Overzicht Pallas 1

Lidwoord + zelfstandig naamwoord

mnl. vrl. onz.

nom. ev. oJ doulo~ oJ despoth~ hJ mach hJ cwra to qhrion

acc. ev. ton doulon

ton despothn

thn machn

thn cwran

to qhrion

Lidwoord + zelfstandig naamwoordmnl. vrl. onz.

nom. ev. oJ doulo~ oJ despoth~ hJ mach hJ cwra to qhrion

acc. ev. ton doulon

ton despothn

thn machn

thn cwran

to qhrion

Bijvoeglijk

naamwoord:

let op: vrl.: stam op –e, -r, -i geen h maar a!

mnl. vrl. onz.

nom. ev. deino~ deinh makra deinon

acc. ev. deinon deinhn makran deinonONREGELMATIG HIERONDER

nom. ev. mega~ megalh mega

acc. ev. megan megalhn mega

nom. ev. polu~ pollh polu

acc. ev. polun pollhn polu

5A - het werkwoord:

luw poievw1e ev. luw poiev + w = poiw`2e ev. luei~ poiev + ei~ = poiei`~3e ev. luei poiev + ei = poiei`1e mv. luome

npoiev + omen =

poiou`men

2e mv. luete poiev + ete = poiei`te3e mv. luousi(

n)poiev + ousi(n) =

poiou`si(n)

inf. luein poiev + ein = poiei`n

5B - partikelsPartikels zeggen iets over de tekst, maar je vertaalt ze

meestal niet.

men – geeft aan dat de mededeling uit 2 of meer delen bestaat; dit is deel 1. Bij deel 2 (en 3, 4, 5, etc. staat de)

de – geeft aan dat er nieuwe informatie komt OF: wisseling van onderwerp (andere nominativus).Bij een tegenstelling kun je de vertalen met MAAR.

dh – geeft aan dat er iets komt wat logisch is. Soms vertaal je ‘dat snap je ook wel’, ‘dus’, ‘dan’. Meestal vertaal je dh niet.

oujn – kan twee dingen aangeven:1. Nu komt de clou of de conclusie van het verhaal;2. De spreker gaat nu terug naar zijn hoofdverhaal, nadat

hij even was afgedwaald.Soms vertaal je ‘dus’, ‘dan’; meestal vertaal je oujn niet.

7- het werkwoord:

luw poievw1e ev. luw poiev + w = poiw`2e ev. luei~ poiev + ei~ = poiei`~3e ev. luei poiev + ei = poiei`1e mv. luome

npoiev + omen =

poiou`men

2e mv. luete poiev + ete = poiei`te3e mv. luousi(

n)poiev + ousi(n) =

poiou`si(n)

inf. luein poiev + ein = poiei`n

Nominativus meervoud onzijdig

Let op!

Als in het Grieks het onderwerp (dus de nominativus) in het onzijdig meervoud staat, staat de persoonsvorm in het enkelvoud.

In vertaling maak je er ‘gewoon’ meervoud van.

predicatief - als

De genitivus- bezit: van- aanvulling bij werkwoorden of bijvoeglijk

naamwoorden (+gen.)- na voorzetsels (+gen.)

Plaats:tussen lidwoord en zelfstandig naamwoordof: achter het zelfstandig naamwoord, met herhaling

van het lidwoord (dus precies als bijvoeglijk naamwoord).

Vormen:- mannelijk en onzijdig zijn gelijk;- meervoud altijd in alle rijtjes op –wn.

Nominativus: 1. onderwerp 2. naamwoordelijk deel gezegde

Genitivus: 1. VAN2. soms aanvulling bij ww3. na voorzetsels

Dativus: 1. Meewerkend voorwerp: AAN/VOOR2. soms aanvulling bij ww3. Na voorzetsels4. In bepalingen: MET/DOOR5. Dativus van bezit [z.o.z.]

Accusativus: 1. LIJDEND VOORWERP2. na voorzetsels

Dativus van bezit:

- moi ejsti doulo~:- letterlijk: aan mij is een slaaf- verplichte omzetting: ik heb een slaaf

- tw/ doulw/ despoth~ ejstin:- ‘aan de slaaf is een meester’ - de slaaf heeft een meester

luw poievw

1e ev. luw poiev + w = poiw`

2e ev. luei~ poiev + ei~ = poiei`~

3e ev. luei poiev + ei = poiei`

1e mv. luomen

poiev + omen =

poiou`men

2e mv. luete poiev + ete = poiei`te

3e mv. luousi(n)

poiev + ousi(n) =

poiou`si(n)

inf. luein poiev + ein = poiei`n

imp. ev. lue poiev + e = poivei

imp. mv. luete poiev + ete = poiei`te

aujto~

• niet in de nom. én congrueert niet:

hem, haar, het, hun, hen• wel in de nom. en/of congrueert:

zelf• pal na het lidwoord:

dezelfde• dezelfde als =

oJ aujto~ kai + nom.

oJ auto~ + dat.

luw poievw

1e ev. luw poiev + w = poiw`

2e ev. luei~ poiev + ei~ = poiei`~

3e ev. luei poiev + ei = poiei`

1e mv. luomen

poiev + omen =

poiou`men

2e mv. luete poiev + ete = poiei`te

3e mv. luousi(n)

poiev + ousi(n) =

poiou`si(n)

inf. luein poiev + ein = poiei`n

imp. ev. lue poiev + e = poivei

imp. mv. luete poiev + ete = poiei`te

Imperfectum

• altijd een augment: ej-• deels andere uitgangen:

-on, -e~, -e(n), -omen, -ete, -on• 1e ev. = 3e mv.!

luw

1e ev. luw ejluon

2e ev. luei~ ejlue~

3e ev. luei ejlue(n)

1e mv. luomen

ejluomen

2e mv. luete ejluete

3e mv. luousi(n)

ejluon

inf. luein -

imp. ev. lue -

imp. mv. luete -

poievw

1e ev. poiw` ejpoioun

2e ev. poiei`~ ejpoiei~

3e ev. poiei` ejpoiei

1e mv. poiou`men ejpoioumen

2e mv. poiei`te ejpoieite

3e mv. poiou`si(n) ejpoioun

inf. poiei`n -

imp. ev. poivei -

imp. mv. poiei`te -

eijmiv onregelmatig

1e ev. eijmiv h\(n)

2e ev. ei\ h\sqa

3e ev. ejsti(n) h\n

1e mv. ejsmen h\men

2e mv. ejste h\te

3e mv. eijsi(n) h\san

inf. eijnai -

imp. ev. ijsqi -

imp. mv. ejste -

Maar: 1. werkwoorden met voorzetsels

het augment komt na het voorzetsel, voor het werkwoord

voorzetsels: ajpo, dia, kata, ajna, para, uJpo, ejpi, ejn, eij~, pro, peri, ejk, etc.

meestal verdwijnt de laatste klinker van het voorzetsel en komt daar het augment;

na voorzetsels op een medeklinker verdwijnt er niks.

Voorbeelden: pagina 81

2. werkwoorden met een klinker…als een werkwoord met een klinker begint (of een

voorzetsel en daarna een klinker als eerste letter van het werkwoord), komt er een augment + een letterverandering:

a + e = h i + e = ie + e = h u + e = uh + e = h dit geldt ook voor tweeklanken:o + e = w oi + e = wi = w/w + e = w eu + e = hu

uitzondering: ejcw – impf. eijcon

voorbeelden: pagina 83

Leer de klinkerreacties ook andersom:

h = h + ea + ee + e

w = w + eo + e

ook in samenstellingen!

Zelfstandig naamwoord: werkboek achterin.

Verbuigingsgroep 3: - andere uitgangen

- let op dativus meervoud!

k, g, c + s = xt, d, q + s = sp, b, f + s = y

n + s = s

nt + s = s, maar: ook klinkerverlenging!

Ti~ en ti, tiv~ en tiv

Zelfstandig:

mnl. met accent: wie? zonder: iemand

onz. met accent: wat? zonder: iets

Bijvoeglijk: met accent: welke?

zonder: een, een of andere

(meervoud: enkele, sommige).

13 – trappen van vergelijking

Nederlands: uitgangen –er en –ste: groot, groter, grootste.

Grieks:vergrotende trap (comparativus) –tero~, overtreffende trap (superlativus) –tato~ (dezelfde verbuiging als deino~/makro~):

deilo~, deilotero~, deilotato~.

Enkele bijzonderheden:

deilo~, deilotero~, deilotato~.- vrouwelijk: deilotera en deilotath.- als de lettergreep voor de o-klank kort is,

krijg je een omega i.p.v. omikron:

sofo~, sofwtero~, sofwtato~.- vertaling:

- deilo~ = laf.- deilotero~ = laffer, nog al laf, de lafste

van twee, te laf.- deilotato~ = lafst, zeer laf.

Vervolg:- ‘dan’ in vergelijkingen kan op twee

manieren:- Petra is groter dan ik =

- 1. dan = hj. Petra meizwn hj ejgw ejstin.- 2. ‘Ik’ in genitivus; in vertaling ‘dan’ toevoegen:

Petra meizwn ejmou ejstin.Dit heet genitivus comparationis = van vergelijking.

- er zijn enkele onregelmatige vormen. Bij de onregelmatige vormen geldt:vergrotende trap op –wn of –iwn; overtreffende trap op –isto~.

- Verbuiging op pagina 97 (verbuigings-groep 3)

Enkele onregelmatige vormen:

ajgaqo~ ajmeinwn ajristo~ goed

ajgaqo~ beltiwn beltisto~ goed

kartero~ kreittwn kratisto~ sterk

mega~ meizwn megisto~ groot

polu~ pleiwn pleisto~ veel, meer, meest

Persoonlijk voornaamwoord:

- nom.: alleen bij nadruk- ik/jij: vormen met/zonder nadruk- geen vormen voor 3e ev./mv. (hij/zij/het / ze)

in nom.

- zie verder pagina 99.

Het gebruik van aujto~ of vormen van aujto~:

- niet in de nominativus en het congrueert nergens mee: hem/haar/het/hen/hun

(persoonlijk voornaamwoord 3e persoon)- wel in nominativus of het congrueert

ergens mee: zelf- pal na het lidwoord: dezelfde- dezelfde als = oJ aujto~ kai

oJ aujto~ + dativus