri ka marrë më shumë kohe se katër vite (nga 1990 deri 1994) që të hartohet Kodi Civil më mbeshtetjen dhe ndihmën ndërkombëtare. Maqedonia është duke hartuar Kodin Civil që nga fundi i 2010 por ende asnjë Kod nuk është prodhuar. Në 2006 Qeveria e Serbisë ka themeluar Komisionin për hartimin e Kodit Civil. Ky komisioni deri sot ka publikuar pjesë të kodit të ardshëm, si atë të të drejtës së detyrimeve, familjare e trashëgimore, përderisa hartimi është ende duke vazhduar sa i përket pjesëve të përgjithshme të kodit të ardhshëm dhe të drejtës pronësore. Kodi civil final nuk është aprovuar ende nga Komisioni. 2 Nën të dy komponentet at të Kodit Civil dhe të Drejtës Pronësore, Projeki duhet të asistoj vetëm brupet punuese dhe të mos përfshihet drejtpërdrejtë në hartimin legjislative përveq kur kërkohet përfarfimi me acquis të BE-së (shih TeR, Aktiviteti 1.9, faqe 10 dhe Aktiviteti 2.9, faqe 21).

Faqe 24 nga 25


(veçanërisht nëkëndvështrim të të gjitha problemeve sistematike në të gjitha fushat e

ndryshme të të drejtës civile që do kenë nevojë të adresohen gjatë procesit të

kodifikimit) numri i ditëve të punës në dispozicion për ekspertët senior (450 sipas TeR)

duket relativisht i vogël.

8. Aktivitetet e Planifikuara për Periudhën e Ardhshme Raportuese

Gjatë Periudhës së ardhshme Raportuese, Projekti do të fokusohet në kompletimin e

implementimit të aktiviteteve të mëposhtme:

Aktiviteti 1.3: Ndërmarrja e vlerësimit ligjor në dritë të standardeve ligjore Evropiane dhe praktika më e mirë për të identifikuar mospërputhjet dhe zbrazëtirat (pronësia);

Aktiviteti 2.3: Ndërmarrja e vlerësimit ligjor në dritë të standardeve ligjore Evropiane dhe praktika më e mirë për të identifikuar mospërputhjet dhe zbrazëtirat (kodi civil);

dhe

Aktiviteti 1.4: Ofrimi i këshillave të MD-së në thjeshtësimin dhe harmonizimin e të drejtës pronësore në bazë të zbrazëtirave dhe mospërputhjeve të identifikuara nën aktivitetin 1.3 (dhe 1.4);

Aktiviteti 2.4: Ofrimi i këshillave të MD-së në thjeshtësimin dhe harmonizimin e legjislacionit ekzistues në lidhje me kodin civil.

FUND I RAPORTIT

Faqe 25 nga 25

Documents

P - Ministria e Drejtësisë · Web viewMeqë Aktivitetet 1.3-2.3 dhe 1.4-2.4 janë ngushtë të ndërlidhura me njëra tjetrën dhe duhet të kryhen nga ekipet e njëjta të EASh,